ANTİDEPRASANLARA DİKKAT !! ANTİDEPRASANLARA DİKKAT !!

Nil Aksu

İnsanlar, özellikle gençler, antidepresan kullanırken neden dikkatle izlenmelidir?

Antidepresanlar, kişinin kendini yorgun, korkmuş, gergin ve çaresiz hissettiği ruh halini ve sağlığını ciddi şekilde etkileyen depresyonu tedavi etmek için kullanılan reçeteli ilaçlardır. Depresyon ve kaygıyı azaltmaya, ruh halini ve duyguları geliştirmeye yardımcı olur Beyindeki dopamin, norepinefrin ve serotonin(İyi olma hissini sağlayan başlıca hormonlar) gibi nörotransmitterlerin (bir nöron ile başka tür bir hücre arasında iletişimi sağlayan kimyasallar) etkisini artırarak sinirler tarafından iletilen ağrı sinyallerini bozmaya yardım eder 1 Ancak antidepresanların özellikle 25 yaş altı gençler üzerinde bir sürü yan etkileri vardır.

En yaygın antidepresan olan Fluoksetin, depresif bozukluk, OKB, bulimia, adet öncesi disforik bozukluk ve panik bozukluğunu tedavi etmek için kullanılır. Fluoksetin, hoş olmayan düşünceleri, endişeyi, panik atakları ve saplantılı tekrarlayan görevleri azaltarak iştahı, tutumu, uykuyu ve günlük hayata ilgiyi artırabilir.2

Fluoksetin, zihinsel dengeyi sürdürmek için ve depresyonu azaltmak için vücuttaki serotonin miktarını yükseltir ve bu da insan sağlığını olumsuz etkileyebilir. Vücutta çok fazla serotonin biriktiğinde serotonin sendromuna neden olabilir. Serotonin sendromlu insanlar hızlı kalp atışı, halüsinasyonlar, aşırı aktif refleksler, ishal ve ajitasyon yaşayabilir 3

Fluoksetin ayrıca, bir kişinin artan enerji, uyku sorunları ve çok fazla düşünce yoğunluğu yaşadığı hipomaniye (bipolar bozukluk) neden olabilir.4 Fluoksetin, sürekli mutsuz olma, panik atak geçirme ve hayatta bir amaç bulamama gibi belirtilerle ruh sağlığını hızla değiştirdiği için çocuklarda ve gençlerde intihar düşüncesine bile neden olabilir Ezberleme, konsantrasyon, baş ağrısı ve kafa karışıklığı gibi problemlerin beklenen belirtileri ile kandaki tuz seviyesini düşürebilir.3 Ayrıca fluoksetin hiperglisemiyi (yüksek kan şekeri) azaltır ve insülin duyarlılığını artırır Eğer bir hasta diyabet hastası ve fluoksetin kullanıyorsa, vücuttaki denge bozulur Bu yüzden hastanın kan şekerini sabit tutmak daha zor olacaktır (kullandığında düşürür, kullanmayı bıraktığında yükseltir).5

Bunun yaninda, Fluoksetin su ortamına zararlıdır ve tatlı sularda 1 μg/L kadar düşük konsantrasyonları bulunur. Fluoksetinin genellikle suda yaşayan makroomurgasızların yaşamında değişikliklere yol açar 6 Fluoksetin, su yüzeylerinde bulunan ve sucul ortamda yaşayan organizmaları tüketen yaban hayatı için potansiyel toksisiteye neden olabilir. Sucul ekosistemde birikebilir ve dolayısıyla çevre için olumsuz etkilere yol açabilir. Tortuda (sıvının dibine çöken bir madde) birikebilir ve tortuda yaşayan organizmalar üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.7

Sonuç olarak Fluoksetin aşındırıcıdır, akut olarak toksiktir, tahriş edicidir, sağlık ve çevre için tehlikelidir. Araştırmacılar, sudaki ilaçları temizlemek için mikropları kullanarak daha iyi su arıtma planları üzerinde çalışıp, ilaçları kanalizasyondan çıkarma yeteneğini geliştirmeyi umuyorlar. Ancak bu işlem oldukça maliyetli ve tüm ilaçları ortadan kaldırmak için yeterli değildir.6 Sudaki çevre kirleticilerinden kaçınmak için Prozac alternatifleri kullanılabilir. Hypericum perforatum bitkisinden oluşan St John's Wort, Fluoksetin'den daha az yan etkiye sahiptir ve hafif ila orta dereceli depresyon semptomlarını hafifletebilir.8 Ayrıca ilaçların geri dönüştürülmesi ve atılmaması fluoksetin kirliliğinin azaltılmasına yardımcı olabilir İnsanlar, çevreyi korumak için Fluoksetin'i çöpe atmaktan kaçınmalı ve güvenli bir şekilde kazılmış atık alanlarına teslim etmelidir.Bilim adamlarının tavsiyelerini dinleyerek de çok ihtiyaç hissedilmediği sürece kullanılmamalı ve alternatif aranmalıdır

KAYNAKLAR