BERRITSU ALDIZKARIA 60. Alea/ 2018ko ekaina
ALDIZKARIA
ASIALDIAK
ASIALDIAK
ASIALDIAK BARRUTIK
BARRUTIK
INGURUNEKO TXANGOAK K
Aurten, Gainzuriko ikastetxeko maila bakoitzak artista bat landu dugu plastika arloan. LHko 3. mailako ikasleek, Xabier Santxotena eskultorea eta poetari buruzkoa lanketa egin dugu. Santxotena Nafarroako Arizkun herrian jaio zen, Bozate auzoan. Sukaldaria zen eta Zumarragan “Arantzazu” izeneko jatetxea ireki zuen. Han ezagutu zuen Jorge Oteiza, eskultore handia;hau bere maisua izan zen. Martxoaren 22an, Bozaten (Arbizu) duen museoa ikustera joan ginen. Museoa zelai handi batean kokatuta dago, aldamenetik errekatxo bat pasatzen da. Han ibili ginen gustura jolasean. Eskultura gehienak egurrezkoak dira, oso handiak, eta txaboletan daude, ez izorratzeko. Harrizkoak eta metalezkoak kanpoan daude. Hasieran, eskulturak txikiak egiten ditu eta gero handiak. Eskultura guztiek izena dute. Koloretakoak dira: gorriak, urdinak, laranja… Bideo bat ikusi genuen. Bazkaldu, Elizondoko plazan bazkaldu genuen eta palmera batzuk aurkitu genituen eta gustura jan genituen. Ondoren, autobusa hartu eta arratsaldeko 4:30rako itzuli ginen. Gelan, plastikako saioan, bere artelanak egiten saiatu gara birziklatutako materiala erabiliz: egurra, kortxoa, kartoia… INGURUNEKO TXANGOAK K
3. mailako ikasleak
BARRUTIK
BARRUTIK
INGURUA
INGURUA
BARRUTIK
ELKARRIZKETA- AGENDA 21 Agenda 21-eko foroen lana hobeto ulertu nahian, 5. mailako ikasleek Agenda 21eko ikasle ordezkariei, taldeka, galdera hauek egin dizkiete eta erantzun hauek jaso dituzte.
……..…………………………………… ……………………… 5. mailako ikasle ordezkariak Zein gai landu duzue aurten foroetan? Aurtengo gaia Lurzorua izan da. Zein ekintza eraman dituzue aurrera lurzoruaren gaia lantzeko? Alde batetik, Agenda 21eko ordezkariok te poltsekin esperimentu bat egin dugu. Te poltsak lur azpian sartu ditugu eta hauen degradazioa ikusten joan gara. Beste alde batetik, Urola ibaiaren ibilbide zati bat aztertu dugu. Ekintza honekin konturatu gara lurzoruak eragin zuzena duela ibaiaren egoeran. Azkenik, esperimentu bat egin dugu. Botila bat lurrez bete dugu, beste botila bat lurrez eta belarrez eta hirugarren botila bat lurrez eta zuhaitz azalez. Hiruretan ur kantitate bera bota dugu eta filtrazioak oso desberdinak direla ikusi dugu. Honekin, landarerik lurzoruan duen garrantziaz ohartu gara.
Zein ondoriotara iritsi zarete? Esperimentu eta ekintza desberdinen bitartez konturatu gara landarediak duen garrantziaz. Aldi berean, herrian berdegune gutxi dagoela ikusi dugu. Udalari proposamenik egin diozue? Zeintzuk? Herrian dauden gune berdeak errespetatzea eta mantentzea eta erabili gabe dauden eraikinak kentzea eta berdegune bihurtzea.
BARRUTIK
JARDUERA K
JARDUERA K
JARDUERA K
Eskolan, zehazki, Agenda 21ean LURZORUA lantzen aritu gara Horretarako, esperimentu bat eta irteera bat egin ditugu. . â–şEsperimentua egiteko plastikozko hiru botila etzanda utzi genituen eta goiko atalean bakoitzari zulo bat egin genion. Botila bati lurra besterik ez genion sartu,beste bati lurrarekin hostoak eta azkenekoari lurrarekin landare berde berdea sartu genion. Botila bakoitzak zenbat ur eta nolako ur mota botatzen duen jakiteko haren azpian botila baten goiko partea jarri genion. Egun batzuk igarota, ikusi genuen lehenengoak, lurra zuena, oso ur gutxi eta zikina botatzen zuela; hurrengoak, lurra hostoekin, pixka bat gehiago eta pixka bat garbiago; eta azkenak, landareak zituenak, ur kantitate ugari eta garbia zuela garbi ikusten zen.
Irteeran erreka aztertzen ibili ginen eta fitxa batean zeuden galdera batzuk erantzun genituen. Goiz osoa ibili ginen Urola ibaia aztertzen eta galdetegia betetzen. Bueltatu ginenean gelan zeuden erantzun guztiak alderatu genituen, hau da, denek erantzun bera genuela ziurtatu, erantzun ezberdinak egotekotan ados jartzen ginen berdina erantzuteko eta azkenik erantzun guztiak andereĂąoaren ordenagailura pasa genituen.
Bi ekintza hauek egin ondoren, ikusi dugu nola zaindu lurzorua eta atera ditugun ondorioak, hauek dira: lurrak belarra duenean, ura garbiago egoten dela eta Urola ibaiaren ura zikina dagoela; horrek esan nahi du ez duela landarerik ezta bizitzarik.
JARDUERA K
Beraz, udal-arduradunei hori esango diogu.
GERTUTIK
►
Guk,
agenda
21eko
“Lurzorua”
gaia
► Gure ingurumena zaindu behar dugu.
lantzeko bi zatitan banatu genuen, alde
Gure ingurumena mindu ahal dugulako.
batetik, esperimentu bat egin genuen eta,
Irteera egin genuenean Urretxuko bide
beste aldetik, ibaia aztertzeko irteera bat egin
gorritik
genuen.
dagoen mahairaino. Dena den, bidean zehar
aurrera Urola
joan
ibaia
ginen
pixka
Urretxun
bat
aztertu
genuen. Zer zegoen begiratu genuen eta zer zen ez zegoena. Lehenengo Hasteko,
esperimentua hiru
botila
egin
jarri
genuen.
genituen
eta
bakoitzari lur mota bat. Lehenengoan lurra belarra eta loreekin, bigarrenean lurra hosto
Eta egia esan zabor pixka
eta egurraren azalarekin eta hirugarrenean
bat zegoen ibaian, gehiena plastikoa zen.
lurra bakarrik. Lurra bakarrik zegoen botilatik
Uraren kolorea berdea zen baina nahiko
ur zikinagoa atera zela eta loreak eta belarra
iluna. Ondoren mahira iritsitakoan fitxa
zeuden botilatik ur garbiagoa eta gutxiagoa
bat bete genuen bikoteka. Nik uste dut ez
ateratzen zela ikusi genuen, belarrak eta
genukeela zaborra lurrera bota behar bi
loreek ura xurgatu egiten zuten.
arrazoirengatik:
lehenengoa, kalea
eta
gure ingurumena zikintzen dugulako, eta bigarrena,
haizeak
botatzen
badu,
animaliei
zerbait
zaborra
errekan
errekara
bizi
gertatzeko
diren
arriskua
sortzen dugulako. Beste aldetik, ibaira irteera egin genuen, Lizeoko zubitik hasi eta harrizko mahia dagoen tokiraino, Aizpurutxo aldera joan ginen. Ura zer motatakoa zen frogatu genuen lehendabizi. Urak marroi kolorea zuen. Gero uraren ertzetan zer zegoen ikusi genuen eta alde
batetik
arrokak
eta
beste
aldetik
landareak zeuden. Kutsadura asko zegoen( kartelak, poltsak… ).Nire ustez debekatuta egon behar zen zaborra lurrera edo ibaira botatzea. Nik
udaletxeari
ibaian
gehiago egitea eskatuko nioke.
garbiketa
Irteera hau egin ostean esperimentu bat egin genuen. Esperimenturako
hiru
botila
erabili
genituen. Botila batean lurra, belarra, hostoak… sartu genituen. Beste botila bati lurra eta harri, kortxoak, eta azkenik, beste bati lurra soilik. Lurra eta belarraren botilak
ur
garbiena
ateratzen
zuen
belarrak filtratu egiten zuelako. Lurra soilik zuenak gehien zikintzen zuena zen ez zuelako ezer filtratzeko.
Hau aztertu ondoren, Udal Foroan ibaian garbiketa gehiago egitea eta
GERTUTIK
ez zikintzeko kanpaina bereziak egiteko eskatuko dugu.
INGURUA
GURE BARATZA Kurtso hasieran, iazko barazki batzuk bildu genituen: kalabazinak, piperminak‌ Ondoren, lurra prestatu genuen gero landareak landatzeko edo haziak ereiteko. Azaroan, ilarrak eta babahandiak erein genituen; martxoan, franbuesa landareak landatu genituen eta baratzetik kanpoan loreak eta menta jarri genituen. Negu gogorra izan da aurtengoa. Hala ere babahandiak, letxuga eta ilarrak bildu ditugu. Kurtso bukaeran lan hauek egin ditugu: -
INGURUA
Babarrunak eta kalabazinak erein. Piko luze eta Loidi tomate landareak landatu. Tipulinak landatu. Belar txarrak kendu eta lurra ureztatu.
2018ko maiatzaren 15ean, Urretxuko udaletxeko beheko solairuan, UDAL FOROAN eskolako Agenda 21eko ordezkariek, parte hartu genuen. Ekitaldia oso atsegina izan zen. Bertan, txandak errespetatuz ,Agenda 21eko herrietako ikastetxe guztien ordezkari guztiak elkartu ginen. Gure eskariei erantzuna ahoz jasotzeko aukera izan genuen eta, aurrerago, idatziz jasotzea espero dugu. Alkateek guri entzun eta gure lana eskertu zuten. Azkenean partaide guztien argazkia atera genuen
ESKOLEN ARTEKOA
2018KO UDAL FOROA
ESKOLEN ARTEKOA
INGURUA
INGURUA
INGURUA
2.maila I
Gure inguruko izaki txikiak
INGURUA
2.maila III
INGURUA
URTE ASKO PASA DITUZUE ZUEK IKASTETXE HONTAN AGURRA EGINGO DIZUEGU GU GUZTIOK GAUR BERTSOTAN ELKARREKIN ONDO PASA DUGU, JOLASTU GARA ASKOTAN TA ONENA OPA DIZUEGU ETAPA BERRI HORRETAN. URTE HAUETAN IZAN ZARETE IKASLE DENON EREDU ETA GUREKIN EGON ZARETE BAI UDA ETA BAI NEGU ZUEK EMAN DUZUENAREKIN GUK ASKO ZOR DIZUEGU NAHIZ ETA INSTITUTURA JOAN OROITUKO ZAITUZTEGU. BERAZ JADANIK HELDU ZARETE GAINZURIKO HELMUGARA ELKARREKIN EGIN DITUGUNEZ BARRE, NEGAR TA ALGARA ESKOLAN ZUEKIN EGOTEA PLAZER HANDI BAT IZAN DA ETA BESTE URTEBETE BARRU BERRIZ ELKARTUKO GARA.
INGURUA