365 μερεσ στον δρομο... του θεου

ISBN: 978-618-5078-44-7 ©2019 Ελληνική Βιβλική Εταιρία, Αθήνα HBS-2019-3K-P350 Μετάφραση Βιβλικών Κειμένων: Ελληνική Βιβλική Εταιρία Συγγραφείς: Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης – Κυριακή Τριανταφυλλίδου-Μπαθρέλλου Επιμέλεια κειμένων-διόρθωση: Βιολέττα Μανιά Καλλιτεχνική επιμέλεια: Βάνα Παναγιώτου Διακοσμητικά σκίτσα: Ευαγγελία Μπαθρέλλου Απόδοση κειμένων: Κυριακή Τριανταφυλλίδου-Μπαθρέλλου

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή καθ’ οιονδήποτε τρόπο του συνόλου ή τμήματος του περιεχομένου χωρίς γραπτή άδεια της ιδιοκτήτριας των δικαιωμάτων.

ΜΑΡIΟΣ ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΑΣ-ΛΙΑΓΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΟΥ-ΜΠΑΘΡΕΛΛΟΥ

365 μερεσ στον δρομο... του θεου

ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 50, ΑΘΗΝΑ www.greek.bible

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Στον δρόμο... του Θεού Σπαράγματα σύγχρονου λόγου για την «κατήχηση» ........ 9 52 δρόμοι χριστιανικής παιδείας και αγωγής .............................................................16 1ος Δρόμος Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς;.............23 (παραβολή των κακών γεωργών – ιγ΄ εβδομάδα Ματθαίου − Ματ 21:33-42)

2ος Δρόμος Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!......................................................................33 («τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο…» - Προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού - Ιωα 3:13-17)

3ος Δρόμος Βγες απ’ τον εαυτό σου!.................................................................................43 («όποιος θέλει να με ακολουθήσει…» – Μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού − Μαρ 8:34 − 9:1)

4ος Δρόμος Τι ψαρεύεις;.......................................................................................................51 (η θαυμαστή αλιεία και η κλίση των πρώτων μαθητών – α΄εβδομάδα Λουκά − Λου 5:1-11)

5ος Δρόμος Με φανερώνουν τα έργα και τα λόγια μου...............................................61 («ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας…» – β΄εβδομάδα Λουκά − Λου 6:31-36)

6ος Δρόμος Μια ευκαιρία να ζήσουμε ξανά οι νεκροί..................................................73 (ανάσταση του γιου της χήρας της Ναΐν – γ΄εβδομάδα Λουκά − Λου 7:11-16)

7ος Δρόμος Ο λόγος και η καρδιά......................................................................................81 (παραβολή του σπορέα – δ΄εβδομάδα Λουκά − Λου 8:4-15)

8ος Δρόμος Ο Χριστός και το χάος.....................................................................................91 (θεραπεία δαιμονισμένου των Γαδαρηνών – στ΄εβδομάδα Λουκά − Λου 8:27-39)

9ος Δρόμος H δεινή κυριολεξία του θανάτου...............................................................103 (η ανάσταση της κόρης του Ιάειρου – ζ΄εβδομάδα Λουκά – Λου 8:41-56)

10ος Δρόμος Τι με κάνει άνθρωπο;..................................................................................115 (παραβολή του πλούσιου και του Λάζαρου – ε΄εβδομάδα Λουκά − Λου 16:19-31)

11ος Δρόμος Η σωτηρία του πληγωμένου ανθρώπου..............................................125 (παραβολή καλού Σαμαρείτη – η΄εβδομάδα Λουκά – Λου 10:25-37)

12ος Δρόμος Υπάρχει άραγε… «μυαλωμένος» πλούσιος;.........................................135 (παραβολή άφρονα πλουσίου − θ΄εβδομάδα Λουκά – Λου 12:16-21)

13ος Δρόμος Συναντώντας τον Χριστό...........................................................................145 («τι να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;» – ιγ’ εβδομάδα Λουκά – Λου 18:18-27)

14ος Δρόμος Homo sacer..................................................................................................155 (θεραπεία τυφλού Ιεριχούς – ιδ’ εβδομάδα Λουκά – Λου 18:35-43)

15ος Δρόμος Η αγάπη για τον εαυτό μας στη σχέση μας με τον Θεό.....................165 (θεραπεία της συγκύπτουσας – ι’ εβδομάδα Λουκά – Λου 13:10-17)

16ος Δρόμος Καλεσμένοι στο Χριστουγεννιάτικο Δείπνο..........................................175 (παραβολή του Μεγάλου Δείπνου – ια’ εβδομάδα Λουκά − Λου 14:16-24)

17ος Δρόμος Η σάρκωση του Χριστού...........................................................................187 (Χριστούγεννα − Ματ 2:1-12)

18ος Δρόμος Σήμερα τα Φώτα και ο φωτισμός…........................................................197 (η Βάπτιση του Ιησού − Ματ 3:13-17)

19ος Δρόμος Πειρασμοί......................................................................................................209 (οι πειρασμοί του Ιησού − μετά τα Φώτα – Ματ 4:1-11)

20ός Δρόμος Στην κοινότητα του Χριστού.....................................................................223 (θεραπεία δέκα λεπρών – ιβ΄εβδομάδα Λουκά – Λου 17:12-19)

21ος Δρόμος Είμαι κοντός και δεν βλέπω.....................................................................239 (Ιησούς και Ζακχαίος – ιε’ εβδομάδα Λουκά – Λου 19:1-10)

22ος Δρόμος Το σκυλί του Κυρίου...................................................................................251 (η Χαναναία – ιζ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 15:21-31)

23ος Δρόμος Το φως που θα φωτίσει τα έθνη..............................................................261 Περιεχόμενα

(Υπαπαντή του Κυρίου − Λου 2:22-40)

24ος Δρόμος Μπροστά στον Θεό......................................................................................275 (Τελώνης και Φαρισαίος − Λου 18:10-14)

25ος Δρόμος Το μεγαλείο της υιότητας...........................................................................285

365 μερεσ στον δρομο του θεου

(ο Άσωτος Γιος − Λου 15:11-32)

26ος Δρόμος Έλεος και Κρίση: το νόημα του κολασμού..........................................297 (παραβολή της Μέλλουσας Κρίσης − Απόκρεω − Ματ 25:31-46)

27ος Δρόμος Αιχμάλωτοι των αδελφών μας................................................................309 («αν συγχωρήσετε τους ανθρώπους...» − Τυρινής – Ματ 6:14-21)

28ος Δρόμος Το μοναδικό και το πρωτοφανές.............................................................321 (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου − Λου 1:26-38)

29ος Δρόμος Αληθινά παιδιά του Θεού..........................................................................335 (Φίλιππος και Ναθαναήλ − Κυριακή της Ορθοδοξίας − Ιωα 1:44-52)

30ός Δρόμος «Αγωνιζόμενοι» για τους άλλους............................................................349 (ο παράλυτος της Καπερναούμ – Γρηγορίου του Παλαμά − Μαρ 2:1-12)

31ος Δρόμος Ο Σταυρωμένος Θεός ή πεθαίνοντας στον Σταυρό............................361 («Όποιος θέλει να με ακολουθήσει...» − Σταυροπροσκυνήσεως − Μαρ 8:34 − 9:1)

32ος Δρόμος Πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου..................................375 (θεραπεία παιδιού με δαιμονικό πνεύμα − Ιωάννου της Κλίμακος − Μαρ 9:17-29)

33ος Δρόμος Η εξουσία είναι διακονία...........................................................................389 (αίτημα των γιων του Ζεβεδαίου − Μαρίας της Αιγυπτίας − Μαρ 10:32-45)

34ος Δρόμος Βασιλιάς στα μέτρα μας.............................................................................401 (είσοδος στα Ιεροσόλυμα – Βαΐων − Ιωα 12:1-18)

35ος Δρόμος Σπάζοντας τα δεσμά του θανάτου...........................................................413 («Απ’ όλα πριν υπήρχε ο Λόγος...» − Πάσχα − Ιωα 1:1-18)

36ος Δρόμος Η απιστία του Θωμά και η απιστία η δική μας.....................................425 (Ιησούς και Θωμάς – Θωμά − Ιωα 20:19-31)

37ος Δρόμος Μέτρο της πιστότητας: Η στιγμή της ήττας...........................................437 (ταφή και ανάσταση Ιησού – Μυροφόρων − Μαρ 15:43 − 16:8)

38ος Δρόμος Ο παραλυτικός και η χάρη της Αναστάσεως........................................447 (θεραπεία παραλύτου της Βηθεσδά − Παραλύτου − Ιωα 5:1-15)

39ος Δρόμος Συνάντηση και μαρτυρία...........................................................................459 (Ιησούς και Σαμαρείτισσα – Σαμαρείτιδος − Ιωα 4:5-42)

40ός Δρόμος Τυφλός φωτισμένος − φωτισμένοι τυφλοί...........................................471 (θεραπεία εκ γενετής τυφλού – Τυφλού − Ιωα 9:1-38)

41ος Δρόμος Ενωμένοι.......................................................................................................485 (προσευχή Ιησού για μαθητές του – Κυριακή Πατέρων Α΄Οικουμενικής Συνόδου − Ιωα 17:1-13)

42ος Δρόμος Ο Παρηγορητής του κόσμου....................................................................495 (Πεντηκοστή – Ιωα 7:37-52, 8:12)

43ος Δρόμος Να ντύσουμε τους γυμνούς.....................................................................507 («όποιος ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους ότι ανήκει σ’ εμένα...» − Αγίων Πάντων – Ματ 10:32-33, 37-39, 19:27-30)

44ος Δρόμος Κάλεσε και μένα;.........................................................................................517 (κλήση των Μαθητών – β’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 4:18-23)

45ος Δρόμος Μια ομορφιά... που μιλάει όταν δεν είμαστε τυφλοί!!!.......................529 («μη μεριμνάτε για τη ζωή σας…» – γ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 6:22-34)

46ος Δρόμος Η ταπείνωση του εκατόνταρχου.............................................................543 (θεραπεία του δούλου του εκατόνταρχου – δ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 8:5-13)

47ος Δρόμος Η τέλεια χαρά...............................................................................................555 (θεραπεία παραλύτου της Καπερναούμ – στ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 9:1-8)

48ος Δρόμος Σαν τους τυφλούς........................................................................................565 (θεραπεία δύο τυφλών και κωφάλαλου δαιμονισμένου − ζ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 9:27-35)

49ος Δρόμος Η Κρίση και το Κάλεσμα του Θεού.........................................................575 (ο χορτασμός των πέντε χιλιάδων – η’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 14:14-22)

50ός Δρόμος Δαμάζοντας τα κύματα... ..........................................................................587 (ο Ιησούς περπατάει πάνω στα νερά της λίμνης – θ’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 14:22-33)

51ος Δρόμος Ο κήπος στις φλόγες...................................................................................597 (η Μεταμόρφωση του Ιησού − Ματ 17:1-9)

52ος Δρόμος Η άκρα σεισάχθεια......................................................................................609 (παραβολή του κακού δούλου – ια’ εβδομάδα Ματθαίου – Ματ 18:23-35)

Βιβλιογραφία..........................................................................................................................620 Ευρετήριο θεμάτων και όρων..........................................................................................629

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Περιεχόμενα

Ευρετήριο αγιογραφικών χωρίων.................................................................................631

1ος ΔΡΟΜΟΣ Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς;

Στάση για πρώτα εφόδια Το ευαγγελικό ανάγνωσμα του Λουκά μάς δίνει τροφή να σκεφτούμε τα θέματα: Καρποφορία, ευθύνη, προσφορά

Σταθμός 1 «Ακούστε άλλη μια παραβολή: Ένας γαιοκτήμονας φύτεψε ένα αμπέλι, το περίφραξε, έσκαψε σ’ αυτό πατητήρι, έχτισε πύργο, το νοίκιασε σε γεωργούς και έφυγε για άλλον τόπο. 34 Όταν πλησίαζε η εποχή της καρποφορίας, έστειλε τους δούλους του στους γεωργούς να πάρουν το μερίδιό του από τους καρπούς. 35Οι γεωργοί όμως έπιασαν τους δούλους του, κι άλλον τον έδειραν, άλλον τον σκότωσαν κι άλλον τον λιθοβόλησαν. 36Ξανάστειλε άλλους δούλους, περισσότερους από τους πρώτους και τους έκαναν τα ίδια. 37Τελευταίον τους έστειλε το γιο του με τη σκέψη: “θα σεβαστούν το γιο μου”. 38 Οι γεωργοί όμως, όταν είδαν το γιο, είπαν μεταξύ τους: “αυτός είναι ο κληρονόμος. Εμπρός, ας τον σκοτώσουμε και ας αρπάξουμε 33

Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς; 365 μερεσ στον δρομο του θεου

την κληρονομιά του”. 39Τον έπιασαν, λοιπόν, τον έβγαλαν έξω από τ’ αμπέλι και τον σκότωσαν. 40 Όταν λοιπόν έρθει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού, τι θα κάνει σ’ εκείνους τους γεωργούς;» 41«Είναι κακοί», του λένε. «Γι’ αυτό θα τους εξολοθρεύσει με το χειρότερο τρόπο και θα νοικιάσει το αμπέλι σ’ άλλους γεωργούς, που θα του δίνουν τους καρπούς στην εποχή τους». 42 Τους λέει ο Ιησούς: «Ποτέ δε διαβάσατε στις Γραφές; Ο λίθος που τον πέταξαν σαν άχρηστον οι οικοδόμοι, αυτός έγινε αγκωνάρι· ο Κύριος το έκανε αυτό, και είν’ αξιοθαύμαστο στα μάτια μας». Κατά Ματθαίον 21:33-42

Χάρτης για τον δρόμο Στον δρόμο αυτό θα πορευθούμε απαντώντας στα ουσιαστικά ερωτήματα μέσω του κηρύγματος και των δραστηριοτήτων της πορείας μας: ✓ Ποιοι μπορεί να έχουν τη στάση των «γεωργών»; Αυτή η στάση μπορεί να αφορά κι εμάς; ✓ Πώς ο εγωισμός, το συμφέρον ή οι ιδεοληψίες αποβάλλουν τον Χριστό από τη ζωή μας; ✓ Τι καρπούς παράγουμε ως «γεωργοί στον αμπελώνα» του Θεού; Πώς θα γίνει η ζωή μας εδώ και τώρα ένας παράδεισος αγάπης;

Σταθμός 2 Στην παραβολή, ο Οικοδεσπότης, δηλαδή ο Χριστός, ο Κύριος του Σύμπαντος, «φύτευσε αμπελώνα», δηλαδή δημιούργησε τον κόσμο και τον πλούτισε με τα αναγκαία, τα απαραίτητα και [...] έφυγε μακριά, για να μη φαντάζει επουράνιος χωροφύλακας, που κατασκοπεύει τη ζωή! Και οι γεωργοί είχαν τα πάντα στη διάθεσή 24

ΔΡΟΜΟΣ

1ος

τους και έμεινε σ’ αυτούς το πώς θα τα χειρίζονταν και τι θα απεκόμιζαν ως καρποφορία. Στον αρχικό παράδεισο, η προταθείσα από τον διάβολο γοητεία: «να τα ξέρω όλα ΕΓΩ και συνεπώς να τα μπορώ όλα ΕΓΩ» έφερε την καταστροφή της σχέσεως Δημιουργού και δημιουργήματος. Στην παραβολή των εργατών του αμπελώνος, η γοητεία της κατασχέσεως των καρπών, για φίλαυτη και ιδιοτελή χρήση, έφερε στις καρδιές των γεωργών κακίες [έδειραν, σκότωσαν, λιθοβόλησαν], που προσδιόρισαν τη σχέση τους με όποιον τους θύμιζε την… απόδοση της καρποφορίας! Όταν οι κακίες χρονίσουν στην καρδιά του καθενός μας, τότε γίνονται… κατάσταση! Τότε κυριαρχούν και προσδιορίζουν την ποιότητά μας, και ξεκινώντας αρχικά με κάποιο μικρό κακό, που το θεωρούμε ανάξιο για απόρριψη και αντίδραση, σιγά-σιγά χτίζεται μέσα μας η αρρώστια της αμαρτίας, ως ταυτότητα. «Έτσι είμαι εγώ και δεν αλλάζω», πιπιλίζουμε τη δαιμονική καραμέλα. «Τι δηλαδή, να αφήσω το συμφέρον μου;» «Δεν πετυχαίνεις στη ζωή, άμα πας με το Σταυρό στο χέρι», ακούμε (και δυστυχώς λέμε και εμείς οι υποτιθέμενοι χριστιανοί), κάθε μέρα στις επικοινωνίες μας. Τότε, στον αρχικό παράδεισο, η διάπραξη της αμαρτίας οδήγησε τον Αδάμ (=χωματένιος) στην προσπάθεια να κρυφτεί από τα μάτια του Θεού. Έραψε φύλλα «να ντυθεί» και, όταν άκουσε τη φωνή του Χριστού, φοβήθηκε και κρύφτηκε. Δεν είχε ακόμα χρονίσει στην καρδιά των πρωτόπλαστων η αμαρτία, και έτσι «μετά συστολής ήμαρτον». Στην περίπτωση της παραβολής των εργατών του αμπελώνος, έχει πλέον η αμαρτία το δαιμονικό στοιχείο της αποθράσυνσης και της αδιαντροπιάς. Και παρ’ ότι ο Κύριος του αμπελώνος προσδοκά και εύχεται: «θα σεβαστούν τον γιο μου», εκείνοι οι εργάτες, βλέπουν τον Υιό ως τον πραγματικό ιδιοκτήτη και, αντί ευχαριστιακής αγάπης για την παροχή του αμπελώνος (από τον οποίον οι ίδιοι ζούσαν), μπήκαν σε εγωκεντρικό μίσος, που το φαντάζονταν, όπως ο καθένας μας που αμαρτάνει, ως προστασία συμφερόντων και εξασφάλιση, εξαιτίας του οποίου μίσους σκότωσαν τον ιδιοκτήτη!

Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς; 365 μερεσ στον δρομο του θεου

Πού τον σκότωσαν; Πρώτα στην καρδιά τους. Πόσοι άνθρωποι δεν σκοτώνουμε τον Χριστό αποκλείοντάς τον και «εξαφανίζοντάς τον» από τη ζωή μας. Ενοχές, στραβές ιδέες, εγωισμός θηριώδης. [...] Πώς τον σκότωσαν; Τον έβγαλαν έξω από τον αμπελώνα! Πόσοι άνθρωποι δεν αγωνίζονται να πεισθούν ότι ο Χριστός δεν υπάρχει. Ότι είναι έξω του αμπελώνος, δηλαδή ότι δεν υφίσταται στην πραγματικότητα. Τον στέλνουν στον χώρο του φαντασιακού! Προσπαθούν να πειστούν, με την ψυχολογική θεοκτονία, ότι πλέον κανείς δεν θα τους γυρέψει να αποδώσουν καρπούς. Ότι οι καρποί θα είναι δικοί τους. Ότι τέλος πάντων δεν θέλουν κανένα πάνω από το κεφάλι τους! (Πρόκειται για) μια συζήτηση για χρήση, για ιδιοκτησία, για καρπούς. Μια διδασκαλία για ευχαριστιακή ανταπόκριση στο Δώρο ή εγωιστική αυθαιρεσία κατακράτησής του. Μια παραβολή, πάντως, που αφορά τους πάντες! Ένα δίλημμα ζωής: Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς μέσα στη χαρά της θυσιαστικής σχέσεως ή κόλαση δολοφονικής διάθεσης για περιφρούρηση «κεκτημένων», που κάποια ώρα, ούτως ή άλλως, θα αφήσουμε; π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος* *Μαρτζούχος, π. Θ. (2014). Κυριακή ΙΓ΄ Ματθαίου – Για τους Εβραίους ή για εμάς τα λέει;. Ανακτήθηκε από http://enoriako.info/ (08/05/2019).

« [...] έστειλε τον γιο του με τη σκέψη: “θα σεβαστούν το γιο μου“». Οι γεωργοί και η άμπελος, Μικρογραφία εικονογραφημένου χειρογράφου, 11ος αι. μ.Χ., Εθνική Βιβλιοθήκη, Παρίσι.

ΔΡΟΜΟΣ

1ος

Πορεύομαι στοN δρόμο Διαβάζω το ευαγγελικό ανάγνωσμα και σκέφτομαι: Ποιος είναι ο γαιοκτήμονας που πρόσφερε τα πάντα στους γεωργούς και φροντίζει συνεχώς για αυτούς στέλνοντας ακόμη και τον γιο του; Ποιοι και πότε γίνονται τέτοιου είδους γεωργοί που αρνούνται την παρουσία του Θεού στη ζωή τους; Ποιες είναι οι ευθύνες τους; Διαβάζω το παρακάτω διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και ιχνηλατώ την παρουσία ή την απουσία του Θεού στη ζωή των ανθρώπων. Στη συνέχεια επιχειρώ να την αναζητήσω στη δική μου καθημερινότητα.

ΤΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΔΩΡΑ Ξένος τοῦ κόσμου καὶ τῆς σαρκός, κατῆλθε τὴν παραμονὴν ἀπὸ τὰ ὕψη, συστείλας τὰς πτέρυγας ὅπως τὰς κρύπτῃ, θεῖος ἄγγελος. Ἔφερε δῶρα ἀπὸ τὰ ἄνω βασίλεια διὰ νὰ φιλεύσῃ τοὺς κατοίκους τῆς πρωτευούσης. Ἦτον ὁ καλὸς ἄγγελος τῆς πόλεως. Ἐκράτει εἰς τὴν χεῖρα ἓν ἄστρον καὶ ἐπὶ τοῦ στέρνου του ἔπαλλε ζωὴ καὶ δύναμις, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα του ἐξήρχετο πνοὴ θείας γαλήνης. Τὰ τρία ταῦτα δῶρα ἤθελε νὰ μεταδώσῃ εἰς ὅλους ὅσοι προθύμως τὰ δέχονται. Εἰσῆλθεν ἐν πρώτοις εἰς ἓν ἀρχοντικὸν μέγαρον. Εἶδεν ἐκεῖ τὸ ψεῦδος καὶ τὴν σεμνοτυφίαν, τὴν ἀνίαν καὶ τὸ ἀνωφελὲς τῆς ζωῆς ζωγραφισμένα εἰς τὰ πρόσωπα τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός, καὶ ἤκουσε τὰ δύο τεκνία νὰ ψελλίζωσι λέξεις εἰς ἄγνωστον γλῶσσαν. Ὁ Ἄγγελος ἐπῆρε τὰ τρία οὐράνια δῶρά του, καὶ ἔφυγε τρέχων ἐκεῖθεν. Ἐπῆγεν εἰς τὴν καλύβην πτωχοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἀνὴρ ἔλειπεν ὅλην τὴν ἑσπέραν εἰς τὴν ταβέρναν. Ἡ γυνὴ ἐπροσπάθει ν᾿ ἀποκοιμίσῃ μὲ ὀλίγον ξηρὸν ἄρτον τὰ πέντε τέκνα, βλασφημοῦσα ἅμα τὴν ὥραν ποὺ εἶχεν ὑπανδρευθῆ. Τὰ μεσάνυχτα ἐπέστρεψεν ὁ σύζυγός της· αὐτὴ τὸν ὕβρισε νευρικὴ μὲ φωνὴν ὀξεῖαν, ἐκεῖνος τὴν ἔδειρε μὲ τὴν ράβδον τὴν ὀζώδη, καὶ μετ᾿ ὀλίγον οἱ δύο ἐπλάγιασαν χωρὶς νὰ κάμουν τὴν προσευχήν των, καὶ ἤρχισαν νὰ ροχαλίζουν μὲ βαρεῖς τό-

Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς; 365 μερεσ στον δρομο του θεου

νους. Ἔφυγεν ἐκεῖθεν ὁ Ἄγγελος. Ἀνέβη εἰς μέγα κτίριον πλουσίως φωτισμένον. Ἦσαν ἐκεῖ πολλὰ δωμάτια μὲ τραπέζας, κ᾿ ἐπάνω των ἔκυπτον ἄνθρωποι μετροῦντες ἀδιακόπως χρήματα, παίζοντες μὲ χαρτία. Ὠχροὶ καὶ δυστυχεῖς, ὅλη ἡ ψυχή των ἦτο συγκεντρωμένη εἰς τὴν ἀσχολίαν ταύτην. Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε τὸ πρόσωπον μὲ τὰς πτέρυγάς του διὰ νὰ μὴ βλέπῃ κ᾿ ἔφυγε δρομαῖος. Εἰς τὸν δρόμον συνήντησε πολλοὺς ἀνθρώπους, ἄλλους ἐξερχομένους ἀπὸ τὰ καπηλεῖα, οἰνοβαρεῖς, καὶ ἄλλους κατερχομένους ἀπὸ τὰ χαρτοπαίγνια, μεθύοντας χειροτέραν μέθην. Τινὰς εἶδε ν᾿ ἀσχημονοῦν, καὶ τινὰς ἤκουσε νὰ βλασφημοῦν τὸν Ἁι-Βασίλην ὡς πταίστην. Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε μὲ τὰς πτέρυγας τὰ ὦτα, διὰ νὰ μὴν ἀκούῃ, καὶ ἀντιπαρῆλθεν. Ὑπέφωσκεν ἤδη ἡ πρωία τῆς πρωτοχρονιᾶς, καὶ ὁ Ἄγγελος διὰ νὰ παρηγορηθῇ, εἰσῆλθεν εἰς μίαν ἐκκλησίαν. Ἀμέσως πλησίον τῆς θύρας εἶδεν ἀνθρώπους νὰ μετροῦν νομίσματα, μόνον πὼς δὲν εἶχον παιγνιόχαρτα εἰς τὰς χεῖρας· καὶ εἰς τὸ βάθος, ἀντίκρυσεν ἕνα ἄνθρωπον χρυσοστόλιστον καὶ μιτροφοροῦντα ὡς Μῆδον σατράπην τῆς ἐποχῆς τοῦ Δαρείου, ποιοῦντα διαφόρους ἀκκισμοὺς καὶ ἐπιτηδευμένας κινήσεις. Δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ ἄλλοι μερικοὶ ἔψαλλον μὲ πεπλασμένας φωνάς: Τὸν Δεσπότην καὶ ἀρχιερέα! Ὁ Ἄγγελος δὲν εὗρε παρηγορίαν. Ἐπῆρε τὰ πτερόεντα δῶρά του – τὸ ἄστρον τὸ προωρισμένον νὰ λάμπῃ εἰς τὰς συνειδήσεις, τὴν αὔραν, τὴν ἱκανὴν διὰ νὰ δροσίζῃ τὰς ψυχάς, καὶ τὴν ζωήν, τὴν πλασμένην διὰ νὰ πάλλῃ εἰς τὰς καρδίας, ἐτάνυσε τὰς πτέρυγας, καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὰς οὐρανίας ἁψῖδας. Παπαδιαμάντης, Αλ. (1985). Τα Άπαντα, τ. 4, (191-192), κριτική έκδοση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος Παπαδιαμάντης, Αθήνα: Δόμος.

ΔΡΟΜΟΣ

Αφού αναζητήσαμε τους «γεωργούς» ανάμεσά μας και στην εποχή μας και είδαμε πώς μας αφορά κι εμάς προσωπικά η παραβολή του Χριστού, θα προσπαθήσουμε να δούμε βαθύτερα τις αιτίες της απόρριψης του Χριστού από τη ζωή μας και τις απώλειες που έχουμε όταν δεν δεχόμαστε την πρόσκλησή του για να ζήσουμε κοντά Του και να γευτούμε τους καρπούς αυτής της επιλογής μας. Ο «γεωργός» στον καθρέφτη Ας χωριστούμε σε δυάδες: Ο Α θα είναι ο καθρέφτης και ο Β ο γεωργός της παραβολής που στέκει απέναντι στον καθρέφτη του και συνομιλεί με τον εαυτό του. Ο Α σκέφτεται και ρωτά τον Β για τη στάση του απέναντι στη μεγαλοψυχία, στην προσφορά και τη διάθεση του Θεού και στον τρόπο που αντιμετώπισε την αποστολή του Υιού του. Ο Β απαντά με βάση όσα λέει ο Χριστός στην παραβολή και στη συνέχεια έχει τη δυνατότητα να ξανασκεφτεί τη στάση του. Η δυάδα έχει στη διάθεσή της 5 λεπτά. Στη συνέχεια αλλάζουμε ρόλους και επαναλαμβάνουμε. Ας συζητήσουμε όλοι και όλες μαζί: Ας σκεφτούμε ως Α και Β τι μας δυσκόλεψε; Ποιος ρόλος μας ταίριαζε και γιατί; Στη συνέχεια ας συζητήσουμε περισσότερο για τους γεωργούς: Πόσο σκέφτονται οι γεωργοί τον Θεό και πόσο τον εαυτό τους; Τι είδους «γεωργούς» θέλει ο Θεός στον αμπελώνα Του; Τέλος, ας διερωτηθούμε ποιες δωρεές Του να καλλιεργήσουμε, για να καρποφορήσει η αγάπη Του στη ζωή μας;

1ος

Πορευόμαστε στον δρόμο μαζί

Ας μείνουμε, όμως, λίγο παραπάνω σε αυτό το τελευταίο ερώτημα με τη βοήθεια ενός θεολόγου που έζησε κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς;

Είμαστε συνεχώς στον αμπελώνα Του Ο Yπεύθυνος/Η Yπεύθυνη διαβάζει σε όλες και όλους τα παρακάτω και δίνει σε φωτοτυπία το κείμενο: Ο Ντήτριχ Μπονχέφερ (Γερμανός πάστορας και θεολόγος) λίγο πριν τον κρεμάσουν και αφού ήταν φυλακισμένος επί μία διετία από τους ναζί, υποφέροντας μεγάλους εξευτελισμούς και έλλειψη ελευθερίας, έγραψε: «Είναι χαμένος χρόνος, ο χρόνος που δεν ζήσαμε μια πλήρως ανθρώπινη ζωή, όπως κανόνισε ο Κύριος του αμπελώνος, δίνοντάς μας χρόνο να την εμπλουτίσουμε με πείρα, δημιουργική προσπάθεια και αρετές, με τη χαρά και τον πόνο». Ας χωριστούμε σε δυάδες και ας συζητήσουμε τι σημαίνουν για εμάς σήμερα όσα έγραψε ο Ντήτριχ Μπονχέφερ. Ας καταθέσουμε στη σύναξή μας τις κοινές σκέψεις που κάναμε στις δυάδες. Μία πρόκληση Θα κάνουμε τη ζωή μας παράδεισο αγάπης και προσφοράς μέσα στη χαρά της θυσιαστικής σχέσης; Ας χωριστούμε σε ομάδες (3-4 ατόμων) και ας επιχειρήσουμε να προσδιορίσουμε: Tι απαιτεί η «θυσιαστική σχέση» με τον Αναστημένο Χριστό; Στη συνέχεια μοιραζόμαστε στη σύναξη τις σκέψεις μας και συζητάμε όλοι και όλες μαζί: Πώς η ζωή γίνεται παράδεισος αγάπης και προσφοράς για μας προσωπικά και για όλους τους ανθρώπους;

ΔΡΟΜΟΣ

1ος

ΕΦόδιο για τον υπόλοιπο δρόμο

ατ

άΙ

ωά

ννη

ν1

5: 1 -

Εγώ είμαι το αληθινό κλήμα, κι ο Πατέρας μου είναι ο αμπελουργός. Κάθε κληματόβεργα πάνω μου που δεν κάνει καρπό την κόβει· και κάθε κληματόβεργα που κάνει καρπό την κλαδεύει, για να καρποφορήσει περισσότερο. Κ

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

ΔΡΟΜΟΣ

2ος

2ος ΔΡΟΜΟΣ Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

Στάση για πρώτα εφόδια Το ευαγγελικό ανάγνωσμα του Ιωάννη μάς δίνει τροφή να σκεφτούμε τα θέματα: Σταυρός, κακό, ζωή

Σταθμός 1 Κανένας, βέβαια, δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό. 14 Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, 15ώστε όποιος πιστεύει σ’ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια. 16 Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια. 17Γιατί, ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του στον κόσμο για να καταδικάσει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού. 13

Κατά Ιωάννην 3:13-17

Χάρτης για τον δρόμο Στον δρόμο αυτό θα πορευθούμε απαντώντας στα ουσιαστικά ερωτήματα μέσω του κηρύγματος και των δραστηριοτήτων της πορείας μας: ✓ Πόσο «ελκυστικός» είναι σήμερα για εμάς ένας εσταυρωμένος Χριστός; Τι μας ελκύει στον Χριστό; ✓ Ποια είναι τα εμπόδια (τα «φίδια που μας δαγκώνουν») στην πορεία μας πτος τον Χριστό; ✓ Ποια είναι η πηγή της δύναμής μας στη ζωή;

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

Σταθμός 2 Οι άνθρωποι εκείνοι [οι Ισραηλίτες κατά την πορεία τους προς τη Γη της Επαγγελίας στην έρημο] έσπευδαν στο χάλκινο φίδι [το οποίο υπέδειξε ο Θεός στον Μωυσή] για να σωθούν. Ήταν πληγωμένοι, πονούσαν και κινδύνευαν να πεθάνουν. Εμάς τι μας πληγώνει, τι μας κάνει να πονούμε; Η μεγάλη εσωτερική πληγή που άνοιξε με την παρακοή του Αδάμ και εμείς την ξύνουμε συνεχώς με τις δικές μας αμαρτίες. Την ξύνουμε με τα χέρια μας και παραμένει ανοικτή. Απευθυνόμαστε συνέχεια μέσα μας και γύρω μας να βρούμε αγάπη και δύναμη, να βρούμε καταξίωση μπροστά στους ανθρώπους, να βρούμε τη θέση μας μέσα στον κόσμο. Θέλουμε τον κόσμο όμορφο, όπως τον δημιούργησε ο Θεός, Αγωνιζόμαστε γι’ αυτό, αλλά ζούμε συνεχώς στη διάψευση των ελπίδων μας και στη ματαίωση των επιθυμιών μας. Ζώντας ανάμεσα στις προσδοκίες μας και στη σκληρή πραγματικότητα της καθημερινότητας, βρισκόμαστε συνέχεια σε μία αντίφαση και σε μια εσωτερική διχοτόμηση. Παλεύουμε με τον άρρωστο εαυτό μας και αντιμετωπίζουμε ένα περιβάλλον που είναι εχθρικό. Είναι αυτό που μας στεναχωρεί και μας πληγώνει. Κι επειδή είμαστε πάντα πληγωμένοι κι επειδή πάντα ταλαιπωρούμαστε από τα φίδια που έχουμε μέσα μας και εκείνα μας δαγκώνουν γύρω μας, όταν βλέπουμε πληγωμένο τον Χριστό, 34

π. Αντώνιος Πινακούλας* *Πινακούλας, π. Α. (2014). Το αλάτι της γης. Αθήνα: Εν πλω, σσ. 43-52.

Πορεύομαι στοN δρόμο Διαβάζω το παρακάτω κείμενο των Αριθμών της Παλαιάς Διαθήκης και σκέφτομαι: Με ποιον τρόπο σώθηκαν οι Ισραηλίτες από τα δαγκώματα των φιδιών; Με ποιον τρόπο αντίστοιχα οι Χριστιανοί δεν χάνονται, αλλά ζουν αιώνια, σύμφωνα με τα λόγια του Χριστού στο Ευαγγέλιο;

ΔΡΟΜΟΣ

2ος

στρέφουμε εκεί τον εαυτό μας, βλέπουμε Εκείνον που μπορεί να δώσει νόημα στις πληγές μας. Οι άνθρωποι πληγώνονται ακόμα κι όταν αγωνίζονται να πραγματοποιήσουν τις καλύτερες ιδέες που έχουν στο μυαλό τους. [...] Αυτό που μπορεί να μας σώσει, αυτό που μπορεί να μας γλιτώσει από τα φίδια που μας δαγκώνουν μέσα μας και τα βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας, είναι να καρφώσουμε τα μάτια μας στον Σταυρό. [...] Χρειάζεται να κατανοήσουμε την πηγή της δύναμής του, αυτήν που εξουδετερώνει το δηλητήριο των φιδιών, που είναι η ανυπόκριτη τήρηση των εντολών του Θεού ή τουλάχιστον η μη καταφρόνησή τους. Ο Χριστός λοιπόν ήρθε, υψώθηκε στον Σταυρό, πληγώθηκε Εκείνος για μας, πήρε πάνω του τη διχοτόμηση τη δική μας κι έτσι μπορούμε εμείς να βλέπουμε πάνω του τις δικές μας πληγές και να βρίσκουμε το νόημα της δικής μας ζωής, εάν στραφούμε προς αυτόν σταυρωμένο. Τότε βρίσκουμε μέσα μας αυτό για το οποίο μας έφτιαξε ο Θεός. Να είμαστε εικόνες δικές του, να σκεπτόμαστε, να αισθανόμαστε, να ζούμε με τα έργα του Θεού. Αυτό γεμίζει εμάς, αυτό θεραπεύει τις πληγές μας, αυτό γίνεται ζωή και σωτηρία.

Όταν οι Ισραηλίτες έφυγαν από το όρος Ωρ πήραν την κατεύθυνση της Ερυθράς Θάλασσας, για να παρακάμψουν τη χώρα των Εδωμιτών. Αλλά στη διάρκεια της πορείας, άρχισαν να χάνουν την υπομονή τους, 5και να τα βάζουν με το Θεό και με το Μωυσή: «Γιατί μας βγάλατε από την Αίγυπτο;» του έλεγαν. «Για να πεθάνουμε στην έρημο; Ούτε ψωμί υπάρχει εδώ ούτε νερό, κι αηδιάσαμε πια αυτή την άθλια τροφή». 6 Τότε ο Κύριος έστειλε στο λαό φίδια φαρμακερά που τους δάγκωναν και πολλοί απ’ αυτούς πέθαιναν. 7Πήγαν λοιπόν στο Μωυσή και του έλεγαν: «Αμαρτήσαμε που μιλήσαμε εναντίον του Κυρίου και εναντίον σου. Παρακάλεσε τον Κύριο να διώξει τα φίδια». Ο Μωυσής προσευχήθηκε στον Κύριο για το λαό, 8κι ο Κύριος του είπε: «Φτιάξε ένα χάλκινο φίδι και βάλε το πάνω σ΄ ένα κοντάρι. Όποιος δαγκώνεται από κάποιο φίδι, θα το κοιτάζει και δε θα πεθαίνει». 9 Ο Μωυσής κατασκεύασε ένα χάλκινο φίδι και το έβαλε πάνω σ΄ ένα κοντάρι. Κι όταν ένα φίδι δάγκωνε κάποιον, αυτός κοιτούσε το χάλκινο φίδι και δεν πέθαινε.

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

Αριθμοί 21:4-9

Αναρωτιέμαι ποια είναι η σχέση του ανθρώπου που είναι πλασμένος κατ΄ εικόνα Θεού με τη συμπεριφορά και τα έργα του φιδιού στον Παράδεισο; Σκέφτομαι τον Αδάμ και την Εύα, τους ανθρώπους που σταύρωσαν τον Χριστό, τους ανθρώπους που Tον αρνούνται σήμερα και σημειώνω ποια «φιδίσια δαγκώματα» τους οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά και αυτά τα έργα. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

ΔΡΟΜΟΣ

2ος

Σημειώνω τα συναισθήματά μου όταν βλέπω την παρακάτω εικόνα:

Χριστός του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού, Salvador Dali, 1951, Kelvingrove Art Gallery and Museum, Γλασκώβη.

Πορευόμαστε στον δρόμο μαζί Προσπαθήσαμε να αναζητήσουμε τα εμπόδιά μας στην πορεία μας προς τον Χριστό και να δούμε πόσο «ελκυστικός» είναι σήμερα για εμάς ένας εσταυρωμένος Χριστός. Θα ασχοληθούμε στη συνέχεια με το νόημα του Σταυρού και τη θέση του στη ζωή μας.

Σταυρός «Αν του σιταριού ο σπόρος πέσει στη γη αλλά δεν πεθάνει, μένει ένας μονάχος σπόρος· αν όμως πεθάνει, κάνει άφθονον καρπό». Κατά Ιωάννην 12:24

«Ο Ιησούς στον Σταυρό υψώθηκε ως το ζωντανό σημείο σωτηρίας, θριαμβεύει και δοξάζεται». π. Αντώνιος Πινακούλας

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

Ας χωριστούμε σε μικρές ομάδες (τριών-τεσσάρων ατόμων). Διαβάζουμε τις παραπάνω φράσεις και συζητάμε: Ποια είναι η βασική αντίθεση στις φράσεις; Αφού ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας προσπαθούμε να βρούμε παραδείγματα από τη ζωή και τη φύση που εκφράζουν αυτή την αντίθεση και τα σχεδιάζουμε ή τα ζωγραφίζουμε ομαδικά με μολύβια, μπογιές και μαρκαδόρους σε κομμένα χαρτιά. Κάθε ομάδα κολλάει το έργο της στον τοίχο. Στη συνέχεια όλοι/όλες μαζί συζητάμε στη σύναξη: Ποιο μπορεί να είναι το νόημα των φράσεων για κάθε ομάδα; Γιατί η ομάδα επέλεξε αυτήν ως τη βασική αντίθεση και γιατί την εξέφρασε με αυτόν τον τρόπο; Στη ζωγραφιά κάθε ομάδας τι υπερισχύει, ο πόνος ή η χαρά; Γιατί; Είδαμε πώς ο Χριστός μέσα από τον θάνατό Του προσφέρει ζωή σε όλους/όλες μας. Ας δούμε τώρα ποιο νόημα ζωής βρίσκει κάποιος στην εν Χριστώ ζωή, ποια δύναμη πηγάζει από τον σταυρό του Χριστού; Σταυρός και ζωή Ας συζητήσουμε σε ομάδες (τριών-τεσσάρων ατόμων) σε ποιες περιπτώσεις αν «…καρφώσουμε τα μάτια μας στον Σταυρό» η ζωή αποκτά το νόημά της. Ας προσπαθήσουμε να αναφερθούμε σε συγκεκριμένα περιστατικά, πρόσωπα ή ιστορίες από τη ζωή που αναδεικνύουν τον Εσταυρωμένο ως ζωντανό 38

Πραγματικά, λοιπόν, η λύπη μετατρέπεται σε χαρά, όταν είμαστε εικόνες δικές Του, σκεπτόμαστε, αισθανόμαστε, ζούμε με τα έργα του Θεού. «Το ξύλο της ζωής» Ας χωριστούμε σε δύο ομάδες, Α και Β. Κάθε ομάδα θα μελετήσει ένα από τα παρακάτω τροπάρια (διαφορετικό η καθεμία) και θα απαντήσει στα ερωτήματα που αντιστοιχούν σε αυτά. Ας διαθέσουμε δέκα με δώδεκα λεπτά: ΟΜΑΔΑ Α

Ἐν Παραδείσῳ μὲ δεινῶς πεπτωκότα, τοῦ βροτοκτόνου τὴ πικρὰ συμβουλία, ἐν τῷ Κρανίω πάλιν ἐξανέστησας Χριστέ, ξύλω ἰασάμενος, τὴν τοῦ ξύλου κατάραν, κτεῖνας τὸν ἀπάτη με, θανατώσαντα ὄφιν, καὶ ἐδωρήσω θείαν μοὶ ζωήν. Δόξα τὴ θεία σταυρώσει σου Κύριε. Όταν εξέπεσα με φοβερό τρόπο απ’ τον Παράδεισο, εξαιτίας της πικρής συμβουλής του διαβόλου που θανατώνει τους ανθρώπους, με ανέστησες πάλι, Χριστέ, στον τόπο του Κρανίου (τον Γολγοθά), και αφού θεράπευσες με το ξύλο του σταυρού την κατάρα του ξύλου (του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού) και φόνευσες το φίδι που με θανάτωσε με απάτη, μου χάρισες τη θεία ζωή. Δόξα στη θεϊκή Σου σταύρωση, Κύριε! Τροπάριο από την Παρακλητική - Οκτώηχο (βιβλίο που περιέχει όλες τις Ακολουθίες του εκκλησιαστικού έτους κατά τη διάταξη των οκτώ ήχων της βυζαντινής μουσικής), ψάλλεται σε ήχο δ’.

Ποιο είναι το «ξύλο» στο οποίο αναφέρεται το τροπάριο; Με ποιον τρόπο θεράπευσε την κατάρα του ξύλου ο Χριστός;

ΔΡΟΜΟΣ

2ος

σημείο σωτηρίας. Στη σύναξη μοιραζόμαστε τις πιο χαρακτηριστικές σκέψεις και αφηγήσεις που συζητήθηκαν σε κάθε ομάδα.

ΟΜΑΔΑ B

Διὰ ξύλου ὁ Ἀδάμ, Παραδείσου γέγονεν ἄποικος, διὰ ξύλου δὲ Σταυροῦ, ὁ Ληστὴς Παράδεισον ὤκησεν, ὁ μὲν γὰρ γευσάμενος, ἐντολὴν ἠθέτησε τοῦ ποιήσαντος, ὁ δὲ συσταυρούμενος, Θεὸν ὡμολόγησε τὸν κρυπτόμενον, Μνήσθητί μου βοῶν ἐν τῇ Βασιλεία σου. Μέσω του ξύλου ο Αδάμ εξορίστηκε από τον Παράδεισο. Μέσω του ξύλου ο Ληστής κατοίκησε στον Παράδεισο. Ο μεν με το να γευτεί αθέτησε την εντολή Αυτού που τον έπλασε. Αυτός δε που σταυρώθηκε μαζί με τον Χριστό ομολόγησε τον κρυμμένο Θεό φωνάζοντας: Θυμήσου με στη Βασιλεία Σου! Τροπάριο από την Παρακλητική – Οκτώηχο (βιβλίο που περιέχει όλες τις Ακολουθίες του εκκλησιαστικού έτους κατά τη διάταξη των οκτώ ήχων της βυζαντινής μουσικής), ψάλλεται σε ήχο δ’.

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Θέλουμε να είμαστε μαζί Του!

Ποιο είναι το «ξύλο» στην πρώτη αναφορά του τροπαρίου και ποιο στη δεύτερη; Στη σύναξη παρουσιάζουμε κάθε ομάδα ό,τι μελετήσαμε και συζητήσαμε. Τέλος, συζητάμε όλοι και όλες μαζί: Ας αναλογιστούμε πώς το ξύλο του θανάτου σημαίνει για μας ζωή και σωτηρία; Ποια συναισθήματα γεμίζει την ψυχή μας τώρα η ύψωση του Υιού του Θεού στον Σταυρό; Πώς επηρεάζει την καθημερινή μας ζωή το γεγονός ότι ο Θεός υψώθηκε στο ξύλο του Σταυρού για τη σωτηρία μας;

ΔΡΟΜΟΣ

2ος

ΕΦόδιο για τον υπόλοιπο δρόμο

ατ

άΙ

ωά

ν νη

ν 1 6:

Θα χαρεί η καρδιά σας, και τη χαρά σας κανείς δε θα μπορέσει να σας την αφαιρέσει. Κ

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Βγες απ’ τον εαυτό σου!

3ος ΔΡΟΜΟΣ Βγες απ’ τον εαυτό σου!

Στάση για πρώτα εφόδια Το ευαγγελικό ανάγνωσμα του Μάρκου μάς δίνει τροφή να σκεφτούμε τα θέματα: Συνάνθρωπος/Συνάνθρωποι, έξοδος από το εγώ, Αγάπη, θυσία, ακολουθώντας τον Χριστό

Σταθμός 1 Ο Ιησούς κάλεσε τότε τον κόσμο μαζί με τους μαθητές και τους είπε: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει το σταυρό του κι ας με ακολουθεί. 35Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του θα τη χάσει· όποιος όμως χάσει τη ζωή του εξαιτίας μου και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει. 36Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο αλλά χάσει τη ζωή του; 37Τι μπορεί να δώσει ο άνθρωπος αντάλλαγμα για τη ζωή του; 38 Όποιος, ζώντας μέσα σ’ αυτή τη γενιά την άπιστη κι αμαρτωλή, ντραπεί για μένα και για τη διδασκαλία μου, θα ντραπεί γι’ αυτόν και ο Υιός του Ανθρώπου, όταν έρθει με όλη τη λαμπρότητα του Πατέρα του, μαζί με τους αγίους αγγέλους». 34

Τους έλεγε ακόμη ο Ιησούς: «Σας βεβαιώνω πως υπάρχουν μερικοί ανάμεσα σ’ αυτούς που βρίσκονται εδώ, οι οποίοι δε θα γευτούν το θάνατο, πριν δουν να έρχεται δυναμικά η βασιλεία του Θεού». 1

Κατά Μάρκον 8:34 − 9:1

Χάρτης για τον δρόμο Στον δρόμο αυτό θα πορευθούμε απαντώντας στα ουσιαστικά ερωτήματα μέσω του κηρύγματος και των δραστηριοτήτων της πορείας μας: ✓ Τι σημαίνει «ακολουθούμε τον Χριστό»; ✓ Μπορούμε να πλησιάσουμε τον Χριστό χωρίς να έχουμε καμία σχέση με τους συνανθρώπους μας;

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Βγες απ’ τον εαυτό σου!

Σταθμός 2 Όταν μας λέει το σημερινό Ευαγγέλιο «απαρνήσου τον εαυτό σου, σήκωσε τον σταυρό σου, ακολούθησέ με» (Μάρκον 8:34) – δεν μας καλεί σε κάτι σκοτεινό και τρομακτικό. Μας λέει ο Θεός: Άνοιξε τον εαυτό σου στην αγάπη! Μην μένεις φυλακισμένος της εγωκεντρικότητάς σου… Ανοίξου! Κοίτα – υπάρχουν τόσα πολλά να αγαπήσεις, υπάρχουν τόσοι πολλοί να αγαπήσεις! Υπάρχουν άπειροι τρόποι που μπορεί να βιωθεί η αγάπη και να ολοκληρωθεί και να επιτευχθεί… Ανοίξου και αγάπησε – γιατί αυτός είναι ο δρόμος του Σταυρού! Όχι ο δρόμος που περπάτησαν οι δυο ληστές δίπλα στον Χριστό για να τιμωρηθούν για τα εγκλήματά τους. Αλλά ο υπέροχος δρόμος στον οποίο προσφέρει κάποιος τον εαυτό του χωρίς δισταγμούς, φεύγοντας απ’ τον εγωισμό. Υπάρχοντας μόνο για τον άλλο, αγαπώντας με όλη την ύπαρξη μόνο για να ζήσει για χάρη του άλλου – αυτός είναι ο Σταυρός και η δόξα του Σταυρού. Έτσι, όταν προσκυνούμε τον Σταυρό, όταν σκεφτόμαστε τη Σταύρωση του Χριστού, όταν ακούμε το κάλεσμα του Χριστού να 44

Μητροπολίτης Αντώνιος Μπλουμ* *Μπλουμ, μητρ. Α. (1986). Sermon on The Cross. Ανακτήθηκε από http://www. mitras.ru/eng/ (08/05/2019).

Πορεύομαι στοN δρόμο Κάνω μια έρευνα στο facebook, instagram ή σε άλλο μέσο κοινωνικής δικτύωσης: Ποιους «ακολουθούν» συνήθως οι νέοι άνθρωποι; Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους/κάποιες τόσο δημοφιλείς; Σκέφτομαι και συμπληρώνω τον πίνακα: Τι από τα παρακάτω πιθανότατα έχουν όλοι αυτοί και όλες αυτές που είναι δημοφιλείς:

Χρήματα Ψυχική ηρεμία Αγαπημένα πρόσωπα Πολυτελή σπίτια και αυτοκίνητα Ελευθερία Ταξίδια Ακριβά ρούχα Ομορφιά Δόξα Πνευματικότητα Χαρά Καριέρα 45

ΔΡΟΜΟΣ

3ος

αρνηθούμε τον εαυτό μας –και αυτά τα λόγια απλώς εννοούν: Βγες απ’ τον εαυτό σου! Σήκωσε τον Σταυρό σου!– εμείς καλούμαστε να ανοιχτούμε στην πλημμύρα της Θείας Αγάπης, η οποία είναι ταυτόχρονα θάνατος του εαυτού μας και άνοιγμα στον Θεό και στον καθένα και σε όλους. Ας μάθουμε από τη δόξα της σταυρωμένης Αγάπης, από τη θυσιαστική αγάπη, η οποία με τα λόγια της Παλαιάς Διαθήκης είναι ισχυρότερη του θανάτου, ισχυρότερη απ’ την κόλαση, ισχυρότερη από όλα τα πράγματα, γιατί είναι η Θεία Αγάπη που μας κατακτά και εκχύνεται μέσα από μας σε όλους όσοι χρειάζονται να αγαπηθούν για να έλθουν στη Ζωή, να πιστέψουν στην Αγάπη και να γίνουν οι ίδιοι παιδιά της Αγάπης, παιδιά του Φωτός, κληρονόμοι της αιώνιας Ζωής.

Στη συνέχεια προσπαθώ να ξεχωρίσω μια φράση από το σημερινό ευαγγέλιο η οποία θα μπορούσε να τους/τις προβληματίσει: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Τέλος, ας δουλέψω λίγο περισσότερο με τη φαντασία μου! Σκέφτομαι αν κάποιος από αυτούς/αυτές τους/τις δημοφιλείς ακολουθήσει τον Χριστό τι θα κερδίσει;

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Βγες απ’ τον εαυτό σου!

«Η θυσιαστική αγάπη είναι ισχυρότερη απ’ όλα τα πράγματα», λέει ο Μητροπολίτης Αντώνιος Μπλουμ. Σκέφτομαι και σημειώνω παραδείγματα περιπτώσεων όπου κάποιος/κάποια βρίσκει πραγματική χαρά όταν θυσιάζει δικές του/της απολαύσεις για χάρη των άλλων. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

Πορευόμαστε στον δρόμο μαζί Ο κύκλος του Αββά Δωροθέου Ας σχεδιάσουμε με κιμωλία έναν μεγάλο κύκλο ή ας φανταστούμε έναν νοητό κύκλο στο πάτωμα. Ο Υπεύθυνος/Η Υπεύθυνη διαβάζει τα λόγια του Αββά Δωροθέου: «Υποθέστε ότι ο κύκλος αυτός είναι ο κόσμος και ότι το κέντρο του κύκλου είναι ο Θεός. Οι ακτίνες του κύκλου από την περιφέρεια προς το κέντρο είναι οι δρόμοι για τον Θεό, δηλαδή οι τρόποι ζωής των ανθρώπων». Ο καθένας/Η καθεμία ας πάρει θέση στην περίμετρο του κύκλου. Ας φανταστούμε τη ζωή ενός ανθρώπου που μπορεί να έχει μεγάλη ή μικρή σχέση με τον Θεό, ή μπορεί να είναι αδιάφορος κ.λπ. Ας ακολουθήσουμε μια πορεία ανάλογα με τον άνθρωπο που φανταστήκαμε, έχοντας κατά νου ότι στο κέντρο είναι ο Θεός. Όταν ολοκληρώσουμε όλοι/όλες την πορεία που φανταστήκαμε, 46

Αφού δούμε όλοι και όλες ότι ακολουθώντας τους δρόμους προς τον Θεό γινόμαστε ένα, έτσι ώστε να πλησιάσουμε όσο μπορούμε περισσότερο Αυτόν, ας καθίσουμε σε έναν κύκλο και ας συζητήσουμε στη σύναξή μας όλοι και όλες μαζί: Μπορούμε να ενωθούμε με τον Θεό, χωρίς να ενωνόμαστε με τους άλλους ανθρώπους; Αν βγούμε έξω από τον κύκλο εντελώς, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Ο Υπεύθυνος/Η Υπεύθυνη διαβάζει στη σύναξη τα παρακάτω λόγια του Αββά Δωροθέου:

ΔΡΟΜΟΣ

3ος

συζητάμε επί τόπου: Τι φανέρωναν οι διαφορετικοί δρόμοι; Τι σκεφτόσασταν όταν βαδίζατε τον δρόμο που επιλέξατε; Στη συνέχεια επανερχόμαστε πάλι στην περίμετρο του κύκλου και επιχειρούμε έναν διαφορετικό απο τον προηγούμενο δρόμο. Στο τέλος της διαδρομής συζητάμε επί τόπου: Τι αποτέλεσμα έχει η πορεία αυτή για κάθε πρόσωπο σε σχέση με τον ίδιο, αλλά και με τους άλλους που προχωρούν μαζί μας; Τι αποτέλεσμα έχει αν κάποιος γυρίσει προς τα πίσω; Η απομάκρυνση από τους άλλους τι αποτέλεσμα έχει στη σχέση με τον Θεό; Επανερχόμαστε στην περίμετρο του κύκλου. Αυτή τη φορά όλοι και όλες θα πορευτούμε σαν ακτίνες του κύκλου, επιθυμώντας να πλησιάσουμε το κέντρο που είναι ο Θεός. Όταν ολοκληρώσουμε την πορεία συζητάμε επί τόπου: Τι αποτέλεσμα έχει η πορεία αυτή για κάθε πρόσωπο σε σχέση με τον ίδιο, αλλά και με τους άλλους που προχωρούν μαζί μας;

«Ο κύκλος είναι ο κόσμος, το μέσο του κύκλου ο Θεός… Όσο λοιπόν εισέρχονται οι άγιοι προς τα μέσα, ποθώντας να προσεγγίσουν τον Θεό, τόσο πλησιάζουν και μεταξύ τους. Και όσο πλησιάζουν αλλήλους, πλησιάζουν και τον Θεό. Με τον ίδιο τρόπο εννοήσατε και τον χωρισμό» Αββάς Δωρόθεος* *Αββάς Δωρόθεος (2000). Αββά Δωροθέου − Έργα Ασκητικά, Διδασκαλία ΣΤ΄. Καρέας: Ετοιμασία/Ι.Μ.Τιμίου ΠροδρόΑββάς Δωρόθεος (2014). Αββά Δωροθέου, μου, σ. 77. Τοιχογραφία Λιτής Αγίου Νικολάου,

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Βγες απ’ τον εαυτό σου!

1802, Ι. Μ. Βατοπαιδίου, Άγιο Όρος.

Είδαμε ότι το να πλησιάζουμε τον Θεό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το να πλησιάζουμε τους ανθρώπους. Με την επόμενη δραστηριότητα θα προσπαθήσουμε να επικεντρωθούμε στη διάθεση προσφοράς και εξόδου απ’ τον εαυτό μας με πιο πρακτικό τρόπο. Ανοίξου κι αγάπησε! Χωριζόμαστε σε τριάδες: Ψάχνουμε στα νέα της ημέρας (που ακούσαμε ή διαβάσαμε στην εφημερίδα ή στο διαδίκτυο) προβλήματα που αντιμετωπίζουν η κοινωνία και οι άνθρωποι γύρω μας και φτιάχνουμε μια λίστα. Δίπλα σε κάθε πρόβλημα καταγράφουμε τρόπους με τους οποίους η αγάπη και η έξοδος από τον εαυτό μας μπορεί να βοηθήσουν στις συγκεκριμένες καταστάσεις.

Θα χρειαστεί να θυσιάσουμε…

Στην εβδομάδα που θα ακολουθήσει θα προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τουλάχιστον μία από τις λύσεις που προτείναμε. Ας παρατηρήσουμε τον εαυτό μας και ας αναλογιστούμε αν θυσιάζοντας έστω λίγα από αυτά που έχουμε (ησυχία, χρόνο, ικανότητες κ.λπ.) ακολουθούμε το παράδειγμα του Χριστού που θυσίασε τον εαυτό Tου για χάρη των ανθρώπων.

ΔΡΟΜΟΣ

Τρόποι επίλυσης που μπορεί να μας αναγκάσουν να βγούμε από τον εαυτό μας για να τους επιτύχουμε

3ος

Προβλήματα

ΕΦόδιο για τον υπόλοιπο δρόμο

σμ

άτ

ων

8: 6

Γιατ’ είναι δυνατή σαν θάνατος η αγάπη

365 μερεσ στον δρομο του θεου

Βγες απ’ τον εαυτό σου!