Overleven in de stad Groningen voert de eerste Gezonde Stad Index aan. Het onderzoek toont flinke gezondheidsverschillen aan. Niet alleen tussen steden onderling, maar ook tussen arbeider & student, arm & rijk, provincie & Randstad. Hoe die kloven te dichten, terwijl de woningbouwopgave knaagt aan de schaarse groene buitenruimte? HARRY VAN DOOREN
W
elke invloed heeft de fysieke omgeving op de gezondheid van de mens? Ingenieursbureau Arcadis analyseerde voor twintig gemeentes de statistieken van onder andere het RIVM op vijf belangrijke kenmerken van een gezonde stad. Bij alle doorgelichte gemeenten ging de vlag uit. Landschapsarchitect John Boon die meewerkte aan het rapport: “Verrassend
genoeg was de reactie bij de koploper er een van ‘en nu niet achterover leunen’. Op hun beurt zijn de beleidsmakers in de achterhoede content, omdat ze nu munitie hebben om gezondheid op de politieke agenda te krijgen.”
Ontwikkelvoorwaarde Belangstelling voor de uitkomsten is er ook bij grote aannemers als Heijmans en BAM. Deels uit welbegrepen eigenbelang, want in
Het versteende en verstaalde ‘hufterproof’ woon-winkelgebied de Amsterdamse Poort krijgt een grondige facelift volgens de principes van de Gezonde Stad: meer groen, een ‘zachte’ inrichting en buitenruimte die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten. Het iconische ING-hoofdgebouw, bijgenaamd Het Zandkasteel, wordt als eerste omgebouwd tot een duurzaam groen woongebouw. 30 MILIEUMAGAZINE | NR 3 | MEI 2021
de nieuwe Omgevingswet is gezondheid een belangrijke ontwikkelvoorwaarde. “Daar moeten zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zich rekenschap van geven. Nu is het nog vaak: ‘hier heb je een half miljoen voor wat groen’. Alleen zonder concrete doelen en meetbare uitkomsten, is dat vaak weggegooid geld. De markt – ja ook de landschapsarchitect – heeft duidelijke instructies nodig.’ Daarnaast geeft de Gezonde stad-index andere trends een duwtje in de rug. Investeerders en vastgoedbeheerders voelen bijvoorbeeld de hete adem van belangrijke financiers als pensioenfondsen in hun nek. Groen en duurzaam beleggen is voor hen een steeds belangrijker thema.
De ranglijst Er gaat niks boven Groningen zo blijkt uit de ranglijst die eind 2020 werd gepubliceerd. Ook de universiteitscentra Nijmegen en Maastricht haalden het podium, zij het op gepaste afstand. De haven- en industriesteden Amsterdam, Tilburg, Rotterdam en Zaanstad bungelen onderaan. De Randstad legt het af tegen de provincie, alleen Almere haalt de top-10. Utrecht is met een bescheiden twaalfde plek aanvoerder van ‘de grote vier’, die vooral slecht scoren op milieu, buitenruimte en gemeenschap.