OFERTA WYDAWNICZA | aktualizacja 31 maja 2022 roku

Fundacja OKO-LICE KULTURY oferta na rok 2022

Fundację założyło tylko sześć osób, jednak sympatyków i wspomagających nasze działania jest wielu i wiemy, że możemy liczyć na ich pomoc w realizacji naszych działań statutowych. Naszą misją jest w głównej mierze niesienie pomocy osobom szczególnie uzdolnionym we wszelkich dziedzinach sztuki i nauki, ale także tym osobom, które pragną rozwijać i dokumentować różne zjawiska kulturotwórcze.

Jedną z form działalności jest wydawnictwo, ukierunkowane głównie na zachowanie dziedzictwa kulturowego w szerokim tego słowa znaczeniu. W naszej ofercie znajdują się pozycje monograficzne, publicystyczne i o charakterze regionalnym, jak i również dotyczące kultury Polskiej. Naszą mocną stroną jest również wydawnictwo niszowe takie jak poezja, proza czy albumy artystyczne.

Zapraszamy do współpracy.

Jeżeli są Państwo zainteresowani ofertą, prosimy o kontakt: •

Lech J. Zdrojewski - prezes FOLK 504 248 558 fundacja@oko-lice-kultury.pl

•

Kinga Gełdon-Czech - kierownik studia FOTO i DTP 534 990 986 foto@oko-lice-kultury.pl

Aby dowiedzieć się więcej o naszej Fundacji, zapraszamy na nasze strony: / należy kliknąć w ikonkę /

BESTSELLER \ 2019 - 2020 / wydawnictwa warte uwagi/ 6

7

Słowem wstępu...

Miedze i łąki to nasza najwspanialsza apteka, w której już przy odrobinie wiedzy zielarskiej można znaleźć sporo cennych leków. Wyjątkowymi roślinami są tu m.in.: pokrzywa, mniszek lekarski, bluszczyk kurdybanek, stokrotka, tasznik, krwawnik, babka lancetowata, skrzyp polny, podbiał, szczaw, oman łąkowy, pięciornik gęsi, świetlik łąkowy, żywokost lekarski oraz wiele, wiele innych.

32

33

Bluszczyk Kurdybanek

W książce tej postaramy się dostarczyć czytelnikowi podstawowej wiedzy o niektórych roślinach rosnących na naszych kociewskich miedzach i łąkach. Jak je rozpoznać, jak zbierać i przetwarzać na domowe specyfiki, jak wykorzystać w profilaktyce i leczeniu rozmaitych schorzeń, w jaki sposób zastosować je w kuchni czy kosmetyce.

Glechoma hederacea L.

Bluszczyk kurdybanek, bluszczyk ziemny, czy kurdybanek lub obłożnik, to wiele nazw tej samej rośliny, traktowanej do niedawna w Polsce jako obficie występujący i uporczywy chwast łąk oraz pastwisk, występujący też na miedzach, skrajach pól i w zaroślach.

Książka zawiera zbiór sprawdzonych receptur na skuteczne domowe specyfiki pomocne w przeróżnych dolegliwościach, jak i opisuje związki lecznicze zawarte w tych ziołach. Znajdziemy tu przepisy na oryginalne lecznicze potrawy oraz na domowe kosmetyki i sporo kolorowych, ciekawych zdjęć prezentujących poszczególne zioła.

Obecnie coraz częściej kurdybanek zostaje wykorzystywany w celach leczniczych i od jakiegoś czasu jest traktowany jak wartościowa roślina uprawna.

Kwitnie od kwietnia do czerwca w tym czasie wytwarza piękne, niebieskie kwiatki, osadzone w kątach liści po kilka sztuk, oblepiając prawie całą łodygę. Do tego posiada szaro-zielone, ciemne, zimotrwałe liście.

Kurdybanek jest mrozoodporny i bardzo dobrze znosi niekorzystne warunki atmosferyczne.

Kurdybanek od dawna jest stosowany w medycynie ludowej i ziołolecznictwie.

Surowiec stanowią liście i kwiaty, które zbiera się począwszy od kwietnia.

Zawiera liczne sole mineralne, żywice i garbniki oraz olejki eteryczne, które mają dobroczynny wpływ na cały organizm.

8

9

72

73

Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica

Roślina wieloletnia, bardzo pospolita w całej Polsce, w większości uważana za chwast.

Ogólne zasady przy sporządzaniu domowych specyfików z ziół:

28

Rośnie prawie wszędzie, zarówno na glebach żyznych, jak i słabszych, wilgotnych, mokrych lub suchszych, na przydrożach, przy płotach, wysypiskach, na leśnych ścieżkach oraz także w sadach i ogrodach.

Surowiec zielarski tej rośliny stanowią liście (zbierane przed kwitnieniem) i korzeń tej rośliny (zbierany jesienią).

▪

Do zbiorów roślin nie używamy worków foliowych, lecz pojemników wykonanych z materiałów naturalnych jak niektóre tkaniny, kosze wyplatane z korzeni, gałązek, słomy, traw i papier (torby papierowe lub koszyki wyplatane z ekologicznych papierów – nigdy nie z drukowanych gazet).

▪

Suszymy je rozkładając na materiałach naturalnych lub w tych samych pojemnikach do których zostały zebrane.

▪

Przed suszeniem segregujemy zebrane zioła, dzielimy na rodzaje (kwiaty, liście, korzenie itd.)

▪

Do obróbki termicznej świeżych ziół nie używamy naczyń aluminiowych. Zresztą w kuchni nie jest wskazane używanie do gotowania takich naczyń i powinno się je całkowicie wykluczyć z kuchni. Możemy użyć naczyń emaliowanych lub ze stali szlachetnej. Noże powinny być również emaliowane a inne przybory jak łyżki, sita, cedzaki itd. wykonane z materiałów naturalnych.

▪

Jeśli dodatkiem do specyfiku ma być miód pamiętajmy, że można go podgrzewać tylko do 400C. Inaczej traci swoje cenne właściwości.

▪

Przechowywanie gotowych mikstur powinno się odbywać w suchych, chłodnych miejscach (ale nie w temperaturze minusowej), a naczynia do tego użyte muszą być szczelne po zamknięciu, wykonane ze szkła i to najczęściej ciemnego.

▪

………………………….

Do celów kulinarnych zbiera się tylko najmłodsze pędy (kwiecień, maj) a w okresie późniejszym tylko młode wierzchołki i liście.

Pokrzywa to nie tylko chwast. Na wsi od wieków traktowano ją z szacunkiem ze względu na właściwości lecznicze i wartości odżywcze. Pokrzywa zawiera wiele cennych witamin, mikroelementów i soli mineralnych pomocnych m.in. przy leczeniu kamicy nerkowej i artretyzmu.

▪

Garbniki, flawonoidy, związki podnoszące odporność organizmu, mikroelementy (żelazo, magnez, potas, wapń, krzem, sód, siarka, jod).

▪

Korzenie tej rośliny zawierają związki o charakterze lipidów, steroli oraz lecytynę.

Pokrzywa zwyczajna jako środek medyczny: ▪

ułatwia trawienie,

▪

działa moczopędnie i żółciopędnie

▪

oraz zmniejsza poziom cukru we krwi.

▪

Działa rozkurczowo, ściągająco, przeciwbiegunkowo, przeciwkrwotocznie, przeciwanemicznie.

▪

Poprawia przemianę materii, pobudza wytwarzanie enzymów trzustkowych,

▪

ma korzystny wpływ na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny.

Jako środek kosmetyczny: ▪

Medycyna ludowa zaleca, aby przy wiosennym zmęczeniu pić go co dzień na wzmocnienie.

wywar ze świeżej lub suszonej pokrzywy stosowany jest do mycia włosów.

Napar - ziele zalane wrzątkiem i pozostawione przez kwadrans pod przykryciem - pomaga walczyć ze stresem.

Jako produkt kulinarny: ▪

Pokrzywa stanowi wspaniały dodatek do past serowych, jajecznicy i wiosennych sałatek oraz jest smacznym nadzieniem do pierogów.

Pokrzywa to prawdziwa skarbnica aktywnych związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, bo zawiera wiele cennych składników:

▪

Przed przystąpieniem do wykonania dania z pokrzywy należy jej części nadziemne polać wrzątkiem, by nie była parząca i stała się delikatna w smaku.

▪

garbniki, flawonoidy, taniny, witaminy (A, E, K, C, B2, B6)

▪

Barwniki roślinne (chlorofil, beta-karoten),

29

Bez czarny Sambucus nigra

W Polsce i w Europie to szeroko rozprzestrzeniony pospolity gatunek wykorzystywany jako roślina lecznicza, kosmetyczna, ozdobna i jadalna. Kwiaty posiadają odurzający zapach, lecz gałązki, liście i owoce bardzo nieprzyjemny.

Rośnie w lasach (zasiedla tu zwykle skraje lasu lub luki leśne) i zaroślach. Pod okapem drzew rośnie słabiej. Porastających opuszczone osiedla, ogrody, tereny przemysłowe. Preferuje gleby żyzne i średnio wilgotne.

PRZEPISY!

Spożycie niedojrzałych i nieprzetworzonych owoców skutkować może zatruciem, ponieważ wszystkie świeże części rośliny zawierają glikozydy (sambunigrynę oraz prunazynę), które spożyte w większych ilościach są trujące. Wysoka temperatura (gotowanie i smażenie bez przykrycia) likwiduje właściwości trujące. Owoce poddane obróbce termicznej lub ususzone pozbawione są tych związków, dlatego można je bezpiecznie spożywać.

Nie ma ich za to w kwiatach czarnego bzu, więc są one jadalne i można je wykorzystywać w kuchni, np. do przyrządzania sałatek.

Objawami zatrucia są: osłabienie, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunka, przyspieszenie tętna i zaburzenia oddychania aż do duszności włącznie. Pierwsza pomoc polega na sprowokowaniu wymiotów i płukaniu żołądka.

55

złotych

Konieczna jest pomoc lekarza.

Reakcje alergiczne (nieżyt nosa, zapalenie spojówek i duszności) może też wywołać pyłek kwiatowy, w którym stwierdzono obecność alergizującego białka.

2.

Spis treści

Fot. Tadeusz Jędrysiak Warszawa - Muzeum Etnograficzne - fragment ekspozycji muzealnej (zbiór strojów ludowych i eksponaty związane z doroczną obrzędowością).

Folklor – duchowa część kultury ludowej

W Polsce, wiele imprez folklorystycznych odbywających się w muzeach skansenowskich wpisuje się w kalendarz i rytm obrzędowości chrześcijańskiej. Doroczne święta i ludowe tradycje

Folklor rozumiany jest jako dziedzictwo niematerialne – żywa praktyka kulturowa danej grupy, przekazywana z pokolenia na pokolenie, zapewniająca jej poczucie tożsamości i ciągłości [Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego].

Pierwsza definicja folkloru została zaproponowana przez W. Thomasa w 1846 r. [Błachowski 2003, s. 16]. Z języka angielskiego słowo to oznacza wiedzę ludu (folk – lud, lore – wiedza).

W XIX w., a nawet jeszcze na początku XX w. folklorem określano kulturę duchową (umysłową) ludu wiejskiego. Zaliczane były do niego zjawiska nie posiadające stałej postaci materialnej, istniejące tylko w pamięci ludu (taniec, śpiew, zwyczaje). Obecnie zjawisko folkloru odnosi się także do obrzędów, muzyki, znajomości technik wytwórczych, wiedze nabytą empirycznie, magię, wierzenia, prawo zwyczajowe, filozoficzne interpretacje świata, poglądy i normy estetyczne, system wartości moralnych, etos i in.

J. i M. Sobiescy [1973, s. 571] specyfikę polskiego folkloru ujmują następująco: „Folklorem nazywamy te dziedziny twórczości ludowej, które nie przejawiają się w konkretnym materiale, uchwytnym kształcie i nie pozostawiają po sobie trwałego śladu w postaci realnych przedmiotów, jak to ma miejsce w zakresie plastyki ludowej. Tworzywem folkloru jest dźwięk, niepisane słowo i gest (ruch taneczny), a efektem – ludowa muzyka wokalna i instrumentalna, literatura ludowa i taniec ludowy, które przenikają się wzajemnie jak najściślej”.

Przedmowa Wstęp Rozdział I Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej 1. Definicja i ogólne klasyfikacje kultury ludowej.................................................................11 2. Folklor – duchowa część kultury ludowej .........................................................................19 3. Sztuka ludowa – artystyczna strona kultury ludowej .......................................................21 4. Komercjalizacja kultury ludowej pod wpływem turystyki ................................................23 Rozdział II Turystyka etnograficzna – zagadnienia ogólne 1. Turystyka etnograficzna jako forma turystyki dziedzictwa kulturowego ..........................33 2. Kim są etnoturyści? ..........................................................................................................39 Rozdział III Rola muzeów skansenowskich w turystyce etnograficznej 1. Idea, historia, zadania ......................................................................................................41 2. Organizacja imprez plenerowych na terenie muzeów skansenowskich ............................47 3. Turystyka kulinarna w muzeach skansenowskich .............................................................55 4. Ginące zawody a muzea skansenowskie .........................................................................65 Rozdział IV Turystyka etnograficzna na świecie 1. Wioski etnograficzne – historia i przykłady ......................................................................73 2. Muzea etnograficzne – idea, przykłady............................................................................79 3. Najważniejsze muzea skansenowskie ..............................................................................91 4. Obiekty na Liście Niematerialnego Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO ........94 Rozdział V Turystyka etnograficzna w Polsce 1. „Kariera” polskiej kultury ludowej ..................................................................................101 2. Regiony i grupy etnograficzne w Polsce .........................................................................108 3. Najważniejsze dziedziny twórczości ludowej ..................................................................111 4. Muzea etnograficzne (w tym muzea skansenowskie) ....................................................122 5. Najważniejsze imprezy folklorystyczne .........................................................................165 6. Najważniejsze zwyczaje i obrzędy .................................................................................166 7. Szlaki turystyczne o tematyce etnograficznej .................................................................176 8. Ekomuzea – „muzea bez murów” ..................................................................................188 9. Święci opiekunowie w tradycji polskiej wsi ...................................................................197 10. Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego związana z kulturą ludową...202 Rozdział VI Znaczenie zasobów kultury ludowej w rozwoju agroturystyki .............................................................215 Rozdział VII Polacy zasłużeni dla polskiej etnografii i świata ....................................................................................221 Bibliografia ...................................................................................................................................................241

Z kolei według Słownika folkloru polskiego [1965, s.104-105] termin folklor obejmuje: • zwyczaje i obrzędy; • wierzenia i przesądy;

◀

018

Turystyka etnograficzna

obrzędowe stanowią zespół silnie ze sobą splecionych zwyczajów kultowych związanych głównie z liturgią i rytuałem kościoła rzymskokatolickiego, będąc tym samym przejawem głębokiej pobożności ludowej [Jędrysiak, Wyszowska 2016, s.292]. W Polsce najbogatsze tradycje związane są przede wszystkim z obchodami świąt Bożego Narodzenia oraz świąt Wielkanocnych z poprzedzającym je Wielkim Postem. Tabela 3. prezentuje wykaz najważniejszych świąt katolickich w roku kościelnym obchodzonych w skansenach w Polsce.

Tabela 3.

Wybrane święta i towarzyszące im wydarzenia obchodzone w skansenach w Polsce

Nazwa święta

Termin celebrowania święta

święcenie kredy, mirry i ziół, obchody kolędnicze, koncerty kolęd i pastorałek, uroczyste nabożeństwa, obchody kolędnicze, jasełka, szopki, widowiska herodowe (m.in. Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach, Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie)

2 lutego

uroczyste nabożeństwa, procesje z gromnicami, święcenie woskowych świec, prezentacja zwyczajów ludowych (m.in.

Muzeum Wsi Radomskiej)

Wielki Tydzień

święto ruchome (marzec– kwiecień)

uroczyste nabożeństwa, widowiska pasyjne, Niedziela Palmowa – konkursy palm wielkanocnych, święcenie palm wielkanocnych, procesje, kiermasze wielkanocne, Poniedziałek Wielkanocny – śmigus-dyngus, wyrób potraw wielkanocnych (m.in. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią, Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Pstrążnej)

Święto Zesłania Ducha Świętego – Zielone Świątki (ludowa nazwa)

święto ruchome (kwiecień–maj)

dekorowanie ścian, domów, płotów zielonymi gałązkami, wyściełanie podwórek liśćmi tataraku, prezentacja zwyczajów ludowych (m.in. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej

Boże Ciało

święto ruchome (maj–czerwiec)

aranżacje ołtarzy, procesje (m.in.: Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku)

Wigilia św. Jana Chrzciciela – Noc Świętojańska, Sobótka

23 czerwca

pokazy wicia wianków, puszczanie wianków, przedstawienia obrzędowe, korowody, zabawy o tematyce świętojańskiej przy sobótkowym ognisku (m.in.: Muzeum Wsi Lubelskiej, Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni)

Święto Objawienia Pańskiego – Święto Trzech Króli

Fot. Tadeusz Jędrysiak Spycimierz – kwietne kobierce podczas procesji Bożego Ciała. Spycimierz jest to wieś w woj. łódzkim położona 3 km na zachód od Uniejowa. Od prawie 200 lat ma swoją tradycję układanie kwietnego dywanu przed procesją święta Bożego Ciała. Według tradycji zwyczaj zdobienia trasy procesji przywędrował z wojskami Napoleona Bonaparte na początku XIX w. Wspaniały dywan usłany z kolorowych płatków pochodzących z okolicznych pól i ogrodów: irysów, lilii, chabrów, rumianków, róży, maków, jaśminu, stokrotek oraz z całych kwiatów ogrodowych i polnych rozciąga się na odcinku 2 km. Późnym popołudniem zaczynają się obchody uroczystości Ciała i Krwi Pańskiej. Po nabożeństwie w kościele formuje się procesja eucharystyczna i po barwnych dywanach – młodzież w sieradzkich strojach, orkiestra dęta straży pożarnej, dziewczynki sypią kwiatki, a nad wszystkim płynie monstrancja. Niestety, te szczególne dzieła sztuki – kwietne dywany, mają niezwykle krótki, zaledwie kilkugodzinny żywot. Późnym popołudniem, po przejściu procesji po kwietnych dywanach, z pięknych wzorów nic nie zostaje. Na kolejne święto trzeba czekać cały rok.

Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej

019

do zachowania dawnej tradycji, ale także do przemian lokalnej kultury. Dzięki temu „ludy tubylcze” zostają odkryte przez współczesną cywilizację. Konsekwencją tego jest tworzenie sztucznej tradycji,

wsi żyją zatem w „żywym skansenie”, stale „obfotografowywanym” na zdjęciach i eksplorowanym przez tłumy turystów z różnych stron świata. W takiej sytuacji naruszona zostaje naturalna więź

w tym nieautentycznych pamiątek z regionu.

społeczna wsi, a lokalna kultura ludowa ewoluuje w kierunku nieodwracalnej komercjalizacji.

050

Wydarzenia towarzyszące świętom

15 sierpnia

msze dziękczynne z poświęceniem płodów rolnych i ziół, warsztaty układania zielnych bukietów (m.in. Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej)

30 listopada

zabawy, przepowiednie i wróżby andrzejkowe – lanie wosku, przepowiednie z butów i kądzieli (m.in. Zagroda Wsi Pszczyńskiej, Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią)

Wigilia Bożego Narodzenia

24 grudnia

ekspozycje prezentujące świąteczny wystrój chałup, aranżacje wieczerzy wigilijnej, prezentacja strojów i akcesoriów kolędniczych, jarmarki wigilijne (m.in. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie)

Nazwa święta

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: [Ogrodowska 1996, 2001], [Schauber, Schindler 2000] oraz dostępnych stron internetowych.

Wydarzenia towarzyszące świętom

6 stycznia

Święto Ofiarowania Pańskiego – Matki Bożej Gromnicznej

Termin celebrowania święta

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – Matki Boskiej Zielnej św. Andrzeja Apostoła – Andrzejki

Fot. Lech J. Zdrojewski Wdzydze Kiszewskie – Kaszubski Park Etnograficzny: stół wielkanocny / uroczystości w skansenie z okazji Zielonych Świąt / drewniany kościół pw. św. Barbary, odpustowa msza święta / choinka w zabytkowej izbie.

Turystyka etnograficzna

051

Rola muzeów skansenowskich w turystyce etnograficznej

Rozdział I

Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej 1.

2.

3.

5.

1.

obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, zwyczaje i inne nawyki zdobyte przez człowieka jako członka społeczeństwa” [Kłoskowska 1991, s.17]. Należy podkreślić, że kultura jest pojęciem wieloznacznym i tym samym trudnym do zdefiniowania. Mówiąc o kulturze, odnosimy się zarówno do pewnego okresu (np. kultura średniowieczna, współczesna), obszaru (np. kultura polska, niemiecka), grup społecznych (kultura ludowa, szlachecka) czy też kręgu odbiorców (kultura elitarna, powszechna) [Stasiak 2007, s. 7-8]. Na ogół przyjmuje się jednak, że w jej skład wchodzą wszystkie materialne i niematerialne wytwory człowieka, wartości, normy i wzory zachowań, które zostały wytworzone, zobiektyzowane i przyjęte w danej społeczności oraz są przekazywane następnym pokoleniom oraz innym społecznościom. Określenie to obejmuje zatem dorobek ludzkości wytworzony w kolejnych etapach rozwoju historycznego. Jak podaje A. Mikos v. Rohrscheidt [2008, s.2] od lat 80. XX w. w zakres kultury, oprócz elementów tzw. kultury Bory Tucholskie

wysokiej, zalicza się także elementy kultury niskiej (popularnej, codziennej). Dzięki takiemu, szerszemu rozumieniu właśnie, „dowartościowana” została kultura ludowa (m.in. budownictwo ludowe, muzyka, obyczaje). Przy tak szerokim podejściu do definicji kultury, niemal każda Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej

011

Źródło: © hecke71 — stock.adobe.com

Fot. Tadeusz Jędrysiak

Tajlandia – kobiety z plemienia Padaung („długich szyi”). Plemię przybyło na północ Tajlandii z Birmy w ucieczce przed wojną domowa i prześladowaniami. Ich szczególną cechą jest to, że kobiety od 5-go do 21-go roku życia wydłużają sobie szyje nosząc na szyjach ciężkie mosiężne obręcze. Wioski „długich szyi” stały się więc niejako swoistym „zoo”, gdzie za parę dolarów można zrobić sobie zdjęcie z kobietą ubraną w tradycyjny strój. W ten sposób, uzyskując nowe możliwości zarobkowania, kultura tej ludności przybiera sztuczny charakter, odbywa się swego rodzaju „spektakl turystyczny”, a kobiety z plemienia Paduang odnoszą coraz większy komercyjny sukces.

Innym przykładem jest tworzenie tzw. żywego skansenu w miejscach, gdzie zachowało się tradycyjne budownictwo ludowe. Słowacka wieś Vlkolinec to grupa 45 zachowanych w niezmienionej

Łyse (wieś, pow. ostrołęcki) – Niedziela Palmowa. Od lat 60. XX w. we wsi Łyse co roku można obejrzeć barwną uroczystość kościelną, procesję oraz podsumowanie konkursu na najładniejszą palmę. Konkurs przerodził się już w dużą imprezę folklorystyczną. Autorzy konkursowych palm zobowiązani są do udziału w procesji, która co roku jest niepowtarzalną manifestacją zbliżającej się Wielkanocy. Do Łysych w Niedzielę Palmową ściągają setki turystów – jest to dla nich wyjątkowa okazja, aby zobaczyć Kurpiów w strojach ludowych i towarzyszące im palmy, które paradnie górują nad tłumem. Kurpiowska palma przypomina wysoki kwietny słup na całej długości ozdobiony zielenią i kolorowymi kwiatkami z bibuły. Kurpie Puszczy Zielonej wierzyli, że długie palmy zapewniają długie życie, a im wyższa palma, tym liczniejsze i i mądrzejsze będzie potomstwo. Dziś, Niedziela Palmowa w Łysych jest w stanie przynosić korzyści ekonomiczne dzięki turystom, dla których ten barwny obrzęd wielkanocny zamienia się w coraz bardziej popularną imprezę folklorystyczną.

formie zagród wiejskich, typowych dla obszarów górskich Liptowa. Odkąd została w 1993 r. wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jest jednym z ważniejszych produktów turystycznych regionu, będącym przedmiotem zainteresowania masowej turystyki (opłata za wstęp). Mieszkańcy

związane ze świętami kościelnymi oraz ich bogatą obrzędowością. Przykładem może być procesja

026

Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej

Turystyka etnograficzna

Z podobnymi przykładami można spotykać się w wielu innych regionach świata, w tym także w Polsce. W ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się wydarzenia

027

organizowana na Boże Ciało w Łowiczu i we wsi Spycimierz, czy też Niedziela Palmowa we wsi Łyse na Kurpiach. Turysta szuka bowiem coraz to nowych doświadczeń, „inności” przejawiającej

4.

1/ Wasilków – Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej / Źródło: wasilkow.pl 2/ Swołowo – Muzeum Kultury Ludowej Pomorza/ Źródło: pomorskie.eu 3/ Pszczyna – Zagroda Wsi Pszczyńskiej / Źródło: powiat.pszczynski.pl 4/ Lublin – Muzeum Wsi Lubelskiej / Źródło: sknse.lublin.pl

Muzea skansenowskie, które chronią sacrum w postaci obiektów związanych z kultem religijnym oraz podtrzymują pamięć i pielęgnują relikty dawnej obrzędowości ludowej odgrywają niezwykle istotną rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego [Pawlik 2015, s. 141-142]. Podkreślanie i eksponowanie specyfiki i odmienności regionalnej w poszczególnych muzeach na wolnym powietrzu jest szczególnie istotne w czasach postępującej globalizacji – ukazuje kolejnym pokoleniom dziedzictwo wsi, z całym jego bogactwem obrzędowym [Jędrysiak, Wyszowska 2016, s. 302].

052

Turystyka etnograficzna

Istotnym elementem takiej oferty i jednocześnie jej fundamentem jest dziedzictwo kulinarne.

Zdaniem M. Gąsiorowskiego [2004, s. 51] pod pojęciem dziedzictwa kulinarnego należy rozumieć produkty żywnościowe i potrawy, charakteryzujące się szczególnymi cechami jakościowymi, tradycyjnym sposobem wytwarzania i przyrządzania. Produkty te są wytwarzane gównie na małą skalę przy wykorzystaniu specyficznych umiejętności i technologii, a także są związane z określonym obszarem geograficznym. Degustacja produktu poprzez poznanie jego walorów smakowych może sprawić przyjemność, a aktywny kontakt z dziedzictwem kulinarnym uświadamia potrzebę jego ochrony. Istotny jest w tym przypadku osobisty, emocjonalny udział turystów w poznawaniu autentycznych tradycji kulinarnych odwiedzanego przez nich regionu [Orłowski, Woźniczko, 2015, s. 256]. Pozwala on lepiej zrozumieć tradycyjne smaki oraz historię danej kuchni regionalnej.

Poznanie to jest również związane z percepcją sensoryczną – turystyka kulinarna stwarza możliwość wykorzystania wszystkich pięciu zmysłów. Kulinaria regionalne wpisane są w programy większości – jeśli nie wszystkich – targów, jarmarków, świąt obrzędowych czy lokalnych imprez folklorystycznych. To swoisty wabik przyciągający tłumy zwiedzających. Kulinaria regionalne przez większość etnografów najczęściej postrzegane są wyłącznie jako element folklorystyczny [Fiedoruk 2013, s.82].

Poniżej natomiast podano przykłady folklorystycznych imprez kulinarnych organizowanych w wybranych kilku skansenach w Polsce. Towarzyszą im występy kapel i zespołów folklorystycznych oraz kiermasze rękodzieła ludowego.

się m.in. w wyglądzie ulic i ludzi [Madej 2008]. Uczestnictwo w wydarzeniach festiwalowych jest przy tym jedną z najszybciej rozwijających się współcześnie form spędzania wolnego czasu, a także przedsięwzięć ekonomicznych w turystyce. Turysta wybierający się na obchody Niedzieli Palmowej we wsi Łyse, będzie zatem nie tylko świadkiem kolorowej procesji z palmami wielkanocnymi, ale także będzie miał możliwość zakupienia ludowego rękodzieła (jarmark ludowy), skosztowania produktów kuchni regionalnej i obejrzenia występów zespołów regionalnych. Na tym jednak nie koniec atrakcji – obchodom tego ludowego święta towarzyszą także elementy takie jak: stragany z pamiątkami, wesołe miasteczko, przejażdżki konne czy mała gastronomia. Niedziela Palmowa w Łysych odniosła zatem komercyjny sukces [Madej 2008].

80 złotych

Chorzów

Górnośląski Park Etnograficzny Strona internetowa: muzeumgpe-chorzow.pl • „Na naszym groniczku” – pokaz wyrobu serów owczych i pokazy psów myśliwskich; • „Dzień Miodu” – prezentacja tradycyjnych sposobów pozyskiwania miodu połączona z degustacją, kiermasz wyrobów pszczelarskich (druga połowa lipca) • „Browary i bimbrownie” - prezentacja procesu warzenia piwa i bimbru, wizyta w leśnej bimbrowni (lipiec); • „Dzień Ziół” – techniki uprawy ziół i ich zastosowaniem w kuchni, lecznictwie i kosmetyce (koniec sierpnia); • „Jarmark Produktów Tradycyjnych” - organizowany w ramach konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”.

Pokazy i promocja tradycyjnych potraw śląskich i produktów regionalnych, kiermasz ludowy (koniec sierpnia); • „Dożynkowy plon niesiemy” – prezentacja zwyczajów dożynkowych, korowód dożynkowy, pokazy pracy młynarza, wypiek chleba w zabytkowym piecu (druga niedziela września); • „Dzień Kartofla – Jesień na wsi” – pokazy prac polowych i gospodarskich: deptanie kapusty, wykopki, pokazy i degustacje kulinarne - pieczenie kartofli smażenie placków na blasze, przyrządzanie pieczonki (wrzesień).

Fot. Tadeusz Jędrysiak Spycimierz (wieś. pow. poddębicki) – procesja Bożego Ciała po kwietnych dywanach. Ta niepozorna wieś, licząca zaledwie 600 mieszkańców, raz w roku staje się najbardziej pachnącym i kolorowym miejscem w kraju. W Spycimierzu istnieje rytuał układania kwiatów, które pochodzą z okolicznych pól i ogrodów. Niestety, te szczególne dzieła sztuki – kwietne dywany, mają niezwykle krótki, zaledwie kilkugodzinny żywot. Późnym popołudniem, po przejściu procesji, z pięknych wzorów nic nie zostaje. Na kolejne święto trzeba czekać cały rok [Wyszowska, Jędrysiak 2018a]. Obchody Bożego Ciała w Spycimierzu (podobnie jak w Łowiczu) stanowią przykład obrzędów o charakterze religijnym, które stają się formą spędzania czasu wolnego dla przybywających tu coraz liczniej turystów.

028

55

złotych

6.

5,6/ Źródło: muzeum.wloclawek.pl

Definicja i ogólne klasyfikacje kultury ludowej

Koncepcja kultury, rozwinięta po raz pierwszy przez etnografów ewolucjonistów XIX w. znalazła odbicie w znanej definicji Edwarda Tylora z 1871 r. który uważał że, ,,kultura to złożona całość,

Turystyka etnograficzna

Kultura ludowa przesłanką rozwoju turystyki etnograficznej

029

056

Turystyka etnograficzna

Wiele ciekawych wydarzeń folklorystycznych odbywa się w skansenach na całym świecie. W Norsk Folkemuseum w Oslo (Norwegia) turyści mają możliwość spotkania ludzi zajmujących się dawnymi rzemiosłami, posłuchania w ich wykonaniu muzyki ludowej, zakupu regionalnych pamiątek czy kulinariów. Podobnie jest w skansenie w miejscowości Bokrijk w Belgii, który prezentuje dziedzictwo kulturowe Flandrii, regionu Campine, Brabancji i Limburgii. Osoby obsługujące skansen, ubrane w stroje ludowe, wykonują prace charakterystyczne dla XIX-wiecznej wsi (ogrodnicy, plecionkarze, pszczelarze czy piekarze). Każdego lata, codziennie, skansen obfituje w wydarzenia prezentujące m.in. pokazy dawnego rzemiosła, w których aktywnie mogą uczestniczyć turyści („Summerfestival”). W specjalnie przygotowanych warsztatach pracy (stodołach, budynkach gospodarskich) mają miejsce m.in.: pokazy i warsztaty piekarnicze, krawieckie czy szewskie (www.bokrijk.be). Ponadto, pracownicy muzeum wcielają się w role księży odprawiających nabożeństwa lub nauczycieli odbywających lekcje w szkole (tzw. żywe dziedzictwo – ang. living heritage).

Kolejnym przykładem jest Muzeum Wsi Orawskiej w Zubercu (Słowacja), gdzie kalendarz imprez obfituje w wydarzenia związane zarówno z odtwarzaniem i przybliżaniem odwiedzającym dawnych obrzędów regionu (m.in. wieczór wigilijny, zwyczaje wielkanocne), jak również w imprezy będące pokazami dawnych rzemiosł (m.in. warsztaty i pokazy ceramiczne, snycerskie i tkackie (www.muzeum.zuberec.sk). Ponadto, w muzeum odbywają się także występy zespołów folklorystycznych i folkowych.

053

Rola muzeów skansenowskich w turystyce etnograficznej

1.

2.

3.

1/ Źródło: blog.ziolowo.pl, 2/ Źródło: frantkiwedrowaniczki.pl, 3/ Źródło: chorzow-dozynki.pl

Ciechanowiec

Muzeum Rolnictwa Strona internetowa: muzeumrolnictwa.pl • „Jarmark św. Wojciecha” - jarmark rękodzieła ludowego, jarmark ogrodniczy (nasiona warzyw i kwiatów, sadzonki zielone, cebulki kwiatów i żywe rośliny) (przełom kwietnia i maja); • „Podlaskie Święto Chleba” – jedna z największych imprez Muzeum, pokazy, degustacje i jarmark wypieków regionalnych piekarni, pokazy zespołów folklorystycznych i kapel ludowych (pierwsza połowa sierpnia); • „Jesień w polu i zagrodzie” – piknik rodzinny, nawiązujący do prac polowych i gospodarskich na dawnej wsi podlaskiej. Pokazy tradycyjnych zwyczajów i obrzędów związanych z kopaniem ziemniaków oraz pracami gospodarskimi i domowymi w okresie jesiennym. Pokaz kopania ziemniaków motykami oraz kopaczką konną, „tłoka” – zbieranie ziemniaków za kopaczką, bronowanie kartofliska broną konną (jesień).

1.

2.

1/ Źródło: cojestgrane.pl 2/ Źródło: podlasie24.pl Rola muzeów skansenowskich w turystyce etnograficznej

057

... jest kilka takich miejsc na Ziemi, do których wracam i wracam. Chcę wracać. Do nich należą okolice Wiela, a w szczególności Kalwaria. Co jest tego przyczyną? Krajobraz? Tak. Woda? Tak. Powietrze? Tak. Dziwnie uformowane drzewa - także. Jest jeszcze to coś, na co trafiamy niezwykle rzadko - cisza i spokój. Można tutaj godzinami chodzić i chodzić.

Iść przed siebie, wracać i znów iść do przodu. Zróżnicowany teren sprzyja przechadzkom, a rozstawione kaplice i wolno stojące rzeźby pozwalają na rozmyślania. (...)

Album ten pokazuje piękno miejscowości i Kalwarii Wielewskiej, która jest odwiedzana przez tysiące pielgrzymów, a i również przez ludzi zainteresowanych sztuką, a także tych, którzy szukają odpoczynku w okolicach Wiela. Publikacja ta jest pełna artystycznych fotografii wykonanych przez autora i jego przyjaciół, oraz jest uzupełniona o historię tego miejsca. Znajdujemy w niej również materiał do rozważań towarzyszących drodze krzyżowej, co daje możliwość wielu bardzo głębokich przemyśleń.

W drugiej części albumu jest przedstawiona postać ks. gen. bryg. Józefa Wryczy. Znajdziemy tam kilka archiwalnych fotografii, również w obecności gen. Józefa Hallera. W trzeciej części albumu jest zamieszczony fotoreportaż z uroczystości odsłonięcia kamieni pamiątkowych poświęconych budowniczym Kalwarii Wielewskiej - ks. Józefa Szydzika i ks. Józefa Wryczy, oraz jego pośmiertnego mianowania na stopień generalski dnia 29 września 2019 r.

• • •

oprawa twarda na okładce folia matowa z lakierem punktowym wyjątkowe wnętrze w dotyku - zastosowany lakier dyspersyjny matowy

Zapraszamy do zapoznania się z tą pozycją na naszej bibliotece ISSUU / a k t y w ny k l i k l i n k n a i k o n i e pow yże j /

110 złotych

BESTSELLER \ 2021 / wydawnictwa warte uwagi/ icśert sipS

ennizdor iknusots ,y roibu i ainakzseim ,ikwy rzor i aicęjaz enneizdoc sazcwów ono ejumjebO .uicyż eworutluk owtcizdeizD .ydęzrbo i ędom ,ćśonlarom i ainezreiw ,ejazcywz i ejazcybo ,eiksyzrawot i eikleiw acąjaiwatsdezrp airotsih żin jeipel einzcanz enoinim ysazc i izdul ażilbyzrp uicęju mikat w .]51.s ,3002 akswołpeP[ ałeizd i eedi ,ainezradyw

5.................................................................................................................................................... awomdezrP I łaizdzoR einoiger w ikytsyrut ujowzor ąknałsezrp eworutluk owtcizdeizD 9.......................................................................................... ogeworutluk awtcizdeizd ajcinfieD .1 11................................................................................ enlairetamein i enlairetam owtcizdeizD .2 51........................................................ ecytsyrut w ogeworutluk awtcizdeizd einatsyzrokyW .3 91...................................... jeworutluk ikytsyrut ujowzor ąwatsdop eworutluk owtcizdeizD .4 32............................................................................................ ejazdor jej i aworutluk akytsyruT .5

ogeiksńyzsurP .J zezrp anoiwatsdezrp ałatsoz ogeworutluk awtcizdeizd ajcinfied azsjeinłepjaN hcymohcur i hcymohcurein yzcezr bósaz ot eworutluk owtcizdeizd ,meinadz ogej , ]05.s ,1002[ ,imywojazcybo i imynzcy rotsih imaksiwajz ,imywohcud imaicśotraw min z imynaząiwz ez zarw ainazakezrp zaro ,ujowzor ogej i awtsńezcełops arbod ald jenwarp ynorhco yndog az ynawanzu ,enzcytoirtap ,enzcy rotsih icśotraw enawotpecka i ełaimuzorz an igawu z ,moinelokop mynpętsan ,ogenzcytilop ujowzor icśołgąic i icśomasżot ald einezcanz ecąjam ,enzcytsytra i ewokuan ,enjigiler ,hcynzcy rotsih ńezradyw ainaintęimapu i dwarp ainezdowod ,ogenlarutluk i ogenzcełops .jenjycaziliwyc ytonlópsw i ankęip aicuzcop ainawowytluk

I łaizdzoR

ujowzor ąknałsezrp eworutluk owtcizdeizD einoiger w ikytsyrut

II łaizdzoR anzyzcjO ałaM – eiweicoK 92................................................... nmyh i breh ,eineżołop ogej – iksloP eipam an eiweicoK .1 33..................................................................... aiweicoK iirotsih w ainezradyw ezsjeinżawjaN .2 53......................................................................................... ycńakzseim ogej i eiweicoK awzaN .3 III łaizdzoR ecytsyrut w ynawytsyzrokyw aiweicoK ogeworutluk awtcizdeizd łajcnetoP 93................................................... aksjeim akytsyrut - ogeworutluk awtcizdeizd akytsyruT .1 04......................................................................................... aiweicoK otsaim ezskęiwjan – wezcT 24............................... ącyzreiW dan otsaim eikswelórk – aiweicoK acilots – iksńadG dragoratS 44............................................................. ecsloP w ”ążeiw ąwyzrk„ ązsżywjan z otsaim – eiceiwŚ 64........................................................................ aiweicoK acilots anlarutluk i awohcud – nilpleP 84...... uzromoP an cineimak hcywoktybaz mełopsez myzskęiwjan i myzsjeinnecjan z otsaim – weinG 05.........miksńadG uzromoP an imiksjeim imarum imynawohcaz jeipeljan z otsaim – ywezsrakS 25 .. ogeikcażyzrk atsaim ogenzceiwoinderś medałku mynozsuranein ,mynawohcaz z murtnec – ewoN 45.......................... uiweicoK an icśowocsjeim hcyzsratsjan z andej i otsaim ezsjeinmjan – zcrókS 65....................................................................... uiweicoK an otsaim ezsdołmjan – adoW anrazC ogeworutluk awtcizdeizd od ecążelan aiweicoK jewodul yrutluk ytnemelE .2 85........................................................ jewodul yrutluk ćśęzc )anlairetamein( awohcud – rolkloF 95................................................. myworutluk mewtcizdeizd mynlairetamein – awodul akutzS 06................................................................................................ jórts i tfah ,arawg – ycaiweicoK 76................................. zradnelak ynzcorod – hciksweicok isw ydęzrbo i ejazcybo ,ejazcywZ 47...............................................................wónortap hcytęiwś yrugfi i ikzcilpak enżordyzrP 67........................ uiweicoK an airautknas i yłoicśok – etęiwś acsjeim - anjigiler akytsyruT .3 79......................................................................................................................... yworutluk kalzS .4 79.................................................................................... ogeiksretsyC ukalzS altęP aksromoP 001....................................... )aletsopmoC ed ogaitnaS kalzS( abukaJ .wś agorD aksromoP 201..................................................... enlanoiger ybzi i eirelag ,aezum - anlaezum akytsyruT .5 011.............................................................uiweicoK an eiksrecyr ikmaz - anratilim akytsyruT .6 021.............................ogeiksjeim uzarbojark amrof anociamzoru - awołsymezrp akytsyruT .7 221...............................................unoiger ąjckarta aksweicok ainhcuk - anraniluk akytsyruT .8 721........................................... aiweicoK jenlanoiger inhcuk ytkudorp enraniluk enjycydarT .9 631.......................................................................... hcynlarutluk ńezradyw i zerpmi akytsyruT .01

ogeworutluk awtcizdeizd ajcinfieD .1

iktybaz ,enzcigoloehcra ytkeibo ,aksjeiw i kaj aksjeim ńezrtsezrp ot eworutluk owtcizdeizD ałdórź ,muezum w ,mynlarutan uksiwodorś miows w ikutzs ałeizd ,awtcinwodub i y rutketihcra ą r u t k e t i h cr a z y m a i m a s ż o t u e w or u t l u k o w t c i z d e i z d j e i c ś ę z c j a N . i k ż ą i s k e n w a d , e n n e i m ś i p ok ęr j e i k z d u l i c ś o n l a ł a i z d y m r o f e i k t s y z s w e i n a n ę i s ą j a d a ł k s eż , ć a t ę i m a p a b ez r t k a n d e j , ą k u t z s i , i m y n z c i n t e i m a ł a i z d o p h c i z e i z d u l e ż k a t o t ew or u t l u k ow t c i z d e i z D . m y n z cy z i f u k s i w o d or ś w i j c a m r o f n i a ł d ór ź o t ą S . a n t s u o t s ę z c – a j cy d a r t a n l a k o l , e n z c e ł o p s y r u t k u r t s o t , i m y w o i n a n z y w h cy n z c i n h c e t i h cy n z cy t s y t r a i c ś o n t ę j e i m u o g e j u j ow z or m y n z cy r o t s i h z a r o a k e i w o ł z c u i cy ż o . ] 6 2 - 5 2 .s , 8 0 0 2 k a i s y r d ę J [ ćeimuzor ej anżoM .enaiwatsdezrp i enawomjop einżór ozdrab ćyb eżom eworutluk owtcizdeizD sazcwów ono ejumjebO .ogewojeizd usecorp ogeikaroleiw zarbo ynnortshcezsw okaj ainawohcyw ejeizd ,ikinhcet i ikuan ,ifiozolfi ejeizd ,ezcradopsog-onzcełops i enzcytilop ejeizd wójazcywz ,wójazcybo ejeizd ,wółoicśok i iigiler ejeizd ,ikyzum ,ikutzs ,y rutaretil ejeizd ,ytaiwśo i mynhcezswop o ćśeiwopo ątsorp okaj eworutluk owtcizdeizd ćeimuzor anżoM .ogenneizdoc aicyż i

041................................................................................................................................iksweicok kezcinwołS 641................................................................................................................................................ afiargoilbiB

9

einoiger w ikytsy rutakuyjotswyzrourt ąakaniw ałeseiczorKp eworutluk owt cizdeizD

ZJL otof - .”akcarB ainźuK„ ogenlartaet ułopsez ćśęzc i kerI min az ,ikswelohceiC kedaR

ejumjebo arótk ,icśołac jenożołz ,y rutluk einezcizdeizd kaj ogenni cin ot eworutluk owtcizdeizD eżkat a ,izdęzran ainawyżu i ainazrawtyw ikinhcet ,owarp ,ćśonlarom ,ękutzs ,ainezreiw ,ęzdeiw owtcizdeizd eż ,alśerkdop ]7.s ,1102[ zciweranhcuP .E ,jelad cądI .ęis ainaweimuzorop bósops aicyż merowtyw meiwob ąs ytnemele jeżyw enoineimyW .ynzcełops zaryw am eworutluk myworutluk eiwtcizdeizd o ćęimaP .ijcazinagro hci eimoizop mynżór an hcikzdul purg ogenzcełops ogetald einśałw ,ąnlaudiw ydni ćśomasżot aincamzw żeinwór kaj ,ąwodoran ćśomasżot ejutłatzsk icśołzsezrp icśomojanz zeB .ogeworutluk awtcizdeizd einaiwatsdezrp i einażilbyzrp tsej entotsi kat .]31.s ,1102 kełażelyW[ ćśołzsyzrp ąnzcełops ćawodub ondurt – inezrok hcy worutluk –

m e z a r a z a ,j ew o r u t l u k i c ś o m a s ż o t j e n s a ł w a i n a w o h c a z w ók n u r a w z m y n d e J a i n e l ok o p z o g ew o r u t l u k a w t c i z d e i z d e i n a w y z a k e z r p t s e j , a i n a w r t j e j o g e z s l a d eż k a t ę l or ą ż u d oz dr a b a w y r g d o o g ew or u t l u k a w t c i z d e i z d e i n a w y z a k ez r P . e i n e l ok o p a n , m e j a r k m y n a d z h cy n z c e ł o p s p u r g , h c i k z d u l k e t s o n d e j h cy n l ó g ez cz s o p w ók z ą i w z u i n a l a w r t u w u j ow z or k i n n y z c y n ż a w a z e n a ż a w u t s e j ew or u t l u k ow t c i z d e i z D . m e c s j e i m y z c m e n o i g er hcy tęinktod hcanoiger w aineimuzorop górd ainawikuzsop kedorś ,ogezcradopsog - onzcełops w ó j a r k j ew or u t l u k i c ś o n d or o n ż ór z a r y w a z z a r o m y n j i g i l er b u l m y n z c i n t e e l t a n i m a t k i l f n ok ,mynla kol ez raimy w w eworutluk ow t cizdeizd eż ,ćy zcanzaz żeinwór ot raW .ataiwś wónoiger i , a k e i wo ł z c y r ef s e ik t s y z s w a n e j u ł a i z d d o , i c ś ot r aw h c i k ar o l e i w m e i k i n ś o n c ą d ę b mezaraz z ,ogenlargetni od ęis ainy zcy z rP .jów zor y wonzy zczsałpoleiw um cąjaiwilżomu ,moicśowicśałw mynozdorw adaiwopdo ynorts jendej z y rótk ,yboso ujow zor ogenlarutan usecorp ęjcazilaer aiwilżomu –śaz jeigurd z ,purg hcynlógezczsop ijcydart i moineinlodzu zez rp a ,wókdoz rp hciows eiw t cizdeizd w ogenoinez rokaz a keiwołzc ogełaz rjod ainawohcy w . i c ś o m a s ż o t i i c ś ow o t o i m d o p j e n s a ł w e i c u z c o p o g e c ą j a m o t mynżaw elkywzein tsej ]141.s ,3002[ ikswoky rteP .P alśerkdop kaj eworutluk owtcizdeizD owoktąjyw żydg ,hcikzdulyzdęim ijcaler jenmejazw i hcynzcełops purg uinawonojcknuf w meikinnyzc ejcyzopsyd ęis ąjadałks eworutluk owtcizdeizd an arotua meinadZ .hcatonlópsw ew izdul ejurgetni an ejckaer ,)enzcyte ymron ,aicyż lyts( ainawohcaz y rozw :kaj eikat ,icśonterknok uinpots mynżór o jewopurg icśonsałw eicuzcop yzc ukząiwobo eicuzcop ,y rutluk y rowtyw bul ytkaf enolśerko wólec hcyzsjeinżawjan z myndej i merbod my wodoran tsej eworutluk owtcizdeizD .ynlanoiger bul ynlasrewinu retkarahc ćeim eżom akeiwołzc ołeizd okaJ .hcynzcełops ecytilop w ilor jezcindasaz ainargedo od enawonytsederp tsej ukdapyzrp migurd i myndej W owtcizdeizD .]952.s ,6002 arudiM[ wónoiger hcyndązromas icśonlałaizd zaro awtsńap jenlanoiger hcyzsjeisizd W .ąicśołzsyzrp i ąicśozsjeinźaret ,ąicśołzsezrp yzdęimop tsomop ot eworutluk myndej tsej awtcizdeizd anorhco hcyzcradopsog-onzcełops naimezrp hcikleiw hcasazc .awtsńezcełops ogensezcłópsw wókząiwobo hcywowatsdop z b ó s o u l e i w a l d ą s ew o r u t l u k ow t c i z d e i z d a n ę i s e c ą j a d a ł k s a c s j e i m i i k t y b a Z e ż o m o w t s ń e z c e ł o p s e n s e z c ł ó p sW . ć y ż e z r p h c y n z c y t e t s e i h c y n l a n o j c o m e m e ł d ó r ź o g e c ą i w o n a t s , a w t c i z d e i z d o g e t z a i n a t s y z r ok o g e n w y t k a i y n or h c o z i c ś y z r ok ć a p r ez c c ę i w a k y t s y r u t , i k y t s y r u t j ów z o r e j u r i p s n i a r u t l u k eż , ę i s a ż a w U . i k y t s y r u t u j ow z or ęw a t s d o p

01

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

einawoseretniaz jej uineimuzor miksąw W .jeworutluk ikytsyrut od aicśjedop enjarks awd ąjeintsI eikorezs eicśjedoP .jenlairetam yrutluk wóktybaz od einzcąływ einzcytkarp ęis azcinargo od eindeiwopdo jeizdrab tsej metaz a ,yrutluk wówajezrp hciktsyzsw eineindęlgzwu an alawzop otsęzc ąs metnemele mynżaw myrótk w ,ogenzcytsyrut uhcur ogensezcłópsw ainawozyretkarahc .]32-12.s ,3002 kełaM[ ejckarta enawoerkyw einśezcłópsw

ejazdor jej i aworutluk akytsyruT .5

BJ otof - .)II ałwaP anaJ .wś( yłytjoW aloraK einawokawib ycąjainatęimapu ńeimak eicśom yzrp ,ucwokuB myłaM w adW

BJ otof - .kedógoP ynorts do ,meniconrazC dop ycyzreiW y rdnaeM

BJ otof - .ołoK ew yzrK taw rezer i ydW y rdnaeM

KJ otof - .y wezsiK jeratS ynorts do ,mikswezsiK meikmaZ dop y cyzreiW oksiwelzoR

BJ otof - .ybuŁ śeiw i ydW y rdnaeM

hcyrótk ,yżórdop ymrof eiklezsw mycąjumjebo meinelśerko tsej ”aworutluk akytsyrut„ nimreT anżom jecórkjan ogetald ,einezrowtłópsw jej i ąrutluk z utkatnok ćęhc tsej mewytom mynwółg eikat ,enlarutluk ytrefo areiwaz arótk ,ikytsyrut ąmrof tsej aworutluk akytsyrut eż ,ćilśerko .icśonzcełops jenad wójazcywz einawanzop bul/i yrutluk wótkeibo einazdeiwz kaj tsej myworutluk eiwtcizdeizd an atrapo aworutluk akytsyrut eż ,ćilśerkdop otraW hcintatso w arótk ,hcyt z ąndej einśezcondej a ,ikytsyrut wójazdor hcyzsratsjan z myndej ainaraz do arótk ,ąrutluk ąnaimuzor okorezs z ano tsej anaząiwZ .jeicbyzsjan ęis ajiwzor hcatal .iwokeiwołzc ałyzsyzrawot icśokzdul wójeizd zaro ogewohcud uinawanzop i hcatkatnok an ęis areipo aworutluk akytsy ruT akytsy ruT .eiceiwś myłac an icśonzcełops hcynżór ogeworutluk awtcizdeizd ogenlairetam zcel ,eworutluk owtcizdeizd azczsałwz a ,ęrutluk ejuterpretni ,aiwatsdezrp ,ejutnezerp oklyt ein icśert ćśondoronżór areiwaz i ąicśot raw ąkleiw tsej eworutluk owtcizdeizD .ęrutluk azrawtyw eżkat imakdaiwś ćyb ąchc icśy ruT .wórowty w hci i izdul ,ydoryzrp od ęis ązsondo erótk ,hcy worutluk hcalawitsef w ćyzcintsezcu ,lkatkeps ćyzcaboz ,ut recnok ćahcułsy w :ńezrady w hcynjyckarta ogeworutluk awtcizdeizd ytkeibo ćanzop i ćyzcaboz ,hcynlanoiger hcatęiwś ,hcynzcytsy rolklof ńezrtsezrp ejatswop bósops net W .jenlanoiger inhcuk wókamsyzrp myt yzrp ćawobórps i ęis ćats eżom uinaworadopsogaz my rbod yzrp a ,wótsy rut ald anjyckarta tsej arótk ,aworutluk hcynawoseretniaz wótsy rut melec mynwółG .ujark i unoiger icśonzcełops ald wódohcod mełdórź ,y rutketihcra wóktybaz ,ogeworutluk awtcizdeizd wótkeibo einazdeiwz tsej ąworutluk ąkytsy rut ,hcynratilim wótkeibo ,imynzcy rotsih imaicatsop i imainezrady w imynżaw z hcynaząiwz csjeim ,wóezum ,jewodul ikutzs wókdorśo i ogeiksjeiw awtcinwodub wółopsez ,ogenjigiler utluk wótkeibo .pti wónesnaks hcalawitsef ,hcynjigiler hcaicśotsyzcoru w owtcintsezcu eżkat tsej jeworutluk ikytsyrut meleC wótsyrut ald ąjckarta ążuD .hcynni i hcatęiwś hcynlanoiger ,iknesoip hcadąlgezrp ,hcynzcytsyrolklof ,igoganys ,eiwkrec ,yłoicśok :hcynzcinte i hcynjigiler icśozsjeinm ąrutluk z enaząiwz iktybaz ęis ćats ągom meinazdeiwdo ,hcaezum op imakzceicyw z eżkat enozcąłop ąs eżórdop upyt ogeT .ezratnemc erats .]01.s ,8002 kaisyrdęJ[ .pti ,imaicatsop imynwałs ez hcynaząiwz csjeim ,wórtaet ,watsyw ążud an igawu z ,hcatsaim w enawozilaer einwołg ąs jeworutluk ikytsyrut jensezcłópsw eleC ńaząiwzor ,yrutketihcra jensezcowon ,hcynlarutluk i hcynzcyrotsih wótkeibo hcin w ęjcartnecnok mynżaw hcyworutluk hcynzcyrotsih rbód hcynlairetam kobO .ikwyrzor mrof uleiw i hcynzcytsinabru ogenad wócńakzseim ogenneizdoc aicyż ainanzop ćęhc tsej wótsyrut mycąjagąicyzrp metnemele ,imajazcybo ,imadęzrbo z hcynaząiwz hcainezradyw w einezcintsezcu zaro ogeiksjeiw urazsbo ,atsaim imazakop yzc wetib hcynwad imajcazinecsni ,imynzcyzum imalawitsef imynawozinagro ,imatęiwś .]14.s ,2102 aksrenleH[ hcyzcrówtyw kinhcet i iigolonhcet hcyrats

KL ,GT ,ZJL otof - .uiweicoK an hcyworenelp zerpmi uleiw z eiwd - asaV taviV i iksretsyC kramraJ

BJ otof - .alyboK ynorts do ,hcakdógoP w acyzreiW

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

ągom icśyruT .myworutluk ezretkarahc o udzajyw ynwółg lec tsej ułaizdop oget muiretyrK einazdeiwz ,ogeworutluk awtcizdeizd wótkeibo ainawanzop :ulec w ytybop i eżórdop ćawybdo ,wóezum wójazdor ogenżór ,hcynratilim wótkeibo ,hcywołsymezrpop i hcywołsymezrp wótkeibo ,elawitsef ,ydąlgezrp :kaj hcikat hcynlarutluk hcainezradyw w ćyzcintsezcu bul ,hcynlarkas wótkeibo .ikramraj ,ynytsef .2 ycilbat w onazakop ąkytsyretkarahc ąktórk z jeworutluk ikytsyrut mrof hcynlógezczsop sipO jeworutluk ikytsyrut ajcakfiysalK .2 acilbaT akytsyretkarahc aktórK awtcizdeizd wótkeibo einazdeiwz an anawotneiroz akytsyrut ot tseJ zaro OCSENU ętsiL an ogenasipw ogewotaiwś einwółg( ogeworutluk ękytsyrut ęis azcilaz ikytsyrut ujazdor oget oD .)iirotsiH ikinmoP wótkeibo eiwtcizdeizd an miktsyzsw edezrp ejuzab arótk ,ąksjeim einwółg arótk ,hciksjeiw hcarazsbo an ękytsyrut zaro hcyworutluk .mynlairetamein eiwtcizdeizd an ęis areipo einazdeiwz i einawożórdop an tsej ynoiwatsan ikytsyrut jazdor neT iigiler hcynżór ąirotsih z hcynaząiwz csjeim i hcynlarkas wótkeibo tsej jenjigiler ikytsyrut meleC .ogenjigiler utluk meinawanzyw i meinawanzop z hcynaząiwz hcalec w hcytęiwś csjeim od einawożórop tsaimotan awokmyzrgleip akytsyruT .wódoran i rutluk hcynżór iigiler enaząiwz ewohcud aicyżezrp an miktsyzsw edezrp tsej anoiwatsan .yraiw jenawanzyw meineibęłgop z

jeworutluk ikytsyrut ymroF

.pL

1

,hcakindowezrp w hcynawysipo hcynzcytsyrut ijckarta einazdeiwz oklyt ein ot aworutluk akytsyruT jeizdrabjan jejows w hcycąjupętsyw użazjep wórolaw i yrutluk ,ijcydart einawanzop żeinwór ela awtcizdeizd ytnemele meiwob ćyb ągom jeworutluk ikytsyrut imatkudorP .icatsop jenlarutan .ogenlairetamein i kaj ,ogenlairetam ogeworutluk .ogeworutluk awtcizdeizd eicęjop enoinezrokaz enlis ejeintsi wtsńezcełops icśozskęiw W einśezconwór ela ,ynożołz jeizdrab tsej imainelokop yzdęim keząiwz hcawtsńezcełops hcyrótkein W ejows eimuzor ezrbod yrótk ,dóraN .awtcizdeizd eicuzcop aincamu i ęwatsdop iwonats icśonzcilbup jezsrezs ćinpętsodu i ćatsyzrokyw jeipel ej eżom ,eworutluk owtcizdeizd .ąworutluk ękytsyrut zezrpop

akytsyruT anjigiler

2

wóezum einazdeiwz an einwółg jenoiwatsan ikytsyrut jazdor oT ijcaziliwyc i yrutluk keborod ąjutnezerp erótk ,hcaroibz hcytagob o .pn( yporuE yzc ,ujark ,einoiger mynad w wókeiw inezrtsezrp an ikytsyrut ujowzor w meikork mynżaW .)awtsralam einizdeizd w .”wóezum ecoN„ .wzt ąs w hcatal hcintatso w ecsloP w jenlaezum

anlaezum akytsyruT

3

einazdeiwz an einwółg enawoknureiku ,enzcytsyrut eżórdop ot ąS meicybodyw z hcynaząiwz wótkeibo hcynnyzc bul hcynzcyrotsih ,hcywołsymezrp wózarbojark zaro ąwosam ąjckudorp ,wócworus .hcywołsymezrpop i hcywołsymezrp wódałkaz ąirotsih

awołsymezrp akytsyruT

4

wóezum einazdeiwz an einwółg anawotneiroz akytsyrut oT yzratnemc i wókinmop ,wetib lóp , hcynnorbo wótkeibo ,hcywoksjow ikytsyrut źąłag agurD .ewoksjow ainezradyw hcycąjaintęimapu ytolz i ainaktops ,ogewoksjow utęzrps hcazakop w łaizdu ot jenratilim akytsyrut ,wetib i kezcytop hcajcazinecsni ,wóiratilim wókinśołim .enzcyrotsih owtsrówtdo i iirotsih jewyż

anratilim akytsyruT

5

zerpmi akytsyruT hcynlarutluk ńezradyw i

6

einoiger w ikytsy rutakuyjotswyzrourt ąakaniw ałeseiczorKp eworutluk owt cizdeizD

II łaizdzoR

▾ CM otof - .ynyzranoK an ezdord yzrp uhcuplO w - ...jelad i aiweicoK uknureik w buzssaK z awojelok ainiL

nmyh i breh ,eineżołop ogej – iksloP eipam an eiweicoK .1

62

72

a k y t s y r u t a a i w e i c o K ew or u t l u k ow t c i z d e i z D

ąnlanigyro i mynzcyrotsih mewtcizdeizd ,imazarbojark imynlazratwopein z aniark ot eiweicoK menoiger oworutluk i einzcinte mytrawz )hcabuzsaK op( icśokleiw od oc migurd tseJ .ąwodul ąrutluk azreizejoP razsbo icśołac w ejumjebo eiweicoK mynzcfiargoeg-onzcyzfi medęlgzw doP .azromoP yżel eiweicoK .hcikslohcuT wóroB tnemgarf indohcaz i jeikceiwŚ ynzyzcosyW ćśęzc ,ogeikzdragoratS .ydW i ycyzreiW :yłsiW od hcycązdohcu kezr hcówd uzcezrod w ,yłsiW ugezrb mywel an ynożołop i yłsiW jenlod do dóhcaz an ęis ainezrtsezrpzor ,mynzcfiargoeg-onzcyzfi uicęju w ,noigeR yłatsoz aiweicoK ecinarG .meiceiwŚ a ądoW ąnrazC ,ąwezsiK ąratS ,imawezsrakS ,mewezcT yzdęim tsej anlamyskaM .mywoindułop uknureik w ,ynożułdyw tłatzsk aM .yrawg eiwatsdop an enozcanzyw awokinżelonwór ćśołgąiczor ydg sazcdop ,mk 021 isonyw eindułop an yconłóp z uneret ćśołgąiczor ycążelan icśozskęiw w inhczreiwop 2mk 0013 ołoko ejumjebo aiweicoK razsbO .mk 06 ołoko .)miksromop-okswajuk eiwtzdówejow w yżel %82( ogeiksromop awtzdówejow od einjycartsinimda ,micyzrD ,ceiwokuB :ynimg( ogeikceiwś ćśęzc ążud ,ikswezct ,ikzdragorats :ytaiwop yzrt ejumjebO ,naiweicoK( icśondul anoilim ćreiwć ejukzseimaz eiweicoK .)eiceiwŚ i zcagarD ,eibulraW ,oweżeJ ,hcynawozinabruz jeizdrabjan wónoiger od yżelan azromoP ogełac elt an a )wókaiweicoK – einzcotop ,iksńadG dragoratS ,zcrókS ,ywezsrakS ,nilpleP ,ewoN ,weinG ,adoW anrazC :tsaim 9 ut ęis ejudjanz ,awezcT tsej metsaim myzskęiwjan ,iksńadG dragoratS ęis ażawu unoiger ęcilots aZ .wezcT i eiceiwŚ .nilpleP tsej ąwohcud ącilots a

92

a k y t s y r u t a a i w e i c o K ew or u t l u k ow t c i z d e i z D

ZJL otof - anduR ynorts do jeikswonhcilaW einiziN uk ezdord an ”ybł eicoK„

.ensałw einawocarpO :ołdórŹ

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

32

anzyzcjO ałaM – eiweicoK

ZJL otof - anduR ynorts do jeikswonhcilaW einiziN uk ezdord an ”ybł eicoK„

,tsaim ęnemod jazcywzaz iwonats jeworutluk ikytsyrut jazdor neT hcynzcyrotsih wótkeibo ąjcartnecnok ązskęiwjan ęis ąjazcanzdo erótk ot ąS .unoiger yzc ujark ilaks w ogenlarutluk aicyż imartnec zaro ,ytsefi ,ewoławanrak yzakop ,ewomlfi ,enlartaet ,enzcyzum elawitsef yrutketihcra wótkeibo akytsyrut ,ytrecnok eikleiw ,ikramraj ,ynytsef ,hcywograt zerpmi ,hcynzcytamet wókrap od akytsyrut ,jensezcłópsw ejcatnezerp ,enraniluk yzerpmi i elawitsef( anraniluk akytsyrut .)hcajcaruatser w ytyziw ,ejcatsuged i

hcaserko hcynlógezczsop w eż ,ot azcanzO .eisazc w ijcamrofsnart ageldop aworutluk akytsyruT ogezsżywop Z .eibeis do ęis yłinżór jeworutluk ikytsyrut retkarahc i einezcanz ,hcynzcyrotsih an( mycąjupętsyw yrutluk meledom z tsej anaząiwz aworutluk akytsyrut eż ,akinyw aineżołaz ąjupętsyw jeworutluk ikytsyrut ytnemele enweP .jenzcyrotsih ecope jenad w )mycąjunimod łógo ez ątsiboso ćśonzcyts w aicśjew„ od izdohcod żaweinop ,hcynzcytsyrut yżórdop hciktsyzsw eickart w uleiw z cęiw ęis adałks aworutluk akytsyruT .]72.s ,3791 ikswałcezrP [”mynazdeiwdo meiksiwodorś imynni z einśezcondej anaiwarpu otsęzc eżkat ano tsej ,ćakinezrp ęis ągom otsęzc erótk ,mrof ikytsyrut amrof anad yzc ,ćawokfiilawkaz einzcanzondej ondurt otsęzc ozdraB .ikytsyrut imajazdor .]001.s ,2102 trebreH ,pokurP[ ąwoknyzcopyw ąkytsyrut żet yzc ,ąworutluk ąkytsyrut dop ęis icśeim

akytsyruT ogeworutluk awtcizdeizd aksjeim akytsyrut –

22

35

złotych

W 2019 roku nasza fundacja wydała monografię „TURYSTYKA ETNOGRAFICZNA” autorstwa Justyny Mokras - Grabowskiej, Izabeli Wyszowskiej i Tadeusza Jędrysiaka. Opracowanie to w formie przystępnego kompendium jest odpowiedzią na potrzeby społeczności zafascynowanej swoim dziedzictwem, kreującej takie potrzeby wśród tych, którzy nawet sobie nie uświadamiają, jak jest ono ważne. Doświadczeni w tej branży autorzy z cenzusem naukowym kompetentnie opisują kulturę ludową, rolę muzeów na wolnym powietrzu, zawody ginące, imprezy folklorystyczne itp.

We wstępie do tej monografii napisałem: Zabawa od dziecka towarzyszy człowiekowi. To dzięki zabawie i rywalizacji oraz różnego typu grom, dzieci zdobywają sprawność fizyczną i intelektualną. Doskonale to przedstawił Johan Huizinga w wydanej w 1938 r. książce pt. „HOMO LUDENS” (czyli człowiek bawiący się), gdzie w rozdziale: „ZABAWA I WSPÓŁZAWODNICTWO JAKO FUNKCJA KULTUROTWÓRCZA” wyraźnie nam zwraca uwagę na zagadnienie: „Kultura jako zabawa – nie: kultura z zabawy.”1 Zabawa towarzyszy nam podczas całego rozwoju osobniczego. Czasami zainteresowania oraz zabawa przeradzają się w pasje, a talent rozwija się i dzięki kreatywności oraz oryginalności twórcy przechodząc w artyzm.

Nie wszyscy ludzie rodzą się artystami (i dobrze), ale prawie wszyscy ludzie lubią się bawić (i bardzo dobrze). Kameralne spotkania i masowe imprezy cieszą się dużym powodzeniem we wszystkich społecznościach na wszystkich kontynentach, tworząc specyficzną kulturę dla danego kręgu. Znaczna część ludzi współczesnych żyjących „tu i teraz” zaniedbuje kontakt z kulturową sferą przeszłości. Często wynika to z chęci odejścia od swojego środowiska z powodu różnic związanych ze zdobytym wykształceniem nieprzystającym do wcześniejszego statusu, czy wręcz jest efektem braku zainteresowania dziedzictwem etnograficznym z powodu nieznajomości. Tymczasem bogactwo kultury ludowej kształtuje nie tylko tożsamość narodową, ale także wpływa na osobowość człowieka i szacunek dla minionych pokoleń. (...) Dzięki emocjom towarzyszącym uczestnictwu w wydarzeniach kulturotwórczych poznajemy, a także zmieniamy otaczający nas świat. Działania kulturotwórcze o charakterze etnograficznym zwykle bazują na pasji i społecznym zaangażowaniu regionalistów oraz twórców ludowych, jednakże coraz częściej dzięki dużej liczbie uczestników (festyny, jarmarki, festiwale itd.) stają się działaniami dochodowymi.

Trudna sytuacja podczas pandemii spowodowała odwołanie wielu imprez, które na trwałe są wpisane w kalendarz Kociewia.

Zmieniła też zakładane plany i program 6. Kongresu Kociewskiego. Musieliśmy poprzesuwać terminy i zakończenie Kongresu zaplanować na rok 2021.

Kultura masowa rządzi się własną ekonomią i stała się znaczącą gałęzią gospodarki. Natomiast kultura niszowa zawsze będzie potrzebowała mecenatu. Należy pamiętać o tym, że to właśnie indywidualiści i prekursorzy, tzw. „awangarda”, są motorem kultury i cywilizacji w całości. Nie tylko poprzez wprowadzanie nowinek technicznych, ale przede wszystkim poprzez tworzenie nowych wizji opartych o wnikliwą obserwację otoczenia.

Lech J. Zdrojewski

BG otof - .akro ,ezdyzdW

88 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gnoizdaB nadgoB - ogeiksńalśiwdaN azromoP airotsih – aiweicoK wójeizd Z 98 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aiweicoK nereT 09 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . eiwotsaiP ut ilawonapaz minaZ 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wótsaiP hcyzswreip meinawonap doP 49 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jewocinleizd ecsloP W 59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . azromoP jenzcytilop icśonleizdomas hcasazc W 59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mikcażyzrk meinawonap doP 79 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . imakażyzrK z nejow i wótkiflnok hcatal W 001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ogeiksloP awtselórK ynoroK od uinezcąłw oP 601 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hcikzdewzs nejow hcycąjazczsinyw sazcdoP 801 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ogenzrtęnwew aineibałso hcasazc W 901 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . surP alórk meinawonap doP 211 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hciksńoelopan nejow eiserko W 411 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . icśotsiwyzcezr jeiksurp jewon W 711 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . enzcełops i ewodoran eineiwyżO 811 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wókaloP cebow ijserper utsorzw hcasazc w i ceimeiN azrasec meinawonap doP 121 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jeiksweicok icśomasżot ęis einawotłatzsK 321 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aksweicok ajcargimE 321 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . icśonlow einaksyzdo an ajeizdan i awotaiwś anjoW 421 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ecsloP w eizdęb ut żet eiweicoK 521 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . eiweicoK an azcarkw eikslop oksjoW 721 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aiweicoK marb u ydroh eikciwezsloB 721 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ecsloP jenozdordo o jenlow w iksort i icśodaR 331 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . icśonlow jetybodz ątartu dezrp awabo i tkiflnok ycąjatsaraN 431 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ainezczsinz i aineipreic zaro icśonlow atartu anjoW 731 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ijcapuko jenwonop ikanzo i einelowzyw ycąsoin tnorf ęis ażilbZ 931 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ynnejowop serko yndurT 541 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ńaworazczor i ieizdan eiserko W 941 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ysazc ewon ązdohcdaN 151 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jenzcytilop icśotsiwyzcezr jewon w jeiksweicok icśomasżot ęis einawotłatzsK 651 . . ketyS-aksńileiB anycuL - muiradnelaK - ogeiksńalśiwdaN azromoP airotsih – aiweicoK wójeizd Z 661 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ałagozC alebazI - uiweicoK an abźezr awoduL 091 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ledyrF fotzsyzrK - aiweicoK adoryzrP 291 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ytawrezeR 402 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ydoryzrp ikinmoP 602 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uiweicoK an ydoryzrp ynorhco ymrof ennI 802 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kisneK-akswokąjaP airaM - aiweicoK z hcatsket w ezrawg O 812 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kisneK-akswokąjaP airaM - uiweicoK an jenlanoiger ijcakude ńezcdaiwśod Z aiweicoK z ńezcdaiwśod eizdałkyzrp an anlanoiger ajcakudE yzczsogdyB w jenlanoiger ijcakude hcywomopydop wóiduts iirotsih Z einoiger o yzdeiw uinaiwatsdezrp i mynlógo uinazcuan w wóidem hcywon einatsyzrokyW 622 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . akswoklaK ailataN 832 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hcowzS drazsyR - aiweicoK z icatsop hcytilopsopein 111

icśert sip S

ogeiksńalśiwdaN azromoP airotsih –

98

,ysal eikzdragorats -

, i k s w e i c oK n m y H e i n c e b o – i n ś e i p i m a w o ł s a i w e i c o K r a z s b o ł i l ś er k a z ,j ew o d u l y r u t l u k z c a d a b .r 9591 w mynady w ,aw tsrotua ogej ,miksweicok uleseW w jenozczseimaz i k a i w e i c oK e i z d g , a i s z s a t y P , i m ó d e j ow s ó j a M , a l o p m a b e l h c e c ą n h c a p ew S ynórb ,yhcos ejowS adW ,acy zreiW eizdG e i w e i p ś l a f m yn b e r ś y z r P ,l a d w a d o w o s e i N ,eiwei coK ezsan maT ogeiksromop wtzdówejow uzcinargop an yżel einjycartsinimda ,aiweicoK razsbo ynozcanzyw kaT ogeikceiwś icśęzc jenconłóp i mikzdragorats ,mikswezct hcataiwop w zaro ogeiksromop – okswajuk i enoinhcezswopu yłatsoz aiweicoK ecinarG .miksńadg i miksreicśok hcataiwop w ytnemgarf zaro .eiweicoK jenzcytsy ruT ijcazinagrO jenlakoL wtcinwadyw mewtcinderśop az enawozy ralupops i

.aiweicoK nereT jeizdrabjan okaj ,wókaiweicoK awom – arawg alśerko mynzcinte eisnes w aiweicoK nereT a i n a d a b y c ą z d a w or p , h c s t i N z r e i m i z a K ł i l a t s u a i n a w o p ę t s y w j e j e c i n a r G .t n e m e l e y n t y w h c u wóirety rk hcy t gułdeW .r 5091 w jenady w eipam an łaza kop oc ,uz romoP an enzcifargonte do ,yłsiW jenlod a knicdo ogewortemolikuts gez rb indohcsw azcanzy w aiweicoK eineżołop jeizdrabjaN .onzcurG i micy z r D , keżąŁ :icśowocsjeim zez rp izdaworp acinarg śaz aindułop ok a j ć i l ś er k o u i n eż i l b y z r p w k a n d e j e j a n ż o m , e i n d o h c a z e i n ez c i n a r g z or t s e j e n ź a r y w e i n ąnraz C ,yny z ranoK ,ikzsaloP eratS ,nisyW zez rp jelad ,ceiW y woN isw do eindułop an ęimeiz anżom ot einezcinargzor jenconłóp ynorts d O . kewóniL icśowocsjeim od ęthcalzS i ędoW aiweicoK ecinarg enzcifargoeG .eikleiW ikbąrT - ikłózczsP meikalzs einjy catneiro ćizdaworpez rp ) … ( : ł a s i p a n , a i w e i c o K y z ar b o j ar K i j c a k i l b u p w y r ó t k , i k s l a k u z S y z r e J r d f a r g o e g ł i l ś e r k y w w ó w y ł p o d h c y n ż e z r b o w e l h c er e t z c u z c e z r o d w y n o ż o ł o p y w or u t l u k – o n z c i n t e n o i g er o t e i w e i c o K yłsiW jenlod ynilod źdęwark o tsej at rapo )…( .)…( y wałtoM i ,y cy z reiW ,y watąM ,ydW – yłsiW y conłóp an )…( .awez cT eciloko op )…( eizdohcsw mynconłóp an a ,weinG op aiceiwŚ ciloko do an ,ęmz craK awoN op y cisetiW jenróg zaro y wadołK ąnilod jelad i owogęŁ isw ciliko od awez cT do einpęts an i aksrez C ciloko od ydW ęnilod cąjanicez rp ,hcikswokzs aloP roizeJ ułopsez do eizdohcaz i s w e c i l o k o z e z r p u i n d u ł o p a n d ą t s , a c w o k u B o d a n i c u h c z r e i W u ż i l b o p w z ar o d ą b g e L z e z r p ynanz ,athcyS dranre B rd .sk tsaimotaN .yłsiW jenlod ynilod izdęwark od onz curG i ceinorwa G

eiweicoK TOL zezrp anadyw apam - uiweicoK an enzcytsy rut ejckartA

aklik wózarbo i wółs aiweicoK myworutluk eizarbojark o upętsw tsaimaZ 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ikswejordZ .J hceL i aksńorW-nielK ainoS 02 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nabarG ataeB - ogeiksweicok unoiger akytsyretkarahC 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aiweicoK muirotyreT 52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . eiweicoK ywzan ainezcanz ainawikuzsoP 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jeiksweicok yrawg akytsyretkarahC 63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aiweicoK hcycązcytod carp dąlgezrp iktórK 04 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kisneK-akswokąjaP airaM - hciksweicok rawg icśontowyż O 05 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kisneK-akswokąjaP airaM - hciksweicok rawg gęisaZ 45 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . retsiemlliG alimaK - afargonte meiko eiweicoK 55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jórtS 26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tfaH 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . enzcorod ejazcywZ 66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . amiZ ;ilórK hcezrT ;koR ywoN i retsewlyS ;ainezdoraN ogeżoB ńeizD II ;einezdoraN eżoB ;ailigiW ytsupaZ ;ytagA .wŚ ńeizD ;ajeżałB .wŚ ńeizD ;jenzcinmorG jeżoB iktaM 47 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ansoiW ;ynnaP iy raM jezstęiwśjaN ainawotsaiwZ otęiwŚ ;awocleipoP adorŚ ;tsoP ikleiW ;ogeiksńaP ainatswhcywtramZ aleizdeiN ;iknazsark i iknasiP ;ńeizdyT ikleiW ;awomlaP aleizdeiN ołaiC eżoB ;iktąiwŚ enoleiZ ;yconakleiW ńeizD II 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . otaL ;ynnaP iy raM jezstęiwśjaN einezdeiwaN ;anaJ .wŚ ńeizD i aksńajotęiwŚ coN ;ahcoR .wŚ ;iknyżoD ;ynnaP iy raM jezstęiwśjaN eicęizwobeinW ynnaP iyraM jezstęiwśjaN ynizdoraN 58 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ńeiseJ ;ikjezrdnA i iknyzrataK ;anicraM .wŚ ;hcyłramZ hciktsyzsW i hcytęiwŚ hcikstyzsW ijcuŁ .wŚ ;ajałokiM .wŚ

gnoizdaB nadgoB

aiweicoK wójeizd Z

.eiwotsaiP ut ilawonapaz minaZ ącyzreiW dan mewtcindaso z ynaząiwz łyb aiweicoK ogencebo neret mywowtsńapdezrp eiserko W ,uzcrókS ,hcawezsrakS ,eiwohcezroB w .ni.m ydorg yławonojcknuf eizdg ,meinezcoto jej i

e i s y r a z w a i w e i c o K j e n l a n o i g er i c ś o m a s ż o t O

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

09

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

29

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

89

,mikcaży z rk meikmaz my cąjunimod z wein G -

ZJL otof - .anzcesaiP ołok ikswelórK ńeleJ

ZJL otof

FK otof

... : u n o i g er a l d e n z cy t s y r e t k a r a h c i c ś ow o c s j e i m e i n e ż o ł o p e ż k a t e l a ,ący zreiW ąkezr dan - .dG dragoratS -

, h c a z r ó g z w a n y w ez s r a k S -

,hcawokjaR ,einilpleP ,eiwezsinaJ ,hcawongiL ,ucraG ,mełpeiC ,eiweinG ,eiwezsibuL ,hcakdógoP .wezsrakS .k ansonG zaro awokroB .k eiwezsokS ,eiwezsizdoG ,ukreimćaW ,eizdragoratS ,uzdiwO enazireU ęimelp aineimy w .r 548 z meiz i wódorg eisipo w miksrawaB mefargoeG ynawz hcinM .cał( einazcyzreiW bul einazcreiW okaj yzcamułt yzcadab ćśęzc oc ,)imadorg – setativic 01 z( kewórdęw uinezcńokaz op eż ,ilażawu ycyrotsih yzrótkeiN .ącyzreiW ąkezr dan ęimelp .j.t ,)enazireV .imakaiweicoK anawz eincebo ,ćśondul eineret myt an ałdaiso ,.w XI – IIIV .ko ,hcikcihcel naiwołS .ydorg enainmopsw o uicrapo w hcynlopo hcaktsondej w inawozinagroz ino ilyB

.wótsaiP hcyzsw reip meinawonap doP

e i s y r a z w a i w e i c o K j e n l a n o i g er i c ś o m a s ż o t O

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

21

KL otof - .”8102 eiwytkeibo w eiweicoK„ hcynzcfiargotof wótatzsraw ycintsezcu ,onduR

02

39

e i s y r a z w a i w e i c o K j e n l a n o i g er i c ś o m a s ż o t O

DP otof - .zdiwO oksizdorG ,abźezR

EIKSWEICOK MUCEMEDAV

ZJL otof - einilpleP w enlajzeceiD muezuM ,.w VIX .łop I ,udragoratS ez sutsy rhC

e i s y r a z w a i w e i c o K j e n l a n o i g er i c ś o m a s ż o t O

ZJL otof - .ynyłM eiksweinG ,acyzreiW

ZJL otof - .eleicśok yzrp ainawodubaz ewoktybaz ,eikleiW ikbąrT

91

e i s y r a z w a i w e i c o K j e n l a n o i g er i c ś o m a s ż o t O

secorp łatsoz ynawoktązcopaz wótsaiP iksloP od wóneret hcyt meinezcąłw z zarW e c i l p a k e z s w r e i P . j e n l e i c ś ok i j c a z i n a gr o e i n e z r o w t o t ę z c o p z o R . i m e i z j e t i j c a z i n a i t s y r h c a l d e ż , ę i s a z c z s u p y z r P . ę n or h c o y ł a w o d j a n z m a t ż y d g , h cy w o d or g h c a k d or ś o w o n a w o d u b y ł a g e l d o p i u i c e i w Ś i e i z dr a g or a t S w h c a d or g w ć e i n t s i e n o y ł g o m a i w e i c o K o g e n c e b o u r a z s b o , e i k s ń a g o p a i n ez r e i w e n w a d o ł r a p y w u z a r d o e i n ow t s ń a j i c ś ez r h C . u g ez r b o ł o K w i w o p u k s i b encebo ezczsej ąs śizd a ,wócńakzseim icśomodaiwś i hcadęzrbo w yław rt ogułd ezczsej erótk , a k t ó b o s , a w o t a b a s , a i cr a z c , a s y ł : y r ó g . n i . m – h cy w o n er e t h c a w z a n i j ew o d u l i j cy d a r t w :y załg ;potonoK oroizej ,ołdórź etołz ,ołdórź etęiwś ,oroizej etęiwś :ydow ;azciweizd ,atęlkaz .ikslebaid ,icrazc ,y tęlkaz ,ytęiwś asarT .r 799 w ahceicjoW apuksib aksurp ajsim anaząiwz ałyb aiweicoK ogencebo muiroty ret Z ,owobarG ,zcrókS ,keisO ,kedórG ,dórgozsyW zezrp medąl einbodopodwarp ałizdaworp anjysim – ezcadab yzrótkein ąjażawu kaj – obla ,aksńadG od jeizdęzroG ,owezsibuL ,dragoratS ,owoboB ,surP od ęis ładu puksib einpętsaN .ujeizdęzroG miksńalśiwdan w mejotsop z ,aksńadG od ąłsiW ogetęiwŚ ogencebo eineret an einbodopodwarp ytibaz łatsoz icśonlałaizd jenjysim sazcdop eizdg an aksńezcęm ćreimś ,uksńadG w i hciksweicok hcadaso w tybop ogeJ .ainogzreizD ołok ujaG ,anzeinG od jelad i anzsemezrT od ałaic ogenoipukyw żórdop einpętsan a ,miksurp muiroty ret enzcil yłatsozop jenjysim yżórdop oP .hcaneret hcyt an y raiw jewon aineincomu od ęis yłinyzcyzrp ipuksiB obla ikslebaiD( isoeL w .ni.m łazcuan hcy rótk z ,ewotuzran yzałg eżkat a ,ainadop ,ydnegel ęcilpak dop tnemadnuf w ynawodubw ńeimak ainadop gw( eiwobarG ,uzcrókS ,ukeisO ,)ńeimak einorts jewarp op ałizdaworp żaicohc ,ahceicjoW apb ałaic żórdop eżkaT .ujeizdęzroG i )ąnżordyzrp .mewoboB i mewelbZ ez hcynaząiwz hcadnegel w ęis ałilaw rtu ,yłsiW - onzcełops ńezrubaz hcynzcil od ołzsod ogeiksńalśiwdaN azromoP eineret an .w IX W ok l y t y ł a i m Ś w a ł s e l o B i l e i c i w o n d O z r e i m i z a K : a t ę ż ą i s K . a w t s ń a g o p u t or w a n i h c y n z c y t i l o p w a ł s e l o B e ż ,ł a w o t o n a z m i n o n A l a G z r a k i n or K . i m e i z j e t a n ę z d a ł w ą j ow s i l a c a r w y z r p ow o s a z c namreH wałsydałW .w IX ceinok doP .imanazromoP dan ow tzdałw łicartu .r 0601 w yłaimŚ eiwtib jenargezrp – aminonA allaG ecinork w jenainmopsw – op ela ,ezromoP ćibdop ławobórp ,y cinleizd jet einaw redo ołipątsan aiceiwŚ ołok meimicy zrD dop .r 1901 w imanazromoP z e i n z c e t a t s o ę j c a u t y S . h c i k s w o t s a i p t ą ż ą i s k y z d a ł w d o p s , a i w e i c o K o g e n c e b o u n er e t m y t w ezromoP ławonapo .r 9111 .ko hcajob hcigułd op y rótk ,ytsuow y zrK wałseloB ężąisk ławonapo zaro uksńadG w hcadorg w einbodopodwarp ,wókintseiman hciows łiwonatsu i eiksńalśiwdaN ł ą z c o p z or e i n p ę t s a N . a i w e i c o K o g e n c e b o n er e t ł a g e l d o p m y r ó t k , u i c e i w Ś i e i z dr a g or a t S w ijzeceid cinarg ainezcanzo i ainezrowtu od .r 4211 w łizdaworpod i ęjcazinaitsy rhc ąnrótwop . a i w e i c o K o g e n c e b o n er e t m y t w , e i k s r o m o p e i m e i z j e i n o d c ą j a z c ą ł w , ) j e i k s w a ł c o ł w ( j e i k s w a j u k .miksromop ynaw z ,tanokaidihcra onozrowtu ijzeceid jet hciksromop wóneret ald .w IIX .łop .kO yneret ,jeikswałcołw ijzeceid od eżkat a ,iksloP od ogeiksńalśiwdaN azromoP uinezcąłw oP m y n l a t n e n y t n ok m e z c e l p a z m i k s l o p y z d ę i m o p a k i n z c ą ł i l or w ę i s y ł z a l a n z a i w e i c o K o g e n c e b o . h c y n j i g i l er i h c y n z c y t i l o p , h c y z cr a d o p s o g w ók z ą i w z e i n i z d e i z d w m i k s r o m d a n m er a z s b o a yławotłatzsk zaro icśondul w yłpan ,hcynzrtęnwez wótkatnok tsorzw yławodowops ainaząiwop eT wajuK i ikslopokleiW ,azswozaM z hcy cądi hcy wodnagaporp i hcy woky zęj wów yłpw mzinahcem . e i k s r o m d a n y r a z s b o a n a i w e i c o K o g e n c e b o n er e t z e z r p

a w y ł p w w ó c ń a k z s e i m i c ś o m o d a i w ś w e i n a w r t i o g ew or u t l u k u z a r b o j a r k e i n a g ez r t s o p a N ypy t ,wówez rk i wez rd iknutag ,uneret ainawotłatzsku py t - ynzcifargoeg zarbojark onwóraz ń ez r t s ez r p h cy c ą j u t ł a t z s k i h cy c ą j a k z s e i m j e i n w i z d u l i i c ś ow o c s j e i m a i r o t s i h z a r o y w o d u b a z . e i b e i s ł ók ow

45

19

DP otof - .zdiwO oksizdorG ,abźezR

ZJL otof

ZJL otof

11

awtsńap dałks w ynozcąłw łatsoz ,aiweicoK ogencebo myt w ,ogeiksńalśiwdaN azromoP razsbO hcynwad ijcadiwkil secorp ęis łązcopzor einbodopodwarp ydetW .w X eiwołop jeigurd w I akzseiM iinaletzsak hcywon uinezrowt mynsezcondej yzrp ,imalopo hcynawz hcynlairoty ret ketsondej yłinłep iinaletzsak ęjcknuf aiweicoK muiroty ret ogezsjeisizd alD .jecężąisk yzdałw hcyłgeldop ydorg enzcil enawokdązropdop yłyb my rótk ,uiceiwŚ i eizdragoratS w ydorg einbodopodwarp ,dragoratS ,zdiwO ,nilpleP ,owezsinaJ ,ełpeiC .pn ,ącyzreiW ąnloD dan einlógezczs ,ennorbo wóbęrz uinezrowT .owozB ,gąW ,eiceiwŚ ,onzcurG ,eciwot raS .pn ,miksńalśiwdan eisap w zaro ez zaro mycężąisk merowd z hcynaząiwz bóso uw yłpan secorp łyzsyzrawot icśowowtsńap .hcynlakol górd ej hcycązcął metsys ćyzrowt yłęzcaz ydorg ewoN .iiwanydnakS

złotych

Książka ta została przygotowana z okazji 6. Kongresu Kociewskiego. W naszym zamyśle miała trafić do rąk nauczycieli regionalistów, bibliotekarzy czy pasjonatów Kociewia. Mamy jednak nadzieję, że każdy czytelnik, także niezwiązany z tymi środowiskami, co najmniej zainteresuje się „łagodną krainą”, a być może poczuje silne pragnienie, by - wiedziony zawartą tu wiedzą, odkrywać swoje Kociewie. Ma ono bowiem wiele walorów związanych z dorobkiem kulturowym, historią czy specyfiką krajobrazowo-przyrodniczą.

Zależy nam, aby regionalizm rozpowszechniał się, zwłaszcza jako źródło twórczych działań. I tak na przykład sztuka ludowa Kociewia (ta w swej pierwotnej formie) czy tradycje są ważną częścią naszego dziedzictwa, które nie tylko należy kultywować jako zabytek i relikt przeszłości, ale winno się kreatywnie wykorzystywać je w duchu współczesnych potrzeb. Z kolei historia tego regionu to nie tylko minione lata, ale także przyszłość budowana na solidnych fundamentach przeszłości. Warto pamiętać, że od zawsze na Kociewiu żyły osobowości zaangażowane w wielkie wydarzenia dziejowe. Choć to banał, to należy uświadamiać, zwłaszcza młodym pokoleniom, że Kociewiacy mieli i mają swój udział w historii i kulturze państwa polskiego.

Nie zapominajmy także o pięknie tej ziemi. Krajobraz i przyroda Kociewia w niczym nie ustępują tym, które występują w innych częściach świata.

Zatem mając w zasięgu ręki takie bogactwo, warto podejmować pewien wysiłek, aby je twórczo wykorzystać, z korzyścią dla siebie i społeczności, w której żyjemy. Potwierdzeniem tego niech będą słowa Johana Huizingi, który w książce Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury zauważył, że „znaczna część ludzi współczesnych żyjących >>tu i teraz<< zaniedbuje kontakt z kulturową sferą przeszłości. Często wynika to z chęci odejścia od swojego środowiska z powodu różnic związanych ze zdobytym wykształceniem nieprzystającym do wcześniejszego statusu, czy wręcz jest efektem braku zainteresowania dziedzictwem etnograficznym z powodu nieznajomości. Tymczasem bogactwo kultury ludowej kształtuje nie tylko tożsamość narodową, ale także wpływa na osobowość człowieka i szacunek dla minionych pokoleń. (...) Dzięki emocjom towarzyszącym uczestnictwu w wydarzeniach kulturotwórczych poznajemy, a także zmieniamy otaczający nas świat.” Chcielibyśmy, aby to wademekum, zawierające w dwóch tomach podstawową wiedzę o krajobrazie kulturowym regionu, było poręcznym źródłem informacji, które będą Państwo rozpowszechniać, wykorzystując nowoczesne formy przekazu, oparte na współczesnych zdobyczach technologicznych.

Polecamy Państwa uwadze także pierwszą część naszego wademekum pt. Dziedzictwo kulturowe Kociewia a turystyka, którą poświęciliśmy informacjom o regionie, jego atrakcjach turystycznych i historycznych oraz o imprezach, które na stałe wpisały się w kalendarz Kociewia. Duża liczba fotografii i QR-kody z adresami miejsc na GoogleMaps pozwalają na wirtualne odwiedzenie tych miejsc. Liczymy na to, że indywidualiści, prekursorzy - cała „awangarda” będąca motorem kultury i cywilizacji, zechce do jej tworzenia włączyć przedstawione dziedzictwo Kociewia.

Beata Graban Lech J. Zdrojewski

Cały film w wysokiej jakości na naszej stronie YouTube h t t p s : / / w w w. yo u t u b e. co m / wa tc h ? v = v 5 Co p m n z H H g

Opracowaliśmy metodę składania i organizacji druku

mini albumów 288 stron o wymiarach 7 x 10 cm.

W naszej ofercie znajduje się kilka pozycji, a w przygotowaniu są już następne.

Jesteśmy również gotowi przyjąć zlecenie na opracowanie takich mini albumów.

Jeżeli ktoś potrzebuje takiej usługi - chętnie ją zrealizujemy kompleksowo

od fotografii przez DTP i całe wydawnictwo.

•

WARSZAWA STOLICA POLSKI Lech Zdrojewski Tadeusz Jędrysiak 2016 ISBN 978-83-6365-82-8

oprawa twarda ilość stron: 288

cena: 20 zł / sztuka

•

Warsaw the Capital of Poland & KOZMINSKI UNIVERSITY in WARSAW Lech J. Zdrojewski Tadeusz Jędrysiak 2017

Nie jest to klasyczny „przewodnik” w klasycznym tego słowa znaczeniu i nie jest to klasyczny album na temat „...”. To coś pomiędzy nimi, to zaproszenie do poznania naszej STOLICY, jej historii i piękna.

W tym małym formacie, w tej „pigułce”, która nie obciąży bagażu i zmieści się w torebce czy kieszeni, znajdują się: zwięzłe notki historyczne, opisy i ciekawostki oraz sporo fotografii ułożonych według przebiegu tras wycieczkowych po stolicy. Idąc nimi i czytając teksty opracowane przez autorów – warszawskiego przewodnika /TJ/ oraz kulturoznawcy i fotografika /LZ/ można samodzielnie zwiedzać Warszawę, by przeżyć tu przygodę, zaczynającą się na Placu Zamkowym pod Kolumną Króla Zygmunta III Wazy.

Wydany dla Akademii Koźmińskiego albumik jest miniaturowym przewodnikiem po stolicy Polski, napisanym w języku angielskim. Zawiera rzeczowe opisy szeregu tras po stolicy bogato zilustrowane znakomitymi fotografiami ulic, placów, pomników, obiektów sakralnych, muzeów i nekropolii. Poręczny format, świetna jakość i atrakcyjna szata graficzna, to poza treścią wyróżnik tej publikacji.

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

ISBN 978-83-6365-82-8 oprawa twarda ilość stron: 304

cena: 30 zł / sztuka

•

Oblężęnie Malborka Janusz Hochleitner 2017 ISBN: 978-83-65365-99-6 oprawa twarda ilość stron: 288

cena: 20 zł / sztuka

•

WIERZYCA - jej bliższe i dalsze okolice Lech J. Zdrojewski 2014 ISBN: 978-83-934792-2-1 oprawa twarda ilość stron: 288

To kolejna książeczka z serii Uroki Pomorza.

Cechą wyróżniającą ten cykl jest niezwykła forma edytorska: niewielki format, szczególna jakość papieru i wykonania, znakomite fotografie i wiedza w pigułce.

To przewodnik poręczny i atrakcyjny dla odbiorcy doby multimediów. Książka Oblężenie Malborka zawiera najważniejsze informacje dotyczące zamku w Malborku - jego historii i architektury oraz działalności muzeum, ale głównym tematem są: organizowane od prawie 20 lat historyczne plenery oraz szersza oferta turystyki kulturowej.

Kolejna pozycja z kolekcji małych albumów.

Znajdziecie tutaj: - trochę faktów z historii Kociewia, - trochę opisów przyrody, - trochę fotografii - i zaproszenie do przygody.

Teksty opracował zespół ludzi znających ten piękny zakątek na Ziemi, jego przyrodę, historię, zabytki i kulturę oraz potrzeby turystów. Fotografie zostały wykonane przez: znawców przyrody i kultury Kociewia oraz miłośników przygody i tego co często nieuchwytne - wrażeń.

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

cena: 20 zł / sztuka

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

PELPLIN Lech J. Zdrojewski 2019 wyd. II ISBN 978-83-65365-50-7

oprawa twarda ilość stron: 348

cena: 20 zł / sztuka

•

VISITING POLAND Tadeusz Jędrysiak, Lech J. Zdrojewski 2018 wyd. III ISBN 978-83-65365-40-8 oprawa miękka ISBN 978-83-65365-41-5 oprawa twarda ilość stron: 200

cena: 80 zł / sztuka

•

ZAMKNIĘTY ŚWIAT Tomasz Graban 2017 ISBN 978-83-65365-95-8 oprawa miękka ilość stron: 176

cena: 30 zł / sztuka OSTATNIE SZTUKI!

O Katedrze Pelplińskiej można wiele czytać, oglądać ją na fotografiach w różnych albumach w Polsce i za granicą.

Dopiero kiedy stanie się w tym miejscu osobiście i doświadczy jej piękna jako naoczny świadek dzieła stworzonego na chwałę Stwórcy, dopełni się lekcja historii.

Dla wszystkich, którzy pragną przeżyć sacrum w tym wyjątkowym miejscu, drzwi bazyliki katedralnej są szeroko otwarte.

- ks. proboszcz infułat Tadeusz Brzeziński

To wyjątkowa pozycja na turystycznym rynku wydawniczym. Jest to przewodnik bardzo przyjazny każdemu turyście, napisany w języku angielskim. Historia Polski oraz najważniejszych miast została pokazana przejrzyście, wzbogacona krótkimi, najważniejszymi informacjami, bez zbędnych dat i szczegółów oraz udokumentowana pięknymi fotografiami, które pozwalają zwrócić uwagę na najcenniejsze zabytki naszego kraju. Sposób zaprezentowania Polski, a szczególnie dwóch miast: Warszawy oraz Gdańska, autorzy oparli na swoim wieloletnim doświadczeniu przewodników miejskich oraz miłośników zabytków. Krok po kroku, niemal za rękę oprowadzają turystę po miastach. Ze względu na wspomniane piękne fotografie, Visiting Poland może być traktowany jako album i jako wspaniała pamiątka dokumentująca wizytę w Polsce.

Na 200 stronach umieszczono ponadto 1000 zdjęć, rycin i map obrazujących omawiane zabytki, obiekty, osoby i fakty historyczne.

To niezwykła opowieść o życiowej pasji i przewodnik po świecie jaskiń dla „nie-grotołazów”.

Ma charakter autobiograficzny, ponieważ zawiera wspomnienia związane z uprawianiem turystyki jaskiniowej, choć nie tylko. Historia zaczyna się w Kościelnej Jani, gdzie mały chłopiec w wielkiej piwnicy starego domu spotyka nietoperza...

Książka - napisana wartkim językiem pełnym humoru, zawiera wspomnienia związane z uprawianiem „grotołażenia” w siermiężnych latach‚ 80, aż do czasów obecnych, kiedy to autor z turysty stał się eksploratorem nowych jaskiń i rzecznikiem ich ochrony. Są tam też refleksje dotyczące ewolucji postawy autora wobec przyrody i życia. Tomasz Graban zwraca uwagę na niezwykłe piękno podziemnego świata, w przystępny sposób pokazuje tę - niedostępną dla większości przestrzeń, poprzez anegdoty i ciekawostki popularnonaukowe. Szczególnym walorem są unikatowe fotografie, robione w bardzo trudnych warunkach, zwłaszcza te, które przedstawiają ciasne wnętrza nowo odkrytych jaskiń, które nigdy nie będą udostępnione dla ruchu turystycznego.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

Poezja / Proza

•

WYBRANE Mateusz Brucki 2012 ISBN 978-83-65365-83-5

oprawa miękka

ilość stron: 46

cena: 12 zł / sztuka

•

Moje Elżbieta Czerniawska 2014 oprawa miękka

Książka z cyklu NIE JEDNO OBLICZE KOBIETA MA. Wydanie w ramach stypendium Fundacji OKO-LICE KULTURY. Mateusz Brucki (ur. w 1987r. w Starogardzie Gdańskim) – polonista, poeta, krytyk literacki. Członek Stowarzyszenia Działań Teatralnych. Od lat współtworzy w swoim mieście grupę Teatr Kuźnia Bracka. Dotychczas wydał trzy zbiory poezji: „Wpół do wiersza” (2008 r.), „Nie polecam nas bogom” (2010r.) oraz „Wybrane” (2012 r.). Ma też na koncie liczne publikacje w almanachach pokonkursowych oraz w prasie literackiej takiej jak Akant, Znaj, Pegaz Lubuski, Własnym głosem i Topos.

NAKŁAD WYPRZEDANY

Wiersze: Elżbieta Czerniawska.

Foto: Lech J. Zdrojewski ELA 2014-02-22 Książka z cyklu „NIE JEDNO OBLICZE KOBIETA MA”.

Wydane w ramach stypendium Fundacji OKO-LICE KULTURY.

ilość stron: 72

ISBN 978-83-934792-6-9

cena: 8 zł / sztuka NAKŁAD WYPRZEDANY

•

Przesypywanie piasku czyli benefis wierszem pisany Leszek Miądowicz 1998 ISBN 83-905682-8-4

To zbiór 83. wierszy, ballad, tekstów do piosenek poświęconych matce, Ojczyźnie, uczuciom, sytuacjom z życia, swemu miastu, bliskim mu osobom, przyjaciołom i miejscom, przedstawionych w spokojnym, balladowym klimacie.

Książka zawiera też KIESZEŃ LITERACKĄ, do której wrzucił dowcipy, aforyzmy, fraszki, opowiadania, zagadki i teksty różnych piosenek. Całość jest napisana lekkim piórem i nastraja bardzo optymistycznie.

oprawa miękka

ilość stron: 96

cena: 10 zł / sztuka •

Z DOBROCIĄ POD RĘKĘ Ks. Józef Słupski 2015

To trzeci z kolei tomik wierszy tego autora, prezentujący DOBROĆ, która jak mówi autor „... nie licytuje strat bo serce jest walutą… i kiedy masz dobroć pod ręką i wędrujesz z nią wszędzie …wtedy dzieją się cuda”.

ISBN 978-83-65365-01-9

oprawa twarda

ilość stron: 48

cena: 10 zł / sztuka

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

Na krawędzi nieba Zofia Daniel 2017 ISBN 978-83-65365-97-2

oprawa miękka ilość stron: 96

Tomik wierszy, który przypomina poetycki pamiętnik.

Autorka w swych prostych i sentymentalnych w charakterze wierszach odzwierciedla uniwersalny świat ludzkich trosk: przemijania, cierpienia czy rozstania, ale wydźwięk ich jest niezwykle pozytywny.

To, co wyróżnia poezję Zofii Daniel, to uważność, wrażliwość, pogoda ducha i dziecięcy zachwyt nad światem.

Antidotum na prozę życia i zwątpienie są miłość i uroda świata.

cena: 18 zł / sztuka

•

POP-PISANIE Kornel Machnikowski 2015 ISBN 978-83-65365-39-2

oprawa miękka

ilość stron: 160

cena: 12 zł / sztuka

Pop-pisanie to druga już książka, a dokładniej zbiór trzynastu opowiadań o różnorodnej tematyce. Zaczyna się dość niewinnie, bo od codzienności. Później autor przechodzi do rzeczy bardziej skomplikowanych i dziwnych – jak sztuka, kończąc swoją książką utopiami i antyutopiami. Opis zamieszczony na okładce Pop-pisania głosi: „zaczynamy od codzienności w pierwszym opowiadaniu, następnie rzeczy się udziwniają, z czasem dochodzi sztuka, wreszcie od sztuki uciekamy w stronę utopii (...)” i robi to nie tylko duży apetyt na lekturę, ale również stawia wysokie oczekiwania względem treści. Publikacja jest atrakcyjna, jak i wymyślna. Zwracająca na siebie uwagę jest jej okładka.

Opowiadania, ich układ i zawartość, kuszą, by doszukać się w nich elementów wiążących. Historie napisane przez autora są mocno zróżnicowane zarówno pod względem tematyki, choć wszystkie w jakimś stopniu dotykają szeroko pojętej popkultury i sztuki.

Opowiadanie „jeden numerek”, pisane z perspektywy żyjącego w przyszłości mężczyzny, ochroniarza, który nadzoruje intrygującą procedurę przydzielania tytułowego numerka determinującego przyszły zawód danego człowieka. To niewątpliwie jedno z tych opowiadań wpisujących się w kanon wspomnianej utopii/antyutopii, które dodatkowo ukazuje pomysłowość autora. Prawdopodobnie każdy, kto po Pop-pisanie sięgnie, znajdzie wśród tych trzynastu, własne, ulubione opowiadanie i całość zinterpretuje na swój niepowtarzalny sposób.

Opisy w opowiadaniach nie są w nadmiarze i działa to na plus, bowiem w połączeniu w lekkim piórem oraz licznymi, nawiązaniami do sztuki, daje bardzo nieszablonowe opowiadania z domieszką enigmatyczności.

Kornel Machnikowski, pochodzący z Pelplina student pierwszego roku prawa na Uniwersytecie Gdańskim, to młody i zdolny autor, a książka stanowi odskocznię od standardowego i nudnego życia w świat wypełniony różnoraką sztuką.

Wcześnie zaczął swoją przygodę z pisarstwem. Jako 15-latek napisał i wydał w gdyńskim wydawnictwie Nowa Res powieść zatytułowaną Albinos, która zebrała pozytywne recenzje i cieszy się sporą popularnością zwłaszcza wśród młodzieży, jako alternatywa dla książek w konwencji fantasy.

Jest to cykl, który powstał w ramach projektu nagrodzonego „Indeksem Neptuna”.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

Krajobraz Rozterek Czarek Rogowski 2009 ISBN: 978-83-919698-5-4 EAN: 9788391969854

Zbiór wierszy i tekstów piosenek Czarka Rogowskiego.

Wydanie Bibliofilskie. Druk w duotonach.

Okładka twarda. Elegancka oprawa materiałowa.

Format: 10,5x15,5 cm

oprawa twarda / materiał ilość stron: 80

cena: 22 zł / sztuka ostatnie sztuki!

•

Ćwierć wieku według Anny Mateusz Brucki 2016 ISBN 978-83-65365-83-5

oprawa miękka

ilość stron: 64

cena: 15 zł / sztuka

•

Spotkania w Sztuce Monika Oramus 2018 ISBN 978-83-65365-44-6

oprawa miękka

ilość stron: 62

cena: 15 zł / sztuka

Mateusz Brucki (ur. w 1987r. w Starogardzie Gdańskim) – polonista, poeta, krytyk literacki. Członek Stowarzyszenia Działań Teatralnych. Od lat współtworzy w swoim mieście grupę Teatr Kuźnia Bracka.

Dotychczas wydał trzy zbiory poezji: „Wpół do wiersza” (2008r.), „Nie polecam nas bogom” (2010r.) oraz „Wybrane” (2012r.). Ma też na koncie liczne publikacje w almanachach pokonkursowych oraz w prasie literackiej, m.in. w „Akancie”, Znaj”, „Pegazie Lubuskim”, Własnym Głosem” i w „Toposie”. Jest członkiem Rady Muzeum Ziemi Kociewskiej. Cokolwiek ma na myśli – twierdzi, że posiada serce Borów Tucholskich.

Monika Oramus Urodzona w 1967 roku w Gdyni.

Ukończyła studia pedagogiczne na Uniwersytecie Gdańskim.

Jest nauczycielką od „zadań specjalnych”: zajmuje się głównie dziećmi i młodzieżą z różnego rodzaju dysfunkcjami.

Na stałe mieszka w Kwidzynie, ale od dziesięciu lat jej drugim domem stała się Stężyca na Kaszubach, ponieważ pracuje w tamtejszym Zespole Kształcenia i Wychowania.

Od dziecka jest zakochana w żeglarstwie oraz w psach, kotach i „innej zwierzynie”.

Wiersze pisze od dawna, pierwszy powstał jeszcze w szkole podstawowej. Światło dzienne ujrzały jednak dopiero w ostatnich latach.

Ten debiutancki tomik zawiera utwory z różnych okresów tworzenia – są w nim jedne z najstarszych, ale też najnowsze.

Dedykowany nieżyjącym już Rodzicom i Siostrze, zamyka pewien rozdział .

Teraz czas na następne.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

CZUJĘ Monika Oramus 2020 ISBN 978-83-6536527-9 ISBN 978-83-65365-330 eBOOK

oprawa miękka

ilość stron: 70

cena: 15 zł / sztuka

•

JESTEM DZIECKIEM ANIOŁA Stanisław Sierko Zofia Sumczyńska 2022 ISBN 978-83-6668926-8

oprawa miękka

ilość stron: 96

cena: 28 zł / sztuka

Drugi tomik poezji Moniki Oramus pt. Czuję jest zbiorem wierszy, w których można zamieszkać. Są w nich pomruki, szepty i szmery - nieco tajemnicze, lecz swojskie jak kot na oparciu fotela. To teksty pełne wrażliwości, czułości i ciepła. Kojarzą się z kojącą miękkością futerka, ale i sekretną, trochę niepokojącą głębią kociego spojrzenia.

Nieprzypadkowe są te skojarzenia z mruczącymi towarzyszami człowieka, gdyż koty pojawiają się w kilku wierszach, roztaczając wokół siebie / ciepło ciszę i ufność lub biorąc człowieka w posiadanie dzięki wielkiemu mruczącemu spojrzeniu, a ich miękki puszysty dotyk / przywraca [...] do życia. Reprezentują pierwotny i nieskażony świat dzikiej, wolnej przyrody.

Cały ten zbiór jest jak kosmos - spina chaotyczny świat ludzkichdoświadczeń w uporządkowaną całość. Mieści w sobie wszystko - i perspektywę gwiazd patrzących z nieba, i ufne spojrzenie psich oczu, i całą paletę uczuć, które przepełniają osobę mówiącą w tych lirykach, czyli kobietę uważną, świadomą i delikatną. Bohaterka czuje się małą cząstką przepastnego wszechświata, a doświadcza jego ogromu w zetknięciu z mikrokosmosem fauny i flory: gwiazdy spadły z nieba / na trawę / teraz mrówki żuki ślimaki / łażą po Orionie. Oto pełnia, którą tworzą przenikające się przestrzenie.

Stanisława znam od wielu lat. Zwykle nasze ścieżki krzyżowały się w drukarniach. Ciągle coś zlecaliśmy do druku. Teraz jesteśmy w trochę innych - różnych sytuacjach.

Stasiu coś napisał i zebrał w tomik. Ja zaś jestem wydawcą jego poezji. Poezji pełnej wrażliwości i przemyśleń. Są to wiersze bogate w treść.

Treść z zadumy - nostalgiczna. Wtedy operuje symboliką, zmuszając nas do refleksji. Czasem sypie swoim specyficznym poczuciem humoru i wtedy pod naszym nosem gości uśmiech. Ciepło emanujące z wierszy zostało wzbogacone postaciami aniołów z obrazów Zosi Sumczyńskiej. Więcej opisów i słówo Stasiowej Poezji znajdziecie Państwo w Posłowiach na stronach 93 i 94.

Zapraszam do lektury i refleksji, w nas samych gości to samo.Kończę, cytując Stasiowe „brzdęk”

Stanis ł aw Sierko

jestem dzieckiem anioła

Regionalnie

•

Roman Landowski POEZJE 462 utwory zebrane 2017 ISBN 978-83-85026-15-0 oprawa twarda ilość stron: 400

cena: 65 zł / sztuka

•

W naszych stronach po naszamu Legendy i powiastki.

Wanda Pelowska 2018 ISBN 978-83-65365-08-8 oprawa twarda ilość stron: 96

cena: 60 zł / sztuka

Roman Landwoski - pisarz, publicysta, regionalista, członek Związku Literatów Polskich. Rodowity Pomorzanin urodzony w Świeciu nad Wisłą, w latach 1950-2001 mieszkał w Tczewie, później w Czarnej Wodzie. Zmarł 22 sierpnia 2007 roku. Z wykształcenia bibliotekarz.

Większość swej pracy zawodowej poświęcił książce – był księgarzem, bibliotekarzem, redaktorem, wydawcą.

Wcześniej pracował też jako animator kultury, reżyser teatrów amatorskich. W latach 1964-1976 prowadził założony przez siebie teatr poezji i publicystyki – Scena Literacka „Propozycje”. Od 1985 do 2007 roku kierował Kociewskim Kantorem Edytorskim, w którym redagował m.in. „Kociewski Magazyn Regionalny”, był również redaktorem w Wydawnictwie „Bernardinum”. Debiutował w 1958 roku utworami poetyckimi na antenie Gdańskiej Rozgłośni Polskiego Radia, a także na łamach prasy. Spośród wydanych ponad dwudziestu publikacji książkowych większość dotyczy rodzinnego Pomorza i Kociewia. W ostatnich latach życia opublikował dwie powieści „Powrót do miejsc pamiętanych” i „Cierpki smak rajskiego jabłka” oraz „Nowy bedeker kociewski”, za który w 2003 roku otrzymał prestiżową nagrodę honorową przyznawaną na Kociewiu – medal Chwalba Grzymisława. Za całokształt swojej działalności otrzymał szereg nagród, odznaczeń i wyróżnień, m.in. złotą odznakę Zasłużony Działacz Kultury, medal Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi. Władze samorządowe uhonorowały go medalem Pro Domo Trsoviensi, wyróżnieniem Tczewianin Roku 2000, a w 2002 roku tytułem Honorowy Obywatel Miasta Tczewa. Pozostawił po sobie bogatą twórczość nie tylko z dziejów Tczewa i Kociewia. Pozostawił także ogromną spuściznę w postaci nie opublikowanych jeszcze utworów.

NAKŁAD WYPRZEDANY

Książka ta ma kapitalne znaczenie dla zachowania dziedzictwa kulturowego naszego regionu. Opowiadania są napisane w dwóch różniących się gwarach: Kociewia Polnego (z okolic Zblewa) i Lasaków (okolice Klanin). Niby drobna różnica „o” lub „ó” na końcu wyrazu, a melodyka opowiadania jest inna. Cieszymy się, że Pani Wanda Pelowska spisała i zdecydowała się opublikować teksty, które od lat były wystawiane przez zblewskie zespoły i kabarety.

Opisane wydarzenia i legendy są znakomitą dokumentacją fragmentu barwnej historii Pomorza.

Do książki dołączono film „ZAPUSTY” (Róża karnawałowa. Występują członkinie KGW Zblewo i zespół „Rodzina”. Realizacja ODK Spółdzielni Mieszkaniowej „Kociewie”.

NAKŁAD WYPRZEDANY

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

CZAS KOWALEM LOSU CZŁOWIEKA Albin Lubiński 2019 ISBN 978-83-65365-49-1 oprawa twarda ilość stron: 448

cena: 55 zł / sztuka

Życie ludzi wpisuje się w czasy, w jakich przyszło im żyć. Moglibyśmy zastanawiać się kim bylibyśmy w innym czasie, w innych okolicznościach, w innym miejscu. Jak ukształtowałby nasze postawy inny splot dziejowy naszej ojczyzny. Świat powitał Albina Wincentego Lubińskiego 22 stycznia 1924 r. w niewielkiej wiosce Iwiczno pod dachem rodziny Teofila i Marianny z.d. Kozłowskiej jako najmłodszego z dziewiątki dzieci.

Czas jest kowalem naszego losu. Możemy poddać się jego kowalstwu i iść biernie przez życie. Możemy też uczynić sobie to kowalstwo poddanym.

Albin przyszedł na świat w trudnych czasach odradzającej się po zaborach ojczyzny. Jego dzieciństwo nie opływało dostatkiem, ale nie brakło w nim miłości. Lata chłopięce i wczesno młodzieńcze naznaczyła barbarzyństwem odczłowieczenia II wojna światowa… A potem, gdy się skończyła już całe życie poświęcił kształtowaniu i kształceniu kolejnych pokoleń szczęśliwych dzieci.

Jako nauczyciel miał wiele przymiotów. Jako polonista dar pięknego posługiwania się słowem. Jako regionalista, zachowując w swoich opowiadaniach, dziedzictwo kultury ludowej: tradycje, obrzędy i gwarę, zwyczajne, codzienne życie, stał się autentycznym ambasadorem Kociewia. Nie zmarnował swojego czasu i talentu…

Czas kowalem losu człowieka jest książką Albina i o Albinie.

Regina Kotłowska

•

Kalwaria Wielewska Lech J. Zdrojewski 2019 ISBN: 978-83-940083-1-4 oprawa miękka ilość stron: 96

cena: 110 zł / sztuka

„... jest kilka takich miejsc na Ziemi, do których wracam i wracam. Chcę wracać. Do nich należą okolice Wiela, a w szczególności Kalwaria. Co jest tego przyczyną? Krajobraz?

Tak. Woda? Tak. Powietrze? Tak. Dziwnie uformowane drzewa - także. Jest jeszcze to coś, na co trafiamy niezwykle rzadko cisza i spokój. Można tutaj godzinami chodzić i chodzić. Iść przed siebie, wracać i znów iść do przodu. Zróżnicowany teren sprzyja przechadzkom, a rozstawione kaplice i wolno stojące rzeźby pozwalają na rozmyślania. (...)”

Album ten pokazuje piękno miejscowości i Kalwarii Wielewskiej, która jest odwiedzana przez tysiące pielgrzymów, a i również przez ludzi zainteresowanych sztuką, a także tych, którzy szukają odpoczynku w okolicach Wiela. Publikacja ta jest pełna artystycznych fotografii wykonanych przez autora i jego przyjaciół, oraz jest uzupełniona o historię tego miejsca. Znajdujemy w niej również materiał do rozważań towarzyszących drodze krzyżowej, co daje możliwość wielu bardzo głębokich przemyśleń.

W drugiej części albumu jest przedstawiona postać ks. gen. bryg. Józefa Wryczy. Znajdziemy tam kilka archiwalnych fotografii, również w obecności gen. Józefa Hallera. W trzeciej części albumu jest zamieszczony fotoreportaż z uroczystości odsłonięcia kamieni pamiątkowych poświęconych budowniczym Kalwarii Wielewskiej - ks. Józefa Szydzika i ks. Józefa Wryczy, oraz jego pośmiertnego mianowania na stopień generalski dnia 29 września 2019 r.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

Zakręcona rzeka pełna wrażeń - Wierzyca DL ISBN: 978-83-940083-1-4 wznowienie wydania 2021 oprawa miękka ilość stron: 96

Nie jest to typowy „przewodnik” w klasycznym tego słowa znaczeniu. Nie znajdziecie tutaj klasycznego „od-do”.

Znajdziecie tutaj: - trochę faktów z historii Kociewia, - trochę opisów przyrody, - trochę fotografii - i zaproszenie do przygody.

Teksty opracował zespół ludzi znających ten piękny zakątek na Ziemi, jego przyrodę, historię, zabytki i kulturę oraz potrzeby turystów. Fotografie zostały wykonane przez: znawców przyrody i kultury Kociewia oraz miłośników przygody i tego co często nieuchwytne - wrażeń.

cena: 15 zł / sztuka •

Pory roku Antoni Górski 2002 ISBN 83-910820-9-1 oprawa miękka ilość stron: 142

cena: 18 zł / sztuka

•

Kociewskie zioła i przyprawy ze Zblewskich łąk i pól Regina Umerska Aleksandra Zdrojewska Kinga KEENYS Gełdon 2019 ISBN 978-83-65365-67-5 oprawa twarda ilość stron: 192

cena: 55 zł / sztuka

Plastyk, folklorysta, znany działacz harcerski -harcmistrz, szczepowy. Pracował w szkolnictwie jako nauczyciel i w domu kultury jako instruktor.

Współtwórca książeczki „Przysłowia kociewskie”, autor tomiku wierszy „Modraki” i nie wydanej pracy „Haft kociewski”.

Kilkadziesiąt lat drukował swoje gawędy w języku kociewskim w czasopismach lokalnych.

Książka ta jest wyborem 82. gawęd z pośród napisanych w gwarze kociewskiej przez niego, ponadto jest opatrzona ilustracjami jego autorstwa. Świetna pomoc do szerzenia wiedzy o regionie, jego zwyczajach, ludziach i gwarze kociewskiej.

Mieć pasję i pracować z pasją - to gwarancja tego, że nigdy się nie napracujemy i nie będziemy odczuwać zmęczenia, a czas przestanie istnieć. Poszukiwanie NATURY - to pasja, która połączyła trzy autorki tej publikacji. Każda z nich inaczej (chociaż podobnie) ukazuje to, co jest tak bardzo wartościowe w otaczającej nas NATURZE, z której możemy brać pełnymi garściami i bez ograniczeń. Aleksandra i Regina wykorzystały swoją wiedzę na temat przyrody, zielarstwa oraz kuchni - przekazywaną przez dziadków i rodziców oraz zdobywaną w szkołach, a także w praktyce.

Aleksandra z cierpliwością i konsekwencją zajęła się teorią, a więc zadbała, by apetyczne treści zostały przedstawione czytelnikom w sposób przystępny i poukładany. Regina, jak mówi - „z miłością” zbiera, suszy, uciera, zaprawia, miesza i nalewa to, co z wielkim znawstwem zbierze na okolicznych łąkach i w starych sadach. Prezentuje swoje produkty na różnych pokazach, a biorąc udział w konkursach, zdobywa liczne nagrody.

Działa w KGW. Kinga natomiast z fotograficzną pasją podeszła do roślin i specyfików, ukazując ich piękno, tajemnicę i jednocześnie fascynującą naturalność. Dziękuję im za to wielkie zaangażowanie, z jakim podeszły do tematu, który wymaga ogromnej cierpliwości. Na niektóre chwile trzeba było czekać rok, a następna okazja za kolejny rok.Publikacja ta prezentuje kolejną porcję dziedzictwa kulturowego tej ziemi - związanego z kuchnią i spiżarnią. W dwóch następnych tomach zaplanowaliśmy pokazanie kuchni kociewskiej w dwóch różnych odsłonach. Już z niecierpliwością czekam na ich dokończenie i wydrukowanie.

Lech J. Zdrojewski

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

Arboretum WIRTY 2012 wyd.II ISBN 978-83-934792-4-5 oprawa miękka ilość stron: 192

cena: 65 zł / sztuka

•

Świat według SARY Sara Błąk 2015 ISBN 978-83-940083-7-6

oprawa miękka ilość stron: 112

cena: 12 zł / sztuka

Album „Arboretum Wirty” to ogólnie, ale przystępnie i w interesujący sposób, podana historia tego obiektu z ogólnymi również wiadomościami o wybranych rodzajach drzew i krzewów iglastych oraz liściastych, ich znaczeniu i zastosowaniu np. drewna, głównych gatunków lasotwórczych (dąb, buk, sosna, świerk, jodła i inne). Album to oczywiście piękne, kolorowe fotografie liści, kwiatów, szyszek i owoców. Drzewa i krzewy, ale także rosnące w Arboretum i okolicznych lasach rośliny zielne, również grzyby i porosty, to niezwykle wdzięczne obiekty dla kolorowej fotografii, zwłaszcza gdy te fotografie wykonują osoby wrażliwe na piękno i różnorodność otaczającej nas żywej przyrody. Drzewa i krzewy opisane w albumie „Arboretum Wirty” to tylko nieliczne spośród rosnących w kolekcji. Rośnie tu bowiem więcej gatunków godnych zainteresowania, a których nie wymieniono. Zamieszczone w albumie zdjęcia pokazują często niezauważalne piękno pojedynczych kwiatów czy liści, które dopiero przy pomocy obiektywu jest widoczne.

Ogród ten, co ukazują fotografie, jest obiektem interesującym o każdej porze roku, a szczególnie w okresie kwitnienia wielu roślin, jak np. forsycje, magnolie, różaneczniki, tulipanowce, azalie i inne.

Sara Błąk, będąc jeszcze w szkole podstawowej, zachęcona przez polonistkę, panią Agnieszkę Kurek, zaczęła podejmować pierwsze próby literackie i w krótkim czasie napisała swoją debiutancką powieść pt. Świat Sary. Jak mówi sama autorka, nigdy nie przepadała za językiem polskim, ale impuls dany przez nauczycielkę pozwolił jej odkryć nowe, wyzwalające możliwości istnienia w świecie, co jest szczególnie ważne w przypadku dziewczyny z niepełnosprawnością ruchową.

Powieść Sary Błąk nie jest autobiograficzna, choć kreując narratora, którym jest tytułowa postać-dziewczynka poruszająca się na wózku inwalidzkim, czerpała z własnego doświadczenia. Poza tym nieograniczona wyobraźnia autorki pozwoliła jej opisać miejsca, w których nigdy wcześniej nie była, takie choćby jak Zakopane, gdzie częściowo rozgrywa się akcja. Czytelnik może się przekonać, że Sara - bohaterka powieści choć napotyka na swej drodze różne przeszkody, to jak każda nastolatka przeżywa -czasem nawet mrożące krew w żyłach - przygody i dzięki życzliwości osób z otoczenia może doświadczać świata w całym jego bogactwie. Jest rezolutna, dojrzała i wrażliwa. Świat Sary zaczyna się jak powieść obyczajowa, w szkole wśród uczniów, ale w pewnym momencie wydarzenia wymykają się realistycznemu ujęciu i przekształcają w nieco sensacyjną opowieść z elementami fantastyki i tajemniczości. Szczególna wartość tej książki polega na tym, że pomaga ona przełamać społeczne tabu i stereotypy dotyczące osób z niepełnosprawnościami.

NAKŁAD WYPRZEDANY

•

Opowieści Kociewiaków Rozmaite Zebrała: Wanda Pelowska 2020 ISBN 978-83-65365-17-0 oprawa twarda ilość stron: 136

cena: 45 zł / sztuka

•

Roman Landowski NA ZIEMI ŁAGODNEJ Dawno temu i jeszcze dawniej na Kociewiu 139 gawęd i opowieści zebranych 2020 wyd.II ISBN 978-83-66689-06-0 oprawa twarda ilość stron: 336

cena: 50 zł / sztuka

•

Alojzy Stawowy rzeźbiarz z Bietowa talent sam z siebie 1904 - 1994 Lech J. Zdrojewski Edmund Zieliński 2021 ISBN 978-83-65365-20-0 oprawa miękka ilość stron: 56

cena: egzemplarz dodawany do większych zakupów w wydawnictwie

Z okruchów i mgły pamięci, z wyraźnych wspomnień, wyłaniają się wspaniałe obrazy czegoś co już minęło, ale nadal istnieje, bo sytuacje te stale krążą w formie anegdot, wspomnień, czasami są zapisane w kronikach lub materiałach drukowanych. Są cenne ze względu na historię, ale i ze względu na język - gwarę i swoiste powiedzonka - żywy język tej ziemi.

Czasami te wydarzenia żyją w formie codziennych czynności dyktowanych rytmem pór roku, dyktowanych świętami, uroczystościami rodzinnymi czy po prostu tradycją. Mówimy o dziedzictwie kulturowym regionu.

Lech J. Zdrojewski

Tytuł tej publikacji skłania do pewnej refleksji i kojarzy się z taką sytuacją, kiedy to jadąc niedawno pograniczem Kociewia - z Czarnej Wody do Tlenia, skojarzyłem scenkę przytoczoną w jednej z ważniejszych publikacji tego regionu. Jej autor, już w 2002 roku, we wstępie do Nowego bedekera kociewskiego wspominał słowa turysty jadącego z nim pociągiem, który zachwycony oglądanym przez okno kociewskim krajobrazem stwierdził, że „łagodna to ziemia (…) i ma wszystko na swoim miejscu”. Bo przecież Kociewiem zachwycić się można. Są tu czyste rzeki i jeziora, piękne lasy, ale też wypiętrzone wzgórza, pachnące łąki, urokliwe klimaty pól i niewielkich wsi, nieskażonych zbytnio cywilizacją. Chyba to określenie musiało się podobać, gdyż tym razem wspomniane słowa owego turysty, Roman Landowski miał przypomnieć w kolejnej publikacji poświęconej regionowi, a zatytułowanej: Na ziemi łagodnej. Dawno temu i jeszcze dawniej na Kociewiu.

Alojzy Stawowy posiadał wielki dar obserwacji natury i formy, posiadał też i dar ukazywania „chwili” - gestu oraz ruchu. Kobieta w ciąży, żubry, ptaszki, Chrystus Frasobliwy i szereg innych prac są tego dowodem.

Miałem przyjemność obserwowania tego artysty w czasie pracy, niektóre rzeźby powstawały na moich oczach. Trzymając je w ręku i oglądając z każdej strony, zachwycałem się ich pięknem.

Przygotowując ten katalog, podczas fotografowania rzeźb, znów mogłem oddać się fascynacji ich formą, podziwiać ich harmonię.

Pierwsze jego rzeźby charakteryzuje werystyczne przedstawienie tematów.

W późniejszych pracach cięcia dłutem przypominają pociągnięcia pędzlem, kompozycje te są jak malowane obrazy.To samo odnajdujemy w jego poezji. Zapraszam na tę wystawę i tam, gdzie wystawiane są prace Stawowego. Oglądając rzeźby tego artysty, możecie Państwo podziwiać kunszt rzeźbiarski i niesamowity sposób obrazowania. Warto poświęcić na to trochę czasu.

Gwarantuję - nie będzie to czas stracony.

Lech J. Zdrojewski

Lech J. Zdrojewski Edmund Zieliński

Alojzy Stawowy rzeźbiarz z Bietowa talent sam z siebie 1904 - 1994

wystawa prac ze zbiorów rodziny Gminny Ośrodek Kultury w Lubichowie 16 sierpnia - 30 września 2020 rok

•

Leszek Baczkowski kapliczki, szopki, figurki i zabawki z Kociewia Lech J. Zdrojewski Edmund Zieliński 2021

Leszek Baczkowski. Kapliczki, szopki, figurki i zabawki z Kociewia - katalog twórczości znanego twórcy ludowego specjalizującego się w rzeźbiarstwie, związanego z Kociewiem - Leszka Baczkowskiego. Publikacja przygotowana na zlecenie Gminnego Ośrodka Kultury w Kaliskach - kociewskiej instytucji kultury współpracującej od lat z Leszkiem Baczkowskim.

ISBN 978-83-66689-15-2 oprawa miękka ilość stron: 56

•

Edmund ZIELIŃSKI w 60-lecie twórczości artystycznej Lech J. Zdrojewski Izabela Czogała 2021 ISBN 978-83-66689-18-3 oprawa miękka ilość stron: 48

cena: 20 zł / sztuka

Znamy Edmunda Zielińskiego od lat i uważamy, że można go traktować jako ostatniego autentycznego twórcę ludowego na Kociewiu, który tworzy jeszcze w duchu pierwotnej sztuki regionalnej. Reorganizacja świata doprowadziła do zatracenia zamkniętych środowisk wiejskich, wolnych od wpływów zewnętrznych.

Rzeźbiarskie prace artysty odznaczają się prostotą i surowością formy. On sam traktuje je jako szkice lub zarysy przedstawianych wątków.

Nieodłączną ich częścią jest użycie zdecydowanych barw. Poza tym cały czas aktywnie uprawia malarstwo na szkle i płótnie. Publicystyka oraz poezja również nie są mu obce.

Jesteśmy pod wrażeniem konsekwentnego zaangażowania w propagowanie sztuki ludowej.

Warto podkreślić wieloletnie udzielanie się w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych oraz charytatywną działalność polegającą na przekazywaniu wiedzy o tym rodzaju sztuki następnym pokoleniom.

Uświetnienieniem 60. lat pracy twórczej Edmunda Zielińskiego jest wystawa zaplanowana przez Muzeum Ziemi Kociewskiej, która zawiera ponad 120 prac pochodzących ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim oraz zasobów prywatnych.

Niniejszy album jest krótką próbą podsumowania życia i dorobku twórcy.

Jest to kolejna publikacja wydana w ramach 6.

Kongresu Kociewskiego, przebiegającego pod tytułem „Tożsamość regionalna Kociewia - historia i przyszłość”.

Le ch J . Zdrojew sk i i Iz ab el a C zo g ał a

cena: 20 zł / sztuka Życie i działalność Edmunda Zielińskiego w 60-lecie twórczości artystycznej

Historia / Nauka

•

WODA WRÓCIŁA czyli o małej retencji w Nadleśnictwie Kaliska słów kilka Krzysztof Frydel 2017 ISBN: 978-83- 940083-9-0 oprawa twarda ilość stron: 176

cena: 60 zł / sztuka

•

Nadleśnictwo Kościerzyna Dzieje leśnictwa W sercu kaszub Krzysztof Jażdżewski 2017 ISBN 978-83-65365-89-7 oprawa twarda ilość stron: 256

cena: 40 zł / sztuka

•

Bogato ilustrowana (o charakterze albumowym) historia Borów Tucholskich w okolicach Kalisk. W książce tej autor opisał powstawanie i dojrzewanie pomysłu przywrócenia wody w jeziorach, rozlewiskach i bagnach w północnowschodniej części Borów Tucholskich. Przedstawiono tutaj również proces przywracania wody i życia w tych akwenach przed 20 laty. Od samego początku Krzysztof Frydel prowadził badania i robił notatki z przyrostu masy drzewnej w rejonie oddziaływania przywróconych i nowo powstałych zbiorników wodnych. Obserwował i notował zmiany zachodzące w faunie i florze występującej na tym terenie. Bez wątpienia książka ta jest świetnym poradnikiem (podręcznikiem) dla zainteresowanych realizacją małych retencji wodnych. Zarówno leśnicy jak i rolnicy znajdą tutaj dużo fachowych porad i wskazówek do realizacji podobnych zadań. Natomiast naukowcy i zainteresowani problemem gospodarki wodą znajdą w tej publikacji materiał naukowy, który może posłużyć do dalszych opracowań. Jest to już III wydanie tej książki, zostało ono uzupełnione i rozszerzone o wyniki badań oraz wyciągnięte wnioski. Dodatkowym plusem tej książki jest to, że mimo jej naukowego charakteru, czyta się ją jak dobrą powieść.

PLANOWANY DODRUK

Kościerskie lasy położone w samym sercu Kaszub są jednym z najpiękniejszych kompleksów leśnych na Pomorzu. Tworzy je głównie drzewostan sosnowy rozpościerający się malowniczo na pofałdowanej i usłanej jeziorami kaszubskiej ziemi. Niniejsza publikacja odsłania przed czytelnikiem niejako drugą rzeczywistość kościerskich lasów. Rzeczywistość tworzoną przez pokolenia leśników wytrwale i z wielkim oddaniem pracujących na obecny obraz otaczających nas lasów. Poznamy ich codzienne zajęcia, radości, troski oraz rodzinne tragedie zapisane głównie w okresie II wojny światowej. Na łamach publikacji przedstawiono również jak w okresie kilkuset lat zmieniała się gospodarka leśna. Wszystkie te zagadnienia zostały także zobrazowane za pomocą archiwalnych dokumentów, planów oraz fotografii.

OSTATNIE 30 sztuk

Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja, przygotowana przez Nadleśnictwo Kościerzyna przy współpracy z Fundacją OKO-LICE KULTURY, przyczyni się do popularyzacji przyrody, kultury i historii kościerskich lasów.

ks. ppłk Józef Wrycza Biografia Historyczna Krzysztof Korda 2016

Postać księdza Józefa Wryczy należy do najbarwniejszych w dziejach Pomorza.

Jego różnorodna działalność, bezkompromisowy charakter już za życia stały się źródłem wielu legend. W okresie okupacji ksiądz Wrycza stał się symbolem walczącego z hitleryzmem Pomorza.

Pamięć o księdzu Wryczy jest do dziś bardzo żywa nie tylko na Kaszubach i Pomorzu. Niestety, przede wszystkim w legendzie i anegdocie...

ISBN: 978-83-63368-80-7 ISBN: 978-83-62137-85-5

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

oprawa twarda ilość stron: 424

cena: 65 zł / sztuka

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

Starogardzkie Kurkowe Bractwo Strzeleckie (1351 - 2013) Wiesław Gogan 2013

Dzieje starogardzkiego kurkowego bractwa strzeleckiego. Niniejszym albumem Autor zamierza oddać hołd Wszystkim Braciom współtworzącym jego nowoczesną historię i uhonorować Wszystkich Tych Obywateli Miasta, którzy w patriotycznym dziele podjętym przez Bractwo dla dobra i wielkości Naszego Państwa i Naszego Miasta, stale je wspierają.

ISBN: 978-83-929081-9-7 oprawa twarda ilość stron: 256

cena: 70 zł / sztuka •

Turystyka Etnograficzna Justyna Mokras Grabowska Izabela Wyszowska Tadeusz Jędrysiak 2019 ISBN 978-83-65365-63-7 oprawa miękka ilość stron: 252

cena: 80 zł / sztuka

•

SĄDOWNICTWO NA ZIEMI TCZEWSKIEJ ZARYS HISTORII 1258 - 2020 Przemysław Zieliński

ISBN 978-83-66689-00-8 oprawa twarda ilość stron: 96

cena: 60 zł / sztuka

Fragment z recenzji: Biorąc pod uwagę kompetencje Autorów ocenianej publikacji, należy stwierdzić, że jest to niezwykle dobrze dobrany Zespół Trojga Osób ze stopniami doktorskimi, doświadczeniem przewodnickim i znaczącym dorobkiem publikacyjnym w zakresie turystyki kulturowej. Dodatkowym atutem jest fakt, że reprezentują Oni różne środowiska naukowe z różnych regionów Polski.

W obecnych czasach, kiedy następuje nasilone mieszanie kultur, niedocenianie dumy grup społecznych i całych społeczeństw, co wynika ze słabo rozumianego patriotyzmu kształtowanego na bazie dziedzictwa kulturowego, szczególnie potrzebna wydaje się monografia pod tytułem „Turystyka etnograficzna”. Autorzy opisują tu naukowo kulturę ludową różnych regionów Polski, ale także bardzo przystępnie dla przeciętnych czytelników. Poza tym czynią to w taki sposób (tekst i fotografie), że osoba czytająca może być bardzo dowartościowana zdobytą wiedzą o kulturze materialnej i duchowej swego regionu czy też kraju. Ta monografia to nie tylko bardzo wartościowa literatura naukowa dla studentów na kierunku kulturoznawstwo czy turystyka i rekreacja, to także znakomita pozycja zachęcająca młodzież do poznawania i doceniania dziedzictwa kulturowego naszego kraju poprzez uprawianie turystyki kulturowej.

Młodzi ludzie dobrze znający kulturę regionu swego pochodzenia z pewnością nie zasilą rzeszy „wielkomiejskich słoików”, wstydzących się tego, że pochodzą z polskich wsi i miasteczek.

Prof. dr hab. Bogusław Sawicki Katedra Turystyki i Rekreacji Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Z okazji otwarcia nowej siedziby Sądu Rejonowego w Tczewie przy Alei Zwycięstwa 14 przedstawiamy Państwu okolicznościową publikację, obrazującą w zarysie historię sądownictwa na Ziemi Kociewskiej od czasu lokacji Tczewa.

Dzięki zgodnemu działaniu władz: Ministerstwa Sprawiedliwości, Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, Starosty Tczewskiego, Rady Miasta i Prezydenta Tczewa oraz Prezesa Sądu Rejonowego w Tczewie ziściła się inicjatywa zbudowania nowej siedziby Sądu. Dziękujemy wszystkim, których dobre decyzje doprowadziły do powstania, w doskonałej lokalizacji, nowoczesnego budynku i w efekcie do długo wyczekiwanej poprawy warunków obsługi interesantów oraz warunków pracy sędziów, referendarzy, kuratorów i urzędników zatrudnionych w naszym Sądzie. Wyrażamy nadzieję, że nowa siedziba Sądu będzie służyć nie tylko mieszkańcom Powiatu Tczewskiego, jako miejsce godne powadze wymiaru sprawiedliwości.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU PLANOWANY DODRUK

liń ski ysł aw Zie

Prz em NI CT W O SĄ DO W W SK IEJ I TC ZE S HIS TO RII EM ZI NA ZA RY 8 - 20 20 125

•

Dziedzictwo kulturowe Kociewia a turystyka - VADEMECUM KOCIEWSKIE Lech J. Zdrojewski, Kamila Gillmeister, Tadeusz Jędrysiak 2020 ISBN 978-83-940083-7-6

oprawa miękka ilość stron: 152

cena: 35 zł / sztuka

•

Dziedzictwo kulturowe Kociewia w zarysie - VADEMECUM KOCIEWSKIE red. Lech J. Zdrojewski, Beata Graban 2020 ISBN 978-83-65365-61-3

oprawa miękka ilość stron: 256

cena: 45 zł / sztuka

•

DRUKARNIA W BORACH TUCHOLSKICH Z LAT 1941-1943 Józef Weltrowski 2021 ISBN 978-83-66689-13-8

oprawa miękka ilość stron: 71

cena: 20 zł / sztuka

VADEMECUM KOCIEWSKIE zostało opracowane w ramach 6. Kongresu Kociewskiego i koszt się z dwóch części: - Dziedzictwo kulturowe Kociewia a turystyka - O tożsamości regionalnej Kociewia w zarysie to publikacje specjalnie przygotowane dla nauczycieli regionalnych, bibliotekarzy, dziennikarzy i dla pasjonatów naszego regionu. W pierwszej części zawarliśmy najważniejsze informacje o regionie, jego atrakcjach i historycznych oraz o imprezach na stałych wpisanych w kalendarzu Kociewia. Duża liczba fotografii i QR-kody z adresami miejsc na GoogleMaps ulepszenia na wirtualne odwiedzenie tych miejsc. Właściwości w części przedstawiliśmy w zarysie to, co jest charakter w naszym regionie, jego kulturze materialnej i niematerialnej. Przedstawiona historia tej ziemi jest zachętą do poznawania bogatych w wydarzenia dziejów. Dużo uwagi poświęciliśmy gwarom kociewskim oraz edukacji regionalnej. W całym vademecum przedstawiliśmy pokrótce okres kulturowy Kociewia.

VADEMECUM KOCIEWSKIE zostało opracowane w ramach 6. Kongresu Kociewskiego i koszt się z dwóch części: - Dziedzictwo kulturowe Kociewia a turystyka - O tożsamości regionalnej Kociewia w zarysie to publikacje specjalnie przygotowane dla nauczycieli regionalnych, bibliotekarzy, dziennikarzy i dla pasjonatów naszego regionu. W pierwszej części zawarliśmy najważniejsze informacje o regionie, jego atrakcjach i historycznych oraz o imprezach na stałych wpisanych w kalendarzu Kociewia. Duża liczba fotografii i QR-kody z adresami miejsc na GoogleMaps ulepszenia na wirtualne odwiedzenie tych miejsc. Właściwości w części przedstawiliśmy w zarysie to, co jest charakter w naszym regionie, jego kulturze materialnej i niematerialnej. Przedstawiona historia tej ziemi jest zachętą do poznawania bogatych w wydarzenia dziejów. Dużo uwagi poświęciliśmy gwarom kociewskim oraz edukacji regionalnej. W całym vademecum przedstawiliśmy pokrótce okres kulturowy Kociewia.

Jako młody chłopak działający w strukturach Tajnej Organizacji Wojskowej “Gryf Pomorski” (ps. Pstrąg) wiele późniejszych lat swego życia poświęcił informowaniu środowiska nie tylko pomorskiego o często bezimiennej działalności skupionych w niej osób.

Przyczynił się również do uhonorowania jej głównych działaczy.

Wśród tych upamiętnionych znaleźli się m.in.: ks. ppłk Józef Wrycza i ks. gen. Franciszek Wołoszyk. Upamiętniono ich wmurowując w kościołach w Zblewie i Konarzynach pamiątkowe tablice. W obu komitetach organizacyjnych tych uroczystości brał bardzo czynny udział Józef Weltrowski w zasadzie przez swój „upór” i konsekwencję w działaniu dokonał w tych czasach rzeczy prawie niemożliwych. Dążył do tego przez wiele lat swej ustawicznej pracy w zachowywaniu prawdy historycznej. Był też jednym z organizatorów przeniesienia z Czarnej Dąbrowy do wdzydzkiego muzeum zabudowań Żmuda-Trzebiatowskich, gdzie ukrywał się podczas drugiej wojny światowej ks. Wrycza i gdzie powołano 7 lipca 1941 roku TOW “Gryf Pomorski”. W czasach PRL-u oraz latach 90. swoim Trabantem przemierzył całe Pomorze rozwożąc setki kserokopii różnych dokumentów mówiących o historii TOW “Gryf Pomorski” i pracy jej działaczy, jakże często bezimiennych lub znanych tylko z pseudonimu. Aktywnie działał na rzecz środowiska kombatanckiego (“Gryf Pomorski” oraz AK), za co przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej został odznaczony 1 sierpnia 2014 roku Medalem Pamiątkowym XXV. Lecia Działalności Okręgu Pomorskiego AK. Za swoją działalność w “Gryfie” został 2 października 2006 roku mianowany do stopnia porucznika.

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

KURKOWE BRACTWA STRZELECKIE NA POMORZU - WCZORAJ I DZIŚ Lech J. Zdrojewski, Lech Magnuszewski, Zbigniew Potocki, Kinga KEENYS Gełdon-Czech 2021 ISBN 978-83-66689-11-4

oprawa miękka ilość stron: 64

cena: 30 zł / sztuka

•

Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w bazylice Św.

Brygidy Bastion Solidarności ks. dr Grzegorz Świst Lech J. Zdrojewski 2021 ISBN 978-83-66689-21-3 wersja niemiecka: ISBN 978-83-66689-20-6 oprawa miękka ilość stron: 48

do nabycia w :

Parafia pw. św. Brygidy w Gdańsku ul. Profesorska 17 80-856 Gdańsk tel. +48 721 171 133

Niniejsza publikacja, którą oddajemy w Państwa ręce jest przyczynkiem do wystawy wpisującej się w jubileusz 25-lecia reaktywowania Okręgu Pomorskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP, w 100-lecie powrotu Pomorza do Polski. Od strony organizacyjnej wystawa jest efektem współpracy Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim, Zarządu Okręgu Pomorskiego Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej i Fundacji OKO-LICE KULTURY. Jej cezura chronologiczna obejmuje okres XX-lecia międzywojennego, jak również okres powojenny liczony od reaktywacji kurkowych bractw strzeleckich na Pomorzu.

Wydarzenie to jest szczególną okazją do zaprezentowania pięknej i służebnej działalności pomorskich bractw strzeleckich, w których pielęgnowano patriotyczne tradycje oraz gotowość Braci Kurkowych do służby Ojczyźnie. Obecnie istniejące bractwa kontynuują i pielęgnują tradycje swoich poprzedników. Na wystawie będą zaprezentowane liczne eksponaty należące zarówno do bractw obecnie istniejących, jak również nie reaktywowanych. Ekspozycja obejmuje szeroki wachlarz przedmiotów, które zachowały się mimo różnych zawirowań dziejowych. Wśród prezentowanych przedmiotów będą eksponowane nagrody i pamiątki pochodzące z niżej wymienionych muzeów: Muzeum Historyczno - Etnograficznego im. Juliana Rydzkowskiego w Chojnicach, Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Ziemi Kościerskiej eim. dra Jerzego Knyby w Kościerzynie, Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy oraz Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim. Bardzo znaczącego wsparcia w przygotowanie wystawy udzieliły także Kurkowe Bractwa Strzeleckie z Brus, Chojnic, Czarnego, Kościerzyny, Lidzbarka, Skarszew, Starogardu Gdańskiego, Tczewa, Torunia, Tucholi i Wejherowa. Na wystawie będzie można zobaczyć historyczne archiwalia i dokumenty, broń strzelecką, stare fotografie i kroniki, jak również prowadzone współcześnie, poza tym ordery, odznaki, sztandary, nagrody z turniejów strzeleckich krajowych i zagranicznych, uniformy członków bractw, zarówno przedwojenne, jak również noszone obecnie.

Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny to wyjątkowe dzieło powstające w światowej stolicy bursztynu, w bazylice Św. Brygidy w Gdańsku, gdzie od samego początku gromadzili się i modlili ludzie spod znaku Solidarności.

Dla każdego Polaka stanowi wotum wdzięczności Bogu za Jego obecność na drogach naszej historii.

Za dar niepodległej Ojczyzny odzyskanej w 1918 roku, za ewangeliczny siew Kościoła od momentu Chrztu Polski, z którego wyrasta to, co wielkie i twórcze w naszej kulturze.

Za pokolenia Polaków idących przez historię z Chrystusem i Jego Matką Maryją, Królową Polski z Jasnej Góry.

Za tych, co bronili wolności i niepodległości naszej Ojczyzny i strzegli Bożego Prawa.

Za ludzi, którzy Polskę kochają i pamiętają o słowach: Bóg, Honor, Ojczyzna. Dziękuję każdemu, kto przyczynia się do powstania tak wyjątkowego dzieła w Gdańsku, w bastionie Solidarności. ksiądz kanonik Ludwik Kowalski proboszcz bazyliki Św. Brygidy w Gdańsku

adres email: brygida@diecezjagdansk.pl

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w bazylice Św. Brygidy

CEGIEŁK A na budowę Bursztynowego Oł tarza

Bastion Solidarności

Pelplin i okolica na drodze do odrodzonej Polski w latach przełomu 1918–1922 Bogdan Badziong 2021 ISBN: 978-83-66689-22-0 oprawa twarda ilość stron: 328

Bogdan Badziong podjął się sumiennego i szczegółowego opracowania omawiającego powrót Pelplina w granice odrodzonego państwa polskiego po prawie półtorawiecznej niewoli pod zaborem pruskim. Ukazał nie tylko wyjątkowe wydarzenia z 28 stycznia 1920 r. – wkroczenia do Pelplina polskiego wojska pod wodzą gen. Józefa Hallera, oznaczającego wejście do nowej epoki – lecz także splot okoliczności im towarzyszących, przede wszystkim entuzjazm ludności przeżywającej te wyjątkowe chwile, lecz także późniejsze rozczarowania i trudności. Nie przyćmiły one radości z posiadania własnego niepodległego państwa, chociaż u samych początków zagrożonego przez wojnę bolszewicką. Autor omówił odbudowę administracji, życia społecznego i gospodarczego, zakończył swe dzieło przypomnieniem imprez związanych z obchodami stulecia.

Pracę swą oparł na sumiennie zgromadzonych źródłach historycznych. Oprócz archiwaliów dogłębnie wykorzystał ówczesną prasę, szczegółowo omawiającą bieżące wydarzenia, sięgnął do zachowanych kronik i wspomnień, szeroko je cytując. Dzięki temu książka nabiera autentyczności i czytelnik może przeżywać owe wyjątkowe chwile. Ważnym elementem publikacji są liczne ilustracje, które sprawiają, że tekst nie „wisi w powietrzu”, lecz jest umocowany w realiach ludzi i rzeczy, stanowią one ponadto wizualny łącznik między dawnymi i nowymi czasami, jak pieśń gminna… Książka jest godna polecenia miłośnikom lektur historycznych, bogata w informacje i ciekawie napisana. Czytelnikom życzę interesującej lektury, a przy okazji poznania ważnej cząstki dziejów swej „Małej Ojczyzny”, bliskiej sercu. ks. prof. dr hab. Anastazy Nadolny Bogdan Badziong zam. w Gniewie.

Bogdan Badziong podjął się sumiennego i szczegółowego opracowania omawiającego powrót Pelplina w granice odrodzonego państwa polskiego po prawie półtorawiecznej niewoli pod zaborem pruskim. Ukazał nie tylko wyjątkowe wydarzenia z 28 stycznia 1920 r. – wkroczenia do Pelplina polskiego wojska pod wodzą gen. Józefa Hallera, oznaczającego wejście do nowej epoki – lecz także splot okoliczności im towarzyszących, przede wszystkim entuzjazm ludności przeżywającej te wyjątkowe chwile, lecz także późniejsze rozczarowania i trudności. Nie przyćmiły one radości z posiadania własnego niepodległego państwa, chociaż u samych początków zagrożonego przez wojnę bolszewicką. Autor omówił odbudowę administracji, życia społecznego i gospodarczego, zakończył swe dzieło przypomnieniem imprez związanych z obchodami stulecia.

Pracę swą oparł na sumiennie zgromadzonych źródłach historycznych. Oprócz archiwaliów dogłębnie wykorzystał ówczesną prasę, szczegółowo omawiającą bieżące wydarzenia, sięgnął do zachowanych kronik i wspomnień, szeroko je cytując. Dzięki temu książka nabiera autentyczności i czytelnik może przeżywać owe wyjątkowe chwile. Ważnym elementem publikacji są liczne ilustracje, które sprawiają, że tekst nie „wisi w powietrzu”, lecz jest umocowany w realiach ludzi i rzeczy, stanowią one ponadto wizualny łącznik między dawnymi i nowymi czasami, jak pieśń gminna…

Książka jest godna polecenia miłośnikom lektur historycznych, bogata w informacje i ciekawie napisana. Czytelnikom życzę interesującej lektury, a przy okazji poznania ważnej cząstki dziejów swej „Małej Ojczyzny”, bliskiej sercu. ks. prof. dr hab. Anastazy Nadolny

Bogdan Badziong – historyk Kociewia zaprezentował w sposób wnikliwy, szczegółowy niezwykle ważny okres z dziejów Pelplina. Przedstawił dzieje miasta w czasie zakończenia I wojny światowej, odrodzenia się Rzeczypospolitej, powrotu Pelplina po rozbiorach, po zaborze pruskim, do Polski i w pierwszych latach niepodległej Ojczyzny.

Praca jest nowatorska, daleka od tak często spotykanego w publikacjach regionalnych powielania tekstów, niesprawdzonych wiadomości, które stają się później nie historią, a mitami. W pracy Bogdana Badzionga odnajdujemy materiały dotąd nieznane, niepublikowane: źródła archiwalne, prasę, wspomnienia, opracowania historyczne.

To bardzo ważna książka, napisana starannie przez historyka, absolwenta Uniwersytetu Gdańskiego. To książka, która zainteresuje czytelników pasjonujących się dziejami i kulturą Pelplina – zarówno młodzież, dorosłych, jak i badaczy historii Pomorza.

Szczerze gratuluję autorowi. dr Krzysztof Korda © Fundacja OKO-LICE KULTURY

ISBN 978-83-66689-22-0

9 788366 689220 >

cena: 40 zł / sztuka

Bogdan Badziong

Nauczyciel i dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 2 w Gniewie, samorządowiec: burmistrz Miasta i Gminy Gniew, sekretarz gminy Pelplin, członek zarządu Powiatu Tczewskiego, radny Rady Powiatu Tczewskiego, historyk – absolwent Uniwersytetu Gdańskiego, regionalista: członek zarządu LOT Kociewie, prezes zarządu LGD Wstęga Kociewia, autor i inicjator wydawnictw regionalnych, budowy szlaków turystycznych oraz działań na rzecz promocji i integracji Kociewia.

PELPLIN I OKOLICA NA DRODZE DO ODRODZONEJ POLSKI w latach przełomu

Bogdan Badziong PELPLIN I OKOLICA NA DRODZE DO ODRODZONEJ POLSKI W LATACH PR ZEŁOMU 1918–1922

•

1918–1922

Artyści

•

Miód podrożał Marta Streng 2016 ISBN: 978-83-65365-86-6 wydanie II / 2021: ISBN 978-83-66689-23-7 oprawa miękka ilość stron: 176

To wyjątkowy projekt artystyczny młodej Starogardzianki, mieszkającej i tworzącej w Szwecji - połączenie bloga i artystycznej fotografii.

Autorka postanowiła połączyć swoje dwie pasje (pisanie i fotografowanie), dzieląc się z czytelnikiem refleksjami na temat własnej relacji ze światem oraz odkrywaniem miłości i dojrzewaniem do zbudowania związku. W tekście można odnaleźć trafne spostrzeżenia na temat życia we współczesnym świecie, samotności i cierpienia, ale też szczęścia, które pojawia się nieoczekiwanie. Dopełnieniem są oryginalne fotografie zrobione podczas specjalnej sesji z modelami w scenerii szwedzkiej prowincji.

WZNOWIENIE!

cena: 70 zł / sztuka •

Miód wciąż drożeje Marta Streng 2021 ISBN 978-83-66689-24-4 oprawa miękka ilość stron: 168

cena: 70 zł / sztuka możliwość zakupu przez zrzutkę (kliknij aby wejść na stronę): „Miód wciąż drożeje” pomagamy Brunowi!

•

MISA eksperyment CERAMIKA Dąbrówka Tyślewicz 2016 ISBN: 978-83-65365-79-8 oprawa miękka ilość stron: 74

cena: 42 zł / sztuka

„Uwolnij swoją duszę. Daj jej krzyczeć, kiedy twoje usta milczą. Daj innym zobaczyć to, co wyścieła twoje serce.

Bądź nośnikiem tych wszystkich emocji. I zapamiętaj to uczucie.” „Miód wciąż drożeje”. Jego strugi spływają po policzkach pełnych emocji. Emocji, które ponownie udało mi się zamknąć w kartkach kolejnej książki. Twór jeszcze bardziej osobisty, pełen gryzących, drapiących, wyszarpujących myśli, a także kojących finałów. Kolejne sto sześćdziesiąt stron wielkiego odłamku mojego serca. Nie jest to biografia (bynajmniej nie typowa), nie jest to powieść, ale zbiór uczuć, w słowach i fotografiach, które zamykają kolejny ważny i trudny rozdział w moim życiu. Jestem szczęśliwa, że mogłam ten przełom uwieńczyć tak lepką formą.

Swoje piękno i niepowtarzalność przedstawiane prace zawdzięczają zastosowaniu przy opracowywaniu ich powierzchni oryginalnych technik ceramicznych takich jak: Raku, Naked Raku, Obwara, Kintsugi czy Horse Hair, jest to tzw. ceramika niskich temperatur której górną granicą wypału jest temperatura 1020 °C (wypał odbywa się w plenerowym piecu gazowym).

Często pokrywam swoje prace dla nadania im delikatnego połysku cienką warstwą Terra Sigillata, czasem w miękkiej jeszcze glinie odcisnę liść czy kwiat albo ptasie pióro znalezione w ogrodzie. Po procesie wypału i redukcji oraz umyciu i wysuszeniu zabezpieczam delikatne powierzchnie mis nasączając je pszczelim woskiem.

Naczynia powstałe w tych technikach nie nadają się do przechowywania produktów spożywczych.

Prace przedstawione na zdjęciach w większości mają średnicę 43 cm, to dużo, jak na wyżej wymienione techniki; gdy rozgrzana do czerwoności ceramika jest wyciągana z pieca następuje szok termiczny i często prace tej wielkości po prostu pękają. Następnym niebezpiecznym momentem jest chłodzenie redukowanego przedmiotu.

W 2015 roku zaczęłam eksperymentować dodając do masy ceramicznej papier i szkło.

Ceramiką artystyczną zajmuję się od wielu lat, tym technikom od trzech lat całkowicie poświęciłam uwagę i z przyjemnością przedstawiam efekty mojej pracy.

Dąbrówka Tyślewicz

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

•

MISA eksperyment CERAMIKA część 2 Dąbrówka Tyślewicz 2017

Dalsze poszukiwania technologiczne w ceramice: terra sigillata, glina-szkło, Raku, Raku horsehair, Naked Raku K A T A L O G W Y S T A W Y: od 15 lutego do 31 marca 2017 roku

ISBN: 978-83-65365-79-8 oprawa miękka ilość stron: 60

cena: 42 zł / sztuka

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

AKTUALNIE BRAK PRODUKTU

TYTUŁ

AUTOR

ISBN

CENA HURTOWA

CENA SUGEROWANA

WARSZAWA STOLICA POLSKI

Lech Zdrojewski Tadeusz Jędrysiak

ISBN 978-83-6365-82-8

12 zł / brutto

20 zł / brutto

Warsawthe Capital of Poland& KOZMINSKI UNIVERSITYin WARSAW

Lech Zdrojewski Tadeusz Jędrysiak

ISBN 978-83-6365-96-5

22 zł / brutto

30 - 35 zł / brutto

Oblężęnie Malborka

Janusz Hochleitner

ISBN: 978-83-65365-99-6

12 zł / brutto

20 zł / brutto

WIERZYCA - jej bliższe i dalsze okolice

Lech J. Zdrojewski

ISBN: 978-83-934792-2-1

12 zł / brutto

20 zł / brutto

ZAKRĘCONA RZEKA PEŁNA WRAŻEŃ

pod redakcją Lech J. Zdrojewski

ISBN 978-83-940083-1-4

10 zł / brutto

15 zł / brutto

PELPLIN / wyd. II

Lech J. Zdrojewski

ISBN 978-83-65365-50-7

12 zł / brutto

20 zł / brutto

VISITING POLAND / wyd. III

Tadeusz Jędrysiak, Lech J. Zdrojewski

ISBN 978-83-65365-41-5 oprawa twarda

50 zł / brutto

80 zł / brutto

ZAMKNIĘTY ŚWIAT

Tomasz Graban

ISBN 978-83-65365-95-8

18 zł / brutto

30 zł / brutto

WYBRANE Moje Przesypywanie piasku czyli benefis wierszem pisany Z DOBROCIĄ POD RĘKĘ Na krawędzi nieba

Mateusz Brucki

ISBN 978-83-65365-83-5

12 zł / brutto

18 zł / brutto

Elżbieta Czerniawska

ISBN 978-83-934792-6-9

8 zł / brutto

12 zł / brutto

Leszek Miądowicz

ISBN 83-905682-8-4

5 zł / brutto

10 zł / brutto

Ks. Józef Słupski

ISBN 978-83-65365-01-9

10 zł / brutto

15 zł / brutto

Zofia Daniel

ISBN 978-83-65365-97-2

12 zł / brutto

18 zł / brutto

Kornel Machnikowski

ISBN 978-83-65365-39-2

8 zł / brutto

12 zł / brutto

Czarek Rogowski

ISBN: 978-83-919698-5-4 EAN: 9788391969854

15 zł / brutto

22 zł / brutto

Ćwierć wieku według Anny

Mateusz Brucki

ISBN 978-83-65365-83-5

10 zł / brutto

15 zł / brutto

Spotkania w Sztuce

Monika Oramus

ISBN 978-83-65365-44-6

10 zł / brutto

15 zł / brutto

CZUJĘ

POP-PISANIE Krajobraz Rozterek

Monika Oramus

ISBN 978-83-65365-27-9

10 zł / brutto

15 zł / brutto

Roman Landowski POEZJE 462 utwory zebrane

Roman Landowski

ISBN 978-83-85026-15-0

45 zł / brutto

65 zł / brutto

NA ZIEMI ŁAGODNEJ

Roman Landowski

ISBN 978-83-66689-06-0

40 zł / brutto

50 zł / brutto

W naszych stronach po naszamu Legendy i powiastki.

Wanda Pelowska

ISBN 978-83-65365-08-8

40 zł / brutto

60 zł / brutto

Praca zbiorowa

ISBN: 978-83-940083-1-4

5 zł / brutto

8 - 10 zł / brutto

Zakręcona rzeka pełna wrażeń - Wierzyca

Antoni Górski

ISBN 83-910820-9-1

12 zł / brutto

18 zł / brutto

Arboretum WIRTY

Pory roku

Lech J. Zdrojewski

ISBN 978-83-934792-4-5

45 zł / brutto

65 zł / brutto

Świat według SARY

Sara Błąk

ISBN 978-83-940083-7-6

8 zł / brutto

12 zł / brutto

WODA WRÓCIŁA czyli o małej retencji w Nadleśnictwie Kaliska słów kilka

Krzysztof Frydel

ISBN: 978-83- 940083-9-0

40 zł / brutto

60 zł / brutto

Krzysztof Jażdżewski

ISBN 978-83-65365-89-7

30 zł / brutto

40 zł / brutto

ks. ppłk Józef Wrycza Biografia Historyczna

Krzysztof Korda

ISBN: 978-83-63368-80-7 ISBN: 978-83-62137-85-5

45 zł / brutto

65 zł / brutto

Starogardzkie Kurkowe Bractwo Strzeleckie (1351 - 2013)

Wiesław Gogan

ISBN: 978-83-929081-9-7

50 zł / brutto

65 - 70 zł / brutto

Miód podrożał

Marta Streng

ISBN: 978-83-65365-86-6

brak

brak

Miód podrożał | wyd. II

Marta Streng

ISBN 978-83-66689-23-7

60 zł / brutto

70 zł / brutto

Nadleśnictwo Kościerzyna Dzieje leśnictwa W sercu kaszub

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

TYTUŁ

AUTOR

ISBN

CENA HURTOWA

CENA SUGEROWANA

Miód wciąż drożeje

Marta Streng

ISBN 978-83-66689-24-4

60 zł / brutto

70 zł / brutto

MISA eksperyment CERAMIKA

Dąbrówka Tyślewicz

ISBN: 978-83-65365-79-8

38 zł / brutto

42 zł / brutto

MISA eksperyment CERAMIKA część 2

Dąbrówka Tyślewicz

ISBN: 978-83-65365-79-8

38 zł / brutto

42 zł / brutto

CZAS KOWALEM LOSU CZŁOWIEKA

Albin Lubiński

45zł / brutto

55zł / brutto

Kalwaria Wielewska

ISBN 978-83-65365-49-1

Lech J. Zdrojewski

ISBN: 978-83-940083-1-4

80zł / brutto

110zł / brutto

Justyna Mokras - Grabowska Izabela Wyszowska Tadeusz Jędrysiak

ISBN 978-83-65365-63-7

60 zł. / brutto

80 zł. / brutto

Dziedzictwo kulturowe Kociewia a turystyka VADEMECUM KOCIEWSKIE

Lech J. Zdrojewski, Kamila Gillmeister, Tadeusz Jędrysiak

ISBN 978-83-940083-7-6

30 zł / brutto

35 zł / brutto

Dziedzictwo kulturowe Kociewia w zarysie VADEMECUM KOCIEWSKIE

red. Lech J. Zdrojewski, Beata Graban

ISBN 978-83-65365-61-3

40 zł / netto

45 zł / netto

Kociewskie zioła i przyprawy ze Zblewskich łąk i pól

Regina Umerska Aleksandra Zdrojewska Kinga KEENYS Gełdon

ISBN 978-83-65365-67-5

40 zł. / brutto

55 zł. / brutto

Opowieści KOCIEWIAKÓW Rozmaite

Wanda Pelowska i inni

ISBN 978-83-65365-17-0

35 zł / brutto

45 zł / brutto

Jan Wespa

ISBN 978-83-65365-66-8

28 zł / brutto

35 zł / brutto

Leszek Baczkowski kapliczki, szopki, figurki i zabawki z Kociewia

Lech J. Zdrojewski Edmund Zieliński

ISBN 978-83-66689-15-2

16 zł / brutto

20 zł / brutto

Edmund ZIELIŃSKI w 60-lecie twórczości artystycznej

Lech J. Zdrojewski Izabela Czogała

ISBN 978-83-66689-18-3

SĄDOWNICTWO NA ZIEMI TCZEWSKIEJ ZARYS HISTORII 1258 - 2020

Przemysław Zieliński

978-83-66689-00-8

45 zł / brutto

60 zł / brutto

DRUKARNIA W BORACH TUCHOLSKICH Z LAT 1941-1943

Józef Weltrowski

ISBN 978-83-66689-13-8

15 zł/ brutto

20 zł/ brutto

Bogdan Badziong

ISBN 978-83-66689-22-0

30 zł / brutto

40 zł / brutto

Lech J. Zdrojewski Lech Magnuszewski Zbigniew Potocki Kinga KEENYS Gełdon-Czech

ISBN 978-83-66689-11-4

24 zł/ brutto

30 zł/ brutto

Stanisław Sierko Zofia Maria Sumczyńska

ISBN: 978-83-66689-26-8

20 zł / brutto

28 zł / brutto

Turystyka Etnograficzna

ROK OBRZĘDOWY NA WSI KOCIEWSKIEJ

Pelplin i okolica na drodze do odrodzonej Polski w latach przełomu 1918–1922 Kurkowe Bractwa Strzeleckie na Pomorzu - wczoraj i dziś

JESTEM DZIECKIEM ANIOŁA

16 zł / brutto

20 zł / brutto

Aktualizacja cennika: 31.05.2022 rok

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558

KULTURY E IC L O K O ja Fundac wa 5 ul. Modrzewio o 83-210 Zblew

Oferta wydawnicza / Fundacja OKO-LICE KULTURY, ul. Modrzewiowa 5, 83-210 Zblewo / tel.: 504 248 558