Głuszyca by Robert Michal

Góry Sowie to magiczny zakątek Dolnego Śląska, miejsce okryte aurą tajemniczości z wielkim potencjałem rozwojowym. LGD „Partnerstwo Sowiogórskie” to inicjatywa społeczna, która powstała w celu wspierania rozwoju Gór Sowich przez podmioty z obszaru Głuszycy, Nowej Rudy, Stoszowic oraz Walimia. Wraz z cyklem publikacji pn. „Poznaję Gminy Partnerstwa Sowiogórskiego” chcemy przybliżyć mieszkańcom i turystom atrakcje, osobowości, podmioty, przyrodę, tradycje i inne walory każdej z Gmin wchodzących w obszar objęty Lokalną Strategią Rozwoju. Zapraszamy! WYDAWCA:

Lokalna Grupa Działania „Partnerstwo Sowiogórskie” ul. Główna 83, 57-430 Jugów tel./fax: 74 87 161 50 www.partnerstwo.sowiogorskie.pl biuro@partnerstwo.sowiogorskie.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. Egzemplarz bezpłatny ISBN 978-83-941963-3-2 Nakład: 1000 egzemplarzy

Gmina Głuszyca jest położona w przepięknym obniżeniu Górnej Bystrzycy na wysokości od 420 do 936 m n.p.m. w otoczeniu Gór Sowich, Kamiennych i Wałbrzyskich. Słynie ze wspaniałych górskich panoram, tras Strefy MTB i podziemnych obiektów Riese. Dla miłośników kolarstwa górskiego przygotowano 150 km tras rowerowych - od najłatwiejszych: żółtej i pomarańczowej, po czarną i zieloną, które doceniają nawet najbardziej wytrawni kolarze. Trasy biegną głównie górskimi drogami i ścieżkami, a asfalt spotyka się tylko na odcinkach dojazdowych z centrum miejscowości, co ciekawe trasy rowerowe przebiegają w bezpośredniej bliskości wyjątkowych atrakcji turystycznych, m.in. w pobliżu Podziemnego Miasta Osówka - ostatniej i najbardziej rozbudowanej kwatery Adolfa Hitlera na Dolnym Śląsku.

Podziemne Miasto Osówka w Głuszycy Ostatnia, główna, największa i najbardziej rozbudowana kwatera Hitlera, zbudowana na Dolnym Śląsku. Podziemny Kompleks Osówka znajduje się niewiele ponad kilometr na północny -wschód od miejscowości Kolce i w takiej samej odległości na północ od miejscowości Sierpnica. Pod koniec 1943 r. Niemcy rozpoczęli budowę obiektów Riese w Górach Sowich na Dolnym Śląsku, w tym kompleksu Osówka. Prowadzono prace w różnych miejscach. Powstawały systemy obronne na powierzchni ziemi i podziemne sztolnie. Prace przerwano na początku 1945 r. Po wojnie obiekt został splądrowany i zamknięty. W 1995 r. rozpoczęto zabezpieczanie i adaptację. 9 marca następnego roku pierwsi turyści mogli zobaczyć 650 m chodników i wyrobisk. W następnej kolejności udostępniono część zachodnią i północną. Obecnie zwiedzać można 1500 m podziemnych korytarzy, wyrobisk, hal i bunkrów. Obiekt każdego roku zyskuje na atrakcyjności dzięki wystawom, ekspozycjom, nowemu oświetleniu, chodnikom interaktywnym. W 2008 r. powstał kompleks recepcyjny Centrum Tajemnic i Przygody. Osówka jest propozycją dla turystów szukających niezapomnianej przygody, a dla zagorzałych miłośników większych wrażeń dostępne są również trasy ekstremalne. www.osowka.pl

Strefa MTB Głuszyca - Trasy MTB Głuszyca posiada sieć 150 km tras MTB, wyznaczonych na 6 szlakach i powiązanych z czeskimi i polskimi szlakami rowerowymi. Trasy głuszyckie należą do Strefy MTB Sudety o łącznej długości prawie 500 km. Trasy rowerowe w Głuszycy są uznane wśród pasjonatów rowerów górskich i uczestników imprez rowerowych za jedne z najciekawszych i najpiękniejszych w Polsce. Więcej informacji na: www.strefamtbsudety.pl/tt/trasy/trasy-gluszyca/

Narciarstwo biegowe W Głuszycy Górnej na polsko - czeskim pograniczu znajdują się narciarskie trasy biegowe, które usytuowane są wzdłuż pasa granicznego i na drogach po obu stronach granicy. Serwis i wypożyczalnia nart biegowych znajdują się w Agroturystyce „Pograniczna” w Głuszycy Górnej. Więcej informacji na stronie biegowki.gluszycagorna.com.pl/. Skitouring Górzyste położenie gminy Głuszyca umożliwia uprawianie coraz bardziej popularnego wśród miłośników białego szaleństwa skitouringu. Jest to połączenie narciarstwa zjazdowego z podchodzeniem pod górę przy użyciu specjalnych syntetycznych pasów, zwanych fokami. W skitouringu istnieje duża swoboda w wyborze tras zjazdowych, a głuszyckie szlaki turystyczne zapewniają doskonałe warunki do skitouringu.

Cesarskie Skałki Usytuowany w lesie punkt widokowy na głuszyckiej trasie MTB, ale również atrakcja dla miłośników sportów ekstremalnych. Stanowi naturalną ściankę w pełni przygotowaną do wyczynowego uprawiania wspinaczki skałkowej. Miłośnicy tego sportu przygotowali trasy o różnym stopniu trudności zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych wspinaczy.

Paralotnie Jeleniec Mały w Grzmiącej jest znanym startowiskiem w środowisku paralotniarzy, którzy wybierają latanie w Sudetach. Więcej informacji na stronie: www.arkadia-agro.pl i w Agroturystyce „Arkadia” w Grzmiącej.

Głuszyckie lodospady Lodospady tworzą się zimą w nieczynnym kamieniołomie Kamyki na zboczach góry Ostoja w Górach Kamiennych. Poza Tatrami i Karkonoszami jest to najlepsze miejsce w Polsce do uprawiania wspinaczki lodowej. Więcej informacji w Agroturystykach „Pograniczna” w Głuszycy Górnej i „Pod Ostoją” w Łomnicy oraz na stronie www.lodospady. gluszycagorna.com.pl

Wyciąg narciarski Zimą w Łomnicy na stoku góry Słonej działają dwa wyciągi narciarskie: wyciąg orczykowy o długości 276 m z różnicą wzniesień 39 m z oświetlonym nocą stokiem oraz wyciąg orczykowy o długości 425 m z różnicą wzniesień 89 m.

Głuszyca położona jest w rozległej kotlinie górskiej, otaczają ją trzy malownicze pasma Gór Sowich: od strony wschodniej Góry Suche (najstarsza część Sudetów), od strony zachodniej Góry Kamienne i od północy Góry Wałbrzyskie. Na terenie gminy Głuszyca znajduje się najwyższy szczyt Gór Suchych i całych Gór Kamiennych - Waligóra (936 m n.p.m.) - jedna z najwyższych gór Sudetów Środkowych.

Głuszyckie Stawy Położone kaskadowo wzdłuż duktu leśnego, malowniczo usytuowane, pełne tajemnic stawy w Dolinie Marcowej. Dawniej zapasowe zbiorniki wodne dla pobliskich zakładów przemysłowych, obecnie urokliwe miejsce do wypoczynku, wędkarstwa i podziwiania piękna przyrody o każdej porze roku.

Kamyki Dawny kamieniołom melaﬁru, nieczynny od lat 70-tych XX wieku, położony na wysokości 585 m n.p.m. Jest to wyrobisko zalane wodą, otoczone kilkusetmetrowymi skalnymi ścianami, które stanowią wschodnie zbocza masywu Ostoja w Górach Suchych. Szczyty porośnięte są bujną roślinnością lasów sosnowych, świerkowych i bukowych. Cieki wodne tworzą malownicze wodospady, które zimą zmieniają się w niesamowite lodospady, zdobywane przez wspinaczy. Jezioro jest zarybione, wykorzystywane przez wędkarzy i amatorów kąpieli. Miejsce porównywalne do górskich jezior.

Ruiny zamku Rogowiec U stóp góry Rogowiec miał prowadzić średniowieczny trakt handlowy zwany Wysoką Drogą. Dla jego ochrony, a przede wszystkim dla zabezpieczenia płd. granicy księstwa świdnickiego, wzniesiono zamek o tej samej nazwie (Rogowiec) i prawdopodobnie sąsiednie Radosno. Przyjmuje się że budowniczym zamku był ks. świdnicki Bolko I, ewentualnie ks. Bernard. Ruiny zamku Rogowiec z końca XIII w wznoszą się na skalistym wierzchołku, w związku z czym miał on nieregularny kształt, dostosowany do terenu i obejmował mniej więcej trójkąt o wym. ok. 30 x 20 m. W najwyższym punkcie, w narożu, stała potężna kamienna, cylindryczna wieża o średnicy ok. 10 m, z której zachowały się tylko fragmenty przyziemia. Poniżej, na splantowanym wierzchołku, stały budowle mieszkaniowe i gospodarcze, otoczone murem obwodowym, z którego na przeciwległym krańcu zachowały się nikłe resztki. Rogowiec jest węzłem szlaków. Dochodzą tu: czerwony Główny Szlak Sudecki i niebieski szlak z Rybnicy Małej oraz żółty z Głuszycy, aby prowadzić dalej (nieco różnymi trasami) na Przełęcz Trzech Dolin.

Kościół Matki Bożej Śnieżnej w Sierpnicy Zbudowany w latach 1548-1564, drewniany, powiększony o murowaną wieżę w 1785 r. Wnętrze salowe, prostokątne z dobudówką od północy, nakryte wysokim gontowym dachem, całość otoczona podcieniami tzw. „sobotami”, które dawały schronienie pielgrzymom przybywającym z daleka na odpust. Pielgrzymi w sobotę nocowali pod daszkami, oczekując niedzielnej mszy. Takich zadaszeń nie ma nigdzie więcej w polskich Sudetach. We wnętrzu zachowane część gotyckich rzeźb drewnianych z XV w., barokowe: ambona, chrzcielnica oraz prospekt organowy z końca XVII w.

Kościół Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Grzmiącej Wzniesiono około 1588 r., drewniany, na kamiennej podmurówce, dachy kryte gontem. Od północy do kościoła przylega wieża, a od wschodu – niewielka zakrystia. We wnętrzu: dwie ławy z około 1620 r., ambona i kamienna chrzcielnica z I poł. XVII w., ołtarz główny z połowy XVIII w. Wokół malowniczo położonego kościoła znajduje się cmentarz otoczony kamiennym murem z bramką.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Wzniesiony na początku XVI wieku, zniszczony podczas wojny 30-letniej, odbudowany około 1650 r. i przebudowany w roku 1880. Budowla w stylu neogotyckim, jednonawowa, z masywną wieżą. Wewnątrz m.in. barokowy obraz Wniebowzięcia NMP z XVIII w. oraz droga krzyżowa z końca XIX w.

Zajazd „Pod Jeleniem” Pochodzi z 1784 r., drewniano-murowany, dach pokryty łupkiem. Część piętrowa posiada drewnianą konstrukcję szkieletową o pięknym układzie belek. Zachowały się oryginalne kamienne portale oraz parterowe opaski okienne. W obiekcie była gospoda z miejscami noclegowymi.

Głuszycki Klub Karate Działa na terenie Głuszycy od 2004 r. Klub prowadzi zajęcia karate i mieszanych sztuk walk. Zawodnicy trenują pod okiem instruktora Mariusza Leś, który posiada III stopień mistrzowski w karate Kyokushin, V stopnień w Kick Boxingu, jest instruktorem samoobrony, 11-stokrotnie zdobył tytułu mistrza Polski, brał udział w mistrzostwach Europy i mistrzostwach świata. Zawodnicy trenujący karate startują w licznych zawodach, ligach, mistrzostwach oraz biorą udział w różnorodnych pokazach. Grupa mieszanych sztuk walk również startuje w zawodach Kick Boxingu, K1 i MMA. Z roku na rok liczba medali zdobytych przez zawodników Głuszyckiego Klubu Karate rośnie, o czym można się dowiedzieć z ich fanpage’a, gdzie ukazują się relacje z wyjazdów.

Miejski Klub Sportowy „Włókniarz” Głuszyca Klub piłki nożnej istnieje od roku 1947 r. Obecnie liczy 80 zawodników, rozegrał w samym 2014 r. ponad 80 spotkań w trzech ligach: Orlika, Trampkarzy i „A” Klasy oraz w rozgrywkach o Puchar Polski. Klub bierze udział w turniejach piłkarskich i imprezach organizacji pozarządowych, współpracuje ze stowarzyszeniami i fundacjami.

Uczniowski Klub sportowy „GIM” Głuszyca Działa już od 4 lat. Jego siedzibą jest siłownia przy Gimnazjum Publicznym w Głuszycy. W ramach UKS funkcjonuje od początku sekcja trójboju siłowego, w której trenują dziewczęta i chłopcy w wieku od 14 do 19 lat. Klub jest członkiem Polskiego Związku Kulturystyki Fitness i Trójboju Siłowego oraz Międzynarodowej Organizacji Trójboju Siłowego. Treningi odbywają się trzy razy w tygodniu, przez jedenaście miesięcy w roku z miesięczną przerwą w okresie wakacji. Są ciężkie i wyczerpujące, ale młodzież chętnie w nich uczestniczy, bo traktuje ten sport jako swoją pasję. Najzdolniejsi zawodnicy biorą udział w zawodach na szczeblu wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym, odnosząc w nich znaczne sukcesy.

Chór przy parafii „Chrystusa Króla” Chór działa od 2007 r. Liczy 18 osób, w tym 13 kobiet i 5 mężczyzn. Chórzyści śpiewają w czterech podstawowych głosach - sopran, alt, tenor i bas. Dyrygentem chóru jest Radosław Zychal, muzyk z wykształcenia. Repertuar chóru jest bardzo różnorodny - od pieśni liturgicznych, poprzez kolędy i pastorałki, pieśni narodowe i patriotyczne po przyśpiewki ludowe. Chór cały czas wzbogaca swój repertuar, a chórzyści choć amatorzy, zdobywają dzięki systematycznym próbom wiedzę muzyczną i doskonalą swoje zdolności wokalne. Śpiew w chórze przynosi wewnętrzną radość i dodaje życiowej energii jej uczestnikom. Chór bierze czynny udział w życiu parafii i gminy Głuszyca. Występuje nie tylko podczas kościelnych uroczystości, lecz także w czasie gminnych festynów i imprez charytatywnych. Ostatnio chór nawiązał współpracę z Zespołem Pieśni i Tańca Wałbrzych. Klub Sportowy „Berit” Klub działa od 2011 r. przy parafii „Chrystusa Króla” w Głuszycy, obecnie prowadzi dwie drużyny: w klasie Terenowej Młodzików i w klasie Terenowej Trampkarzy. Klub zatrudnia dwóch trenerów, którzy uczą gry w piłkę nożną grupę 60 dzieci. Członkowie Klubu KS Berit byli współorganizatorami Ligi Halowej Piłki Nożnej w Głuszycy. W roku 2013 drużyna Klubu Sportowego Berit z Głuszycy awansowała do Ligii Okręgowej Trampkarzy po zajęciu pierwszego miejsca w lidze Terenowej Młodzików Rejonu Wałbrzyskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. W roku 2014 zakończył się kolejny sezon Ligii Okręgowej Trampkarzy i drużyna KS Berit ponownie zajęła pierwsze miejsce.

Schola dziecięca 23 Schola dziecięca przy parafii pw. „Chrystusa Króla” w Głuszycy istnieje 12 lat. Liderem i opiekunem scholii jest katechetka Beata Tarasiuk. Schola swoim śpiewem służy wspólnocie parafialnej, ubogaca niedzielną mszę św. dla dzieci o godzinie 10.45 i inne nabożeństwa liturgiczne. Do scholi należą dzieci z głuszyckich szkół podstawowych i z gimnazjum. Obecnie w scholi śpiewa 28 osób w wieku od 6 do 14 lat. Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku W grudniu 2014 r. w Głuszycy rozpoczęło działalność Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku z siedzibą przy ul. Grunwaldzkiej 26, budynek Centrum Kultury - Miejska Biblioteka Publiczna. W dniu 20 lutego 2015 r. odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego 2015/2016, w czasie której wykład inauguracyjny „Cztery pory życia - o przemianach motorycznych w życiu człowieka” wygłosił dr hab. Jarosław Domaradzki z Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Stowarzyszenie UTW powstało z myślą o osobach powyżej 50-ego roku życia. Głuszyckie środowisko osób starszych ma możliwość uczestnictwa w ciekawych wykładach, w lektoratach z języka niemieckiego czy z angielskiego oraz w ćwiczeniach fizycznych na salach gimnastycznych lub basenie. Celem zajęć jest propagowanie wiedzy, aktywności kulturalnej, intelektualnej i fizycznej, jak również przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu ludzi starszych i niejednokrotnie mniej sprawnych. Działalność Stowarzyszenia Uniwersytet Trzeciego Wieku objął honorowym patronatem burmistrz Głuszycy Roman Głód. Prezesem Zarządu Stowarzyszenia UTW jest Jerzy Janus.

Gospodarstwa agroturystyczne i wybrane atrakcje Gospodarstwa agroturystyczne we wsiach letniskowych gminy Głuszyca zapraszają do całorocznego wypoczynku. Pobyt w atrakcyjnie położonych wioskach w kotlinach górskich stanowi doskonałą bazę wypadową dla rodzinnych wypraw w Góry Sowie, Suche i Kamienne po oznakowanych szlakach turystycznych. Wiele obiektów oferuje udogodnienia dla rodzin z dziećmi, np. możliwość skorzystania z wyposażenia dla dzieci (łóżeczka turystyczne, krzesełka do karmienia), dostęp do placu zabaw, trampoliny lub wypożyczenie sprzętu turystycznego (przyczepki rowerowe, nosidełka). Więcej o agroturystykach na stronie http://gluszyca.pl/index.php/agroturystyka/

Wypożyczalnia przyczepek rowerowych i narciarskich w Łomnicy w Agroturystyce „Pod Ostoją”. Więcej informacji na https://www.facebook.com/ PrzyczepkiRowerowe

Nauka jazdy konnej i turystyka konna w Łomnicy Agroturystyce „Podkówka”. Więcej informacji na www.podkowka.net.pl

Wypożyczalnia i serwis nart biegowych w Głuszycy Górnej w Agroturystyce „Pograniczna”. Więcej informacji na www.gluszyca.gorna.com.pl

Plac zabaw dla dzieci w Agroturystykach „Gościniec” w Łomnicy i „Finezja” w Sierpnicy, „Pod Ostoją” w Łomnicy. Więcej informacji na www.gosciniecagro.pl www.agrosierpnica.pl

Myjka rowerowa i serwis rowerowy w Agroturystyce „Finezja” w Sierpnicy, „Pod Ostoją” w Łomnicy oraz „Pograniczna” w Głuszycy Górnej.

Basen miejski z brodzikiem dla najmłodszych otwarty w sezonie letnim.

Wypożyczalnia rowerów górskich i quadów w Agroturystyce „Pod Soboniem” w Sierpnicy. Więcej informacji na www.podsoboniem.pl. Stawy rybne, wędkowanie w Agroturystykach „Pod Soboniem” w Sierpnicy, „Pod Ostoją” w Łomnicy. Nauka jazdy konnej i turystyka konna w Łomnicy Agroturystyce „Podkówka”. Więcej informacji na www.podkowka.net.pl.

ISBN 978-83-941963-3-2