GEJ SANDŽAK - LGBTQ+ časopis - Broj 3 - Mart 2020

GEJ SANDŽAK

LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

Priče iz izolacije: Nije život između četiri zida 10 kvir filmova koje trebate pogledati ove godine

Kvir književnost na Balkanu

www.gejsandzak.ga

Reč autora

Poštovani / poštovana,

pred tobom se nalazi treći primerak LGBTQ+ časopisa Gej Sandžak.

Nadamo

se

da

ćeš

uživati

u

odabranim sadržajima i najbitnije...

ostani kući, čuvaj sebe i druge.

Vaš Gej Sandžak tim

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Lažni Fejsbuk post i pravo lice Srbije

05

10 Gej stvari koje svi radimo

Hrvatska osudila paljenje lutaka

09 11

14

LGBTIQ+ osobe su posebno ranjiva grupa među migrantima

16

10 kvir filmova koje trebate pogledati ove godine

20

Beograd i Priština: LGBT zajednica koja ne pristaje na granice

14 Humor

19 Zima 19/20

Kvir književnost na Balkanu

28

Insta-dasa/ Insta-par

Proleće 2020 GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

25

www.gejsandzak.ga

jažrdaS

04

08

Priče iz izolacije: Nije život između četiri zida

Priče iz izolacije: Nije život između četiri zida GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

06

Ulice su prazne. Corona virus ne diskriminira. Svi/e se nosimo sa situacijom najbolje što možemo, a mjere protiv pandemije natjerale su LGBTI osobe još jednom u četiri zida.

Alen, Lejla i Aleksandra su studenti/ice koji svoje vrijeme provode u samoizolaciji. Oni su različiti, i baš poput ostalih građana i građanki, nailaze na različite probleme, a i biraju aktivnosti u skladu sa svojim individualnim preferencijama.

Alenu izolacija ne pada teško, naprotiv dopušta mu konačno da diše. On dane provodi pišući, čitajući, gledajući serije i igrajući igrice. Čak je i meditirao što, kako kaže, nije njegova uobičajna praksa. “Nažalost, ovo jeste tragičan period za čovječanstvo, ali ne mogu a da ne primijetim koliko se moje mentalno zdravlje poboljšalo u zadnje vrijeme.” kaže Alen i ne može da primijeti da njegovo iskustvo ne dijele njegovi prijatelji i prijateljice kojima izolacija mnogo teže pada. Svoju reakciju pripisuje vlastitoj introvertnosti. Bez vanjskog pritiska i obveza, on ima više vremena i kapaciteta da se okrene svojim unutarnjim procesima i promišljanjima što smatra ključnim za vlastito napredovanje. No, on napredovanje ne shvaća u konvencionalnom smislu: “Malo mi je tužno što nas tek tragični trenuci podsjećaju na značaj zajednice uprkos različitosti njenih individua. Juče je jedna LGBTI organizacija postavila objavu koju sam dodao na story, koja glasi: “Planeti NIJE potrebno više ‘uspješnih’ ljudi. Planeti je očajno POTREBNO više mirotvoraca/kinja, iscjelitelja/ki, pripovjedača/teljki, obnavljača/oviteljica i zaljubljenika/ca svih vrsta.” – i to me podsjeti da promjena dolazi od individue, te se zatim odražava na kolektiv.”Da li mu, kao gej muškarcu, ostanak među četiri zida izaziva tjeskobu jer je to toliko puta čuo od homofobnih osoba u javnom i privatnom prostoru?“ Dok smo svi/e kolektivno u svoja četiri zida, pomisao na to zvuči bliska sa onom homofobnom rečenicom koju smo dosta puta čuli/e”, kaže Alen. “Ali mislim da postoji ogromna razlika između dvije situacije u kojima je iskorištena ova rečenica: “Ostanite u svoja četiri zida”, u situaciji kada vlada virus dolazi iz namjere da se zaštiti i pobrine za kolektiv. Međutim, virus ne bira identitete koje će ugnjetavati i svi/e smo podložni tjeskobi i neizvjesnosti koja je osnova za kolektivnu povezanost koja nas ponovo rehumanizira i otvara u nama dimenziju empatije i brige za druge. Ugroženost ljudske vrste nas zbližava i ujedinjuje, i na tom polju me “ostanite u svoja četiri zida” čini zadovoljnim.’’

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Aleksandra je, za razliku od Alena, ekstrovertna osoba. Za sebe kaže da svu energiju skuplja družeći se sa drugim ljudima. Tjeskobu joj stvara nedostatak izbora, da li da ostane ili izađe van, a dodatnu paniku neprestano bombardovanje negativnim vijestima koje su neizbježne. Vrijeme provodi u pisanju svog magistarskog rada, igranju igrica i skype pozivima sa svojom djevojkom. Za nju, ova situacija treba da pokaže homofobima kako je doista živjeti između četiri zida.“Nadam se da će poslije ove izolacije, homofobi shvatiti da ŽIVOT NIJE U ČETIRI ZIDA i kako nam se ograničava mogućnost izbora u životu. Isto, neka se pokaže kako je kad ti je ograničena mogućnost sigurnog kretanja i javnog okupljana. Nadam se da će makar malo na koži osjetiti kako se mi moramo “sakrivati” od drugih, pa nekad i od vlastitih porodica; i shvatiti koji je to teret i koja je to težina na našim dušama.”

Lejla gleda afirmativno na izolaciju jer joj pomaže da završi stvari koje je odlagala. No, velika ju tjeskoba muči jer ne može viđati svoju djevojku koja je jedina može smiriti u ovom vanrednom stanju. “Pošto nisam autovana, djevojku ne mogu vidjeti jer naši roditelji ne razumiju “kako ne mogu izdržati bez drugarice par dana”, pa osim tjeskobe koju imam zbog pandemije i panike koja se stvara u svijetu, osjećam i tjeskobu što ne mogu vidjeti svoju djevojku koja mi je utočište, jer nemam dovoljno dobar razlog za to.” Zbog toga provodi vrijeme volontirajući, pomažući starijima koji ne mogu izaći iz kuće i čitajući vijesti kako bi naletjela barem na jednu pozitivnu.“Ignoriram ta “četiri zida” koliko god mogu da me ne bi ugušili”, završava ona.

Za kraj, Aleksandra želi poslati afirmativnu poruku svim LGBTI osobama koje su, poput Lejle, u izolaciji sa svojom homofobnom porodicom: “Proći će i perite ruke.

Izvor: lgbti.ba

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

07

03 08

Lažni Fejsbuk post i pravo lice Srbije

Poslednjih dana dogodilo se nekoliko ozbiljnih homofobičnih ispada, koji ukazuju na to da je realnost za drugačije u Srbiji još uvek surova. To posebno važi za mlade ljude, koji još uvek nisu izgradili odgovarajuće mehanizme odbrane, te su posledice mnogo ozbiljnije.

Jedna lažna objava na društvenim mrežama motivisala je neke mlade ljude da pokažu svoje pravo lice, i podsete nas na ružnu stranu Srbije, te na to da je homofobija i dalje prisutna, naročito u malim sredinama.

Problem je počeo nakon što je anonimni Facebook korisnik objavio lažnu vest u kojoj se tvrdilo da se u Leskovcu sprema Parada ponosa. Nakon toga se nekoliko desetina srednjoškolaca okupilo ispred leskovačkog kulturnog centra, i počelo da uzvikuje homofobične parole koje se, izgleda, prenose sa kolena na koleno. Neki od tih omladinaca i omladinki bili su maskirani, tako da je čitav skup protekao u duhu tradicije koja u Srbiji vlada od kad je mržnje i navijačkih grupa.

Zainteresovani građani su još jednom mogli da vide da su nasilje i govor mržnje i dalje jači od Ustavom zagarantovanih prava građana. Iako je policija okupljeno pokolenje rasterala bez ozbiljnijih incidenata šteta je već učinjena, a posebno kada su u pitanju članovi LGBTIQ+ zajednice u Leskovcu, naročito oni najmlađi koji su po ko zna koji put doživeli nasilje od svojih vršnjaka.

Generacije čiji su roditelji odrastali na mržnji i netrpeljivosti stasale su da i same usvoje principe sagrađene na tuđoj krvi i poniženju, pa smo daleko od Netflix serija i kafanskih razgovora u kojima se tvrdi kako su nove generacije slobodnije, te kako bolje razumeju potrebe i prava drugih. Ostaje nam samo da se nadamo da ovo nisu mladi na kojima svet ostaje.

Izvor: XXZ magazin

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Hrvatska osudila paljenje lutaka Vlada Hrvatske osudila je danas sramotno paljenje lutaka koje simbolizuju gej par s detetom u naručju na karnevalu u Imotskom i ocenila da to nije tradicionalno, ni zabavno, niti u duhu hrvatskih i evropskih vrednosti."

'Tradicionalno spaljivanje karnevalske lutke obično se sastojalo u svojevrsnoj duhovitoj i podrugljivoj kritici raznim događanjima u hrvatskom društvu. Takav karnevalski duh može ostati u okvirima satire kad se 'sudi' onima koji su na poziciji vlasti, poput predsednika države, vlade ili gradonačelnika i drugih političara, a nipošto ne onima koji su predstavnici različitih manjina u hrvatskom društvu", navela je Vlada za Novu TV. Hrvatska vlada u reagovaju je dodala da je njen pristup da se odupire svakoj vrsti govora mržnje i agresije - političke, ideološke, verbalne i fizičke, kao i svakom činu koji vređa osećaje hrvatskog naroda i doprinosi podelama u društvu.

I predsednik Hrvatske Zoran Milanović ranije danas je oštro osudio paljenje lutke gej para s detetom u naručju u Imotskom, ocenivši da je reč o "žalosnom, nehumanom i potpuno neprihvatljivom činu".

Udruženje "Dugine porodice" i poslanik Socijaldemokratske partije (SDP) Arsen Bauk odvojeno su najavili podnošenje krivičnih prijava protiv organizatora karnevala KD 'Bakove svečanosti' zbog širenja mržnje.

Izvor: Slobodna Evropa

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

09

10

Gej stvari koje svi radimo Ako ste mislili da su Balkanci najgori što se tiče predrasuda ili homofobije, u gadnoj ste zabludi. Naime, na internetu su se pojavile ispovesti ljudi koji su ispričali šta je sve bilo dovoljno da vas neko prozove homoseksualcem.

Pre nekoliko dana korisnik Reddita pod imenom u/ma_damn_blueberry postavio je ovo pitanje: "Heteroseksualci, što je najčudnija stvar za koju su vam rekli da je ne radite jer je gej ?"

Ubrzo su se sve društvene mreže ispunile bizarnim odgovorima."Neki tip me je nazvao me pi*kicom jer sam se mazao kremom za sunčanje. Zamisli da misliš da si jači od sunca. Od je*enog sunca", napisao je jedan korisnik Tvitera. "Čitao sam knjigu i par likova nazvalo me je gejom. Ne zato što čitam knjigu, nego zato što koristim obeleživač", napisao je jedan mladić.

"Nazvali su me gejom jer koristim konac za zube. Čini se da upale desni imaju samo hetero tipovi", dodao je drugi.

"Imao sam prijatelja koji nije hteo da jede hranu koja ga je podsećala na penis. Hot dog, banana, krastavac, ništa. Čak i kad ne bi bili u originalnom obliku", naveo je treći.

"Svojevremeno se pojavila priča o curi koja je ispričala svetu da njen bivši ne briše du*e ni pere genitalije jer je 'dodirivanje penisa gej", prisetio se još jedan.

"Nosio sam sat na desnoj ruci, to je navodno jako gej", istaknuo je jedan.

"Sa zetom sam išao u kino, a on mi je rekao da bi bilo gej da sednem pored njega. Seo sam pored njega", tvrdi još jedan. "Šijem kostime, to mi je hobi. Rekli su mi da prestanem jer šivenje je posao žena i gejeva", požalio se korisnik Reddita.

Izvor: Index

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

LGBTIQ+ osobe su posebno ranjiva grupa među migrantima

"Od malih nogu sam se počeo razlikovati od druge djece i zbog toga su me zadirkivali. Od moje jedanaeste godine je to postalo zaista izraženo. Počeli su primjećivati da imam feminizirane pokrete" Sve što želim je otići u Njemačku i početi život iz početka. Želim da se obrazujem, da nađem posao od kojeg ću moći plaćati rentu za stan i hranu, da zaradim dovoljno novca da mogu ići u teretanu jer volim sport, kazao je Feni 30-godišnji Nur, migrant iz Maroka koji se trenutno nalazi u izbjegličkom kampu Ušivak kod Sarajeva.

Iako njegova priča zvuči poznato, jer je slična priči mnogih migranata koji su se iz dalekih zemalja preko Bosne i Hercegovine uputili ka zapadnoj Evropi, Nurovi motivi su, kako tvrdi, ipak drugačiji. On je pripadnik LGBTIQ+ populacije – grupe za koju međunarodne organizacije za ljudska prava tvrde da su ugroženi u zemljama iz kojih dolazi većina migranata.

– Od malih nogu sam se počeo razlikovati od druge djece i zbog toga su me zadirkivali. Od moje jedanaeste godine je to postalo zaista izraženo. Počeli su primjećivati da imam feminizirane pokrete – kazao je Nur u razgovoru za Fenu.

U toj sjevernoafričkoj zemlji, bilo koja vrsta homoseksualnog odnosa je nezakonita i kažnjiva je sa šest mjeseci do tri godine zatvora ili novčanom kaznom od 120 do 1200 dirhama, odnosno od 20 do 240 KM.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

11

12

Zbog svoje seksualne orijentacije, Nur je, kako navodi, imao brojne probleme u društvu pa i porodici.

Kao dvadesetogodišnjak otišao je u Katar, ali je nakon nekog vremena deportiran iz te zemlje.

Nakon povratka iz Katara živio je u Kazablanki.

– Ni tamo se nisam dobro snalazio. Jednostavno me niko nije želio zaposliti kada bi me vidjeli. Jedno vrijeme sam tražio hranu i odjeću po kontejnerima za smeće – kaže Nur i dodaje kako je definitivnu odluku da kao ilegalni migrant krene ka Evropi donio nakon jednog sučeljavanja s lokalnom bandom.

Nur se nedugo zatim zaputio standardnom migrantskom rutom preko Turske, Grčke, Albanije, Srbije i završio je u BiH. Upitan da li je iskusio neke neugodnosti na putu prema Evropi ili u samim kampovima kazao je da je imao nekoliko manjih incidenata na ruti prema BiH, ali da je najgore ono što mu se desilo dok je bio u izbjegličkom kampu u Velikoj Kladuši. Tamo je, tvrdi, bio žrtva seksualnog zlostavljanja, ali zbog straha od osvete to nije prijavio.

Iako Nur želi da ide u Njemačku, iz Sarajevskog otvorenog centra (SOC), udruženja koje se bavi zaštitom prava LGBT osoba i pitanjima rodne ravnopravnosti, kažu da postoje zabilježeni slučajevi gdje se pripadnici LGBTIQ+ zajednice žele zadržati u BiH i podnijeti zahtjev za azil.

Koordinator programa i pravni savjetnik pri SOC-u Darko Pandurević kazao je Feni da su susretali s LGBTIQ+ migrantima, ali da su svi susreti bili posredni, odnosno preko volontera i osoba koje rade na terenu s migrantima.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

"– Mi trenutno imamo kontakte s pojedinim osobama koje su pripadnici ove zajednice, a koji su migranti. Države iz kojih dolaze migranti, države Bliskog istoka, Afganistan, Pakistan i sjever Afrike, predstavljaju dijelove svijeta gdje je položaj LGBTIQ+ osoba najkritičniji i najlošiji – rekao je Pandurević.

Upitan da li trenutno ima osoba iz ove grupe koje su podnijele zahtjev za azil u BiH, rekao je da je SOC u kontaktu s jednom osobom koja ima želju da ostane u ovoj državi.

– BiH posjeduje mehanizme i priznaje LGBTIQ+ osobe kao posebnu grupu koja može da traži azil u ovoj državi.

Nama informacije dolaze posredno, ali prema našem saznanju, jedna do dvije osobe godišnje iz ove skupine podnosi zahtjev za azil u BiH – rekao je on.

Pandurević je kazao da su i mnoge zapadne zemlje učile na vlastitim greškama po pitanju LGBT migranata i načina na koji oni podnose azil.

– Tako imamo primjer migranata, čiji je život ugrožen ili kojima prijeti zatvorska kazna zbog seksualne orijentacije, ali im azil bude odbijen, jer njihovo ponašanje nije dovoljno feminizirano ili zato što nisu znali kako da definišu zastavu duginih boja – kazao je on.

To je, kako kaže Pandurević, jedan od problema s kojima se susreću LGBTIQ+ azilanti i problem uklapanja u stereotipe o LGBTIQ+ osobama, a koje su službenici koji su provodili takve procese uzimali kao relevantne.

– Činjenica da je osoba religiozna je još jedan od razloga zbog čega bi dobili odbijenicu za azil. Mnogo više se posvetilo tome da procedura bude prilagođena LGBTIQ+ manjini, što je razumljivo, a neke države su čak otišle tako daleko da naprave posebne upitnike za LGBTIQ+ osobe – ističe Pandurević.

Izvor: XXZ Magazin

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

13

Beograd i Priština: LGBT zajednica koja ne pristaje na granice GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

"Lend i Jovan su u ranim dvadesetim godinama i ne razumeju se - Lendijev maternji jezik je albanski, a Jovan govori srpski.

Razgovaraju na engleskom.

Zajedničko im je i to što nisu poslušali savete roditelja Jovana je majka molila da ne ide na Prajd u Prištinu, a Lendiju da, kada je u Beogradu, na ulici nikako ne govori albanski.

Kažu da se neposlušnost isplatila - zahvaljujući Jovanu i Lendiju, beogradski i prištinski aktivisti posećuju jedni druge, a Priština i Beograd bogatiji su za dreg žurke na kojima se nastupa na srpskom i albanskom.

Putovali smo sa Jovanom iz Beograda do Prištine gde se, zajedno sa dreg kraljicom Ostrogom, uputio da sa Lendijem organizuje još jednu dreg žurku koja spaja prištinsku i beogradsku scenu i pokušava da poruši podele koje je izgradila politika.

Izvor: BBC na Srpskom

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

15

16

10 kvir filmova koje trebate pogledati ove godine Otkrivanje: Trans životi na ekranu (Disclosure: Trans Lives on Screen)

U ovom dokumentarnom filmu, koji je potpomogao Lavern Koks iz serije Narandžasto je novo crno (Orange is the new black), se pojavljuju brojne poznate ličnosti - uključujući MJ Rodrigez (iz serije "Pose") i Čaz Bona (Šerin sin).

Obavezno ga morate pogledati. U njemu je hronološki opisana zastupljenost transrodnih osoba na američkom filmu i televiziji tokom poslednjih 100 godina, od stigmatizirajućih filmova poput "Ace Ventura: Pet Detective" (koji, možda se sećate, kulminira scenom u kojoj se soba puna policajaca počinje povlačiti nakon što se otkrilo da je zločinac, sa kojim su svi spavali, zapravo transrodna je žena) do današnjeg dana, kada su trans ljudi predmet mnogo nijansiranijih i pozitivnijih prikaza.

Matijas i Maksim (Matthias & Makime)

Jedan od neosporivo velikih kreatora kvir kina, kvebeški redatelj Ksavier Dolan, se vratio. Matijas (Gabriel D'Almeida Freitas) i Makim (Sam Dolan) su doživotni platonski prijatelji koji se na kraju kratkog filma, koji je snimila mlađa sestra jednog prijatelja, poljube. Ovaj naizgled nebitan događaj završava dramatično utičući na njihov odnos.

Matijas i Makim su dobili pozitivne kritike u kanu prošle godine, a Petar Bredšo iz Gardijana je pohvalio "nežnost i plemenitost" ostvarenja.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Lingua Franca

Još jedan film koji istražuje trans tematiku. Ovaj film govori o nedokumentovanoj trans ženi sa Filipina koja živi u Njujorku i radi kao njegovateljica starijih žena. Lingua Franca se bavi strukturalnim problema sa kojima se ona suočava, poput borbe za dobijanje zelenog kartona, ili problematične veze sa američkim muškarcem koja polako cveta. Magazin "Variety" je pohvalio film, opisujući ga kao "pronicljiv i lagan."

Klementajn (Clementine)

Predstavljajući Sidnej Svinej iz Euforije, ova indie romantično-psihološka drama premijerno je prikazanu na filmskom festivalu u Tribeki prošle godine, a kritičari su posebno pohvalili dve glavne uloge. Riječ je o mladoj ženi po imenu Keren (Otmara Marrero) koja se, nakon razorne jednostrane veze, povlači u izolovanu kuću na jezeru. Dok počinje isceljivati, upoznaje misterioznu Lanu (Sveenei) i njih dvoje razvijaju komplikovanu vezu.

Ponos i protest (Pride and Protest)

Dok se u Velikoj Britaniji odigravaju Crni Prajd, protesti protiv anti-LGBT obrazovanja u Birminghamu i uobičajni Prajd događaji, ovaj dokumentarni film prati svakodnevne živote kvir POC (people of colour) aktivista. Ovo humano ostvarenje potstiče na razmišljanje, a kasnije će zasigurno pokrenuti i duboke razgovore.

Pitajte bilo koga (Ask Any Buddy)

Ova kaleidoskopska montaža snimaka iz gej erotskih filmova od 1968. do 1986. godine izgleda neverovatno. Uglavnom prikazuje klipove snimljene u gej Mekama poput Njujorka i San Franciska, nudi alternativnu viziju kvir istorije, od početaka gej oslobađanja do užurbanih 70-ih, pa sve do rušilačkog okruženja AIDS krize. To je elegija izgubljenog sveta "kruziranja" po pristaništima i gej kupaonicama.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

17

18

Dreg deca (Drag Kids)

Trenutno se vodi rasprava oko toga da li je "dreg" odgovarajuća umetnička forma za decu, bilo kao članovi publike ili učesnici. Da li je "dreg" umetnost inherentno seksualna? Da li je eksploatativna? (Ne, i ne.) Sva ova pitanja trenutno bivaju iskrivljena više nego ikad, tako da je sada savršeno vreme za gledanje Dreg dece, kanadsko-američkog dokumentarca koji prati živote četvero "dreg-kvin" dece dok se spremaju za važan nastup na Montreal Prajdu.

Spirala (Spiral)

Festivali ovaj horor film opisuju kao gej verziju filma "Get Out", što zvuči ... neverovatno, posebno ako uspe da oponaša oštru društvenu satiru trilera Džordana Pila iz 2017. o rasnim odnosima u Americi. Spirala govori o međurasnom gej paru koji se sredinom 1990-ih preselio u mali kanadski gradić, samo da bi ih terorisao njihov komšija. Gej horor je i dalje pomalo nedovoljno istražen žanr (ako zanemarite sve meme o kvir ikonama poput Penivajza i Babaduka), tako da smo uzbuđeni videti mračnu stvarnost homofobičnog nasilja na velikom platnu.

Mofi (Moffie)

Ovaj južnoafrički film, koji je režirao prethodni pobjednik "kvir palme" u Kanu - Oliver Hermanus, dobio je sjajne kritike kada je premijerno prikazan u Veneciji prošlog septembra.

Postavljen u 1981. godini, u jeku aparthejdske ere, film govori o 16-godišnjem Nikoli koji mora proći obaveznu dvogodišnju vojnu službu. Njegovi napori da preživi tu brutalnu, homofobičnu klimu (mofi u južnoafričkom žargonu znači gej) se dodatno komplikuju kada počne da razvija osećanja prema sunarodnjaku. Ovaj film možete katagorisati pod: „Nije jednostavan za gledanje, ali mi je drago što sam ga video“.

Princ (El Principe)

"Rediteljski debi Sebastiana Munjoza je smelo i erotično istraživanje novije istorije koje otkriva neočekivanu nježnost u samoj srži" - ovo je bila presuda žirija Venecijanskog filmskog festivala, kada je ovom čileanskom filmu dodelio prestižnu nagradu - "kvir lava" za najbolji LGBT film. Radnja filma je smeštena u zatvoru u San Bernardu početkom 1970-ih i to je priča o ljubomori, ljubavi i moći, koje oslikavaju život mladog zatvorenika osuđenog za misteriozni zločin.

Izvor: VICE

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

03

Humor @gaysome @gaysome @gaysomecomic

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

19

Proleće 2020

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

14

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

14

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

14

GEJ GEJ SANDŽAK SANDŽAK LGBTQ+ LGBTQ+ časopis časopis BROJ BROJ 2 Decembar 3 Mart 2020 2019 www.gejsandzak.ga www.gejsandzak.ga

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Kvir književnost na Balkanu

Boreći se da nađe svoje mesto, kvir književnost se istovremeno morala boriti protiv književnog kanona koji je na ovim prostorima uvek bio patrijarhalno ukorenjen, falogocentričan i heteronormativan. Tu borbu je nužno pratila i borba za elementarna ljudska prava koja je zahtevala reprezentaciju. Moć jezika je moć imenovanja, a bez moći imenovanja, kako to kaže Dona Haravej u “Cyborg Manifesto”, ostajemo prećutani ili imenovani pogrdno, isključeni i opisani od strane onih koji ne pripadaju našem iskustvu. I sam termin „queer“ je nekada služio upravo da se kvir osobe označe kao “izopačene” a reimenovanje te reči i davanje pozitivnog značenja stavilo je moć opisivanja u ruke onih koji su do juče bili/e isključeni/e kao takvi - kao kompleksna ljudska bića sa iskustvima drugačijeg konstruisanja ljubavi, romantičnih i seksualnih odnosa.

Tako je kvir književnost imala dva zadatka: dekonstruisanje žudnje u heteronormativnoj matrici i ispisivanja svoja koja će tražiti publiku koja joj ne pripada. Ne postoji tačka u kojoj se sa sigurnošću može tvrditi da je kvir književnost otpočela ili počela brojati svoju istoriju, ali budući da je u bivšoj Jugoslaviji homoseksualnost bila kažnjiva zakonom, a umetnost takve vrste cenzurisana, prodor u javnu sferu kvir književnost će doživeti tek raspadom Jugoslavije, kada su se pojavile i pojavili autori i autorke koji su mogli svoje žudnje imenovati bez straha od gonjenja zakonom, ali opet, s teškim zadatkom odupiranja i dalje homofobnom, transfobnom i heteronormativnom društvu.

Ono što istorija sigurno radi, a treba se tome neprestano odupirati, jeste brisanje istorije manjinskih grupa kako one ne bi ostvarile kontinuitet i kako bi uvek kretale iz početka. Upravo je iz tog razloga važno prisetiti se početaka.

Naši pioniri/ke u ispisivanju kvir iskustva pojavili/e su se otprilike u isto vrijeme u matičnim državama - sad su imali/e zadatak da se odupru nacionalističkom patrijarhatu i da osnaže kvir osobe koje su, za promjenu, želele čitati o kvir likovima, o kvir iskustvima i čitati poeziju koja govori o kvir subjektu.

Jedan od prvih kvir romana na prostoru bivše Jugoslavije doći će iz Srbije i napisat će ga Dejan Nebrigić. Dejan Nebrigić je bio neumoljivi mirnodopski, feministički i gej aktivist čiji će se život rano ugasiti, nasilno, bit će ubijen na svoj dvadesetosmi rođendan od strane svog partnera. Iza sebe ostavlja ne samo rezultate svoje političke borbe, nego i prvi gej roman pod naslovom „Beograd-Pariz-Njujork”.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

25

26

Vjerovatno zbog svoje generacijske melanholije (muškarci njegovog godišta su se našli u žarištu nacionalističkog raspada Jugoslavije u vrijeme kad je trebalo zakoračiti u važno doba gradnje identiteta i odnosa i uglavnom su ostali pasivni, prepušteni i setni) i delimično zbog unutrašnje otpornosti prema opštevažećem šovinističko-nacionalističkom sastavu, Dejan je poistovetio svoj umetnički izraz s programskom tenzijom esteticizma, tačnije, s velikim estetom svetske književnosti Oskarom Vajldom. I ne onim delom Vajldovog opusa gdje se on, uglavnom superiorno, bavi englesko-francuskom aristokratijom, nego njegovom ispovedu u zatvoru, kada je već osuđen zbog svoje homoseksualnosti, ispovest koja je rezultirala knjigom „De Profundis“. Da se podsetimo, Oskara Vajlda je u zatvor smestio otac njegovog ljubavnika, tada ugledni aristokrata Markis Kvinsberi. Oskar se našao između kompleksnog odnosa oca i sina, a oni su ga vrlo rado žrtvovali. Ironičnim putem iste tragične priče, Dejan se zaljubio u mladića koji je karakterom i svojim odnosom prema njemu doista podsećao na mladog Alfreda Duglasa.

Njegov otac, ugledni srpski moćnik, takođe nije bio oduševljen Dejanovim „pogubnim uticajem na njegovog sina“ i celi taj slučaj je završio na sudu, a Dejan nije dobio dvije godine zatvora, ali jeste smrtne povrede od svog bivšeg ljubavnika. U romanu „Beograd-Pariz-Njujork“ odlučuje se za književni stil koji je bio svojstven Oskaru Vajldu i opisuje potragu za svojim Z., njegovim Alfredom Duglasom i neprestano se definiše u odnosu na njega. Smoren padom jugoslovenskih vrednosti koje mu nisu bile bliske i užasnut nadolazećim, prisiljen je bežati u Pariz ili Njujork koje je smatrao centrom zbivanja, a Beograd tek pukom periferijom.

Međutim, poput Krležinog Leona koji se vraća da bi uvideo koliki je Glembaj, Dejan se vraća u Beograd da bi delio sudbinu svog prijatelja kao i srpskog naroda. Iako krajnje nepoželjan u društvu koje je na nacionalizmu i fašizmu gradilo temelje novog doba, Dejan je to stanje definisao svojom stvarnošću. Nije ga podstakao na drugačiju odluku ni njegov konstantan strah od smrti. Naravno, prenaglašen strah od smrti prati skoro sve marginalizovane osobe, jer se tako reflektuje njihovo simbolično umiranje (jer nisu dorasli zahtevima falogocentričnog sistema). Njegov roman ostaje direktan i pripovedački i iako je postmodernizam već proglasio smrt autora, ispovedni ton romana otklanja zavesu između autora i pripovedača i ostavlja nam svedočanstvo o jednom životu u heteronormativnoj i patrijarhalnoj Srbiji.

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

Hrvatski pisac Dražen Ilinčić svojim romanom „Berlinski peškir“ donosi sasvim drugačije, i kulturološko i kvir iskustvo. On je uvideo da se aktivizam kreće novim tokom (nakon što je stvorena povoljnija klima za kvir populaciju), da se Zagreb menja pod zadatom misijom prilagođavanja evropskom načinu života (i gnuša se balkanizacije koja mu se, eto uvijek, nekako obija o glavu) i da porno-šik polako nalazi povoljno tlo. No, biti peder i dalje nije baš za diku, posebno ako se hoćete izraziti na ulici poljupcem ili držanjem za ruke. Videvši da je medijski prostor postao fleksibilniji, Dražen Ilinčić se odlučio ispovediti kolegama, pederima, celoj Hrvatskoj i šire, knjigom koja je odmah buknula kao prvi gej roman u Hrvata i (Hrvatica, je ‘l?). No buknula, ali nije posebno zainteresovala same desničarske čuvare/ice morala, njima je ta knjiga verovatno bila potvrda niza stereotipa koji iznose kako bi spriječili dalju emancipaciju homoseksualaca i lezbejki u Hrvatskoj. I upravo je tu Ilinčić naišao na negodovanje među samom kvir populacijom, jer je autor doslovno uzeo na sebe zadatak da govori u ime svih homoseksualaca u njegovom podneblju. Kako Trpimir Matasović primećuje, pripovedač uvek radije koristi „mi“ nego „pošteno ja“. Pošto sebe smatra zrelim i uspešnim i svoj pogled na svet ispravnim, pripovedač s podsmehom gleda na pokušaje mlađih homoseksualaca da se pronađu, da izaberu neki put koji rezultiše ljubavlju, a ne samo seksom. Generalizacije kojima se pripovedač rasipa kako bi svako svoje zapažanje proglasio zapažanjem homoseksualne populacije, ali i generalizacije kojima podilazi još uvijek tvrdom falogocentrizmu, prelako su čitljive i tako je prelako i dobio osudu - pri samom prezentovanju knjige. „Berlinski peškir“ nema osmišljene strukture.

Zamišljen i ostvaren kao asocijativna ispovijest koja će ga razotkriti kao homoseksualca koji se oseća kao autsajder u rodnoj Hrvatskoj, pa brzi seks traži u otvorenom gradu Berlinu, gde postoje divne saune u kojima uživa do mile volje (i bez ikakvih poteškoća, vezivanja i suvišnih pitanja) i ne trudi se promenuti stanje u rodnoj zemlji. Odlučuje se za beg iz „svoje stvarnosti“ u svijet gde nije bitno ništa osim njegove erekcije.

Njegova rodna Hrvatska ga uglavnom interesuje u virtualnom prostoru, gde on pomno traži potencijalne partnere za seks putem gej profila.

Gej profili jesu jedna sasvim specifična stvarnost za gej populaciju kojom se povezuju i dolaze do kontakta, seksualnog, ali i nekog drugog.

Izvor: impulsportal.net

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

www.gejsandzak.ga

27

130.000+ p

:olkero

:enidog

seuqirneH ocsicnarF :emi

asad-atsnI Dvadesetpet

Portugalac

:ejnaminaz model

seuqiirnehokik@ :acalitarp jorb

www.gejsandzak.ga

GEJ SANDĹ˝AK LGBTQ+ Ä?asopis BROJ 3 Mart 2020

28

UK

:acalitarp :olkero

p

750.000+

:ejnaminaz

/ :enidog

:emi

rap-atsnI

Zander i Tery

društvene mreže / model/ gluma

jorb

sepyort@ nosgdohrednaz@

29

www.gejsandzak.ga

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020

Foto: Warren Wong Josh Hild Artem Gavrysh Charles Deluvio Sasan Rashtipour Rostyslav Savchyn Shelby Cohron Galvão Menacho Masha Reimers Jon Eric Marababol Ryan Crisman

GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Mart 2020 www.gejsandzak.ga Sva prava zadržana © 2020

Whatsapp: E-mail:

+381 63 89 85 709 gejsandzak@gmail.com

Instagram:

gejsandzak_

Facebook:

gej sandzak

Twitter:

gejsandzak GEJ SANDŽAK LGBTQ+ časopis BROJ 3 Decembar 2020

www.gejsandzak.ga