Salmonella groep E bij varkens
Zoutintoxicatie bij vleesvarkens
Salmonellose, ofwel ziekte door een infectie met salmonella, bij zoogdieren is meldingsplichtig conform de wet Dieren, en specifiek de Regeling Houders van Dieren, in overeenstemming met de EU Diergezondheidsverordening 2016/429. De dierhouder, dierenarts of laboratorium dient een melding te doen bij de NVWA. De meeste salmonella-infecties bij varkens in Nederland verlopen zonder verschijnselen (ofwel subklinisch) door salmonella-bacteriën uit de groep B (bijvoorbeeld S. Typhimurium) of D (bijvoorbeeld S. Enteriditis). Maar wat te doen in geval van een bijzondere salmonella positieve kweek zonder dat duidelijk is of er een directe impact op diergezondheid en/of volksgezondheid is?
In juni 2023 werd, min of meer als toevalsbevinding, een bijzondere salmonella gekweekt uit de darm van een gespeende big waarbij klachten speelden ten gevolge infectie door E. coli (oedeemziekte). Bij microscopisch onderzoek werd een kleine afwijking gevonden waarvan niet kon worden uitgesloten dat die door de salmonella was veroorzaakt. Bij nader onderzoek bleek het te gaan om een salmonella uit de zogenaamde groep E. In serogroep E, vallen onder andere S. Amsterdam, S. Anatum, S. London en vele anderen. De diagnose ‘salmonellose’ kon niet worden gesteld, omdat niet geconcludeerd kon worden dat de dieren ziek zijn geweest van deze salmonella.
Om een goede risico-inschatting te kunnen maken van het belang van deze bevinding is een aantal stappen genomen door de Veekijkerdierenarts, in samenspraak met de bedrijfsbegeleidend dierenarts. Eerst is contact opgenomen met de dierenarts voor aanvullende anamnese betreffende de bedrijfsvoering en de klinische verschijnselen op het bedrijf en de vraag om dit in komende periode nadrukkelijk te monitoren. Er was geen sprake van diarree of andere verschijnselen passend bij salmonellose. Het bedrijf heeft een hoge hygiëne standaard en heeft geen publieksfunctie. Daarmee werd het risico voor de algemene bevolking als laag ingeschat. Om een inschatting te maken over het verspreidingsrisico is de dierenarts gevraagd om extra monsters (slofjes) te nemen uit de hokken van de biggen die waren ingestuurd en uit andere hokken. Er zijn echter geen salmonella positieve monsters meer gevonden. Tot slot is het Signaleringsoverleg-Zoönosen (SO-Z) informeel geïnformeerd over de bevinding om uit te sluiten dat er geen verheffing van salmonella serogoep E in de humane populatie gelijktijdig plaatsvindt. Op basis van alle vervolgstappen is geconcludeerd dat de positieve salmonella een toevalsbevinding is zonder risico voor de humane gezondheid.
Jaarlijks stuurt GD een random set salmonella-isolaten van diverse serogroepen op anonieme basis naar het RIVM voor nadere typering. Deze typering dient om het voorkomen van diverse salmonella-stammen bij mensen en dieren in Nederland te monitoren. Daarmee draagt GD bij aan de monitoring van salmonella-infecties bij mens en dier.
Lymfoom bij een varken
In juni 2023 werd een varken van 10 maanden oud ingestuurd voor pathologisch onderzoek, met klachten van vermageren, hoesten, onvoldoende reactie op therapie en dat uiteindelijk gestorven was. Bij sectie werd een sterke zwelling van lymfeknopen in de buik en borstholte (15 tot 20 centimeter groot) geconstateerd. Nader immunohistochemisch onderzoek wees uit dat er sprake was van een maligne B-cel-lymfoom. De hoestklachten bij dit varken kunnen worden verklaard door de 15 centimeter grote zwelling in het mediastinum. Neoplasieën komen zelden voor bij commercieel gehouden varkens welke worden ingestuurd voor pathologisch onderzoek. Bij slachtvarkens worden lymfomen genoemd als meest voorkomende neoplasie en B-cellymfomen worden vaker gevonden dan T-cellymfomen. Een B-cellymfoom ontwikkelt zich meestal bij jonge varkens (jonger dan 1 jaar). De achterliggende oorzaak van dit soort lymfomen blijft vaak onduidelijk. Bij meerdere casus in een epidemiologische eenheid is verder onderzoek mogelijk. Deze casus herinnert ons er aan dat neoplasiën ook bij varkens voorkomen en tevens een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van klachten.
Bel de Veekijker
Op werkdagen kunt u rechtstreeks contact opnemen met de Veekijker: 088 20 25 555. Via het keuzemenu kiest u de diersoort waar u informatie over wilt hebben. Het Veekijkerteam varken is bereikbaar op werkdagen tussen: 08.30-12.00 uur en 12.45-17.00 uur.
Royal GD
Arnsbergstraat 7
Postbus 9, 7400 AA Deventer
T. 088 20 25 500
info@gddiergezondheid.nl www.gddiergezondheid.nl
Varkensgezondheid in Nederland,
Ziekte/aandoening/ gezondheidskenmerk
Situatie in Nederland/Europa
Categorie A, B en C ziektes (meldings- en bestrijdingsplichtig)
