แห่ปราสาทผึ้ง @นาสีนวล

๒ ตุลาคม ๒๕๖๓

แห่ปราสาทผึง ๒๕๖๓

โดย คณะครู นักเรียน ระดับประถมศึกษาปที ๔-๖ โรงเรียนบ้านนาสีนวล ฝายประถม สํานักงานเขตพืนทีการศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต ๒

Contents -มูลเหตุเเห่งการสร้าง -ความเชือหลังความตาย -พิธีกรรมกับการเรียนรู้ -การทําดอกผึง -การทําหอผึง -การทําขันหมากเบ็ง -บวร -คณะทํางาน

"การทําปราสาทผึงในอีสาน นิยมทํากันมาแต่โบราณ ด้วยเหตุผลหรือคติทีว่า เพืออุทิศส่ วนกุศลให้แก่ บรรพบุรุษผู้ทีล่วงลับไปแล้ว" @ตึกห้าวรารามคอนแวนต์ นาสีนวล

มูลเหตุแห่งประเพณี แห่ปราสาทผึง สกลนคร

ประเพณีแห่ปราสาทผึัง

ความเชือ หลังความตาย การทําปราสาทผึงในอีสาน นิยมทํากันมาแต่ โบราณ ด้วยเหตุผลหรือคติทีว่า เพืออุทิศส่ วนกุศล ให้แก่บรรพบุรุษผู้ทีล่วงลับไปแล้ว เพือตังความ ปรารถนาไว้ หากเกิดในภพมนุษย์ขอให้มีปราสาท ราชมณเฑียรอาศัยอยู่ด้วยความมังมีศรีสุข ถ้าเกิด ในสวรรค์ขอ ให้มีปราสาทสวยงาม มีนางฟา แวดล้อมเปนบริวาร เพือรวมพลังสามัคคีทําบุญทํา กุศลร่วมกัน พบปะ สนทนากันฉันพีน้อง เพือ เปนการประกาศหลักศีลธรรม ทําบุญทํากุศล

กิจกรรมเพือ การเรียนรู้ ประเพณีปราสาทผึงมีเนือหาสาระสํ าคัญอยู่ที ความรู้สึก จิตใจทีได้ปฏิบัติงานตามจารีต ประเพณีเกิดความมันคงทางจิตใจเปนสํ าคัญ ส่ วนเนือหาสาระในด้านต้องการ ให้เกิดบุญกุศล ก็ถือว่าเปนเรืองสํ าคัญเช่นเดียวกับในการทํา ปราสาทผึงถวายวัดถือว่าได้บุญสู งสุ ด เพราะ ผึงเกียวพันกับพระพุ ทธศาสนา ดังปรากฏใน พุ ทธประวัติตอนของช้างปาลิไลยกะและลิง นํา รวงผึงมาถวายสมเด็จพระสั มมาสั มพุ ทธเจ้า ตอน เทโวโรหณะทีพระพุ ทธเจ้า แสดง ปาฏิหาริย์เปดโลกให้แลเห็นซึงกันและกันทัง ๓ โลกทําให้มนุษย์เห็นความทุกข์สุขของเทวดา มนุษย์และใต้บาดาล ตลอดจนตอน อทิสทาน ซึงท้าวพระยาเสนาอํามาตย์ มเหสี กษั ตริย์ แข่งขันกันสร้างปราสาทหรือแม้แต่พระมาลัยก็ กล่าวถึงปราสาทในสวรรค์ชันฟา อย่างไรก็ดีในสาระของความต้องการบุญ กุศลส่ วนตัวดังกล่าวมาแล้ว ยังมีสาระทีต้อง การอุทิศส่ วนกุศลให้แก่ผู้วายชนม์ ซึงอาจได้มา จากคติของชาวจีนทีทํามาหากินในสกลนคร ทีทําการจัดเปนรูปทรงบ้านเรือนอาคารเผาอุทิศ ให้ผู้ตาย แต่หากดัดแปลงเปนการสร้างอาคาร เปนทรงหอผีประดับด้วยดอกผึงถวายพระสงฆ์ อุทิศให้ผู้วายชนม์

พิธก ี รรม กับการเรียนรู ้ ๒ ตุลาคม ๒๕๖๓

พิธีกรรมในประเพณีปราสาทผึงของชาวจังหวัดสกลนคร กล่าวได้ว่า ขึนอยู่กับความเชือของการทําปราสาทผึงแต่ละ ชนิด แต่ละยุคสมัย กล่าวคือ ในยุคทีมีการทําหอผึงทรง ตะลุ่มด้วยโครงไม้ไผ่ กาบกล้วย ก้านกล้วยประดับดอกผึง นัน เมือนําไปเพือถวายพระสงฆ์ ตลอดจนการทําปราสาท ผึงทรงหอผีและปราสาทผึงทรงจตุรมุข เมือนําไปถวาย พระสงฆ์จะกล่าวคําถวายเปนภาษาบาลีดังนี "อิมานิ มะยังภัณเต มธุบุปยะ ปะ สาทัง" หลังจากนันจึงทิงปราสาทผึงไว้ทีวัด ๓ วัน ๗ วัน แล้วจึง นํากลับ บางแห่งก็มอบถวายทิงไว้ทีวัด ในปจจุบันเมือมี การทําปราสาทผึงจตุรมุขขนาดใหญ่ลงทุนมากเมือพระ สงฆ์รับถวายปราสาทผึงแล้วจะตังไว้ให้ประชาชนชมระยะ สั น ๆ ๑ คืนแล้ว จะนํากลับคุ้มวัดของตน อย่างไรก็ดีในสมัยโบราณกล่าวว่าประเพณีของชาวคุ้ม วัด ก่อนทําปราสาทผึง ๓ วันจะนิยมนิมนต์พระสงฆ์มาสวด ชัยมงคลคาถาทีหมู่บ้านบริเวณทีจะทําปราสาทผึง ๓ คืน เมือทําปราสาทผึงเสร็จก่อนนําไปถวายวัดจะฉลองคบงัน อีก ๑ วัน ๑ คืน จึงนําไปถวายวัด ปจจุบันพิธีกรรมดัง กล่าวไม่เหลือปรากฏให้เห็นแต่หากเริมทําปราสาทผึงไปที ละขันตอนกว่าจะเสร็จใช้เวลานานนับ ๑ เดือนขึนไป ซึง ต่างจากสมัยโบราณทีชาวคุ้มช่วยกันทําภายในเวลา ๓ วัน ๗ วันก็เสร็จเรียบร้อย

การทําดอกผึง ๒ ตุลาคม ๒๕๖๓

การทําหอผึง ๒ ตุลาคม ๒๕๖๓

การทํา ขันหมากเบ็ง ๒ ตุลาคม ๒๕๖๓

บวร บ้าน วัด โรงเรียน

การสร้างความสั มพันธ์ ทีเชือมโยงกันระหว่าง บ้าน วัด โรงเรียน เปนสิ ง สํ าคัญทีจะทําให้เกิดความยังยืนของการจัดการศึ กษา

กระบวนกลุ่ม

สร้างการเรียนรู้เพือเกิดความร่วมมือ พีดูแลน้อง น้อง เรียนรู้จากพี แลกเปลียนเรียนรู้ และสร้างความสั มพันธ์ ระหว่างกันและกัน

กระบวนกลุ่ม

การใช้เกมเพือการเรียนรู้ ทําให้ผู้เรียนได้แสดงออก เกิด ทักษะการสื อสาร การสร้างความสั มพันธ์ระหว่างสมาชิก

การเรียนรู้ โดยใช้ ชุ ม ชนเปนฐาน

คณะทํางาน บรรณาธิการ คุณครูชินกร พิมพิลา คุณครูวุฒิชัย ฤทธิวงค์ ถ่ายภาพ คุณครูวีระยุทธ อ่อนสุ ระทุม เด็กชายธัญพิสิษฐ์ คําค้อม ข้อมูลทางวัฒนธรรม คุณครูอรอนงค์ แจ่มพิศ คุณครูธนาวุฒิ สุ โรรัมย์ คุณครูจุฑามาศ ราชสิ น คุณครูกฤษฎา วงมนตรี ตรวจสอบข้อมูล คุณครูธนภูมิ ดีพรม คุณครูสรัญ ู สาธุ คุณครูวิลาสิ นี กุระจินดา รูปเล่ม คุณครูชินกร พิมพิลา