ქართული ნაქარგობისა და ქსოვილის კოლექცია

50

გარდამოხსნა. კომპოზიცია „ქრისტეს დატირება“. საჩხერე. ცენტრალური სცენა XIV ს., წარწერა 1510-1565 წწ.

ქარ­თუ­ლი ნა­ქარ­გო­ბი­სა და ქსო­ვი­ლის კო­ლექ­ცია პროექტი > მა­რი­ამ გვე­ლე­სი­ა­ნი ქარ­თუ­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის ის­ტო­რი­ა­ში დე­კო­რა­ტი­ულ­-­გა­მო­ყე­ნე­ბი­თი ხე­ლოვ­ნე­ბის დარ­გებს მნიშ­ვ­ ნე­ლო­ვა­ნი ად­გი­ლი უჭირავს. მათ­გან შე­და­რე­ბით ნაკ­ლებ შეს­წავ­ლი­ლი და ფარ­თო სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სათ­ვის უც­ნო­ბი ქარ­თუ­ლი ნა­ქარ­გო­ბა­ა. მი­სი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ნა­წი­ლი სა­ქარ­თვ­ ე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი მუ­ზე­უ­მის შალ­ვა ამი­რა­ნაშ­ვი­ ლის სა­ხე­ლო­ბის ხე­ლოვ­ნე­ბის მუ­ზე­უ­მის ქსო­ვი­ლი­სა და ნა­ქარ­გო­ბის ფონ­დ­შია და­ცუ­ლი.

კ

ო­ლექ­ცი­ის შეგ­რო­ვე­ბა XIX სა­უ­კუ­ ნის მე­ო­რე ნა­ხე­ვარ­ში და­იწყო და წე­რა-­კითხ­ვის გა­მავ­რ­ცე­ლე­ბე­ლი და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­ის­ტო­რი­ო-­სა­ეთ­ ნოგ­რა­ფიო სა­ზო­გა­დო­ე­ბე­ბის მოღ­ვა­წე­ ო­ბას უკავ­შირ­დე­ბა. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით იგი სა­ეკ­ლე­სიო მუ­ზე­უ­მი­სა და კერ­ძო პირ­ თა­გან შე­წი­რუ­ლი, ასე­ვე მუ­ზე­უ­მის მი­ ერ შე­ძე­ნი­ლი ექ­ს­პო­ნა­ტე­ბით შე­ივ­სო, რომელთა გარ­კ­ვე­უ­ლი ნა­წი­ლი ექ­ვ­თი­ მე თა­ყა­იშ­ვილ­მა და გი­ორ­გი ბო­ჭო­რი­ ძემ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სხვა­დას­ხ­ვა კუთხე­ში მოწყო­ბი­ლი ექ­ს­პე­დი­ცი­ე­ბის შე­დე­გად მო­ი­პო­ვეს. ნა­ქარ­გო­ბის ნი­მუშ­თა რა­ო­ დე­ნო­ბა ფონ­დ­ში ხუ­თი ათასს აღე­მა­ ტე­ბა. კო­ლექ­ცია ტი­პო­ლო­გი­უ­რად ორ

ენქერი. კომპოზიცია „სულიწმინდის მოფენა“ აღმოსავლეთ საქართველო XVII საუკუნის II ნახევარი

ძი­რი­თად ჯგუ­ფა­დაა გა­ყო­ფი­ლი: 1. სა­ ეკ­ლე­სიო – ღვთის­მ­სა­ხუ­რე­ბი­სათ­ვის გან­კუთ­ვ­ნი­ლი ნივ­თე­ბი და სა­სუ­ლი­ე­რო პირ­თა სა­მო­სი და 2. სა­ე­რო და­ნიშ­ნუ­ლე­ ბის ნივ­თე­ბი. ქარ­თუ­ლი ნა­ქარ­გო­ბის ოს­ტა­ტებ­მა, რო­მელ­თა დიდ ნა­წილს დიდ­გ­ვა­რო­ვა­ნი მან­დი­ლოს­ნე­ბი წარ­მო­ად­გენ­დ­ნენ, ხელ­ საქ­მის მრა­ვალ­ფე­რო­ვან ტრა­დი­ცი­ა­ში ჩა­აქ­სო­ვეს შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ფან­ტა­ზი­ა, რე­ლი­გი­უ­რი მსოფ­ლაღ­ქ­მი­სა და უნა­ტი­ ფე­სი ფერ­წე­რუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის მა­ღა­ ლი კულ­ტუ­რა, დახ­ვე­წი­ლი გე­მოვ­ნე­ბა და შექ­მ­ნეს ეროვ­ნუ­ლი თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბე­ ბით გა­ჯე­რე­ბუ­ლი მსოფ­ლიო დო­ნის ხე­ ლოვ­ნე­ბის ძეგ­ლე­ბი. ეს ის შემ­თხ­ვე­ვა­ა,

მიტრა. აღმოსავლეთ საქართველო XVI საუკუნის ბოლო - XVII საუკუნის დასაწყისი

რო­დე­საც ეროვ­ნუ­ლი კულ­ტუ­რუ­ლი მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბის ნი­მუ­შე­ბი თავიანთი მა­ღალ­მ­ხატ­ვ­რუ­ლო­ბით სცილ­დე­ბა ლო­კა­ლურ საზღ­ვ­რებს და მსოფ­ლიო კულ­ტუ­რუ­ლი მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბის ნა­წი­ლი ხდე­ბა.

1979 წლი­დან – მას შემ­დეგ, რაც ქსო­ ვი­ლი­სა და ნა­ქარ­გო­ბის ფონ­დი ხე­ ლოვ­ნე­ბის მუ­ზე­უ­მის სა­გან­ძუ­რის გან­ყო­ფი­ლე­ბას გა­მო­ე­ყო, კო­ ლექ­ცი­ის­თ­ვის გა­მო­ი­ყო ცალ­კე სა­ცა­ვი, მაგ­რამ იქ არ­სე­ბუ­ ლი მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი ხის კა­რა­დე­ბის მცი­რე რა­ო­დე­ნო­ბა ვერ უზ­რ უნ­ვ ელ­ყ ოფ­ და სა­მუ­ზე­უმ­ ო ე ქ ­ს ­პ ო ­ნ ა ტ ­თ ა წე­სი­სა­მებრ გან­ თავ­სე­ბას. ნა­ქარ­ გო­ბის ასო­ბით ნი­მუ­ში, რო­მელ­თა უმ­რავ­ლე­სო­ბა ძვირ­ფა­სი ქვე­ბი­თაა შემ­კუ­ ლი, ერ­თ­მა­ნეთ­ზე მჭიდ­როდ დაწყო­ბი­ლი და და­კე­ცი­ლი ინა­ ხე­ბო­და, რაც ქარ­გ­ვი­სას გა­მო­ყე­ნე­ ბუ­ლი ოქ­რო­სა და ვერ­ცხ­ლის ძა­ფის სიმ­ყი­ფის გა­მო მათ იოლად ტყდო­მა-­ და­ზი­ა­ნე­ბას გა­ნა­პი­რო­ბებ­და.

2006 წელს, აშშ-ს სა­ელ­ჩოს მი­ერ გა­ მოცხა­დე­ბულ საგ­რან­ტო პრო­ექ­ტ­თა კონ­კურ­ს­ში – „ელჩის ფონ­დი კულ­ტუ­ რუ­ლი მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბის დაც­ვა-­შე­ნახ­ვი­სა და კონ­სერ­ვა­ცი­ი­სათ­ვის“ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ეროვ­ნულ­მა მუ­ზე­უმ­მა წა­რად­გი­ნა პრო­ ექ­ტი, რო­მე­ლიც შალ­ვა ამი­რა­ნაშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის ხე­ლოვ­ნე­ბის მუ­ზე­უ­მის ნა­ ქარ­გო­ბი­სა და ქსო­ვი­ლე­ბის კო­ლექ­ცი­ ის დაც­ვა-­შე­ნახ­ვა­სა და კონ­სერ­ვა­ცი­ას

გარდამოხსნა. კომპოზიცია „ქრისტეს დატირება“. წილკანი, 1686 წ.

ით­ვა­ლის­წი­ნებ­და. პრო­ექ­ტი 20062008 წლებ­ში გან­ხორ­ცი­ელ­და, რის შე­დე­გა­დაც ექ­ს­პო­ნა­ტე­ ბი გან­თავ­ს­და ქსო­ვი­ლე­ ბის შე­ნახ­ვის ნორ­მე­ბის დაც­ვით შექ­მ­ნილ ახალ სა­თავ­სო­ ებ­ში – რკი­ნის სა­ცავ კა­რა­ დებ­ში. მოხ­და ე ქ ­ს ­პ ო ­ნ ა ­ტ ე ­ბ ი ს მო­ნა­ცემ­თა ბა­ზის გა­დაყ­ვა­ნა ციფ­რულ ფორ­მატ­ში, ჩა­ტარ­და სა­ კონ­სერ­ვა­ცი­ო-­სა­რეს­ტავ­რა­ ციო სა­მუ­შა­ო­ებ­ ი და სი­ცოცხ­ ლე შე­უ­ნარ­ჩუნ­და ნა­ქარ­გო­ბის ასო­ ბით უნი­კა­ლურ ნი­მუშს. 2008 * წლის ივ­ნის­ში ხე­ლოვ­ნე­ბის მუ­ზე­ უმ­ში გა­ი­მარ­თა ნა­ქარ­გო­ბი­სა და ქსო­ვი­ ლის კო­ლექ­ცი­ის გა­მო­ფე­ნა „მოვქარგე ესე დი­დე­ბა“, სა­დაც ექ­ს­პო­ნა­ტე­ბის გარ­ და წარ­მოდ­გე­ნი­ლი იყო ასე­ვე სა­კონ­ სერ­ვა­ცი­ო-­სა­რეს­ტავ­რა­ციო სა­მუ­შაო პრო­ცე­სის ამ­სახ­ვე­ლი ფო­ტო­სუ­რა­თე­ბი. გა­მო­ფე­ნამ, რო­მელ­ზეც ასე მას­შ­ტა­ბუ­ რად პირ­ვე­ლად იყო წარ­მოდ­გე­ნი­ლი ქარ­თუ­ლი ნა­ქარ­გო­ბის კო­ლექ­ცი­ა, სა­ ზო­გა­დო­ე­ბის დი­დი ინ­ტე­რე­სი გა­მო­იწ­ ვი­ა. მას მოჰ­ყ­ვა კა­ტა­ლო­გის და, შემ­დეგ, ორი ილუს­ტ­რი­რე­ბუ­ლი მო­ნოგ­რა­ფი­ის,

* ომოფორის მოსართავი. წმ. იოანე ნათლისმცემელი. XVIII საუკუნე

სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ბუკ­ლე­ტე­ბის და ბა­ რა­თე­ბის გა­მო­ცე­მაც, რა­მაც სრუ­ლი სი­ სავ­სით წარ­მო­ა­ჩი­ნა ქარ­თუ­ლი ხე­ლოვ­ ნე­ბის ამ დარ­გის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა და მი­სი მა­ღალ­მ­ხატ­ვ­რუ­ლი და ის­ტო­რი­უ­ლი ღი­ რე­ბუ­ლე­ბა.

საკოსი. კომპოზიცია „ათორმეტი დღესასწაული“ იმერეთი, XVIII საუკუნის I ნახევარი