Metropol 10 korrik

Page 1

»5

GARA PËR KRYETARIN E PD

Basha: AnĂ«tarĂ«sia do votojĂ« dhe kandidatĂ«t pĂ«r deputet E MËRKURË

10 KORRIK 2013 VITI IX, NR. 3023 TEL: 04 2 233 991 FAX: 04 2 233 998 ÇMIMI: 30 LEKË ‱ € 1.5

gazetametropol.com

Vdes me foshnjën

Lokalet e Durrësit bllokohen E reja në Lezhë humb nga martesat e emigrantëve jetën pa arritur të marrë Bizneset korrin të ardhurat që sjell stina e nxehtë. Qyteti bregdetar i preferuar prej çifteve nga qytete të ndryshëm »8

ndihmën e mjekëve

»10

INSTITUCIONET Kush do të preket nga shembjet e ndërtimeve të paligjshme në vijën turistike

Edi Rama: Nuk prekim as Nishanin as Llallën, por


LUFTA PËR LEZHËN

Kutitë që do të vendosin për një mandat më shumë KQZ debaton mbi tabelat e ndryshuara të rezultatit në komisionet e numërimit. Sot vendoset për të dhënat

»4

ZHURMAT E LOKALEVE

Kontrolle selektive muzikës së lartë në orët e mesnatës Banorët ankohen për mungesën e reagimit nga strukturat e posaçme. Ligji parashikon gjoba dhe bllokime »6

Opinion Nga NIKO FABER

Para se të përmbysim malet, të fillojmë nga gurët e vegjël »17 Nga ARJAN REXHEPI

DĂ«shtimi i »17 “PranverĂ«s Arabe”

»2-3

»2

KREU I PS PËRKRAH PRESIDENTIT

SHBA feston ditën e pavarësisë, mungojnë Berisha e Topalli

RAPORTI I POSAÇËM

Italianët në vitin 1918: Kosovarët janë pasardhës të ilirëve Historianët zbardhin të dhënat mbi politikat e 100 viteve më parë. Si nisi tjetërsimi i fakteve historike kundër shqiptarëve »18-19

HETIMI I TIA

Politika dhe shëndetësia shihen si më të korruptuarat në Shqipëri Njerëzit humbasin besimin dhe tek institucionet që janë ngritur për të luftuar korrupsionin »5

AKSIDENTI NË ELBASAN

Të tre shoferët ishin në shkelje me Kodin Rrugor, vdiqën 4 vetë

»10


02

« POLITIKË

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

KREU I PS NË MBLEDHJEN E PARË TË GRUPIT TË RI

Edi Rama apel pĂ«r Presidentin e kryeprokurorin “S’ju kemi votuar. S’keni bĂ«rĂ« asgjĂ« konkrete pĂ«r tĂ« merituar vlerĂ«sim”

A

skush, duke filluar nga kreu i shtetit, nuk duhet ta marrĂ« si dobĂ«si vizionin, qasjen dhe sjelljen tonĂ« europiane me shtetin e me institucionet e shtetit”, - ky ishte paralajmĂ«rimi i ardhur dje nga kreu i PartisĂ« Socialiste, Edi Rama, nĂ« mbledhjen e parĂ« tĂ« grupit parlamentar tĂ« kĂ«saj partie. Duke folur si kryeministĂ«r i ardhshĂ«m Rama ka bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« se pavarĂ«sisht gatishmĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« bashkĂ«punuar me institucionet kushtetuese, kĂ«ta tĂ« fundit duhet tĂ« kuptojnĂ« se tashmĂ« mazhoranca ka ndryshuar, pĂ«r mĂ« tepĂ«r qĂ« kjo mazhorancĂ« dje nĂ« opozitĂ« nuk votoi asnjĂ« prej krerĂ«ve tĂ« kĂ«tyre institucioneve. QĂ«ndrimi NĂ« mbledhjen e djeshme tĂ« grupit parlamentar tĂ« PS-sĂ« kreu i socialistĂ«ve zbardhi qĂ«ndrimin e tij nĂ« takimin e zhvilluar pak ditĂ« mĂ« parĂ« me kreun e shtetit Bujar Nishani. “I kam thĂ«nĂ« Presidentit tĂ« RepublikĂ«s se fakti qĂ« vijmĂ« nga dy kampe kundĂ«rshtare pĂ«r mua s’ështĂ« njĂ« problem, por njĂ« mundĂ«si e madhe nĂ« rrugĂ«n e ndĂ«rtimit tĂ« njĂ« kulture tĂ« re europiane tĂ« funksionimit tĂ« shtetit shqiptar. Dua tĂ« shpresoj qĂ« edhe ai do ta shohĂ« kĂ«shtu e do tĂ« punojĂ« bashkĂ« me Kryetarin e ri tĂ« Kuvendit dhe me mua jo si noteri i njĂ« pale qĂ« ka humbur zgjedhjet, po si garanti kushtetues mbi tĂ« gjitha palĂ«t nĂ« pĂ«rpjekjen tonĂ« pĂ«r tĂ« rilindur ShqipĂ«rinĂ« duke ecur mĂ« shpejt. Ashtu siç dua tĂ« shpresoj se zoti President do ta lexojĂ« me pĂ«rpikĂ«ri votĂ«n e 1 milion shqiptarĂ«ve, qĂ« na dhanĂ« 84 mandate, duke na hequr çdo justifikim tĂ« mundshĂ«m edhe pĂ«r sa ka tĂ« bĂ«jĂ« me reformĂ«n dhe performancĂ«n e pushtetit gjyqĂ«sor”, - u shpreh Rama. Sipas tij, mazhoranca e dalĂ« nga zgjedhjet e 23 qershorit do ta respektojĂ« nĂ« frymĂ« e nĂ« germĂ« KushtetutĂ«n e RepublikĂ«s nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e ekzekutivit me gjyqĂ«sorin, si dy pushtete tĂ« pavarura njĂ«ri prej tjetrit. “Por nuk do tĂ« bĂ«jmĂ« sehir asnjĂ« ditĂ« duke parĂ« se me çfarĂ« brutaliteti e drejta vritet e sakatohet nĂ« sallat e farsave gjyqĂ«sore”, - u shpreh Rama. Deklarata Sistemi i drejtĂ«sisĂ« dhe praktikat e ndjekura deri tani

GUVERNATORI “I kam kĂ«rkuar guvernatorit tĂ« nxisĂ« realizimin sa mĂ« shpejt nĂ« kohĂ«, mundĂ«sisht pĂ«rpara draftimit tĂ« projektbuxhetit tĂ« vitit 2014, tĂ« njĂ« programi tĂ« vlerĂ«simit tĂ« sektorit financiar, qĂ« zhvillohet bashkĂ«risht prej FMN-sĂ« dhe BankĂ«s BotĂ«rore. Na duhet njĂ« vlerĂ«sim imediat dhe prestigjioz i stabilitetit tĂ« sektorit financiar tĂ« vendit pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nga dy qĂ«llimet themelore tĂ« njĂ« programi tĂ« kĂ«saj natyre.”

ADMINISTRATA

Ceremonia e pavarësisë së SHBA, Rama përkrah Nishanit

“Grup pune qĂ« tĂ« pĂ«rcaktojĂ« metodologjinĂ« e trajtimit me transparencĂ« dhe respekt tĂ« tĂ« gjitha burimeve njerĂ«zore nĂ« dispozicion. PĂ«r t’u dhĂ«nĂ« tĂ« gjithĂ«ve mundĂ«sinĂ« tĂ« provohen, por askujt tĂ« drejtĂ«n tĂ« fitojĂ« nĂ« kurriz tĂ« tjetrit, duke pĂ«rfituar nga lidhjet e shkurtra tĂ« gjakut, tarafit, klanit. AsnjĂ« militant, vullnetar, mbĂ«shtetĂ«s yni nuk duhet tĂ« anashkalohet, por tĂ« gjithĂ« duhet tĂ« kuptojnĂ« se Ă«shtĂ« konkurrenca dhe merita qĂ« vendos.”

QEVERIA RE “Ne jemi dy parti, por jemi dhe njĂ« forcĂ« e vetme qeverisĂ«se dhe do tĂ« qeverisim si njĂ« forcĂ« e vetme. Pa dyshim, do tĂ« ndajmĂ« pĂ«rgjegjĂ«sitĂ«, po nuk do ta ndajmĂ« shtetin nĂ« parcela dhe nuk do t’i ndajmĂ« njerĂ«zit nĂ« “ne” dhe “ata” brenda nesh. Nuk e di sot a do tĂ« jetĂ« njĂ« qeveri me mĂ« pak apo mĂ« shumĂ« ministra, po di me siguri qĂ« qeverisja jonĂ« do tĂ« kushtojĂ« mĂ« pak dhe reforma e ekzekutivit nĂ« tĂ« gjitha nivelet do tĂ« jetĂ« drastike.”

“BERISHA” “Ndaloni shpenzimet e mĂ«tejshme tĂ« parave tĂ« popullit shqiptar pĂ«rmes vendimesh qĂ« nuk kanĂ« asnjĂ« legjitimitet moral e politik. Ne do tĂ« anulojmĂ« çdo vendim pĂ«r shpenzime parash qĂ« shkojnĂ« pĂ«rtej kostove normale tĂ« rolit tĂ« njĂ« qeverie kujdestarie nĂ« njĂ« fazĂ« tranzicioni tĂ« pushtetit. Po ashtu do tĂ« zhbĂ«jmĂ« menjĂ«herĂ« edhe çdo vendim pĂ«r tender, privatizime e koncesione tĂ« marrĂ« pas 23 qershorit.”

kundĂ«rshtohen me forcĂ« nga Kryeministri i zgjedhur. Sipas tij, mazhoranca qeverisĂ«se nuk do tĂ« bĂ«het aleate me gjykatĂ«s tĂ« korruptuar pĂ«r tĂ« mbajtur njĂ«ri-tjetrin nĂ« karrige. “Qeveria e re do tĂ« jetĂ« belaja mĂ« e madhe e tĂ« korruptu-

arve në sistemin e drejtësisë. Po njësoj qeveria e re do të rreshtojë me urgjencë forcat për të hapur një luftë sy për sy e dhëmb për dhëmb me krimin e organizuar dhe me çdo kriminel, që vitet e fundit ka gjetur në këtë vend shesh

Berisha dhe Topalli nuk marrin pjesĂ«, PD pĂ«rfaqĂ«sohet nga Basha Kryeministri Berisha nuk mori pjesĂ« dje nĂ« ceremoninĂ« e pĂ«rvjetorit tĂ« pavarĂ«sisĂ« sĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s tĂ« organizuar nga ambasada amerikane nĂ« TiranĂ«. Ceremonia u mbajt dje nĂ« ambientet e GalerisĂ« sĂ« Arteve nĂ« kryeqytet ku u pa mungesa e Kryeministrit Berisha, kryeparlametnare Topalli. Nga radhĂ«t e PD-sĂ«, i vetmi qĂ« ishte i pranishĂ«m ishte kryetari i BashkisĂ«, Lulzim Basha. Krahas BashkĂ«s, pĂ«rfaqĂ«suesi i vetĂ«m i qeverisĂ« shqiptare nĂ« kĂ«tĂ« ceremoni ishte ministri i JashtĂ«m, Aldo Bumçi. NĂ« njĂ« ceremoni tĂ« organizuar me protokoll shteti, ku u pa bllokimi i njĂ« pjese tĂ« bulevardit “DĂ«shmorĂ«t e Kombit”, ku ishin tĂ« ftuar personat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« shoqĂ«risĂ« shqiptare, u pa vendosja e Edi RamĂ«s nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ«,

tĂ« lirĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pĂ«rshesh nĂ« dĂ«m tĂ« shoqĂ«risĂ« falĂ« lidhjeve aspak tĂ« padukshme me kĂ«tĂ« qeveri e falĂ« pazareve me tĂ« korruptuarit nĂ« prokurori e gjykata. NjĂ« milion njerĂ«z na kanĂ« dhĂ«nĂ« mandat pĂ«r t’u kthyer sigurinĂ« e humbur tĂ« jetĂ«s dhe pronĂ«s; pĂ«r t’i shpĂ«tuar nga kriminaliteti e rrugaçëria, qĂ« kanĂ« pushtuar rrugĂ«t; pĂ«r t’i marrĂ« nĂ« mbrojtje nga shtypja poshtĂ«ruese nĂ« labirintet e zymta tĂ« organeve tĂ« drejtĂ«sisĂ« shqiptare”, - listoi zotimet e tij pĂ«rpara deputetĂ«ve dhe pĂ«rmes tyre dhe opinionit publik. NjĂ«kohĂ«sisht njĂ« apel pĂ«rmes kĂ«tyre zotimeve shkoi dhe

përkrah Presidentit Nishani. Në këtë mënyrë, Kryeministri i ardhshëm i vendit u vendos përkrah kreut të shtetit duke dëshmuar ndryshimin e pushteteve. Mungesa e liderit historik të demokratëve, Sali Berisha, nuk kaloi pa rënë në sy, pasi Kryeministri ende në detyrë nuk ishte i pranishëm në aktivitetin zyrtarë të SHBA-ve. Kjo ceremoni e organizua nga ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës u bë 4 ditë pas datës së përvjetorit të pavarësisë së SHBA-ve, pasi përgjatë këtyre ditëve ambasadori Arvizu ishte në shtetin e tij mëmë. Kjo ishte edhe ceremonia e fundit e organizuar nga Arvizu në Tiranë, pasi atij i përfundon mandati brenda pak ditësh dhe është mandatar ambasadori i ri amerikan, i cili do të udhëheq diplomacinë amerikane në Shqipëri.

pĂ«r institucionin e Presidentit dhe tĂ« kryeprokurorit, qĂ« asnjĂ«rin prej emrave qĂ« i drejtojnĂ« ato aktualisht nuk janĂ« votuar nga grupi parlamentar i PS-sĂ«. “Ne nuk kemi votuar as pĂ«r Presidentin e sotĂ«m tĂ« RepublikĂ«s dhe as pĂ«r prokurorin e pĂ«rgjithshĂ«m qĂ« ka sot ShqipĂ«ria, por ne nuk jemi votuar pĂ«r ta futur qeverinĂ« e vendit nĂ« llogoren e luftĂ«s politike ndaj njĂ« kryeprokurori qĂ« deri mĂ« sot nuk ka bĂ«rĂ« asgjĂ« konkrete pĂ«r tĂ« merituar ndonjĂ« vlerĂ«sim pozitiv prej nesh. Ia kam bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« prokurorit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m se ne do tĂ« qeverisim nĂ« papajtueshmĂ«ri tĂ« plotĂ« me

korrupsionin e me kulturĂ«n e pandĂ«shkueshmĂ«risĂ«. I kam nĂ«nvizuar vullnetin e plotĂ« pĂ«r tĂ« luftuar krah pĂ«r krah me organin e ProkurorisĂ« dhe me atĂ« personalisht kundĂ«r krimit dhe korrupsionit nĂ« çdo nivel e tĂ« çdo kohĂ«, sado tĂ« vjetĂ«r a tĂ« re. Dua tĂ« shpresoj se Prokuroria nĂ«n drejtimin e tij do tĂ« shĂ«nojĂ« progres real gjatĂ« katĂ«r vjetve tĂ« ardhshĂ«m nĂ« betejĂ«n me gangrenĂ«n e kĂ«tij vendi: krimin dhe korrupsionin, duke u bĂ«rĂ« protagoniste e kĂ«saj beteje jo duke mbetur njĂ« dĂ«shmitare anemike nĂ« skenĂ«n e betejĂ«s”, - vlerĂ«soi Rama lidhur me njĂ« çështje tĂ« tillĂ«.


POLITIKË ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

03

PS E LSI MARRIN MENDIMET E AMBASADORËVE TË BE PËR PROGRAMIN QEVERISËS

Beqja e Haxhinasto nĂ« takim me diplomatĂ«t “KĂ«shilla pĂ«r integrimin e zhvillimin, pĂ«r vlerat themelore tĂ« BE” Hartimi i projektit qeverisĂ«s tĂ« 300 ditĂ«ve tĂ« para tĂ« kabinetit “Rama” ka pĂ«rfshirĂ« nĂ« proces dhe diplomatĂ«t e Bashkimit Europian tĂ« akredituar nĂ« vendin tonĂ«. Konkretisht, gjatĂ« ditĂ«s sĂ« djeshme pĂ«rfaqĂ«suesit e grupit tĂ« punĂ«s pĂ«r programin e ri qeverisĂ«s, Ilir Beqja i PS-sĂ« dhe Edmond Haxhinasto i LSI-sĂ«, zhvilluan njĂ« takim me ambasadorĂ«t e BE-sĂ«. Sipas vetĂ« pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« kĂ«tij grupi pune, ambasadorĂ«t ishin tĂ« interesuar pĂ«r punĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t qĂ« po zhvillojnĂ« kĂ«to dy parti, veçanĂ«risht pĂ«r 300 ditĂ«t e para tĂ« qeverisjes. “Ata dhanĂ« kĂ«shillat e tyre pĂ«r tĂ« ardhmen e vendit jo vetĂ«m pĂ«Ă«r integrimin, por edhe zhvillimin e vendit. Ishin tĂ« interesuar pĂ«r shtetin e sĂ« drejtĂ«s, luftĂ«n kundĂ«r korrupsionit, drejtĂ«si tĂ« pavarur, pra vlerat themelore tĂ« BE-sĂ«. Ishin

tĂ« interesuar edhe pĂ«r tĂ« shtyrĂ« pĂ«rpara bashkĂ«punimin ekonomik tĂ« vendeve respektive me ShqipĂ«rinĂ«, pĂ«r njĂ« sistem tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m ligjor e fiskal”, vuri nĂ« dukje Beqja pas takimit, i cili zgjati pĂ«r rreth dy orĂ«. Nga ana e tij pĂ«rfaqĂ«suesi nĂ« kĂ«tĂ« grup pune i LSI-sĂ«, Edmond Haxhinasto, ndĂ«rsa bĂ«ri me dije se drafti paraprak do tĂ« jetĂ«

gati brenda 10 ditĂ«ve, vlerĂ«soi propozimet e ambasadorĂ«ve lidhur me njĂ« çështje tĂ« tillĂ«. “VlerĂ«soj komentet qĂ« u dhanĂ« nga ana e ambasadorĂ«ve pĂ«r planin qĂ« paraqitĂ«m para tyre dhe gjithashtu u vlerĂ«sua fakti qĂ« ne nĂ« programin tonĂ« kemi njĂ« referencĂ« tĂ« vazhdueshme sa u takon detyrimeve pĂ«r procesin e integrimit tĂ« vendit nĂ« Bashkimin Eu-

ropian pĂ«r 12 prioritetet, apo siç jemi mĂ«suar ta quajmĂ«, paketĂ«n e detyrimeve apo veprimeve qĂ« duhet tĂ« ndĂ«rmarrim sa i takon kĂ«tij procesi”, - nĂ«nvizoi Haxhinasto. Gjithashtu pĂ«rfaqĂ«suesi i LSI-sĂ« saktĂ«soi faktin se nga ana e ambasadorĂ«ve Ă«shtĂ« vlerĂ«suar pĂ«rqasja e mazhorancĂ«s sĂ« re sa i takon angazhimit tĂ« opozitĂ«s nĂ« tĂ« gjithĂ« proceset e ardhshme qĂ« do tĂ« kĂ«rkojĂ« procesi integrimit tĂ« vendit nĂ« Bashkimin Europian. “U vlerĂ«sua shumĂ« edhe pĂ«rqasja qĂ« ne kemi sa i takon angazhimit tĂ« opozitĂ«s, proceset politike qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me zhvillimin e vendit dhe integrimin e vendit dhe sigurisht gatishmĂ«ria jonĂ« pĂ«r tĂ« angazhuar sa mĂ« shumĂ« opozitĂ«n nĂ« tĂ« gjitha proceset e ardhshme qĂ« do tĂ« kĂ«rkojĂ« ky proces integrimi”, - deklaroi Haxhinasto gjatĂ« prononcimit tĂ« tij pĂ«r shtyp.

PROBLEMATIKAT NË ZONAT BREGDETARE GATI SHEMBJET NË VEND

Rama kërkon propozimet për projektin me vendorët Oli Xhilaga

K

reu i PartisĂ« Socialiste, Edi Rama, mblodhi dje nĂ« njĂ« takim urgjent drejtuesit vendorĂ« tĂ« zonave bregdetare dhe tĂ« zgjedhur qendror mĂ« 23 qershor tĂ« kĂ«tyre zonave pĂ«r tĂ« diskutuar mbi problematikat qĂ« i shoqĂ«rojnĂ« ato. Por ngritja e kĂ«tyre problematikave deri diku shkon dhe si njĂ« antireklamĂ« pĂ«r turizmin nĂ« vend, pĂ«r mĂ« tepĂ«r qĂ« tashmĂ« Ă«shtĂ« kulmi i tij. Ndaj shqetĂ«simet jo tĂ« pakta tĂ« lidershipit socialist pĂ«r aktualitetin me bregdetin iu kĂ«rkua qĂ« t’i rimerrte nĂ« njĂ« fazĂ« mĂ« tĂ« vonĂ«. Takimi Çështja e administrimit tĂ« territorit dhe ajo e ndĂ«rtimeve pa leje ishin dhe dy temat pĂ«r tĂ« cilat kryetari i PS-sĂ« kĂ«rkoi propozimet e kryebashkiakĂ«t dhe deputetĂ«t socialistĂ« tĂ« zonave bregdetare pĂ«rpara hartimit tĂ« projektit final tĂ« hapave qĂ« do tĂ« ndjekĂ« qeveria e ardhshme me nisjen e punĂ«s nĂ« shtator. Por ajo qĂ« duhet tĂ« nisĂ« menjĂ«herĂ« sipas kryesocialistit Rama Ă«shtĂ« pikĂ«risht ndalja njĂ« orĂ« e mĂ« parĂ« e ndĂ«rtimeve pa leje dhe nisja e prishjeve tĂ« tyre. Madje, nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« Rama u propozoi drejtuesve vendorĂ« qĂ« tĂ« ndjekin shembullin e BashkĂ«sisĂ« sĂ« VlorĂ«s. “Kemi dy faza, njĂ«ra fazĂ« Ă«shtĂ« ajo e emergjencĂ«s. Ju e shihni se qeveria nĂ« detyrĂ« nuk ka asnjĂ« lidhje me problemet e pĂ«rditshme tĂ« njerĂ«zve dhe vendit dhe shumĂ« janĂ« turrur pĂ«r tĂ« kapur pronat e orĂ«s sĂ« fundit duke hedhur tonalata beton tĂ« orĂ«s sĂ« fundit. Ne duhet ta

Takimi me ambasadorët Gaiani e Rokanas

Meta: Qeveria e re tĂ« tregojĂ« transparencĂ«, pĂ«rgjegjshmĂ«ri Kryetari i LĂ«vizjes Socialiste pĂ«r Integrim, Ilir Meta, zhvilloi dje takime tĂ« veçanta me ambasadorin e ItalisĂ« dhe atĂ« tĂ« GreqisĂ« nĂ« ShqipĂ«ri. Ambasadori Gaiani e uroi MetĂ«n nĂ« emĂ«r tĂ« qeverisĂ« italiane pĂ«r rezultatin e arritur nĂ« zgjedhje dhe vlerĂ«soi pjekurinĂ«, pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« dhe vullnetin e treguar nga populli shqiptar. Sipas tij, mbarĂ«vajtja e zgjedhjeve tĂ« 23 qershorit tregoi se ShqipĂ«ria ka hyrĂ« nĂ« njĂ« kapitull tĂ« ri. Nga ana e tij ambasadori i GreqisĂ«, Rokanas, vlerĂ«soi rolin konstruktiv dhe proeuropian qĂ« LSI-ja manifestoi gjatĂ« fushatĂ«s elektorale, si njĂ« kontribut i vyer pĂ«r axhendĂ«n e integrimit europian tĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet mes dy vendeve. NĂ« gjykimin e kreut tĂ« LSI-sĂ« vota e mençur e shqiptarĂ«ve tregon pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e madhe qĂ« Ă«shtĂ« vendosur mbi supet e koalicionit tĂ« ri pĂ«r tĂ« siguruar progresin e vĂ«rtetĂ« tĂ« vendit dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar procesin e integrimit europian tĂ« ShqipĂ«risĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« drejtim Meta theksoi se â€œĂ«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« qeveria e re tĂ« tregojĂ« transparencĂ«, pĂ«rgjegjshmĂ«ri dhe konstruktivitet maksimal”.

Socialistët në tryezë për bregdetin

Shpalosin problemet, në pritje të zgjidhjes

ndalim tani kĂ«tĂ« masakĂ«r dhe tĂ« rrĂ«zojmĂ« pĂ«rtokĂ« tĂ« gjitha ngrehinat qĂ« janĂ« nĂ« ndĂ«rtim e sipĂ«r pa leje, nga Velipoja deri nĂ« SarandĂ«. Faza tjetĂ«r Ă«shtĂ« nisja e punĂ«s sistematike pĂ«r tĂ« pastruar gjithĂ« vijĂ«n bregdetare. Çdo ndĂ«rtesĂ« pa leje dhe qĂ« dĂ«mton perspektivĂ«n e zonĂ«s bregdetare duhet tĂ« rrafshohet. Duhet njĂ« ligj apo ndĂ«rhyrje nĂ« ligj, qoftĂ« pĂ«r mĂ«nyrĂ«n si do tĂ« menaxhohen plazhet, qoftĂ« si do tĂ« garantohet qĂ« gjithĂ« cikli i ndĂ«shkimit tĂ« ndĂ«rtimeve pa leje tĂ« jetĂ« njĂ« cikĂ«l i mbyllur, jo njĂ« cikĂ«l i hapur, siç Ă«shtĂ« sot, ku autorĂ«t nuk ndĂ«shkohen”, - vlerĂ«soi Rama. Ardhur nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, kreu i PS-sĂ« rikonfirmoi krijimin e njĂ« agjencie kombĂ«tare pĂ«r bregdetin dhe shkrirjen e PolicisĂ« NdĂ«rtimore. “S’do tĂ« kemi mĂ« Polici NdĂ«rtimore, por polici shteti, dhe kjo do tĂ« marrĂ« nĂ« mbrojtje mbrojtjen e

territorit nĂ« çdo centimetĂ«r tĂ« ShqipĂ«risĂ«. TĂ« hartohen propozime pĂ«r ndĂ«rhyrje nĂ« ligj pĂ«r mbrojtjen e territorit nĂ« vijĂ«n bregdetare. NĂ« programin tonĂ« kemi vĂ«mendje tĂ« posaçme pĂ«r bregdetin dhe kemi nĂ« plan ngritjen e njĂ« agjencie kombĂ«tare pĂ«r mbrojtjen e bregdetit. Ky Ă«shtĂ« detyrim ligjor, jo dĂ«shirĂ« jona pĂ«r tĂ« punuar pa nisur formalisht punĂ«, ndaj kĂ«ta dy muaj duhet tĂ« angazhohemi pĂ«r shembjen e ndĂ«rtimeve pa leje. S’do tĂ« ketĂ« tolerancĂ« dhe leje pĂ«r ndĂ«rtimet qĂ« dĂ«mtojnĂ« strategjinĂ« e zhvillimit tĂ« vendit. Kush ka ndĂ«rtuar njĂ« shtĂ«pi banimi, meriton mbĂ«shtetjen tonĂ«, ndĂ«rsa ai qĂ« ka ndĂ«rtuar pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nuk do tĂ« tolerohet”, - saktĂ«soi kryetari i socialistĂ«ve. Propozimi Parashtrimi i problematikave me bregdetin, pa-

varĂ«sisht se deri diku shoqĂ«rohet dhe me projektin e socialistĂ«ve pĂ«r zgjidhjen e tyre, sjellĂ« me vete dhe njĂ« antireklamĂ« pĂ«r turizmin. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye nĂ« gjykimin e deputetit tĂ« ShkodrĂ«s Paulin Sterkaj nĂ« pamundĂ«si pĂ«r tĂ« frenuar ndĂ«rtimet pa leje nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ« playhi, tĂ« shmanget antireklama pĂ«r plazhet nĂ« kushtet kur vendi Ă«shtĂ« nĂ« pikun e sezonit turistik. “UnĂ« jam konsultuar edhe me kryetarin e komunĂ«s sĂ« VelipojĂ«s pĂ«r kĂ«to probleme dhe mendoj se nuk duhet t’u bĂ«jmĂ« antireklamĂ« nĂ« kĂ«tĂ« moment plazheve tona. NĂ« kĂ«tĂ« moment ne s’kemi fuqi tĂ« frenojmĂ« ndĂ«rtimet pa leje, sepse s’e kemi atĂ« mundĂ«si, por tĂ« paku tĂ« merremi me çështje mĂ« tĂ« thjeshta, si me pastrimin e tyre, t’u krijojmĂ« pushuesve kushte sa mĂ« tĂ« pĂ«rshtatshme pĂ«r tĂ« kaluar verĂ«n”, - u shpreh Sterkaj.

DeputetĂ«t e zgjedhur mĂ« 23 qershor dhe drejtues tĂ« pushtetit vendor tĂ« PS-sĂ« nĂ« zonat bregdetare tĂ« thirrur pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« panoramĂ«n e qyteteve tĂ« tyre radhitĂ«n jo pak probleme nĂ« kĂ«to zona. E pĂ«rgjithshme pĂ«r to ishin pikĂ«risht ndĂ«rtime pa leje. PĂ«r kryetarin e BashkisĂ« sĂ« VlorĂ«s ShpĂ«tim Gjika ndĂ«rtimet pa leje janĂ« njĂ« fenomen qĂ« duhen mbyllur nĂ« qelizĂ«. Sipas tij, unifikimi i sistemit policor mbetet parĂ«sor pĂ«r tĂ« ndalur ndĂ«rtimet nĂ« territor dhe rehabilituar vijĂ«n bregdetare. “ËshtĂ« abuzuar me hapĂ«sirat e plazheve dhe duhet punuar pĂ«r infrastruktura e shĂ«rbime mĂ« tĂ« mira. NdĂ«rtimet e paligjshme gjithashtu janĂ« njĂ« fenomen shqiptar, por ky fenomen mund tĂ« mbyllet nĂ« qelizĂ«. Unifikimi i sistemit policor mbetet parĂ«sor. Duhet unifikim dhe koordinim nĂ« tĂ« gjitha hallkat e shtetit pĂ«r tĂ« ndalur ndĂ«rtimet nĂ« territor dhe rehabilitimin e vijĂ«s bregdetare”, - u shpreh ai. Por njĂ« tjetĂ«r problem pĂ«r kĂ«tĂ« qytet bregdetar Ă«shtĂ« dhe zhurma akustike. “Problem janĂ« edhe diskot nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ«, qĂ« janĂ« objekt shqetĂ«sues e madje alarmues pĂ«r pushuesit. Mbi ato ne nuk kemi pushtet. Ligji i ri i urbanistikĂ«s ka nevojĂ« pĂ«r njĂ« rishikim dhe nĂ« tĂ« duhet demotivuar patjetĂ«r ndĂ«rtimi i tij”, - deklaroi Gjika, ku kĂ«rkoi dhe krijimin e njĂ« regjistri tĂ« unifikuar kombĂ«tar standard. Nuk ka munguar dhe deklarata e deputetit tĂ« kĂ«tij qarku. “Nuk duhet toleruar asnjĂ« ndĂ«rtim pa leje dhe tĂ« thuhet qartĂ« me emĂ«r, tĂ« denoncohen ata gjykatĂ«s apo prokurorĂ« qĂ« i mbrojnĂ« ata dhe tĂ« bĂ«hen publikĂ«. Ne i kemi kushtet qĂ« tani tĂ« mbajmĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rgjegjĂ«si, sepse policia po bĂ«het bashkĂ«punuese”, u shpreh deputeti VlorĂ«s Koço KokĂ«dhima. PĂ«r kryetarin e BashkisĂ« sĂ« DurrĂ«sit Vangjush Dako ndarja e plazheve publike dhe private Ă«shtĂ« njĂ« problem shumĂ« i madh. NdĂ«rsa kreu i BashkisĂ« sĂ« HimarĂ«s, Gjergji Goro, kĂ«rkoi ndihmĂ«n e shtetit pĂ«r baskitĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« to tĂ« mund tĂ« mbrojnĂ« territoret e tyre.


04

« POLITIKË

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

REZULTATI PARAPRAK

PRETENDIMI I PD-së

Sipas rezultateve paraprake tĂ« numĂ«rimit tĂ« votave pĂ«r qarkun e LezhĂ«s, koalicioni “Aleanca pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« Europaine ka arritur tĂ« marrĂ« njĂ« numĂ«r votash mĂ« shumĂ« se koalicioni i djathtĂ«. Konkretisht e majta nĂ« qarkun e LezhĂ«s ka arritur tĂ« fitojĂ« 39935 vota, ndĂ«rsa koalicioni i djathtĂ« 39202 vota. Kjo diferencĂ« prej rreth 700 votash ka sjellĂ« ndryshimin pĂ«r sa i pĂ«rket numrit tĂ« mandateve, ku e majta ka fituar 4 deputetĂ«, ndĂ«rsa e djathta 3. Konkretisht PS-ja ka fituar njĂ« numĂ«r tĂ« barabartĂ« mandatesh me PD-nĂ«, nga 3 secila, ndĂ«rsa mandatin e shtatĂ« e ka fituar LĂ«vizja Socialiste pĂ«r Integrim.

Partia Demokratike pretendoi dje në mbledhjen e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve se është bërë një manipulim në tabelën përfundimtare të rezultateve, ku anëtarët e gupeve të numërimit të socialistëve kanë ndryshuar shifrat. Sipas demokratëve, rezultati në qarkun e Lezhës është 38270 vota për koalicionin e majtë, ndërsa koalicioni i djathtë ka marrë 38555, ose 285 vota më shumë se i pari. Me këtë pretendim PD-ja arrin të marrë një mandat më shumë në Lezhë, duke ia hequr atë PS-së. Arben Ndoka i PS-së rrezikon që të mos jetë deputet në Kuvendin e ri, që do të fillojë në shtator.

KQZ SHTYN MIRATIMIN E LEZHËS. KOSOVRASTI: MË KANË KËRCËNUAR NË TELEFON

PD pretendon një mandat tjetër në Lezhë Kosovrasti akuzon të majtën se ka blerë komisionerët e PD-së Ervin Koçi

K

ur pritej që numri i mandateve të mos ndryshonte, Partia Demokratike kërkoi dje numërimin e 10 qendrave të votimit në qarkun e Lezhës, pasi sipas tyre në ato kuti është bërë një abuzim me votat e PD-së. Në mbledhjen e djeshme të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve përfaqësuesi ligjor i PD-së, Njazi Kosovrasti, kërkoi rinumërimin e 10 qendrave të votimit në qarkun e Lezhës dhe sipas pretendimit të tij PD-ja do të marrë një mandat më shumë në këtë qark. Sipas rezultatit paraprak, në Lezhë PD-ja ka fituar 3 mandate deputetësh, numër të barabartë me PS-së, ndërsa mandatin e shtatë të deputetit e mori LSI-ja. Kësisoj, nëse pretendimi i demokratëve është i vërtetë, atëherë Lezha do të kalojë në favor të PD-së. Duke iu referuar relacionit që u diskutua sot në mbledhjen e KQZ-së, përfaqësuesi ligjor i PD-së pretendoi se në 10 qendra votimi konstatohet se janë ndryshuar shifrat për disa subjekte politike në favor të disa të tjerave. Diskutimi i rezultateve të qarkut të Lezhës u shoqërua me debate të forta në mbledhjen e sotme të KQZ-së pas konstatimit se për 10 qendra votimi KZAZ-ja nr.13 ka dorëzuar fotokopjet e tabelave përfundimtare dhe jo ato origjinale. Në këtë situatë KQZ-ja nuk mund të nxjerrë një

‱

‱

Të përforcojmë disa lidhje që kishin filluar të zbeheshin me militantët e partisë, me anëtarin e thjeshtë të saj. Shumica e kapaciteteve njerëzore të korpusit politik të PD-së, duke filluar nga Kryesia, Këshilli Kombëtar dhe deri te grupet e punës u angazhuan në qeverisje, parlament dhe në administratë, duke ngathtësuar lidhjen me strukturat bazë të Partisë. Duhet të identifikojmë palët politike, gjithmonë në kuadër të veprimit opozitar. Sot Shqipëria ka dy palë politike: ka qeverinë e Edi Ramës, pjesë e së cilës është edhe Ilir Meta, dhe opozitën, Partinë Demokratike.

PD PD akuzoi dje PS-nĂ« dhe LSI-nĂ« se kanĂ« abuzuar me procesverbalet e numĂ«rimit tĂ« votave, duke theksuar se kanĂ« depozituar fotokopje tĂ« procesverbaleve pĂ«r tĂ« mbivendosur shifra tĂ« tjera dhe pĂ«r t’ia hequr partitive tĂ« tjera, konkretisht PD-sĂ«.

PS Të majtët pretendojnë se në këtë qark nuk është bërë asnjë abuzim dhe se rezultati i votave të Lezhës janë ato që janë publikuar edhe në sistemin on-line të KQZsë, pra i njëjtë me shifrën e publikuar në procesverbalet e GNV-ve.

rezultat përfundimtar për këtë qark, pasi ai nuk mund të dalë nga tabelat e fotokopjuara. Kosovrasti e cilësoi këtë situatë një ngjarje shumë të rëndë dhe

njĂ« manipulim tĂ« shĂ«mtuar, pĂ«r tĂ« cilin pĂ«rgjegjĂ«sit duhet tĂ« pĂ«rgjigjen ligjĂ«risht, duke theksuar se nĂ« kĂ«to materiale janĂ« mbivendosur tĂ« tjetĂ«ra, duke kryer njĂ« mashtrim nĂ« numrin e votave. “Ky manipulim ka ndodhur nga tre personazhe me detyrĂ« nĂ« KZAZ-nĂ« nr. 13, kryetarja Alketa Hoxha, pĂ«rfaqĂ«suese e PS-sĂ«, qĂ« ka qenĂ« dhe dorĂ«zuese e materialit nĂ« KQZ, e shoqĂ«ruar nga sekretari i komisionit AleksandĂ«r Gjonmarkaj (PD) dhe nĂ«nkryetari Gjovalin Gjeloshi (PD). KĂ«ta tĂ« tre janĂ« manipulatorĂ« dhe duhet tĂ« jenĂ« pjesĂ« e njĂ«

gjykimi qĂ« duhet tĂ« vazhdojĂ« me vendimmarrjen e KQZ-sĂ«â€, - u shpreh Kosovrasti. Nga ky manipulim, vijoi ai, favorizohet subjekti PS dhe bashkĂ« me tĂ« koalicioni i majtĂ«. PĂ«rfaqĂ«suesi i PD-sĂ« tha se nga informacioni i mbĂ«rritur elektronikisht nĂ« KQZ rezulton se shumatorja e votave pĂ«r koalicionin e majtĂ« nĂ« 248 qendra votimi tĂ« qarkut tĂ« LezhĂ«s Ă«shtĂ« 38270 vota, ndĂ«rsa koalicioni i djathtĂ« ka marrĂ« 38555, ose 285 vota mĂ« shumĂ« se i pari. Kosovrasti theksoi se ka marrĂ« telefonata kĂ«rcĂ«nuese pĂ«r sa i pĂ«rket rezultatit tĂ« qar-

kut tĂ« LezhĂ«s. Ai bĂ«ri tĂ« ditur se nĂ« telefonin e tij kanĂ« mbĂ«rritur dy mesazhe kĂ«rcĂ«nuese nga persona ende tĂ« paidentifikuar. “Kam marrĂ« mesazhe kĂ«rcĂ«nuese pĂ«r familjen. KĂ«rkoj ndĂ«rhyrjen e autoriteteve. PavarĂ«sisht kĂ«rcĂ«nimeve, do tĂ« them mendimin tim”, - deklaroi Kosovrasti. Kjo kĂ«rkesĂ« e PDsĂ« sjell edhe njĂ« ndryshim nĂ« raportin e numrit tĂ« mandateve nĂ« Kuvend. Deri tani, sipas rezultateve paraprake, koalicioni i majtĂ« ka 84 mandate, por mund tĂ« ndryshojĂ«, pasi e majta mund tĂ« zbres nĂ« 83 mandate.

KANDIDATI PËR KRYETAR I PD-SË, OLLDASHI, VIJON FUSHATËN NË KORÇË

“LSI-ja u kthye te partia mĂ«mĂ«, tani vetĂ«m 2 pole” Olldashi kĂ«rkon bashkimin e anĂ«tarĂ«ve nĂ« njĂ« front opozitar Kandidati pĂ«r postin e kryetarit tĂ« PartisĂ« Demokratike Sokol Olldashi deklaroi dje nĂ« Pogradec se nĂ« ShqipĂ«ri ka vetĂ«m dy pole politike dhe se mbi kĂ«tĂ« tezĂ« duhet tĂ« pĂ«rqendrohet veprimi opozitar. Sipas tij, LSI-ja u kthye te partia mĂ«mĂ«. “Duhet tĂ« identifikojmĂ« palĂ«t politike, gjithmonĂ« nĂ« kuadĂ«r tĂ« veprimit opozitar. Sot ShqipĂ«ria ka dy palĂ« politike: ka qeverinĂ« e Edi RamĂ«s, pjesĂ« e sĂ« cilĂ«s Ă«shtĂ« edhe Ilir Meta, dhe opozitĂ«n, PartinĂ« Demokratike. Ne duhet tĂ« identifikojmĂ« dhe tĂ« shenjestrojmĂ« si objektiv qeverinĂ« e Edi RamĂ«s. Edi Rama dhe Ilir Meta janĂ« pjesĂ« e sĂ« njĂ«jtĂ«s tĂ« keqe, janĂ« partia mĂ«mĂ«. JanĂ« bĂ«rĂ« prapĂ« bashkĂ« dhe ne e kemi fokusin tĂ« pĂ«rqendruar tani. Ky Ă«shtĂ« objektivi qĂ« ne do tĂ« rrĂ«zojmĂ« nĂ« pĂ«rballjen e parĂ« elektorale me ta”, -tha Olldashi. Duke folur pĂ«r paketĂ«n e ristrukturimit tĂ« PartisĂ« Demokratike

Olldashi deklaroi se do tĂ« punojĂ« ngushtĂ«sisht me strukturat nĂ« bazĂ« pĂ«r tĂ« zhdĂ«rvjelltĂ«suar jetĂ«n politike brenda partisĂ« dhe pĂ«r tĂ« ndezur motorĂ«t e kontrollit tĂ« territorit nĂ« kĂ«ndvĂ«shtrimin elektoral. GjatĂ« takimeve tĂ« zhvilluara nĂ« Leskovik dhe ErsekĂ« Olldashi theksoi se duhet njĂ« bashkim opozitarĂ« pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar themel tĂ« sigurt tĂ« fitores nĂ« sfidĂ«n mĂ« tĂ« parĂ« elektorale. “Ne duhet tĂ« bashkojmĂ« çdo opozitar. TĂ« vijĂ« kĂ«tu çdo njeri qĂ« Ă«shtĂ« i gatshĂ«m tĂ« pĂ«rballet me qeverinĂ« e Edi RamĂ«s. Duhet tĂ« jetĂ« pjesĂ« jona çdo njeri qĂ« Ă«shtĂ« i gatshĂ«m tĂ« veprojĂ« dhe tĂ« funksionojĂ« si opozitar”, - tha ai. NĂ« referencĂ« tĂ« garĂ«s elektorale Olldashi tha se Partia Demokratike do tĂ« aplikojĂ« njĂ« paketĂ« ristrukturimi bazuar nĂ« mekanizma qĂ« do tĂ« forcojnĂ« jetĂ«n e brendshme politike.

Pritet reagimi i PS

Sot mbledhje qeverie, Berisha vijon detyrĂ«n Sot pritet qĂ« mĂ« mblidhet kabineti qeveritar nĂ« mbledhjen e pĂ«rjavshme tĂ« saj. PavarĂ«sisht se qeveria “Berisha” ka humbur zgjedhjet, Kryeministri nĂ« detyrĂ« ka bijuar punĂ«n e tij, duke mbledhur qeverinĂ« çdo javĂ« dhe miratuar vendime. MĂ« i fundit ishte ai i rritje sĂ« pagĂ«s minimale nĂ« 22 mijĂ« lekĂ« dhe rritjen e pagave dhe pensioneve. KĂ«to vendime tĂ« qeverisĂ« kanĂ« sjellĂ« njĂ« debat tĂ« ashpĂ«r publik ndĂ«rmjet socialistĂ«ve, tĂ« cilĂ«t kanĂ« fituar zgjedhjet parlamentare. Sipas pretendimeve tĂ« sĂ« majtĂ«s shqiptare, qeverisja “Berisha” duhet tĂ« rrijĂ« nĂ« detyrĂ«, por nuk duhet tĂ« miratojĂ« vendime, pasi sipas tyre kĂ«tĂ« gjĂ« duhet ta bĂ«jĂ« e majta nĂ« muajin shtator, kur tĂ« krijohet qeveria e re. Por reagimi i BerishĂ«s dhe kabinetit tĂ« tij ka qenĂ« tepĂ«r i qartĂ«, ai ka pohuar se qeveria do tĂ« vijojĂ« punĂ«n e saj rregullisht deri nĂ« mbarimin e mandatit. NĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r shtyp tĂ« dhĂ«nĂ« pak ditĂ« mĂ« parĂ«, zĂ«dhĂ«nĂ«sja e KryeministrisĂ« theksoi se qeveria “Berisha” do tĂ« vijojĂ« punĂ«n deri mĂ« datĂ«n 7 shtator, ditĂ« nĂ« tĂ« cilĂ«n do tĂ« mblidhet dhe parlamenti i ri dhe do tĂ« bĂ«het krijimi i qeverisĂ« sĂ« re. Ky pohim i zĂ«dhĂ«nĂ«ses sĂ« KryeministrisĂ« solli indinjatĂ«n e radhĂ«s sĂ« socialistĂ«ve, tĂ« cilĂ«t kĂ«rkojnĂ« qĂ« Berisha tĂ« rrijĂ« nĂ« detyrĂ« vetĂ«m sa pĂ«r tĂ« plotĂ«suar ditĂ«t e mandatit tĂ« tij. Reagimi mĂ« i ashpĂ«r i deputetĂ«ve tĂ« majtĂ« ishte ai i rritjes sĂ« pagave dhe pensioneve. Sipas tyre, Berisha me miratimin e kĂ«tyre vendimeve po e çon vendin drejt njĂ« kolapsi financiar, duke pohuar se vendi Ă«shtĂ« nĂ« gropĂ« fiskale. Por Berisha theksoi se qeveria e tij do tĂ« mbajĂ« premtimet e dhĂ«na katĂ«r vjet mĂ« parĂ«, kur fitoi mandatin e dytĂ« qeverisĂ«s. NĂ« mbledhjen e sotme pritet qĂ« qeveria tĂ« miratojĂ« sĂ«rish vendime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r sa u pĂ«rket reformave tĂ« ndĂ«rmarra nĂ« fillim tĂ« kĂ«tij viti, kur Berisha premtoi rritjen e pagave dhe pensioneve si edhe rritjen e lehtĂ«sirave fiskale pĂ«r bizneset nĂ« vend.


POLITIKË ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

TIA: GJYQËSORI, PARTITË DHE SHËNDETËSIA MË TË KORRUPTUARAT

Korrupsioni në Shqipëri shënon rritje në dy vjetët e fundit

05

Pikat e raportit tĂ« TIA ‱ MĂ« shumĂ« se 1 nĂ« 2 persona nĂ« botĂ« mendojnĂ« se korrupsioni Ă«shtĂ« pĂ«rkeqĂ«suar gjatĂ« dy vjetve tĂ« fundit ‱ NjĂ« kampion prej 999 personash me njĂ« shpĂ«rndarje pĂ«rfaqĂ«suese nĂ« tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ« Ă«shtĂ« anketuar nĂ« periudhĂ«n shtator 2012–mars 2013. ‱ 66 % e shqiptarĂ«ve mendojnĂ« se Ă«shtĂ« rritur, 25 % se ka qĂ«ndruar i pandryshuar dhe 9 % mendojnĂ« se ka pĂ«suar rĂ«nie.

Ervin Koçi

K

‱ Barometri ka treguar se nĂ« shumĂ« vende institucionet e krijuara pĂ«r tĂ« luftuar korrupsionin dhe krime tĂ« tjera janĂ« vetĂ« jo tĂ« besueshme. ‱ NĂ« njĂ« shkallĂ« nga 1 nĂ« 5 (1 = aspak tĂ« korruptuara; 5 = shumĂ« tĂ« korruptuara), institucionet mĂ« tĂ« korruptuara nĂ« ShqipĂ«ri mendohet tĂ« jenĂ« gjyqĂ«sori dhe sistemi shĂ«ndetĂ«sor (4.3 pikĂ«), tĂ« ndjekura nga partitĂ« politike, sistemi arsimor, legjislativi, policia etj.

BE, Lituania prezanton prioritet

“TĂ« pamundurĂ«n qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« marrĂ« statusin” Presidenca lituaneze e Bashkimit Europian prezanton prioritetet e saj, duke u fokusuar edhe te rajoni i Ballkanit. Ministri i JashtĂ«m lituanez Linas Antanas Linkevicius deklaroi gjatĂ« njĂ« prezantimi nĂ« Parlamentin Europian se Lituania do tĂ« bĂ«jĂ« gjithçka pĂ«r tĂ« mundĂ«suar qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« marrĂ« statusin e vendit kandidat dhe pĂ«r t’i mundĂ«suar MaqedonisĂ« hapjen e negociatave. Shefi i diplomacisĂ« lituaneze ka deklaruar se mundĂ«sia pĂ«r tĂ« pasur progres nĂ« kĂ«tĂ« drejtim Ă«shtĂ« nĂ«pĂ«rmjet formacionit tĂ« progresit tĂ« reformave nĂ« ShqipĂ«ri. Ministri Linkevicius gjithashtu ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se pas dy javĂ«sh do tĂ« nisĂ« njĂ« vizitĂ« nĂ« rajonin e Ballkanit. “Presidenca lituaneze e BE-sĂ« do tĂ« jetĂ« e angazhuar fort pĂ«r tĂ« çuar pĂ«rpara procesin e pranimit nĂ« Ballkan”, - deklaroi ministri i jashtĂ«m lituanez. “Ne do tĂ« jemi tĂ« paanshĂ«m, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« konstruktivĂ« dhe proaktivĂ«,” - tha kreu i diplomacisĂ« lituaneze, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se sĂ« shpejti do tĂ« fillojĂ« negociatat pĂ«r MarrĂ«veshjen e Stabilizim-Asocimit me KosovĂ«n. Deklaratat e ministrit lituanez rritin edhe mĂ« shumĂ« shpresat qĂ« ShqipĂ«ria brenda kĂ«tij viti tĂ« marrĂ« statusin e vendit kandidat dhe mĂ« pas tĂ« hapĂ« negociatat pĂ«r t’u anĂ«tarĂ«suar plotĂ«sisht.

‱ NĂ« 51 vende tĂ« botĂ«s partitĂ« politike shihen si institucioni mĂ« i korruptuar. 55 % e tĂ« anketuarve mendojnĂ« se qeveritĂ« e tyre drejtohen nga interesa tĂ« veçanta private.

“Transparency International Albania” nĂ« raportin e saj u bĂ«n apel autoriteteve shtetĂ«rore nĂ« tĂ« gjithĂ« vendet e anketuara qĂ« tĂ« sigurojnĂ« institucione tĂ« pavarura, tĂ« forta dhe me kapacitete tĂ« mjaftueshme pĂ«r tĂ« parandaluar korrupsionin. Miliona njerĂ«z dĂ«mtohen kur kĂ«to institucione themelore dhe shĂ«rbime bazĂ« minohen nga pasojat shkatĂ«rruese tĂ« korrupsionit.

NĂ« ShqipĂ«ri sondazhi Ă«shtĂ« zhvilluar nĂ« njĂ« kampion prej 999 personash me njĂ« shpĂ«rndarje pĂ«rfaqĂ«suese nĂ« tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ«. Anketimet janĂ« bĂ«rĂ« nĂ« periudhĂ«n shtator 2012-mars 2013 nga “Gallup International” pĂ«rmes zyrĂ«s lokale tĂ« “Balkan British Social Surveys” dhe mbi kĂ«tĂ« kampion Ă«shtĂ« nxjerrĂ« rezultati pĂ«r nivelin e korrupsionit nĂ« vend.

Korrupsioni

‱ NĂ« ShqipĂ«ri 58 % e tĂ« anketuarve mendojnĂ« se veprimet e qeverisĂ« nĂ« luftĂ«n kundĂ«r korrupsionit kanĂ« qenĂ« joefektive, 30 % as efektive, as joefektive dhe vetĂ«m 12 % janĂ« tĂ« mendimit se kanĂ« qenĂ« efektive.

Sondazhi

për të luftuar korrupsionin ishin efektive. Ky tregues ka rënë në 22 %. Sipas raportit të TIA-s, në Shqipëri 58 % e të anketuarve mendojnë se veprimet e qeverisë në luftën kundër korrupsionit kanë qenë joefektive, 30 % as efektive, as joefektive dhe vetëm 12 % janë të mendimit se kanë qenë efektive. Nga ana tjetër, pyetjes në besojnë se njerëzit e zakonshëm mund të sjellin ndryshim në luftën kundër korrupsionit 59 % e të anketuarve në Ballkanin Perëndimor mendojnë se po, ku nivele të larta vihen re për Shqipërinë dhe Kosovën. Respektivisht 75 % dhe 79 % e të anketuarve besojnë se njerëzit janë kontribuuesit kryesorë të ndryshimit për ta luftuar fenomenin. Por vetëm 51 % e shqiptarëve priren të denoncojnë një rast korruptiv, nisur nga arsyeja e një besimi të ulët tek institucionet, duke menduar se rasti nuk do të gjejë zgjidhje, 50% ose duke pasur frikë nga pasojat e denoncimit 26%.

Apeli

orrupsioni gjatĂ« dy vjetve tĂ« fundit Ă«shtĂ« rritur nĂ« vendin tonĂ«. KĂ«tĂ« gjĂ« e pohon organizata “Transparency International Albania” nĂ« raportin e saj pĂ«r barometrin global tĂ« korrupsionit. NĂ« raportin TIA thekson se korrupsioni nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« rritur mĂ« shumĂ« nĂ« sektor si shĂ«ndetĂ«sia, arsimi, gjyqĂ«sori, partitĂ« politike etj. Nga anketimet e bĂ«ra rezulton se 65 pĂ«r qind e shqiptarĂ«ve mendojnĂ« se korrupsioni gjatĂ« dy vjetve tĂ« fundit ka shĂ«nuar njĂ« rritje nĂ« vend, dhe kjo sipas tyre lidhjet me ndikimet e krizĂ«s globale. NĂ« njĂ« shkallĂ« nga 1 nĂ« 5 (1 = aspak tĂ« korruptuara; 5 = shumĂ« tĂ« korruptuara), institucionet mĂ« tĂ« korruptuara nĂ« ShqipĂ«ri mendohet tĂ« jenĂ« gjyqĂ«sori dhe sistemi shĂ«ndetĂ«sor (4.3 pikĂ«), tĂ« ndjekura nga partitĂ« politike, sistemi arsimor, legjislativi, policia etj. “QeveritĂ« duhet ta vlerĂ«sojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« serioze kĂ«tĂ« thirrje tĂ« qytetarĂ«ve kundĂ«r korrupsionit dhe tĂ« pĂ«rgjigjen me veprime konkrete pĂ«r rritjen e niveleve tĂ« transparencĂ«s e pĂ«rgjegjshmĂ«risĂ«â€, – thekson Huguette Labelle, drejtoreshe e bordit tĂ« “Transparency International”. VlerĂ«simet e njerĂ«zve mbi pĂ«rpjekjet e liderĂ«ve tĂ« tyre pĂ«r tĂ« ndaluar korrupsionin janĂ« mĂ« keq se pĂ«rpara fillimit tĂ« krizĂ«s financiare nĂ« vitin 2008, kur 31 % e tĂ« anketuarve mendonin se pĂ«rpjekjet e qeverive tĂ« tyre

»

MĂ« shumĂ« se 1 nĂ« 2 persona nĂ« botĂ« mendojnĂ« se korrupsioni Ă«shtĂ« pĂ«rkeqĂ«suar gjatĂ« dy vjetve tĂ« fundit, sipas sondazhit mĂ« tĂ« madh botĂ«ror tĂ« opinionit publik mbi korrupsionin nga “Transparency International”. MegjithatĂ«, personat e anketuar besojnĂ« se mund sjellin ndryshime pĂ«rmes vullnetit popullor pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« fund aferave korruptive dhe jo nĂ«pĂ«rmjet vullnetit tĂ« qeverive.

VIJON FUSHATA BRENDA PD-SË, BASHA U JEP PRIORITET ANËTARËVE

“AnĂ«tarĂ«t do tĂ« vendosin pĂ«r kandidatĂ«t pĂ«r deputet” Programi i kryebashkiakut: Kryesocialistin sĂ«rish nĂ« opozitĂ« Kandidati pĂ«r kryetar i PD-sĂ«, Lulzim Basha, ka prezantuar platformĂ«n e tij pĂ«r drejtimin e PartisĂ« Demokratike para anĂ«tarĂ«ve tĂ« kĂ«saj partie nĂ« njĂ«sitĂ« bashkiake nr. 8, 9 dhe 10 nĂ« kryeqytet. Basha ka theksuar nĂ« kĂ«tĂ« takim vizionin e tij tĂ« drejtimit tĂ« PD-sĂ« se anĂ«tari i kĂ«saj partie do tĂ« jetĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e vendimmarrjes. “ZĂ«ri i anĂ«tarit do tĂ« dĂ«gjohet nĂ« pĂ«rzgjedhjen e kandidaturave drejtuese e kandidatĂ«ve pĂ«r deputetĂ«, drejtuesve vendorĂ« etj. Çdo anĂ«tar i PartisĂ« Demokratike qĂ« kĂ«tej e tutje duhet dhe do tĂ« ketĂ« vendin pĂ«r tĂ« thĂ«nĂ« fjalĂ«n e tij, nga veprimet taktike nĂ« terren deri te pĂ«rzgjedhja e kandidaturave drejtuese, deri te pĂ«rzgjedhja e kandidatĂ«ve pĂ«r deputetĂ«. PĂ«r mua Ă«shtĂ« hapi i parĂ« drejt fillimit tĂ« ri. Ju

garantoj se me pĂ«rkushtimin tim dhe pĂ«rkushtimin tuaj do ta nxjerrim pĂ«rsĂ«ri nĂ« opozitĂ« kryesocialistin dhe do t’i kthejmĂ« pushtetin PD-sĂ«â€, - u shpreh Basha. Krybashkiaku theksoi mĂ« tej se demokratĂ«t nĂ«n drejtimin e tij do t’u kthejnĂ« shpejt shqiptarĂ«ve mazhorancĂ«n morale, pasi mazhoranca e re dĂ«shmoi

se Ă«shtĂ« kundĂ«r interesit tĂ« qytetarĂ«ve dhe Ă«shtĂ« vetĂ«m mazhorancĂ« pazaresh. “PĂ«rballemi sot me njĂ« mazhorancĂ« qĂ« Ă«shtĂ« standardi mĂ« i ulĂ«t i sĂ« kaluarĂ«s 22-vjeçare. Ata janĂ« ShqipĂ«ria e dredhive dhe e pazareve. Ata janĂ« ShqipĂ«ria e mashtrimit dhe e tjetĂ«rsimit, njĂ« mazhorancĂ« me sy tĂ« babĂ«zitur drejt pasurive

publike tĂ« shqiptarĂ«ve. PD-ja duhet tĂ« jetĂ« gati t’i pĂ«rgjigjet si mazhoranca morale e shqiptarĂ«ve dhe e qytetarĂ«ve shqiptarĂ« kudo ku ndodhen”, - theksoi ai. Kandidati pĂ«r tĂ« drejtuar demokratĂ«t nĂ« betejat e ardhshme elektorale ka theksuar se nĂ« themel tĂ« fillimit tĂ« ri qĂ«ndron evidentimi i plotĂ« i kontributeve tĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« PD-sĂ« dhe vlerĂ«simi i pĂ«rhershĂ«m tĂ« kĂ«tij kontributi. “Analiza duhet dhe do tĂ« fillojĂ« me evidentimin e plotĂ« tĂ« kontributit tĂ« anĂ«tarĂ«sisĂ« sĂ« PD-sĂ« ndĂ«r vite. Nuk ka dhe nuk mund tĂ« ketĂ« njĂ« fillim tĂ« ri pa bĂ«rĂ« tĂ« mundur qĂ« gjithçka qĂ« anĂ«tarĂ«t e PD-sĂ« japin dhe kanĂ« dhĂ«nĂ« ndĂ«r vite tĂ« evidentohet dhe tĂ« kthehet nĂ« njĂ« kapital tĂ« çmuar pĂ«r forcĂ«n tonĂ« politike dhe jo tĂ« harrohet nĂ« krye tĂ« çdo fitoreje”, - theksoi Basha.


06

« SOCIALE

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

ZHURMA AKUSTIKE E KRYEQYTETIT LË PA GJUMË BANORËT

Grupet e kontrolleve punojnë me interes, pronarët e lokaleve ankohen Erta Bode

ANKESAT

Z

hurma akustike është makthi veror që kalojnë banorët e kryeqytetit gjatë natës. Pubet dhe lokalet me muzikë të lartë, po ashtu lokalet me muzikë live krijojnë një zhurmë tmerruese akustike, e cila nuk lë askënd të flejë, për më tepër shqetëson një numër të lartë banorësh. Në fillim të muajit maj u ngritën grupet e kontrollit për të vënë gjoba ndaj bizneseve të natës që do të thyenin rregullin e zhurmave. Mirëpo, edhe pse kanë kaluar dy muaj, vazhdon të jetë e njëjta situatë kritike, ku për më tepër pronarët kanë filluar të ankohen. Shqetësimi i radhës është se si kudo në Shqipëri funksionon miku dhe leku. Pronarët thonë se grupet e kontrollit u kërkojnë nga 15000 lekë në natë për të lejuar muzikën e tyre dhe për të bërë sikur nuk kanë shkuar në këtë bar dhe kjo vetëm për një natë. Ndërkohë natën që pason ose duhet sërish të korruptosh grupin e kontrollit, që e kërkon vetë këtë shumë lekësh, ose do të mbyllësh lokalin. Zgjidhja tjetër është të ulësh muzikën sa mos të dëgjohet fare jashtë. Mirëpo pronarët tregojnë se shumë prej bizneseve që kanë mbështetje të madhe nga figura të njohura politike, që kanë disa miq në pozitë, mbahen me hatër duke u lejuar të qëndrojnë të hapur derisa festa që ata organizojnë të mbarojë, kjo pa asnjë shumë lekësh, thjesht me një telefonatë dhe me ndere reciproke, që zgjidhen mes miqsh. Por të dyja këto i vuajnë banorët e Tiranës, të cilët mbeten pa gjumë për shkak të muzikës së lartë, që nuk pushon deri në orët e para të mëngjesit. Ndërkohë grupi i kontrollit raporton çdo ditë gjobat që vë mbi subjektet që krijojnë ndotje

BanorĂ«t e TiranĂ«s ankohen gjithandej pĂ«r zhurmĂ«n akustike qĂ« ka kryeqyteti pas orĂ«s 24:00 tĂ« natĂ«s. Madje, banorĂ«t qĂ« janĂ« afĂ«r ndonjĂ« pubi apo muzike live shprehen se jeta e tyre Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« pothuajse e pa pĂ«rballueshme, sepse nuk arrijnĂ« tĂ« flenĂ« natĂ«n. “NjĂ« zhurmĂ« shqetĂ«suese nĂ« atĂ« orĂ« tĂ« vonĂ« tĂ« natĂ«s, qĂ« tĂ« pengon tĂ« flesh. Kaloj mĂ« shumĂ« se 2 orĂ« i shtrirĂ« nĂ« shtrat derisa mendja tĂ« mĂ« humbasĂ« dhe veshĂ«t mos ta dĂ«gjojnĂ« mĂ« muzikĂ«n. Ky mbetet njĂ« problem shumĂ« i madh pĂ«r fĂ«mijĂ«t”, - thotĂ« njĂ« banor me shtĂ«pi nĂ« njĂ« apartament ku kati i parĂ« Ă«shtĂ« pub.

akustike, por pronarĂ«t zbulojnĂ« sekretin se gjobat u vihen vetĂ«m pronarĂ«ve qĂ« s’kanĂ« miq dhe qĂ« nuk pranojnĂ« tĂ« paguajnĂ« 15000 lekĂ« nĂ« natĂ« pĂ«r grupin e kontrollit. “ShfrytĂ«zimi i detyrĂ«s qĂ« i Ă«shtĂ« caktuar grupit tĂ« kontrollit pĂ«r tĂ« mbajtur nĂ« balancĂ« zhurmĂ«n akustike Ă«shtĂ« njĂ« vepĂ«r penale dhe pĂ«r kĂ«tĂ« duhet tĂ« dĂ«nohen”, thotĂ« njĂ«ri nga pronarĂ«t e lokaleve, i cili ka vuajtur kĂ«tĂ« formĂ« mbarĂ«vajtjeje. NdĂ«rkohĂ« ata qĂ« s’duan t’ia dinĂ« fare pĂ«r kĂ«to lloj pune janĂ« banorĂ«t, tĂ« cilĂ«t gdhijnĂ« netĂ«t pa gjumĂ« dhe pĂ«r tĂ« cilĂ«t nuk mendon askush.

ANKESAT Gjithashtu një problem shqetësues në stinën e verës kthehen dhe dasmat, për të cilat shqiptarët e kanë ende traditë të bëjnë aheng dhe gjithë lagja rri pa gjumë. Banorët kanë ankesa dhe disa prej tyre i shikojnë si të pazgjidhshme, sepse askush nuk mund të ndalojë tjetrin për dasmën si dhe për muzikën me volum të lartë që ai vendos. Kjo situatë është të shtunën e të dielën në lokalet e prenotuara për dasma, ku muzika depërton jashtë ambientit.

MATURANTËT KANË TË DREJTËN E BALLAFAQIMIT ME KORRIGJIMIN

Provimi i korrigjuar merret për 400 lekë Ballafaqimi me vlerësimin nuk ndikon në rezultat Maturantët në Shqipëri, ashtu si çdo vit, edhe kësaj here kanë të drejtën të kërkojnë kopjen e vlerësuar të testit. Kjo kopje do të lëshohet në dorën e tyre për 400 lekë, edhe pse procedura e kërkimit të kësaj kopje është pak e gjatë. Ministria e Arsimit ka njoftuar për maturantët se kushdo që kërkon të shikojë se si është bërë vlerësimi i testit të tij ka të drejtën të kërkojë një kopje vetëm për dy lëndët me detyrim: matematikë dhe letërsi. Këhstu, maturanti duhet të shkojë në drejtorinë e shkollës dhe të bëjë një kërkesë me shkrim për të kërkuar kopjen e testit të vlerësuar, e cila nga drejtori ose drejtoresha do të dorëzohet në drejtorinë arsimore të rrethit përkatës, që pasi pret të mblidhen të gjitha kërkesat i dorëzon ato në AKP bashkë me mandatin e arkëtimit prej 400 lekësh. AKP-ja njofton drejtorinë arsimor se kur do të marrin përgjigje këta maturantë. Pra, koha e saktë i njoftohet drejtorit të shkollës dhe maturanti duhet të jetë vigjilent dhe

tĂ« shkojĂ« pothuajse çdo ditĂ« nĂ« shkollĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« lajmin e saktĂ«. NdĂ«rkohĂ« kopja e testit tĂ« korrigjuar dhe vlerĂ«suar do tĂ« kalojĂ« sipas hierarkisĂ« nga drejtoria arsimore nĂ« dorĂ« tĂ« maturantit. Ky i fundit ka tĂ« drejtĂ« tĂ« kontrollojĂ« korrigjimin qĂ« i Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nĂ« bazĂ« tĂ« pĂ«rgjigjeve on-line qĂ« ka nxjerr MASH pĂ«r provimet, por e gjitha kjo procedurĂ« Ă«shtĂ« thjesht njĂ« informacion pĂ«r maturantin, sepse nuk i lejon atij tĂ« kĂ«rkojĂ« ndryshimin e rezultatit qĂ« tashmĂ« Ă«shtĂ« shpallur. KĂ«shtu qĂ« i gjithĂ« ky shĂ«rbim Ă«shtĂ« vetĂ«m pĂ«r njĂ« informacion tĂ« maturantit qoftĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me gabimet e tij, qoftĂ« pĂ«r tĂ« parĂ« mĂ«nyrĂ«n se si janĂ« korrigjuar testet, qoftĂ« pĂ«r maturantĂ«t qĂ« kanĂ« marrĂ« vlerĂ«simin me notĂ« 10 absolute dhe duan ta kenĂ« kujtim atĂ«. NdĂ«rkohĂ« kjo u shĂ«rben edhe mĂ«suesve tĂ« lĂ«ndĂ«ve pĂ«rkatĂ«se qĂ« me ndihmĂ«n e maturantĂ«ve me njĂ« kopje tĂ« kopjes zyrtare qĂ« ata do kenĂ«, tĂ« ruajnĂ« pyetjet e kĂ«saj mature pĂ«r njĂ« shembull pĂ«r maturĂ«n e vitit tĂ« ardhshĂ«m.

Mbetjet e fushatës elektorale

Fillon pastrimi i kryeqytetit, ndërsa rrethet asnjë shenjë Kryeqyteti po zhvishet ngadalë nga ngjyrat me të cilat u vesh gjatë fushatës elektorale. Ka dy ditë që nëpër rrugët dhe lagjet e Tiranës po kryen misione për të hequr posterat e ngjitur, kandidatët e lënë nëpër mure, flamurët e varur dhe shiritat gjithashtu. Faktikisht është hera e parë që kjo iniciativë ndërmerret, madje në një kohë kaq të shkurtër pas zgjedhjeve. Vetëm dy javë pas tyre Bashkia e Tiranës ka angazhuar grupet për të pastruar mbetjet e fushatës elektorale, që tashmë nuk i duhen askujt. Mirëpo rrethet vazhdojnë të jenë të mbushur me numra, ngjyra, flamurë, kandidatë të ngjitur nëpër mur dhe nuk dihet se sa do të rrinë ashtu. Ndërkohë kjo situatë në Tiranë duket se do të marrë fund së shpejti, duke treguar për herë të parë një përgjegjshmëri mbi atë që bëhet për të sjellë sërish imazhin e qytetit. Kështu ato nuk do të krijojnë mbeturina në rrugët e kryeqytetit dhe nuk do të jenë më imazhe lodhëse në sytë e banorëve, të cilët e ndienin vërtet shqetësim këtë fakt. Bëhet e ditur gjithashtu se këtë angazhim e ka marrë Bashkia,

ndĂ«rkohĂ« qĂ« ngjitjen e posterave, varjen e flamujve si dhe tĂ« shiritave e bĂ«nĂ« militantĂ«t e partive tĂ« caktuara, duke hapur njĂ« tjetĂ«r punĂ«, qĂ« kĂ«rkon kohĂ« pĂ«r t’u ndrequr. Gjithashtu posterta po hiqen nĂ« orĂ«t e vona tĂ« mbrĂ«mjes pĂ«r tĂ« mos shkaktuar incidente gjatĂ« orĂ«ve tĂ« ditĂ«s, kur ka mĂ« shumĂ« kalimtarĂ« nĂ« rrugĂ«, si dhe pĂ«r tĂ« mos prishur qetĂ«sinĂ« e tyre. Sa u pĂ«rket rretheve, duket se banorĂ«t e tyre janĂ« mĂ«suar me imazhin e gjatĂ« paselektoral qĂ« merr secili qytet, pasi bashkitĂ« e rretheve asnjĂ«herĂ« nuk kujtohen pĂ«r tĂ« pastruar atĂ« katrahurĂ« ngjyrash e numrash qĂ« bĂ«het gjatĂ« fushatĂ«s. PĂ«rpos bashkisĂ« as kandidatĂ«t e partive politike nuk marrin parasysh tĂ« zhbĂ«jnĂ« dĂ«min qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ«, duke prishur kĂ«shtu imazhin e qytetit dhe pĂ«r tĂ« lodhur shikimin e banorĂ«ve.

Të pastrohen herë pas here

ISHP: Uji i depozitave, i dĂ«mshĂ«m pĂ«r shĂ«ndetin Uji Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« problem jetĂ«sor nĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ«, pasi shumĂ« infeksione tĂ« brendshme nĂ« organizĂ«m shfaqen nga papastĂ«rtitĂ« e tij. PĂ«r elementin primar tĂ« jetesĂ«s shqiptarĂ«t nuk kanĂ« siguri, sepse nuk dinĂ« se si janĂ« burimet, sa filtrohen dhe nuk dinĂ« se ç’ujĂ« rrjedh nĂ« çezmat e tyre. Raporti i fundit i Institutit tĂ« ShĂ«ndetit Publik ka bĂ«rĂ« me dije se uji i depozitave nĂ« banesat e çdo shqiptari Ă«shtĂ« njĂ« rrezik i lartĂ« pĂ«r shĂ«ndetin. Duke qenĂ« se burimet e ujit tĂ« pijshĂ«m qĂ« vijnĂ« nĂ« shtĂ«pi nuk kanĂ« pastĂ«rtinĂ« maksimale, depozitat qĂ« mbajnĂ« pĂ«r ujĂ« 24 orĂ« banorĂ«t rrezikojnĂ« shĂ«ndetin e tyre. Duke ditur se me ujin e tyre pjesa mĂ« e madhe e familjeve gatuajnĂ«, ISHP u kĂ«rkon familjarĂ«ve t’i pastrojnĂ« depozitat dhe

pas pastrimit do të kuptojnë pse duhet bërë kjo. Ndërkohë edhe larja e dhëmbëve me ujin e depozitave shkakton probleme në shëndet, pasi uji ka shumë papastri, të cilat nuk shmangen dhe në kontakt me dhëmbët mund të krijojnë infeksione në organizëm. Pothuajse të gjithëve u ka ndodhur që gjatë reshjeve me orar të zgjatur ujë në çezmë të vijë i turbull, duke mbartur dhe, mirëpo ajo shtresë dheu akumulohet brenda në depozitë, duke shtuar baterie të tjera aty. Kështu ky ujë që përdoret për gatim kur zihet i humb bakteret e tij, por prapë ka një shtrese gëlqerore, e cila i jep një ngjyrë të verdhë të lehtë dhe po të nuhatësh uji i zier ka një erë. Për këtë arsye specialist të ISHPsë këshillojnë banorët të pastrojnë depozitat.


EKONOMI ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

“CEZ ShpĂ«rndarje” shlyen 181 milionĂ« dollarĂ« borxhe

Detyrimet

Matësat

Për Dollapin është zgjidhur tashmë edhe ccëshjta e kompanive të kontraktuara për të mbledhur detyrimet e prapambetura. Me një prej kompanive, çwshtja po shqyrtohet në arbitrazh. Sipas Dollapit, ka pasur mungesë dhe kufizime energjie në zona të caktuara, mungesa të bazës materiale, investimeve të domosdoshme për kapërcimin e situatës, mungesa e shërbimit në sektor, tregues të ulët arkëtimi, nivel të lartë humbjesh, numri i lartë i ankesave, mungesë kontrolli në ccdo sektor, abuzime të mëdha në raport me qytetarët, mosregjistrim i të dhënave që jepte efekte negative financiare dhe për qytetarët, marrëdhënie të acaruara me institucionet shtetërore, komuna e bashki. Dollapi cilësoi si mungesa të mëdha problemet që lidheshin me financat e kompanisë, mes të cilave, nivel i lartë i detyrimeve të vjetra, humbje të larta, problemet me sistemin IT, vartësi dhe pasiguri të tij.

ankesa, nga të cilat 2595 i përkasin vititi 2012 dhe 866 vitit 2013, por që kanë të bëjnë me faturat e një viti më parë. Nga këto 3165 ankesa të konsumatorëve janë zgjidhur. Dollapi reshtoi një sërë angazhimesh që nga muaji janar, kur mori në dorëzim drejtimin e kompanisë së Shpërndarjes. Ndër to janë vlerësimi për situatën e kompanisë, evidentimi i problemeve që kishin të bënin me vizionin, shërbimin

SHIFRA E AFARIZMIT

nĂ« furnizim me energji tek abonentĂ«t, mungesat e mĂ«dha nĂ« furnizimin me energji nĂ« 186 zona mjaft problematike. Kritikat Duke iu referuar 11 kompanive qĂ« mblidhnin debitĂ« e “CEZ ShpĂ«rndarje” nĂ« kĂ«mbim tĂ« pĂ«rfitimeve nga 23 nĂ« 54 pĂ«r qind tĂ« shumĂ«s sĂ« akumuluar, e qĂ« nĂ« total llogaritet nĂ« 12 milionĂ« dollarĂ«, administratori i CEZ

thotĂ« se kĂ«to marrĂ«veshje janĂ« ndĂ«rprerĂ«. Duke iu referuar kĂ«rkesĂ«s sĂ« ERE pĂ«r importin e energjisĂ«, administratori i “CEZ ShpĂ«rndarje” sqaroi se gjatĂ« muajve prill, maj, qershor nuk Ă«shtĂ« importuar pĂ«r shkak se KESH kishte mbiprodhim si pasojĂ« e prurjeve tĂ« mĂ«dha nĂ« kaskadĂ«n e Drinit. Importi i energjisĂ«, sipas zotit Dollapi, pritet tĂ« nisĂ« nĂ« muajin gusht, shtator.

FORCAT E PUNËS

Importi

K

ompania me kapital shtetĂ«ror “CEZ ShpĂ«rndarje” ka shlyer 181 milionĂ« dollarĂ« detyrime, qĂ« kompania private “CEZ Albania” u kishte palĂ«ve tĂ« treta, nga 208 milionĂ« euro qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« total borxhi i trashĂ«guar. Administratori Sahit Dollapi gjatĂ« prezantimit tĂ« situatĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« kompani pĂ«r 5 muajt e fundit, theksoi se kompania ka pĂ«rmirĂ«sim tĂ« ndjeshĂ«m, ka ulur nivelin e arkĂ«timeve dhe ka realizuar performacĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«. Dollapi tha se nĂ« periudhĂ«n Janar-Maj nĂ« 5 muaj u rrit niveli i arkĂ«timit tĂ« faturave tĂ« energjisĂ«. “NdĂ«rsa nĂ« janar arkĂ«timet ishin 47.8% , nĂ« maj arritĂ«n 82.6% me njĂ« pĂ«rmirĂ«sim tĂ« ndjeshĂ«m. Kurse humbjet nga 44.6% qĂ« ishin nĂ« muajin Janar, arritĂ«n nĂ« fund tĂ« Majit nĂ« 51%, objektivin e kemi tĂ« arrijnĂ« nĂ« 42%”, tha Dollapi. Niveli i humbjeve nĂ« rrjet zbriti nga 51 nĂ« 44%, ndĂ«rsa po e paguajnĂ« energjinĂ« 85% e konsumatorĂ«ve. Situata e pagesave Dollapi theksoi se, tashmĂ« Ă«shtĂ« krijuar strukturĂ« efiçente, qĂ« u shĂ«rben dhe afron shĂ«rbim me standarde pĂ«r uljen e humbjeve dhe rritjen e arkĂ«timeve. Sipas tij, me nisjen e pagesave kundrejt KESH, OST-sĂ« dhe furnizuesve tĂ« tjerĂ« privatĂ«, bilanci fianciar i “CEZ ShpĂ«rndarje” ka filluar tĂ« pĂ«rmirĂ«sohet. Lidhur me nivelin e humbjeve nĂ« rrjet, duke iu pĂ«rgjigjur pyetjeve tĂ« gazetarĂ«ve, administratori Dollapi bĂ«ri me dije se, krahasuar me vitin e kaluar humbjet kanĂ« ardhur nĂ« rĂ«nie. NdĂ«rkohĂ«, qĂ« sĂ«rish synohet ulje e nivelit tĂ« tyre. NdĂ«rkaq, sipas Dollapit, nĂ« total janĂ« regjistruar 4031

Defektet

DOLLAPI: NIVELI I HUMBJEVE 44%, PAGUAJNË 85% E KONSUMATORËVE

“NĂ« kĂ«to 5 muaj vendosĂ«m kontrollin nĂ« gjithĂ« territorin e vendit, siguruam bazĂ«n materiale pĂ«r defektet, pasi 186 zona ishin me mungesĂ« energjie nga ky shkak, kryem riparime emergjente me investime nĂ« mirĂ«mbajtje nĂ« zonat problemore. Ne pĂ«rcaktuam targetet pĂ«r nivelin e humbjeve dhe rritjen e arkĂ«timit me njĂ« program dhe grupe pune, nisĂ«m ndĂ«rprerjen e lidhjeve tĂ« paligjshme”, tha Dollapi. Deri nĂ« muajin Maj janĂ« vendosur mbi 21 mijĂ« matĂ«sa tĂ« rinj dhe janĂ« kontrolluar mbi 25 mijĂ« matĂ«sa tĂ« tjerĂ«. NĂ« kĂ«to 5 muaj, “CEZ shpĂ«rndarja” ka arritur pĂ«rmirĂ«sim financiar nĂ« kompani, dhe ka ulur ndjeshĂ«m shpenzimet jo rentanbĂ«l. “Shpenzimet janĂ« ulur me rreth 12 milionĂ« dollarĂ«, qĂ« kanĂ« shkuar pĂ«r investime dhe pĂ«rmirĂ«simin e infrastrukturĂ«s sĂ« kompanisĂ«â€, theksoi Sahit Dollapi. Lidhur me problemin e importit tĂ« energjisĂ« elektrike, si detyrim qĂ« kjo kompani ka pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar nivelin e humbjeve tĂ« energjisĂ«, ai pohoi njĂ« proces jo tĂ« vijueshĂ«m. “NĂ« muajt Janar dhe Shkurt ne blemĂ« energji pĂ«r mbulimin e humbjeve nga importi dhe nisur nga nga situata hidrike nĂ« vend, vijuam me tĂ« njĂ«jtin proces, blerje importi dhe nga vendi”, tha kreu i ShpĂ«rndarjes.

TREGTIA E JASHTME

INSTAT: Sektori i ndërtimit Rritet punësimi në privat, vijon rënien në tremujorin sektori shtetëror nuk ka e parë me 12,4 për qind pësuar ndonjë ndryshim

Rriten eksportet “Made In Albania”, importet bien me 24 pĂ«r qind

I

E

ndekset e shifrës së afarizmit të deflatuara, në tremujorin e parë 2013, në ekonominë gjithsej në fushat e mbulimit të vrojtimit, paraqesin një rritje prej 3.9 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Por krahasuar me tremujorin paraardhës, rënia e ekonomisë gjithsej është 16.8 për qind. Në sektorin e Ndërtimit, indeksi i shifrës së afarizmit i deflatuar në tremujorin e parë 2013 krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të mëparshëm ky tregues është rritur 2.3 për qind. Krahasuar me tremujorin e mëparshëm ka një rënie 12.4 për qind. Indekset e tremujorin e parë 2013 pasqyrojnë në Industri rritje prej 12.5 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Krahasuar me tremujorin paraardhës ka një rritje prej 1.2 për qind. Në Industrinë Nxjerrëse ky tregues paraqitet me rritje 26.8 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Në tremujorin e parë 2013 ka një rritje prej 6.9 për qind. Në Industrinë Përpunuese, indeksi paraqitet me rritje 8.7 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të mëparshëm.

G

jatë tremujorit të parë 2013 forca e punës është 1,109,207 persona, ndërsa shkalla e papunësisë së regjistruar është 12.8%. Sipas të dhënave administrative për punësimin, në tremujorin e parë 2013, numri mesatar i të punësuarve në sektorin privat jo-bujqësor është 280,968 persona. Punësimi në këtë sektor u rrit me rreth 1% krahasuar me tremujorin e katërt 2012, dhe krahasuar me tremujorin e parë të vitit të kaluar numri mesatar i të punësuarve në sektorin privat jobujqësor është rritur me 7.2%. Ndërsa punësimi në sektorin shtetëror nuk pësoi ndonjë ndryshim. Sipas vlerësimeve të marra nga anketa e forcave të punës 2011, numri mesatar i të punësuarve në sektorin privat bujqësor është 522,300 persona. Numri mesatar i të papunëve të regjistruar si punëkërkues të papunë gjatë tremujorit të parë 2013 është 141,939 ku 5.9% e tyre përfituan pagesë papunësie. Niveli bazë i pagesës së papunësisë sipas vendimit të qeverisë të 3 gushtit 2011 është 6,850 lekë. Vlera mesatare e ndihmës së pjesshme ekonomike është 3,390 lekë, ndërsa vlera e ndihmës ekonomike të plotë është 4,195 lekë.

ksporti i mallrave, gjatĂ« tremujorit tĂ« parĂ« tĂ« vitit 2013, arriti nĂ« 53,293 milionĂ« lekĂ« ose 5.5 pĂ«r qind mĂ« pak se nĂ« tremujorin e katĂ«rt tĂ« vitit 2012 dhe 17.3 pĂ«r qind mĂ« shumĂ« se nĂ« tĂ« njĂ«jtin tremujor tĂ« vitit tĂ« kaluar. Importi i mallrave, gjatĂ« tremujorit tĂ« parĂ« tĂ« vitit 2013, arriti nĂ« 105,715 milionĂ« lekĂ« ose 24.1 pĂ«r qind mĂ« pak se nĂ« tremujorin e katĂ«rt tĂ« vitit 2012 dhe 11 pĂ«r qind mĂ« pak se nĂ« tĂ« njĂ«jtin tremujor tĂ« vitit tĂ« kaluar. PĂ«rqindja e mbulimit tĂ« eksporteve nga importet, nĂ« tremujorin e parĂ« tĂ« vitit 2013 ishte 50.4 pĂ«r qind. GjatĂ« kĂ«tij tremujori, 30.9 pĂ«r qind tĂ« totalit tĂ« eksporteve dhe 10.8 pĂ«r qind tĂ« importit, e zuri grupi “Teksile dhe kĂ«pucĂ«â€. Importi i grupit “Makineri, pajisje dhe pjesĂ« kĂ«mbimi” shĂ«non 18.9 pĂ«r qind ndaj totalit tĂ« importit. PartnerĂ«t kryesorĂ« tregtarĂ«, gjatĂ« kĂ«tij tremujori vazhduan tĂ« jenĂ« Italia dhe Greqia, me tĂ« cilat Ă«shtĂ« kryer respektivisht 35.6 pĂ«r qind dhe 10.4 pĂ«r qind e importit dhe 48.6 pĂ«r qind dhe 2.8 pĂ«r qind e eksportit. Me vendet e Bashkimit Evropian Ă«shtĂ« kryer 80.9 pĂ«r qind e eksporteve dhe 66.9 pĂ«r qind e importeve.

»

07

ANKANDI 25,4 miliardë lekë

Bonot, rekordi më i ulët historik 5.35% Banka e Shqipërisë organizoi ankandin për shitjen e bonove të thesarit me një vlerë prej 25.4 miliardë lekësh. Qeveria ka kërkuar hua nga bankat, ku 65% do të mbështetet nga Banka e Shqipërisë. Janë afruar për shitje 9 miliardë lekë bono thesari me afat maturimi 12-mujor dhe 16.4 miliardë lekë bono me afat maturimi 6-mujor. Burime nga Ministria e Financave bëjnë të ditur se qeveria e merr këtë hua për të shlyer borxhet e saj. Kjo është shuma më e madhe që shpallet për shitje në një javë të vetme, që nga janari 2013, ku u nxorën për shitje rreth 27 miliardë lekë bono. As niveli i rekord i borxhit publik dhe as kërkesa e lartë e qeverisë për para nuk e kanë ndalur rënien e interesave të bonove të thesarit. Në ankandin e sotëm bonot me maturim 12-mujor u emetuan me një normë mesatare të ponderuar interesi prej 5.35% duke shënuar një tjetër rekord historik. Që nga fillimi i vitit, interesi i bonove 12-mujore ka rënë me 1.35 përqindje. Interesat ranë edhe në ankandin për bonot me maturim 6-mujor, që u emetuan me një normë mesatare të ponderuar interesi prej 5.3%, nga 5.51% që ishte interesi në ankandin e mëparshëm. Qeveria mori një shumë totale borxhi prej 25.4 miliardë lekësh, ndërsa oferta për financim ishte sërish mjaft e lartë, në vlerën e 30.5 miliardë lekëve. Një ndikim të rëndësishëm stabilizues, sidomos në ankandin e bonove 6-mujore, pati pjesa e lartë e Bankës së Shqipërisë, që financoi me ofertë jokonkurruese mbi 93% të shumës prej 16.4 miliardë lekësh, duke përballuar edhe barrën kryesore, rifinancimin e borxhit të maturuar. Tregu financiar vazhdon të shfaqë ofertë të lartë për të financuar borxhin publik, pavarësisht nga përkeqësimi i ndjeshëm i treguesve fiskalë. Për pesëmujorin e këtij viti deficiti ishte 50% më i lartë se planfikimi i buxhetit dhe e gjithë kjo shumë është mbuluar me huamarrje në tregun e brendshëm.


08

« AKTUALITET

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

DASMAT, BIZNESET TË KËNAQUR ME MUAJT E SEZONIT VEROR

DurrĂ«s, 1230 çifte emigrantĂ«sh pronotojnĂ« martesĂ«n nĂ« lokale Artur Ajazi migrantĂ«t qĂ« kanĂ« ardhur me pushime kanĂ« vendosur tĂ« konsumojnĂ« shumĂ« para, pĂ«r festa, martesa dhe blerje mallrash. NjĂ« numĂ«r i paparĂ« dasmash nĂ« kĂ«tĂ« sezon nĂ« DurrĂ«s, mbetet vetĂ«m njĂ« prej bilanceve, kur nĂ« qytetin bregdetar vĂ«rshojnĂ« emigrantĂ«t e ardhur nga vende tĂ« ndryshme . EmigrantĂ«t, shumica tĂ« fejuar, shfrytĂ«zojnĂ« sezonin veror pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« dasmat e tyre, por edhe pĂ«r tĂ« blerĂ« apartamente, mobiluar shtĂ«pitĂ« e tyre, dhe pĂ«r t’u kujdesur pĂ«r shĂ«ndetin e tyre dentar. Por edhe sipas stomatologĂ«ve nĂ« DurrĂ«s, shumica e emigrantĂ«ve shfrytĂ«zojnĂ« sezonin veror pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« e riparuar dhĂ«mbĂ«t pasi nĂ« perĂ«ndim vlera e kĂ«tij shĂ«rbimi arrin shifra mjaft tĂ« larta nĂ« njĂ« kohĂ« kurse tek ne aplikohen çmime krejt tĂ« ndryshme. NĂ« kĂ«to kushte tĂ« vetmit qĂ« ende nuk shkojnĂ« me pushime janĂ« personelet e restoranteve, dentistĂ«t, orkestrat e dasmave, kameramanĂ«t dhe gratĂ« qĂ« shĂ«rbejnĂ« nĂ«pĂ«r sallonet e bukurisĂ«. Padyshim kĂ«to janĂ« ndĂ«r bizneset qĂ« ja shohin mĂ« tepĂ«r leverdinĂ« stinĂ«s sĂ« nxehtĂ«. PĂ«r kĂ«to 2 muaj pushimi, nĂ« tĂ« gjithĂ« DurrĂ«sin, janĂ« pronotuar martesat pĂ«r afro 1230 çifte, pjesa dĂ«rmuese e tĂ« cilĂ«ve janĂ« emigrantĂ« nĂ« vende tĂ« ndryshme tĂ« EvropĂ«s. Natyrisht po kaq Ă«shtĂ« numri i nuseve qĂ« pritet tĂ« dalin nga sallonet e bukurisĂ«. Milionat pĂ«r dasma Sezoni veror 2013 nĂ« DurrĂ«s ka prenotuar shumĂ« dasma, kurse muzika e tyre prej javĂ«sh po dĂ«gjohet nĂ«

E

I mituri ishte me bashkëmoshatarët

Durrës, mbytet 12-vjeçari në lumin Erzen, shkak gropat thithëse Një fëmjë 12-vjeçar ka humbur jetën duke u mbytur në lumin Erzen, në veri të Durrësit. Ngjarja ka ndodhur dje rreth orës 12 e 30 teksa 12-vjeçari E. Alla ka qënë duke u larë me bashkëmoshatarë të tij në brigjet e lumit, rreth 100 km larg qytetit bregdetar te Durresit. I mituri nga fshati Jubë paraditen e djeshme i është drejtuar lumit Erzen për plazh, me disa shokë, por pasi është futur në ujë, nuk ka mundur dot të dalë më prej andej. Fëmijët e tjerë kanë lajmëruar banorë të fshtatit dhe policinë, e cila u nis në vendngjarje, duke nisur edhe kërkimet në lumë për trupin e 12-vjecarit, i cili u gjet nga banorët e zonës rreth orës 13 e 20 rreth 200 metër larg vendit ku ishte mbytur. Policia bëri me dije se u lajmëruan e dhe polumbarët e forcave RENEA, por trupi i vogëlushit është gjetur disa metra larg vendit ku u zhduk. Paraprakisht dyshohet se shkak i mbytjes së të miturit është bërë tërheqja e trupit të tij nga gropat thithëse, të cilat janë të shumta në lumin Erzen. Lumi Erzen njihet për rezikshmëri për shkak të gropave thithëse dhe policia shpesh i ka bërë thirrje banorëve të bëjnë kujdes të mos lahen në këtë lumë. Por ndryshe nga të rritur ky apel shpesh herë nuk është marrë parasysh nga fëmijët, të cilët në mungesë të prindërve zgjedhin të lahen në këtë lumë.

Hetohej nga dhjetori i vitit të kaluar

Prangoset nga policia, durrsaku shiste drogë në rrugët e Beratit

drekĂ« dhe nĂ« darkĂ«. NjĂ« situatĂ« tĂ« tillĂ« ka çdo vit DurrĂ«si, pasi ka mbi 80 mijĂ« emigrantĂ« jashtĂ« vendit, si nĂ« Itali, Greqi, Gjermani, ZvicĂ«r e gjetkĂ«. Dasmat kanĂ« hapur punĂ« pĂ«r restorantet e njohura, pĂ«r sallonet e bukurisĂ«, pĂ«r orkestrat e dasmave, pĂ«r kameramanĂ«t e pĂ«r tĂ« tjerĂ« biznese qĂ« lidhen me organizmin e dasmave. Çiftet e reja deklarojnĂ« se kanĂ« zgjedhur vendin e tyre pĂ«r t’u martuar pĂ«r shkakun se nĂ« vendet ku ata janĂ« rezidentĂ« e kanĂ« tĂ« pamundur njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«, pasi dasmorĂ«t nuk kanĂ« viza pĂ«r tĂ« udhĂ«tuar

jashtë vendit. Në përgjithësi biznesi në Durrës shprehet i kënaqur deri tani nga sezoni i ri veror 2013. Një tjetër sektor i biznesit, ai shëndetësor, mezi e pret stinën e verës. Ka vite që emigrantët shfrytëzojnë pushimet e verës për të riparuar dhëmbët e kryesisht për të vënë ura e proteza. Në Durrës një dhëmb porcelani kushton nga 8 mijë deri 10 mijë lekë të rinj, ndërsa një dhëmb i cilësisë më të lartë deri 20 mijë lekë. Ndërkohë jashtë vendit ky shërbim është nga 7 deri 10 herë më i lartë se tek ne. Kjo ngjet se stomatologët tanë

furnizohen me shumicĂ« me materiale dentarĂ« kryesisht dhĂ«mbĂ« dhe kunja platini pĂ«r implantime nĂ«pĂ«r laboratorĂ« jashtĂ« vendit. Çmimet nĂ« tĂ« tilla raste janĂ« disa herĂ« mĂ« tĂ« lira se sa kur gjenden me pakicĂ« si dorĂ« e dytĂ«. JanĂ« me mijra dhĂ«mbĂ«t e protezat e vĂ«na nĂ«pĂ«r klinikat dentare tĂ« DurrĂ«sit nĂ« çdo stinĂ« vere, janĂ« miliona lekĂ« tĂ« harxhuara nga emigrantĂ«t. EmigrantĂ«t e fejuar shfrytĂ«zojnĂ« sezonin veror pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« dasma. TĂ« tjerĂ« i shfrytĂ«zojnĂ« pushimet pĂ«r tĂ« riparuar dhĂ«mbĂ«t, pasi nĂ« perĂ«ndim vlera e kĂ«tij shĂ«rbimi arrin shifra mjaft tĂ« larta.

BERAT - Seksionit KundĂ«r Narkotikeve nĂ« DrejtorinĂ« e PolicisĂ« sĂ« Qarkut Berat ka realizuar operacionin policor tĂ« koduar “ DYRRAHU” ku u bĂ« e mundur kapja dhe ndalimi i shtetasit R. Taqe, 35 vjeç, banues nĂ« qytetin e DurrĂ«sit. Burimet policore bĂ«nĂ« me dije se ndalimi i kĂ«tij shtetasi u bĂ« pasi mĂ« datĂ«n 03.07.2013 me vendimin e saj Gjykata e Rrethit Gjyqesor Berat ka caktuar masĂ«n e sigurisĂ« “arrest me burg” pĂ«r veprĂ«n penale tĂ« “Prodhimit dhe shitjes sĂ« narkotikeve” tĂ« kryer nĂ« bashkĂ«punim tĂ« parashikuar nga neni 283/2 tĂ« Kodit Penal. Po tĂ« njĂ«tat burime thanĂ« pĂ«r gazetĂ«n se hetimet rreth veprimtarisĂ« sĂ« tij dhe tĂ« bashkĂ«punĂ«torĂ«ve tĂ« tij, kanĂ« filluar nĂ« muajin Dhjetor 2012 nga Seksioni KundĂ«r NarkotikĂ«ve nĂ« DrejtorinĂ« e PolicisĂ« Berat dhe janĂ« kryer nĂ« bashkĂ«punim tĂ« ngushtĂ« me ProkurorinĂ« e Rrethit GjyqĂ«sor tĂ« kĂ«tij qyteti. Po tĂ« njĂ«tat burime nĂ«pĂ«rmjet deklaratĂ«s pĂ«r shtyp pohuan se nĂ« cilĂ«sinĂ« e provĂ«s materiale janĂ« sekuestruar gjatĂ« arrestimit njĂ« sasi e konsiderueshme lĂ«nde narkotike tĂ« tipit heroinĂ« e ndarĂ« nĂ« 121 doza si dhe 2 telefona celularĂ«. Por gjatĂ« ditĂ«s sĂ« djeshme nga ana e oficerĂ«ve tĂ« policisĂ« gjyqĂ«sore janĂ« kryer veprimet e para hetimore dhe dosja me materialet pĂ«rkatĂ«se iu kaluan ProkurorisĂ« sĂ« Rrethit GjyqĂ«sor Berat.

Aksioni për prishjen e ndërtesave është i ndarë në tre faza, në listë 130 objekte

Fillon shembja e ndërtimeve pa leje në Vlorë Fillon shëmbja e ndërtimeve pa leje në bregdetin e jugut. Objektet e para që u shemben ditën e djeshme ishin në zonën e Jonufrës në qytetin e Vlorës. Sipas të dhënave nga terreni, janë rreth 130 ndërtime pa leje që janë duke u shembur në një aksion të përbashkët mes INUK, Policisë Bashkiake dhe asaj të Rendit. Shembja e ndërtimeve pa leje, ka nisur mëngjesin e djeshëm, me 7 objektet e para. Bëhet fjalë për banesa, që shfrytëzohen për pushime, pjesa më e madhe e të cilave kanë nisur të ndërtohen ditët e fundit. Nën/kryetari i Bashkisë së Vlorës, Ardian Musta, ka bërë të ditur se aksioni në Jonufër do të vijojë edhe ditët e ardhshme. Bëhet fjalë për

fazĂ«n e dytĂ« tĂ« aksioneve pĂ«r prishjen e ndĂ«rtimeve pa leje nĂ« zonĂ«n bregdetare, ndĂ«rkohĂ« qĂ« pritet njĂ« fazĂ« e tretĂ«, qĂ« do tĂ« pĂ«rqendrohet vetĂ«m nĂ« shembjen e ndĂ«rtimeve buzĂ« detit. “Kjo Ă«shtĂ« faza e

dytë e këtij operacioni, pasi po prishen objektet e ndërtuara në pjesën e sipërme të rrugës, pra jo ato pranë plazheve. Kjo nuk do të thotë se objektet e ndërtuara pranë plazheve do të shpëtojnë, përkundrazi

ato janĂ« pjesĂ« e fazĂ«s sĂ« tretĂ« tĂ« shembjes dhe ne jemi tĂ« vendosur qĂ« tĂ« shĂ«mbim çdo ndĂ«rtim tĂ« bĂ«rĂ« pa leje nga ana e qytetarĂ«ve”, deklaroi Musta. Ky aksion pĂ«r prishjen e ndĂ«rtimeve pa leje vjen disa ditĂ« pas mesazhit tĂ« kreut tĂ« PartisĂ« Socialiste Edi Rama, drejtuar subjekteve qĂ« kanĂ« ngritur ndĂ«rtime pa leje pĂ«rgjatĂ« vijĂ«s bregdetare, “pĂ«r tĂ« mos hedhur nĂ« det paratĂ« e tyre”. NĂ« takimin e dy ditĂ«ve mĂ« parĂ« tĂ« RamĂ«s, me krerĂ«t e komunave dhe bashkive tĂ« qarkut VlorĂ« u diskutua pĂ«r planin e zhvillimit tĂ« qarkut dhe hapjen e konkursit ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«r hartimin e kĂ«tij plani, si dhe aksionet e prishjeve tĂ« ndĂ«rtimeve pa leje nĂ« bregdet.

Drejtuesit ankohen për konkurrencën

Elbasan–TiranĂ« shkurtohet distanca, por nuk ulen çmimet NdĂ«rtimi i rrugĂ«s sĂ« re Elbasan-TiranĂ« dhe shkurtimi i distancĂ«s nuk Ă«shtĂ« reflektuar ende nĂ« uljen e çmimeve nga ana e drejtuesve tĂ« furgonave-taksi. NjĂ« shqetĂ«sim i tillĂ« vjen nga qytetarĂ«t, tĂ« cilĂ«t pĂ«r arsye tĂ« ndryshme u duhet tĂ« udhĂ«tojnĂ« shpesh drejt kryeqytetit. “Mendoj se çmimet duhet tĂ« ulen sepse rruga Ă«shtĂ« shkurtuar”, thotĂ« njĂ« udhĂ«tare. “Po, duhet tĂ« ulen. Ku kemi lekĂ« neve”, thotĂ« njĂ« tjetĂ«r udhĂ«tare e moshuar. Drejtuesit e taksive shprehen se e kanĂ« tĂ« pamundur uljen e çmimit tĂ« biletĂ«s nĂ« momentin kur konkurrenca e pandershme po bllokon krejtĂ«sisht aktivitetin e tyre. “Rruga Ă«shtĂ« shkuartar vetĂ«m 10 km dhe po tĂ« llogarisim konkurrencĂ«n e pandershme, trafikun nĂ« hyrje tĂ« TiranĂ«s çmimi udhĂ«timit nuk mund tĂ« ulet, pasi kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« ne tĂ« mbyllim furgonat e tĂ« shkojmĂ« nĂ« shtĂ«pi tĂ« papunĂ«â€. Koha e udhĂ«timit nga 1 orĂ« Ă«shtĂ« shkurtuar nĂ« rreth 25 minuta dhe veç kĂ«saj, kostoja e transportit Ă«shtĂ« ulur ndjeshĂ«m duke shmangur ngjitjen nĂ« QafĂ«n e KĂ«rrabĂ«s dhe sforcimin e automjeteve.


PROFIL ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

09

ALEKSANDËR DRAGOTI, RRËFIMI PËRTEJ PIKTURËS

Botë lësho frymëqartësi A

leksandĂ«r Dragotin do tĂ« kisha kohĂ« qĂ« do ta takoja nĂ« eceardhjeshkuarjet nĂ« BibliotekĂ«n KombĂ«tare kur kishte kureshtje tĂ« merrte libra nĂ« gjininĂ« e pikturĂ«s ku mĂ« pas mĂ«soj qĂ« edhe ai vetĂ« merrej me pikturë ! NjĂ« heshtje edhe njĂ« qetĂ«siplotĂ«si qĂ« dukej nĂ« veprimet e matura kur e shihje tĂ« merrte porositĂ« edhe tĂ« ikte e tĂ« mbyllej me frymĂ«n krijuese. PĂ«r punĂ«t frymĂ«krijuese tĂ« tij do tĂ« vinte dita e dielĂ« e datĂ«s 30 Qershor 2013, ku nĂ« njĂ« mĂ«ngjes me diell tĂ« mirĂ« takohemi edhe ndajmĂ« mendimet mbi ktrijimet e tij
! Mbesa e tij do tĂ« çuditej me punĂ«t e gjyshit tĂ« saj. Edhe ajo porsi unĂ« e pyet. Si tĂ« erdhi nĂ« mendje ky krijim me veçanĂ«si nĂ« mendje
.?! Si edhe mĂ« thotĂ« njĂ« vajzĂ« e ka tĂ« martuar nĂ« Gjilan nĂ« Kosovë ! NdajmĂ« mendimet mbi artistĂ«t e mĂ«dhenj dhe frymĂ«n qĂ« kanĂ« porsi ngrohtĂ«si edhe porsi zbulimshfaqje nĂ« jetë ! Na vijnĂ« nĂ« mendje emĂ«ra si Afrim Spahiu, ShkĂ«lzen Rexha edhe Fadil Berisha
! Pikaso do tĂ« ishte njĂ« libĂ«r i madh me krijime dhe me fjalĂ« mbi punĂ«t edhe veprĂ«n e tij me njĂ« ngjyrĂ« blu edhe me pĂ«rmasa tĂ« mĂ«dha qĂ« do tĂ« na binte nĂ« sy nĂ« studion e tij
! NĂ« njĂ« bashkĂ«bisedim tek gazetarja Monda Shima tek revista “Kult” do tĂ« kishte pĂ«rmendur edhe pjesĂ« nga fjalĂ«t e gjeniut tĂ« krijimeve Pablo Pikaso
! Kush je
? Po e nisim me kĂ«tĂ« pyetje bashkĂ«bisdimin me piktorin e njohur AleksandĂ«r Dragoti nĂ« njĂ« kohĂ« edhe ilustrator nĂ« revistat “Yllka”, “Fatosi”, “Pionieri” dhe “Horizonti” nga vitet 1978 dhe deri nĂ« vitin 1989. Kam njĂ« shprehje tĂ« mirĂ« dhe shprehjemirĂ«sia Ă«shtĂ« kjo
 Kush jam unĂ«? UnĂ« jam misteri dhe instikti i racĂ«s njerĂ«zore
! Na pĂ«rmend me dashuri kohĂ«n kur nĂ« freskinĂ« e tij ndiqte me njohje grupimet e muzikĂ«s si ACDC, Led Zepelin, Xheni Xhoplin, BitĂ«llsat, Bon Xhovi apo MajkĂ«ll Bolton, ngjashmĂ«ri me tĂ« cilin edhe ka nĂ« kohĂ«n kur ka mbajtur flokĂ« tĂ« gjata
! Tregim pa fjalĂ« quhej rubrika qĂ« kishte tek revistat qĂ« pĂ«rmendĂ«m ku edhe punonte pĂ«r aq kohë ! Mos fal qeshje pa arsye
! Ka krijim pa shtim
?! Edhe me prerje krijohet

krijimi
! A ka kĂ«naqĂ«si
?! AtĂ«herĂ« jepu tek kĂ«naqĂ«sia
! JanĂ« fjalĂ«vyerje qĂ« na kujtohen tek shprehemi me Olsi Turtullin njĂ« natĂ« para se tĂ« takoheshim me piktorin e njohur AleksandĂ«r Dragoti
! Si na shprehet ka lidhje gjaku me regjisorin me njohje nĂ« botĂ« qĂ« punon nĂ« Hollivud, Sten Dragoti qĂ« prejardhjen e kanĂ« nga fshati Dragot nĂ« qytetin e TepelenĂ«s. Qielli dhe pemĂ«t janĂ« pjesa hyjnore e dĂ«gjojmĂ« tĂ« shkĂ«putĂ« fjalĂ« herĂ«mĂ«herë ! Kujton njerĂ«zit qĂ« e kanĂ« mĂ«suar qĂ« nga Edison Gjergo qĂ« edhe nĂ« natyrĂ« tĂ« krijimeve dallohej pĂ«r trishtimin nĂ« jetĂ«, njĂ« drejtim nga shkolla ruse ky, ndĂ«rsa profesori Edi Hila njihet pĂ«r drejtimin amerikan apo edhe francez nĂ« krijimet e tij, i cili bĂ«n dallimin mes karaktereve tĂ« profesorĂ«ve qĂ« i kanĂ« dhĂ«nĂ« mĂ«sim
! NĂ« çdo kohĂ« kam besuar edhe besoj se intelektualĂ«t, politikanĂ«t dhe artistĂ«t me vĂ«rtetĂ«si duhet tĂ« mos rrinĂ« nĂ« ftohtĂ«si, por ndaj njeriut duhet tĂ« shfaqin vlerat mĂ« tĂ« larta tĂ« njerĂ«zimit dhe tĂ« qytetĂ«rimit dhe mendoj qĂ« nĂ« çdo çast ata janĂ« nĂ« lojë ! Kam punuar nĂ« kĂ«tĂ« kishĂ« me emra si Fatbardh Kalvari, Agron Dingo, Sokol Kaltanji dhe djali im Klevis Dragoti, sot 33 vjeç djalë ! Ç’ështĂ« arti
? Arti Ă«shtĂ« filtrues i ndjenjave njerĂ«zore. Po tĂ« mbĂ«shtetemi nĂ« qytetĂ«rimet e hershme si ai i GreqisĂ« sĂ« LashtĂ« me Akropolin, IlirisĂ« me çdo bukuri nĂ« çdo pĂ«llĂ«mbĂ« tĂ« tokĂ«s, Egjyptit me Piramidat dhe RomĂ«s me Koloseun do tĂ« shohim me qartĂ«si çfarĂ« po shprehim
! Lind pyetja se ç’ështĂ« politika
? NĂ«se politika rrushin e kthen nĂ« verĂ«, ajo quhet politikë ! Cilat janĂ« pĂ«lqimet qĂ« keni nĂ« letĂ«rsi
 Balzaku qĂ« diku thotĂ«: Bota nuk njeh parime, por ngjarje
.! Hugoi thotĂ«: Dhe nĂ« ngeltĂ« njĂ« njeri i vetĂ«m, ai do tĂ« jemĂ« unë ! Edhe pĂ«rse me njohje tĂ« shumta nĂ« vitin 2003 vendos tĂ« shkoj tĂ« marrĂ« vizĂ« nĂ« Korçë dhe tĂ« shkojĂ« pĂ«r punĂ«sim nĂ« Greqi. Kam njohje tĂ« mira pĂ«r popullin grek qĂ« mĂ« priti me mirĂ«si, aq sa mĂ« dha njĂ« pĂ«rkrahje nĂ« veçanti, gjĂ« qĂ« erdhi nga puna dhe nga djersa ime
! PĂ«rkrahja vjen

edhe nga fqinjĂ«t me tĂ« cilĂ«t kam jetuar atje nĂ« Greqi
! Fillimi i nisjes nĂ« Greqi
? Kam shkuar nĂ« Greqi nĂ« vitet 2002-2003, ku kam punuar nĂ« kishĂ«n e Agjos Lefteris, kishĂ« ku shkonin personalitete si Venizelos edhe Papandreu edhe kam pĂ«rgatitur sallĂ«n e liturgjisĂ« me piktura murale..! KĂ«ta personalitete i gjeje ditĂ«ve tĂ« shtuna nĂ« kĂ«tĂ« kishë ! Kryeprifti me emrin Vasil mĂ« ka puthur duart pĂ«r vlerĂ«simin e punĂ«s sĂ« bĂ«rĂ« dhe mĂ« tha: QĂ« tani do tĂ« hash nĂ« mencĂ«n e zgjedhur pĂ«r priftĂ«rinjtë ! Mesi i dheut jemi ne apo mediterrano si quhet ndryshe hapĂ«sira ku jetojmĂ«, ShqipĂ«ria dhe Greqia e mĂ« nĂ« pĂ«rqarkĂ«si...! Dielli Ă«shtĂ« fuqia mĂ« me madhĂ«shti nĂ« kĂ«to anë ! Peloponezi Ă«shtĂ« bekuar nga Zoti, sepse edhe tulen e bukĂ«s mund ta ngjyesh me vaj ulliri, sepse e ka bekuar vetĂ« Zoti, Krishti
! Po ashtu vjen njohjemirĂ«sia pĂ«r KostĂ«n qĂ« bĂ«nte drejtimin e punimeve tek kisha nĂ« fjalĂ«, ndĂ«rsa Stelio me njĂ« njohje tĂ« gjerĂ« nĂ« vendet ku merreshin me pikturĂ« mĂ« ka njohur me galeritĂ« mĂ« tĂ« mira nĂ« Greqi ku edhe kam shitur punĂ«. Ai njihte krijimet mĂ« me mirĂ«si nga piktorĂ«t e rritur nĂ« Greqi dhe i shfaqte ata edhe nĂ« botĂ« dhe mĂ« lidhi edhe mua me galeritĂ« mĂ« tĂ« mira nĂ« Athinë ! U bĂ«mĂ« vĂ«llezĂ«r nga njohja qĂ« krijuam
! Kush ka qenĂ« pĂ«rgatitja juaj? Kur i bĂ«jmĂ« kĂ«tĂ« pyetje na pĂ«rgjigjet nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrë ! Kam qenĂ« nxĂ«nĂ«s i pĂ«rgatitur nga profesorĂ«t

Edison Gjergo dhe Edi Hila
! Pikaso, Modiliani edhe Leonardo da Vinçi vijnĂ« porsi frymĂ«zime nga piktura qĂ« njhet nĂ« botë ! Nuk mungon po ashtu krijimi i natyrave tĂ« qeta nĂ« krijimet e tij dhe frymĂ«zimi nga legjendat dhe gojĂ«dhĂ«niet qĂ« ka lexuar e parĂ« nga natyra tĂ« ngjashme nĂ« krijim si na kujtohen Anastas Konstadini, Gazmend Leka, Ndini Bardhi dhe Artur Muharremi
! Nuk mungon shoqĂ«rimi me njerĂ«z tĂ« thjeshtĂ« edhe njerĂ«z me emĂ«r
! Yllka Mujo-n Ă«shtĂ« njĂ« nga njerĂ«zit qĂ« e vlerĂ«son pĂ«r lojĂ«n e saj nĂ« krijime nĂ« shfaqje
! Cilat janĂ« gjĂ«rat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r ty si artist
?! GjĂ«rat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r mua si artist janĂ« politika dhe spektakli
! ÇfarĂ« vlerash mbeten nĂ« jetë ? PĂ«r mua morali dhe virtyti janĂ« gjĂ«rat mĂ« tĂ« çmuara qĂ« sundojnĂ« mbi vesin
! NĂ« njĂ« shtet morali dhe pĂ«rgjegjĂ«sia pĂ«r mua janĂ« tĂ« njĂ«llojta tek shoqĂ«ria
! Jemi ajo qĂ« quhet sinjoria e vjetĂ«r qĂ« nuk u nisĂ«m nga interesi pĂ«r tĂ« veçse mundĂ«sitĂ« tona, por pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« edhe pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« gur themeli nĂ« shoqĂ«ri, pa u nisur nga joshja e jashtme dhe e paqendrueshme
! BotĂ« lĂ«sho frymĂ«qartĂ«si na vjen nĂ« mendje kjo fjalĂ«krijimvyerje kur i shohim njĂ« pikturĂ« me njĂ« engjĂ«ll qĂ« mban nĂ« krahĂ« engjĂ«lleshĂ«n e saj dhe ku lĂ«shon frymĂ« tĂ« bardhĂ« nĂ« botĂ«..! JanĂ« nga punĂ«t me fryĂ«zime nĂ« pĂ«rfundime
! Fotografia dhe shkrimi: ShpĂ«tim Bozha


10

« AKTUALITET

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

MJEKËT: NUK ARRITËM TA OPERONIM PASI KISHTE PROBLEME ME ZEMRËN. NIS HETIMI

Lezhë, paraqitet për të lindur, vdes 22-vjeçarja Familjarët e Lorena Imerit akuzojnë mjekët për neglizhencë

N

jĂ« 22-vjeçare shtatzĂ«nĂ« ka humbur jetĂ«n nĂ« spitalin e LezhĂ«s, pasi Ă«shtĂ« paraqitur me dhimbje lindjeje, ndĂ«rsa ndodhej nĂ« muajin e 9 tĂ« shtatzanisĂ«. Ngjarja u shĂ«nua mesnatĂ«n e sĂ« hĂ«nĂ«s nĂ« maternitetin e LezhĂ«s. MĂ«sohet se Lorena Imeri, nga fshati Shullaz i Kurbinit, ishte nĂ« muajin e nĂ«ntĂ« tĂ« shtatzĂ«nisĂ« dhe kishte shkuar pĂ«r tĂ« lindur nĂ« spital, por ka humbur jetĂ«n pĂ«rpara se tĂ« sillte nĂ« jetĂ« foshnjĂ«n e saj. Ngjarja ka vĂ«nĂ« nĂ« lĂ«vizje bluzat e bardha tĂ« spitalit rajonal dhe policinĂ«, e cila po heton intensivisht pĂ«r zbardhjen e ngjarjes, qĂ« vlen tĂ« theksohet se nuk Ă«shtĂ« e para e kĂ«tij lloji nĂ« vendin tonĂ«. 22-vjeçarja Lorena Imeri mĂ«sohet se fillimisht Ă«shtĂ« transportuar drejt spitalit tĂ« Lavit me dhimbje lindjeje. Bluzat e bardha pas njĂ« ekzaminimi qĂ« i kanĂ« bĂ«rĂ« nĂ«nĂ«s shtatzĂ«nĂ«, kanĂ« vĂ«rejtur se lindja e fĂ«mijĂ«s mund tĂ« kryhej vetĂ«m pĂ«rmes ndĂ«rhyrjes kirurgjikale, duke vendosur transportimin e saj drejt maternitetit tĂ« LezhĂ«s, pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« mjekĂ«ve specialist nĂ« Laç. Transportimi Ă«shtĂ« kryer nga familjarĂ«t, tĂ« cilĂ«t bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se 22-vjeçarja ka mbĂ«rritur nĂ« maternitetin e LezhĂ«s rreth orĂ«s 20.00 tĂ« mbrĂ«mjes sĂ« tĂ« hĂ«nĂ«s dhe ka humbur jetĂ«n njĂ« orĂ« mĂ« pas. FatkeqĂ«sisht as foshnja nuk ka mundur tĂ« mbijetojĂ«. Paraprakisht dyshohet pĂ«r njĂ« vdekje si pasojĂ« e arrestit kardiak. KanĂ« qenĂ« familjarĂ«t e 22-vjeçares shtatzĂ«nĂ« qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« publik rastin nĂ« media. Ata bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se pasi Lorena mbĂ«rriti nĂ« maternitetin e LezhĂ«s, nga mjekĂ«t Ă«shtĂ« deklaruar se duhej tĂ« prisnin pĂ«r shkak tĂ« fluksit tĂ« lindjeve. Xhaxhai i viktimĂ«s deklaron se pas njĂ« ore ata i ka kontaktuar njĂ« mjek, i cili u ka dhĂ«nĂ« lajmin e kobshĂ«m se Lorena kishte ndĂ«rruar jetĂ«. FamiljarĂ«t akuzojnĂ« mjekĂ«t pĂ«r neglizhencĂ«. “Ne akuzojmĂ« mjekĂ«t, pasi ata e lanĂ« vajzĂ«n 1 orĂ« nĂ« pritje, pa e prekur me

Realizohet oporacioni “PorositĂ«â€

Vlorë, policia arreston 2 shtetas për trafik ndërkombëtar droge

Mjekët: 22-vjeçarja u paraqit me probleme kardiake

Policia e VlorĂ«s vĂ« nĂ« pranga dy persona tĂ« shumĂ«kĂ«rkuar nga drejtĂ«sia, pĂ«r trafik droge dhe pjesĂ«marrje nĂ« organizatat kriminale. Policia e VlorĂ«s bĂ«n tĂ« ditur se ka arrestuar 26-vjeçarin Ilir Kondaj, nĂ« kuadĂ«r tĂ« vijimit tĂ« operacionit “PorositĂ«â€, i cili Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« pranga i cilĂ«suar si koka e njĂ« rrjeti tĂ« trafikut tĂ« marijuanĂ«s mes ShqipĂ«risĂ« dhe ItalisĂ«. BĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« operacion disa mujor tĂ« pĂ«rbashkĂ«t mes policisĂ« sĂ« qytetit bregdetar dhe asaj tĂ« TiranĂ«s. Sipas bluve tĂ« VlorĂ«s, Kondaj nĂ« bashkĂ«punim me shtetasin tjetĂ«r Malush Halimi, tashmĂ« tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« pranga, kanĂ« tentuar tĂ« trafikojnĂ« marijuanĂ« nĂ« sasi dhe periudha tĂ« ndryshme me destinacion ItalinĂ«. MĂ«sohet se ata pĂ«rdornin si korrierĂ« agjencitĂ« e udhĂ«timit. NdĂ«rkaq, nĂ« njĂ« tjetĂ«r operacion nĂ« bashkĂ«punim me policinĂ« italiane, Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« pranga 29-vjeçari Sokol Shytaj, i kĂ«rkuar nĂ« Itali pĂ«r trafik ndĂ«rkombĂ«tar droge. Arrestimi Ă«shtĂ« kryer nĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« djeshĂ«m, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« kur nĂ« Itali kryeheshin arrestime tĂ« tjera qĂ« kishin tĂ« bĂ«nin me kĂ«tĂ« çështje. Sipas policisĂ« sĂ« VlorĂ«s, gjykata e RomĂ«s ka pĂ«rcaktuar ndaj Shytajt masĂ«n arrest me burg pĂ«r trafik narkotikĂ«sh. Ai dyshohet tĂ« jetĂ« pjesĂ« e njĂ« rrjeti tĂ« gjerĂ« organizatash kriminale tĂ« narkotrafikut nĂ« Itali.

N

dĂ«rkohĂ«, drejtori i maternitetit tĂ« LezhĂ«s, Llesh Marku, gjatĂ« njĂ« deklarate nĂ« media, lidhur me rastin, bĂ«ri tĂ« ditur se pacientja ishte paraqitur nĂ« spital me probleme kardiake, tĂ« cilat duket se nuk ishin zbuluar mĂ« parĂ«. Marku thekson se 22-vjeçarja nuk kishte me vete njĂ« kartelĂ« vizitash. “Ka ardhur me indikacionet pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« sallĂ«n e operacionit me dhimbje shumĂ« tĂ« lehta, pa ndonjĂ« problem tĂ« veçantĂ« nĂ« shtrim, por me probleme kardiake qĂ« ka pasur qĂ« mĂ« parĂ«, tĂ« pakonfirmuara me ekzaminime, vizita te gjinekologu, apo vizita gjatĂ« shtatzĂ«nisĂ«. Ndoshta janĂ« si dokumente, por nuk na janĂ« paraqitur ne. Komplikacioni ka filluar me fillimin e procedurĂ«s sĂ« anestezisĂ«, njĂ« komplikacion qĂ« ndodh nĂ« njĂ« pĂ«rqindje tĂ« rasteve nĂ« anestezi, njĂ« takikardi shumĂ« e rĂ«ndĂ«, qĂ« mĂ« pas ka kaluar nĂ« arrest kardiak”,deklaroi Marku. Ai hodhi poshtĂ« akuzat e familjarĂ«ve, duke theksuar se 22-vjeçarja nuk Ă«shtĂ« lĂ«nĂ« nĂ« asnjĂ« moment nĂ« pritje, por kanĂ« qenĂ« sĂ« paku dy mjekĂ« reanimatorĂ« qĂ« janĂ« marrĂ« me gjendjen e saj, por pavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve tĂ« tyre, ka qenĂ« i pamundur shpĂ«timi i jetĂ«s sĂ« Lorena Imerit dhe bebes sĂ« saj nĂ« bark. Edhe vetĂ« kreu i maternitetit tĂ« LezhĂ«s deklaroi se Ă«shtĂ« nĂ« pritje tĂ« ekspertizĂ«s mjeko-ligjore.

dorĂ«. Edhe nĂ«se ajo ka pasur probleme me zemrĂ«n, ata nuk duhej ta kishin lĂ«nĂ« ashtu, pasi kjo rezultoi fatale”, – ka theksuar xhaxhai i viktimĂ«s, i indinjuar pĂ«r ngjarjen. “MjekĂ«t nuk na dhanĂ« asnjĂ« shpjegim pse ndodhi vdekja”,- vijon rrĂ«fimin i moshuari. NdĂ«rkaq, gjatĂ« paradites sĂ« tĂ« martĂ«s, tĂ« afĂ«rm tĂ« viktima Lorena Imeri kanĂ« protestuar para morgut

të spitalit të Lezhës, duke kërkuar tërheqjen e trupit të 22-vjeçares, për shkak se po afronte ora e ceremonisë së varrimit. Trupi u mbajt për disa orë në morg, në pritje të mbërritjes së ekipit të ekspertizës mjeko-ligjore, të cilët i bënë autopsinë kufomës, për zbardhjen e shkaqeve të vdekjes. Familjarët janë shprehur të indinjuar mbi gjithçka ka ndodhur,

AKSIDENTI I MORI JETËN 4 PASAGJERËVE

Arrestohen 3 drejtuesit e mjetĂ«ve shkelĂ«n rregullat ELBASAN -Tre drejtuesit e mjeteve tĂ« pĂ«rfshira nĂ« aksidentin ku humbĂ«n jetĂ«n 4 persona janĂ« pĂ«rballur me masĂ«n e arrestit nĂ« flagrancĂ« nga policia pĂ«r shkeljen e rregullave tĂ« qarkullimit rrugor me pasoja pĂ«r jetĂ«n. TĂ« arrestuarit janĂ« Edvin Çuçuli 29 vjeç me banim nĂ« Elbasan drejtues i mjetit BMW, Eduard Haskurti 40 vjeç me banim nĂ« Librazhd qĂ« drejtonte furgonin dhe Renato Torollari 31 vjeç me banim nĂ« lagjen “Radanec” tĂ« Korçës. EkspertĂ«t e pavarur qĂ« kanĂ« ndjekur dinamikĂ«n e aksidentit dhe janĂ« thirrur nga policia pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar shkaqet kanĂ« nxjerrĂ« edhe versionin zyrtar si ndodhi aksidentit. Sipas raportit tĂ« policisĂ« nga veprimet e grupit hetimor paraprakisht mendohet se shkak i aksidentit ka qenĂ« njĂ«

parakalim i gabuar nga ana e drejtuesit tĂ« BMW, i cili ka parakaluar kamionin, ndĂ«rsa kishin tĂ« njĂ«jtin drejtim lĂ«vizjeje Elbasan-Librazhd, ndĂ«rsa mjeti furgon vinte nga kahu tjetĂ«r i lĂ«vizjes. Policia pasi identifikoi 4 viktimave konfirmoi se dy bashkĂ«shortĂ«t Fetaf dhe Ryfete Çela 50 dhe 48 vjeç sapo ishin kthyer nga emigracioni dhe kishin shkuar tek njĂ« i afĂ«rm i tyre nĂ« Librazhd dhe po kĂ«shtu viktimat e tjera, nĂ«nĂ« e bijĂ« Salushe Kullafi 69 vjeç dhe Nasibe Kullafi Shehu 49 vjeç po ktheheshin nga njĂ« vizitĂ« pĂ«r nĂ« shtĂ«pi nĂ« fshatin Katund i Ri. TĂ« afĂ«rm tĂ« viktimave u shprehĂ«n se duhen dĂ«nime mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r shkaktarĂ«t e aksidenteve pasi nĂ« tĂ« kundĂ«rt viktimat do tĂ« vazhdojnĂ« tĂ« pĂ«rgjakin rrugĂ«t.

ndërsa hidhnin vazhdimisht akuza në drejtim të ekipit të mjekëve të maternitetit të Lezhës. Ekipi i ekspertizës mjeko-ligjore nga Tirana mbërriti rreth mesditës në Lezhë, duke kryer edhe autopsinë, ndërsa kanë nisur hetimmet intensive për zbardhjen e plotë të rrethanave dhe shkaqeve të vdekjes së 22-vjeçares dhe bebes së saj, ende në bark.

Qiriaqi: Prishja krim i jashtëzakonshëm

GjirokastĂ«r, shkatĂ«rrohet me skrep Tuma e ValarĂ«se KatĂ«r varret e fundit nga 15 qĂ« kishin mbetur nĂ« TumĂ«n e ValaresĂ«, nĂ« komunĂ«n LunxhĂ«ri tĂ« GjirokastrĂ«s janĂ« shkatĂ«rruar. Persona tĂ« paidentifikuar me mjete tĂ« rĂ«nda kanĂ« gĂ«rmuar e dĂ«mtuar kĂ«tĂ« objekt arkeologjik tĂ« shekullit tĂ« 13-tĂ«. KĂ«rkesat e pĂ«rsĂ«ritura nĂ« vite pĂ«r ta shpallur monument kulture tĂ« kategorisĂ« sĂ« parĂ« nuk janĂ« marrĂ« kurrĂ« nĂ« shqyrtim. Tre vite mĂ« parĂ« arkeologĂ«t kĂ«rkuan marrjen e masave pĂ«r statusin e monumentit, por çdo gjĂ« ra nĂ« veshĂ« tĂ« shurdhĂ«t. Prej ditĂ«sh nĂ« kĂ«tĂ« aset Ă«shtĂ« punuar vazhdimisht me mjete, ndĂ«rsa nuk ka njĂ« denoncim pĂ«r dĂ«mtimin. Ajo çka ka mbetur nĂ«n rrĂ«noja janĂ« vetĂ«m disa gurĂ«, qĂ« i kanĂ« shpĂ«tuar masakrĂ«s arkeologjike. Ky zbulim dhe studim nxorri nĂ« pah tĂ« dhĂ«na pĂ«r kulturĂ«n dhe mĂ«nyrĂ«n e jetesĂ«s seĂ« kĂ«saj zone nĂ« shekullin e 13-tĂ«. PĂ«rveç dĂ«mit studimor, shkatĂ«rrimi i TumĂ«s ka hequr nga harta e turistĂ«ve njĂ« vend tĂ« vizitueshĂ«m. “NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« domosdoshme, kjo kĂ«rkonte vendosjen nĂ« mbrojtje paraprake si dhe njĂ« ekspeditĂ« shpĂ«timi nga Ministria e KulturĂ«s pĂ«r tĂ« ruajtur kĂ«tĂ« vepĂ«r”, deklaroi arkeologu Vladimir Qiriaqi. NdĂ«rsa anĂ«tari i KĂ«shillit tĂ« KomunĂ«s, LunxhĂ«ri, Pashun Memishaj, e vlerĂ«son ngjarjen e ndodhur si njĂ« krim shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« qĂ« tregon edhe mungesĂ«n e vĂ«mendjes nga shteti pĂ«r kĂ«to pasuri tĂ« jashtĂ«zakonĂ«shme. Tuma e ValaresĂ« ishte njĂ« nga monumentet e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« LuginĂ«s sĂ« Drinosit. Misionet arkeologjike kishin tentuar tĂ« ruanin katĂ«r varret e mbetura tĂ« saj nga dĂ«mtimet e njĂ«pasnjĂ«shme, qĂ« nga koha e zbulimit nĂ« vitin 1970, por nuk arritĂ«n tĂ« koordinonin punĂ«t me institucionet lokale dhe ato qendrore. Tuma Ă«shtĂ« zbuluar nĂ« njĂ« mision arkeologjik italo-shqiptar tĂ« Adrianopolit.


AKTUALITET ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

11

LIDHJA ME KRYETRAFIKANTIN E KOKAINËS, PANNUZI E LINJA E AMERIKËS SË JUGUT

Vlonjati mes KamorrĂ«s e NdragetĂ«s, 240 kg kokainĂ« Operacion i pĂ«rbashkĂ«t me oficerĂ«t shqiptarĂ«, spanjollĂ« e portugezĂ« Policia italiane tha tĂ« martĂ«n se 50 trafikantĂ« tĂ« dyshuar droge janĂ« arrestuar dhe 240 kilogramĂ« kokainĂ« Ă«shtĂ« konfiskuar nĂ« njĂ« operacion tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me oficerĂ«t shqiptarĂ«, portugezĂ« dhe spanjollĂ« oficerĂ«. Burime pranĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit i thanĂ« gazetĂ«s “Metropol” se palĂ«s shqiptare i ishte besuar pjesa e saj e operacionit dhe pati dorĂ« tĂ« lirĂ« pĂ«r verifikime, hetime e grumbullime provash. Operacioni çoi nĂ« arrestimin e 29-vjeçarit nga Orikumi, Sokol Shytaj, i cili nĂ« zonĂ« njihej si njeri i rregullt, por jeta e dyfishtĂ« konsistonte nĂ« lidhjet e tij tĂ« ngushta me “NdragetĂ«n”, njĂ« ndĂ«r organizatat mĂ« famĂ«keqe dhe mĂ« tĂ« pamĂ«shirshme mafioze italiane qĂ« kontrollon trafikun e drogĂ«s. Gjykata e RomĂ«s nĂ« ngarkim tĂ« kĂ«tij shtetasi ka caktuar masĂ«n e sigurisĂ« “Arrest nĂ« burg” me qĂ«llim ekstradimin dhe

gjykimin e kĂ«tij shtetasi nĂ« Itali pasi dyshohet pĂ«r “Trafikim narkotikĂ«sh”. NdĂ«rkaq, 50 persona janĂ« akuzuar si anĂ«tarĂ« tĂ« katĂ«r unazave tĂ« trafikimit tĂ« lidhura me Roberto Pannunzin, njĂ« bos mafioz, i dĂ«buar nga Kolumbia nĂ« Itali tĂ« shtunĂ«n, i cili besohet tĂ« jetĂ« kontrabandisti mĂ« i madh nĂ« botĂ« i kokainĂ«s. KĂ«to grupe ishin tĂ« bazuara nĂ« RomĂ«, nga ku importonin kokainĂ«n si dhe narkotikĂ«t e tjerĂ« nga Amerika e Jugut. Policia nĂ« njĂ« konferencĂ« nĂ« RomĂ« tha se “Ata pĂ«rdorĂ«n metoda shumĂ« tĂ« sofistikuara tĂ« kontrabandĂ«s si shkrirja e narkotikĂ«ve me pajisje speciale”. MĂ« tej Lorenzo Sabatino, komandant i operacionit tha se unaza e trafikimit ka punuar nĂ« bashkĂ«punim me mafien italiane, veçanĂ«risht Camorra bazuar nĂ« Campania dhe Ndrageta e pĂ«rqĂ«ndruar nĂ« Kalabri. NjĂ«ri prej tĂ« arrestuarve,

Franco Lasi, besohet të jetë kreu i një prej unazave të konsideruara si të rëndësishme. Kur policia hyri në shtëpinë e tij të hënën, gjeti 100.000 euro dhe 129.000 dollarë, në para të gatshme dhe një qepe, përmes të cilës Lasi ka shpresuar të shpëtojë në rast nevoje. Disa javë para arrestimit të tij Lasi kishte qenë organizator i dërgimit të një ngarkese prej 200 kilogramësh kokainë nga Kolumbia nëpërmjet lidhjeve me Pannunzin. Dërgesa do të mbërrinte në portin e Napolit, ku anëtarët e Kamorrës ishin në krye për të garantuar një dërgesë të sigurtë. Në Itali biznesi i trafikimit të drogës është i lidhur ngushtë me klanet mafioze që kontrollojnë territorin e dorëzimit dhe të shpërndarjes dhe rruga kryesore është nëpërmjet dërgesave nga ajri apo deti nga Amerika e Jugut.

AKUZA OFICERËVE, VERSIONI I PROKURORISË E NGËRÇI ME GJYQET

Dajti: Denoncoj 2 policë si vrasës të policëve në Durrës e Tropojë Mariglen Mullai

D

ritan Dajti, i akuzuar pĂ«r vrasjen e 4 oficerĂ«ve tĂ« policisĂ« mĂ« 7 gusht 2009, nĂ« seancĂ«n e djeshme ka kĂ«mbĂ«ngulur se efektivi i policisĂ« Saimir Duçkollari Ă«shtĂ« ekzekutuar nga njĂ« prej kolegĂ«ve tĂ« tij, konkretisht F.G. NĂ« seancĂ«n e djeshme Dajti i tha trupĂ«s gjykuese se Duçkollari Ă«shtĂ« vrarĂ« me plumb pas shpine. MĂ« tej ai ka paralajmĂ«ruar se nĂ« seancĂ«n e ardhshme do tĂ« flasĂ« dhe pĂ«r vrasjen e efektivĂ«ve tĂ« policisĂ« nĂ« TropojĂ«. Sipas Dajtit, ish-shefi i grupit drejtues pĂ«r kapjen e tij Arjan Muça, i cili momentalisht mban funksionin e Drejtorit tĂ« DrejtorisĂ« sĂ« Mbrojtjes sĂ« DĂ«shmitarĂ«ve, ka gisht nĂ« vrasjen e policĂ«ve nĂ« TropojĂ«. Pas largimit nga salla tĂ« Dajtit, pala mbrojtĂ«se nuk e vijoi mbrojtjen, por u largua, duke bĂ«rĂ« qĂ« seanca tĂ« dĂ«shtojĂ« sĂ«rish pĂ«r mbi 220 herĂ«, duke arritur njĂ« nga rekordet e reja nĂ« seancat e gjyqĂ«sorit shqiptar. Versioni i ProkurorisĂ« Prokuroria e Krimeve tĂ« RĂ«nda pohon se Dritan Dajti Ă«shtĂ« autor i vrasjes sĂ« katĂ«r oficerĂ«ve tĂ« policisĂ« mĂ« 7 gusht 2009. NĂ« dosje, pĂ«r pjesĂ«n e autorĂ«sisĂ« sĂ« Dajtit nĂ« vrasjen e Duçkollarit thuhet se “NĂ« automjetin e dytĂ« tip “Ford Fiesta” ngjyrĂ« jeshile kanĂ« qenĂ« punonjĂ«sit e policisĂ« Kastriot Feskaj dhe F. Meko. NdĂ«rsa nĂ« mjetin e tretĂ« tip “Renault” ngjyrĂ« gri kanĂ« qenĂ« efektivat P.L, F.G dhe Saimir Duçkollari. NdĂ«rsa punonjĂ«si i policisĂ« Altin Dizdari Ă«shtĂ« afruar tek mjeti “Touareg” me njĂ« motor tip “Scuter” ngjyrĂ« bezhĂ«. Sapo janĂ« afruar tek mjeti “Touareg”, punonjĂ«si i policisĂ« Fatos Xhani ka hapur

Bllokohen edhe 400 municione

Blic, 1 ton hashash, 5 kallashë, pranga dy shqiptarëve, 2 ikën ITALI - Pas aksionit final pati konfiskim të armëve dhe drogës nga kërkimet në Varese dhe Como. Ndërkaq, janë në kërkim dy shqiptarë që i shpëtuan aksionit të rrufeshëm të policisë në Varese, të premten e kaluar. Janë konfiskuar mbi 900 kilogramë marijuanë e ndarë në 55 pako, si dhe municion e armë lufte. Policia bllokoi 5 kallashnikovë me karikatorë, një mitraloz Uzi me silenciator, dy pistoleta me silenciator dhe 400 municione për këtë arsenal. Në pranga përfunduan dy shqiptarët Aleks Pere dhe Hakim Xhero, si dhe dy banorë italianë, kalabrezë mes Novarës dhe Pavias Ciro Fiore dhe Giuseppe Morelli, të konsideruar si anëtarë të bandës së Kalabrisë që përdoret nga krimi i organizuar në trafikun e drogës. Ndërkaq, dy shqiptarë të tjerë i shpëtuan kapjes e megjithatë janë zhdukur. Kjo është arsyeja pse kërkimet janë përqendruar në mes Vareses dhe Komos, në zonën e cilësuar si e zotëruar nga krimi shqiptar, pasi për për territorin italian ishin destinuar armët dhe droga. Marijuana do të dorëzohej për tregtarët me shumicë dhe ata furnizonin shpërndarësit.

Policia: U kap Fredi Seferi

Në kërkim për trafik droge, pranga në Tiranë

derĂ«n e parĂ« tĂ« shoferit tĂ« mjetit tip “Touareg” dhe me thirrjen ndal policia i Ă«shtĂ« drejtuar personit qĂ« ndodhej nĂ« sediljen e pasme tĂ« mjetit. MenjĂ«herĂ« nga ana e personit qĂ« ndodhej brenda mjetit Ă«shtĂ« hapur zjarr nĂ« drejtim tĂ« Fatos Xhanit duke e lĂ«nĂ« tĂ« vdekur atĂ«. Po nga brenda makinĂ«s nga i njĂ«jti person Ă«shtĂ« hapur zjarr me dy armĂ« zjarri ku pĂ«r pasojĂ« ka mbetur i vrarĂ« punonjĂ«si i policisĂ« Saimir Duçkollari”. Gjyqi drejt kolapsit TashmĂ« gjyqi ndaj Dajtit po shkon drejt kolapsit, pasi jo vetĂ«m avokati Asaf HadĂ«raj, ka marrĂ« gjobĂ« pĂ«r mungesat, por edhe disa tĂ« tjerĂ« janĂ« pĂ«rfshirĂ«. Gjykata e Krimeve tĂ« RĂ«nda nuk ka mundur tĂ« zhvillojĂ« asnjĂ« seancĂ« gjyqĂ«sore tĂ« rregullt ndaj tĂ« dyshuarit si autor tĂ« masakrĂ«s sĂ« DurrĂ«sit. NĂ« shumĂ« raste, shumĂ« nga avokatĂ«t e

Sipas Dajtit, ishshefi i grupit drejtues pĂ«r kapjen e tij Arjan Muça, i cili momentalisht mban funksionin e Drejtorit tĂ« DrejtorisĂ« sĂ« Mbrojtjes sĂ« DĂ«shmitarĂ«ve, ka gisht nĂ« vrasjen e policĂ«ve nĂ« TropojĂ« caktuar nga pesĂ«shja gjykuese kanĂ« refuzuar ta mbrojnĂ« Dajtin, ndĂ«rsa tĂ« tjerĂ« nuk kanĂ« preferuar tĂ« paraqiten fare nĂ« proces, ndĂ«rsa Krimet e RĂ«nda ngarkuan DhomĂ«n e AvokatisĂ« t’i jepnin fund kĂ«tyre zvarritjeve. Kjo e fundit mĂ« pas akuzoi gjykatĂ«n si tĂ« paaftĂ«, ndĂ«rsa nĂ«nkryetari i KLD-sĂ«, Elvis Cefa,

tha se zgjidhja do ishte avokatura e shtetit, por sĂ«rish nuk pati ndonjĂ« zhvillim. NĂ« rastet e fundit, trupi gjykues ka tentuar ta zhbllokonte gjyqin “Dajti”, duke i zhvilluar seancat vetĂ«m nĂ« praninĂ« e tĂ« pandehurit. Por, nĂ«se mĂ« parĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« pengesĂ« mungesa e avokatit nĂ« sallĂ«, kohĂ«t e fundit pengesĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« vetĂ« mungesa e tĂ« pandehurit, Dritan Dajti, i cili seancĂ« pas seance largohej nga kafazi i hekurt. Nga njĂ« i pandehur Dajti u kthye nĂ« akuzues pĂ«r trupin gjykues, tĂ« cilin e akuzonte pĂ«r zvarritjen e procesit, pĂ«r shkak se nuk mund tĂ« gjenin njĂ« avokat mbrojtĂ«s pĂ«r tĂ«. NĂ« fillim ai kĂ«rkoi njĂ« tavolinĂ« pune brenda kafazit qĂ« tĂ« studionte nenet e mĂ« pas kĂ«rkoi rrogĂ«. Gjykata e Krimeve tĂ« RĂ«nda nuk pranoi kĂ«rkesĂ«nbombĂ« tĂ« avokatit Ndue Pjetra, pĂ«r tĂ« mbrojtur Dritan Dajtin nĂ« kĂ«mbim tĂ« 200 mijĂ« eurove, pĂ«r shkak tĂ« vĂ«shtirĂ«sive.

Ditën e djeshme në Tiranë është arrestuar një person i akuzuar për trafikim të lëndëve narkotike dhe pjesëmarrje në organizatë kriminale ndërkombëtare. Burime nga policia e Tiranës bëjnë me dije se i arrestuari është shtetasi Fredi Seferi, i cili ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar. Arrestimi i Seferit u bë i mundur mëngjesin e djeshëm nga njësia speciale e kërkimit të personave të shpallur në kërkim. Shtetasi njihet për vepra të tjera penale, në 2011 është arrestuar për klonim e shasive dhe numrave të identifikimit të makinave italiane që i vidhte në qytetet kryesore të Italisë dhe i sillte në Shqipëri. Tashmë, sipas policisë, ai do të vuajë dënimin për këto vepra penale, për të cilat ka qenë person i shpallur në kërkim.

Hajdutët në kryeqytet

Me spraj neutralizues i vjedhin 15 milionĂ« lekĂ« njĂ« farmacisti MĂ«ngjesin e djeshĂ«m, njĂ« biznesmen i njohur nĂ« fushĂ«n e farmaceutikĂ«ve, ka rĂ«nĂ« pre e grabitĂ«sve nĂ« kryeqytet. Burime nga policia e TiranĂ«s bĂ«jnĂ« me dije se biznesmeni Ciprian Kodheli u sulmua me spray neuro-paralizues nĂ« fytyrĂ« nga 2 persona tĂ« paidentifikuar, tĂ« cilĂ«t pasi i morĂ«n 1.5 milionĂ« lekĂ« tĂ« reja u larguan me shpejtĂ«si. Ngjarja ndodhi mĂ«ngjesin e sotĂ«m rreth orĂ«s 8 e 20 minuta pranĂ« stadiumit ‘Qemal Stafa”, pranĂ« biznesit tĂ« tij. MĂ«sohet se Ciprian Kodheli kishte nĂ« pronĂ«si njĂ« biznes farmaceutikĂ«sh, si dhe aksione nĂ« disa firma ndĂ«rtimi. Biznesmeni ka dhĂ«nĂ« dĂ«shminĂ« e tij nĂ« polici, e cila mund tĂ« ndihmojĂ« nĂ« identifikimin e 2 autorĂ«ve. Policia ka nisur hetimet pĂ«r kapjen e autorĂ«ve, teksa paraprakisht ka shoqĂ«ruar disa tĂ« dyshuar paraprakĂ«. Po verfifikohen tĂ« gjithĂ« personat me precedentĂ« tĂ« mĂ«parshĂ«m penalĂ« nĂ« fushĂ«n e grabitjeve.


12

« GOSSIP

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

CLOONEY NDAHET NGA E DASHURA SEPSE NUK DO FËMIJË

Alessandra Ambrosio ndalon në NYC për shopping

Megan Fox

jep këshilla për operacione plastike

Bukuroshja amerikane, Megan Fox, thotĂ« se femrat e reja duhet tĂ« kenĂ« besim nĂ« trupin e tyre. Fox thotĂ« se ajo nuk k asgjĂ« kundĂ«r intervenimeve kirurgjike plastike, por ylli i “Transformers” beson se sĂ« pari femrat duhet tĂ« konsultohen me njĂ« psikolog para se tĂ« marrin ndonjĂ« hap tĂ« rrezikshĂ«m. “Do tĂ« inkurajoja tĂ« gjitha femrat qĂ« sĂ« pari tĂ« konsultohen me njĂ« psikolog, pĂ«r tĂ« zbuluar se nga vjen problemi i tyre, pasi shumĂ« herĂ« nuk lidhet vetĂ«m me dhĂ«mbĂ«t, hundĂ«n, apo mjekrĂ«n. Operimi nuk do tĂ« largojĂ« pasigurinĂ« nga ju. NĂ«se pas kĂ«saj bisede ndjeni se duhet tĂ« bĂ«ni kĂ«tĂ«, atĂ«herĂ« bĂ«jeni. ËshtĂ« mahnitĂ«se qĂ« kemi teknologjinĂ«i pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« gjĂ«ra tĂ« tilla”, u shpreh Fox.

Duke e trajtuar veten si njĂ« mbretĂ«reshĂ«, Alessandra ka ndaluar pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« shopping nĂ« NYC. Si gjithmonĂ« e veshur me stil, Ambrosio ka treguar linjat perfekte tĂ« trupit e veshur me pantallona tĂ« shkurtra dhe me njĂ« T-shirt tĂ« bardhĂ«, teksa ishte duke folur nĂ« telefon gjatĂ« ndalesave sĂ« saj nĂ«pĂ«r dyqane. Ambrosio ka postuar nĂ« rrejtein e saj disa foto me statusin “I love NYC”.

A

ktori George Clooney dhe e dashura e tij Stacy Keibler janĂ« ndarĂ« pasi ai nuk dĂ«shiron tĂ« ketĂ« fĂ«mijĂ« me tĂ«. ShokĂ«t kanĂ« thĂ«nĂ« se Stacy Keibler Ă«shtĂ« ndarĂ« nga zemĂ«rthyesi i Hollywoodit pasi ai refuzoi qĂ« pĂ«rsĂ«ri tĂ« bĂ«hej baba. Spekulimet pĂ«r lidhjen e tyre ishin hapur kur çifti shumĂ« herĂ« dĂ«shtoi tĂ« merrte pjesĂ« sĂ« bashku nĂ«pĂ«r ngjarjet kryesore. “Stacy ka kĂ«rkuar ndarjen. Ajo dĂ«shiron tĂ« ketĂ« fĂ«mijĂ« ndonjĂ«herĂ«. Ajo e dinte se çfarĂ« mendonte George pĂ«r kĂ«tĂ«. Ata biseduan dhe shumĂ« javĂ« mĂ« parĂ« janĂ« ndarĂ«â€, ka thĂ«nĂ« njĂ« shoqe e Stacyt pĂ«r revistĂ«n “People”. NdĂ«rsa mbrĂ«mjen e kaluar zĂ«dhĂ«nĂ«si i Clooneyt refuzoi tĂ« jepte ndonjĂ« koment pas spekulimeve se çifti ishte ndarĂ«.

I dashuri i Eva Longoria është Ernesto Arguello

Katy Perry dhe John Mayer blejnë shtëpi sëbashku Kjo është një tjetër surprizë e rradhës për Katy, ku pasi John i kushtoi një këngë asaj, tani ata janë duke jetuar në një shtëpi sëbashku. Sipas burimit John dhe Katy e kanë zgjedhur bashkë shtëpinë, por ende nuk dihet se sa serioze është marrdhënja e tyre dhe se a kanë plane për martesën. Burimi konfirmon se John ende nuk i ka propozuar Katy, por ajo është e sigurt se John është shpirti i saj binjak dhe arsyeja e asaj që ajo është sot. Ndoshta do të duhet edhe pak kohë që ata të fokusohen tek familja, pasi tani janë të angazhuar tek karriera e tyre.

ËshtĂ« konfirmuar tashmĂ« se Eva Longoria Ă«shtĂ« lidhur me Ernesto Arguello. Ata kanĂ« prej njĂ« muajsh qĂ« janĂ« nĂ« njĂ« marrdhĂ«nje, pasi kanĂ« qĂ«nĂ« shokĂ« pĂ«r njĂ« kohĂ«. MeqĂ« Ernesto Ă«shtĂ« filantrop, tĂ« dy kanĂ« njĂ« interes tĂ« thellĂ« pĂ«r filantropinĂ«. Sipas njĂ« burimi ata janĂ« vĂ«rtet tĂ« dashuruar me nj-tj, dhe interesat e pĂ«rbashkĂ«ta si dhe miqĂ«sia e tyre kanĂ« forcuar edhe mĂ« tepĂ«r kĂ«tĂ« lidhje.


GOSSIP ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

13


14

« BOTA

Katherine Rushton

N

Ă« Uashington nuk mungojnĂ« burokratĂ«t, por kĂ«tĂ« javĂ« do tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« se zakonisht. Kryeqyteti i SHBA-sĂ« pret raundin e parĂ« tĂ« ngociatave tregtare dypalĂ«she mes AmerikĂ«s dhe Bashkimit Evropian. BĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« seri bisedimesh nĂ« njĂ« sĂ«rĂ« fushash, qĂ«llimi final i tĂ« cilĂ«ve Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« hiqen tĂ« gjithĂ« pengesat qĂ« ngrihen mes dy ekonomive dhe pĂ«r t’i hapur dritĂ«n jeshile shkĂ«mbimit tĂ« lirĂ« tregtar. NĂ« terma mĂ« tĂ« gjerĂ«, dy palĂ«t do tĂ« pĂ«rpiqen qĂ« tĂ« heqin barrierat pĂ«r importet reciproke si dhe tĂ« reduktojnĂ« nĂ« maksimum pengesat burokratike, me qĂ«llim qĂ« bizneset ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« zgjerohen mĂ« me lehtĂ«si. VĂ«llimi i shkĂ«mbimeve tregtare mes AmerikĂ«s dhe EvropĂ«s Ă«shtĂ« i tillĂ« qĂ« edhe progresi mĂ« i vogĂ«l do tĂ« ketĂ« njĂ« ndikim shumĂ« tĂ« madh mbi ekonomitĂ« nĂ« tĂ« dy brigjet e Atlantikut. NdĂ«rkohĂ« qĂ« Evropa ndodhet nĂ« njĂ« tjetĂ«r vit stanjacioni, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ekonomistĂ«t vazhdojnĂ« tĂ« flasin pĂ«r ndikimin nĂ« rritje tĂ« ekonomive nĂ« rritje si Kina, India dhe Brazili, marrĂ«dhĂ«niet tregtare mes SHBA dhe BE mbeten mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishmet nĂ« botĂ«. NĂ« nĂ«ntĂ« muajt e parĂ« tĂ« 2012 mes dy superfuqive tĂ« mĂ«dha ekonomike shkĂ«mbimet tregtare kanĂ« kaluar 485 miliardĂ« dollarĂ«t. Negociatat qĂ« kanĂ« nisur nĂ« Uashington - tĂ« njohura zyrtarisht me siglĂ«n Ttip - mund tĂ« çojnĂ« nĂ« krijimin e njĂ« njĂ«sie tregtare qĂ« do tĂ« pĂ«rfshinte pothuajse gjysmĂ«n e prodhimit ekonomik botĂ«ror. Kjo mund tĂ« sillte çdo vit njĂ« vlerĂ« tĂ« shtuar tĂ« barabartĂ« me 116 miliardĂ« euro pĂ«r BE, 92 miliardĂ« pĂ«r SHBA dhe 98 pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« botĂ«s. Bisedimet paraqesin edhe njĂ« prej motiveve me tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m qĂ« MbretĂ«ria e Bashkuar tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« Bashkimin Evropian. Londra nuk ka dalĂ« ende nga BE, natyrisht, por nĂ«se ka ndĂ«rmend tĂ« kontribuojĂ« nĂ« negociatat e Ttip me tĂ« gjithĂ« autorietin e saj do tĂ« duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« lojĂ« pĂ«r shumĂ« kohe, me apo pa referendum. Amerika e ka bĂ«rĂ« gjithmonĂ« tĂ« qartĂ« se ka ndĂ«rmend qĂ« tĂ« shfrytĂ«zojĂ« shtytjen e G8 pĂ«r tĂ« arritur njĂ« marrĂ«veshje tregtare dypalĂ«she “me vetĂ«m njĂ« serbator benzinĂ«â€, por edhe me optimistĂ«t janĂ« gati tĂ« vĂ«nĂ« bast se negociatat do tĂ« zgjasin tĂ« paktĂ«n 18 muaj. TĂ« tjerĂ« hedhin hipotezĂ«n se Ă«shtĂ« mĂ« realiste tĂ« mendohet pĂ«r njĂ« periudhĂ« prej sĂ« paku tre vitesh. QĂ« tani kanĂ« nisur tĂ« shfaqen disa re politike mbi rezultatin e Ttip, pikĂ« sĂ« pari mosbesimi mes shteteve anĂ«tare tĂ« BE dhe Shteteve tĂ« Bashkuara, qĂ« kanĂ« nisur tĂ« nesĂ«rmen e akuzave ndaj SHBA dhe BritanisĂ« sĂ« Madhe se kanĂ« spiunuar aleatet e tyre nĂ« rastet e negociatave

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

BE-SHBA

Rruga e gjatë drejt marrëveshjes së shekullit Dje në Uashington nisën negociatat mbi marrëveshjen e tregtisë së lirë transatlantike. Shanset për të dy ekonomitë janë shumë të mëdha, por pengesat shumëfishohen pas skandalit Prism

tĂ« mĂ«parshme. Bisediet vazhdojnĂ« sipas programit, por tensionet janĂ« shumĂ« tĂ« fortĂ«. Pouajse120 pĂ«rfaqĂ«suesit e ekipeve tĂ« autorizuar tĂ« negociojnĂ« pĂ«r llogari tĂ« SHBA dhe BE janĂ« ndarĂ« nĂ« afro dhjetĂ« nĂ«ngrupe. DelegatĂ«t, tĂ« gjithĂ« kompetentĂ« nĂ« fusha tĂ« ndryshme, do tĂ« diskutojnĂ« gjithçka, qĂ« nga pĂ«rbĂ«rĂ«sit qĂ« duhet tĂ« kenĂ« flakonĂ«t e trajtimeve kundĂ«r plakjĂ«s deri nĂ« mundĂ«sitĂ« pĂ«r njĂ« avokat qĂ« ka studiuar nĂ« LondĂ«r qĂ« tĂ« punojĂ« nĂ« Nju Jork me kualifikimin qĂ« ka. NegociatorĂ«t duhej tĂ« nisnin ndoshta nga premisa qĂ« tĂ« gjithĂ« tarifat do tĂ« eleminohen dhe tĂ« vendosin çfarĂ« duhet tĂ« “rifsin”? Apo do tĂ« bĂ«nin mĂ« mirĂ« tĂ« vlerĂ«sonin taksat e importit sektor pĂ«r sektor? NĂ« çdo rast, do tĂ« pĂ«rballen edhe me çështjen e tĂ« kuptuarit se cilat penga burokratike mund tĂ« elemi-

nohen me shpejtĂ«si dhe cilat do tĂ« perfundojnĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« diskutimeve tĂ« zgjatur e ndoshta edhe tĂ« ndezur. NjĂ« prej çështjeve mĂ« tĂ« thjeshta nĂ« axhendĂ« Ă«shtĂ« ajo e taksave mbi importet. Tarifat doganore mes SHBA dhe BE janĂ« relativisht tĂ« ulĂ«ta nĂ« raport me standardet globale- mesatarisht arrinĂ« nĂ« 5.2 pĂ«r qind pĂ«r mallrat e importuar nĂ« BE dhe 3.5 pĂ«r qind pĂ«r ata qĂ« hyjnĂ« nĂ« SHBA - por vĂ«llimi i madh i shkĂ«mbimeve tregtare mes kĂ«tyre dy blloqeve ekonomike nĂ«nkupton qĂ« çdo lloj reduktimi do tĂ« pĂ«rkthehej nĂ« kursime domethĂ«nĂ«se. “ShumĂ« kompani britanike tashmĂ« bĂ«nĂ« biznes me SHBA, tregu ynĂ« me i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i eksporteve. Por padyshim nĂ«se liberalizojmĂ« tarifat mund t’u kursejmĂ« kompanive tĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar afro 1.16 miliardĂ« euro nĂ« vit”, thote Danny

Lopez konsull i përgjithshëm britanik në Nju Jork, detyra parësore e të cilit konsiston në ndihmën për kompanitë britanike që të zgjerohen në SHBA dhe e anasjellta. Burokracia SHBA penalizojnë mbi të gjitha importet nga BE të produkteve tekstile, veshjeve dhe çorapeve, duke vendosur tarifa doganore respektivisht 40, 32 dhe 56 për qind. Por ka edhe taksa të jashtëzakonshme për dërgimin e produkteve të caktuar në tregje të caktuar, për shembull vazot qeramike për tavolina për hotelet dhe restorantet. Vetëm për të importuar artikuj të këtij lloji në Amerikë duhen paguar taksa të barabarta me 28 për qind të shpenzimit. BE nga ana e saj aplikon një taksë prej 350 për qind për produktet me bazë duhanin, që kontribuon për mbulimin e shpenzimeve të nevojshem për kurimin e shëndetit të atyre që i përdorin dhe për të garantuar që çmimet të qëndrojnë mjaftueshëm lart

për të bindur duhanpirësit potenciale që të mos i hyjnë këtij zakoni. Parashikohet që SHBA të kërkojnë një reduktim të ndjeshëm të këtyre tarifave doganore, gjë që me shumë gjasa nuk do të pritet dhe aq mirë në Evropë. Nga shumë këndvështrime, detyra më e vështire e negociatorëve të Ttip do të jetë ajo e zgjidhjes së nyjes se burokracisë. Mospërputhjet mes regjimeve burokratike të BE dhe SHBA u kushtojnë çdo vit kompanive të të dy vendeve një shifër të pallogaritshme dhe vlerësohet që vetëm në Mbretërinë e Bashkuar korrespondojnë me afro 9.26 miliardë shkëmbime tregtare. Në sektorin e automjeteve për shembull, prodhuesit duhet që të leshojnë mjetet e tyre me gjithe shpejtësinë kundër një muri dy herë për të kapërcyer kolaudmet për sigurinë pothuajse identike. Kompanitë e kozmetikës duhet që të përgatisin seri të ndryshme etiketash për produktet që duhet të shesin

nĂ« EvropĂ« dhe SHBA, sepse entet rregullatore amerikane nuk e pranojnĂ« termin “ujĂ«â€. NĂ« tĂ« ardhmen gjĂ«rat mund tĂ« bĂ«hen mĂ« tĂ« thjeshta edhe pĂ«r avoketĂ«r, tregtare dhe profesionistĂ« tĂ« tjerĂ«, qĂ« mund tĂ« zhvendosen mes dy blloqeve, nĂ« vend qĂ« tĂ« detyrohen tĂ« punojnĂ« aty ku kanĂ« studiuar. Ky Ă«shtĂ« njĂ« ndryshim qĂ« jo vetĂ«m do tĂ« zhbllokonte shumĂ« tĂ« mira ekonomike, por do tĂ« hapte edhe rrugĂ« tĂ« reja tĂ«rĂ«sisht tĂ« ndryshme pĂ«r karrierĂ«n dhe stilin e jetesĂ«s sĂ« miliona vetĂ«ve. KĂ«to rregulla mund tĂ« duken anakronike, por nga shumĂ« kĂ«ndvĂ«shtrime mishĂ«rojnĂ« pĂ«rsosmĂ«risht vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« ndoshta do tĂ« ndeshen gjatĂ« bisedimeve tĂ« Tttip. Disa norma tashmĂ« tĂ« vjetĂ«ruara kanĂ« mundur tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« fuqi vetĂ«m falĂ« presioneve tĂ« grupeve dhe lobeve tĂ« fuqishĂ«m tĂ« fushave tĂ« ndryshme prodhuese, shpesh herĂ« kundĂ«r çdo lloj ndryshimi qĂ« mund tĂ« sjellĂ« njĂ« konkurrencĂ« mĂ« tĂ« fortĂ« mes aktorĂ«ve ndĂ«rkombĂ«tare.


BOTA ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

15

Sahar Aziz

E

gjiptianĂ«t kanĂ« bĂ«rĂ« mĂ« shumĂ« histori nĂ« dy vitet e fundit se sa nĂ« disa dekada. Ata mirĂ«pritĂ«n sundimin ushtarak vetĂ«m pĂ«r tĂ« çuar dĂ«m 15 muaj qĂ« i shtynin pĂ«r nĂ« barraka. Ata dolĂ«n nĂ« numra rekord pĂ«r tĂ« votuar pĂ«r njĂ« parlament tĂ« ri qĂ« mĂ« vonĂ« u shpĂ«rbĂ« nga Gjykata e LartĂ« Kushtetuese. Presidenti i parĂ« i zgjedhur demokratikisht e mori detyrĂ«n nĂ« 30 qershor 2012, pĂ«r t’u dĂ«buar mĂ« pas nga ushtria pa mbushur as njĂ« vit nĂ« atĂ« post. JanĂ« krijuar njĂ« dyzinĂ« partish tĂ« reja politike, shumica e tyre tĂ« paafta pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar mbĂ«shtetje politike popullore jashtĂ« Kajros apo AleksandrisĂ«. Dhe njĂ« KushtetutĂ« e re u miratua pĂ«rmes mjeteve tĂ« diskutueshĂ«m procedurialisht e qĂ« çuan nĂ« pezullimin aktual tĂ« saj. NdĂ«rkohĂ« sakrificat e tĂ« rinjve dhe tĂ« reja u shpĂ«rblyen me pĂ«rjashtimin e tyre nga procesi zyrtar politik, lidershipi i partisĂ« dhe institucioneve qeveritare nga ushtria, opozita politike dhe regjimi i Morsit. Çdo hap qĂ« bĂ«hej drejt demokracisĂ« u bĂ«nĂ« gabime qĂ« ofrojnĂ« mĂ«sime tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m teksa egjiptianĂ«t zhvillojnĂ« pjekurinĂ« politike dhe eksperiencĂ«n e nevojshme pĂ«r tĂ« vetĂ«qeverisur me efektivitet, dhe kriza aktuale politike nxjerr nĂ« pah gjashtĂ« mĂ«sime tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme kthese tĂ« historisĂ« sĂ« Egjiptit. Sundimi ushtarak Ă«shtĂ« antidemokraci. Qeverisja ushtarake Ă«shtĂ« dĂ«nimi me vdekje i demokracisĂ« pavarĂ«sisht nga qĂ«llimi i mirĂ« i ushtrisĂ«. Jo vetĂ«m premtimet fillestare per sundim afatshkurtĂ«r nuk mbahen, por ushtria Ă«shtĂ« thjeshtĂ« e pakualifikuar pĂ«r tĂ« qeverisur njĂ« komb prej mĂ« shumĂ« se 80 milionĂ« banorĂ«sh, nga tĂ« cilĂ«t 25 pĂ«r qind etone nĂ«n kufirin e varfĂ«risĂ«. Ushtria nuk Ă«shtĂ« as institucion i zgjedhur demokratikisht qĂ« pĂ«rfaqĂ«son vullnetin dhe nevojat e elektoratit egjiptian. Pasi kaluan 15 muajt e periudhĂ«s postrevolucionare duke shtyrĂ« ushtrinĂ« larg nga qeverisja civile egjiptianĂ«t thjeshtĂ« nuk mund tĂ« pĂ«rballojnĂ« njĂ« tjetĂ«r beteje politike me njĂ« ushtri qĂ« e nis si protektore, por bĂ«het autoritare. Zgjedhjet duhen bĂ«rĂ« mirĂ« qĂ« herĂ«n e parĂ«. Miratmi i njĂ« ligji elektoral tĂ« mbushur me nene jokushtetues Ă«shtĂ« fatal pĂ«r gjithĂ« partitĂ«. Pas dekadash zgjedhje tĂ« manipuluara bazuar nĂ« ligje elektorale qĂ« i garantonin PartisĂ« Demokratike KombĂ«tare njĂ« monopol politik, njĂ« ligj i ri elektoral u kalua nga ushtria me input civil. PavarĂ«sisht paralajmĂ«rimeve nga ekspertĂ« ligjore, zgjedhjet parlamentare u mbajten para kohe, me partitĂ« politike qĂ« morĂ«n mĂ« shumĂ« nga sa u takonte duke kandiduar anĂ«tarĂ« tĂ« tyre nĂ« vende qĂ« u takonin kandidatĂ«ve tĂ« pavarur.

Gjashtë mësime për

Egjiptin

Kur njĂ« padi ligjore u bĂ« para GjykatĂ«s sĂ« LartĂ« Kushtetuese, ajo nuk kishte zgjedhje tjetĂ«r pĂ«rveçse tĂ« shfuqizonte ato nene qĂ« u mohonin shanse tĂ« barabarta tĂ« mandatuarve nĂ« mĂ«nyrĂ« kushtetuese, si dhe akses nĂ« detyra politike pĂ«r tĂ« gjithĂ« egjiptianĂ«t. NdĂ«rkohĂ« qĂ« “ilaçi” largpamĂ«s i gjykatĂ«s pĂ«r shpĂ«rndarjen e dhomĂ«s sĂ« ulĂ«t te Parlamentit vinte pikĂ«pyetje mbi neutralitetin e tyre politik, fajti pĂ«r njĂ« ligj elektoral tĂ« hartuar keq bie terĂ«sisht mbi regjimin ushtarak dhe ata qĂ« mbĂ«shtesnin sundimin e tij pas revolucionit. NjĂ« ligj elektoral i hartuar siç duhej me input nga ekspertĂ« ligjorĂ« jopartizane do i kish kursyer Egjiptit muaj tĂ« tĂ«rĂ« kriza politike dhe gjyqĂ«sore, si dhe mund tĂ« kish shmangur grushtin ushtarak qĂ« po ndodh. Mos e bĂ«j KushtetutĂ«n

vegël të politikës. Kur Presidenti Morsy nxorri një dekret presidencial në nëntor 2012 ku vendoste vetveten mbi ligjin me qëllim që të nxiste një referendum publik për Kushtetutën e re, ai e dëmtoi përjetësisht besueshmërinë e tij. Lëvizja e tij dritëshkurtër politikisht, për të mos thenë dhe e paligjshme, vulosi fatin e atij që mund të kish qenë një plan veprimi për shekujt që do të vinin. Edhe nëse qëllimi i Morsyt ishte të shkurtonte kohëzgjatjen e një vakumi ligjor, regjimi i tij do të kish pasur largpamësinë që të shihte pyllin nga pemët. Një Kushtetutë që shihet se është miratuar paligjshmërisht, pavarësisht pikave të forta, ka shumë pak vlerë. Disa pak muaj angazhim me një opozitë të ndarë, si dhe informim i publikut për çështjet kyçe të debatit do te kishin qenë një sakrificë e vogël në

dritĂ«n e pasojave tĂ« rĂ«nda qĂ« solli grushti ushtarak. Mos supozo qĂ« tĂ« gjithĂ« zyrtarĂ«t e emĂ«ruar janĂ« besnikĂ« tĂ« thekur. NdĂ«rkohĂ« qĂ« pak institucione qeveritare kishin mbetur tĂ« paprekur nga korrupsioni i PDK, jo tĂ« gjithĂ« ish-zyrtarĂ«t kishin qenĂ« besnikĂ« tĂ« Mubarakut. Çdo entitet publik kish mbĂ«shtetĂ«sit e vet, shumĂ« prej tĂ« cilĂ«ve nĂ« pozicione drejtues, por shumĂ« prej ish zyrtarĂ«ve ishin pragmatiste qĂ« kishin mbajtur gojĂ«n mbyllur pĂ«r tĂ« ruajtur vendin e punĂ«s dhe siguruar familjen. NdonĂ«se tĂ« dobĂ«t moralisht dhe pĂ«rfitues prej korrupsionit financiar, ata mund tĂ« konvertohen nĂ« ndjeke tĂ« njĂ« sistemi demokratik dhe transparent, imponuar prej kĂ«rkesave tĂ« njerĂ«zve. Prandaj, thirrja pĂ«r pushim masiv nga puna pĂ«r zyrtarĂ« publikĂ« dhe gjykatĂ«s, sidomos kur kanĂ« aftĂ«si e nevojitĂ«n,

Ă«shtĂ« njĂ« recetĂ« pĂ«r kaos. PavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve tĂ« opozitĂ«s pĂ«r reforma, shumĂ« thjeshtĂ« nuk kanĂ« dijet apo aftĂ«sitĂ« pĂ«r tĂ« implementuar idetĂ« e tyre. Ia vlen mundimi tĂ« vendosen procedura transparente pĂ«r largimin e tĂ« korruptuarve tĂ« pashĂ«rueshĂ«m dhe tĂ« rehabilitohen ata qĂ« janĂ« tĂ« gatshĂ«m tĂ« ndjekin rregulla tĂ« reja tĂ« hartuara pĂ«r t’i shĂ«rbyer njerĂ«zve. Mos nĂ«nvlerĂ«so aftĂ«sinĂ« e regjimit tĂ« mĂ«parshĂ«m pĂ«r tĂ« sabotuar revolucionin. EgjiptianĂ«t janĂ« tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r vjedhjen masive nga regjimi i Mubarakut tĂ« thesarit. PĂ«r mĂ« shumĂ« se tre dekada njĂ« klasĂ« e elitĂ«s sĂ« biznesit dhe politikĂ«s grabiti miliarda dollarĂ« nga njĂ« komb tĂ« cilit i duheshin fondet pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur potencialin e tij pĂ«r t’u bĂ«rĂ« njĂ« lider nĂ« rajon nĂ« industri tĂ« ndryshme. Por nĂ« vend tĂ« investonin tek njerĂ«zit, liderĂ« tĂ« paligjshĂ«m morĂ«n ryshfete masive, u dhanĂ« kontrata tĂ« medha tĂ« njohurve tĂ« tyre, i shiten vetvetes toka publike me çmime shumĂ« tĂ« ulĂ«ta dhe persekutuan kĂ«do qĂ« sfidonte autoritetin e tyre. Kjo klasĂ« e korruptuar besnikĂ«sh tĂ« Mubarakut Ă«shtĂ« ende thellĂ«sisht e ndĂ«rfutur nĂ« çdo aspekt tĂ« ekonomisĂ«, dhe ata nuk do tĂ« ndalojnĂ« para asgjĂ«je pĂ«r tĂ« sabotuar çdo sistem tĂ« ri qĂ« jo vetĂ«m rimerr pasurinĂ« e tyre tĂ« grabitur, por edhe i bĂ«n pĂ«rgjegjĂ«s dhe u kĂ«rkon llogari pĂ«r mashtrimet e tyre financiare dhe politike. EgjiptianĂ«t nuk janĂ« mĂ« tĂ« gatshĂ«m tĂ« sakrifikojnĂ« demokracinĂ« pĂ«r stabilitetin. MĂ«simi mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r tĂ« gjithĂ« politikanĂ«t e sotĂ«m dhe tĂ« ardhshĂ«m Ă«shtĂ« se egjiptianĂ«t i ka ndryshuar njĂ«

herë e përgjithmonë revolucioni i 2011. Ata nuk do të përdoren më si gurë shahu prej udhëheqësve politike, qoftë edhe kur zgjidhen demokratkisht, por që angazhohen në taktika të paligjshme të qeverisjes. Agazhimi i fortë për vetëqeverisjen, siç u demonstrua në raundin e fundit të demonstratave masive, është bërë diçka permanente në panoramën politike egjiptiane. Politikanët e zgjedhur, partitë e opozitës dhe udhëheqësit ushtarake duhet të mbajnë mend që çdo përpjekje në të ardhmen për të përdorur protestat masive për avantazhet e tyre politike do të dështojnë. Me çdo gabim që bëjnë, egjiptianët bëhen më të pjekur politikisht. Ata nuk janë më të kënaqur vetëm me retorike të pambështetur prej planeve të veprimit që mishërojnë interesat e tyre. Ata janë gati të rikthehen në rrugë kur injorohet interesi publik në proceset politike dhe dialogjet kombëtare. Por kostoja e protestave masive është e lartë për ekonominë e vendit dhe vonon më tej rindërtimin e një shteti që është shembur përtoke prej një serie diktatorësh brutalë. Të bësh protestat një zëvendësues permanent të zgjedhjeve të lira e të ndershme, të dialogut kombëtar do të thotë të vësh Egjiptin në një gjendje të përhershme pasigurie në vend që ta çosh drejt një demokracie të qendrueshme. Në fund, janë egjiptianët që përfitojnë më shumë nga mësimet e nxjerra dhe që humbasin më shumë nga gabimet e bëra. Për të mirën e tyre, të shpresojmë që kurba e të mësuarit është e pjerrët.


16

« OPINION

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

“NjĂ« demokrat, njĂ« votĂ«â€ dhe fenomeni “Basha”

F

ushata e imponuar pĂ«r liderin e ri tĂ« PD-sĂ« pas tĂ«rheqjes sĂ« BerishĂ«s nĂ« vetvete Ă«shtĂ« edhe njĂ« risi, sepse qĂ« prej 21 vjetĂ«sh realisht nĂ« kĂ«tĂ« parti nuk ka ekzistuar gara reale pĂ«r lidership. Jo vetĂ«m se Berisha ka qenĂ« i padiskutueshĂ«m nĂ« kompeticionet e sajuara, por edhe tĂ« tjerĂ«t nĂ« kryesi kanĂ« qenĂ« produkte ekzekutive tĂ« simpative tĂ« BerishĂ«s e ndonjĂ«herĂ« imponimit tĂ« çastit e grupacionesh pĂ«r tĂ« ruajtur ekuilibrat mes klaneve. Sado qĂ« dora e fortĂ« dhe inteligjente e Doktorit ka punuar pĂ«r fashitjen e klaneve dhe fraksioneve, ato realisht nĂ« PD kanĂ« ekzistuar. ÇuditĂ«risht, vetĂ«m Berisha vetĂ« nuk ka pasur njĂ« klan politik, ndĂ«rkohĂ« qĂ« botĂ«risht dihen grupacionet “Topi”, “Topalli”, “Bode”. Nga i gjithĂ« ky kontingjent qĂ« Doktori e promovoi dhe e veshi pĂ«r njĂ« dekadĂ« me pushtet politik, legjislativ e ekzekutiv, vetĂ«m njĂ«ri ka rezultuar ta meritojĂ«, dhe ky Ă«shtĂ« zoti Lulzim Basha. Ndryshe nga prurjet qĂ« rezultuan anemike si ai i Aldo Bumçit, Keltis KrujĂ«s apo Edurd Halimit, Lulzim Basha qĂ«lloi vĂ«rtet tĂ« ishte njĂ« gjetje qĂ« ka frymĂ«marrje shumĂ« mĂ« tĂ« gjerĂ« dhe konture tepĂ«r mĂ« tĂ« mĂ«dha sesa janĂ« dukur deri tani pĂ«r tĂ« zĂ«v-

Nga GUXIM ALIMANI endĂ«suar njĂ« lider shumĂ« tĂ« fuqishĂ«m, tĂ« paepur, me eksperiencĂ« e vullnet tĂ« pashoq, me karizĂ«m tĂ« pazĂ«vendĂ«sueshĂ«m si Sali Berisha. Basha ishte i vetmi qĂ« mĂ« 2011 mundi njeriun e fortĂ« tĂ« TiranĂ«s, kreun e opozitĂ«s se atĂ«hershme Edi Rama. Edhe sikur Rama tĂ« ishte fitues me 10 vota, siç pretendonte asokohe, z. Basha Ă«shtĂ« sfidanti i dekadĂ«s, pse arriti qĂ« nĂ« kulmin politik tĂ« RamĂ«s ta kalojĂ« me urĂ« metalike hendekun e votave qĂ« u krijua nga Sokol Olldashi mĂ« 2007-n. Olldashi ishte nĂ« pozita shumĂ« mĂ« komode politike sesa Basha dhe me mbĂ«shtetje aspak mĂ« tĂ« vogĂ«l se ai. MirĂ«po janĂ« shumĂ« faktorĂ« qĂ« ndikuan nĂ« ngritjen e Lulzim BashĂ«s, ku sigurisht profili i tij tejet i civilizuar, katĂ«rçipĂ«risht i kultivuar dhe karizmatik nĂ« limitet e superkarizmĂ«s, ishin mĂ« thelbĂ«soret. Ky profil dita-ditĂ«s vetĂ«m sa ka ardhur nĂ« ngjitje. NĂ«se dikush e fajĂ«son barazisht me drejtuesit politikĂ« tĂ« PD-sĂ« nĂ« zgjedhjet e 23 qershorit, gabon rĂ«ndĂ«. Basha, ndoshta dhe jashtĂ« vullnetit dhe nĂ« dĂ«m tĂ« tij, u pĂ«rfshi nĂ« fushatĂ« me njĂ« stil qytetarie tĂ« materializuar nga qytetarĂ«t. Po ç’mund tĂ« bĂ«nte Basha tjetĂ«r kur kandidatĂ«t e PD-sĂ« nĂ« TiranĂ« falĂ« listĂ«s ishin tĂ« tillĂ«? E çfarĂ« mund tĂ« bĂ«nte Lulzim Basha me Flamur NokĂ«n, qĂ« drejtonte ministrinĂ« mĂ« tĂ«

rĂ«ndĂ«sishme dhe sektorin e organizimit nĂ« PD nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« skandaloze? Edhe mĂ« datĂ«n 2 prill 2013, pas largimit tĂ« LSI-sĂ«. Flamur Noka, posedues i mijĂ«ra vendeve pune, i tenderoi ato, aspak duke afruar burime njerĂ«zore nga radhĂ«t e militantĂ«ve tĂ« PDsĂ«. Edhe njerĂ«zit e klanit tĂ« Bodes, parallinjtĂ« e tatimeve, CEZ-it apo doganave e hipotekave, mĂ« shumĂ« sesa pĂ«r tĂ« fituar luftuan tĂ« njollosin BashĂ«n me faturat e kripura qĂ« u servirnin qytetarĂ«ve tĂ« TiranĂ«s. NĂ« kĂ«to rrethana, çmoj se kjo fushatĂ« nĂ« PD Ă«shtĂ« risi. Natyrisht, inteligjenca e demokratĂ«ve do tĂ« zgjedhĂ« BashĂ«n dhe ai do tĂ« dijĂ« t’ua kthejĂ« performancĂ«n qĂ« i mungon partisĂ« sĂ« shpresave tĂ« mĂ«dha. Pa dashur tĂ« fyej mikun tim Olldashi, konstatoj se asgjĂ« e re nuk vjen prej tij. Edi Rama nuk Ă«shtĂ« pĂ«r t’u nĂ«nçmuar. GjatĂ« karrierĂ«s sĂ« tij ka rezultuar se ai ka bĂ«rĂ« jo pak viktima tĂ« fuqishme, ku Nano dhe Berisha bien nĂ« sy. Edhe Sokoli ka qenĂ« viktimĂ« me nokaut qĂ« nĂ« betejĂ«n e parĂ«. ËshtĂ« kafshatĂ« e vogĂ«l. VetĂ«m Basha premton barrikadĂ« pa kalim. Marrja edhe e kĂ«tij mandati nga demokratĂ«t pĂ«r tĂ« qenĂ« kreu i opozitĂ«s e bĂ«n Edi RamĂ«n tĂ« mos e pĂ«rfundojĂ« ndeshjen 4 vjeçare, dhe jo vetĂ«m kaq. Pas kĂ«saj ai s’do tĂ« ketĂ« me rast pĂ«r t’u ngjitur nĂ« ringun politik.

Rrëzimi i Morsit dhe rrëzimi i demokracisë

R

rĂ«zimi i presidentit Mohamed Morsi u shoqĂ«rua me festime, qĂ« zgjatĂ«n gjithĂ« natĂ«n nĂ« sheshin e famshĂ«m tashmĂ« pĂ«r protesta tĂ« Kajros, Tahrir, e nĂ« rrugĂ« tĂ« tjera tĂ« kryeqytetit egjiptian. GĂ«zimi i kundĂ«rshtarĂ«ve tĂ« Morsit Ă«shtĂ« i kuptueshĂ«m. Presidenti i zgjedhur vetĂ«m njĂ« vit mĂ« parĂ« nĂ« krye tĂ« VĂ«llazĂ«risĂ« Myslimane dukej se po kthehej nĂ« njĂ« Mubarak tĂ« ri. NdonĂ«se kishte marrĂ« vetĂ«m 52% tĂ« votave, ai u soll sikur kishte marrĂ« njĂ« mandat historik pĂ«r tĂ« transformuar shoqĂ«rinĂ« egjiptiane. AktivistĂ«t filluan tĂ« dĂ«nohen me burg vetĂ«m pĂ«r njĂ« kritikĂ« kundĂ«r presidentit tĂ« ri. NjĂ« humorist i njohur nĂ« televizion u çua nĂ« gjyq pĂ«r t’u burgosur vetĂ«m se ishte tallur me presidentin. VĂ«llazĂ«ria Myslimane, e cila Ă«shtĂ« persekutuar nĂ« dekada pĂ«r pikĂ«pamjet e saj fetare, kaloi nga e diskriminuar nĂ« njĂ« forcĂ« qĂ« pĂ«rpiqej t’ia impononte vlerat e saj mbarĂ« shoqĂ«risĂ« egjiptiane. VetĂ« presidenti Morsi kishte filluar tĂ« dashurohej me mekanizma pĂ«rtej ligjit e pĂ«rtej institucioneve pĂ«r tĂ« ushtruar pushtetin e tij personal. NjĂ« kushtetutĂ« qĂ« i jepte fuqi tĂ« jashtĂ«zakonshme u aprovua me shpejtĂ«si, duke injoruar opozitĂ«n dhe tĂ« pavarurit si dhe çdo kĂ«shillĂ« dashamirĂ«se nga jashtĂ«. NdĂ«rsa ndodhnin tĂ« gjitha kĂ«to, qeveria e vendit nuk arriti tĂ« bĂ«nte asgjĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar ekonominĂ« e vendit. PapunĂ«sia u rrit, investitorĂ«t qĂ«ndruan larg duke pritur mĂ« shumĂ« stabilitet. MĂ« shumĂ« ndihmĂ« pĂ«r ekonominĂ« erdhi nga organizmat ndĂ«rkombĂ«tarĂ« sesa nga ndonjĂ« reformĂ« apo nismĂ« vendore. NĂ« planin e jashtĂ«m Ă«shtĂ« normale qĂ« Morsi tĂ« mbĂ«shteste opozitĂ«n nĂ« luftĂ«n civile qĂ« po zien nĂ« Siri. ShumĂ« vende perĂ«ndimore do tĂ« donin qĂ« regjimi i Asadit tĂ« merrte fund, por thirrjet e Morsit pĂ«r xhihad nĂ« Siri i shkonin mĂ« shumĂ« pĂ«r shtat njĂ« udhĂ«heqĂ«si fetar tĂ« njĂ« organizate periferike sesa njĂ« udhĂ«heqĂ«si shteti. Kur i numĂ«ron tĂ« gjitha kĂ«to, ke dĂ«shirĂ« t’i bashkohesh gĂ«zimit tĂ« rinisĂ« egjiptiane, qĂ« nĂ«pĂ«rmjet njĂ« transmetimi tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« nga Kajroja ua sollĂ«m nĂ« faqen tonĂ« tĂ« internetit tĂ« gazetĂ«s “Illyria”. E megjithatĂ« rrĂ«zimi i presidentit Morsi Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« njĂ« ngjarje ankthi sesa çlirimi. Ende nuk dihet nĂ«se ka fituar vĂ«rtet demokracia nĂ« Egjipt me kĂ«tĂ« rrĂ«zim. NĂ« fund tĂ« fundit, Morsi ishte presidenti i parĂ« i zgjedhur demokratikisht nĂ« historinĂ« moderne tĂ« Egjiptit. Ai ndoshta ishte njĂ« president i keq, por ideale do tĂ« ishte qĂ« tĂ« rrĂ«zohej nga pushteti ashtu siç u ngjit, pra nĂ«pĂ«rmjet zgjedhjeve demokratike. NjĂ« vend ku politika korrigjohet nga ushtria, nuk Ă«shtĂ« njĂ« vend ku ke besim tek ardhmja. Institucionet duhet tĂ« korrigjojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n. Kush e korrigjon ushtrinĂ« egjiptiane? Sheshet e protestave kanĂ« rĂ«ndĂ«si, po vetĂ«m kutitĂ« e votimit mund tĂ« matin realisht vullnetin e popullit, pĂ«rndryshe njĂ« pakicĂ« e zĂ«shme dhe e dhunshme mund tĂ« marrĂ« peng vazhdimisht proceset politike. Egjipti ka shumĂ« probleme, por protestat nĂ« shesh nuk mund tĂ« nxjerrin njĂ« krye njĂ« program konkret pĂ«r zgjidhjen e tyre. VetĂ«m njĂ« fushatĂ« e gjerĂ« dhe njĂ« debat i hapur mund tĂ« nxjerrĂ«

Nga RUBEN AVXHIU nĂ« pah njerĂ«zit dhe programet mĂ« serioze. Sa do tĂ« jenĂ« kushtet pĂ«r kĂ«tĂ« fushatĂ« tĂ« re zgjedhore? A do tĂ« guxojĂ« kush tĂ« kritikojĂ« ushtrinĂ« dhe tĂ« kĂ«rkojĂ« reformimin e saj? Kush siguron se njĂ« president i ri, qĂ« ndryshe nga Morsi do t’i bĂ«jĂ« “temena” ushtrisĂ«, nuk do tĂ« lejohet tĂ« kthehet nĂ« diktator? Kush siguron se edhe njĂ« president i mirĂ«, por qĂ« nuk jep rezultate shpejt nuk do tĂ« rrĂ«zohet nga turmat nervoze tĂ« shesheve dhe rrugĂ«ve qĂ« kĂ«rkojnĂ« ndryshime? Ushtria egjiptiane Ă«shtĂ« njĂ« lloj shteti brenda shtetit. Ka buxhetin e saj, pĂ«r tĂ« cilin nuk i jep llogari as qeverisĂ« e as publikut. Ka privilegje tĂ« paprekshme tĂ« ushtarakĂ«ve tĂ« saj mĂ« tĂ« lartĂ«. NĂ« njĂ« vend tĂ« pastabilizuar dhe aq tĂ« larmishĂ«m sa Egjipti qĂ«ndrueshmĂ«ria e ushtrisĂ« Ă«shtĂ« njĂ« lloj garancie qetĂ«suese. Por nĂ« plan afatgjatĂ« demokracia nuk mund tĂ« bashkĂ«jetojĂ« me njĂ« garantues qĂ« qĂ«ndron mbi ligjin. QĂ«ndrimi mbi ligjin Ă«shtĂ« ngjitĂ«s dhe nĂ« fund vret lirinĂ« dhe demokracinĂ«. Egjipti nuk mund tĂ« bĂ«jĂ« pĂ«rpara pa njohur dhe pranuar realitetin. Mund tĂ« jesh kundĂ«rshtar i vendosur i VĂ«llazĂ«risĂ« Myslimane dhe vizionit tĂ« tyre, por kjo nuk do tĂ« thotĂ« se Ă«shtĂ« e pranueshme tĂ« sillesh sikur nuk ekzistojnĂ«. Deri dje ata komandonin sheshin e protestĂ«s. Sot janĂ« rrĂ«zuar nga ky shesh. AsgjĂ« nuk garanton se nesĂ«r skenari nuk do tĂ« pĂ«rsĂ«ritet. Ushtria egjiptiane, qĂ« ka marrĂ« nĂ« duar medien, arrestoi gazetarĂ«t qĂ« transmetuan kundĂ«rmitingjet qĂ« po bĂ«nte VĂ«llazĂ«ria Myslimane. NĂ«se sheh sot televizionin egjiptian, tĂ« duket sikur gjithĂ« populli po gĂ«zon. Po kjo nuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«. NjĂ« pjesĂ« e madhe e egjiptianĂ«ve besonin te Morsi dhe mendojnĂ« se ky ishte njĂ« grusht shteti i padrejtĂ«. Ata janĂ« tĂ« bindur se, po tĂ« ribĂ«heshin zgjedhjet sot, Morsi do tĂ« fitonte pĂ«rsĂ«ri. Po edhe nĂ«se kjo nuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«, edhe nĂ«se as 40% e egjiptianĂ«ve nuk votojnĂ« pĂ«r Morsin, ai mbetet kreu i njĂ« force tĂ« pashmangshme nga jeta e Egjiptit. Synimi duhej tĂ« ishte modernizimi dhe reformimi i kĂ«saj force, jo nxjerrja e saj jashtĂ« loje me anĂ« tĂ« dhunĂ«s. Dhuna ka dy krahĂ« dhe mund tĂ« ketĂ« pasoja tĂ« rĂ«nda pĂ«r tĂ« ardhmen e Egjiptit. Fitorja e VĂ«llazĂ«risĂ« Myslimane nĂ« zgjedhje ishte ndoshta njĂ« zhgĂ«njim i madh e mbase njĂ« lloj fatkeqĂ«sie pĂ«r Egjiptin, por ajo duhej tĂ« kthehej nĂ« njĂ« mĂ«sim pĂ«r forcat e tjera politike egjiptiane, qĂ« nuk kanĂ« as mobilizimin, as organizimin dhe as disiplinĂ«n e VĂ«llazĂ«risĂ«. MĂ«ria ndaj ekstremistĂ«ve Ă«shtĂ« e madhe dhe e kuptueshme, por ka disa sfida nĂ« njĂ« shoqĂ«ri. Duke marrĂ« pjesĂ« nĂ« zgjedhje VĂ«llazĂ«ria Myslimane fitoi kundĂ«r atyre ekstremistĂ«ve qĂ« e urrejnĂ« demokracinĂ« dhe duan njĂ« shtet fetar tĂ« vendosur nĂ« pushtet me forcĂ«n e armĂ«ve. Sipas njĂ« rryme salafiste, njeriu nuk mund tĂ« bĂ«jĂ« ligje. VetĂ«m Zoti bĂ«n ligj, ndaj Ă«shtĂ« Kurani dhe skriptet e tjera. Ata janĂ« kundĂ«r idesĂ« sĂ« njĂ« kuvendi qĂ« prodhon ligje. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« VĂ«llazĂ«ria Myslimane tĂ« mbetet nĂ« garĂ«n demokratike. Egjipti nuk mund tĂ« fitojĂ« nĂ«se njĂ« nga forcat e tij mĂ« tĂ« fuqishme kthehet nĂ« errĂ«sirĂ«n e paligjshme dhe pĂ«rfundon se vetĂ«m mjetet e dhunshme kanĂ« vlerĂ«. Sepse kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« do tĂ« ndodhĂ« nĂ«se islamistĂ«t hum-

basin besimin te demokracia. Sot zyrat e partisĂ« sĂ« Morsit po digjen e shkretohen nga protestues tĂ« ekzaltuar, ndĂ«rsa policia nuk bĂ«n asgjĂ«. Kjo nuk Ă«shtĂ« demokraci dhe kthen edhe njĂ« herĂ« tehun e dhunĂ«s nga njĂ« kah politik nĂ« tjetrin. Sekreti i suksesit nĂ« Egjipt mbetet te bashkĂ«punimi ndĂ«rpartiak derisa tĂ« rifitohet besimi te demokracia, tĂ« rimĂ«kĂ«mbet ekonomia dhe tĂ« rivendoset pushteti i ligjit. Egjipti nuk Ă«shtĂ« aq i largĂ«t dhe i parĂ«ndĂ«sishĂ«m sa mendojnĂ« disa shqiptarĂ«. Zhvillimet aty ndikojnĂ« nĂ« botĂ«n pĂ«rreth, e ne nuk jemi shumĂ« larg saj. Me gjithĂ« tĂ« metat, qeveria nĂ«n drejtimin e Morsit njohu pavarĂ«sinĂ« e KosovĂ«s. Thirrjet kundĂ«r presidentit nĂ« shesh gjatĂ« protestĂ«s u shoqĂ«ruan me thirrje kundĂ«r AmerikĂ«s. NdonĂ«se Shtetet e Bashkuara thanĂ« se nuk marrin kah nĂ« betejĂ«n politike tĂ« brendshme egjiptiane, njĂ« deklaratĂ« e ambasadores amerikane se ndĂ«rhyrjet e ushtrisĂ« nuk janĂ« asnjĂ«herĂ« tĂ« mira pĂ«r demokracinĂ« u panĂ« si mbĂ«shtetje pĂ«r Morsin. Diplomacia serbe mund tĂ« pĂ«rpiqet qĂ« ta shfrytĂ«zojĂ« ndryshimin pĂ«r tĂ« sabotuar njohjen e KosovĂ«s, ndonĂ«se kjo do tĂ« ishte njĂ« rast i paprecedentĂ«. Po asnjĂ« bast nuk mund tĂ« vihet pĂ«r Egjiptin sot. Ndoshta ushtria vĂ«rtet do tĂ« krijojĂ« kushte pĂ«r njĂ« fushatĂ« mĂ« tĂ« drejtĂ« e tĂ« ndershme, por kjo mbetet pĂ«r t’u parĂ«. ShqiptarĂ«t jetojnĂ« vetĂ« nĂ« vende ku demokracia mbetet e brishtĂ« e ku besimi ndaj institucionit tĂ« kutisĂ« sĂ« votimit mbetet i vogĂ«l. Prirja pĂ«r tĂ« treguar forcĂ«n nĂ« shesh mbetet joshĂ«se. Çdo ndryshim qĂ« vjen nĂ« atĂ« mĂ«nyrĂ« e kthen demokracinĂ« mbrapa. Sheshi e rruga janĂ« joshĂ«se sepse partitĂ« qĂ« besojnĂ« se kanĂ« tĂ« drejtĂ« shohin njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« anashkaluar punĂ«n e nevojshme pĂ«r tĂ« bindur popullin pĂ«r pikĂ«pamjet e tyre. Duke pretenduar, por dhe besuar se pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« popullin, ato nĂ« fakt tentojnĂ« t’ia imponojnĂ« atij dhe institucioneve pikĂ«pamjet e tyre. ËshtĂ« rast fatlum kur kĂ«to parti e forca kanĂ« tĂ« drejtĂ«, por e drejta nuk Ă«shtĂ« asnjĂ«herĂ« absolute dhe çdo parti herĂ«t a vonĂ« duhet tĂ« vendoset nĂ« peshoren e zgjedhjeve. Nga ana tjetĂ«r, udhĂ«heqĂ«sit qĂ« mendojnĂ« se pĂ«r shkak se kanĂ« fituar zgjedhjet mund tĂ« injorojnĂ« pafundĂ«sisht realitetet nĂ« vend, rrezikojnĂ« shumĂ«. RrezikojnĂ« jo vetĂ«m humbje nĂ« zgjedhjet e ardhshme, por janĂ« dyfish nĂ«n presion pĂ«r tĂ« treguar se do tĂ« largohen nĂ«se populli i voton kundĂ«r. Sa mĂ« shumĂ« korruptim dhe mospĂ«rfillje tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me publikun e tĂ« debateve tĂ« hapura nĂ« opinion, aq mĂ« e mundshme Ă«shtĂ« revolta e rrugĂ«s. NĂ« fund, fitorja nga rruga vjen me peshĂ«n e precedentit. Ashtu si e zbuloi Morsi nĂ« kurriz tĂ« tij. Rruga nuk ngopet kurrĂ«, e nĂ«se nuk e mbush gjithmonĂ« ti, nesĂ«r do ta mbushĂ« dikush tjetĂ«r. NĂ« fund, tĂ« pasurit tĂ« drejtĂ« nuk do tĂ« vlejĂ« mĂ«. RĂ«ndĂ«si do tĂ« ketĂ« vetĂ«m njĂ« faktor: a ke njerĂ«z qĂ« janĂ« gati tĂ« vdesin nĂ« shesh? Demokracia u shpik pikĂ«risht pĂ«r tĂ« shmangur kĂ«tĂ« lloj konkurrimi nĂ« shoqĂ«rinĂ« njerĂ«zore, ndaj me gjithĂ« tĂ« metat duhet tĂ« mbahemi fort pas saj.


OPINION ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

»

17

DĂ«shtimi i pritshĂ«m i “PranverĂ«s Arabe”

K

ur e gjithĂ« vĂ«mendja e opinionit botĂ«ror Ă«shtĂ« drejtuar te ngjarjet mĂ« tĂ« fundit qĂ« precipituan me shpejtĂ«si nĂ« botĂ«n arabe, ajo çfarĂ« kĂ«rkohet tĂ« nxirret nga e gjitha kjo Ă«shtĂ« mĂ«simi pĂ«r tĂ« mos gabuar nesĂ«r. Dhe mĂ« konkretisht nĂ« Egjipt ka ndodhur ajo qĂ« pritej dhe Ă«shtĂ« shumĂ« tronditĂ«se. Ajo qĂ« i kalon caqet e Egjiptit Ă«shtĂ« pamundĂ«sia e kĂ«saj pjese tĂ« globit pĂ«r tĂ« mos ndĂ«rtuar njĂ« shoqĂ«ri demokratike. Si erdhi “Pranvera Arabe”, kaq shumĂ« e pĂ«rfolur dhe kaq shumĂ« e dĂ«shiruar pĂ«r tĂ« flakur tej njĂ« regjim diktatorial ushtarak tĂ« instaluar nĂ« shtetet respective menjĂ«herĂ« pas pĂ«rfundimit tĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« nĂ« EuropĂ«n Lindore? ËshtĂ« e njĂ«jta situatĂ« si nĂ« Egjipt, nĂ« Afganistan, nĂ« Irak, nĂ« Tunizi dhe sĂ« fundi nĂ« Siri, ku liderĂ«t e tyre kishin uzurpuar pushtetin dhe ishin kthyer nĂ« diktatorĂ«, duke mbrojtur njĂ« rrymĂ« komuniste shumĂ« herĂ« mĂ« tĂ« dĂ«mshme apo njĂ« klan tĂ« caktuar tĂ« ngritur mbi hakmarrjen. Instalimi i kĂ«tyre sistemeve sigurisht qĂ« ka lĂ«nĂ« gjurmĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« administratĂ«n e vendit si pĂ«r sa u pĂ«rket njerĂ«zve, ashtu dhe metodĂ«s sĂ« punĂ«s, qĂ« Ă«shtĂ« e njĂ«anshme. Reaksioni zinxhir i pĂ«rfshiu tĂ« gjitha vendet, me pak pĂ«rjashtime nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« dytĂ« nesĂ«r, ndoshta pĂ«r t’u rikthyer. ÇfarĂ« i tronditi kĂ«to shtete qĂ« tĂ« rrĂ«zonin kĂ«ta udhĂ«heqĂ«s? MĂ«nyra e qeverisjes me oborre, korrupsioni i madh qĂ« kishte pĂ«rfshirĂ« tĂ« gjitha kĂ«to vende tĂ« pasura nĂ« burime tĂ« kĂ«rkuara kaq shumĂ« pĂ«r botĂ«n e teknologjisĂ« mĂ« tĂ« fundit, krimet e shumta nĂ« emĂ«r tĂ« lirive, shtrĂ«ngimi i pushtetit dhe nxjerrja e dhĂ«mbĂ«ve njĂ« populli qĂ« ishte i zhveshur, survejimi dhe kondicionimi i lirive fetare, rritja nĂ« pĂ«rqindje e numrit tĂ« shtetasve pĂ«r shkak tĂ« lindshmĂ«risĂ« sĂ« lartĂ«, vdekjet dhe humbjet njerĂ«zore pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« shĂ«rbimeve, papunĂ«sia nĂ« rritje si rezultat i keqmenaxhimit tĂ« pasurive tĂ« vendit - tĂ« gjitha kĂ«to dhe faktorĂ« tĂ« tjerĂ« u bĂ«nĂ« shkaku i njĂ« zemĂ«rimi tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m dhe ngritja nĂ« revoltĂ«, qĂ« vinte nga brenda nĂ« emĂ«r tĂ« lirive dhe mohimit tĂ« gjithçkaje. Mubaraku u rrĂ«zua, por ende Ă«shtĂ« nĂ« punĂ« administrata qĂ« ai ngriti. Ai arriti tĂ« tjetĂ«rsonte njĂ« komb me 73 milionĂ« banorĂ«. Befas Egjipti, ashtu si pjesa tjetĂ«r e Gadishullit Arabik, u ndodh pĂ«rpara njĂ« fakti tĂ« kryer, me pikĂ«pyetje tĂ« mĂ«dha pĂ«r kĂ«do qĂ« do tĂ« donte qĂ« vendi tĂ« mos shkonte drejt njĂ« konflikti tjetĂ«r. PjesĂ«marrja e botĂ«s arabe nĂ« kĂ«tĂ« revolucion nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m meritĂ« e njĂ« grupi, nĂ« rastin tonĂ« VĂ«llazĂ«ria Myslimane. Ajo Ă«shtĂ« pasojĂ« e njĂ« revolte tĂ« brendshme tĂ« tĂ« gjithĂ« aktorĂ«ve pjesĂ«marrĂ«s. Dhe pa dyshim qĂ«, nĂ« qoftĂ« se do t’i referohemi edhe me shifra pĂ«rbĂ«rjes sĂ« popullsisĂ«, Egjipti ka njĂ« konfigurim ngjyrash

Nga ARIAN REXHEPI

nga disa sekte myslimane mes tyre edhe VĂ«llazĂ«ria Myslimane, (IhuanĂ«t) formacioni mĂ« i ri i ngritur kohĂ«t e fundit, shijash dhe idhujtarĂ«sh, deri te grupet etnike me besim ortodoks dhe ato pa besim tĂ« spikatur. ÇfarĂ« po ndodhte pas rĂ«nies sĂ« Mubarakut dhe cilĂ«t ishin rivalĂ«t e mundshĂ«m pĂ«r marrjen e pushtetit? A ishin vĂ«rtet tĂ« gatshĂ«m VĂ«llazĂ«ria Myslimane qĂ« tĂ« merrte pushtetin dhe tĂ« qeveriste vendin? A duhej tĂ« bĂ«nte aleanca me faktorĂ«t e tjerĂ« pĂ«r hir tĂ« interesave madhore? Cili ishte ky formacion politik dhe çfarĂ« kishte nĂ« programin e tij? Themeluesi i saj dhe udhĂ«heqĂ«si shpirtĂ«ror Hasan el Bena, tashmĂ« i vdekur, por jo rryma qĂ« e mbolli, i takon mesit tĂ« shekullit tĂ« 20-tĂ«, ka shumĂ« pĂ«r tĂ« ndrequr. Pa dyshim, qĂ«llimi i tyre Ă«shtĂ« marrja e pushtetit me çdo kusht dhe programet e partisĂ« vijnĂ« mĂ« mbrapa. Teoria e tyre Ă«shtĂ« se njerĂ«zit ndreqen pĂ«rmes pushtetit dhe jo e kundĂ«rta. Duke e rregulluar aty ku mundet dhe aty ku Ă«shtĂ« e pamundur, ndoshta edhe me anĂ« tĂ« presionit. FarĂ« rrezikon kjo, tĂ« biem nĂ« njĂ« diktaturĂ« tjetĂ«r si ajo qĂ« rrĂ«zuan para dy vjetĂ«sh? NjĂ« kult u rrĂ«zua dhe njĂ« tjetĂ«r po ngrihej nga njerĂ«zit. A Ă«shtĂ« kjo ajo çfarĂ« predikon islami? A kanĂ« tĂ« drejtĂ« njerĂ«zit ndryshe qĂ« tĂ« etiketojnĂ« islamin se pĂ«rhapet me anĂ« tĂ« dhunĂ«s? A ishte gati kjo vĂ«llazĂ«ri tĂ« merrte pushtetin dhe ta mbante duke mos pasur eksperiencĂ«n e duhur? Mungesa e kuadrove pĂ«r tĂ« menaxhuar dhe administruar shtetin ishin njĂ« e metĂ« e madhe. Sa ishin tĂ« aftĂ« ekonomistĂ«t dhe inxhinierĂ«t qĂ« tĂ« merrnin pĂ«rsipĂ«r rindĂ«rtimin e vendit dhe tĂ« njĂ« ekonomie nga mĂ« pjelloret e botĂ«s? Ku ishin juristĂ«t dhe avokatĂ«t, mbrojtĂ«sit e ligjit qĂ« tĂ« hartonin ligje tĂ« reja nĂ« kushtet e njĂ« hapje me botĂ«n? A lanĂ« hapĂ«sirĂ« kĂ«ta jurist qĂ« brenda shtetit tĂ« tyre tĂ« kishte mundĂ«si jetese edhe njĂ« njeri ndryshe? Sa ishte pĂ«rqindja nĂ« votime dhe sa pĂ«r qind fitoi partia VĂ«llazĂ«ria Myslimane nĂ« kĂ«to zgjedhje tĂ« sforcuara? A mund tĂ« pretendojĂ« ajo se ishte shumicĂ« absolute dhe kush mundĂ«soi pĂ«r ardhjen nĂ« pushtet tĂ« tyre. Normalisht nĂ« vendet e vuajtura nga diktatura komuniste apo çfarĂ«do ngjyrimi tjetĂ«r pjesĂ«marrja nĂ« votime pĂ«r ta rrĂ«zuar njĂ« pushtet dhe pĂ«r tĂ« sjellĂ« njĂ« tjetĂ«r Ă«shtĂ« e lartĂ«, por jo se Ă«shtĂ« tregues i njĂ« vote mbarĂ«popullore. Po tĂ« kemi parasysh edhe problemet e brendshme tĂ« VĂ«llazĂ«risĂ« Myslimane, asnjĂ«herĂ« ajo nuk ka qenĂ« shumicĂ« pa llogaritur edhe pjesĂ«n e opozitĂ«s. Siç e thashĂ« pak mĂ« lart, mungesa e njĂ« politike vizionare, ku tĂ« pĂ«rfshiheshin tĂ« gjithĂ« aktorĂ«t e vendit, varfĂ«ria e madhe e vendit si pasojĂ« e njĂ« regjimi tĂ« urryer diktatorial, qĂ« akoma nuk Ă«shtĂ« zhdukur nga skena politike, pamundĂ«sia pĂ«r tĂ« kontrolluar tĂ« gjithĂ« vendin, aq mĂ« tepĂ«r ushtrinĂ«, mbajtja me pahir e segmenteve tĂ« caktuara tĂ« shtetit pĂ«r t’i pasur si kundĂ«rpeshĂ« ndaj

zĂ«rit ndryshe, gabimi i madh i ndarjes sĂ« pushtetit nĂ« “pro” dhe “kundĂ«r”, thirrjet e lidershipit pĂ«r tĂ« armatosur krahun radikal, mungesa e njĂ« politike rajonale dhe humbja e ekuilibrit me pozicionime tĂ« gabuara dhe lidhja e aleancave tĂ« reja. Kostoja e madhe qĂ« i solli administrata e vjetĂ«r e regjimit dhe kalimi nĂ« krahun e kundĂ«rt vetĂ«m pĂ«r tĂ« ruajtur pozitat dhe ofiqet qĂ« tĂ« ofron pushteti i injorantĂ«ve, por me zemĂ«r tĂ« madhe, arroganca e lidershipit, qĂ« pretendonte se kishte ardhur me votĂ«n sublime tĂ« pjesĂ«s dĂ«rmuese tĂ« popullit, nxitmi i tij pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« vendit njĂ« republikĂ« me bazĂ« sheriatin, duke mos marrĂ« nĂ« konsideratĂ« dhe dĂ«gjuar zĂ«rat ndryshe, qĂ« janĂ« pĂ«r njĂ« shtet tĂ« ndarĂ« nga feja, mospĂ«rgatitja e popullit dhe mostestimi i tij me opinione dhe sondazhe reale pĂ«r gjendjen ku ndodhej e mbi tĂ« gjitha dobĂ«sia e administratĂ«s pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« vendin nga gropa e zezĂ« e varfĂ«risĂ« ku ishte zhytur, duke mosllogaritur interesat pragmatiste, paaftĂ«sia pĂ«r leximin e votĂ«s kur rrĂ«zuan nga pushteti Mubarakun, shkaqet dhe arsyet pse u rrĂ«zua dhe sĂ« fundi shenjtĂ«rimi qĂ« i bĂ«het njĂ« lideri qoftĂ« edhe i vdekur pĂ«r tĂ« ruajtur njĂ« karrige, janĂ« faji qĂ« ka vetĂ«m njĂ« emĂ«r. Sigurisht qĂ« kĂ«to u anashkaluan nga lidershipi i VĂ«llazĂ«risĂ« Myslimane, dhe ky Ă«shtĂ« gabim fatal, qĂ« ndoshta do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« bĂ«het edhe nĂ« vendet e tjera ku “Pranvera Arabe” Ă«shtĂ« e pranishme. A ishin pjekur kushtet pĂ«r kalimin nĂ« lĂ«vizjen e porsaformuar, po tĂ« kemi parasysh se pushteti i vjetĂ«r kishte çdo gjĂ« nĂ«n kontroll, madje mbante tĂ« ndrydhur tĂ« gjithĂ« vendin? Po vriten njerĂ«z tĂ« pafajshĂ«m, dhe kjo Ă«shtĂ« e shĂ«mtuar dhe e pafalshme. Myslimanit nuk i lejohet tĂ« bĂ«jĂ« luftĂ« vĂ«llavrasĂ«se pĂ«r hir tĂ« pushtetit. Nga kush po rrezikohet ai sot? Nga kurrkush pĂ«rveç disa mendjeve tĂ« nxehta, qĂ« kĂ«rkojnĂ« tĂ« hyjnĂ« nĂ« histori dhe tĂ« vendosin hegjemoninĂ« e tyre nĂ«pĂ«rmjet pushtetit ilegjitim tĂ« armĂ«ve. Problemi i vetĂ«m i lidershipit tĂ« kĂ«tyre vendeve Ă«shtĂ« se kanĂ« mangĂ«si nĂ« mĂ«nyrĂ«n e kuptimit tĂ« asaj çfarĂ« do njĂ« popull apo komb nĂ«pĂ«rmjet mesazhit tĂ« votĂ«s. PaaftĂ«sia e tyre pĂ«r ta lexuar kĂ«tĂ« mesazh i ka çuar drejt turpit tĂ« vetes. A Ă«shtĂ« gjithçka numri i kartonĂ«ve? Instalimi i njĂ« shteti islamik me anĂ« tĂ« forcĂ«s sĂ« kartonĂ«ve dhe nĂ«n presionin e armĂ«ve nuk e ka jetĂ«gjatĂ«sinĂ« e duhur. Mohimi i zĂ«rit ndryshe tĂ« lirive dhe tĂ« drejtave njerĂ«zore pa pyetur masĂ«n e gjerĂ« tĂ« njerĂ«zve dhe pa punuar pĂ«r pĂ«rhapjen e fesĂ« me bindje do tĂ« ketĂ« bashkudhĂ«tare humbjen. Ajo çfarĂ« duhet tĂ« bĂ«jĂ« VĂ«llazĂ«ria Myslimane Ă«shtĂ« kthimi nĂ« kushtet e nisjes me njĂ« normalitet besimi. Ka pĂ«rfunduar koha e revolucioneve me kundĂ«rrevolucione tĂ« dhunshme. Gabimi mund tĂ« ndreqet, faji kurdoherĂ« ndĂ«shkohet.

Para se të përmbysim malet, le ta fillojmë me lëvizjen e gurëve të vegjël

Z

gjedhjet e 23 qershorit, siç po e perceptojmĂ« çdo ditĂ« e mĂ« shumĂ«, dhanĂ« njĂ« mesazh tĂ« fortĂ« dhe tej çdo parashikimi pĂ«r forcat politike. Askush nuk e priste njĂ« humbje kaq tĂ« thellĂ« tĂ« mazhorancĂ«s dhe njĂ« fitore kaq tĂ« madhe tĂ« opozitĂ«s. Ajo ishte njĂ« sinjal i qartĂ« se populli kĂ«rkon shumĂ« mĂ« tepĂ«r nga ato çka premtuan programet e dy koalicioneve, ndaj dhe duhen riparĂ« nĂ« thellĂ«si e gjerĂ«si. Populli pret njĂ« opozitĂ« tĂ« re ndryshe, mĂ« tepĂ«r konstruktive e bashkĂ«punuese, por barra kryesore bie mbi forcĂ«n e re politike fituese, AleancĂ«n pĂ«r Integrim Europian, pĂ«r tĂ« sjellĂ« ndryshimin e madh. Vendi ka nevojĂ« pĂ«r reforma tĂ« thella, si ajo administrative e territoriale, reforma nĂ« shĂ«ndetĂ«si, arsim e mbi tĂ« gjitha rritje tĂ« zhvillimit ekonomik, si elementi bazĂ« pĂ«r tĂ« kufizuar papunĂ«sinĂ« e varfĂ«rinĂ« e rritur mirĂ«qenien e popullit. Por para se tĂ« pĂ«rmbysim “malet”, pĂ«r tĂ« cilat do tĂ« duhet kohĂ« dhe investime tĂ« mĂ«dha, le t’ia fillojmĂ« me lĂ«vizjen e “gurĂ«ve tĂ« vegjĂ«l”. Dhe me tĂ« tillĂ« ndeshemi rĂ«ndom nĂ« jetĂ«n e pĂ«rditshme. PĂ«r ta konkretizuar do tĂ« pĂ«rmendja konstatimin miqĂ«sor tĂ« shefit tĂ« vĂ«zhguesve tĂ« KĂ«shillit tĂ« EuropĂ«s, zotit Luka Volonte, i cili jo vetĂ«m nĂ« KrujĂ«, por dhe para “Rognerit”, hotelit mĂ« luksoz tĂ« vendit nĂ« zemĂ«r tĂ« kryeqytetit, vĂ«rejti se makina gangsterĂ«sh ec-

Nga NIKO FABER

nin “nĂ« tĂ« kuqe”, nĂ« njĂ« kohĂ« qĂ« pesĂ« policĂ« e dy makina policie, qĂ« ndodheshin aty, rrinin tĂ« pashqetĂ«suar e mbanin sehir. (Autori i kĂ«tij shkrimi ka pasur rastin tĂ« shikojĂ« nĂ« njĂ« kryqĂ«zim rruge tĂ« njĂ« shteti fqinj njĂ« rast analog kur njĂ« makinĂ« vetĂ«m pĂ«r pak sekonda hyri “nĂ« tĂ« kuqe”, polici i shĂ«rbimit i dha shenjĂ« pĂ«r tĂ« ndaluar dhe, kur pa se shkelĂ«si nuk e bĂ«ri kĂ«tĂ«, mori menjĂ«herĂ« motorin dhe u vu nĂ« ndjekje tĂ« tij). Ndaj dhe na kĂ«shilloi me simbolikĂ«n: “ShqiptarĂ«, mos shkelni vijĂ«n e kuqe!”. E nĂ«se do ta bĂ«nim kĂ«tĂ«, nĂ«se do tĂ« kĂ«rkojmĂ« zbatimin me rreptĂ«si tĂ« rregullave tĂ« qarkullimit dhe nuk do tĂ« lejohen gangsterĂ«t tropojanĂ«, tiranas, korçarĂ« etj. tĂ« ecin me shpejtĂ«si marramendĂ«se rrugĂ«ve tĂ« qyteteve tona dhe ato nacionale, nĂ«se do tĂ« shkunden nga plogĂ«shtia ata qĂ« janĂ« ngarkuar me kĂ«tĂ« detyrĂ«, do tĂ« ulej ndjeshĂ«m numri i aksidenteve, aq shqetĂ«sues pĂ«r vendin tonĂ«. Probleme tĂ« tilla, nĂ« dukje tĂ« vogla, por me impakt tĂ« madh nĂ« jetĂ«n e pĂ«rditshme e qĂ« kĂ«rkojnĂ« njĂ« mentalitet tĂ« ri pune, mund tĂ« ketĂ« shumĂ«, por e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« qĂ« ato tĂ« mos i soditim, por tĂ« vĂ«mĂ« objektiva pĂ«r t’i zgjidhur nĂ« 100 ditĂ«t e para. Shembulli i dytĂ«. Duke analizuar tĂ« dhĂ«nat e 5-mujorit tĂ« parĂ« tĂ« kĂ«tij viti, kur te ardhurat (125.2 miliardĂ« lekĂ«) nuk arrijnĂ« tĂ« mbulojnĂ« shpenzimet korrente (134.5 miliardĂ«), pra kur mungojnĂ« 9.3 miliardĂ« lekĂ«, qĂ« mbulohen me borxhe, vetĂ«kuptohet

qĂ« qeverisĂ« sĂ« re do t’i duhet tĂ« pĂ«rballojĂ« njĂ« situatĂ« tepĂ«r tĂ« vĂ«shtirĂ« financiare, qĂ« krahasohet me njĂ« prag kolapsi. Ndaj ministrave tĂ« rinj do t’u duhet tĂ« fillojnĂ« punĂ«n nĂ« dikasteret e tyre me dorĂ« shumĂ« tĂ« shtrĂ«nguar. PĂ«r t’i dhĂ«nĂ« shtjellim tĂ« mĂ«tejshĂ«m idesĂ« sĂ« shprehur nĂ« titullin e kĂ«tij shkrimi, po pĂ«rmend diçka ka shkruar nĂ« librin e tij me kujtime “Duke luftuar pĂ«r paqen” zoti Kaspar Uinberger, sekretari i Shtetit pĂ«r Mbrojtjen nĂ« administratĂ«n e ish-presidentit amerikan Ronald Regan. Edhe pse ishte emĂ«ruar nĂ« njĂ« dikaster qĂ« menaxhonte fonde kolosale, qĂ« u afroheshin 400 miliardĂ« dollarĂ«ve, punĂ«n nĂ« Pentagon ai e filloi me kontrollin e rreptĂ« tĂ« shpenzimeve tĂ« telefonave, energjisĂ« elektrike, ujit e kancelarisĂ«, tĂ« cilat shumĂ« shpejt u ulĂ«n deri nĂ« 30 pĂ«r qind. Duke krijuar njĂ« mentalitet tĂ« ri nĂ« punĂ« te vartĂ«sit, mĂ« tej u arrit tĂ« punohej me dorĂ« tĂ« shtrĂ«nguar e njĂ« ndjenjĂ« tĂ« rreptĂ« kursimi edhe nĂ« modernizimin e ushtrisĂ« amerikane. Si rrjedhojĂ«, u bĂ« e mundur qĂ« tĂ« kurseheshin qindra milionĂ« dollarĂ«, tĂ« destinuara pĂ«r ndĂ«rtimin e anijeve tĂ« reja luftarake, tĂ« cilat u zĂ«vendĂ«suan me rikonstruksionin dhe modernizimin e anijeve tĂ« vjetra e me gabaritĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, qĂ« kishin mbetur porteve tĂ« SHBA-ve. Lind pyetja: a do ta fillojnĂ« kĂ«shtu punĂ«n edhe ministrat tanĂ« tĂ« rinj? Le tĂ« shpresojmĂ«.


18

« DOSSIER

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

FALSIFIKIMI SERB I HISTORISË

Viti 1918, raporti italian: Kosovarët pasardhës të ilirëve, janë në trojet e tyre

Nga ALBERT KOTINI

D

ihet qĂ« historia e KosovĂ«s e shkruar nga serbĂ«t dhe komunistĂ«t shqiptarĂ«, ka mbetur njĂ« produkt propagande e politikĂ«s shtetĂ«rore sllave, aspak shkencore. QĂ« nĂ« programin nacionalist serb “Naçertanie” mĂ« 1844 shkruhet: “NĂ« qoftĂ« se Serbia do tĂ« jetĂ« e vetĂ«dijshme, se nĂ« çfarĂ« situate gjendet sot dhe se çfarĂ« popujsh ka fqinjĂ«, atĂ«herĂ« ajo duhet tĂ« bindĂ«, se Ă«shtĂ« njĂ« shtet i vogĂ«l dhe se nĂ« njĂ« gjendje tĂ« tillĂ« ajo nuk mund tĂ« mbetet dhe, se vetĂ«m nĂ« njĂ« besĂ«lidhje me popujt qĂ« e rrethojnĂ«, ajo, nĂ« krijimin e sĂ« ardhmes, duhet tĂ« marrĂ« detyrĂ«n qĂ« i takon. Nga kjo buron tipari dhe themeli i politikĂ«s serbe, dhe se ajo nuk mund tĂ« ngushtohet nĂ« kufijtĂ« e sotĂ«m, veçse ajo synon t’i afrojĂ« dhe bashkojĂ« tĂ« gjithĂ« serbĂ«t qĂ« e rrethojnĂ«. NĂ« qoftĂ« se Serbia nuk e ndjek fuqimisht kĂ«tĂ« politikĂ« dhe, ç’ështĂ« mĂ« zi, e hedh poshtĂ«, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« çështje nuk bĂ«n njĂ« plan tĂ« menduar mirĂ«, ajo, atĂ«herĂ«, nga stuhitĂ« e huaja, sikundĂ«r ndonjĂ« barkĂ« e hedhur herĂ« kĂ«ndej, herĂ« andej mĂ« nĂ« fund nĂ« njĂ« shkĂ«mb tĂ« madh tĂ« ndeshur do tĂ« bĂ«het copĂ« e grimĂ«.” NjĂ« pĂ«rgjigje e kohĂ«s Ă«shtĂ« nĂ« librin “Spastrimet Etnike”. Politika gjenocidale serbe, ndaj shqiptarĂ«ve” e autorit Hivzi Islami, botuar nga ShtĂ«pia Botuese “Dukagjini” PejĂ« 2004, dhe pĂ«rkthyer nga Idriz Ajeti. TĂ« tilla libra tĂ« botuara nĂ« KosovĂ«n tashmĂ« tĂ« çliruar dhe drejt pavarĂ«sisĂ«, po pastrojnĂ« sadopak mashtrimet serbe nĂ« historiografinĂ« e tyre pĂ«r KosovĂ«n. Çështja Ă«shtĂ«, se ç’duhet bĂ«rĂ« mĂ« tej, qĂ« nĂ« bllokun homogjen shqiptar edhe Kosova tĂ« jetĂ« nĂ« histori mĂ« e plotĂ« dhe mĂ« e saktĂ« shkencĂ«risht nga pikĂ«pamja unikale kombĂ«tare. Kosova ka qenĂ« dhe Ă«shtĂ« djepi autokton i tĂ« parĂ«ve tanĂ« dhe s’ka qenĂ« asnjĂ«herĂ« trevĂ« e SerbisĂ«, sepse Ă«shtĂ« tundur me belbĂ«zimet e elementĂ«ve tĂ« substratit pellazgo-ilir, qĂ« nga parahistoria e deri me sot. TĂ« gjitha burimet shkencore, qĂ« nga lashtĂ«sia, nĂ« veçanti pĂ«r IlirinĂ« saktĂ«sojnĂ« ardhjen e sllavĂ«ve tĂ« emigruar nĂ« tokat e KosovĂ«s, tĂ« cilĂ«t me paturpĂ«si e pagĂ«zuan nĂ« histori me emrin “Serbia e vjetĂ«r”. PĂ«r tĂ« instaluar kĂ«tĂ« falsifikim serbĂ«t kanĂ« botuar mijĂ«ra shkrime tĂ« pĂ«rhapura nĂ« botĂ«, pĂ«r ta pĂ«rvetĂ«suar, asimiluar dhe pĂ«r tĂ« zotĂ«ruar gjoja “tĂ« drejtĂ«n” historike tĂ« ekzistencĂ«s, si tokĂ« sllave pĂ«r KosovĂ«n. Pa u zgjatur nĂ« oponencĂ«n, qĂ« duhet bĂ«rĂ« ndaj mashtrimeve, falsifikimeve, deformimeve pothuajse nĂ« pĂ«rbĂ«rjen e tĂ« gjithĂ« botimeve tĂ« tyre pĂ«r kĂ«tĂ« çështje, po servir dy dokumente origjinalĂ«, qĂ« kanĂ« vulĂ«n e kohĂ«s pĂ«r dy momente kthese jetike nĂ« fatin e KosovĂ«s. SĂ« pari, promemorie e presidentit tĂ« komitetit “Mbrojtja KombĂ«tare e KosovĂ«s”, qĂ« i dĂ«rgon Ministrit tĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme tĂ« ItalisĂ«, nga Shkodra mĂ« datĂ« 21.12.1918. Ky vit nĂ« histori ka tĂ« bĂ«jĂ« me krijimin e ish JugosllavisĂ« nĂ« fund tĂ« LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore, nga laboratorĂ«t e kancelarive evropiane dhe futjen e KosovĂ«s nĂ«n atĂ« juridiksion fals. SĂ« dyti, Ă«shtĂ« dokumenti origjinal pĂ«r KonferencĂ«n e Bujanit tĂ« datĂ«s 31.12.1943, deri nĂ« 2.1.1944, atĂ«herĂ« kur vetĂ«vendosja e fateve tĂ« KosovĂ«s nga pĂ«rfaqĂ«suesit e vet u mashtrua nga “vĂ«llazĂ«rimi” internacionalist shqiptaro-serb Tito-Enver. Vlera aktuale e kĂ«tyre dokumenteve qĂ«ndron nĂ« mĂ«simet e pĂ«rvojĂ«s historike pĂ«r tĂ« mos u mashtruar mĂ« nga premtimet dhe miklimet, qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« nĂ« devijimin dhe diskutimin e pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s, si njĂ« e drejtĂ« historike dhe shkencore e popullit tĂ« vet. Nuk ka mĂ« saktĂ« dhe mĂ« qartĂ«, se nĂ« kĂ«tĂ« promemorie tĂ« dĂ«rguar nga HoxhĂ« Kadria MinistrisĂ« sĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme tĂ« ItalisĂ« nĂ« gjuhĂ«n frĂ«ngjishte, pĂ«r tĂ« drejtĂ«n e pop-

ullit tĂ« KosovĂ«s, tĂ« paktĂ«n edhe pse tĂ« vonuar, qĂ« me mbarimin e LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore, qĂ« tĂ« mos i bashkohej JugosllavisĂ«, por tĂ« ishte mĂ« vete si shtet shqiptar. NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rmbledhur, po jap pĂ«rmbajtjen e kĂ«saj promemorie: “SuperfuqitĂ« e huaja kanĂ« deklaruar solemnisht, qĂ« ia kushtojnĂ« fundin tonĂ« kĂ«saj lufte botĂ«rore me vullnet tĂ« zotit dhe kushteve tĂ« paqes tĂ« bazuara mbi principe tĂ« afta pĂ«r tĂ« kĂ«naqur ndjenjat njerĂ«zore duke siguruar moscenimin e tĂ« drejtave natyrale dhe politike tĂ« kombeve dhe kĂ«to deklarata tĂ« larta i kanĂ« lejuar ato tĂ« popujve tĂ« vegjĂ«l, qĂ« kishin humbur tashmĂ« pavarĂ«sinĂ« e tyre ta kĂ«rkonin atĂ« njĂ«kohĂ«sisht me bashkimin kombĂ«tar. ËshtĂ« e pakundĂ«rshtueshme dhe e provuar nga ngjarjet e sĂ« kaluarĂ«s, qĂ« njĂ«ri ose i pari popull, qĂ« humbi tĂ« drejtat e tij ligjore dhe qĂ« e rrezikon akoma sot, tĂ« paragjykohet dhe mĂ« pas tĂ« shfaroset, Ă«shtĂ« populli shqiptar, pavarĂ«sisht, vĂ«rshimin e popujve tĂ« ndryshĂ«m barabar, qĂ« prej epokave shumĂ« tĂ« largĂ«ta, pavarĂ«sisht pushtimeve tiranike tĂ« romakĂ«ve, sllavĂ«ve, turqve. ShqiptarĂ«t kanĂ« paguar me gjakun e milionave dhe me njĂ« rezistencĂ« tĂ« pathyeshme kanĂ« ruajtur kombĂ«sinĂ« e tyre”. Mbasi argumenton shkencĂ«risht me fakte prejardhjen e shqiptarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s, qĂ« nga pellazgĂ«t, ilirĂ«t dhe civilizimin kombĂ«tar tĂ« ngjizur nĂ« shekuj, autori i promemories me shifra dhe fakte tregon luftĂ«n, ndaj kombeve pushtuese pĂ«r shpĂ«timin e ekzistencĂ«s kombĂ«tare dhe ruajtjen e racĂ«s shqiptare nga politikat e asimilimit, shfarosjes prej pushtuesve tĂ« ndryshĂ«m dhe domosdoshmĂ«rinĂ« e dĂ«shirĂ«s pĂ«r liri tĂ« kĂ«tij populli autokton nĂ« Ballkan. Po kĂ«shtu argumenton, se populli shqiptar i KosovĂ«s ka qenĂ« integrues me fqinjĂ«t dhe asnjĂ«herĂ« nuk ka qenĂ« ekspansionist ndaj tyre. TĂ« tillĂ« u bĂ«nĂ« me mbĂ«shtetjen e perandorisĂ« bizantine serbĂ«t pĂ«r tĂ« sllavizuar dhe shfarosur kombin shqiptar me pushtimet e tyre. SllavĂ«t filluan tĂ« pushtonin krahinat e Nishit qĂ« nga viti 1159, pastaj realizuan pushtimin e KosovĂ«s dhe tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«risĂ« nga krajl Dushani nĂ« vitet 1335-1355. Tipari kryesor i pushtimeve serbe ka qenĂ« rituali i ngritjes tĂ« objekteve tĂ« kultit sllav dhe quajta e tokave “tĂ« shenjta”, mbasi i vinin emra sllavĂ« dhe i tjetĂ«rsonin si pronat e tyre. Njihet ky fakt historik i pushtimeve sllave nĂ« tĂ«rĂ« Ballkanin, qĂ« nga toponimet, emra fshatrash dhe qytetesh, qĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« artificiale vlerĂ«sohen me “origjinĂ«n” e kĂ«tyre pushtuesve. KĂ«shtu, edhe themelimi i kishave tĂ« Ipekut dhe tĂ« Deçanit, pĂ«r tĂ« cilĂ«n bĂ«jnĂ« mjaft zhurmĂ« edhe sot serbĂ«t nuk Ă«shtĂ« gjĂ« tjetĂ«r veçse njĂ« dominim i kĂ«tyre qendrave tĂ« pushtuara, tĂ« pagĂ«zuara me emra sllavĂ« e asgjĂ« mĂ« tepĂ«r. KĂ«to padrejtĂ«si me synime politike, kanĂ« pasur nĂ« thelb anĂ«n tradicionale tĂ« poshtĂ«rimit dhe asimilimit prej sllavĂ«ve pĂ«rgjatĂ« shekujve dhe qĂ« zbulohen nga mijĂ«ra shembuj tĂ« mirĂ« dokumentuara. TĂ« besosh si shkencore njĂ« politikĂ« tĂ« tĂ« çmendurve tĂ« tillĂ« d.m.th qĂ« edhe Europa pĂ«r ato vende qĂ« pushtuan otomanĂ«t e u islamizuan tĂ« quhen, sipas logjikĂ«s serbe tĂ« turqizuar. NĂ« promemorie interpretohen fenomenet, duke vĂ«nĂ« pĂ«rballĂ« falsifikimeve historike tĂ« serbĂ«ve, fakte e argumente shkencore qĂ« i kundĂ«rvihen pĂ«r çdo çështje tĂ« pretenduar pĂ«r ta pasur KosovĂ«n nĂ« suazĂ«n e shtetit Jugosllav tĂ« vitit 1918. Autori argumenton: “PikĂ«risht nĂ« momentin kur lufta e parĂ« e KosovĂ«s 1383 ishte gati tĂ« merrte zjarr, ndĂ«rsa shqiptarĂ«t kaluan pĂ«rkrah ushtrisĂ« turke myslimane dhe luftuan kundĂ«r njĂ« ushtrie kristiane. ÇfarĂ« do tĂ« mund tĂ« thuhej pĂ«r dokumentet e shumta historike tĂ« kundĂ«rta pĂ«r tĂ« cilat vetĂ« i dĂ«shmojnĂ« serbĂ«t.” Mbas kĂ«tij pretendimi tĂ« hapur qĂ« shtron HoxhĂ« Kadria, si njĂ« akuzĂ« historike e botuar nĂ«

tĂ« gjitha shkrimet serbe, i gjetur si justifikimi mĂ« i plotĂ« pĂ«r pushtimet e tyre, po me tĂ« njĂ«jtĂ«n monedhĂ« i bĂ«het oponenca brenda llojit, se e vĂ«rteta Ă«shtĂ« ndryshe. “ÇfarĂ« na mĂ«sojnĂ« kĂ«to dokumente arkeologjike tĂ« njĂ« antikiteti shumĂ« tĂ« ngritur qĂ« gjendet nĂ« territorin e Deçanit dhe tĂ« Ipekut, ende i pastudiuar nga specialistĂ«t shkencorĂ«? ÇfarĂ« do mund tĂ« kuptojmĂ« nga kĂ«to tradita tĂ« lashta dhe nga kĂ«to kĂ«ngĂ« barinjsh kosovarĂ«, qĂ« tregojnĂ« pĂ«r ngjarjet e sĂ« kaluarĂ«s, por tĂ« paregjistruara nga kronologjia. KĂ«to dĂ«shmi arkeologjike, po aq mirĂ« sa edhe kĂ«to tradita tĂ« hershme tĂ« KosovĂ«s provojnĂ« kategorikisht sa mĂ« poshtĂ« vijon: 1. NĂ« pushtimin e parĂ« sllav tĂ« viteve 13351385 krahinat e KosovĂ«s ishin tĂ« banuara nga shqiptarĂ«. 2. Turqit me ardhjen e tyre i gjetĂ«n shqiptarĂ«t nĂ« krahina tĂ« pĂ«rcaktuara. 3. Pushtimi sllav i ka frymĂ«zuar gjithnjĂ« shqiptarĂ«t e KosovĂ«s me ndjenja urrejtjeje. 4. PĂ«rgjatĂ« gjithĂ« shekujve, shqiptarĂ«t kanĂ« qenĂ« nĂ« mazhorancĂ« nĂ« pĂ«rbĂ«rje tĂ« KosovĂ«s. E kundĂ«rta, Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«, qĂ« serbĂ«t shumĂ« para shqiptarĂ«ve i kanĂ« shpĂ«tuar zgjedhĂ«s turke dhe kanĂ« themeluar njĂ« shtet tĂ« pavarur nĂ« Ballkan. MirĂ«po, kĂ«tĂ« sukses tĂ« shtetformimit tĂ« tyre i’a pĂ«rkushtojnĂ« mbrojtjes shumĂ« efikase tĂ« rusĂ«ve, tĂ« cilĂ«t mbas mbretĂ«rimit tĂ« Pjetrit tĂ« Madh shtynin pa pushim popujt sllavĂ« tĂ« Ballkanit pĂ«r tu ngritur, kundĂ«r pushtimit turk, deklaruar kĂ«to vazhdimisht nga Rusia pĂ«r tĂ« krishterĂ«t e Lindjes”. NĂ« histori sqarohet se tĂ« gjitha kryengritjet serbĂ« tĂ« viteve 1383-1877 nuk mundĂ«n tĂ« tejkalonin kufijtĂ« e vetvetes, ndĂ«rsa kryengritjet shqiptare qĂ« shpĂ«rthyen nga Nishi nĂ« tĂ« gjitha krahinat e KosovĂ«s duke pĂ«rfshirĂ« dhe Shkupin para dhe pas datĂ«s 1877, janĂ« tĂ« njohura nĂ« historinĂ« botĂ«rore si kryengritje shqiptare. Shteti serb kurdoherĂ« me drejtuesit e tyre Ă«shtĂ« udhĂ«hequr nga politika pansllaviste e rusĂ«ve, nĂ« veçanti nga viti 1878 pĂ«r t’i shĂ«rbyer idesĂ« sĂ« njĂ« Serbie tĂ« Madhe. Serbet u “prekĂ«n” shumĂ« nga Rusia vetĂ«m, kur u lejua aneksimi i BosnjĂ« dhe HercegovinĂ«s prej Austro-HungarisĂ«, sepse i takonte gjoja SerbisĂ«, asnjĂ«herĂ« tjetĂ«r nuk ka qenĂ« e pakĂ«naqur nga politika pansllave nĂ« Ballkan. NĂ« veçanti nĂ« aleancĂ«n Ballkanike tĂ« luftĂ«s sĂ« vitit 1912, aspiratat pansllaviste tĂ« serbĂ«ve, u mbĂ«shtetĂ«n edhe nga Franca, bile nga politika momentale perverse e austriakĂ«ve pĂ«r t’i shĂ«rbyer copĂ«timit otoman nĂ« favor tĂ« sĂ«rbomalazezĂ«ve me territoret shqiptare. ËshtĂ« e njohur mbrojtja e fuqishme e serbĂ«ve nga superfuqitĂ« e asaj kohe, por me ironike Ă«shtĂ« marrja pĂ«r tĂ« vĂ«rteta historike e tĂ« gjithĂ« mashtrimit publik tĂ« botĂ«s sĂ« civilizuar nĂ« EvropĂ«, qĂ« bĂ«nĂ« serbĂ«t pĂ«r sa i pĂ«rket situatĂ«s etnografike, gjeografike, ekonomike tĂ« KosovĂ«s pĂ«r tĂ« “besuar” pretendimet absurde tĂ« tyre. Ja pretendimet, tĂ« cilat u cilĂ«suan si njĂ« sukses moral dhe material i SerbisĂ« qĂ« nĂ« vitin 1912: 1. TĂ« drejta historike tĂ« serbĂ«ve nĂ« KosovĂ«. 2. Kisha e Deçanit dhe e Ipekut. 3. Myslimanizmin dhe shqiptarizimin e serbĂ«ve nĂ«n regjimin otoman. 4. TĂ« drejtĂ«n pĂ«r tĂ« pushtuar. Faktet historike, nĂ« veçanti nga viti 1912, deri nĂ« vitin 1918 flasin qartĂ« pĂ«r spekulimet e serbĂ«ve me kĂ«to pretendime pĂ«r tĂ« realizuar kĂ«to pika me tĂ« gjitha mĂ«nyrat e sllavizmit. Po tĂ« njohĂ«sh mirĂ« historinĂ«, kĂ«to nocione tĂ« shpikura nga serbĂ«t vetĂ«m po tĂ« bĂ«sh njĂ« udhĂ«tim tĂ« thjeshtĂ« studimesh nĂ« KosovĂ«, mund tĂ« zbulosh shumĂ« shpejt natyrĂ«n e vĂ«rtetĂ« tĂ« kĂ«tyre pretendimeve nga ana e serbĂ«ve qĂ« janĂ« sipĂ«rfaqĂ«sore dhe pa asnjĂ« bazĂ« shkencore. PĂ«r

kĂ«tĂ« çështje autori argumenton si mĂ« poshtĂ«: 1. SerbĂ«t donin tĂ« drejtĂ«n e sundimit tĂ« krahinave tĂ« KosovĂ«s si nĂ« kohĂ«n e krajlit Dushan (1335-1355). MirĂ«po a nuk kanĂ« turqit aziatikĂ«, apo rumunĂ«t e Ballkanit tĂ« drejta shumĂ« mĂ« tĂ« bazuara sipas kĂ«saj teorie serbe, meqenĂ«se ata kanĂ« pushtuar tĂ« njĂ«jtin shtet pĂ«rgjatĂ« shekujsh? 2. SerbĂ«t kanĂ« themeluar mjaft kisha me mermer pĂ«r tĂ« qenĂ« shumĂ« rezistentĂ« nĂ« kohĂ«. Turqit kanĂ« ndĂ«rtuar nĂ« po tĂ« njĂ«jtat krahina me qindra xhami, kanĂ« bĂ«rĂ« koloni dhe kanĂ« turqizuar popullatat indigjene nĂ« njĂ« proporcion mĂ« tĂ« konsiderueshĂ«m. AtĂ«herĂ« çfarĂ« mund tĂ« thuhet pĂ«r shqiptarĂ«t, tĂ« cilĂ«t pĂ«rbĂ«nin banorĂ«t e parĂ« tĂ« kĂ«tyre krahinave, qĂ« dhe i zotĂ«ronin gjatĂ« mijĂ«rave vjetĂ«ve si etnografikisht dhe ekonomikisht? A munden fuqitĂ« e mĂ«dha tĂ« lejonin sakrifikimin e interesave jetĂ«sore tĂ« njĂ« populli, pĂ«r pretendimet legjendare tĂ« serbĂ«ve? KurrĂ«, nĂ« asnjĂ« mĂ«nyrĂ«! Sepse nĂ« kĂ«tĂ« rast, do tĂ« duhej tĂ« sakrifikonin francezĂ«t e Alsas-LorenĂ«s si dhe serbokroatĂ«t e BosnjĂ«-HercegovinĂ«s, duke i lĂ«nĂ« nĂ« zgjedhĂ«n e GjermanisĂ« apo tĂ« Austro-HungarisĂ«, gjĂ« qĂ« do tĂ« ishte diçka, qĂ« nuk duhet tĂ« pĂ«rputhej, as me principet e njĂ« paqeje universale, po as me mentalitetin e njĂ« bote tĂ« civilizuar. TĂ« sakrifikosh pĂ«r disa pretendime absurde tĂ« tilla dhe pĂ«r disa kisha serbe, qindra e mijĂ«ra shqiptarĂ«, tĂ« cilĂ«t kanĂ« mundur tĂ« konservojnĂ«, qĂ« prej kohĂ«ve para historike me çmime tĂ« larta vuajtjesh dhe persekutimesh kombĂ«sinĂ« e tyre, d.m.th tĂ« mohosh ekzistencĂ«n e njeriut dhe tĂ« jetĂ«s. E gjithĂ« historia e KosovĂ«s e pĂ«rbĂ«rĂ« tĂ« paktĂ«n prej 85% shqiptarĂ«sh ka qenĂ« e pĂ«rgjakshme dhe e pandarĂ« nga protestat pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar hakmarrjen serbe. Autori paraqet nĂ« pika tĂ« veçanta, para kancelarive diplomatike europiane tĂ« tilla fakte: 1. TetĂ«dhjetĂ« e pesĂ« pĂ«r qind e popullatĂ«s sĂ« KosovĂ«s, Ă«shtĂ« me kombĂ«si shqiptare, pavarĂ«sisht nga masakrat e panumĂ«rta qĂ« i janĂ« bĂ«rĂ« kĂ«saj popullate. 2. Historia tregon se rezistenca e shqiptarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s nuk ka qenĂ« fiktive gjatĂ« pushtimeve shekullore otomane, edhe pĂ«r faktin se ka pasur pashallarĂ« me origjinĂ« shqiptare nĂ« qeverisje. 3. ShqiptarĂ«t e KosovĂ«s morĂ«n pjesĂ« efektive nĂ« 54 kryengritje shqiptare tĂ« regjistruara nga historia turke. MĂ« tĂ« theksuarat do ti citoj si mĂ« poshtĂ«: a) NĂ« vitin 1968 e gjithĂ« “ShqipĂ«ria e Veriut”, duke pĂ«rfshirĂ« KosovĂ«n deri nĂ« kufijtĂ« e BosnjĂ«HercegovinĂ«s u ngrit nĂ« revoltĂ« masive. KryengritĂ«sit nuk u kĂ«naqĂ«n me QafĂ«n e Kaçanikut,


DOSSIER ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

por marshuan drejt Jugut dhe pushtuan tĂ« gjitha qytetet, pĂ«rveç Shkupit. b) GjatĂ« kongresit tĂ« Berlinit, duke parĂ« qĂ« Serbia ishte njĂ« mbretĂ«ri e pavarur dhe me integritet tĂ« vetin territorial, atĂ«herĂ« shqiptarĂ«t organizuan Lidhjen e Prizrenit mĂ« 1878. Vendimet e Kongresit tĂ« Berlinit e shpallĂ«n ShqipĂ«rinĂ« autonome. c) ShqiptarĂ«t e KosovĂ«s u ngritĂ«n nĂ« vitin 1910, kundĂ«r politikĂ«s panturke tĂ« Turqve tĂ« Rinj, dhe i provuan botĂ«s, qĂ« kombĂ«sia shqiptare Ă«shtĂ« e pacenueshme. NjĂ«kohĂ«sisht, duke e ndjerĂ«, qĂ« Aleanca Ballkanike ishte tashmĂ« e mbyllur, nĂ« veçanti nga diplomatĂ«t rusĂ«, atĂ«herĂ« shqiptarĂ«t e KosovĂ«s vendosĂ«n pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« tĂ« mundur formimin e njĂ« shteti shqiptar tĂ« pavarur, por nĂ« limitet e veta etnografike. KĂ«shtu mĂ« 1912 morĂ«n pjesĂ« nĂ« njĂ« kryengritje tĂ« pĂ«rgjithshme, kundĂ«r ushtrisĂ« turke, pasi pushtuan Shkupin, KumanovĂ«n e duke arritur nĂ« kufijtĂ« juglindorĂ« tĂ« ShqipĂ«risĂ« eliminuan pushtetin e Xhonturqve. d) SerbĂ«t e KosovĂ«s nuk kanĂ« marrĂ« pjesĂ« asnjĂ«herĂ« nĂ« kryengritjet, kundĂ«r turqve dhe se minoriteti i tyre ka qenĂ« i paaftĂ« pĂ«r çdo aktivitet tĂ« kĂ«saj natyre. Masakrat e bĂ«ra kundĂ«r shqiptarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s nĂ« vitet 1912-1915 synonin vetĂ«m nĂ« idenĂ« absurde tĂ« pakĂ«simit tĂ« mazhorancĂ«s shqiptare, gjĂ« qĂ« vazhdoi pĂ«r dhjetĂ« vjet rresht si njĂ« shtypje e pĂ«rgjakshme. f) NĂ«se pretendimet serbe pĂ«r sa i pĂ«rket kombĂ«sisĂ« do tĂ« kishin diçka tĂ« vĂ«rtetĂ«, tĂ« paktĂ«n njĂ« nga kĂ«to kryengritje do tĂ« mbante emrin “kryengritje serbe”. g) Jeta paqĂ«sore dhe shekullore e serbĂ«ve tĂ« KosovĂ«s gjatĂ« pushtimit osman, nuk pĂ«rbĂ«n njĂ« provĂ« shumĂ« domethĂ«nĂ« se mbi minoritetin e madh serb nĂ« krahinat e KosovĂ«s gjatĂ« shekujsh. PĂ«r sa i pĂ«rket fenomeneve tĂ« myslimanizmit dhe tĂ« shqiptarizimit tĂ« serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« kjo nuk pĂ«rbĂ«n tjetĂ«r gjĂ«, veçse njĂ« teori absurde. NĂ« fakt, nĂ« qoftĂ« se pushtimi turk do tĂ« kishte insistuar pak mĂ« shumĂ« pĂ«r turqizimin e serbĂ«ve, atĂ«herĂ« do tĂ« kishte realizuar natyrisht aspiratat e tij kundrejt kĂ«saj etnie. Si mundet shqiptari i KosovĂ«s, qĂ« sipas serbĂ«ve pĂ«rbĂ«nte minorancĂ«n dhe qĂ« ishte i pushtuar nga turqit, tĂ« shqiptarizonte serbĂ«t? Pse ky fenomen i shqiptarizimit nuk ndodhi tek kroatĂ«t, boshnjakĂ«t dhe bullgarĂ«t e myslimanizuar? Ja e vĂ«rteta: krahinat e KosovĂ«s janĂ« shqiptarizuar para dhe pas ardhjes sĂ« romakĂ«ve, serbĂ«ve, venecianĂ«ve dhe turqve, tĂ« cilat kanĂ« mbetur edhe sot si tĂ« tilla. NĂ« qoftĂ« se do tĂ« bĂ«nim njĂ« udhĂ«tim nĂ« KosovĂ« do tĂ« konstatonim, qĂ« krahinat e Shkupit, TetovĂ«s, Gosti-

varit, KumanovĂ«s, PreshevĂ«s, Kaçanikut, Gjilanit, PrishtinĂ«s, Rrozhajt, MitrovicĂ«s, GjakovĂ«s, Prizrenit, PlavĂ«s dhe GucisĂ« janĂ« plot me shqiptarĂ«. NĂ« shekullin e shtatĂ«mbĂ«dhjetĂ« shqipja, ka qenĂ« gjuha zyrtare e qyteteve tĂ« lartpĂ«rmendura. Si pĂ«rfundim, mund edhe tĂ« flasim pĂ«r ekzistencĂ«n e tĂ« drejtĂ«s sĂ« pushtimit nĂ« mes tĂ« shekullit XX, meqĂ« njĂ« konceptim i tillĂ« Ă«shtĂ« tashmĂ« njĂ« kujtim historik. Ndaj pohoj me bindje, se tĂ« vetmit pushtues tĂ« KosovĂ«s nĂ« pikĂ«pamjen etnografike dhe ekonomike janĂ« shqiptarĂ«t. NĂ« rastin kur kjo situatĂ« nuk do tĂ« merret nĂ« konsideratĂ« dhe krahinat e shpĂ«rmendura do t’u jepen regjimit serb, shqiptarĂ«t e KosovĂ«s do ti nĂ«nshtrohen tĂ« paktĂ«n njĂ«rĂ«s nga kĂ«to pika: 1 . Shfarosjen nga serbĂ«t. 2 . Shfarosjen nga revolucionarĂ«t. 3. Emigrimi nĂ« masĂ«. TĂ« sigurt se nuk jemi viktima, tĂ« njĂ« fati antihuman, kemi nderin t’iu lutemi zotĂ«risĂ« tuaj tĂ« ndĂ«rhyni pĂ«r krijimin e njĂ« ShqipĂ«rie etnike dhe tĂ« pavarur”. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« e mbyll kĂ«rkesĂ«n e memorandumit nĂ« emĂ«r tĂ« KosovĂ«s HoxhĂ« Kadria, qĂ« e drejtoi nĂ« prag tĂ« konferencĂ«s pĂ«r paqe, pas LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore dhe para pĂ«rfshirjes nĂ« shtetin artificial te JugosllavisĂ«. Po tĂ« niseshim nga data e shkruar nĂ« kĂ«tĂ« memorandum e deri sot, vĂ«rtetohen mĂ« sĂ« miri argumentet dhe faktet se sa tĂ« drejta dhe tĂ« vĂ«rteta ishin ato. KĂ«shtu nĂ« thelbin e kĂ«tij mĂ«simi historik, qĂ« na jep ky memorandum Ă«shtĂ« pyetja, se ku e mbĂ«shtesin tĂ« drejtĂ«n e tyre serbĂ«t mbi KosovĂ«n? Kur Peja, Shkupi, Prizreni etj, janĂ« qytetet e ngritura, qĂ« nĂ« shekullin e gjashtĂ« para erĂ«s sonĂ«, ndĂ«rsa serbĂ«t erdhĂ«n duke u vendosur nĂ« shekujt VII dhe XI tĂ« erĂ«s sonĂ«. Pra, pas 1400 vjetĂ«sh mĂ« mbrapa. Vatrat e kulturĂ«s, ato fetare siç pretendojnĂ« serbĂ«t qĂ« janĂ« ngritur prej tyre si ortodoksĂ«, qĂ« janĂ« nuk argumentojnĂ« asgjĂ«. KĂ«to kisha u ngritĂ«n mbi kishat e mĂ«parshme mĂ« tĂ« vjetra shqiptare, sepse tĂ« gjitha kishat ortodokse kanĂ« njĂ« pozicion nĂ« vendosjen e tyre. Nisur nga kjo “tezĂ«â€ serbe, atĂ«herĂ« duhet tĂ« pranojmĂ« se edhe turqit, qĂ« kanĂ« ngritur xhaminĂ« nĂ« shekullin e XI nĂ« VjenĂ« tĂ« AustrisĂ« na del, sikur e paskan krijuar ata kĂ«tĂ« shtet?! Pra, njĂ« pushtues, qĂ« ka tĂ« drejtĂ« tĂ« ngrejĂ« diçka tĂ« tijĂ«n, nuk e argumenton dot para ekzistencĂ«n e tij ose ngritjen e njĂ« kombi paraardhĂ«s thjesht me emĂ«rtimet, qĂ« ai i vĂ«, kur e uzurpon njĂ« vend. Edhe pretendimi se Prizrenin e kanĂ« ngritur serbĂ«t dhe gjoja paskĂ«shim tĂ« njĂ«jtĂ«n histori me ta gjatĂ« mbretĂ«rimit tĂ« tyre 300 vjeçar nĂ« KosovĂ«,

nuk Ă«shtĂ« i bazuar nĂ« asnjĂ« tĂ« dhĂ«nĂ« shkencore. Logjika e fakteve tĂ« tilla do tĂ« çonte, sipas sĂ«rbĂ«ve, qe edhe MarsejĂ«n nĂ« FrancĂ« e ngritĂ«n nĂ« fillim grekĂ«t, ashtu si edhe mjaft qytete tĂ« SpanjĂ«s i ngritĂ«n arabĂ«t. AtĂ«herĂ«, a mund tĂ« quhen, sipas serbĂ«ve kĂ«to qytete, greke apo arabe?! Le t’i referohemi njĂ« momenti tjetĂ«r historik, kur fati i KosovĂ«s duhej tĂ« kishte marrĂ« drejtimin e merituar pĂ«r tĂ« fituar pavarĂ«sinĂ«. Pse? Shansi i tretĂ« historik Ă«shtĂ« nĂ« aktualitetin e vitit 2006 dhe dokumentet provojnĂ« domosdoshmĂ«rinĂ«, qĂ« gjynahet e historisĂ« tĂ« mos na pĂ«rsĂ«riten mĂ«, sepse çdo durim e pĂ«sim e ka njĂ« limit pĂ«rfundimtar. E vĂ«rteta e dokumentuar pĂ«r KonferencĂ«n e Bujanit. Vlera e botimit tĂ« njĂ« dokumenti tĂ« pabotuar mĂ« parĂ« pĂ«r motive tĂ« ndryshme (pse jo, edhe pĂ«r censurĂ«), por e interpretuar nĂ« mĂ«nyrĂ« subjektive nga dĂ«shmitarĂ«t okularĂ« dhe pjesĂ«marrĂ«sit e kĂ«saj konference, sipas porosive tĂ« shkollĂ«s historike enveriste, e ka lĂ«nĂ« kĂ«tĂ« ngjarje madhore deri sot nĂ« hije, pa e vendosur nĂ« rrolin e vet tĂ« vĂ«rtetĂ« pĂ«r fatin e KosovĂ«s. Pse? Çështja qĂ«ndron, se nĂ« fund tĂ« vitit 1943 dhe nĂ« fillim tĂ« vitit 1944 Kosova ndodhesh nĂ« prag tĂ« idealit pĂ«r liri, por edhe e mashtruar nga lufta e pĂ«rbashkĂ«t nacionalçlirimtare e komunistĂ«ve tĂ« Titos dhe tĂ« Enverit, na josh, qĂ« tĂ« mos bĂ«hemi pĂ«rsĂ«ri pre e kĂ«tyre mashtrimeve pĂ«r njĂ« bashkekzistencĂ« tĂ« fateve tĂ« KosovĂ«s dhe tĂ« SerbisĂ«, aktualisht nĂ« kushtet e reja historike pĂ«r zgjidhje. PikĂ«risht kĂ«tu qĂ«ndron mĂ« tepĂ«r vlera e kĂ«tij dokumenti pĂ«r zbardhjen e tĂ« vĂ«rtetĂ«s, ashtu siç ka ndodhur pĂ«rballĂ« interpretimeve tĂ« gabuara, qĂ« janĂ« botuar deri mĂ« sot. Pa dashur tĂ« bĂ«j oponencĂ«n lidhur me kĂ«to shkrime pĂ«r KonferencĂ«n e Bujanit nga viti 1945-2005 mendoj se komunikimi i drejtpĂ«rdrejtĂ« me dokumentin origjinal tĂ« kĂ«saj ngjarje do tĂ« jetĂ« mĂ« e dobishme dhe mĂ« efikase. Ftoj nĂ« kĂ«tĂ« çështje edhe gjykimin e dĂ«shmitarĂ«ve okularĂ«, qĂ« janĂ« gjallĂ« sot, pjesĂ«marrĂ«s tĂ« kĂ«saj konference, nĂ« veçanti nga treva e KosovĂ«s pĂ«r tĂ« analizuar qĂ«ndrimin e saktĂ«, ose tĂ« pasaktĂ« nĂ« ballafaqim me problemet qĂ« pasqyron ky procesverbal origjinal. NĂ« historiografinĂ« shqiptare pĂ«r KosovĂ«n me konferencĂ«n e Bujanit, Ă«shtĂ« spekuluar mjaft dhe pĂ«r pasojĂ« nĂ« histori, Ă«shtĂ« e mbushur me ekuivoke, ku mĂ« tepĂ«r fajĂ«sohet regjimi i Enverit dhe i Titos, se sa nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« shovinizmi shekullor i SerbisĂ«. PĂ«r mendimin tim, gjykimi i kĂ«saj konference nĂ« histori vjen pas konferencĂ«s sĂ« PezĂ«s mĂ« 16.9.1942, duke u nisur nga misioni dhe ideja kombĂ«tare e luftĂ«s çlirimtare nĂ« mbarĂ« trevĂ«n shqiptare. NĂ« kĂ«tĂ« dokument zbulohet deformimi sllav i bĂ«rĂ« pĂ«r bashkimin e KosovĂ«s me ShqipĂ«rinĂ« gjoja nĂ« emĂ«r tĂ« vetĂ«vendosjes. KĂ«ndvĂ«shtrimi Ă«shtĂ« i ngushtuar thjesht i njĂ«anshĂ«m dhe parĂ« vetĂ«m pĂ«r palĂ«n antifashiste, duke pĂ«rjashtuar tĂ« gjithĂ« antikomunistĂ«t e KosovĂ«s. Ajo, qĂ« Ă«shtĂ« spekuluar me ndjenjat e popullit tĂ« KosovĂ«s, ka tĂ« bĂ«jĂ« me vĂ«nien pĂ«rballĂ« tĂ« dokumenteve tĂ« KartĂ«s sĂ« Atlantikut, KonferencĂ«s sĂ« MoskĂ«s dhe tĂ« Teheranit, tĂ« cilat u pĂ«rdorĂ«n pĂ«rballĂ« pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« KonferencĂ«s sĂ« Bujanit pĂ«r tĂ« fituar kohĂ« dhe pritur fatin e tyre pĂ«r vetĂ«vendosje, sipas Titos dhe Enverit nĂ« pĂ«rputhje me kĂ«to dokumente. Duke besuar kĂ«tĂ« lloj mashtrimi me dokumente tĂ« institucioneve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« cilat pjesĂ«marrĂ«sit nuk i njihnin fare nĂ« pĂ«rmbajtje, u bĂ« si devizĂ« e luftĂ«s kundĂ«r okupatorit italian dhe gjerman qĂ«llimi kryesor, ndĂ«rsa çështja e pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s u ngatĂ«rrua me ngarkesa ideologjike komuniste tĂ« sllavizmit. Ana tjetĂ«r ishte, qĂ« Kosova kishte qenĂ« nĂ« pĂ«rbĂ«rje tĂ« JugosllavisĂ«, si shtet dhe Lufta e DytĂ« BotĂ«rore e pĂ«rfshiu nĂ« ato formacione ushtarake tĂ« atij shteti dhe nuk u kuptua, se pushtimi serb kishte qĂ«nĂ« asimilues dhe jo çlirues pĂ«r KosovarĂ«t, prandaj pĂ«rçarja ka qenĂ« e madhe, midis kosovarĂ«ve, para faktit se kush ishte armiku parĂ«sor pĂ«r ta. Kjo simbiozĂ« e pushtimit tĂ« dyfishtĂ« tĂ« KosovĂ«s, tĂ« atij shekullor serb dhe atij nazifashist tĂ« ardhur nga jashtĂ« e ngatĂ«rroi nocionin çlirimit tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« KosovĂ«s, prej dy armiqve tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, pĂ«r tĂ« zgjedhur nĂ« histori, se cili ishte mĂ« kryesori prej tyre. Konferenca e Bujanit nga Enverizmi pothuajse u la nĂ« heshtje pas prishjes me titistĂ«t, dhe premtimit pĂ«r vetĂ«vendosje, pas çlirimit nga nazifashistĂ«t, siç vendosĂ«n pĂ«rfaqĂ«suesit e KosovĂ«s atje. NdĂ«rsa titizmi e la nĂ« heshtje vetĂ«vendosjen, pas çlirimit nga nazifashistet dhe dĂ«noi, si palĂ« me armiqtĂ«, tĂ« gjithĂ« antikomunistĂ«t, nĂ« veçanti ata qĂ« donin largimet e serbĂ«ve nga toka e tyre. Ashtu si nĂ« KonferencĂ«n e PezĂ«s, qĂ« u bĂ« mashtruese parulla fillestare: “ i

»

19

ftojmĂ« tĂ« gjithĂ« patriotĂ«t e ndershĂ«m pa dallim kombĂ«sie, feje, tendence politike e pozite shoqĂ«rore...” Edhe nĂ« KonferencĂ«n e Bujanit ndarja e kosovarĂ«ve nĂ« dy llogore “nĂ« antifashistĂ« dhe reaksionarĂ«â€ e dĂ«noi ardhmĂ«ninĂ« e KosovĂ«s brenda suazĂ«s sllave. Historiografia shqiptare e dokumentuar me pĂ«rvojĂ«n e kĂ«saj konference nuk Ă«shtĂ« argumentuar shkencĂ«risht, por me trajtim klasor dhe e dĂ«mtuar nĂ« vlerĂ«n reale tĂ« zhvillimit tĂ« saj. PĂ«r kĂ«tĂ« qĂ«llim po i referohem dokumentit origjinal me siglĂ«n 22.E.34, ku shtatĂ« faqe material i pĂ«rket rezolucionit tĂ« kĂ«saj konference, pesĂ« faqe i pĂ«rkasin thirrjeve tĂ« kĂ«saj konference tĂ« drejtuar popujve tĂ« KosovĂ«-MetohisĂ«, vĂ«llezĂ«rve shqiptarĂ« dhe malazezĂ«, dhe nĂ« pĂ«rfundim janĂ« gjashtĂ« faqe material me zgjedhje tĂ« kryesisĂ«, anĂ«tarĂ«ve tĂ« kĂ«shillit nacionalçlirimtar dhe formacioneve luftarake nacionalçlirimtare. Pa dashur tĂ« riprodhoj tĂ« gjithĂ« materialet, po shkĂ«pus disa paragrafĂ« nga pĂ«rmbajtja e kĂ«saj konference: Konferenca e parĂ« e kĂ«shillit nacionalçlirimtar pĂ«r KosovĂ«-Metohi (31.12.1943-1,2.1.1944). I. Rezolucion: Konferenca I e KĂ«shillit Nacionalçlirimtar pĂ«r KosovĂ«n dhe Rrafshin e Dukagjinit Ă«shtĂ« mbajtur nĂ« katundin Bujan-Krasniq tĂ« rrethit tĂ« KosovĂ«s. PĂ«rfaqĂ«sues nga tĂ« gjitha viset e KosovĂ«s e Rrafshit tĂ« Dukagjinit: shqiptarĂ«, serbĂ« e malazezĂ«. NacionalistĂ«, komunistĂ«, rinia antifashiste, rinia komuniste, gra antifashiste, pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« UshtrisĂ« Nacionalçlirimtare tĂ« frymĂ«zuar nga ideali i naltĂ« pĂ«r bashkimin e tendencave politike pĂ«r zhvillimin dhe bashkimin e popujve tĂ« KosovĂ«s dhe tĂ« rrafshit tĂ« Dukagjinit, dhe pĂ«r forcimin e luftĂ«s sĂ« armatosur tĂ« organizuar tĂ« popujve tanĂ«, kundĂ«r zaptuesve fashistĂ« dhe shĂ«rbĂ«torĂ«ve tĂ« tyre, u mblodhĂ«n nĂ« çastin kur situata e jashtme dhe e brendshme Ă«shtĂ« e qartĂ« dhe shqyrtuan punĂ«n e deritanishme tĂ« kĂ«shillave nacionalçlirimtare dhe zgjodhĂ«n kryesinĂ« e KĂ«shillit Nacionalçlirimtar. Konferenca konstatoi: a) ngjarjet ndĂ«rkombĂ«tare po zhvillohen me shpejtĂ«si tĂ« madhe nĂ« dĂ«m tĂ« fashizmit gjerman, disfata e tĂ« cilit Ă«shtĂ« e paevitueshme dhe e afĂ«rt. PĂ«rpjekjet dhe lufta e Bashkimit Sovjetik, qĂ« ka shpartalluar kuçedrĂ«n fashiste e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« vend çlirimtarin e popujve tĂ« robĂ«ruar... Ushtria anglo-amerikane, pĂ«rparon nĂ« Itali e ndihmuar dhe nga vetĂ« lufta e pjesĂ«s liridashĂ«se tĂ« popullit italian, i bĂ«n tĂ« mundshme aksionet mĂ« tĂ« gjĂ«ra kundĂ«r GjermanisĂ« fashiste. Konferenca e fundit e MoskĂ«s, Mbledhja dhe Deklarata e Teheranit, kanĂ« pĂ«rforcuar aleancĂ«n e fuqishme e tĂ« sinqertĂ«, ndĂ«rmjet Bashkimit Sovjetik, AnglisĂ«, AmerikĂ«s pĂ«r hapjen e frontit tĂ« dytĂ« dhe sulmit direkt nĂ« fortesĂ«n hitlerjane nga Lindja, Jugu dhe PerĂ«ndimi. Lufta e popujve tĂ« robĂ«ruar po shkon, duke marrĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tepĂ«r karakterin e kryengritjes sĂ« pĂ«rgjithshme dhe tĂ« armatosur popullore, si nĂ« FrancĂ«, Greqi, Poloni, ShqipĂ«ri, e vende tĂ« tjera, duke shpejtuar thyerjen e fashizmit. Vendin e parĂ« nĂ« LuftĂ«n Nacionalçlirimtare tĂ« popujve tĂ« robĂ«ruar e zĂ«nĂ« popujt e JugosllavisĂ«...Prej luftĂ«s sĂ« saj Ushtria Nacionalçlirimtare e JugosllavisĂ«, Ă«shtĂ« njohur nga aleatĂ«t, si njĂ« aleat i pavarur dhe i barabartĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« luftĂ« janĂ« krijuar kushtet dhe Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i mundshĂ«m formimi i Komitetit Nacionalçlirimtar me nĂ« krye komandantin e UshtrisĂ« Nacionalçlirimtare mareshalin Tito. Ky komitet paraqet garancinĂ« pĂ«r çlirimin e tĂ« gjithĂ« popujve tĂ« JugosllavisĂ«, pĂ«r pavarĂ«sinĂ« e tyre, pĂ«r tĂ« drejtat e tyre tĂ« barabarta dhe tĂ« drejtĂ«n pĂ«r vetĂ«vendosje, deri nĂ« shkĂ«putje. b) Lufta I imperialiste merr fund me traktatin e VersajĂ«s, i cili pĂ«rveç padrejtĂ«sive tĂ« tjera krijoi edhe JugosllavinĂ« pĂ«r tĂ« kĂ«naqur klikĂ«n hegjemoniste tĂ« serbomĂ«dhenjve me nĂ« krye mbretin AleksandĂ«r. Kjo Jugosllavi e krijuar pa e pyetur popullin dhe kundĂ«r vullnetit tĂ« popullit, ka qenĂ« vendi tipik i shtypjes kombĂ«tare politike dhe ekonomike tĂ« EvropĂ«s. Populli shqiptar i KosovĂ«s dhe Rrafshit tĂ« Dukagjinit, jo vetĂ«m qĂ« ka qenĂ« i shtypur, politikisht, kombĂ«tarisht dhe ekonomikisht, por edhe i nĂ«nshtruar shfarosjes fizike. I janĂ« mohuar tĂ« gjitha tĂ« drejtat kombĂ«tare (mungesa e shkollave nĂ« gjuhĂ«n amtare, pengimi i zhvillimit politik e kulturor, tĂ« ashtuquajturit pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« tij kanĂ« qenĂ« axhenda besnike tĂ« klikĂ«s hegjemoniste tĂ« serbomĂ«dhenjve pĂ«r plaçkitje dhe shtypje. Kulmi i shfrytĂ«zimit ekonomik, ka qenĂ« reforma agrare, qĂ« kishte pĂ«r qĂ«llim tĂ« nxiste urrejtjen shoviniste nĂ« mes popullit shqiptar, serb dhe malazez, pĂ«r ti varfĂ«ruar shqiptarĂ«t nĂ« njĂ« shkallĂ« tĂ« tillĂ«, sa tĂ« detyrohen tĂ« shpĂ«rngulen, pĂ«r tĂ« formuar njĂ« mbĂ«shtetje reaksioni me kĂ«lyshĂ«t reaksionarĂ« nĂ« KosovĂ« e Rrafsh tĂ« Dukagjinit mbas shkatĂ«rrimit tĂ« JugosllavisĂ«, si popull pa vetĂ«dije tĂ« mjaftueshme politike. (vijon numrin e ardhshĂ«m)


20

«

Kulturë

Luli

Bitri,

“MĂ« nĂ« fund nĂ« shtĂ«pi” P

Ă«r publikun shqiptar u bĂ« e njohur veç tĂ« tjeave gjatĂ« lojĂ«s nĂ« filmin e regjisorit Bujar Alimani, “Amnistia”. Por aktorja Luli Bitri Ă«shtĂ« vlerĂ«suar sĂ« shumti edhe nĂ« tĂ« tjerĂ« role. NjĂ« prej tyre ka qenĂ« ai nĂ« “Dimmi che destino avrĂČ”, pĂ«r tĂ« cilin gjithashtu Ă«shtĂ« vlerĂ«suar. E ndarĂ« mes ItalisĂ« dhe TiranĂ«s, duket se Bitri do tĂ« kthehet “MĂ« nĂ« fund nĂ« shtĂ«pi”. Aktorja Ă«shtĂ« pĂ«rzgjedhur nga regjisori shqiptar Kreshnik Saraçi pĂ«r njĂ« rol nĂ« filmin e tij artistik “MĂ« nĂ« fund nĂ« shtĂ«pi”, qĂ« do tĂ« nisĂ« pas disa kohĂ«sh xhirimet. Bitri do tĂ« kthehet nĂ« TiranĂ« me rolin e bashkĂ«shortes nĂ« njĂ« çift. NĂ« qendĂ«r tĂ« filmit Ă«shtĂ« njĂ« udhĂ«tim familjar. KatĂ«r pjesĂ«tarĂ« tĂ« njĂ« familjeje bĂ«jnĂ« njĂ« rrugĂ« tĂ« gjatĂ« pĂ«r t’u kthyer nĂ« shtĂ«pi. Ata po kthehen nga varrimi i babait tĂ« burrit ose gjyshit tĂ« fĂ«mijĂ«ve. NjĂ« udhĂ«tim i lodhshĂ«m, nĂ«pĂ«rmjet tĂ« cilit, dalin nĂ« pah tĂ« gjitha problemet e kĂ«saj familjeje. Mungesa e komunikimit midis brezave dhe gjithashtu e asaj nĂ« çift. VetĂ«m para disa kohĂ«sh, aktorja Bitri u vlerĂ«sua me tre çmime nĂ« festivale tĂ« ndryshme tĂ« filmit. I fundit ishte çmimi i marrĂ« nĂ« Napoli nĂ« edicionit XIII tĂ« Festivalit “Napoli Cultural Classic”. Para kĂ«tij çmimi, ajo Ă«shtĂ« vlerĂ«suar edhe me dy tĂ« tjerĂ« pĂ«r rolin e luajtur pĂ«r rolin e AlinĂ«s nĂ« “Dimmi che destino avrĂČ”.

“Pacienti i Dr Frojdit”, figura e Hitlerit nĂ« Gjilan

P

remiera “Pacienti i Dr Frojdit”, nĂ« teatrin e Gjilanit ishte njĂ« nga veprat e realizuara mirĂ« dhe tĂ« pritura ngrohtĂ« prej publikut gjatĂ« sezonit. Vepra e autorit Miro Gavran e vĂ«nĂ« nĂ« skenĂ«n e teatrit tĂ« Gjilanit nga regjisori Erson Zymberi, me aktorĂ«t Muharrem Sylejmani, Mejreme Berisha e Ali Demi, bĂ«ri qĂ« publiku qĂ« nga fillimi e deri nĂ« fund tĂ« shfaqjes ta ketĂ« vĂ«mendjen e pĂ«rqendruar maksimalisht nĂ« shfaqje. Aktori Muharrem Sylejmani solli nĂ« skenĂ« njĂ« diktator si Adol Hitler dhe bashkĂ« me figurĂ«n e diktatorit ai solli shkĂ«lqyeshĂ«m edhe problemin e tij me impotencĂ«n, pamundĂ«sinĂ« e tij pĂ«r tĂ« kryer marrĂ«dhĂ«nie seksuale me tĂ« dashurĂ«n e tij, KristinĂ«n, dhe pastaj kokĂ«fortĂ«sia e tij pĂ«r tĂ« mos e pranuar se faji Ă«shtĂ« i tij, por i tĂ« dashurĂ«s. Situata tĂ« tilla tek kjo shfaqje me njĂ« dialog tĂ« ndĂ«rtuar mirĂ« e lojĂ« tĂ« shkĂ«lqyeshĂ«m tĂ« Sylejmanit (Hitlerit) e BerishĂ«s (KrisitnĂ«s), e plotĂ«suar edhe nga roli i Demit (Dr Frojdit), bĂ«ri qĂ« pikĂ«risht kĂ«to tĂ« ishin ato pjesĂ« tĂ« komedisĂ« nĂ« kĂ«tĂ« shfaqje groteske, qĂ« u vlerĂ«suan nga publiku nĂ« sallĂ«, qĂ« nuk pĂ«rtonte t’i pĂ«rcillte kĂ«to skena edhe me duartrokitje.

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

Miku im Admirali, rrëfimet e Liviu Lungut rigjina e tij është shqiptare. Ndaj ai ka një pjesë shqipO tare të përcjellë edhe përmes rrëfimeve të gjyshes së tij. Tani, një pjesëz e rrëfimeve të Lungut vjen për publikun

e ShqipĂ«risĂ« pĂ«rmes librit tĂ« tij “Miku im Admirali” qĂ« do tĂ« promovohet sot nĂ« ambientet e MinistrisĂ« sĂ« KulturĂ«s. Liviu Lungu, ka lindur nĂ« KonstancĂ« mĂ« 15 prrill 1962. I ati i gjyshes nga ana e nĂ«nĂ«s, Andrei Vangjeli, tregtar me origjinĂ« nga Krina e GjirokastrĂ«s, mbĂ«rriti nĂ« Rumani, dhe u vendos nĂ« KonstancĂ« (1905). Gjyshja e tij, Sevasta, lindur nĂ« 1903 nĂ« ShqipĂ«ri, ishte fĂ«mija i dytĂ«. U martua nĂ« KonstancĂ« dhe pati dy vajza, njĂ«ra syresh ishte Aretia, e Ă«ma e shkrimtarit Liviu Lungu. NĂ« fĂ«mijĂ«rinĂ« e tij kanĂ« lĂ«nĂ« gjurmĂ« rrĂ«fimet e gjyshes, legjendat me lĂ«ndĂ« shqiptare.

Kanë thënë për librin...

Ja... pse tĂ« mos jetĂ«: “[...] strategjinĂ« mbizotĂ«ruese konceptuale e paraqet synimi drejt misterit, ezoterismit, drejt sugjerimeve tĂ« inicimit dhe metafizike qĂ« gjakojnĂ« domethĂ«nie absolute. “Liviu Lungu Ă«shtĂ« njĂ« prozator i thellĂ«, i interesuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« posaçme pĂ«r hapĂ«sirĂ«n arkitekturale tĂ« epikes, tĂ« udhĂ«hequr me inteligjencĂ« dhe imagjinatĂ«.” Dorin Măran, “Forca dhe proliksitet”, Romania Literara, nr. 50, Bukuresht, dhjetor 2000 “Libri mund tĂ« konsiderohet njĂ« roman historik dhe, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, njĂ« roman-parabolĂ«... ...qĂ« gjendet nĂ« zonĂ«n e fantastikes, tĂ« onirikes... ... njĂ« himn lutje pĂ«r Detin...” Stefan Cucu, in volumul “Portrete Literare”, Constanta, ed. Ex Ponto, 2002 “NjĂ« personazh, sikur ka dalĂ« nga teatri ekspresionist i Lucian Blaga-s, e kuptojmĂ« mĂ« thellĂ«sisht nĂ« tekstin e Liviu Lungut ...” Vasile Spiridon, nĂ« vĂ«ll. “Regjistrimi nĂ« orbitĂ«â€, Jash, 2008. “NĂ« veprat e Liviu Lungut takojmĂ« botĂ«n shqiptare tĂ« filtruar nga kujtimet afektive tĂ« gjyshes, njĂ« botĂ« nĂ« kufijtĂ« e legjendĂ«s dhe sureales. NdonĂ«se shkrimtari nuk ka qenĂ« asnjĂ«herĂ« nĂ« ShqipĂ«ri, proza e tij popullohet nga personazhe shqiptare, me peizazhe shqiptare, me dashuri shqiptare. Prozatori ndĂ«rton njĂ« gjeografi shpirtĂ«rore, duke ruajtur tĂ« gjalla viset e Ă«ndrrave tĂ« gjyshes, dashurinĂ« pĂ«r vendlindjen e munguar dhe kĂ«rshĂ«rinĂ« pĂ«r tĂ« gjetur njĂ« pjesĂ« tĂ« rrĂ«njĂ«ve gjenetike...” Dr. Luan Topçiu

“Tre motrat”, premierĂ« me aktorĂ« tĂ« rinj Regjisorja Arjeta Dhimo ka pĂ«rzgjedhur qĂ« skenĂ«n e teatrit ta zhvendosĂ« te ish-blloku i magazinave te Tirana Ekspres, pasi ky ambient i shkon pĂ«rshtat pjesĂ«s “Tre motrat”. Drama me 4 akte “Motrat”e Çehovit, i Ă«shtĂ« besuar prej saj aktorĂ«ve tĂ« rinj nĂ« moshĂ« dhe Dhima mendon se, vepra edhe pse Ă«shtĂ« shkruar shume vite mĂ« parĂ«, i flet mjaft mirĂ« aktualitetit. NjĂ« prej tyre Ă«shtĂ« aktori Andi Begolli, i cili ka dy sfida, jo vetĂ«m tĂ« luajĂ« rolin e njĂ« burri 65 vjeçar, por dhe tĂ« dehur, çka Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r realizimet mĂ« tĂ« vĂ«shtira nĂ« skenĂ«. Shfaqja ‘Tre motrat’ e Çehovit do tĂ« ketĂ« premierĂ«n e saj sonte. Projekti Ă«shtĂ« mbĂ«shtetur nga Qendra e KombĂ«tare e Artit dhe KulturĂ«s nĂ« MinistrinĂ« e Turzimit, KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sporteve.

“TĂ« lumshin duart” nĂ« galerinĂ« “Zeta” Artistja Elizabeth M. Claffey Ă«shtĂ« artistja e rradhĂ«s qĂ« ekspozon krijimtarinĂ« e saj nĂ« galerinĂ« e artit “Zeta” nĂ« TiranĂ«. E ka titulluar “TĂ« lumshin duart” ekspozitĂ«n e saj, e cila do tĂ« qĂ«ndrojĂ« e hapur deri mĂ« datĂ« 17 Korrik. Galeria “Zeta” nĂ« aktivitetin e saj Ă«shtĂ« e fokusuar nĂ« artet pamore qĂ« promovojnĂ« praktika bashkĂ«punimi dhe profesionale me artistĂ« dhe kuratorĂ«, kĂ«rkues dhe kritikĂ«, studiues dhe profesionistĂ« tĂ« artit, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« krijimin e njĂ« skene aktive tĂ« artit bashkĂ«kohor nĂ« ShqipĂ«ri. QĂ«llimi duket se Ă«shtĂ« kultivimi dhe promovimi i artit bashkĂ«kohor, nĂ«pĂ«rmjet ekspozitave, prezantimeve, projekteve tĂ« bashkĂ«punimeve nĂ« nivel vendor, rajonal, ndĂ«rkombĂ«tar si dhe aktiviteteve tĂ« tjera kulturore.


Kulturë » 21

‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

“Heda Gabler”,

drama në skenë

“Shota”,

shtĂ« njĂ« dramĂ« e Ibsen, ajo qĂ« do tĂ« shfaqet kĂ«to ditĂ« Ë premirĂ« pĂ«r publikun nĂ« kryeqytet. “Heda Gabler” do tĂ« vijĂ« nga regjisorja Velina Muçolli, e cila do tĂ« ngjisĂ«

vend të dytë në Festivalin e Stambollit

A

nsambli KombĂ«tar i KĂ«ngĂ«ve dhe Valleve “Shota” nga Prishtina Ă«shtĂ« nderuar nĂ« arenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare. NĂ« Festivalin e 14-tĂ« NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« KulturĂ«s dhe Artit nĂ« Bujukçemece, nĂ« periferi tĂ« Stambollit, trupa e kĂ«tij ansambli ka zĂ«nĂ« vendin e dytĂ«. Ismet Bogujevci, drejtori i ansamblit, bĂ«ri tĂ« ditur se juria profesionale e festivalit, nĂ« pĂ«rbĂ«rje tĂ« sĂ« cilĂ«s kanĂ« qenĂ« pĂ«rfaqĂ«suesit e HolandĂ«s, KoresĂ« Jugore, GjermanisĂ«, Brazilit dhe Filipineve, e ka vlerĂ«suar prezantimin e

ansamblit “Shota” si njĂ«rin ndĂ«r prezantimet mĂ« tĂ« bukura dhe mĂ« tĂ« kompletuara. Bogujevci tha se juria i ka vlerĂ«suar tĂ« gjitha elementet e paraqitjes sĂ« ansamblit, sidomos koreografinĂ«, lojĂ«n e trupĂ«s sĂ« valltarĂ«ve dhe kostumet e larmishme. Ai tha gjithashtu se juria i ka pĂ«rmendur si argument edhe impresionet e shikuesve tĂ« festivalit, shumĂ« prej tĂ« cilĂ«ve kanĂ« qenĂ« turistĂ« tĂ« huaj. NĂ« Festivalin e Bujukçemexhes kanĂ« marrĂ« pjesĂ« ansamblet apo grupet folklorike tĂ« 22 shteteve nga Evropa, Azia,

Afrika dhe Amerika e Jugut. Ansambli “Shota” Ă«shtĂ« prezantuar me njĂ« kolazh vallesh karakteristike tĂ« krahinave tĂ« ndryshme shqiptare, tĂ« pĂ«rgatitura nga koreografĂ« tĂ« ndryshĂ«m shqiptarĂ«. Pas pĂ«rfundimit tĂ« festivalit ne Bujukçekexhe, trupa e Ansamblit “Shota” ka udhĂ«tuar pĂ«r nĂ« Bursa, ku do tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« Festivalin NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Valleve Popullore. Edhe nĂ« kĂ«tĂ« festival, i cili ka njĂ« traditĂ« mbi 50 vjeçare, “Shota” do tĂ« prezantohet me valle popullore tĂ« krahinave shqiptare.

në skenë mjaft aktorë të rinj. Mes tyre përmendim emra, si: Ina Morinaj, Ergys Malsia, Aleksandër Grami, Benada Mulla, Jaho Guma, Iris Canaj. Heda është personazhi, i cili sjell dramën familjare dhe atë në çift. Një grua e sapo martuar, kur kthehet nga muaji i mjaltit lë të kuptoj se është shtatzënë. Qëndrimi i saj është i ftohtë dhe i ashpër në familjen Tesman, me bashkëshortin dhe hallën e tij. Prejardhja e saj nga një familje aristokrate dhe e ngritur e bën të dyshojë nëse Tesman është burri i saj ideal ose jo. Z. Tesman sapo ka kryer doktoraturën dhe është kthyer të jetojë në shtëpinë e tij ku ende merr të ardhura për jetesë nga halla e tij. Eljert Lovborg, dikur një pijanec i rëndomtë dhe njeri me sjellje jo të mirë, tashmë është rikthyer në normalitet dhe ka përfunduar studimet e tij. Eljert i rikthehet kujtimeve dhe kohëve që ka kaluar me Heden, e rikërkon për të qenë sërish bashkë. Gjyqtari Brack ndërsa kupton të gjithë situatën dhe rrezikun, për t`ia marrë Eljert Hedën, e këshillon atë si mik që të mos e pranojnë një njeri të tillë si mik në shtëpinë e tyre, sepse në të kundërt ai nuk do pranonte më të vizitonte shtëpinë e tyre. Loja e preferuar e Hedës me pistoleta bëhet edhe shkaku për shkatërrimin e gjithçkaje dhe gruaja ambicioze dhe e brishtë i jep fund gjithçkaje që sapo ka nisur. Kostumet, të sjella në kohë, duket se do të luajnë një rol të rëndësishëm, e sipas regjisores, dekori i akullt dhe me ngjyra të ftohta do të sjellë imazh dhe dimension tjetër. Skena e kostumet mbajnë emrin e Enisa Arapit. As. regjisore e shfaqjes është Iris Canaj. Muzika live, përmes një orkestre është një tjetër element interesant për shfaqjen.

VEPRA TË HUAJA E SHQIPTARE NË NJË KONCERT SIMFONIK anĂ« pjesĂ« tĂ« njohura nga kriJe botĂ«rore, jimtaria e autorĂ«ve shqiptarĂ« tĂ« cilat do tĂ« vijnĂ«

nĂ« njĂ« koncert tĂ« veçantĂ« nĂ« hollin “Gjon Simoni” nĂ« ambientet e Radio Tirana. Orkestra Simfonike e RTSH, nĂ« drejtimin e dirigjentit Oleg Arapi do tĂ« sjellĂ« njĂ« shfaqje tĂ« bukur pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« pĂ«lqejnĂ« muzikĂ«n simfonike. PĂ«r kĂ«tĂ« lloj publiku, Arapi Ă«shtĂ« njĂ« emĂ«r, i cili ka marrĂ« jo pak vlerĂ«sime dhe tituj, mes tĂ« cilĂ«ve sĂ« fundi edhe medaljen “Pushkin”. NĂ« program do tĂ« interpretohen: Koha e parĂ« e koncertit tĂ« Mozartit Nr. 23, nĂ« A major, luajtur nga pianisti i talentuar 9 vjeçar Orenc Graca; Koncerti Nr. 1 nĂ« E minor i Chopenit, luajtur nga pianisti Kostandin Trako, njĂ« pianist me njĂ« tĂ« ardhme, si dhe Premiera e SimfonisĂ« Nr. 1 “ApoteozĂ« e Shekullit tĂ« Ri” tĂ« kompozitores Diana Ziu. “Simfonia e kompozitores Diana Ziu, sikurse edhe veprat e shumĂ« kompozitorĂ«ve bashkĂ«kohĂ«s tĂ« saj, Ă«shtĂ« e bazuar nĂ« tema tĂ« muzikĂ«s tĂ« muzikĂ«s popullore shqiptare dhe tĂ« kĂ«ngĂ«ve tĂ« luftĂ«s pĂ«r liri. Si zakonisht edhe nĂ« kĂ«tĂ«

Oleg Arapi, së shpejti edhe një koncert me veprat e Kujtim Laros

Java e filmit shqiptar në Ulqin Kujtim Laro

koncert unë luaj një krijim të një autoreje shqiptare, gjë të cilën e kam bërë zakon në shumë nga koncertet që dirigjoj. Kompozitorët, veprat e të cilëve do të interpretohen në koncert, janë kompozitorë që i përkasin epokave të ndryshme të zhvillimit të muzikës. Mozart ishte një kompozitor i epokës klasike vjeneze, Chopen ishte një kompozitor romantik polak, por që të dy ishin pianistë dhe

hoqata e ArtistĂ«ve dhe IntelektualĂ«ve “Art Club» S organizoi gjatĂ« kĂ«tyre ditĂ«ve nĂ« Molin e Madh nĂ« RanĂ«, Ulqin, njĂ« aktivitet kushtuar filmit tĂ« shkurtĂ«r dhe

Oleg Arapi instrumenti bazĂ« i tĂ« dyve ishte pianoforte. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye veprat pianistike tĂ« tyre luhen kudo nĂ« botĂ« nga pianistĂ«t mĂ« me emĂ«r”, Ă«shtĂ« shprehur dirigjenti Arapi. Ky Ă«shtĂ« koncerti i fundit qĂ« dirigjenti i njohur ka pĂ«r kĂ«tĂ« sezon artistik. MegjithatĂ« janĂ« njĂ« sĂ«rĂ« projektesh tĂ« tjera tĂ« programuara pĂ«r sezonin e ardhshĂ«m, qĂ« janĂ« formĂ«suar qĂ« tani. KĂ«shtu, Arapi do tĂ«

organizojĂ« njĂ« koncert nĂ« nderim tĂ« kompozitorit vlonjat Kujtim Laro. Ai ka biseduar me miq dhe bashkĂ«punĂ«torĂ« tĂ« tij, midis tĂ« cilĂ«ve edhe me dirigjentin Alqi Lepuri, me tĂ« cilin po punojnĂ« pĂ«r platformĂ«n e aktivitetit. Mes tĂ« tjerave Ă«shtĂ« menduar edhe qĂ« tĂ« propozohet qĂ« kompozitori Kujtim Laro tĂ« nderohet me “Titull Nderi” pĂ«r aktivitetin e tij.

atij dokumentar. Sipas organizatorĂ«ve, kjo veprimtari, e cila u zhvillua pĂ«r tĂ« parĂ«n herĂ« nĂ« Ulqin, pati pĂ«r qĂ«llim prezantimin dhe afirmimin e produksioneve tĂ« fundit nĂ« kĂ«to zhanre tĂ« kinematografisĂ« shqiptare. “Anija e Ă«mbĂ«l” e Daniele Vicarit hapi ditĂ«t e filmit dokumentar dhe tĂ« shkurtĂ«r shqiptar nĂ« Ulqin. GjatĂ« kĂ«tij aktiviteti u shfaqĂ«n 8 filma, pjesĂ«marrĂ«s nĂ« festivale kombĂ«tare dhe ndĂ«rkombĂ«tare, shumica e tĂ« cilĂ«ve fitues tĂ« çmimeve tĂ« ndryshme. BĂ«het fjalĂ« pĂ«r filma me regji tĂ« Ilir ButkĂ«s, Mevlan Shanajt, Blerta Zeqirit, etj. GjatĂ« ditĂ«ve tĂ« filmit dokumentar dhe tĂ« shkurtĂ«r shqiptar merrnin pjesĂ« regjisorĂ«, producentĂ« dhe kritikĂ« tĂ« filmit nga ShqipĂ«ria, Kosova dhe Mali i Zi, tĂ« cilĂ«t diskutuan mbi zhvillimet e filmit shqiptar dhe problemet e tij sot.


22

« SPECIALE

Nga Michelle Martin

M

argot Woelk i kaloi vitet e fundit tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore duke ngrĂ«nĂ« ushqime nga mĂ« tĂ« zgjedhurat e mĂ« tĂ« shijshmet, e njĂ«kohĂ«sisht duke u dridhur se çdo kafshatĂ« qĂ« fuste nĂ« gojĂ« mund t’i sillte vdekjen. Puna e e saj nĂ« jetĂ« ishte tĂ« provonte e para gjellĂ«t e pĂ«rgatitura pĂ«r Adolf Hitlerin, tĂ« cilat i shĂ«rbeheshin nĂ« njĂ« pjatĂ« ushqim, qĂ« ajo ishte e detyruar ta hante çdo ditĂ« mes orĂ«s 11 dhe 12 pĂ«r mĂ« shumĂ« se 2 vite e gjysĂ«m tĂ« fundit tĂ« jetĂ«s sĂ« udhĂ«heqĂ«sit nazist gjerman. NĂ«se gjithçka shkonte mirĂ« dhe ajo nuk sĂ«murej, ushqimi i paketuar nĂ« kuti i dĂ«rgohej Hitlerit nĂ« “StrofkullĂ«n e Ujkut”, siç quheshin zyrat qendrore ushtarake qĂ« gjendeshin nĂ« thellĂ«si tĂ« pyllit aty ku sot gjendet Polonia verilindore. “Hitleri ishte vegjetarian, kĂ«shtu qĂ« gjithĂ« gama e ushqimeve ishte vegjetariane –ushqim shumĂ« i zgjedhur si shparguj tĂ« bardhĂ«, fruta tĂ« mrekullueshme, speca e lulelakĂ«r,” thotĂ« pĂ«r Reutersin 96-vjeçarja berlineze. Woelk, si dhe 14 vajza tĂ« tjera nĂ« tĂ« njĂ«zetat, jetonin nĂ«n frikĂ«n se çdo pjatĂ« qĂ« hanin mund tĂ« ishte e fundit. “Ishim gjithnjĂ« tĂ« terrorizuara nga ideja qĂ« ushqimi mund tĂ« ishte i helmatisur, sepse nĂ« Angli donin ta helmonin Hitlerin dhe ai e kishte marrĂ« vesh kĂ«tĂ« gjĂ« nga spiunĂ«t e tij, kĂ«shtu qĂ« kishte punĂ«suar vajza tĂ« reja qĂ« tĂ« provonin ushqimin”, tha ajo. “Qanim shumĂ« dhe pĂ«rqafonim njĂ«ra-tjetrĂ«n. Pyesnim: “A do tĂ« jemi vallĂ« ende gjallĂ« nesĂ«r”? Woelk, e cila vazhdon tĂ« torturohet nga makthet e shkaktuara nga roli i saj i dikurshĂ«m si kavie testuese e ushqimit tĂ« diktatorit dhe qĂ« ka heshtur pĂ«r kĂ«tĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« saj pĂ«r shumĂ« dhjetĂ«vjeçarĂ« me radhĂ«, qĂ« prej mbarimit tĂ« luftĂ«s, tha se ajo dhe familja e saj ishin kundĂ«r nazistĂ«ve dhe qĂ« kĂ«tĂ« punĂ« e zuri “si rrjedhim i njĂ« numri koinçidencash”.

Profil

Vajza që provonte ushqimin e Hitlerit

E detyruar tĂ« linte apartamentin e saj nĂ« Berlin, kur bombardimi nga aleatĂ«t e shndĂ«rroi atĂ« nĂ« tĂ« pabanueshĂ«m, Woelk la punĂ«n si sekretare dhe shkoi tĂ« jetonte me prindĂ«rit e burrit nĂ« fshatin Gross-Partsch, atĂ«herĂ« pjesĂ« e GjermanisĂ« Lindore e aktualisht pjesĂ« e PolonisĂ«. “Kryetari i bashkisĂ« sĂ« atjeshme ishte njĂ« nazist me peshĂ« dhe qĂ« kishte lidhje me esesĂ«t (organizatĂ« paraushtarake naziste) kĂ«shtu qĂ« mĂ« detyruan menjĂ«herĂ« tĂ« bĂ«j kĂ«tĂ« punĂ«. Duhet tĂ« punoja pĂ«r tĂ« fituar para”, tha ajo.

AsnjĂ«herĂ« nuk e pa Hitlerin, por rastisi tĂ« shihte qenin e tij. Woelk tha se e kishte dĂ«gjuar shpĂ«rthimin e 20 korrikut, 1944, tĂ« shkaktuar nga njĂ« bombĂ« e vĂ«nĂ« nĂ« “StrofkullĂ«n e Ujkut”, nga gjeneralĂ«t e ushtrisĂ« me qĂ«llim vrasjen e Hitlerit. NĂ« atĂ« kohĂ« ajo bashkĂ« me disa ushtarĂ« po shihnin njĂ« film brenda njĂ« tende jo shumĂ« larg zyrave ushtarake. “DĂ«gjuam kĂ«tĂ« bum tĂ« madh dhe ramĂ« nga stolat e drunjtĂ« ku ishim ulur. Dikush thirri ‘Vdiq Hitleri’, por mĂ« vonĂ« doli se kishte plagosur vetĂ«m

dorĂ«n”. Pas kĂ«tij atentati tĂ« dĂ«shtuar, Woelk tha se iu desh tĂ« zhvendosej nĂ« njĂ« vend qĂ« mbahej nĂ«n mbikĂ«qyrje dhe ajo vetĂ« mbahej si e burgosur, i ishte ndaluar pĂ«rdorimi i telefonit dhe mund tĂ« vizitonte prindĂ«rit e tĂ« shoqit vetĂ«m nĂ«se ishte e shoqĂ«ruar nga oficerĂ« esesĂ«. Kur Hitleri vrau veten, nĂ« prill tĂ« 1945-Ă«s, Woelk u arratis nĂ« Berlin ku qĂ«ndroi e fshehur. Forcat sovjetike po i afroheshin kryeqytetit gjerman dhe pak kohĂ« mĂ« vonĂ« ushtarĂ«t rusĂ« e nxorĂ«n me forcĂ« vajzĂ«n nga njĂ« strehim sulmesh ajrore dhe e pĂ«rdhunuan pĂ«r dy javĂ« rresht. 14 vajzat e tjera qĂ« provonin ushqimin dhe qĂ« mbetĂ«n aty, u vranĂ« qĂ« tĂ« gjitha, tha ajo. Pas luftĂ«s Woelk nisi punĂ« nĂ« njĂ« zyrĂ« sigurimi pensionesh dhe u habit kur, njĂ« ditĂ«, i shoqi, tĂ« cilin e kishin kapur rusĂ«t dhe ajo e dinte tĂ« vdekur, u shfaq papritur. PĂ«r dy vjet nuk kishte marrĂ« asnjĂ« lajm prej tij dhe kur e pa nuk e njohu. “Kam pasur njĂ« jetĂ« tĂ« mbushur me ngjarje dramatike, dhe tani, nĂ« moshĂ«n 96-vjeçare, jam kthyer tĂ« jetoj nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n shtĂ«pi ku kam jetuar para luftĂ«s”, thotĂ« ajo.

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱

Bashkëshortja e senatorit Kerry,

në gjendje kritike

eresa Heinz Kerry, bashkĂ«shortja e Sekretarit Amerikan tĂ« Shtetit, John Kerry dhe trashĂ«gimtarja e pasurisĂ« sĂ« kompanisĂ« sĂ« ketch-up-it, “Heinz”, u shtrua kĂ«tĂ« tĂ« hĂ«nĂ« nĂ« spital, nĂ« gjendje kritike. NjĂ« ditĂ« mĂ« parĂ«, siç bĂ«n tĂ« ditur pĂ«r “Associated Press”, nĂ« kushte anonimiteti, njĂ« i afĂ«rm i familjes sĂ« saj, zonja 74-vjeçare kishte shfaqur simptoma tĂ« njĂ« krize pĂ«r tĂ« cilĂ«n ende nuk dihet ndonjĂ« gjĂ« mĂ« e saktĂ«. Dje, rreth orĂ«s 15:30, ambulanca e thirrur me urgjencĂ« nga familja e zonjĂ«s Kerry transportoi kĂ«tĂ« tĂ« fundit nĂ« spitalin e ishullit Nantucket nĂ« Massachussetts ku gjendet dhe vila e familjes Heinz-Kerry. Sipas njĂ« zĂ«dhĂ«nsi tĂ« spitalit, zonja Heinz Kerry mbĂ«rriti aty nĂ« njĂ« gjendje shĂ«ndetĂ«sore kritike. NĂ« mĂ«ngjes, pas stabilizimit tĂ« gjendjes sĂ« saj shĂ«ndetĂ«sore, siç informon Glen Johnson, njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i zotit Kerry, ajo u dĂ«rgua nĂ« General Hospital nĂ« Boston ku vazhdon tĂ« jetĂ« e shtruar dhe ku i Ă«shtĂ« nĂ«nshtruar njĂ« serie kontrollesh e testesh mjekĂ«sore. Nga fundi i vitit 2009, zonja Heinz Kerry u trajtua pĂ«r kancer tĂ« gjirit. NĂ« shtator tĂ« atij viti, pas njĂ« mamografie vjetore, zonja Heinz Kerry zbuloi se kishte kancer nĂ« gjirin e majtĂ«. NjĂ« muaj mĂ« vonĂ« ajo iu nĂ«nshtrua disa operacioneve pĂ«r heqjen e gjendrave, tĂ« cilat nĂ« fillim u besua se ishin beninje, por mĂ« vonĂ« rezultuan malinje. Zonja Heinz Kerry Ă«shtĂ« vejusha e ish-senatorit amerikan John Heinz nga i cili trashĂ«goi kompaninĂ« Heinz. BashkĂ«shorti i saj i parĂ« vdiq nĂ« prill tĂ« vitit 1991, kur helikopteri nĂ« tĂ« cilin ndodhej u pĂ«rplas nĂ« mĂ«nyrĂ« fatale me njĂ« avion mbi oborrin e njĂ« shkolle nĂ« Merrion, Pennsylvania. E mbetur e ve, ajo u martua mĂ« pas me senatorin John Kerry nĂ« vitin 1995. GjatĂ« fushatĂ«s elektorale tĂ« vitit 2004, kur ai kandidoi pĂ«r president, zonja Heinz Kerry u shqua pĂ«r opinionet e saj tĂ« forta duke tĂ«rhequr jo rrallĂ« vĂ«mendjen e shtypit.

T


SPORT ‱ E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013

Jovetiç P

Arturo Vidal rikthehet nĂ« Itali pĂ«r tĂ« filluar pĂ«rgatitjet e sezonit tĂ« ri, por me deklaratĂ«n e tij tĂ« parĂ« i ka bĂ«rĂ« me zemĂ«r tifozĂ«t bardhezinj dhe drejtuesit. GjatĂ« njĂ« interviste pĂ«r mediat, mesfushori i ka lĂ«shuar sinjale Realit tĂ« Madridit, duke u shprehur se Ă«shtĂ« njĂ« skuadĂ«r qĂ« nuk mund tĂ« refuzohet. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« Vidal ka mohuar edhe lajmin pĂ«r rinovimin e kontratĂ«s me Juventusit deri nĂ« vitin 2018, duke theksuar se gjithçka Ă«shtĂ« ende e hapur. “Nuk kam rinovuar ende me Juventusit. Kam njĂ« kontratĂ« dhe tĂ« shohim se çfarĂ« do tĂ« ndodh, - ka deklaruar Vidal. PĂ«r sa i pĂ«rket Realit, mund tĂ« them se Ă«shtĂ« njĂ« nder i madh pĂ«r mua qĂ« interesohet njĂ« skuadĂ«r k a q e madhe. Reali Ă«shtĂ« njĂ« skuadĂ«r qĂ« nuk refuzohet, por nĂ« mendjen time tashmĂ« Ă«shtĂ« Juventusi. Dua tĂ« fitoj ende me kĂ«tĂ« skuadĂ«r dhe me ardhjen e Tevez besoj se jemi bĂ«rĂ« edhe mĂ« tĂ« fortĂ«.” Vidal Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« ndĂ«r lojtarĂ«t mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« Juventusit, por edhe njĂ« nga emrat mĂ« tĂ« lakuar nĂ« merkato. 26-vjeçari flet edhe pĂ«r sezonin e ri, ku shpreson qĂ« tĂ« fitojĂ« njĂ« titull tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m. PĂ«rveç Realit, pĂ«r t Ă« kanĂ« treguar interes edhe skuadrat angleze, por largimi i tij nga Torino duket i pamundur, pasi nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« çështje ai Ă«shtĂ« shprehur: “Tek Juventusi jam rritur shumĂ« profesionalisht dhe mund tĂ« them se kĂ«tu ndihem shumĂ« mirĂ«. Nuk kam menduar tĂ« largohem, sepse kĂ«tu kam gjithçka qĂ« duhet”. Por, pavarĂ«sisht deklaratĂ«s sĂ« lojtarit dhe premtimeve tĂ« drejtuesve tĂ« Juventusit, Reali nuk Ă«shtĂ« dorĂ«zuar. SpanjollĂ«t janĂ« tĂ« bindur se nĂ«se do tĂ« bĂ«jnĂ« gati shumĂ«n e duhur, Juventusi do ta lĂ«rĂ« kilianin tĂ« lirĂ« tĂ« vesh fanellĂ«n e skuadrĂ«s spanjolle.

“Zonja e VjetĂ«r” Ă«shtĂ« rikthyer edhe njĂ«herĂ« tek malazezi, por tani duhet tĂ« fitojĂ« duelin me skuadrĂ«n angleze, e cila Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjur deklaratĂ«s sĂ« presidenti Dela Vale, duke i ofruar 30 milionĂ« euro cila Ă«shtĂ« futur fuqishĂ«m pĂ«r tĂ« siguruar shĂ«rbimin e “Jo Jo”. Ndryshe nga skuadra italiane, skuadra angleze Ă«shtĂ« gati tĂ« paguajĂ« shumĂ«n qĂ« kĂ«rkon Fiorentina. Por, personalisht Jovetiç nuk preferon tĂ« largohet nga Seria A. ShpeshherĂ« ai ka shprehur dĂ«shirĂ«n pĂ«r tĂ« veshur fanellĂ«n e “ZonjĂ«s sĂ« VjetĂ«r”. DitĂ«t e ardhshme tĂ« merkatos do tĂ« jenĂ« vendimtare pĂ«r malazezin, por edhe pĂ«r Juventusin. Drejtori i pĂ«rgjithshĂ«m Bepe Marrota ka nisur nga puna pĂ«r tĂ« siguruar paratĂ« pĂ«r

të arritur tek Jovetiç. Emri i parë që është pranë largimit është Vuçiniç, për të cilin po tregon interes skuadra e Zenitit, e cila ofron 18 milionë euro. Por, oferta më e mirë ka ardhur nga Volfsburgu, e cila ka ofruar shumën prej 30 milionë eurosh për Vuçiniç dhe Xhovinkon. Në të njëjtën

kohë në merkato është edhe Matri, e ardhmja e të cilit mund të jetë tek Milani ose Lacio. Për Matrin, Marrota kërkon minimalisht 15 milionë euro. Një tjetër emër që mund të sakrifikohet është edhe Isla, i cili asnjëherë nuk ka qenë pjesë e planeve të Kontes. Kiliani mund të bashkohet me Interin.

Rrahmani, sot prezantohet tek Partizani sh-mbrojtësi i Drenicës, Amir Isotme Rrahmani gjatë ditës së do të prezantohet edhe

Loran Blank: Ibra-Kavani, dyshja “vrasĂ«se” Trajneri i PSG-sĂ«, Loran Blank, Ă«shtĂ« shprehur se dyshja Kavani-Ibra do tĂ« jetĂ« “vrasĂ«se” ndaj çdo skuadre. Nga ana tjetĂ«r, Blank ka hedhur poshtĂ« tĂ« gjitha kritikat se Kavani nuk mund tĂ« luajĂ« sĂ« bashku me Ibran nĂ« sulm. “Nuk Ă«shtĂ« absolutisht e vĂ«rtetĂ« qĂ« Kavani dhe Ibra nuk mund tĂ« luajnĂ« bashkĂ«. Madje unĂ« mendoj se ata plotĂ«sojnĂ« njĂ«ri-tjetrin nĂ« fushĂ«n e blertĂ«. Do tĂ« jem shumĂ« i lumtur nĂ«se Kavani do tĂ« vijĂ« te ne”, shprehet tekniku francez. NdĂ«rkaq, mediat franceze bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se arritja e marrĂ«veshjes me Kavanin Ă«shtĂ« çështje orĂ«sh.

Shqiptarët jashtë kufijve, sot në Tiranë Partizani ditë më parë i ka nisur përgatitjet, por jo edhe kosovarët, të cilët në mungesë akomodimi në Tiranë, ende po qëndrojnë në Kosovë. Ashtu siç pritej skuadra e Partizanit do të ketë në stërvitje edhe pjesën tjetër të lojtarëve nga Kosova dhe Prishtina. Mësohet se veç Rrahmanit janë njoftuar edhe futbollistët e tjerë

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

Ogbona vishet bardhezi Më në fund mbrojtësi i Torinos, Anxhelo Ogbona bëhet pjesë e kampionëve të Italisë, Juventus. Pas shumë bisedimesh mes dy skuadrave të njëjtit qytet, është arritur një marrëveshje. Sipas "Sky Sport", bisedimet e së hënës mes drejtuesve kanë qenë vendimtare, ndonëse askush nuk ka preferuar të flas pas përfundimit të takimit. Gjithsesi e rëndësishme është se Ogbona nuk do të shkojë në grumbullimin e Torinos, por do të drejtohet tek Juventusi për të kryer vizitat mjekësore dhe për të firmosur kontratën e re. Për sa i përket marrëveshjes, flitet se fillimisht kërkesa e Torinos ishte shumë e lartë, ndërsa oferta e Juves e ulët. Kampionët e Italisë ofronin 10 milionë euro + 2 milionë bonuse, por në fund kanë arritur një marrëveshje për 11 milionë + 3 milionë bonuse, në rast se lojtari do të ketë një performancë të lartë. Ndërkohë prezantimi i Ogbonas është planifikuar për sot.

Laçi eliminohet nga amatorët

zyrtarisht si pĂ«rforcim i Partizanit tĂ« TiranĂ«s. “Drejtuesit e klubit mĂ« kanĂ« ftuar qĂ« nesĂ«r (sot) ta bĂ«jmĂ« prezantimin zyrtar. UnĂ« do tĂ« udhĂ«toj nĂ« TiranĂ« pĂ«r ta bĂ«rĂ« njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«â€, u shpreh Rrahmani. Ai sĂ« bashku me tre lojtarĂ«t e PrishtinĂ«s, Besnik Krasniqi, Labinot Ibrahimi e Behar Maliqi janĂ« futbollistĂ«t nga Kosova qĂ« kanĂ« zgjedhur pĂ«r ta veshur fanellĂ«n e klubit nga kryeqyteti i ShqipĂ«risĂ«.

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

23

Arturo Vidal frikëson Juventusin

mes Juventusit dhe Man.Sitit

residenti i FiorentinĂ«s, Andrea Dela Vale, ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se ai nuk do tĂ« pranojĂ« mĂ« pak se 30 milionĂ« pĂ«r sulmuesin malazez, Stevan Jovetiç. Juventusi ka qenĂ« shumĂ« i interesuar pĂ«r 23-vjeçarin, por negociatat kanĂ« ndaluar pas ardhjes sĂ« Karlos Tevez dhe Fernando Llorentes. Por, tashmĂ« Juve Ă«shtĂ« rikthyer sĂ«rish tek kjo pistĂ«, pasi malazezi Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r tĂ« preferuarit e trajnerit Antonio Konte. SidoqoftĂ«, Della Valle ia ka bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« “ZonjĂ«s sĂ« VjetĂ«r” se çfarĂ« kĂ«rkon pĂ«r sulmuesin e talentuar. “Na jepni 30 milionĂ« euro ose asgjĂ«. Ne dĂ«shirojmĂ« ta kuptojmĂ« se a kanĂ« ata parĂ« apo jo. Ne nuk pranojmĂ« shkĂ«mbime. Ne nuk do ta zbresim kĂ«rkesĂ«n tonĂ« prej 30 milionĂ« eurosh dhe nuk do tĂ« presim shumĂ«, - ka deklaruar Dela Vale, i cili ka dalĂ« hapur duke theksuar se Jovetiç Ă«shtĂ« nĂ« shitje. NdonĂ«se Juventusi Ă«shtĂ« treguar disi pasiv pĂ«r tĂ« afruar malazezin nĂ« skuadĂ«r, pasi kĂ«tĂ« gjĂ« e ka bĂ«rĂ« pĂ«r tĂ« ulur pretendimet e FiorentinĂ«s, tashmĂ« Ă«shtĂ« e frikĂ«suar. Shkak Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« skuadra e Mançester Sitit, e

»

të skuadrës së kuqe që të paraqiten në Tiranë. Klubi u ka gjetur shtëpi dhe ata do të nisin përgatitjet nën urdhrat e trajnerit Hasan Lika. Skuadra është stërvitur qetësisht dje pasdite. Ekipi është kompletuar me një tjetër seancë stërvitore. Lika ka pasur në dispozicion një pjesë të ekipit. Mungonin lojtarët nga Kosova

që pritet të jenë sot në Tiranë dhe ata nga Maqedonia. Dy sulmues dhe një mesfushor Skuadra është në kërkim të disa lojtarëve. Bëhet fjalë për dy sulmues dhe një mesfushor. Për mesfushorin në lojë është emri i Enis Gavazajt. Për sulmuesit ende nuk dihen emrat.

politika: ALBANA LIKA, OLI XHILAGA ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: ERVIN KOÇI rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

Laçi e ka humbur edhe ndeshjen e kthimit me Diferdanzhe, duke i thĂ«nĂ« lamtumirĂ« Europa League nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« tĂ« keqe tĂ« mundshme, edhe pse pĂ«r tĂ« shorti u konsiderua si mĂ« i favorshmi ndĂ«r skuadrat shqiptare qĂ« marrin pjesĂ« nĂ« EuropĂ«. Pas humbjes nĂ« ndeshjen e parĂ« nĂ« Korçë 0-1, Laçi humbi edhe dje 1-2 nĂ« Luksemburg dhe sikur tĂ« mos mjaftonte humbja ka bĂ«rĂ« edhe figurĂ« tĂ« keqe duke marrĂ« plot 3 kartonĂ« tĂ« kuq. Fituesit e KupĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« kanĂ« pĂ«suar tre gola nĂ« dy ndeshjet e kĂ«tij raundi, duke shĂ«nuar vetĂ«m njĂ« tĂ« tillĂ«, me humbjen totale 3-1 dhe kjo ndaj njĂ« skuadre qĂ« Ă«shtĂ« e pĂ«rbĂ«rĂ« nga lojtarĂ« amatorĂ«, tĂ« cilĂ«t gjatĂ« ditĂ«ve tĂ« javĂ«s bĂ«jnĂ« edhe punĂ« tjetĂ«r veç futbollit. U duk sikur skuadra e NicĂ«s e kishte kuptuar situatĂ«n, duke bĂ«rĂ« kthesĂ«, sepse ka arritur ta mbyllĂ« pjesĂ«n e parĂ« nĂ« epĂ«rsi. NĂ« minutĂ«n e 38-tĂ« Nimani ka kaluar ekipin kurbinas nĂ« avantazh. Laçi ka qenĂ« superior edhe nĂ« pjesĂ«n e dytĂ«, por ka qenĂ« shumĂ« i pafat, pasi ka goditur dy herĂ« shtyllĂ«n e portĂ«s sĂ« Diferdanzhit, por pa shĂ«nuar dot. AtĂ« qĂ« nuk e bĂ«n lojtarĂ«t e Laçit e bĂ«n luksemburgasit. Vendasit barazojnĂ« me anĂ« tĂ« Er. Rafik nĂ« 55â€Č, pastaj kalojnĂ« nĂ« epĂ«rsi me tĂ« njĂ«jtin autor, nĂ« 75â€Č. Sikur tĂ« mos mjaftonin dy golat, Ndreka merr karton tĂ« kuq nĂ« 78’ dhe nĂ« 82’ Doku ndalet sĂ«rish nga shtylla, e treta nĂ« kĂ«tĂ« pjesĂ«. Mbyllja Ă«shtĂ« akoma mĂ« e keqe, pasi lojtarĂ«t e Laçit kanĂ« qenĂ« shumĂ« tĂ« nervozuar dhe Vucaj e Sefgjini kanĂ« marrĂ« kartonĂ« tĂ« kuq. Laçi e mbyll ndeshjen me 8 lojtarĂ« nĂ« fushĂ« dhe i jep fund pa lavdi aventurĂ«s evropiane.

menaxhere marketingu: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com


24

« HIPOTEKAT

E mĂ«rkurĂ« 10 korrik 2013 ‱


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.