Jaarverslag 2022 - Fracarita Belgium - vzw internationale samenwerking - Broeders van Liefde

Geestelijke gezondheidszorg

Onderwijs & opleiding

Ortho(ped)agogische zorg

www.fracarita-belgium.org

Voorwoord

Coverfoto: kinderen met het syndroom van Down in Ecole Spéciale Humura, een afdeling van het HVP Gatagara in Ndera, Rwanda. Foto's: © Joost Van Heesvelde.

“We willen dat onze partners in het globale Zuiden aan het stuur zitten, wij zijn hun coach.”

Veronique Coppin

6Ergotherapie in het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Butare, Rwanda

De Regio van het Afrikaanse Grote Merengebied haalt de laatste decennia regelmatig de wereldpers, helaas vaak in negatieve zin. Na de onafhankelijkheid barstte er een politieke strijd los die gepaard gaat met golven van geweld. De internationale gemeenschap slaagt er tot op vandaag niet in om het conflict - waarvan de gevechten vele duizenden slachtoffers en meer dan één miljoen vluchtelingen met zich meebrengen - tot stilstand te brengen en de rust te doen terugkeren.

De oorlog brengt alleen maar verliezers met zich mee. De nood aan hulp is en blijft heel groot.

Als terreinvrijwilliger ben ik getuige dat Fracarita Belgium zich niet laat ontmoedigen door deze kommer en kwel, integendeel zelfs: Fracarita Belgium maakt de hoop voor de meest uitgestoten mensen in de Afrikaanse maatschappij bijna tastbaar. Zich organiseren of reorganiseren - of zich compleet opnieuw uitvinden als zich dit opdringt - zijn maar enkele van de vele sterke eigenschappen waarmee Fracarita Belgium en haar partners dapper ten strijde trekken.

De ngo verandert samen met de globale context in een snel tempo. De positieve resultaten van de laatste jaren mogen niet onderschat worden, maar waakzaamheid is geboden. De erfenis uit het verleden is soms zwaar, het nieuwe evenwicht is nog broos en vaak moet er van nul begonnen worden in de opbouw van nieuwe initiatieven. Een mix van steun en actie is nodig om verdere stappen te zetten in de strijd tegen armoede en onrechtvaardigheid.

Het is mij overduidelijk dat internationale samenwerking geen druppel op een hete plaat is. Ons werk op het terrein is cruciaal voor de verdere ontwikkeling van de zorg en onderwijs voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Als team gaan wij de uitdaging aan om de discriminatie van deze bevolkingsgroepen een halt toe te roepen, ook al is die al jarenlang vastgelegd in tradities en gewoonten.

Wij ijveren om de gebrekkige toegang tot de zorg, welzijn en onderwijs te herstellen en om een mentaliteitswijziging bij de bevolking te bewerkstellingen. Met deze professionalisering maakt Fracarita Belgium van elk individu een winnaar. Langzaam maar zeker zie ik mensen in kwetsbare situaties hun rol in de maatschappij weer opnemen en worden zij opnieuw weerbaar en veerkrachtig. Zij hernemen hun werk en behouden hun inkomen, iets wat zeker aangemoedigd moet worden in deze erg duur geworden maatschappij.

De ontwikkelingen dagen ons uit om voortdurend alert te blijven. Het team van Fracarita Belgium wil niet alleen op de sneltrein zitten, we willen er ook samen met de partners bestuurder van zijn. Of liever, we willen dat onze partners in het globale Zuiden aan het stuur zitten, wij zijn hun coach. Om dit te kunnen is het belangrijk om ‘on the field’ intens samen te werken met onze partners. We wisselen ervaringen uit, delen kneepjes van het vak en ontwikkelen samen een vooruitstrevende visie. Zo stimuleren we hen om hun eigen toekomst verder uit te bouwen.

De grote stappen die al gezet zijn en de tastbare succesverhalen leiden tot een effectieve mentaliteitswijziging Onveiligheid maakt plaats voor structuur, wanhoop maakt plaats voor hoop en de zelfzekerheid groeit. De huidige ontwikkeling schept vertrouwen.

De sneltrein is niet meer te stoppen, maar de structurele verbetering vergt tijd. Bovendien moet er op verschillende terreinen tegelijk gewerkt worden. Het totale aanbod moet kwalitatief, duurzaam en inclusiever worden. De salarissen van de zorgverleners moeten verder omhoog om braindrain tegen te gaan. Een brede waaier aan organisaties en een uitgebreid netwerk van zorg is zich momenteel ter plaatse aan het ontpoppen.

Fracarita Belgium staat voor grote uitdagingen maar is er klaar voor. In dit jaarverslag kan je lezen hoe wij samen voor velen het verschil betekenen.

Ik wens jou veel leesplezier!

Veronique Coppin

Vrijwilliger bij vzw Fracarita Belgium

Lid Stuwgroep Geestelijke Gezondheidszorg

2022 in cijfers

11

landen waar partners in 2022 werden ondersteund

29 partnerziekenhuizen, -voorzieningen en scholen waarmee we in 2022 samenwerkten

10.960

kilogram gespecialiseerd materiaal werd op vraag van onze partners en met medewerking van Fracarita Belgium naar Afrika verstuurd (zie p. 27)

193.960

het totale aantal consultaties en hospitalisaties in de Afrikaanse psychiatrische centra van de Broeders van Liefde in 2022

20

aantal Zuidacties reeds georganiseerd door Fracarita Belgium

1.012

aantal volgers op onze Facebookpagina

15.000

aantal campagnefolders over de Zuidactie (zie p. 34), verspreid via scholen en voorzieningen van de Groep Broeders van Liefde

€ 342.568

totaalbedrag dat besteed werd voor de aankoop van medicatie in België dat verstuurd wordt naar de partners in Afrika (zie ook p. 30)

3 Achtergrondfoto: patiënte van het Neuropsychiatrisch Centrum Kamenge in Bujumbura, Burundi

Wie we zijn

Fracarita Belgium wil, als Belgische ngo voor internationale samenwerking van de Groep Broeders van Liefde, wereldwijd bijdragen aan de basiswaarden van persoonlijke rehabilitatie en sociale (re-)integratie van de meest uitgestotenen.

Zo willen we werken aan verhoogde levenskwaliteit en autonomie van deze personen, met armoedebestrijding als ultiem doel.

Werking in partnerlanden

We mobiliseren mensen en middelen in België om partners in Afrika, Azië en Latijns-Amerika te ondersteunen bij het uitbouwen en verduurzamen van kwaliteitsvolle initiatieven voor zorg of onderwijs.

We werken voor 3 specifieke doelgroepen:

• Mensen met een beperking

• Mensen met psychisch lijden, een psychiatrische stoornis, een neurologische aandoening of verslavingsproblematiek

• Kinderen en jongeren met gebrekkige toegang tot onderwijs

Werking in België

Naast deze initiatieven in partnerlanden willen we in België mee bijdragen aan het uitbouwen van wereldwijde verbondenheid en concrete solidariteit stimuleren. We zetten daarbij in op een actieve educatie- en sensibilisatiewerking met vrijwilligers, en creëren ruimte voor concrete kennismaking en ontmoeting met de partners ter plaatse (zie p. 32).

Onze strategie:

Capaciteitsopbouw en competentieversterking van de partners, zodat zij kwaliteitsvolle dienstverlening kunnen verzekeren en de levenskwaliteit van onze finale doelgroep op een duurzame wijze kunnen verbeteren.

4School voor kinderen met een verstandelijke beperking 'Ecole de Vie', Goma, DR Congo

Wereldwijd

Landen waar partners in 2022 ondersteuning kregen van Fracarita Belgium:

AFRIKA

Ivoorkust

C.A.R.

Ethiopië

Kenia*

DR C ongo*

Rwanda* Burundi*

Tanzania*

* = behoort tot het Grote Merengebied

Fracarita Belgium ondersteunt omwille van historische banden ook nog een scholengroep in Simalia (India), een jeugdcentrum in Amoreira (Brazilië) en een opvangcentrum voor straatkinderen in Granada (Nicaragua).

geestelijke gezondheidszorg

Doelgroep: Mensen met psychisch lijden, een psychiatrische stoornis, een neurologische aandoening of verslavingsproblematiek

Ondersteunde partners in 2022:

12 centra voor geestelijke gezondheidszorg*

Wat we doen

ortho(ped)agogische zorg

Doelgroep: Mensen met een fysieke, sensoriële of verstandelijke beperking en kwetsbare jongeren

Ondersteunde partners in 2022:

13 zorg- en welzijnsprojecten*

onderwijs & opleiding

Doelgroep: Kinderen en jongeren zonder onderwijskansen

Ondersteunde partners in 2022:

4 scholen en opleidingsprojecten*

* = Aantal partners dat in 2022 ondersteund werd door Fracarita Belgium. Het totaal aantal scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde in partnerlanden ligt hoger.

Zie p. 10

Zie p. 14

Zie p. 18

Geestelijke gezondheidszorg

Wereldwijd krijgen mensen te maken met mentale of neurologische aandoeningen en verslavingsproblematieken. Nog steeds zijn de overheidsinvesteringen die gebeuren met betrekking tot diagnose en behandeling, zeker in lage inkomenslanden, allesbehalve in verhouding met de impact van de problematiek. De gevolgen voor de betrokken personen zelf, hun familie en de maatschappij zijn niet te onderschatten.

Het gebrek aan toegang tot zorg, in combinatie met het alom aanwezige stigma, zorgt ervoor dat personen met een psychische of psychiatrische aandoening, epilepsie of verslaving vaak worden verwaarloosd en in mensonwaardige omstandigheden leven.

Fracarita Belgium ondersteunt meerdere capaciteitsversterkende initiatieven van partners die actief zijn in de geestelijke gezondheidszorg. Speerpunten zijn opleiding van lokale medewerkers en sensibilisatie van de maatschappij door het doorbreken van taboes en stigma’s. De ngo ondersteunt haar partners tevens tijdens de aankoopprocedure van medicatie en het toegankelijk maken ervan voor de financieel meest kwetsbare patiënten (zie p. 30). Ook bij de aankoop van onderzoeksapparatuur en de uitbouw van de infrastructuur speelt Fracarita Belgium vaak een ondersteunende rol (zie p. 27).

1,4

Er zijn slechts 1,4 mentale gezondheidsexperts per 100.000 mensen in Afrika, vergeleken met een wereldwijd gemiddelde van 9 per 100.000.

Bron: Lancet Global Health

Caraes Ndera nu 'Teaching University Hospital'

6Het Neuropsychiatrisch Ziekenhuis Caraes Ndera kreeg van de overheid de titel 'Teaching University Hospital'. Het is nu een universitair ziekenhuis, waar opleidingen en stages worden gegeven. Op die manier wordt opnieuw de centrale rol van dit psychiatrisch ziekenhuis in Rwanda bevestigd. Op de foto: jongen in de kinderafdeling van Caraes Ndera.

AFRIKAANSE GROTE MERENGEBIED

Leven met epilepsie in Afrika

De Broeders van Liefde hebben in Rwanda, Burundi, Tanzania en Congo een netwerk van een tiental psychiatrische centra uitgebouwd waar ook mensen met epilepsie terecht kunnen voor een correcte diagnose en behandeling. Epilepsie is geen psychiatrische aandoening, maar de psychiatrische centra zijn vaak de enige plaats waar de nodige apparatuur aanwezig is om een goede diagnose te stellen.

In Afrika rust er een stigma op de aandoening epilepsie waardoor mensen niet tot een juiste behandeling komen. Veel mensen weten zelfs niet dat epilepsie behandeld kan worden. Jongeren met epilepsie moeten opboksen tegen heel wat vooroordelen en misverstanden: epilepsie is een straf voor een zonde die ze hebben begaan, mensen met epilepsie zijn bezeten door boze geesten, vervloekt, besmettelijk, ... "Blijf uit hun buurt!". Ze schamen zich en komen niet meer buiten.

Toch kunnen de meeste mensen met epilepsie een perfect normaal leven leiden. Met medicatie kunnen de aanvallen meestal onderdrukt worden. Mensen kunnen opnieuw werken, studeren, een gezin stichten... een echte toekomst uitbouwen! Want epilepsie is een medisch te behandelen aandoening, meer niet. Florence is hier het levende bewijs van.

Van epilepsiepatiënt tot succesvolle student en gewaardeerd personeelslid

Florence Dedine (34) heeft sinds haar jeugd last van epileptische aanvallen. Eind 2011 kwam ze voor het eerst naar het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Gitega (Burundi) voor een consultatie en onderzoek. Haar epilepsie bleek een complexe vorm te hebben. De broeders en medewerkers van het centrum slaagden er na enkele maanden in om haar aanvallen onder controle te krijgen door middel van specifieke zorg en medicatie.

Florence was moedig en vastberaden om haar familie en de gemeenschap te laten zien dat jongeren met epilepsie in staat zijn om hun dromen na te jagen. Florence droomde ervan om verder te studeren. Ze

raapte haar moed bijeen en schreef zich in voor een opleiding Secretariaat. Met succes! Florence slaagde met glans voor haar staatsexamen, waarmee ze haar diploma behaalde. Een mijlpaal!

Florence liep daarna stage in het Neuropsychiatrisch Centrum Kamenge (CNPK) van de Broeders van Liefde in Bujumbura. Ze was er secretaresse van de Algemeen Directeur van het CNPK. Inmiddels is Florence een vaste secretaresse in het psychiatrisch centrum in Ngozi, waar ze ontzettend blij is met haar positie. Florence neemt haar medicatie nog regelmatig om absences door vermoeidheid te voorkomen.

Samenwerking met UCB zorgt voor gediplomeerde neurologen

3Dr. Delphine (HNPC Ndera, Rwanda) en Dr. Patrick (CNPJG Lubumbashi, DR Congo) hebben met succes hun thesis verdedigd en behaalden hun diploma in de neurologie, de medische discipline die zich bezighoudt met de diagnose en behandeling van aandoeningen van de hersenen, de zenuwen en de spieren.

Door een samenwerking tussen UCB en Fracarita Belgium konden beiden hun specialisatie aan de universiteit van Dakar behalen. Dr. Delphine is nog maar de zesde neurologe in Rwanda! Voor zowel Rwanda als DR Congo is het afstuderen van deze artsen als specialisten een belangrijke stap vooruit om binnen onze voorzieningen mensen met neurologische problematieken, waarvan epilepsie de voornaamste is, te helpen.

Bezoek Verenigde Naties aan centrum in Kigoma

4Het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties bracht naar aanleiding van World Refugee Day (20 juni) een bezoek aan het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Kigoma, Tanzania. Burundese en Congolese vluchtelingen uit de naburige kampen worden naar dit centrum overgebracht voor gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg. Velen onder hen liepen een posttraumatische stressstoornis op in hun thuisland, tijdens hun vlucht of in het vluchtelingenkamp. Met het bezoek toont het Hoog Commissariaat hun waardering voor de inspanningen van het centrum om geestelijke gezondheidszorg ook voor vluchtelingen toegankelijk te maken.

World Mental Health Day in Goma

3Op 10 oktober wordt op World Mental Health Day (WMHD) wereldwijd aandacht besteed aan geestelijke gezondheid. Het thema van 2022: “maak van geestelijke gezondheid en welzijn een wereldwijde prioriteit voor iedereen”. Daar dragen de psychiatrische centra van de Broeders van Liefde in Afrika hun steentje aan bij. Déogratias, maatschappelijk werker in het Neuropsychiatrisch Centrum in Goma (DR Congo), vertelt in een filmpje over de activiteiten die het centrum organiseert op WMHD. Hij vertelt ook over de impact van Fracarita Belgium’s ondersteuning op de werking van het centrum. Bekijk de video via de QR-code.

3Foto: laborant in het NPC in Goma.

3Zoon (foto) getuigt over opgenomen vader: “Voor ik mijn vader naar het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Kasaka (Tanzania) bracht, was hij agressief en brutaal. Voor ons gezin was het moeilijk om daarmee om te gaan. Nu is hij stabiel dankzij de goede zorgen die hij in het centrum krijgt. Hij kan beter communiceren. Hij kan ook dagdagelijkse taken uitvoeren en sluit zich niet langer af van andere mensen. Een wereld van verschil dankzij deskundige zorg!” Bekijk de volledige videogetuigenis via de QR-code.

Referentiecentrum voor geestelijke gezondheidzorg in Haut-Katanga

4Het Neuropsychiatrisch Centrum Dr. Joseph Guislain (CNPJG) in Lubumbashi (DR Congo) ontving begin 2022 een delegatie van de Koning Boudewijnstichting (KBS). Fracarita Belgium kon de voorbije jaren het CNPJG helpen in het versterken van haar afdeling neurologie. Dit dankzij een steunprogramma van het farmaceutische bedrijf UCB via hun fonds bij de KBS. Op die manier werd het CNPJG het referentiecentrum voor de behandeling van epilepsie in de provincie Haut-Katanga. Via een filmpje over dit bezoek krijg je ook een impressie van het centrum.

Bijscholing over EEG

3Drie psychiatrische centra van de Broeders van Liefde in Congo bundelden eind 2022 hun krachten en organiseerden in Kikwit een vijfdaagse bijscholing over het inzetten van een elektroencefalografie-toestel (EEG) bij medische diagnoses. Dit toestel onderzoekt de elektrische hersenactiviteit.

De Geelse neuropsychiater en vrijwilliger Dr. Eric Desmet en de Congolese expert Orphé Badibanga droegen vanuit hun eigen ervaring bij aan deze vorming. Fracarita Belgium ondersteunde de Congolese organisatoren om het financieel plaatje rond te krijgen.

“Papa kan nu beter communiceren dan vroeger”

Ortho(ped)agogische zorg

Leven met een beperking in lage inkomenslanden is vaak een dagelijkse strijd om te overleven. Tachtig procent van de mensen met een beperking leeft er in armoede. Onwetendheid over de aandoening, een gebrek aan gespecialiseerde voorzieningen en de afwezigheid van een goed functionerend sociaal zekerheidsstelsel, leidt in sommige situaties tot opsluiting, uitsluiting of verstoting van kinderen met een beperking.

Fracarita Belgium ondersteunt Afrikaanse partners die actief zijn in buitengewoon of inclusief onderwijs en dagbestedingsactiviteiten voor kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke, fysieke of sensoriële beperking. Ook (para) medische zorg of opleiding voor mensen met een beperking wordt ondersteund. Naast specifieke gehandicaptenzorg worden ook welzijnsprojecten voor kwetsbare groepen, zoals gevangenen en straatkinderen, ondersteund.

Bosco beroemd

30%

van de kinderen en jongeren die op straat leven, heeft een beperking.

Bron: Unicef

Beluister zijn grootste hit:

3Herinner je nog Bosco, de zanger-gitarist uit de Zuidactie 2019 "Ongezien Talent"? Hij was er toen leerling van de school voor blinde en slechtziende jongeren van de Broeders van Liefde in Rwanda en droomde van een muziekcarrière. En of zijn droom werkelijkheid is geworden...

Diezelfde Bosco vind je nu op grote billboards langs de Rwandese wegen. Eén van zijn laatste hits werd zelfs 3,6 miljoen keer bekeken op Youtube. Dankzij de school van de Broeders kon Bosco zijn talent helemaal laten openbloeien, ondanks zijn visuele beperking.

"Ik ben van plan om terug langs te gaan in de blindenschool. Ik wil er studenten helpen die zoals mij willen zijn. Ik wil ze zeggen dat alles mogelijk is als je je focust en concentreert. De school heeft mij een hand gegeven, dus nu moet ik een hand teruggeven."

Bosco aan Fracarita Belgium

Bekijk het volledige interview:

Van isolement naar zelfstandigheid: de transformatie van Stamilia

Stamilia werd geboren in 2009 in Kigoma, Tanzania. Haar moeder verliet haar toen ze 4 jaar oud was. Stamilia bleef achter met haar grootmoeder, die liefdevol voor haar en haar broertjes en zusjes zorgde.

Het leven van Stamilia veranderde drastisch toen ze op jonge leeftijd ziek werd. Ze kreeg hoge koorts, die uiteindelijk leidde tot cerebrale parese. Cerebrale parese is een houding- en bewegingsstoornis die veroorzaakt wordt door een beschadiging van de hersenen. Deze aandoening beperkte haar motorische vaardigheden en maakte het voor haar moeilijk om te communiceren en interactie te hebben met anderen.

Voordat Stamilia werd opgenomen in het centrum van de Broeders van Liefde in Bangwe, worstelde ze met haar spraak en had ze moeite om dagelijkse activiteiten uit te voeren. Ze kon niet praten en voelde zich geïsoleerd van de wereld om haar heen. Haar grootmoeder, hoe toegewijd ze ook was, had twijfels over de mogelijkheden van Stamilia en kon zich niet voorstellen dat ze haar kon helpen bij alledaagse taken.

Gelukkig bood het centrum van de Broeders van Liefde in Bangwe de helpende hand die Stamilia en haar grootmoeder nodig hadden. Daar kreeg Stamilia de

juiste zorg en begeleiding van een toegewijd team van professionals. Ze werden aangemoedigd om hun geloof in de capaciteiten van Stamilia te vergroten en haar te zien als een volwaardig lid van de gemeenschap.

Met geduld, toewijding en deskundige zorg begon Stamilia vooruitgang te boeken. Ze leerde praten en begon te communiceren met de mensen om haar heen. Ze ontwikkelde vaardigheden die haar in staat stelden om dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals schoonmaken, kleren wassen en water halen. Deze simpele handelingen waren voorheen ondenkbaar voor haar, maar nu werden ze een realiteit dankzij de steun en training die ze ontving in het centrum.

Het meest opmerkelijke aspect van Stamilia's transformatie was de verandering in de houding van haar grootmoeder. Voorheen kon ze zich niet voorstellen dat Stamilia in staat zou zijn om haar te helpen bij alledaagse taken. Maar door de vooruitgang die Stamilia boekte en de aanmoediging van het centrum, begon haar grootmoeder te geloven in de capaciteiten van haar kleindochter. Ze zag Stamilia niet langer als iemand met beperkingen, maar als een volwaardig individu met unieke vaardigheden en talenten.

Stamilia's grootmoeder

TANZANIA

zag haar niet langer als iemand met beperkingen, maar als een volwaardig individu met unieke vaardigheden en talenten.

Extra water voor HVP Gatagara

5De voorbije jaren is het aantal kinderen en jongeren dat zich aanmeldt bij onze Rwandese partner HVP bijna verdrievoudigd (zie grafiek). Daar kunnen ze (para)medische zorgen krijgen voor fysieke beperkingen en er is ook onderwijs met internaatsysteem. Zoveel extra kinderen: dus ook zoveel meer nood aan water. Onze partner kon dankzij onze steun een waterput boren en het water via leidingen naar het centrum brengen. Water is levensbelangrijk: om te drinken, om te koken, in de medische zorg in het ziekenhuis én voor de hygiëne in het internaat.

Vrijwilliger Wilfried over zijn inzet voor Tanzaniaanse doven

3Doof Vlaanderen maakte een mooie reportage over Fracarita Belgium vrijwilliger Wilfried De Graef. Wilfried is al jaar en dag een gepassioneerde vrijwilliger voor dove mensen in Vlaanderen en ver daarbuiten. Zo spant hij zich onder andere in voor dove kinderen en (jong)volwassenen in Tanzania. Samen met de Gentse oud-leerlingenbond 'De Vrienden van Vader Triest' en andere sympathisanten ondersteunt hij de Rumonge Deaf Cooperative in Kigoma, waar dove mensen houten meubels leren maken. Zo nemen ze hun toekomst in eigen handen. Scan de QR-code om de reportage te bekijken.

"De zaken die mijn grootouders vroeger als doven in Vlaanderen ervaarden, zie je nu in Tanzania: geen tolken, discriminatie, geen werk... Voor heel wat doven in Kigoma, die in extreme armoede overleven, vormt de coöperatie van de Broeders van Liefde hun enige bron van inkomsten."

Wilfried De Graef

Economische vooruitgang voor 90 gezinnen en opstart kippenkwekerij

4Empowerment bevorderen en mensen in armoede ondersteunen, dat is waar veel van onze partners zich op richten. Opdracht succesvol volbracht bij onze partner in Nicaragua! Ongeveer 90 alleenstaande moeders hebben hun beroepsopleiding afgerond en zijn nu aan het werk in het arbeidscircuit. Dit betekent een opmerkelijke economische vooruitgang voor 90 gezinnen, en dat is hard nodig in Nicaragua. Fracarita Belgium heeft via de Zuidactie 2020 en 2021 geld ingezameld om dit vormingsproject mogelijk te maken. Ook het orthopedagogisch centrum Cirkant in Aartrijke sprong mee op de kar en kreeg van de provincie West-Vlaanderen een subsidie om het financiële plaatje van dit vormingsproject in Nicaragua helemaal rond te krijgen.

4Bij dezelfde partner werd in 2022 een kippenkwekerij opgestart waarin kwetsbare jongeren vrijwillig kunnen meedraaien. De opzet: zelfvertrouwen en verantwoordelijkheidszin bijbrengen. De inkomsten uit de eierenverkoop worden gebruikt om de activiteiten in het centrum mee te financieren en het zo minder afhankelijk te maken van externe ondersteuning. Een mooie win-win!

6HVP Gatagara, Rwanda: centrum voor personen met een fysieke en motorische beperking

Onderwijs en opleiding

Ondanks positieve evoluties in de belangrijkste onderwijsstatistieken, zijn er nog steeds regio’s waar kinderen niet, of slechts beperkt, naar school gaan. Schoolgaande kinderen zijn meestal gezonder, hebben meer zelfvertrouwen en hebben later meer kans op een menswaardig inkomen. Onderwijs beschermt hen ook tegen kinderarbeid en uitsluiting.

Volwassenen die bepaalde vaardigheden aanleren, nemen een actieve rol op in hun familie en gemeenschap en kunnen de vicieuze armoedecirkel doorbreken. Bovendien zorgen onderwijs en opleiding voor meer democratie en gelijkheid. Fracarita Belgium steunt verschillende initiatieven voor opleiding en onderwijs in Afrika, Latijns-Amerika en India, om kinderen én volwassenen de kracht van kennis te geven.

TANZANIA

147

miljoen

kinderen hebben de afgelopen twee jaar meer dan de helft van hun onderwijs gemist door de sluiting van scholen als gevolg van de COVID-19-pandemie.

Bron: VN

Maendeleo en Fracarita Belgium gaan samen voor meer meisjes op school

Rapporten en emoties - positief of negatief - gaan steeds hand in hand, zowel in België als in Afrika. Bij deze meisjes is het duidelijk: supertrots zijn ze op hun resultaten van het Tanzaniaans nationaal examen. En daar hebben ze alle reden toe. Want als meisje moet je in Tanzania heel wat kliffen omzeilen om te kunnen studeren. Het Maendeleo Jeugdcentrum in Kigoma helpt kwetsbare meisjes over alle obstakels heen.

Ook Suzana, het meisje dat ons op sleeptouw nam in de campagnefilm van de Zuidactie (zie p. 34), kreeg in 2022 schitterend nieuws! Ze is geslaagd in haar toegangsexamens en kon in oktober naar het "college", de twee laatste jaren van het secundair onderwijs.

Op het eerste zicht lijkt dit misschien niet zo'n verrassend nieuws. Maar als je weet dat in haar thuisstad Kigoma maar 1 op de 100 meisjes het hoger secundair onderwijs bereiken, dan besef je dat dit fenomenaal nieuws is! En nog belangrijker voor Suzana: haar droom om later als journalist aan de slag te gaan komt zo weer iets dichterbij. Bekijk maar de videoboodschap van Suzana via de QR-code.

Het Maendeleo Jeugdcentrum-team zal Suzana, net als heel wat andere meisjes, met onze steun ook in de volgende twee jaar begeleiden bij haar studies.

5Trots poseren met de resultaten van hun Tanzaniaans nationaal examen!

5Superblije Suzana: ze kan naar de 2 laatste jaren van het secundair onderwijs!

Braziliaans jeugdcentrum groeit en bloeit

5Jeugdcentrum Morgenster in Brazilië richt zich op straatkinderen en -jongeren uit kansarme gezinnen. Door hun kwetsbare positie zijn ze zeer vatbaar om te verzeilen in jeugdbendes, prostitutie, drugshandel en andere (kleine en grote) vormen van criminaliteit. Het jeugdcentrum wil de kinderen en jongeren begeleiden en laten opgroeien tot verantwoordelijke burgers. En met succes: kinderen en jongeren krijgen er opvang, huiswerkbegeleiding en opleiding. Daardoor hangen ze niet meer op straat rond. Veel donoren zorgen er voor dat wij dit initiatief kunnen ondersteunen. Het centrum biedt nu ook cursussen met leercontract aan. Het initiatief is een schot in de roos. Meer dan ooit slaagt het centrum er nu in om met onze steun jongeren uit de structurele armoede te helpen.

Door het groeiend aantal cursisten waren dringend extra toiletten nodig en daarom werd een volwaardige sanitaire blok gebouwd. Met dank aan de Gemeente Evergem!

Saint Peter’s School heropent na coronapandemie

6Door de wereldwijde coronacrisis, die in India keihard toesloeg (532.000 dodelijke slachtoffers), konden kinderen jonger dan 12 gedurende twee jaar niet naar de Saint Peter’s School komen. Dit had een grote impact op de leerlingen en leerkrachten van de school. Bovendien steeg de armoede in Simalia exponentieel door de pandemie. Na twee moeilijke jaren kon de school begin 2022 haar werking terug opstarten. Meer dan 340 leerlingen volgen er opnieuw les.

De Saint Peter’s School is gelegen in Simalia, Oost-India. In het dorp wonen vooral “tribals” (kastelozen). De school stond in 2009 en 2016 centraal tijdens de Zuidactiecampagnes van Fracarita Belgium. De middelen werden toen gebruikt om een lagere én secundaire school te bouwen. Hierdoor zijn de broeders en medewerkers erin geslaagd om de kinderen weg te halen uit kinderarbeid in de steengroeves, waar ze al op jonge leeftijd op blote handen en voeten moesten werken. Dankzij de school kunnen ze als eersten van hun familie aan generatielange armoede ontsnappen. Vanaf hun derde tot zestiende levensjaar krijgen ze op de Saint Peter’s School kwaliteitsvol onderwijs en opvoeding.

Van kwetsbare meisjes naar ondernemers

5Het Wasichana vormings- en coachingsprogramma voor meisjes van het Maendeleo Jeugdcentrum leidt kwetsbare, ongeschoolde meisjes op tot naaister of kokkin. Veel van die Tanzaniaanse meisjes werden het slachtoffer van een kindhuwelijk en werden op jonge leeftijd tienermoeder. De jonge moeders krijgen via dit programma de kans om hun droom waar te maken: als gedwongen schoolverlater toch een beroepsopleiding volgen en een eigen zaakje opstarten. Eerst krijgen ze een opleiding en daarna worden ze een half jaar lang gecoacht tijdens de opstart van hun naaiatelier of eetgelegenheid. Met dank aan het Warmste Week Fonds van 2021! Meer info over dit project via de QR-code.

Congolese technische school leidt leerlingen op tot meubelmakers

4Een verse lading planken wordt geleverd. Deze materialen worden met enthousiasme ontvangen door de leerlingen van de afdeling houtbewerking, waar ze goed van pas zullen komen. De technische school ITFM van de Broeders van Liefde in Bukavu heeft als doel om jonge Congolezen op te leiden tot bekwame technici. Deze getalenteerde jongeren spelen een cruciale rol bij het versterken van de economie in Zuid-Kivu en het verminderen van armoede onder een groot deel van de lokale bevolking.

Om toekomstige vakmannen en -vrouwen goed te kunnen opleiden, ondersteunt Fracarita Belgium de school in de aankoop van educatief en technisch materiaal. In de school worden de leerlingen opgeleid tot meubelmakers. Door de verkoop van meubels die de leerlingen tijdens de praktijklessen zelf hebben gemaakt, kan de school wat inkomsten genereren en zo een deel van de werkingskosten dekken.

ITFM in Congo bedreigd door erosie

4De technische school ITFM in Bukavu (DR Congo) werd in 2022 bedreigd door erosie van een bergflank. Een deel van de bergflank spoelde weg. De provinciale overheid deed drainagewerken (zie foto), waardoor het water op een veilige manier kan wegstromen. De bergflank werd bovendien verstevigd met begroeiing. De wortels van bomen en struiken zullen de aarde opnieuw op hun plaats houden.

Fracarita Belgium, partner in structurele kwaliteitsverbetering

Voor onze Afrikaanse partners is structurele kwaliteitsverbetering een continu en prioritair aandachtspunt. Op vraag van deze partners biedt Fracarita Belgium doelgerichte ondersteuning om hun ambitie te helpen waarmaken.

Fracarita Belgium = faciliterende partner in...

De organisatie van CAPACITEITSVERSTERKENDE INITIATIEVEN

binnen het Afrikaanse netwerk (p. 24)

Het uitbouwen van duurzame INFRASTRUCTUUR & UITRUSTING (p. 27)

Het toegankelijk maken van essentiële MEDICATIE (p. 30)

Partner in capaciteitsversterking

Stuw- en werkgroepen

Fracarita Belgium heeft zich in 2022 inhoudelijk versterkt, mede dankzij de waardevolle inbreng van de Stuwgroep Geestelijke Gezondheidszorg en de Stuwgroep Ortho(ped)agogische Zorg. Deze multidisciplinaire groepen van experts uit beide vakgebieden komen vier keer per jaar samen om de ngo te ondersteunen op strategisch en inhoudelijk vlak.

Naast de stuwgroepen, zijn er ook verschillende werkgroepen actief binnen Fracarita Belgium. Zo is er onder andere een werkgroep rond medicatie, coaching en verslavingszorg. Deze werkgroepen gaan op een operationele en praktische manier te werk en dragen bij aan de verdere versterking van onze organisatie.

Ons plan is om in de toekomst uit te groeien tot een internationale stuwgroep voor geestelijke gezondheidszorg en een stuwgroep voor ortho(ped)agogische zorg. In deze stuwgroepen worden niet alleen onze expert-vrijwilligers actief betrokken, maar ook onze partners in het Zuiden. Zo kunnen we onze kennis en ervaring delen, uitbreiden, en samenwerken aan een betere toekomst voor onze partners in het Zuiden. In 2023 begon de opstart van de Stuwgroep Onderwijs. We kijken uit naar de verdere groei en ontwikkeling van onze organisatie in de komende jaren.

Vormingen in geestelijke gezondheidszorg

Sinds 2018 organiseren onze partners in het Afrikaanse Grote Merengebied een capaciteitsversterkend vormingsprogramma voor geestelijke gezondheidszorg in samenwerking met Fondation d'Harcourt en onze eigen ngo. Via dit programma worden deelnemers uit Rwanda, DR Congo, Burundi en Tanzania op regionaal niveau opgeleid tot coach. Zij geven vervolgens in-service training aan collega-verpleegkundigen in hun eigen ziekenhuis. Zo bouwen we samen over de grenzen heen aan een stevig netwerk voor kennisuitwisseling rond geestelijke gezondheidszorg.

"Het coachingsysteem heeft ons centrum enorm geholpen om de kwaliteit van de zorg voor onze psychiatrische patiënten te verbeteren. De opleiding legde de nadruk op zowel kennis, vaardigheden als attitudes. We maakten kennis met verschillende begeleidingsmethoden en -technieken, zodat we onze collega-verpleegkundigen voortaan heel efficiënt kunnen coachen.”

Coach Pierre Ndayishimiye – Neuropsychiatrisch Centrum Kamenge, Burundi

"We willen de uitwisseling van ervaringen in de toekomst hervatten in de vorm van bezoeken tussen de coaches en de supervisor op het terrein.

Ik wil iedereen bedanken die ons in staat stelt ons begeleidingsproject te ondersteunen. Ik zie dagelijks hoe dit direct een positieve invloed heeft op het leven van de patiënten en hun familie!”

Coach Francisco Habamungu – Psychiatrisch Centrum SOSAME, Bukavu, DR Congo

5Stuwgroep Geestelijke Gezondheidszorg in overleg

Een stevige week aan uitwisseling

5Afgevaardigden van onze partners geestelijke gezondheidzorg uit Rwanda, DR Congo, Burundi en Tanzania werkten samen om een nieuw concept rond “post cure” op te zetten. Een aangepaste vorm van nazorg in de psychiatrie is wenselijk om herval te voorkomen. Directies, verpleegkundigen, psychologen, artsen,… deelden met elkaar in workshops en kwamen tot een eindplan. Met dank ook aan Fondation d’Harcourt en Johnson & Johnson voor de bijkomende steun aan dit seminarie.

Regionale vorming in Ndera

3 Na een onderbreking van 2 jaar door corona kon dit jaar het jaarlijks seminarie met intervisie voor de coaches weer doorgaan in Ndera (Rwanda). Tijdens de corona-periode werd wel maandelijks verder gewerkt via online sessies. Maar het weer jaarlijks live samenzijn over de landen heen, gaf opnieuw een boost aan dit programma voor empowerment!

Maandelijkse online sessies

4 Elke maand brengen we onze partners uit geestelijke gezondheidszorg in het Afrikaanse Grote Merengebied online bij elkaar voor intervisie en supervisie over inhoudelijke onderwerpen. Dat zijn telkens enthousiaste sessies met alle coaches samen!

Vormingen in ortho(ped)agogische zorg

In het verleden werden de voorzieningen voor kinderen met een beperking in het Afrikaanse Grote Merengebied gecoacht door coöperanten ter plaatse. Als gevolg van de pandemie is deze inzet de afgelopen jaren op de achtergrond geraakt. In 2022 werd de draad terug opgenomen. Kris Demeter, voorzitter van de Stuwgroep Ortho(ped)agogische Zorg, bezocht alle door Fracarita Belgium gesteunde voorzieningen voor kinderen met een beperking in Rwanda, Goma (DR Congo), Tanzania en Ethiopië om te luisteren naar hun vragen op het gebied van inhoudelijke ondersteuning. Deze gesprekken resulteerden in een gemeenschappelijk plan dat in de volgende jaren zal uitgerold worden, met o.a. seminaries ter plaatse, een digitale bibliotheek, digitaal overleg …

Broeder Elias en Abigal, respectievelijk verantwoordelijke en leerkracht in het dagcentrum voor kinderen met een verstandelijke beperking in Yirgachaffe (Ethiopië):

“Tijdens zijn bezoek in oktober 2022 luisterde Kris aandachtig naar onze vragen en zorgen. We bespraken hoe we op een nog respectvollere manier kunnen omgaan met de kinderen, hoe we hen de nodige warmte en genegenheid kunnen bieden. Daarnaast bespraken we ook hoe we hun ontwikkelingsniveau kunnen inschatten, bijvoorbeeld bij een jongere met gedragsmoeilijkheden. We wilden graag leren hoe we hen kunnen begrijpen in hun eigenheid en accepteren dat ze anders zijn. We deelden ook de vele uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden en stelden onze vragen. Op deze domeinen verwachten we de komende jaren verdere vorming en begeleiding van Fracarita Belgium.”

Anne-Marie, coach van de “Ecole de Vie” in Goma (DR Congo):

“Ik vind het erg belangrijk en waardevol dat de werkwijze participatief is. Dit stelt ons in staat om samen met collega’s te overleggen en ervaringen uit te wisselen over ons werk als coaches, evenals over de werking, de ontwikkelingen en uitdagingen in onze centra. Deze aanpak versterkt mijn expertise en bevordert synergie tussen de verschillende centra. Bovendien biedt de kleine digitale ortho(ped)agogische bibliotheek mij de mogelijkheid om mij te informeren over opvoedingsmethoden voor kinderen met een verstandelijke beperking en om hun leerproces te bevorderen.”

6Kris Demeter (links), voorzitter Stuwgroep Ortho(ped)agogische Zorg, in overleg met een kinesist van HVP Gatagara, Rwanda

Partner in infrastructuur en uitrusting

Hoewel de Afrikaanse medewerkers en vrijwilligers het kloppend hart vormen van onze partnerscholen en -voorzieningen, valt het niet te ontkennen dat ook goede en duurzame infrastructuur en uitrusting cruciaal zijn om te kunnen werken aan structurele kwaliteitsverbetering. Een ziekenhuis zonder drinkbaar water, een EEG-toestel zonder elektriciteit, een klas zonder schoolbord, … Hoe sterk de behandelende arts, verpleegkundige of leerkracht ook moge zijn in zijn of haar vakgebied, de impact van hun werk wordt vaak stevig ingeperkt door het gebrek aan een degelijke basisinfrastructuur- en uitrusting.

Fracarita Belgium wil voor deze scholen en voorzieningen daarom een ondersteunende partner zijn in de uitwerking van hun programma's ter verbetering van infrastructuur en uitrusting. Waar mogelijk neemt Fracarita Belgium een adviserende of faciliterende rol op zich, of gaat het samen met de partner op zoek naar financiële middelen om hun ambities te realiseren.

Verzendingen vanuit België

Hoe?

Volgens gewicht:

Ondersteuning bij het verzenden van materiaal naar Afrika in 2022: ± 11 ton = € 446.133

Waarheen? Burundi € 100.749  Centr. Afr. Rep. € 4.918

Evolutie verzonden materiaal in aantal ton (2013-2022)

278,5 kg 10.681 kg

Voor onze Afrikaanse partners is kwaliteitsverbetering een continu aandachtspunt. Ze werken met doelgerichte actieplannen om dit waar te maken. Een goede basisuitrusting en een betrouwbare toelevering van verbruiksgoederen zoals medicatie zijn essentieel om hun plannen te kunnen realiseren. Op vraag van de partner speelt Fracarita Belgium in specifieke situaties een faciliterende rol bij de aankoop en verzending van goederen.

In de afgelopen jaren werd steeds minder materiaal uit Europa naar onze Afrikaanse partners verscheept (zie grafiek rechtsboven). De toenemende lokale productie (bv. gips voor gipsverbanden) en een grotere beschikbaarheid op de lokale markt maakte onze Afrikaanse partners minder afhankelijk van import uit Europa. Een evolutie die de duurzaamheid groei van onze partners alleen maar ten goede komt.

Aankomst container met medisch en didactisch materiaal

3Een container met het gevraagde medische en didactische materiaal vertrok eind 2021 naar HVP Gatagara. In april 2022 kwam de container aan. Een nieuwe stap vooruit op het vlak van deskundige zorg voor dit orthopedisch centrum voor personen met een fysieke beperking in Rwanda!

Nieuwbouw ergotherapie

4In Butare (Rwanda) kan het psychiatrisch ziekenhuis haar patiënten voortaan ergotherapie aanbieden in optimale omstandigheden. De bouw van het ergotherapielokaal werd gerealiseerd dankzij de middelen die het psychiatrisch centrum zelf had ingezameld, aangevuld met de grote inzet van haar partnerschapsziekenhuis Ariadne in Lede en met de steun die men ontving van de Provincie Oost-Vlaanderen. Meer info via de QR-code.

Een ziekenwagen voor HVP Gatagara

3Het regionaal ziekenhuis van HVP Gatagara is op het vlak van (operatieve) orthopedie een nationaal referentieziekenhuis in Rwanda. Nochtans beschikte het HVP niet over een ziekenwagen, hoewel er dagelijks nood is aan transport. De kinderen en jongeren met misvormde voeten of benen kunnen immers niet zelfstandig naar Gatagara komen of nadien zelfstandig naar andere gespecialiseerde zorg trekken. Tot december 2022 maakte men gebruik van taxi's en openbaar vervoer. Dit was echt niet langer medisch verantwoord. De lokale overheid kon 70% van de kostprijs samenbrengen. De collega’s van BuBaO Sint-Idesbald zamelden via een subsidiedossier bij de Provincie West-Vlaanderen en eigen acties de resterende 30% in voor de aankoop van een ziekenwagen.

Nieuwe keuken

De lagere school voor kinderen met een verstandelijke beperking van HVP Gatagara – Gikondo in Rwanda (zie foto p. 29) heeft een nieuwe keuken. Met steun van de lokale overheid werd het gebouw gefinancierd en de Provincie Oost-Vlaanderen werd bereid gevonden om de Muvero-kookketels te financieren. Met deze keuken zal het verbruik van hout en houtskool sterk verminderd worden.

Partner in essentiële medicatie

Fracarita Belgium kwam in 2022 tussen in de aankoop van 342.568,22 euro aan medicatie (excl. transportkosten). Een deel daarvan werd door onze Afrikaanse partners betaald, voor een ander deel kwam de vzw via subsidies en donoren tussen, zoals onder andere Janssen Pharmaceutica (150.000 euro). Deze administratieve en logistieke ondersteuning van de vzw aan haar partnerziekenhuizen garandeert hen een correcte bevoorrading van kwaliteitsvolle medicatie aan scherpe prijzen (zie getuigenissen). Het helpt hen ook om deze medicatie toegankelijker te maken voor kwetsbare patiënten in Afrika. UCB Pharma schonk in 2022 opnieuw een grote hoeveelheid anti-epileptica medicatie, die we naar onze Afrikaanse partners konden verzenden. Het gaat om essentiële medicatie binnen onze voorzieningen met een totale waarde van ruim 165.000 euro.

Het werk van Fracarita Belgium aan de dienstverlening voor deze aankopen en verzendingen ervan en ook de schenkingen in natura zijn amper zichtbaar in de financiële omzet van de vzw, maar behoren zeker tot de ‘vruchten’ van het jaar 2022.

Veerle Foulon, decaan van de Faculteit Farmaceutische Wetenschappen aan de KU Leuven: “Onderzoek naar medicatieprocessen in Afrika is van groot belang, aangezien het de gezondheidszorg en het welzijn van duizenden mensen kan verbeteren. Het Afrikaanse Grote Merengebied kampt met verschillende uitdagingen op het gebied van toegang tot kwalitatieve medicijnen. Veelal krijgen de psychiatrische instellingen te maken met beperkte distributienetwerken, gebrek aan infrastructuur en hoge kosten."

"Door gericht onderzoek te verrichten naar de medicatieprocessen die hieraan gekoppeld worden, kunnen we knelpunten identificeren en meedenken aan mogelijke oplossingen om geneesmiddelen efficiënter te distribueren en toegankelijker te maken. Daar zet ik me als vrijwilliger bij Fracarita Belgium voor in, samen met enkele van mijn studenten. Dit zal de behandeling en opvolging van patiënten verbeteren, levens redden en het algemene welzijn verhogen. De verbetering van medicatieprocessen is een essentiële stap naar een rechtvaardige, gelijkwaardige gezondheidszorg voor elke psychiatrische patiënt. Daar geloof ik in en wil ik mijn expertise aan bijdragen.”

Veerle Foulon

"De verbetering van medicatieprocessen is een essentiële stap naar een rechtvaardige, gelijkwaardige gezondheidszorg voor elke psychiatrische patiënt. Daar geloof ik in en wil ik mijn expertise aan bijdragen.”

Alphonsine Murekeyiteto, apotheker in NPH Caraes Ndera (Rwanda), Master of Science in Gezondheidseconomie & Farmaco-economie:

"Psychotrope medicatie is essentieel bij de behandeling van psychiatrische patiënten in het Neuropsychiatrisch Ziekenhuis Caraes Ndera. Helaas hebben we in Rwanda, en bij uitbreiding in het Afrikaanse Grote Merengebied, momenteel nog te maken met problemen bij het verkrijgen van psychotrope medicijnen. Een van deze uitdagingen is voorraadzekerheid. Veel gezondheidscentra en apotheken hebben moeite om psychotrope medicatie te vinden op de lokale markt. Dit kan leiden tot onderbrekingen in de behandeling, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid van patiënten. Door samen te werken met Fracarita Belgium kunnen we ervoor zorgen dat er een constante voorraad medicatie beschikbaar is voor onze patiënten, waardoor de continuïteit van de behandeling gewaarborgd wordt."

"Een ander aspect dat van cruciaal belang is, is de betrouwbaarheid van de kwaliteit van de medicatie. Fracarita Belgium werkt samen met gerenommeerde

farmaceutische bedrijven en gecertificeerde leveranciers, en zorgt ervoor dat de medicatie die onze patiënten ontvangen van goede kwaliteit en veilig voor gebruik is."

"Ook de prijs speelt een belangrijke rol. Veel patiënten in Afrika hebben beperkte financiële middelen en kunnen zich geen dure geneesmiddelen veroorloven. Fracarita Belgium helpt ons bij het verkrijgen van medicatie tegen redelijke prijzen. Dit stelt patiënten in staat om toegang te krijgen tot effectieve behandelingen zonder zich al te grote zorgen te hoeven maken over de financiële consequenties. We doen in Rwanda ook een beroep op de mutualiteiten, die voor sommige medicaties tot 90% van de kostprijs tussenkomen."

"Tot slot is medicatie-afbouw en nazorg een belangrijk aspect van de gezondheidszorg, omdat het helpt om de afhankelijkheid van medicatie te verminderen en de gezondheid op de lange termijn te bevorderen. We zijn ons bewust van de potentiële bijwerkingen en risico's van langdurig medicijngebruik en streven ernaar om patiënten te ondersteunen bij een geleidelijke en veilige afbouw van medicatie wanneer dit medisch verantwoord is."

"Voor de aankoop van medicatie laten we ons begeleiden door Fracarita Belgium. Zo kunnen we aankopen op de internationale markt en is er voorraadzekerheid. Bovendien kunnen we rekenen op betrouwbare kwaliteit aan een betaalbare prijs."

-

Alphonsine Murekeyiteto

Acties in België

Fracarita Belgium engageert zich niet alleen in de partnerlanden, maar heeft ook een werking in België met drie duidelijke doelstellingen:

Sensibilisatie

De ngo wil mensen in België sensibiliseren rond de thema’s waarvoor we ons in de partnerlanden inzetten. Wat betekent het om te leven met een beperking in het globale Zuiden? Welk leven leidt een persoon met een mentale aandoening en zijn familie zonder een goede behandeling? Welke perspectieven hebben kinderen en jongeren zonder degelijke opleiding?

Educatie

Tegelijk zet Fracarita Belgium gerichte activiteiten op voor educatie die aantonen welke antwoorden de ngo met haar partners op deze problematiek geeft.

Solidariteit

Fracarita Belgium wil ook aanzetten tot daadwerkelijke solidariteit met projecten voor onze gelijkaardige doelgroepen bij de partners. Jaarlijks worden door vrijwilligers verschillende acties op touw gezet ten voordele van deze projecten.

5Leerlingen van Basisschool Sint-Paulus Drongen lopen zich warm ten voordele van de Zuidactie. De leerlingen lieten zich hierbij sponsoren via ons nieuw actieplatform. Vrijwilligers, scholen, voorzieningen, verenigingen en sympathisanten kunnen online acties lanceren voor onze partners in het Zuiden. Bijvoorbeeld een sponsorloop, wafelverkoop, lesmarathon, … ten voordele van de Zuidactie of een ander project van de NGO. Scan de QR-code om zelf een actie te registreren of een kijkje te nemen!

Bevoorrechte partner

De vzw Organisatie Broeders van Liefde en ASBL Œuvres des Frères de la Charité beheren een honderdtal scholen, instellingen, centra, ziekenhuizen en rusthuizen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Op basis van een duidelijke engagementsverklaring met kritische doelstellingen en een eigen spiritualiteit hierrond gaan beide organisaties jaarlijks samen op weg. www.broedersvanliefde.be

ZUIDACTIE

Zuidactie

Wat?

Jaarlijkse campagne

Concept?

“Toon je solidair met de Zuidpartners”

Waar?

In de Belgische scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde, maar ook ruimer

Door wie?

Personeelsleden, leerlingen, patiënten, cliënten en andere donoren

Waarvoor?

Concreet door Fracarita Belgium ondersteunde projecten in partnerlanden

Meer info?

www.zuidactie.be en www.zuidactie2022.org

ZUIDACTIE 2022: GIRLS@SCHOOL!

Tijdens de Zuidactiecampagne lieten we onze achterban kennis maken met de zeventienjarige Suzana uit Tanzania (zie ook p. 18). Zij droomt ervan om tv-journalist te worden. Maar toen ze haar lagere school net had beëindigd, viel haar droom plots in duizend stukken uit elkaar. De ziekte van haar vader bracht het gezin financieel in de problemen. Haar ouders konden haar schoolkosten niet langer betalen.

Dankzij de hulp van het Maendeleo Jeugdcentrum van de Broeders van Liefde in Kigoma kon Suzana haar studies, na een jaar onderbreking, toch verderzetten. Haar droom is weer springlevend!

Heel wat meisjes in Tanzania moeten net als Suzana vroegtijdig de schoolbanken verlaten. De redenen zijn uiteenlopend: de tocht naar school is onveilig, maandverbanden zijn te duur dus blijven meisjes thuis tijdens hun regels, ze gaan uit werken om brood op de plank te krijgen voor hun gezin, ze worden als

kind uitgehuwelijkt, of worden ongewenst zwanger. Het jeugdcentrum van de Broeders van Liefde strijdt op meerdere fronten om meisjes toch de kans te geven naar school te gaan: het biedt counseling, studiebegeleiding, materiële of financiële steun en ouders worden gesensibiliseerd.

Op 8 februari namen 170 lokale promotoren deel aan een online – en dus coronaproof - startmoment van de nieuwe Zuidactie “Girls@School”, gevolgd door 4 online workshops.

De eerste post-corona editie van de Zuidactie bracht een mooi eindbedrag op van € 122.504,72.

De eerste post-corona editie van de Zuidactie bracht een mooi eindbedrag op van € 122.504,72. Het gros van de ingezamelde middelen wordt nu gebruikt om het Maendeleo Jeugdcentrum te ondersteunen in haar strijd om de onderwijsobstakels voor meisjes weg te nemen en zo veel mogelijk onder hen terug naar de schoolbanken te loodsen.

Benieuwd naar de campagnefilm? Scan de QR-code met je smartphone!

GIRL POWER PROJECTEN IN DE KIJKER

Opleidingen kokkin en naaister

Meisjes die jaren geleden de school gedwongen moesten verlaten, krijgen via het Wasichana programma de kans om zich via een kort opleidingsprogramma bij te scholen tot kokkin of naaister. Daarna leert Maendeleo hen hoe ze een eigen zaak (naaiatelier, eetkraampje,…) of kleine coöperatie kunnen opstarten en rendabel houden. Lees er meer over op p. 20.

Toch naar school dankzij herbruikbare maandverbanden

Om het aantal meisjes terug te dringen dat de schoolbanken verlaat tijdens hun menstruatie, startte het Maendeleo jeugdcentrum het “Pads4School” project op. Oud-cursisisten van het Wasichana programma worden daarbij opgeleid om herbruikbare maandverbanden te maken die aan een betaalbare prijs worden verkocht aan kwetsbare meisjes in Kigoma. Zo kunnen meisjes die zich geen wegwerpverbanden kunnen veroorloven toch naar school blijven gaan en worden extra inkomsten gecreëerd voor de dames van het Wasichana project.

6Esther (campagnefilm) met haar geboortecertificaat waarmee ze zich eindelijk kon inschrijven op school

ZUIDACTIE-ACTIVITEITEN IN VOORZIENINGEN & SCHOLEN

ZUIDACTIE Zuidreis en Inleefreis

Het laatste coronajaar 2022 was er opnieuw eentje zonder onze jaarlijkse Zuidreis en Inleefreis Maendeleo voor medewerkers en leerlingen van de Broeders van Liefde. Veel ontgoocheling en veel begrip tegelijk.

Maar men bleef niet bij de pakken neer zitten. In nood kent men zijn vrienden. Zowel de oud-Zuidreizigerswerking “Assante”, als de oud-Inleefreizigerswerking “Warafiki” zochten en vonden binnen de moeilijke omstandigheden toch kansen om solidaire acties op te zetten voor de Afrikaanse partners.

Assante (oud-Zuidreizigers) in de kijker

5Ontmoetingsdag Assante met info-uitwisseling en netwerking

Warafiki (oud-Inleefreizigers) in de kijker

5Assante bier- en kalenderverkoop

4Nieuwe website www.zuidreis.be

5Enthousiaste gezichten na een online event over Maendeleo

5Nieuwe website www.inleefreis.be

ZUIDACTIE Partnerschappen 

Een tiental partnerschappen

Wat? Uniek samenwerkingsverband tussen België en partnerlanden

Concept? “Wissel uit, versterk en inspireer”

Voor wie? Centra voor geestelijke gezondheidszorg

Aantal? Een 10-tal voorzieningen in België + evenveel in Afrika

Doel? Capaciteitsversterking in partnerlanden en sensibilisatie in België

In 2022 werkten een 10-tal instellingen voor geestelijke gezondheidszorg die in België verbonden zijn met de Broeders van Liefde, elk hun partnerschap verder uit met een specifiek project in dezelfde sector in partnerlanden in Afrika. Het partnerschap is een concept waarbij raad en daad wordt uitgewisseld.

Comités

In de instellingen zijn comités die deze werking vorm geven en concrete acties uitwerken. Dit zowel via sensibilisatie en educatie in België als door effectieve ondersteuning van de instellingen in partnerlanden.

Ondersteuning

De ondersteuning bestaat zowel uit vorming, begeleiding en praktische steun als uit concrete financiële hulp. Deze middelen worden gebruikt om de projecten in partnerlanden verder uit te bouwen, opleiding van personeel mogelijk te maken en patiënten beter te begeleiden.

Bezoek Zorggroep Multiversum aan Burundese partner CNPK

Een delegatie van Zorggroep Multiversum uit Boechout, bestaande uit algemeen directeur Els Vanheusden, Steven Simons van de Dienst Zinzorg en Pastoraal en Caroline Van Neste van de Dienst communicatie, bracht in oktober 2022 een bezoek aan het Neuropsychiatrisch Centrum Kamenge (CNPK) in Bujumbura, Burundi. De bedoeling was persoonlijk kennis te maken met de medewerkers van de zusterinstelling en na te gaan wat de grootste noden zijn. Dat blijkt vooral op het vlak van verslaving te zijn. Sindsdien is er regelmatig contact met het CNPK en is er een actieplan opgesteld. Met allerlei acties wordt er ook geld ingezameld voor de Burundese collega’s.

6Delegatie van Zorggroep Multiversum uit Boechout op bezoek bij partnerorganisatie CNPK in Burundi

3HVP Gatagara, Rwanda: centrum voor personen met een fysieke en motorische beperking

Management

Voorzitter: Veron Raes

Afgevaardigd beheerder: Luc Lemmens

Secretaris-penningmeester: Frans Van Hoorde

Luc Van Dyck

Louis Verschueren (†)

René Van Tichelt

Lucas Maes

Aimé Peirsman

Directeur: Jan Decoene

Leden kernteam: Benjamin Nyssen, Elisa Vanlerberghe, Joost Van Heesvelde

Andere teamleden: Bruno De Wever, Frank Verhoeven, Jonas Scherrens, Krist De Mol, Norbert Niyonzima, Rik De Coninck en Rudy Vaernewyck

Vaste vrijwilligers: André Ornelis, Eddy De Graeve, Kris Demeter, Kristien Segers, Marc Tilleman, Marc Van der Veken, Marc Willems, Nicolas Vandeweerd, René Ooms, Roland De Bruyne, Veronique Coppin

Integriteit en professionaliteit

Basiswaarden binnen onze werking

In 2018 werd het Integriteitscharter van Alexander De Croo, toenmalig Belgisch Minister van Ontwikkelingssamenwerking, voor de sector ingevoerd. Fracarita Belgium integreerde dit vervolgens geheel in haar werking en stelde een eigen integriteitsbeleid op, dat gevalideerd werd door het bestuursorgaan. Alle medewerkers en vaste vrijwilligers van Fracarita Belgium ondertekenden dit integriteitsbeleid. Een contactpersoon Integriteit werd aangesteld voor het aanpakken en afhandelen van integriteitskwesties. Meer info over dit beleid vindt u op onze website. In 2022 werden geen gevallen van mogelijke schendingen van het integriteitsbeleid gemeld. De officiële procedure werd bijgevolg geen enkele keer in gang gezet.

Transparantie

Fracarita Belgium kreeg eind 2021 na een grondige screening het keurmerk Ethische Fondsenwerving en werd als lid opgenomen in de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving. Dit waarborgt de morele kwaliteit en de transparantie van onze werking. Dit biedt iedereen die zich inzet voor onze partners de garantie dat de ingezamelde middelen op een juiste en transparante manier worden besteed. Schenkers, vrijwilligers en personeelsleden worden tenminste jaarlijks op de hoogte gebracht wat met de verworven fondsen gedaan werd. Dat gebeurt via onze mailings, website, Facebookpagina en publicaties.

 www.vef-aerf.be

Bestuurs- orgaan

Algemene Vergadering

Samenwerking en partners

Fracarita Belgium is lid van:

Groep Broeders van Liefde

De Groep Broeders van Liefde in België overkoepelt vzw’s verbonden aan de Broeders van Liefde in België. Het gaat om initiatieven in zorg, welzijn, onderwijs en sociale economie. Maar ook om de afzonderlijke juridische entiteiten die deze omkaderen. Daarnaast zijn er ook de aparte initiatieven van de congregatie Broeders van Liefde in ons land. De vzw Fracarita Belgium vindt haar plaats en bezieling in deze Groep, als specifieke vzw opgericht voor internationale solidariteit in en vanuit ons land.

Vereniging

voor Ethiek in de Fondsenwerving

Fracarita Belgium kreeg in 2021, na een screening, het keurmerk Ethische Fondsenwerving en werd als lid opgenomen in de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (www.vef-aerf.be). Dit waarborgt de morele kwaliteit en de transparantie van onze werking. Dit biedt de donateur en iedereen die zich inzet voor onze projecten de garantie dat de ingezamelde middelen op een juiste en transparante manier worden besteed. De erkenning wordt elk jaar hernieuwd na een jaarlijkse screening. Zie ook p. 41.

NGO Federatie

Dit is de Vlaamse federatie van ngo’s voor internationale samenwerking. Fracarita Belgium is geassocieerd lid van deze organisatie. De federatie behartigt onze belangen bij verschillende overheden en ondersteunt ons in de organisatorische uitdagingen en in ons streven naar kwaliteit.

Be-Cause Health

Be-Cause Health is een informeel en pluralistisch platform dat openstaat voor actoren die zich inzetten voor het recht op gezondheid voor iedereen. De hoofddoelstelling is het wereldwijd toegankelijk maken van kwalitatieve gezondheidszorg. Fracarita Belgium is lid van dit platform en

een medewerker is voorzitter van de werkgroep "Researchers in Global Health".

Memisa

Fracarita Belgium is vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering van Memisa, de Belgische ngo voor internationale samenwerking die ijvert voor kwalitatieve basisgezondheidszorg in lage inkomenslanden. We werken met hen samen op het vlak van geestelijke gezondheidszorg.

Pegasus

Pegasus is het sociaal secretariaat voor medewerkers overzee.

Gemeentelijke

Raden

voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS)

Heel wat Vlaamse steden en gemeenten hebben een eigen raad voor internationale samenwerking. In enkele van deze raden zetelen ook vertegenwoordigers (medewerkers of vrijwilligers) van Fracarita Belgium en in andere dienen lokale vrijwilligers subsidiedossiers in. Dit is onder andere het geval in Aalter, Balen-Olmen, Brecht, Bierbeek, Dilbeek, Evergem, Geel, Gent, Ham, Hoogstraten, Lede, Lommel, Lummen, Maldegem, Mol, Leopoldsburg, Oudenaarde, Ravels, Sint-Martens-Latem, Stabroek, Staden, Tienen, Wichelen en Zwevegem.

Perspective 2030

Fracarita Belgium is lid van het samenwerkingsverband Perspective 2030, dat erop toeziet dat de engagementen worden nageleefd om bij te dragen aan de realisatie van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.

Present

Present ondersteunt onze ngo inzake vrijwilligerswerk.

Fracarita Belgium wenst al haar partners te bedanken. Dit zijn onder meer:

Belgische Regio Broeders van Liefde

De Belgische Regio van de Broeders van Liefde was de initiatiefnemer van de vzw Fracarita Belgium (oorspronkelijk Caraes) en is haar belangrijkste structurele partner sinds haar oprichting. De Belgische regio van de congregatie brengt een fundamenteel deel van de middelen in. Dat zorgt ervoor dat de goede werking van de ngo gegarandeerd wordt en een zo maximaal aandeel van de ingezamelde giften naar de partners gaat.

vzw Organisatie Broeders van Liefde

Een bevoorrechte partner van Fracarita Belgium is de vzw Organisatie Broeders van Liefde. Zij beheert een honderdtal

scholen, instellingen, centra, ziekenhuizen en rusthuizen van de Broeders van Liefde in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Er wordt samengewerkt rond fondsenwerving, sensibilisatie en educatie (vnl. Zuidactie, zie p. 34), maar ook rond capaciteitsversterking via de partnerschappen (zie p. 38).

Directie-Generaal

Ontwikkelingssamenwerking (DGD)

De Belgische overheid is onrechtstreeks een partner van Fracarita Belgium in de capaciteitsversterking van een aantal initiatieven in de geestelijke gezondheidszorg en ortho(ped) agogische zorg in het Afrikaanse Grote Merengebied. Hiervoor wordt samengewerkt met programma’s van Artsen

zonder Vakantie, Licht voor de Wereld en Humanity and Inclusion (het vroegere Handicap International).

Provincies

Zowel de provincie Oost- als West-Vlaanderen zijn reeds jaren betrokken bij ons werk in de partnerlanden. WestVlaanderen rond punctuele projecten, Oost-Vlaanderen vooral met steun binnen het regiobeleid dat ze voeren in Rwanda, maar ook rond projecten met een draagvlak in de provincie.

Vierde Pijlers

Fracarita Belgium vormt met drie Belgische vierdepijlerorganisaties het samenwerkingsverband “Kitumo”. De vier partners werken samen op het vlak van geestelijke gezondheidszorg en ortho(ped)agogische zorg in het Afrikaanse Grote Merengebied. Daarnaast is er een samenwerkingsverband met Rainbow4Kids.

• Licht in het Duister

Deze vzw biedt hulp aan blinden in Rwanda.

• Les Amis de Gatagara

Een vzw die het Home de la Vierge des Pauvres (HVP) in Gatagara (Rwanda) ondersteunt.

• Umoja

Een vzw die het Centre pour Handicapés Physique

« Shirika La Umoja » in Goma (DR Congo) ondersteunt.

• Rainbow4Kids

Fracarita Belgium werkt samen met Rainbow4Kids voor de ondersteuning van de Ukunda scholen in Kenia.

Ngo’s

Artsen Zonder Vakantie - Op Gelijke Voet

Hun zendingen combineren daadwerkelijke hulp (consultaties, operaties) met vorming van het lokaal personeel (via een traject van capaciteitsversterking). Er wordt, met financiering door de Belgische overheid, samengewerkt ter ondersteuning van geestelijke gezondheidszorg in Bukavu (DR Congo) en Burundi. Deze samenwerking werd verlengd voor de periode 20222026. Hun zendingen naar het HVP Gatagara in Rwanda werden overgedragen naar de Nederlandse organisatie Op Gelijke Voet, die een soortgelijke doelstelling en manier van werken heeft als AzV.

Licht voor de Wereld

Begin 2017 startte een gezamenlijk programma ter ondersteuning van de blindenschool in Rwamagana (Rwanda), gefinancierd door de Belgische overheid (DGD). Deze samenwerking werd verlengd voor de periode 2022-2026.

Handicap International

Fracarita Belgium is via het HVP Gatagara een strategische partner in het door de Belgische overheid gefinancierd programma van Handicap International voor ontwikkeling van functionele rehabilitatie van personen met een beperking in Rwanda. Voor de periode 2022-2026 is dat nog in beperkte mate het geval.

Wereldmissiehulp

Scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde in Vlaanderen kunnen een rode kledingcontainer van Wereldmissiehulp plaatsen. Met de opbrengst uit de verkoop van de ingezamelde kledij wordt onze Zuidactie gesteund.

Stichtingen

Fondation d'Harcourt

Met deze Zwitserse organisatie werken we sinds begin 2018 samen binnen een meerjarenprogramma in het Grote Merengebied ter verbetering van de kwaliteit van zorg. Er wordt vooral gefocust op het coachen van de psychiatrisch verpleegkundigen. In het kader van de coronapandemie werd ook concrete steun verleend inzake preventie en bescherming van de medewerkers. Ook deze samenwerking is voor 2022 tot 2024 verlengd met een verderzetting van het coaching-programma, maar met een extra luik rond de verbetering van de ambulante (na)zorg om het aantal patiënten dat hervalt en opnieuw gehospitaliseerd moet worden, terug te dringen.

Onderwijs

In beperkte mate bieden we studenten de gelegenheid om in het kader van hun studies of eindwerk stage te lopen bij één van onze lokale partners. In 2022 konden slechte enkele van de geplande stages, omwille van de coronapandemie, doorgaan. Vanaf 2023 wordt die draad opnieuw opgenomen.

Bedrijven

UCB Biopharma

Met deze onderneming werken we samen op het vlak van epilepsie: sensibilisatie, opleiding van artsen en gezondheidswerkers (neurologie) en natuurlijk ook de behandeling van personen die leven met epilepsie via onze centra in Ndera (Rwanda) en Lubumbashi (DR Congo) en via mobiele teams (Lubumbashi). Er is ook een donatie van het anti-epilepticum Keppra. Dit programma verloopt via de Koning Boudewijnstichting en liep eind 2022 af. De donatie van Keppra werd nog met één jaar verlengd.

Janssen Pharmaceutica – Johnson&Johnson

Sinds vele jaren is er een belangrijke samenwerking met deze farmaceutische firma. De jaarlijkse donatie van psychotrope geneesmiddelen werd vervangen door een bedrag van 150.000 euro dat vrij besteed kan worden aan psychotrope medicatie ten behoeve van onze Afrikaanse partnerziekenhuizen. Verder stelt men een budget ter beschikking ter ondersteuning van de opleiding en vorming van lokaal personeel. Deze samenwerking loopt van 2022 tot 2024.

Andere partners en donoren

Fracarita Belgium kan naast de samenwerking met deze structurele partners ook rekenen op de giften en steun van private schenkers, bedrijven, serviceclubs en andere sympathisanten. Ook de vele vrijwilligers die actie ondernemen voor de partners zijn we natuurlijk zeer dankbaar voor hun inzet.

5 School voor blinden en slechtzienden, Rwamagana, Rwanda

Financieel verslag

Uitgaven: € 1.810.806,59

Opbrengsten: € 1.810.253,00

Resultaat: - € 553,59

Evolutie van de giften met fiscaal attest (2019 - 2022)

5 School voor blinden en slechtzienden, Rwamagana, Rwanda

Opbrengsten

De vzw kon in 2022 weer rekenen op heel wat giften en subsidies. Zo’n 64% van de inkomsten kwam binnen via private giften en giften van stichtingen, bedrijven en andere inkomsten. Daarnaast was er zoals steeds een substantiële bijdrage van de Belgische Sint-Vincentius Regio van de Broeders van Liefde (18%) en werden subsidies ontvangen vanwege federale, gewestelijke, provinciale en gemeentelijke overheden (18%).

Opbrengsten 2022 Giften € 1.018.788,80 Bijdrage Private Stichtingen Broeders van Liefde € 330.000,00

€ 330.419,56

Bijdrage Private Stichtingen BvL (18%)

Subsidies (18%)

Giften (57%)

Diversen (7%)

Uitgaven

€ 131.044,64

Ondersteuning aan onze partners in het Zuiden + sensibilisatie en educatie in België (82%)

Management en fondsenwerving (18%)

Hoe hebben we de middelen in 2022 besteed? Het overgrote deel van onze uitgaven zijn rechtstreeks verbonden aan de doelstellingen van de ngo op het vlak van ondersteuning van onze partners in het Zuiden en op het vlak van sensibilisatie en educatie in België. Daarnaast waren er ook uitgaven voor fondsenwerving en de beheerskosten. Deze laatste zijn kosten voor de goede opvolging van de projecten, voor rapportages en evaluaties en ook een klein deel daarvan wordt gebruikt voor administratie (boekhouding, controle door de bedrijfsrevisor, bankkosten, verwerking fiscale attesten …). Die uitgaven garanderen een efficiënte en transparante besteding van alle middelen.

Uitgaven 2022

Ondersteuning aan onze partners in het Zuiden + sensibilisatie en educatie in België

€ 1.477.242,89

Management en fondsenwerving € 333.563,70

€ 1.810.806,59

Balans en resultatenrekening

Fracarita Belgium vzw

Geconsolideerde balans op 31/12/2022

Fondsen van de vereniging

overgedragen resultaat (+)(-) Totaal vaste activa Totaal eigen vermogen

Totaal vlottende activa

Geconsolideerde resultatenrekening boekjaar 2022

Resultaatverwerking

De jaarrekening afgesloten per 31/12/2022 werd, conform de wettelijke normen en standaarden, gecontroleerd door de bedrijfscommissaris, Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door dhr. Jo Van Baelen. Het waar en getrouw beeld van deze jaarrekening werd bevestigd door een oordeel zonder voorbehoud.

Correspondentieadres en kantoren: Jozef Guislainstraat 43

9000 Gent

 +32 (0)9 398 70 50

Maatschappelijke zetel: Stropstraat 119

9000 Gent

 info@fracarita.broedersvanliefde.be

 www.fracarita-belgium.org

 www.zuidactie.be www.facebook.com/fracaritabelgium

IBAN: BE51 4459 6281 2162

BIC: KREDBEBB

U ontvangt een fiscaal attest voor giften vanaf € 40.

Ondernemingsnummer en btw-nummer: 0409.096.015

5Kleuterschool Maman Andrea in Ndera, Rwanda