ISDIN SUPERIOR Guía Familias GALL

NIVEL SUPERIOR

Guía didáctica para familias

Estes contidos didácticos foron elaborados por un equipo de pedagogos e revisados pola dermatóloga Dra. Asunción Vicente do Hospital Maternoinfantil de Sant Joan de Déu de Barcelona.

NIVEL SUPERIOR

Contidos AS PERSOAS E A SAÚDE · Identificación e xustificación de hábitos de hixiene, de descanso, de exercicio físico e de alimentación variada e equilibrada para unha vida saudable. Identificación de mensaxes e prácticas que non favorecen o bo desenvolvemento persoal e da saúde.

Criterios de avaliación: · Valorar positivamente a práctica de determinados hábitos asociados á hixiene, a alimentación, o exercicio físico e o descanso que é recomendable manter e, ao mesmo tempo, discernir as actividades que prexudican a saúde.

Conexións con outras áreas: · Comprensión e produción de mensaxes orais, escritas e audiovisuais. · Aplicación de hábitos de saúde e hixiene.

Material didáctico O material específico desenvolto por ISDIN para o nivel superior (alumnos/as de entre 9 e 11 anos) consta dos seguintes elementos: - Un vídeo introdutivo que resume os principais contidos do proxecto:

Guía didáctica para familias

- Para os alumnos/as de 6.º, o material inclúe o Kahoot! «Sol, pel e fotoprotección» e a actividade «Que sabemos sobre fotoprotección?», que pretende agrupar e mostrar todos os coñecementos adquiridos ao longo do proxecto de fotoprotección levado a cabo durante os cursos de 3.º de EI a 6.º de EP. Para poñer en marcha estas actividades contades con esta guía didáctica que inclúe as pautas e suxestións necesarias. Pola súa banda, os alumnos dispoñen dun caderno do investigador no que atoparán as tarefas necesarias para desenvolver todas as actividades (pódese descargar en formato PDF en www.isdinsunlab.com.

Diploma de expertos en fotoprotección Unha vez finalizadas todas as actividades, propoñemos que cada alumno/a leve a casa o diploma de experto en fotoprotección. Con isto, buscamos facer partícipe á súa familia para que, desta forma, asuma o compromiso de seguir hábitos saudables no futuro.

Propónselles que colguen o diploma nun lugar visible da casa (neveira, porta principal…). O diploma atópase na área privada de www.isdinsunlab.com.

Para finalizar e para asegurar que se asimilan os conceptos e se segue aprendendo sobre fotoprotección, propoñémosvos que animedes o alumnado a probar os xogos incluídos en www.isdinsunlab.com. Desta forma, aprenderán mentres se divirten.

ORIENTACIÓNS ESTRATÉXICAS PARA IMPLEMENTAR O PROGRAMA As actividades propuxéronse para desenvolvelas nos cursos 4.º, 5.º e 6.º de Educación Primaria.

Os tres cursos comparten o recurso do vídeo. A partir del, expóñense dúas actividades para cada curso, unha en papel e a outra no taboleiro dixital ou pantalla táctil.

- O sol - O sol e os seus beneficios - O sol e os seus riscos - A pel

PROGRAMACIÓN TEMPORAL As actividades de cada curso están previstas para desenvolverse en dúas sesións duns corenta minutos aproximadamente.

- A pel e a exposición ao sol: consecuencias - Medidas de fotoprotección imprescindibles - Dúas actividades para cada curso vinculadas ao vídeo onde, a través dunha linguaxe moi visual, se procura reforzar e asentar os coñecementos adquiridos no vídeo.

- Para os alumnos/as de 4.º, o material inclúe o experimento grupal «A pel ten memoria» e o xogo en liña «Verdadeiro ou falso?»

- Para os alumnos/as de 5.º, o material inclúe a actividade grupal «A incidencia da radiación» e o xogo en liña «Completa as frases».

SUXESTIÓNS DIDÁCTICAS E DESENVOLVEMENTO DO MATERIAL Coas actividades que levaremos a cabo nos tres cursos deste nivel quérese fomentar no alumno/a a reflexión, a análise crítica e a procura de solucións e impulsar a adquisición de hábitos saudables dende un enfoque divertido e estimulante.

NIVEL SUPERIOR

O experimento require a realización dunhas fichas que os alumnos/as atoparán no caderno do investigador, onde:

Guía didáctica para familias

Unha vez completada a ficha 1, é o momento de que lles transmitades en que vai consistir o experimento que detallamos nesta guía.

• Parten dos seus coñecementos e relaciónanos con futuras aprendizaxes (ficha 1) • Plasman as súas hipóteses e planifican a aprendizaxe (ficha 2)

Ficha 2 - Hipóteses

• Levan a cabo o experimento a través dunha serie de pasos e reflexionan sobre os novos contidos (ficha 3)

Nesta ficha deberán responder a unha pregunta, adiantándose ao que van aprender nesta actividade.

• Por último, avalían o seu propio proceso de aprendizaxe (ficha 4)

Con esta ficha pretendemos que comecen a crear as súas propias hipóteses de traballo e fomentar a reflexión previa ao desenvolvemento da actividade, facilitando así a aprendizaxe autónoma. Esta maneira de traballar forma parte da competencia «Aprender a Aprender», xa que os alumnos/as comezan tomando consciencia das súas propias capacidades fronte á tarefa proposta.

Ademais, é importante anotar que a transferencia e asociación de coñecementos a outros contextos facilita a súa aprendizaxe e asimilación a longo prazo.

Resultados de aprendizaxe Ao final das actividades, os alumnos/as serán capaces de: a) Seguir de forma correcta as instrucións para a realización da actividade. b) Establecer hipóteses para tratar de responder ás preguntas expostas. c) Utilizar os resultados obtidos para a súa argumentación e a comprobación de hipóteses. d) Comprender a importancia de variables como a incidencia do sol na superficie da Terra ou a importancia de protexer a pel dos raios do sol.

Ficha 3 - Pasos Para o desenvolvemento desta actividade precísase: - Plastilina - Unha esponxa ou gomaespuma

e) Enumerar hábitos de fotoprotección. f) Coñecer cal é o fotoprotector máis adecuado para cada un deles.

MATERIAL EDUCATIVO 4.º EDUCACIÓN PRIMARIA Actividade «A pel ten memoria» Ficha 1 - Activa o que sabes Para comezar coa actividade, débese completar a ficha 1 «Activa o que sabes». Os alumnos partirán dos seus coñecementos previos e van poder profundar neles e amplialos.

A continuación, facilitámosvos as solucións da actividade 5 desta ficha: Pregunta 1 – A altitude é… Solución B Pregunta 2 – O movemento de translación provoca… Solución B

Os alumnos/as deberán marcar os dedos da man en plastilina e en gomaespuma ou unha esponxa; desta forma, e mediante un símil coa plastilina como protagonista, os alumnos entenderán que a pel ten memoria, polo que os danos e riscos aos que se someten as nosas células da pel van deixando unha pegada que a fai máis vulnerable a enfermidades e deterioracións. Por este motivo, é importante fotoprotexerse correctamente dende bebés.

Solucións A continuación, facilitámosvos as solucións da actividade 1 da ficha 3:

X

1 - A esponxa recupera a súa forma, pero a plastilina non xa que os meus dedos quedan marcados na superficie.

Pregunta 3 – Se o sol incide sobre a Terra… Solución C Pregunta 4 – O sol… Solución B

Ficha 4 - Conclusións

Pregunta 5 – A pel está formada por… Solución C

Finalizado o proceso de aprendizaxe, na ficha 4 poderán elaborar as súas conclusións, e avaliar o proceso e os resultados de aprendizaxe.

NIVEL SUPERIOR

Actividade «Verdadeiro ou falso?»

Solucións A continuación, facilitámosvos as solucións ás preguntas do xogo - Bota o fotoprotector na casa, xusto antes de saír - FALSO - Aplica pouca cantidade por todo o corpo - FALSO - Non esquezas as orellas, as mans, os pés e as zonas especialmente sensibles como o nariz, os beizos e as empeñas- VERDADERO - Unha soa aplicación protéxete durante todo o día - FALSO - Se está nubrado, non fai falta que fotoprotexas a túa pel - FALSO - Ten especial coidado cando esteas na montaña, cando haxa neve ou cando esteas na praia ou na piscina - VERDADEIRO

Guía didáctica para familias

MATERIAL EDUCATIVO 5.º EDUCACIÓN PRIMARIA Actividade «A incidencia da radiación» Ficha 1 - Activa o que sabes Para comezar coa actividade, os alumnos/as deberán completar a ficha 1 «Activa o que sabes». Os alumnos/as partirán dos seus coñecementos previos, e poderán profundar neles e amplialos.

As cuestións desta ficha 1 están expostas para que non só activen contidos aprendidos noutros cursos, senón tamén para presentar contidos novos, precisos para o desenvolvemento do experimento.

Solucións A continuación, facilitámosvos as solucións desta ficha:

- Tenta expoñerte ao sol entre as 12 do mediodía e as 4 da tarde xa que a radiación solar chega máis vertical e é máis intensa - FALSO

Día – Noite

- Se fai calor, bebe auga a miúdo- VERDADEIRO

Sol - Radiación solar

- Pon o fotoprotector todos os días do ano - VERDADEIRO

Pel – Derme, epiderme, hipoderma

- Hai cinco cousas que sempre debes levar para protexerte ben do sol: chapeu, lentes de sol, fotoprotector, camiseta e auga - VERDADEIRO

Clorofila – Fotosíntese

- Despois de estar exposto ao sol, a túa pel está moi seca. Rehidrátaa ben cun aftersun que, ademais, axudarache a refrescala - VERDADEIRO - A pel rexuvenece co sol - FALSO

Rotación – Translación

Norte – Sur Melanina – Bronceado Fotoprotector – Filtro solar Fototipo – Ton de pel Latitude – Altitude Ficha 2 - Hipótese Nesta ficha deberán responder a unha pregunta, adiantándose ao que van aprender nesta actividade.

Con esta ficha pretendemos que comecen a crear as súas propias hipóteses de traballo, fomentar a reflexión previa ao desenvolvemento da actividade e así facilitar a aprendizaxe autónoma. Esta maneira de traballar forma parte da competencia «Aprender a Aprender», xa que os alumnos/as comezan tomando consciencia das súas propias capacidades fronte á tarefa proposta.

NIVEL SUPERIOR

Guía didáctica para familias

Ficha 3 - Pasos

Actividade «Completa as frases»

Para o desenvolvemento desta actividade precísase:

Solucións

- Unha lanterna - Un folio - Un lapis

A continuación, facilitámosvos as solucións ás preguntas do xogo Bota o fotoprotector na casa – 30 minutos antes de saír de casa e coa pel ben seca.

Aplica a cantidade suficiente – por todo o corpo.

Lembra que unha soa aplicación – non te protexe todo o día.

Pon fotoprotector – todos os días do ano.

Ten especial coidado – cando esteas na montaña, na neve e na praia ou piscina.

Tenta evitar expoñerte ao sol – entre as 12 do mediodía e as 4 da tarde.

Nesta ficha os alumnos/as comprobarán cal das súas hipóteses expostas ao final da ficha 1 é certa.

Para iso, deberán iluminar de forma vertical cunha lanterna un folio a 30 cm de distancia e debuxar o contorno da luz da lanterna no folio. Mantendo a distancia deberase variar a incidencia da lanterna sobre o folio, inclinala, e debuxar de novo o contorno.

Compararanse ambas as superficies e responderase á pregunta que lles leva a concluír que a superficie é maior nos raios que chegan de forma máis oblicua; consecuentemente, ao ter que quentar máis superficie, a calor dispérsase e alcánzase menos temperatura.

30 cm

Ficha 4- Conclusións Solucións A continuación facilitámosvos as solucións desta ficha: Os raios do sol, ao incidir de forma vertical, quentan unha menor superficie, polo que a temperatura que alcanza esta superficie é maior.

Se fai calor – bebe auga a miúdo.

Hai cinco cousas que sempre debes levar para protexerte ben do sol: chapeu, lentes de sol, camiseta, auga e fotoprotector.

Despois de estar exposto ao sol – rehidrata a túa pel con aftersun.

NIVEL SUPERIOR

MATERIAL EDUCATIVO 6.º EDUCACIÓN PRIMARIA Actividade «Kahoot!»

Premede sobre a seguinte ligazón: https://play.kahoot.it/#/k/2db52626-200a-4d32-b412-582c6e48d7bf Se tedes conta en Kahoot!, entrade co voso nome de usuario e contrasinal.

Se non dispoñedes dunha conta, podedes participar igualmente. Non precisades dispoñer dunha conta en Kahoot! para poder participar.

Por que Kahoot!?

Kahoot! é unha plataforma de aprendizaxe gratuíta que traballa a partir de xogos co obxectivo de que os alumnos/as aprendan de maneira atractiva, entretida e inclusiva.

Trátase dunha plataforma que permite crear cuestionarios en formato test que os alumnos/ as deberán responder por equipos dende o seu propio dispositivo e nun tempo determinado.

Como se xoga?

Kahoot! traballa en dous perfís, o do mestre e o dos alumnos/as.

O mestre controla o seu perfil dende o seu ordenador ou tableta e exerce de coordinador.

Os alumnos/as actúan de participantes agrupados en equipos. Cada equipo precisa un ordenador ou tableta para participar.

Guía didáctica para familias

Solucións 1 - Por que precisamos o sol? Solución B 2 - O corpo produce vitamina D ao expoñerse ao sol. Para que serve a vitamina D? Solución C 3 - A que distancia da Terra se atopa o Sol? Solución D 4 - As plantas absorben a enerxía solar e realizan a fotosíntese. É necesario este proceso? Solución C 5 - Cantos tipos de raios ultravioleta existen? Solución B 6 - Que tipo de radiación ultravioleta chega á Terra? Solución D 7 - Cales son as capas da pel? Solución B 8 - Como se chama a protección natural do noso corpo fronte ás radiacións solares?

Solución A 9 - Quen son os responsables das queimaduras solares e da diminución de defensas?

Solución B 10 - Quen son os responsables do envellecemento da pel e das alerxias solares? Solución A 11 - Que é un fototipo? Solución D 12 - Cantos fototipos existen? Solución D 13 - Hai lugares onde a intensidade do sol se incrementa, onde debemos ter especial coidado? Solución C 14 - A que horas debemos evitar o sol porque a radiación é máis intensa? Solución A

Mecánica Ao premer sobre a ligazón poderedes elixir entre o modo «Classic» (clásico) ou o «Team mode» (modo equipo). Para xogar en grupo cos alumnos/as elixiremos o «Team mode».

Nese momento aparecerá na pantalla un código numérico de seis díxitos.

Os alumnos/as deben acceder dende os seus ordenadores ou tabletas a www.kahoot. com e inserir o código. Deberán poñer un nome ao seu equipo. Os equipos aparecerán na pantalla coordinadora a medida que se vaian rexistrando.

Unha vez que todos os equipos estean rexistrados, o mestre pode comezar o cuestionario.

O ordenador do mestre é o que presenta as preguntas, cada unha con catro posibles respostas. A pantalla do mestre compártese mediante un proxector ou un taboleiro dixital.

Os alumnos/as xestionan o seu perfil dende os ordenadores ou tabletas. No seu perfil verán catro iconas que representan as catro respostas mediante un código de cores.

Os alumnos/as deberán ler e escoller unha resposta nun tempo máximo de 20 segundos.

Ao rematar o cuestionario veremos os resultados dos equipos en forma de clasificación.

15 - Que é un fotoprotector? Solución A 16 - Debemos fotoprotexernos todos os días do ano? Solución D 17 - Que zonas do corpo son especialmente sensibles? Solución C 18 - Como podemos axudar á nosa pel a evitar queimaduras provocadas pola exposición solar? Solución B

NIVEL SUPERIOR

Actividade « Que sabemos sobre fotoprotección?»

O obxectivo desta actividade é plasmar nun mural todo o aprendido sobre o sol, a pel e a fotoprotección.

Os diferentes murais servirán para expoñer os coñecementos adquiridos ao longo dos anos de formación.

Realizarase un primeiro labor en clase para decidir os temas que se vaian traballar. Unha vez enumeradas todas as temáticas, asignarase unha temática a cada alumno co obxectivo de conseguir unha exposición lineal de todo o aprendido e asegurarnos de que todos os conceptos queden reflectidos.

A exposición pode servir para mostrar a temática ao resto de compañeiros, ao persoal do colexio que non recibiu a formación ou aos máis pequenos da escola..

Guía didáctica para familias