Nieuws uit de buurt

SCHEEPMAKERSDIJK

RIJKE HISTORIE

De Scheepmakerswijk is de kleinste wijk van Haarlem, maar is een gelêmeerde buurt zowel qua bewoners als bebouwing. De wijk wordt begrensd door het Spaarne vanaf de Prinsenbrug tot aan de Melkboersteeg, de Gedempte Oostersingelgracht en de Oudeweg. In de wijk vind je de sporen terug van de eerste groei van het oude Haarlem op de oostoever van het Spaarne. Een groot deel van de Scheepmakerswijk viel net binnen de stadsmuren die vroeg in de veertiende eeuw zijn aangelegd.

STADSMUREN

In de periode 1350-1450 beleefde Haarlem een ongekende bloei dankzij de ontwikkeling van de lakennijverheid, de scheepsbouw en vooral de bierbrouwerijen. Omstreeks 1400 had de stad maar liefst honderd van deze brouwerijen waarvan vele gevestigd waren in onze wijk. Na het verdwijnen van de bierproductie verschenen in plaats daarvan wasserijen en bleekvelden. De stadsmuren werden in de negentiende eeuw gesloopt om de stad in de breedte uit te kunnen breiden. De Scheepmakersdijk heeft een aantal monumenten overgehouden uit deze oude tijd.

BRUISEND CENTRUM

Molen de Adriaan, die 23 april 1923 volledig in vlammen opging, werd in 2002 op de oude fundamenten herbouwd. De Koepelgevangenis in de wijk werd van 1899 tot 1901 gebouwd door justitiearchitect W.C. Metzelaar. Dit complex neemt nog steeds een groot deel van de wijk in en is mede bepalend voor de skyline van Haarlem. De functie van de gevangenis ligt achter ons. Op dit moment wordt het complex verbouwd tot bruisend centrum, een duurzame broedplaats voor studeren, ontmoeten en ondernemen. Een publieke ruimte waar academisch onderwijs, kunst, film, de creatieve industrie en horeca samenkomen.

Ook bezienswaardig zijn de Catharijenenbrug, de Drijfriemfabriek met stadsstrand de Oerkap, het historische gebouw ‘het Scheepje’ met daarachter de inmiddels gesloopte voormalige Fietsenfabriek. Ook hier komt het laatste stukje nieuwbouw; als ware de sluitsteen van onze wijk. Niet alleen historische gevels, maar ook een staaltje fraaie nieuwe architectuur is te zien langs de boulevard aan het Spaarne in het Scheepsmakerskwartier.

DE VIJFHOEK

DE WIJKRAAD WIKT, COVID BESCHIKT

Ooit werd er in het augustusnummer van de wijkkrant van De Vijfhoek steevast vermeld hoe leuk het allemaal was geweest. Bijvoorbeeld in 2018: ‘Picknick smaakt naar meer – Stralend weer, 130 leuke mensen, fijne muziek, leuk theater en lekker gek doen op het springkussen. De eerste wijkpicknick op 30 juni kon niet beter. Deelnemers deden zich tegoed aan zelf meegenomen hapjes en drankjes en proefden de spullen van anderen. Ook fijn: na afloop hielpen veel mensen met opruimen.’ Een hoopvolle berichtgeving was in 2019: ‘De wijkpicknick was weer een feestje… volgend jaar weer?’

GEDEKTE TAFELS

Niet dus. Na twee afleveringen kwam een eind aan de wijkpicknick die vanaf 2018 in juni wordt georganiseerd. Niet alleen de picknick moest wijken voor het coronavirus. Alweer bijna twee jaar geleden, op maandagavond 25 november 2019 was de Nieuwe Kerk voor de laatste keer de mooie locatie voor het wijkdiner. ‘Mooi gedekte tafels in een met kaarsjes verlichte Nieuwe Kerk, een heerlijk driegangendiner en gezellig bijkletsen met wijkbewoners aan lange tafels’, lezen we in de oproep op de website van de wijkraad. Die oproep was niet tevergeefs. ‘Ruim 120 gasten hadden een sfeervolle, gezellige en smakelijke avond.’

Maar er is hoop! De wijkraad weet niet van opgeven en meldt op haar website: ‘Ons onovertroffen wijkdiner gaat, na een jaartje te hebben overgeslagen, weer door op 22 november 2021.’ Zou het leven dan echt weer zijn normale gang nemen en zien we elkaar op die datum bij het diner? En begin volgend jaar bij de borrel, en in juni 2022 bij de picknick? Laten we het hopen. Maar we nemen er geen voorschot op. Het Griekse alfabet is nog lang.

DE KONINGINNEBUURT

VERBORGEN SCHATTEN IN DE KONINGINNEBUURT

Wat gebeurde er vroeger allemaal in de imposante gebouwen in de statige Koninginnebuurt? Je kunt daar al wandelend achter komen. Te voet kun je ieder hoekje van de Koninginnebuurt verkennen met vier nieuwe wandelroutes, ontstaan als alternatief voor de geliefde koffielezingen in de wijk. “Toen we door corona geen koffieochtenden konden organiseren, bedachten we wat nog wel kon: een lezing tijdens een wandeling”, legt Henny de Vos uit, die samen met Jan Krimp de geschiedenis van de wijk verbindt met wandelen.

VROUWEN VAN PLEZIER

Tijdens hun onderzoek kwamen de bedenkers ook verrassingen tegen. De grootste verrassing noemt Henny de Meester Lottelaan. Nu een kalm laantje, maar ze ontdekte dat het vroeger het uitgaanscentrum was waar heren van stand op bezoek gingen bij vrouwen van plezier. Het startpunt van een van de wandelingen is het gebouw van activiteitencentrum De Baan aan het Nauwe Geldelozepad. Bij de Van Eedenstraat gaat het blijkbaar niet om de schrijver en psychiater Frederik van Eeden (van De Kleine Johannes), maar om zijn vader. En op nummer 14 geeft de routebeschrijving aan dat hier de schrijver Lodewijk van Deijssel zijn laatste jaren heeft gewoond.

EGYPTISCHE GODIN

Velen denken dat de Koorstraat verwijst naar het beroemde kerkkoor van de kathedraal, maar ook dat klopt niet: het gaat om het koorgedeelte van het bouwwerk. Bij nummer 3 is er een gevelsteen met een statige kat, een afbeelding van een Egyptische godin van de levensvreugde met de naam Bastet. Daar ingemetseld toen de vader van Couperus-kenner Frédéric Bastet vijftig werd. Langs het water van de Leidsevaart naar de nieuwbouw van de wijk Tubbergen om nog even de twee buitenplaatsen te bekijken: Zwanenburg gaat bijna helemaal schuilachter een dichte haag en Vaartzicht verderop blijkt beter te bekijken vanaf de andere kant van het water.

Er zijn zoveel bijzondere verrassingen te zien in de wijk. Toch maar eens vaker slenteren en goed kijken! Het boekje met de wandelingen door de wijk is voor 7 euro te koop bij Stichting De Baan (www.dekoninginnebuurt.nl).

DE LEIDSEBUURT

BADHUIS TRAPT AF MET NIEUW CULTUURPROGRAMMA

“We vonden dat het Badhuis toch nog te vaak gesloten was voor de buurt. Bijvoorbeeld tijdens de verhuur voor particuliere feestjes”, vertelt Mara van Limbeek, bestuurslid bij het Badhuis. “We hebben daarom Liesbeth Rood gevraagd om ons bestuur te komen versterken met als doel: van het Badhuis ook een culturele plek te maken.” Liesbeth Rood is bij velen bekend van TG Lava; deze theatergroep produceerde onder meer Fluisterende Huizen en de Badhuisvoorstelling Baden en ze woont natuurlijk in de Leidsebuurt. “Ik was meteen enthousiast”, vertelt Liesbeth. “Het Badhuis is een geweldige club, die volledig draait op buurtbewoners. Iedereen is enthousiast, waardoor het programma zo in elkaar viel.”

ORGANISATIE

Het culturele programma is alles omvattend. Film, theater, cabaret, muziek en meer voor alle leeftijden. Ook is er een werkgroep gestart om een speciaal LHBTI+-programma te organiseren. “Het leuke is dat de programmering samen met alle vrijwilligers tot stand is gekomen. Dat is de kracht van het Badhuis. We hoeven niet te denken: wat zullen we voor ouderen organiseren? Daar komen de oudere vrijwilligers zelf mee. Dus als mensen denken: ik mis iets. Kom er lekker bij en organiseer het!” aldus Mara. De vrijwilligers van het Badhuis kijken ook verder dan hun eigen locatie. Zo is er een samenwerking opgezet met de vrijwilligers van de speeltuin op het Brouwersplein. “We zijn aan het onderzoeken hoe we elkaar kunnen versterken. Ik kan me voorstellen dat een kindervoorstelling bijvoorbeeld veel beter bij de speeltuin past”, vertelt Mara. Daarnaast wordt er gewerkt aan een gids over de Leidsebuurt met rondwandelingen.

Enthousiast geworden? Meld je dan aan via vrijwilligers@badhuisleidsebuurt.nl Of kom gewoon gezellig langs: Leidseplein 49.