Weekblad de Brug
78e jaargang | 4 mei 2022
18
debrug-online.nl
Andere ogen 3
DDWD 5
Vlug Trug 6
Moederdag 10
Gemeentenieuws 9
Schijndels Weekblad de Rosbode Wim Danen over de jaren na de oorlog
‘We woonden met acht man in een kippenschuur’ DEN DUNGEN/BERLICUM - In Nederland vieren we morgen de vrijheid, maar elders in Europa is het anders gesteld. Gevoed door de beelden uit Oekraïne denkt Dungenaar Wim Danen (88) de laatste maanden regelmatig terug aan zijn Berlicumse jeugd. Zoals veel dorpsgenoten maakte hij mee dat zijn ouderlijk huis volkomen vernield werd. “Je kunt alleen hopen dat het daar snel voorbij is. En dat het hier niet heen komt.” Al is hij voor dat laatste niet echt bang.
dat op die leeftijd allemaal verwerkte. “Voor we evacueerden, hadden we in een sloot al een kuil gegraven, die we afdekten. Die gebruikten we als schuilkeldertje”, legt hij uit. “Bang was ik destijds niet. Als kind wist je niet wat oorlog was.” Danen gelooft niet dat hij in die periode werkelijk honger geleden heeft. “Ja, ik heb echt wel eens rauw meel of pap gegeten, het was behelpen. Mensen gingen in die tijd niet veel naar de winkel. Geslachte varkens, groenten, heel wat voedsel werd bewaard in potjes. Die stonden bij ons in de kelder en die was niet afgebrand.” Kleren kwamen in die tijd van elders, al maakte hij zich er als kind niet zo druk om van waar dan precies. Vermoedelijk Sassenheim, een dorp dat zelf niet zo zwaar door de oorWim Danen log was getroffen en veel gedaan heeft om Berlicum woonde in een schuur van te helpen. Wim herinnert pakweg vier bij vijf, ziet zich nog dat hij een paar hij opnieuw het bizarre schoenen kreeg. “Ze wavan de situatie. “Er zat ren wel afgetrapt, maar ik wel een schoorsteentje op had toch weer wat.” Ook en we hadden een kachel- zijn eigen moeder kon aartje, waar mijn moeder ook dig naaien. De kleermaker op kon koken.” hielp ook mee. “Het ging Het gezin had in de herin- er in ieder geval goedkoop nering van Wim maar een aan toe.” paar koeien. “Ze waren al die tijd niet gemolken en Jonge mannen, die te stonden droog. Een koe werk waren gesteld, had gekalfd.” Op het boe- maakten ondertussen de renbedrijf waren ook een stenen schoon van de afpaar varkens, een zeug gebrande boerderij. Zo met biggen. Ook die liegoed en kwaad als het pen nog in de buurt rond. ging, werd met die stenen “Ze hadden zichzelf moe- een noodwoningg geten voeren en waren ont- bouwd. “Veel hout dat zettend schraal. Er waren werd gebruikt, was nog er zelfs met brandplekgroen. Het leek recht uit ken, ze waren kennelijk het bos te komen en het dicht bij het vuur gekromp nogal”, vertelt weest.” Wim.
de Streekwijzer
Door Wim Poels
“Eigenlijk was het absurd”, zegt Wim een paar keer. Alsof hij zich dat nu meer realiseert dan toen. En misschien is dat ook wel zo, het verwondert hem nu nog hoe een kind zich aan kan passen aan heftige omstandigheden. In de weken na operatie Market Garden kwam Berlicum in de frontlinie te liggen. “Aan de kant van Balkum lagen de Engelsen”, herinnert Wim zich. “Aan de Heikantsehoeve en de Loofaert de Duitsers. Soms zagen we thuis aan de Koesteeg ’s avonds een Engelse patrouille, dan waren het weer Duitsers.”
Op 10 oktober 1944 moest het gezin op bevel van de Engelsen evacueren. “We gingen met paard en wagen en te voet naar Vorstenbosch, waar de Engelsen al zaten”, vertelt Wim. Maar niet voordat hij op verzoek van zijn vader nog even de koeien te drinken had gegeven. “Toen ik terugliep naar de boerderij, kwam er een Duitser achter me aan.”
De bevrijder rijdt door de Kerkwijk
“Chris Rovers werd die dag voor ons café dodelijk getroffen toen hij een kruiwagen ophaalde”, weet Annie van der Heijden-Bijnen nog. Ze kon niet meewerken aan een interview, maar stuurde wel een mail met wat persoonlijke herinneringen. Haar vader was destijds een café begonnen omdat zijn aannemersbedrijf slecht liep. Wekenlang (“Ik zeg altijd zes, maar misschien waren het er minder”) verbleef het achtkoppige gezin in Danen veilig gebied. “Toen we voor het eerst weer in Balkum gingen kijken, bleek de hele boerderij te zijn afgebrand. Net als alle ander boerderijen aan de Koesteeg, op een na.” De Danens waren dus bepaald niet het enige slachtoffer. Sterker
nog, Berlicum is na Overloon het meest vernielde dorp in de oorlog. “Mijn vader had het druk”, schrijft Annie. “De nood was hoog, daarom mocht hij eerder terugkeren na de evacuatie. De meesten moesten nog wachten, omdat er anders te weinig voedsel zou zijn voor iedereen. Architect Tibosch moest alles in kaart brengen. De meeste gebouwen werden hersteld, maar ook nieuwe huizen werden gebouwd, meestal inclusief een doucheruimte. De mensen kenden dat niet, daarom werd die ruimte soms gebruikt voor steenkolen- of aardappelenopslag.” Bij Wim thuis stonden alleen nog een paar kippenschuren. Als Danen vertelt dat zijn gezin een tijd
“Je groeit er een beetje in”, legt Wim uit hoe hij
Lees verder op pagina 5
GemertsNieuwsblad Krant niet ontvangen? bezorgklachten@ janenjanmedia.nl
Kijk op debrug-online.nl voor afhaalpunten
ELKE ZONDAG OPEN van 9.00 tot 20.00 uur
U bent van harte welkom om onze winkel te bezoeken of maak een afspraak. Voor vragen, service of advies (aan huis) 073 594 34 79.
MA. t/m ZA. OPEN
SPAAR VOOR EEN GRATIS AUTOWASBEURT
van 7.00 tot 21.00 uur
Janssen
Den Dungen, Maaskantje 29
Shell & Carwash Middelrode
Weekblad WeekbladdedeBrug Brugisiseen eenuitgave uitgavevan vanJan JanenenJan JanMedia MediaBV enen wordt wordt huis-aan-huis huis-aan-huis verspreid verspreid met met een een oplage oplage van van 16.500 16.500 exemplaren. exemplaren.