Η Απελευθέρωση

Η ΑΠΕΛΕΤΘΕΡΩ΢Η ΣΗ΢ ΝΕΑΠΟΛΗ΢ ΚΑΙ ΣΗ΢ ΓΤΡΩ ΠΕΡΙΟΧΗ΢ ΑΠΟ ΣΟΤ΢ ΣΟΤΡΚΟΤ΢

Πρϊτθ μζριμνα του Ελευκζριου Βενιηζλου το 1912 ιταν θ απελευκζρωςθ τθσ Μακεδονίασ, για τθν οποία ο κίνδυνοσ διαμελιςμοφ ιταν πάντα υπαρκτόσ.Στισ 5 Οκτωβρίου 1912 κθρφχτθκε ο πόλεμοσ εναντίον τθσ Τουρκίασ. Αρχιςτράτθγοσ των Ελλθνικϊν Ενόπλων Δυνάμεων είχε οριςκεί ο διάδοχοσ του ελλθνικοφ κρόνου Κωνςταντίνοσ.

Kαι άρχιςε θ προζλαςθ του ελλθνικοφ ςτρατοφ προσ τθ Μακεδονία. Στισ 11 Οκτωβρίου απελευκερϊκθκε θ Κοηάνθ.

Στισ επιχειριςεισ του Ελλθνικοφ Στρατοφ, ςυμμετείχαν και ανταρτικά ςϊματα Κρθτικϊν , που είχαν δράςει και ςτθ διάρκεια του Μακεδονικοφ Αγϊνα. Δυο από αυτά των οπλαρχθγϊν Γεωργίου Μακρι και Ιωάννου Καραβίτθ ςτισ 11θ Οκτωβρίου 1912 απελευκζρωςαν τθ ΢ιάτιςτα. Σθν 12 Οκτωβρίου Τοφρκοι ςτρατιϊτεσ από τθ Νεάπολθ, κατζλαβαν τθ Βρογγίςτα (Καλονζρι) και προχωροφςαν προσ τθ Σιάτιςτα, που ιταν ιδθ ελεφκερθ. Η μάχθ τθσ Σιάτιςτασ τθν θμζρα αυτιν ιταν ςυγκλονιςτικι. Τετρακόςιοι Τοφρκοι, οργιςμζνοι από τθν αποτυχία τουσ, επζδραμαν ςτο μοναςτιρι τθσ Παναγίασ Μικροκάςτρου, κατακρεοφργθςαν τον θγοφμενο Γαβριιλ, ςκότωςαν ζνα κοριτςάκι, θλικίασ μόλισ τριϊν ετϊν, τθν Βιργινία Χριςτου Λάμπρου, και τισ γυναίκεσ Μαρία Πάντου του Λάμπρου, Θεοδϊρα Δθμθτρίου του Σριαντάφυλλου από το Μικρόκαςτρο και ςτθ ςυνζχεια λεθλάτθςαν το μοναςτιρι και το χωριό.

12/10

11/10

Καραβίτθσ Μακρισ

14/10 Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ

Τθν 14θ Οκτωβρίου θ ΢ζλιτςα (Εράτυρα) είχε ιδθ ελευκερωκεί από τα ανταρτικά ςϊματα των Ευκυμίου Καοφδθ, Δελθγιαννάκθ και Ιωάννθ ΢εϊμζνθ. Τθν ίδια μζρα ο Καοφδθσ με τουσ άντρεσ του κατευκυνόμενοσ προσ το Καοφδθσ Δελθγιαννάκθσ Μπλάτςι (Βλάςτθ), ενϊ πλθςίαηε ςτο χωριό ΢ειμζνθσ Σιςάνι, αντιλιφκθκε μία δφναμθ από 27 Τοφρκουσ ιππείσ. Οι Τοφρκοι πρόβαλαν ςκεναρι αντίςταςθ, αλλά νικικθκαν και ςκοτϊκθκαν όλοι. Από τθ μεριά των Ελλινων ςκοτϊκθκε ο Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ. Όπωσ αποδείχτθκε, το τουρκικό αυτό ςϊμα ιππζων ιταν από τθν προςωπικι φρουρά του Χαμηάμπεθ από τθ Νεάπολθ, που είχε φορτϊςει ςτα άλογα τουσ κθςαυροφσ του, με ςκοπό να μεταφερκοφν ςτο Σόροβιτσ (Αμφνταιο) κι απ' εκεί ςιδθροδρομικοφσ, μζςω Θεςςαλονίκθσ, ςτθν Κωνςταντινοφπολθ. Ο ίδιοσ είχε ιδθ διαφφγει.

Τθν 18θ Οκτωβρίου 1912, οι Κριτεσ οπλαρχθγοί Ευκφμιοσ Καοφδθσ και Ηλίασ Δελθγιαννάκθσ κατζλαβαν τθ γζφυρα τθσ ΢μίξθσ για να μθν ζρκουν Τουρκικζσ ενιςχφςεισ από τθν Καςτοριά. Δφναμθ 500 Τοφρκων είχε ιδθ κινθκεί προσ Νεάπολθ, ζφταςε ςτθ Γζφυρα και επιτζκθκε. Αργότερα επζςτρεψαν ςτθν Καςτοριά, αναςυντάχκθκαν και εξόρμθςαν και πάλι για να καταλάβουν τθ γζφυρα. Και θ επίκεςι τουσ αυτι αποκροφςτθκε με απόλυτθ επιτυχία, με ζνα μόνο τραυματία από τθν πλευρά των Ελλινων, που ιταν ο γενναίοσ οπλαρχθγόσ Ευκφμιοσ Καοφδθσ.

18/10

Μπεκιρ Αγάσ Σουρκαλβανοί Καοφδθσ Δελθγιαννάκθσ

19/10

Γφπαρθσ Νικολοφδθσ

Κατεχάκθσ Μακρισ Μαυρογζνθσ Ζοφδιανοσ

ΛΟΧΟ΢ ΣΟΤΡΚΙΚΟΤ ΢ΣΡΑΣΟΤ ΚΑΣΕΤΘΤΝΕΣΑΙ ΢ΣΟ Σ΢ΟΣΤΛΙ Οι άνδρεσ των εκελοντικϊν κρθτικϊν ςωμάτων, που είχαν καταλάβει τθν 19θ Οκτωβρίου 1912 το Τςοφρχλι Γρεβενϊν (Άγιο Γεϊργιο ςιμερα), ξεκίνθςαν με κατεφκυνςθ τθ Νεάπολθ. Μαηί τουσ ιταν και τακτικόσ ςτρατόσ. Συμμετείχαν ςτθν επιχείρθςθ αυτι τα ςϊματα των Γφπαρθ και Νικολοφδθ, των Μαυρογζνθ και Ζουδιανοφ και των Κατεχάκθ και Μακρι. Γφπαρθσ και Νικολοφδθσ, κατζλαβαν πρϊτα το Πυλωρί και αφοφ αφόπλιςαν τουσ Τοφρκουσ κατοίκουσ του προχϊρθςαν προσ τθ Νεάπολθ. Δεν απείχαν όμωσ τα ςϊματα αυτά των Κρθτϊν οφτε μιασ ϊρασ ποδαρόδρομο από τθ Νεάπολθ, όταν αντιλιφκθκαν, ότι ζνασ λόχοσ τουρκικοφ ςτρατοφ κατευκυνόταν προσ το Σςοτφλι, με ςκοπό να καταςφάξουν μακθτζσ και κακθγθτζσ του ιςτορικοφ γυμναςίου και να το κάψουν. Η είδθςθ ζγινε ςτο Τςοτφλι ζγκαιρα γνωςτι. Οι κακθγθτζσ διαςκόρπιςαν τουσ μακθτζσ ςτα παρακείμενα διάφορα χωριά, δυτικά του Τςοτυλίου, ενϊ ο πλθκυςμόσ ζλαβε κι αυτόσ τθν ίδια κατεφκυνςθ. Για να ανακόψουν τθν προζλαςθ των Τοφρκων προσ το Τςοτφλι οι άνδρεσ των ςωμάτων Γφπαρθ και Νικολοφδθ οχυρϊκθκαν ςε μία ρεματιά του χωριοφ Μαρτςίςτι (ςθμερινισ Περιςτζρασ) και άρχιςαν να πυροβολοφν. Οι Τοφρκοι ανζκοψαν τθν προζλαςι τουσ και κατευκφνκθκαν ςτο Καλλιςτράτι.

ΜΑΧΗ ΢ΣΟ ΚΑΛΛΙ΢ΣΡΑΣΙ Ήταν θ 19θ Οκτωβρίου του 1912. Η μάχθ ςτο Καλλιςτράτι άναψε. Οι Γφπαρθσ και Νικολοφδθσ προχϊρθςαν προσ το Αθδονοχϊρι. Η κίνθςθ αυτι ιταν κακοριςτικι για τθν ζκβαςθ τθσ μάχθσ, ς' αυτι τθ φάςθ, διότι οι Τοφρκοι εγκατζλειψαν το Καλλιςτράτι και πιγαν ςτθ Νεάπολθ. Οι Κριτεσ κεωρϊντασ ότι οι Τοφρκοι δε κα επανζρχονταν, άφθςαν οι αρχθγοί εκεί οκτϊ μόνο άνδρεσ και απομακρφνκθκαν, με ςκοπό ν' αναςυνταχκοφν και πραγματοποιιςουν τθν τελικι εξόρμθςθ για τθ Νεάπολθ. Οι Τοφρκοι όμωσ, αφοφ ενιςχφκθκαν από νζεσ δυνάμεισ, επετζκθκαν με ςφοδρότθτα ςτο Καλλιςτράτι, αλλά και ςτο Αθδονοχϊρι. Στο μεταξφ δφο Κρθτικοί, οι Χρ. Ξιλανάκθσ και ο Χρ. Αυγουςτάκθσ, ζπεςαν νεκροί. Οι εναπομείναντεσ Κρθτικοί μαχθτζσ εγκατζλειψαν το Καλλιςτράτι, το οποίο οι Τοφρκοι παρζδωςαν ςτισ φλόγεσ και κατζςτρεψαν τελείωσ

19/10

Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ Χρ. Ξιλανάκθσ Χρ. Αυγουςτάκθσ

Νεκροί από τθ Μάχθ ςτο Καλλιςτράτι : Ο Νικόλαοσ Χατηόπουλοσ , Ο Θωµάσ Χατηόπουλοσ θ ςφηυγόσ του Φωτεινι. Ο Λουκάσ(Δοφκασ) Ζθκόπουλοσ Ο Ευκφµιοσ Χαςιϊτθσ

ΜΑΧΗ ΢ΣΟ ΜΑΡΣ΢Ι΢ΣΙ Τθν ίδια μζρα οι Σοφρκοι, αφοφ κατζςτρεψαν το Καλλιςτράτι, προχϊρθςαν προσ το Μαρτςίςτι. Το απόγευμα είχε φτάςει ςτο χωριό και ζνασ Λόχοσ ευηϊνων υπό τον υπολοχαγό Ακαναςιάδθ. Ζτςι οι λίγοι προθγουμζνωσ μαχθτζσ ενιςχφκθκαν ςθμαντικά και θ μάχθ άρχιςε άγρια. Οι Τοφρκοι μετά δυο ϊρεσ αποςφρκθκαν ςτθ Νεάπολθ, αφοφ εγκατζλειψαν ςτο πεδίο τθσ μάχθσ 17 νεκροφσ. Απϊλειεσ όμωσ είχαν και οι Ζλλθνεσ.

19/10 Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ Χρ. Ξιλανάκθσ Χρ. Αυγουςτάκθσ Εφηωνασ Λαινάσ Λάγγασ Χριςτόπικοσ

Η ΠΡΩΣΗ ΑΠΕΛΕΤΘΕΡΩ΢Η ΣΗ΢ ΝΕΑΠΟΛΗ΢

Τθν εποχι αυτι ςτρατοπζδευε ς' αυτιν ζνα ςφνταγμα του τακτικοφ τουρκικοφ ςτρατοφ και ζνα ςϊμα ατάκτων Σουρκαλβανϊν, που τελοφςε υπό τισ διαταγζσ του Μπεκιρ Αγά . Σθν 19θ Οκτωβρίου 1912 που ςυνάπτονταν οι μάχεσ ςτο Καλλθςτράτι, Μαρτςίςτι και Αθδονοχϊρι, δφο Σϊματα εκελοντϊν, με αρχθγοφσ τουσ Γιάννθ Μαυρογζνθ και ανκυπολοχαγό Νικόλαο Ζουδιανό, είχαν φτάςει ςτο τουρκοχϊρι τότε Λάθ, ςθμερινι Πεπονιά. Πζραςαν πρϊτα από το Φουργκάτςι (Κλιμα), όπου οι κάτοικοι τουσ υποδζχκθκαν με χαρά και δάκρυα ςτα μάτια. Οι δφο αρχθγοί ζςπευςαν και κατζλαβαν τθ γζφυρα του Καφτάναγα (Σζτουλα) ςτον Αλιάκμονα, για να αποτρζψουν τυχόν ζλευςθ ενιςχφςεων από τθν Καςτοριά, ο δε Λοχαγόσ Σόμπροσ, βάδιςε προσ τθ Νεάπολθ, για να εξακριβϊςει τισ εςτίεσ και τθ δφναμθ πυρόσ των Τοφρκων.

Μπεκιρ Αγάσ Σουρκαλβανοί

Μαυρογζνθσ Ζοφδιανοσ

19/10 Σόμπροσ

Μαυρογζνθσ Ζοφδιανοσ Σόμπροσ

Τθν πρϊτθ κατά μζτωπο επίκεςθ των τμθμάτων του Σόμπρου οι Τοφρκοι υποδζχκθκαν με καταιγιςμό πυρϊν.Ο Λόχοσ του Λιάπθ,του Παπαδόπουλου και Χρ. Λιάςκου προςζβαλαν τισ τουρκικζσ δυνάμεισ. Στθν πρϊτθ αυτι εξόρμθςθ πολζμθςαν με πρωτοφανι ανδρεία δυο Κριτεσ αδελφοί, οι Μιχαιλ και Ιωάννθσ Μακράκθσ , αλλά ςκοτϊκθκαν και οι δυο. Σκοτϊκθκε ακόμθ ο Γιϊργοσ Παναγιωτάκθσ

Μπεκιρ Αγάσ Σουρκαλβανοί

19/10

Λιάπθσ-Λιάςκοσ-Παπαδόπουλοσ

Σόμπροσ

Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ Χρ. Ξιλανάκθσ Χρ. Αυγουςτάκθσ Εφηωνασ Λαινάσ Λάγγασ Χριςτόπικοσ Μιχαιλ Μακράκθσ Ιωάννθσ Μακράκθσ Γιϊργοσ Παναγιωτάκθσ

Τθν άλλθ μζρα, 20θ Οκτωβρίου 1912, όταν ξθμζρωςε, οι ελλθνικζσ δυνάμεισ μπικαν ςτθ Νεάπολθ ανενόχλθτεσ, διότι οι Τοφρκοι τθ νφχτα τθν είχαν εγκαταλείψει και κατευκφνκθκαν για τθν Καςτοριά. Οι Τοφρκοι κάτοικοι τθσ Νεάπολθσ άπλωςαν άςπρα ςεντόνια ςτουσ μιναρζδεσ των τηαμιϊν τουσ, ςθμείο ότι παραδίδονται και δεν προβάλλουν αντίςταςθ. Μία επιτροπι επίςθσ Τοφρκων κατοίκων παρουςιάςκθκε ςτον Κατεχάκθ και διλωςε ότι παραδίνει τθν πόλθ ςτουσ Ζλλθνεσ. Με προκιρυξθ του Κατεχάκθ κλικθκε ο τουρκικόσ πλθκυςμόσ να παραδϊςει τα όπλα που κατείχε και ςτο πρϊθν τουρκικό Διοικθτιριο αναρτικθκε θ ελλθνικι ςθμαία. Ζνα πλικοσ από ςθμαντικό πολεμικό υλικό βρζκθκε ςτισ ςτρατιωτικζσ αποκικεσ τθσ Νεάπολθσ.

20/10 Μπεκιρ Αγάσ Σουρκαλβανοί

Κατεχάκθσ

Το απόγευμα τθσ ίδιασ μζρασ ζφταςαν ςτο Λειψίςτι 70 με 80 πεηοναφτεσ και ανζλαβαν αςτυνομικά κακικοντα. Στισ 4 θ ϊρα το απόγευμα τθσ 20ισ Οκτωβρίου, παρουςία 300 ανδρϊν του τακτικοφ ςτρατοφ, εκελοντϊν ανταρτϊν και πλικουσ κόςμου, κάφτθκαν με ςτρατιωτικζσ τιμζσ οι νεκροί τθσ μάχθσ. Πρϊτοσ Φροφραρχοσ τθσ Νεάπολθσ ορίςτθκε ο Λοχαγόσ πεηικοφ Γεϊργιοσ Δεδοφςθσ. Τθν 21 Οκτωβρίου οι οπλαρχθγοί Γφπαρθσ και Νικολοφδθσ διατάχτθκαν να μεταβοφν με όλθ τουσ τθ δφναμθ ςτο Σςοτφλι, για να αφοπλίςουν τουσ Τοφρκουσ κατοίκουσ του. Συγκινθτικι ιταν θ υποδοχι που επεφφλαξαν οι Ζλλθνεσ κάτοικοι του Τςοτυλίου ςτουσ ελευκερωτζσ τουσ.

21/10 Γφπαρθσ Νικολοφδθσ

80 Πεηοναφτεσ

Η Ανακατάλθψθ τθσ Νεάπολθσ από τουσ Σοφρκουσ Ο Τουρκικόσ ςτρατόσ κατευκφνεται προσ τθ Νεάπολθ. Ο φροφραρχοσ Δεδοφςθσ και οι πεηοναφτεσ είχαν λάβει κζςεισ μάχθσ ςε ζνα φυςικό οχυρό κοντά ςτο ςθμερινό Κοιμθτιριο. Οι Τοφρκοι εφοδιαςμζνοι με πυροβολικό εξαπολφουν επίκεςθ ςτουσ Ελλθνεσ.

01/11

80 Πεηοναφτεσ-Δεδοφςθσ

Τότε πλθγϊκθκε κανάςιμα ο λοχαγόσ Δεδοφςθσ, τον οποίο και αντικατζςτθςε ςτθ διοίκθςθ αμζςωσ ο Μανϊλθσ Μίγλθσ. Ο Μίγλθσ ,όταν είδε τθν κατάςταςθ που υπιρχε μπροςτά τουσ, απζςπαςε δφναμθ πεηοναυτϊν και ζςπευςε να περιφρουριςει μια απ' τισ γζφυρεσ του Αλιάκμονα, για να μπορζςουν να περάςουν ςτθν απζναντι μεριά τθσ, αν θ ζκβαςθ κα ιταν αντίκετθ από εκείνθ τθν οποία περίμεναν. Μόλισ νφχτωςε κι αφοφ πολζμθςαν με γενναιότθτα, διατάχκθκαν να υποχωριςουν κανονικά, ϊςτε να μθν γίνουν αντιλθπτοί απ' τον εχκρό.

01/11

Μίγλθσ

80 Πεηοναφτεσ-Δεδοφςθσ

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΙ ΣΗ΢ ΜΑΧΗ΢ Ο λοχαγόσ Δεδοφςθσ, προτοφ ξεψυχιςει απθφκυνε προσ τουσ άνδρεσ του τα παρακάτω λόγια: «Παιδιά μου, ζχετε τθν ευχι μου. Πθγαίνετε τώρα να χρθςιμεφςετε κι αλλοφ. Δεν υπάρχει ελπίδα οφτε να ςωκώ μα οφτε και να απομακρυνκώ. Αποκνιςκω ευχαριςτθμζνοσ, γιατί και το δικό μου αίμα ςυνετζλεςε, ώςτε να ιδώ τθν Πατρίδα μου μεγάλθ. Δε κζλω όμωσ να περιζλκω ςε χζρια μιαρά, ηωντανόσ». Κι αφοφ ο Ζλλθνασ εκείνοσ αξιωματικόσ τραγοφδθςε τον παρακάτω ςτίχο: Για ΢ζνα γλυκιά Πατρίδα μου το αίμα μου το χφνω για να’χεισ δόξα και τιμι, να λάμπεισ ςαν τον κρίνο... ζβγαλε το πιςτόλι του και πυροβολϊντασ ςτο κεφάλι του ςυμπλιρωςε το ζργο τθσ εχκρικισ ςφαίρασ.

Ζτςι, οι Ζλλθνεσ φςτερα από τθν άτυχθ ζκβαςθ τθσ μάχθσ εκείνθσ, που ζγινε τθν 1θ Νοεμβρίου ζξω απ' τθν Νεάπολθ, πιραν τουσ πλθγωμζνουσ τουσ και βάδιςαν κατάκοποι και περίλυποι κάτω από τθσ νφχτασ εκείνθσ το ςκοτάδι, ϊςπου ζφκαςαν τθν 11θ νυχτερινι ϊρα ςτθ ΢ιάτιςτα. Κατά τθν πορεία τουσ όμωσ αυτι άκουςαν πίςω τουσ βιματα ανκρϊπου. Στράφθκαν να δοφν ποιοσ ιταν, οπότε βλζπουν ζναν άνδρα να φζρνει ςτο κεφάλι του μαφρο μαντιλι. Ήταν ο Γιουςοφφ μπζθσ, κτθματίασ απ' τθν Περιςτζρα, ο οποίοσ είχε φυλακιςκεί απ' τον Μπεκιρ αγά για τα φιλελλθνικά του αιςκιματα και ο οποίοσ είχε αποφυλακιςκεί όταν μπικε ο εχκρόσ ςτθ Νεάπολθ, όπωσ κι άλλοσ ζνασ τζτοιοσ μπζθσ, ο Καπλάν, που είχε τςιφλίκι τον Πελεκάνο - Βοΐου και τον οποίο είχαν φυλακίςει οι Τοφρκοι, γιατί οφτε χριματα ζδινε για τθ ςυντιρθςθ των ατάκτων χωρικϊν, τουσ οποίουσ ςτρατολογοφςε ο Μπεκιρ με το Βελι μπζθ απ' τθ Νεάπολθ, αλλ' οφτε και όπλο ζφερνε, για να πολεμιςει τουσ Ζλλθνασ. Όταν λοιπόν κενϊκθκε θ Νεάπολθ απ' τον Ελλθνικό ςτρατό και μπικαν ς' αυτι οι Τοφρκοι, πρϊτθ τουσ πράξθ ιταν το κάψιμο του Ιεροφ Ναοφ Αγίου Νικολάου..

01/11 Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ Χρ. Ξιλανάκθσ Χρ. Αυγουςτάκθσ Εφηωνασ Λαινάσ Λάγγασ Χριςτόπικοσ Μιχαιλ Μακράκθσ Ιωάννθσ Μακράκθσ Γιϊργοσ Παναγιωτάκθσ Πρινζασ Γεϊργιοσ Κοντολζων Θεόδωροσ Νεκάκθσ Νικόλαοσ Κοντομθνάσ Γεωργόσ Βαρδαλισ Κουλοφρθσ Κίμων

ΜΑΧΗ ΣΗ΢ ΢ΙΑΣΙ΢ΣΗ΢ Στισ 2 Νοεμβρίου 1912 ςυγκροτικθκε ςτθ Λειψίςτα από το Επιτελείο τθσ Τουρκικισ Στρατιάσ πολεμικό ςυμβοφλιο και ζςτειλε ςτθ Σιάτιςτα το παρακάτω ζγγραφο: “Προσ τον λαόν τθσ ΢ιατίςτθσ. Αφριον πρωί 3 Νοεμβρίου να αποςτείλετε πζντε προκρίτουσ για να παραδϊςετε τθν πόλιν, άλλωσ κα βαδίςω εναντίον αυτισ και κα τθν βομβαρδίςω”. Μεχμζτ Παςάσ Γενικόσ Αρχθγόσ ΢τρατοφ. Οι πρόκριτοι ςυμφωνϊντασ και με τθ γνϊμθ του αρχθγοφ Κατεχάκθ ηιτθςαν λίγθ προκεςμία να ςκεφκοφν. Πλθροφορικθκαν όμωσ πωσ πλθςίαηε ςτθ Σιάτιςτα ο ςυνταγματάρχθσ Ηπίτθσ με ςτρατό και πυροβόλα, ο Αλζξανδροσ Ρϊμασ και ο ενκουςιϊδθσ ποιθτισ Λορζτηοσ Μαβίλθσ , ο λόχοσ των δαςκάλων τθσ Κριτθσ, μακθτζσ τθσ ςχολισ Ευελπίδων ςτουσ οποίουσ υπιρχε και ο γιοσ του Παφλου Μελά Μιχαιλ (Μίκθσ) και άλλοι.

02/11

Μεχμζτ Παςάσ

Κατεχάκθσ

Ηπίτθσ Ρϊμασ Μαβίλθσ Μελάσ Καπιτςίνθσ Παπαδόπτεροσ Φιωτάκθσ Σςόντοσ

Η ςυμβολι των Κρθτϊν ςτθ μάχθ τθσ Σιάτιςτασ υπιρξε μεγάλθ.Η μάχθ υπιρξε πολφ φονικι. 400 νεκροφσ και τραυματίεσ είχαν οι Τοφρκοι, ενϊ οι Ζλλθνεσ 70 νεκροφσ. Τθν επόμενθ θμζρα θ Σιάτιςτα ζκαψε με τιμζσ τουσ νεκροφσ τθσ, περιποιικθκε τουσ τραυματίεσ και φιλοξζνθςε τουσ γενναίουσ Κριτεσ που τθν ζςωςαν από τον όλεκρο.

04/11

Μεχμζτ Παςάσ

Γιάννθσ Κοντογιϊργοσ Χρ. Ξιλανάκθσ Χρ. Αυγουςτάκθσ Εφηωνασ Λαινάσ Λάγγασ Χριςτόπικοσ Μιχαιλ Μακράκθσ Ιωάννθσ Μακράκθσ Γιϊργοσ Παναγιωτάκθσ Πρινζασ Γεϊργιοσ Κοντολζων Θεόδωροσ Νεκάκθσ Νικόλαοσ Κοντομθνάσ Γεωργόσ Βαρδαλισ Κουλοφρθσ Κίμων Δεδοφςθσ Γεϊργιοσ Φιωτάκθσ Καπιτςίνθσ Παπαδόπτεροσ

ΟΙ ΚΡΗΣΕ΢ ΚΑΣΕΤΘΤΝΟΝΣΑΙ ΢ΣΗ ΝΕΑΠΟΛΗ Δφο μζρεσ μετά όλα τα ΢ϊματα των Κρθτϊν εκελοντϊν ξεκίνθςαν, να μεταβοφν ςτθ Νεάπολθ, θ οποία τόςο πολφ είχε δεινοπακιςει μετά τθν ανακατάλθψι τθσ από τουσ Τοφρκουσ. Ζτςι, οι άνδρεσ του Μπολάνθ και του Μακράκθ βάδιςαν προσ τθ Νεάπολθ. Οι Κριτεσ όταν ζφκαςαν κοντά ςτθ Νεάπολθ, δεν μπικαν ς' αυτι, αλλά καταςκινωςαν ζξω, για να εξακριβϊςουν πρϊτα μθ τυχόν υπάρχουν ς' αυτι υπολείμματα τουρκικοφ ςτρατοφ. Τμιμα τότε των Κρθτϊν υπό τον Κατεχάκθ μπικε τθ νφχτα με κάκε προφφλαξθ κι αφοφ βεβαιϊκθκε, ότι θ κωμόπολθ είχε ωσ μόνθ τθσ ςυντροφιά το πθχτό ςκοτάδι, τθ νεκρικι ςιγι και τθν ερθμιά, ειδοποίθςε και τουσ άλλουσ να μπουν άφοβα ς' αυτι. Μόλισ δε εκείνοι μπικαν, ανιρτθςαν τθν Ελλθνικι ςθμαία ςτο Διοικθτιριο. Και το μεν Αρχθγείο τουσ εγκατζςτθςαν ςτο ςπίτι ενόσ χότηα, ο δε αρχθγόσ του ςτρατοφ εγκαταςτάκθκε ςτο μζγαρο του Χαμηά μπζθ……

06/11

Μπολάνθσ Μακράκθσ Κατεχάκθσ