GoiBerri 46. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

46. zenbakia. 2013ko otsailaren 8a

GOI B ERRI Galdera gehiago baina ez zailago Gidabaimena lortzeko martxan den azterketa berriak zeresan handia eman du 8-9

Autoeskoletako irakasleen eta ikasleen iritziz oraingo azterketa ez da aurrekoa baino zailagoa. ASIER ZALDUA

I単aki Hidalgo 3 Iritzia 4-5 Antton Iturbe 6-7 Felipe Pereira 10 Txomin Ferreira 11 Zumarraga 1934/09/02 12 Azoka poltsikoan 14 Asteburuko proposamenak 15

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

ASIER ZALDUA

Iñaki Hidalgo Ordiziako kultura arduraduna

«Danbor-jole baten iruditxoa da egin didaten oparirik bereziena» Asier Zaldua Ordizia Iñaki Hidalgo (Ordizia, 1959) Ordiziako Udaleko kultura arduraduna da. 1985an hasi zen udalarentzat lanean, liburutegiko arduradun gisa. Ordiziar petoa da eta danbor-joleen buru da herriko danborradan.

Ekitaldi honek 100 urte bete behar ditu eta mendeurren ospakizunak antolatzeko batzordean parte hartzen ari da.

Zaletasun bat.

Musika klasikoa, abesbatzak eta argazkigintza.

Oporretarako leku bat.

Azken urteotan Cambrilsera

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

(Tarragona, Herrialde Katalanak) joan naiz familiarekin.

Janari bat.

Liburu bat.

Edari bat.

Joan Mari Irigoienen Lur bat haratago. Nobela historikoa asko gustatzen zait.

Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.

Musika talde bat.

Jaso duzun oparirik bereziena.

Asko. Pink Floyd eta The King Singers, adibidez.

Ezkondu nintzen egunean oparitu zidaten danbor-jole baten iruditxoa.

Haragia eta gozokiak.

Ardo beltza.

Bi semeen jaiotze eguna.

Abesti bat.

Agustin Goytisolo poetaren Poemas para Julia, Paco Ibañezek abestua.

Amets bat.

Lana dugunok lan apur bat gutxiago eginez, guztiontzat lana lortzea.

«Musika klasikoa, abesbatzak eta argazkigintza dira nire zaletasun nagusiak»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Eskeine Legorburu Kudeatzailea: Aloña Landa Koordinatzailea: Loinaz Agirre Produkzio arduraduna: Mikel Albisu Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Gorroto duzuna.

Zurikeria.

Goierriko txoko bat.

Ordiziako parkeak: Oiangu, Barrena, Oreja...

Herriko alkate bazina...

Ez nintzateke alkate izango.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea: goiberri.hitza.info Posta elektronikoa:

Urbialde plaza 7, behea. 20200.

Urretxu:

goierritarra@hitza.info otamotz@otamotz.com

Barrenkale 13. 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

673 69 90 95 – asubinas@bidera.eu 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

04 GOIBERRI

IRITZIA

Denis Elortza eta Eider Alustiza Emun-eko aholkulariak

Parte-hartze politikak eta arrakasta emokrazia parte-hartzailea», «herritarren partaidetza», «kudeaketa publiko garden eta irekia» eta gisako etiketekin etorri dira gure herrietara prozesuak, webguneak, bilerak, erreferendumak eta bestelako parte-hartze ekimenak. Azken urteetako joera globala da erakunde publikoetako geroz eta politikari eta teknikari gehiagok herritarren hitza oinarritzat hartzea arazo zehatzak konpontzeko, beharrak detektatu eta aurrera begirako politika publiko orokorrak zirriborratzeko, gatazkei irtenbidea bilatzeko edota erakundeen eguneroko kudeaketaren inguruko norabideak markatzeko.

Goierriko zenbait herritan ere izan ditugu azkenaldian herritarren parte-hartzea helburu izan dituzten ekimenak, eta ekimen horietara hurbildu diren herritarrek oro har eskertu egin dute politika egiteko modu hori. Izan ere, politika egiteko modu ilun eta autoritarioagoak ez ditugu urrun, eta horien on-

D

dorioak gaur egun ere nozitzen ari dira zenbait herritar. Erakunde publikoen politika-molde parte-hartzaileagoa eta kudeaketa irekia garatzeak kultura aldaketa handia eskatzen die bai politikariei, gobernuan nahiz oposizioan egon, bai herri administrazioko langileei eta bai herritarrei eurei. Kulturaeraldaketa horretan zuzenean zerotik ehunera pasatzeak izan ditzake bere arriskuak eta, horrenbestez, hastapen hauetan garrantzia berezia du emango ditugun pausoak neurrikoak eta arrakastatsuak izateak, kultura aldaketa hori indarrez sustraitu dadin eta denboran luze iraun dezan.

Zentzu horretan, politikari, teknikari, aholkulari eta herritarrok, eragile guztiok erantzukizun handia dugu martxan jarri nahi ditugun parte-hartze ekimen horietan bete-betean asmatzen. Parte-hartze ekimenen loraldi hau erakargarri izan dadin, batetik, herritarrek gertu-gertu sentitzen dituzten gaiak aukeratu behar ditugu ekimenotarako eta, bestetik, komunikazio-lan berezia egin

behar dugu tipologia desberdineko herritarrak bileretara eta foroetara etor daitezen. Gaiaren edo eduki teknikoen konplexutasunak ere urrundu ditzake herritarrak eta, horrenbestez, pedagogia eta progresibitatearen bidea hartu behar da herritarrek parte-hartze prozesuetara lotuta jarrai dezaten. Adibidez, udal aurrekontu parte-hartzaileen prozesuetan, udal aurrekontuen alor guztiak xehetasun txikieneraino hasieratik jorratu beharrean, hobe da urtez urte jardun eremuak eta sakontasuna pixkanaka handitzen joatea: esate

baterako, hasieran soilik herriaren beharrak detektatuz eta kanpo gastuetarako lehentasunak jarriz, eta gerora, modu

Parte-hartze ekimen horietara hurbildu direnek eskertu egin dute politika egiteko bide berria.

progresiboan, diru-sarrerekin lotutako zerga politikak birplanteatuz edota udalaren gastu arruntak ere aztertuz.

Herritarren partaidetzako ekimen guztien oinarrian pertsonak daude eta pertsonen parte-hartze horren atzean, berriz, espektatiba jakin batzuk. Ekimenon markoa (helburuak, mugak, erabakimena...) hasiera-hasieratik argi utzi behar zaie parte-hartzaile guztiei, horrela, herritarren proposamenak herri administrazioak garatzeko modukoak izango dira eta proposamenon betetze-maila handi batek parte-hartzaileak asebeteko ditu.

Eta arrakasta horrek politika publikoak hobetzeko bidean parte-hartzen jarraitzeko indarra eta gogoa emango dio herritarrari.

455

11

litro Legazpin. Urtarrila euritsua izan da benetan, historiako urte euritsuenen parekoa. 1927, 1928, 1979 eta 1981 urteetako bezain euritsua. Legazpin adibidez, metro koadroko 455 litro egin du. Goierriko hiru urtegiak bete-beteta daude.

udal. Arama, Altzaga,Beasain, Ezkio-Itsaso, Gaintza, Itsasondo, Lazkao, Legazpi, Ordizia, Urretxu eta Zaldibiako Udalak, kontratu publikoetan hizkuntza irizpideak txertatuko dituzte, euskarak tokia izango duela bermatzeko.

Txinpartak «Nafarroako toki komunikabideen bileran ohartu ginen ahulezia ere metatu daitekeela indarra sortzeko» Mikel Irizar

Tokikom-en zuzendaria

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Iritsi dira inauteriak!

Goier Rio tropikala. Sanba, gozatu eta ondo pasa!

Maien egutegiarekin batera mundua ia-ia amaitu zaigunaren kontuarekin eta krisiaren sakonenean gauden honetan, ezinezkoa zait Mikel Slavo Zizek pentsalariak berari buruzko dokumentalean aipatzen duen paradoxa batez ez gogoratzea (youtuben ikusgai): errazagoa zaigula gaur egun munduaren suntsipena imajinatzea (birusak, asteroideak...) sistema kapitalista globalizatuaren aldaketa bat baino. Ordezko bat ez esateagatik!

Izan ere, orain 30-40 urtetako eztabaida politikoak ahaztu eta ia denok uste dugu berau geratzeko etorri dela eta gehiegi aldatu gabe jarraituko duela bere horretan. Murrizketa gogorren ordezko ekonomia sustapen politikak izango dira akaso gurean… baina ez espero aldaketa handirik Mikel. Ziur nago zuri ere Sarkozyren kapitalismoa birfundatzeko proposamen haiek irribarretxoa ateratzen dizutela gaur egun.

Sistema ekonomiko hori kudeatuko duten politikariak aukeratzerakoan ere, aukera nagusienen artean alde handirik ez dagoela gehienok onartzen dugu, isilean bada ere. Min berdintsua emango

liguketela merkatuek, eskuin ukabilaz beharrean ezkerrekoaz kolpatuko bagintuzke. FMIko buru ohi DSK Frantziako sozialisten buru izatekotan egon zela oroitzea besterik ez dago, edo Europan barrena dabilen Almunia bilbotar sozialistaren iritziak entzun.

Hortaz Mikel, zaila dirudi Robespierrek zioen eta gehienon ezkutuko desio uste dudan iraultzarik gabeko iraultza. Hots, sakoneko aldaketak baina dugun bizimodu oparoa alde batera utzi gabe.

Baina galdera da Mikel, merezi ote dugu?

Jon Artola

bat eta

Galdera ederra bota didazu testu amaieran Artola… Ea merezi dugun? Gogora datorkit behin elkarrizketatu nuen rokero batek esandakoa: «Gizakiak merezia dauka gertatzen zaion guztia!» Eta ez zen gauza onez ari, ez jauna…

Egia esan, zuk diozun moduan alde guztietatik jasotzen ari garen garai hauetan oraindik gizartean iraultza txinparta ahul bat ere ez ikusteak ez du gure alde asko esaten… (orain gutxi ere aritu gintuan iraultzari buruz, ezta Jon?). Agian, zuk amaieran aipatutakoak badu bere eragina. Bere bizimodua mantendu nahi duena nekez hasiko da borrokan, gauzak aldatu nahian… Kontua da, ez zaigula gehiegi geratzen oso gauza gutxi izateko eta, hala ere, lo jarraitzen dugula…

Italiar bati entzun nion behin Berlusconik hauteskundeak irabaztearen arrazoi nagusia italiar gehienek bera bezalakoa izan nahi zutela zela. Agian horrelako zerbait gertatzen zaigu hemen ere. Ez dugu etengabe estutzen eta kolpatzen gaituen sistema hau

bat Mikel Alvarez

atsegin, baina bere horretan jarraitzen duen bitartean guk ere piramideko gailurrera iristeko itxaropena mantentzen dugu. Nik zer dakit, aholkulari, nahierara aukeratutako teknikari edo Bisitarian Euskitzeren anfitrioi…

Ez dakit galdera erantzun dizudan, baina onartu beharrean nago esan duzun guztiarekin ados nagoela, gauza batean ezik. Almunia bilbotarra!? Benetan?

06 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

Antton Iturbe Musika aditua

«Musika entzuteko eta musikaz jakiteko gogoa aspaldi piztu zitzaidan» Miriam Luki Urretxu Antton Iturberen (Urretxu, 1971) ogibidea tren errailetatik doa; Beasaingo CAF lantegian ingeniaria da. Barruak, hala ere, musikaz eta zineaz betetzen zaizkio. Zientzien eta letren arteko aukeraketa egin zuenean, lehenengoa hautatu zuen, eta zaletasunaren esparruan utzi zituen doinuak eta fotogramak.

Iazko urritik musikaren inguruko zutabe bat idazten du BERRIA egunkarian, aurretik Entzun aldizkarian hasia zuen musika kritikari ibilbidea.

Erosi zenuen lehenengo zintaraino edo biniloraino egingo al genuke atzera?

Musika zaletasuna betidanik nirekin joan den zerbait dela esango nuke. Ez da etxean transmititu didaten zerbait, baina nonbait gogo hori aspaldi piztu zitzaidan; musika entzuteko eta musikaz jakiteko gogoa. Gogoratzen dut erosi nuen lehenengo zinta, bai; Urretxuko jai batzuetan Itoiz taldearen Espaloian lana. Haren atzetik Bruce Springsteen, U2 eta Dire Straits etorriko ziren; talde klasikoak, alegia. Edozein modutan, hasiera-hasieratik musika batek beste batera eramaten ninduela jabetu nintzen.

Kate hori jakin-minak bultzatuta sortzen al zen?

Bai. Ez nuen disko batean geratu nahi, disko hori milaka aldiz entzun eta kito. Egile horrek zer entzuten zuen, musika horren atzean zer zegoen, nor aipatzen zuen elkarrizketetan, diskoaren eta artistaren testuingurua zein zen... Dena jakin nahi nuen. Nire interesa handitu, eta aldi berean Jon anaia musikari egin zen; Hot Dogs taldeko abeslaria izan zen denbora luzean. Gero bakoitzak bere gustuen araberako bidea jarraituko bazuen ere, zaletasun bera izate hark gure arteko harremana ondu zuen. Oheratzerakoan, adibidez, John Coltrane-ren disko bat jartzen genuen baxu-baxu gurasoak esna geundela jabetu ez zitezen. Gau haiek magikoak izan ziren.

Lanbideak Estatu Batuetara eraman zintuen. Han egindako bizialdia mugarria izan zela esango al zenuke?

Dudarik gabe.

2000tik 2005era Washington hiriburuan eta Pittsburgh-en (Pensilvania) bizi izan ginen Ana Cabezas emaztea eta biok. Niretzat esperientzia garrantzitsua izan zen, hala maila profesionalean nola bizitzako beste esparruetan. Ingelesa ederki ikasi nuen, eta beste kultura bat barrutik ezagutu ere bai.

Estatubatuarren gaineko au-

rreiritzi asko erori al zitzaizkizun?

Hanburgesak eskuetan dituzten kultura gabeko lodikoteak direnaren mito hori berehala erori zitzaidan, noski. Estatubatuar asko dago, eta toki guztietan bezala bakoitza bakarra da.

Jende oso interesgarria ezagutu nuen. Azken etapan, Pittsburgh-en abangoardiako eszena alternatibo zabalaren berri

«Gogoan dut erosi nuen lehenengo zinta; Urretxuko jaietan, Itoizen ‘Espaloian’» «Estatubatuarrak kultura gabeko lodikoteak direnaren mitoa erori zitzaidan» «Zirrara sortzen didaten pasarteak transmititzen saiatzen naiz nire zutabeetan»

izan nuen: lokal bereziak, arte erakusketak, musika kontzertuak, abangoardiako zinema...

Hori guztia auzolanean antolatzen dute, jarduna sekulakoa da eta gauzak egiten motibatzen zaitu. Iniziatiba handiko jendea da. Finean, herrialde oso bat eraiki duen herria da, ez bakarrik enpresaren alorrean, baita kulturaren esparruan ere.

Iniziatiba izateko joera hori zurekin ekarri al zenuen bueltan?

Baietz esango nuke. Bueltan Azkoitiko Mataderixara joaten hasi ginen; han egiten dutena oso interesgarria da. Arto Artian izeneko elkartea sortu zuten, eta Euskal Herriko musikari ezberdinen lanak argitara ematen dituzte; musikari ezberdinen multzoan musika zailagoak egiten dituztenak egon litezke, abangoardiaren barruan koka daitezkeenak. Elkarteak, gainera, ez du helburu komertzialik. Ni, emaztearekin batera, taldean sartu nintzen eta hainbat ekimenetan aritu gara lanean.

Nola iritsi zinen Mataderixatik eta Arto Artean elkartetik lehenengo musika iruzkinera?

Gora Japon taldearen kontzertua ikustera joan ginen, eta saioari buruzko zerbait idazteko gogoa sortu zitzaidan. Beti irakurri izan ditut musika aldiz-

GOIBERRI 07

ELKARRIZKETA

kariak, baina beharbada nire burua gutxietsi eta nik neu idazteko gai ez nintzela pentsatu nuen luzaroan.

Orduan azaleratu al zen Estatu Batuetatik ekarritako ekintza grina hori?

Bai, hari esker beldur eta lotsa gutxiago izaten ikasi nuen. Iruditzen zaizu gauzak erabat perfektu egiten ez badituzu ezin dituzula egin, dena ez badakizu ez dakizula ezer ere. Baina, abiapuntua beste bat dela ikasi nuen: esateko zerbait al duzu?

Nik, kontzertu haren ondoren esateko zerbait nuela sentitu nuen.

Eta idatzi egin zenuen.

Idatzi nuen testu bat, eta lehenengo eta behin taldeari berari bidali nion. Gustatu zitzaien, eta hainbat aldizkaritara helarazi nuen jarraian. Entzun aldizkari nafarretik erantzun zidaten publikatu nahi zutela esanez.

Sekulako poza eman zidaten.

Ordutik kolaborazio gehiago egin ditut. Askatasun osoa ematen didate, eta nire erritmoa errespetatzen dute, ez baita nire ogibidea.

BERRIAko zutabea idazteko aukera nola sortu zitzaizun?

Entzun-en egiten dudan lanari esker, kontaktuak ugaritu zaizkit, tartean, BERRIAko Mikel Lizarralde; berak proposatu zidan BERRIAn idaztea. Hasieran lotsa eta beldurra sortu zizkidan proposamenak, izan ere B ERRIA egunkari nazionala da, denontzat idatzia; haren aldean Entzun bat, musika zaleen ghettoa izan daiteke. Izua gainditu nuen nonbait, eta aurreko urrian hasi nintzen zutabegile lanetan. Hamabost egunean behin zutabe bat idazten dut.

Nondik elikatzen zara zutabeak idazteko?

MIRIAM LUKI

Entzun eta irakurtzen ditudan musiken eta pasarteen artean, zirrara sortzen didatenak transmititzen saiatzen naiz. Adibidez, David Bowie musikariaren buelta. Hamar urtez itzalean egon eta gero, inork jakin gabe bi urtez lan egin ondoren, disko berria atera du.

08 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Azterketa berria Gidabaimena lortzeko azterketa berria martxan da, eta aldaketak zeresan handia eman du, gidabaimena eskuratzea lehen baino zailagoa dela zabaldu baita. Autoeskoletako irakasleak eta ikasleak ez datoz bat iritzi horrekin.

Asier Zaldua Urretxu Gaur egungo gizartean autoak sekulako garrantzia du eta, beraz, gidabaimena edukitzea ia ezinbestekoa da. Hala, ez da harritzekoa ikasleak azterketa egunean oso urduri jartzea.

Egunotan are eta urduriago daude, azterketa erabat aldatu baitute. Goierriko autoeskoletako irakasleek, ordea, ez dutela kezkatuta egoteko arrazoirik diote.

Solozabal autoeskolako Josemi Solozabalek azaldu ditu azterketa berriaren nondik norakoak. Bere ustez, «aldaketa

gutxi» eman dira. «Azterketa teorikoari dagokionez, lehen 800 galdera zeuden, 40 testetan banatuta. Testak finkoak ziren».

Azterketa berrian, berriz, askoz ere galdera gehiago daude.

«Orain azterketa ordenagailu bidez prestatzen da. 15.000 galdera daude eta horiekin testak prestatzen dira. Programak egunero test ezberdinak egiten ditu», aipatu du.

Aldaketak aldaketa Solozabalek , argi utzi nahi du azterketa ez dela lehen baino zailagoa.

«Ikasi beharreko edukia lehen-

go bera da. Lehen ikasleek testak buruz ikasten zituzten, eta kito. Orain, berriz, testu liburua benetan ikasi beharra dago.

Agian lehengo sistema apur bat errazagoa zen ikasleentzat, baina egungoa egokiagoa da».

Azterketa praktikoan ere aldaketak egon dira, eta horiek dira, hain zuzen ere, zeresan handiena eman dutenak. Iraupena ez da aldatu (25 minutu), baina lehengoak atal bakarra zuen eta egungoa hirutan banatua dago. Hasteko, aztertzaileak galdera bana egiten die ikasleei: nondik bota behar den

olioa, non dagoen uraren depositoa, gurpila aldatzeko erremintak non dauden, gurpila nola aldatzen den...

Ondoren, autoan sartzen dira. Aztertzaileak ikasleari berak nahi duen tokira joateko esaten dio, edo toki jakin batera joateko agintzen dio. Proba hau berria da eta helburua ikasleek azterketa gainditu ondoren gidatu beharko duten moduan gidatzea da.

Hirugarren atala betikoa da.

Ikasleak aztertzailearen aginduak jarraituz gidatu behar du autoa: biribilgunean irteera hau

GOIBERRI 09

ASTEKO GAIA

edo bestea hartu, bidegurutzean alde batera edo bestera jo, esandako tokian aparkatu...

Nahiz eta lehen ere motorrari buruzkoak ikasi beharra zeuden, horrek eman du zeresanik handiena. Dena den, beste berrikuntza batzuk deigarriagoak dira. Aztertzaileek gidatze eraginkorra kontuan izango dute, adibidez. «Inork ez du suspendituko erregai asko kontsumitzeagatik, baina akats arin bezala hartuko da».

Bestalde, orain aztertzailea bera da ikasleari azterketa gainditu duen ala ez esan eta zergatiak azaltzen dizkona. Josemi Solozabal aldaketekin ados dago. «Ikasleek seinalizazioari arreta handiagoa jarri beharko diote eta hori ona da.

Gurpil aldaketari eta antzerakoei buruzko galderei dagokionez, lehen ere hori galdetzeko aukera zuten, baina ez zuten egiten. Azterketa eguneratu egin da, baina ez da lehen baino zailagoa. Lehen adina jendek gainditzen du eta ez dira eskola gehiago hartu behar. Eskolen

ikuspegia aldatu da, besterik gabe».

Komunikabideek gaiari merezi duena baino garrantzia handiagoa eman diotela ere uste du. «Dena den, gizarteak autoeskoletan egiten dugun lana ezagutzera emateko balio izan du, eta hori ona da».

Ezkerrean, Lucia Irure ikaslea Manolo Carro irakasleari olioaren haga non dagoen azaltzen. Eskuinean, Carro Itziar Betegiri azalpenak ematen. ASIER ZALDUA

Motorrari buruzkoak Urretxuko Antzuola autoeskolako Manolo Carro Solozabalekin bat dator: berak ere aldaketak ez direla sekulakoak eta azterketa berria ez dela aurrekoa baino zailagoa uste du. «Lehengoan, gure ikasle batek, nik azalpenik eman gabe asmatu zuen non zeuden olioaren haga, bateria, ura...».

Carrok ere azterketa berria hobea dela gainditzea ez dela gehiago kostako uste du. «Lehen baino pixka bat gehiago ikasiko dute. Dena den, auto bakoitzak toki batean du gauza bakoitza. Honen guztiaren helburua gazteak autoa ezagutzearen garrantziaz kontzientziatzea dela uste dut».

«Agian lehengo sistema apur bat errazagoa zen, baina egungoa egokiagoa da» Josemi Solozabal Autoeskola irakaslea

«Motorra ezagutzea eta tokietara nola joan asmatzea erraza iruditzen zait» Lucia Irure

Autoeskola ikaslea

Itziar Betegik eta Lucia Irurek Antzuola autoeskolan hartzen dituzte eskolak. Betegi azterketa teorikorako prestatzen ari da eta Irure, berriz, praktikorako.

Lehena bigarrena baino urduriago dago.

Betegik 18 urte ditu eta gidabaimena beharrezkoa duela dio. «Kimika ikasten ari naiz, eskola partikularrak Beasainen hartzen ditut eta trenean ez naiz oso ondo moldatzen. Gurasoei beldur pixka bat ematen die, baina hala independenteagoa izango naiz. Nire lagun batzuek dagoeneko badute gidabaimena. Udan eskuratu zuten.

Zortea izan zuten, orduko azterketa errazagoa baitzen», esan du Betegik.

Irure ez da iritzi berekoa.

«Motorra ezagutzea eta tokietara nola joan asmatzea erraza iruditzen zait. Oraingoz ez dut gidabaimenik behar, baina lehenbailehen eskuratzea komeni da. Nire lagun batzuek iaztik dute, baina gurasoek lehenik eta behin unibertsitatera egokitzeko esan zidaten».

10 GOIBERRI

GAZTEAK

Felipe Pereira da Segura-Goierri futbol taldeko ordezkari berria Fin-fin egiten du Felipe Pereirak ordezkari lana. Taldearen partida eta entrenamendu guztietan laguntzen du.

ANE ARRIETA

Babeslea

Ane Arrieta Segura Felipe Pereira (Segura, 1983) Segurako futbol taldearen zalerik finena da, dudarik gabe.

Ume-umea zenetik joaten da futbol zelaira partida guztiak ikustera. Goizez piezak montatzen lan egiten badu ere, «denbora librean futbolarentzako bizi» dela dio berak.

Hain jarraitzaile sutsua zela ikusita, Segura-Goierri Futbol Taldeko entrenatzaileak taldearen ordezkari izatea proposatu zion. «Ordezkaria herritarra izatea nahi nuen eta ahal zela taldekideen familiakoa ez zena, eta Felipek lan hori ondo egin zezakeela iruditu zitzaidan», dio entrenatzaileak. Pereirak berehala eman zion baiezkoa, eta entrenamendu eta partida guztietan fin-fin laguntzen du orain.

Entrenatzailearen esanetan «taldeari zorte ona ematen dio lehenengo partidatik» eta «asko laguntzen digu futboleko materiala ateratzen eta sartzen». «Partida jokatzen ari di-

«Taldeari zorte ona ematen dio lehenengo partidatik, eta asko laguntzen digu»

rela taldeko jokalariren bat zauritzen bada ere bera botikinarekin joan eta zauriak sendatzen dizkie». Partidak hasi aurretik jokalariei fitxak banatzeaz ere arduratzen da, eta batez ere taldea animatzen egiten du ahalegin handiena.

Gogotsu lan egiten du Taldekideek diotenez «lehenengo egunetik gogo askorekin ari da lanean eta oso gustura» daude berarekin. Pereirak egiten duen lana lotua bada ere, «merezi duela eta asko gustatzen zaiola» argi dauka segurarrak.

Herriko futbolariak gertugertutik jarraitzeaz gain, Barçazale amorratua da, eta Rreala ere oso gustuko du. «Barçako jokalari guztiak» gustatzen bazaizkio ere Messi da bere «heroia».

Urtean zehar futbolean jokatzen ez badu ere, Seguran San Joan jaietan antolatzen duten kuadrilen arteko futbito txapelketan ez du hutsik egiten. «Golak sartzea» da gehien gustatzen zaiona, eta partida horietan «oso-oso ondo» pasatzen duela dio.

Aurrera begira, Segurako taldea animatzen jarraitzeko asmoa du eta bere lana ahalik eta ondoen egitekoa ere bai.

GOIBERRI 11

MOTZEAN

Txomin Ferreira Iker Valle artista andoaindarraren lanak ikusten; otsailaren 15era arte ikus daiteke erakusketa. LOINAZ AGIRRE

Artearen aterpea Ia 25 urte daramatza Txomin Ferreirak Beasaingo Aterpe tabernan Goierriko eta inguruko artisten lanak erakusten. Goierriko artisten sehaska bilakatu da Aterpe. Zilarrezko ezteien aitzakian, pintura lehiaketa berreskuratu nahi du.

Loinaz Agirre Beasain Urrian 25 urte beteko diraTxomin Ferreirak Beasaingo Ezkiaga pasealekuan Aterpe taberna ireki zuela. Taberna berezia da Aterpe; besteak beste, tabernako ezker paretan, beti artelanak zintzilikatuta daudelako. Jesus Lopez Zuluetarena izan zen lehenengo erakusketa, eta Fernando Laborderena bigarrena. Harrezkeroztik, etenik gabe, Goierriko eta inguruko artisten erakusleihoa izan da Beasaingo Aterpe taberna. «Irenne Laffitek asko lagundu zidan.

Zumeta ekarri zuen. Nahi gabe, jendea animatzen hasi zen eta etortzen hasi zen», dio Txomin Ferreirak. Bere kalkuluen arabera, 368 erakusketa jarri ditu Aterpe tabernan.

Goierriko eta inguruko artistentzat erreferentziazko lekua da. Aterpe Goierriko artisten sehaska dela esan daiteke.

«Artista askok lehenengo erakusketa Aterpen jarri dute. Hemendik denak pasatu dira».

Ondorioz, «Goierrin maitatua» sentitzen da. «Artista guztiak ezagutzen ditut eta beraiek ni ere ezagutzen naute. Zentzu

«Goierrin maitatua sentitzen naiz; norbait sentitzen naiz pinturaren arloan» Txomin Ferreira

Aterpe tabernako nagusia

horretan, norbait sentitzen naiz pinturaren arloan», dio Ferreirak. Udazkenean, Gorka Salmeron eta Jokin Telleria goierritarren lanak ikusteko aukera izango dela aurreratu du Ferreirak.

Goierritarrak hezi Erakusketez gain, Aterpe pintura lehiaketa ere antolatu izan du Ferreirak. «Lehiaketak ere izena eman dio tabernari», dio.

19 urtean antolatu izan du, baina jaisten hasi zela eta, antolatzeari utzi zion. «Itxura denez, gazteei kosta egiten zaie lehiaketetara aurkeztea». Zilarrezko ezteien aitzakian, aurten berreskuratu egin nahi du lehiaketa, aurrentzean hiru urtean behin egiteko.

Goierritarren arte hezkuntzan ere bere aletxoa jarri du Ferreirak, era eta estilo askotako artea erakutsi baititu: pintura, argazkia, taila, zeramika, kaleko artistak... Bezeroak ohituta daude, baina hasieran, erakusketa abangoardistagoren bat jartzen zuenean, «oso gaizki» pasatzen zuen. «Jendeak ez zuen ulertzen, paisajeak bakarrik ikustera ohituta zegoen».

Gaur egun horrelakorik ez da gertatzen, jendea ohitu da, hezi da. «Eskola ere izan da Aterpe.

Jendea kanpora doanean, katalogoak ekartzen dizkit».

Koadroei begira denbora asko pasatu du Ferreirak, baina inoiz ez da pintzela hartzera ausartu. «Ez, beti beldur handia eman izan dit».

12 GOIBERRI

GARAI BATEAN

Zumarragan protestan 1934. urteko irailean Euskal Herriko eta Kataluniako hainbat parlamentari, alkate eta ordezkari politiko Zumarragan bildu ziren, gobernuak batzarra debekatu bazuen ere. Telesforo Monzon eta Indalecio Prieto bertan izan ziren.

El Dia egunkariak azal osoa eta hainbat orrialde eskaini zizkion gertakariari irailaren 4ean.

Kazetariak Zumarragara iristeko igaro behar izan zituen Goardia Zibilen, Asaltoko Goardien eta Mikeleteen kontrolak aipatuz hasten du kronika: Iruran, Tolosa sarreran eta irteeran, Ormaiztegin, Ezkion eta Zumarraga sarreran.

Gertakari askoko eguna

Alex Areizaga Zumarraga 1934ko irailaren 2an Euskal udaletxeen mugimendua deiturikoak batzar garrantzitsu bat antolatu zuen Zumarragan.

Mobilizazioa debekatu egin zuen orduko gobernuak, baina poliziaren eta gobernadore zibilaren gainetik, herritarrek eta ordezkari politikoek udaletxera sartu, eta asanblada egitea lortu zuten.

Madrilgo parlamentuko euskal ordezkariak, diputatuak, Kataluniako parlamentariak eta herri askotako alkateak eta zinegotziak bildu ziren, gobernuak kontzertu ekonomikoaren inguruan hartutako hainbat erabakigatik protesta egiteko.

Protesten oinarrian Espainiako gobernuak ardoaren gaineko zerga kentzeko hartutako erabakia zegoen, udaletxeen diru iturri garrantzitsua zena.

Egun hartako argazkiak Kutxateka.com webean daude.

Behean, ‘El Dia’ egunkariaren azala. CC BY-NC-ND-3.0-ES 2013 / KUTXATEKA / MARIN

Zumarragako asanbladak eragin politiko handirik izan ez bazuen ere, balio sinboliko handia izan zuen, lehen aldia baitzen, denbora askoan, Euskal Herrian nazionalistak eta sozialistak elkarrekin aritu zirela. Indalecio Prieto sozialista eta Telesforo Monzon abertzalea bertan izan ziren.

Apaingarri nazionalistek eta bandera kataluniar batzuek apaintzen zuten Zumarraga, eta herria ÂŤmilitarki hartutaÂť zegoela ere jasotzen du kronikak. Plazan merkatu txiki bat jarri zutela ere badio, eta udaletxeko arkupeak pinuz eta adarrez apainduta, eta poliziaz beteta zeudela. Hauek telefono zerbitzuan ere sartu zuten eskua, badaezpada.

Manifestazio bat egin zuten geltokitik udaletxeraino, eta bertan, poliziak dantzariek eta bandako kideek osatutako lerroak apurtzea lortu bazuen ere, atzetik zetozen politikariek eta herritarrek aurrera egitea lortu zuten, porra eta fusil kolpeen artetik. Udaletxerako sarbidea ere itxi nahi izan zuten goardia zibilek, baina jendetzak eraikinean gora egin zuen eta asanblada egitea lortu zuten azkenean. Tentsio unez betetako batzarra izan zen eta Gernikako Arbola ere kantatu zuten.

Leihoak ireki zituzten herritarrek ere entzun zezaten, eta Gobernadore Zibila hau ekiditen ere saiatu zen.

Itzulerakoan geltokian, Agur Jaunak kantatuz agurtu zituzten parlamentariak.

GOIBERRI 13

INTERNET

saretik Sarean ikusia

Irudia

Goierritarrak Ereiaro kanalean Berria egunkariak Ereiaro euskararen kanala sustatu du. Euskararekin lotutako albisteak, iritziak eta hausnarketak biltzen dira bertan. Hainbat goierritarrek kolaboratzen dute Ereiaron. Besteak beste, Lurdes Auzmendi, Karmele Aierbe eta Bittor Oroz ataundarrek, Andoni Sarriegi beasaindarrak, Mikel Irizar ormaiztegiarrak, Xabier Mendiguren ezkiotarrak, Josu Aztiria zumarragarrak etaJon Urdangarin lazkaotarrak. http://kanalak.berria.info/ euskara

Inkesta goierri. hitza.info Zer iruditzen zaizu Legorretan, Zaldibian eta Itsasondon atez-ateko bilketa sistema ezartzea? ✓ Ondo ...........................%84 ✓ Gaizki.............................%13 ✓ Berdin dit .......................%3

Monozikloz, dispertsioaren kontra Jon Lekuona ordiziarrak, Beñat Otegik lagunduta, Ordizia eta Iruñea arteko bidea egin du pasa den asteburuan, monozikloaren gainean, euskal presoen eskubideak aldarrikatu eta dispertsioa salatzeko. Albisteak oihartzuna izan du sarean, eta batez ere, sare sozialetan. Bidaiaren inguruko albistea eta argazki galeria, Goierriko Hitzaren asteko sarrerarik bisitatuena izan da. goierri.hitza.info

Klik

Inkesta otamotz.com Zer iruditzen zaizkizu Zumarragako hiriguneko zirkulazio aldaketak? ✓ Gaizki........................%76,3 ✓ Ondo..........................%23,7

Han eta hemen

Bertso egunean, ‘Zer krisi?’

Saizarbitoria hizlari Urretxun

Bertsomovieda lehiaketa abian

Urtero zeresana ematen duen bertso edo kantaren bat ateratzen da Bertso Egunetik. Aurten, Aitzol Barandiaran ataundarrak eta Iñaki Gurrutxagak, Beatlesen doinu batean oinarrituta egindako Zer krisi? kantak izan du sona gehien. www.eitb.com/eu/audioak

Joan zen ostegunean Ramon Saizarbitoria idazlearen bisita jaso zuten Zumarragako eta Urretxuko Irakurle Taldekoek.

Martutene liburuz solasean aritu ziren. Gotzon Aranburu kazetariak bideoan bildu ditu han esandakoak. www.otamotz.com

Lehen edizioak izan zuen harrera ona ikusita, Arrano kultur elkarteak bigarren urtez segidan antolatu du Bertsomovieda lehiaketa. Bertsoa oinarri duten bideo lanak bidali behar dira, martxoaren 13a baino lehen.

Azalpenak webgunean daude. www.bertsomovieda.com

14 GOIBERRI

GURE LURRA

Azoka poltsikoan Asteazkenetan Ordiziara joaterik ez duenak, sakelako telefonoan izan dezake erosketak egiteko aukera. Android eta Apple smartphonetarako «Ordiziako Azoka» aplikazio berriari esker, gertuago daude eroslea eta baserritarra.

Janire Arrondo Ordizia Herrian azoketara goizean goiz produktu onenen bila joatetik, erosketak kanpoko elikagaiak saltzen dituzten gune handietan egitera igaro da gizartea.

Azken hamarkadetako kontsumo ohitura aldaketek azoken geroa zalantzan jarri badute ere, sarera salto egin, baserritarren irudia gaurkotu, eta merkatua indartu asmoz ekimen berritzailea jarri dute martxan Ordiziako Azoka Komisiokoek, Goimen Elkartearen bitartez.

Kontsumitzaile belaunaldi gazteenekin konektatu asmoz, azoka sakelako telefonora eraman dute. Informazio eta aukera ugari eskaintzen dituen azpiegitura birtuala da.

Beharrezko dira Apple edo Android sistemako smartphone bat eta bertan QR kodeen irakurlea izatea. Ez besterik, zerbitzua dohanekoa baita. Asteazkenero plazara eramaten dituzten produktuen berri izateaz gain, ekoizleen datuak, bideoak, argazkiak, baserrien historia edo kokapen mapa gisako informazioa ere jaso daiteke behin azokaren QR kodea telefonoan sartu eta aplikazioa instalatuta.

Erosketak online Plataformari esker, asteazkenetan azokara gerturatu ezin izatea aitzakia besterik ez da produktuak zuzenean baserritarrei ez erosteko. Azokaren muga fisikoa gainditu dute era honetan. Ordiziara zein produktu eraman dituzten eta zein baserritarrek ekoizten dituen ikus daiteke, ondoren zuzenean beraiekin harremanetan jarri eta

erosketa egiteko. Baserritarrei buruzko informazio osatua eskura izateak, erosleari «konfidantza» ematen diola uste du Manex Aranburu Goimeneko teknikariak.

Era berean, azken urteetan erosleak elikadura osasuntsuago eta konszienteago batera mugitzen aritzea aprobe-

txatu beharreko aukera da azoka batzordearentzat.

Jatetxe edo bestelako komertzioentzat ere «eskuragarri» jarri nahi izan dute azoka.

«Odolki garaian porru asko behar dituen harakin batek, esaterako, nori erosi jakin ahal izango du», teknikariaren arabera.

tan, «prezioen burtsa hori indartzeko eta erreferente bihurtzeko lehen sektoreko ekoizleei parte hartzeko gonbita» egin diete. Jakitun baitira, Azokako Komisiokoek beharrean, baserritarrek eurek finkatu behar dituztela prezioak. Goierritik harago, Euskal Herriko ekoizleen artean osatutako «burtsa» izatea nahiko lukete.

Merkatuan erreferente Aplikazioa instalatuta azokaren gaineko informazioa telefonoan.

JANIRE ARRONDO

Azken 500 urtetan izan den gisan, azoka produktuen prezioen erreferente izaten jarraitzeko oinarri izango da aplikazio berri hau. Aranbururen hitze-

Nekazarientzat Baserritarren lanari «keinua» egiteko modua ere bada ekimen hau. Baserritarrak eurak «harrituta» baina «esker onez» jaso zuten Azoka Komisioaren berri. Saltzaile bakoitzarentzat txartelak egin dituzte, telefonoak, helbidea eta gainontzeko informazioa jasotzeko QRarekin.Postuan bertan ere jarri dute bakoitzaren informazioa.

Gertutik bizi izan dute kontsumo ohituren aladaketa.

Aranbururen arabera «ornitzaile bakar izatetik, ornitzaileetako bat izatera pasa dira, eta gutxietxiak dira». Ekimen hau azokaren aldeko «aldarrikapen bat» ere bada hortaz. Teknikaria ziur da lehen sektorea eskualdeko egitura ekonomikoaren oinarrian egon dela: «Ez zen posible izango dugun industria, ornitzaile indartsu bat eta espazio antolatua ez balego».

GOIBERRI 15

ASTEBURURA BEGIRA

‘Publikoari gorroto’ antzezlana Beasainen

ARGAZKILARIA

LOINAZ AGIRRE

Antzerki Garaiaren barruan, Xabier Mendiguren beasaindarrak idatzitako Publikoari gorroto antzezlana taularatuko dute gaur Beasainen, Ander Lipus, Iñaki Ziarrusta eta Miren Tirapu aktoreek.

Gaur, hilak 8, 22:15ean, Beasaingo Usurbe antzokian. 10€

‘Martxoak 3: grebatik sarraskira’ erakusketa

MARTXOAK3.ORG

LAB sindikatuak antolatuta, Gasteiz 1976ko martxoak 3: grebatik sarraskira erakusketa ikus daiteke Legazpiko kultur etxean, astelehenetik ostiralera, 17:30etik 20:30era.

Otsailaren 15era arte, Legazpiko kultur etxean.

Ordiziako Argi Berri mus txapelketa bihar Argi Berri elkartearen XXVI. mus txapelketa azkarra jokatuko da bihar, hilak 9, Ordizian, 16:30etik aurrera. Txapelketan parte hartu nahi duten bikoteek 16:15erako eman beharko dute izena, bikoteko 40 euro ordainduta. Datorren larunbatean, berriz, Zaldibiako Zubi Buruko txapelketa jokatuko da.

Bihar, hilak 9, 16:30ean, Ordiziako Argi Berri elkartean.