Subsidieregeling natuur en samenleving Noord-Brabant - Gemeente impuls voor groen burgerinitiatief (116/14) Bijlage 1
‘s-Hertogenbosch verbindt groene burgerinitiatieven Een gezamenlijke aanpak van biodiversiteit op de grens van wijk en buitengebied
Inhoud 1.
Achtergrond ..................................................................................................................................... 3
2.
Doel ................................................................................................................................................. 3
3.
Groene verbeteringen ...................................................................................................................... 3
4.
3.1
Sparrenburgbos ....................................................................................................................... 4
3.2
Zorgcentrum de Binckhorst ..................................................................................................... 4
3.3
Berm van de Oude Baan ......................................................................................................... 4
3.4
Houtwallen en overhoekjes Sparrenburg ................................................................................ 4
Samenwerkende partners ............................................................................................................... 5 4.1
Gemeente ’s-Hertogenbosch................................................................................................... 5
4.2
Stichting Food4Bees ............................................................................................................... 5
4.3
Landschapsbeheer Oss ........................................................................................................... 5
4.4
Zorgcentrum de Binckhorst ..................................................................................................... 6
4.5
Wijkraad Sparrenburg .............................................................................................................. 6
5.
Communicatie .................................................................................................................................. 6
6.
Planning ........................................................................................................................................... 6
7.
Begroting ......................................................................................................................................... 6
8.
FinanciĂŤle middelen en subsidieaanvraag ...................................................................................... 6
1.
Achtergrond
In de provincie Noord-Brabant en zeker ook in de gemeente ‘s-Hertogenbosch zijn burgerinitiatieven in opkomst. De gemeente ‘s-Hertogenbosch wil initiatieven ondersteunen en tevens een belangrijke verbetering voor de biodiversiteit realiseren. Het provinciale programma “Natuur en Samenleving – Gemeente impuls voor groen burgerinitiatief” biedt de gemeente ‘s-Hertogenbosch hiervoor. 2.
Doel
Het project “‘s-Hertogenbosch verbindt groene burgerinitiatieven” wil bereiken dat lokale initiatieven versterkt worden door met elkaar samen te werken. Door gezamenlijk meer biodiversiteit te ontwikkelen wordt er zowel voor de mens als voor de natuur een verbetering van de leefomgeving bereikt. Dit project verbindt zowel sociaal als fysiek de betrokken partners: Gemeente ’sHertogenbosch, Stichting Food4Bees, Landschapsbeheer Oss, Wijkraad Sparrenburg en de Binckhorst. Er ontstaat een (klein) netwerk van groene burgerinitiatieven waarvan we hopen dat het verder uit zal waaieren in ‘s-Hertogenbosch en daarbuiten. Het project kan als voorbeeld dienen voor hoe je op de overgang van de wijk naar het buitengebied als partijen kan samenwerken.
3.
Groene verbeteringen
De wijk sparrenburg en het aangrenzende buitengebied ligt in een (voormalig) kampenlandschap. Dit kenmerkt zich door houtwallen, kleinschalige landbouw en landschapselementen. Nog veel kenmerken van dit oude landschap zijn aanwezig. Ondanks dat er veel bewaard is gebleven zijn structuurrijke vegetaties verdwenen. Door het doorgroeien van de houtwallen door het wegvallen van het traditionele houtwallenbeheer wordt de onderlaag overschaduwd. Kleinschalige landbouw is veelal vervangen door paardenweides en maispercelen. Hierdoor is de insectenrijkdom relatief beperkt. We willen meer biodiversiteit in de wijk en in het buitengebied terugbrengen. We gaan daarom de volgende maatregelen nemen: - Inzaaien van bloemrijke weiden voor insecten - Het terugbrengen van natuurakkers met voorbeeldgewassen - Herstellen van houtwallen door het herstellen van een soortenrijke samenstelling en ondergroei - Een bijenweide inzaaien bij het zorgterrein van de Binckhorst - Het maken van een verbindend lint langs de oude baan tussen de wijk sparrenburg en de Binckorst in het buitengebied Op de projectlocaties zullen percelen ingezaaid en/of aangeplant worden met plantmateriaal van biologische en inheemse afkomst. Afhankelijk van de locatie zal er meer nadruk liggen op planten die geschikt zijn voor vogels en zoogdieren of op bestuivende insecten (bijen, vlinders, zweefvliegen). Een verbinding met een ecologische berm zal worden gelegd langs de Oude Baan. In totaal gaat het om ruim 2 hectare met daarbij nog enkele houtwallen in de wijk Sparrenburg, Rosmalen.
Zorgterrein
Wijk
3.1
Sparrenburgbos
Herstel van oude houtwallen. De houtwallen bestaan nu uit grote eiken, oude eikenstobben en Amerikaanse vogelkers. Door een groot deel van de grote eiken te kappen en de stobben af te zetten wordt de bodem weer belicht. Dit is noodzakelijk voor de bijenweide en de natuurakkers. De houtwallen worden beplant met een bosplantsoenmix die zorgt voor een vergroting van het voedselaanbod voor bestuivende insecten. Inzaaien van natuurakkers met verschillende oude gewassen, aangevuld met een akkeronkruidenmengsel. EĂŠn van de velden wordt niet als akker met akker-onkruiden ingezaaid maar als bijenweide. De akkers zijn namelijk te klein om er bloemrijke akkerranden rond te leggen. Voor Sparrenburgbos zal het in totaal ongeveer 1,2 hectare betreffen. 3.2
Zorgcentrum de Binckhorst
Omvorming van een 0,35 hectare boekweitakker naar een bijen/bloemenweide. De akker is vorig jaar tijdelijk ingezaaid met boekweit. Dit jaar en volgende jaren zal er een bloemenmengsel worden ingezaaid. Tussen Landschapsbeheer Oss en de Binckhorst is inmiddels een gebruiksovereenkomst gesloten. 3.3
Berm van de Oude Baan
De berm inrichten als bloemrijke verbindingsstructuur tussen de natuurakkers en de bijenweide bij de Binckhorst. De berm is ongeveer 0,5 hectare groot. 3.4
Houtwallen en overhoekjes Sparrenburg
In de wijk Sparrenburg staat een oude houtwal, achter de Eikakkerhoeven. Deze wordt omgevormd naar een bij-vriendelijke / natuurvriendelijke houtwal. Door kap van bomen en aanplant van meer inheemse soorten struiken. Verder liggen in de wijk een aantal kleine veldjes welke omgevormd worden tot kleine bijenweides.
Figuur 1: Projectlocaties; Natuurakkers en houtwallen Sparrenburgbos (1,2 ha), berm langs de Oude Baan (0,5 ha), bijenweide bij zorgcentrum de Binckhorst (0,35 ha), Houtwal eikakkerhoeven (0.1 ha), overhoekjes Sparrenburg (0.
4.
Samenwerkende partners
4.1
Gemeente ’s-Hertogenbosch
De gemeente zal verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van het herstel van de houtwallen in Sparrenburgbos en Sparrenburg en de nazorg hiervan. De nazorg gebeurt in samenwerking met bewoners van de wijk. De gemeente ’s-Hertogenbosch is ook verantwoordelijk voor het aanpassen van het maaibeheer in de bermen langs de Oude Baan. Samen met Stichting Food4Bees heeft ze dit projectplan opgesteld. 4.2
Stichting Food4Bees
Stichting Food4bees wil graag invulling geven aan dit project door mee te werken aan de totstandkoming van het plan. Daarnaast nemen zij de communicatie op zich, zowel in de vorm van voorlichting naar de wijk en het plaatsen van informatieborden bij de natuurakkers en bloemenweide. Aanvullend verzorgen zij ook advies voor de zaadmengsels die gebruikt worden op de bijenweides en in de berm langs de Oude Baan. Food4Bees zal samen met de HAS ‘s-Hertogenbosch zorgen voor metingen (inventarisaties), na afloop van de uitvoering. Hiermee wordt de kennis vergroot over effectiviteit van de inspanningen en een beter inzicht in het bereikte resultaat. 4.3
Landschapsbeheer Oss
Uitvoerende partij voor het inzaaien en oogsten van de natuurakkers is Landschapsbeheer Oss. Zij verzorgt ook advies over de te gebruiken oude landbouwgewassen. Landschapsbeheer Oss werkt in opdracht van de gemeente ’s-Hertogenbosch.
4.4
Zorgcentrum de Binckhorst
Als grondeigenaar van de bijenweide op het terrein van zorgcentrum de Binckhorst, werkt zij mee door deze grond ter beschikking te stellen voor dit doel. 4.5
Wijkraad Sparrenburg
In samenwerking met Stichting Food4Bees verzorgd de wijkraad de communicatie naar de wijkbewoners. De Wijkraad Sparrenburg organiseert een natuurwerkdag waar nazorg in de houtwallen wordt uitgevoerd. Deze natuurwerkdag wordt georganiseerd in samenwerking met de gemeente ’sHertogenbosch. 5.
Communicatie
Naast de vergroening is een belangrijk doel om over het project te communiceren. Het is een mooi voorbeeld van de betrokkenheid van deze wijkraad bij het buitengebied. Het kan andere wijkraden of bewoners inspireren om een dergelijk initiatief te nemen. Ook op het zorgterrein van de Binckhorst kan het als voorbeeld dienen voor de andere zorgterreinen. Door de ligging van de gebiedjes langs wandelpaden en routes is er een grote doelgroep te bereiken. 6.
Planning
Het project wordt uitgevoerd in bijna 1 jaar tijd. Er kan na subsidiering vrijwel gelijk worden begonnen met de omvorming en voorbereiding die in het winterseizoen moet gebeuren. De einddatum van het project is 31 december 2015. 7.
Begroting
De totale kosten bedragen € 38.964,-. Zie bijlage 2 voor een gedetailleerde begroting. 8.
Financiële middelen en subsidieaanvraag
De gemeente ’s-Hertogenbosch neemt de cofinanciering van € 9741,00 voor haar rekening. De stichting Food for Bees en de wijkraad Sparrenburg brengen vrijwilligersuren in. Aan de provincie Noord-Brabant wordt daarom een subsidie gevraagd in het kader van regeling: “natuur en samenleving Noord-Brabant (nummer 116/14) - Paragraaf u: gemeenteimpuls voor groen burgerinitiatief” van 29.223,00 euro.