De nieuwe VijzelCourant nummer 1, jaargang 3 by prre* publicatie

TUSSEN LEIDSEGRACHT EN AMSTEL EN TUSSEN SINGEL EN SINGELGRACHT, JAARGANG 3 - NUMMER 1 OPLAGE 7000

HvG

FEBRUARI 2021

Naar buiten

Het is opvallend hoe veel we elkaar opzoeken buiten. We hebben behalve aan frisse lucht en beweging ook behoefte aan contact, elkaar even te zien en spreken op gepaste afstand uiteraard - op pleinen en straathoeken. Het is ook opvallend hoe men er de schouders onder zet in deze lastige tijd en hoeveel nieuwe initiatieven er ontstaan. We zien het overal om ons heen.

Nieuwe vrienden

COLUMN PAGINA 12

We genieten natuurlijk van de rust en de stilte in de stad, Amsterdam-Centrum is een plaatje. Met elkaar houden we het nog wel even vol. Maar toch hopen we dat het allemaal snel voorbij gaat en de stad weer het oude tempo aanneemt. En dat we dan samen kunnen proosten op het feit dat de lockdown voorbij is en we allemaal weer onbezorgd naar café’s, restaurants, musea en andere culturele instellingen kunnen.

Het hoofd van Hooft DIVERS PAGINA 27

HELENA VAN GELDER EN JOLANDA JANSSEN

Nieuws Wonen op het Rembrandtplein

‘Een bijzondere plek’

„Ik kwam indertijd als student, woonde hier met twee vriendinnen, midden in het uitgaansgebied en we hadden toch ook vaak feestjes thuis. Het huis heeft aan de ene kant een steeg en aan de andere kant ook een lege ruimte dus niemand had last van ons”, vertelt Antoinette. „Inmiddels woon ik hier met mijn man Martin en onze vier kinderen, nu pubers. Ik heb hier veel meegemaakt en het huis is gevuld met dierbare herinneringen. Er is veel veranderd. De bakker, slager en groenteboer hebben plaatsgemaakt voor een eindeloze stroom toeristen. Het Rembrandtplein is van origine een volksplein, met cafés waar Hollandse smartlappen worden gezongen. Tegenwoordig wordt er nauwelijks meer Nederlands gesproken.”

VAN DE REDACTIE

Sinds eind december is de website www.degezichtenvanamsterdam.nl in de lucht. Hierop staan portretten en verhalen van bewoners op en rond het Rembrandtplein. „Het zijn er nu negen, maar in de loop van het jaar zullen er meer volgen”, zegt initiatiefnemer Antoinette Taillie, die zelf al 28 jaar in de Reguliersbreestraat woont. Het zijn verhalen over saamhorigheid en onuitgesproken wetten, en over onveiligheid en drukte, maar uit alle verhalen spreekt trots. Trots op het feit op zo’n bijzondere plek te wonen, en op het feit dat het er nooit saai is.

Samen de anonimiteit de kop indrukken

MIKE FIRE PHOTOGRAPHY

Als bewoner vindt ze dat jammer. „Velen zijn ondertussen weggevlucht van alle drukte, smerigheid en geluidsoverlast, en er is geen buurtgevoel meer. Dat is ook de reden dat ik het project De Gezichten van Amsterdam/ Rembrandtplein ben gestart: ik wil de bewoners weer een gezicht geven. Wij wonen, leven hier, en zijn daarmee een wezenlijk onderdeel van de buurt. Samen kunnen we de anonimiteit de kop indrukken en de Amsterdamse gezelligheid en veiligheid in deze buurt terugbrengen!” Ondanks alle overlast vindt ze het nog steeds heerlijk om hier te wonen en door corona is de woonbeleving zelfs positiever geworden. Antoinette: „Opeens zit ik zomaar voor mijn deur op een stoeltje in de zon, denk ik na over een geveltuintje, spelen onze kinderen badminton in de straat. Hoe mooi is dat! Ik hoop dat de gemeente deze coronacrisis als een kans ziet de balans tussen bewoners, ondernemers en toeristen weer te herstellen.”

Antoinette Taillie en haar man Martin vinden het heerlijk wonen in de Reguliersbreestraat.

NIEUWE VIJZELSTRAAT 2 AMSTERDAM @MAILFEMALE

Nieuws

Aanleg garage van start

VIJZELGRACHT

MICHELLE MULDER

Half januari j.l. is Amsterdam gestart met voorbereidende werkzaamheden en de inrichting van het bouwterrein voor de Vijzelgrachtgarage. De autostalling wordt in een bestaande ondergrondse betonnen bak gebouwd. Dit is een loze ruimte tussen het metroperron en het trottoir. Om deze ruimte te kunnen bereiken, wordt een toegang met een ondergrondse trap gemaakt vanaf de Vijzelgracht. Hiervoor worden de in 2017 geplaatste luiken weer geopend. De gekleurde bestrating wordt verwijderd en opgeslagen. Komend voorjaar worden de werkzaamheden uitgebreid. Veel werk vindt voornamelijk ondergronds

plaats. Vanaf april wordt het benodigde staal tweemaal per week in de bak gehesen. In de laatste fase worden de drie lifthuizen geplaatst en de installaties aangelegd. Na een testfase zal de garage in het derde kwartaal van 2022 in gebruik kunnen worden genomen. Op www.amsterdam.nl/vijzelgrachtgarage staat een link naar de online informatiebijeenkomst, met een uitgebreide toelichting op de bouw en werking van deze bijzondere garage. Omgevingsmanager Terry van Dijk heeft afscheid genomen van het project. Haar werk wordt overgenomen door Rogier Edens, 06 22 92 06 31. Heeft u vragen over het project dan kunt u eveneens mailen via vijzelgrachtgarage@amsterdam.nl.

Bovengronds Met de komst van de Vijzelgrachtgarage kunnen veel parkeerplaatsen in de straten van de Noorder- en Weteringbuurt worden opgeheven. Met bewoners en ondernemers is eind 2020 in zes online workshops een nieuwe bestemming voor de vrijkomende ruimte uitgewerkt. Voor de Fokke Simonszstraat is zelfs een hele nieuwe wegindeling ontworpen. De ontwerpen worden voor de zomer ter vaststelling voorgelegd aan Stadsdeel Centrum. De buurten krijgen de nieuwe inrichting zodra de Vijzelgrachtgarage open is. Voor meer informatie: www.amsterdam.nl/vijzelbuurtparkeerluw

Vijzelstraat

Nog even bikkelen CHÉRIE VAN DER MEER

Eind dit jaar is de herinrichting van de Vijzelstraat en de vernieuwing van de drie historische bruggen gereed. Tot dat moment is het nog even bikkelen voor zowel de bouwers als de bewoners en ondernemers in en rondom de Vijzelstraat.

HvG

Tot eind maart is de oostelijke Kerkstraat (zijde AH) gestremd voor gemotoriseerd verkeer. Er wordt dan op de kop van de straat gewerkt: het verwijderen van het oude straatwerk, vervangen van kabels en leidingen en aanbrengen van nieuwe bestrating. Verkeer voor en vanuit de Kerkstraat wordt omgeleid. Dit voorjaar worden de trambaan en het spoor aangelegd op de drie bruggen. De werkzaamheden starten naar verwachting in maart en zijn in juni

Ongelooflijk hoeveel kabels er in een brug liggen.

gereed. Dit werk gaat gepaard met omleidingen en er wordt ook in de avond en nacht gewerkt. Bewoners en ondernemers worden nader hierover geïnformeerd, onder andere via een informatiebrief. Om het werk zo snel mogelijk af te ronden, wordt de komende maan3

den vaker op zaterdag tussen 7.00 en 19.00 uur gewerkt en indien nodig ook in de avond en nacht. Werkzaamheden die veel geluidshinder veroorzaken worden op deze momenten zoveel mogelijk vermeden. Ook mag er geen overmatige geluidshinder worden veroorzaakt voor 9.00 uur.

Nieuws Stadsherstel 65 jaar

Gered van de sloop HARMEN KUIPER

GERRIT ALINK

Op 30 augustus dit jaar bestaat Stadsherstel Amsterdam precies 65 jaar. Deze organisatie is in 1956 ontstaan uit particulier initiatief, omdat de binnenstad van Amsterdam met zijn monumenten ernstig bedreigd werd. De gemeente was van plan om de verwaarloosde stad een ‘cityfunctie’ te geven, waardoor veel monumenten zouden worden gesloopt. Het wonen moest volgens dat plan maar buiten het centrum plaatsvinden. Amsterdam- en monumentenliefhebbers gingen daar tegen in verzet en richtten een club op die zich met het redden van de stad zou bezig houden. Uit dit initiatief is Stadherstel opgericht. Een organisatie die zelf monumenten redt en de woonfunctie weer heeft teruggebracht in de stad. Sinds de oprichting heeft Stadsherstel meer dan 750 panden in en binnen een straal van 45 kilometer van de stad Amsterdam gered, waarvan circa 400 in het UNESCO Werelderf-

Ook kerk De Duif werd behouden door Stadsherstel

goedgebied. Panden die soms al op de nominatie stonden om te worden gesloopt en die Stadsherstel redde om hun historisch belang of hun beeldbepalende, monumentale waarde. Met de #OmDeDagEenMonmentnieuwsbrief zet Stadsherstel sinds vorig jaar alle 750 panden in het zonnetje met mooie foto’s en de verhalen achter de monumenten. Als

Amsterdam 750 jaar bestaat, in 2025, is iedereen die geabonneerd is op de nieuwsbrief met recht een monumentenkenner. Op www.stadsherstel. nl leest u hoe u zich kunt aanmelden voor deze nieuwsbrief, maar bijvoorbeeld ook hoe u een vriend van Stadsherstel kunt worden en welke culturele activiteiten plaatsvinden in de Bijzondere Locaties.

Nieuws Wonen in winkels? Mooiste winteretalage VAN DE REDACTIE

VAN DE REDACTIE

In de binnenstad zijn steeds minder winkelstraten nodig en winkels staan vaker leeg, onder meer door corona, de economische crisis en de toename van online winkelen. Dat schrijft de gemeente in de Gebiedsplannen Centrum-Oost. In de huidige bestemmingsplannen zijn winkelstraten opgenomen waar wonen in de plint (in een winkel) niet is toegestaan. De gemeente gaat nu inventariseren waar wonen in de plinten van winkelstraten in de binnenstad een geschikte functie kan zijn, om de levendigheid in winkelstraten te behouden. De Gebiedsplannen omvatten de onderwerpen die de gemeente samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties dit jaar gaat doen. Het versterken van de woonfunctie van de binnenstad is een van de speerpunten. Pandeigenaren kunnen een subsidie van maximaal 25.000 euro krijgen om een leegstaande ruimte boven een winkel of bedrijf te verbouwen tot woonruimte.

De Archive Store is winnaar van de Winter Wonder Contest, een wedstrijd uitgeschreven door de Biz Utrechtsestraat onder haar leden voor de mooiste etalage in winterse sferen. De sluiting van alle niet-essentiële winkels betekende een extra uitdaging maar de winkeliers lieten zich daar niet door weerhouden. Vakjury Beekwilder maakte na uitvoerig beraad drie genomineerden bekend: WolfWare, De Gouden Ton en Archive Store. Uit het juryrapport over de winnaar: ‘Een super originele etalage, die zowel jong en oud aanspreekt. De etalage vertelt allemaal kleine verhalen.’ Houtman Kappers, die een kunstenaar een afbeelding had laten schilderen met de boodschap ‘Houd moed’, kreeg een eervolle vermelding in het juryrapport vanwege de actualiteit en het gemeenschapsgevoel dat deze etalage uitstraalt. De publieksprijs ging naar Angel Basics. [advertorial]

Geen ondergrondse afvalcontainers

In Centrum zetten we grof afval buiten op afspraak

De gemeente Amsterdam kiest ervoor om toch geen ondergrondse afvalcontainers te plaatsen in de Wetering- en Noorderbuurt. Deze beslissing is genomen nadat verschillende bewoners en ondernemers lieten weten dat zij deze afvalcontainers - op de door de gemeente voorgestelde plekken - niet zien zitten. In het plan van de gemeente stonden veel containers op plekken die nu nog parkeerplaats zijn. Die komen vrij als de Vijzelgrachtgarage voltooid is. Echter, bewoners waren van mening dat een aantal containers te dicht bij woningen, winkels en horeca zouden komen en zo voor overlast zorgen. Om de vuilniszakken wel van de straat te krijgen, zoekt de gemeente naar nieuwe, passende oplossingen., onder meer tijdens een aantal online bijeenkomsten met bewoners en ondernemers uit de buurt. De eerste twee bijeenkomsten zijn nu geweest, de volgende twee worden op korte termijn gehouden. Pas als het voorstel definitief is, verandert de manier van afval inzamelen en gaan bewoners en ondernemers hier iets van merken. Vragen, ideeën en opmerkingen over het ophalen en scheiden van afval in de Wetering- en de Noorderbuurt kunnen gemaild worden naar inzamelvoorzieningen.centrum@amsterdam.nl. Meer informatie staat op amsterdam.nl/containers.

Bel 14 020 of ga naar amsterdam.nl/grofafval

Bekĳk alle afvalregels op amsterdam.nl/afval GA_Trotter_OostelijkeEilanden.indd 1

14-01-2021 13:46

Nieuws

Reportage

De Sandwich Show

Emancipatie

TEKST EN FOTOGRAFIE HELENA VAN GELDER

De fotografen op weg naar de tentoonstelling aan huis.

Innovatieve actie trekt de aandacht van de Zilveren Camera Fotografen Anais Lopez, Reinier Gerritsen, Wil van Iersel en Jaap van den Beukel hebben een theatervariant op de fototentoonstelling bedacht. Iets voor deze tijd van thuiswerken, take away, home delivery en het social distancing. Het is ‘De Sandwich Show’ geworden, een wandelende foto-expositie. Deze innovatieve actie is ook de Stichting De Zilveren Camera niet ontgaan. Zij maakten een promotiefilm van de wandelende fototentoonstelling in onze buurt. De Sandwich Show is een fototentoonstelling op sandwichborden die je kunt bestellen. De fotografen komen naar je toe om op straat Reinier Gerritsen voor je huis hun werk te tonen en het verhaal achter de foto’s persoonlijk te vertellen. De fotografen en hun twee assistenten dragen daarbij sandwichborden op hun rug en borst met twee verschillende foto’s. Aangekomen in uw straat vormen ze een rij. Als de fotograaf het eerste verhaal over zijn/haar werk verteld heeft, draaien ze allemaal 180 graden om en komt de tweede tentoonstelling aan de beurt. Hierna loopt het gezelschap door naar het volgende adres.Wilt u meer weten over de aan-huis fototentoonstelling, vraag het initiatiefnemer en buurtbewoner Reinier Gerritsen, www.desandwichshow.nl. 6

In de etalage klassiek gesmokte jurkjes, en cadeautjes voor de allerkleinsten. Geborduurde slabbetjes, gehaakte muizen en merklappen. Kwalitatief hoogwaardig handwerk, in een authentieke winkel. Maar soms vraag je je af hoe zoiets nog steeds kan bestáán, en dan ook nog op zo’n dure plek, het Leidseplein notabene! Tesselschade Arbeid Adelt heet het, ook al zo’n vreemde naam. Maar hier gaat een van de oudste vrouwenverenigingen van het land achter schuil, die dit jaar het 150-jarig bestaan viert. JOLANDA JANSSEN

Dolle Mina’s, maar dan heel erg avant la lettre, zo noemt oud-bestuurslid en ‘winkelmeisje’ Anne de Mol van Otterloo de oprichtsters van Tesselschade Arbeid Adelt. In de tweede helft van de negentiende eeuw mochten dames uit de ‘betere stand’ geen betaalde arbeid verrichten; getrouwd moesten ze zich wijden aan man en kinderen, ongetrouwd wachtten hen andere zorgtaken of eeuwig pianospel en handwerken. Ze konden dus ook geen economische zelfstandigheid opbouwen. In 1871 richtte schrijfster Betsy Perk de Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereeniging ‘Arbeid Adelt’ op; met als revolutionair doel vrouwen uit de hogere en middenklasse de gelegenheid te geven geld te verdienen en zichzelf te verheffen via

Het betere handwerk Anske (rechts) en Anne in de winkel van de vrouwenvereniging.

150 jaar haken, breien en borduren voor zelfstandigheid de verkoop van handwerk. De eerste verkooptentoonstelling, waarbij de namen van de maaksters werden vermeld, werd een groot succes en koningin Sophie werd beschermvrouwe. Maar al snel ging het rommelen: een groep dames wilde dat het handwerk verkocht werd zonder naamsvermelding en scheidde zich af onder de naam Tesselschade, naar de beroemde zeventiende-eeuwse dichteres/glasgraveerster/borduurster Maria Tesselschade Roemer Visscher. Arbeid Adelt richtte zich vooral op handwerken en het geven van financiële steun aan vrouwen, Tesselschade op handwerken en het bemiddelen naar een baan of opleiding. Lang verhaal kort: in 1953 bundelden ze hun krachten in Tesselschade-Arbeid Adelt.

Doel van de vereniging is nog steeds het behouden van handwerktechnieken en het verkopen van artikelen waarvoor de maaksters (die zelf hun prijs mogen bepalen) een vergoeding krijgen. „Maar wat onderbelicht is, is ons studiefonds”, vertelt voorzitter Anske Luyckx, „we helpen vrouwen en meisjes, ongeacht de studierichting, met de kosten voor hun opleiding door het collegegeld en studieboeken te betalen. Afgelopen jaar heeft de afdeling Amsterdam zo 20 vrouwen gesteund. Er zijn 26 afdelingen, dus landelijk gezien is het een groot fonds.” Het geld wordt bij elkaar genaaid, gehaakt en gebreid door handwerksters, contributies van leden (in Amsterdam en omstreken circa 500), donaties 7

en legaten. En bovendien: het pand Leidseplein 33 is in eigen bezit - al sinds 1880 - en de bovenste drie verdiepingen worden verhuurd aan een advocatencollectief. Daarnaast is de vergaderzaal op de eerste verdieping, eens in de maand in gebruik als handwerkcafé, ook af te huren; zo is er wel eens een reanimatiecursus en een bridgedrive gehouden. „Decennialang was de vereniging erg naar binnen gericht, vandaar dat veel mensen dit allemaal niet achter onze winkel zoeken”, vertelt Anske Luyckx. „We willen de komende jaren veel meer naar buiten gaan treden. Ook om de vereniging toekomstbestendig te maken en het voortbestaan te waarborgen.” Ze zit vol plannen: „Er wordt tegenwoordig weer volop gebreid en gehaakt. Naast ons klassieke assortiment komen er telkens nieuwe artikelen bij. We gaan handwerken en ons studiefonds meer voor het voetlicht brengen. Een digitale nieuwsbrief samenstellen, de bibliotheek digitaliseren, de webshop moderniseren, de vereniging vitaliseren en vernieuwen. Dus als er mensen zijn die vrijwilliger willen worden: we kunnen ze goed gebruiken.” Een 150-jarig bestaan is uiteraard reden voor een feestje. „We hopen het in september te vieren”, zegt Luyckx. „Onze burgemeester is uitgenodigd om erevoorzitter te worden.”

Boeken

‘De ultieme onmacht’

Tweede Wereldoorlog

In het verspreidingsgebied van deze krant, wonen opvallend veel mensen met creatieve beroepen, waaronder schrijvers. Neem bijvoorbeeld Jeska Verstegen, schrijver én illustrator. Van haar hand verscheen onlangs het kinderboek Ik zal je bewaren (Uitgeverij Querido). Dit boek is geschreven door de ogen van een elfjarig meisje. En dat meisje is Jeska zelf.

‘Mijn verhaal dat het zwijgen doorbreekt’ TON SCHIMMELPENNINK

De openingszinnen knallen er meteen uit: ‘Een school is een soort monster met een buik vol kinderen. In de ochtend eet hij kinderen op en in de middag spuugt hij ze allemaal weer uit. Mij ook.’ Geweldig. Maar dan. Meisje Jeska leeft in een gezin waarvan de moeder ogenschijnlijk vanuit het niets boos kan worden, onverwachts angstig en zwijgzaam is als het over de Tweede Wereldoorlog gaat. Wat is hier gaande? Jeska poogt vooral niet in de weg te lopen. Ze past zich steeds aan. Langzaamaan ontstaan er vragen. Mede door een incident, waarbij haar verwarde oma een naam noemt waar haar mama van schrikt, gaat ze op onderzoek uit. Ze ontdekt uiteindelijk de geschiedenis van haar familie. In korte, mooi geschreven hoofdstukken met onder andere dialogen met kater Moos komt ze stap voor stap achter de waarheid.

Ik zal je bewaren is een boek over jouw kinderjaren, over de relatie met je moeder.

„Ja, dat is zo. Ik wilde de focus leggen op de relatie tussen grootmoeder - moeder - kind. Mijn moeder sloot zich vaak af van de buitenwereld, mede door haar herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Ze kon goed zwijgen. Je merkt dan als kind voortdurend iets op, maar

Jeska Verstegen schreef een boek voor jong en oud. 8

Boeken het is ongrijpbaar, niet in woorden te vatten. Nu zou ik dat omschrijven als ‘angst’. Ik ben ervan overtuigd dat als iets angstig is en je geeft er geen woorden aan, die angst een onderdeel van je systeem wordt. In je denken, in je doen. Je kopieert als kind gedrag en zo krijg je die complexe emoties gratis en voor niets mee. Met het schrijven van dit boek heb ik die ervaringen proberen te omschrijven door te observeren, niet te oordelen. Door het op te schrijven kreeg ik meer inzicht en overzicht. Het lukte me om vanuit vogelvlucht naar het verleden te kijken. Daar zat voor mij een therapeutisch en louterend element in.”

In die observaties van je moeder slaat je de kilheid om het hart. Jij bent haar kind, ze moet toch ook zien dat jij eronder lijdt? „Dan bekijk je het door jouw bril. Je moet het zien door de ogen van iemand die angstig is, die steun nodig heeft, die rust zoekt. Ze vond het bijvoorbeeld niet fijn als ik kwaad werd. Dan moest ik een ei kapot gooien. Als je een gespannen basis hebt, reageer je vanuit die spanningsbron. Het is eenvoudig te groot, er zijn geen woorden voor. Het is de ultieme onmacht.” Heeft jouw moeder hulp gezocht? „Zij sloot zich liever ervoor af. In mijn boek komen subtiele waargebeurde momenten voor waar die onmacht in naar voren komt. Aardig is dat er momenteel een Amerikaanse vertaling wordt gemaakt van het boek. ‘I’ll keep you close’. Dan valt het op dat die subtiliteit niet makkelijk is om te vertalen. Dit levert soms komische misvattingen op.” Mag ik zeggen dat ik je boek wel heel droevig vind? Je hapt soms naar lucht. „Met de gedeelten over kat Moos zijn er luchtige momenten, toch? Maar je

hebt gelijk, er zit iets beklemmends in. Bas Moeyaert en Edward van de Vendel (kinderboekenschrijvers, red.) vonden dat juist het ervaren waard. Als een wereld die ze wilden begrijpen. Ik krijg ontroerende reacties van mensen die me vertellen me dat ze zich in de situaties te herkennen. Ja, beklemming, maar zo was het. Misschien dat daarom zo vroeg in mijn jeugd fantasie belangrijk werd. Daar was de wereld helemaal van mij.”

de buurt. Waar woon je? „Ik woon op de Leidsegracht, in het souterrain van mijn oom Peter Verstegen.”

De grote Shakespeare-vertaler? Lisette Lewin, zijn vriendin, schreef het beroemde boek Voor alles bang geweest. Wat fijn, zulke bovenburen. „Ja, het is als een droom om in zo’n schrijvershuis te wonen. Maar ook de directe omgeving is inspirerend, al het moois, alle geschiedenis en zoveel Je keuze om er een authentiek interessante mensen. Mensen met een autobiografisch verhaal van te maken lijkt me trouwens niet niks. echt verhaal.” „Dat is waar. Ik heb er zeven jaar aan gewerkt, en het laatste jaar heb ik Geen klachten over te veel toerisaan een stuk door geschreven. Om de ten, expats, illegale verhuurpraksfeer heel precies ‘te vangen’. Ik heb tijken en huisjesmelkers? van alles overwogen, zelfs om het on- „Nou, momenteel is het heerlijk rusder pseudoniem te schrijven, maar dit tig, dat vind ik fijn. Ineens wordt de is het geworden; mijn verhaal dat het stad zichtbaar op een andere manier zwijgen doorbreekt.” en dan zie je hoe elegant en wijs ze is. In de deuropening staan als de zon opkomt is echt een genietmoment, zo Het is gebruikelijk dat ik dit gesprekje eindig met een vraag over adembenemend mooi.”

Dodenherdenking op het Leidseplein Ik sta hier twee minuten stil te wezen Dronken Spanjaarden zingen Een fietstaxi scheurt voorbij Een angel draagt een nazikruis Op het plein schreeuwt alles en iedereen In felle kleuren Men noemt dat bruisen, 24 uur per dag Alsof er nooit een oorlog was

Uit: De Dikke van Offerman, verzamelbundel van Ronald M. Offerman († 11 mei 2020), in leven dichter, liedjes- en theatermaker, schilder en barman bij café Eijlders in de Korte Leidsedwarsstraat. w w w. r o n a l d o f f e r m a n . n l 9

Bijzondere buurtbewoners

‘Lekker rondlopen en mensen ontmoeten’

Peter de Jonker

Chef Amstelveld JOLANDA JANSSEN

Buurtgenoten noemen hem soms ‘Chef Amstelveld’. Uit genegenheid, ze zijn namelijk maar wat blij dat Peter de Jonker (68) dagelijks anderhalf uur lang het Amstelveld opruimt, zoals hij het zelf noemt. En dat is soms een hele klus. Hij veegt peuken, kroonkurken en ander vuilnis op, stopt karton ín de papiercontainer, lege flessen in de glasbak, en plastic flesjes en blikjes in de vuilnisbak. „Matrassen, hele huisraad, zakken troep, een doos met plaatjes marmer, ze dumpen alles maar. In september vond ik ’s ochtends naast de containers op het Amstelveld de restanten van een complete wietplantage: lampen, plastic buizen, zakken grond, verdroogde planten. Daar heb ik de politie maar over gebeld”, vertelt de gepensioneerde Arbo-adviseur van het AMC.

Vies is hij niet snel van iets. Ik heb handschoentjes aan, en ik heb zo’n stoffer en blik met een lange steel, gesponsord door IJzerhandel Fillet. Ik raak niks aan. En het eerste wat ik doe als ik thuis kom, is mijn handen wassen.”

Peuken Vooral sinds de uitbraak van corona is het een rommeltje op het Amstelveld. „Voorheen ruimde ik af en toe op, maar je ziet dat het plein nu veel meer wordt gebruikt - op zich fijn, want daar is een plein voor. Hangjongeren en mensen die op de bankjes zitten laten blikjes achter en peuken, heel veel peuken, soms vind ik er wel 200 per ronde. Heel veel karton náást de containers, tot dozen waar hometrainers in hebben gezeten aan toe… Ik doe twee keer per dag een rondje, ’s morgens een uurtje, ’s middags nog een half uurtje”, zegt Peter, die al 40 jaar aan het Amstelveld woont. Van de gemeente heeft hij een sleutel gekregen om de papiercontainer open te maken. Met een lange schoffel, die een van de buren wegdeed, duwt hij zo nodig het papier en karton dieper de container in. Samen met buurman David Gibbs houdt hij ook de zandbak in het speeltuintje bij: bladeren en takjes eruit, zand er weer terug in scheppen en de gemeente bellen om het zand bij te vullen.

Herinrichting Doordat hij regelmatig de gemeente belt als het rond de containers weer een zooitje is, is de plek een ‘hotspot’ geworden: de reiniging komt vaker langs en handhaving houdt de plek ook in de gaten. „Zo blijft de plek redelijk onder controle.” Een aantal mensen had hem gevraagd om ook de hoek Kerkstraat/Vijzelstraat, waar het ook vaak een enorme bende is, onder zijn hoede te nemen. „Maar dat vind ik toch een stapje te ver, het moet geen dagtaak worden.” Hij lacht: „De Kerkstraat wordt heringericht, dan komen er ook afvalcontainers bij mij voor de deur. Kan ik gewoon op mijn raam tikken als ik iemand iets fout zie doen.”

Ook opruimen?

Ook de rommel op straat zat? Help iedere eerste eerste vrijdagmiddag van de maand om 14.00 uur de boel een beetje opruimen in de buurt. De eerstvolgende is vrijdag 5 maart. Dan gaan we schoon het weekeinde in. Meld je aan op redactie@denieuwevijzelcourant.nl of 06-51993915 (Jolanda Janssen) en loop mee. Verzamelpunt is Vijzelgracht 11. Wij zorgen voor afvalgrijpers en vuilniszakken.

Beweging Hij doet het ten eerste omdat hij in een schone buurt wil wonen en door zijn gedrag anderen wil inspireren. Maar ook: „Eerst ging ik twee, drie keer per week naar de sportschool. Die beweging moest ik missen. Nu loop ik lekker op het plein rond en ontmoet mensen. Ik maak vaak een praatje, leg uit wat ik aan het doen ben en waarom, maak mensen bewust van hun gedrag.” 11

Column

Interview

Leven aan de gracht

Hans Vos

Allemaal nieuwe honden!

HvG

Komt allemaal door corona, er is geen boot meer te koop, ook geen hond trouwens. Nee echt waar, ‘er is geen hond meer te koop’. En toch kan het dat er bij ons in dat kleine stukje Prinsengracht, tussen Vijzel- en Spiegelstraat (nou oké, Neo woont iets verder richting Leidsestraat), tegenwoordig vier nieuwe honden rondlopen. En wij hebben er één van! Ik zal proberen om u, als buurtbewoners en trouwe lezers, alvast een zo eerlijk mogelijke beschrijving te geven van deze nieuwkomers opdat u, wanneer u er eentje ziet of denkt te zien, alvast een idee heeft over wie wie is. Eddy. Onze Eddy, is zwart met bruin, gladharig en de mooiste. Eddy komt helemaal uit België, bestaat uit zo’n ras of vier, waaronder een boerenfox, en is vernoemd naar een van België’s grootste artiesten aller tijden: zanger Eddy Wally. Ondanks haar geringe afkomst heeft ze het voor mekaar gekregen om toch ergens op te lijken, hetgeen valt af te leiden uit het oeverloze vragen naar haar ras. Eddy is heel lief, ook voor kinderen, en ze bijt niet. Dicky. Dicky van de buren heeft, mede geplaagd door verlatingsangst, een moeilijke start gehad, maar gaat nu een stuk beter. Het laatste wat we van hem vernamen was dat hij als hij een drol moet doen op de mat voor de deur gaat zitten wachten. Bravo voor Dicky dus en we hopen dat Dicky deze lijn vast kan houden. Zep. Zep is een kooikerhondje, woont iets verder dan Dicky en is een goede vriend van Eddy. Zep is na wat maagklachten de laatste tijd weer wat dikker geworden en doet het dus erg goed. Bravo voor Zep, en ook hier hopen wij dat deze lijn voortgezet gaat worden. Neo. Neo woont iets verder de andere kant op, richting de Leidsestraat, en is een heel grote, misschien wel de grootste vriend van Eddy. Neo is een grote roodharige, wollige, dure rashond en als Eddy hem al spelend bijt, flost ze meteen haar tanden. Wij wensen Eddy, Dicky, Zep en Neo een heel mooi leven aan de gracht. 12

Roefke Carmiggelt-Polak Roefke Carmiggelt-Polak (78) begon in 1984 met een goedlopende praktijk voor gezinsen relatietherapie. Zij is getrouwd met Frank, de zoon van Simon Carmiggelt. Sinds Roefkes kinderjaren speelt haar leven zich grotendeels af tussen Prinsengracht 712 (het toenmalige grachtenpand van haar ouders), de Weteringschans, en hun huidige woonplek aan de Reguliersgracht. De coronapandemie duurt voort. Hoe denkt iemand die elke dag met mensen en hun problemen in aanraking komt over deze tijd in de binnenstad? JESKA VERSTEGEN.

Roefke is een innemende persoonlijkheid, goedverzorgd en stijlvol. Iemand die van nature een enorme belangstelling heeft om mensen te verbinden, te helpen en die wezenlijk meeleeft. Tussen ons in staan twee tafels. De ruimte is volledig coronaproof. Na ieder bezoek reinigt ze de tafel, de stoel en de trapleuning grondig. We houden beiden keurig de anderhalve meter afstand aan. Er worden geen handen geschud. Al deze ‘nieuwe’ rituelen zitten al in ons handelen verankerd, woorden zijn niet meer nodig.

Elke dag is Roefke Carmiggelt vol overgave bezig. „Mijn interesse voor de menselijke psyche begon jaren geleden toen ik vrijwillig ging werken voor een instelling die vrouwen opnam met een alcoholprobleem. Ik zag dat alcohol zeer destructief kan zijn voor het hele gezin. Dit moet de basis zijn geweest voor mijn fascinatie voor gezinshulpen relatietherapie.”

‘Durf te vertrouwen’ Contact maken is niet voor iedereen makkelijk.

Roefke denkt ernstig na. „Iemand die je niet kent, kan je niet opzoeken. Het is moeilijk om daar stappen in te maken. Het is werkelijk een ingewikkeld probleem. Nextdoor.nl is een mooie website. Daar gaat het om kleine dingen, iets vragen of iets lenen. Dat is ook een creatieve en mooie manier om contact te houden met de buurt én om elkaar te helpen.”

‘Geen vrolijke kinderstemmen in de straat’ Sinds corona is het stil in de stad. „Het was zo opvallend dat er geen kinderen meer naar school gingen. Om halfnegen hoorde ik nergens vrolijke kinderstemmen. Dat miste ik, het was een duidelijke verandering in het straatbeeld. Gelukkig is de gracht waaraan ik woon heel sociaal. We kijken naar elkaar om. Ik woon naast het Amstelveld. Dat brengt ook leven met zich mee. Als het niet wintert wonen mensen op hun stoep, daardoor ontstaat sociale interactie bijna als vanzelf. Dat winkeliers in de Utrechtsestraat je kennen vind ik heel prettig en doet me denken aan vroeger. Want het is tegenwoordig veelal zo anoniem geworden. Het sociale zijn we wat uit het oog verloren. De postbode heeft ineens weer een belangrijke rol. Hij / zij heeft echt een sociale spilfunctie in de straat. Dit besef ik goed en dan trakteer ik de postbezorger graag op een ijsje als

het warm weer is of op een kop thee.” Iedereen is bezorgd over die onzichtbare vijand waarmee we met z’n allen moeten dealen. De kleine menselijke dingen, zoals een glimlach, zijn verborgen achter een mondmasker. Eenzaamheid ligt op de loer bij sommigen. „Als je eenzaam bent, ga je betekenis verliezen. Omdat je geen verbintenis met anderen meer voelt en de balans van geven en ontvangen steeds schraler wordt. Er is niemand meer die vraagt: gaat het goed met je? Dit is een moeilijk probleem. In mijn buurt zijn we daar bewust mee bezig. Onze gracht wordt vaak gefilmd. We hebben tegen de filmmakers gezegd dat we onze inschikkelijkheid graag met een bedrag vergoed zien. Van deze vergoeding organiseren we eenmaal per jaar een buurtborrel in de Amstelkerk. Alle bewoners krijgen zo een gezicht, er ontstaat cohesie. Zo zijn er vele manieren om buurtzorg te stimuleren; het is een vangnet, zeker nu.” 13

Onwetendheid maakt mensen onzeker. „Een van de kenmerken van angst en onveiligheid is dat je er geen gezag over hebt. Soms voel je je daardoor chagrijnig en dan kiest je snel een zondebok. Bijvoorbeeld Rutte en zijn clan. Daar moeten we voor oppassen. Humor, relativeren en proberen vertrouwen te blijven houden is belangrijk. Erop te durven vertrouwen dat mensen, ook de regering, het goed met ons voor hebben. Ik denk dat mensen van nature absoluut begaan zijn met elkaar. Maar door verschillende persoonlijke kwesties kan iemand naar binnen gekeerd raken, zelfs zo dat hij of zij het begaan zijn niet meer kan vormgeven. Zo iemand kan je proberen te helpen. Misschien dat dáárin dan het positieve schuilt van deze tijd. Dat we weer bewuster om ons heen kijken en betrokken zijn met een ander en meedenken met elkaar.” De klok in Roefkes werkkamer tikt huiselijk. Haar hart klopt oprecht voor mensen. Zulke bewoners in onze buurt zijn goud waard. Op (o.a.) Spotify en Apple Podcasts is Roefke Carmiggelt te beluisteren in gesprek met Jeska Verstegen. Te vinden op de titel: Ik zal je bewaren.

ADVERTENTIE

Ben jij op zoek naar een nieuwe uitdaging, sta je graag klaar voor ouderen bewoners en wil je werken op een exclusieve locatie? Kom dan werken als

Column Felix Rottenberg

Uit de schriftjes met aantekeningen van buurtgenoot Felix Rottenberg.

Op het pad van de jazz Blankensteijn gevraagd welke elpees van hun ze me aanbeval. Ze keek me met een glimlach aan, toverde in twee minuten drie elpees tevoorschijn; ik koos voor Charles Mingus, de indrukwekkende bassist. Op mijn kamertje thuis in NieuwZuid heb ik Mingus album ‘Ah Um’ op mijn Dual pick-upje grijs gedraaid. De ode op deze elpee aan de begenadigde tenor saxofonist Lester Young, ‘Good Bye Porkie Hat’ staat in mijn hersens gegrift.

Als ik in Panini op de Vijzelgracht koffie kwam drinken, of tegen lunchtijd een broodje piselli bestelde, waande ik me in de vermaarde Jazz Inn van Annette Blankensteijn. Pas onlangs ontdekte ik dat de Jazz Inn twee winkels verder op de Vijzelgracht 9 was gevestigd. Aanleg voor meetkunde is nooit een talent van mij geweest. De Jazz Inn was maar 3,75 meter breed en in de eerste jaren 8 meter diep. Blankensteijn was een vastbesloten persoonlijkheid, charismatisch, elegant en slim. Ze bouwde aan de achterzijde steeds weer een paar vierkante meters bij, zodat de smalle winkel uiteindelijk 15 meter diep was.

Twintig jaar later stopte Blankensteijn tamelijk abrupt. Een speciaalzaak runnen is geen kattenpis. Na vier maanden ging ze weer aan de slag in een winkel op Vijzelgracht 7, honderden klanten hadden haar opgeroepen Zeventien was ik, toen haar zaak voort te zetten. ik verlegen de winkel Dit avontuur duurde niet binnenstapte. Heren lang. Cees Holtkamp van middelbare leefwas onder de indruk van tijd manoeuvreerden alle inspanningen van hun vingers routineus Annette voor de jazzdoor bakken met elpees. Blankensteijn had een muziek en noemde een unieke collectie. Ik wist nieuwe bonbon naar Mag de Linda weer omgedoopt worden in Annette? me geen raad met welke haar: een bolletje sinaasbak ik moest beginnen. appelmarsepein behendig Concerten in de aula van het Stedelijk Museum had- ingedrukt waardoor het op de letter S lijkt. den me op het pad van de jazz gebracht. Een jazzkenner in een tweed jasje legde me in de pauze van een Toen Annette al lang uit het vizier was, naar verluid had concert uit welke grote helden van de Amerikaanse, ze de overstap gemaakt naar handel in vastgoed, werd de de Nederlandse nieuwe jazz beïnvloed hadden: Duke bonbon in Linda omgedoopt. Ik ben een grote fan van de Ellington, Sonny Rollins en Charles Mingus. Ik had Holtkamps, maar Blankensteijn verdient een monumentje: de namen op een blaadje geschreven en aan Annette noem de bonbon weer naar Annette. 15

Historie

Van industriegebied tot wo Lijnbaansgracht

Flinke overlast van paarden die karren en wagens voorttrekken

NANDA LOWITZ EN MIKE SCHELLEKENS

De letterlijk adembenemende stank en oorverdovende herrie rond het industriegebied aan de rand van de stad is anderhalve eeuw later moeilijk voor te stellen. De Lijnbaansgracht (eerst Baangracht) lag toen aan de buitengrens van Amsterdam, en de Fokke Simonszstraat bestond nog niet maar was een zwaar vervuilde sloot: de Nieuwe Looierssloot.

Flinke overlast van paarden die karren en wagens voorttrekken NANDA LOWITZ EN MIKE SCHELLEKENS

Als huizengevels direct in het water staan (er is geen kade met voetpad en rijweg) noem je het water geen ‘gracht’ maar een ‘sloot’. De vele leerlooierijen hier, waarnaar de straten vernoemd zijn, gebruiken deze sloot om hun vuilnis te lozen, zoals het slachtafval dat ze van de huiden schrapen en diverse giftige looistoffen. Vanwege deze grote stankoverlast en omwille van de hygiëne is in 1873 de Nieuwe Looierssloot gedempt, mede op aandringen van buren bij wie de achtergevel in de sloot staat. Onder hen waren schrijvers Johannes Hilman (van het hofje voor alleenstaande vrouwen dat hij in de straat liet bouwen) en Arend Fokke Simonsz, naar wie later de straat vernoemd werd.

Achterbuurt Tussen twee straten loopt een ‘steeg’, en als het weggetje doodloopt in een hofje of aan water heet het een ‘gang’. De soms vier verdiepingen hoge pandjes in de smalle donkere vieze gangen worden bewoond door de minstbedeelden. Omdat hun gevels niet aan de straat grenzen noemt men dit achterbuurten, dat was oorspronkelijk dus een letterlijke omschrijving. Als

de Fokke Simonszstraat bestraat is, verliezen de vele gangen vanaf de Lijnbaansgracht hun functie, en verdwijnen. Op bijgaande plattegrond is hun locatie aangeven.

Verkeersoverlast Er is in deze periode, de tweede helft van de negentiende eeuw, ook flinke overlast door de talrijke paarden die karren en wagens voorttrekken. Zoals 16

het schelle, echoënde lawaai door gekletter van hoeven, en geratel van met ijzer beslagen wielen op de kinderhoofdjes (zo noemt men de kasseien). Plus het voortdurende gehinnik van paarden en geschreeuw van ruiters en koetsiers. Ook zorgt elk paard voor tien tot twintig kilo mest per dag. Er komt een heuse mestcrisis in de stad! Al die paarden in de smalle straten geven meer problemen: door bijten, trappen en op hol slaan vallen er veel meer verkeersdoden dan tegenwoordig.

Vervuiling Uit de bodemrapportage van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied blijkt dat waar nu relatieve nieuwbouw staat, zoals sportschool Fit For Free (opgeleverd in 1960, rood op

Historie

onwijk

1890 Jacob Olie de Lijnbaansgracht vanaf de Reguliersgracht. De rokende schoorsteen is de diamantfabriek in de Fokke Simonsz- straat.

Mestcrisis

Gemiddeld ging een stadspaard maar drie jaar mee, er stierven er dagelijks een paar op straat. De lijken liet men enkele dagen liggen zodat ze makkelijker te versnijden en vervoeren waren. Men had geen last van de stank daarvan, omdat die werd overheerst door sterke ammoniakdampen (vol schimmels, bacteriën en parasieten) van de grote hoeveelheid mest op straat. Elk paard zorgde voor tien tot twintig kilo mest per dag. Aanvankelijk kon dit aan omliggende boeren verkocht worden. Tot het transport door dieren, met name paarden, enorm toenam en de hoeveelheid te groot werd. Het moest op braakliggende percelen gedumpt worden. Amsterdam kreeg zoals de meeste westerse steden een mestcrisis, die jarenlang zo ernstig was dat men hiervoor in 1894 een internationale conferentie belegde. Men kon geen oplossing bedenken! Maar het probleem loste zich vanzelf op omdat het gemotoriseerde verkeer uitgevonden werd.

GANGEN Een deel van de platte grond met perceelnummers uit circa 1870, gemaakt door de Dienst der Publieke Werken.

Foto linksonder: Jacob Olie 1903 de ingang van de Witte lelie Gang, tussen de huidige huisnummers 351 en 363.

1 Nieuwe Gang tussen huidige huisnummers 325 en 333 is als enige openbare ruimte gebleven.

STADSARCHIEF AMSTERDAM

plattegrond), vroeger allerlei industriële bedrijvigheid was: een leerlooierij, zeemleerlooierij, brandstoffenhandel (voor kachel en lamp), drukkerij, smederij, timmerwerkplaats, vernikkelarij, wassmelterij (voor kaarsen), metaalgieterij, en een suikerwerkfabriek. Na de Eerste Wereldoorlog komen er bedrijven voor motorrevisie, autoreparatie, metaalbewerking en een emailleer-fabriek. Ook onder wat nu ‘Simon III’ is (een ‘architectonisch bijzonder’ bouwsel dat is opgeleverd in 2006, groen op plattegrond), zijn er toen diverse stookolie- en benzinetanks ingegraven. Gelukkig is er sinds 1987 de ‘Wet bodembescherming’ en zijn diverse plekken gesaneerd. Maar de grond in deze buurt is toch nog plaatselijk (perceel-overschrijdend) matig tot ernstig vervuild.

2 Kuipers Gang tussen 336 en 338 3 Vrede lust tussen 344 en 348 4 Klaverblads Hofje is verdwenen 5 Witte lelie Gang tussen 351 en 363 6 Vigilantie gang tussen 375 en 377 7 Hofje de witte Os tussen 386 en 391 17

Ouderen en musici hebben het moeilijk in deze tijd. Stichting Philomela verbindt hen met muzikale lichtpuntjes.

Steun Stichting Philomela, doneer via Philomela.nl www.philomela.nl

“Merel Huizinga, oprichter Stichting Philomela en Amsterdammer van het Jaar” Foto Cindy Bakker

www.reuzado.nl

Voor bedrijven is nu ook sponsoring in natura mogelijk: doneer uw afgeschreven hardware. Onze partner Reuzado ICT Services verzorgt de veilige verwerking van data en materialen. Voor meer informatie zie QR code. 18

Citaat van de straat Op straat komen we elkaar, maar ook weer vreemden tegen. Wat brengt hen hier? TEKST EN FOTO’S HELENA VAN GELDER

Jazz en werken in de zorg is een mooie balans

Niet met volle mond

„Vanuit onze Nieuwmarktbuurt is het voor ons een kleine wandeling naar deze buurt. Al lopend kijken we uit naar de heerlijke Italiaans broodjes die we hier kopen, net om de hoek. Wat zijn die lekker! We eten ze zittend op het bankje op met om ons heen de gezellige reuring op het veld.” Meneer vindt het direct goed dat er een foto van hen samen voor bij dit stukje wordt gemaakt. Mevrouw twijfelt. Ze vraagt me even te wachten tot haar mond leeg is. Net zoals actrice Audrey Hepburn altijd muizenhapjes nam als ze publiekelijk aan het eten was; zo voorkwam ze een lelijke ‘spontane’ foto met een volle mond. Ik wacht even. En dan stemt ze toe. Als mevrouw de genomen foto ziet op het schermpje van de camera zegt ze: „Je stuurt ‘m toch wel door?!” „Ja, dat ga ik doen, als jullie lekker blijven genieten”, beloof ik haar. We houden ons beiden aan de afspraak.

François zit geconcentreerd te schrijven op een bankje in de zon. Ik mag hem storen. Hij vertelt me dat hij al van kinds af aan naar Amsterdam komt. Eerst samen met zijn familie vanuit Zeeland om een wedstrijd van Ajax bij te wonen. Als François vijftien is kan hij alleen reizen met de trein. Inmiddels heeft hij de weg gevonden naar Concerto in de Utrechtsestraat, daar waar de parels in de muziek te vinden zijn. Hij was en is een liefhebber van jazz. Zijn tocht naar de winkel leverde hem altijd een mooie aanwinst op voor zijn muziekverzameling. Nu werkt hij in de Pijp in de zorg en bezoekt hij onze buurt regelmatig. Het Amstelveld ervaart hij als magisch, er hangt een rust die bestendigheid aan het leven geeft en inspirerend op hem inwerkt. Naast zijn reguliere werk is hij, nog steeds, actief in de jazz. De passie voor jazz en het werken in de zorg geven hem een mooie balans in het leven.

Pauline

Hetty

De ratten zie je wegschieten

„In deze buurt is het heerlijk wonen, maar het vuilnis is echt een groot probleem”, zegt Pauline met Hetty aan de koffie. „Je ziet de ratten wegschieten bij de vuilniszakken die door de meeuwen al behulpzaam open zijn gepikt. Rommel heeft een aanzuigende werking: als het er ligt wordt er met groot gemak nog meer bij gelegd. Waarom komen er geen ondergrondse containers als ze toch bezig zijn met de straat op te breken? De gemeente heeft duidelijk gemaakt ‘de betere toerist’ in de toekomst te willen ontvangen. Dan moet ze wel zorgen dat je ze netjes kan ontvangen en dat ze niet her en der tegen een afvalberg oplopen. Ik weet dat ze hun best doen, maar het op orde hebben is nog niet gelukt. Moet ik helaas concluderen als ik op en rondom het Frederiksplein, waar ik woon. Ik hoop dat er snel een oplossing voor komt.”

Winkelen We popelen om weer al die mooie en bijzondere winkels in de buurt binnen te lopen. En als de regels het niet toelaten, bezoeken we ze online. MEREL KRAAIJENBRINK

1. Persoonlijke service

2. Bijzonder duo

3. Voor speciale gelegenheden

Achter de wegwerkzaamheden en naast het uitgebrande restaurant Sumo zit Gone with the Wind op het moment goed verstopt. Bij deze speelgoedwinkel vind je originele en unieke items voor de kinderen en ook voor jezelf. Al twintig jaar dienen Arianne en Mark de buurt met hun persoonlijke service. Ben je moeilijker ter been, dan brengt Mark je gerust eventjes aan de arm naar huis. Na de lockdown zal de schade aan de winkel door de brand bij de buren weer hersteld zijn, nu al kun je bestellen via de website of even bellen, dan brengen ze het langs. Gone with the wind, Vijzelstraat 22-H www.gonewiththewind.nl

Als je altijd al je fantasie de vrije loop hebt willen laten op het gebied van sieraden, dan ben je bij Blou aan het juiste adres. Voor de meest bijzondere edelstenen in allerlei toffe kleuren moet je bij Froukje zijn; zij zoekt de stenen persoonlijk op haar verre reizen uit. Voor diamant ben je bij Margriet op de juiste plaats. Deze dames, gezamenlijk al meer dan 50 jaar in het vak, bedenken, ontwerpen en maken samen met jou je mooiste en origineelste sieraad. Speciaal vanwege de lockdown hebben ze een website gemaakt. Blou Amstersdam, Lange Leidsedwarsstraat 145 www.blou.amsterdam

In de Amstelstraat bij het Rembrandtplein is een grote winkel vol met galajurken, Robin genaamd. In de winkel voel je de passie en expertise van eigenares Robin, die al vroeg wist dat ze dit vak in wilde. Ze geniet ervan om de klanten te laten stralen in prachtige outfits. Er is voor iedereen wel een mooie jurk te vinden. Je kan je ook met schoenen, tas en accessoires volledig laten stylen door de medewerkers. Tijdens de lockdown zijn ze druk bezig geweest de eigen collectie te ontwerpen, dus die kunnen we nu gaan bewonderen. Robin Uitgaansmode, Amstelstraat 23 www.galajurk.nl

Agenda Het is mogelijk dat tentoonstellingen en evenementen door coronamaatregelen niet doorgaan of uitgesteld worden. Reserveren is veelal verplicht. Ook onderwerpen voor de agenda? Mail redactie@denieuwevijzelcourant.nl

Amstelkerk, Amstelveld

6 mrt., 19.30 uur: Duo Robert Visser & Zhengqiu Chen: Rococo. 7 mrt., 19.00 en 20.30 uur: Anastasia Feruleva en Frank van de Laar: L’esprit du temps. 12 mrt., 19.30 en 21.00 uur: Ensemble l‘Arco Sonoro. 14 mrt., 14.30 en 16.30 uur: Yang Yang Cai speelt Mozart en Scriabin. 20 mrt., 20.30 uur: Mozaïek Ensemble. 24 mrt., 20.00 uur: Benefiet concert en veiling voor Stichting Ark. 28 mrt., 15.30 uur: Matangi Quartet. 28 mrt, 14.30 en 16.30 uur: Trio 258 speelt Haydn en Shostakovich. 22 apr. 19.00 en 21.00 uur: Nieuwjaarsconcert Trio Rusanovsky.

Amstelveld

Iedere maandag van 08.00-16.00 uur: bloemen- en plantenmarkt.

Artacasa, Kerkstraat 411

26 mrt. tot 26 apr.: Altijd lente. Expositie van schilderijen van Thecla Renners en Joëlle Wehkamp en papieren vogels van Babette Hofstede.

Albada Jelgersma Gallery, Lijnbaansgracht 318 Tot 13 mrt.: Rens Horn, Detour.

Atelier ’t Sieraad, 3e Weteringdwarsstraat 8c

Elke laatste vrijdag van de maand Coffee to Gold; laat je sieraden oppoetsen onder het genot van een kopje koffie.

Atria, Vijzelstraat 20

24 feb., 19.30 uur: Online evenement De Naaikrans #2, Handwerken in tijden van crisis. Hoe kan het repareren van kleding een antwoord zijn op een economie gebaseerd op groei, uitputting en uitbuiting? 17 mrt., 19.30 uur: Online evenement De Naaikrans #3. Op welke manier zijn koloniale structuren nog steeds verweven in de huidige textielproductie? 7 apr., 19.30 uur: Online evenement De Naaikrans #4. Handwerken, mythologie en spiritualiteit.

Café Eijlders, Korte Leidsedwarsstraat 47

Mits geopend: Elke 1e zondag van de maand: pubquiz. Aanvang: 17 uur. Elke 1e zaterdag van de maand: opening nieuwe expositie. Elke 2e en 4e zondag van de maand: bridgemiddag. Aanvang 12.30 uur. Elke 3e zondag van de maand: Dichtersmiddag, aanvang 14.00 uur.

De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10

25 feb., 19.30 uur: Geneesmiddelendebat. Gratis livestream. 27+28 feb. en 27+28 mrt., The Best of IDFA on Tour 2020-2021. 22

De moderne tijd Van 2 maart tot 30 mei wordt in het Stadsarchief de tentoonstelling Breitner, Israels en tijdgenoten gehouden. Daarin veel verrassend mooi werk van bekende en minder kunstenaars uit de collecties van het Stadsarchief, andere musea en particulieren. Zoals het een archief betaamt zijn alle werken op papier: aquarel en pastel. Een groot aantal daarvan is zelden of nooit tentoongesteld. Rond 1900 maakt Amsterdam een snelle groei door. Handel en stadsuitbreidingen geven de stad na lange tijd weer dynamiek. De bedrijvigheid trekt kunstenaars aan zoals George Hendrik Breitner, Isaac Israels, Piet Mondriaan en Leo Gestel. Samen met werken van Johan Conrad Greive, Maurits van der Valk, Félicien Bobeldijk, Nicolaas van der Waay en vele anderen krijgen we een prachtig beeld van de stad die met nieuw elan de moderne tijd omarmt. De bouwputten voor nieuwe winkels en woonwijken, het woelige uitgaansleven en het werk in fabrieken en ateliers, de landelijke randen van de stad. Maar ook verstilde stadsgezichten die verhalen van de tijdloze schoonheid van Amsterdam. De sprankelende kleurschakeringen van waterverf en pastelkrijt brengen de stad in al zijn facetten tot leven.

FOTO’S STADSARCHIEF AMSTERDAM, UNIVERSITAIRE BIBLIOTHEKEN LEIDEN, AMSTERDAM MUSEUM.

Agenda 5 mrt., 19.30 uur: avond over het leven en werk van psychiater Louis Tas. 7 mrt., 20.00 uur: Final speech battle. 9 mrt., 20.00 uur: avond over de oprukkende kinderarmoede. 19 mrt, 20.00 uur: Oh oh Den Haag. De Nabeschouwing. 22 mrt., 20.00 uur: Vrijheidslezing door de Hongaarse journalist Veronica Munk.

De Duif, Prinsengracht 756 Gerrit Haverkamp: Bouwterrein aan de Kinkerstraat te koop, 1900.

3 mrt, 17.30 en 19.30 uur: Olivier Messiaen - Quatuor pour la fin du temps. 24 mrt., 17.30 en 19.30 uur: Nicolas van Poucke speelt Beethoven. 28 maart: Vrienden van de Kamermuziek.

FOAM, Keizersgracht 609

Hendrik Maarten Krabbé: Bestuursvergadering St. Lucas in gebouw Rembrandtplein 10, 1914.

KAMONLAK SUKCHAI

T/m 7 mrt: Laia Abril, winnaar Foam Paul Huf Award. T/m 11 apr.: Les Adu - I Am. T/m 21 apr: Foam Talent. Expo met werk van een nieuwe generatie beeldmakers. Zowel online te bezichtigen als in het museum. 12 mrt. - 6 juni: Karla Hiraldo Voleau, Tobias Kruse en Mika Sperling. Drie veelbelovende en opkomende kunstenaars die werkzaam zijn in de fotografie. Op foam.org: #FoamAtHome: gesprekken met kunstenaars,rondleidingen en meer.

Melkweg, Lijnbaansgracht 234a

18 feb., 20.00 uur: Taboe-Talk. Online talkshow over het mannelijk lichaamsideaal. T/m 21 feb.: online fototentoonstelling over mannen met een eetstoornis. Vanaf 28 feb.-4 april: Claiming Space, videowerk rond feminisme online en als wildbeamactie op diverse locaties. 6+7 mrt.: talkshows en workshops over Claiming Space.

Paradiso, Weteringschans 6-8

Stadsarchief, Vijzelstraat 32

Willem Hekking jr.: Interieur van het Paleis voor Volksvlijt, ca. 1865.

Centrale Hal, vanaf heropening-30 mei: De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam. Schatkamer, en filmzaal, vanaf heropening-16 mei: Bewaard voor de stad. Archieven geschonken door particulieren en bedrijven.

PIETER KERS

Tot en met 7 maart: het Mini-museum. Aan de voorgevel van de poptempel is in een mededelingenkastje van 50 bij 40 centimeter een museum ingericht, compleet met parketvloer, egale bovenverlichting en achterwand in ‘rijksmuseum-grijs’. Kunstenaar Martin La Roche exposeert er elf werken uit zijn project Musée Légitime, kleine werken die ieder in een hoed passen en die werden aangeleverd door andere kunstenaars. La Roche praat met curator Rosa Chem in een podcast over het kleinste museum van Nederland. Meer info: www.smallmuseum.nl

Divers Vreemde benamingen

De verdieping op

Voorbeeld van een bel-etage, snijraam en kalf

Paar keer per dag onder een kalf door PAUL WELLER

Iedereen kent het woord: verdieping. Een huis heeft zoveel verdiepingen. Toch een raar woord voor een woonlaag. De oorsprong moet gezocht worden in het verdiepen van de zoldervloer waardoor een muur ontstaat, borstweringen genaamd. In feite moeten we dus de verdiepingen vanaf de zolder naar beneden rekenen. Dat doen we natuurlijk niet. We zeggen nu ‘begane grond’, in de 17e eeuw ‘nederste verdiepinghe’, dan eerste verdieping etc. Fransen noemen het ‘étage’, een woord dat wij overgenomen hebben. De bel-etage is niet, zoals de jeugdige

postbode waarschijnlijk denkt, de etage waar je aan moet bellen maar komt van belle-étage, de mooie etage, waar de kamers hoger zijn dan de onder en boven gelegen verdiepingen. Engelsen spreken over ground floor, first floor etc, maar in de Noord-Amerika is de first floor de begane grond. Zo weet ook iedereen dat de os de oom van het kalf is, maar wist u dat een kalf ook iets is waar wij elke dag wel een paar keer onderdoor lopen bij het in- en uitgaan van het huis? Het is de dwarsregel tussen de buitendeur en haar bovenlicht, of voor leken zoals wij, de balk boven de deur als daar nog een raam boven zit. Dat venster boven de voordeur zorgt voor

daglicht achter de deur en dat noemen we als het rond is een ossenoog en als het hoekig is en versierd met houtsnijwerk of smeedwerk een snijraam. Zo zijn er vele benamingen voor de verschillende materialen en constructies in huizen. Natuurlijk zijn er mensen die dit lezen en denken dat ken ik allemaal wel en voor hun wil ik dan ook eindigen met nog een enumeratie van kalf: ‘een schuin verbindingsstuk in de driehoek tussen muurstijl, korbeel en sleutelstuk in een balkgebint, tussen dakspoor en gewelfhout in een kapconstructie, tussen spantbeen en korbeel in een kapconstructie of tussen andere kaponderdelen’. Bron: Haslinghuis-Janse

Ondernemen groen

Plantjes tegen de hitte JOLANDA JANSSEN

In deze rubriek vertelt telkens een bewoner of ondernemer over zijn terras, geveltuin, adoptiebak of kamerplant. Deze keer woonbootbewoner Gijs Oliemans (43, webdeveloper) over het groene dak op zijn ark aan de Sarphatikade.

GIJS OLIEMANS

Gijs Oliemans: “Het leggen was een halve dag werk”

Leuk voor de buren en de bijen

„Het dak is bedekt met sedum. Dat is vetkruid, een rotsplantje met unieke eigenschappen. Het werkt geluiddempend; voorheen hoorde ik de regen heel erg op het dak kletteren, nu niet meer, en ook het lawaai van de Stadhouderskade drong meer door. Maar vooral: het houdt de warmte buiten. Een plat dak met bitumen wordt in de zomerzon een graad of 80 en binnen wordt het dan 40 graden. Nu wordt het dak maximaal 25 graden. Dat is een flink verschil. Ik heb het vorig jaar juni zelf gelegd, met enkele vrienden. Het was vrij gemakkelijk, een halve dag werk. Eerst het dak vegen, dan een drainage-laag zodat het regenwater weg kan. Vervolgens een laag substraat, een soort glaswol waarop de plantjes zich hechten. En daarna matten met sedum. Het op het dak krijgen viel nog wel een beetje tegen; het ging

via een ladder maar dat werd met al die opgerolde sedummatten - 37 in totaal, voor 37 vierkanter meter - in de armen wel zwaar. Ik heb dagen spierpijn gehad, al was het op zich een goede work-out. Hoeveel het bij elkaar precies weegt, weet ik niet. Maar mijn ark is zeven centimeter gedaald in het water. Ik ben er ontzettend blij mee. Het is allemaal goed gehecht. Ik heb regelmatig op het dak gelopen, geen probleem. Vogels hadden op één punt het substraat nogal fanatiek weggepikt, het was een gat tot op het dak. Maar ik heb het allemaal teruggeduwd en het sedum groeide gewoon weer aan. Het is heel gemakkelijk spul en vergt weinig onderhoud. Toen het extreem droog was gedurende een lange periode, mailde de leverancier dat het een goed idee was om water te geven. Maar normaal 26

gesproken hoeft dat niet. De plantjes kunnen wéken zonder regen. Als het droog is, schieten de plantjes in de stress; dan gaan ze in een survival-modus en worden ze heel mooi rood. En valt er een regenbui, dan worden ze weer mooi groen. Er zijn vijftien verschillende soorten plantjes op het dak, en die bloeien van mei tot en met september in verschillende kleuren. De ene keer geel, dan weer roze, heel erg leuk als ik aan kom lopen. Verder zie ik er natuurlijk niet zoveel van, het is vooral leuk voor de buren. En voor de bijen en vlinders. Dat heeft me heel erg verrast. De dag nadat het gelegd was, telde ik al meer dan 100 bijen.” Meer info over groene daken op woonboten, en over subsidies daarvoor (tot driekwart van de kosten): grachtenvansmaragd.nl.

Hoezo?

Het verhaal achter monumenten, ornamenten en ander moois op straat.

Wat doet het hoofd van P.C. Hooft eigenlijk in de Leidsestraat, op de hoek met de Keizersgracht?

Het hoofd van Hooft TEKST EN FOTO’S: NANDA LOWITZ

Pieter Corneliszoon Hooft (1581 1647) was bestuurder, historicus en vooral vernieuwend schrijver (‘prozagenie’, volgens Vestdijk). Hij woonde op het Muiderslot, waar een gastvrij gezelligheidsleven was met staatslieden en kunstenaars van diverse disciplines. Overwinterd werd er op Keizersgracht 65, waar hij op 65-jarige leeftijd overleed. Om hem te eren is hier drie eeuwen na zijn geboortejaar een gevelsteen geplaatst, gemaakt door Colinet.

FLORIS TILANUS

Tevens is toen een in aanbouw zijnd pand op de Keizersgracht 508 (hoek Leidsestraat) naar hem vernoemd, en hier werd eenzelfde gevelsteen geplaatst. Opdrachtgever voor dat pand was sigarenfabrikant A. Blaauw (wiens moeder een ver familielid was van Hooft) die aan weerszijden van het hoekpand Blaauw ook afbeeldingen van tabaksplantages aanbracht, waarop engelen bezig zijn met het oogsten en draaien van zijn handel. 27

Divers

Speakers’ corner

Gezond, mooi en fit met ondernemingen uit de buurt.

Amsterdam die ouwe stad

Van lijf en leden

ALEXANDRA KALASHNIKOVA

Een beetje weerstand

ANJA VERBERNE

Nooit van mijn leven heb ik gesport. Op school begon de tegenzin al: voor gymnastiek en handenarbeid kreeg ik een zesje, om de eigenlijke onvoldoendes niet te veel af te laten steken tegen de voor de rest mooie cijfers op het rapport. Dat zou hoogstwaarschijnlijk tot mijn dood zo gebleven zijn, als mijn dochter zich met de beste bedoelingen niet druk was gaan maken over mijn leefstijl. Dit werd erger nadat ik de pensioenleeftijd bereikt had en bovendien weduwe was geworden: „Mam, je moet de deur uit en iets aan je conditie gaan doen. Er zit een pilatesstudio een stukje verder bij jou in de Kerkstraat.” Ik zei dan dat ik er wel een keer binnen zou lopen, wat ik natuurlijk nooit deed. Dit drukmaken werd gestaag drammen: „Mam, ben je al geweest?” Om van het gedoe af te zijn zei ik na verloop van tijd: „Oké ik zal die drie proeflessen nemen bij Bodyvita, als jij belooft dat je daarna ophoudt over die Pilates.” Ze hoefde daar niet mee op te houden, want ik ben zelf niet meer

opgehouden met mijn pilateslessen. Waar een beetje drammen al niet goed voor kan zijn.

Bijna al onze funderingen zijn vernieuwd, onze zestiende-eeuwse panden zijn gerestaureerd en staan er als nieuw bij. Er ligt een metro onder de grond. Alle kabels en leidingen, inclusief de gaspijpen zijn vervangen. Fiets parkeren onder het Leidseplein, auto’s parkeren onder de Vijzel. Wijken waar de auto te gast is, kinderen spelen op straat. Een beter afvalsysteem. De grachten krijgen nieuwe kades. Het begint verdacht veel op een nieuwbouwwijk te lijken, straks hebben we niets meer om te zeuren! PETER DOESWIJK

Proeflessen

Ik begon drie jaar geleden met de proeflessen bij Devon en alles was anders dan ik me voorgesteld had: het interieur had niets van een sportschool, maar de ruimte was heel sfeervol verlicht en hij wist mij op mijn gemak te stellen, wat, gezien mijn aanvankelijke afkeer, een hele prestatie was. Wat ik als niet-fanaat heerlijk vind, is dat de apparaten, waarop je les krijgt, weerstand bieden. Je moet strekken en rekken en het apparaat zorgt ervoor dat je uitgedaagd wordt.

Gezelligheid

Ik was verkocht: als ik dan toch iets zou moeten doen aan mijn conditie, dan dit! Na de proeflessen kwam ik bij Monique in de beginnersgroep terecht. Omdat je altijd met een klein groepje bent en Monique de les aanpast aan eventuele mankementen, krijg je een soort privéles maar met de gezelligheid van een groepje. Uiteraard zijn er hogere niveaus en persoonlijke trainers. Tijdens de lockdown zijn er lessen online.

Behalve in de Kerkstraat heeft Bodyvita ook een locatie in Amsterdam-Zuid. Wie Pilates was, lesroosters, foto’s e.d. kun je vinden op hun site: Bodyvita.nl 28

Hindernisbaan Beste buurtgenoten, willen jullie bij

het parkeren van de fiets eraan denken dat ook ouderen of mensen met een rollator of scootmobiel gebruik maken van de stoep? Hoe vaak gebeurt het niet dat de doorgang versperd is en je tussen geparkeerde auto’s door naar de straat moet uitwijken? De stoep verandert zo in een hindernisbaan. Dat is niet alleen lastig, maar ook onveilig. Zet de fiets (en brommers, motoren en leuke potten met planten) aan de kant en zorg dat voetgangers gewoon over de stoep kunnen. Vast bedankt. JOANNA SCHRAVEN

Ook je hart luchten?

Positief of negatief? Mail maximaal 250 woorden naar redactie@denieuwevijzelcourant.nl

Marcelle kookt uit…

Grenzen verleggen! Ik hou van koken en leg de lat daarbij best hoog. Maar voor mezelf ga ik niet uitgebreid koken. Na de eerste lockdown ben ik een nieuw initiatief gestart: ‘Marcelle kookt uit…’. Als basis gebruik ik de nieuwe kookboeken die ik voor mijn verjaardag heb gekregen en internet. Vriendinnen kunnen zich inschrijven en letterlijk mijn proefkonijnen zijn. Zo gaan we samen op culinaire ontdekkingsreis.

Tijdens de voorbereidingen op een van die etentjes kwam ik op internet in een oude folder van Sligro (https://folder.sligro.nl/lente-inspiratiemagazine-2019/page/64-65) een aantrekkelijke foto tegen van een toetje met chocolade en gouden sprinkhanen. Ik las dat insecten het nieuwe vlees zijn, dus besloot ik het te proberen. De gevriesdroogde sprinkhanen vond ik (uiteraard) bij de Sligro. Ik moet bekennen

dat ik een beetje kriegel werd toen ik ze daadwerkelijk in mijn hand had en de kassajuffrouw mij en mijn gasten succes wenste; zij sloeg mijn uitnodiging om mee te eten af. Het maken was niet moeilijk, met de sprinkhanen zelf hoefde ik verder niets te doen en door ze te bespuiten met eetbaar goud van de Xenos werden ze mooi. Al met al was het in 20 minuten klaar. Voor het opdienen heb ik gevraagd of iedereen zijn ogen dicht wilde doen en de reacties toen die weer opengingen waren onvergetelijk; echt een meidengekakel. Sommigen hadden niet eens door wat er op hun bord lag! Je ziet meteen wie de lefgozers zijn en wie het pertinent niet willen eten. Dat zelfs de vleugeltjes nog te zien waren, ging ze een stapje te ver.En hoe smaken ze? Ik was niet onder van de indruk van gevriesdroogde sprinkhanen. Ze zijn wat nootachtig en ik moet bekennen dat je als je ze eet je nog wel denkt aan de sprinkhaan met zijn vleugeltjes. Het ziet er mooi uit en de ervaring had ik niet willen missen. Maar om nou te zeggen dat de sprinkhanen zelf een extra smaak gaven aan het toetje, nee. Net las ik dat de meelworm is goedgekeurd als voedsel voor mensen. Dus binnenkort maar eens kijken of die smakelijker is.

We are open for

Take-away Takeand Delivery

Daily open from 12:00 till 22:00 hour Meat&Greek Utrechtsestraat

Meat&Greek Haarlemmerstraat

020 737 1610

020 779 2973

www.meat--and www.meat and--greek.com

Kookgroet Marcelle Simon Thomas

You can order by phone or:

Ondernemersportret

In de ban van het mes ERNA VAN DEN BERG

ik op de website van Hitohira, een onderneming in Tokio die grotendeels werkt met kleinschalige, ambachtelijke messenmakers. Hij verkoopt messen van derden en heeft daarnaast een eigen collectie. Hun messen waren tot nu toe nergens in Nederland te koop.”

Videogesprekken

„Na flink wat mailcontact heen en weer heb ik uiteindelijk met de eigenaar van het bedrijf in Tokio een aantal videogesprekken gehad. Hij was enthousiast over mijn interesse in het vakmanschap. Nadat hij doormiddel van verschillende filmpjes had gezien dat ik ook het slijpen en onderhouden van de messen in de vingers had, zijn we aan de slag gegaan.”

In Japan is slijpen een ambacht

HVG

„Het onderhoud van deze messen is erg belangrijk. In Japan is slijpen een ambacht omdat bijna elk mes op een andere manier kan worden geslepen. Alles wat messen en slijpen betreft heb ik geleerd uit boeken en via internet. In juni plaatste ik mijn eerste bestelling van vijftien messen. Ik wist ze te verkopen aan collega’s en vrienden en had zo genoeg geld voor een tweede bestelling. Inmiddels ben ik aan een negende bestelling toe die zo’n dertig tot veertig exemplaren omvat.”

Onno de Weerd is vijfentwintig jaar oud en geheel in de ban van messen. Geen huis-, tuin- en keukenexemplaren, maar originele uit Japan geïmporteerde keukenmessen. Onno werkte zeven jaar als kok bij Vuurtoreneiland, restaurant Bak en later bij Bambino. Nooit ging hij naar zijn werk zonder de Japanse messen die hij via internet had gekocht. Onlangs is hij gestopt met koken om zich volledig te richten op zijn in oktober begonnen winkel Karasu, Japanese knives in de kelder van Weteringstraat 19.

Tekens

„Toch wonderlijk dat deze man met mij wil samenwerken”, zegt de jonge Onno vol trots. „Ik ben op dit moment de enige verkoper van zijn messen in Nederland. Verder werkt hij met mensen in Londen en in de Verenigde Staten.” Een fijn koksmes begint bij Karasu bij ongeveer 100 euro. Verschillende exemplaren zijn versierd met Japanse tekens. Het handvat is meestal van hout. Je Japanse messen kun je bij Karasu laten slijpen, ook als ze hier niet zijn gekocht. Onno de Weerd hoopt in het voorjaar zijn winkel te kunnen openen voor professionals en thuisfanaten op kookgebied. Kokende mannen zijn dol op zulke gadgets en tegenwoordig ook steeds meer vrouwen.

In het helder wit geschilderde souterrain hangen fraaie messen in allerlei formaten en uitvoeringen. Een winkel openen tijdens de lockdown is bepaald niet ideaal, maar klanten kunnen Karasu bereiken via een op de deur bevestigd telefoonnummer, zijn website en via Instagram. Onno de Weerd: „Toen ik eenmaal met Japanse messen werkte, kon ik niet meer uit de voeten met de Europese varianten. In mijn zoektocht naar nieuwe messen kwam

Zo was het toen | zo is het nu

Kademuren

Prinsengracht hoek Leidsegracht

TEKST EN FOTO NU NANDA LOWITZ

Huizenblokken in de grachtengordel staan eigenlijk op eilandjes, omringd door water afkomstig uit het IJsselmeer. Het zijn eilanden van veen en klei, een zachte massa die trillingen goed doorgeeft. Als een vrachtwagen (te snel) langsrijdt, ervaren de bewoners op de bovenste etages van de oude panden een kleine aardbeving. Dat geschud werkt in kademuren de specie tussen de stenen los. Als een kademuur niet wordt onderhouden zakt hij in het water, uiteindelijk gevolgd door rijweg en panden. Op bijgaande foto (uit het Stadsarchief Amsterdam) van de Dienst Ruimtelijke ordening uit 1983 zijn kadewerkzaamheden te zien aan de Prinsengracht hoek Leidsegracht. Ook nu worden kademuren door de hele stad aangepakt.

meedoen

Heeft u een idee voor een verhaal? Wilt u zelf meewerken aan de Nieuwe VijzelCourant? Kent u een bijzondere buurtgenoot die het verdient in het zonnetje gezet te worden? Of een fantastisch initiatief? Tips? Schroom niet contact met ons op te nemen, e-mail: redactie@denieuwevijzelcourant.nl

Koffie + glühwein

Blijven genieten

TEKST EN FOTO HELENA VAN GELDER

Waar is het goed toeven om de krant te lezen met een lekkere koffie erbij? Daar gaat het eigenlijk over in deze rubriek. Ergens zitten kan niet, maar de koffie kunnen we op veel plekken halen. Dan maar even zonder krantje erbij. Dit keer bij NEL. Het is best koud deze winter, toch gaan veel buurtbewoners naar buiten. Even een frisse neus halen en elkaar, op gepaste afstand, ontmoeten. Het liefst met een koffietje erbij. Café Brasserie NEL lukt het om ook in deze tijd open te zijn. Ze serveren de drankjes over de buitentoonbank uit met de glimlach en liefde die ze beloven op

de borden voor de entree. Het is mooi om te zien hoe we ons aanpassen. Zag je andere jaren bewoners verpieterd achter de ramen zitten wachten op het voorjaar, (dat zich toch wel een keer zou inluiden), zodat ze weer naar buiten konden, zien we nu warm aangeklede buren met comfortabele schoenen aan de voeten op weg naar

COLOFON

De Nieuwe VijzelCourant is een gratis uitgave die mede mogelijk is gemaakt door Stadsdeel Centrum en Stadsgoed NV. Hij verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 7000 in postcodegebied 1017, tussen Leidsegracht en Amstel en tussen Singel en Singelgracht. Redactieadres: Vijzelgracht 11 1017 HM Amsterdam 06-51993915 E-mail: redactie@denieuwevijzelcourant.nl Hoofdredactie: Helena van Gelder, Jolanda Janssen Redactie: Erna van den Berg, Helena van Gelder, Jolanda Janssen, Nanda Lowitz, Ton Schimmelpennink, Anja Verberne, Jeska Verstegen Lay out: Anne Lammers Advertenties: Helena van Gelder E-mail: advertenties@denieuwevijzelcourant.nl

NEL voor een fijne koffie. Of later op de dag een glühwein. Die laatste omdat we nou eenmaal de naam hebben als grachtenbewoners niet in een wijntje te spugen. En zo dus ook niet in een warme. We hebben tenslotte wel een naam hoog te houden: onder elke omstandigheid te kunnen genieten. De meer behouden mensen onder ons noemen het Bisschopswijn.

Druk: Rodi Media, Diemen Verschijningsdatum volgende editie: 15 mei 2021 Inzenden kopij: 25 april 2021 Facebook: like en volg ons op ‘denieuwevijzelcourant’. www.denieuwevijzelcourant.nl Instagram: @denieuwevijzelcourant

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken en foto’s te redigeren, bewerken, in te korten of niet te plaatsen.

Medewerkers: Nick Cornet, Peter Doeswijk, Merel Kraaijenbrink, Harmen Kuiper, Chérie van der Meer, Michelle Mulder, Ronald M. Offerman (†), Felix Rottenberg, Mike Schellekens, Marcelle Simon Thomas, Antonie Tilanus, Olivier Tilanus, Floris Tilanus, Michael Vervuurt, Hans Vos, Paul Weller ALLE RECHTEN BERUSTEN BIJ DE NIEUWE VIJZELCOURANT C.Q. DE BETREFFENDE AUTEUR/FOTOGRAAF. NIETS UIT DEZE UITGAVE MAG WORDEN VERVEELVOUDIGD ZONDER VOORAFGAANDE SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING.