pag 6
hoofdstuk 1 Inleiding: rekenen van vroeger, nu en voor de toekomst
de Russische en de Romeinse abacus en aan de Chinese, Egyptische en Romeinse cijfers. De mooiste uitvinding waren echter de Arabische cijfers met het getal nul rond de 7e eeuw voor Christus. Dat was de uitvinding van het positionele stelsel. Vanaf dat moment leerde men cijferen. Omdat de Arabieren van rechts naar links lezen en schrijven, hebben wij van rechts naar links leren cijferen.
Afbeelding 2 Afbeelding 3
Om te kunnen overleven was men in het verleden genoodzaakt om bijvoorbeeld te kunnen berekenen hoelang de winter duurde en hoeveel voorraad men aan aardappels en worsten moest heb ben om de winter te kunnen doorstaan. Het maken van brood, kaas en boter en het wecken van groenten en vruchten waren geweldige uitvindingen om gedurende de hele winter toch vol doende eten in huis te hebben. Tegenwoordig hebben we een vrieskist en een koelkast in huis en de supermarkt om de hoek. Maar ook het wiel, de windmolen, de stoomtrein, de fiets en de auto zijn grote uitvindingen geweest. Zo gingen en gaan de ontwikkelingen altijd maar door. De mens is gedurende zijn hele bestaan altijd al uitvinder geweest en uitvindingen zijn altijd gebaseerd op denkwerk en op rekenwerk. Rekenen/wiskunde is de basis van ons bestaan, in het verleden, nu en in de toekomst.
Afbeelding 4
Het rekenen van nu Het rekenen van nu leren we op school. We rekenen uit een boek en maken sommen. Buiten de school is de dagelijkse leefwereld. Zoals hierboven beschreven, hebben de kinderen rekenen nodig om hun eigen leefwereld te kunnen inrichten, maar, in tegenstel ling tot vroeger, moeten zij nu eerst een vertaalslag maken van het rekenen uit een boek op school naar het rekenen buiten
pag 7
hoofdstuk 1 Inleiding: rekenen van vroeger, nu en voor de toekomst
school. Deze transfer is lastig en veel minder vanzelfsprekend dan vaak wordt gedacht (Evans, 2000). Daar komt bij dat door alle technologische ontwikkelingen de functie van het rekenen in de maatschappij minder zichtbaar is. Ook dankzij alle hulpmiddelen die wij in huis hebben, zoals onder andere de verwarming en de koelkast, hoeven wij ons nauwelijks meer in te spannen om écht te overleven zoals dat in vroegere tijden het geval was (Tegenwoordig kun je daar met collega’s survivalweekenden voor organiseren). Neem bijvoorbeeld de supermarkt. De producten staan in de schappen in voorverpakte hoeveelheden en we betalen met een pas in plaats van met echt geld. Wij ervaren ook nauwelijks meer wat het metriek stelsel werkelijk betekent. De pakken melk van één en anderhalve liter staan klaar in de koeling. We kopen een zak aardappels van 2,5 of 5 kilogram. Tomaten zijn verpakt in plastic bakjes. We wegen nog wat groente af en we pakken zes appels en vier bananen, maar we kijken nauwelijks naar het gewicht op de weegschaal. Alleen de prijs is van belang. Als consument hoeven we tegenwoordig weinig meer echt te rekenen, maar in alle beroepen is rekenen een essentieel deel van het werk. Daar is kennis van getallen en maten, het kunnen denken in verhoudingen en het kunnen rekenen met maten, uiterst belangrijk. Om dit rekenwerk te vergemak kelijken gebruiken we rekenmachines en computers, maar deze apparaten kunnen alleen uitrekenen wat mensen bedenken. Ook als burger, doe-het-zelver, sporter en hobbyist komen we vaak in situaties waarin een beroep wordt gedaan rekenwiskun dige kennis en vaardigheden. Het probleem met het rekenen op school is dat rekenen uit een boek nauwelijks iets te maken heeft met het rekenen in het dage lijkse leven. Daarom is het van het grootste belang om werkelijke, betekenisvolle rekenwiskundige activiteiten als meten (van lengte, gewicht, inhoud en oppervlakte) en meetkunde regelmatig in het onderwijs in te bouwen. Alleen maar rekenen uit een boek biedt kinderen onvoldoende bagage voor het rekenen in het dagelijks leven en voor hun toekomstige beroep.