Publicatie Op Visite in Veenhage - Beelden in de Tuin

Op visite Veenhage in

Beelden in de Tuin

Op Visite in Veenhage

beelden in de tuin

Een tentoonstelling in woonzorgcentrum Veenhage in Nootdorp van 26 augustus tot en met 30 september 2016 georganiseerd door Stichting Op Visite.

Stichting Op Visite heeft tien kunstenaars uitgenodigd hun beelden tentoon te stellen in de twee tuinen van woonzorgcentrum Veenhage. De natuur en de mens in zijn omgeving speelden in alle 27 beelden een belangrijke rol.

De tentoonstelling liet een breed scala aan materialen zien: hout, klei, rubber, brons, polyester en steen.

Deze publicatie geeft een impressie van de tentoonstelling en het programma met reacties van bewoners, medewerkers, kunstenaars, bezoekers en deelnemers.

Beleef de beeldentuin van Veenhage Kom kijken en voelen, laat je verrassen Wandel langs de prachtige beelden Geniet van de buitenlucht, de kunst en van elkaar Kom naar buiten en‌ doe mee

Beste lezer en kijker, Voor je ligt het derde boekje uit de tentoonstellingenserie Beelden in de Tuin van Stichting Op Visite. Een beeldententoonstelling met rondleidingen, lezingen, muziek, materiaaldemonstraties en workshops.

bent in deze Kijkwijzer, dan kun je contact opnemen met stichtingopvisite@gmail.com. Je kunt hem ook bekijken op de website van Beelden in de Tuin: beeldenindetuin.weebly.com/op-visite-in-veenhage.html

Stichting Op Visite organiseert kunstprojecten op locatie. In september 2016 waren we met 27 beelden van 10 kunstenaars op visite in woonzorgcentrum Veenhage te Nootdorp. Veenhage is een van de 25 locaties van Pieter van Foreest. Deze organisatie biedt een breed, flexibel pakket aan services en diensten voor ouderen op het gebied van wonen, zorg, behandeling en welzijn in de regio Delft, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland.

In het boekje dat nu voor je ligt, geven we een korte samenvatting van het project met reacties van bezoekers, medewerkers, bewoners, vrijwilligers en kunstenaars. Als je bent geweest en hebt meegedaan, is dit een mooie herinnering om na te genieten. Als je het nu voor het eerst ziet, hopen we je te inspireren om een volgende keer te komen kijken en mee te doen.

Veel kijk- en leesplezier!

Bij deze tentoonstelling is een Kijkwijzer (tentoonstellingsgids) gemaakt die meer vertelt over de beelden en de kunstenaars. In de gids staan bij elk beeld vragen die je helpen om goed te kijken naar wat je ziet en om over het beeld na te denken. Als je geïnteresseerd

Ada van Bergen-Schuijt, voorzitter van Stichting Op Visite riëlle beekmans, projectleider van Op Visite in Veenhage - Beelden in de Tuin

Van alle kanten In de tentoonstelling hebben we mensen gestimuleerd de beelden van alle kanten en op verschillende manieren te bekijken. Daarom willen we in dit boekje de beelden ook van verschillende kanten laten zien, zoals op de volgende pagina’s Nike op skeelers van Loek Bos.

‘Wat een prachtig project.

Zoveel mooie facetten: de kunst en de gedeelde emoties, de ontmoetingen met nieuwe / andere bezoekers en nog zoveel meer.’

Marijke

‘Mooi en goed initiatief, brengt aanspraak.’

Jenny en Guus

‘Humorvol, inspirerend en verrassend project. Dit vraagt om voortzetting. Versterkt communicatie. Dank aan alle kunstenaars en initiatiefnemers.’

Marja

‘Zeer waardevol project.

Voortzetting hier of elders.

Interessant en kleurrijk.’

Carla

‘Geweldig, inspirerend, kunst in een verpleeghuis.

Mijn droom is om dit ook in “mijn huis” te kunnen doen.’

Ria

‘In het contact met dementerende ouderen ervaar ik regelmatig dat de gesprekstof beperkt is. De oudere heeft doorgaans niets te melden uit het eigen leven en weet niet goed waarop aan te sluiten bij het leven van mij als gesprekspartner.

Hoe anders was dat bij Op Visite! Ik kon er praten met de ouderen over iets wat we beiden op hetzelfde moment zien en kunnen voelen. Daardoor werden we meer gelijkwaardig als gesprekspartner.

Regelmatig werd ik verrast door de reacties van de ouderen. Verbaasd als ze waren over de ontbrekende armen van een amazone, lacherig door de ontdekking van een luchtgaatje van een keramieken vogel op de plaats van het poepgaatje, creatief in het bedenken van de mogelijke redenen die een kunstenaar kan hebben om een dier op een buste te zetten. Gespreksstof genoeg, en voor beide partijen boeiend.

Een feestje om mee te mogen maken!’

Mattie, gids

Dochter: ‘Het is belangrijk om nieuwe prikkels te blijven geven. Ik vind het zo gaaf dat ze dat hier toch nog doen. Dat ze mensen de mogelijkheid geven om nieuwe dingen te ontdekken. Leuk dat mijn moeder dit allemaal nog meemaakt, dat ze nog mee kan doen.’

Moeder: ‘Ik vind het hier geweldig.’

Moeder en dochter Corrie en Jetty Brandenburg

Andere huizen op visite Wij waren natuurlijk zelf te gast in de locatie waar we op visite waren, maar we nodigen ook altijd andere mensen en huizen uit om naar de tentoonstelling te komen kijken en aan het programma mee te doen.

In het bijzonder sturen we uitnodigingen aan de andere locaties van Pieter van Foreest. Sommige bezoekers uit andere huizen hebben een berichtje achtergelaten in het gastenboek.

‘Mooie beelden. Leuk om een ander huis van Pieter van Foreest te bezoeken.’

Bewoners van de Lindehof ‘De bewoners vonden de beelden in de tuin prachtig. Wat een leuke ideeën, vooral het memoryspel aan de muur en de honderden kusjes in de gras.’

Bewoners van Abtswoude ‘Dat we het weer heel erg mooi vonden.’

Bewoners van De Kreek ‘Het is zo leuk om met de kijkwijzer in de hand de beelden te bekijken, dat we nog een keer met een andere groep bewoners zijn gekomen.’

Zorglocatie Buurtschap Craeyenburch ‘Wij zijn trouwe fans.’

Herbergier Den Haag

Paard met amazone Loek Bos

Kitty (links) en Raya (boven) riĂŤlle beekmans

Workshop Delfts blauw Bij een van de workshops werden delfts blauwe tegels beschilderd. Deze workshop werd begeleid door kunstenaar Pepijn van den Nieuwendijk, van wie vier beelden waren tentoongesteld.

Na de workshop werden de tegels gebakken en aan de makers teruggegeven. Pas bij het bakken wordt de grijze glazuur blauw.

Volgende pagina’s: Bloembed - riëlle beekmans ‘Heel leuk: mijn moeder ziet eigenlijk nooit meer iets, maar de kusjes trokken haar aandacht.’ Roos ‘Met mijn vijfjarige kleinzoon hebben wij de beelden bekeken.

Vooral de kusjes vonden we mooi.’

H. Smit-Blykers

Workshops Bij de workshops werd er gewerkt met allerlei materialen zoals hout, papier en klei.

Kunstenaars van wie beelden waren opgenomen in de tentoonstelling, vertelden over hun werk en waren daarna bij de workshops om de deelnemers te inspireren, helpen en begeleiden.

‘Ik vind het leuk om de mensen zo bezig te zien. Dat je ziet dat ze iets willen en dat er dan iets uit komt.

Ja, mooi. Ik zie dat de bewoners het werken met klei heel leuk vinden en dat ze nieuwe dingen doen. Ik heb genoten van het enthousiasme van de bewoners.’ Tineke, medewerker Veenhage

Handscapes on a table, Claydo for righthand Anna J. van Stuijvenberg

Duikelaar (onder) en Masker (rechts) Leon Perlot

Memoryspel In de zomer van 2016 maakte beeldend kunstenaar Theo Bos in samenwerking met de bewoners van woonzorgcentrum Veenhage te Nootdorp een memoryspel. Hij fotografeerde hiervoor door hen geliefde, gekoesterde, speciale of juist alledaagse bezittingen.

Het spel bestaat uit ruim 25 setjes van twee kaarten, waarvan telkens één kaart het geliefde voorwerp toont zoals we het allemaal kennen. Het spannende aan dit memoryspel is dat de andere kaart op een kunstzinnige manier ‘een loopje neemt’ met het afgebeelde voorwerp. Soms gebeurt dat op een minimale manier, maar regelmatig juist op een de verbeelding plagende, verrassende manier.

Hierdoor stimuleert het spel niet alleen het geheugen maar ook het visuele associatievermogen.

‘Wat ik heel veel gehoord heb: laat het memoryspel maar hangen.

Dat maakt het in de tuin zo vrolijk. Het is zo goed gevonden.

Iedereen kijkt rond en gaat op zoek naar de bij elkaar passende foto’s.

Je ziet iedereen zoeken, hoofden bewegen. Heel erg leuk.’

Thea, medewerker Veenhage

Ik was de dief.

Van een vingerhoed.

Wie ik was, was niet zo duidelijk.

‘Het was een meneer’ zei de eigenaresse van de vingerhoed tegen de verzorging. ‘Hij wilde wat van me, ik snapte hem niet zo’.

De nachtzuster snapte er ook niets van - niemand die haar had verteld dat ik overdag bezig was met een kunstproject.

Ik verzamelde geliefde of speciale voorwerpen van de bewoners van Veenhage, om ze te fotograferen voor een memoryspel.

De dag na deze nachtelijke paniek maakte ik een opnametafel op wieltjes, die ik door het hele huis kon rollen. Tot vlak voor de deur van welke aardige, vergeetachtige, eigenwijze of soms wantrouwende bewoner dan ook.

Vanaf dat moment raakte niemand meer van mij in de war.

Theo Bos, kunstenaar

Theo Bos is als fotograaf opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie. Zijn vader is onlangs overleden, hij leed aan de ziekte van Alzheimer. Zijn moeder leeft nog maar is nu helaas eveneens dementerend.

Uit de ervaring die hij opdeed met zijn ouders weet Theo dat samen spelen een van de makkelijkste manieren is om contact te leggen en op een prettige manier samen te zijn. Dit merkte hij niet alleen op in de laatste fase van hun leven, maar ook in de tijd dat ze nog vitale krasse knarren waren.

Zijn memoryspel ‘Niet van Gisteren’ heeft hij gemaakt met zijn ouders in zijn achterhoofd.

Maar hij maakte het vooral ook in samenwerking met de bewoners van Veenhage.

Uiteindelijk zijn er meer dan 25 van hun geliefde voorwerpen in het spel opgenomen.

Hierdoor is het een spel geworden dat zeer herkenbaar aansluit bij de wereld die ook zijn ouders zo bewust hebben meegemaakt.

‘Toen ik de vraag kreeg om met Op Visite In Veenhage - Beelden in de Tuin mee te doen was ik verbaasd en verrast. Mijn vooroordeel dat het met oudere mensen misschien niet leuk, zelfs saai zou zijn, pakte helemaal anders uit.

Het enthousiasme van de bewoners, de genodigden, jonge en oude mensen van buiten, het was naar alle kanten bijzonder. De interactie en resultaten vond ik verrassend.

Zijn ouderen niet zo leuk en zelfs saai?!

Dit vooroordeel is mijn wereld uit. Het was ontzettend leuk, spetterend met veel humor, enthousiasme en plezier. We hadden elkaar iets te bieden. Ik denk dat iedereen dat ook voelde.’

Renée du Clou, kunstenaar

‘Als vrijwilliger, sinds een jaar, bij Veenhage maak ik allemaal nieuwe dingen mee.

Dus ook al ben ik niet kunstzinnig aangelegd, toen ik hoorde van het project, wilde ik meteen mee doen. Geen moment spijt van gehad. Zeer leuke ervaringen. Met natuurlijk de bewoners (bijvoorbeeld met twee dames op stap om foto’s van de beelden te maken tijdens de fotografieworkshop) en de kunstenaars (heerlijk, de vindingrijkheid van de kunstenaars). Heel erg bedankt dat ik hier deel van uit mocht maken.’

Herma, vrijwilliger

Kiem (links), Geheim van twee (boven) en Body (rechts) Yke Prins

Geluid in de tuin In de binnentuin liet Yke Prins zien hoe ze uit een groot stuk hout een beeld maakt met een kettingzaag.

Enkele weken later klonk een heel ander geluid in dezelfde tuin: een concert van het Fluit Duo. Een tweede concert werd gegeven door het Eikenhorst Kwartet in de grote zaal.

Het was een feest om te zien hoe sommige mensen met de muziek mee bewogen. De voetjes gingen dansen, de hoofden schommelen. Elk muziekstukje werd door de muzikanten geïntroduceerd met een korte inleiding.

In een paar regels verwoordden ze waarom dit muziekstuk zo goed bij een beeld paste. Soms bij de houding van het beeld, zoals de statige Drakenkeizer, dan weer bij de beweging van het beeld, een blues bij de Duikelaar.

Elke keer was er een duidelijke verbinding met het beeld en de muziek.

‘Ik zie het paardje lopen.

Kijk, daar gaat het in galop.’

‘Het beeld gaat meer leven met de muziek.’

‘Ik vind de Nike een heel mooi beeld maar nu vind ik het nog mooier, alsof het danst.’

Roots van Yke Prins maar naar de dans van dit geheimzinnige ‘Wij hebben ons laten inspireren door de wezen. U gaat luisteren naar Assez Lent uit bolvorm, een appel, maar ook een bal. Een de sonate voor twee fluiten van Koechlin.’ bal die maar door blijft rollen, één doorgaande beweging: een perpetuum mobile. Paard met Amazone van Loek Bos Dat hoort u in de Nocturne van Chopin.’

‘Dit prachtige edele dier, het paard met zijn sierlijke amazone, zij maken samen Knater van Christien Rijnsdorp een lange rit, door het bos, langs het ‘Is het een mens? Is het een dier? Het is van strand, door de stad. Luister maar, je hoort katoen… van latexrubber… electriciteitshet paardje lopen! Minuet en Trio uit het buis… geheimzinnig allemaal. Luistert u Fluitduet van Beethoven.’

Bolobjecten - Ellen Rijsdorp Vorige pagina’s: Shortcut - Christien Rijnsdorp

Klei draaien ‘Op visite klinkt een beetje sjiek, formeel maar het mooie van deze tentoonstelling is juist dat het kunst zo dicht bij de mensen brengt. Het staat bij ze in de tuin, ze mogen het aanraken en erover praten.

De kijkwijzer is daar een prachtige hulp bij, de toelichting en de vragen brengen echt gesprekken op gang. Dat vond ik ook erg leuk met de schoolklas. Kinderen hadden zoveel aandacht voor de beelden.

Al die verschillende verhalen en reacties, dat geeft mij als kunstenaar ook weer ideeën en een frisse blik op mijn eigen werk. Bij de workshop was het mooi te zien dat sommigen al genieten van gewoon klei in je handen houden, vies worden en ervaren dat je er iets moois mee kunt maken. Dat maakt mensen trots en daar groeien ze van. Een waardevolle ervaring voor velen.’

Ellen Rijsdorp, kunstenaar

‘Heel leuk om zo maar een tuin met beelden in te lopen. Even ontspannen, even iets heel anders aan je hoofd.’ Joke ‘De toelichting en de vragen in de kijkwijzer maken de beelden nog mooier.’

Fatma ‘Door de kijkwijzer samen met de bewoners te lezen, heeft de tentoonstelling meer diepgang gekregen.’ Nancy

‘Mooie tentoonstelling met hier en daar ook nog humor.’ Ineke ‘We hebben genoten.’ Roeland ‘Wat een prachtige tentoonstelling en leuke activiteiten. Mooi om samen op terug te kijken.’ Trudy

‘Een heel geslaagde tentoonstelling.

Een fijne workshop met enthousiaste medewerkers. Bedankt.’ Familie Roth ‘Gefeliciteerd met een helemaal geslaagd project.’ Tom ‘We gaan de beelden in de tuin en jullie missen.’ Thea

Fuping bird (links), Pijp-vaas natura (midden boven) en Berchtwalder Bartmann (boven) Pepijn van den Nieuwendijk

‘Ik werk hier als gastvrouw en ben vandaag als hulpmoeder meegekomen met mijn kinderen en hun klas voor de rondleiding en de workshop. Ik vind het echt iets goeds toevoegen in de zomer voor het hele huis.

Een aantal bewoners zijn best wel zelfstandig en die gaan zelf. Ik zie ook heel veel familie samen met bewoners gaan kijken. Het is straks echt kaal als alles weer weg is, dat weet ik zeker.’

Nancy, medewerker Veenhage

Scholen Elke vrijdagochtend ontvingen we een klas van een school uit de buurt.

‘Na een korte introductie verdelen we de klas in kleine groepjes.

Elk groepje gaat op stap met een van onze gidsen. Het gaat vooral om het samen kijken en ontdekken wat je ziet. Het is elke keer weer bijzonder en verrassend te horen wat de kinderen met elkaar delen over wat ze zien en ervaren. Na de rondleiding van een uur volgt een workshop waarin ze zelf een beeld gaan maken dat ze mee naar huis mogen nemen.’

‘Tijdens de rondleidingen was er vanuit de kinderen veel interesse in de beelden maar ook in het huis en zijn bewoners. Kinderen vragen ook hoe het is in een verpleeghuis.

Ze zijn zo nieuwsgierig, alsof hier een andere soort mensen wonen.’

Brenda, gids

‘De rondleiding was erg leerzaam en veel leuker dan les.’ Shayenne ‘Ik vind het super knap hoe jullie die beelden maken. Super knap!’ Mex ‘De rondleiding heeft me erg geïnspireerd.

Het heeft me “alles van meerdere kanten te bekijken” geleerd. Echt super leuk!’

Bo-Louise

‘De draak is cool.’ Sam ‘Ik vond het leuk dat je de beelden mocht aanraken.’ Morris ‘Ik vond het super leuk en ook leuk dat je zelf wat mocht maken.’ Indy ‘Ik heb een olifant gemaakt.’ Elvis ‘Het was super interessant!’ Ize ‘Het was een erg gezellige en bijzondere dag.’ Nienke ‘Ik vond het super leuk en ik ga vaker komen.’ Isa

‘Super leuk, de klas was heel geïnteresseerd. Fijne begeleiding en ook nog mooie zelfgemaakte werkstukken om mee naar huis te nemen.’

Leerkracht van groep 7 van de Regenboog ‘Wat een mooie tentoonstelling! De leerlingen waren zeer enthousiast en hebben genoten! Een bijzondere ervaring!’

Leerkracht van groep 8 van De Winde

Gegevens van het project Titel Op Visite in Veenhage - Beelden in de Tuin Locatie Veenhage, Meidoornlaan 2, 2631 gc Nootdorp Opening 26 augustus 2016 om 15 uur Data van 29 augustus tot en met 30 september 2016, elke dag van 10 tot 17 uur Afsluiting 14 oktober 2016 om 15 uur Website beeldenindetuin.weebly.com

Kunstenaars

Anna J. Stuijvenberg Christien Rijnsdorp Ellen Rijnsdorp Leon Perlot Loek Bos Pepijn van den Nieuwendijk Renée Du Clou riëlle beekmans Theo Bos Yke Prins

annajvanstuijvenberg.nl galerieramakers.nl/artists/christien-rijnsdorp www.ellenrijsdorp.nl www.loekbos.nl www.pepijnvandennieuwendijk.com www.atelier1647.nl www.beekmans.biz www.theobos.nl www.ykeprinsbeelden.nl

Inrichting van de tentoonstelling Leon Perlot Projectleider riëlle beekmans Grafisch ontwerp Henk de Roij

Programma Tijdens de duur van de tentoonstelling waren er elk weekend speciale activiteiten: rondleidingen (10), concerten (2), lezingen (4), demonstraties (3) en workshops (10) door de kunstenaars. Alle activiteiten waren voor iedereen toegankelijk en gratis.

Daarnaast waren er op vrijdagochtend speciale rondleidingen en workshops voor scholen (5).

Muzikanten AriĂŤlle van Eijsden, dwarsfluit Tineke van Geuns, dwarsfluit Eikenhorst Kwartet Paulus van Kruijsen, 1e viool Mieke Potting, 2e viool Juliaan van den Linden, altviool Arthur de Groodt, cello

Kijkwijzer Bij deze tentoonstelling is een Kijkwijzer gemaakt, een tentoonstellingsgids met meer informatie over de beelden en de kunstenaars. Op de website kun je deze bekijken: beeldenindetuin.weebly.com/op-visite-in-veenhage.html

Films Caren Huygelen fotografie + film heeft twee korte films gemaakt van de tentoonstelling en van het programma.

Ze zijn te zien op de website: beeldenindetuin.weebly.com/op-visite-in-veenhage.html

Met dank aan Locatiemanager Veenhage: Thea Lukas Medewerkers van de activiteitenbegeleiding Veenhage: Jessica, Hannie, Marian, Lida en Fleur Gidsen: Evelien, Mattie, Herma, Brenda, Bernard Jan, Leon, Ellen, Marjon en Arno Vrijwilligers van Veenhage en vrijwilligers van Stichting Op Visite

Stichting Op Visite Op Visite in Veenhage - Beelden in de Tuin is georganiseerd door Stichting Op Visite.

Stichting Op Visite organiseert kunstprojecten op locatie. Het doel van Stichting Op Visite is beeldende kunst toegankelijk te maken, niet door de kunst zelf te veranderen, maar door de wijze van presenteren.

Website Stichting Op Visite: stichtingopvisite.wix.com/stichtingopvisite

Stichting Op Visite zoekt bijzondere locaties en mensen om op visite te gaan. Als je op visite gaat, neem je meestal iets aardigs mee voor de gastheer of gastvrouw. Stichting Op Visite neemt geen bloemetje mee of in elk geval geen gewoon bloemetje, maar werk van kunstenaars.

KvK nummer: 41147298 Rekeningnummer: nl14 rabo 0166 1835 98

Wij wachten niet af of er mensen naar onze tentoonstelling komen, maar wij brengen onze tentoonstelling naar de mensen. Hiermee hopen wij het clichĂŠ dat de beeldende kunst ontoegankelijk zou zijn te weerleggen en een breed publiek hierbij te betrekken.

Facebook Stichting Op Visite: www.facebook.com/stichtingopvisite E-mail: stichtingopvisite@gmail.com

Bestuur Ada van Bergen-Schuijt Joris van Bergen Bernard Jan Kahmann Arno van de Weerd Stichting Op Visite Laan van Overvest 1d 2613 dk Delft

Op Visite in Veenhage is mede mogelijk gemaakt door

Vrienden van Veenhage

en particuliere donaties.

Pieter van Foreest

Veenhage

Colofon Citaten: bezoekers aan de tentoonstelling en deelnemers aan de workshops en overige activiteiten Overige teksten en concept boekje: riëlle beekmans, Henk de Roij Grafisch ontwerp en beeldredactie: Henk de Roij Foto’s: riëlle beekmans, Theo Bos, Henk de Roij, Sandra Sluijpers, Jan Garnier Copyright © 2016 Stichting Op Visite en de deelnemende kunstenaars

In september 2016 was Stichting Op Visite een maand te gast in woonzorgcentrum Veenhage te Nootdorp.

Stichting Op Visite heeft tien kunstenaars uitgenodigd om hun beelden tentoon te stellen in de twee tuinen.

De natuur en de mens in zijn omgeving spelen in alle 27 beelden een belangrijke rol. De tentoonstelling laat een breed scala aan materialen zien: hout, klei, rubber, brons, polyester, steen en fotografie.

Wij (de beeldend kunstenaars) willen het plezier dat wij aan het maken van en kijken naar beelden beleven, delen met anderen. Tijdens de tentoonstelling gaven we rondleidingen, lezingen, materiaaldemonstraties en workshops Hierbij werden we ondersteund door de medewerkers van de activiteitenbegeleiding en door vrijwilligers.

In dit boekje geven we een korte samenvatting van het project met veel foto’s en reacties van bezoekers, medewerkers, bewoners, vrijwilligers en kunstenaars.

Als je bent geweest en mee hebt gedaan, is dit een mooie herinnering om na te genieten. Als je het nu voor het eerst ziet, hopen we je te inspireren om een volgende keer te komen kijken en mee te doen.