Goiberri 148. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria Xanti Garmendia 3 Iritzia 4-5 Udalez gaindi hautatzen da 6-7 Mikel Aramendi 8-9 Udaletako langileen ahotsak 10-11 Batera, gero banatzeko 12 Zer diote gazteek politikaz 13 Emakumeak ahots eta boz 14 Sare sozialetan ere kanpaina 15

148. zenbakia. 2015eko maiatzaren 22a

M24 Goierriko udal eta foru hauteskundeak, aztergai.

GOI B ERRI Udalen eta Batzar Nagusien osaketa erabakitzeko hauteskundeak egingo dira maiatzaren 24an. MIKEL ALBISU

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

UDAL ETA fOrU HAUTEsKUnDEAK KATE MOTZEAn

MIKEL ALBISU

Xanti Garmendia Gaintzarko alkate ohia

«Gogoko dut musika entzutea eta, ahal dudan neurrian, interpretatzea» Mikel Albisu Gaintza Xanti Garmendia (Gaintza, 1948) irakasle erretiratua, herriko alkate izan zen lau urtez, eta aurretik beste lau urtez zinegotzi. Agintean egon zen garaiko oroitzapen onak ditu Garmendiak. «Elkarren artean oso ondo konpondu ginela iruditzen zait, eta benetan talde bat osatu genuela. Gaitasun handiko idazkaria izan genuen aholku emaile, eta horrek asko erreztu zuen gure lana».

Pelikula bat.

Errioxako urteko ardoa.

Charles Chaplinen Diktadore Handia.

Oporretarako leku bat.

Bernardo Atxagaren Obabakoak.

Bat aipatzekotan Andoni Egaña.

Euskal Herri aske bat lortu ahal izatea; beste edozein herrialderen pare, bere eskubide eta betebehar guztiekin.

Musika talde bat.

Zerk sortzen dizu irribarrea?

Dire Straits.

Abesti bat.

Xabier Leteren Xalbadorren heriotzean.

Janari bat.

Musika entzutea eta, ahal dudan neurrian, interpretatzea.

Edari bat.

GOI B ERRI

Amets bat.

Bertsolari bat.

Zaletasun bat.

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

Tirol (Austria). Nik ezagutzen ditudanetatik, behintzat.

Liburu bat.

Paella.

«Euskal Herri aske bat lortu ahal izatea dut amets, beste edozein herrialderen pare»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Janire Arrondo Kudeatzailea: Aloña Landa Koordinatzailea: Eskeine Legorburu Produkzio arduraduna: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Goierriko txoko bat.

Neu sortu nintzen herria.

Gaintzan biziko ez bazina?

Hain garestia ez balitz, Donostian.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

goiberri.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Erkuden Muguruza

Diseinua eta banaketa:

Xalotasunez betetako haurtxoen ateraldiek.

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

607 530 424 – publi@goiberri.eus

Bezero arreta / harpidetzak: 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA HAUTESKUNDEAK

Joxe Begiristain Euskara teknikaria

Hauteskundeak easaingo eta Ordiziako kaleetan Adin nagusitasuna 18 urterekin aldarrikatuz ibiliak gara, artean 16-17 urte genituela, Franco hil berritan, hauteskundeetan botoa eman nahi genuelako demokrazia zer zen irakurtzetik baizik ez genekienok.

Espainiako konstituzioaren kanonaren baitan, lehenengo aldiz 1979ko udal hauteskundeetan eman nuen botoa, 18 urte bete berritan. Beraz, igandekoarekin 40 urtez eragin izango du nire jarrerak gure herriko zein herrialdeko erakundeen osaketan.

Zergatik kontakizun pertsonal hau? Bada, beti argi izan dudalako botoa eman, eman egin behar dela. Bai, zein ez dago “politikaz” gogaituta, eta zer esanik ez, hauteskunde kanpainaz? Jende askok ez duela esperantzarik politikaren bidez gizartea hobera aldatzeko? Badakit. Inori botoa eman gabe ere oinarri oinarrizko giza eskubideak bermatzeko ahaleginean eguneroko lanean aritu daitekeela? Bai.

B

Botoa eman behar da, baita ere, eguneroko autodeterminazio bidean pauso bat gehiago delako. Izan ere, estaturik gabeko nazioa behinik bagarela sinisten dugunok independentzia dugu helburu, baina bitartean zer? Egunean egunerokoa eraiki eta erabaki egin behar da, eta orain da horri erantzuteko unea, eta orain dagokigu udaletxeetan eta Foru Aldundietan agintea zeinen esku utziko dugun erabakitzea, lehenengo bakoitzak bere kontzientziaren baitan, eta gero, bozken gehiengoak ezarriko duenarengan.

Boterea emango diegu hautatuei, baina zorrotz zelatatuko ditugu ea aginduak betetzen dituzten, ea ez dituzten interes propioak besteen gainean jartzen. Eta horien bizkarrean jarriko dugun esperantzaz, elkarlanean segitu beharko dugu.

Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalean jasota dagoen norbanako guztiek duten bizitzeko eskubidetik hasi, eta «eskubideak», guztiak, beste hark esan zuen bezala «obligazio» bihurtu arte: feminismoa, ekologia, euskara… Ez dira hitz soilak; emakumeen eta gizonen

arteko berdintasuna eskubidea bada, obligazio bihurtu behar dugu berdintasuna, eta ildo beretik, naturaren zaintza edo euskaraz bizi nahi duenari, hala izan dadin ahalbideratzea.

Obligazioak dira, ordenantza edo legez derrigortu beharrekoak.

Ez diot nik inori esango noski, zeini eman botoa; hori, gainontzekoek nik adinako irizpiderik

ez dutela adieraztea da, politikoek kanpainan diharduten antzera. Eta, guk bozkatu arren zeinek aginduko duten zalantzaz bizi garenean: guk hautatuko ditugunek ala hauteskundeetara aurkezten ez diren betiko botere ekonomikoek...

Guzti hori kontuan, gaur egun demokrazia bera ere pikutara bidaliko luketenen aldean, jarrera sozialean ezkerra eta eskuina fikziotzat dutenen aldean, justizia hitz malapartatu soila dela uste duenen aldean, nik, pertsonon eskubideak obligazio izan daitezen ahaleginean ari direnekin segituko dut: inondik ere, giza eskubideak, bere osotasunean eraikitako duintasun-multzo bezala ulertzen ditut nik, eta ezjakintasunez baino gehiago gaiztakeriaz urratzen (bortxatzen) dituzte hemen oraindik ere eskubide horietako ia denak.

Gure hizkuntzaren eta kulturaren jabe den komunitatearen partaide naiz eta lehen aipatutako balio integral horien alde elkarlanean lotuko zaizkidanei emango diet nire babesa igandean. Demokrazian sakonduz, ezkertiar izanik, guztion arteko elkarbizitza baketsua gauzatze-bidean bultzatzaile izango direnei, eta ez oztopo sortzaile.

1979 urrun hartan abiatutako bideari jarraitzeko astelehenetik aurrera ere. Beste 40 urtez ahal banu!

GOIBERRI 05

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

‘Kontuz hauteskundeak!’ Botoak lortzeko ekitaldi, kartel, mezu, iragarki eta eskuorrien zoramenean, umore puntuarekin dator Josu Maroto.

Udal hauteskundeei begira jarri nahiko nuke gaur. Udalerria da (auzoarekin batera) eremu gertukoena gure (elkar)bizitza kolektiboari dagokionez. Gure inguruko kaleak, espaloiak, bide gorriak, parkeak, basurak, festak edo aparkalekuak nola antolatu udalerrian erabakitzen da. Ingurune hurbilena izaki, jende ezagun gehien dugun eremua ere bada, eta ondorioz, harreman eta erlazio sare on zein txarrak gauzatzen diren esparru naturala da.

Eta eremu horren datozen lau urteetako kudeaketa publikoa egiteko herrikideak aukeratzea dagokigu igandean. Begirada batean, badirudi gure iritziz egokienak izan daitezkeenak aukeratzen saiatu beharko genukeela. Gure herriaren ongizaterako eta aurrerabiderako egokienak izan daitezkeen pertsonei eman beharko geniekeela botoa. Bada, ordea, nire ustez udal hauteskundeetan distortsio nagusi bat: alderdi politikoak.

Alderdi politikoak kudeaketa publikoaren gobernuaren eta herritarren arteko bitartekari gisa eta ideologia politiko baten artikulazio gisa ulertzen ditut nik. Goierriko ia herri guztietan (agian han-

dienak salbu) bitartekaritza hori alferrikakoa ikusten dut, auzoherri eremu horretan elkar ondo ezagutzen dugunez, zuzenean pertsonei botatzea posible litzatekeelako. Eta ideologia politiko handirik ez dut ikusten farolak ezkerrean edo eskuinean kokatzean, eta basurak modu batean edo bestean jasotzean. Posible ote genuke alderdirik gabeko udal sistema bat Goierri osoan? Eta Gipuzkoan? Eta Euskal Herrian? Herrien tamainaren eta ideologiaren argumentuen atzean, ez ote dago bestelako interes partidistaren bat edo beste?

Ion MuĂąoa

bat eta

Akaso alderdi politiko tradizionalen funtzionatzeko moduak ez dira herri txikienetarako egokienak. Baliteke hiri handienen errealitatean zentratuta izatea eta herri txikiena ahaztu xamar izatea. Baina, dena dela, ez dut bat egiten alderdi politikoak ulertzeko duzun ikuspuntuarekin. Zer ez da bada politika? Zaborrak nola jaso eta faroletan zein argi mota jarri erabakitzea, ez al da politika? Herriko diruak nola eta zertan gastatu erabakitzea, ez da politika? Herri txiki bateko arazoak akaso, ez dira gizarte osoaren arazoak izango, baina normalean, gizarteko arazoak bai izan daitezke zure herriko arazo. Ez zaizu iruditzen?

Ulertu dezaket herriaren etorkizun hobe baten alde, herritarrek egindako kudeaketa hobestea; baina programa zehatz bat egin eta hori aurrera eramateko jende egokia hautatuta. Alderdi politikorik gabe funtzionatzea ez dut irrealtzat ikusten, baina arrisku handi bat ikusten diot: herri txiki batek bakarrik duen indarra, ez da herri txikien

bat

Eneritz Gorrotxategi

kolektibo batek izan dezakeenaren parekoa. Herri txiki ezberdinak batuko balira eta norabide bera hartuko balute (azkenean, hori ere politika da, alderdi baten izena izan edo ez) orduan izango lukete indar gehiago. Kolektiboak beti du indibidualak baino indar gehiago, eta era batera edo bestera antolatuta izateak kolektibo hori sortzea bideratzen du.

06 GOIBERRI

ASTEKO GAIA UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK

Udalez gaindi hautatzen da Datozen hauteskundeetako emaitzek udalen osaketaz gain, beste hainbat erakundeetan ere eragingo dute.

Arkaitz Apalategi Maiatzaren 24ko udal eta foru hauteskundeetan Goierriko 22 udalen osaketa erabakiko dute herritarrek, baita Gipuzkoako Batzar Nagusiena ere. Baina hori, gauza jakina da. Ageriko erakunde horiez gain, ordea, beste hainbat mankomunitate, partzuergo, fundazio eta bestelako erakunde ere osatuko dira hauteskundeen ondorenean; eta emaitzen arabera, kolore bat edo bestea hartu dezakete.

Goierrin mota horretako dozena bat erakunde badaude ere, herritar askok ez dituzte ez haien osaketa eta ezta haien funtzioak ere ezagutzen. Zaharrenak, eta agian horregatik ezagunenak, Goierriko bi parke naturalen inguruan sortutakoak dira, Enirio-Aralar Mankomunitatea eta Gipuzkoa eta Arabako Partzoneria Orokorra, biak ere XV. mendekoak. Garaiko lurren banaketa eta kudeatzeko beharrei erantzuteko sortu ziren. Egun Euskal Herrian oraindik mantentzen diren erakunderik zaharrenetakoak dira.

Sei mendez mantendu diren bi erakunde horiei, beste hainbat gehitu zaizkie azken hamarkadetan. Trantsizioaren ondoren irekitako aro berrian, beste erakundetze mota bat egin zen posible Euskal Herrian. Eta horren ondorioz, eskualde mailan industriari, nekazaritzari, turismoari edota

hondakinen kudeaketari lotutako beste erakunde batzuen beharra sortu zen. Horietako batzuk dira Goieki eta Uggasa garapen agentziak, Goimen, Lenbur edota Sasieta Mankomunitatea.

Garai berrietara egokituz Egungoaren antzeko krisi egoera batean sortu zen Goieki, momentuan eskualdean zegoen beharrari erantzuteko. Iker Galparsoro Goiekiko zuzendariak azaldu duenez, «krisi hura oso gogorra izan zen; Goierrin %2225 arteko langabezia tasara iritsi ginen, eta industria sektorean bakarrik 3.500 lanpostu galdu ziren, enpresa asko itxi ziren...» Egoera horri aurre egin nahian, eskualdeko udal, en-

«Lau urtez behin jende berria etortzen da, eta horretara egokitu behar dugu» Enrike Enparantza Sasietako teknikaria

«Negoziatu eta politikariak ados jartzen diren bitartean, lanean segitzen dugu» Iker Galparsoro

Goiekiko zuzendaria

presa, alderdi eta sindikatuak elkartu eta plan estrategiko baten beharra ikusi zuten. «Horretarako sortu zen Goieki».

Erakunde publikoa da eta politikariek ezartzen dituzte lerro estrategikoak, baina eguneroko lana teknikarien esku gelditzen da. Lan banaketa horri buruz galdetuta, hauteskundeen eragina nabaritzen dutela azaldu du Galparsorok. «Hauteskundeak izaten direnetik udalak osatu, gero ordezkariak izendatu, eta hau dena mugitzen hasi behar da. Horrek denak hilabete batzuk behar izaten ditu, eta urria edo azaroa izango da martxan hasterako».

Hala ere, politikariek negoziatzen duten bitartean, «guk lanean jarraitzen dugu».

Badakite egiten duten lana ezkutukoa dela, eta herritar gehienek ez dutela ondo ezagutzen. «Gurekin elkarlanean ari diren enpresa, ekintzaile eta turismo sektoreko enpresek badakite zer egiten dugun, baina herritarrek ez dute ezagutzen. Guk ere askotan egiten dugu gogoeta edo autokritika hori, agian ez dugula egindakoa nahikoa komunikatzen».

Testuinguru beretsuan jaio zen Uggasa Urola Garaiko Garapen Agentzia ere. 1994an eratu zuten, Urola Garaia Mankomunitateak bultzatuta, bailararen «garapen sozio-ekonomiko iraunkor eta elkartasunezkoa» sustatzeko helburua-

rekin. Ezkio-Itsaso, Legazpi, Urretxu eta Zumarragako udalek txandaka hartzen dute zuzendaritza.

Goierri osoa Erakunde horietako gehienek Goierri behea eta garaia bereizten badituzte ere, badaude bi

GOIBERRI 07

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK ASTEKO GAIA

orokorrak haiek markatzen dituzte, baina eguneroko lana guk egiten dugu. Gero lehendakariarekin asteroko harremana izaten dugu; eta egia da azken legealdian harreman hori handiagoa izan dela».

Legealdi batetik bestera, hauteskundeen eragina nabaritzen dute haiek ere: «lau urtez behin jende berria etortzen da, eta horretara egokitu behar izaten dugu; udaletxeetan gertatzen denaren antzera». Zentzu horretan, udalekin alderatuta , ezberdintasun nagusi bat ikusten du Enparantzak, «han alkatea egunero egoten da, hemen berriz, tarteka etortzen zaigu». Izan ere, Sasietako lehendakaria ez da inoiz lan horretarako liberatuta egon.

Goimen elkartea berriz, nekazaritza arloko eta landa eremuaren garapenerako sortu zen, 1988an. Hor ere 22 udalerriak daude ordezkatuta, beste 18 nekazal elkarte eta sindikaturekin batera. Batzar Orokorrak 13 kide ditu, 6 udal hautetsi eta 7 nekazal ordezkari.

Lurralde eta nazio mailan

MIKEL ALBISU

22 herriak ordezkatuta daudenak: Sasieta Mankomunitatea eta Goimen Elkartea.

Sasieta, eskualdeak hondakinen kudeaketaren arloan zituen erronkei erantzuteko sortu zen 1992an. Batzorde Errektorea Goierriko 22 herriek osatutzen dute; herri handiek

(5.000 biztanletik gorakoek) bina ordezkari dituzte eta txikiek bana, eta lehendakaria denen artean aukeratzen da. Enrike Enparantza Sasietako teknikariak azaldu duenez, duela lau urtera arte, «beti Beasainek hartzen zuen lehendakaritza, zabortegia bertan kokatuta da-

goelako». Hala ere, inon idatzi gabeko araua zen hori, eta azken legealdian, «beste era batera hautatu zuten, eta Lazkaori egokitu zitzaion».

Ekimen publikoz sortutako mankomunitatea izanda, teknikariek politikariekin harremanetan egon behar dute. «Lerro

Eskualdean ez ezik, Goierriko herriek ordezkaritza duten beste erakunde batzuk ere badaude, bai lurralde eta baita nazio mailan ere. Gipuzkoari dagokionean, Gipuzkoako Ur Kontsortzioan, Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioan (Sasietaren bidez) eta Tolosako hiltegian daude ordezkatuta.

Azken honetan, udalerri bakoitzak ordezkari bat aukeratzen du.

Euskal Herri mailan berriz, Udalbiltza eta Eudel udalen batzarrak daude. Udalbiltzan Goierriko 16 alkate eta 91 hautetsi daude atxikita; gainera, organo nagusia den Nazio Gobernuan, bi ordezkari ditu Goierrik.

Eudelen zuzendaritzan ez dago Goierriko ordezkaririk, baina bai Gipuzkoako Lurralde Batzordean. Uema Udal Euskaldunen Mankomunitatean ere, Goierriko 8 herri dira bazkide.

08 GOIBERRI

ELKARRIZKETA UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK

Mikel Aramendi Kazetaria

«Aginduko duenak aliantzak egin beharko ditu» Maialen Igartua Hauteskundeen atarian, lau urte hauen balorazioa eta ondorengoetarako aurrikuspenak egin ditu Mikel Aramendi (Itsasondo, 1955) kazetariak. Gobernu aukerak EAJ eta EH Bilduren artean izango direla uste du, eta gainerakoak haien «ezkonkideak» izan beharko direla.

Duela lau urte lehen aldiz aurkeztu zen Bildu hauteskundeetara, eta indarrez sartu zen Aldundian eta udaletan. Uste duzu lortu dutela jendearen espektatibak betetzea?

Bilduk zailena zeukan alorrean asmatu du gehien: kudeaketan. Aldiz, ilusio kolektibo orokorra mantentzea askoz gehiago kosta zaio, baina hori pentsatzekoa zen. Lau urte hauetan politika normala egin behar izan du Bilduk, eta, beraz, politika normalaren kontraesanak gertatu zaizkio. Hala ere, espero zitekeen baino desgaste txikiagoarekin ikusten dut Bildu lau urte hauen ondoren, nahiz eta badakidan ezker abertzalearen barruan jende askok pentsatzen duela desgastea handia izan dela, eta

etsipena handia dela. Beno, politika horrelakoa da, eta pentsatzen dut politika egiteko erabakia hartu zutenean hau dena kontuan izango zutela.

Lortu du Bilduk orain arteko politika egiteko modua aldatzea?

Ez erabat, ezinezkoa delako, baina nahikoa aldatu da, bai.

Gaur egun erakundeak herritarrengandik gertuago daude. Aldaketa atzeraezina da, eta Bilduren ondoren datorrenak ere jarraitu beharko du parte hartzea bultzatzen. Politika profesionala prestigioa galtzen ari da, eta, horregatik, jendearen-

gana hurbiltzeko ahaleginak egin behar dira.

EAJri oposizioan egotea tokatu zaio Aldundian. Nola ikusi duzu?

Oposizioan egoteko ohitura falta nabaritu zaio EAJri. Azkarregi atera zen zelaira, azkarregi nahi izan zuen Bildu kolpatu.

Esaterako, zaborraren auzian.

EAJren bozeramaileen ahotik askotan entzuten dira oso PPrenak diren mezuak, dena justifikatuta geratzen delako Bilduri oposizioa egin behar horrekin. Nik ez dakit zenbaterainoko mesedea egiten dien ja-

GOIBERRI 09

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK ELKARRIZKETA

egongo da Aldundia. Bestalde, uste dut PPk jipoi ederra jasoko duela hauteskunde hauetan.

Zein aliantzarako aukerak ikusten dituzu?

MIKEL ALBISU

PSE-EEk EAJrekiko aliantza orokor bat egin nahi duela argi dago, eta aliantza hori gero eta beharrezkoagoa zaio. Dena den, uste dut sor daitekeela ezusteko politikoren bat. Izan ere, PSE-EEren barruan badago korronte bat ezker abertzalearekin elkar ulertu behar dutela uste duena. Ez dakit PSEEEren eta EH Bilduren arteko aliantza hauteskunde hauetan posible izango den, aritmetikak esango luke. Dena den, politikoki gaur egun PSE-EEren programa gertuago legoke Bildurengandik, EAJrengandik baino.

Batez ere, politika sozialei dagokienean.

Aurten alderdi berri bat ere izango da: Podemos-Ahal Dugu. rrera horrek jeltzaleei.

Datozen hauteskundeei begira, nola ikusten duzu panorama Gipuzkoan?

Inoiz baino ideia lausotuagoak ditut. Bildu lehen indarra izango dela uste dut, baina garbi daukat inork ez duela lortuko bakarrik agintzeko aukera. Bildu gertu egon zen aurrekoan, baina aurten aldendu egingo da, zeren egoera hori ez da normala Gipuzkoako estruktura politikoan. Beraz, agindu beharko duenak aliantzak egin beharko ditu, eta aliantza horien mende

Nik Ahal Dugu oso hasi berria ikusten dut Euskal Herriko eszenario politikorako. Sortu berri den lagun talde bat da, partidu izena eman zaiona. Ahal Duguk bere mezu erradikalean ezker abertzalearekiko hurbiltasun handia du, baina euskal politikak baditu arrasto nagusi batzuk, eta Ahal Duguk arrasto horien gainean oraingoz ukitu gabe pasa nahi du. Esaterako, burujabetzaren inguruko debateari izkin egin nahi dio. Irabaziren kasuan, berriz, nahaskin berdinak dira, era desberdine-

tan nahastuta. Hortik gutxi espero daiteke.

Udal hauteskundeei dagokienez, herri zerrendak alde batera utzita, Bildu dago Goierriko udal gobernu gehienetan. Eutsiko dio?

Herriz herri ez naiz gauza Goierrin zer gertatuko den ikusteko, inkestak ere ez baitira oso fidagarriak, baina oro har uste dut mantendu egingo direla. Bilduren erronka bere base sozialak mobilizatzea da; hori lortuz gero, ez luke arazorik izango.

Kanpainan zehar zein estrategia erabili du alderdi bakoitzak?

EH Bilduk garaipenaren ideia erabili du bere base soziala mobilizatzeko: ‘Garaipena dago jokoan, eta etor zaitezte botoa ematera’. Beldurraren mezua da, esanez baseak mobilizatzen ez badira EAJk har ditzakeela aldundia eta udalak. Aldiz, EAJk helarazi nahi duen ideia da azken lau urteetako kudeaketa desastre bat izan dela.

Esan beharra dago desastre hori ez dela ikusten. Gipuzkoa duela lau urteko egoera sozioekonomiko berean dago, ez bada hobean. Estrategiak EH

«PSE-EEk aliantza orokor bat egin nahi du EAJrekin, baina ezustekoak ere egon daitezke»

Bildu eta EAJren enfrentamentu horren barruan daude. Denok dakigu Gipuzkoan gauzak bi horien artean daudela, eta besteek, izatekotan, horien ezkonkide izan beharko dutela.

Atez atekoarekin izan ditu tira birak EH Bilduk Goierrin. Izango du horrek ondoriorik?

Ez handirik. Hasieran oso txokeko metodoa erabili zuten.

Argi dago gaur egungo arazoari irtenbidea emateko zaborrak abiapuntutik sailkatu behar direla, baina horrek disziplina sozial ikaragarria eskatzen du, eta eta hori ez da epe motzera lortzen. Pedagogia soziala behar da eta trantsizioko faseak pentsatu behar dira. Bestalde, hasieran, zaborraren arazoa konpontzeko irtenbide egokienaz eztabaidatu beharrean, hegemoniagatiko gatazka sortu zen, gure gizartean oso tipikoa dena. Alderdi bakoitzak demostratu nahi zuen zein mirakulosoa zen bere irtenbidea.

Orain uste dut lau urteren bueltan eztabaida iritsi dela egon behar zuen lekura.

Deskargako lanen gestioa ere kritikatu du EAJk. Zer da garrantzitsuagoa, bukatzea ala ondo egitea? Obra publikoak gure gastuaren parterik handiena dira, eta oso serio hartu behar dira. Fribolitate handia erabiltzen ari dira gauza oso serioekin. Bilduri kritika egiteko sahietsik ahulena hartu du EAJk.

10 GOIBERRI

MOTZEAN UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK

Udaletako langileen ahotsak Hauteskundeek ez dute eteten udal langileen jarduna. Zerbitzu publikoan, nor bere herrirako lanean ari da.

Miriam Luki Zumarraga Udal eta foru hauteskundeen atarian, nola bizi dute Goierriko udal langileek hauteskunde bezpera? Agintean dauden ordezkari politikoen izena eta kolorea mudatuko da edo ez, baina udal langileak ez dira zeuden tokitik mugituko. Guztiak dira barku bereko eskifaia-kideak; kapitainak aldatu egiten dira; arraunlariek, ordea, ez dute ontzia uzten.

Mikel Zabala Lazkaoko udaltzainburua da; 20 urterekin hasi zen udaletxean lanean.

Honezkero, 24 urte dira bertan ari dela. «Herritar askok ez ditu zinegotziak ezagutzen eta guk bitartekari lanak egiten ditugu nahi duten horrengana irits daitezen. Alderantziz ere gertatzen da; politikariek, hala behar

dutenean, herriaz dugun ezagupena baliatzen dute. Gu bitartekariak gara neurri handi batean». Zabalak argi du herriaren agintea herriarena dela, politikariek jardunaren bidea markatzen dute. Orain artean, Lazkaon EAJren eta Bilduren udal gobernuak ezagutu ditu eta biak Lazkaoren hobe beharrez lanean aritu direnaren zalantzarik ez du.

Joxemiel Berasategik 22 urte daramatza Ordiziako lorezain lanetan. Aitortzen du agintea onartzea ez dela beti erraza, «gure arloan gustuek asko eragiten dute; batzuei lorategiak gustatzen zaizkie eta besteei basoak». Azken lau urteotan murrizketen eragina handia izan dela dio, «udal zerbitzu guztietan nabaritu ditugu, bai-

Mikel Zabala Udaltzainburua

«Udal gobernua kolorez aldatzen denean jendeak irudipena izan ohi du udal langileon kolorea ere aldatzen dela. Langileok beti gaude udalean. Gobernu berriek beren ildoak ezartzen dituzte eta guk jarraitu egiten ditugu».

«Geu gara herritarrengandik hurbilen gaudenak. Benetako agintea herriak dauka eta geu haientzat ari gara lanean».

«Hauteskunde garaia berezia da geuretzat. Udal gobernua aldatzen bada ez dakigu nondik egingo duen».

«Ez da ohikoena politikariak geure lanean sartzea eta geuk eguneroko martxari heltzen diogu. Bestelako teknikariei gehiago eragin dakieke. Jarduna asko aldatu daiteke alderdi bakoitzak bereari eusten diolako eta, batzuetan, aginduak goragotik ere badatozelako», «Gu gaude herritarrengandik hurbilen, onerako zein txarrerako».

«Hauteskunde sasoia kezkaz bizi dut, hurrengoa nor etorriko den jakinminare- Joxe Berasategi kin. Hala ere, gure lanak ez dauka etenik Lorezaina eta aurrera egin behar dugu».

Miren Castillo Kultur teknikaria

«Udalean hainbeste urtez lanean egon eta gero, horrenbeste zinegotzi pasa dira gure ondotik, honezkero jakinaren gainean gaudela, udalbatza berarekin edo berriarekin aurrera egiten ikasi dugu».

«Gure jardunean ez dago etenik. Ezberdintasun bakarra da hauteskunde urteetan planifikazioak lehenago itxi behar ditugula».

«Hauteskundeek ez naute kezkatzen.

Lana zintzoki betez gero ez dago arazorik. Jakin-mina baino ez daukat».

GOIBERRI 11

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK MOTZEAN

na lana, halere, atera egin behar da».

Miren Castillo Urretxuko kultur teknikaria da 1987. urtetik.

Behin hauteskundeak igarota, zinegotzi berri batekin lan egitea egokitzen bazaio emango dituen urratsak azaldu ditu: «Arloaren argazkia erakutsiko diogu eta gai berriak berarekin lantzen hasiko gara poliki-poliki. Egokitzapen fase bat egongo da, jakina». Oso argi dauka bera teknikaria dela eta agintera iristen den politikariaren zeregina irizpidea zein izango den ezartzea dela. Hauteskunde sasoia aurreikusten dutela dio, «badakigu lau urtean behin iristen direla eta gure sailen jarduna bermatuta dago hauteskunde garaian ere, nola ez? Kiroldegia ez da isten eta kultur etxeak ere ez».

Langile publikoak dira eta herritarren zerbitzura daude nor bere herria den barkuan.

Q HH;.

HH% !;%

Lazkaoko udaletxeko harreran hartzen dituzte bertako langileek lazkaotarrak. M. LUKI

Herritarrentzat lan egiten dutela diote, hauteskundeak jakin-minez zein kezkaz bizi dituzte Hauteskundeak direla-eta udal jardunean etenik ez dagoela diote hiruek aho batez

ġ ň 5Ä j j Ĥ ń jÎ ġ ĭĭġ ç ė

Ĥ Ä Đ j Ð j

ġ ð ã Ĥ

jÞ ň

ġġÃ ġ ;Đ

Ä ń Ä j Î ç ġ ø Ð j ń j ġ Þj ¶ įė Ä j Þ ġġÃ ġ 0

¶ j ń ø Ä Î ç ġ įė Î j Ð ġ $ Đ Đ Ä j ġ

Þø j Đ j ÞĤ ń j Þ

5 6

;Q;

12 GOIBERRI

MOTZEAN UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK

Batera, gero banatzeko Ezkiotarrek eta itsasoarrek zerrenda bakarra osatu dute bietako ordezkariekin; datorren legealdiko asmo nagusia, ordea, bi herriak banatuko dituen prozesua martxan jartzea izango da. Bitartean, elkarlanean jardungo dute udalean A. Apalategi Ezkio-Itsaso Ezkiok eta Itsasok elkarrengandik banatzea hitzartu dute, eta desanexio prozesuaren lehen pausoak ematen hasiak dira dagoeneko. Banaketa hori gauzatu artean, ordea, elkarrekin jardutea erabaki dute. Igandeko hauteskundeetarako ere, bi herrietako ordezkariak biltzen dituen zerrenda bakarra aurkeztu dute.

Ander Unzurrunzaga ezkiotarra eta Gorka Sasieta itsasoarra zerrenda horretako kideak dira. Banaketaren ideia, aurreko legealdian egin zen partehartze prozesuan atera zela azaldu du Unzurrunzagak.

«Gaiari heldu beharra zegoen, azkenean herri batean horrelako gogo bat agertzen bada, horri bide eman behar zaio».

Prozesu hori elkarrekin eta ahal den guztia adostuta egin nahi dute. Horretarako lehen pausoa, zerrenda bateratua aurkeztea izan da; izan ere, banaketa iritsi bitartean, herritarren eguneroko beharrei ere erantzun egin behar zaie. Tal-

Ander Unzurrunzaga ezkiotarra eta Gorka Sasieta itsasoarra, bi herrien mapa erdian dutela. A. APALATEGI deak «bi konpromiso nagusi» hartu ditu, Sasietak azaldu duenez: «Batetik, Ezkio-Itsasoko kudeaketan elkarrekin lan egitea, eta bestetik, desanexio prozesu hori denentzako ahalik eta baldintzarik egokienetan gauzatzeko lan egitea».

Prozesua dagoeneko martxan dago. Banatze irizpideak

adosteko batzorde bat sortu dute, bi herrietako bizilagunen parte hartzearekin; udalak egiten ditu bitartekari lanak. Behin udal berria hautatutakoan, desanexioaren espedientea udalbatzan onartu eta aldundiari bidaliko diote, bera baita gai hauetarako eskuduntza duena.

Banaketarako epeez nahia-

go dute ez hitz egin, baina Frankismo garaian elkartu eta ondoren banatu diren beste kasu batzuk ikusita, nahiko azkar egin litekeela uste dute. «Legeak markatzen duen prozedura» jarraituko dute, eta pauso bakoitza herritarrak informatuz eta haiekin batera eman nahi dute.

GOIBERRI 13

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK GAZTEAK

Zer diote Goierriko gazteek politikaz?

Asier Zaldua Jaiotze-tasa asko jaitsi da azken hamarkadetan eta, gainera, egungo gazteek ez dutela politikarekiko interesik esaten da sarritan. Hala bada, alderdiek arazo bat dute. Egungo politikoek ba al dute erreleboa nori eman? Zer diote gazteek politikaz? Bi galdera hauei erantzuteko lau gazterengana jo dugu: EH Bilduko Irati Aldaz, EAJko Eric Galvez, PSE-EEko Eva Alvarez eta Irabaziko Unai Orbegozo.

Aldaz beasaindarra da, 24 urte ditu, euskaltegi batean lan egiten du, Ernaiko kidea izan zen eta EH Bilduren zerrendan doa. Politikan aritzeagatik denetik entzun duela dio. «Lagun askok oso ondo iruditzen zaiela eta gehiagok egin beharko luketela diote. Beste batzuek lehen lerroan zertarako jarri naizen galdetu didate. Baina, nire ustez, politikak denoi eragiten digu eta parte hartu egin behar da».

Galvez legazpiarrak 29 urte ditu, makinak esportatzen di-

Babeslea

tuen enpresa bateko kudeatzailea da eta EAJren zerrendetan doa. 2009 amaieran sartu zen alderdian. Lagunek bere erabakia errespetatu zutela dio. «Askotan bizitza zaildu dudala diote. Egia da, baina zure herriaren alde lan egiteak merezi du».

Alvarez beasaindarrak 32 urte ditu eta komunikazio enpresa batean lan egiten du.

Aurten erabaki du PSE-EE alderdian lan egitea. «Nire ideiekin bat dator eta Beasainen agindu dutena egin dutela iruditzen zait. Lagunen eta senitartekoen babesa dut. Ondo dakite politika betidanik gustatzen zaidala».

Orbegozo zumarragarrak 27 urte ditu eta Urretxuko gaztetxeko tabernaria da. Irabazi alderdiaren alkategaia da Zumarragan. Jendeak denetik esan diola dio. «Batzuek politikaz paso egiten dutela diote, baina nik fedea dut. Ezin ditugu politikari guztiak zaku berean sartu.

Politikari duinak daudela erakutsi behar dugu».

Irati Aldaz

Eric Galvez

«Gazteen artean denetik dago, ez nago orokortzearen alde. Gazte kritiko asko daude, ezkerreko alternatiba eraiki nahi dutenak eta lan egiten dutenak. Beste asko ere gertatzen ari denaz konturatzen dira, baina ez dira ekintzetara pasatzen. Politika batere inporta ez zaienak ere badaude.

Dena den, gazteak gero eta kontzienteagoak garela uste dut».

«Une hau ezkerreko politika egiten duten alderdientzat egokia da, egungo egoerara eskuineko politikak eraman gaituela ikusten ari baikara».

«Gazteek gero eta urrunago sentitzen dute politika eta askok politikarien kontua besterik ez dela uste dute, baina guztioi eragiten digun gai bat da. Denok dugu zer esan, zer egin eta zer eskaini.

Guztiok parte hartu behar dugu».

«Ehunka ordu pasa ditzakegu gure herriak edo aberriak dituen arazoei buruz hizketan, baina politikan jardutea da arazo horiei guztiei erantzuna emateko erarik egokiena. Eta ezin dugu ahaztu udala dela herritarrengandik gertuen dagoen erakundea».

Unai Orbegozo

Eva Alvarez

«Ez dakit duela 10-15 urte zein zen egoera, baina egun gazte gutxi dago lekukoa hartzeko prest.

Ez dut ulertzen zergatik. Helburua lortu dute eta jende asko lelotuta dago, telebistako saio tontoei begira».

«15 urterekin hasi nintzen politikan pentsatzen eta duela zazpi bat urte Gazte Komunistaken sartu nintzen. Gazte asanbladako kidea ere banaiz eta hainbat mugimendutan parte hartzen dut. Politikan dabiltzan lagun asko ditut: Gazte Komunistaken, Ernaien...».

«Jendea politikari batzuek egin dutenarekin haserre dago eta politika gaizki ikusia dago gazteen artean. Gainera, gero eta berekoiagoak eta indibidualistagoak gara. Hori guztia dela eta, alderdiek arazoak dituzte erreleboa lortzeko».

«Gazteek politika urrun ikusten dutela iruditzen zait. Hori hankasartze handia da. Politika herria eta jendearen bizi baldintzak hobetzeko tresna bat da. Kexatzea oso erraza da, baina gauzak aldatzeko konpromisoa behar da».

14 GOIBERRI

GARAI BATEAN UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK

Emakumeak ahots eta boz Clara Campoamorrek jarri zituen, bereziki, baldintzarik eta murrizketarik gabe emakumeek botoa emateko eskubiderako oinarriak. Bigarren Errepublika garaian eman ahal izan zuten euskal emakumeek botoa, lehenbizikoz.

Euskal estatutua bozkatzen emakumeak, 1933an. GIPUZKOAKO ARTXIBO OROKORRA-INDALECIO OJANGUREN Janire Arrondo 1931n eman ahal izan zuten lehenbizikoz goierritar emakumeek botoa. Badirudi, ordea, emakumeen boto eskubidearena ez dela efemeride garrantzitsua, ezer gutxi dakigulako

lorpen hari buruz. Ez zuen demokraziak ekarri emakumeak hautesontzietara joatearena, Bigarren Errepublikan iritsi zen.

Eta ez zen garaiko agintarien oparia izan, emakumeek borrokaz lortutakoa baizik.

Hainbat hamarkada lehenago, sufragisten ekintzek eta protestek oihartzun zabala izan zuten herrialde anglosaxoietan. 1890ean lortu zuten AEBen boto eskubidea Elizabeth Cady Stantonek zuzendu-

tako mugimenduari esker. Lehen Mundu Gerraren amaieran, orduko borroka haien uzta jaso eta beste hainbat herrialdeetan indartu zen sufragisten mugimendua. Britainia Handian, Emmeline Pankhurstekek zuzendutako mugimenduaren ekintzen bidez, 1918 urtean 30 urtetik gorakoen boto eskubidea lortu zuten; 1928an, berriz, 21 urtetik gorako guztietan, gizonezkoak bezala.

Espainiako Estatuan ere 1918an sortu zuten Emakumeen Elkarte Nazionala. Garaiko elite intelektualeko emakumeek osatzen zuten. 1931n Espainiako Bigarren Errepublikaren Konstituziora arte ez ziren aintzat hartuak izan, baina, emakume haien eskaerak.

Clara Campoamor eta Victoria Kent diputatu hautatuak izan ziren Kongresuan. Hautagai, bai, eta hautesle ere izateko eskubidean Campoamorri zor zaio, bereziki, baldintzarik eta murrizketarik gabe, orduko konstituzioak parekotasunaren alde egitea.

GOIBERRI 15

UDAL ETA FORU HAUTESKUNDEAK INTERNET

saretik #M24

Sare sozialetan ere kanpaina otz gelditu dira kalean h a u te s ku n deetarako jartzen dituzten panelak.

Alderdi politikoek eta udal hautagaiek modu berriak bilatu behar izan dituzte herritarrengana iristeko, euren mezua iristaratzeko. Internetek eskaintzen dituen abantailekin, sare sozialetan bete-betean murgildu dira politikoak kanpaina honetan. Euren mezua nahi adina zabaltzeko tresna dute, ondo erabiltzen

M

jakinez gero behintzat. Sare sozialena, baina, norabide bat baino gehiagoko kanala da. Sareko erabiltzaileen galderak, iruzkinak eta hitz politak irakurri behar izango dituzte.

Alderdi guztiek, herriz herriz, sortu dituzte kontuak Twitterren. Facebooken ere bai. Ohiko erabiltzaile da Oihane Zabaleta Urretxuko alkatea Twitterren, 513 jarraitzaile ditu. Igor Eguren Ordiziako alkatea (375 jarraitzaile ditu) eta Ioritz Imaz (449) Idiazabalgoa ere ezagu-

nak dira sare sozialetan egiten dituzten ekarpen eta iruzkinengatik.

Mezuaz gain, keinu, begirada, postura eta hizketa moduak muturreraino zaindu dituzten kanpaina izan da honakoa. Aholkularien irizpideak eta formazio saioak jaso eta ÂŤedozertarakoÂť prest jarri dituzte hautagaiak. Ekitaldiak, agerraldiak nahiz herritarrekin hartuemanerako teknika. Teknikaz, baina bakoitzaren estiloa zainduz eta mantenduz. Edukiaz gain, itsurak asko esan nahi duelako.

Atal berezia webgunean Hauteskunde kanpaina abiatu zenetik, atal berezia martxan dago goierri.hitza.eus atarian. Eskualdeko alderdien agerraldiak, hautagaitzen argazkiak eta herriz herri zerrendak kontsultatzeko informazioa jarri dugu eskura.

Sarean dituzu irakurgai egunez egun argitaratu diren alderdien analisiak ere.

Astelehenean, Goierriko Hitza Goierriko Hitza online egongo da maiatzaren 24an ere.

Hauteskunde egunari jarraipena egin eta gauean, berriz, datuak eman eta lehen erreakzioak jasoko ditugu. Astelehenean, ohi ez bezala, GOIERRIKO HITZA kalean izango da.

Datu guztiekin, herrietako udal osaketaren argazkia aterako dugu.