6262 - Masterplan dla Świętogórska

6262 Wrzesień 2023

Fundacja BRDA × Baza UA × Urban Curators × Massachusetts Institute of Technology

Jesteśmy Fundacją BRDA. Naszym celem jest poprawa dostępu do jakościowego mieszkalnictwa i budownictwa w Polsce i w Ukrainie. Wspieramy prace związane z wykorzystywaniem materiałów z odzysku w architekturze i designie. Aktywnie angażujemy się w odbudowę Ukrainy.

6262 to numer kierunkowy do Świętogórska w obwodzie donieckim.

Taki właśnie kierunek obieramy w stworzeniu pierwszej znanej nam urbanistycznej wizji odbudowy ukraińskiego miasta.

Chcemy stworzyć dokument bez precedensu w Ukrainie, który zapoczątkuje realną, konkretną i kwanty kowalną odbudowę we współpracy z samorządem. W duchu poszanowania środowiska, wykorzystania lokalnych zasobów, material reuse i społecznego zaangażowania.

fi

Do wspólnego tworzenia tej wizji, wraz z naszymi partnerami społecznymi i merytorycznymi, chcemy zaprosić Państwa.

Święto górsk

© MICHAŁ KRASUCKI

ŚWIĘTOGÓRSK PRZED WOJNĄ:

• liczba mieszkańców: 4309 • powierzchnia: 8,4 km2 • teren Państwowego Rezerwatu Historyczno-Architektonicznego • popularna miejscowość sanatoryjna z dużą bazą noclegoworehabilitacyjną • tętniący życiem region przemysłowy, słynna produkcja cegieł i płytek ceramicznych • historyczna więź z Polską

ŚWIĘTOGÓRSK PO WOJNIE:

• liczba mieszkańców: 900 • obszar zniszczeń: 90% miasta • okoliczne tereny są w trakcie rozminowywania • od wyzwolenia nie było żadnych ataków na miasto • na czele miasta stanął nowy burmistrz, były wojskowy i aktywny działacz: Wołodymir Rybałkin • odbudowa już trwa dzięki lokalnemu zaangażowaniu, ale bez strategii i planowania przestrzennego

DLACZEGO ŚWIĘTOGÓRSK?

• miasto drastycznie dotknięte wojną, potrzebujące wsparcia • ambitny i zmotywowany burmistrz • potencjał inwestycyjny: turystyczna perełka nad rzeką, w naturze, z przedwojenną bazą hotelową i infrastrukturą • sanatoryjna przeszłość miasta: może więc i powojenna, rekonwalescencyjna przyszłość?

• obecność Ławry ważnej dla ukraińskiej tożsamości i historii • w regionie nad odbudową już intensywnie pracują NGOsy i aktywiści

ŚWIĘTOGÓRSK – WIĘCEJ

• Onet.pl http://bitly.pl/WPSjT

• New York Times http://bitly.pl/8yUah

• Svidomi (zdjęcia sprzed i po okupacji) http://bitly.pl/Iduzi

Nasz proces

1. GROMADZEN E DANYCH Zespół urbanistów, pracowników urzędu miejskiego i fotografów pod wodzą architektki Varvary Yanyshevy z Urban Curators gromadzi dokumentację potrzebną do dalszego działania. Wolontariusze z Bazy UA realizują socjologiczną kwerendę wśród mieszkańców Świętogórska na temat ich potrzeb.

2. ANAL ZA, SZYKOWAN E WARSZTATU

I

I

I

Studenci MIT pod wodzą architektki i akademiczki Anastasyi Ponomaryovej układają i analizują dane, przygotowując rekomendacje i wnioski w języku angielskim do pracy warsztatowej. Fundacja BRDA organizuje zespoły, warunki do pracy, działania komunikacyjne.

3. TWORZEN E W ZJ Wytężona praca nad wizją będzie trwała dwa miesiące (online i of ine), podczas których odbędą się dwa trzydniowe zjazdy w Warszawie. Polsko-ukraiński zespół architektów, inżynierów i urbanistów przygotuje kompleksowy raport dla Świętogórska, z wizualizacjami, planami i eksperckim zestawieniem danych, przygotowany przy użyciu profesjonalnego oprogramowania.

4. BUDOWAN E RELACJ

fl

I

I

I

I

I

Pobyt ukraińskiego zespołu w Warszawie to także okazja do przybliżenia kontekstu odbudowy stolicy podczas merytorycznych spacerów, specjalnych wykładów na Politechnice Warszawskiej i zawiązania się eksperckiej drużyny, która może kontynuować współpracę przy kolejnych działaniach. Warto także przybliżyć ukraińskiej scenie architektonicznej prężny sektor budowlany w Polsce.

REFERENCJE

Nasz zespół

Kilkunastoosobowy zespół będzie działał w Świętogórsku, w Warszawie oraz online.

Gromadzimy polskich ekspertów i ekspertki, których funkcje będą odzwierciedlone 1:1 w zespole ukraińskim. Tak powstaną pary wspólnie pracujące nad wybranymi zagadnieniami. Praca podzespołów będzie konfrontowana z całą grupą podczas cotygodniowych spotkań online oraz dwóch zjazdów w Warszawie.

Nasi architekci_tki dobrze znają praktyki wdrażane w odbudowie polskich miast, dlatego posłużą jako profesjonalne wsparcie dla Ukrainy; nie tylko podczas warsztatów, ale także wykładów na Politechnice Warszawskiej oraz dzięki dostępowi do dokumentacji dotyczącej powojennej odbudowy Warszawy.

Praca odbywa się na zasadach partnerskich – nic o Ukrainie bez Ukrainy.

GRUPA POLSKA Sikorski, TŁO - nadzór nad nalnym kształtem planu • Michał Architekt urbanista. W latach 2008-2017 pracował w belgijskiej pracowni XDGA. Realizował masterplan powstającego miasta-kampusu Paris-Saclay (FR). Współtworzył wizję rozwoju przestrzennego UW (BIPA UW).

Wykładał m.in. w ETH Zurych. Od 2021 prowadzi autorską pracownię TŁO i uczy urbanistyki na WAPW. Członek Miejskiej Komisji Urbanistyki i Architektury, autor masterplanu byłej Trasy Tysiąclecia.

Gomółka, TŁO - kierownik grupy polskiej • Mikołaj Architekt urbanista. Wyróżniony m.in. nagrodami BDA-SARP, TUP, Architektura & Biznes oraz KIPMiM. Wykładowca na WAPW, Technische Universität Berlin oraz University of Detroit Mercy. Prowadzi badania nad wyludnianiem się miast w Polsce, wykorzystaniem struktur opuszczonych budynków do nowych funkcji oraz kompozycją urbanistyczną. Związany z pracownią TŁO, gdzie odpowiada za projektowanie urbanistyczne. a Jaworowska, BRDA - koordynatorka procesu • Zo Działaczka społeczna od lat związana z trzecim sektorem z wykształceniem humanistyczno- lmowym.

Koordynowała projekty i prowadziła komunikację czołowych fundacji w Polsce. Założyła i koordynowała Grupę Zasoby, nagradzaną inicjatywę wspierającą osoby uchodźcze z Ukrainy w Polsce. Fundatorka i prezeska BRDY.

fi

fi

fi

• Architekt krajobrazu, inżynier budowlany: TBC

GRUPA UKRA ŃSKA Ta część grupy warsztatowej (kierownik zespołu, architekt urbanista, architekt krajobrazu, inżynier) zostanie wyłoniona na drodze wolnego naboru, co da nam dostęp do najlepszych architektów_tek w Ukrainie oraz pozwoli wybrać zespół spośród osób dostępnych i mobilnych.

• Varvara Yahnysheva - organizacja dokumentacji w Świętogórsku Architektka i badaczka z Doniecka. Od 2019 pracuje w grupie Urban Curators jako urbanistka. Realizuje pawilony czasowe, klasyczne projekty urbanistyczne, a obecnie działa w obszarze awaryjnego mieszkalnictwa. W 2023 Varya zakończyła swoje badania na temat architektonicznej tożsamości regionu Doniecka, angażuje się w odbudowę w rejonie Krematorska – to ona sprawi, że projekt będzie głęboko zakorzeniony w rzeczywistości.

• Anastasiya Ponomaryova - piecza nad grupą badawczą

I

Architektka, badaczka na ETH w Zurychu. Współzałożycielka organizacji Urban Curators i projektu Co-Haty przekształcającego pustostany w mieszkania dla osób uchodźczych. Anastasiya ma za sobą badania w Levental Center for Advanced Urbanism na Massachusetts Institute of Technology. Obecnie pracuje nad odpowiedzialnym środowiskowo mieszkalnictwem dla osób uchodźczych w Ukrainie.

ZASOBY • Baza UA to organizacja społeczna działająca w regionie Doniecka od 2022. Są aktywni w obszarach, w których są najbardziej potrzebni – od ewakuacji ludności cywilnej, po pracę z dziećmi, prowadzenie mobilnej przychodni i odbudowę zniszczonych domów.

• Urban Curators to organizacja działająca na styku urbanistyki, socjologii i tożsamości lokalnej realizując projekty architektoniczne i społeczne. Od 2022 prowadzi Co-Haty, przekształciwszy już kilkanaście pustostanów w budynki dla osób uchodźczych w Ukrainie przystosowane do mieszkania, pracy i powracania do równowagi.

• Massachusetts Institute of Technology: dołączą do nas studenci i studentki ze studiów magisterskich na Wydziale Architektury MIT. To uczelnia od lat prowadząca w globalnych rankingach akademickich, a jej udział w projekcie pozwoli na umieszczenie go na mapie światowej urbanistyki.

• Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej: centrum akademickie polskich architektów, urbanistów i badaczy, szkoła najlepszych urbanistów, którzy pracowali nad odbudową stolicy. To z dziedzictwa warszawskiej szkoły urbanistycznej, będącego w zasobach Politechniki, skorzystamy tworząc wizję odbudowy Świętogórska.

Kon krety

Zakładane efekty projektu:

• kompleksowy raport dostępny online z wizualizacjami, planami, opisaną metodologią pracy i jej efektami oraz roadmapą dalszych działań: konkretna podstawa do wdrażania dalszych działań projektowych w Świętogórsku, opracowana gra cznie, w dwóch językach – angielskim i ukraińskim,

• online’owa baza materiałów wykorzystywanych w procesie udostępnionych dla zainteresowanych (mapy, dane liczbowe, badania socjologiczne, dokumentacja fotogra czna i lmowa),

• szeroka kampania komunikacyjna dotycząca projektu w polskich i ukraińskich mediach.

Czas trwania projektu: listopad 2023 - kwiecień 2024

fi

fi

fi

fi

Wnioskowana kwota całkowita (zakładamy nansowanie mieszane z udziałem kilku partnerów): 80 000 PLN

KORZYŚC ZE WSPÓŁPRACY • Udział w pionierskim polsko-ukraińskim projekcie odbudowy – rozmiar opracowywanego obszaru, lokalny kontekst oraz ekspercki zespół sprawią, że plan będzie miał realne szanse na urzeczywistnienie się,

• BRDA realizuje i wdraża z Partnerem wspólną strategię komunikacyjną, • Wzmocnienie wskaźników ESG w rmie dzięki realizacji projektu społecznego wokół odpowiedzialnej środowiskowo odbudowy,

• Obecność na potencjalnie nowym rynku dla Partnera, • Udział w wydarzeniach towarzyszących projektowi (wykłady, oprowadzania,

fi

I

uroczysta kolacja, eventy z udziałem czołowych architektów i architektek).

KONTAKT Zofia Jaworowska kontakt@fundacjabrda.org ↗ +48 691 478 915

Fundacja BRDA KRS: 0000977888 NIP: 5213973491 REGON: 52237258800000 ul. Belwederska 36/38 00-594 Warszawa

fundacjabrda.org ↗