Next Step HU Klinieken

HERPOSITIONERING HU KLINIEKEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME KENNISINFRASTRUCTUUR VOOR GEÏNTEGREERD ONDERWIJS EN ONDERZOEK MET DE BEROEPSPRAKTIJK IN HET GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSDOMEIN

HU KLINIEKEN

HERPOSITIONERING HU KLINIEKEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME KENNISINFRASTRUCTUUR VOOR GEÏNTEGREERD ONDERWIJS EN ONDERZOEK MET DE BEROEPSPRAKTIJK IN HET GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSDOMEIN

HU KLINIEKEN 3

COLOFON Uitgave Hogeschool Utrecht Instituut voor Paramedische Studies Maart 2019 Redactie Instituut voor Paramedische Studies, Hogeschool Utrecht Ontwerp Studio Claes, Nieuwegein Fotografie Hogeschool Utrecht Contact Secretariaat.IPS@hu.nl www.husite.nl/huklinieken Dit boekje is gedrukt op gecertificeerd FSC-papier.

Aan de inhoud van dit boekje kunnen geen rechten worden ontleend.

INHOUDSOPGAVE TOEKOMST VAN DE ZORG IN NEDERLAND Veranderende zorgvraag ...................................... 6 Veranderende zorgverlening................................. 6

HU: INTERPROFESSIONEEL SAMENWERKEN VOOR, MET ÉN IN DE WIJK Herpositionering HU Klinieken.............................. 9 Een spectrum aan leer- en onderzoeksomgevingen........................................................ 10

CONCLUSIE............................................................ 15

5

HU KLINIEKEN

TOEKOMST VAN DE ZORG IN NEDERLAND Veranderende zorgvraag De zorg in Nederland verandert komende decennia snel.

Meer mensen worden ouder en aandoeningen worden steeds vaker chronisch. Beide zaken zorgen voor meer complexe en langdurige zorg- en hulpvragen. Tegelijkertijd neemt het aantal werkende mensen dat de stijgende zorgkosten draagt af. De wijze waarop de zorg in Nederland op dit moment georganiseerd is, voorspelt een mismatch tussen zorgaanbod en zorgbehoefte in de toekomst. Deze ontwikkelingen gaan samen met veranderde behoeften van patiënten, nieuwe behandelmogelijkheden en ontwikkelingen op het gebied van eHealth en sluiten aan op het idee van positieve gezondheid (Huber): ‘Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen in het leven’.

Veranderende zorgverlening Zorg en hulp dienen zo ingericht te kunnen worden, dat ze aansluiten bij de leefsituatie van degene met de zorg- of hulpvraag. Dit vraagt een aanpak die rekening houdt met de complexiteit van de zorgvraag, de beschikbare middelen, digitalisering en de gezondheidsvaardigheden van de burger. Zorg en ondersteuning bij complexe behoeften vereisen steeds vaker dat meerdere, verschillende professio­nals én mantelzorgers samenwerken bij de zorgverlening, waarbij bestaande grenzen van organisaties en beroepen worden overstegen. Interprofessionele samenwerking is noodzakelijk om tot effectievere zorg voor de burger te komen. Zorg die leidt tot betere gezondheidsresultaten, minder ziekenhuisopnames, betere participatie en een hogere kwaliteit van leven. Bovendien neemt de noodzaak toe om sterker in te zetten op het voorkómen van gezondheidsproblemen.

6

In 2016 presenteerde de Adviescommissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen in een brief aan de Kamer het rapport ‘Anders kijken, anders leren en anders doen’. De commissie wijst erop dat de nieuwe visie op gezondheid een praktische en innovatieve invalshoek van zorgpartijen vraagt.

Een manier van denken en werken die uitgaat van de vragen uit de praktijk, preventie, eigen regie en interprofessioneel samenwerken. Professionaliteit van de (aanstaande) zorgprofessional kenmerkt zich door samenhang tussen vakbekwaamheid, samenwerkend vermogen en lerend vermogen.

Voor onderwijsinstellingen betekent dit dat zij studenten de mogelijkheid moeten bieden om interprofessionele vaardigheden aan te leren, zoals effectief samenwerken, consul­ teren in interprofessionele teams en gezamenlijk uitwerken van cliëntgecentreerde zorgplannen. Ook is continue kennis­deling door het verbinden van onderwijs, onderzoek en praktijk essentieel om de snelle ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van zorgtechnologie, te kunnen volgen en versnellen.

7

HU KLINIEKEN

‘INTERPROFESSIONEEL SAMENWERKEN IN HET GEZONDHEIDSEN WELZIJNSDOMEIN VOOR, MET ÉN IN DE WIJK.’

8

HOGESCHOOL UTRECHT: INTERPROFESSIONEEL SAMENWERKEN VOOR, MET ÉN IN DE WIJK. Hogeschool Utrecht wil een bijdrage leveren aan de geschetste uitdagingen in de maatschappij door studenten in het gezondheids- en welzijnsdomein op te leiden voor zorgvraagstukken van nu en de toekomst. Het onderwijs en onderzoek richten zich op actuele zorg- en hulpvragen uit de samenleving. Vragen die leven bij gemeentes, organisaties die zich bezighouden met zorg en welzijn en private ondernemingen die hun diensten op dit vlak aanbieden. Dit geldt voor zowel grote vraagstukken die de hele grootstedelijke populatie betreffen, als voor vragen die relevant zijn voor kleinere groepen mensen, bijvoorbeeld uit bepaalde wijken of instellingen.

In dit boekje wordt een voorstel uiteengezet voor een duurzame en samenhangende kennisinfrastructuur, waarin onderwijs, onderzoek en praktijk in het gezondheids- en welzijnsdomein verbonden worden. De voorgestelde kennisinfrastructuur heeft als doel de samenwerking tussen de betrokkenen te faciliteren, de zichtbaarheid te vergroten en het onderwijs continu te innoveren. Dit innoveren gebeurt door bestaande onderzoeks- en onderwijs(zorg)projecten met elkaar in verband te brengen en nieuwe initiatieven te ontplooien en te implementeren.

Herpositionering HU Klinieken Een belangrijk onderdeel van de ingeslagen koers is de herpositionering van de huidige HU Klinieken, de verschillende specialistische klinieken en labs op het gebied van gezond­ heid van Hogeschool Utrecht. De ‘nieuwe’ HU Klinieken zullen de spil vormen van een duurzame en samenhangende kennisinfrastructuur waarin onderwijs, onderzoek en praktijk verbonden worden. Een raamwerk waarbinnen het mogelijk is simultaan op te leiden en zorg te innoveren, en waarbinnen oog is voor de fundamentele noodzaak om deze twee elementen te integreren.

9

HU KLINIEKEN

Zo geeft dit raamwerk een positieve impuls aan een gezonde stad, waarmee toegevoegde waarde wordt gecreëerd voor burgers, maatschappelijke organisaties, bedrijven, professionals en de wetenschap.

Een spectrum aan leer- en onderzoeksomgevingen Binnen de kennisinfrastructuur bestaan verschillende typen omgevingen die aansluiten bij de mate van complexiteit en vernieuwing van de aan te leren kennis en vaardigheden.

Geprotocolleerde, geaccepteerde of eenvoudige handelingen en vaardigheden worden in een schoolomgeving aangeleerd door studenten onderling of op hulpmiddelen (Skillslab).

Het vak van zorgverlener omvat echter ook complexere aspecten, zoals het van een hulpvraag komen tot een behandelplan en de integratie van interprofessioneel en meer persoonsgericht werken. Het aanleren daarvan vraagt daarom niet alleen goede begeleiding maar ook interactie met echte cliënten (Rijke Leeromgeving).

En om nieuwe competenties voor de zorgprofessional van de toekomst te (blijven) ontwikkelen en toetsen op effectiviteit, kunnen onderwijs, beroepspraktijk en onderzoek alleen hand in hand gaan (Rijke Onderzoeksomgeving).

Kwalitatief hoogwaardig onderwijs en onderzoek voor (aanstaande) professionals

HU VERBINDT HU CONNECTS

ONDERWIJS / EDUCATION

State-of-the-art zorg en hulp

INNOVATIE / INNOVATION

Co-creatie met (zorg)partijen in de regio Utrecht Interprofessionele oplossingen voor concrete zorgvraagstukken van de burger en organisaties

ONDERZOEK / RESEARCH

De HU Klinieken als knooppunt van onderwijs, onderzoek en praktijk

10

BEROEPSPRAKTIJK / PROFESSIONAL PRACTICE

Leren en onderzoeken binnen/buiten een HU-omgeving Centraal in het onderwijs en onderzoek staat het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg en hulp. Dit vindt plaats bij partners in het beroepenveld/de maatschappij, vanuit de HU op het Utrecht Science Park of midden in de maatschappij op een door de HU gecreëerde en gefaciliteerde leeromgeving op een locatie elders.

Afhankelijk van het vraagstuk worden zorg en hulp zo ingericht dat deze passen bij de leefsituatie van degene(n) met de zorg- of hulpvraag: • in de (bestaande) beroepspraktijk: ziekenhuizen, zorgpraktijken en -centra; • op locatie in de maatschappij: bijvoorbeeld in de wijk, buurtcentra, scholen, verpleeghuizen, kantoren, bij mensen thuis, via eHealth op afstand; • op het Utrecht Science Park: de ‘nieuwe’ HU Klinieken.

Functies van de kennisinfrastructuur met de ‘nieuwe’ HU Klinieken als basis 1. Een rijke leeromgeving In de rijke, hybride leeromgeving leren studenten niet alleen de specialistische vaardigheden van hun vakgebied, maar worden zij ook toegerust met kennis en vaardigheden die nodig zijn om hun werk als T-shaped professional goed uit te kunnen uitvoeren. Binnen de HU Klinieken en op locatie krijgen studenten de mogelijkheid dit in de praktijk te ervaren. Onder begeleiding en samen met andere disciplines experimenteren studenten met hun specialistische en generieke vaardigheden, waardoor zij als T-shaped profes­ sional de zorg kunnen bieden die in de toekomst nodig is.

2. Een rijke onderzoeksomgeving Grootschalig praktijkgericht onderzoek vindt (voornamelijk) plaats in co-creatie met de praktijk en in de praktijkcontext.

Het Kenniscentrum Gezond en Duurzaam Leven heeft een omvangrijk onderzoeksprogramma, waarvan de aard en thematiek van de onderzoeksprojecten aansluiten bij de huidige praktijkvragen, gekanaliseerd in onderzoekslijnen van de individuele of samenwerkende lectoraten.

Deze onderzoekslijnen overlappen, maar zijn niet een-op-

11

HU KLINIEKEN

‘VOOR DE BURGER OF PATIËNT STAAT DE ZORG- EN HULPVERLENING IN DE HU KLINIEKEN VOOR PERSOONLIJKE AANDACHT, KWALITEIT ÉN DESKUNDIGHEID’ 12

een te vertalen naar de praktijkvragen voor een volledige beroepsgroep van de opleidingen van de instituten. Mede daarom biedt (kleinschalig) onderzoek in de setting van de HU Klinieken de kans om in kleine stappen de beroepspraktijk te innoveren en te professionaliseren.

In deze omgeving is de realiteit immers minder weerbarstig dan de klinische werkelijkheid, maar ook minder kunstmatig en rigide dan in grootschalig praktijkgericht onderzoek.

Daarbij is, gezien de interprofessionele setting, de potentie voor (theorievormend) interprofessioneel onderzoek groot.

Deze omgeving biedt de kans relatief eenvoudig systematisch data te genereren, te bundelen en te analyseren. Data over het (be)handelen door de studenten en docenten, alsmede over de zorgkwaliteit en organisatieprocessen ten behoeve van de ontwikkeling van best practices voor de beroepspraktijk op het gebied van (gezondheids)zorg, welzijn en onderwijs.

3. Maatschappelijke functie Voor de individuele burger of patiĂŤnt staat de zorg- en hulpverlening in de HU Klinieken voor persoonlijke aandacht, kwaliteit ĂŠn deskundigheid. State-of-the-art zorg en hulp liggen ten grondslag aan het onderwijs en onderzoek.

Overkoepelend worden vragen en uitdagingen uit de regio Utrecht samen met de HU onderzocht en opgelost zodat de innovatiekracht van de beroepen wordt versterkt. Niet onbelangrijk: deze omgeving is een belangrijke vindplaats voor potentiĂŤle nieuwe werknemers!

4. Kennisknooppunt De voorgestelde kennisinfrastructuur heeft daarnaast als doel samenwerking tussen betrokkenen te faciliteren, zichtbaarheid te vergroten, bestaande onderwijs(zorg)projecten met elkaar in verband te brengen en nieuwe initiatieven te ontplooien. Daartoe zal een digitaal loket worden opgezet waar vraagstukken aangemeld kunnen worden, waar informatie te verkrijgen is over de verschillende activiteiten en projecten en waar het beheer van het kennisnetwerk plaatsvindt.

13

HU KLINIEKEN

‘DE HU KLINIEKEN FACILITEREN EEN POSITIEVE IMPULS AAN EEN GEZONDE STAD, NU EN IN DE TOEKOMST.’

14

CONCLUSIE In dit boekje is een voorstel uiteengezet voor een duurzame en samenhangende kennisinfrastructuur waarin onderwijs, onderzoek en praktijk in het gezondheids- en welzijns­domein verbonden worden.

De HU Klinieken vormen de basis van deze infrastructuur, waarbinnen het mogelijk is simultaan op te leiden, zorg te innoveren, en hoogwaardige zorg en hulp te verlenen in de regio Utrecht. Daarmee faciliteert dit raamwerk een positieve impuls aan een gezonde stad, nu en in de toekomst.

15

WWW.HUSITE.NL/HUKLINIEKEN FG_b_0319_NC