Handboogsport magazine Okt 2014 by NHB

HANDBOOG BOOG 64e jaargang • oktober 2014 • nummer 3

SPORT

Speel Lotto voor de sport! Ă&#x2030;n natuurlijk voor de Jackpot.

Met Lotto maakt u elke zaterdag kans om de Jackpot van minimaal â&#x201A;Ź 7,5 miljoen te winnen. Maar wist u dat u ook automatisch de Nederlandse sport steunt? Dankzij de jaarlijkse miljoenenbijdrage van Lotto aan de sport wordt de Nederlandse Handboog Bond, verenigingen en de topen breedtesport ondersteund, wordt talent ontwikkeld en worden lokale trainingsfaciliteiten verbeterd. Dus als u van handboogsport houdt, speelt u Lotto! Ga naar lotto.nl of speel mee in de winkel.

lotto.nl

colofon

Voorwoord van de directeur van de Nederlandse Handboog Bond Paul ten Hag

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE HANDBOOG BOND OPLAGE

10.000 stuks

REDACTIEADRES Bondsbureau NHB Postbus 10101 5240 GA Rosmalen 073-5210101 073-5219785

redactie@handboogsport.nl www.handboogsport.nl De redactie behoudt zich het recht voor kopij te bewerken en in te korten. Indien u meerdere bondsbladen op uw adres ontvangt en aan 1 exemplaar genoeg heeft, dan kunt u dit doorgeven aan de ledenadministratie, via marinavanzon@ handboogsport.nl met vermelding van uw naam, adres en bondsnummer.

AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE; Arnold Smit Juditch Porsch Rene van Glabbeek Organisatie Jeugdfita Inge Enthoven Lucas Swennen Marcel van Apeldoorn Frans Koperdraat Rense Sjoers Audrey Verhagen

FOTOGRAFIE;

Peter van Deutekom Tim Buitenhuis Koen van Tartwijk Ben van der Velde Camel Bogensport Danny den Ouden Dean Alberga Bogensport-Extra.de Jan Enthoven Audrey Verhagen

ABONNEMENT € 20,00 per jaar

OMSLAG FOTO

editoriaal

Rick van der Ven tijdens de World Cup Final in Lausanne Zwitserland - door Dean Alberga (World Archery)

a een prachtige en lange zomer gaan we alweer langzamerhand richting indoorcompetitie. Er zijn deze zomer internationaal (wederom) zeer goede resultaten behaald, diverse (inter) nationale records verbroken, en tijdens mijn rondtocht door ‘handboog -Nederland’ hoor ik van talrijke handboogsporters dat ze hun PR hebben verbeterd. Het lijkt erop dat de ‘prestatiepiramide’ over de gehele linie opschuift en de Nederlandse handboogsport gestaag naar een hoger niveau tilt. Het goede en passievolle werken door verenigings-, regio-, rayon- en nationale trainers wordt beloond met bijbehorende prestaties. Iets om trots op te zijn! Daarbij moeten we niet vergeten dat ook velen de handboogsport vooral voor hun plezier beoefenen. Niet iedereen is wedstrijdgericht en ik ben blij te constateren dat rayon- en verenigingsbesturen hier terdege rekening mee houden. Naast onze interessante competities op vele niveaus kunnen leden ook kiezen voor “gezellig schieten op de club” en worden er diverse leuke evenementen georganiseerd. De NHB is en blijft een bond die iedereen plezier en sportieve uitdaging wil geven in deze mooie sport. De handboogsport staat meer en meer in de picture en dat zien we terug in ledengroei. Na 5% groei in 2013 gaan we dit minimaal ook in 2014 behalen. Per juli j.l. heeft de NHB de grens van 10.000 leden gepasseerd. Dit hebben we met ons allen bereikt en daar mogen we best even bij stil staan en van genieten. Opvallend is dat we dit jaar een opvallend sterke groei zien in de categorieën meisjes aspiranten, cadetten en junioren. Hebben jullie al naar onze vernieuwde website gekeken? We hebben getracht gehoor te geven aan de wens van velen om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen. Het menusysteem is hiervoor aangepast. Ook de rayonsites zijn inmiddels live en we zijn bijzonder blij dat dit meer en meer invulling gaat krijgen. Dit zal het handboognieuws van bestuur, wedstrijden & competities, jubilea etc. beter en adequater bij de handboogsporters gaan brengen. Door op het landkaartje op de homepage te klikken kom je direct in de website van het eigen rayon terecht. Dit blad is mede ontstaan door waardevolle bijdragen vanuit de diverse rayons. We zijn bijzonder blij met het coördinerende werk van de rayonsecretarissen in deze. De redactie op het bondsbureau voert de regie bij de samenstelling en realisatie van dit blad, maar zonder deze inputs zouden we geen veelzijdig blad kunnen presenteren. Dit geeft ons ook een gevoel van verbinden, samenwerken en saamhorigheid. Namens bestuur en bondsbureau wensen we jullie een mooie afronding van het zomerseizoen en een voortvarende start van de indoorcompetities. Voor de niet-wedstrijdhandboogsporters onder ons vooral veel plezier en gezelligheid bij jullie vereniging.

Paul ten Hag Directeur NHB HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 3

FOTO NIELS BUITENHUIS TIJDENS NK JUNIOREN - DOOR TIM BUITENHUIS

inhoud

64e jaargang - September 2014 - nummer 3

16 10

24 Deze editie

36 Wedstrijdverslagen

8 KORT NIEUWS

14 NK HOUT

10 BYRON FERGUSON

16 LOWLANDS SHOOTOUT 2014

20 NHB VERENIGINGSSCAN

22 JEUGDFITA 2014

26 HET SEIZOEN VAN RICK VD VEN

24 WK VELD

31 COLUMN

28 EK OUTDOOR

32 ARTEMIS LITE APP

30 YOG NANJING 40 EBHC 2014

Interviews 18 OGIO EINDHOVEN 150JAAR 35 TALENTENDAG RAYON 3 36 DE 'KWIEKE' OUDJES VAN DE NHB

HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 5

A7 Handboogsport De Feart 12 9247 CP Ureterp Tel. 0512-301770 E-mail: info@a7handboogsport.nl Internet: WWW.A7HANDBOOGSPORT.NL

GRATIS SCHACHTEN/PIJLEN INKORTEN!: Bent u voor het nieuwe indoor-seizoen toe aan nieuwe pijlen of schachten? Bijij A7 Handboogsport worden de door u bestelde schachten of pijlen gratis op maat ingekort. Geef bij uw bestelling uw lengtemaat door in Inches of in mm. en wij zorgen ervoor dat ze kosteloos keurig op maat worden gemaakt (uitgezonderd wood shafts/arrows). A7 Handboogsport nodigt u van harte uit om zich te overtuigen van onze service en gastvrijheid. Kijk op onze website voor de openingstijden.

WWW.A7HANDBOOGSPORT.NL

HOE GAAF IS HET OM JOUW PASSIE

VOOR DE HANDBOOGSPORT TE DELEN

IN HĂ&#x2C6;T HANDBOOG MAGAZINE DAT BIJ

ALLE 10.000+ HANDBOOGSPORTERS OP DE DEURMAT VALT!

De redactie is op zoek naar enthousiaste creatieve schrijvers voor het maken van interviews, productreviews, toernooiverslagen etc. Je mag zelf ook ideeen voor artikelen aanleveren. Je wordt geheel ondersteund door professionele fotografen en een ontwerpteam. Heb je interesse, of heb je vragen? Je kunt bij ons terecht via redactie@handboogsport.nl

Kort Nieuws

Deze rubriek bevat gemengde berichten, nieuws uit het rayons, mededelingen, benoemingen

GEZOCHT RAYON 3 BESTUURSLID DISCIPLINE OUTDOOR EN ONAFHANKELIJK BONDSRAADSLID . Op de komende rayonvergadering van 17 november 2014 treden de huidige disciplinebestuurder outdoor en onafhankelijk bondsraadlid af en stellen zich niet herkiesbaar. Het rayonbestuur van Rayon 3 is daarom op zoek naar geschikte kandidaten voor beide functies. • •

DISCIPLINEBESTUURDER OUTDOOR ONAFHANKELIJK BONDSRAADSLID

Voor meer informatie zie Rayon 3 op de NHB site of neem contact op met: Felix Versteeg felixversteeg@home.nl

SPECIALISATIEMODULE HBT3 TRADITIONEEL NHB is verheugd in samenwerking met de Back To Bowhunting Academy Nederland (BTBA) op zaterdag 18 en zondag 19 oktober 2014 de specialisatiemodule Handboogtrainer 3 Traditioneel aan te bieden. Een belangrijke stap voorwaarts voor het traditioneel handboogschieten. Doelgroep is niveau handboogtrainer 3 of vergelijkbaar. Kosten zijn 457,50 euro incl. btw voor de 2daagse. Voor meer informatie; handboogsport.nl/academie/opleidingen/trainers 8 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

EEN GESCHIEDENIS VAN SINT SEBASTIAEN DEN HAAG Op woensdagavond 18 juni j.l. is bij Sint Sebastiaen Den Haag de presentatie geweest van de publicatie "Het Haagsch Handboogschuttersgilde van Sint Sebastiaen : een geschiedenis van een moderne handboogvereniging" Het boek is geschreven door bestuurslid, trainer en materiaalcommissaris Hendrik Chervet. Het boek behandelt in grote lijnen de geschiedenis van de vereniging vanaf de oprichting als Handboogschutterij Sagittarius in 1958 met daarna in 1962 de overgang naar het Haagsch Handboogschuttersgilde van Sint Sebastiaen met alle daarbij behorende aspecten als trommelen, vendelzwaaien, Koningschieten en het aantrekken van een echt gildekostuum. In 1973/1974 ontstaat er een ernstig conﬂict over het te voeren beleid waarbij zelfs de toenmalige voorzitter, Otto Offringa wordt geroyeerd. Na 1974 ontwikkelde de vereniging zich, met ups and downs, tot een van de grootste handboogverenigingen in Nederland waarbij alle disciplines een plaats krijgen en kwaliteit steeds hoger in het vaandel komt te staan. Het boek sluit af in oktober 2013. Het boek is gelardeerd met talrijke illustraties en is gedrukt in fullcolour in een oplage van 100 exemplaren. Het heeft 285 bladzijden, meet 24 x 17 cm en kost € 35.- Het is te bestellen door een e-mail te sturen aan de samensteller, henk.chervet@casema.nl

NHB BESPAART IN 2014VOOR DE VERENIGINGEN BIJNA €100.000 Collectieve regelingen NHB, maak er gebruik van!

NHB ONTVANGT RUIM €273.000 VAN DE LOTTO HET TOTALE RESULTAAT VAN DE LOTTO IN 2013 WAS 59,6 MILJOEN EURO, WAARVAN 43,2 MILJOEN EURO IS UITGEKEERD AAN NOC*NSF. VIA NOC*NSF HEEFT DE NEDERLANDSE HANDBOOG BOND (NHB) € 273.276 VAN DE LOTTO ONTVANGEN IN 2013. DE LOTTO DRAAGT NA AFTREK VAN PRIJZENGELD EN KOSTEN, 100% VAN HAAR RESULTAAT AF AAN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING. Ruim 70% is bestemd voor NOC*NSF, het overige deel gaat naar 18 goede doelen op het gebied van cultuur, gezondheid en welzijn. De 76 sportbonden die aangesloten zijn bij NOC*NSF, zoals de NHB, krijgen uit de afdracht aan NOC*NSF een bijdrage. Zo kan elke sportbond van groot tot klein al jaren rekenen op een structurele bijdrage van De Lotto. Bijdragen die van groot belang zijn voor de topen breedtesport. Ook kleine en commercieel minder aantrekkelijke sporten en sporters worden hiermee ondersteund. Paul ten Hag, algemeen directeur Nederlandse Handboog Bond: “Dankzij de zeer welkome steun van de Lotto zijn we trefzeker in het topen breedtesportaanbod voor onze ruim 10.000 handboogsporters!”

Via het Ministerie van VWS kunnen handboogsportverenigingen rekenen op een gedeeltelijke compensatie van 50 % van de betaalde Reguliere Energie Belasting (REB), de zogeheten Ecotaks over het voorgaande jaar. In 2014 hebben 109 verenigingen hiervan gebruik gemaakt en is er een bedrag van ruim €66.000 aangevraagd. Sportverenigingen komen alleen in aanmerking voor teruggaaf als zij zijn aangesloten, en als zodanig ook geregistreerd, bij landelijke sportorganisaties (bond) of koepelorganisaties, die op hun beurt lid zijn van NOC*NSF. De teruggaaf wordt alleen verleend aan de sportvereniging/gebruiker (dat kan de eigenaar zijn of hoofdhuurder, ﬁscale indicatie 70 % of meer) die een aan haar geadresseerde en op haar naam gestelde eindafrekening van een energiebedrijf kan overleggen. De NHB vervult de rol van intermediair en informeert ieder jaar in april alle verenigingen over de Ecotaks teruggave. Men verzamelt en controleert in de maanden mei en juni de ingestuurde gegevens van de verenigingen en doet voor 1 juli de aanvraag voor compensatie bij het Ministerie van VWS. Na de toezeggingen zal de NHB voor de teruggave aan de verenigingen zorg dragen. Als Handboogvereniging maakt men vast gebruik van muziek in de kantine en/of accommodatie, Voor het ten gehore brengen van muziek dient men wettelijk een afdracht te doen aan zowel de BUMA (Bureau voor Muziek Auteursrechten) als aan de SENA. (Stichting ter exploitatie van Naburige Rechten De NHB heeft met beide instanties een collectieve overeenkomst afgesloten. Het is dus voor verenigingen die zijn aangesloten bij de Nederlandse Handboog Bond mogelijk via deze wijze de betaling van de BUMA en SENA rechten af te dragen. Dit levert een aanzienlijke korting op het normale tarief. Besparing voor alle verenigingen samen levert gemiddelde een bedrag van €21.000 op m.b.t. de BUMA afdracht en €11.000 m.b.t. de SENA. )

3 NOVEMBER 2013

WWW.OGIO.NL

TEKST: Arnold Smit - Voorzitter Sagitta et Arcus FOTO’S: Peter van Deutekom

BY "Become the arrow" Ongeveer 2 jaar geleden, nadat ik enkele videoclips van Byron Ferguson op een forum had gezien, dacht ik “misschien is het wel leuk om Byron Ferguson eens naar Nederland te laten komen om een demonstratie en clinic te geven, zoals dat ook in Amerika gebeurt. De grote vraag bleef echter of hij wel bereid zou zijn om naar dat kleine landje ‘across the pond’ te komen om zijn kunsten te vertonen. Na dit idee een tijdje te hebben laten sudderen, heb ik hem ergens in februari 2013 gebeld. Het antwoord was “Sure I would like to come over, and when will that be?” In het kader van je moet het ijzer smeden wanneer het heet is, gelijk een datum afgesproken, 23 & 24 augustus 2014. Maar hoe nu verder?

10 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

TRADITIONEEL

YRON FERGUSON

the longbow legend HET TEAM: vlnr: Jos Oude Vrielink (3d jachtronde en catering- logistiek) – Tony Karssen (Tentenbouwer en deed veel van alles) – Anne Kuperus (Catering) – Joachim Woitok (begeleiding 3d ronde) – Byron Ferguson – Bennie Kobes (3d jachtronde en handen spandiensten) – Arnold Smit (regelaar/manager, sponsor en organisator) – Job Pleyzier (Tentenbouwer en deed ook van alles) – Michiel Zuidema (handen spandiensten) – Debbie Broekhuis (catering, entree regelaarster en meer) – Jan Broekhuis (fotograaf, catering, BBQ) – zittend Jan Velten ( 3d jachtronde, tentenbouwer en professioneel bospadmaaier)

Eerst maar eens op een rijtje gezet wat er in anderhalf jaar tijd allemaal geregeld zou moeten worden, zoals het boeken van een hotel, een zaal voor het organiseren van de demonstratie, het zoeken van sponsors, het uitnodigen van diverse media en informeren van verenigingen, het lobbyen tijdens 3D wedstrijden, het ontwerpen en laten drukken van posters, het regelen van de catering, het regelen van een aangrenzend terrein voor een 3D ronde en van een geluidsinstallatie voor de demonstratie, het samenstellen van een team van vrijwilligers dat zowel voor als tijdens het weekend inzetbaar zou zijn etc. Nadat de uitnodigingen waren verstuurd, kwamen de aanmeldingen al in rap tempo binnen. Vrijdagochtend 22 augustus om 08.00 uur is het dan zover; Byron en zijn vrouw Wanda zijn geland op Schiphol; tijd om ze te ontvangen. De laatste details m.b.t. de locaties worden doorgenomen en een gezonde spanning voor het a.s. weekend komt langzaam opzetten. Zaterdagochtend Byron en Wanda opgehaald bij hun hotel en naar de sporthal in Wierden gebracht, waar het publiek – zo’n 130 toeschouwers – geleidelijk de tribunes vulden en de demonstratie kon beginnen. De demonstratie heeft veel leuke maar ook onverwachte wendingen en wordt uitermate positief ontvangen. Na aﬂoop van de demonstratie vinden de handtekeningen van de “ster” gretig aftrek en worden er vele foto’s gemaakt en vragen gesteld. Na aﬂoop wordt er nagepraat in de kantine en het commentaar is eenduidig “de demonstratie was perfect!” HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 11

Na de demonstratie was het tijd om de buitenlucht in te gaan voor het tweede deel van de dag. Na een heerlijke lunch was er tijd ingeruimd voor een “Meet & Greet” , waar door 2 deelnemers diverse vragen werden gesteld. Aansluitend begon de eerste clinic, waarin Byron in detail uitleg gaf over hoe je met de traditionele recurveboog of longbow moet schieten en welke houding je aan moet nemen voor een perfect schot. Dit werd mede gedemonstreerd met enkele deelnemers. Na de clinic bestond de mogelijkheid om het geleerde in praktijk te brengen op twee 3D parkoersen , waarbij de hunterrondes door onze vrijwilligers uitdagend waren uitgezet. Ook hierover lovende woorden van de deelnemers. Rond 17.30 uur werd het tijd om de BBQ te ontsteken voor een afsluitend avondmaal. De zondagmorgen en –middag verliepen de clinics identiek aan de zaterdag. In de pauze werd door Byron nog een demonstratie verzorgd voor diegenen die dit zaterdag hadden gemist; een leuke verrassing! Na de laatste clinic werd een korte pauze ingelast waarna Byron en enkele schutters van Sagitta et Arcus de 3D ronde geschoten hebben, waarbij de tips van Byron waardevol bleken. Enkele schutters deden qua prestaties niet voor hem onder! Hierna was het weekend toch echt voorbij. Na nog enkele handtekeningen te hebben uitgedeeld werd Byron hartelijk bedankt voor de gedeelde kennis, waarna hij werd uitgezwaaid. Het opruimen kan beginnen! Zowel Byron als zijn vrouw Wanda gaven aan een geweldig weekend te hebben gehad en bedankten behalve mij, ook mijn vrouw en dochter omdat zij Wanda op zaterdagmiddag hadden meegenomen voor het bezichtigen van de omgeving en om te winkelen. Samengevat is het gehele weekend unaniem als zeer positief ervaren door de clinic deelnemers, zo’n 65, en de toeschouwers waarbij reeds werd uitgekeken naar een eventueel volgend evenement. Ik wil iedereen die heeft meegewerkt aan dit mooie evenement hartelijk danken; zonder jullie had zoiets nooit gerealiseerd kunnen worden!

12 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

TEKST: Judith Porsch FOTO’S: Peter van Deutekom

NK Hout 2014 HKS Zoetermeer

UITSLAG HEREN

UITSLAG DAMES

NAAM

VERENIGING

SCORE

FINALE

NAAM

VERENIGING

SCORE

FINALE

GOUD

Luigi Mengoli

HKS Zoetermeer

GOUD

Clara Spook

St Seb. Zoetermeer

ZILVER

Ernie Breuer

VZOS SANTPOORT

ZILVER

Judith Porsch

VZOS SANTPOORT

BRONS

Maarten Porsch

VZOS SANTPOORT

BRONS

J. Haffmans

St Seb. Zoetermeer

14 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

TRADITIONEEL SUIZENDE PIJLEN EN DOFFE INSLAGEN IN HET DOELPAK, BEKLEED MET ZWART-WITTE BLAZOENEN. DE AANBLIK VAN HET MATERIAAL EN DE DOELPAKKEN OOGT WELLICHT GEDATEERD, MAAR DAT IS DE DISCIPLINE ZEKER NIET. TRADITIONEEL IS SPRINGLEVEND EN GROEIENDE! MET REGEREND KAMPIOEN TEAMS VZOS SANTPOORT BLIKKEN WE TERUG. In 1998 is HBV Concordia te St. Oedenrode gestart met het organiseren van het NK Hout. Het was in 2014 dus de 17e maal dat het NK houtschieten werd georganiseerd. Maar liefst 61 deelnemers stonden aan de schietlijn, een record aantal deelnemers. Het wedstrijdtype van dit NK is 25 meter 1 pijlsysteem, zoals ze dat vroeger (vorige eeuw) pleegden te doen. We maken gebruik van een traditioneel zwart-wit blazoen met een diameter van 48 cm Ook de puntentelling is niet te vergelijken. We beginnen met een witte roos van 32 mm, die een waarde heeft van 6 punten, ook wel het pepermuntje genoemd. Daaromheen zit een zwarte roos van 5 punten. Dan aftellend 4, 3, 2 en 1 punt. Na 5 proefpijlen werd begonnen aan de wedstrijd van 25 pijlen. De teamuitslag (bestaande uit 3 personen van 1 club) werd vastgesteld en de beste 10 individuele deelnemers bij de heren en de beste 8 bij de dames werden geselecteerd voor de individuele ďŹ nale van nog eens 10 pijlen. Het was zoals altijd weer super spannend. VZOS Santpoort is sinds 2002 aanwezig bij dit kampioenschap en heeft een uitstekende staat van dienst. Maar liefst 6 maal won het VZOS team in deze samenstellingen ook deze keer was het weer raak. Judith Porsch heeft in de individuele categorie in het verleden reeds 5 maal gewonnen en clubgenoot Ernie Breuer wist het toernooi ook al 3 maal eerder te winnen. Helaas zat die individuele winst er deze keer niet in, want in beide klassen werd het duo afgetroefd door Luigi Mengoli en Clara Spook uit Zoetermeer. Foto: Maar liefst 2 pijlen in het pepermuntje van het VZOS team, goed voor 16 punten.

UITSLAG TEAMS NR

VERENIGING

SCORE

GOUD

VZOS SANTPOORT

250

ZILVER

HKS Zoetermeer 1

212

BRONS

OGIO Eindhoven

204

Bekijk alle foto's op de facebookpagina van de NHB

HANDBOOGSPORT OP OLYMPISCHE GROND

COMPOUND HEREN GOUD

Mike Schloesser

Willem Tell SC.

ZILVER

Peter Elzinga

HBS Almere

BRONS

Ruben Bleyendaal

De Waert

COMPOUND DAMES GOUD

Inge van Caspel

HBS Almere

ZILVER

Sanne de Laat

OGIO Eindhoven

BRONS

Evelien Groeneveld

De Romeinen

RECURVE HEREN GOUD

Sjef van den Berg

HBV Ontspanning

ZILVER

Rick van der Ven

Vriendenkring 1897

BRONS

Mitch Dielemans

Sint Jozef Doelen

RECURVE DAMES GOUD

Sarina Laan

HBS Almere

ZILVER

A. der Kinderen

Sint Sebastiaan

BRONS

Sarah Kwaks

Saense Skutters

16 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

Na een geslaagde pilot in het najaar van 2013 in Baarschot heeft de Nederlandse Handboog Bond en een vijftal wedstrijdorganisatoren een gezamenlijk nieuw concept opgezet; de Lowlands Shootout. Tijdens de outdoorwedstrijden van Almere, Zoetermeer, Haaksbergen, Baarschot en Schijndel was er voor de deelnemers de mogelijkheid om te kiezen voor deelname aan de 1440-ronde (voorheen FITA) of een Olympische ronde (2x 70 of 50m). De Olympische ronde diende als kwalificatieserie voor de Lowlands Shootout. Na de 5 kwalificatieronden werden de top 8 sporters van iedere discipline uitgenodigd voor de Lowlands Shootout finale op Papendal, 1 & 2 september.

kijk de ﬁnales terug via de QR code

Maandagavond 1 september was het aan de 16 geselecteerde compoundsporters om de allereerste Lowlands finale af te trappen. Het strijdtoneel was toepasselijk voor deze finale het Olympische hart van de Nederlandse sport, Papendal. Het terrein voor de Arnhemhal, waar dagelijks ontelbare Olympische sporters trainen, was door het team van de NHB en Papendal omgebouwd tot een mooie handboogarena. Verrassing van de maandag was de relatief onbekende sporter Sanne de Laat. De 19-jarige sporter uit Eindhoven is pas NHB lid sinds juli 2013. In haar allereerste 1440-ronde in Schijndel schoot ze direct 1367! punten, wat haar de 1000, 1100, 1200, 1300 en 1350 ster opleverde. Haar opkomst in het outdoorseizoen leverde haar meteen plaatsing op voor de Lowlands Shootout waar ze direct doordrong tot de gouden finale. Hierin verloor ze uiteindelijk van de ervaren Inge van Caspel. Een debuut in het outdoorcircuit om van te dromen. Bij de heren compound won Mike Schloesser uiteindelijk het goud, na lange achterstand tegen Peter Elzinga in de finalestrijd.

Op dinsdagavond was het toneel open voor de recurve sporters. Onder belangstelling van 150-tal sporters en werknemers van NOC*NSF/Papendal werden de ﬁnales verschoten. Rick van der Ven en Sjef van den Berg leverden een ongekend spektakel in de ﬁnale, waar het publiek zichtbaar van onder de indruk was. Pas in de 3e set werd door beide heren de eerste 9 geschoten. Miniem verschil in de 4e en 5e set leverde Sjef uiteindelijk een 7-5 overwinning op.

2014

Bij de dames wist Sarina Laan de eerste editie te winnen na een overwinning op Annemarie der Kinderen. Een speciale vermelding mag gemaakt worden voor de bronzen winnares Sarah Kwaks. Ondanks dat ze haar been in het gips had, vanwege een knieblessure, heeft ze nooit gedacht om haar deelname op te geven, met prachtig brons als resultaat!

150JAAR OGIOEINDHOVEN

OGIO HEEFT DE AFGELOPEN 2 JAAR EEN FLINKE LEDENGROEI MEEGEMAAKT. WAARAAN IS DIT SUCCES TE DANKEN?

We groeien sinds de opening van de nieuwe accommodatie 10 jaar geleden. Het ledental is vanaf 2007 bijna verdrievoudigd van 74 naar 214 leden. Maar vooral de laatste 2 jaar loopt het storm. We merken dat de belangstelling toeneemt door aandacht voor handboogschieten in de media. Successen als de Olympische Spelen helpen daarbij, maar ook ﬁlms en Tv-series als Hunger Games, Brave en Arrow brengen veel mensen in aanraking met de handboogsport. Zoals een jeugdlid het stelde: “Handboogschieten is cool geworden!”. Wekelijks lopen er nieuwe mensen binnen die informatie willen over de handboogsport. Daarnaast brengen nieuwe leden op hun beurt vaak kennissen of familieleden mee, wat ook nieuw leden oplevert. Wat dat betreft is handboogschieten bij OGIO, net als bij veel clubs, een familiesport. Maar je moet de mensen ook iets bieden. Bij binnenkomst begint dat met een warm ontvangst en uitgebreide voorlichting over de handboogsport en de club. Indien men lid wil worden volgt een geheel vrijblijvende beginnerscursus van 8 á 9 weken. Het vrijblijvende aspect verlaagt de drempel om het eens te proberen. Ook van belang is dat beginners voldoende individuele aandacht krijgen. Dat lukt prima dankzij een grote poule van trainers. Hoewel onze beginnerscursussen

bestaan uit 15 deelnemers en er soms meerdere groepen tegelijk lopen, zijn er altijd voldoende trainers aanwezig om per trainer 1 of 2 schutters les te geven. Mede daarom slagen de trainers erin om hun enthousiasme voor de sport over te brengen. Uiteindelijk wordt meer dan 90% van de cursisten dan ook daadwerkelijk lid.

JULLIE ZIJN EEN UITSCHIETER IN EEN REGIO MET VEEL KLEINE VERENIGINGEN. WAT HEB JE NODIG ALS VERENIGING OM TOT EEN GROTER FORMAAT TE GROEIEN? De eerste voorwaarde is dat er voldoende faciliteiten zijn; Ledengroei is leuk, maar je leden moeten ook de sport kunnen beoefenen. Onze ruime accommodatie en het buitenterrein helpen daarbij.

Daarnaast bieden we leden ook iets ná hun beginnerscursus, los van een pijltje schieten en een competitie of incidentele wedstrijd. Daarom hebben we een vervolgcursus voor volwassenen en verschillende niveaus van jeugdtraining opgezet. Ook proberen we minimaal één wedstrijd per maand te organiseren voor clubleden. Dat zijn niet alleen standaard indoorwedstrijden, maar ook wedstrijden als een ‘2D’, een mini-veldwedstrijd, clout schieten, short metric etc. Op deze manier proberen we mensen te blijven interesseren en bekend te maken met de verschillende wedstrijdvormen. Op die manier proberen we de drempel weg te nemen voor

OGIO 75JAAR

18 HANDBOOGSPORT SEPTEMBER 2014

VERENIGINGEN

deelname aan veldwedstrijden, 3D’s en FITA’s. Dit begint zijn vruchten af te werpen. Zeker bij de jeugd zien we een sterke groei van deelname aan wedstrijden. Het grootste struikelblok bij sterke groei is dat je organisatie mee moet veranderen. Dat is niet eenvoudig. Wedstrijden en trainingsgroepen worden groter, communicatielijnen worden langer. In een kleine club kent iedereen elkaar en kun je snel schakelen. Met 200 leden heb je andere communicatiemiddelen nodig en moet je jezelf anders organiseren. Daarom zijn er in de loop der jaren nieuwe functies en commissies in het leven geroepen om e.a. beter te organiseren. Ook zijn we begonnen met een klankbordgroep van leden die feedback geven aan het bestuur en de verschillende commissies. En zo lopen er meer initiatieven.

WAT TYPEERT DE VERENIGING OGIO?

OGIO bestaat uit leden van alle leeftijden en schietdisciplines. Zo’n 30% van onze leden is jeugd, iets wat we belangrijk vinden. De jeugd bepaalt immers mede de toekomst van je club. We zien onszelf ook als een sportvereniging, maar wel eentje waar gezelligheid en sportieve prestaties op gelijke hoogte staan. Meestal lukt het ons prima om daar een balans in te vinden. Een ander belangrijk principe is dat alle disciplines welkom zijn in onze club. Traditioneel, compound en recurve worden geschoten en ook zijn alle wedstrijden en trainingen voor alle disciplines toegankelijk.

WELKE DISCIPLINES WORDEN ER HET MEEST GESCHOTEN ONDER DE LEDEN VAN OGIO?

Vroeger werd binnen OGIO bijna uitsluitend recurve geschoten. Tegenwoordig is de verdeling anders. Recurve is met 55% nog steeds de grootste, maar de andere disciplines timmeren hard aan de weg. Traditioneel schieten heeft met 30% van de schutters een onstuimige groei doorgemaakt. Compound is ook al een tijd in de club aanwezig. Hoewel het de kleinste discipline is, zijn veel van onze compoundschutters erg fanatiek.

OGIO 150JAAR

WAAR LIGGEN DE ONTWIKKELINGEN EN KANSEN IN REGIO EINDHOVEN? Eindhoven is een relatief grote stad, er zijn dus nog genoeg potentiële handboogschutters te vinden. Ook proﬁleert Eindhoven zich als sportstad. We werken op een aantal punten samen met organisaties in Eindhoven, zoals de Eindhovense Sportraad en MEE, om handboogsport onder de aandacht te brengen. De middelen daarvoor zijn echter beperkt, mede vanwege de crisis.

WAT IS DE AMBITIE VAN OGIO EINDHOVEN VOOR DE KOMENDE TIJD

De aanpassing van onze organisatie vergt de meeste aandacht, waarbij communicatie het belangrijkste speerpunt is. Nu de jeugdtraining op de rit staat gaan we kijken wat de mogelijkheden zijn om meer training voor volwassenen aan te bieden, zeker voor gevorderden. Daar kan nog één en ander aan worden verbeterd. Daarnaast zijn we aan het kijken naar mogelijkheden voor sponsoring om zo meer middelen beschikbaar te krijgen om onze slagkracht te vergroten.

ALS JULLIE 1 WEEK DE LEIDING ZOUDEN HEBBEN OVER DE NHB. WAT ZOUDEN JULLIE ANDERS WILLEN DOEN?

We vinden dat de NHB de laatste jaren op een aantal punten ﬂink verbeterd is. Maar net als bij onze club kan de communicatie vanuit de NHB nog beter. Vooral informatie over wedstrijden en competities roepen nogal eens vragen op. Voor mensen die nieuw zijn in de sport is de drempel naar wedstrijden nog wat hoog, ze hebben veel moeite om de verschillende klasses, regels en wedstrijdvormen uit elkaar te houden. Ook komt informatie over kampioenschappen vaak nog wat laat door, wat deelname hindert. Daarnaast zien we wel dat de NHB sinds vorig jaar meer aandacht besteed aan de traditionele discipline. Dit juichen we als club van harte toe, mede gezien het grote aantal traditionele schutters in onze club. Ook zijn we erg te spreken over het aanbod van trainingen die de NHB de clubs aanbiedt. Trainingen en workshops als Sportief Coachen en Besturen met een Visie hebben voor ons veel opgeleverd.

SAMEN, STERK, GROEI 2016!

OP KOERS, BLIJ….WE ZIJN ER NOG NIET! WE GROEIEN WAT LEDENTAL BETREFT NU AL VOOR HET TWEEDE JAAR IN SUCCESSIE, MET IN JULI 2014 EEN MIJLPAAL IN DE NHB GESCHIEDENIS: HET 10.000STE LID!!! WAT IS HET SUCCES? IN ONS PLAN SAMEN, STERK, GROEI 2016 ZIJN VELE DOELEN GESTELD DIE WE IN 2016 BEREIKT WILLEN HEBBEN. EEN PLAN, SAMEN OPGESTELD MET GOED GEBUNDELDE EN HAALBARE AMBITIES, WAAR WE MET Z’N ALLEN HARD AAN WERKEN. SAMEN, DWZ DE LEDEN, DE HANDBOOGVERENIGINGEN, RAYON- EN LANDELIJKE BESTUURDERS, REGIO'S, BONDSRAAD EN DE VELE COMMISSIES MET VRIJWILLIGERS DIE MET PASSIE DE SPORT VERDER WILLEN BRENGEN. NIET ONBETUIGD IS DE TOPSPORTSECTIE DIE MET DE (VELE) SUCCESSEN OOK EEN PRIMA UITHANGBORD VOOR DE PROMOTIE VAN DE HANDBOOGSPORT IS. DAAR LIGT HET SUCCES, SAMEN DE INGEZETTE KOERS VOLGEN MET LOKAAL LEDENWERVING DOOR BIJV. INZET VAN ‘START HANDBOOGSPORT’ BIJ DE VELE (STERKE) HANDBOOGVERENIGINGEN.

VERENIGINGSSCAN

Via de jaarlijkse verenigingsscan peilen we hoever we staan in de ambitie voor 2016 dat 70% van onze verenigingen zich als sterk typeert. Daarvan afgeleid voor 2014 dat 30% van de verenigingen hieraan voldoet, 50% de scan invult en 75% van de clubs een actief extern netwerk heeft waarmee jaarlijks activiteiten ontplooid worden. Die meting is net achter de rug met dank aan Arno Hovenga (HES Rotterdam) die voor ons de verenigingsscan en het ledenonderzoek heeft uitgevoerd (over de uitkomsten van het ledenonderzoek in een volgend magazine meer!). Wat levert de thermometer 2014 nu op? Verenigingen waarderen de dienstverlening van de NHB overall met een 6,7 (individuele leden geven een 6,9). 69% daarvan geeft een score van 7- (doel 2016 = 70%). We liggen op koers! Aan de verenigingsenquête hebben 108 verenigingen deelgenomen, waarvan 100 bruikbaar. Doel dat 50% van de 235 verenigingen de scan invult is (net) niet gehaald! Wel is de scan representatief. Zoomen we in of anno 2014 30% van de verenigingen als sterk te typeren is en 75% een actief netwerk heeft waarmee een jaarlijkse activiteit wordt georganiseerd zien we het volgende beeld. Wat sterk inhoudt is vastgelegd in ons beleidsplan. Vanuit het verenigingsonderzoek is door de HES het SPLISS-model aangehouden dat de mate van ontwikkeling aangeeft op de 6 vastgestelde pilaren van de sterke vereniging op een 5 puntschaal: 5-zeer goed ontwikkeld, 4-goed niveau van ontwikkeling, 3-gemiddeld niveau van ontwikkeling, 2-beperkte ontwikkeling, 1-weinig of geen ontwikkeling. 1

Financiën (2) Organisatie & Structuur (10)

ACTIEF NETWERK

79% van de verenigingen geeft aan een actief netwerk te hebben waarmee wordt samengewerkt, waarvan de helft aangeeft dit netwerk relevant te vinden en er effectief mee samen te werken. Doelstelling dat 75% een actief netwerk heeft wordt gehaald, echter de mate van effectiviteit en relevantie is voor verbetering vatbaar naar inzicht van de verenigingen zelf. Ook hier nog duidelijk werk aan de winkel. Een heel opvallende conclusie uit de verenigingsenquete is dat verenigingen met 50 leden of meer (aanzienlijk) beter scoren op de benchmark en de kritische succesfactoren! Dus het hebben van een bepaald volume qua leden lijkt een randvoorwaarde voor het zijn/worden van een sterke handboogvereniging!

ENKELE ANDERE OPVALLENDE UITKOMSTEN: • •

3,6

3,8

Trainingsfaciliteiten (3) Samenwerken (3)

Overall genomen scoren de handboogverenigingen een 3,2 d.w.z.: een gemiddeld ontwikkelingsniveau. Deze gemiddelde score is de handboog benchmark. Typeren we een sterke vereniging als een vereniging die minimaal een goed niveau van ontwikkeling heeft (4 of hoger) dan voldoet 9% hieraan. Ronden we een score 3,75 af naar boven dan voldoet 16% hieraan. Duidelijk is in ieder geval dat op de KSF's van de sterke vereniging nog belangrijke stappen te zetten zijn!

2,9

Sportaanbod (4) Trainersontwikkeling (3)

De zes ‘pilaren’ van ontwikkeling zijn vastgesteld met elk een of meerdere Kritische Succes Factoren (tussenhaakjes aantal van deze KSF per pilaar): Voor benchmark zie tabel op volgende pagina.

4,6

•

2,9 3,5

Wachtlijst: 12% heeft een wachtlijst? Reden: Voornamelijk gebrek /tekort aan ruimte (73%)! Bestuur: 92% heeft geen opleidingsplan voor bestuur, 87% beschikt over rooster van aftreden, 75% heeft minder dan 5 bestuursleden, 74% heeft een bestuursvacature, 71% heeft speciﬁek een bestuursportefeuille 'communicatie’. Van de 5 bestuursleden hebben er 3 een opleiding die aansluit bij functie; Beleid: 52% heeft een jaar-/activiteitenplan, 17% een beleidsplan, 42% heeft nog niets als leidend

ORGANISATIE BENCHMARK (SPLISS-MODEL)

erenigingsv e d t e m n meegedaa benieuwd r u u t s e b s eniging, r e v scan en al w u o j re van naar de sco op met ct neem conta gsport.nl’ oo info@handb

PILAAR 1 FINANCIËN

PILAAR 2: ORGANISATIE & STRUCTUUR

De vereniging is ﬁnancieel gezond KSF 1.1

Jaarrekening jaarlijks opgemaakt door accountant, akkoord door ALV

2,9

KSF 1.2

Afgelopen 3 jr geen tekort op begroting

4,4

De vereniging bestuurlijke kernfuncties competent en evenwichtig ingevuld KSF 2.1A

Bestuur is competent*

3,4

KSF 2.1B

Bestuur beschikt over alle kernfuncties**

4,5

KSF 2.1C

Bestuur evenwichtig ingevuld naar leeftijd en m/v

2,9

KSF 2.2

Bestuur neemt jaarlijks deel aan relevant congres (naast handboogcongres)

1,8

De doelstellingen en plannen van de vereniging worden jaarlijks vastgesteld en vastgelegd in een beleidsdocument KSF 2.3

Beschikt over beleidsdocument m.b.t. de onderwerpen ▼

2,3

KSF 2.3A

Doelstellingen en plannen

5,0

KSF 2.3B

Missie en visie

3,0

KSF 2.3C

Leden: ledenproﬁelen en potentiële leden/doelgroepbepaling

1,6

KSF 2.3D

Sporttechnisch beleid

2,5

KSF 2.3E

Accommodatiebeleid

3,3

KSF 2.3F

Beschrijving van de geplande jaaractiviteiten

3,0

KSF 2.3G

Beleid en acties op gebied van PR&Comm/sport/club

2,0

KSF 2.3H

Jaarrekening/begroting

4,0

KSF 2.4

Beschikt over wervingsplan voor vrijwilligers

1,7

De vereniging is organisatorisch op orde

•

Financiën: 88% van de verenigingen heeft de afgelopen 3 jaar geen tekort op begroting gehad en verwacht dit ook niet de komende 3 jaren; 56% stelt een begroting op; 89% stelt jaarlijks een jaarrekening op waarvan 6% door een accountant. 80% betitelt de eigen ﬁnanciële positie als ‘gezond tot zeer gezond’, 19% als redelijk, 1% heeft ‘reden tot zorg’. Verklaring Omtrent Gedrag: 79% vraagt niet naar een VOG voor bestuursleden/kader.

KSF 2.5

Beschikt over actuele statuten

3,7

KSF 2.6

Beschikt over actueel huishoudelijk reglement

3,9

KSF 2.7

Beschikt over commissiereglement tbv's leden

2,5

KSF 2.8

Beschikt over rooster aan- en aftreden bestuur

4,5

KSF 2.9

Beschikt over opleidingsplan voor bestuur

1,2

KSF 2.10

Beschikt over opleidingsplan voor sporttechnisch kader

1,8

* Competent = het beroep en/of opleiding van het bestuurslid sluit aan op de functie, het bestuurslid heeft al ervaring met de bestuursfunctie en/of heeft cursus/scholing gehad voor de bestuursfunctie. ** Kernfuncties = voorzitter, secretaris, penningmeester en communicatie

WAAR LIGGEN VOOR DE NHB ALS GEHEEL VERBETERPUNTEN: • •

•

Producten: niet perse meer producten aanbieden, wel duidelijker communiceren wat voorhanden is; Verbinden: de verbinding-relatie met en tussen leden, verenigingen, lokale stakeholders door panel en/of kennisbijeenkomsten tijdens rayon/regiobijeenkomsten blijven stimuleren; verenigingsondersteuning: blijven inzetten op programma’s en aanbod voor ledenwerving en -behoud, vrijwilligers- werving/behoud, toekomstvisie/beleidsplan, scholing bestuurders, samenwerking op lokaal niveau. Wellicht vacaturebank voor bestuurders oprichten.

Met de resultaten zijn we positief en blij, en liggen we op onderdelen op koers. Maar we zijn er zeker nog niet. We gaan met jullie in discussie, o.a. op 15 november a.s.: 'Dag van de Handboogsport' waarbij vele facetten van de sterke sportvereniging aan bod komen en jullie bijdrage en input erg belangrijk is!

PILAAR 3: SPORTAANBOD

De vereniging weet leden te binden en verbinden door een passend (vraag gestuurd) sportaanbod KSF 3.1

Speelt in op speciﬁeke (sport)behoeftes huidige leden

4,3

KSF 3.2

Speelt in op speciﬁeke (sport)behoeftes potentiële leden

3,4

De vereniging is bekend met het traject van talentherkenning KSF 3.3

Weet voor jonge handboogsporter met talent de vervolgstappen

4,1

De vereniging helpt mee met de organisatie van wedstrijden of competities KSF 3.4 PILAAR 4: TRAININGSFACILITEITEN

PILAAR 5: TRAINERSBEPALING EN ONTWIKKELING

Organiseert bondscompetities of A- en B-status wedstrijden

3,5

De vereniging beschikt over een adequate accommodatie KSF 4.1

Beschikt over accommodatie in eigen beheer of van gemeente

4,7

KSF 4.2

Accommodatie primair geschikt voor de sport en jeugdige sporters

4,7

KSF 4.3

Accommodatie niet in een horecagelegenheid

4,3

De vereniging heeft een sporttechnisch kader dat gediplomeerd is KSF 5.1

Beschikt over voldoende trainers en scheidsrechters

2,9

KSF 5.2

Het sporttechnisch kader*** is gediplomeerd

3,2

KSF 5.3

Beschikt over wervingsplan voor sporttechnisch kader

2,4

*** Sporttechnisch kader = Trainers, coaches, arbitrage PILAAR 6: SAMENWERKEN

De uitkomsten van verenigingsenquête worden ook op onze website geplaatst. In het volgend magazine vertellen we meer over de uitkomsten van de individuele ledenenquête. RANDVOORWAARDE: KRITISCHE OMVANG

De vereniging beschikt over een relevant netwerk met gemeenten en/of onderwijs en/of bedrijfsleven en/of verenigingen en weet daar effectief mee samen te werken. KSF 6.1

Beschikt over een netwerk met gemeenten en/of onderwijs en/of bedrijfsleven en/of verenigingen

2,8

KSF 6.2

Samenwerking in KSF 6.1 is relevant

4,2

KSF 6.3

Effectief samenwerking binnen samenwerking in KSF 6.1

3,5

De vereniging heeft (mogelijk in een samenwerkingsverband met andere verengingen) minimaal 50 leden RV A

Heeft minimaal 50 leden

3,0

RV B

Heeft een samenwerkingsverband tussen verenigingen min. 50 leden

TEKST & FOTO’S: Organisatie Jeugdﬁta

JEUGDFITA2014

Een groot succes! Op 12 juli vond in Schijndel de laatste van vier JeugdFita-wedstrijden plaats, uitsluitend bedoeld voor schutters tot en met 20 jaar. De nieuwe organisatie kijkt tevreden terug op het toernooi. Zo’n 135 schutters in totaal namen deel aan wedstrijden in Goirle, Berkel-Enschot, Almere en Schijndel. Een rondje langs de velden.

‘Veel heb je in de hand, maar het weer niet,’ zegt Marleen van Enschot van Sint Sebastiaan uit Goirle. ‘En laat het nu net op de eerste wedstrijddag de regen met bakken uit de hemel komen. Dankzij de nieuwe website jeugdﬁta.nl konden we op het laatste moment nog enkele slecht-weer-tips doorgeven, maar het mooiste was eigenlijk dat de jeugd het humeur niet liet bederven. Samen onder de paraplu de scores tellen, samen lachen als het weer begon te druppen na een droge periode. Ook met regen kun je plezier hebben, dat was mooi om te zien.’ De volgende wedstrijden hadden minder last van de weergoden, het was overwegend stralend. Henk Adams van De Meierijers uit Berkel-Enschot: ‘Als organisatie hadden we de afspraak dat we voor alle schutters een aardigheidje zouden hebben. Het is met ons budget natuurlijk het gebaar dat telt, maar het gaat ook verder. We willen echt graag dat jeugdige schutters naar de wedstrijden komen, ongeacht het resultaat. Het plezier staat voorop en voor degenen die echt voor de punten gaan, hebben we natuurlijk bekers.’ Inge Kuipéri van HBSA uit Almere vult hem aan: ‘Dankzij de sponsors konden we ook dit jaar iedere keer een tombola houden. Met voldoende prijzen was de kans wel heel groot dat je met wat leuks naar huis ging. En ook dat draagt weer bij aan de sfeer.’ 22 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

EEN GROTE VERANDERING DIT JAAR WAS DE NIEUWE WEBSITE Carstian Dirks had zich bij de organisatie aangemeld om een website te bouwen en van dat aanbod werd graag gebruik gemaakt. Carstian: ‘JeugdFita is een begrip geworden en ik vind dat daar ook een mooie site bij hoort. Samen met een andere betrokken ouder, Lucas Swennen, heb ik de site gemaakt. Hij concentreerde zich op de teksten, ik meer op het uiterlijk en de techniek. Op een wedstrijddag maakten we allebei foto’s en ﬁlmpjes en die werden er dan weer zo snel mogelijk opgezet, tegelijk met de uitslag. Toen wij er in Almere toevallig allebei niet bij waren, konden we gebruik maken van de foto’s van Frits van der Ven. Ook dat is de sfeer van JeugdFita.’ Tot slot Paul van de Brand van Landmans Unie uit Schijndel: ‘Binnenkort komen we bij elkaar om JeugdFita 2014 te evalueren. We zijn tevreden, maar we willen ook graag kijken waar het beter kan. Zo ging helaas de teamwedstrijd in Schijndel niet door en zouden we best nog een vereniging erbij willen hebben. Opmerkingen kunnen ook via de website worden doorgegeven en zodra we met de voorbereidingen voor 2015 beginnen, zullen we dat daar weer melden.’

JEUGD

TEKST: Inge Enthoven FOTO’S: Jan Enthoven / Ben van der Velde

Exact 10 jaar na het WK veldschieten in Plitvice, werd het WK weer in Kroatië gehouden. Dit keer in de hoofdstad, Zagreb. Verdeeld over 3 auto’s reisden 8 schutters, 1 teamcaptain en 1 onverwachte fotograaf af naar zuidoost Europa.

DAG 1: De opening op dinsdagochtend was een ware verrassing. Zijn we gewend van de meer oostelijk gelegen landen om altijd wel een stukje volksgeschiedenis te zien, deze keer bleef het bij het voorlezen van de sporterseed door de lokale en - toen nog - regerend wereldkampioene dames compound Ivana Buden, de eed van de scheidsrechters, en een korte toespraak van de voorzitter van World Archery . Direct aansluitend de officiële training en de materiaalinspectie. DAG 2: De eerste dag van de kwalificaties. De parcours waren uitgezet in Maksimir Park, een (zeer) groot publiek park aan de oostgrens van Zagreb. Het park was mooi, de parcours redelijk gevarieerd uitgezet, maar toch miste het een beetje de uitdagingen die je op een WK zou verwachten. Weinig hoogteverschillen, veel lopen langs paden, geen doelen die een “Oh” en “Ah” afdwongen. Gewoon, een leuke veldwedstrijd. DAG 3: Na de tweede kwalificatiedag zijn alle kaarten geschud. Sjan , Thomas, Sander, Inge en Mike plaatsten zich bij de top 16. Voor Claire en Jan was het ondanks tevredenheid over de scores, net niet goed genoeg de laatste 16 te halen. Een mindere tweede dag liet Twan zakken tot plek 16, die hij moest delen met de Fin Pasi Ahjokivi. Door middel van een shoot-off moest een plek bij de laatste 16 afgedwongen worden. Helaas schoot de Fin een punt meer in de shoot-off, en eindigde ook voor Twan het individuele toernooi. DAG 4: De eliminaties; altijd spannend, er kan nog veel gebeuren in het klassement. Iedereen begint immers weer op 0. Het duidelijkst was dit te merken bij de compound heren, waar Thomas vriend en vijand verraste met de tweede score van het veld. Sander zakte naar de 9e plek, slechts 1 punt tekort om met een shoot-off een plek in de top 8 af te kunnen dwingen. Inge moest haar 7e plek met 2 anderen delen. Dat werd dus een shoot-off, waarbij Inge aan het bittere kortste eind trok en uiteindelijk ook net buiten de top 8 op een teleurstellende 9e plek eindigde. Sjan en Mike bleven echter hun constante schieten van de week voortzetten, en behaalden een plaats in de tweede eliminatieronde. In deze ronde konden zowel Sjan als Thomas helaas hun goede positie niet verdedigen en eindigden uiteindelijk op de 8e plek. Junior Mike liet zich niet klein krijgen, bleef stoïcijns doorschieten en plaatste zich als enige Nederlander bij de laatste 4. In de halve finales werd de spanning hem toch iets teveel, wat hem een plaats in de finale om het brons opleverde. DAG 5: De teamfinales; met de dames op een 8e plek en de heren op een 7e plek wisten we dat het lastig zou worden de halve finales te behalen. De dames hadden het zwaar. Het lukte ze niet om de sterk schietende Italianen voor te blijven en eindigden uiteindelijk op een 7e plek. De heren wisten het spannend te houden door voor het laatste doel gelijk te komen met de Italianen. Op het laatste doel echter moesten de Nederlandse mannen het onderspit delven en eindigen op de 8e plek. DAG 6: Mike ging voor brons! Hij wist het spannend te maken. Doel 3 werd door zijn tegenstander sterk geschoten, waarmee Mike het laatste doel met een 5 punten achterstand in ging. Die achterstand werd na 2 pijlen al verkleind tot 2 punten. Met een prachtige “NU OF NOOIT” actie wist Mike het tempo er in te zetten, en sloot af met een 5, waarmee de druk volledig op zijn tegenstander werd gelegd. Een 4 voor winst – een 3 voor een shoot-off, de druk werd teveel en de pijl van de tegenstander belandde naast de kaart. BRONS VOOR MIKE! Moe, voldaan, teleurgesteld, tevreden, blij - iedereen gaat weer naar huis met zijn eigen emoties 24 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

r Mike C o o v S N O R WK B

leven!

FOTO’S: Kamil Nowok, Dean Alberga

"MISSCHIEN WEL MIJN

BESTE SEIZOEN TOT NU TOE"

Dubbel BRONS World Cup Sh Individueel GOUD World Cu anghai Individueel GOUD EUCREA p Wroclaw Individueel BRONS World Cutournament p FINAL

TOPSPORT

Rick van der Ven kende in 2012 een enorm goed seizoen met het winnen van zowel de Indoor als Outdoor EK titel teams en individueel en een vierde plaats in London tijdens de Olympische Spelen. Ook 2013 bracht succes met een zilveren WK medaille bij de teams, maar een hoogtepunt tijdens het Wereldbekercircuit ontbrak. 2014 is een nieuw seizoen, wellicht zijn beste tot nu toe! We blikken terug op zijn seizoen na de wereldbekerfinale in Lausanne. De spanning was te snijden tijdens de halve finale van de wereldbekerfinale in Lausanne op 7 september. Er werd een zinderend spannende strijd geleverd tussen Rick van der Ven en de Amerikaan Brady Ellison. Het kwam aan op de laatste pijl van de Amerikaan, de pijl werd gelost......een tien! Winst voor Ellison. Na het nipt verliezen van de halve finale won Rick met zijn kenmerkende strijdlustigheid het brons met een 6-4 overwinning op de Duitser Florian Kahllund. Geen goud, maar absoluut een waardige afsluiting van een fantastisch outdoorseizoen. TROTS Het feit dat hij zich plaatste voor de seizoensontknoping was al uniek. Geen enkele Nederlander slaagde daar eerder in bij de recurvediscipline. Dat is iets om trots op te zijn. "Dat ik uiteindelijk gewoon met een medaille naar huis ga, is een mooie afsluiter van het weekend." DE WEG NAAR LAUSANNE de 23-jarige Rick begon het World Cup seizoen in Shanghai met een bronzen medaille bij zowel teams als individueel. De week voor de laatste World Cup van het seizoen in Polen was Rick, als een van de totaal 8 sporters wereldwijd, uitgenodigd voor een speciaal invitatietoernooi in Duitsland, de EUCREA Championsday. Hier stond maar liefst 0,5 kg goud te wachten op de individuele winnaar! In een finale met de thuisfavoriet Kahllund werd Rick tot de GOUDEN kampioen gekroond. Direct na de EUCREA Championsday werd het seizoen vervolgd in Polen voor de laatste World Cup. De winst van een week eerder bracht Rick in een bloedvorm, zo omschreef bondscoach Ron van der Hoff. Het onvermijdelijke stond dus ook te gebeuren, de langverwachte World Cup overwinning werd een feit! Onbedreigd wist Rick de wereldbeker op zijn naam te schrijven na de 6-2 overwinning in setpunten op de Italiaan Nespoli. Hiermee was zijn plek voor Lausanne bezegeld.

EUCREACHAMPIONSDAY

Naast Rick nam ook Peter Elzinga voor zijn derde keer deel aan de wereldbekerﬁnale. Peter greep net naast de bronzen medaille in zijn strijd tegen de Amerikaan Reo Wilde. HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 27

Twee jaar na het EK in het Olympisch stadion Amsterdam vond het EK Outdoor in 2014 plaats in Echmiadzin Armenië. De tragische gebeurtenis rondom vlucht MH17 in de Oekraïne de dagen voorafgaand aan de reis liet enkele van de 12 Nederlandse deelnemers ook niet ongeroerd. Irina Markovic schreef voorafgaand aan het vertrek nog; “Echt rustig word je er niet van als je aankomende zondag via Kiev naar Armenië moet vliegen....”. Gelukkig is het toernooi ver verwijderd van de onrust en zijn de gedachten al snel verzet naar de missie van het EK; Europees Goud! De verwachtingen voor het team waren hoog. Nederland won bij het afgelopen EK in Amsterdam de Europese titel bij niet minder dan drie disciplines! Aangevuld met team brons en individueel zilver was het een van de meest succesvolle toernooien voor Nederland ooit. Lukt dit in 2014 weer? Het is warm in Armenië, heel warm. Dit blijkt des temeer wanneer bij diverse schutters de hitte ook weerslag geeft in het materiaal en uiteindelijk de scores. De recurve sporters konden door de mindere kwalificatiescores hierdoor geen potten breken in hun strijd om titelprolongatie. Esther Deden wist op haar eerste EK voor de grootste verrassing te zorgen door het uitschakelen van de als 1e geplaatste Lipiarska (Pol) in de 1/16e finale. Tijdens de WorldCup in Antalya wist Esther ook al uitstekend tegenstand te bieden tegen de top van het klassement. Bewijs dat de jonge sporter groeit in het eliminatieschieten. MIKE SCHLOESSER: DE VLOEK VAN EEN FAVORIET. Het gebeurde Mike Schloesser al enkele malen meer dit seizoen. Als een van de topfavorieten van het moment haalt hij het beste in de tegenstander naar boven. Na enkele succesvolle partijen werd hij in de kwartfinale, ondanks de derde hoogste score van het veld, uitgeschakeld door de Italiaan Pagni. Diezelfde Pagni die in de gouden finale de tegenstander zou zijn van de laatst overgebleven Nederlander, Peter Elzinga. TWEEMAAL GOUD EN EENMAAL BRONS De medaillekoorts voor TeamNL kwam goed op gang tijdens de dag van de teamfinales. In de bronzen Compound Mixed Team finale versloegen Mike Schloesser en Inge van Caspel het Franse duo 153-150. Later in de ochtend was er de eerste Europese titel. Elzinga, Schloesser en Bleyendaal bezegelden hun favorietenrol door met overmacht de titel te claimen met een 234-227 overwinning op Turkije. NA 10 JAAR IS DE TITEL WEER TERUG IN ALMERE. Op de dag na zijn winst bij de landenstrijd lag voor Peter Elzinga nu ook de individuele EK titel voor het grijpen. In Brussel 2004 wist de sporter uit Almere eerder de Europese titel al te winnen. Tegenstander in de finale was de Italiaan Pagni, een sporter met een zeer indrukwekkend palmares. Maar de reputatie van de ‘Sultan of Smooth’ Pagni was niet voldoende om Peter van winst te weerhouden. Met 146-142 won de Nederlander de finale overtuigend! DUBBEL GOUD VOOR ELZINGA!

28 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

BRONS M

TOPSPORT

EK OUTDOOR ECHMIADZIN

GOUD COMPOUND TEAM

MIXED TEAM GOUD INDIVIDUEEL

'Na 10 jaar is de Europese titel weer terug bij Peter Elzinga'

TOPSPORT

BRON: NOC*NSF

Voor handboogschutter Jan van Tongeren begonnen de Jeugd Olympische Spelen op vrijdag 22 augustus. De jonge recurveschutter uit Ravenstein eindigde in de kwalificatieronde op een vierde plaats, in een deelnemersveld van 32. Het resultaat stemde zijn coach Emiel Custers tevreden. "Jan hoort in de top 6", aldus Custers. "De kwalificaties leverden verder weinig verrassingen op. Alle toppers eindigden op een plek die je van ze kunt verwachten.". Jan van Tongeren drong door tot de kwartfinales na overwinningen op de Libanees Mohamed El Ghrary (6-2) en de Argentijn Francisco Rodrigues Sas (6-2) In de kwartfinales trof de Brabander Mete Gazoz, die in de achtste finales indruk maakte door in vijf sets weliswaar te starten met een zeven, maar vervolgens alleen maar negens en tienen (8 stuks) te schieten. De Turk trok die lijn tegen Van Tongeren door, maar die haakte goed aan bij het niveau. In de eerste set behaalden beiden de hoogste score, waarna de tweede set met 29-27 naar Gazoz ging. In de derde set schoten beiden 29 punten bijeen en trof de eerste pijl van de 15-jarige Van Tongeren de 8. Gazoz rook bloed en liet geen steek meer vallen. Daar konden twee voltreffers van de Nederlander geen verandering meer in brengen. “Je komt hier voor het hoogst haalbare en als dat dan niet lukt, is dat balen. Maar hij schoot beter”, was Van Tongeren reëel. Dat hij van een vriend verloor, verzachtte de pijn nog enigszins. “Als ik dan toch verlies, dan liever van hem dan van een onbekende.” Van Tongeren had van de verliezende kwartfinalisten wel de hoogste score, zodat hij als de nummer 5 van de Jeugd Olympische Spelen de boeken in gaat.

EmielCusters

“Jan hoort in de top 6”

Scan de QR-code voor de YOG special

5e PLAATS VOOR VAN TONGEREN “Je komt hier voor het hoogst haalbare en als dat dan niet lukt, is dat balen. Maar hij schoot beter”

Aan de Zijkant Column door Lucas Swennen

Boogschutters, net gewone mensen 16 maart 2013, de eerste wedstrijd voor mijn zoon Jethro en dan ook nog eens het NK voor Aspiranten. Bij het in elkaar zetten van de boog valt een van de latten van zo’n 20 centimeter hoogte op de grond. Niet heel hoog, maar toch is het zwarte topje van de lat er afgevallen. Daar sta je dan, nieuw in de boogschietwereld en geen idee wat je moet doen. Maar dan valt op wat we in de maanden daarvoor al meer hadden meegemaakt, er zijn heel veel aardige boogschutters: Wat is het toch een bijzondere groep mensen. Er wordt niet alleen bezorgd meegekeken, nee, direct worden gereedschapskisten erbij gehaald en opengemaakt. Even iets verder uitklappen, zodat het schuurpapier kan worden gepakt dat met de juiste korreldikte topje en lat weer glad kan schuren. De 1-secondelijm wordt vervolgens uit het daarvoor bestemde vakje gepakt en met chirurgische precisie aangebracht. Met liefde en plezier voor de sport en betrokkenheid met de schutter is de boog haast nog beter dan daarvoor. Wat een aardige mensen. Nog een voorbeeld. Aan het eind van de training had de trainster nog een mooie oefening in petto voor de jeugdige schutters. ‘En wie het wedstrijdje wint, krijgt als beloning de pijlentas van Sjef van den Berg’. Meer aanmoediging hadden ze niet nodig. Mijn zoon werd de gelukkige winnaar en de trainster zei dat ze Sjef zou vragen op de tas een handtekening te zetten. Twee weken later was de tas er: ‘Voor Jethro, van Sjef’ stond erop. Op weg naar huis merkte ik dat Jethro heel goed de status van het boogschieten in Nederland en de wereld besefte. ‘Als je het vergelijkt met voetbal, dan heb ik net de handtekening van bijvoorbeeld Arjen Robben gekregen.’ Toch aardig dat Sjef daar tijd voor had genomen en jammer dat de boogsporters van Oranje nog niet de status hebben die collegasporters met net zo hard werken wel hebben. Enkele maanden geleden was er een prachtig veldtoernooi. Op de inschrijvingslijst stonden de namen van schutters uit het Nederlands team en gezien de vriendelijkheid en benaderbaarheid, mailde ik de wedstrijdleider of Jethro wellicht met een van hen mee kon schieten op het parcours. Als hij de groepen nog moest indelen, dan kon hij er wellicht rekening mee houden. Hoe naïef bleek ik te zijn. Per ommegaande kreeg ik een vriendelijke, uitgebreide mail terug. Ik bleek niet de enige te zijn geweest met dat verzoek. Als hij in had moeten gaan op alle verzoeken van schutters die samen met de Oranje-schutters hadden willen schieten, dan was het een groep van meer dan 50 schutters geworden. En, zo mailde hij mij, het waren allereerst de schutters uit Oranje zelf die bepaalden met wie zij samen het veldtoernooi wilden schieten. Na bekomen te zijn van mijn naïviteit, vond ik het statement van de wedstrijdleider toch ook een mooie erkenning voor hen. Maar daarnaast mailde de wedstrijdleider mij dat hij vooral zijn handen vol had aan verzoeken van mensen die perse niet bij elkaar in een groep wilden zitten. En toen dacht ik aan de titel van dit stukje.

ARTEMIS(Lite) Modern hulpmiddel in de handboogsport

Deze zomer zijn voor en tijdens de Lowlands Shootout-wedstrijden seminars gehouden voor de handboogtrainer/coach. De eerste seminar gegeven door Marcel van Apeldoorn was online te volgen en had als onderwerp het gebruik van elektronische hulpmiddelen tijdens de trainingen en wedstrijden. Marcel is als assistent betrokken bij het NHB Topsport programma en heeft in de afgelopen jaren het Artemis(Lite) programma ontwikkeld welke door de schutters binnen het Topsport programma intensief wordt gebruikt. MOBIELE APP

Artemis is een mobiele app voor een Android telefoon of tablet. Een Lite versie is gratis te downloaden in Google Play, en kan eventueel tegen betaling worden uitgebreid met extra functionaliteit (Premium versie). Het is een digitaal hulpmiddel met als doel de sporter en/of trainer te helpen in het effectief beoefenen van de wedstrijdsport door alle relevante informatie op te slaan en deze te analyseren. Naast het plotten van de positie van de pijl in het blazoen en de afstand waarop geschoten is, worden wedstrijd- of trainings-vorm, weersomstandigheden, pijlnummer en de volgorde waarin de pijl geschoten is, hoe “goed” het schot was, en mogelijk zelfs de tijdsduur van het onder schot staan opgeslagen. Informatie die achteraf vergeleken kan worden met de afstelling van boog en pijlen en zelfs schiet-technische aanpassingen. De data kan ook gedeeld worden (bijvoorbeeld met een trainer/coach) via Dropbox, email of Facebook.

IN DE PRAKTIJK

In de meeste gevallen wordt de app bij het blazoen, voor het trekken van de pijlen, gebruikt om de pijlen in te voeren. Soms kan een trainer/coach achter de meet direct tijdens het schieten de pijlen plotten en ook is het mogelijk dat de sporter dit zelf doet, door de tablet of telefoon op het statief van de kijker te bevestigen. Tijdens een training of wedstrijd krijgt de

32 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

sporter informatie over de groep en de trend van de groep (links, rechts, etc.) en wordt indien nodig een exacte bijstelling van het vizier berekend. De meeste handboogsporters weten niet precies hoeveel zij moeten schroeven om hun pijlen weer in het midden te laten landen. Het is dus leerzaam om deze functie in een training te gebruiken en levert mogelijk een paar “gratis” punten tijdens een wedstrijd. Wanneer, bijvoorbeeld door schade aan nok of schacht, een pijl afwijkend gedrag gaat vertonen wordt dit ook door de app op tijd gemeld.

UNIEKE MOGELIJKHEDEN

Wat Artemis(Lite) uniek maakt is het geavanceerde wiskundig model waarmee de positie van elke pijl kan worden omgerekend naar elke willekeurige afstand op elk blazoen. Zo kunnen bijvoorbeeld alle 144 pijlen van een 1440 ronde, geschoten op verschillende afstanden op verschillende blazoenen, correct met elkaar vergeleken worden op één enkele referentie. De prestatie van de sporter wordt op deze manier onafhankelijk gemaakt van de afstand en de afmeting van het blazoen; de app noemt dit het intrinsiek scorend vermogen. Trends in de schiettechniek of het materiaal van de sporter zijn dan veel sneller te herkennen. Bovendien zijn prestaties van een sporter op verschillende afstanden of van sporters onderling correct met elkaar te vergelijken.

TECHNIEK

Bondscoach Ron van der Hoff op WK Belek Turkije 2013 met op het statief een tablet met Artemis.

TUNING VAN MATERIAAL EN SPORTER

Een andere toepassing wordt gevonden in het afstellen van materiaal; bijvoorbeeld een set pijlen waarvan een deel beplakt is met een ander type veer dan de rest. Na een middag, of beter nog enkele dagen, alles door elkaar te hebben geschoten op verschillende afstanden onder verschillende omstandigheden kan Artemis(Lite) aantonen welke pijl het beste heeft gepresteerd. Dus niet de pijl die op een schietmachine het beste presteert, maar de pijl of afstelling die voor de sporter, met zijn of haar typische technische foutjes het beste presteert.

KRACHTIGE ANALYSE

De kracht van Artemis zit hem in de analyse van alle opgeslagen data. Het kan vragen beantwoorden zoals; “Hoe presteert de huidige afstelling van mijn pijlen of boog ten opzichte van die van 2 maanden terug?”, “Hoe verhouden mijn 90m en 30m zich?”, “Welke pijlen presteren het beste in mijn set”, of “Als ik alle 9’s en hoger achterwege laat, waar zit dan de groep van de overige schoten (wat is mijn typische schiet-technische fout)?”.

GETEST EN IN GEBRUIK BIJ DE NATIONALE SENIOREN SELECTIE

De Premium uitvoering van Artemis is de afgelopen jaren uitgebreid getest en gebruikt door sporters en begeleiding van de Nationale Senioren Selectie. Zowel in trainingen, maar ook op uitzendingen is het ingezet. Tijdens wedstrijden krijgen sporters indien gewenst advies over hun groep, en na aﬂoop wordt er geanalyseerd waar resultaten mogelijk te verbeteren zijn. Een aardig voorbeeld van zo’n analyse is die van de Worldcup in Wroclaw 2013 van Shireen-Zoë de Vries. Haar kwaliﬁcatieronde (een 1440 ronde) is toen geplot en gaf als resultaat het bovenste blazoen

in ▲Figuur 1. Opvallend is dat de groep niet exact in het midden zat. Na Wroclaw was de vraag natuurlijk; waarom? Op het eerste gezicht een geval van “vizier niet correct”. Met Artemis is hier in detail naar gekeken.

◄ Figuur 2 laat een analyse zien waarbij elke 1ste pijl van elke

serie op een apart blazoen wordt getoond, elke 2de pijl van elke serie op een ander, enzovoort. Meteen wordt duidelijk dat het vizier niet direct de oorzaak was (de eerste paar schoten van elke serie zitten steeds in het midden). Er is wel een trend te zien dat in elke serie de laatste paar pijlen steeds verder linksonder vallen. Met dit soort analyses kunnen sporters en hun trainers/coaches vervolgens aan de slag. Het aardige aan dit voorbeeld is dat zij een maand later op de Wereldkampioenschappen in Turkije (onderste blazoen van ﬁguur 1) met hetzelfde scorende vermogen, toch 20 punten meer schiet. Dat betekent een betere ranking en een betere uitgangspositie in eliminatierondes. Goed aangepakt door sporter en trainer/coach.

Sjef's Arrow Selector

Tijdens het WK Outdoor 2013 was het verschil in de shoot-off om Goud en Zilver bij de dames recurve slechts 1mm! Met welke pijl schiet je zo'n shoot-off? Hiervoor heeft Artemis de 'Sjef's Arrow Selector, vernoemd naar Sjef van den Berg, die met het idee kwam. De Artemis app analyseert de prestatie van iedere individuele pijl en bepaalt welke pijl het beste presteert.

JEUGD TEKST en FOTO'S: Audrey Verhagen

Talentendag Rayon 3

Gezocht: Jongeren die de ambitie hebben om op de Olympische Spelen te staan

Wat ooit in rayon 1 begon, is nu dankbaar overgenomen door rayon 3: Een talentendag waarop jonge sporters de kans krijgen om door te stromen naar een hoger niveau. Nieuwe aanwas is hard nodig want veel van de jongeren stoppen uiteindelijk met de sport. Het is zaterdagochtend 13 september. Tegenover me, in de kantine van handboogvereniging Landsmans Unie in Schijndel, zit Jos van den Berg. Van den Berg is de jeugdcoördinator van rayon 3. Hij wijst naar de buitenbanen waar 18 deelnemers van de regionale talentendag gespannen wachten op wat komen gaat. De jongens en meisjes hebben zichzelf opgegeven voor deze selectiedag. “Wat we uiteindelijk willen bereiken zijn 40 banen vol met kinderen die de ambitie hebben om ooit op de Olympische Spelen te staan.” De talentendag is nieuw in rayon 3. Het is een manier om meer jeugd aan te trekken. Dat is hard nodig want van de tien jeugdleden stoppen er uiteindelijk negen. Slechts één op de honderd jeugdleden haalt het tot de rayonselectie. Uit die selectie kunnen talentvolle sporters doorstromen naar Jong Oranje en uiteindelijk de Nationale selectie.

VOORAL EEN FINGERSPITZENGEFÜHL.

Op de buitenbanen van de vereniging zijn de jonge sporters begonnen aan de eerste serie proefpijlen. Ze zien eruit als doorgewinterde sporters. Met sierlijk gemak staan ze onder hun boog, trekken de pees uit terwijl ze het doel niet uit het oog verliezen. Hoe kies je uit deze talentvolle groep de sporters die je nodig hebt? Jos van den Berg wrijft over zijn baardje. “Straks kunnen we het wetenschappelijk aanpakken, bijvoorbeeld door de lengte van de boven- en onderarm te meten. Maar nu is het toch vooral een ﬁngerspitzengefühl.”

DE ONGEMAKKEN VAN DE GROEISPURT.

Aan de schietlijn staan veel meer jongens dan meisjes. “Jongens hebben in deze leeftijdscategorie een voordeel, hun lijf verandert minder dan de meisjes. Lichamelijk geeft de groeispurt problemen met de (schiet)houding. Ook is de reactie van jongens en meisjes verschillend als het schieten

niet lukt. Als het niet lekker gaat dan zie je jongens boos worden en reageren ze het ongewenst af op het materiaal. Meisjes reageren emotioneler.”

OUDERS SPELEN GROTE ROL.

Van de 18 jeugdspoters worden er zeven of acht uitgekozen om mee te trainen in het Regionaal Talenten Centrum. Daar wacht een pittige training die niet alleen veel vraagt van de jonge sporters maar ook van hun ouders. “Met de jeugdselectie heb je ook met ouders te maken. Het vraagt van hen een ﬂinke tijdsinvestering. Goed materiaal zoals een boog en bijpassende pijlen zijn onmisbaar als je hogerop wilt komen.” De wedstrijd begint en Jos van den Berg wordt naar buiten geroepen. Met een grote glimlach spreekt hij de groep jonge sporters toe. Het belooft een mooie dag te worden op de buitenbanen van Landsmans Unie.

Van den Berg: “Wat we uiteindelijk willen bereiken zijn 40 banen vol met kinderen die de ambitie hebben om ooit op de Olympische Spelen te staan.”

HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 35

TEKST: Jose Bruntink FOTO’S: Danny den Ouden

Veteranendag 2014 Een wereld van verschil

Tijdens een gewone werkdag op kantoor krijg ik van collega Harm van der Hoff het verzoek een artikel te schrijven over de Veteranendag, en bijna in dezelfde zin “als je volgende week toch in Lausanne bent (World Cup Finale), schrijf daar dan ook even een artikel over? Mijn eerste gedachte is; dat is een wereld van verschil!

VA HARRIEKUSTERS 85JAAR FRITSVANHOEK 84JAAR

2 36HANDBOOGSPORT HANDBOOGSPORTMAART OKTOBER 20142014

BREEDTESPORT

Dus zaterdagochtend 30 augustus vroeg op pad naar Landmans Unie in Schijndel, die reeds enkele jaren deze wedstrijd met veel plezier organiseren. Ondanks de regen zijn er toch 155 sporters en aanhang aanwezig. Gelukkig kan er geschoten worden onder de overkapping vandaan. Ik moet tot mijn schaamte erkennen dat ik zelf al 40 jaar de handboogsport beoefen en wel van de Veteranendag heb gehoord, maar er nog nooit ben gaan kijken. Nog 3 jaar en dan mag ik zelf meedoen…….. dus hoog tijd om me hier eens in te verdiepen. Paul van den Brand van Landmans Unie vertelt dat, mede doordat er geen inschrijfgeld wordt gevraagd, animo voor deelname groot is. Gedurende de ochtend kom ik er achter dat dit voor velen “de wedstrijd van het jaar” is en er echt naar uit wordt gekeken, waarbij gezelligheid hoog in het vaandel staat. De wedstrijd begint om 10.00 uur, bestaat uit 25 pijlen volgens het 1-pijlsysteem en de deelnemers zijn ingedeeld in 7 leeftijdscategorieën in de recurve klasse, en sinds kort een compound klasse. Veel deelnemers zijn “opgegroeid” met het 25m1p systeem en mij – van oorsprong nuchtere Noord-Hollandse – geheel onbekend, maar ik kom ook bekende gezichten tegen van sporters die voorheen (of nog steeds) aan de outdoor FITA’s (nu 1440-ronde) deelnamen.

diverse mensen in zijn nabije omgeving. Verder heeft hij 2 kinderen, die hem regelmatig bezoeken. Naast Harrie, wordt baan 1 bezet door Jo Sanders, Theo Jansbeken, Herman Repping en Frits van Hoek. De heren zijn allen nog opmerkelijk ﬁt voor hun leeftijd. Tijd om eens kennis te maken met een mij onbekende handboogsporter, Frits. Frits is bijna 85 jaar, lid van St. Jozef Doelen te Geldrop en schiet al 70 jaar, waarvan 65 jaar als bondslid en is wel bereid mij even te woord te staan tussen het schieten door. Hij geeft aan dat hij nog trouw elke week de vereniging bezoekt, waar hij meestal een pijl of 10 traint maar zich verder inzet als “manus-van-alles”. De handboogsport is zijn lust en leven. Wedstrijden schiet hij niet, met uitzondering van de Veteranendag, waar hij niet alleen komt om deel te nemen maar ook om te winnen! Na mij een kop kofﬁe te hebben aangeboden, wordt mij toch heel lief te verstaan gegeven dat hij zich nu weer met de wedstrijd gaat bezig houden. Dank je wel meneer Frits, het was een genoegen kennis met je (mocht geen U zeggen) te maken! Mij een weg banende naar de uitgang, kom ik nog een paar oude bekenden tegen, waaronder Wout Kerkhofs en Michel Camps. Laatstgenoemde heeft, na jarenlang compound te hebben geschoten, de recurveboog weer tevoorschijn gehaald en geniet vooral van de onderlinge gezelligheid.

KWIEKE 'OUDJES' AN DE HANDBOOGSPORT Eén van deze “oude bekenden” is Harrie Kusters, die mij vrolijk begroet. Harrie, inmiddels 85 jaar, en aldus uitkomend in de klasse 80+. Zoals het hoort, staan de 5 deelnemers in deze categorie op baan 1 en hebben onderling de grootste lol. Harrie vertelt dat hij vrij laat, op zijn 35e, in aanraking is gekomen met de handboogsport en nooit meer van deze “verslaving” is afgekomen, ondanks dat er thuis geen interesse voor was. Na jarenlang FITA te hebben geschoten, doet Harrie nu alleen nog mee aan de indoor- en 25m1p wedstrijden. Getraind wordt er op de donderdagmiddag bij de vereniging in Hunsel, die momenteel een ﬂinke groei in jeugdleden doormaakt. Na enkele jaren compound te hebben geschoten, is Harrie terug bij de recurveboog. Met ca. 22 pond weet hij toch gemiddeld nog de 7.5 tot 7.75 te schieten, ondanks de lichamelijke ongemakken die hij ondervindt. Na jarenlang als marktkoopman onder de mensen te zijn geweest, houdt Harrie zich naast het boogschieten ook nog bezig met tuinieren bij

De overgrote meerderheid van de deelnemers is van het mannelijke geslacht, echter her en der staan er een paar dames tussen. Gon Hartsuiker (67) geeft aan dat het vandaag niet zo lekker loopt. Normaliter schiet ze tijdens de (indoor)wedstrijden gemiddeld nog de 9. De drive om te winnen is nog steeds aanwezig. Zij vindt het dan ook jammer dat er geen NK Indoor in de Veteranenklasse meer is. Naast het schieten heeft Gon nog een eigen zaak (naaiatelier) waarin zij (meer dan fulltime) kleding maakt voor gehandicapten. Vergrijzing van de samenleving? Nou, hier overduidelijk niet hoor! Deze mensen zijn, mede doordat ze sport blijven beoefenen, nog jong van lijf en leden. Zo wil ik ook wel oud worden. Ik heb een, onverwachte, gezellige ochtend gehad, waarvoor dank!

HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 37

UITSLAG VETERANENDAG2014 80+ jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Jo Sanders

209

ZILVER

Frits van Hoek

190

BRONS

Theo Jansbeken

190

75-79 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Bert Neijnens

218

ZILVER

Jo vd Kruijs

212

BRONS

Marinus van Doorn

205

70-74 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Piet Martens

220

ZILVER

Jac Kessels

211

BRONS

Sjak de Klerk

209

65-69 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Wiel Beijers

225

ZILVER

Rob Annink

225

BRONS

Piet Elberse

222

60-64 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Chris Vogels

229

ZILVER

Jan Langeveld

225

BRONS

Ton Wagemans

222

55-59 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Jos Merkx

233

ZILVER

Philip Bottomley

226

BRONS

Hans van Haaren

224

50-54 jaar

NAAM

SCORE

GOUD

Ad Endevoets

235

ZILVER

Hendrie vd Wetering

232

BRONS

Marcel van Hout

229

Compound

NAAM

SCORE

GOUD

Tonny van Gaal

232

ZILVER

Hans Wijnen

227

BRONS

Annemarie Puts

226

ORGANISATIE FOTO’S: Tim Buitenhuis

Nieuwe Handboogtrainers 3 Uitreiking Diploma's HBT3

Geslaagden vlnr: Myrthe Huis in 't Veld, Emiel Custers, Johan van Dijk, Jacqueline van Roozendaal, Jasper van Dalen, Gerard Koonings, Gerrit Buitenhuis, Hans Wilthagen, Ger van Dalen, Ton Scheltema, Arnold Stuifzand. Wel geslaagd niet op foto: Piet de Visser, Freddy van den Hoogen

OP PAPENDAL VOND 2 SEPTEMBER JL. NA AFLOOP VAN DE LOWLAND SHOOTOUT FINALES DE DIPLOMA UITREIKING PLAATS. ALGEMEEN DIRECTEUR PAUL TEN HAG, SPORTTECHNISCH DIRECTEUR RALF VAN DE RIJST EN DE DOCENTEN HANS BLUM EN LIDUINA VAN NEERVEN REIKTEN AAN 11 VAN DE MOMENTEEL 13 GESLAAGDEN UIT DE HBT3 CURSUS DELFT EN EINDHOVEN DE DIPLOMA’S UIT. WE WENSEN IEDEREEN VEEL SUCCES IN DE UITVOERING VAN HUN TRAINERSVAK. Bijzonder is te noemen dat zowel Jacqueline van Roozendaal als Emiel Custers doorgaan met de opleiding tot HBT4 die in samenwerking met Academie voor Sportkader vanaf september 2014 wordt aangeboden. Ook hier geven we samen uitvoering aan het beleidsplan 'Samen, Sterk, Groei 2016', voor meer gekwaliﬁceerd kader op alle trainersniveaus: Op koers!!!

HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014 39

TEKST: Rense Sjoers

Drie Goud twee keer Zilver tijdens IFAA European Bowhunter Championships 2014 - Confolens Frankrijk

In de week van 20 tot 27 juni werd het Europees 3D kampioenschap gehouden in Confolens, Frankrijk. Een toernooi wat 2 jaarlijks gehouden wordt, en waar dit jaar 23 nationaliteiten aan meededen. Voor Nederland waren er maar liefst 32 deelnemers afgereisd naar de Franse plaats, bekend om Frankrijks grootste folklore festival. Voor dit toernooi waren 5 verschillende parcoursen ingericht van 28 doelen. Het kampioenschap duurt 5 dagen. Elke schutter schiet in zijn eigen klasse totaal 4 dagen op verschillende parcoursen en heeft 1 rustdag gedurende deze week.

40 HANDBOOGSPORT OKTOBER 2014

VELD&3D

tweede schietpositie. Beide pijlen worden geteld voor de score. De temperatuur begon wederom op te lopen waarbij vooral op de open velden de zon stevig neer straalde op de deelnemers. DONDERDAG 26 JUNI werd de gevreesde “3D Hunting Round” geschoten. Bij deze ronde wordt op elke doel slechts 1 pijl geschoten. Mis is mis wat voor veel schutters de druk behoorlijk opvoerde. Ongeacht of schutters op de vorige “Unmarked Animal Round” en de “3D Standard Round” goed hadden geschoten, deze “3D Hunting round” maakte in veel klassen het verschil in de einduitslag. Bijv. in de BBR Adult Male groep was het Steve Morley, die gedurende de hele week rond de 4e en 3e plek in het klassement stond, maar tijdens deze ronde het kampioenschap naar zich toehaalde en uiteindelijk met 1 punt verschil het toernooi wist te winnen.

MAANDAG 23 JUNI werd om 07.00 uur verzameld bij het EBHC Village in Lessac voor de eerste competitiedag. Het werd een voor de meeste deelnemers een onverwachte regenachtige dag. Op het programma stond de “Unmarked Animal Round”, een ronde waarbij 3 pijlen geschoten mogen worden om het doel te raken. Nadat alle schutters weggebracht waren begon de wedstrijd om 09.30 uur. Gelukkig was het de gehele dag niet koud en was de regen voor de meeste schutters dan ook niet een groot probleem, hoewel een enkeling op het gladde parcours ongelukkig ten val kwam. Niet voor alle Nederlandse schutters waren de resultaten op de eerste dag naar volle tevredenheid. De doelen stonden, passend bij een Europees kampioenschap, uitdagend uitgezet wat de nodige punten kon kosten. DINSDAG 24 JUNI werd wederom een “Unmarked Animal Round” geschoten op een geheel nieuw parcours in de Franse heuvels. Het grote verschil met de eerste dag was het weer, alle deelnemers werden getrakteerd op een prachtige warme dag. De beschikbare waterﬂesjes vonden dan ook gretig aftrek! WOENSDAG 25 JUNI werd een “3D Standard Round” geschoten, wederom op een ander parcours. Een 3D Standard Round is een ronde waarbij 2 pijlen geschoten worden. Na de eerste geschoten pijl wordt er ingelopen naar de

VRIJDAG 27 JUNI was de laatste dag van het toernooi. Voor velen zat het toernooi er al op. Zij hadden een welverdiende vrije dag. Vier dagen aan één stuk schieten is een pittige opgave wanneer er weinig beschutting is tegen de warme zon. De verschillende parcoursen kenden nagenoeg geen vlakke stukken. Per dag werd er ongeveer 8 tot 9 kilometer gelopen in het heuvelachtige gebied waar het EBHC 2014 werd gehouden met temperaturen rond de 24 – 26 graden Celsius. Een toernooi als dit is elke keer een uitdaging voor iedere deelnemer op zich. Het schieten zelf, de druk tijdens het schieten om jezelf te verbeteren in het klassement, materiaalpech, het weer, de verschillende parcoursen, al met al een prachtige uitdaging! Ook komen er veel mensen om gewoon lekker te schieten en te genieten van een omgeving die ze “thuis” niet hebben. Maar de verbroedering onder de schutters die het bowhunters championship met zich mee heeft gebracht is misschien nog wel het mooiste. Als kers op de taart heeft Nederland met een paar kampioenen goed huisgehouden in Confolens. Op naar het volgende kampioenschap; het 2015 WBHC HONGARIJE en het 2016 EBHC OOSTENRIJK.

PRESTATIES TEAM NL GOUD

Damian Vaes

BB recurve Cub Male

GOUD

Sjan van Dijck

BB recurve Adult Female

GOUD

Chantal Noest

FU Professional Female

BRONS

Adriaan Loef

BH recurve Veteran Male

BRONS

Olaf van Vlodrop

FU Professional Male

DE COMPETITIE BEGINT, EN NU? STRUCTUUR NHB COMPETITIES

Ieder najaar gaat de indoor en 25m 1pijl competitie van start. Deze competities kennen binnen de NHB een lange traditie, welke loopt via regios naar rayons naar uiteindelijk de landelijke kampioenschappen. Maar hoe verloopt de competitie nu precies en wie organiseert de diverse competities? In aanloop op de competitie 2014-2015 tonen we jullie graag in het kort de competitiestructuur.

BONDSCOMPETITIE

organisator: Regiocompetitieleider REGIOCOMPETITIE BESTAANDE UIT 7 WEDSTRIJDEN

16 REGIOS

De medewerker Competitie- en Wedstrijdzaken van de NHB verstuurt in mei de inschrijfformulieren voor de NHB bondscompetities naar alle verenigingsecretarissen. Inschrijvingen voor de NHB Bondscompetities worden door de verenigingen verstuurd naar de regiocompetitieleiders. De regiocompetitieleiders verwerken alle ontvangen inschrijvingen in het landelijke scoreprogramma. De regiocompetitie bestaat uit 7 wedstrijden, waarvan de beste 6 resultaten ellen voor de eindranking. (indoor 30p, 25m1p 25p) Alle uitslagen van alle regiocompetitiewedstrijden worden verzonden naar de regiocompetitieleiders. De regiocompetitieleiders voeren alle uitslagen in het scoreprogramma in.

RAYONCOMPETITIE

organisator: Rayonbestuur

RAYONKAMPIOENSCHAPPEN. 1 WEDSTRIJD OM DE TOP 16 TE HALEN

4 RAYONS

Na aﬂoop van de regiocompetitie worden de klassengrenzen berekend op basis van alle gerealiseerde scores. De klassengrenzen bepalen in welke klasse een sporter behoort, op basis van zijn/ haar gerealiseerde gemiddelde. De rayonbestuurders indoor & 25m1p nodigen vervolgens maximaal de top 24 sporters per klasse uit voor deelname aan het rayonkampioenschap. Het rayonkampioenschap bestaat uit één wedstrijd; Indoor: 2x30pijlen waarna de top 16 zich plaatst voor de aansluitende ﬁnalerondes. 25m1pijl: 2x25pijlen. De uitslagen van de Rryonkampioenschappen worden verzonden naar het NHB bondsbureau.

KLASSE INDELING door: discipline commissies INDOOR Individueel • • • • • •

Recurve klasse 1 t/m 8 Compound klasse 1 t/m 4 Barebow Traditioneel Recurve Cadetten kl 1 t/m 2 Compound Cadetten

Teams

• Recurve Ereklasse + A t/m D • Compound Ereklasse + A

25m1p Individueel

BONDSKAMPIOENSCHAP

organisator: Bondsbureau

LANDELIJK

BONDSKAMPIOENSCHAPPEN. DE OVERWINNING VOOR HET GRIJPEN De medewerker Competitie- en Wedstrijdzaken van de NHB nodigt vervolgens 24 sporters per klasse uit voor deelname aan het bondskampioenschap. De rayonkampioenen (4) per klasse plaatsen zich direct voor het bondskampioenschap. De overige 20 plaatsen gaan naar de sporters met de hoogste score tijdens de 60 pijlen ronde van het rayonkampioenschap. Het bondskampioenschap bestaat uit één wedstrijd, waarvan het format gelijk is aan het rayonkampioenschap. De winnaar van de ﬁnale om het bondskampioenschap mag zich een heel jaar lang bondskampioen noemen!

2 HANDBOOGSPORT 42 HANDBOOGSPORTMAART SEPTEMBER 2014 2014

• • • • • • • • • • • • • •

RECURVE KLASSE 1 Recurve Heren klasse 2 t/m 4 Recurve Dames klasse 2 t/m 4 Recurve Heren Masters kl 2 t/m 4 Recurve Dames Masters kl 2 t/m 4 Recurve Heren Vet. kl 2 t/m 4 Recurve Dames Vet. kl 2 t/m 4 COMPOUND (1 KLASSE) Recurve Heren Junioren Recurve Dames Junioren Recurve Heren Cad kl 1 t/m 2 Recurve Dames Cadetten Compound Junioren Compound Cadetten (junioren apart kampioenschap)

Teams

• RECURVE EREKLASSE • Recurve klasse A t/m D

OFFICIEUS NK 25M 1PIJL

DUTCH PARA ARCHERY TOURNAMENT 2014 TEKST: Frans Koperdraat FOTO’S: Arie Buwalda / Michael Borgers

d p a t

VAN 17 TOT EN MET 21 MEI HEEFT IN ALMERE HET DUTCH PARA ARCHERY TOURNAMENT PLAATS GEVONDEN. DE ORGANISATIE HEEFT VOOR DE EERSTE EDITIE VAN DIT INTERNATIONALE HANDBOOGEVENEMENT VOOR SPORTERS MET EEN BEPERKING EEN VIJFTAL LANDEN BENADERD OM DEEL TE NEMEN AAN DEZE WORLD ARCHERY A-STATUS WEDSTRIJD. ZO STONDEN DEELNEMERS UIT FRANKRIJK, DUITSLAND, ENGELAND, ZWITSERLAND EN OOK ONZE NEDERLANDSE PARA SELECTIE AAN DE START OP ZONDAG VOOR DE KWALIFICATIE RONDES VAN 72 PIJLEN. ’S MORGENS DE RECURVE DIVISIE OP 70 METER, ’S MIDDAGS DE COMPOUND DIVISIE OP 50 METER.

RECURVE:

Sinds 1 januari 2014 bestaat de recurve divisie uit drie klassen, de recurve open klasse mannen, de recurve open klasse vrouwen en de W1 klasse recurve. In de recurve open klasse mannen eindigde Stephane Gilbert (Fra) als eerste in de kwalificatie ronde met 647 punten. Hij kwam echter niet verder dan de 1/4 finale waarin hij in een spannende strijd via een shoot-off verloor van Philip Bottomley. Philip won vervolgens ook de halve finale en moest het uiteindelijk opnemen in de finale tegen de nummer twee uit de kwalificatie ronde, de Duitser Maik Szarzweski. Ook deze finale eindigde in een shoot-off waarin de Duitser aan het langste eind trok. Frank Wiegers eindigde in deze klasse op plaats negen. Bij de dames recurve plaatste Silvia Gerrits zich als vierde. In de bronzen finale werd zij verslagen door Brigitte Duboc. Deze klasse werd gewonnen door Magali Comte uit Zwitserland. In recurve W1 Klasse haalde Roy Klaassen een mooie score van 473 punten. Dit is in ieder geval een Nederlands record en misschien ook een wereld record.

COMPOUND:

In de compound open klasse heren waren de Fransen met vijf schutters sterk vertegenwoordigd. De Zwitser Martin Imboden was de sterkste. In de ﬁnale versloeg hij de Fransman Pereira met een punt verschil. (134-133). Edwin Vreeman behaalde een mooie achtste plaats. Bij de dames moest Ingrid Peijer als W1 schutter het opnemen tegen 3 Duitse Dames uit de open klasse. Ingrid werd vierde en behaalde een Nederlands record en misschien ook een wereld record. De Duitse sporters werden Ein-Zwei-Drei. DPAT 2014 werd mede mogelijk gemaakt door:

Tijdens dit toernooi werden ook de team en de mixed team ﬁnale rondes verschoten. De coaches konden daarbij zelf hun teams samenstellen. Ook werden teams gevormd met leden van andere landen. Het doel was vooral om deze ﬁnales te trainen. Om die reden heeft de organisatie ook een individuele Round Robin toegevoegd. Veel schieten was het devies, zodat alle deelnemers konden trainen en uitkomen tegen schutters uit dezelfde klassen. Het organisatie comité kijkt terug op een prachtig evenement. De deelnemers waren vol lof over de goede organisatie en de prachtige accommodatie. Het mooie weer speelde ook een belangrijke rol. Er werden in totaal vijf wereldrecords en drie Nederlandse records verbeterd. Voor de buitenlandse teams was dit evenement een zeer geslaagde selectiewedstrijd voor het Europese kampioenschap dat in juli in Zwitserland plaats vindt. Wij hebben de ambitie om volgend jaar de tweede editie van de Dutch Para Archery Tournament te organiseren. Wij gaan dan voor een verdubbeling van het aantal deelnemers. De planning is dat de tweede editie plaats vindt van 16 t/m 21 mei 2015. Het organisatie comité dankt Handboogschutterij Almere en de Nederlandse Handboogbond voor de prettige samenwerking. Wij danken onze sponsers, de gemeente Almere, Elzinga Archery.com, Lakfa Paintings, Sportservice Flevoland, Onbeperkt Sportief, 123 Machineverhuur en de Johan Cruyff Foundation. Ook is een woord van dank op z’n plaats voor de vele vrijwilligers die dit evenement hebben mogelijk gemaakt.

Begin dit j

aar is ons

vernieuwd

HEROPEN

e pand fee

stelijk

Loop eens binnen en maak kenn ruime asso is met ons rtiment ha ndboogsp ort-artikele n! MEER DAN 2000 M HANDBOOGSPORT!!

AL AL MEER MEER DAN DAN 35 35 JAAR JAAR EEN EEN BEGRIP BEGRIP IN IN DE DE HANDBOOGSPORT!! HANDBOOGSPORT!! Baarschotsestraat 31a 5087 KV Baarschot (gem. Hilvarenbeek) tel. (013) 504 14 93 - fax (013) 504 12 10 www.handboog-vandorst.nl

Wat bieden wij: alle bekende merken handboogsportmaterialen groot assortiment gebruikte bogen en onderdelen afstellen van materialen op al onze banen 18 banen indoor en 8 banen outdoor onze jarenlange ervaring in de handboogsport deskundige en ervaren medewerkers Openingstijden: ma. 18.00 - 21.00 uur di. t/m vrij.

9.00 - 12.00 uur 13.00 - 17.30 uur

za.

9.00 - 16.00 uur