Sprout 07-2013 by MT MediaGroep

nr. 07 | september 2013 | â&#x201A;Ź 5,45

inspireert ondernemers

Challenger

Ondernemers die de wereld veranderen

AndrĂŠ Olde Hampsink CheapCargo

Verzekering

Schadeherstel wanneer het Ăş het best uitkomt. Het laatste wat u als ondernemer wilt, is dat uw bedrijf stil komt te liggen. Ook bij schade moeten de zaken gewoon door kunnen gaan. Nationale-Nederlanden helpt u daarbij. We komen voor schadeherstel langs wanneer het u het best uitkomt. Ook als dat â&#x20AC;&#x2122;s avonds of op zaterdag is. Zo kunt u zorgeloos verder met uw onderneming en kunnen de warme broodjes over de toonbank blijven gaan. Kijk voor meer informatie op nn.nl/zakelijk of vraag ernaar bij uw verzekeringsadviseur.

www.nn.nl/zakelijk

inhoud cover Vincent Boon

50 Challenger

en verder...

05 Editorial

06 Interactive wat Sprout nog meer doet

tegendraads, uitdagend, innovatief

07 Column Alexander Kraaij, Ecofont 08 Netwerk Delibugs 10 Pitch Smappit onder de loep 12 Gequoot Hubert Deitmers quote 14 Doorbraak Oger Lusink 15 De uitvinding Cavmi 16 Test Mercedes CLA 17 Vraag het arko Arko van Brakel

beantwoordt ondernemersvragen 38 Sprout Challengerday 2013

alles over het programma en de sprekers van Sprout Challengerday, 31 oktober 50 Column Herbert van Hoogdalem

18 de lijst Challengers zijn bevlogen, geloven heilig in hun idee, zijn bereid risico’s te nemen en doen alles anders dan hun concurrenten in de branche. Om deze vijftig uitdagende bedrijven kun je niet meer heen; ze hebben al flink wat marktaandeel weten weg te snoepen, of staan klaar om op korte termijn een stevige positie in te nemen.

24 succesgeheimen Wat maakt vervoerdersplatform CheapCargo, online reisbureau Travelbird en textielververij DyeCoo zo succesvol? Sprout vroeg de ondernemers het hemd van het lijf om ze tips te ontfutselen. “Een strakke strategie maakt dat je kansen mist, groei is onze enige echte focus.”

30 radicaal anders Een belangrijk kenmerk van een èchte challenger: de wereld niet accepteren zoals hij is. Het kan beter! Of het nu om een mobieltje, aardappels, advocatendiensten, supermarkt of journalistiek platform gaat, deze ondernemers draaien er hun hand niet voor om. Dat levert wel zo nu en dan sceptische reacties op...

september 2013

44 Hoe ik... leven na de dood geef Het gezegde ‘de één z’n dood is de ander z’n brood’ is letterlijk van toepassing op het werk van Ruud Verberne. Zijn bedrijf OrthoMetals haalt de metalen resten en implantaten op waar crematoria na crematies mee blijven zitten, en recyclet ze. Maar het tweefamiliebedrijf doet dat wel op een respectvolle - en vooral bijzondere manier. “Ik wilde niet worden zoals die leverancier in Duitsland die zijn knietjes en heupjes aan een schrootafnemer verkocht.” september 2013

Onderling bellen met al je collega’s 1500 minuten Telfort Collega’s Onderling

Alle prijzen exclusief btw. I.c.m. een 2-jarig Zakelijk OpMaat abonnement. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl/zakelijk

Elke maand

Huawei Ascend P6 200 min, 1000 MB en Collega’s Onderling Elke maand

29,telfort.nl/zakelijk

editorial

colofon Sprout is een uitgave van MT MediaGroep. Sprout verschijnt 9 keer per jaar en is dé inspiratiebron voor meer dan 200.000 ondernemers met groeiambitie. Een abonnement op Sprout is GRATIS voor ondernemers met minimaal vijf werknemers. Je betaalt alleen eenmalig € 39 inschrijfkosten (incl. btw). Wil je meer info over een abonnement, ga dan naar www.sprout.nl/ abonneren. Wil je Sprout niet meer ontvangen of een wijziging doorgeven? Surf naar www.sprout.nl en log in met je e-mailadres. Op jouw persoonlijke pagina kun je wijzigen doorgeven of je abonnement stopzetten. redactie redactie@sprout.nl, @sprout_nl Hoofdredacteur Ewald Smits Chef redactie Karin Husslage Eindredactie Anouk Eigenraam Redactie Philip Bueters, Remy Ludo Gieling (video), Eric van den Outenaar Medewerkers Miloe van Beek, Arko van Brakel, Hubert Deitmers, Bas van Essen, Herbert van Hoogdalem, Alexander Kraaij, Eefje Rammeloo, Rob Roelofs, Lotte Schuurman, Stefan Tibben, Koos de Wilt Artdirector Nicoline Caris Vormgeving colorscan bv, Voorhout - www.colorscan.nl Fotografie Vincent Boon, Peter Arno Broer, Maartje Geels, Vincent van den Hoogen, Gerritjan Huinink, Wouter Went, Sebastiaan Westerweel Sales sales@sprout.nl, 020 - 262 07 00 Marjolein de Bruijn, Maarten de Haan, Silvana Naipal, Sharief Niamut, Stefan Smit, Erik Touwslager, Wilma Wijdoogen Marketing marketing@sprout.nl, 020 - 262 07 25 José van den Haak, Boris Scheepers, Florien Smits (online), Stefanie Zuidberg Uitgever Berend Jan Veldkamp Druk Roto Smeets Weert PRIVACY STATEMENT MT MediaGroep BV, uitgever van Sprout, legt van haar abonnees en klanten in het kader van haar dienstverlening, gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de overeenkomst en om abonnees en klanten te informeren over relevante producten en diensten van MT MediaGroep BV. De gegevens kunnen ook worden gebruikt door zorgvuldig geselecteerde organisaties om klanten te informeren over relevante aanbiedingen betreffende producten en diensten. Als u op deze informatie geen prijs stelt, dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan: MT MediaGroep BV, t.a.v. klantenservice, Paul van Vlissingenstraat 10E, 1096 BK Amsterdam.

Op zoek naar vrijheid Wat heb je genoten van de vakantie. Je bent bruisend van energie en met een opgeruimd hoofd weer thuisgekomen (de mensen daargelaten die zijn geterroriseerd door huilbaby’s en/of Egyptische opstandelingen). Door het vele slapen zijn je wallen weg, over je wachtwoorden moet je serieus even nadenken en je neemt je voor om elke dag gewoon te beginnen zoals in Italië: lekker traag met een grote cappucino en krant of boekje erbij, voor de bruisende werkdag losbarst. Bruisend is ‘ie zeker. 648 ongelezen mails, projecten die al ver af hadden moeten zijn blijken ongemoeid gebleven in jouw afwezigheid en medewerkers vuren meteen tientallen vragen op je af. Voor je het weet lijkt die vakantie alweer máánden geleden en schiet je gewoon weer terug in de rausmodus van daarvoor. Precies datgene waarvan je eigenlijk weggevlucht was. Vrijheid, het streven van vrijwel elke ondernemer, is soms ver te zoeken in een groeiend bedrijf. De dagelijkse praktijk is simpelweg minder rooskleurig dan je dromen. Maar of je ze daarom moet opgeven? Nee, het is een kwestie van concretiseren, leerde ik van productiviteitsgoeroe Taco Oosterkamp. Maak een to-do-lijst van je

Maak een to-do-lijst van je dromen

dromen. Te beginnen bij vandaag. Pak een (digitaal) notitieblok en start met noteren van je plannen. Wat had je ook alweer bedacht op vakantie? Van welke ideeën ging je hart sneller kloppen? Bij welke gedachten kon je die big smile niet meer onderdrukken? Schrijf niet op ‘over vijf jaar wil ik dat en dat bereikt hebben’, maar geef jezelf taken. Voor vandaag en morgen, en volgende week. Wat direct tot je droombeeld leidt, komt bovenaan je agenda, delegeer andere taken aan je team en leveranciers. En ga aan de slag! Voor je het weet zijn die doelen komend jaar al binnen bereik. En dan kun je lekker verder dromen. Karin Husslage karin@sprout.nl @karinhusslage p.s. wil je ook leren van Taco? Kom naar Challengerday op 31 oktober (zie p. 38)

interactive sprout.nl

twitter topics

Best gelezen

Marlies Dekkers maakt doorstart sprout.nl/marliesdekkers De 10 beste marketingboeken ooit sprout.nl/bestemarketingboeken De succesgeheimen van Quirijn Bolle www.sprout.nl/quirijnbolle Zo werd Hennie van der Most groot www.sprout.nl/hennievandermost

16.281 followers @ewaldsmits | @karinhusslage |@askimono | @philipbueters | @ericoutenaar

pitch event Wie wint de Challenger 50 van 2013? We zijn apetrots op de succesvolle, tegendraadse ondernemers in de Challenger 50 lijst (bekijk ze vanaf p.18). Maar wie mag zich dit jaar de meest uitdagende ondernemer van Nederland noemen? Op 8 oktober nemen de acht beste kandidaten van de lijst het tegen elkaar op tijdens het Challenger Pitch Event. Jij kunt erbij zijn. Bekijk het programma op pagina 43, of meld je meteen aan op challengerday.nl/pitch

7 Ditches TV

7 Ditches TV, het online televisiestation voor ondernemend Nederland, heeft in het najaar weer een reeks spraakmakende gasten op de rol staan. In september en oktober kun je 足onder andere kijken naar interviews met Erik de Vlieger, Janneke Niessen, Igor Kluin en Eddy Terstal. Ook start 7 Ditches in samenwerking met NuZakelijk een late night talkshow op de dinsdagavond. sprout.nl/7ditches september 2013

september 2013

column

Alexander Kraaij

agenda 29 en 30 oktober

Waardevolle tijd

Extreem productief

8 november

De slimme organisatie

Hoe kun je met behoud van dezelfde medewerkers meer uit je bedrijf halen? In dit seminar leer je je bedrijf innovatiever, slimmer en fanatieker te maken. sprout.nl/slimme-organisatie

duurzame helden

9 oktober

Hoe groen is Heineken?

Heineken startte in 2010 een campagne om de duurzaamste brouwer ter wereld te worden. Hoe pakt het bedrijf dat aan en hoe kun jij diezelfde tips toepassen in jouw bedrijf? Bas Stok, manager Duurzaamheid bij Heineken, vertelt erover bij onze sessie Groen Succes Live op 9 oktober. Aanmelden kan gratis voor ondernemers met vijf of meer werknemers. sprout.nl/groensucces

1.562 members 4.818 vind-ik-leuks

Heb je veel geld nodig voor een innovatie? Als dat waar is, zouden innovaties alleen van grote, kapitaalkrachtige bedrijven komen. Dat is niet zo. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid laat via haar website weten dat kleinere bedrijven innovatiever zijn. Dit komt doordat kleinere organisaties flexibeler zijn en zij onderzoek en exploitatie makkelijker kunnen combineren. Een andere reden is dat grote bedrijven meer te verliezen hebben. Zij zullen minder snel aan innovaties werken die hun bestaande markt aantasten. Vooral als aandeelhouders het management in de nek hijgen op zoek naar kortetermijnwinst. Nieuwkomers hebben daar geen last van. Die hebben nog niets te verliezen. Op de langere termijn snijden grote bedrijven zichzelf pijnlijk in de vingers als ze niet i nvesteren in innovaties. Een mooi voorbeeld is het 133 jaar oude Kodak. De voormalige marktleider in fotorolletjes ging niet mee in de ontwikkeling van de digitale consumentencamera. Het moet voor Kodak een moeilijke keuze zijn geweest. Meegaan in de ontwikkelingen zou de comfortabele positie in de bestaande markt voor fotorolletjes kunnen kannibaliseren. Toch was de beslissing achteraf niet erg verstandig. Nog maar kort geleden ontsnapte Kodak ternauwernood aan een faillissement. Met Ecofont maken we hetzelfde mee in de printermarkt. De grote printeraanbieders willen niet graag hun hoogmarge product - inkt en toner - verliezen, en proberen een snelle uitrol van milieuvriendelijke, inktbesparende oplossingen zo lang mogelijk tegen te houden. Kleine bedrijven hebben minder last van gevestigde b elangen en bureaucratie. Ze hebben wel een beperkt budget, maar een gebrek aan geld kan juist ook voor extra creativiteit zorgen. Het dwingt tot alternatieve o plossingen. Kleine ondernemers kunnen bovendien investeren met een a nder waardevol bezit, namelijk hun eigen tijd. Simpelweg de avonduren en rustige periodes aan innovatie besteden. Zo is Ecofont ook ontstaan. Alleen maar door ‘verloren uurtjes’ in te zetten voor de ontwikkeling van iets nieuws. Een tijd van crisis biedt zo bezien ook kansen. Het is een zware tijd voor zzp’ers en kleine ondernemers die minder of helemaal geen werk meer hebben. Dat betekent wél dat ze meer tijd hebben. Die kunnen ze gebruiken om te wachten tot de economie aantrekt of g ebruiken om nieuwe dingen te ontwikkelen die later iets kunnen opleveren. Ik ben ervan overtuigd dat als kleine ondernemers dit massaal doen, we dan sneller uit de crisis zijn dan we nu voor mogelijk houden. In plaats van te consumeren ‘op de pof’ creëren we dan alvast waarde voor de toekomst. We kunnen van de crisis ook een waardevolle tijd maken. Ecofont is door Sprout verkozen tot Challenger van het Jaar 2012. Alexander Kraaij is medeoprichter.

september 2013

Menno Vermeulen

Heb je weleens het gevoel dat je vastzit in de dagelijkse rompslomp van je bedrijf, en mis je tijd om ècht aan strategie en nieuwe plannen te werken? Taco Oosterkamp legt je in deze workshop uit hoe je dat probleem kunt oplossen. Je gaat naar huis met praktische tips en ideeën. sprout.nl/extreem-productief

september 2013

het netwerk van Delibugs

Margriet van Ewijk projectmanager kweek bij Delibugs

Jaap van Kampen directeur AppleFresh, leverancier van biologische appelschillen (voer voor de insecten)

Rob Berghuis directeur van Mind Hunter, vond een (Nederlandse) investeerder voor Delibugs

Delibugs is lid van het Sproutnetwerk. Aanmelden kan op Sprout.nl/netwerk september 2013

september 2013

tekst Stefan Tibben fotografie Peter Arno Broer

Piet Spoorenberg research manager Wageningen UR, levert wetenschappelijke (onderzoeks)expertise

Ger van der Wal eigenaar Delibugs

Ger van der Wal Delibugs Op een feestje bij vrienden at Ger van der Wal voor het eerst sprinkhaan in chilisaus. Zijn afschuw sloeg om in fascinatie. Intussen is Van der Wal een bv en een investeerder rijker. Er ligt een bedrijfsplan voor een eigen kwekerij in Lelystad waar in het eerste jaar wekelijks 4.000 kilo levende meelwormen gekweekt gaan worden voor diervoeding. Van der Wal heeft nu al producenten als klant die vismeel in hun diervoeding vervangen door insectenmeel. “Dat is duurzamer dan vismeel.” Delibugs gaat onder meer biologisch restafval (appelschillen) gebruiken als voer voor de insecten. De mest die de insecten produceren gaat terug naar de boer. Online verkoopt Van der Wal insecten voor menselijke consumptie. Een deel gaat hij in de toekomst zelf kweken, de rest importeert hij uit Azië, Engeland en de VS. Op termijn wil hij 150 tot 200 verschillende producten verkopen, zoals (gevriesdroogde) sprinkhanen, krekels, rupsen, mieren, vlinders en schorpioenen. Zijn doel: marktleider worden in Europa. Voor de groeifase van zijn bedrijf is nog minimaal een half tot één miljoen euro aan investeringen nodig.

september 2013

pitch

Wat vinden de investeerders?

Tim van den Heuvel (26) pitcht Smappit, een dienst waarmee je kassabonnen en garantiebewijzen in de cloud bewaart.

Frank Claassen, Newion Investments

“Smappit redeneert vanuit de behoefte van de eindgebruiker en dat spreekt me aan. Het probleem dat de oprichter beschrijft is herkenbaar. Overigens geldt dat niet alleen voor kassabonnen, maar ook voor verzekeringspolissen en andere waardepapieren zoals cadeaubonnen. De laatste jaren zien we bij Newion meer online platforms waar consumenten kassabonnen en waardepapieren kunnen uploaden en inventariseren, zoals Myreceipt.com, Arkkeo en Paperkut. Een aantal van deze startups heeft geld van vc’s ontvangen. Er lijkt dus een markt te ontstaan voor dit type diensten, maar de time to market is beperkt. Daarom moet Smappit snel de meest geschikte niche vinden. De keuze voor webshops lijkt voor de hand liggend, maar is nogal breed. De oprichter is eerder ondernemingen gestart, dus ik verwacht dat hij zich dat realiseert. Slottip: ik zou de milieuvoordelen van online kassabonnen meer benadrukken.”

Het idee “Het idee voor deze dienst ontstond uit frustratie. Mijn nieuwe schoenen gingen al snel kapot, dus wilde ik garantie claimen. Daarvoor moest ik in een grote doos op zoek naar de juiste kassabon, als ik die bon überhaupt nog kon vinden. Ik bedacht me dat meer mensen met dit probleem moeten zitten en kwam daarom op het idee voor Smappit. Toen uit een eigen enquête onder vijfhonderd mensen bleek dat 79 procent van hen mijn probleem herkent en gebruik zou maken van de door mij bedachte oplossing, ben ik gestart.”

Onderscheidende waarde “Met onze dienst kunnen consumenten een betalings- en garantiebewijs in de cloud opslaan, mits de winkelier bij ons is aangesloten. Daarvoor zijn goede redenen, omdat de trend is dat consumenten steeds vaker een winkel kiezen op basis van service.”

Peter van Praag, business angel “Ik vind het altijd knap als een ondernemer een gat in de markt weet te vinden. De vraag is natuurlijk of er ook echt business in zit. Bij Smappit ben ik daar sceptisch over. Van alle kassabonnen zijn er maar weinig echt interessant, en van bonnen van grotere aankopen kun je al eenvoudig een foto maken met je telefoon. Het feit dat bijna niemand dat doet, geeft mijns inziens aan dat het ‘probleem’ niet echt leeft. Desondanks zijn er wel kansen te forceren. Als een aantal grote retailers Smappit automatisch aan consumenten ‘opdringen’ als gratis klantenservice, kan Smappit een kritische massa bereiken. Gevaar is wel dat webshops deze functionaliteit op den duur zelf kunnen gaan aanbieden. Mijn advies is dan ook dat Smappit snel tegen aantrekkelijke condities met de grootste partijen moet gaan samenwerken. Niet alleen met grote webshopleveranciers, maar ook met grote webwinkels als Bol.com. Hier geldt: groot worden door klein te blijven.”

Verdienmodel “Voor de consument is de dienst gratis. Winkeliers kunnen uit vier abonnementen kiezen, voor een maandbedrag variërend van 9 euro tot 199 euro.”

Resultaten en ambitie “We zijn sinds juli op de markt, dankzij een innovatiesubsidie, eigen geld en een beetje investeringskapitaal. Nu kunnen alleen webshops nog gekoppeld worden aan Smappit, omdat we wachten op geschikte partners voor de uitrol naar offline winkels. Als je aan zo’n uitrol begint, moet je namelijk snel kunnen opschalen naar een landelijke dekking, vinden we. In de tussentijd proberen we zoveel mogelijk online winkeliers te interesseren voor onze dienst, onder meer door koppelingen te bouwen met open source webshopsoftware zoals Magento.” (BvE) september 2013

Lees meer startup pitches op sprout.nl/startup

september 2013

Omdat uw bedrijf niet elk jaar even groot is

Kosteloos leasecontracten tussentijds beĂŤindigen met FlexLease van Toyota Als ondernemer weet u dat uw bedrijf constant verandert. Werknemers komen en gaan. En als ze gaan, nemen ze de auto van de zaak dan mee of blijft u er mee zitten? Bij Toyota vinden we dat een auto van de zaak ook echt moet werken voor de zaak. Daarom kunt u met FlexLease van Toyota de leasecontracten aanpassen of zelfs tussentijds beĂŤindigen. Dat is pas echt flexibel leasen. Toyota FlexLease is verkrijgbaar op onze hybride leasemodellen Yaris, Auris en de nieuwe Auris TS. Kijk voor alle voordelen op autovoordezaak.nl of bel direct met Toyota Financial Services via 0347-367 956. Wijzigingen voorbehouden. Importeur Louwman & Parqui B.V. Meer info: bel gratis 0800- 0369 of kijk voor de voorwaarden op autovoordezaak.nl

gequoot

. ll a m s t a e b t o n l il w Big . w lo s e h t g in t a e b t s a It will be the f Rupert Murdoch

roeger had je gevestigde, grote bedrijven die in een branche een groot marktaandeel hadden. Er was weinig concurrentie. Nieuws moest je vernemen via de krant. Nu is dat totaal anders en dat geldt niet alleen voor de media. Gevestigde bedrijven hebben kansen laten liggen of ze gewoon niet zien aankomen. Zoals user 足generated content; inhoudelijke bijdragen van al dan niet professionele gebruikers aan een online medium. 足Wikipedia is daar een succesvol voorbeeld van. Grote bedrijven

september 2013

zijn meestal traag in hun besluitvaardigheid, terwijl nieuwkomers razendsnel inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Zoals Spotify, Spilgames en Zalando, alledrie Europese bedrijven die in korte tijd een aanzienlijk marktaandeel hebben veroverd.

Hubert Deitmers 足 uit Thinking BIC, es ot qu e ur vent

doorbraak tekst Koos de Wilt

Sfeermaker

Oger Lusink

r en ondernem

modeontwerpe

Oorlogsstigma “Ik weet nog goed dat ik een jaar of zes was en met mijn moeder langs modehuis Maison Hirsch & Cie liep op het Leidseplein in Amsterdam. Een g ebouw vol etalagepoppen met kleding van Chanel en Yves Saint Laurent. Die winkel had de geur van Parijs. Dat wilde ik later ook, bedacht ik me, ook al had ik totaal geen achtergrond in de modewereld. Mijn vader was als verzetsstrijder getraumatiseerd uit de oorlog gekomen en heeft daardoor een beperktere rol kunnen spelen in mijn opvoeding. Van hem heb ik wel geleerd dat als je iets wilt, je dan moet uitgaan van je eigen kracht en moet doorgaan waar anderen stoppen. Niets komt vanzelf, je moet het creëren. Succes ligt in de perfectie die je nastreeft. Dat merk je pas als het erop aankomt.”

1953

‘ Succes ligt in de perfectie die je nastreeft’

“Na de HBS liep ik stage in Londen bij Austin Reed en bij Savile Row. Daarna was jongste bediende bij de winkel van G erard Dijkstra; de Society Shop op de hoek van de PC Hooft in Amsterdam. Ik merkte dat ik talent had voor sfeer creëren. Het kostte me altijd meer moeite klanten de winkel uit te krijgen dan naar binnen te halen. Vervolgens werd ik bedrijfsleider van de Modman, een London-like versie van de Society Shop. Oranjevoetballers kwamen in de winkel langs, Sonja Barend liep met bitterballen rond, Willem Ruis werkte er half en musici van het Concertgebouw stonden er te repeteren. We kleedden BN’ers als Cruijff, prinses Irene en toenmalig VN-hoofdredacteur Joop van Tijn. Wij gaven ze het gevoel dat ze bijzonder waren, wat ze ook waren.”

1968

Gebroken huwelijk “Ik was overambitieus en wilde me een andere levensstandaard eigen maken. De wereld van Hirsch, van Parijs, Milaan en Londen. Dat lukte aardig. De jaren dat ik werkte als directeur Europa bij Laura Ashley werden de beste jaren van mijn leven. Ik was een soort derde zoon van de familie en leerde er mijn bakens te verzetten. Het was een bedrijf met een man-vrouwverhouding van 56 op drieduizend, ik had een eigen vliegtuigje en ‘s morgens moest ik op de servetten van de hotels kijken in welke stad ik was. Uiteindelijk kostte al dat gereis mijn huwelijk, mijn zonen zag ik nauwelijks. Ik was zo rusteloos. Mijn broer Martin zei me dat als ik zo zou doorgaan, het mijn dood zou worden. Op mijn 39ste was ik mentaal en fysiek dan ook helemaal leeg. Sir Bernard Ashley, de man van Laura, bood me nog zijn boot te leen aan om bij te komen en weer zin in het werk te krijgen, maar het was klaar.”

1986

1990

Familiebedrijf “Samen met mijn broers begon ik op mijn 43ste opnieuw. In mijn eigen winkel in de PC Hooft was ik weer broeken aan het afspelden en met klanten bezig. Ondertussen had ik bij Laura Ashley geleerd hoe je je als familiebedrijf moest gedragen. Dat je saamhorigheid moet creëren door alle lagen heen en dat het gaat om continuïteit, niet om winst of groei. Je moet meebewegen en anticiperen op de markt, ook bij tegenslag. Beide broers zijn helaas overleden, maar ik heb het g eluk dat ik twee geweldige zonen heb die uiteindelijk allebei het bedrijf in wilden. De huidige crisis is de zwaarste en meest langdurige die ik ooit heb meegemaakt, maar als het ergens a nders regent, druppelt het bij mij. Wij zijn voorbereid.”

september 2013

WIE VERVANGT MARTIN ALS MARTIN STRAKS WEG IS? Youforce HR-software geeft u continu inzicht in de prestaties en competenties van uw werknemers. Met Youforce zorgt u op tijd voor goede opvolgers. Zo bespaart u op de kosten van werving, tijdelijke vervanging en inwerken. Neem de juiste beslissingen op basis van de juiste informatie.

www.youforce.nl

de uitvinding

Nooit meer dorst

Cavmi, een plantenpot die ervoor zorgt dat een plant altijd voldoende water krijgt wie Antoon van Mullekom bedrijf Cavmi Innovations doelgroep mensen zonder groene vingers ambitie verkoop in alle tuincentra

Het idee

Uitwerking

Investering

Afzetmarkt

“Mijn broer is in 1992 overleden. De planten bij zijn graf gingen zonder regelmatige wateraanvoer natuurlijk snel dood. Daar moet wat op te vinden zijn, dacht ik. Omdat ik in een melkveebedrijf opgegroeid ben, was ik altijd al bezig met de ontwikkeling en uitvinding van machines. Ik ben dus aan het knutselen gegaan. Eerst was het een primitief systeem met buisjes in de grond, maar op een gegeven moment had ik een systeem dat elke plant precies van voldoende water kon voorzien. TNO heeft het uitgebreid getest.”

“De werking van de Cavmi is vergelijkbaar met de werking van een olielamp. Er zit een lont in die je door de kluit steekt; het water kruipt langs die lont omhoog de aarde in en voorziet zo de wortels van vocht. De Cavmi zelf bestaat uit twee potten die in elkaar passen, waarbij je de o nderste of buitenste pot met water vult. Er zit een hydrometer in die bijhoudt wanneer je de pot weer moet bijvullen. En er zit een ‘overstortsysteem’ in: als de pot te vol is, loopt het overtollige water er door een geul onderin weer uit.”

“In de ontwikkeling is een aardig dure auto aan geld gaan zitten. Al mijn spaarcenten zitten erin, ik heb dus echt risico genomen. De kosten zitten vooral in het kopen van de matrijzen, de mallen voor de potten. In Delft vond ik een bedrijf dat op kleine schaal kon produceren. Ik heb gekozen voor een aluminium matrijs waarmee we 50.000 stuks kunnen maken. Met een stalen m atrijs kun je wel vijf miljoen stuks produceren, maar dan ben je ook anderhalve ton verder. Dan moet de verkoop eerst goed gaan lopen.”

“De verkoop valt nog een beetje tegen. Ik heb 2.500 potten laten maken. Om de pot wat meer bekendheid te geven heb ik Dries Roelvink een liedje laten maken over de Cavmi. Ik richt me vooral op de consumentenmarkt. Op dit moment kost de pot 24,95 euro per stuk, goedkoper dan een pot met hydrokorrels. Als de verkoop gaat lopen, kan dat natuurlijk goedkoper worden. Je kunt hem nu alleen kopen via de webshop, maar ik ben in gesprek met Intratuin, hopelijk zijn ze straks bij alle tuincentra te krijgen.” (AE)

september 2013

test

Philip Bueters

Mercedes-Benz CLA

s het een coupé? Is het een sedan, een hatchback met kont? De auto-industrie doet tegenwoordig zijn best om zo veel mogelijk varianten te verzinnen op de oervormen van vroeger. Een auto had een kont of een schuine achterkant met grote klep. Voor de middenstander was er de bestelwagen, voor de gefortuneerde zakenman waarvan de kinderen de deur uit waren was er een tweedeurs coupé of cabrio. Inmiddels is de autowereld een stuk minder overzichtelijk. We worden verwend met crossovers, mpv’s en lifestylecombi’s in alle formaten en prijzen. Een hype op zich is de vierdeurs coupé. Mercedes kwam er

september 2013

als eerste mee: de CLS, een E-klasse die dankzij verlaagd dak en vloeiender lijnen ineens een knappe verschijning werd. Die exercitie hebben de Duitsers nu herhaald met hun allerkleinste, de A-Klasse. Ook de CLA is best goed gelukt: het toch redelijk gedrongen A-tje met vier deuren kreeg de gestrekte lijnen mee die bij een coupé horen, met een aflopende daklijn en een parmantig kontje dat goed past in het geheel. Kleed hem goed aan - in een gedekte kleur, met niet te kleine velgen - en er staat echt een baby-CLS. De A had al een agressief snuitje, daar zijn nog wat extra vouwen in de motorkap aan toegevoegd. Van achteren oogt de kofferbak geen moment als achteraf

september 2013

aangebouwd en het interieur is dan wel A-Klasse, maar die gigantische laadruimte maakt het verschil. Rijden doet de CLA ook als elke A, met een goed compromis tussen dynamiek en comfort. Tot overdreven snelheden is de babytaxi degelijk neutraal, zij het met een wat afstandelijk stuurgevoel. Helemaal Mercedes dus en bijzonder volwassen voor zijn formaat. Maar een gooien smijtwagentje is deze coupé echt niet, zeker als instapdiesel die de bijtelling bescheiden houdt. Daardoor, en ook door die praktische extra bagageruimte, gaan we toch weer twijfelen: is dit niet gewoon een sedan? Mercedes-Benz CLA Prijs vanaf 32.495 euro

maartje geels

vraag het aan arko Hoe ga je om met mensen die niet functioneren, maar die niet uit zichzelf vertrekken?

Ondanks alles kan het toch nodig zijn om afscheid van elkaar te nemen. Dat is hard en levert lastige gesprekken op. Ik ben in het verleden weleens in zo’n emotioneel proces verzeild geraakt. Ik voelde me belazerd door een accountmanager en wilde mijn gelijk bij hem halen; ik wilde dat hij snapte wat er mis was gegaan. Dat was verspilde energie, want hij zou toch al vertrekken. Vanaf het moment dat het besluit voor zijn ontslag was genomen, hoorde hij bij mijn verleden en als ondernemer moet je juist energie steken in de toekomst. Tegenwoordig neem ik, als ontslag onvermijdelijk is, een hrmexpert of gespecialiseerde advocaat in de arm. Een goede advocaat adviseert zonder emotie, maar met gevoel voor de verhoudingen. Hij bekijkt de zaak ook vanuit de tegenpartij die - dat vergeten ondernemers weleens - óók rechten heeft. Afspreken doe ik in zo’n geval op neutraal terrein, bijvoorbeeld in een restaurant. Dat is voor beide partijen prettiger.

Niet de adviseur, maar de ondernemer blijft verantwoordelijk.

In sommige culturen wensen ondernemers hun vijanden veel personeel toe. Dat is natuurlijk cynisch bedoeld, maar zegt veel over de zorgen en dilemma’s die ondernemers met mensen op de payroll soms tegenkomen. Toch is het onmogelijk om een succesvolle organisatie op te zetten zonder anderen. Maar wat doe je als mensen uit je team niet functioneren? Belangrijk voor het goed functioneren van een ‘collega’ (ik houd niet van het woord medewerker) is dat je heldere doelen en duidelijke waarden voor je bedrijf hebt gedefinieerd, dat je collega daarvan ook op de hoogte is, en dat hij of zij ook bereid is die uit te dragen. En ten overvloede: dat de nieuwe collega natuurlijk gekwalificeerd is voor de job. Een veel voorkomende fout is overigens om ‘klonen’ van jezelf aan te nemen. Dat gaat ten koste van de d iversiteit in het team. Je hebt een mix van kwaliteiten nodig in je bedrijf: critici, andersdenkenden, tegenpolen. De allerbeste mensen zijn vaak degenen in je irritatiezone.

Zelfs als deze aspecten op orde zijn, kan iemand niet goed op zijn plek zitten. Dan is de vraag die je jezelf als ondernemer moet stellen: wat had ik beter kunnen doen? Heb ik wel goed gecommuniceerd? Praten we dezelfde taal? Of was het een onjuiste aanname dat die collega en ik op één lijn zaten? Zo riep een bekende keukenondernemer eens zijn slechtst presterende verkopers bijeen. In plaats van een donderpreek af te steken, begon hij zijn speech met: “Beste mensen, jullie zijn allemaal goede verkopers. Wat heb ìk verkeerd gedaan waardoor jullie niet presteren?” Reken maar dat het grootste deel van het team voortaan voor hem door het vuur gaat. Veel ondernemers boeken succes door hun mensen maximaal vertrouwen te geven.

Ik heb geleerd dat het belangrijk om is mijn zaak haarscherp op het netvlies te hebben, zodat ik exact weet wat ik wil bereiken. Het helpt niet om in de emotionele valkuil te stappen, dat maakt het heftiger. Het helpt wel om respectvol te blijven. De wet is behoorlijk duidelijk over ontslagmogelijkheden. Dat kost bijna altijd een bedrag dat ondernemers onredelijk veel vinden. En daar kun je ongelooflijk kwaad over worden, maar dat is zinloos. Vechten en je gelijk halen is meestal duurder dan een snellere deal. Dus neem de beslissing met hoofd en hart, breng de boodschap kort en duidelijk over en laat de onderhandeling aan de advocaten over. Dat scheelt onnodig weglekken van energie. Jouw energie en headspace zijn tenslotte nodig voor de onderneming, voor het team dat wél blijft. Zij vormen je toekomst.

Arko van Brakel is serieondernemer en chief inspiration officer bij De Baak. Heb je ook een vraag aan hem? Mail naar arko@sprout.nl

september 2013

tekst Miloe van Beek, Eefje Rammeloo

Challenger 50

2013

Vernieuwend, tegendraads, innovatief. Dit zijn de 50 meest uitdagende bedrijven van Nederland.

Rob Adolfsen (58)

terialen voor de bouw kwam Hyuk

worden opgehaald. Volgend jaar wil

Anno12

Brands in aanraking met bamboe.

Hulsebosch het concept over heel

Rob Adolfsen zit nu nog tot over zijn

Een prima grondstof voor planken,

Europa uitrollen. Het bedrijf groeit

Robert de Waal (35) Erwin Wiegmans (50) Cretiën Wiegmans (50)

oren in een supergedetailleerde ver-

maar van een 25 meter lange bam-

twintig tot dertig procent per maand;

Biogolf

gunningsaanvraag bij De Nederland-

boestok kan slechts een klein deel

om die groei te kunnen financieren

Toen Robert de Waal zijn beveiligings-

sche Bank. Maar is die binnen, dan

worden gebruikt. BambooTeq biedt

zoekt hij nieuwe investeerders.

bedrijf verkocht, vroegen de broers

gebeurt er iets unieks, want het is

een verbindend systeem waardoor

Erwin en Cretiën Wiegmans of hij een

meer dan 25 jaar geleden dat een

planken van twaalf meter gemaakt

belang wilde nemen in een spuitgietbe-

nieuwe zorgverzekeraar op de Neder-

kunnen worden. “Dat maakt de moge-

drijf. Met z’n drieën zochten ze bewust

landse markt kwam. Anno12 wordt

lijkheden eindeloos.” De timing kon

naar ‘milieuvervuilers’ om een alterna-

bovendien een ándere verzekeraar.

niet beter: de reputatie van hardhout

tief voor te ontwikkelen. De golfbal, vol

Leden leggen 850 euro in en zijn

wordt steeds slechter, overheden en

zware metalen, was een logische keuze.

daarmee mede-eigenaar. Ze hebben

bedrijven zoeken alternatieven.

Alleen al in de Verenigde Staten ver-

naast resultaatdeling ook zeggen-

dwijnen er jaarlijks 300 miljoen in de

schap via digitale vergaderingen.

Noëlle Bynoe (30) Sabine Bovy (32)

natuur. Vier jaar duurde de ontwikkeling

Peter-Jan Hulsebosch (43)

van de biogolfbal. Hij is niet geschikt

Beeboxx

teurs spelen er prima mee.

voor professionele golfers, maar ama-

“Eigenlijk kunnen we het niet aan. We

A la carte advocaten

zijn continu door onze dozen heen”,

>> interview p. 34

vertelt Peter-Jan Hulsebosch. Ieder jaar worden 35 miljoen kartonnen

Rochdi Darrazi (32), Tibo Thijs Diepenhorst (27)

Hyuk Brands (42) Arjan Bakker (44)

waarvan vermoedelijk zo’n driekwart

Rogier Leopold (35) Diederik van Gelder (35)

ergens op zolder ligt. Beeboxx biedt

Bilder & De Clerq

tor voor ondernemers. “Ik scheer me

BambooTeq

stevige kunststof dozen die aan huis

>> interview. p. 32

heel veel, en telkens als ik in de win-

In zijn zoektocht naar duurzame ma-

worden gebracht en na gebruik weer

verhuisdozen gebruikt in Nederland,

september 2013

Boldking Versimpeling is vaker een succesfac-

kel stond dacht ik: dit moet anders

challenger 50 de lijst

was niet alleen de hoge prijs waar hij

André Olde Hampsink (45)

runden tijdens hun studie een uit-

CheapCargo

Mark Stephan (26) Koen Bekkering (28) Boyd Sleeman (26)

zich aan ergerde, maar ook de verkrijgbaarheid. De pakjes van niet

>> interview. p. 26

Drive Ugo

caprojecten en callcentra. In 2006

duurzaam, hard plastic staan bijvoor-

Ugo is ‘voor iedereen die er klaar mee

ontdekten ze dat bedrijven die call-

beeld altijd achter de kassa. Boldking

is’. Met de traditionele taximarkt dan.

centermedewerkers zochten, zó wei-

kunnen”, vertelt Rochdi Darrazi. Het

zendbureau voor studenten, gespecialiseerd in chauffeursdiensten, hore-

stuurt de mesjes thuis en laat dingen

Bas Beek (41)

De taxi’s van Ugo moeten goedkoper

nig betaalden dat traditionele uitzen-

weg die er niet toe doen. Dure marke-

CompaNanny

zijn, de taxichauffeurs aardiger en de

ders hun personeel liever elders

tingcontracten met topsporters bij-

Als consultant deed Bas Beek

‘taxibeleving’ prettiger. Door groot in

inzetten. FINTREX richtte zich vanaf

voorbeeld, of onnodige patenten.

onderzoek naar de kinderopvang.

te kopen bij Kia, zelf de chauffeurs op

dat moment alleen nog op recruit-

Zijn conclusie was dat er grote be-

te leiden en een app te ontwikkelen

ment van klantcontactmedewerkers

hoefte was aan iets beters. Compa-

die de taxicentrale vervangt, kan Ugo

en anno 2013 is het het grootste

Maurits Tiethoff (30)

Nanny onderscheidt zich niet alleen

lagere tarieven berekenen dan con-

recruitmentbureau in deze niche.

Bubble&Stitch

met uiterlijkheden, zoals een stijlvolle

currenten. Mark Stephan: “Mensen

Herfkens: “We groeien genoeg om het

Maurits Tiethoff werkte op de Amster-

opvang en de afwezigheid van elek-

zijn verwend en wij hebben een life-

de marktleider warm te laten krijgen.”

damse Zuidas en moest regelmatig

tronisch speelgoed, maar ook door

styleproduct gecreëerd. Het moet

zijn pakken laten stomen. Maar waar?

een kritische selectie van medewer-

leuk worden om een Ugo te pakken.”

En wanneer moest hij de tijd vinden

kers. Beek begon met een lening van

Joost Nauta (41)

om vóór sluitingstijd zijn pakken in te

de bank, maar sinds die is afbetaald

Joost Zorgt

leveren? Tierhoff zegde zijn baan op

heeft het bedrijf ‘geen vreemd vermo-

Joost Nauta zit vanwege een ernstige

en vond een geschikt winkelpand op

gen meer gezien’. De vraag bleek

spierziekte - hij kan slechts twee vin-

de Amsterdamse Overtoom voor zijn

groot: Beek bleef de afgelopen jaren

gers bewegen - al zijn hele leven in

concept Bubble&Stitch. Het is een

uitbreiden, met inmiddels 12 vestigin-

een elektrische rolstoel. Uit frustratie

‘one stop shop’ met stomerijservice,

gen. Ook een nanny aan huis behoort

over de zorg die hij zelf kreeg, begon

wasservice en kleding- en schoenre-

tegenwoordig tot de mogelijkheden.

hij in 2006 Joost Zorgt in Utrecht.

paraties. Daarnaast verkoopt hij er

Inmiddels heeft hij franchisevestigin-

overhemden, dassen, broeken en

gen in het Gooi, Flevoland, Groningen

naaipakketjes.

en de vier grote steden, met nog meer vestigingen op de rol. Zorgvragers krijgen maatwerk: vaste verzorgers bij

Chris Hall (34)

wie zij zich prettig voelen, komen

Bynder

langs op de door hen gewenste tijd-

A wilde tijdens een evenement digita-

Reinier Mommaal (46) Geert Woerlee (51)

le foto’s laten zien. Het formaat was

DyeCoo

te groot om te mailen, dus een fiets-

>> interview. p. 28

Een klant van Chris Halls bedrijf Label

stippen.

Swier Jan Miedema (55) Gemboxx

koerier moest een cd’tje met foto’s komen brengen. Dat kan anders,

Swier Jan Miedema ontwikkelde met

vond Hall, dus bedacht hij Bynder.

Bas van Abel (36)

Gemboxx software die een stap over-

Daarmee kun je beelden opslaan in

Fairphone

slaat: van programmeren naar confi-

de cloud en doorsturen naar de juiste

>> interview. p. 37

gureren. Gebruikers kunnen met een

mensen. Dankzij de cloud is de dienst

eendaagse opleiding zelf een

‘elastisch’: “Als wij morgen honderd

applicatie maken zonder program-

of duizend keer deze capaciteit nodig

Rob Wijnberg (31)

meurs. “Je hoeft alleen nog maar op

De Correspondent

Martijn Herfkens (35) Robin Jansen (33)

hebben, kan dat.” Inmiddels wordt Bynder in dertien landen gebruikt.

>> interview. p. 33

FINTREX

sector wil Miedema vooral de

Martijn Herfkens en Robin Jansen

gemeentelijke basisadministratie her-

september 2013

wat knopjes te drukken.” Naast de ict-

september 2013



‘Kraanwater heeft last van een imagoprobleem’ Tetsuro Miyazaki, KRNWTR

vormen, die veel goedkoper kan. Een

fecteerproducten en medicijnen voor

mers een nieuw project. Dat werd Kle-

held naar Nederland halen, mits er

eerste project draait in Den Haag,

de veesector, en heeft nu ook een

ding.nl, een zoekmachine voor online

voldoende anderen zijn die via Live on

Miedema hoopt dat andere gemeen-

alternatief voor vee-antibiotica ont-

shoppen. Kleding.nl zet het aanbod

Demand aangeven ook naar de held

ten snel volgen.

wikkeld. Antibiotica is al jaren in

van alle webwinkels bij elkaar - zodat

te willen komen luisteren. Het is dé

opspraak; koeien, kippen en varkens

je makkelijk kunt zoeken naar dat ene

manier om te weten of een spreker of

krijgen het standaard en worden

jasje - en sluist de koper bij betaling

artiest voldoende publiek trekt. “We

resistent voor schadelijke bacteriën.

door naar de webwinkel. Kleding.nl

gaan pas boeken als de laatste kaart-

Mensen die het vlees eten worden op

genereerde op die manier 7,5 miljoen

jes zijn verkocht. Alles wat betaald

hun beurt ook resistent. Jan van

euro omzet voor ándere bedrijven;

moet worden nemen we in optie.”

Geest: “Wij geloven dat je een antibio-

zelf krijgt het bedrijf commissie.

ticum kunt vervangen met grondstof-

in Europa en Canada en zijn er con-

Sander Hakze (36) Ferdinand Bol (38) Gabri van Lingen (39) Sidney Rutten (40

tracten getekend met wereldspelers

Marketinc

die miljarden omzetten. “Wij doorbre-

Als online marketeer ergerde Ferdi-

ken het systeem.”

nand Bol zich dood aan de planning

fen die geen problemen geven in de humane sector.” Inmiddels is het medicijn van Intracare geregistreerd

van zijn opdrachtgevers. Prachtige excelsheets kreeg hij, maar na een

Waar traditionele energiebedrijven

Erik van Gangelen (34) Thijs van den Munckhof (35)

grote bedragen investeren in techno-

Justnuts

logieën ‘die na een paar jaar verou-

Er zat niets lekkers én gezonds in de

derd zijn’, gaat Hello Yellow jaarlijks

Rutger Ockhuizen (36) Hello Yellow

paar weken waren de planningen vaak al achterhaald en de nieuwste marketingkalenders werden lokaal of op afgeschermde mappen opgeslagen. Bol ontwikkelde met drie part-

snoepautomaat van het bedrijf waar

Tetsuro Miyazaki (35) Tom Niekamp (39)

nieuwe investeringen doen. De mar-

Erik van Gangelen werkte. En ook niet

KRNWTR

planning: Marktinc. Omdat Bol en zijn

ges op de prijs worden meteen geïn-

bij het tankstation of het koffietentje

Mensen drinken het wel, maar water

compagnons de marketingwereld

vesteerd in nieuwe energiebronnen,

in de stad. Hij begon zelf te experi-

uit de kraan blijft een raar smaakje

goed kennen is Marketinc vooral

die Hello Yellow op termijn zelf wil

menteren met gedroogd fruit en

houden. Een imagoprobleem, denkt

daarop gericht, maar “je kunt het bij

ontwikkelen om zo de energiemarkt

noten. De recepten die hij ontwikkel-

Tetsuro Miyazaki. En dat terwijl ieder-

wijze van spreken ook toepassen bin-

te veranderen. Nu verduurzamen veel

de vielen zo in de smaak dat hij

een weet dat er in Nederland prima

nen de lokale voetbalclub”. De laatste

Nederlandse energiebedrijven hun

samen met Thijs van den Munckhof

drinkwater uit de kraan komt dat veel

klant is een bank uit Uruguay. “Ze

stroom en gas namelijk door groene

en hulp van informele investeerders

milieuvriendelijker is dan flesjes van

hebben ons via Google gevonden.”

certificaten uit het buitenland te

Justnuts opzette. De biologische

een duur merk. KRNWTR wil van dát

kopen. “Elders in de wereld wordt de

snacks worden fairtrade in Engeland

water een merk maken en verkoopt

CO2 dus wél uitgestoten. Je kunt je

ontwikkeld. Onder andere Albert

daarom drinkflessen, karaffen en an-

Bert van Son (52)

afvragen hoe groen dat is”, zegt Ock-

Heijn en Marqt legden ze in ‘t schap.

der glaswerk aan bedrijven en horeca.

Mudjeans

huizen. De duurzame energie bij Hello

“Als je een fles van ons op tafel kunt

Bert van Son vond het jammer dat

Yellow komt uitsluitend van Neder-

zetten, scheelt dat al een hoop.”

duurzaam gemaakte jeans na gebruik

landse bodem.

Peter Langenkamp (32) Jan-Willem Tusveld (33) Rudy Kappert (31) Sjoerd-Jan Reinders (32)

ners een cloudoplossing voor project-

op de vuilnisbelt belanden. De jeans van Mudjeans kun je daarom leasen

Thijs Sprangers (41)

en inwisselen voor een andere als je

Live on Demand

‘m zat bent, of inleveren voor statie-

Kleding.nl

Of het nou een opvoeddeskundige is,

geld. Is een verhuurde spijkerbroek

Intracare

Na de verkoop van een aantal succes-

een rockband of de bedenker van The

afgedragen, dan gaat hij in de shred-

Intracare maakte al voeding, desin-

volle websites zochten deze onderne-

lean startup, iedereen kan zijn eigen

der die de broek vermaalt tot kleine

Jan van Geest (47) Henk van der Vegt (52)

september 2013

challenger 50 de lijst

vezels die weer tot nieuwe stof wor-

bijna driehonderd sportscholen. “Ver-

pakking op maat krijgen en drie tot

ving rondom deze nieuwe eiwitbron

den geweven. Van Son wil breken met

gelijk het met een ov-chipkaart: bij de

zeven dagen langer houdbaar blijven.

een grootschalige marktintroductie

de wet van kledingmerken die voor-

sportschool houd je de pas voor een

Supermarkten hoeven daardoor veel

nog in de weg.

schrijft dat de collectie in winkels vier

terminal en er wordt een bedrag van

minder weg te gooien. De machines

De ondernemers lobbyen veel in Den

keer per jaar gewisseld moet worden.

je tegoed afgeschreven. Uitchecken

gaan naar Noord-Amerika, Venezue-

Haag en Brussel en werken ondertus-

hoeft niet.” Consumenten betalen

la, Australië en Kenia.

sen aan schaalvergroting om straks

niks, OneFit krijgt per transactie

Sjaak Vink (49)

- als de overheid groen licht geeft -

commissie van de sportscholen.

grote volumes t egen een concurre-

droom van veel terminale patiënten,

John Mijnster (48)

Casper Bakker (26) Stephan Groen (27) Pascal Kousbroek (28)

maar zijn vaak moeilijk verkrijgbaar

Packmee

Picqer

door ingewikkelde wetgeving en pro-

Packmee zamelt kleding in via de

Mkb’ers besparen volgens Casper

cedures van farmaceutische bedrij-

post. Pakketbezorgers die een bestel-

Bakker met Picqer vier tot zes keer de

ven, ziekenhuizen en zorgverzeke-

ling brengen, kunnen direct een doos

hoeveelheid tijd die ze normaal kwijt

raars. “Op een nieuw mobieltje hoef je

met oude kleding meenemen. Zo wor-

zijn aan magazijnbeheer. “Voor hen is

maar zes maanden te wachten, maar

den kartonnen dozen hergebruikt,

magazijnsoftware voor grote bedrij-

de ontwikkeling van medicijnen duurt

wordt de lege capaciteit van Post NL

ven te duur, dus voeren ze handmatig

alsmaar langer.” Schrijnend, vindt

opgevuld en hoeven er geen extra

bestellingen, voorraden en lijstjes in

Sjaak Vink. Zijn MyTomorrows

vrachtwagens te rijden. Packmee ver-

Excel in. Wij horen van veel onderne-

gebruikt ingewikkelde wetgeving die

koopt de ingezamelde kleding aan

mers dat ze al jaren op zoek waren

het wel mogelijk maakt om experi-

sorteerbedrijven. In tegenstelling tot

naar een betaalbare tool die ook in

mentele medicijnen te verstrekken.

andere kledinginzamelaars is Pack-

kleinere magazijnen werkt.” Picqer

Als de medicijnen breed verkrijgbaar

mee een commercieel initiatief. John

koppelt de externe systemen, data en

worden, ontvangt het bedrijf royalties.

Mijnster: “Maar minimaal de helft van

voorraden automatisch aan elkaar.

My Tomorrows Experimentele medicijnen zijn de

rende prijs te kunnen leveren. In

ty en subsidies.

totaal ontving Protix sinds de oprichting 3,6 miljoen euro aan private equi-

Remy Verhoeven (30) Wouter Goedhart (35) Tycho van Paassen (33) Qandidate

onze winst wordt verdeeld onder Stichting Kinderpostzegels Nederland

Op welke (vacature)sites is een it’er op hbo-niveau actief? De onderne-

Webwinkels zijn blij met Packmee: zij

Kees Aarts (32) Tarique Arsiwalla (37)

kunnen de vele dozen die ze verzen-

Protix Biosystems

jaar geleden een systeem dat dit

den een tweede leven geven.

Tijdens duikreizen raakte natuurlief-

inzichtelijk maakt. VONQ sloeg aan,

hebber Kees Aarts gefrustreerd over

maar bleek niet schaalbaar, dus werd

de gevolgen van overbevissing voor

in 2012 Qandidate gelanceerd: een

Martijn de Bruin (33) Bas Groeneweg (51)

ons ecosysteem. “Een groot deel van

intuïtief recruitmentsysteem waar-

de gevangen wilde vis wordt vermalen

mee recruiters vacatures en kandida-

Perfotec

tot voer voor kweekvis. Omdat steeds

ten kunnen beheren. De gebruikers-

Hoeveel zuurstof heeft een verpakte

meer mensen zich vis kunnen veroor-

ervaring is te vergelijken met s ites als

Serge Brabander (41) Camille Richardson (37)

aardbei nodig om optimaal te kunnen

loven, neemt die kweek sterk toe.”

Facebook, LinkedIn en FourSquare.

ademen en langer houdbaar te blij-

De oplossing ligt volgens Aarts bij

Qandidate is gratis, geld wordt ver-

OneFit

ven? Een laser op een verpakkings-

insecten: een tot nu toe vrijwel onge-

diend met de geïntegreerde webshop.

Je wilt ze de kost niet geven, mensen

machine kan precies de juiste gaatjes

bruikte eiwitbron en zeer geschikt als

In de eerste honderd dagen schreven

die lid zijn van een sportschool, maar

maken, ontdekte Bas Groeneweg. Hij

visvoer. Hij ontwikkelde grootschalige

meer dan duizend bedrijven zich in.

veel te weinig gaan. “De branche is

begon voor zichzelf en voegde een

productietechnieken voor de kweek

Met een half miljoen aan private

getrouwd met het idee van vaste

respiratiemeter toe aan de machine

van insecten die worden verwerkt tot

investeringen van onder andere oud-

abonnementen. Wij gaan die markt

zodat de ademsnelheid van groente

eiwitmeel voor onder andere de vis-

challenger Michiel Muller willen ze

veroveren en vergroten”, zegt Serge

en fruit kan worden gemeten. Zo kan

voerindustrie. Er is grote interesse,

Qandidate internationaal versneld

Brabander. Onefit geeft toegang tot

elke soort groente en fruit een ver-

maar helaas staat de weten regelge-

uitrollen.

en Stichting Kinderen Kankervrij.”

september 2013

mers achter VONQ ontwikkelden zes

september 2013



‘Ik wil weten waar mijn eten vandaan komt’ Devi van Huijstee, Ruud Maaz

klant en de afgelopen jaren is Relatics

voor de deur, kun je ‘m net zo goed uit-

maandelijks voor een abonnement

Nico Gielen (50) Pieter Peletier (52)

onder andere ingezet bij de Gotthart-

lenen aan iemand anders, bedacht Vic-

- er zijn er 50.000 afgesloten - en er

tunnel en de verbreding van de A4. Al

tor van Tol. Samen met Pascal Ontijd

zijn geen reclames te zien. Met een

Qconferencing

tien jaar groeien ze jaarlijks met twin-

ontwikkelde hij SnappCar, een markt-

kapitaalinjectie van RTL is Squla nu

Driekwart van de Nederlandse zie-

tig procent, en onlangs openden ze

plaats voor particuliere autoverhuur.

aan het uitbreiden.

kenhuizen gebruikt het medische

een vestiging in Canada.

Grootste uitdaging was het systeem er-

videocommunicatieplatform van

achter: online een auto zoeken, boeken,

behandelplan van een patiënt te

Wilfred Rottier (48)

houden. In anderhalf jaar tijd had

bespreken. Communicatie verloopt

Robin Mobile

SnappCar 25.000 leden bij elkaar, er

veilig; de inhoud van de besprekingen

Grote telecomaanbieders verdienen

worden nu ongeveer duizend transacties

Sjoerd Eikenaar (40) Anton Noë (57) Willem Verheijen (37) Joost Gielen (34)

wordt afgeschermd. Nico Gielen

steeds minder aan hun klanten omdat

per maand verricht. In 2012 begonnen

Supergoods

omschrijft Qconferencing als een vir-

die steeds minder sms’en en bellen.

de ondernemers SnappCar Business

Iets terugdoen voor de maatschappij.

tuele spreekkamer. “Medische kennis

“Echt inspelen op nieuwe behoeften

voor stilstaande zakelijke auto’s, en nu

Dat is de drijfveer van de vier ervaren

wordt steeds specialistischer, dankzij

van klanten kunnen ze technisch wel,

richten ze hun pijlen op Europa.

ondernemers achter Supergoods.

videocommunicatie kan dit worden

maar financieel niet”, zegt Wilfred

gedeeld. Het maakt dan niet meer uit

Rottier. “Dat zou de doodsteek zijn

in welk ziekenhuis de patiënt ligt.”

voor hun eigen businessmodel. Ze

Qconferencing richt zich inmiddels

verdienen juist aan de consument die

ook op andere sectoren waar specia-

buiten de bundel gaat.” Rottier vond

listische kennis wordt gedeeld.

Qconferencing, bijvoorbeeld om het

betalen en vooral gespuis buiten de deur

Consumenten nemen via internet een abonnement op alledaagse producten als tampons of scheermesjes, en

dit oneerlijk en bedacht daarom Ro-

Theo Schotte (68) Johan Trouw (53) Hein Kruyt (48) Pim Lindhout (59)

bin Mobile. Met zijn simkaart kun je

Solynta

bedrijfsvoering, management en

zonder abonnement onbeperkt bel-

>> interview p. 30

marketing worden tot een minimum

len, sms’en en mobiel internetten.

alle winst gaat naar sociale projecten. De vier aandeelhouders ontvangen geen dividend en de kosten voor

beperkt. “We willen bewijzen dat je zowel een succesvol initiatief in de markt kunt zetten als substantieel

Devi van Huijstee (37)

kunt bijdragen aan de samenleving.”

Ruud Maaz Devi van Huijstee fietst het liefst heel Amsterdam door om bij de ambach-

Jan Maurits Faber (45)

telijke bakker, slager en groenteboer

Fred Lohman (40) Barry de Roode (40)

SuperSaaS

de lekkerste levensmiddelen te halen.

De gemeente Amsterdam gebruikt

Maar met kleine kinderen en twee

SuperSaas voor rondleidingen door de

Relatics

drukke banen lukte dat niet altijd

Hoe krijgen bouwers en projectont-

meer. “Uit tijdgebrek ging ik naar de

Andre Haardt (41)

grote computerfabrikant in Californië

wikkelaars bij grote infrastructurele

reguliere supermarkt, maar ik vond

Squla

plant er sollicitatiegesprekken mee in.

projecten inzicht in de specificaties,

het eten daar smakeloos. Ik wil weten

Toen zijn kinderen naar school gingen

Het reserveringssysteem dat Jan

eisen en onderdelen van de verschil-

waar mijn voedsel vandaan komt en

constateerde André Haardt dat er

Maurits Faber ontwikkelde is mooi,

lende partijen? Werktuigbouwkundi-

wat erin zit.” Ruud Maaz is de oplos-

sinds zijn eigen schooltijd maar wei-

gebruiksvriendelijk en goedkoop. Hij

gen Barry de Roode en Fred Lohman

sing: een online platform voor lokale,

nig veranderd was. “Het aantal com-

biedt SuperSaas aan voor zes euro

raakten tien jaar geleden betrokken

ambachtelijke boodschappen.

puters was nog steeds op één hand te

per maand, terwijl de concurrentie

bij de bouw van de Westerschelde-

tellen.” Haardt begon digitaal plat-

vijftig euro rekent. Dat slaat aan; Su-

tunnel en bedachten een systeem om

form Squla. Doel: kinderen zelf thuis

perSaaS is vertaald in 25 talen en is

met lesstof aan de gang laten gaan.

marktleider in Tsjechië en Duitsland.

inzichtelijk te maken: Relatics. Alle

Victor van Tol (39) Pascal Ontijd (33)

“We hebben de vier meest gebruikte

Faber ontvangt regelmatig ‘liefdes-

grote Nederlandse bouwbedrijven en

SnappCar

leermethodes uit het basisonderwijs

brieven’ van ondernemers wiens busi-

ingenieursbedrijven zijn inmiddels

Een auto bezitten is duur. Als ‘ie stilstaat

in spelvorm gegoten.” Ouders betalen

ness is verdubbeld door zijn systeem.

dit project voor Rijkswaterstaat

september 2013

tunnels van de Noord-Zuidlijn en een

september 2013

challenger 50 de lijst

Marten Susebeek (30)

over drie jaar hoopt Van de Lande op

Susteq

100.000 deelnemers.

Clemens van Os (30) Ivan van der Veld (30)

voor bijvoorbeeld het betalen van

Toen Marten Susebeek twee jaar

Xpozer

en bus. In maart ontving het b edrijf

geleden in Ghana was, schrok hij van

Voor het ophangen van een fotover-

van haar investeerders 12,2 miljoen

groting was geen goede oplossing,

euro voor internationale groei.

“Mensen hebben wel een mobiele

Dennis Klompalberts (34) Symen Jansma (39)

telefoon, maar geen drinkwater. Ze

Travelbird

der Veld. “Lijsten leiden af van het

smeekten mij om daarmee te helpen.”

>> interview p. 24

beeld, glas spiegelt waardoor je jezelf

de grote behoefte aan schoon water.

Susebeek bedacht een waterbetaal-

parkeergeld, vliegtickets, taxi, tram

vonden Clemens van Os en Ivan van

ziet in plaats van de foto, en canvas-

Wouter Staal (30) Esther Staal (30)

vergrotingen zijn niet meer van deze

Michiel Lensink (42)

Yoghurt Barn

water, het lokale ondernemerschap in

tijd.” Xpozer is een innovatief foto-

Wouter Staal en zijn vrouw Esther

ontwikkelingslanden stimuleert.

Voltea

ophangsysteem waarmee een foto

zagen op vakantie in Spanje het suc-

Susebeek verdient straks zijn geld

Omdat steeds meer mensen behoefte

strak en vlak wordt gespannen. Na

ces van de frozen yoghurt stores. Het

aan de Europese organisaties die het

hebben aan schoon water, is de zui-

hun afstuderen vroegen de twee er

echtpaar zag een gat in de markt en

water in Afrika gaan filteren, zij beta-

veringsindustrie booming. Voltea ont-

patent op aan en benaderden Hema

besloot ‘een beleving rondom

len een vergoeding om de Susteq-

wikkelde een revolutionaire waterzui-

voor een samenwerking. “Onze

yoghurt’ te creëren. “Iedereen denkt

technologie te mogen gebruiken.

veringstechniek: CapDI. Elektroden

droomklant. Met dit enorme afzet- en

bij yoghurt aan een ontbijt of toetje,

afgedekt met membranen scheiden

marketingkanaal verwachten we een

maar hangop met vers fruit is een pri-

in twee stappen het water van de ver-

enorme groei door te gaan maken.”

ma alternatief voor het broodje

systeem dat naast toegang tot drink-

vuiling. Het kost minder energie en is

gezond.” Na drie zware eerste maan-

veel efficienter. De techniek is vastge-

den van de Yoghurt Barn in Utrecht,

legd in dertig patenten; het Ameri-

besloten ze te verbouwen en werden

kaanse waterbedrijf Penair en de

ze de eerste Seats2meet-locatie in de

Rabobank namen een belang. De

horeca. Een gouden greep: Yoghurt

afgelopen jaren richtten ze zich voor-

Barn realiseerde vanaf januari 2013

al op koeltorens van kantoren en de

maandelijks een omzetstijging van

zuivering van afvalwater voor irrigatie-

bijna dertig procent. Na vijf maanden

gebruik in de landbouw.

waren ze winstgevend. De eerste Amsterdamse vestiging opende in augustus 2013 en werd gefinancierd met crowdfunding. In 2014 verwachten ze

Voys

Patrick Bunnik (45) Lex Broekhuizen (48)

Voys Telecom, één van de eerste

XXImo

Yoghurt Barns in de Randstad te kun-

online telefooncentrales ter wereld,

Een aantal partijen heeft Patrick Bun-

nen openen.

TenPages

werd in 2004 bij TNO ontwikkeld. Na

nik “soms met bokshandschoenen

Veel gevestigde auteurs zijn niet blij

de verzelfstandiging in 2006 groeide

aan” moeten overtuigen om deel te

met de werkwijze van uitgeverijen,

het bedrijf hard, mede dankzij dage-

nemen aan XXImo, een mobiliteits-

merkte Valentine van der Lande. Zij

lijks opzegbare contracten die het

kaart waarmee je kunt betalen voor al

besloot daarom TenPages.com, het

introduceerde. Mark Vletter: “Onze

je vervoerszaken. De speciale route-

crowdfundplatform voor amateur-

techniek heeft de markt op zijn kop

manager-app plant een reis optimaal

schrijvers, uit te breiden met een tak

gezet; ruim zestig procent van onze

en laat de vijftien dichtstbijzijnde

voor bekende auteurs. Arie Boomsma

huidige klanten zat voorheen bij

tankstations zien. De kaart werkt ook

en Thierry Baudet zamelen er geld in

KPN.” In 2012 was Voys de op één na

als Visa creditcard. Na maandenlang

voor een klassieke muziekgids en top-

snelste groeier van Noord-Nederland

onderhandelen lukte het de onderne-

kok Ron Blaauw wil zo een kookboek

en tot nu toe is zowel de omzet als het

mers een contract te tekenen met de

publiceren. Er zijn bijna 1.700 schrij-

aantal klanten elk jaar verdubbeld.

NS, met Shell zijn ze in gesprek. De

Valentine van der Lande (35)

vers en 9.900 aandeelhouders actief;

op dezelfde manier nog zes tot acht

De Challenger 50 lijst van meest uitdagende bedrijven van Nederland wordt ieder jaar samengesteld door de redactie van Sprout. Er wordt beoordeeld hoe sterk een ondernemer de gevestigde markt aanvalt, marktaandeel verovert, de markt verandert, vernieuwend is en zich profileert. De acht meest uitdagende ondernemers mogen pitchen voor de titel Challenger van het Jaar. Lees hier meer over pagina 43.

mobiliteitskaart is verder te g ebruiken

september 2013



Mark Vletter (33)

september 2013

tekst Miloe van Beek, Eefje Rammeloo fotografie Vincent Boon

challenger 50

het succesgeheim van Travelbird

‘Groei is onze enige focus’ Je kunt beter fouten maken dan kansen laten liggen, is het credo van Dennis Klompalberts en Symen Jansma, oprichters van het snel groeiende online reisbureau TravelBird. In 2010 las Dennis Klompalberts op een zolderkamer de Challengereditie van Sprout. Wat die bedrijven doen, kan ik ook, dacht hij. Met zijn vriend Symen Jansma schreef hij een businessplan dat aan twee voorwaarden moest voldoen: het mocht niet langer zijn dan een half A4’tje en het moest te maken hebben met o nline marketing. Ze besloten de markt van conservatieve touroperators - “allemaal dezelfde bestemmingen voor dezelfde prijs” - eens flink op te schudden. Met een halve ton aan eigen vermogen en geleend geld van familie en vrienden zetten ze TravelBird op. Het grote verschil met andere touroperators zit volgens Klompalberts in hun werkwijze. De 112 medewerkers van het snel groeiende online reisbureau zijn ingedeeld in gespecialiseerde cellen, iedereen heeft een flink stuk eigen verantwoordelijkheid. De gemiddelde leeftijd van het personeel is 26 jaar: eager en slim zijn de enige vereisten. Klompalberts: “Wij sturen niet op controle, maar op vertrouwen. Als mensen intrinsiek gemotiveerd zijn, presteren ze uitzonderlijk.” Onder het motto ‘beter fouten maken dan kansen laten liggen’ wordt er van medewerkers verwacht dat ze maandelijks met creatieve ideeën komen waar ze vervolgens ook flink in mogen investeren. “Wij groeien vierhonderd procent per jaar, een flop van twintigduizend euro vinden we niet erg. Met andere gelukte experimenten verdienen we dat weer terug.” Veranderen als doel, een grote wendbaarheid, niet denken in september 2013

ebaande paden; het zijn oneliners die Klompalberts regelmatig g herhaalt. Hij geeft het voorbeeld van een reclamespotje dat het reisbureau wilde laten maken om het merk te versterken. Alle voorstellen van gerenommeerde reclamebureaus werden afgewezen als te ouderwets en te traditioneel. Met een groep freelance reclamemakers zetten de ondernemers vervolgens een virtueel reclamebureau op en bedachten een fabelachtig filmpje dat ze in New York lieten maken. “Daar snappen ze wel wat wij bedoelen.” Vragen naar de strategie van de oprichters is ook een voorbeeld van ouderwets denken, vindt Klompalberts: “Ons doel is één van de vier grootste reisaanbieders van Europa te worden. In grote lijnen weten we hoe we daar willen komen, maar de huidige kennis kan morgen alweer verouderd zijn. Een strakke strategie maakt dus dat je kansen mist. Groei is onze enige echte focus.” Die groei bereiken ze onder andere door overnames en door zich te richten op de ontwikkeling van gepersonaliseerde tools op mobiele platformen. Klompalberts: “De helft van de vakantiebestedingen wordt bij het boeken uitgegeven, de rest op locatie. Consumenten kunnen straks bij TravelBird hun vliegticket, hotel en huurauto regelen. Het boekingsproces wordt leuk en overzichtelijk omdat we alleen de hotels tonen die bij jou passen. En op de plaats van bestemming ontvang je op je mobiel een plattegrond van de locatie en persoonlijke restauranttips.” Klompalberts zegt niet verder te kunnen uitweiden over de plannen, maar gelooft dat dit soort ontwikkelingen de toekomst zijn. “Daarom investeren we er veel geld in.” Travelbird krijgt veel verzoeken van investeerders, maar ze financieren alles zelf. “We hebben geen behoefte aan een financiële injectie van buitenaf.” (MvB)

september 2013

16Rubriek

Symen Jansma (39, links) Dennis Klompalberts (34) start: 2010 personeel: 120 omzetverwachting 2013: 50 miljoen euro

september 2013

het succesgeheim van CheapCargo

‘Ik geloof in persoonlijke relaties’

Een ondernemer die de transportwereld transparanter wil maken. André Olde Hampsink is een bevlogen man. “Ik wil iets neerzetten waar ik in geloof.” Een menukaart voor de transportsector. Zo omschrijft André Olde Hampsink zijn bedrijf CheapCargo.“De komst van internet heeft de logistieke sector compleet veranderd, iedereen kan prijsinformatie online opzoeken. Wij hebben hierop ingespeeld door alle tarieven van vervoerders met elkaar te vergelijken op een onafhankelijk platform.” Ondernemers in het mkb die niet dagelijks veel producten versturen, kennen de logistieke markt onvoldoende, meent Olde Hampsink. “Op CheapCargo kunnen ze snel zien welke vervoerder voor hun zending de beste keuze is.” Het maakt niet uit bij wie de zending wordt geboekt, CheapCargo rekent voor iedere vervoerder dezelfde marge. “Ik ben erg voor transparantie. Veel andere intermediairs vragen een laag tarief van vervoerders in ruil voor veel zendingen. Maar zo verpest je de markt, word je concurrent van de vervoerder en ben je niet meer onafhankelijk.” CheapCargo wil graag een langetermijnrelatie opbouwen met vervoerders en klanten. Daarom heeft Olde Hampsink zich van het begin af aan hard gemaakt voor een goede klantenservice. “Wie grote vervoerders belt met een vraag, wordt behandeld als een nummer. Ik geloof in persoonlijke relaties. Klanten komen in eerste instantie op de prijs of het merk af, maar blijven hangen vanwege september 2013

de persoon. Wij kennen al onze klanten en hun behoeftes, daardoor voelt het contact met CheapCargo als een warm bad.” Winstmaximalisatie is niet het belangrijkste, vindt de ondernemer. “Ik wil iets neerzetten waar ik in geloof.” Maar met een heilig geloof in wat je doet, ben je er nog niet. Olde Hampsink onderschatte de tijd die het kost om een bedrijf op te bouwen. “De pioniersfase waarin je de markt moet overtuigen en het concept zich als een olievlek moet verspreiden, duurde langer dan ik dacht. Klanten blijven uit gewenning bij dezelfde vervoerder, ook al is die veel duurder.” De trage start van CheapCargo zorgde ook voor onrust bij de bank en externe investeerders, wat leidde tot pittige gesprekken. Het kostte hem veel energie. Toen twee jaar later ook medeoprichter Marc Poelenjee vertrok, zat Olde Hampsink er even doorheen. “Het gebrek aan financiële zekerheid leverde spanningen op. Het vertrek van Marc werd onvermijdelijk, maar het was voor ons allebei erg emotioneel. Hij was mijn partner en spiegel, voor hem was CheapCargo zijn kindje.” Nu het na alle hobbels goed gaat met CheapCargo, is Olde Hampsink blij dat hij altijd is blijven geloven in zijn werkwijze, die nu zijn vruchten begint af te werpen. Door samenwerking met softwarebedrijven Exact en Unit4 verwacht hij dat CheapCargo op de korte termijn toegang tot meer klanten krijgt en het concept misschien zelfs internationaal uit kan rollen. “Over vijf tot tien jaar zijn we een merknaam.” (MvB)

september 2013

16Rubriek

7brood_Initiaal 07Brood_ART01

06Tussenkop_ART01

06Tussenkop_Vraag 07Brood_ART01

AndrĂŠ Olde Hampsink (45) start: 2008 personeel: 7 omzet: niet openbaar

september 2013

het succesgeheim van DyeCoo

‘We hebben een grote voorsprong’

Het is de ultieme vorm van recycling: een afvalproduct als CO2 hergebruiken om er textiel mee te verven. DyeCoo heeft bewezen dat het kan. Nu is er alleen nog schaal nodig. Textiel kleuren met koolstofdioxide; het lijkt een gek idee, maar het is het niet. In Duitsland was 25 jaar geleden al bekend dat het mogelijk moest zijn. Maar in het bouwen van een machine is nooit geïnvesteerd. Geert Woerlee zette in 2000 Feyecon op, een bedrijf gespecialiseerd in het ontwikkelen van CO2-technologieën. “We hebben het oude Duitse idee toch weer uit de kast gehaald en gekeken of we niet een textielverfmachine konden bouwen.” Textiel verven met CO2 in plaats van met water en chemicaliën scheelt een hoop milieuvervuiling. Voor het verven van textiel op de traditionele manier worden miljarden liters schoon water gebruikt. In Azië, waar de meeste textielfabrieken staan, wordt het chemisch vervuilde afvalwater bovendien ook nog vaak in de natuur gedumpt. In 2005 had Feyecon een werkend prototype ontwikkeld dat “een rolletje textiel van vijf kilo kon kleuren”, in 2007 kon de verfmachine gecommercialiseerd worden. Woerlee richtte vervolgens DyeCoo op, samen met zijn compagnon Reinier Mommaal, die altijd in ‘de verkoophoek van de techniek’ had gewerkt. Inmiddels staan er drie DyeCoo-verfmachines in Thailand en één in Taiwan. Adidas en Nike gebruiken de technologie; Adidas heeft een miljoen meter textiel gebruikt voor een nieuw shirt. Nike en IKEA september 2013

zijn daarnaast sinds afgelopen jaar aandeelhouder van DyeCoo. Is het de bedoeling met DyeCoo de wereld te verbeteren of geld te verdienen? “Een beetje van beiden”, zegt Woerlee. “Je kunt patat verkopen, maar dit geeft meer voldoening.” Dat wil niet zeggen dat het makkelijk geld verdienen is. Mommaal: “We merken nu hoe lastig het is om een ideëel doel rendabel en zelfs winstgevend te maken. Innovaties die de wereld veranderen zijn leuk, maar als het product daarmee twee keer zo duur wordt, werkt het niet. Er is altijd een economische impuls nodig.” Dat je met CO2 kunt verven is aangetoond, maar is het ook financieel haalbaar? Het is als met die hamburger van kweekvlees, zegt Woerlee. “Die kost 250.000 euro, maar hoe krijg je hem naar vijftig cent? Om écht een verschil te maken in de textielsector zijn heel veel machines nodig.” Inmiddels zijn ook andere bedrijven met de techniek bezig, maar die zitten volgens Woerlee en Mommaal nog op ‘laboratoriumniveau’. Woerlee: “Wij hebben een grote voorsprong. De bottleneck zit tussen de oren. De basiskennis zit bij één of twee man, met een zak geld kun je niet in een jaar inhalen wat wij hebben o pgebouwd.” De grootste uitdaging is nu om DyeCoo te laten groeien. Mommaal en Woerlee zijn op zoek naar mensen die de organisatie kunnen uitbouwen. “Wij hebben de techniek bewezen, nu moeten we laten zien dat we machines kunnen leveren. Maar groeien van tien naar tweeduizend machines vergt een andere managementstijl. Daar zijn anderen voor nodig.” (ER)

september 2013

16Rubriek

09Kaderkop_2_ ART01 10Kaderbrood_ART01

Geert Woerlee (51) Reinier Mommaal (46, rechts) start: 2008 personeel: 14 omzet: niet openbaar

september 2013

30 tekst Miloe van Beek, Eefje Rammeloo fotografie Vincent Boon beeldbewerking rietveldimaging.nl

challenger 50

RADICAAL ANDERS Challengers doen alles anders. Ze slaan af waar anderen rechtdoor gaan, en hebben geen boodschap aan het establishment. Deze ondernemers zetten de wereld op z’n kop.

Solynta

Pim Lindhout (59, op foto) Theo Schotte (68) Johan Trouw (53) Hein Kruyt (48) start 2006 personeel geen omzet 500.000 euro

Solynta ontwikkelt nieuwe aardappelrassen, die met minder bestrijdingsmiddelen een hogere opbrengst opleveren. Waarom wordt iedere vijf jaar een nieuw tomatenras geteeld, maar is het Bintje - het aardappelras dat al in 1920 werd geïntroduceerd - nog steeds dominant? “Er is vaak tevergeefs geprobeerd aardappels te verseptember 2013

beteren”, zegt Pim Lindhout (59). Zijn idee dat je de veredelingsmethode voor groenten ook voor aardappelen kunt gebruiken, was er al langer. Niemand durfde er echter in te investeren. Lindhout wel. Toen het bedrijf in groentenzadenveredeling waar hij directeur van was, werd overgenomen, was er geen interesse voor zijn plannen voor veredeling van aardappelzaden. Met drie mededirectieleden begon hij daarom Solynta, om dit idee uit te gaan voeren. Ze financierden de onderneming deels zelf en deels met subsidie. Lindhout kwam in vaste dienst, de rest heeft nog een baan. Vanuit kostenoogpunt huurden ze geen kantoor of lab; de eerste aardappelknollen stonden bij Lindhout onder

de carport. “In de winter verhuisden ze naar de badkamer. De kas van een familielid is nog steeds ons proefveld.” In 2009 werd de veredelingstechniek gepatenteerd. Zeven miljoen euro en zeven jaar tijd heeft Solynta nodig voor verder onderzoek. “Banken vinden dat te lang, dus gaan we in zee met private investeerders die er wel potentie inzien.” Lindhout heeft overigens ook een maatschappelijke drijfveer. “Aardappelen zijn gevoelig voor ziektes. Alleen al in Nederland wordt de helft van alle bestrijdingsmiddelen gebruikt voor aardappelen.” Wereldwijd bedragen de kosten hiervoor negen miljard euro; veel als je bedenkt dat de aardappelmarkt goed is voor een omzet van 57 miljard, exclusief de friet- en chipsbusiness.

september 2013

Toekomstige Solynta-rassen zullen grotendeels resistent zijn tegen schimmels, waardoor minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn en ze dertig procent meer opbrengen. “Belangrijk voor het voeden van de wereldbevolking. Aardappels worden in China al gezien als de nieuwe rijstkorrels.” Lindhout publiceert nu regelmatig onderzoeksartikelen en vorig jaar won Solynta nog de prestigieuze Wageningse Food Valley Award, een overwinning voor de oud-docent die in Wageningen niet werd geloofd door zijn collega’s. “Niemand dacht dat dit haalbaar was.” Inmiddels zijn er talloze bedrijven geïnteresseerd in de techniek. “Ik heb nog een jaar of zes voor mijn pensioen. Vóór die tijd wil ik dat dit een gevestigde praktijk is.” (MvB, ER)

‘Niemand dacht dat dit haalbaar was’

september 2013

Bilder & De Clerq Rogier Leopold (35, rechts) Diederik van Gelder (35) start februari 2013 personeel 2 en een poule van 12 mensen op uurbasis omzet niet openbaar

Clercq daarom relatief duurder dan de standaardhoeveelheid in een andere winkel. Maar ook dáár speelt het duo in op een trend: “Mensen ergeren zich eraan dat ze zoveel weg moeten gooien. Koop je eens venkelzaad omdat je dat nodig hebt voor een recept, staat zo’n bus daarna maandenlang te verpie-

teren in het keukenkastje. Bij ons koop je alleen wat je nodig hebt.” Leopold en zijn zakenpartner Diederik van Gelder hopen spoedig een tweede winkel in Amsterdam te openen om daarna door te stomen naar de drie andere grote steden. Daar liggen vooral kansen. L eopold:

‘ Mensen hoeven door ons nooit meer eten weg te gooien’

De supermarkt loop je vaak inspiratieloos binnen, wanhopig brainstormend over wat er vanavond weer op tafel moet komen, vond Rogier Leopold. Hij richtte daarom Bilder & de Clercq op, een supermarkt met veertien standaard kant-en-klaarrecepten, wekelijks aangevuld met drie nieuwe ideeën. Er is altijd te weinig tijd en inspiratie om te koken, zegt Rogier Leopold. Bij Bilder & De Clercq moet de klant geïnspireerd worden door mooie fotografie, alle ingrediënten staan in precies afgepaste hoeveelheden bij elkaar gepresenteerd en je staat binnen no time weer buiten met een volledig recept. Leopold: “Onze prijzen zijn scherp, een maaltijd kost tussen de drie en negen euro per persoon. Als we hogere prijzen zouden hanteren, kiezen mensen wellicht voor het gemak van de traiteur. Maar voor drie euro heb je in de s upermarkt nog geen pak soep.” De ondernemer geeft toe dat het een bewerkelijk concept is. Alle ingrediënten moeten apart verpakt worden. Drie gram venkelzaad is bij Bilder & De

september 2013

“In de rest van Nederland doet men meer weekboodschappen: één keer per week met de auto naar Albert Heijn en dan alles achterin laden. De ad hoc manier van inkopen doen zie je vooral in de grote stad, waar mensen over het algemeen te klein behuisd zijn om grote voorraden te hebben.” (ER)

september 2013

RADICAAL ANDERS De Correspondent Rob Wijnberg (31) start maart 2013 personeel 11 omzet 1,35 miljoen euro

Het was een crowdfundproject en marktonderzoek in één. Voor zijn digitale project De Correspondent zocht Rob Wijnberg leden die hem aan startkapitaal konden helpen. Binnen anderhalve week haalde hij een miljoen euro op, inmiddels staat de teller op 1,4 miljoen. “Als het niet lukt, moet je het niet willen.” Als oud-hoofdredacteur van nrc.next weet Wijnberg als geen ander hoe de media werken. Daar maakte hij handig gebruik van: een paar minuten bij De Wereld Draait Door aan tafel en het balletje begon te rollen. Met oud-politica Femke Halsema en journalist Jelle Brandt Corstius als uithangbord wekte hij de nieuwsgierigheid van de kritische nieuwsconsument die blijkbaar behoefte heeft aan meer differentiatie binnen de journalistiek. De Correspondent belooft vernieuwende journalistiek te bedrijven: nieuwe journalistieke verhaalvormen. Dus niet alleen lange geschreven artikelen, maar ook podcasts, columns en filmpjes. Inmiddels heeft Wijnberg elf redacteuren aangesteld die ieder volledige vrijheid krijgen om hun fascinatie of expertise uit te diepen. Of dat nu gezond-

heidszorg en technologie is, of de oorsprong van clichés in het hedendaagse publieke debat. Daarmee doet De Correspondent het anders dan gevestigde media, die hun artikelen indelen in standaardrubrieken als binnen- en buitenland. Wijnberg koos er bewust voor om geen investeerders aan te trekken. “Die stellen vooraf grote eisen terwijl we nog niets te bieden hebben. Vergelijkbare projecten zoals het inmiddels

gestopte De Nieuwe Pers zijn met veel geld begonnen en dat zet ze meteen op achterstand.” Extra financiering kan in de toekomst wel komen van fondsen zoals de Stichting Democratie en Media, die specifiek zijn opgericht om innovatie in de media te steunen. Wijnberg is erg open over zijn bedrijf. “Als je een abonnement op een krant neemt, weet je niet hoeveel geld er naar de villa van de eigenaar gaat. Maar

september 2013

transparantie hoort bij een moderne journalistieke onderneming. Wie een ander controleert, moet zelf ook transparant zijn.” En dus is De Correspondent dat ook. Maximaal vijf procent van het rendement gaat naar de aandeelhouders, onder wie hijzelf en De Groene Amsterdammer. Wijnberg: “Het is me er nooit om te doen geweest een media-imperium op te zetten.” (ER) september 2013

RADICAAL ANDERS

‘ We worden gezien als advocaten die risico durven te nemen’ september 2013

september 2013

A la carte advocaten Noëlle Bynoe (30, rechts) Sabine Bovy (32) start januari 2013 personeel 2 stagiairs omzet nog niet bekend

Met argusogen houdt de advocatuur het nieuwe kantoor van Noëlle Bynoe (30) en Sabine Bovy (32) in de gaten. A la carte advocaten werkt met vaste prijzen in plaats van met uurtarieven. In hun vorige baan, op een middelgroot advocatenkantoor in

Rotterdam, deelden Bynoe en Bovy een kamer in de Rotterdamse WTC-toren. Beiden zijn gespecialiseerd in arbeidsrecht en vonden dat de berekening van advocatentarieven anders kon. Het idee achter A la carte advocaten is dat er een balans ontstaat tussen zaken waar je méér tijd aan kwijt bent en zaken waar minder uren in gaan zitten. “De gedachte is dat je op die manier toch een goede omzet kunt h alen”, zegt Bynoe. De advocaten houden desondanks hun uren nauwlettend in de gaten. Gaat het wel goed als niet ieder uurtje vergoed wordt? Als er opeens tien ingewikkelde zaken langskomen die meer tijd vergen, komen ze wellicht niet helemaal uit met

het vooraf bedachte tarief. Voor alle diensten rekent A la carte advocaten een vaste prijs waar niet aan gemorreld wordt. De top 5 staat op de website: hulp bij een ontslagprocedure kost 2.500 euro, juridische hulp bij bemiddeling: 1.250 euro. Traditionele advocatenkantoren rekenen daarvoor een uurtarief. Bynoe: “De prijzen verschillen meestal per advocaat, al naar gelang de ervaring. Vooral particulieren schrikken nog wel eens tegen de tijd dat ze de factuur krijgen. Er komen bovendien nog btw en kantoorkosten bij, die zorgen voor een ontransparante bedoening. Bij ons is dat niet zo.” Het is niet nieuw dat er vaste prijzen worden gerekend, wél

dat dit vooraf wordt verteld, zegt Bynoe. “Vaak kijken advocaten eerst met wie ze te maken hebben en hoeveel hij of zij te besteden heeft.” Binnen de beroepsgroep is veel aandacht geweest voor A la carte advocaten, twee keer stond het kantoor in het Advocatenblad. “Ons initiatief wordt positief ontvangen omdat we worden gezien als advocaten die risico durven te nemen.” (ER)

Maakt uw bedrijf werk van opkomende markten? Advertentie Albert Bos is directeur van STC-Group Holding, die wereldwijd opleidingen verzorgt voor logistiek, offshore en havens. Ook in ontwikkelingslanden. Hij draagt zo bij aan economische groei én benut nieuwe kansen. Wilt u ook advies en praktische ondersteuning bij zakendoen in ontwikkelingsmarkten? Ga hiervoor naar Agentschap NL.

Groei mee met opkomende markten www.agentschapnl.nl/export LANDENINFORMATIE

EXPORTBEGELEIDING

ONDERNEMEN IN ONTWIKKELINGSLANDEN >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal

5508-ANL Adv 186x126,5-MT.indd 1

08-08-13 09:32

2 JAAR GELEDEN OP BNR NIEUWSRADIO:

BNR NIEUWSRADIO VERSTAND VAN ZAKEN

RADICAAL ANDERS Fairphone Bas van Abel (36)

start januari 2013 personeel 12 omzet nog niet bekend

Met Fairphone wil Bas van Abel de complexe, duistere kant van onze mooie, gelikte smartphones laten zien. Behalve in sociaal opzicht is het eerlijke mobieltje ook een commercieel succes. Hoe kunnen we consumenten laten zien welke conflicten er ten grondslag liggen aan de productie van mobiele telefoons? Daarover brak Bas van Abel zich drie jaar geleden het hoofd toen hij creatief directeur was van broedplaats Waag Society. “Jaarlijks vallen in Afrika een miljoen doden door de productie van elektronica. Dat wilden we inzichtelijk maken met een campagne.” Al snel kwam hij tot de conclusie dat hij consumenten geen alternatief kon bieden: er bestond namelijk geen eerlijke telefoon. “Dus besloten we er zelf een te produceren van ‘conflictvrije’ m aterialen.” Van Abel reisde ervoor naar het buitenland. In Chinese elektronicafabrieken zag hij hoe arbeiders zonder rechten onderdrukt worden. In Congo zag hij bij de winning van kobalt en tin - twee van de ruim dertig metalen die in een m obiel zitten - corruptie, kinderarbeid en onderdrukking. “Bij de uitgang van de mijn staan militairen die een deel van de opbrengst opeisen. Daar financieren ze

‘ Telefoonproducenten voelen de druk’

hun wapens mee.” De Fairphone wordt gemaakt onder eerlijke arbeidsomstandigheden; de materialen komen uit mijnen die niet in conflictgebieden zitten, wat betekent dat de strijdende partijen er niet aan verdienen. Met hulp van crowdfunding en een initiële investering financierde Van Abel het onderzoek tijdens de startupperiode. Binnen een maand waren er via voorinschrijving ruim tiendui-

zend stuks ter waarde van 325 euro verkocht. Het is een commercieel succes, wat altijd al de bedoeling was. “Anders heb je geen impact in het huidige economische systeem.” In het najaar worden de eerste Fairphones geleverd, die ook als doel hebben het mobieltjesgebruik terug te dringen. “De telefoon heeft een ‘peace of mind-widget’ die laat zien hoe lang je hem niet gebruikt hebt en waarmee je tijdelijk je inter-

september 2013

net en notificaties uit kunt zetten. Zie het als een pleidooi voor face-to-face-contact.” De volgende stap is het vergroten van de sociale impact: volgend jaar verhoogt Van Abel de productie. Hij wil de elektronica-industrie veranderen. “Telefoonproducenten als Nokia en Apple voelen nu al de druk om verantwoordelijkheid te nemen. KPN heeft al duizend Fairphones besteld, en we overleggen met Vodafone.” (MvB)  september 2013

tekst tekst04Credit 04Creditfotografie fotografie04Credit 04Credit

De geheimen van succes ay.nl d r e g n challe

u koopknet je tic9,-* € 24

Wat maakt Richard Branson tot een onaantastbare ondernemer en inspirator? Waarom kent iedereen de Hema? Hoe krijgt Elon Musk het voor zijn veertigste voor elkaar om drie megagrote én succesvolle ondernemingen op te bouwen? Succesvolle bedrijven en ondernemers kennen we alle maal, maar wat onderscheidt hen nu echt van de grote massa? Op de Sprout Challen gerday 2013 gaan we op zoek naar de geheimen van succes. We fileren topondernemers tot op het bot, analyseren de echte challengerbedrijven tot in de postkamer en we verta len die geheimen naar jouw onderneming. Welke lessen van onze topsprekers kun je morgen toepassen in jóuw bedrijf? Sprout Challengerday 2013 wordt een zoektocht

naar de grootste business geheimen. * Sprout geeft groepskorting vanaf vier personen. Mail naar challengerday@sprout.nl voor meer informatie

september 2013

31 oktober, beurs van berlage, Amsterdam

Challengerday 2013 Programma

8.30 - 9.30

13.30 - 15.00 Boris Veldhuijzen van Zanten Succescollege II Het onvermijdelijke vervolg op het eerste college. Tijd voor nieuwe succeslessen.

Inloop en registratie.

9.45 - 12.00 Michiel Muller & Ronnie Overgoor Een inleiding in succes Michiel Muller wist bedrijven als Route Mobiel en Tango in relatief korte tijd uit te laten groeien tot grote ondernemingen. Ronnie Overgoor leidde een groot internetbureau. Ze onthullen de eerste geheimen van de dag.

Heleen Dura - van Oord Zó word je zakenvrouw van het jaar Dit jaar werd de oprichtster van DQ&A gelauwerd als zakenvrouw van het jaar. Het is de beloning voor jaren van risiconemen en ondernemerschap promoten. Een lesje puur ondernemerschap!

Boris Veldhuijzen van Zanten

Succescollege I De succesvolle internetondernemer vertelt in drie minicolleges over successen van topondernemers. Wat doen ze goed? Hoe leren ze van hun fouten? En waren ze eigenlijk altijd al geniaal? Katja Schuurman Ieder succes heeft z’n eigen verhaal De actrice en presentatrice voert al jaren het bewind over haar merk Return to Sender. Ze weet precies waarom succes niet altijd in geld uitgedrukt wordt. Gigi Wang Succes in tien vragen Het lid van het MIT/Stanford Venture Lab voelt live on stage groeiondernemers aan de tand. Verwacht alle tips & tricks uit Silicon Valley! Piet Hein Eek De chaosstructuur Wat gebeurt er als je alles op z’n beloop laat? Dan krijg je een succesvolle, internationaal opererende onderneming. Tenminste, als je Piet Hein Eek heet. 12.15 - 13.15 Challenger 50, de finale Wie van de drie finalisten in de Challenger van het Jaar verkiezing heeft de beste pitch?

Taco Oosterkamp Succesvol in minder tijd Zes van de tien ondernemers zeggen dat ze te weinig tijd hebben voor belangrijke dingen. Ondernemer en tijd-vrijmaak-expert Taco Oosterkamp geeft tips om een dag per week extra vrij te maken. Ryan Graves How to disrupt the taxi-industry De medeoprichter van Uber heeft in vele wereldsteden een bom gelegd onder de taxiwereld. Een challenger pur sang dus. 16.00 - 17.00 Wie is de winnaar van Challenger 50? Bekendmaking van de winnaar.

Boris Veldhuijzen van Zanten Succescollege III

Het slot van de collegereeks. Tijd voor de laatste succesanekdotes. Jan Aalberts

Oer-ondernemer

Hij is de éminence grise van ondernemend Nederland, met de drive van een starter. We vragen hem alles over zijn loopbaan.

17.00 - 19.00 Afsluitende borrel.

september 2013

De sprekers Piet Hein Eek Hij staat nog steeds bekend als ‘mister sloophout’, maar heeft veel meer gemaakt dan de beroemde sloophouten kast waarmee hij afstudeerde in 1990. Piet Hein Eek is creatief en chaotisch, maar weet dat als geen ander om te zetten in een succesvol, internationaal bedrijf. Op Sprout Challengerday vertelt hij hoe hij dat doet. Op Sprout.nl/pietheineek kun je alvast meer lezen.

Taco Oosterkamp Gefascineerd door ‘de optimalisatie van alles’, startte Taco Oosterkamp tijdens het eerste jaar van een veel te saaie studie zijn eerste bedrijf. Na twee decennia staat de teller op acht, waaronder een aantal dramatische en leerzame mislukkingen, maar gelukkig ook een aantal successen. Hij schrijft al jaren artikelen en boeken over slimmer werken en helpt met zijn Extreem Productief Programma ondernemers om tijd vrij te maken voor de belangrijke dingen.

Arko van Brakel Arko van Brakel is een van Nederlands bekendste serieondernemers. Dat begon in de oertijd van internet met EuroNet, en ging verder via PuntEdu, Jamby en een reeks startups waarin hij investeert. Zijn missie: Nederland ondernemender maken. Van Brakel richtte daarvoor Nieuwe Helden op, en is nu chief inspiration officer bij De Baak.

l rday.n e g n e l chal

u koopknet je tic49,€2

‘We voelen ons echt geen challenger’

Als je een challenger-spirit hebt, kijk je naar markten die wel een trap onder de kont kunnen gebruiken. Niet gek dat de mannen van Uber de taximarkt hebben uitgekozen. Net als in Nederland, wil het in thuisland Amerika nog wel eens mankeren aan goede service. “Het businessmodel is eigenlijk heel simpel”, zeggen de oprichters zelf over Uber. Ryan Graves is een druk man tegenwoordig. Zijn taxidienst heeft net 258 miljoen dollar opgehaald bij Google Ventures, de grootste investeringsdeal ooit voor de zoekmachinegigant. En dan kunnen Graves’ collega’s nog zo benadrukken dat Uber geen challenger is; dat is het natuurlijk wel. In New York organiseerden vakbonden zelfs demonstraties tegen de nieuwe dienst. Op Challengerday vertelt Graves hoe de werkwijze van een echte challenger er in de praktijk uitziet. Al zal hij zelf blijven ontkennen dat hij de taximarkt uitdaagt…

 Ryan Graves Uber september 2013

september 2013

Boris Veldhuijzen van Zanten Boris Veldhuijzen van Zanten is succesvol serieondernemer en medeoprichter van The Next Web. Op challengerday geeft hij minicolleges over succes. En dat betekent veel voorbeelden, goede lessen en heerlijke anekdotes.

Gigi Wang Hoe een bedrijf moet groeien, daar weten ze in Silicon Valley wel het een en ander van. Gigi Wang is partner van het MIT/ Stanford Venture Lab (VLAB) en adviseert daar ondernemers over hun groeipad. Tijdens Challengerday geeft ze live op de bühne scherpe adviezen aan groeiondernemers.

Heleen Dura - van Oord Heleen Dura - van Oord is dit jaar gekozen tot Zakenvrouw van het jaar 2013. De mede- oprichtster van digitaal marketingbedrijf DQ&A Media Group en partner bij Peak Capital weet wat het is om internationaal een succesvolle onderneming uit te bouwen, en dat deelt ze graag.

Jan Aalberts

Dat hij de éminence grise van ondenemend Nederland is, wil niet zeggen dat hij het rustig aan doet. Aalberts zal vertellen hoe hij ondernemerschap ziet. Dat hij de crisis zelf niet had zien aankomen vond hij waardeloos. Van wie kun je betere succesgeheimen horen? Precies.

‘ Het begint met de vraag: waarom niet?’ “Het begint bij mij altijd met de vraag: waarom niet? Waarom zou ik iets niet doen? Dat werkt een stuk beter dan de vraag omdraaien”, zegt K atja Schuurman. Het resulteerde zeven jaar g eleden in de oprichting van Return to Sender. Haar onderneming zoekt naar bijzondere producten in de armste gebieden ter wereld, en verkoopt die via de HEMA en een eigen online shop aan consumenten en de zakelijke markt in Nederland. Return to Sender vertelt het verhaal achter elk product. Over de makers, productietechnieken en eeuwenoude symboliek die soms achter producten schuilgaat. Want of het nu om gebouwen, tradities of kleding gaat: overal zit een verhaal achter, ontdekte ze. Schuurman gelooft dat eerlijke handel de motor is achter duurzame economische ontwikkeling. Want succes zit in niet geld, maar in de verhalen, zo weet Schuurman inmiddels.

 Katja Schuurman

oprichter Return to Sender

Dagvoorzitters: Ronnie Overgoor was eind vorige eeuw integraal onderdeel van de internethype. Nu staat hij aan het hoofd van zijn eigen online televisiestation 7 Ditches TV.

Michiel Muller is hét toonbeeld van een challenger. Hij stond aan de wieg van de tankstations van Tango en pechdienst Route Mobiel.

Ook vrouwelijk ondernemer? Kom dan naar Challengerday en ontvang een giftvoucher van 50 euro van LaDress! www.challengerday.nl/ladress

september 2013

Sprout Challenger Pitch 8 oktober 2013, The Base, Schiphol Event Voor het achtste jaar stelt Sprout de Challenger 50 samen: de lijst van meest uitdagende ondernemers van Nederland. Wie heeft hier het meeste lef? Wie is zo creatief dat hij zijn concurrenten telkens een stap voor is? En wie heeft het in zich om écht anders te denken? De nieuwe Challenger 50 lijst (zie p. 18) is gekozen uit honderden aanmeldingen, waaruit de Challenger van het Jaar 2013 wordt gekozen. Op 8 oktober pitchen de acht beste kandidaten voor onze deskundige jury. Maar drie kandidaten kunnen door naar de finale op Sprout Challengerday. Nieuwsgierig? Jij kunt erbij zijn!

Hoe ziet de dag eruit? 14.30 - 15.00 15.00 - 15.10 15.10 - 15.25 15.25 - 16.00 16.00 - 16.15 16.15 - 16.45

16.45 - 17.15 interview Koos Hendriks, Snowworld Skiën in Nederland? Dat kan natuurlijk niet. Tenminste, dat hoorde Koos Hendriks keer op keer. Een echte ondernemer wordt door zulke opmerkingen alleen maar aangemoedigd, en daarom stampte Hen- driks Snowworld uit de grond. Tijdens dit interview komen alle lessen uit een ondernemersleven langs, want Hendriks heeft ze namelijk allemaal geleerd, al dan niet gewild... 17.15 - 17.25 17.30 - 19.00

Ticket: 50 euro

ontvangst opening door Ewald Smits, hoofdredacteur Sprout introductie van de jury eerste serie van vier pitches pauze tweede serie van vier pitches

bekendmaking drie finalisten borrel

De jury bestaat dit jaar uit: - Arko van Brakel directeur van De Baak en serieondernemer - Heleen van Oord oprichter DQ&A en zakenvrouw van het jaar - Oscar Kneppers oprichter Rockstart - Menno van Leeuwen ondernemersdeskundige ABN AMRO

challengerday.nl/pitch september 2013

september 2013

hoe ik

leven na de dood geef Langs Europese crematoria gaan, administratie doen, lopendebandwerk verrichten. Bij OrthoMetals doet iedereen alles. Voor medeoprichter Ruud Verberne de prettigste manier om het doel te bereiken: metaal uit zo veel mogelijk crematoria inzamelen en recyclen.

“We reden als pioniers al met de vrachtwagen heel Europa door; langs Britse en Franse crematoria om orthopedische implantaten en overig metaal te verzamelen. We halen op wat er na crematies achterblijft, zoals kunstheupen, handvatten van kisten, spijkers, schroeven, tandplaatjes en soms edelmetalen als gouden ringen. Mijn compagnon Jan Gabriëls had al snel zijn groot rijbewijs op zak. In het begin zat ik nog naast hem om me heen te kijken, tot ik zelf mijn vrachtwagenrijbewijs haalde. Nu zitten de zoons van Jan, zijn vrouw en mijn zoon en dochter ook op de vrachtwagen. Het idee voor OrthoMetals ontstond toen mijn destijds 1-jarige dochter heupdysplasie bleek te hebben. Ik kwam in contact met orthopeed Jan en het klikte. Dat ik in de metaalrecycling zat, sprak hem aan. Hij kwam gelijk met een heup op de proppen die hij uit een crematorium had opgehaald. Die was van iemand g eweest die hij had geopereerd. Hij vroeg zich af wat er met de implantaten g ebeurde nadat iemand gecremeerd was. Ik vond het in eerste instantie morbide, maar Jan bleek een halsstarrige man te zijn. september 2013

Elke keer dat we elkaar zagen, vroeg hij: Ruud, heb je er al iets mee gedaan? Ik ben toen bij een van mijn leveranciers in Duitsland op onderzoek uitgegaan. Buiten lag een hoopje implantaten waar hij destijds 28 mark per kilo voor kreeg. Daarin zagen we mogelijkheden voor recycling. Op onze vrije dagen werkten we het concept verder uit. We begonnen met het neerzetten van blauwe kratjes bij alle Nederlandse crematoria. Elke drie weken belden ze dat die vol zaten. Op een gegeven moment hebben we er groene kliko’s neergezet, die er nog steeds staan. Daar hebben we er inmiddels duizenden van, we werken met ruim vijfhonderd crematoria samen.

Iedereen doet alles in ons tweefamiliebedrijf. Dat is er bij Jan en mij ingeslopen. Het voelde natuurlijk om niks uit te besteden. Toen de vier kinderen erbij kwamen vanaf 2008 werd het een bewuste keuze. We wilden het zware werk - het sorteren en laden - niet op één iemand afschuiven. Maar we wilden er ook niemand voor inhuren, want dan weet je nooit wat je in huis haalt.  september 2013

tekst Lotte Schuurman fotografie Gerritjan Huinink

Ruud足 Verberne (62) bedrijf OrthoMetals wat recycling van 足metaal uit crematoria start 1997 personeel 6 omzet 8 miljoen ambitie zoveel mogelijk materiaal inzamelen en de opbrengst aan goede doelen schenken

september 2013

‘ Als we het zelf doen, weten we zeker dat het respectvol gebeurt’ Uit de VS haalt OrthoMetals jaarlijks

ton aan metalen

OrthoMetals zamelt metaal in uit

15 landen

75% van de omzet van OrthoMetals gaat naar een goed doel: het dr. C.J. Vaillant Fonds

Omdat we het met onze eigen families wilden doen, gaven Jan en ik zelf het goede voorbeeld. We lieten aan de kinderen zien dat wij ook sorteerden en met een vrachtautootje door Europa reden. Het is niet moeilijk met een stropdas achter je bureau te zitten en mensen te ontbieden. Je kunt als directeur wel alleen naar seminars of beurzen gaan, maar als je ook op de werkvloer komt, zie je veel meer. Ik wil bovendien ad hoc dingen kunnen regelen. Die vrijheid heb ik voor mijzelf gecreëerd.

Al werken we nu met 500 crematoria samen, het metaal sorteren doen we nog steeds met beide families. In 1997 deden we dat nog elke zaterdag. Dan stonden we met alle kinderen en Anna, de vrouw van Jan, aan de lopende band. Met de handmagneet haalden we het magnetische metaal eruit. Jan wist als orthopedisch chirurg al snel de verschillende metalen van elkaar te onderscheiden. Van roestvrij staal bijvoorbeeld worden pinnen gemaakt die gebruikt worden bij botbreuken. Implantaten zijn voornamelijk van titaan en kobalt-chroom, ons meest hoogwaardige materiaal. Dat vinden we vooral terug in knie-implantaten. Het ging destijds nog om kleine hoeveelheden, maar die zijn inmiddels zo gegroeid dat we een deel van het proces hebben gemechaniseerd. Sorteren is voor mij sinds kort fysiek te zwaar geworden. Nu doen de kinderen en Anna het tenminste twee dagen per week. Af en toe huren we daarbij nog een zzp’er in.

De overige drie dagen houden de kinderen zich net als ik bezig met verkoop, het onderhouden van contacten, bezoeken van beurzen, uitwerken van strategische plannen en de logistiek rondom het nieuwe bedrijfsgebouw. En we zitten allemaal op de vrachtwagen natuurlijk. Zo zijn Anna en haar jongste zoon net twee weken

september 2013

in Groot-Brittannië geweest en ik met mijn zoon in Frankrijk en Duitsland. We gaan altijd in tweetallen, dan ben je flexibel. Als internationaal chauffeur mag je maar 4,5 uur achter elkaar rijden. Bovendien zitten crematoria meestal in uithoeken van steden. Die vind je sneller met z’n tweeën. Per trip halen we bij zo’n twintig crematoria metaal op. Het is ontzettend ontspannend om zo on the road te zijn. En nuttig. Het persoonlijke contact met klanten heeft bij ons altijd centraal gestaan. Klanten stellen het erg op prijs dat ze de d irecteur aantreffen in de vrachtwagen. En als we het zelf doen, weten we zeker dat het respectvol gebeurt. Bij een crematiedienst wachten we voordat we met de vrachtwagen het terrein op gaan.

Elk jaar een nieuw land erbij, is vanaf het begin een van onze doelen geweest. We estaan zestien jaar en zijn in vijftien landen b actief, dus dat is aardig gelukt. Na Nederland begon de expansie in België. Daar werden we lid van een organisatie die de b elangen behartigt van crematoria en b ezochten hun congres. Ook in andere landen hebben we het zo aangepakt. In Groot-Brittannië en Frankrijk vielen de monden open van verbazing. Daar werd het metaal begraven, in Duitsland werd het verkocht aan de schrootboer om de hoek. We waren de eersten en zijn nog steeds marktleider, maar de business is inmiddels wel omarmd door concurrenten. In de VS hebben we kansen laten liggen. De concurrentie daar is veel actiever. In het begin gingen we zelf nog naar de VS om te sorteren en te verkopen. Maar dat was op een gegeven moment niet meer te doen. Zowel in Canada - waar we nog wel groeien - als in de VS hebben we nu kliko’s neergezet. Die gaan naar een agent in Canada die de warehousing doet. De container met zestien ton

hoe ik

Of dit de meest lucratieve manier van werken is, weet ik niet, maar het is de meest persoonlij-

etaal wordt één keer per jaar verscheept naar m Nederland. Ook de Australische markt hebben we veroverd. Sinds oktober krijgen we het metaal van 95 procent van de crematoria daar. Maar de focus ligt nog steeds op Europa. Hier kunnen we tenminste a lles zelf doen.

Onderling hebben we ondanks de zware materie veel lol. We maken van alles mee bij crematoria. In Groot-Brittannië hebben we laatst nog een half uur staan wachten op een club doedelzakspelers die op hun gemak voor een stoet rouwende mensen uitliep. Een week later zit mijn dag dan weer vol vergaderingen over ons nieuwe bedrijfspand of sta ik strak in het pak op een beurs in Spanje. Hoewel iedereen meerdere functies heeft, hebben we allemaal onze eigen taken; zo doet één iemand de logistiek rondom ons nieuwe pand. Daar kunnen we elkaar kritisch op aanspreken, net als bij elk ander bedrijf. Bij deze manier van werken voelen we ons prettig, maar het eist ook zijn tol. Ik beslis vaak op het laatste moment wie er gaat rijden. Moet er morgen iemand met de vrachtauto en niemand heeft tijd? Dan ga ik wel. Dat heeft zo zijn consequenties voor het thuisfront. Het heeft mijn privéleven aangetast en mijn huwelijk geen goed gedaan.

ke en dat past in deze branche. Daarom gingen Jan en ik destijds ook op zoek naar smelterijen, want ik wilde niet worden zoals die leverancier in Duitsland die zijn knietjes en heupjes aan een schrootafnemer verkocht. Het is een kwetsbare industrie waar niet altijd respectvol mee omgegaan wordt. Zo wordt wel eens gedacht dat een heup weer wordt gebruikt in een ander lichaam, maar dat is onmogelijk. Bij een crematie worden de metalen verhit tot 900 graden waardoor de eigenschappen ervan veranderen. Daarna wordt het omgesmolten tot halffabricaten die worden g ebruikt voor de productie van turbinemotoren en huishoudelijke producten. Van zink worden bijvoorbeeld knoflookpersen gemaakt, van roestvrijstaal messen. Kobalt-chroom gaat voornamelijk naar de autoen vliegtuigindustrie.

Er zijn in Nederland

75 crematoria

Van de

gerecyclede zink worden o.a. knoflookpersen gemaakt

Het unieke van OrthoMetals is dat 75 procent van de omzet via het Dr. C.J. Vaillant Fonds naar een goed doel gaat dat de crematoria zelf mogen kiezen. Wij vinden het niet juist als de heup van je oma extreem commercieel wordt uitgebuit. Dat wekt misschien verbazing; als we niks weggaven had ik eerder met pensioen gekund. Niet dat we het niet goed hebben hoor, we hebben allemaal een huis, auto, computer en telefoon. Maar we zijn eenvoudig en daar zijn we trots op. Als we meer binnen krijgen, gaat er meer naar goede doelen. Jan is in september overleden, een droevige periode. Zijn ideeën moeten levend blijven als de kinderen het bedrijf in 2015 overnemen. OrthoMetals wordt in dezelfde geest voortgezet. Af en toe wil ik nog weleens mee op de vrachtwagen of naar een beurs. Maar de kinderen komen er met z’n vieren wel uit. Ze hebben lang genoeg kunnen  ruiken aan het bedrijf om het te redden.” september 2013

In 2012 zijn 140.709 mensen overleden, daarvan werden

83.379

mensen gecremeerd

september 2013

Rogier Leopold en Diederik van Gelder, Bilder & De Clerq

ik & sprout

Vincent boon

Zij hebben een abonnement, wil jij dat ook? Ga naar sprout.nl/ik-en-sprout

september 2013

column

Herbert van Hoogdalem

‘Je moet gasten een beleving serveren, hoe vluchtig ook’

De ‘p’ van key-succesfactor

en oranje hoedje. Nee: een hip oranje hoedje. Zo’n hoedje dat in mijn tijd door The Blues Brothers gedragen werd en dat een paar jaar geleden opeens overal opdook in bepaalde scenes. Een beetje schuin, quasinonchalant gedragen, alsof de drager vergeten is dat-ie ermee rondloopt. Dat hoedje, dat had me moeten waarschuwen. Maar er waren meer aanwijzingen. Op mijn Facebooktimeline werd bij het betreffende Rotterdamse visrestaurant opeens weken achter elkaar in opvallend hoog tempo ingecheckt door Jan en alleman. Dan weet je: daar g ebeurt het. Dat gevoel werd versterkt toen bleek dat La Plancha ook nog een pop-upinitiatief was; het was er maar een paar maanden. Überhip, natuurlijk. De tijdelijkheid die elke horecatrend kenmerkt, nog eens benadrukken. De druk opvoeren. De hijgerigheid kietelen. De exclusiviteit bekorten. Toen ik er voor een tafeltje stond te wachten (hip is immers nooit te reserveren), nam mijn beroepsdeformatie het automatisch over. Als ondernemer heb ik een soort ultragevoelige radar voor details: hoe men gedacht heeft, wat in het b usinessplan gestaan moet hebben, en of dat uiteindelijk - al dan niet - gelukt is. Product: goed. Strakke kaart en niet teveel keuze. Simpel. Omdat je september 2013

strak moet kunnen inkopen en pop-up geen keuken toestaat met veel variatie in couverts. Plaats: prima. Aan het water op het Noordereiland, met uitzicht op de skyline aan de overkant van de Maas. Prijs: top. Verrassend goedkoop zelfs. Promotie: ook super. Mond-tot-reclame via relevante netwerken van hipsters die er toe doen op Facebook, Twitter en FourSquare kost niets namelijk. Presentatie: subliem. De noodzakelijke tijdelijkheid van meubilair en apparatuur maakt het lekker industrieel. Om nog maar te zwijgen van de eigenaar. Als een mix tussen Brad Pitt en Don Johnson staat hij met een Ray Ban en crèmekleurige variant van het inmiddels legendarische hoedje op, de dagomzet bij te houden op z’n iPad. Tot zover niks aan de hand. Het ging mis bij de ‘p’ van personeel, waar het zo vaak misgaat trouwens. Na de rij werden we gedirigeerd naar een tafel waar het oranje hoedje ons verder zou ‘verzorgen’. Het oranje hoedje was echter meer met zichzelf bezig dan met de gasten. En mijn (zwangere) vriendin. Niet luisteren, dus terugkomen met de verkeerde bestelling. Niks weten, maar ook niets vragen. Niet opletten, dus de hekkensluiters eerder aan tafel zetten dan de al langer wachtenden. Niets meer horen dankzij z’n oordopjes, vanwege het dagelijks volume binnen denk ik, dus ‘Gerben’ op de september 2013

bon zetten in plaats van ‘Herbert’. Het is dat ik door de columnvorm beperkt wordt in het aantal woorden, maar ik kan nog wel even doorgaan. En wat krijg je dan? Dan krijg je de boemerang terug. In je nek. Dan leer je dat asociaal gedrag geen handige content oplevert in media die zo sociaal zijn. Dan gaat zelfs dit stukje op drukinkt en papier straks viraal. Dan klopt opeens de oude Joodse (of was het Chinese?) vervloeking: ‘ik wens je veel personeel’. Zonde. Een ketting is zo sterk als haar zwakste schakel. Dat het ook anders kan, bewijst De IJssalon op de Meent, waar ik troost zocht in het dessert. Ook daar kloppen alle p’s - je hebt niet voor niets het lef om zelfs een tweede filiaal te beginnen in hartje Rome - maar vooral het personeel is krankzinnig goed gescout. En getrained. Niet op het verkopen van veel ijsjes, dat gaat vanzelf met rijen van gemiddeld zestig meter lang. Maar op het besef dat je geen bolletje ijs op een hoorntje kwakt, maar je gasten een beleving serveert, hoe vluchtig ook. Het mag mijn vak dan niet meer zijn, daar maak ik graag reclame voor. Waarvan akte. Herbert van Hoogdalem werkte ruim 20 jaar in de reclamewereld en is nu bezig met een nieuw ondernemersplan. Hij kijkt als Professional Outsider naar de wereld.

ZWEDEN ZIJN ZAKELIJK De Volvo XC60 heeft o.a. een nieuwe, brede grille en heldere verticale led-dagrijverlichting. Ook het interieur is uitgedacht volgens de Scandinavische designprincipes met oog voor kwaliteit én functionaliteit. Zo zijn de stoelen ergonomisch ontworpen om urenlang te rijden en om op uw bestemming weer ﬁt uit te stappen. De XC60 draagt bij aan een vastberaden en stijlvolle uitstraling waar u zowel zakelijk als privé goed mee voor de dag kunt komen.

Ontdek de zakelijke Volvo XC60

volvocars.nl Volvo XC60 v.a. € 44.995 incl. 21% btw en bpm. Raadpleeg voor additionele kosten de verkoopvoorwaarden op www.volvocars.nl. Leasen v.a. € 859 p.m., excl. btw en brandstof, o.b.v. Full Operational Lease, 60 mnd, 20.000 km p.j., Volvo Car Lease: 020-65 873 10 (kantooruren). Wijzigingen voorbehouden.

Gem. verbruik: 4,4 - 10,7 l/100 km (22,7 - 9,3 km/l), gem. CO2-uitstoot resp. 116 - 249 g/km.