Jaarverslag 2023 - Fracarita Belgium - vzw internationale samenwerking - Broeders van Liefde by Fracarita Belgium

- De slang die niet vervellen kan, sterft -

Friedrich Nietzsche

Gaspard Mbonigaba , Vertegenwoordiger Fracarita Belgium in Rwanda

Voorwoord

Als slangen groeien, moeten ze zich om de zoveel tijd ontdoen van hun oude – en ondertussen te strak geworden – huid. Niet vervellen, betekent niet groeien. Organisaties die willen groeien, moeten ook af en toe een deeltje van hun verleden achter zich durven laten en zich in een nieuw en soepel vel stoppen, klaar voor de toekomst.

Bij Fracarita Belgium, de organisatie waar ik mij nu dagelijks voor inzet, is dit niet anders. In de postkoloniale periode ondersteunde de vzw de missiewerken van Belgische missionarissen op ons continent. Daarna werd die huid afgegooid en kwam de klemtoon te liggen op capaciteitsopbouw door kennisoverdracht vanuit België naar Afrikaanse medewerkers zoals mijzelf, onder andere via talentvolle Belgische coöperanten die door Fracarita Belgium werden uitgestuurd. Ook voor mij persoonlijk was dit toen een bijzonder verrijkende ervaring.

Van kennisoverdracht naar kennisdeling

Vandaag is onze organisatie bezig aan een nieuw proces van vervelling en vernieuwing, om te kunnen groeien en ruimte te geven aan nieuwe dynamieken. Een baanbrekende shift van de klassieke noord-zuid kennisoverdracht naar kennisdeling onder gelijkwaardige partners in Afrika. Want die hebben over de jaren heen zelf hun eigen expertise weten op te bouwen. Een verschuiving van Fracarita Belgium in een leidende en sturende rol, naar een faciliterende rol voor haar partnernetwerk.

Verschuiving van België naar Afrika

De tekenen van dit vervellingsproces waren ook in 2023 voelbaar. Het bestuur van Fracarita Belgium wil meer initiatief in Afrikaanse handen leggen en nam daarvoor Afrikaanse medewerkers in dienst zoals mijzelf. Sinds juli vorig jaar run ik vanuit Kigali een eigen kantoor van Fracarita Belgium voor het Afrikaanse Grotemerengebied. Ik sta dagdagelijks midden in de realiteit, cultuur en nieuwe dynamieken in onze regio en ben bijgevolg ideaal geplaatst om op te treden als regionaal aanspreekpunt van Fracarita Belgium voor onze verschillende programma's rond geestelijke gezondheidszorg, orthopedagogische zorg en onderwijs. Ik werk mee aan zowel het opstellen van de programma's als de uitvoering, monitoring en evaluatie. Het hele proces dus, van A tot Z. Bijzonder boeiend.

Ons eigen Afrikaans netwerk

Een ander prachtig "vervelmoment" in 2023 was de oprichting van het "Mental Health Network" voor geestelijke gezondheidszorg in ons Afrikaanse Grotemerengebied. Tijdens een top in Kigali in juni dit jaar, die ik als vertegenwoordiger van Fracarita Belgium mee mocht organiseren en modereren, besloten al onze psychiatrische centra in het Grotemerengebied zich te verenigen in een eigen netwerk en via kennisuitwisseling en gemeenschappelijke vormingen elkaar te versterken. Een historisch en veelbelovend moment. Fracarita Belgium engageerde zich om de opbouw van dit netwerk te faciliteren. Ondertussen werken we aan twee gelijkaardige netwerken voor respectievelijk de orthopedagogische zorg en het onderwijs. De oprichting van deze netwerken is een ongelooflijk groeimoment voor onze organisatie en elk van onze partners. Ik ben bijzonder fier dat ik daar actief kan aan meewerken.

Geloof

Ons geloof in de eigen Afrikaanse ervaring en expertise, geloof in de verrijkende synergieën die de Afrikaanse netwerken zullen creëren, geloof in de blijvende meerwaarde van kennisuitwisseling met onze Belgische collega's, ons geloof dat kwetsbare mensen ook in de toekomst op onze inzet en veerkracht zullen kunnen blijven rekenen, maar ook úw geloof in onze organisatie: dit alles geeft ons de durf om afscheid te nemen van ons oude vel en met een nieuw, soepel en dynamische huid de toekomst in te glijden. In een vernieuwd en gelijkwaardig partnerschap blijven opkomen voor de meest kwetsbaren, daar zetten we samen onze schouders onder!

Dank voor uw steun aan onze organisatie in 2023, onder welke vorm dan ook.

Vertegenwoordiger Fracarita Belgium in Rwanda

2023 in cijfers

164.757

het totale aantal consultaties en hospitalisaties in de Afrikaanse psychiatrische centra van de Broeders van Liefde in 2023

aantal psychiatrische centra dat zich door Fracarita Belgium laat begeleiden tijdens het aankoopproces van medicatie

aantal Afrikaanse coaches in de geestelijke gezondheidszorg en orthopedagogische zorg dat Fracarita Belgium mee helpt opleiden

242

aantal mensen dat de voorbije jaren deelnam aan een Zuid- of Inleefreis van Fracarita Belgium

- 80%

minder CO2 uitstoot, door een reductie in de verzending van goederen naar Afrika in vergelijking met 20 jaar geleden, door kritische selectie en meer lokale aankopen.

aantal Belgische vrijwilligers die lid zijn van één van onze ondersteunende stuw- of werkgroepen (zie p.24)

Foto: psychiatrisch centrum Kasaka, Tanzania

Wie zijn we?

Fracarita Belgium wil, als Belgische ngo voor internationale samenwerking van de Groep Broeders van Liefde, wereldwijd bijdragen aan de basiswaarden van persoonlijke rehabilitatie en sociale (re-)integratie van de meest uitgestotenen.

Zo werken we aan verhoogde levenskwaliteit en autonomie van deze personen, met armoedebestrijding als ultiem doel.

Werking in partnerlanden

We mobiliseren mensen en middelen in België om partners in Afrika te ondersteunen bij het uitbouwen en verduurzamen van kwaliteitsvolle initiatieven voor zorg of onderwijs.

We werken voor 3 specifieke doelgroepen:

• Mensen met een beperking

• Mensen met psychisch lijden, een psychiatrische stoornis, een neurologische aandoening of verslavingsproblematiek

• Kinderen en jongeren met gebrekkige toegang tot onderwijs

Werking in België

Naast deze initiatieven in partnerlanden willen we in België mee bijdragen aan het uitbouwen van wereldwijde verbondenheid en concrete solidariteit stimuleren. We zetten daarbij in op een actieve educatie- en sensibilisatiewerking met vrijwilligers, en creëren ruimte voor concrete kennismaking en ontmoeting met de partners ter plaatse (zie p. 30).

4HVP Gatagara, centrum voor kinderen met een beperking, Rwanda

Fracarita Belgium heeft structurele partners in 6 Afrikaanse landen:

Geestelijke gezondheidszorg

Orthop(ped)agogische zorg

Onderwijs en opleiding

Plaatselijk kantoor Fracarita Belgium

Omwille van historische banden, werkt Fracarita Belgium op projectmatige basis momenteel nog samen met een kleinschalig initiatief in respectievelijk India en Brazilië.

We werken aan capaciteitsopbouw en competentie-versterking van de partners, zodat zij kwaliteitsvolle dienstverlening kunnen verzekeren en de levenskwaliteit van onze finale doelgroep op een duurzame wijze kunnen verbeteren.

Kaartonwerp: Freepik

geestelijke gezondheidszorg

Doelgroep: Mensen met psychisch lijden, een psychiatrische stoornis, een neurologische aandoening of verslavingsproblematiek

ortho(ped)agogische zorg

Doelgroep: Mensen met een fysieke, sensoriële of verstandelijke beperking en kwetsbare jongeren

onderwijs & opleiding

Doelgroep: Kinderen en jongeren zonder onderwijskansen

Zie p. 10

Zie p. 12

Zie p. 14

Ecole de Vie, Goma, DR Congo 9

Domein...

Geestelijke Gezondheidszorg

Uitdaging?

Wereldwijd krijgen mensen te maken met mentale of neurologische aandoeningen en verslavingsproblematieken. Nog steeds zijn de overheidsinvesteringen die gebeuren met betrekking tot diagnose en behandeling, zeker in lage inkomenslanden, allesbehalve in verhouding met de impact van de problematiek. De gevolgen voor de betrokken personen zelf, hun familie en de maatschappij zijn niet te onderschatten.

Het gebrek aan toegang tot zorg, in combinatie met het alom aanwezige stigma, zorgt ervoor dat personen met een psychische of psychiatrische aandoening, epilepsie of verslaving vaak worden verwaarloosd en in mensonwaardige omstandigheden leven.

Wat doet Fracarita Belgium?

Fracarita Belgium werkt mee aan meerdere capaciteitsversterkende initiatieven van partners die actief zijn in de geestelijke gezondheidszorg. Speerpunten zijn opleiding van lokale medewerkers en sensibilisatie van de maatschappij door het doorbreken van taboes en stigma’s. De ngo biedt haar partners tevens begeleiding tijdens de aankoopprocedure van medicatie en het toegankelijk maken ervan voor de financieel meest kwetsbare patiënten (zie p. 26). Ook bij de aankoop van onderzoeksapparatuur en de uitbouw van de infrastructuur speelt Fracarita Belgium vaak een faciliterende rol (zie p. 28).

1,4

Er zijn slechts 1,4 mentale gezondheidsexperts per 100.000 mensen in Afrika, vergeleken met een wereldwijd gemiddelde van 9 per 100.000.

Bron: Lancet Global Health

Door Fracarita Belgium gefaciliteerde meerjarenprogramma's in:

• Kikwit (DR Congo)

• Goma (DR Congo)

• Lubumbashi (Congo)

• Bukavu (Congo)

• Yamoussoukro (Ivoorkust)

• Bujumbura (Burundi)

• Kigoma (Tanzania)

• Kigali (Rwanda)

In het oosten van Congo, ten noorden van de stad Goma slaan dagelijks mensen op de vlucht voor het geweld van rebellengroeperingen. Zo’n 7,1 miljoen mensen zijn er op de vlucht, een aantal vergelijkbaar met de bevolking van het Vlaamse Gewest. Het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Goma startte in 2023 een programma op voor psycho-sociale hulp aan getraumatiseerde vluchtelingen in de vluchtelingenkampen Kanyaruchinya en Bulengo, in samenwerking met lokale partners. Fracarita Belgium is één van de ondersteunende partners in dit programma.

Ortho(ped)agogische zorg Domein...

Uitdaging?

Leven met een beperking in lage inkomenslanden is vaak een dagelijkse strijd om te overleven. Tachtig procent van de mensen met een beperking leeft er in armoede. Onwetendheid over de aandoening, een gebrek aan gespecialiseerde voorzieningen en de afwezigheid van een goed functionerend sociaal zekerheidsstelsel, leidt in sommige situaties tot opsluiting, uitsluiting of verstoting van kinderen met een beperking.

Wat doet Fracarita Belgium?

Fracarita Belgium werkt samen met Afrikaanse partners die actief zijn in het buitengewoon of inclusief onderwijs en in dagbestedingsactiviteiten voor kinderen met een verstandelijke, fysieke of sensoriële beperking. Andere partners bieden (para)medische zorg of opleiding voor mensen met een beperking. Naast specifieke zorg voor personen met een beperking zijn er ook welzijnsprojecten voor kwetsbare groepen, zoals gevangenen en straatkinderen. Fracarita Belgium faciliteert deze partners in hun initiatieven m.b.t. competentieversterking (zie p. 17).

75%

van de mensen met een beperking in de beroepsactieve leeftijd is werkloos in Afrika.

Bron: Verenigde Naties

Door Fracarita Belgium gefaciliteerde meerjarenprogramma's in:

• Goma (DR Congo)

• Kigali (Rwanda)

• Rwamagana (Rwanda)

• Yirgachaffe (Ethiopië)

• Tabora (Tanzania)

• Kigoma (Tanzania)

• Shinyanga (Tanzania)

De partners met wie Fracarita Belgium samenwerkt zijn geen kille instellingen. Het zijn in de eerste plaats levendige teams van mensen die zich vol overgave dagelijks geven voor kinderen en jongeren met een beperking. Maak kennis met Josée en Aubain, twee leerkrachten uit de Ecole de Vie, een schooltje voor kinderen met een verstandelijke beperking in het door de burgeroorlog geplaagde Goma in Congo.

“Voor onze leerlingen duurt het weekend altijd héél lang. Als ze op maandag aankomen zijn ze dolenthousiast. Voor hen is de Ecole de Vie een klein paradijs. Een plaats waar ze zich veilig voelen en waar ze de ruimte krijgen om te groeien. Een plaats waar niemand op hen neerkijkt. In de buitenwereld ligt dit vaak helemaal anders.”

“Wij zijn er niet alleen voor de kinderen, maar ook voor hun ouders. In het begin zijn ouders er vaak van overtuigd dat hun kind helemaal niets kan. Wij bewijzen hen het tegendeel. Ze leren zo op een heel andere manier naar hun kind te kijken. Dit geeft ons, als leerkracht, uiteraard heel veel voldoening.”

Aubin

"De kinderen motiveren mij nog iedere dag. Maar het is niet gemakkelijk. In de Ecole de Vie verdienen we een pak minder dan de leerkrachten uit het gewone onderwijs die deels door de overheid worden betaald. Ik eet bijvoorbeeld maar één keer per dag, ’s avonds. Maar de kinderen geven me heel veel in ruil. Hun vrolijkheid, onbevangenheid, hun liefde. En vooral het besef dat we hier in de Ecole de Vie echt een groot verschil maken voor hen.”

Josée

Onderwijs & Opleiding

Uitdaging?

Ondanks positieve evoluties in de belangrijkste onderwijsstatistieken, zijn er nog steeds regio’s waar kinderen niet, of slechts beperkt, naar school gaan. Schoolgaande kinderen zijn meestal gezonder, hebben meer zelfvertrouwen en hebben later meer kans op een menswaardig inkomen. Onderwijs beschermt hen ook tegen kinderarbeid en uitsluiting.

Volwassenen die bepaalde vaardigheden aanleren, nemen een actieve rol op in hun familie en gemeenschap en kunnen de vicieuze armoedecirkel doorbreken. Bovendien zorgen onderwijs en opleiding voor meer democratie en gelijkheid.

Wat doet Fracarita Belgium?

Fracarita Belgium werkt samen met verschillende opleidings- en onderwijsinitiatieven in Afrika en één school in India. Samen met deze partners wil de ngo onderwijs toegangkelijker maken. Enerzijds door de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en de leerlingen goed te begeleiden en te ondersteunen zodat de kans op vroegtijdig schoolverlaten sterk wordt gereduceerd. Anderzijds door vroegtijdige schoolverlaters stap voor stap terug te reïntegreren naar de schoolcontext of hen een informele opleiding aan te bieden die hen aan een job en een inkomen kan helpen.

Via gerichte projecten in het onderwijs wil Fracarita Belgium en haar partners thema's als geestelijke gezondheidszorg en beperking bespreekbaar maken en zo de maatschappelijke stigmatisering van mensen met psychische problemen of een beperkinging terugdringen.

miljoen

Afrikaanse meisjes tussen de 6 en 11 jaar gaan nooit naar school, tegenover 6 miljoen jongens.

Bron: Unesco Institute for Statistics

Door Fracarita Belgium gefaciliteerde meerjarenprogramma's in:

• Bukavu (DR Congo)

• Kigoma (Tanzania)

• Ukunda (Kenia)

Partner in structurele kwaliteitsverbetering

Voor onze Afrikaanse partners is structurele kwaliteitsverbetering een continu en prioritair aandachtspunt. Op vraag van deze partners biedt Fracarita Belgium doelgerichte ondersteuning om hun ambitie te helpen waarmaken.

Fracarita Belgium = faciliterende partner in...

1 2 3

De organisatie van capaciteitsversterkende KENNISUITWISSELING met en binnen het Afrikaanse netwerk (p. 18)

Het toegankelijk maken van essentiële MEDICATIE (p. 26)

Het uitbouwen van duurzame INFRASTRUCTUUR & UITRUSTING (p. 28)

1 Kennisuitwisseling

Geestelijke gezondheidszorg

Sinds 2018 organiseren onze partners in het Afrikaanse Grote Merengebied een capaciteitsversterkend vormingsprogramma voor geestelijke gezondheidszorg in samenwerking met Fondation d'Harcourt en onze eigen ngo. Via dit programma worden deelnemers uit Rwanda, DR Congo, Burundi en Tanzania op regionaal niveau opgeleid tot coach. Zij geven vervolgens in-service training aan collega-verpleegkundigen in hun eigen ziekenhuis. Zo bouwen we samen over de grenzen heen aan een stevig netwerk voor kennisuitwisseling rond geestelijke gezondheidszorg.

Opleiding coaches

Onder leiding van Dr. Serge Mugane (psychiater), Gaspard Mbonigaba (Fracarita Belgium) en Veronique Coppin (stuwgroep Fracarita Belgium (zie p. 24) werd in november in Kigali een regionaal seminarie gehouden voor de coaches uit de geestelijke gezondheidszorg (Rwanda, Burundi, DR Congo & Tanzania). Gedurende één week werd intensief gewerkt aan het verbeteren van vaardigheden en kennis door middel van een gevarieerd programma met workshops, casestudies en interactieve sessies. Elke dag werd gestart met een theoretische sessie, gevolgd door praktische oefeningen en supervisie. Er werden casestudies voorbereid en gepresenteerd door de deelnemers zelf, wat leidde tot vruchtbare discussies en inzichten. Het programma werd zorgvuldig opgebouwd om zowel de individuele als de teamgerichte benaderingen te versterken, met een sterke nadruk op multidisciplinaire samenwerking en effectieve communicatie binnen de geestelijke gezondheidszorg.

4Workshops voor de coaches uit de geestelijke gezondheidszorg tijdens het seminarie in Kigali (Rwanda)

Mental Health Network

In juni richtten onze Rwandese, Congolese, Burundese en Tanzaniaanse partners binnen de geestelijke gezondheidszorg een regionaal netwerk op: het BOC Mental Health Network for the Great Lakes Region

Tussen de verschillende psychiatrische referentieziekenhuizen werd hiertoe een akkoord ondertekend dat de basis vormt voor een nauwere samenwerking tussen de voorzieningen.

Binnen dit netwerk neemt Fracarita Belgium een rol op als facilitator voor de kennisdeling tussen de Afrikaanse partners onderling en als gangmaker voor een intensere samenwerking tussen collega's uit Afrika en België.

Nieuw!

BOC Mental Health Network for the Great Lakes Region

CONGO

De ondertekening vond plaats tijdens een meerdaags overleg tussen Fracarita Belgium en haar Afrikaanse partners in Kigali. De fundamenten werden gelegd voor een gezamenlijke missie en doelstellingen en uniforme monitoring- en evaluatiemethoden.

De oprichting van dit netwerk past binnen de ruimere ambitie van de ngo om te werken aan een verdere dekolonisering van haar internationale samenwerking en kadert in haar streven naar gelijkwaardige partnerschappen.

= psychiatrisch centrum Broeders van Liefde = antenne van psychiatrisch centrum

"We hebben nu de basis gelegd voor een toekomst waarin geestelijke gezondheid geen privilege is voor enkelen, maar een recht voor iedereen."

Br. Charles Nkubili, directeur psychiatrisch ziekenhuis Ndera

TANZANIA

Bujumbura

Kigoma

RWANDA

Tanganyika

Nioki

Malawi

Lubumbashi

Goma

Opgeleid tot coach door Fracarita Belgium, voorvechter van multidisciplinaire zorg voor slachtoffers van seksueel geweld.

FRANCISCO HABAMUNGU

Veronique Coppin, professioneel actief als psychiatrisch verpleegkundige in België en vrijwilliger bij Fracarita Belgium, leidt tijdens haar vakantie al vele jaren Afrikaanse coachen op. Eén van hen is Francisco Habamungu, coach in het psychiatrisch ziekenhuis SOSAME in Bukavu, Oost-Congo. Op de spoeddienst van het psychiatrisch ziekenhuis waakt Francisco erover dat vrouwen die slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld op de juiste manier worden opgevangen en begeleid volgens de richtlijnen van de Werelgezondheidsorganisatie. Veronique Coppin deelt ons haar kijk op de gruwel van seksueel geweld en haar bewondering voor het werk van coach Francisco en zijn team:

Wapen

"Seksueel geweld is een wapen in de oorlog geworden", vertellen mijn Congolese collega's mij vaak. De daders gebruiken verkrachting om de samenleving te ontwrichten en een klimaat van onveiligheid en straffeloosheid te creëren. Een verkrachte vrouw wordt vaak verstoten uit haar lokale gemeenschap en loopt het risico aan de rand van de samenleving te belanden. Deze stigmatisering is moeilijk op te lossen door schaamte, oneer, schuld, sociale druk of angst voor ziekte."

Slangenkinderen

"Kinderen geboren uit verkrachting ontwrichten ook de traditionele samenleving. Ten eerste hebben moeders die leven met de constante herinnering aan de aanranding moeite om een stabiele relatie met het kind

geboren uit verkrachting op te bouwen. Ten tweede is het voor deze kinderen moeilijk een plaats te vinden in hun gemeenschap. Sommigen zijn in het woud geboren, zo hoor ik hier vaak zeggen. Ze hebben geen burgerlijke staat en zijn nooit naar school geweest. Zij worden "slangenkinderen" genoemd, zijn niet geïntegreerd en vormen een aparte groep die een gevaar vormt voor de samenleving."

24/7 paraat voor slachtoffers "Twee jaar geleden werd in SOSAME een spoedafdeling opgericht. Die biedt 24/7 zorg aan slachtoffers van seksueel geweld. De hulpverleners op de afdeling luisteren actief naar hen. Ze creëren een context waarin deze vrouwen hun verhaal kunnen vertellen, waarin ze gehoord en geloofd worden. Vrouwen die verkracht en door de maatschappij verstoten zijn, meldden zich vaak

in zeer ontredderde en verwarde toestand aan. Het team biedt de slachtoffers informatie over normale reacties na een traumatische gebeurtenis en leert hen hoe ze ermee om kunnen gaan."

Onmiddellijke zorg cruciaal

"De arts en zijn team hebben aangetoond dat slachtoffers van seksueel geweld die snel na de aanranding multidisciplinaire zorg krijgen, meer kans hebben op herstel, sneller herstellen en minder kans lopen op verder geweld. Wat in de spoedafdeling van SOSAME gebeurt is dus cruciaal voor de verdere toekomstperspectieven van deze vrouwen. "

Coaching op de spoedafdeling

"De rol van coach Francisco bestaat erin de aanbevelingen van de WHO te implementeren en intervisie en supervisie uit te oefenen, zoals hij geleerd heeft tijdens zijn opleiding bij Fracarita Belgium in samenwerking met Fondation d'Harcourt. Samen met het team van de spoedafdeling stelt hij een protocol op voor het verlenen van goede zorg aan slachtoffers en ziet hij erop toe dat het wordt nageleefd. Hij organiseert opleidingen, zorgt ervoor dat richtlijnen worden ontwikkeld en beschikbaar zijn voor het hele team van de spoedafdeling, en hij ziet erop toe dat het beroepsgeheim wordt gerespecteerd. De coach heeft een rol in preventie en gezondheidsbevordering. Francisco faciliteert screening en moedigt zijn patiënten aan hun ervaringen te bespreken in psycho-educatieve sessies om de slachtofferzorg en het bewustzijn over geweldgerelateerde kwesties te verbeteren."

Hoedje af

"Wat Francisco en zijn team gerealiseerd krijgt met de beperkte middelen die hij ter beschikking heeft, daar neem ik mijn hoed voor af. Het is bemoedigend om te zien hoe de inspanningen die we als Fracarita Belgium doen om coachen op te leiden, zo'n belangrijke impact hebben op de kwaliteit van de zorgverlening aan slachtoffers van seksueel geweld. Het is net die zorg, die zo bepalend is voor de toekomst van deze vrouwen."

Orthopedagogische zorg

Ook in de orthopedagogische sector stimuleert Fracarita Belgium de uitwisseling van kennis met en tussen haar partners in Rwanda, Congo, Tanzania en Ethiopië via regionale vormingen, online meetings, een coachingprogramma en de uitbouw van een online mediatheek met vakliteratuur en voorbeelden van good practices.

Seminaries en coaching in Tanzania en Rwanda

Fracarita Belgium organiseerde dit jaar twee seminaries om haar partners te ondersteunen die zorg en onderwijs bieden aan kinderen met een verstandelijke beperking. Tijdens het seminarie kwamen de leidinggevenden en coaches van de dagcentra en alle scholen samen. Het proces werd begeleid door Kris Demeter en Klaartje Tiebout, respectievelijk voorzitter en lid van onze stuwgroep Orthopedagogische Zorg.

Tijdens deze seminaries werden ervaringen en inzichten uitgewisseld over wat het doel is van de “école de vie”-aanpak en welke klemtonen daarbij gelegd worden. Er werd uitgebreider stilgestaan bij het aanleren van vaardigheden, het omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag van kinderen met een beperking, de taak van de coach, de begeleiding van ouders…

De onderwerpen werden aangepast aan de vragen die de twee groepen vooraf hadden doorgegeven. Het samen praten over de moeilijkheden die je ervaart en de positieve ervaringen die je deelt, zijn een aanmoediging om verder te werken aan de goede dingen die ze al doen, en is een inspiratie om kritisch na te denken over de eigen werking en die te optimaliseren.

Daarnaast komen de coachen uit Rwanda en Oost-Congo en Kris Demeter ook maandelijks digitaal samen voor overleg en uitwisseling.

Deelnemers aan het seminarie in Tabora, Tanzania

Een workshop tijdens het seminarie in Kigali, Rwanda

Deelnemers aan het seminarie in Kigali, Rwanda

DR CONGO

TANZANIA

 Fracarita Belgium's partners in de zorg voor kinderen met een verstandelijke beperking. Fracarita Belgium ondersteunt de kennisuitwisseling tussen deze partners en draagt zo bij aan de uitbouw van een stevig regionaal netwerk voor de zorg aan kinderen met een verstandelijke beperking.

Inspanningen bekroond

De inspanningen van de partners van Fracarita Belgium om tot structurele kwaliteitsverbetering te komen werpen hun vruchten af.

Dit blijkt onder andere uit een screening door de Rwandese overheid van het HVP Gatagara, een centrum voor personen met een fysieke beperking van de Broeders van Liefde. Volgens de inspectie blijkt het HVP met lengten voorsprong het beste orthopedisch ziekenhuis van het land te zijn. Nooit eerder kreeg een ziekenhuis zo'n hoge score.

Nogmaals een bewijs dat dit regionaal ziekenhuis op het vlak van (operatieve) orthopedie een nationaal referentieziekenhuis is. Dit succes schrijven we in de eerste plaats op conto van de medewerkers van het ziekenhuis, die iedere dag het beste van zichzelf geven om kinderen met een beperking optimaal te begeleiden voor, tijdens en na hun opname. Toch is Fracarita Belgium ook bijzonder trots dat haar eigen competentieversterkende inspanningen voor deze partner mee hebben bijgedragen tot dit succes.

SOMETEXTHERE SOME TEXTHERE

 Humura, school voor kinderen met een verstandelijke beperking in Kigali, Rwanda

4 HVP Gatagara, centrum voor kinderen met een fysieke beperking in Rwanda

STUWGROEPEN

Sinds 2021 kan Fracarita Belgium zich inhoudelijk versterken via de waardevolle inbreng van haar stuwgroepen. Deze (multidisciplinaire) groepen van experts uit hun vakgebied komen vier keer per jaar samen om de ngo te ondersteunen op strategisch en inhoudelijk vlak. De komende jaren worden de stuwgroepen verder uitgebreid met Afrikaanse experts.

Naast de stuwgroepen, zijn er ook verschillende werkgroepen actief binnen Fracarita Belgium. Zo is er onder andere een werkgroep rond medicatie, coaching en verslavingszorg. Deze werkgroepen gaan op een operationele en praktische manier te werk en dragen bij aan de verdere versterking van onze organisatie.

Stuwgroep...

Geestelijke gezondheidszorg

Maar liefst 14 vrijwilligers, allen professionals binnen de geestelijke gezondheidszorg, sloten zich aan bij deze stuwgroep of één van haar specifieke werkgroepen.

Meerdere mensen werden in 2023 door Fracarita Belgium uitgestuurd om deel te nemen aan één van de regionale vormingen of strategische overlegmomenten van het Mental Health Network (zie p. 19) of voor het geven van een intensieve training rond een specifiek thema.

Huidige werkgroepen:

• medicatie (zie p. 26)

• coaching

• verslavingszorg

• ergotherapie

Dr Ludo Vanmarsnille, lid van de werkgroep verslavingszorg, neemt het woord tijdens een vorming in het psychiatrisch centrum Sosame in Bukavu, DR Congo.

Stuwgroep...

Ortho(ped)agogische zorg

De 6-koppige stuwgroep focust zich momenteel op onze Afrikaanse partners actief in de zorg en het onderwijs voor kinderen met een verstandelijke beperking. Onder de leden bevinden zich drie personen die vroeger als coöperant voor Fracarita Belgium actief geweest zijn bij onze partners en dus heel erg vertrouwd zij met de context. Een academische inbreng is er via prof. dr. Bea Maes gespecialiseerd in het domein van onderwijs, zorg en ondersteuning voor personen met verstandelijke of meervoudige beperkingen. De stuwgroep wordt geleid door Kris Demeter, oud pedagogisch directeur van het Koninklijk Instituut in Woluwe. Zowel Kris als Klaartje Tiebout hadden een belangrijke inbreng in de seminaries in Tabora en Kigali (zie vorige pagina).

 Stuwgroepleden Kris en Klaartje tijdens een seminarie in Kigali

Stuwgroep...

Onderwijs & Opleiding

 Eerste bijeenkomst van de stuwgroep

Nieuw!

In 2023 zag deze nieuwe stuwgroep het levenslicht. Het team bestaat uit zes leden, momenteel allen (oud)-medewerkers binnen de onderwijssector van de Broeders van Liefde met vele jaren ervaring op pedagogisch en/of organisationeel vlak. Dankzij hun deelname aan de Zuidreis en andere Afrika-ervaringen, zijn hun Afrikaanse collega's en de uitdagingen waarvoor zij dagdagelijks staan, geen onbekenden meer voor hen. In 2023 focuste de stuwgroep vooral op het analyseren van de door de Afrikaanse partners gesignaleerde noden op pedagogisch vlak en hoe vanuit de stuwgroep ondersteuning kan gegeven worden om de ambities van de partners inzake kwaliteitsverbetering waar te maken. Vier leden van de stuwgroep brachten daarom in 2023 een werkbezoek aan de scholen van de Broeders van Liefde in Rwanda en Oost-Congo. In de volgende twee jaar zal de stuwgroep ook de school in Simalia (India) nog ondersteunen via kennisuitwisseling op pedagogisch vlak, om daarna de focus volledig op Afrika te richten.

 Werkbezoek Rwanda en Oost-Congo

Essentiële medicatie

Ook in 2023 kwam Fracarita Belgium tussen in de aankoop en verzending van psychotrope medicatie. Een deel daarvan werd door onze Afrikaanse partners betaald, voor een ander deel kwam de vzw via subsidies en donoren tussen. Deze administratieve en logistieke ondersteuning van de vzw aan haar partnerziekenhuizen garandeert hen een correcte bevoorrading van kwaliteitsvolle medicatie aan scherpe prijzen. Het helpt hen ook om deze medicatie toegankelijker te maken voor kwetsbare patiënten in Afrika. Janssen Pharmaceutica stelde 150.000 euro ter beschikking voor de aankoop van medicatie en UCB Pharma schonk opnieuw een grote hoeveelheid anti-epileptica voor een commerciële waarde van ruim 400.000 euro.

Het werk van Fracarita Belgium aan de dienstverlening voor deze aankopen en verzendingen ervan, en ook de schenkingen in natura, zijn amper zichtbaar in de financiële omzet van de vzw, maar behoren zeker tot de ‘vruchten’ van het jaar 2023.

Samenwerking KU Leuven

In 2023 speelde Prof. Veerle Foulon (KU Leuven) samen met haar studenten een cruciale rol in ons programma "Partner in essentiële medicatie." In november 2023 voerden zij een kwalitatief onderzoek uit naar de verschillende stadia binnen het medicatieproces in psychiatrische ziekenhuizen in Rwanda, Burundi en de Democratische Republiek Congo. Dit onderzoek had tot doel de bestaande barrières en beperkingen te identificeren en aanbevelingen te formuleren om zowel de kwaliteit van zorg als de veiligheid te verbeteren.

Eerst bracht het team samen met onze partners de knelpunten in de medicatievoorziening en in het beheer in kaart. Daarna onderzochten ze hoe ze deze processen effectiever en veiliger kunnen maken. Door hun inzet en expertise draagt het KU Leuven team bij aan het realiseren van onze missie om toegankelijke en hoogwaardige gezondheidszorg te bieden aan iedereen, ongeacht hun achtergrond of de omstandigheden.

Infrastructuur en uitrusting Partner in....

Hoewel de Afrikaanse medewerkers en vrijwilligers het kloppend hart vormen van onze partnerscholen en -voorzieningen, valt het niet te ontkennen dat ook goede en duurzame infrastructuur en uitrusting cruciaal zijn om te kunnen werken aan structurele kwaliteitsverbetering. Een ziekenhuis zonder drinkbaar water, een EEG-toestel zonder elektriciteit, een klas zonder schoolbord, … Hoe sterk de behandelende arts, verpleegkundige of leerkracht ook moge zijn in haar of zijn vakgebied, de impact van hun werk wordt vaak stevig ingeperkt door het gebrek aan een degelijke basisinfrastructuur- en uitrusting.

Fracarita Belgium is voor deze scholen en voorzieningen daarom ook een faciliterende partner in de uitwerking van hun verbeteringsprogramma’s op het vlak van infrastructuur en uitrusting. Waar mogelijk neemt Fracarita Belgium een adviserende of faciliterende rol op zich, of gaat het samen met de partner op zoek naar financiële middelen om hun ambities te realiseren.

Hierbij enkele van de projecten die mede dankzij Fracarita Belgium konden worden gerealiseerd in 2023:

Duurzamer koken dankzij nieuwe keukeninfrastructuur

De lagere school voor kinderen met een verstandelijke beperking van HVP Gatagara – Gikondo (Rwanda) heeft een nieuwe keuken. Met steun van de lokale overheid werd het gebouw gefinancierd en de Provincie Oost-Vlaanderen werd bereid gevonden om de kookketels te financieren. Voorheen werden de maaltijden bereid onder een afdak van golfplaten op een houtvuur. Met deze keuken zal het verbruik van hout en houtskool sterk verminderd worden, wat goed is voor de portemonnee en het milieu. De ruim honderd leerlingen, leerkrachten en ander omkaderend personeel kunnen nu dagelijks genieten van een warme maaltijd.

Water en driewielers in Goma

In juni fietsten een vijfentwintigtal Belgische vrijwilligers een tocht van 140 km. De deelnemers lieten zich hierbij sponsoren ten voordele van Fracarita Belgium's partner Shirika la Umoja, een centrum voor personen met een beperking in Goma (DR Congo).

De opbrengst werd ondermeer geïnvesteerd in een watervoorziening voor het schooltje voor kinderen met een verstandelijke beperking en in tricycles (door armkracht aangedreven driewielers) voor mensen met een fysieke beperking zodat ze hun mobiliteit en dus ook hun zelfredzaamheid, kunnen vergroten.

Terreinwagen voor pionierswerk in Congo

Onze partner, het neuropsychiatrisch centrum in Lubumbashi, voert diep in het Congolese binnenland periodiek outreach activiteiten uit om patiënten met epilepsie te begeleiden. Samen met UCB ondersteunen wij daarvoor een gericht programma met dit centrum. In het kader van dat programma kon onze partner hiervoor een geschikt voertuig aankopen.

Acties in België

Fracarita Belgium engageert zich niet alleen in de partnerlanden, maar heeft ook een werking in België met drie duidelijke doelstellingen:

Sensibilisatie

De ngo wil mensen in België sensibiliseren rond de thema’s waarvoor we ons in de partnerlanden inzetten. Wat betekent het om te leven met een beperking in het Zuiden? Welk leven leidt een geesteszieke en zijn familie zonder een goede behandeling? Welke perspectieven hebben kinderen en jongeren zonder degelijke opleiding?

Educatie

Tegelijk zet Fracarita Belgium gerichte activiteiten op voor educatie die aantonen welke antwoorden de ngo met haar partners op deze problematiek geeft.

Solidariteit

Fracarita Belgium wil ook aanzetten tot daadwerkelijke solidariteit met projecten voor onze gelijkaardige doelgroepen bij de partners. Jaarlijks worden door vrijwilligers verschillende acties op touw gezet ten voordele van deze projecten.

Bevoorrechte partners

De vzw Organisatie Broeders van Liefde en ASBL Œuvres des Frères de la Charité beheren een honderdtal scholen, instellingen, centra, ziekenhuizen en rusthuizen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Op basis van een duidelijke engagementsverklaring met kritische doelstellingen en een eigen spiritualiteit hierrond gaan beide organisaties jaarlijks samen op weg.

www.broedersvanliefde.be

1 Zuidactie

ZUIDACTIE 2023: DOWN IN AFRIKA

In 2023 toonden duizenden leerlingen, patiënten, cliënten, bewoners en medewerkers uit de onderwijs- en zorgvoorzieningen van de Broeders van Liefde zich solidair met kinderen met het downsyndroom in Afrika.

Word je in Afrika geboren met het syndroom van Down, dan lacht het leven je meestal niet toe. Jijzelf, maar ook je gezinsleden, worden veelal zwaar gestigmatiseerd door de maatschappij. De kans is groot dat je zo goed als nooit je eigen huis verlaat en dat naar school gaan een verre droom blijft omdat niemand gelooft dat ook jij talenten hebt.

Het team van de Ecole de Vie brengt daar verandering in. Want iedereen moet ten volle kunnen leven en zich maximaal ontplooien, ook wie het syndroom van Down heeft.

De Ecole de Vie is een schooltje voor buitengewoon onderwijs van de Congolese Broeders van Liefde in Goma, Oost-Congo. De school werd in 2010 opgericht en telt 8 klasjes, ingedeeld volgens ontwikkelingsniveau van de leerlingen.

Kinderen met een verstandelijke beperking worden in de Ecole de Vie voorbereid om later een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden: zich wassen, aankleden, tanden poetsen, ... Deze persoonlijke basisvaardigheden verhogen hun zelfredzaamheid.

Wat?

Jaarlijkse campagne

Concept?

“Toon je solidair met de Zuidpartners”

Waar?

In de Belgische scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde, maar ook ruimer

Door wie?

Personeelsleden, leerlingen, patiënten, cliënten en andere donoren

Waarvoor?

Concreet door Fracarita Belgium ondersteunde projecten in partnerlanden

Meer info?

www.zuidactie.be en www.zuidactie2023.org

Maar nog belangrijker: het geeft hun eigenwaarde een enorme boost.

Afhankelijk van hun eigen talenten kunnen de kinderen nog een stapje verder gaan door taken op te nemen in hun eigen gezin. Ze leren bijvoorbeeld koken, tuinieren, dieren verzorgen of boodschappen doen. Ze worden enthousiaste superhelpers en tonen de buitenwereld dat mensen met down ook kunnen werken en dit super goed en graag doen.

Tijdens onze startdag in Gent lieten we de lokale promotoren van Fracarita Belgium kennis maken met de leerkrachten en leerlingen van dit fantastisch schooltje. In de campagnefilm leerde het publiek hoe kinderen met het downsyndroom helemaal kunnen openbloeien in de Ecole de Vie en hoe de leerkrachten zich iedere dag helemaal geven voor hun leerlingen, ondanks de moeilijke levensomstandigheden.

De honderden acties die op poten werden gezet om de campagne te ondersteunen, brachten in totaal 125.098 euro op. Een deel van de opbrengst wordt gebruikt om een project te financieren die de school eindelijk in drinkbaar water zal voorzien en om een extra schoolbusje te kopen zodat de leerlingen niet langer in een overvolle, en dus onveilige, bus moeten worden vervoerd. Daarnaast wordt ook geïnvesteerd in opleiding en vorming voor de medewerkers via het regionale netwerk.

Benieuwd naar de campagnefilm?

Scan de QR-code met je smartphone!

ZUIDACTIE-ACTIVITEITEN IN DE KIJKER

Final Count Down Party

Sint-Idesbald, een school voor buitengewoon onderwijs in Roeselare, werd getrakteerd op een exclusieve DJ-set van radiopresentator en BV Sven Ornelis. Honderden leerlingen sloten er de schoolweek dansend en zingend af tijdens de ‘Final Count Down Party’. De reden voor dit feestje? Ze wonnen de wedstrijd van Fracarita Belgium, die op zoek ging naar de school met de meest opvallende en originele activiteiten in het kader van de Zuidactie ‘Down in Afrika’.

 Leerkracht Fien Geldof (foto: links onder): “Onze leerlingen halen voor de campagne niet het meeste geld op, maar de Zuidactie leeft wel echt op onze school. Ik vind het mooi dat de jury daar rekening mee gehouden heeft.”

Sardienen

in een busje

De leerlingen van de Ecole de Vie in Congo moeten zich dagelijks in een overvol busje murwen om op school te geraken. Bloedheet, overprikkelend en vooral erg onveilig. Heel wat leerlingen in Vlaanderen gingen voor een solidariteitsactie en doken met zo veel mogelijk leerlingen in een auto. Een ritje maken deden ze niet, maar als inleefmoment kan dit wel tellen!

Leerlingen secundaire school Viso Cor Mariae in Brakel

Leerlingen van de Ecole de Vie in Goma, DR Congo 4

2

Onmoetcollega's!je

Zuidreis

Wat? 12-daagse themareis

Concept? “Op bezoek bij je collega’s in het Zuiden”

Doelgroep? Personeelsleden van de Broeders van Liefde in Vlaanderen

Deelnemers? 9 + 1 begeleider

Bestemming? Rwanda + Burundi

Website www.zuidreis.be

Reis

Voor de 17de keer werd een Zuidreis georganiseerd voor medewerkers van de Groep Broeders van Liefde in België. 9 medewerkers gingen 12 dagen, in eigen verlof en op eigen kosten, op bezoek bij hun collega’s in Rwanda en Burundi. Tijdens deze reis maakten de deelnemers kennis met de Afrikaanse partners van Fracarita Belgium en konden ze uitwisselen met hun Rwandese en Burundese collega’s, die hetzelfde werk doen als zij, maar in heel andere omstandigheden.

Terug thuis worden deze reizigers ambassadeurs voor hun Afrikaanse collega’s en goed geïnformeerde en gemotiveerde lokale promotoren voor Fracarita Belgium. Zij zijn de drijvende kracht van onze ngo voor de activiteiten rond sensibilisatie, educatie en fondsenwerving.

"Het is een prachtige ervaring die je uiteindelijk toch op één of andere manier als mens doet veranderen. Ik leerde van mijn collega’s in het Zuiden, leerde van de kinderen in het Zuiden, leerde van de broeders in het Zuiden. Ik genoot van deze uitzonderlijke ervaring!" Karolien

"Ik voel een grote dankbaarheid voor de vele ontmoetingen, de authenticiteit, de verbondenheid met de andere Zuidreizigers,… Er waren ontmoetingen met mensen die ik anders nooit zou ontmoeten maar waarvan ik denk: dit zou wel eens een ontmoeting voor het leven kunnen zijn." Bert

ASSANTE

Vrijwilligerswerking

Met meer dan 140 zijn ze ondertussen: mensen met een warm hart die sinds 2005 met Fracarita Belgium op Zuidreis trokken naar het hart van Afrika. Vanuit de deelnemers kwam het initiatief om Assante op te richten: een werking voor oud-Zuidreizigers.

Assante, wat ‘dankjewel’ betekent in het Swahili, wil als beweging, de ervaring en de expertise enerzijds en het enthousiasme en engagement anderzijds van oud-Zuidreizigers valoriseren, onderhouden en versterken binnen ieders mogelijkheden.

Assante is een vrijwilligersvereniging die verdieping wil bieden rond internationale samenwerking, verbinding wil creëren rond wereldwijde solidariteit en engagement wil stimuleren. We willen daarbij een hart hebben voor onze vrienden in Afrika én een warm hart voor de vrijwilligers onderling die we regelmatig samenbrengen.

Naast de vele individuele initiatieven van oud-Zuidreizigers in hun eigen (werk)omgeving, organiseert Assante regelmatig een bijeenkomst voor alle oud-Zuidreizigers met naast ontmoeting ook veel informatie over de ontwikkelingen binnen de ngo, een financieel verslag en echo’s uit de stuwgroepen OZ, onderwijs en GGZ en natuurlijk met getuigenissen over de afgelopen Zuidreis en Inleefreizen.

Bijeenkomst oud-zuidreizigers

3

Onmoet je leeftijdsgenoten!

Inleefreis

Wat? 14-daagse inleefreis voor jongeren Concept? “Maak kennis met je leeftijdsgenoten in Tanzania”

Doelgroep? Leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs Deelnemers? 10 + 2 begeleiders

Bestemming? Kigoma (Tanzania)

Website www.inleefreis.be

Reis

Om ook leerlingen uit het middelbaar onderwijs de kans te bieden projecten van Fracarita Belgium beter te leren kennen, organiseerde de ngo in 2023 haar 12de editie van de Inleefreis Maendeleo. Tien leerlingen uit de secundaire scholen van de Broeders van Liefde of van ouders die werkzaam zijn bij de Broeders van Liefde - onder begeleiding van een leerkracht en een opvoeder - vlogen richting Bujumbura in Burundi. Van daar ging de reis over de weg naar Kigoma in Tanzania.

In Kigoma bezochten ze Maendeleo, het jeugdcentrum voor straatkinderen van de Broeders van Liefde. Twee weken deelden zij er lief en leed met hun Tanzaniaanse leeftijdsgenoten. Het werd een ontzettend boeiende en leerrijke reis. De jongeren van dit jeugdcentrum dragen ze voor altijd in hun hart!

Ik besefte op dat moment voor de eerste keer hoe veel privileges ik in het leven heb gekregen en hoe dankbaar ik ben voor ‘waar mijn wiegske staat’ zoals mijn mama me altijd al verteld heeft. Hanne C.

WARAFIKI

Vrijwilligerswerking

Terug thuis werden de deelnemers meteen Warafiki wa Maendeleo. Dat betekent ‘de vrienden van Maendeleo’ en zij organiseerden verschillende getuigenisavonden en activiteiten om fondsen te werven voor Maendeleo. Net zoals voor de oud-Zuidreizigers is er voor hen een eigen sympathisantengroep die de projecten van de ngo promoot en ondersteunt via financiële acties en permanente opdrachten.

Spaghettifestijn in Tessenderlo t.v.v. Maendeleo jeugdcentrum in Tanzania

Het feit dat deze man dag in dag uit helemaal alleen in deze stinkende ruimte moest verblijven [...], raakte me diep. Zeker als je deze woonst vergelijkt met wat we in België gewoon zijn. Marie

Getuigenisavond inleefreis

 4 Partnerschap

Wat? Uniek samenwerkingsverband tussen België en partnerlanden

Concept? “Wissel uit, versterk en inspireer”

Voor wie? Centra voor geestelijke gezondheidszorg

Aantal? Een 10-tal voorzieningen in België + evenveel in Afrika

Doel? Capaciteitsversterking in partnerlanden en sensibilisatie in België

Een tiental partnerschappen

In 2023 werkten een 10-tal instellingen voor geestelijke gezondheidszorg die in België verbonden zijn met de Broeders van Liefde, elk hun partnerschap verder uit met een specifieke voorziening in dezelfde sector in partnerlanden in Afrika. Het partnerschap is een concept waarbij raad en daad worden uitgewisseld.

Comités

In de instellingen zijn comités die deze werking vorm geven en concrete acties uitwerken. Dit zowel via sensibilisatie en educatie in België als door effectieve ondersteuning van de instellingen in partnerlanden.

Ondersteuning

De ondersteuning bestaat zowel uit vorming, begeleiding en praktische steun als uit concrete financiële hulp. Deze middelen worden gebruikt om de projecten in partnerlanden verder uit te bouwen, opleiding van personeel mogelijk te maken en patiënten beter te begeleiden.

Dr. Anneke Govaerts (tweede van links op de foto), neuroloog bij Zorggroep Alexianen in Tienen, op werkbezoek bij de partners geestelijke gezondheidszorg in het Afrikaanse Grotemerengebied.

Bestuursorgaan:

Veron Raes: Voorzitter

Luc Lemmens: Dagelijks bestuurder*

Frans Van Hoorde: Secretaris-penningmeester

Luc Van Dyck: Lid

René Van Tichelt: Lid

Directeur: Jan Decoene

Management Integriteit

* als vertegenwoordiger van de Organisatie Broeders van Liefde

Voor Fracarita Belgium is integriteit een kernwaarde. We keuren elke vorm van integriteitsschending (misbruik, fraude, corruptie) af zowel binnen onze organisatie als bij de partners of interventies die we financieren.

Fracarita Belgium ondertekende het Integriteitscharter van de sector (ingevoerd in 2018 door de toenmalig Minister van Ontwikkelingssamenwerking) en integreerde dit in een integriteitsbeleid. Er is onder andere een organisatie-eigen Ethische Code, die door alle medewerkers en vaste vrijwilligers wordt ondertekend. Ook een meldingspunt voor integriteitsklachten is aanwezig, waardoor alle integriteitskwesties behandeld worden.

In 2023 werd een proces ingezet om de Ethische Code te hernieuwen, om blijvend optimaal te kunnen optreden bij eventueel misbruik, fraude of corruptie, en dat zowel preventief als correctief. Intern werden vormingen gevolgd door medewerkers i.v.m. integriteit.

In 2023 werden geen gevallen van mogelijke schendingen van het integriteitsbeleid gemeld. De officiële procedure werd bijgevolg geen enkele keer in gang gezet.

Transparantie

Fracarita Belgium kreeg eind 2021 na een grondige screening het keurmerk Ethische Fondsenwerving en werd als lid opgenomen in de Ethische Fondsenwerving vzw (RE-EF vzw). Dit waarborgt de morele kwaliteit en de transparantie van onze werking. Dit biedt onze schenkers en iedereen die zich inzet voor onze projecten de garantie dat de ingezamelde middelen op een juiste en transparante manier worden besteed.

Samenwerking

Fracarita Belgium is lid van:

Groep Broeders van Liefde

De Groep Broeders van Liefde in België overkoepelt vzw’s verbonden aan de Broeders van Liefde in België. Het gaat om initiatieven in zorg, welzijn, onderwijs en sociale economie. Maar ook om de afzonderlijke juridische entiteiten die deze omkaderen. Daarnaast zijn er ook de aparte initiatieven van de congregatie Broeders van Liefde in ons land. De vzw Fracarita Belgium vindt haar plaats en bezieling in deze Groep, als specifieke vzw opgericht voor internationale solidariteit in en vanuit ons land.

Ethische Fondsenwerving vzw

Fracarita Belgium kreeg in 2021 na een grondige screening het keurmerk Ethische Fondsenwerving en werd als lid opgenomen in de vzw Ethische Fondsenwerving (www.re-ef.be). Dit waarborgt de morele kwaliteit en de transparantie van onze werking. Dit biedt de donateur en iedereen die zich inzet voor onze projecten de garantie dat de ingezamelde middelen op een juiste en transparante manier worden besteed.

NGO Federatie

Dit is de Vlaamse federatie van ngo’s voor internationale samenwerking. Fracarita Belgium is geassocieerd lid van deze organisatie. De federatie behartigt onze belangen bij verschillende overheden en ondersteunt ons in de organisatorische uitdagingen en in ons streven naar kwaliteit.

Be-Cause Health

Be-Cause Health is een informeel en pluralistisch platform dat openstaat voor actoren die zich inzetten voor het recht op gezondheid voor iedereen. De hoofddoelstelling

Belgische Stichting Broeders van Liefde

De Belgische Regio van de Broeders van Liefde was de initiatiefnemer van de vzw Fracarita Belgium (oorspronkelijk Caraes) en is haar belangrijkste structurele partner sinds haar oprichting. De Belgische regio van de congregatie brengt via haar stichting een fundamenteel deel van de middelen in. Dat zorgt ervoor dat de goede werking van de ngo gegarandeerd wordt en een zo maximaal aandeel van de ingezamelde giften naar de partners gaat.

vzw Organisatie Broeders van Liefde

Een bevoorrechte partner van Fracarita Belgium is de vzw Organisatie Broeders van Liefde. Zij beheert een honderdtal scholen, instellingen, centra, ziekenhuizen en rusthuizen van

is het wereldwijd toegankelijk maken van kwalitatieve gezondheidszorg. Fracarita Belgium is lid van dit platform.

Memisa en Artsen zonder Vakantie

Fracarita Belgium is vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering van deze Belgische ngo's voor internationale samenwerking.

Pegasus

Pegasus is het sociaal secretariaat voor medewerkers overzee.

Gemeentelijke Raden voor

Ontwikkelingssamenwerking (GROS)

Heel wat Vlaamse steden en gemeenten hebben een eigen raad voor internationale samenwerking. In enkele van deze raden zetelen ook vertegenwoordigers (medewerkers of vrijwilligers) van Fracarita Belgium en in andere dienen lokale vrijwilligers subsidiedossiers in. Dit is onder andere het geval in Aalter, Balen-Olmen, Brecht, Bierbeek, Dilbeek, Evergem, Geel, Gent, Ham, Hoogstraten, Kraainem, Lede, Lommel, Lummen, Maldegem, Mol, Leopoldsburg, Oudenaarde, Ravels, Sint-Martens-Latem, Stabroek, Staden, Tienen, Wichelen en Zwevegem.

Perspective 2030

Fracarita Belgium is lid van het samenwerkingsverband Perspective 2030, dat erop toeziet dat de engagementen worden nageleefd om bij te dragen aan de realisatie van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.

Present

Present ondersteunt onze ngo inzake vrijwilligerswerk.

de Broeders van Liefde in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Er wordt samengewerkt rond fondsenwerving, sensibilisatie en educatie (vnl. Zuidactie, zie p. 32), maar ook rond capaciteitsversterking via de partnerschappen (zie p. 40).

Directie-Generaal

Ontwikkelingssamenwerking (DGD)

De Belgische overheid is onrechtstreeks een partner van Fracarita Belgium in de capaciteitsversterking van een aantal initiatieven in de geestelijke gezondheidszorg en orthopedagogische zorg in het Afrikaanse Grote Merengebied. Hiervoor wordt samengewerkt met programma’s van Artsen zonder Vakantie, Licht voor de Wereld en Handicap International.

Fracarita Belgium wenst al haar partners te bedanken. Dit zijn onder meer:

Provincies

Zowel de provincie Oost- als West-Vlaanderen zijn reeds jaren betrokken bij ons werk in de partnerlanden. WestVlaanderen rond punctuele projecten, Oost-Vlaanderen vooral met steun binnen het regiobeleid dat ze voeren in Rwanda, maar ook rond projecten met een draagvlak in de eigen provincie.

Vierde Pijlers

Fracarita Belgium vormt met drie Belgische vierdepijlerorganisaties het samenwerkingsverband “Kitumo”. De vier partners werken samen op het vlak van geestelijke gezondheidszorg en orthopedagogische zorg in het Afrikaanse Grote Merengebied.

• Oog voor Rwanda

Deze vzw biedt hulp aan blinden in Rwanda.

• Les Amis de Gatagara

Een vzw die het Home de la Vierge des Pauvres (HVP) in Gatagara (Rwanda) ondersteunt.

• Umoja

Een vzw die het Centre pour Handicapés Physique

« Shirika La Umoja » in Goma (DR Congo) ondersteunt.

• Rainbow4Kids

Fracarita Belgium werkt samen met Rainbow4Kids voor de ondersteuning van de Ukunda scholen in Kenia.

Ngo’s

Artsen Zonder Vakantie - Op Gelijke Voet

Hun zendingen combineren daadwerkelijke hulp (consultaties, operaties) met vorming van het lokaal personeel (via een traject van capaciteitsversterking).

Er wordt met financiering door de Belgische overheid samengewerkt ter ondersteuning van geestelijke gezondheidszorg in Bukavu (DR Congo) en Burundi. Deze samenwerking werd verlengd voor de periode 20222026. Hun zendingen naar het HVP Gatagara in Rwanda werden overgedragen naar de Nederlandse organisatie Op Gelijke Voet, die een soortgelijke doelstelling en manier van werken heeft als AzV.

Licht voor de Wereld

Begin 2017 startte een gezamenlijk programma ter ondersteuning van de blindenschool in Rwamagana (Rwanda), gefinancierd door de Belgische overheid (DGD). Deze samenwerking werd verlengd voor de periode 2022-2026.

Handicap International

Fracarita Belgium is via het HVP Gatagara een strategische partner in het door de Belgische overheid gefinancierd programma van Handicap International voor ontwikkeling van functionele rehabilitatie van personen met een beperking in Rwanda. Voor de periode 2022-2026 is dat nog in beperkte mate het geval.

Wereldmissiehulp

Scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde in Vlaanderen kunnen een rode kledingcontainer van Wereldmissiehulp plaatsen. Met de opbrengst uit de verkoop van de ingezamelde kledij wordt onze Zuidactie gesteund.

Stichtingen

Fondation d'Harcourt

Met deze Zwitserse organisatie werken we sinds begin 2018 samen binnen een meerjarenprogramma in het Grote Merengebied ter verbetering van de kwaliteit van zorg. Er wordt vooral gefocust op het coachen van de psychiatrisch verpleegkundigen. In het kader van de coronapandemie werd ook concrete steun verleend inzake preventie en bescherming van de medewerkers. Ook deze samenwerking is voor 2022 tot 2024 verlengd met een verderzetting van het coaching-programma, maar met een extra luik rond de verbetering van de ambulante (na)zorg om het aantal patiënten dat hervalt en opnieuw gehospitaliseerd moet worden, terug te dringen.

Onderwijs

In beperkte mate bieden we studenten de gelegenheid om in het kader van hun studies of eindwerk stage te lopen bij één van onze lokale partners.

Bedrijven

UCB Biopharma

Met deze onderneming werken we samen op het vlak van epilepsie: sensibilisatie, opleiding van artsen en gezondheidswerkers (neurologie) en natuurlijk ook de behandeling van personen die leven met epilepsie via onze centra in Ndera (Rwanda) en Lubumbashi (DR Congo) en via mobiele teams (Lubumbashi). Er is ook een donatie van het anti-epilepticum Keppra.

Janssen Pharmaceutica

Sinds vele jaren is er een belangrijke samenwerking met deze farmaceutische firma. Naast een jaarlijkse donatie van psychotrope geneesmiddelen stelt men een budget ter beschikking ter ondersteuning van de opleiding en vorming van lokaal personeel. Deze samenwerking werd met drie jaar verlengd (2022-2024).

Andere partners en donoren

Fracarita Belgium kan naast de samenwerking met deze structurele partners ook rekenen op de giften en steun van talloze private schenkers, bedrijven, serviceclubs en andere sympathisanten. Ook de vele vrijwilligers die actie ondernemen voor de partners zijn we natuurlijk zeer dankbaar voor hun inzet.

 School voor blinden en slechtzienden, Rwamagana, Rwanda

Financieel

Uitgaven:

€ 1.767.162,59

Opbrengsten:

€ 1.746.134,35

Onttrekking bestemde fondsen: € 23.327,33

Resultaat:

€ + 2.299,09

Evolutie van de giften met fiscaal attest (2020 - 2023)

Opbrengsten

Subsidies (14%)

Giften (80%)

Diversen (6%)

Uitgaven

Ondersteuning aan onze partners in het Zuiden + sensibilisatie en educatie in België (81%)

Beheerskosten en fondsenwerving (19%)

De vzw kon in 2023 weer rekenen op heel wat giften en subsidies. Zo’n 80% van de inkomsten kwam binnen via private giften en giften van stichtingen (onder andere de Private Stichting Broeders van Liefde), bedrijven en andere. Daarnaast werden subsidies ontvangen van federale, gewestelijke, provinciale en gemeentelijke overheden (14%).

Opbrengsten

2023

Hoe hebben we de middelen in 2023 besteed? Het overgrote deel van onze uitgaven zijn rechtstreeks verbonden aan de doelstellingen van de ngo op het vlak van ondersteuning van onze partners in het Zuiden en op het vlak van sensibilisatie en educatie in België. Daarnaast waren er ook uitgaven voor fondsenwerving en de beheerskosten. Deze laatste zijn kosten voor de goede opvolging van de projecten, voor rapportages en evaluaties en ook een klein deel daarvan wordt gebruikt voor administratie (boekhouding, controle door de bedrijfsrevisor, bankkosten, verwerking fiscale attesten …). Die uitgaven garanderen een efficiënte en transparante besteding van alle middelen.

Uitgaven 2023

Ondersteuning aan onze partners in het Zuiden + sensibilisatie en educatie in België

Beheerskosten en fondsenwerving

1.436.618,92

VLOTTENDE ACTIVA

Balans en resultatenrekening

Fracarita Belgium vzw

Geconsolideerde balans op 31/12/2023

Fondsen van de vereniging overgedragen resultaat (+)(-) Totaal vaste activa

VOORZIENINGEN

SCHULDEN

Vorderingen op meer dan één jaar

Vorderingen op ten hoogste één jaar

Totaal vlottende activa

Geconsolideerde resultatenrekening boekjaar 2023

Totaal eigen vermogen

Andere bedrijfskosten

Totaal Bedrijfskosten

Financiële kosten -7.885,37

Uitzonderlijke kosten 370,15

Belastingen 1.254,73

opbrengsten

Resultaatverwerking

A. Te bestemmen resultaat: totaal exploitatieresultaat 2023

-21.028,24 overgedragen resultaat per 31/12/2022

45.051,12 Te bestemmen resultaat: 24.022,88

B. resultaatverwerking: onttrekking aan de bestemde fondsen

23.327,33 overdracht naar volgend boekjaar

-47.350,21

C. nog te bestemmen resultaat: 0,00

De jaarrekening afgesloten per 31/12/2023 werd, conform de wettelijke normen en standaarden, gecontroleerd door de bedrijfscommissaris, Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door dhr. Jo Van Baelen. Het waar en getrouw beeld van deze jaarrekening werd bevestigd door een oordeel zonder voorbehoud.

Correspondentieadres en kantoren:

Jozef Guislainstraat 43

9000 Gent

 +32 (0)9 398 70 50

Maatschappelijke zetel:

Stropstraat 119

9000 Gent

Ondernemingsnummer en btw-nummer: 0409.096.015

BELGIUM

 info@fracarita.broedersvanliefde.be

 www.fracarita-belgium.org

 www.zuidactie.be www.facebook.com/fracaritabelgium www.instagram.com/fracaritabelgium

IBAN: BE51 4459 6281 2162

BIC: KREDBEBB

U ontvangt een fiscaal attest voor giften vanaf € 40.