Gazette nr 25

Giesbaergske koleuren gazette

giesbaergske gazette vordat de koleuren goe zoan vermingen

Inhoudstafel

Editie Lente ‘24

Licht op de stad

Intussen in de wereld

Voorwoord

Fietsolutie: vive le vélo!

TraGer en de SDG’s

Kiemkracht ‘24

Vrijwilligerswerking

Natuurklas met LIGO

Voordrachtenreeks

Waerbeke vzw:

Het Land van Lobo

Tuinstraat in G’bergenKlimaatbetoog

door Nic Balthazar

Pedalo, coöperatieve supermarkt Brussel

Eric Boydens: Welkom in de Droomgaard

Grootouders

voor het Klimaat

Vredesbos

Sociale Moestuin in Peperkoekenhuis

Fotoblik

op de Droomgaard

Colofon / Rudolf Steiner

Licht op de stad

Het ontstaan van de stad Geraardsbergen ligt in de schoot van de site Hunnegem. Hier, op de linkeroever van de kronkelende rivier, de Dender, kwam een eerste nederzetting van mensen zich al vroeg vestigen. De waterloop had daar uiteraard een belangrijke rol in, voor water,

Intussen

in de wereld De typisch Vlaamse tuin heeft vooral gazon en enkele sierplanten. En dat is een gemiste kans volgens tuinarchitect Louis De

voedsel, aanvoer van dingen en mensen. Al gauw zetten ze ook een soort kerkgebouwtje neer. Dat pastte in hun zoektocht om staande te blijven in de reëele bedreigingen van de toenmalige leefwereld. Tegelijk zal het ook een plek geweest zijn om samen te komen, waar mensen elkaar ontmoetten.

Veel later, in 1624, werd er op dezelfde plaats een klooster gesticht: de priorij Hun-

Jaeger. Hij roept op om meer eetbare planten te zetten, want wie wil er nu geen ontbijt kunnen plukken uit eigen tuin? ‘Zet eens een limonadestruik of een uiensoepboom.’  In plaats van China te verwijten dat het vals speelt, zou Europa Chinese producenten van zonnepanelen en elektrische auto’s hier kunnen uitnodigen om van hen te leren, schrijft MO*journalist John Vandaele.  Vlaanderen en Marokko gaan samenwerken rond de uitbouw van groene jobs in schone energie, circulaire economie, duurzaam afval- en waterbeheer. Daartoe werd een gezamenlijk vijfjaren-

negem, met zusters uit de Orde van Benedictus, o.s.b. zoals dat nog steeds verwoord wordt. Sindsdien zette de kloostergemeenschap er verder in op buurtwerking avant-la-lettre, en voorzag de omwonenden in voedsel, educatie, onderwijs, onder de vlag van religie. Met het burgerinitiatief van de Stadboerderij Hunnegem brengt TraGer vzw een nieuwe lente in tuin en boomgaard. Deze lokale transitiebeweging brengt samen met andere verenigingen een nieuwe wind in de Hunnegem-site: hier bloeit het Hart van onze historische stad Geraardsbergen. (Wim Schrever) plan ondertekend. Vlaanderen maakt een budget vrij van 25 miljoen euro.  Een wereldwijde analyse van honderden bestaande onderzoeksresultaten toont aan dat natuurbehoud de soortenrijkdom bevordert of op z’n minst de achteruitgang ervan vertraagt. Maatregelen voor meer natuurbehoud hebben dus vaak een positieve impact. (uit Mo* Magazine)

Voorwoord

Beste lezers, we zijn ontzettend dankbaar voor alles wat hier op onze Stadsboerderij Hunnegem groeit en bloeit. In deze Gazette krijgen jullie er een beeld van. Via netwerking vonden we aansluiting bij andere initiatieven zoals Waerbeke vzw, LDC De Maretak, De Knoop vzw en anderen. Ook met de producenten van al het lekkers dat op onze markt te koop is, met onze schaapherder, onze boomsnoeier en zeker ook onze trouwe vrijwilligers smeden we steeds hechtere banden. Deze samenwerkingen maken dat de Stadsboerderij steeds mooier wordt en een fijne plek is om te vertoeven.

De crowdfunding heeft jullie allen aangesproken en dankzij de vele gulle giften kregen we extra middelen. Duizend maal dank daarvoor! Deze zetten we in voor de inrichting van onze belevingstuin.

In deze krant lees je ook hoe we de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN in de werking van de Stadsboerderij opnemen: bij elk artikel in deze 25ste Giesbaergske Koleuren Gazette vermelden we welke SDG’s er telkens van toepassing zijn. Daarmee zetten zowel de Gazette als TraGer vzw (Transitie Geraardsbergen) in op Mondiale Solidariteit. Sinds november ‘23 organiseren we na de maandelijkse korte keten markt steeds een Matinée met voordracht ikv Ecologie. Kijk zeker ‘s na op onze website of Facebook wat er al aan bod kwam. Samen hebben we in de afgelopen drie jaar al veel werk verzet. We zijn heel trots op onze realisaties! We hopen tot slot dat we jullie mogen blijven ontmoeten op onze Markten, Matinées, in onze tuinen, op onze workshops: steeds welkom! En veel leesplezier in deze 25ste editie van de Giesbaerg ske Koleuren Gazette!

der Wielen

De Fietsolutie zet zich ook in Geraardsbergen door

We hebben het al eerder gezegd: de fietsolutie zet zich ook in een kleine(re) stad als Geraardsbergen gestaag door. Dat zien we in de praktijk: ook hier zien we steeds meer mensen vaker per fiets onderweg in en rond de stad. Het is daarmee meteen bewezen: die fietsolutie voltrekt zich door de fietsers zelf. Net als de korte keten iniatieven met producten van lokale boeren en producenten dat doen: het zijn de mensen zelf die de stap zetten, naar de lokale boeren en producenten. Niet alleen omdat het beter is voor de planeet, maar bovenal omdat het goed is voor hen zelf en hun geliefden. We weten allemaal dat we er niet goed voor staan, op meerdere vlakken. We willen het allemaal beter en stellen ons kwetsbaar op, in de zoektocht naar meer veerkracht, want dat hebben we nodig. Daarin evenwicht vinden, het is een continue uitdaging, als individu en als

collectief. Stilaan lukt het ons wel, stap voor stap. Zoals een oud Afrikaans spreekwoord het zegt: ‘Een oude

boom valt in het oerwoud neer met veel kabaal, maar een nieuw bos groeit geluidloos’. (Wim Schrever)

Marianne van

en Karen Remans voor TraGer vzw

Stadsboerderij Hunnegem - Foto © Diederik De Mezel; Een Hoge Bi in de Brugstraat - Foto © Wim Schrever

Transitie in de wereld

Karen Remans

TraGer vzw zet in op transitie: economisch, sociaal en ecologisch

Sinds 2015 worden de SDG’s wereldwijd ingezet om onze planeet meer duurzaam en leefbaar te maken voor iedereen.

Op de Algemene Vergadering van de VN in september 2015 werden de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s formeel aangenomen door de leden, ikv Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling.

Vanaf dan tot 2030 vormen de 17 SDG’s, die gekoppeld worden aan 169 targets, een actieplan om de mensheid te bevrijden van armoede en de planeet opnieuw op koers te krijgen voor een duurzaam bestaan. Deze doelstellingen, die één en ondeelbaar zijn, reflecteren de drie dimensies van duurzame ontwikkeling, namelijk zowel het economische als het sociale en het ecologische aspect. Ze vormen een unieke fusie van twee mondiale agenda’s: duurzame ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking.

De nadruk van deze agenda’s ligt op ‘universaliteit’, wat betekent dat de implementatie niet enkel in het Globale Zuiden moet gebeuren maar over de gehele planeet (www.sdgs.be).

Hoe zet TraGer vzw daarop in? Voor onze activiteiten en werking formuleren we hier drie actiepunten die een bijdrage kunnen leveren.

1. Op onze korte keten markt kiezen we bewust voor bio- en seizoensgroenten, kleinschalig en van lokale boeren. Op die manier helpen we ons klimaat te beschermen.

2. In de belevingstuin van de Stadsboerderij Hunnegem werken en genieten we samen. Iedereen is welkom in het

tuin-team: ecologische tuinieren zorgt voor verbinding met de natuur en met elkaar. Werken in de tuin is bovendien heilzaam voor lichaam en geest.

3. Vrede op aarde begint bij onszelf, in ieders eigen hart, en door respectvol met elkaar om te gaan. Bij TraGer vzw gaan ecologie en spiritualiteit hand in hand. Door dicht bij de natuur en bij onszelf te blijven willen we de innerlijke rust en vrede ook aan elkaar meegeven. Het labyrint in onze tuin heeft daarin een belangrijke symboolwaarde. We wandelen van buiten naar binnen, een weg van verinnerlijking, en van daaruit weer terug naar buiten toe, naar de ander.

Goede leefomgeving om alle doelstellingen te bereiken vinden we terug in het project bij Waerbeke vzw.

Daar is de lente!

Het magische aan de lente is dat ineens, op een bepaalde manier langzaam en tegelijk toch ook weer snel, zaden ont-

Aansluitend vermelden we bij elk artikel van deze Giesbaergske Koleuren Gazette de SDG’s die er van toepassing zijn op het besproken onderwerp. Zo is het artikel over de sociale moestuin er één over geen armoede, geen honger en een goede gezondheid. Het artikel over Droomgaard van Eric Boydens vertrekt van een goede gezondheid en hieraan kunnen dan weer andere SDG’s gekoppeld worden.

Het Labyrint in de kloostertuin - Foto © Diederik De Mezel

kiemen, bomen tot leven komen en bloemen bloeien.

Deze lente hebben we met het tuin-team en de cursisten van LIGO (Centrum voor Basiseducarie) veel werk verzet: we hebben het labyrint aangelegd en de moestuin en voedselbosrand geïnitieerd.

Mensen geven bij TraGer het beste van zichzelf en krijgen daar verschillende dingen voor in ruil.

Zo schrijft Illie:

‘Ik geef mijn nieuwsgierigheid, vrouwkracht, enthousiasme en goedlachsheid. Ik krijg fijne babbels, een gevoel van verbondenheid, trots, hoop, een paar uur in een mooie omgeving en wijsheid van de teamleden.’

Valerie verwoordt het zo :

‘Ik geef mijzelf helemaal in het nu, alles wat ik ben aan leven, voelen en denken. In de plaats ontvang ik rust, meer betrokkenheid

met mijn omgeving (link met de natuur/de plaats -het klooster - en de andere vrijwilligers), en bovenal joie de vivre.’

Gerda zegt:

‘Als vrijwilliger geef ik een voormiddag en/of namiddag per week tijd aan het tuinproject in de Stadsboerderij Hunnegem. Samen met de andere vrijwilligers planten, zaaien, wieden, allerlei tuinklusjes uitvoeren,... We doen wat nodig is op dat moment, ieder naar eigen kunnen. Soms inbreng van eigen ideetjes. En wat krijg ik er allemaal voor terug! Andere mensen leren kennen, vriendschappen opbouwen, in contact met groen in de stad, de seizoenen, een diepere verbinding met de natuur. Meewerken aan een zinvol project voor de gemeenschap geeft een goed gevoel.’

Zo groeit onze tuin door de mensen, en groeien de mensen door de tuin. Samen maken we een regionaal knooppunt voor duurzame verbinding en ontmoeting en zetten we in op de 17 SDG’s.

Medewerkers van het tuin-team in de Stadsboerderij Hunnegem - Foto’s © Diederik De Mezel en Wim Schrever

Kiemkracht 2024: Verslag van een mooie dag

Hoe ik de dag had ervaren, vroeg E. in de dubbeldekker die gisterenavond om 20u03 van Gent naar Brussel spoorde. Ik wist nog niet dat ze E. heette, maar we raakten aan de praat nadat ik haar had geholpen om haar gravelbike vast te zetten in het fietscompartiment. We herkenden elkaar. We hadden allebei deelgenomen aan Kiemkracht, dé jaarlijkse trefdag van de (veer)krachtige agro-ecologische beweging in Vlaanderen. Ze was me opgevallen tijdens het einddebat in de theaterzaal van de Vooruit (404) en nu zaten we zij aan zij in een trein die ons op minder dan een half uur van de ene levendige Belgische stad naar de andere voerde.

‘Ik heb er deugd van gehad,’ zei ik. ‘Ik ben zo blij om deel te mogen uitmaken van deze groeiende en bloeiende burger- en boerenbeweging, die zich als mycelium vertakt in onze harten en geesten, in films (Louis De Jaeger), in verenigingen en burgercollectieven (Commons Lab, Boerenforum, Bioforum), in beleidskamers, in dorpskernen, steden en in randgebieden (Droomgaard in Broechem-Ranst, Tomorrode in SintGenesius-Rode, TraGer in Geraardsbergen).

Plukboerderijen Grondig en Rawijs Ik zei dat ik sterk onder de indruk was van het verhaal van Elise van plukboerderij Grondig in Heusden – ‘er ging een zachte kracht uit van haar getuigenis’. In nog geen drie jaar tijd hebben ze daar een natte akker omgevormd tot een groene, biodiverse, productieve, kleinschalige én mooie – ze benadrukte het belang van schoonheid! – boerderij waar de boeren Koen, Benny en Elise vol en waardig van kunnen leven. (Ze werken met jaarabonnementen, volgens het in verstedelijkte gebieden succesvolle CSA-principe, TDM) Tijdens het panelgesprek dat de commodificatie van voedsel problematiseerde, deelde ze een prachtige foto van 2 meisjes die apetrots met de ‘mooiste’ bloemkool kwamen aanzetten.

Ze vertelde hoe enkele naburige gepensioneerde boeren zicht eerst afvroegen hoe zij daar op die ‘natte, slechte akker’ in hemelsnaam groenten zouden telen maar nu met verwondering en een hartelijke handdruk komen kijken naar het resultaat.

‘En jij, wat heb jij gedaan,’ vroeg ik. ‘Deze ochtend ben ik op bedrijfsbezoek geweest bij Rawijs in Lochristi (nog zo’n CSA-zelfplukboerderij in het Gentse ommeland, TDM). Ik ben er met de fiets

naartoe gereden vanuit Brussel. Boer Elias leidde ons rond en toonde ons oa hun zelfgemaakte mechanische oogstmachines – sommige gemaakt van omgebouwde rolstoelen – en de serres waar vroeger bloemen werden gekweekt en waar nu gezonde tomaten en andere groenten groeien die goed gedijen onder glas,’ vertelde ze enthousiast.

Met de handen in de aarde

E. loopt stage bij de European Cyclists Federation, maar voelt het kriebelen om meer met haar handen in de aarde te werken. Ze overweegt om een opleiding biologische landbouw te volgen bij Landwijzer, hét opleidingscentrum in Vlaanderen waar jaarlijks tientallen veelal jonge bioboeren afstuderen. Die zouden niets liever willen dan beginnen boeren, maar met grondprijzen tot 100.000 euro (en meer) per hectare landbouwgrond is dat allesbehalve evident.

Speculatie en verpaarding

In tegenstelling tot wat in polariserende, op-kliks-kickende-kringen wordt beweerd, is ‘natuur’ niet de grote vijand of slokop van landbouwgronden (en dus landbouwers). De meeste herbestemde landbouwgronden gaan naar projectontwikkelaars (zie de zaak-Huts en de Gentse OCMW-gronden), monopolisten en ‘uitmelkers’, rijke mensen met te veel tijd en dochters (verpaarding), wonen, industrie, recreatie (golfterreinen) en speculatie tout court.

De Landgenoten

‘Ik zou ook graag stage lopen,’ zei ik, ‘bij de Landgenoten bijvoorbeeld, een organisatie die hier vandaag ook aanwezig was en die met behulp van burgers-coöperanten (en dmv giften en schenkingen) landbouwgrond vrijkoopt en vervolgens in (een betaalbare) loopbaanpacht geeft aan jonge boeren die biologisch en met en voor de lokale gemeenschap willen

Festival Kiemkracht - Foto © Michiel Devijver

boeren. (Momenteel zit er meer dan 40 hectare in hun stichting, maar het potentieel is vele tientallen keren groter, TDM) Komende woensdag (13 maart 2024, TDM) organiseren ze een eerste samenkomst waarin ze samen met medewerkers, bestuurders en betrokken burgers willen nadenken over hun volgende beleidsplan (2026-2030). Ik ga daarheen en kijk ernaar uit om samen met die mensen te zoeken naar hefbomen en strategieën die van de Landgenoten een vliegwiel kunnen maken in de transitie van een industriële, dodelijke landbouw (die de wereld niet voedt, wat ze ons ook willen wijsmaken) naar een kleinschalig, regeneratief model met gezonde bodems en bloeiende gemeenschappen.’

De prijs van wonen

Of ze makkelijk een woonst had gevonden in Brussel, vroeg ik haar nog toen we het avondlijke Brussel (via Anderlecht) binnenreden. ‘Nou, dat viel niet echt mee, ook al omdat ik pas twee weken van tevoren wist dat ik geselecteerd was om deze betaalde stage te doen. Via-via vond ik een kamer in een co-housing in Etterbeek. De helft van mijn vergoeding, die 1.200 euro bedraagt, gaat naar huur.’ Ik was niet verbaasd, maar zeshonderd euro voor een kamer in een huis, waarvan ze living, keuken en badkamer deelt met 6 andere mensen, is er los over, zoals ze in de volksmond zeggen. Ikzelf heb (met enkele onderbrekingen) van 2010 tot 2018 in Brussel gewoond, en ik betaalde toen gemiddeld 350 euro voor een kamer in een gedeeld huis, kosten inbegrepen. Nooit heb ik meer dan 410 euro per maand betaald voor deze formule. Op amper vijf jaar tijd zijn de prijzen dus met 50 procent gestegen. Dat durf ik zo te stellen, want ik hoor deze verhalen om de haverklap, ook al omdat ik graag en vaak naar de woonsituatie van mensen vraag. Dat brengt me bij een belangrijk cijfer. Na WO II besteedde een doorsnee Vlaams gezin gemiddeld 15 à 20 procent van het gezinsbudget aan wonen en 50 procent aan voeding. Nu is het omgekeerd. De redenen voor die evolutie zijn complex, en de antwoorden vragen ook om nuance, om maatwerk, om actief luisteren, om scherpe analyse, om echt leiderschap en uiteraard om samenwerking.

Complexe problemen vragen om gelaagde oplossingen Het is dus een illusie om te denken dat er eenvoudige oplossingen zijn voor complexe problemen. In dat inzicht heeft Kiemkracht me nog maar eens bevestigd. Deze ochtend werd ik om 6 uur wakker, klaar om me verder te verdiepen, om te verbinden én vooral om verhalen op te tekenen die troost, hoop en kracht kunnen bieden in tijden waarin we wel verlamd lijken, waar we wel lammetjes lijken die zo bang zijn om geslacht te worden dat ze wild om zich heen stampen en zondebokken zoeken. Maar de echte vijand is natuurlijk niet de migrant of de werkloze of de Waal, maar wel het grootkapitaal dat op een slinkse manier verweven is met onze beperkende gedachten en emoties.

Het aandeelhouderskapitalisme heeft de huidige problemen gecreëerd. Het kan dus de facto niet de oplossing aanreiken, omdat het onderliggende wereldbeeld door en door utilitaristisch en destructief is.

Allianties smeden

Er zijn alternatieven, en die ontstaan van onderuit. In 2008 was er één CSA-zelfplukboerderij in Vlaanderen. Vandaag zijn er meer dan tachtig. Dáár wil ik de kranten over horen. De structurele oplossingen zullen niet van de Vlaamse regering komen. Er zitten meer hefbomen voor transitie bij burgers, kunstenaars, bisdommen (patrimonium en landbouwgronden), academici en lokale besturen (+ OCMW’s en kerkfabrieken).

Ik heb zin om allianties te smeden, en dan denk ik niet per se aan de nieuw-Vlaamse variant.

En toen, aangekomen in het gigantische Zuidstation, gingen we elk onze eigen weg. E. naar Etterbeek, naar haar internationale housemates aan de rand van de Europese wijk. Ik naar Sint-Genesius-Rode, waar mijn zetel en een donkere Westmalle op me wachtten. (TuDeMo)

Historicus Tuur De Moor ijvert voor een herwaardering van de commons. Hij is conciërge in een gemeenschapscentrum in de Vlaamse Rand en vrijwilliger bij De Landgenoten. In SintGenesius-Rode is hij betrokken bij de lokale transitiegroep Tomorrode.

Festival Kiemkracht - Foto © Michiel Devijver

Festival Kiemkracht - Foto © Timo Fannoy

Burgerinitiatief door en voor vrijwilligers

De Stadsboerderij Hunnegem is gestart met enkele onafhankelijke burgers uit Geraardsbergen, met deze vraag: hoe kunnen we gezonde landbouw ook weer in de stad mogelijk maken? Het project heeft een sterke vrijwilligerswerking.

Wie interesse heeft om als vrijwilliger een handje bij te dragen aan het project, komt gerust ‘s langs of stuurt een email naar info@trager-vzw.be.

De vacatures staan ook op onze website www.trager-vzw.be. En ook bij www.vrijwilligerswerk.be staan ze gepubliceerd onder ‘Stadsboerderij Hunnegem’.

Er zijn drie verschillende vacatures voor vrijwilligers in de Stadsboerderij Hunnegem:

1. Medewerker Korte Keten Markt

Op onze wekelijkse korte keten markt kunnen we alle hulp gebruiken: wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken:

- op zaterdag, in drie tijdsblokken - 1 of 2 keer per maand - enkele uren, naar eigen mogelijkheden - taken: klaarzetten producten, bediening klanten, opruimen.

2. Medewerker in boomgaard/tuin

We hebben ook taken in boomgaard en tuin van de Stadsboerderij: wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken:

- op maandag, vrijdag en zaterdag - 1 of 2 keer per maand - enkele uren, naar eigen mogelijkheden - taken: bewerken van de bodem, planten/zaaien, voorbereiden...

3. Medewerker Administratie

Ook voor onze administratie kunnen we hulp gebruiken: wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken:

- op donderdag of vrijdag - 1 of 2 keer per maand

- enkele uren, naar eigen mogelijkheden - taken: beheer administratie

Common-werking

Bovendien is de Stadsboerderij Hunnegem een mooi voorbeeld van een common. Van bij de start van het project was het common-aspect duidelijk. Zowel de boeren/producenten als de consumenten én de vrijwilligers vormen samen een collectief met een gemeenschappelijk doel: inzetten op gezonde lokale landbouw en voeding voor iedereen.

De commons, van het Engelse commons, ook wel bekend als meent, brink, gemene gronden, of gemeenschappelijke middelen zijn hulpbronnen die door alle leden van een groep of samenleving kunnen en mogen worden gebruikt. (uit Commons Lab, Stijn Wens)

Educatieve rol van de Stadsboerderij Hunnegem TraGer vzw

Natuurklassen met LIGO in de boomgaard

Op vrijdag 19 april ging de eerste Natuurklas met LIGO door in de Stadsboerderij Hunnegem.

De deelnemers van LIGO kregen eerst een intro over ons project door Karen. Ze leidde hen in op het tuinwerk dat te wachten stond. Met veel interesse hielden ze de oren gespitst. Het was een gezellige bijeenkomst.

Daarna werden de bloemen- en granenzaden verdeeld om uit te zaaien in het labyrint. De deelnemers gingen graag aan de slag in de tuin. Afsluiten deden we bij een lekkere kop koffie. Het was opnieuw een fijne ontmoeting in de Stadsboerderij Hunnegem.

Alle info over de Natuurklassen met LIGO op www.ligo.be/cursussen/samen-de-natuur-in/

Crowdfundingsactie met Streekmotor23

Hartelijke dank aan al onze donateurs

De crowdfundingsactie met Streekmotor23 liep van januari tot eind maart van dit jaar. De actie diende om de nodige middelen in te zamelen voor verdere werken in tuin en boomgaard van de Stadsboerderij Hunnegem.

Het doet ons enorm plezier dat we de steun kregen van zoveel mensen: we ontvingen van 97 schenkers een totaalbedrag van 7.175 euro. De eerste 5.000 euro werd door het Streekfonds Oost-Vlaanderen verdubbeld en dus ontvingen we de volledige som van 12.032 euro!

Die centen kunnen we goed gebruiken om tuin en boomgaard verder klaar te maken voor een duurzame toekomst. We nodigen al onze donateurs uit op het 3de Feest van de Korte Keten, om samen met ons in aanwezigheid van de Gouverneur van de Provincie Oost-Vlaanderen, Carina Van Cauter, de SDG-wandeling in te huldigen en een ex. van de 25ste Giesbaergske Koleuren Gazette in ontvangst te nemen: aan onze donateurs doen we graag een gedrukte versie van deze Kleurige Krant cadeau!

Ook dank aan onze sponsors in natura, voor de belevingstuin: Van Israël NV en Houtpunt.

In november 2023 is de Stadsboerderij Hunnegem gestart met een maandelijkse voordacht ikv Ecologie, aansluitend op de korte keten markt. De voordrachtenreeks loopt door, elke derde zaterdag van de maand.

Bij het ingaan van de winter zochten we een nieuwe formule voor de Korte Keten Markt. Gezien TraGer vzw wil sensibiliseren, motiveren en activeren naar een gezonde lokale landbouw, startten we met een informatieve sessie als aanvulling op de Korte Keten Markt. Sindsdien gaat maandelijks op de der-

Markt + Matinée met voordracht

de zaterdag een lezing door, aansluitend op de Markt + Matinée. Telkens staat ecologie centraal. Elke spreker gaat dieper in op het ecologisch aspect, vanuit zijn/haar kennis en kunde. We belichtten al interessante thema’s ikv ecologie, die ook aansluiten bij de missie en visie van TraGer vzw. Op die manier zetten we concreet in op onze educatieve rol.

Achtereenvolgens kwamen deze thematitels al aan bod:

- Ecologie en Spiritualiteit, op zaterdag 18/11/2023

- Ecologie en Complexiteit, op zaterdag 16/12/2023

- Ecologie en Voedselbos, op zaterdag 30/12/2023

- Ecologie en Voeding, op zaterdag 20/01/2024

- Ecologie en Landbouw, op zaterdag 17/02/2024

- Ecologie, Natuurbeleving en Gezondheid, op zaterdag 16/03/2024

- Ecologie en Graslandbeheer, op zaterdag 20/04/2024

Interview met Dirk Sturtewagen

Tuur De Moor

Land van Lobo, een labo voor cultuurverandering

Een groep enthousiaste inwoners van Geraardsbergen, Ninove en Galmaarden startte vorig jaar met het project ‘Uit liefde voor onze streek’ (hierna: ULVOS). Eén van de trekkers is Dirk Sturtewagen, coördinator van Waerbeke vzw, de organisatie die zich al meer dan 20 jaar inzet voor de integratie van stilte in alle domeinen van de Vlaamse samenleving. We waren benieuwd, sprongen op onze fiets en gingen in de oude pastorie van het dorp Waarbeke op de koffie bij Dirk.

Dag Dirk, hoe zijn jullie op het idee gekomen voor dit project?

ULVOS is een bovenlokaal cultuurproject dat zijn wortels heeft in het Stiltegebied Dender-Mark, het pilootproject waarmee Geraardsbergen, Ninove en Galmaarden in 2001 het eerste stiltegebied in Vlaanderen officieel op de kaart zetten. Sinds 2021 geniet dit unieke grensgebied ook internationale erkenning als Urban Quiet Park. Met diverse streekgenoten gingen we met de volgende vragen aan de slag: hoe kunnen we in onze streek actief burgerschap en sociale cohesie bevorderen door middel van nieuwe vormen van samenwerking? wat is er nodig om de zorg voor elkaar en voor onze natuurlijke omgeving te vergroten? Met laagdrempelige, uitnodigende startvra-

gen spreken we streekbewoners aan. Het verlangen groeit om meer bewust om te gaan met de plek die we samen bewonen. Het project onderzoekt hoe we beter kunnen samenwerken om de gemeenschap op deze plek te laten floreren.

Noden en wensen van streekgenoten worden door een ontwerpgroep vertaald in doelen. Deze ontwerpgroep bestaat uit een mix van geëngageerde burgers, medewerkers van middenveldorganisaties, lokale ondernemers en betrokken ambtenaren. Deze groep is met een open blik gericht op het hele ecosysteem en overstijgt daarbij de eigen belangen. Ze ontwikkelt een ‘platformstrategie’ en test deze uit i.s.m de projectpartners in zogenaamde ‘prototype-acties’. Succesvolle acties kunnen zich verankeren. We zien onze streek als een labo voor cultuurverandering.

Welke partners zijn zoal betrokken bij dit project?

Stichting Lodewijk de Raet is onze procesbegeleider. Gemeentebesturen en sociaal-culturele partners als Avansa spreken we aan om bij te dragen aan een vlotte communicatie met de streekbewoners. Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen en natuurorganisaties geven stem aan

de natuurlijke belangen bij het in kaart brengen van het ecosysteem. Diverse middenveldorganisaties, welzijnsactoren en burgerinitiatieven helpen om bovenlokale verbindingen te smeden, met aandacht voor inclusie.

Waarom is dit project een goede zaak voor deze regio?

De Denderstreek kampt met tal van samenlevingsuitdagingen. Een gedeelde betrokkenheid op het ecosysteem van de streek in en om het stiltegebied kan mensen verbinden rond een positief streekverhaal. Welke achtergrond of voorkeur mensen ook hebben, het gevoel te behoren tot een gemeenschap en een plek kan bijdragen tot het welzijn van mensen.

Deze streek is interessant door haar omvang op mensenmaat, maar ook omdat ze gemeente- en provinciegrenzen overschrijdt. Door ontwikkeling van de platformstrategie ontstaan er bovenlokale verbindingen die voorheen ondenkbaar waren. ULVOS willen we vertalen in een toegankelijke communicatiecampagne gericht op diverse streekactoren. Communicatie gebeurt via de kanalen van de projectpartners. Eenzelfde herkenbaar label kan langzamerhand zijn intrede doen en gebruikt worden door zowel burgers, lokale overheden als betrokken organisaties.

Het glooiende landschap in het Stiltegebied is kenmerkend voor de streek; bovenop de top van de Congoberg kijkt het kunstwerk ‘De Ontvoering van Europa’ van Koenraad Tinel over de wijde regio uit, - Foto’s © Wim Schrever

Wat zijn mogelijke acties die uit deze nieuwe netwerken kunnen ontstaan? Dit voorjaar zette ULVOS mee haar schouders onder het vrijwilligersproject DAG VAN DE AARDE in De Helix in Grimminge. Deze dag in april staat al een halve eeuw wereldwijd in het teken van de zorg voor onze planeet, de habitat waarin we samenleven met elkaar en met al wat leeft. Ook in de Denderstreek schrijven mensen nieuwe verhalen, waarin zij met eigen talent en creativiteit de basis leggen voor duurzame verandering. Transitie is niet langer een verre droom, maar een realiteit die dag na dag wordt waargemaakt! Door dit event met vele lokale spelers hier te vertalen ontstaat een leerrijk contactmoment voor al wie zich inzet voor onze streek.

Of nog enkele andere voorbeelden. Het is realistisch en haalbaar dat we de komende jaren dankzij ULVOS meer en meer projecten zien ontstaan zo-

als deze: sociaal-culturele organisaties en geëngageerde burgers zetten hun schouders onder de herbestemming van een leegstaande kerk als open ontmoetingsplek voor streekbewoners. Of kunstenaars gaan aan de slag met verhalen van diverse streekbewoners over hun liefde en dromen voor de streek in een theatervoorstelling en op een kunstparcours in en om het stiltegebied. We zien pluktuinen tot ontwikkeling komen waar productie, ontmoeting en natuurbeleving samengaan, waar jong en oud samenwerken en er aandacht is voor mensen in kwetsbare situaties. Of cultuur- en welzijnsactoren slaan de handen in elkaar om samen met natuur- en landschapsactoren mensen in een kwetsbare positie mee te nemen in trajecten waarbij het eigen herstel én het herstel van de natuurlijke omgeving hand in hand gaan. En wat vind je van jeugdorganisaties en rusthuizen die jongeren en ouderen samenbrengen om

Land van Lobo

verhalen te delen en te praten over de toekomst die zij zien voor de streek?

Hoe kunnen geïnteresseerde burgers of organisaties (in deze onderzoeksfase) bijdragen aan ‘Uit liefde voor onze streek’?

Met onze ontwerpgroep vatten we onlangs onze droom voor de streek in enkele zinnen samen. We nodigen nu iedereen uit om te reageren op dit verhaal (zie kaderstuk). Wat voel je bij deze tekst? Welke kansen zie jij om onze streek te doen floreren? Wat vind je van de werknaam die we voor onze streek kozen: Land van Lobo? Mail je antwoorden graag naar info@bronhuis.be. Veel dank hiervoor!

Dank voor dit boeiende gesprek op deze historische plek!

Waar de Vlaamse Ardennen overgaan in het Pajottenland bevindt zich een bijzondere streek, het LAND VAN LOBO. (*)

Wist je dat deze streek veel te bieden heeft? Hier tussen Dender en Mark kan je nog genieten van zeldzame rust en stilte dichtbij huis. Opmerkelijk is dat de gemiddelde levensverwachting in dit grensgebied van Geraardsbergen, Ninove en Pajottegem een stuk lager ligt dan elders in Vlaanderen. Hoe kunnen we samen bijdragen aan een gezond en gelukkig leven voor alle bewoners?

We dromen van een LAND VAN LOBO waar je veel natuur vindt en zacht glooiende landschappen om regelmatig in te bewegen, waar we elkaar stimuleren

(*) Een wolf heeft een belangrijke sturende rol in het ecosysteem. Hij staat aan de top van de voedselketen. Heel lang geleden moet de wolf nog vrij in onze contreien geleefd hebben. In het dorpje Waarbeke gelegen in het hart van onze streek vind je de straatnaam ‘Wolvenhoek’. Midden de jaren zestig tot in 1991 stond HET RIJK VAN LOBO in Waarbeke bekend als de wonderlijke dierentuin van Pastoor André De Wolf (Spaans voor ‘wolf’ is ‘lobo’) die hier

om er meer te wandelen, te fietsen, in de tuin of op het land te werken, waar je op adem komt en telkens opnieuw goesting krijgt in het leven, waar alle bewoners zich thuis kunnen voelen en ontdekken wat echt belangrijk is, het goed eten en drinken is, waar je voldoende gezonde, lokale voeding vindt recht van het land, waar we respect hebben voor de aarde en voor al wat leeft, we zorgen voor echte verbindingen, in onze familie, in onze buurt, met vrienden en verenigingen, waar we elkaar voortdurend inspireren en moed geven.

Een groeiende groep mensen wil het LAND VAN LOBO meer tot bloei brengen. Door elkaar te ontmoeten, door te luisteren en samen dromen te realiseren. We bezitten een schat aan talenten en mogelijkheden die we nu nog niet

ook een wolf hield. De zoo trok bezoekers van heinde en ver. Voor de naam liet de pastoor zich allicht ook inspireren door Walt Disney’s animatiefilm ‘The Legend of Lobo’ (1962) over een roemruchte grijze wolf uit Noord-Amerika. Uit HET RIJK VAN LOBO in Waarbeke is de wolf met alle andere wilde dieren intussen al lang verdwenen, maar bij velen blijft de naam nog lang voortleven in herkenbare, kleurrijke herinneringen en sappige verhalen.

ten volle benutten en waarmee we meer voor elkaar kunnen betekenen.

Voel jij je hier door aangesproken? Wil je ook onze streek helpen floreren? Sluit je aan bij ons initiatief zodat we samen een positieve verandering kunnen teweegbrengen. Ken je anderen die hieraan zouden willen meewerken? We horen graag van je! — mail naar: info@bronhuis.be

Voorstelling

Het Klimaatbetoog is een ‘stand-up tragedy’ van Nic Balthazar in de traditie van Al Gores ‘An Inconvenient Truth’. De televisie- en filmmaker en klimaatactivist slaakt een alarmkreet over de toestand van het klimaat en de planeet, maar hij geeft ook een boodschap van hoop.

Met zijn Klimaatbetoog wil Nic Balthazar de hoogdringendheid van grootschalige actie duidelijk maken. Maar hij wil vooral ook positieve energie brengen in een verhaal dat al te vaak in negatieve termen wordt verteld. Omringd door activisten, wetenschappers, ondernemers, politici en klimaatspijbelaars zegt hij waar het echt om gaat. We hebben nog te weinig besef van wat we allemaal kunnen verliezen, maar ook van wat we te winnen hebben.

Op donderdag 23/05 om 20u brengt Nic Balthazar zijn Klimaatbetoog in JC De Spiraal van Geraardsbergen, een organisatie van TraGer vzw en Noord-Zuid Koepel G’bergen:

Met de kleine stadstuin met klinkende naam #buizemontmartre zet TraGer vzw - Transitie Geraardsbergen ook in op vergroening in het stadscentrum.

Een groene plek met bomen, planten en bloemen in de stad kan op meerdere vlakken een oase zijn: Het zorgt niet enkel voor verkoeling en opname van water. Ook voor de mens kan het een welkom rustpunt zijn: bewoners en bezoekers kunnen even loskomen uit het grijze asfalt en hun blik loslaten in de groene bladeren.

Bovendien geeft de kleine stadstuin meteen een andere aanblik in de straat.

Het kan beslist een aanzet zijn voor Tuinstraten in de praktijk. Dat zou ook voor deze Stad Geraardsbergen best welkom zijn.

#burgerinitiatief #burgersmakendestad

Duurzame burgerinitiatieven Tuur De Moor

Pedalo, coöperatieve supermarkt in Elsene

Onlangs nam ik deel aan een begeleide wandeling in Elsene (88.521 inwoners). Thema: vernieuwende voedselinitiatieven. De eerste plek die we aandeden was Pédalo, een soort moderne superette, maar dan coöperatief georganiseerd, door en voor burgers. Pédalo is een (vol) waardig alternatief voor ‘les grandes surfaces’, zoals de supermarktgiganten in ’t Frans onder één noemer worden gevat.

Pedalo is één van de zes (!) coöperatieve en participatieve supermarkten in Brussel en is gevestigd in de voormalige Fritz Toussaintkazerne aan de Kroonlaan, vlakbij de VUB-campus. Momenteel telt de coöperatie zo’n 340 leden, wat neerkomt op zo’n 800 eters (1 lidmaatschap per gezin of huishouden).

Elke coöperant doet om de 4 weken een shift van 3 uur Het principe van zo’n coöperatie is even eenvoudig als geniaal. Als coöperant is je engagement drieledig. Je bent (1) klant van de supermarket. Daarnaast ben je ook (2) mede-eigenaar door minstens voor 100 euro aan aandelen te kopen, en (3) medewerker door om de 4 weken een shift van 3 uur te doen in de winkel, het magazijn of in één van de werkgroepen.

De enige gelijkenis met een klassieke supermarkt is dat ernaar gestreefd wordt om een breed scala aan producten in de rekken te hebben, zodat je er al je voedingsgeraleteerde inkopen kan doen (+ WC-papier, toilet- en kuisgerief

en ook hondenen katteneten).

Voorts zijn er enkel verschillen.

Als mede-eigenaar beslis je bij Pédalo mee over de organisatie van de coöperatie, de inrichting van de winkel, het aanbod, nieuwe initiatieven, communicatie en evenementen, de samenstelling van de raad van bestuur, enz. Het spreekt voor zich dat de producten in de winkel worden geselecteerd op basis van een charter, dat de klemtoon legt op lokale en agro-ecologische productie en een eerlijke prijs voor boeren en producenten.

Door mee te werken, leer je je medecoöperanten – bijna iedereen woont in Elsene of Etterbeek – kennen, leer je hoe de coöperatie werkt en zorg je ervoor dat er minder betaald personeel nodig is, waardoor de winstmarges kleiner kunnen worden gehouden. Bijgevolg zijn de prijzen competitief in vergelijking met andere biologische of alternatieve voedingswinkels, en zelfs met gangbare supermarkten, ook al omdat de coöperatie niet als doel heeft om winstgevend te zijn of dividenden uit te betalen.

Gemeenschap vormen door samen te werken

Vorige week was er een (nieuwjaars) drink. Ik sloeg een praatje met één van de initiatiefnemers en kreeg een proefkaart die me toelaat om gedurende één maand klant te zijn en het aanbod en de werking te leren kennen. Nadien kan ik coöperant worden, wat ik zeker van plan ben, ondanks de afstand. (Gelukkig is er om het uur een rechtstreekse trein van Sint-Genesius-Rode naar Etterbeek.)

Ook dit jaar is februari opnieuw Février Sans Supermarché - le défi: het ideale moment om zo’n coöperatieve ‘supermarkt’ uit te testen (of te overwegen om er zelf één op te starten ), lijkt me. In Brussel is er oa ook nog Beescoop (Schaarbeek), Bloum (Vorst), wAnderCoop (Anderlecht),... In Vlaanderen is RICO (Antwerpen) een pionier en referentie. Andere initiatieven, oa in Gent en Oost-Vlaanderen, vind je op de website van Wervel.

Enkele foto’s in de winkel van Pedalo © Tuur De Moor

Begin september ben ik in Antwerpen naar het openingsweekend van het Festival van Verbinding geweest. Op vrijdag stelde Eric Boydens er zijn boek Welkom in mijn boomgaard. Welkom in de Droomgaard voor. Ik vond veel troost, wijsheid en inspiratie in zijn woorden.

Welkom in de Droomgaard Ik kocht en las het boek. Een parel. Mooi uitgegeven. Hier en daar wel wat slordige zinsconstructies, maar daar las ik met plezier over.

Hieronder deel ik graag enkele inzichten en citaten.

Eric is zijn hele leven huisarts geweest, maar voelde zich steeds onbehaaglijker bij de dominante praktijken (en verhalen) in de moderne geneeskunde (en maatschappij). In zijn woorden: “In februari 2019, een maand nadat ik mijn activiteit als huisarts achter me liet, legde ik me toe op dat wat al een tijdje aan me trok: het schrijven van een verhaal. (…) Ik voelde het al heel lang bij mezelf. Diep van binnen. Dat ik iets diende te doen met alle individuele verhalen over stress, overspanning, vermoeidheid, chronische uitputting, burn-out, depressie en suïcide. Al deze zaken zijn geen individueel probleem meer. Hier is véél meer aan de hand. De uitputting bij al deze mensen is de spiegel van de uitputting van de samenleving. Meer nog: onze lineaire groeieconomie brandt alles zonder respect op wat er op zijn weg komt – zowel mensen als natuur – met erosie tot gevolg.”

Festival van Verbinding Tuur

De Moor

Welkom in de Droomgaard

en denkbeelden (of beter: waanbeelden) voorop. Maar niets in de natuur groeit eeuwig, alles is constant in beweging, alles is cyclisch. Elk levend wezen wordt geboren, groeit, verhoudt zich tot zijn of haar omgeving, en dan gaat het onherroepelijk terug naar af met onze materiële manifestatie op deze aardkluit.

Ook een economie en een samenleving kunnen niet permanent groeien. Dat is in strijd met alle natuurwetten. De huidige mondiale ratrace is onhoudbaar. We spinnen een web waarin we onszelf lijken te willen vangen, in totale controle. Het doet denken aan de parabel van de kikker. Die gaat als volgt. Een kikker die

Erosie van bodem en ziel

De erosie van de bodem en de erosie van onze ziel zijn in Boydens’ analyse twee zijden van dezelfde medaille. Ze zijn het gevolg van een ziekmakend, extractief systeem. Het onderliggende mens- en wereldbeeld stelt eindeloze groei volgens lineaire modellen

je in een kokende pot water gooit, springt er als de bliksem uit. Een kikker die je in een kom lauw water zet, zal zich behaaglijk voelen. Wanneer je dat water opwarmt, zal hij blijven zitten. Hij zal levend verbranden. De moderne mens is die kikker.

Hof-arts

Eric ziet een sterk verband tussen burn-out en ecologie. Het dominante verhaal en wereldbeeld loopt op zijn laatste benen. In 2019 is hij met pensioen gegaan en een tweede leven begonnen als hof-arts. Met zijn boomgaard in Broechem (bij Ranst, op 15 km van Antwerpen) – in 2008 plantte hij de eerste fruitbomen op een akker waar jarenlang maïs werd geteeld – wil hij een plek maken die ontvankelijk is, waar mensen samenkomen, waar pijn gedeeld wordt, waar hoopvolle alternatieven ontstaan, kortom: waar ‘het nieuwe’ geboren kan worden.

Kanteltijd

Hij gelooft dat we in een kanteltijd leven. Op heel wat plekken ontstaan nieuwe initiatieven, voelen mensen pijn, ontstaat bewustzijn, dromen we van een (betekenis)voller leven. Hij gelooft (met ons?!) in het belang van ondersteunende netwerken die deze oases voeden en met elkaar verbinden, die zorg dragen voor al die kiemende zaadjes. Want het is allemaal nog zo pril en kwetsbaar, en voor je het weet rijdt er een tractor over. Maar de liefde en de waarheid zijn tijdloos en de moeite van het leven waard. Dat is waar we onze aandacht op moeten richten. In deze fase is het volgens hem belangrijk om een ‘coalition of the willing’ aan te gaan. Dus: niet iedereen direct (of geforceerd) mee willen ‘trekken’ in het bad, maar werken met de mensen en de plekken waar een energie of openheid zit. Niet (te veel) energie steken in overtuigen, maar aandacht schenken aan ‘dat wat nu nodig is’, aan wat wil transformeren, leven en bloeien. En dat is al heel wat, heb ik tijdens het openingsweekend nog maar eens gemerkt.

Over het werk op de Droomgaard schrijft hij: “En zo werd mijn Boomgaard een Droomgaard, een oord voor Droom-

Zonnebloemen in de Droomgaard van Stadsboerderij Hunnegem - Foto © Wim Schrever

gaardgesprekken. Een plek waar artsen, coaches, duurzame ondernemers… (opnieuw) durven dromen en stelling durven nemen over een nieuwe economie en een nieuwe aarde met een nieuw verhaal. (…) De droomgaard wil fungeren als ontmoetingsplek, als levend netwerk, als community, als gastheer, als… Een plek in het bijzonder voor jonge, groene ondernemers. We maken steeds weer plannen rond het vuur. Onze lokaal geoogste thee staat altijd klaar.’

Op 29 en 30 september gaat het slotweekend van het Festival van Verbinding door in de Droomgaard. Het programma oogt alvast veelbelovend.

van het

Boekvoorstelling

Als uitsmijter deel ik graag nog twee citaten uit het boek, één van Eric zelf en één van Plato:

“Mijn bijen vliegen 3 kilometer, op zoek naar nectar en stuifmeel. Mijn honing is mijn honing niet. Ik ben afhankelijk hiervoor van mijn omgeving. Laat mij dus méér met de omgeving, met het systeem bezig zijn en hier actief in participeren. Want gunstige omstandigheden bepalen mijn gezondheid en geluk.” (Eric B.)

“Dus om hoofd en lichaam gezond te maken, moet je eerst de ziel genezen: dat komt als eerste. Want dit is de grootste fout die we tegenwoordig maken bij de behandeling van het menselijk lichaam: dat artsen de ziel van het lichaam scheiden.” (Plato)

Eric Boydens, Welkom in mijn boomgaaard. Welkom in de Droomgaard. Over omstandigheden creëren voor gezondheid, geluk en zingeving in een ecologische omgeving. 114 pagina’s. 25 euro Info en bestellen: www.ericboydens.be/welkom-in-mijnboomgaard-welkom-in-de-droomgaard/

Eric Boydens is gastspreker op ons 3de Feest van de Korte Keten: meer details in het programma via www.trager-vzw.be en onze Facebook-pagina.

Cover

boek;

in Hoboken - Foto’s © Tuur De Moor

Intergenerationeel engagement

Marc Cabus

Grootouders

voor het Klimaat: leefbare toekomst voor alle kleinkinderen

Bezorgd om milieu en klimaat, dat zijn we toch allemaal? Ouderen evengoed als jongeren. We weten wel beter dan dat het onze tijd nog wel zal duren.

Grootouders voor het Klimaat is een snel groeiende beweging van gewone mensen die het beste willen voor hun kleinkinderen. Zij geven hun bekommernis actief vorm. Ze willen dat we aan de kleinkinderen, zoals het op hun spandoek staat, een leefbare wereld zullen nalaten.

De Grootouders informeren zich grondig, want de feiten zijn onverbiddelijk en

België en Vlaanderen veroordeelde. Het is te gek dat de jongeren dan zelf niet zouden mogen protesteren. De Grootouders staan pal achter hen.

Ondertussen zijn de Grootouders op veel meer fronten actief. Kijk maar op de website grootoudersvoorhetklimaat.be. Een van onze opvallendste campagnes heet kies2024.be. In deze verkiezingstijd willen we iedereen, en al zeker de ouderen, vragen even stil te staan bij de wereld waarin hun kleinkinderen (en hún kinderen) zullen leven, en zich af te vragen hoe de volgende generaties zouden willen dat we stemmen. Want onze stem zal de leefbaarheid van de wereld ingrijpend bepalen.

soms hard, maar ze zijn ook een bron van hoop. We weten dat mensen heel goed kunnen samenwerken om de gevolgen van de klimaatcrisis te temperen. Daarom steunen we de vele initiatieven voor een duurzamere samenleving en zien we er ook op toe dat de overheid haar beloften nakomt. Daarvoor gaan de Grootouders vaak de straat op. Ze zijn ermee begonnen in 2019 toen de jongeren, geïnspireerd door Greta Thunberg, hun klimaatmarsen hielden. Sommige volwassenen vonden toen dat spijbelen voor het klimaat niet hoorde, maar de Grootouders gaven de jongeren gelijk, want ja, de overheid blijft in gebreke door de toekomst van de jongeren niet veilig te stellen. Dat wordt door talrijke uitspraken van rechtbanken bevestigd, ook bij ons. Denk maar aan De Klimaatzaak die de regering van

En dus voeren de Grootouders hun eigen ‘kiescampagne’. Ze delen bijvoorbeeld gratis een fraaie bladwijzer uit. Het is een goede aanleiding om in gesprek te gaan over de klimaatcrisis die niemand onberoerd

Foto boven: spandoek op een actie van Grootouders van het Klimaat

Rechts: camapagnebeeld ikv Verkiezingen 2024

laat. Overigens, op zaterdag 18 mei komen de Grootouders (mét hun bladwijzer) naar het Feest van de Korte Keten in Stadsboerderij Hunnegem.

Grootouders voor het Klimaat is actief in heel Vlaanderen, en er ontstaan meer en meer lokale afdelingen. Wanneer ook in Geraardsbergen?

Handvest Grootouders voor het Klimaat

1

De wereld waarin we nu leven is niet opgewassen tegen een stijging van meer dan 1,5°C. Daarom moet o.m. de koolstofuitstoot tegen 2030 65% lager liggen dan in 1990 en moeten we ten laatste tegen 2050 helemaal klimaatneutraal zijn. Dat vergt dringende maatregelen.

2

We willen een duurzame samenleving die de draagkracht van de planeet respecteert. Burgers, bedrijven en het middenveld kunnen dat enkel realiseren samen met een overheid die keuzes maakt en sturend en krachtig optreedt. We pleiten voor bindende en afdwingbare doelstellingen en maatregelen met jaarlijkse doelstellingen tot 2050.

3

De klimaatcrisis – oorzaak van o.m. extremer weer – en het massaal verlies aan biodiversiteit maken dat we onze manier van produceren en consumeren dringend moeten aanpassen aan de draagkracht van de aarde. Ophouden met gulzig ruimtegebruik, en ingrepen zoals vergroening en verkoeling door zichtbaar water zijn daarvoor onontbeerlijk.

4

Het gebruik van fossiele brandstoffen (petroleum, aardgas, steenkool…) veroorzaakt schadelijke luchtvervuiling

en brengt broeikasgassen in de atmosfeer. We moeten voor onze energievoorziening versneld overschakelen op hernieuwbare bronnen.

5

Alle niveaus, lokaal en wereldwijd, moeten een sociaal en rechtvaardig klimaatbeleid voeren dat de meest kwetsbare bevolkingsgroepen en landen ondersteunt bij hun ontwikkeling in de klimaattransitie.

6

Met onze activiteiten willen wij met onze leeftijdgenoten en samen met

Natuurbehoud

TraGer vzw

andere organisaties en bewegingen, de samenleving sensibiliseren en oproepen tot actie voor een dringend en doortastend klimaatbeleid.

7

Wij, Grootouders voor het Klimaat zijn een onafhankelijke beweging, sociaal bewogen en geëngageerd. We willen een leefbare wereld doorgeven aan de volgende generaties. We hebben een langetermijnvisie en beseffen de urgentie. We staan open voor dialoog en willen mensen samenbrengen. Dat doen we met veel ambitie en bereidheid tot actie.

Van Vredesbos naar natuurgebied

Luchtfoto van het nieuwe natuurgebied© Karel Dekyvere; Het plakaat ‘Vredesbos’; De groene long van het bos en omliggende - © Wim Schrever.

Als transitiebeweging zet TraGer vzw ook in op natuurbehoud. Gezonde natuur is immers nodig voor een gezonde lokale landbouw.

Al in 2016 ondernam TraGer vzw actie om een stukje oud bos langsheen de treinlijn Geraardsbergen-Moerbeke in het licht te stellen, door het aan te duiden als Vredesbos.

In de herfst van 2023 werd het klein stukje bos opgenomen in een nieuw natuurgebied van Natuurpunt: Natuurpunt Boven-Dender is er toen namelijk in geslaagd om 7 hectare natuur aan te kopen op de flanken van de Hoge Buizemont, als uitbreiding van de Rietbeemd. Natuurpunt werkt daarmee aan de realisatie van het zogenaamde natuurrichtplan. “Dat is een streefbeeld dat is uitge-

werkt voor natuur en bos in de Dendervallei en op de flankerende heuvels. Als hotspots van biodiversiteit moeten de historische bossen op de hellingen worden versterkt door bosuitbreiding in de onmiddellijke omgeving en door ecologische verbindingen naar het rivierdal”, zegt Koen Steenhoudt voorzitter van de lokale afdeling van Natuurpunt.

Met de zogeheten indianendaad van het Vredesbos heeft TraGer vzw in feite een aanzet weten te geven voor dit nieuwe natuurgebied: het aaneengesloten bosgebied en omliggende percelen vormen een groene long rond de agglomeratie van de stad Geraardsbergen. Als nog meer grondeigenaars de relevantie ervan inzien, kan het natuurgebied hopelijk nog verder uitbreiden, met een grote collectieve meerwaarde voor iedereen. (Wim Schrever)

Buurtwerking

Karen Remans

Sociale moestuin bij het Peperkoekenhuis

In de stad Geraardsbergen is er een samenwerking tussen vzw De knoop Ninove (een vereniging waar armen het woord nemen), het Peperkoekenhuis vzw, en de dienst activering van Stad Geraardsbergen.

Barbara werkt voor vzw De knoop en is moestuinbegeleider in de tuin bij het Peperkoekenhuis en in de volkstuin van het Sint-Martensstraatje. Elke week op maandagnamiddag en vrijdagvoormiddag gaat team moestuin aan de slag. In de sociale moestuin kunnen mensen samen groenten telen op een ecologische manier. Iedereen draagt zijn steentje bij volgens zijn mogelijkheden. Het samen zijn en het delen van ervaringen zijn minstens even belangrijk als het tuinieren zelf. Mensen kunnen hier tot rust komen, gelijkgezinden ontmoeten en zo terug aansluiting vinden in de samenleving. De oogst is voor de tuiniers en de sociale kruidenier.

Je kiest bewust voor ecologisch tuinieren, je past vruchtwisseling toe en gebruikt geen chemische pesticiden. Waarom maak je die keuze?

Ik ben overtuigd van het nut van zowel biologische landbouw als duurzame landbouw. Het is belangrijk om zorg te dragen voor het milieu. Wij voeden de bodem zonder deze te verstoren en op zijn beurt voedt deze de planten. In een

gezonde bodem krioelt het van leven, wat zorgt voor een betere beschikbaarheid en opname van voedingsstoffen en water door de plant. Bovendien wordt de plant op deze wijze beschermd tegen ziekten en plagen. Alleen maar win win dus en dat smaak je!

Je leeft mee met de seizoenen. Wat is jouw favoriete bezigheid in de tuin in de lente?

De lente is sowieso mijn favoriete seizoen. Alles komt weer tot leven, de eerste bloemetjes, bijtjes... En dan kriebelt het om in de aarde te beginnen wroeten, zaaien en planten. Met je handen werken in de aarde vind ik heel rustgevend.

Wat is de grootse uitdaging in jouw job als moestuinbegeleider?

Het draait hier vooral om de mensen. Iedereen de gepaste aandacht en begeleiding geven is soms moeilijk.

De groep mensen in Geraardsbergen verandert continu in samenstelling door de doorstroom naar andere tewerkstelling, en dat is het voornaamste doel van dit project.

De grote verscheidenheid aan talen vormt een grote uitdaging in de tuin. Tegelijk is dit ook een enorme verrijking. Zo konden we verschillende keren proeven van Oekraïense gerechten, die de deelnemers ons graag aanbieden.

Geef eens een voorbeeld van hoe mensen kunnen groeien en openbloeien in de tuin.

Het werk in de tuin geeft rust waardoor mensen vaak ook rust vinden in hun hoofd. Anderzijds zijn er ook sociale contacten, mensen ontmoeten gelijkgezinden, waardoor ze niet meer alleen staan met hun problemen. Doordat mensen zich beter leren uitdrukken in het Nederlands, is de drempel naar ander werk ook kleiner.

Vzw De knoop vzw (vroeger Teledienst) in Ninove is een vereniging waar armen het woord nemen. Wat is volgens jou nodig om armoede structureel te bestrijden?

Armoede gaat veel verder dan de financiële situatie. Armoede neemt kansen weg en heeft gevolgen op het vlak van gezondheid, wonen, opleiding, werk, vrije tijd, … en heeft zo een invloed op alle levensdomeinen, je zijn en je welzijn.

De noden van mensen in armoede moeten kenbaar gemaakt worden aan poli-

tici en beleidvoerders. Het is belangrijk dat er echt naar hen geluisterd wordt en dat ze serieus genomen worden. Er moet veel meer begrip zijn voor de situatie waar mensen in zitten, zonder oordelen. Het vergt heel veel moed, vertrouwen en energie om uit een diep dal te geraken. Zij moeten zich dus gesteund voelen en hebben structurele begeleiding nodig. Zich telkens weer moeten verantwoorden is nefast voor hun eigenwaarde.

Structureel armoede bestrijden doe je best vanuit de ervaring van mensen in armoede, zij kennen de noden en weten als geen ander wat wel werkt en wat niet als je oplossingen zoekt. Armoede kan iedereen overkomen.

De groenten uit de tuin worden meegegeven aan de tuiniers en gaan naar de voedselherverdeelwinkel ‘t Komisjken. Wat is jouw favoriete groente? Hebben jullie daarvan een grote oogst?

Vruchtgewassen geven mij het meeste voldoening om te telen. Meloenen, paprika’s, tomaten, aubergines, courgetten... Het met veel zorg opkweken van het kleine plantje, de plantjes omhoog leiden, de bloemetjes die verschijnen en dan de mooie vruchten. Er gebeurt zoveel en dat is mooi om te zien. De geur van tomatenplanten en het verwijderen van okselscheuten vind ik heel rustgevend. Vooral onze kerstomaatjes geven een mooie opbrengst. De meeste mensen hier in de tuin vinden dit ook

een heerlijke groente om te eten en dat maakt het extra fijn.

Als je kijkt naar de Sustainable Development Goals, dan draag jij daar jouw steentje toe bij! Op welk actiepunt zou deze samenleving meer moeten inzetten? Hoe zou dat dan kunnen?

Er zou veel meer moeten ingezet worden op welzijn en mentale gezondheid. Dat is onze fundering. Heel veel maatschappelijke problemen vinden daar hun oorsprong. Daarom is de emotionele ontwikkeling bij kinderen zo belangrijk. Het opgroeien en het welzijn van kinderen hoort helemaal bovenaan de ladder te staan, want van daaruit wordt de toekomstige maatschappij gevormd.

Jullie hebben geholpen bij de aanleg van ‘t labyrint in de stadsboerderij in Hunnegem. Komen jullie misschien ook eens langs bij de plechtige opening op zaterdag 18 mei op het feest van de Korte Keten? Van harte welkom!

Het was een toffe ervaring om te komen helpen. Wij zijn er graag bij op 18 mei.

Barbara en Het Peperkoekenhuis - Foto’s © Diederik De Mezel

Fotoverslag

Wim Schrever

De Droomgaard van de Stadsboerderij Hunnegem

Het tuin-team van de Stadsboerderij Hunnegem heeft voorbije maanden heel veel werk verzet: de grond is klaar om de zaden te laten kiemen.

Dit korte fotoverslag geeft een blik op de tuin en boomgaard, met een zonnige lente in het verschiet. We kijken ernaar uit om het met jullie te delen.

Giesbaergen

“Men kan de mensen op twee manieren tegemoet treden: ofwel met begrip ofwel met kritiek. Wat is nu de werking daarvan? We kunnen hem verder helpen of niet. Men kan hem begrip tegemoet brengen, dat wil zeggen liefdevol in het wezen van de ander en op zijn zwakheden ingaan. We kunnen hem echter ook kritiseren en daarbij staan blijven.”.

Rudolf Steiner

Uitgeverij: Uitg. Eigenbegeer

Redactie-adres:

Buizemontstraat 19 9500 Geraardsbergen

U kan de werking van de vrijwillige, onafhankelijke en interculturele Giesbaergske Koleuren Gazette ondersteunen via een vrijwillige bijdrage: alle bijdragen zijn welkom op rekeningnummer BE25 7370 1096 4982 van Uitg. Eigenbegeer, Buizemontstraat 19, 9500 Geraardsbergen, met vermelding ‘bijdrage Gazette’.

Oost-Vlaanderen

Solidaire Provincie

Biologisch-dynamische landbouw is een vorm van biologische landbouw die gestoeld is op de antroposofische principes van Rudolf Steiner. Er wordt een holistische kijk op de natuur en het boerderijleven gehanteerd. De natuur wordt gezien als een overal verbonden geheel. Zo is dus ook landbouw verbonden met klimaat, bodemvruchtbaarheid, watervervuiling, biodiversiteit, luchtkwaliteit, enz.

Biologisch-dynamisch geteelde producten krijgen het Demeterkeurmerk.

Verantw. uitgever: Wim Schrever, Buizemontstraat 19, 9500 Geraardsbergen