eraldaketarako tresna izan daiteke, hau da hezkuntza zapalkuntza eta erreprodukziorako edo askapen eta eraldaketarako baliatu daiteke. Egungo hezkuntza eredua ez dago inola ere Euskal Herriaren eraikuntzarantz norabidetuta. Sistemak, eta beraz Espainiar eta Frantziar Estatuek, beraien interes pribatuen arabera erabiltzen dute. Euskal Herriak, aurrera egingo badu, premiazkoa du herriaren garapen soziopolitikoa, ekonomikoa, kulturala, zientifikoa... bermatu eta sustatuko duen hezkuntza. Aldi berean, Euskal Herria biziko bada, ezinbestekoa du herritarren heziketa integrala bideratuko duen hezkuntza. Horregatik, Euskal Eskola Nazionala ezinbesteko proiektua da hezkuntza eraldatu eta Euskal Herria eraikitzeko. Hezkuntzak biharko Euskal Herria eraikitzeko duen arduraz mintzatu gara, baina ez dugu ahaztu behar ukazio eta zapalketa egoera batean aurkitzen dela gure herria. Nazio Askapen Borrokaren baitan, hain zuzen ere. Gatazkaren oinarria Euskal Herriaren ukazioa da eta beraz, autodeterminazio eta lurraldetasun eskubidearen urraketa. Zapalketa honen gainean, Espainiar eta Frantziar Estatuek nazio gisa ezabatu eta desitxuratzeko estrategia daukate martxan. Asimilazio estrategiek gure herriaren oinarrizko zutabe diren, zein etorkizuneko jendarte eredua eraikitzeko klabeak diren eremuak higatu dituzte. Hala izan da hizkuntza arloan, eremu sozioekonomikoan, herri identitatean, kulturan, hezkuntzan, ingurumenean, jendarte ereduan... eta baita hezkuntzan ere. Ukatuak zaizkigu herri gisa dagozkigun eskubideak. Euskaldunoi ukatu egiten zaigu gure hezkuntzari buruz erabakitzeko eskubidea, hau da, gure hezkuntza (haur hezkuntzatik hasi eta unibertsitateraino) gure beharren eta herri gisako garapenaren arabera antolatzeko eskubidea.
21
Horregatik ezinbestekoa da egungo eredua irauli eta nazio gisa definitzen gaituzten ezaugarri horiek guztiak lantzea bermatuko duen hezkuntza burujabea eraikitzea. Hau da, hizkuntza propioa ikasi eta erabili, herriaren historia ezagutu eta gure kultura transmititu eta sortzen duen eskola eraikitzea. Borroka honetan, Euskal Eskola Nazionala ezinbesteko proiektu da ezaugarri horiek landuz, Euskal
Oinarri Ideologikoak
Hortaz, eskubideen urraketa eta inposaketa dira nagusi egungo hezkuntza eremuan. Honek ondorio larriak dakartza gure herriarentzat: ikasleak euskalduntzen ez gaituzten hizkuntza ereduak, espainol eta frantses gisa hezten gaituzten curriculum arrotzak, pertsona gisa garatzen uzten ez gaituzten pedagogia ereduak, inolako parte hartzerik gabeko hezkuntza, patriarkatua iraunarazten duen hezkuntza sexista, gure herriaren behar eta garapenari beharrean estatuen eta ente ekonomikoen interesei erantzuten dieten unibertsitateak...