3 minute read
1.2.4 Productopbouw
Merk op dat de codes bij de cijfers altijd minimaal twee strepen van elkaar verschillen. De code bij het cijfer “7” verschilt twee strepen van de code bij het cijfer “8”. Dat maakt de kans op het optreden van fouten kleiner. Het alombekende ISBN (International Standard Book Number) nummer is eveneens een productnummer.
ISBN-nummers worden ook in EAN13-formaat gecodeerd. Een ISBN-nummer bestaat standaard uit 9 cijfers. Voor deze nummers worden de cijfers 978 geplakt. Zo ontstaat een 12-cijferig productnummer. Bv. 9789027439642 978, 90 voor Nederlands taalgebied, 274 voor de uitgeverij, 3964 voor de uitgave, 2 controlecijfer.
Ik verwijs hier naar Case 1.4: en naar Case 1.5: Op weg naar beter data (zie 1.3. Cases)
1.2.4 Productopbouw
In de productopbouw is het belangrijk twee categorieën te onderscheiden: categorie inkoopdelen en categorie maakdelen. (Visser en Van Goor, 2019, p.180)
Inkoopdelen worden aangekocht bij leveranciers en meestal geleverd op basis van een klantenspecificatie. De afdeling inkoop plaatst een bestelling bij een leverancier en zo wordt geleverd.
Maakdelen worden geheel of gedeeltelijk binnen de eigen onderneming vervaardigd. In geval van specifieke bewerkingen kan een gedeeltelijke vervaardiging ook buitenshuis plaatsvinden. Voorbeeld : het maken van een trouwjurk, waarbij de stof wordt geleverd door
de klant en de naaister de jurk maakt volgens klantenspecificatie. Dit wordt maakwerk genoemd. Daar komen we in een later hoofdstuk op terug. Bij het vervaardigen van de jurk zal de naaister eveneens een aansturingsproces hebben, waarin duidelijk wordt beschreven welke bewerkingen eerst moeten worden uitgevoerd. Voorbeeld het nemen van de maten is evident om de jurk in de juiste maat te maken.
Maakdelen en inkoopdelen zijn dan nog onder te verdelen in grondstoffen, onderdelen, samenstellingen en eindproducten afhankelijk van hun verschijningsvorm.
Grondstoffen zijn raw materials (ruwe materialen) die worden aangekocht en ze zijn bestemd om via een bewerking tot onderdeel te worden verwerkt. Het zijn vaak ruwe materialen die uitsluitend in gewicht, volume, oppervlakte of lengte worden verhandeld. Een voorbeeld is een staalplaat in een metaalverwerkend bedrijf of koffiebonen bij een koffiebranderij. Grondstoffen worden meestal ingekocht onder een specifiek productnummer, dat dient ter identificatie in de eigen onderneming en als hulpmiddel bij de besturing en om bijvoorbeeld een voorraadregistratie per product op te stellen. De meeste bedrijven hebben een eigen productnummersysteem ingevoerd, vooral afhankelijk van de wijze van construeren van het product, waardoor de productnummers van de onderneming en de leverancier bijvoorbeeld verschillen van elkaar.
Figuur 7: Voorbeelden van grondstoffen
Onderdelen zijn producten die enkelvoudig zijn en vaak in één stuk worden vervaardigd. Dit kunnen zowel maak- als koopdelen zijn en ze kunnen in diverse vormen voorkomen. Voorbeelden zijn bouten en moeren.
Figuur 8: Voorbeelden van onderdelen
Samenstellingen zijn vast gemonteerde of blijvend bij elkaar verpakte producten, opgebouwd uit een aantal bestaande producten die onafhankelijk van elkaar vervaardigd of verkregen zijn. Een voorbeeld is een stoel. Een productstructuur geeft het overzicht van de producten die gezamenlijk de samenstelling vormen. Dit zien we later nog.
Een gebruiker kan bijvoorbeeld een samenstelling kopen bij een leverancier en die samenstelling in het eigen productieproces beschouwen als een koopdeel die intern één productnummer krijgt. Een voorbeeld is een boordcomputer. Zo zijn ook veel automobielfabrikanten de laatste jaren overgegaan tot het laten vervaardigen van samenstellingen door derden. Bij BMW of Nissan worden de stoelen bijvoorbeeld vervaardigd door derden. Hierdoor moeten er minder productnummers verwerkt worden, wat kan leiden tot het beter beheersen van het intern productieproces.
Figuur 9: Een verzamelwagen als voorbeeld van een samengesteld product
Eindproducten of gerede producten zijn de producten bedoeld voor klantenverkoop en kennen vaak verschillende verschijningsvormen.
Voorbeeld : AC Delco onderdelen
"Meer dan 300.000 originele auto-onderdelen van diverse merken op voorraad, binnen 24 uur geleverd over heel Europa."
Alle eindproducten bij een producent hebben een productnummer. Wanneer echter een product in verschillende kleuren, vormen of dergelijk wordt gemaakt, dan geeft de producent aan het afwijkende product (product met ander kleur vb) een ander productnummer. Zo komt het dat een product meerdere productnummers heeft in de zin dat de eenvoudigste vorm een enkel productnummer krijgt zonder varianten.
Wanneer een producent ervoor kiest om het product zo eenvoudig mogelijk te houden, met weinig keuzemogelijkheden, dan maakt dit het voor de producent een stuk eenvoudiger om hun productiesysteem te besturen.
(Visser en Van Goor, 2019, p.182-189)
Een voorbeeld van een eindproduct is een pak melk of een auto.
Figuur 10: Voorbeeld van een eindproduct
