Μηνιαίο έντυπο για τον πολιτισμό και τη Θεσσαλονίκη Έτος 5ο / Τεύχος 106 / Διανέμεται δωρεάν
Ντοκιμαντέρ:
μία άλλη πραγματικότητα Από
τον Νανούκ του Βορρά μέχρι το Amy και από τους Αδερφούς Μανάκη μέχρι τον Κουτσιαμπασάκο και τον Κουτσάφτη, η ταινία τεκμηρίωσης περικλείει, μέσα στο εύρος του φακού της κινηματογραφικής μηχανής, μία χωροχρονικά περιορισμένη πραγματικότητα. Οι αδερφοί Λουμιέρ ξεκίνησαν, δίνοντας στους μετέπειτα εραστές της έβδομης τέχνης την πικρή αλήθεια με τον πλέον άμεσο τρόπο: το σινεμά είναι ένα ψέμα. Οι εργάτες που έβγαιναν από το εργοστάσιο θα αντιδρούσαν διαφορετικά αν δεν υπήρχε μπροστά τους αυτό το παράξενο, για την εποχή εκείνη, μηχάνημα: η κινηματογραφική μηχανή. Άρα οι Λουμιέρ «επηρέασαν» την πραγματικότητα. Και τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Ας δεχτούμε ότι είμαστε αυστηροί. Ας δεχτούμε ότι η ταινία τεκμηρίωσης είναι το απόλυτα «αληθινό» είδος κινηματογράφου. Και τούτο διότι διεισδύει στην πραγματικότητα και την μεταφέρει αυτούσια στα μάτια του θεατή. Μα ας το αποδομήσουμε βήμα- βήμα. Η κινηματογραφική κάμερα «μπαίνει» σε μία στιγμή πραγματικότητας και την αλλοιώνει με την παρουσία της και μόνο. Στο πλαίσιο αυτό, τα πάντα μπορούν να συμβούν. Θα λέγαμε πως είναι η τέχνη του απρόβλεπτου ή καλύτερα η τέχνη του να παρουσιάζεις το απρόβλεπτο. Έτσι λοιπόν ο κινηματογραφιστής δεν (πρέπει να) έχει ως στόχο την απλή καταγραφή, αλλά την μεταμόρφωση. Θα πρέπει να φτιάξει μία γλώσσα για να μπορέσει να παρουσίασει τη δική του αλήθεια με κατανοητό τρόπο στο κοινό.
Προχωρώντας, πάμε στο μεγάλο «όπλο» του κινηματογράφου: το μοντάζ. Από τα δελτία των ειδήσεων μέχρι τα «αμοντάριστα» ντοκιμαντέρ, η αλήθεια περνά από διαδοχικά κατ. Αυτά τα κατ φτιάχνουν τη πραγματικότητα του κινηματογραφιστή. Φτιάχνουν τη δική του οπτική, κάνουν την ταινία τεκμηρίωσης, δηλαδή το ντοκιμαντέρ, έκφραση, το κάνουν τέχνη.
Και όπως κάθε μορφή τέχνης, έτσι και το ντοκιμαντέρ, αναπτύσσει μία διαλεκτική σχέση μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος. Ταυτόχρονα, προχωρά σε μία σύμβαση με τον θεατή πάνω στην αποδόμηση της αυταπάτης του απόλυτου ρεαλισμού. Έτσι λοιπόν, η πρώτη ύλη (είτε είναι το ζευγάρωμα άγριων ζώων, είτε είναι σκηνές από πόλεμο) δεν μπορεί παρά να είναι το συστατικό για το τελικό αποτέλεσμα και η κάμερα μαζί με το μοντάζ να είναι τα εργαλεία για την τελική αλήθεια του σκηνοθέτη. Το ντοκιμαντέρ λοιπόν, είναι μία ερμηνεία των γεγονότων, δεν είναι η απόδοση αυτών. Είναι μία μορφή μυθοπλασίας χωρίς ηθοποιούς. Είναι η μήτρα του σινεμά, είναι ό,τι πιο κοντά στην αλήθεια απ’ ό,τι έχει φτιάξει ποτέ καλλιτέχνης, αλλά και πάλι δεν είναι σε καμία περίπτωση τίποτα παραπάνω από μία απλή οπτική. Στις υπάρχουσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, σε έναν λαό που ζητά την αλήθεια και δομεί τη δική του οπτική σε κάτι αυθύπαρκτα υποκειμενικό, πάνω σ’ αυτή τη λογική και πάντα εναρμονισμένο με τις διεθνείς νέες προσεγγίσεις γύρω από το ίδιο το ντοκιμαντέρ σαν δομή και σαν αφηγηματική εμπέδωση, το 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το τελευταίο του κ. Δημήτρη Εϊπίδη, ευελπιστεί να συνομιλήσει με όρους αλήθειας με κινηματογραφιστές και το κοίνο. Από τις 11 μέχρι τις 20 Μαρτίου, μέσα από ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα, που διαμορφώνεται από ελληνικά και διεθνή ντοκιμαντέρ, το κοινό της πόλης έχει την ευκαιρία να απολαύσει το πιο παρεξηγημένο κινηματογραφικό είδος: το ντοκιμαντέρ! Καλή θέαση! Ευριπίδης Ταρασίδης
ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΣΑΝΙΔΙ
2
Θεατρικό πρώτο εξάμηνο στη Θεσσαλονίκη
της Δελίνας K. Βασιλειάδη
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η θεατρική περίοδος του πρώτου εξαμήνου του 2016 στην πόλη μας, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), όπως ήταν αναμενόμενο, να κυριαρχεί.
ΑΓΓΕΛΑ
Σ
τις 22 Ιανουαρίου ξεκίνησε στη Μονή Λαζαριστών το ταξίδι της η ΑΓΓΕΛΑ του Γιώργου Σεβαστίκογλου. Ένα νέο κορίτσι πέφτει από την ταράτσα ενός σπιτιού και σκοτώνεται... και όλα αρχίζουν! Πρόκειται για μια εξαιρετική ιστορία όπου παρουσιάζεται η σκληρή πραγματικότητα της μετεμφυλιακής Ελλάδας του ’50. Ανέχεια, μετανάστευση, ο ξεριζωμός από την επαρχία, ανεργία. Η παράσταση εξαιρετική στο σύνολό της. Προσεγμένη σκηνοθεσία (Γιώργος Παλούμπης). Ωραία σκηνικά και κοστούμια εποχής (Κέλλυ Βρεττού). Ολόκληρη η ομάδα των ηθοποιών ήταν ιδιαίτερα καλή, με κορυφαίο τον πάντα εξαιρετικό Μιχάλη Συριόπουλο να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Πολύ καλή η νεαρή Κατερίνα Αλέξη, η οποία πρόσφατα εντάχθηκε στο δυναμικό του ΚΘΒΕ, στον ομώνυμο ρόλο, καθώς επίσης και η Πέλλα Μακροδημήτρη στο ρόλο της Φανής. Ξεχώρισε και πάλι η υπέροχη Μαρία Χατζηιωαννίδου.
Σ
το Βασιλικό Θέατρο το ΚΘΒΕ παρουσιάζει τον ΒΟΫΤΣΕΚ του Γκέοργκ Μπύχνερ. Ο συγγραφέας πεθαίνοντας από τύφο στα 24 του, άφησε ανολοκλήρωτο το έργο του σε μορφή τεσσάρων χειρογράφων χωρίς να προλάβει να δώσει ούτε καν τίτλο. Για πρώτη φορά αποτολμάται να ανεβούν στη σκηνή σε μια παράσταση, σε σκηνοθεσία του Σταύρου Σ. Τσακίρη. Η παράσταση είναι απλά μαγευτική και κατορθώνει να συναρπάσει το κοινό όχι μόνο με τον ιδιαίτερο τρόπο που παρουσιάζεται η ιστορία και οι σκηνές διαδέχονται η μια την άλλη, αλλά κυρίως με τις ατμόσφαιρες, τα υπέροχα φώτα, την εξαιρετική μουσική (Μίνως Μάτσας) τα σκηνικά-κοστούμια-Flash animation (Αλέξανδρος Ψυχούλης). Η ιστορία βασίζεται σε ένα πραγματικό περιστατικό, τη βίαιη δολοφονία απο τον Βόυτσεκ της ερωμένης του στη Λειψία το 1821. Ωστόσο, η διανοητική ικανότητα του δολοφόνου αμφισβητήθηκε εντόνως, αλλά τελικά μετά από πολύχρονους δικαστικούς αγώνες ο θύτης εκτελέστηκε. Εξαιρετικός ο πρωταγωνιστής Χρίστος Στυλιανού στον δύσκολο ρόλο του Βόυτσεκ. Στον απαιτητικό ρόλο της Μαρίας η ιδιαίτερα ταλαντούχα Άννα Ευθυμίου. Πολύ καλές οι Αλεξία Σαπρανίδου και Νεφέλη Ανθοπούλου, ενώ ο Γιώργος Κολοβός όπως πάντα δικαίωσε τις προσδοκίες μας. ΒΟΫΤΣΕΚ
ΓΚΈΟΡΓΚ ΜΠΎΧΝΈΡ
Ο
ΜΑΚΜΠΕΘ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ένα κλασικό έργο του παγκόσμιου ρεπερτορίου, ανεβαίνει απο το ΚΘΒΕ στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών σε μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη και σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή. Η πλοκή, γνωστή. Ο Μακμπέθ, ύστερα από μια τυχαία συνάντηση με τέσσερις μάγισσες όπου προφητεύτηκε πως θα γίνει βασιλιάς, παραδόθηκε στην δίψα για εξουσία. Το υπέροχο σκηνικό (Μάιρα Βαζαίου), μια πελώρια σπειροειδής γέφυρα, αναδείκνυε τα πολλαπλά επίπεδα του έργου. Εξαιρετική η μουσική (Δαιμόνια Νύμφη), ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι εικόνες-video art (Γιάννης Κατσαρής). Ξεχώρισε η πάντα εντυπωσιακή Εύη Σαρμή (Λαίδη Μακντάφ, Εκάτη, Σέιτον). Πολύ καλό το πρωταγωνιστικό δίδυμο, Πολυξένη Σπυροπούλου και Κωνσταντίνος Καβακιώτης.
Σ ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ
ΣΤΑΎΡΟΣ Σ. ΤΣΑΚΊΡΗΣ ΤΕΛΕ Ύ ΤΑ Ί ΕΣ Π Α Ρ Α ΣΤΑ ΣΕΊ Σ (ΕΩΣ 27|03|2016)
ΒΑΣΊ Λ Ί Κ Ο Θ Ε Α Τ Ρ Ο Πληροφορίες-προπώληση Ταμεία ΚΘΒΕ, Τ 2315 200 200, www.ntng.gr, tickethour.com, Γερμανός, ote shops, Τράπεζα Πειραιώς (από τα μηχανήματα aps), viva.gr & T 11876, Public & www.public.gr, Ιανός & www.ianos.gr, Seven Spots
το Βασιλικό Θέατρο το ΚΘΒΕ παρουσιάζει για μικρά και μεγάλα παιδιά την Μ Α Γ Ε Υ Τ Ι Κ Η παράσταση Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ της Φράνσις Χόντγκσον Μπαρνέτ σε σκηνοθεσία Μαριάννας Τόλη. Ο μυστικός κήπος βρίσκεται βαθιά μέσα μας και είναι η εσωτερική μας ομορφιά, η καλοσύνη, η ευγένια, είναι η δύναμή μας. Το μήνυμα: θα κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τη δύναμή μας, αν πρώτα αφεθούμε να αγαπήσουμε και να προσφέρουμε στον συνανθρωπό μας. Μουσική, τραγούδι, χορός και ένας υπέροχος θίασος με κέφι και πολλή διάθεση. Μην το χάσετε!!!
Τ
έλος, είδα στις πρόβες και προτείνω ανεπιφύλακτα την παράσταση ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟΣ από το Θέατρο του Άλλοτε που ανεβαίνει για λίγες μόνο μέρες (μέχρι 13 Μαρτίου, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 19:30) στο BlackBox. Πρόκειται για ένα ονειρικό ταξίδι σε έναν κόσμο που μας εγκατέλειψε ή τον εγκαταλείψαμε και βασίζεται σε τρια δημοτικά τραγούδια. Το εξαιρετικό κείμενο είναι της Μαρίας Ράπτη ενώ η δυνατή σκηνοθεσία της Βαρβάρας Δουμανίδου. Έργο σκληρό, όπου η αλήθεια παρουσιάζεται ωμή και αδυσώπητη μπροστά μας.
ΜΟΥΣΙΚΗ
3
Σταμάτης Κραουνάκης: «Οι Έλληνες μπορούν να κάνουν το θαύμα» της Κατερίνας Παπαδοπούλου
Τι θα δούμε σε αυτή την παράσταση κ. Κραουνάκη στο Ράδιο Σίτυ; Θα ήθελα να ακούσω εσάς να μου μιλάτε για αυτή. Πάντα είναι πολύ δύσκολο να περιγραφεί με λόγια κάτι που οδηγείται από ψυχική υπαγόρευση και σκέψη βεβαίως. Είχα την επιθυμία, να δημιουργήσω μια σκηνική σουίτα που να εμπεριέχει τη δράση μου σα συνθέτη από την ώρα που ξεκίνησα μέχρι τώρα. Παράλληλα, συμπεριλαμβάνονται τέσσερις μικρές παρεμβάσεις κειμένων που εκτελούνται από τους συντρόφους μου στη σκηνή και αποτελούν κείμενα της πνευματικής μου καταγωγής. Πρόκειται για κείμενα των Χουρμούζη, Σαίξπηρ, Λόρκα και Ντάριο Φο. Αυτά ήταν τα τέσσερα πατήματα πάνω στα οποία ο Σταμάτης, μαζί με τους συντρόφους, φτιάχνουμε αυτή τη μικρή λειτουργία που δείχνει τον μουσικό Σταμάτη αρχικά, ενώ αφηγείται και τον συναισθηματικό Σταμάτη με μια απόσταση Μπρεχτική η οποία επιτρέπει στο «εκκλησίασμα» να μπαίνει στις ψαλμωδίες. Καθώς εισάγω τα τραγούδια με μια τεχνική η οποία παρασύρει το αίσθημα των ανθρώπων, εκείνοι νιώθουν την ανάγκη να μπουν και οι ίδιοι στον Χορό και να καλύψουν τη «διδασκαλία» με τις φωνές τους. Εκείνες οι στιγμές, είναι οι πιο μαγικές της παράστασης.
Πως βλέπετε όλα όσα συμβαίνουν σήμερα; Το «τσουνάμι» ερχόταν και φαινόταν ότι έρχεται. Εγώ είχα προετοιμάσει τον εαυτό μου. Δεν μπορεί να υπάρχει μια ατέρμονη βρύση ψευδούς ευτυχίας. Για μένα, είναι καθοριστικό ότι σε κάθε «πόλεμο» έχουμε απώλειες.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης θα βρεθεί για τρεις μοναδικές παραστάσεις με τίτλο «ΟΛΟΙ ΕΝΑ Φίλα με» Τρεις γενιές τραγούδια, την Παρασκευή 1η, το Σάββατο 2 και την Κυριακή 3 Απριλίου στην Θεσσαλονίκη και στο «Radio City».
Λέτε ότι έχουμε πόλεμο δηλαδή; Έχουμε πόλεμο από το 2006. Έχουμε πόλεμο με το που μπήκαμε στον αιώνα. Ήταν σαφές ότι η τεράστια κρίση του Καπιταλισμού θα οδηγούσε σε ακύρωση ανθρώπινων ζωών και αυτό έχουμε αυτή τη στιγμή.
Τιμές εισιτηρίων: 18€ Γενική είσοδος (Πλατεία Α’ + Πλατεία Β’+ Θεωρεία) 15€ Φοιτητικό, νεανικό ( έως 26 ετών) και συνταξιούχοι άνω των 65 12€ Α.Μ.Ε.Α., άνεργοι, πολύτεκνοι, ατέλειες 10€ Εξώστης
Θα ήθελα την άποψή σας για τη διακυβέρνηση της χώρας. Εγώ δεν είμαι σε θέση να κάνω πολιτική ανάλυση. Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι πιστεύω στους Έλληνες και στην καλή τους πλευρά. Πιστεύω ότι μπορούν να κάνουν το θαύμα. Δεν πιστεύω στα κόμματα ούτε στις κυβερνήσεις. Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που διαθέτουν δυνάμεις, όμως, αντιλαμβάνομαι επίσης ότι αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση τα έχει δύσκολα μπροστά της. Με αφορμή την ερώτηση, θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι γιατί έχουν γίνει πολλές παρεξηγήσεις. Είναι κουραστικό αυτό που γίνεται από τα ΜΜΕ, την ταχύτητα που φεύγει η πληροφορία και στο πως κατατάσσονται οι άνθρωποι. Είμαι με τους ανθρώπους του μεροκάματου.
Έναρξη: Παρασκευή & Σάββατο 21:15, Κυριακή 20:00
Έχει όμως άλλο κουράγιο ο Έλληνας να παλέψει ; Έχει. Θα τα βρει τα κουράγια. Δεν τον φοβάμαι τον Έλληνα. Τι θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη ψυχική σπατάλη; Την ανοησία και τους «κολλημένους» ανθρώπους. Αυτούς που δεν ακούν. Οι Έλληνες το έχουμε αυτό… Γιατί ο καθένας έχει έτοιμη μέσα του τη δικαιολογία της αποτυχίας του. Όταν έχεις αποτύχει στους στόχους σου και η ζωή σε βγάζει φάουλ, δεν είναι εύκολο να καταλάβεις που έχεις κάνει εσύ το λάθος. Λέμε κάτι ευκολίες όπως «εγώ την πάτησα γιατί ήμουν καλός». Μα η καλοσύνη δεν είναι να τη βάλεις με το κιλό. Ή την έχεις ή όχι. Και θα έρθει και η στιγμή που θα το φας και το χαστούκι. Δεν είναι πάντα εύκολο να σου αποδίδεται η καλοσύνη σου. Εσύ κάνε το καλό και κάπως θα το εισπράξεις. Με ρωτάνε πολλές φορές αν έχω απογοητευτεί από ανθρώπους που έχω ευεργετήσει. Απαντώ ότι όποτε έκανα ένα καλό, δεν το έκανα γιατί περίμενα να μου έρθει κάτι. Με ρωτάνε αν έχω απελπιστεί από τον Τσίπρα. Δεν έχω απελπιστεί γιατί δεν περίμενα ούτε ήλπιζα κάτι. Αυτό που ήθελα ήταν να φύγουν από πάνω μας οι προηγούμενοι που ήταν 50 χρόνια κλέφτες. Το που θα πάμε μετά; Πάντως όχι εκεί που ήμασταν. Και στο φινάλε, δίνω δικαίωμα να κρίνουν την κυβέρνηση μόνο οι πιο αριστεροί από την κυβέρνηση. Δεν δικαιούνται οι κλέφτες να φωνάζουν. Αυτοί, να κοιτάξουν να επιστρέψουν τα κλεμμένα.
SUEÑO AROMA una de tus cinco sensaciónes
www.suenoaroma.gr email: info@suenoaroma.gr
Αρώματα, αξεσουάρ, δώρα, καλλυντικά Λεωφ. Βασ. Γεωργίου 13 - Θεσσαλονίκη 546 40 Τηλ.2313062302- Φαξ.2313062302
ΜΟΥΣΙΚΗ
4
της Κατερίνας Παπαδοπούλου
ΑΓΓΈΛΑ
Η Ελεονώρα Ζουγανέλη και η Φωτεινή Βελεσιώτου στην κυριολεξία «Κόντρα Ντουέτο»
Mια πολυσυζητημένη συνεργασία που αρχικά ξάφνιασε, αλλά τελικά προσέλκυσε πολύ κόσμο, αφήνοντας του τις καλύτερες εντυπώσεις, σε ένα πρόγραμμα γεμάτο ποικιλία, συναίσθημα, ένταση και κυρίως υπέροχα τραγούδια ερμηνευμένα από δυο εξαιρετικές φωνές. Ελεονώρα Ζουγανέλη – Φωτεινή Βελεσιώτου. Δυο διαφορετικές φωνές, δυο διαφορετικές γυναίκες, μια απρόσμενη αλλά απόλυτα ταιριαστή συνάντηση επί σκηνής. Δυο μοναδικές φωνές, δυο πολύ σημαντικές ερμηνεύτριες που ενώ φαινομενικά δεν έχουν κοινά, μοιράζονται την ίδια αγάπη και πάθος για το καλό ελληνικό τραγούδι, πάθος που θα τις φέρει μαζί και στη σκηνή του FIX FACTORY OF SOUND τα Σάββατα 19 και 26 Μαρτίου. Fix Factory Of Sound • Σάββατο 19 και 26 Μαρτίου 2016 Κρατήσεις: 2310 500 670
ΓΙΏΡΓΟY ΣΕΒΑΣΤΙΚΟΓΛΟΎ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΑΛΟΎΜΠΗΣ
Ο Sivert Høyem στο Principal
Σ Υ Ν Ε Χ Ί Ζ Ε ΤΑ Ί
ΜΟΝΉ ΛΑΖΑΡΊΣΤΏΝ
Σ Κ Η Ν Η Σ Ώ Κ ΡΑΤ Η Σ Κ Α ΡΑ Ν Τ Ι Ν Ο Σ
Πληροφορίες-προπώληση Ταμεία ΚΘΒΕ, Τ 2315 200 200, www.ntng.gr, tickethour.com, Γερμανός, ote shops, Τράπεζα Πειραιώς (από τα μηχανήματα aps), viva.gr & T 11876, Public & www.public.gr, Ιανός & www.ianos.gr, Seven Spots
Αναμφίβολα ο πιο αγαπημένος Νορβηγός καλλιτέχνης στη χώρα μας. Η σχέση του ελληνικού κοινού με τον Sivert Høyem ξεκίνησε πριν 15 χρόνια, με την πρώτη εμφάνιση των Madrugada στο ιστορικό «Ρόδον». Η σχέση αυτή ανανεώνεται και μεγαλώνει, το ίδιο συμβαίνει και με το κοινό αυτού του σπουδαίου τραγουδιστή-τραγουδοποιού. O μοναδικός Ηøyem μας συγκινεί περισσότερο από κάθε άλλη φορά με την ευθύτητά του, το βάθος της μουσικής και της σκέψης του, την ευκρίνεια της αντίληψής του, την τρυφερότητα της μοναδικής εσωτερικής φωνής του και τη δυναμική σκηνική του παρουσία. Θα είναι και πάλι κοντά μας σε μια σειρά από μοναδικές συναυλίες, εκ των οποίων μία εδώ στην Θεσσαλονίκη στις 21 Απριλίου. Principal Club Theater • Πέμπτη 21 Απριλίου 2016 Η προπώληση άρχισε στο Online Sales
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης «ταξιδεύει» μαζί μας
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και οι μουσικοί του συνοδοιπόροι ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2014 ένα ταξίδι που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Με αποσκευή μια «Μικρή βαλίτσα», γεμάτη από παλιά και νέα τραγούδια, καθώς και διασκευές, ο Αλκίνοος και η παρέα του ταξίδεψαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μεταφέροντας αισθήματα, γεγονότα, ήχους και λέξεις. Το πρόγραμμα χαρακτηρίζουν η επικοινωνία μεταξύ μουσικών και ακροατών, τα ελεύθερα και τα ενορχηστρωμένα μέρη, οι εντάσεις και οι σιωπές, ο συγκερασμός διαφορετικών μουσικών ειδών και η δημιουργία κοινής αισθητικής από συντελεστές που προέρχονται από διαφορετικούς μουσικούς κόσμους. Block • Παρασκευή και Σάββατο 18, 19, 25 και 25 Μαρτίου 2016 Κρατήσεις 2310 533533
2 0 1 6
ΝόVAN THEATER GROUP Απόψε στο Στράτφορντ
της Μάρας Γαβριηλίδου
ARS MORIENDI ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ Chat
του Gustavo Ott
Μικρό Θέατρο
ΟΥΚ ΝΟΥΚ
Το αριστούργημα Η΄ Τhe Re-Mohammed ΤΥ Show
Friday Bloody Friday σύλληψη Πάνος Δεληνικόπουλος
ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ Α4Μ
www.filmnoir.gr Μηνιαίο έντυπο για τον πολιτισμό και τη Θεσσαλονίκη • Τεύχος 106 / Μάρτιος 2016 / Διανέμεται δωρεάν
του Christian Lollike
Καντάν 2
βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Γιούκιο Μισίμα
Μονής Λαζαριστών Μια φιλοξενία 5 παραγωγών από 5 θεατρικές ομάδες της πόλης Από τις 25 Μαρτίου μέχρι τις 24 Απριλίου
Διεύθυνση Λώρη Μαργαρίτη 6 e-mail contact@filmnoir.gr Facebook http://www.facebook.com/filmnoirmag Twitter @filmnoirmag Issuu http://www.issuu.com/filmnoir Υπεύθυνη έκδοσης και διαφήμισης Χριστίνα Μυλωνοπούλου, τηλ. 6932 155 850 Αρχισυντάκτης Ευριπίδης Ταρασίδης Σχεδιασμός εντύπου Μάριος Στρατής • Εκτύπωση Παντελής Γαλανόπουλος κυκλοφορεί σε 12.000 αντίτυπα και μοιράζεται δωρεάν. Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τις Το απόψεις των συντακτών. Στο τεύχος 106 γράφουν οι Δελίνα Κ. Βασιλειάδη, Λένα Βρούσια, Θόδωρος Γιαχουστίδης, Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος, Ορέστης Μανασής, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Νέστορας Πουλάκος, Απόστολος Σκλαρής, Ευριπίδης Ταρασίδης, Βάσω Χόντου, Αχιλλέας Ψαλτόπουλος
www.ert.gr
EΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
11-20.03.2016
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
ΧΟΡΗΓΟΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΚΟΙΝΟΥ
ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
www.ert.gr
EΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
11-20.03.2016
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
ΧΟΡΗΓΟΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΚΟΙΝΟΥ
ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
6
Και εγένετο φως!
του Ευριπίδη Ταρασίδη
Από τις 11 μέχρι τις 20 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί το 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα. Μέσα από ένα πολυσελικτικό πρόγραμμα, με ταινίες τεκμηρίωσης απ’ όλο τον κόσμο, αφιερώματα, παράλληλες δράσεις, το φεστιβάλ βάζει το δικό στοίχημα με το φανατικό κοινό που έχει δημιουργήσει με τον καιρό. RECYCLE
Ξ
εκινώντας με την ταινία έναρξης, το Landfill Harmonic – A Symphony of the Human Spirit των Μπραντ Όλγκουντ και Γκρέιχαμ Τάουνσλι, το φεστιβάλ ανοίγει την αυλαία του. Πρόκειται για μία ταινία γύρω από μια νεανική, κεφάτη ορχήστρα που χρησιμοποιεί μουσικά όργανα φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από σκουπίδια και γίνεται διάσημη σε όλο τον κόσμο. Τα Αφιερώματα καταλαμβάνουν και πάλι ένα σημαντικό κομμάτι του προγράμματος του φεστιβάλ. Τρία στον αριθμό, καλούνται να αποδώσουν ολοκληρωμένα τα επιμέρους θέματα και πρόσωπα με τα οποία καταπιάνονται. Από το επίκαιρο «Πρόσφυγες: Απόδραση
Carlo Gesualdo Music Bar
Από νωρίς το πρωί για καφέ, μέχρι αργά το βράδυ με ζεστό περιβάλλον, προσεγμένες μουσικές και ωραίο κόσμο… Βενιζέλου 72 (εντός στοάς) • Τηλ. 2310 285 917
προς την ελευθερία;» μέχρι το αφιέρωμα στον Δανό Γιον Μπανγκ Κάρλσεν και τον Ιρλανδό Μαρκ Κάζινς, το τμήμα των αφιερωμάτων προβλέπεται εξαιρετικά ενδιαφέρον. Δεν θα μπορούσε φυσικά να λείψει από το πρόγραμμα το τμήμα με τα Ελληνικά Ντοκιμαντέρ. Είναι πάντα μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τους Έλληνες κινηματογραφιστές να παρουσιάσουν την δουλειά τους και να εξερευνήσουν διαφορετικού τρόπους γλωσσικής κινηματογραφικής σύνδεση. Η ελληνική παραγωγή, έχει να επιδείξει φέτος 73 ταινίες. Καθόλου άσχημα! Το τμήμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με τίτλο «Ανθρώπινα Δικαιώματα», συστάθηκε με σκοπό να ρίξει φως στην βάναυση καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξαιρετικά ενδιαφέρον και επίκαιρο-δυστυχώς- όσο ποτέ άλλωστε. Πως θα μπορούσε να λείπει από το φεστιβάλ το μεγάλο κεφάλαιο που ακούει στο όνομα Περιβάλλον; Ντοκιμαντέρ που ρίχνουν φως στις τραγικές επιπτώσεις της ανθρώπινης επέμβασης στο περιβάλλον. Στο πλαίσιο του τμήματος «Περιβάλλον» έχει καθιερωθεί ένα βραβείο το οποίο απονέμει επιτροπή της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς, στην καλύτερη ταινία της ενότητας.
NEW LIFE
Τα ιστορικά ντοκιμαντέρ αποτελούσαν πάντα μία ιδιαίτερα απαιτητική κατηγορία. Βασικό μέλημα των ταινιών της ενότητας είναι η διερεύνηση της προσωπικής και συλλογικής μνήμης. Γι αυτό και η κατηγορία τιτλοφορείται ως Καταγραφή Μνήμης και αποτυπώνει με τον τρόπο αυτό, τον βασικό άξονα ανάπτυξης της προβληματικής των κινηματογραφιστών. Ο βασικός κορμός του προγράμματος του Φεστιβάλ αποτελείται επίσης από τις ενότητες «Όψεις του κόσμου», «Μικρές Αφηγήσεις», «Πορτρέτα», «Μουσική» και «Τέχνες». Μία από τις ενδιαφέρουσες στιγμές του φεστιβάλ προβλέπουμε πως θα είναι το masterclass με τον Γιον Μπανγκ Κάρλσεν. Ο Γιον Μπανγκ Κάρλσεν, ένας από τους καινοτόμους σκηνοθέτες της Δανίας, είναι γνωστός για τα «σκηνοθετημένα ντοκιμαντέρ» του, στα οποία θολώνει τα όρια ανάμεσα στην τεκμηρίωση και τη μυθοπλασία. Όπως ενημερωνόμαστε από το φεστιβάλ, «Στο πλαίσιο του αφιερώματος ‘Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;’ του 18ου ΦΝΘ, θα πραγματοποιηθεί η συζήτηση «Αποτυπώνοντας το προσφυγικό ζήτημα: Μέθοδοι, στόχοι, προκλήσεις, δεοντολογία». Η κουβέντα θα εστιάσει στον τρόπο προσέγγισης του πολυσύνθετου προβλήματος του προσφυγικού και με ποιον τρόπο θα μπορέσουμε να το νοηματοδοτήσουμε. Συνεχίζει και φέτος το επιτυχημένο πρόγραμμα «Κουβεντιάζοντας», «ένα φόρουμ επικοινωνίας και συζήτησης, το οποίο προσφέρει την ευκαιρία σε επαγγελματίες του ντοκιμαντέρ από την Ελλάδα και το εξωτερικό να γνωριστούν σε προσωπικό επίπεδο, να ανταλλάξουν απόψεις και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους». Παράλληλα με το φεστιβάλ, θα λάβουν χώρα δύο εκθέσεις. Η μία με τίτλο «Εικόνες του άλλου μας εαυτού», η οποία αποτυπώνει στιγμές της Αθήνας μέσα από τα μάτια των ανθρώπων που διανέμουν το περιοδικού δρόμου «σχεδία» και η άλλη με τίτλο «Μίλτος Σκούρας. Black & White Stories» και η οποία περιλαμβάνει 44 ασπρόμαυρες ζωγρφικές συνθέσεις. Και οι δυο εκθέσεις θα φιλοξενηθούν στο Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον περιμένουμε και την τρικάναλη βιντεο-εγκατάσταση «Occupy, Resist, Produce» των Dario Azzelini και Oliver Ressler. Πρόκειται για τρία φιλμ συνολικής διάρκειας 97 λεπτών που κέντρο έχουν τα αυτοδιαχειριζόμενα εργοστάσια. Κλείνοντας, εξαιρετικά σημαντικό θα είναι για μία ακόμα χρονιά η Αγορά Ντοκιμαντέρ / Doc Market, τα Docs in Progress (13 ταινίες από τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο) και φυσικά το EDN Docs in Thessaloniki Pitching Forum 2016 πραγματοποιείται το Σάββατο 19 Μαρτίου 2016 (10:00-14:30) και την Κυριακή 20 Μαρτίου 2016 (10:00-12:00), στην αίθουσα «Παύλος Ζάννας».
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
7
του Ορέστη Μανασή
Ελληνικό Πανόραμα
Λείπει το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ από τη Σαρακοστή; Η απάντηση σαφέστατα αρνητική, αφού πιστή στο ραντεβού της η δεύτερη τη τάξει κινηματογραφική γιορτή της πόλης ανοίγει τις πύλες της στις 11 Μαρτίου, θέλοντας να μας κάνει για μία ακόμη φορά κοινωνούς του κινηματογράφου τεκμηρίωσης. Φέτος μάλιστα είναι μια σημαδιακή χρονιά, καθώς το φεστιβάλ συμπληρώνει 18 χρόνια, ενηλικιώνεται δηλαδή και χωρίς να το πολυθέλει θα απογαλακτιστεί, αφού ο πρόεδρος και ιδρυτής του Δημήτρης Εϊπίδης, ο «πατέρας» του, αποφάσισε να το αφήσει να συνεχίσει μόνο την πορεία του στον κόσμο, δηλώνοντας πως η φετινή διοργάνωση θα είναι η τελευταία του. Συναρπαστικές όψεις της σύγχρονης πραγματικότητας αναδεικνύονται μέσα από τα ελληνικά ντοκιμαντέρ του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Κοινωνία και πολιτική, ανθρώπινα δικαιώματα και προσφυγικό, μνήμες από το παρελθόν, πορτρέτα ανθρώπων με ξεχωριστές ιστορίες ζωής, τέχνες, περιβαλλοντικά ζητήματα, εμπνέουν μεταξύ άλλων τους Έλληνες δημιουργούς, συνθέτοντας ένα τολμηρό μωσαϊκό ιστοριών που αξίζει να καταγραφούν. Συνολικά 72 ελληνικά ντοκιμαντέρ, τόσο στο διεθνές πρόγραμμα όσο και στο ελληνικό πανόραμα, θα προβληθούν φέτος στη Θεσσαλονίκη, έχοντας το καθένα το δικό του ενδιαφέρον. Εμείς θα κάνουμε μια επισφαλή επιλογή, προτείνοντας αυτά που για κάποιο λόγο μας κέντρισαν περισσότερο. Από τη θεματική Κρίση και αντίδοτα στην κρίση ξεχωρίζουμε το ντοκιμαντέρ Επόμενος σταθμός: Ουτοπία του Απόστολου Καρακάση που καταγράφει την περιπέτεια της αυτοδιαχείρισης του εργοστασίου ΒΙΟ.ΜΕ στη Θεσσαλονίκη, το οποίο μετά το κλείσιμό του πέρασε στα χέρια των εργατών και τις Αόρατες διαδρομές της Γιάννας Δελατόλα, όπου παρακολουθούμε τις ιστορίες τριών ξεχωριστών ξεναγών - αστέγων που συμμετέχουν στις κοινωνικές περιηγήσεις που οργανώνει στην Αθήνα το περιοδικό δρόμου ΣΧΕΔΙΑ. Δύο ταινίες του προγράμματος δίνουν έμφαση στην αλληλεγγύη που αναδύθηκε ως αντίδοτο στην κρίση: Το ντοκιμαντέρ Solitaire où Solidaire? Μόνος ή αλληλέγγυος; της Ειρήνης Καραγκιοζίδου, Αιμιλίας Κουγιουμτζόγλου, Κικής Μουστακίδου, Σταυρούλας Πουλημένη, Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη, θέτει στο προσκήνιο το σημαντικό έργο του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη, ενώ το φιλμ Σκόρος: Αντικατανάλωση στην κρίση της Αθηνάς Σούλη εστιάζει σε μια εναλλακτική λύση, βασισμένη στην ανταλλαγή και την προσφορά ειδών στην κολεκτίβα «Σκόρος» των Εξαρχείων. Στη θεματική Πολιτική και τα δύο φιλμ φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: η ταινία Μια μέρα με τον Έβο Μοράλες του Ιάσωνα Πιπίνη, είναι ένα 24ωρο από τη ζωή του προέδρου της Βολιβίας, του πρώτου ιθαγενή προέδρου στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής, ο οποίος εξομολογείται στην κάμερα τις απόψεις του περί εξουσίας, φτώχειας και όχι μόνο, ενώ το ντοκιμαντέρ Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση της Ανζελίκ Κουρούνη διερευνά για χρόνια την οργάνωση του κόμματος, ενώ ταυτόχρονα καταγράφει σκέψεις και μαρτυρίες των ψηφοφόρων του. Από τη θεματική Πρόσφυγες ξεχωρίζουμε το ντοκιμαντέρ Ο πιο μακρύς δρόμος της Μαριάννας Οικονόμου, το οποίο εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων του Βόλου, όπου καταλήγουν τρεις νεαροί από τη Συρία και το Ιράκ έχοντας πέσει θύματα διακινητών, ενώ στη θεματική Ανθρώπινα δικαιώματα το ντοκιμαντέρ Η δεύτερη ευκαιρία του Μενέλαου Καραμαγγιώλη που ακολουθεί έναν έφηβο Λιθουανό, τρόφιμο σε φυλακή ανηλίκων στην Ελλάδα, ο οποίος διεκδικεί μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Με φόντο το σήμερα, το ντοκιμαντέρ O φίλος μου ο Larry Gus του Βασίλη Κατσούπη είναι αφιερωμένο στην εκρηκτική παρουσία του Larry Gus, ενός ξεχωριστού έλληνα μουσικού της νεότερης γενιάς από τη θεματική Προσωπικότητες, ενώ όψεις της νεότερης ελληνικής Ιστορίας (από την αντίστοιχη θεματική)
ΕΠΕΚΕΙΝΑ
ΕΡΙΚ
αναδεικνύονται στο ντοκιμαντέρ Σιωπηλός μάρτυρας του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, που εστιάζει στο κλείσιμο της Φυλακής Τρικάλων το 2006, έπειτα από 110 χρόνια λειτουργίας. Στη θεματική Άνθρωποι της διπλανής πόρτας από διάφορες ενδιαφέρουσες ιστορίες διαλέγουμε το ντοκιμαντέρ Το όνειρο του Πάολο των Κυρηναίου Παπαδημάτου και Γιάννη Αβραμόπουλου, το οποίο παρακολουθεί τον εκκεντρικό ήρωά του, που επιβιώνει στην ταράτσα μιας κατεστραμμένης πολυκατοικίας των Εξαρχείων, ενώ το Έρικ των Φαίδωνα Γκρέτσικου και Πάνου Τράγου εστιάζει στον σωσία του θρυλικού ποδοσφαιριστή Ερίκ Καντονά, ο οποίος ζει στην Ποταμιά Θάσου. Τελειώνοντας από τη θεματική Αναζητώντας απαντήσεις με φόντο την Πρέβεζα το ντοκιμαντέρ Επέκεινα του Κωνσταντίνου Ακρίβου διατυπώνει μια φιλοσοφικού ύφους αναζήτηση για τη ζωή και την επιθανάτια κατάσταση. Όπως γίνεται φανερό, οι επιλογές είναι πολλές, σίγουρα ο καθένας θα βρει κάτι που τον ενδιαφέρει, οπότε μην χάσετε την ευκαιρία και δηλώστε παρόν σ’ αυτή τη γιορτή της πόλης. Δεν μας έχουν μείνει και πολλοί λόγοι για να γιορτάζουμε άλλωστε.
Παραδοσιακά και αφρικάνικα κρουστά ενηλίκων Εργαστήρια μουσικής και κρουστών για παιδιά Θεατρικό παιχνίδι
Αλ. Παπαδιαμάντη 6, Θεσσαλονίκη Tηλ. 2310861874, 6944503542 • info@kroustophono.gr
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
8
Αφιερώματα
της Λένας Βρούσια
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ συμβαδίζει και φέτος με τις άστατες κοινωνικές συνθήκες και η σειρά τριών αφιερωμάτων του το αποδεικνύει.
ADDICTED TO SOLITUDE
Α
ρχικά, το αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την Ελευθερία;» στοχεύει σε μία πολύπλευρη απεικόνιση του προσφυγικού ζητήματος καθώς και της δυσμενέστερης ανθρωπιστικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου. Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα θα δούμε το Dreaming of Denmark του Μίκαελ Γκράβερσεν, ο οποίος ακολούθησε για χρόνια την οδοιπορία του δεκαπεντάχρονου Αφγανού πρόσφυγα Βασί, ο οποίος, χωρίς κηδεμόνες, προσπαθεί να διασχίσει την Ευρώπη αναζητώντας άσυλο και μία καλύτερη ζωή. Παρομοίως, το This Is Exile: Diaries of Child Refugees του Μανί Γ. Μπενσελά καταγράφει τις ζωές των μικρών προσφύγων που έχουν βρει καταφύγιο στον Λίβανο. Αποκομμένοι από πατρίδα και οικογένεια, στιγματισμένοι από τη φρικαλεότητα του πολέμου, αναζητούν οποιαδήποτε μορφή παιδικής ηλικίας.
Greek Wine Project Êáóôñéôóßïõ 5 Ðëáôåßá ¢èùíïò ôçë. 2310 287 750 www.7ktimata.gr
Από την άλλη, ο Δανός Αντρέας Κοφόντ επιχειρεί να παρουσιάσει μια πιο αισιόδοξη πλευρά της παιδικής προσφυγιάς στο At Home in the World, όπου οι πρόσφυγες έχουν αποδεχθεί τη μοίρα τους και αρχίζουν να χτίζουν μία ζωή στη νέα τους πατρίδα. Σαφώς, το αφιέρωμα δε θα ήταν ολοκληρωμένο αν παλαιότεροι πρόσφυγες δεν προσέφεραν τις δικές τους ιδέες. Αυτό κάνει ο Δανο-σέρβος Βλάντιμιρ Τόμιτς στο ντοκιμαντέρ Flotel Europa, μία αυτοβιογραφική δουλειά που καταγράφει τη συγκλονιστική εμπειρία του ως πρόσφυγας του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία το 1992. Ο Τομιτς κατέληξε να «κατοικεί» στο λιμάνι της Κοπενχάγης για δύο χρόνια μέσα στο πλοίο Flotel Europa, πριν επιτέλους εγκατασταθεί μόνιμα στη Δανία. Το δεύτερο αφιέρωμα εξυμνεί τη δουλειά του Δανού δημιουργού Γιον Μπανγκ Κάρλσεν. Ο Καρλσεν έχει επιτελέσει σεναριογράφος σε αρκετές παραγωγές, αλλά το πραγματικό του επίτευγμα είναι τα δεκάδες ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους που έχει σκηνοθετήσει. Δουλεύοντας με συμβολική κινηματογραφική γλώσσα, με προσωπικές εμπειρίες, καθώς και υπομονετικά μονόπλανα τοπίων, ο Κάρλσεν αναμιγνύει περίτρανα τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα. Στην πιο πρόσφατη ταινία του, Cats in Riga (2014) o Καρλσεν σκιαγραφεί το πορτραίτο της πρωτεύουσας της Λετονίας. Δε στρέφεται στους κατοίκους της Ρίγας ωστόσο, αλλά…στις αδέσποτες γάτες της, που νωχελικά τριγυρνούν και λιάζονται στους δρόμους, μακριά από την αγχωμένη, ανθρώπινη πραγματικότητα. Σ’ ένα εντελώς διαφορετικό κλίμα, πολλά χρόνια πριν ο Μάικλ Μουρ φέρει στο προσκήνιο την αγάπη των Αμερικανών για τα όπλα και τη βία με το Bowling for Columbine, το έκανε ο Κάρλσεν το 1986 με το Phoenix Bird. Εκεί, ο σκηνοθέτης ερευνά την παράνοια που χαρακτηρίζει τους Αμερικάνους πολίτες όσον αφορά την προσωπική τους ασφάλεια και τον αόρατο κίνδυνο που παραμονεύει, τον οποίο θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν μόνο μ’ ένα όπλο στο χέρι. Στο τελευταίο αφιέρωμα Φεστιβάλ, το φως του προβολέα θα πέσει στον Ιρλανδό Μαρκ Κάζινς. Παθιασμένος κριτικός, σινεφίλ, συγγραφέας και σκηνοθέτης, είναι υπεύθυνος για την ίδρυση και την οργάνωση φεστιβάλ και οργανισμών σ’ όλο το μήκος της Ιρλανδίας και της Σκωτίας. Τα ντοκιμαντέρ του Κάζινς (θα προβληθούν τέσσερα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ) είναι συχνά αυτοαναφορικά και πειραματικά, χωρίς, ωστόσο, να τους λείπει ο λυρισμός, το χιούμορ ή η γήινη συναίσθηση. Ο Κάζινς επιθυμεί να φέρει πλησιέστερα κοινό και κινηματογράφο. Έτσι, στην τελευταία του δημιουργία, Atomic: Living in Dread and Promise, εξερευνά – μέσω του βομβαρδιστικού μοντάζ εικόνων από τη Χιροσίμα, τη Φουκουσίμα, το Τσερνόμπιλ, αλλά και πιο πρόσφατων συμβάντων – τον εφιάλτη της πυρηνικής ενέργειας. Γι όσους επιθυμούν κάτι πιο…ευχάριστο, τότε το A Story of Children And Film (2013) είναι ιδανικό. Ένα ντοκιμαντέρ που διερωτάται μέσα από 53 ταινίες και 25 χώρες (μεταξύ άλλων Τα 400 Χτυπήματα και Ε.Τ. ο Εξωγήινος) καθώς και την αφηγηματική φωνή του ίδιου του σκηνοθέτη, γιατί είναι τόσο δημοφιλή τα παιδιά στον κινηματογράφο. Αυτά είναι μόνο κάποια από τα ντοκιμαντέρ που μπορεί να παρακολουθήσει κάποιος στο φετινό Φεστιβάλ. Οι δημιουργοί θα βρίσκονται στις προβολές για να συζητήσουν με το κοινό, και επίσης θα λάβουν μέρος σε ειδικά πάνελ καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ.
DREAMING OF DENMARK
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
9
Παράλληλα με το Φεστιβάλ του Ευριπίδη Ταρασίδη
Οι παράλληλες εκδηλώσεις-δράσεις του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχουν γίνει θεσμός. Φέτος, οι φαν του φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν δύο εκθέσεις και μία...βιντεο-εγκατάσταση! Πάμε να δούμε πιο συγκεκριμένα τι ακριβώς να περιμένουμε απ’ αυτές τις παράλληλες δράσεις. Όπως μας ενημερώνει το Φεστιβάλ, «[...] θα παρουσιαστεί στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι) η τρικάναλη βιντεο-εγκατάσταση «Occupy, Resist, Produce» των Dario Azzelini και Oliver Ressler. Η δράση αποτελεί διοργάνωση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.» Πιο συγκεκριμένα, η τρικάναλη αυτή βιντεο-εγκατάσταση δεν είναι τίποτα άλλο από τρία φιλμ συνολικής διάρκειας 97 λεπτών που εστιάζουν στις «σπάνιες και καλά οργανωμένες περιπτώσεις» τριών υπό κατάληψη εργοστασίων. Σε Ρώμη, Μιλάνο, Θεσσαλονίκη. Επίκαιρο όσο ποτέ λοιπόν, μιας που η ανεργία και η εργασιακή επισφάλεια τροφοδοτεί τους εργαζόμενους με την απαραίτητη εμπειρία για να πάρουν την παραγωγή στα χέρια τους. Αρκετά σοσιαλιστικό! Μας αρέσει!
›
παραδοσιακό Βολιώτικο τσιπουράδικο
Η διάρκεια του δρώμενου θα είναι από 12 μέχρι 26 Μαρτίου, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης). Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή 10:00 – 18:00, Παρασκευή 10:00 – 22:00 Η είσοδος είναι ελεύθερη. Την επιμέλεια του δρώμενου έχει αναλάβει ο Θοδωρής Μάρκογλου, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελητής ΚΜΣΤ – ΚΣΤΘ.
Συνεχίζοντας, θα αναφερθούμε στις δύο εκθέσεις που θα «τρέχουν» παράλληλα με το κυρίως πρόγραμμα του φεστιβάλ. Ας δούμε πρώτα την έκθεση «Μίλτος Σκούρας. Black & White Stories». Πρόκειται για μία ενότητα 44 ασπρόμαυρων ζωγραφικών συνθέσεων που κοινό τους χαρακτηριστικό είναι «η αφηγηματική τους δομή και το θεματικό χώρο της σκοτεινής πλευράς των σχέσεων και του αδιέξοδου κοινωνικού περίγυρου.» Τις εικόνες θα «συνοδεύουν» κείμενα γνωστών λογοτεχνών δίνοντας έτσι μία αφηγηματική οπτική.
›
Διάρκεια: 19 Μαρτίου – 9 Ιουλίου 2016 Εγκαίνια: Σάββατο 19 Μαρτίου 2016, ώρα 13:00 Εκθεσιακός Χώρος: Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον φαίνεται να έχει και η έτερη έκθεση «Εικόνες του άλλου μας εαυτού». Πρόκειται για μία καταγραφή της Ελλάδας της κρίσης και πιο συγκεκριμένα της Αθήνας, μέσα από μάτια των ανθρώπων που διανέμουν το περιοδικό «σχεδία».
›
Διάρκεια: 12-26 Μαρτίου 2016 Εγκαίνια: Σάββατο 12 Μαρτίου, ώρα 12:00 Εκθεσιακός Χώρος: Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή 10:00 – 18:00, Παρασκευή 10:00 – 22:00
ΔΡΑΓΟΥΜΗ & ΔΗΜΗΤΣΑ 18, ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΘΩΝΟΣ
Τηλ. κρατήσεων & Delivery: 2310 267063 www.todixti.gr •
Το δίχτυ
Συμβεβλημένη επιχείρηση με την
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
10
του Αχιλλέα Ψαλτόπουλου
Τα «άχαστα» του Φεστιβάλ
Γ
ιατί όσο και αν τα ντοκιμαντέρ έχουν αποκτήσει πολύ πιο σύνθετη μορφή απ’ ότι παλαιότερα, κι έχουν γίνει – κατά γενικό κανόνα – πολύ πιο ενδιαφέροντα, δεν παύουν να είναι στη συνείδηση του ευρέως κοινού «είδος» υποδεέστερο αυτού της μυθοπλασίας, κάτι που θεωρείται ότι πρέπει να προβάλλεται από την Τηλεόραση (συνήθως για να γεμίζει το πρόγραμμά της) και άρα μικρής εμπορικής εμβέλειας για να κάνει καριέρα στη μεγάλη οθόνη. Εξ άλλου δεν διαθέτει την ακτινοβολία των σταρ, αν και κάποιοι ντοκιμαντερίστες, όπως π.χ. ο Μάικλ Μουρ, κατάφεραν να γίνουν σταρ από μόνοι τους, σαν σκηνοθέτες. Παρ’ όλα αυτά αρκετά ντοκιμαντέρ νέας σοδειάς κατάφεραν να έχουν σημαντική εισπρακτική επιτυχία : Φαρενάιτ 9/11, Super Size Me, Το Ταξίδι του Αυτοκράτορα, Man on Wire, Μπάους, Μια Άβολη Αλήθεια, Η Γη, Το Αλάτι της Γης, Έμυ, κ.λ.π. Αλλά και παλαιότερα, το χωρίς λόγια Κογιανισκάτσι (1982) του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο, με την ανεπανάληπτη μουσική του Φίλιπ Γκλας ή το Ελληνικό Τα Τραγούδια της Φωτιάς (1975) του Νίκου Κούνδουρου.
Ένας θεσμός που επάξια έχει καθιερωθεί και έχει γίνει ιδιαίτερα αγαπητός από μεγάλη μερίδα του κινηματογραφόφιλου κοινού. Και όχι άδικα.
Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah
Chau, Beyond the Lines
Τι είναι όμως ένα ντοκιμαντέρ; Όρος που πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Σκωτσέζο Τζον Γκρίρσον, το 1926, στην κριτική του για την ταινία του Ρόμπερτ Φλάερτι (ο Πατέρας του Ντοκιμαντέρ) Μοάνα: «Η δημιουργική αναπαράσταση της πραγματικότητας». Και είναι αυτό το επίθετο που θέτει μια φιλοσοφική αμφισβήτηση γύρω από την «αλήθεια» ενός ντοκιμαντέρ και καταργεί τα όλο και περισσότερο δυσδιάκριτα σύνορα με τον κινηματογράφο της μυθοπλασίας. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, είναι ο σκηνοθέτης ενός ντοκιμαντέρ και η ιδεολογική του τοποθέτηση που τον ωθεί να επιλέξει τις συγκεκριμένες εικόνες της ταινίας του και όχι τις «άλλες», μοντάροντάς τες με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναπαράγεται το νόημα που αυτός θέλει( σκεφτείτε τις ταινίες προπαγάνδας, βλέπε Δύναμη της Θέλησης (1935) της Λένι Ρίφενσταλ). Έτσι ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ οδηγήθηκε στον καθόλου αβάσιμο ακραίο αφορισμό : «Η μόνη αλήθεια του κινηματογράφου είναι μια κινηματογραφική μηχανή που κινηματογραφεί μιαν άλλη κινηματογραφική μηχανή». Αφορισμό που επιχείρησε να καταρρίψει ο Άντι Γουόρχολ, το 1962, με την 8ωρη ταινία του Empire. Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μας δίνει την ευκαιρία να έχουμε πρόσβαση σε σημαντικές ταινίες που διαφορετικά θα ήταν πολύ πιθανόν να μην βλέπαμε ποτέ στην Ελλάδα. Στα δυνατά χαρτιά της 18ης οργάνωσης «Εικόνες του21ου Αιώνα» υπάρχουν 2 μικρού μήκους που ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους:
Chau, Beyond the Lines ή War within the Walls (34΄).
Η ιστορία του 16χρονου Βιετναμέζου Τσάου, που παρ’ όλη την αναπηρία στα χέρια που προκλήθηκε από τον τοξικό, χημικό Πορτοκαλί Παράγοντα, που χρησιμοποίησαν οι Αμερικάνοι στον Πόλεμο του Βιετνάμ, επιμένει και ελπίζει να γίνει ένας αναγνωρισμένος διεθνής ζωγράφος και σχεδιαστής μόδας. Μαθήματα ζωής.
Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah (40΄)
Το 1985 ο Γάλλος ντοκιμενταρίστας Κλωντ Λαζμάν παρέδωσε το 9,5 ωρών Ντοκιμαντέρ του Shoa σχετικά με το Ολοκαύτωμα, όπου 6 εκατομμύρια Εβραίοι έχασαν τις ζωές τους, μόνο με μαρτυρίες, αφηγήσεις επιζώντων και εξομολογήσεις πρώην Ναζί, χωρίς να χρησιμοποιήσει ούτε ένα πλάνο αρχειακού υλικού. Η φετινή μικρού μήκους ταινία ασχολείται με την περιπέτεια των 7 χρόνων παραγωγής και των 5 χρόνων μοντάζ, καθώς και τις επιπτώσεις που είχε στον ψυχισμό του, η ενασχόλησή του μ’ αυτό το φιλόδοξο ντοκιμαντέρ-ποταμό. Σε παρόμοιο κλίμα κινείται και η πρωτοποριακή Βελγίδα Σαντάλ Ακερμάν που έφυγε στα 65 της, τον προηγούμενο Οκτώβρη, στο δικό της No Home Movie (155΄). Ταινία πάνω στη σχέση της με τη μητέρα της, την Ναταλιά, που κι εκείνη «έφυγε» το 2014, στις αναμνήσεις της από το Ολοκαύτωμα, την μετοίκησή τους στο Βέλγιο, τους προγόνους τους αλλά και μια εξονυχιστική καταγραφή της αστικής κατοικίας τους, στις Βρυξέλλες. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Τούρκικο The eye of Istanbul (61΄) σχετικά με τον ακμαιότατο 87χρονο , θρυλικό , Αρμένιο φωτογράφο Άρα Γκουλέρ που έχει αποθανατίσει την Πόλη, μοναδικά, για χρόνια. Καλή θέαση, λοιπόν.
18o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
11
του Νέστορα Πουλάκου*
Ντοκιμαντέρ και λογοτεχνία Τα ντοκιμαντέρ είναι βγαλμένα από τη ζωή, όχι από τη λογοτεχνία. Γι’ αυτό και η τελευταία, κατά βάση, εμπνέει τις ταινίες μυθοπλασίας, με τα παραδείγματα εδώ να είναι αναρίθμητα.
Έ
να βιβλίο οπτικοποιείται, μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη, για να μπούμε μετά στην κουβέντα κατά πόσο αποδόθηκε πιστά ή όχι. Τελευταίο παράδειγμα είναι τα βιβλία του Τόμας Πύντσον, ενός συγγραφέα κύρους με βιβλία που δυσκολεύουν και τον πιο απαιτητικό, «πολυδιαβασμένο» αναγνώστη. Και η συζήτηση για την ταινία Έμφυτο ελάττωμα ακόμη καλά κρατεί. Όμως, και στα ντοκιμαντέρ ακόμη η λογοτεχνία βρίσκει τη θέση της. Προφανώς και δεν μεταφέρονται «ακριβώς μυθοπλαστικά» τα βιβλία σε αυτό το κινηματογραφικό είδος. Το πιο σύνηθες είναι να βλέπουμε την ιστορία και το πορτρέτο ενός συγγραφέα, δηλαδή ενός επιδραστικού προσώπου και του έργου του που έχουν μείνει στην Ιστορία και διαχρονικά στο μυαλό των αναγνωστών. Θα ξεκινήσω με δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα ντοκιμαντεριστών που έχουν διαγράψει ξεχωριστή πορεία σε αυτή τη δομημένη σχέση ταινίας τεκμηρίωσης-λογοτεχνίας. Ο ένας είναι ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος. Το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ του Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη θεωρήθηκε μία από τις καλύτερες ταινίες του 2008, ξεχώρισε για την ιδιαίτερη δυναμική του να παντρέψει μια φανταστική ιστορία συνάντησης δύο κορυφαίων λογοτεχνών του 20ου αιώνα, με εικόνες τεκμηρίωσης από την Αλεξάνδρεια, τη Λισαβόνα, την
Τεργέστη κ.ά. Ο Χαραλαμπόπουλος, μερικά χρόνια νωρίτερα, είχε σκηνοθετήσει το καλύτερο ντοκιμαντέρ του 2001, εξυψώνοντας ακόμη περισσότερο στη συνείδηση των Ελλήνων αναγνωστών το έργο του Γιώργου Σεφέρη, μέσα από τα Ημερολόγια Καταστρώματος – Γιώργος Σεφέρης. Κατά καιρούς, ο Αρκάδας σκηνοθέτης έχει ασχοληθεί με τα έργα και της ημέρες του Θανάση Βαλτινού, του Μιχάλη Γκανά, του Τίτου Πατρίκιου, του Λόρδου Μπάυρον. Και μιας και καταλήξαμε, πάλι, με την ποίηση, δεν θα μπορούσαμε να παραβλέψουμε τη «δράση» του Λευτέρη Ξανθόπουλου. Ενός ποιητή και συγγραφέα, και φυσικά σημαντικού σκηνοθέτη, που καταφέρνει να ξεχωρίζει στις δύο τέχνες του, όσο και να τις παντρεύει. Τα ντοκιμαντέρ του Ξανθόπουλου για τον Μίλτο Σαχτούρη και τον Μιχάλη Κατσαρό ξεχωρίζουν. Για τον πρώτο, το 1992 γύρισε το ντοκιμαντέρ Ποιος είναι ο τρελός λαγός – Μίλτος Σαχτούρης. Ένα πορτρέτο του σπουδαίου μας ποιητή, μια συνέντευξη, η αποκάλυψη της προσωπικότητάς του με πλάνα από την τελετή απονομής του Κρατικού Βραβείου Ποίησης. Στο ντοκιμαντέρ Σκοτεινός συνωμότης – Μιχάλης Κατσαρός (1992), η απόπειρα προσέγγισης του πιο «αναρχικού» μας ποιητή, σε συνδυασμό με τη δόμηση της ιστορίας της απομόνωσης από το κοινωνικό περιβάλλον που τον σημάδεψε, κάνει αυτή τη δουλειά ότι πιο πλήρες κυκλοφορεί για τον…λησμονημένο αλλά πάντα ξεχωριστό Μιχάλη Κατσαρό.
Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη
Εξομολογηση ενοσ οικονομικου δολοφονου
Θα αναφερθώ και σ’ ένα χαρακτηριστικό, αλλά όχι και τόσο σύνηθες, παράδειγμα μεταφοράς ενός βιβλίου στον κινηματογράφο, μέσω ντοκιμαντέρ όμως. Επιμένουμε ελληνικά και θα πάμε λίγα χρόνια πίσω, στο 2008 και πάλι, όταν ο δημοσιογράφος-ντοκιμαντερίστας Στέλιος Κούλογλου αποτυπώνει -σε στυλ φιλμ νουάρ- στην ταινία τεκμηρίωσής του Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου, το ομώνυμο βιβλίο του «οικονομικού εκτελεστή» Τζον Πέρκινς. Ο Κούλογλου, προβλέποντας τρόπον τινά όλον αυτόν τον «αρμαγεδώνα» που θα ακολουθούσε στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, φέρνει στο «ελληνικό φως» το βιβλίο που συγκλόνισε την Αμερική στις αρχές του millennium. Ο Πέρκινς μέσω του βιβλίου του εξέθεσε τη CIA και τους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς για τον τρόπο που «διαλύουν» οικονομικά αδύναμες χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, και ο Κούλογλου μέσα από την τέχνη του ντοκιμαντέρ αποτύπωσε αυτό το «έγκλημα» παραστατικά και με περισσή αληθοφάνεια. *Ο Νέστορας Πουλάκος είναι κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα «Στο Καρφί», Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Διευθύνει την εκδοτική εταιρεία Vakxikon.gr (εκδόσεις/περιοδικό/ράδιο).
12
ΕΔΩ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ
του Αλέξανδρου Ρωμανού Λιζάρδου
Όταν ο θείος Όσκαρ φόρεσε μασέλες Γενική αίσθηση
Ξεκινήστε με ένα πείραμα. Ρωτήστε τους φίλους σας ποιά ταινία ξεχώρισαν αυτή τη χρονιά από την Αμερικανική ή ανεξάρτητη αγγλόφωνη παραγωγή. Μετά από αρκετή ώρα σκέψης θα λάβετε απαντήσεις που ίσως να μην υπήρχαν καν στην κατηγορία των καλύτερων ταινιών που ήταν υποψήφιες για Όσκαρ. Αυτό και μόνο το γεγονός μας δίνει την πληροφορία ότι η χρονιά που πέρασε ήταν άκρως απογοητευτική με ελάχιστες καλές ταινίες.
Την πιό σωστή απάντηση την έδωσε η Helen Miren: «Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν έγχρωμοι υποψήφιοι ίσως σημαίνει ότι δεν υπήρχαν σπουδαίες ερμηνείες από έγχρωμους».
Από την Πολιτική Ορθότητα, στα Πολιτικά Μηνύματα
Σε μια τέτοια βραδιά δεν μπορούσαν να λείψουν τα πολιτικά μηνύματα. Οι πρωταγωνιστές της βραδιάς, χρησιμοποίησαν τον χρόνο τους για να δείξουν και το κοινωνικό τους προφιλ. Ο Leonardo Di Caprio μίλησε για το Global Warming και τις οικολογικές καταστροφές που θα οδηγήσουν τη γη και την ανθρωπότητα σε ένα τέλος βίαιο σύντομα. Η Brie Larson ευχαρίστησε όσους συνεχίζουν να πηγαίνουν σε κινηματογραφικά φεστιβάλ όπως αυτό του Τορόντο γιατί εξαιτίας αυτών κατάφερε η ταινία «Το Δωμάτιο» από ένα μικρό ανεξάρτητο project να βρει διεθνή διανομή και να κερδίσει και Όσκαρ. O μεξικανός Alejandro Gonzales Inarritu έβγαλε ένα περιεκτικό αλλά στοχευμένο λόγο ενάντια στον φυλετικό ρατσισμό.
Οι πεινασμένοι που τσαλάκωσαν την εικόνα τους
Θυμάστε λίγα χρόνια πριν τη φωτογραφία του Ang Lee που κυκλοφορούσε έξω από τους χώρους διεξαγωγής των Όσκαρ με το αγαλματίδιο και ένα hamburger; Τα ίδια έκανε και φέτος η Brie Larson (λιγότερο κομψά) ανεβάζοντας φωτογραφία με το οσκαρικό της φόρεμα, το Όσκαρ στο φόντο και το αθλητικό της All Star παπούτσι πάνω στο τραπέζι, όσο εκείνη έτρωγε με βουλιμία ένα burger. Και μια που μιλάμε για σελφιζ και Όσκαρ, να πούμε ότι το ανέβασμα της φωτογραφίας του Di Caprio μετά τη βράβευση ξεπέρασε σε retweets εκείνη την κλασσική πλέον που είχε ανεβάσει η Ellen De Generis, όταν ήταν παρουσιάστρια της βραδιάς.
Υποψήφιοι και βραβεία
Πραγματική αγωνία δεν υπήρχε όλη τη βραδιά διότι οι υποψήφιες ταινίες ήταν στο ίδιο επίπεδο, λίγο πάνω από το καλό αλλά αρκετά κάτω από το «εξαιρετικές». Φυσικά και θα έπαιρνε το Oscar πρώτης ανδρικής ερμηνείας ο Leonardo Di Caprio, όχι τόσο επειδή ήταν η καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του αλλά κυρίως για να σταματήσουν τα χιουμοριστικά φωτογραφικά ενσταντανέ με τον κατά τα άλλα ταλαντούχο ηθοποιό στα social media που τον ήθελαν να χάνει το Oscar από την αρκούδα. O Inarritu κερδίζει Oscar back-to back- ήταν όντως ένα επίτευγμα αυτό που έστησε- όμως στο δια ταύτα ήταν περισσότερο μια προσεγμένη άσκηση ικανοτήτων και ύφους παρά ένα ψιλοκέντημα ερμηνειών. 3 Όσκαρ για το μεγάλο φαβορί την Eπιστροφή, 6 για το outsider Mad Max και μόλις 2 στην καλύτερη ταινία της χρονιάς, το Όλα στο Φως.
Πολιτική ορθότητα ή συνολική μετριότητα
Σε μια ακαδημία που το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων είναι λευκοί, φέτος δεν υπήρχαν μαύροι υποψήφιοι. Οι έγχρωμοι μποϊκοτάρουν την τελετή και τελικά μένει ο μαύρος παρουσιαστής επί σκηνής να κάνει τα αστειάκια του και να σχολιάζει αυτό το φαινόμενο. Τελικά η ακαδημία «έφταιξε» και καλώς τιμωρήθηκε εκ του αποτελέσματος για αυτή την απόφαση;
Τί δεν θα ξεχάσουμε από τη βραδιά
Λίγα είναι αυτά που θα μας μείνουν από τη φετινή βραδιά των Όσκαρ: Η υπέροχη παρουσία της Lady Gaga, το πρώτο όσκαρ στον σπουδαίο συνθέτη Ennio Moricone, τις δίκαιες βραβεύσεις του Mad Max στις τεχνικές κατηγορίες, τις γυναικείες ερμηνείες που κέρδισαν στην κατηγορία πρώτου και δεύτερου γυναικείου ρόλου των Brie Larson (για την ταινία Το δωμάτιο) και Alicia Vikander και τη δίκαιη βράβευση της ξενόγλωσσης ταινίας Γιος του Σαούλ.
FILM FESTIVALS
13
του Θόδωρου Γιαχουστίδη
δρόμοι, ηλεκτρικοί πυλώνες διάσπαρτοι, εγκαταλελειμμένα κτίρια και κάτι μπαρ όγδοης διαλογής. Συνεχίζοντας, πάμε στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία της Rachel Lang, Baden Baden. Χωρίς πολύ καταγγελία, χωρίς φιοριτούρες, χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς, η σκηνοθέτιδα μέσω της Άνας μας παρουσιάζει το πορτρέτο της σύγχρονης Ευρώπης
Berlinale 2016:
με τη ματιά του Θόδωρου Γιαχουστίδη
Έχουν περάσει 9 ολόκληρα χρόνια από τότε που ήρθα για τελευταία φορά στο Βερολίνο για την Berlinale. Εντάξει, η πόλη δεν παίζεται! Είναι υπέροχη! Μοντέρνα αρχιτεκτονική, υπέροχα κτίρια, νεοϋορκέζικη ατμόσφαιρα, μιλιούνια κόσμος έξω και... κρύο! Ξεκινάμε! Το «Jonathan» λοιπόν του Piotr J. Lewandowski ήταν η ταινία που είχε την τιμή να μας πάρει την... παρθενιά σε τούτο το φεστιβάλ. Ένα αγροτικό, αισθηματικό δράμα, με γυμνό, μυστικά και ψέματα και ομοφυλοφιλία! Και δεν είναι τα συστατικά τόσο που κάνουν την ταινία μια απίστευτη μετριότητα. Είναι και η κατασκευή: ένας καλογυρισμένος Φώσκολος! Στο Grüße aus Fukushima (με διεθνή τίτλο Fukushima, mon Amour) η Γερμανίδα σκηνοθέτις Doris Dörrie, αφηγείται την ιστορία αντιμετώπισης των προσωπικών τους φαντασμάτων μιας Γερμανίδας και μιας Γιαπωνέζας. Όμορφη, γλυκιά ταινία, με σπουδαίες τις δύο πρωταγωνίστριες, ισορροπεί ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα, λέει πράγματα χωρίς να γίνεται διδακτική. Μία από τις ταινίες που περίμενα πως και πως, ήταν το War on Everyone του John Michael McDonagh. Με καθόλου πολιτική ορθότητα, κοροϊδεύει τους πάντες και τα πάντα και δεν κωλώνει πουθενά! Γενικώς, γέλιο, γέλιο, γέλιο. Πώς ήταν το «Snatch» του Guy Ritchie; Ένα τέτοιο πράγμα, με απίστευτη σπίντα. Θυμάστε τον Lee Tamahori; Η νέα του ταινία ονομάζεται Mahana (The Patriarch). Είναι ταινία για μεγάλο κοινό καθώς διαθέτει όλα τα στοιχεία εκείνα που μια εμπορική ταινία που σέβεται τον εαυτό της και το πιθανό κοινό της οφείλει να διαθέτει. Καλογραμμένο σενάριο, μελετημένες συγκρούσεις, αισθηματική ιστορία, λίγο γέλιο, πολύ κλάμα και happy end. Περνάμε στο αργεντίνικο La helada negra. Αυτή, μάλιστα, ήταν ο ορισμός της φεστιβαλικής ταινίας. Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Maximiliano Schonfeld κάνει μια ταινία στιβαρή, κρυπτική, ανοιχτή σε ερμηνείες. Η πρώτη ταινία από το διαγωνιστικό τμήμα που έμελλε να δω στη φετινή Berlinale ήταν το πορτογαλέζικο Cartas da guerra (Letters from War) του Ivo M. Ferreira. Ο σκηνοθέτης της χρησιμοποιεί ασπρόμαυρες, εντυπωσιακές εικόνες πάνω στις οποίες μια γυναικεία φωνή διαβάζει τα γράμματά του. Τα διαλογικά μέρη είναι ελάχιστα κι αυτό που αρχικά φαίνεται καινοτόμο γρήγορα γίνεται κουραστικό και μέχρι και ενοχλητικό για το κοινό. Η νέα ταινία του Wayne Wang, While the Women Are Sleeping έρχεται να μας θυμίσει πως κάποτε ήταν καλός σκηνοθέτης. Ο Wang χειρίζεται το υλικό του με μαεστρία. Και αυτό που δεν διαλανθάνει της προσοχής κανενός είναι ένας διάχυτος ερωτισμός αρκούντως ερεθιστικός. Μια ενδιαφέρουσα ταινία που στο τέλος περνάει μια τρικυμία εν κρανίω. Η επόμενη ταινία στην οποία θα αναφερθούμε με μπέρδεψε περισσότερο από όλες. . Μιλάμε για την ταινία Quand on a 17 ans (Being 17) του 73χρονου André Téchiné. ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μια ιστορία ενηλικίωσης ουσιαστικά, με στοιχεία και κωμωδίας αλλά και θρίλερ. Με σωστό ρυθμό, έξυπνη χρήση των χώρων και με χαρισματικούς ηθοποιούς. Το Les premiers, les derniers (The First, the Last) του Βέλγου ιδιοσυγκρασιακού σκηνοθέτη Bouli Lanners, είναι μία από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε. Το σινεμά του Lanners θυμίζει Aki Kaurismäki. Μοναχικοί άντρες, παράξενοι χαρακτήρες, περίεργες καταστάσεις. Αλλά είναι και κατά μία έννοια ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό γουέστερν. Αχανείς, άδειες εκτάσεις, τεράστιοι
Ένα mindfuck ήταν κάτι που έλειπε και τελικά μας προέκυψε με τη μορφή του Remainder, πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Omer Fast. Είναι μία από τις ταινίες εκείνες που θέτουν ένα σωρό ερωτήματα και αφήνουν τους θεατές να δώσουν τις (όποιες) απαντήσεις θεωρούν ότι ταιριάζουν. Το Aloys του Ελβετού Tobias Nölle αποτέλεσε για τον δημιουργό του ένα πολλά υποσχόμενο ντεμπούτο στις μεγάλου μήκους ταινίες. Ο σκηνοθέτης (και ταυτόχρονα σεναριογράφος) ελέγχει με στιβαρότητα τα εκφραστικά του μέσα και πετυχαίνει να στήσει υπέροχες εικόνες αλλά και να εκμαιεύσει σπουδαίες ερμηνείες. Το Le Fils de Joseph) είναι η 6η μεγάλου μήκους ταινία του Eugène Green. Να πούμε ότι μας άφησε και τις καλύτερες εντυπώσεις, θα ήταν ψέματα. Όχι ότι περάσαμε άσχημα παρακολουθώντας την αλλά, να, το θέλαμε το όλο κάπως καλύτερο. Τελευταία προβολή και ξεκάθαρα η πιο ενδιαφέρουσα ταινία της ημέρας ήταν το The End του Guillaume Nicloux. Εντελώς υπαρξιακό θρίλερ με όλες τις αναζητήσεις που συνακόλουθα κουμπώνουν επάνω του. Σπουδαία ταινία όχι για όλους, με ένα φινάλε εκρηκτικό και εντέλει αυτοκτονικό. Ολόκληρες τις ανταποκρίσεις τις διαβάσατε για πρώτη φορά στο site moviesltd
ΠΡΟΣΕΧΩΣ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ
14 ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ
SUNTAN
“Δεν είναι εύκολο να ανακαλύψεις τα μυστικά της πολικής αρκούδας…” δηλώνει η ταινία με έναν αέρα μυστηρίου και υπόσχεσης. Και όντως, κάτι κρύβει η μικρή (πολική) άρκτος. Η σκηνοθέτις, στο τρίτο μεγάλου μήκους εγχείρημα της, προσπαθεί να λύσει το μυστήριο μαζί μας. Ακολουθούμε μία νέα κοπέλα, την Όλγα, η οποία κρύβει ένα σκοτεινό μυστικό και παρόλο που θέλει να αγαπηθεί από τον Δημήτρη, αρνείται να το αποκαλύψει. Αυτή η συμπεριφορά, σαφώς, μετατρέπει το Δημήτρη σε ένα σκληρό σύντροφο με εμμονές, ικανό να φτάσει στα άκρα για να μάθει την αλήθεια. Το σενάριο της ταινίας βασίστηκε σε συλλογή διηγημάτων της σκηνοθέτιδας, με τίτλο «Φοράει Κοστούμι». Το βιβλίο μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη έντεχνα, με ασπρόμαυρα μονόπλανα και υποκειμενική οπτική ματιά. Η ταινία παρουσιάζει την τραγική ιστορία δύο πληγωμένων και σπασμένων εραστών που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τους δαίμονες του αγαπημένου τους, αλλά και των ίδιων τους των εαυτών. Στις ελληνικές αίθουσες στις 10 Μαρτίου
Η ταινία ακολουθεί την ιστορία του Κωστή (Μάκης Παπαδημητρίου), γιατρού στο επάγγελμα που εγκαθίσταται στην Αντίπαρο. Και ενώ ο χειμώνας είναι μοναχικός και δύσκολος, το καλοκαίρι δημιουργεί όλες εκείνες τις συνθήκες για ένα συνεχές πάρτυ. Σαν τα καλοκαίρια που λησμονούμε. Και εκεί, στη ζέστη, στο πάρτυ, στην ατέλειωτη θάλασσα, μπαίνει στη ζωή του Κωστή, η Άννα. Ο γιατρός έρχεται αντιμέτωπος με μία άγνωστη γι αυτόν ζωή, έρχεται αντιμέτωπος με τον έρωτα, έρχεται τελικά αντιμέτωπος με τον εαυτό του. Σύμφωνα με την πρώτη (και μοναδική μέχρι τώρα) κριτική του Variety, το φιλμ έχει προοπτικές για μεγάλη ευρωπαική πορεία. Κι αυτό διότι η ταινία καταφέρνει να συνδυάσει το ασυγκράτητο πάθος με την προβληματική γύρω από τη νιότη αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσει ενδούμιχα και με λεπτότητα την διαφορετικότητα της όμορφης Άννα με τον υπέρβαρο-τριχωτό Κωστή. Με παρακαταθήκη την επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ του Ρότερνταμ, η ταινία του Παπαδημητρόπουλου βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 31 Μαρτίου. Στις ελληνικές αίθουσες στις 31 Μαρτίου
Λένα Βρούσια
Ευριπίδης Ταρασίδης
ΒΑΚΟΥΡΑ 2
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ
ΒΑΚΟΥΡΑ 1
ΒΑΚΟΥΡΑ 1
Σκηνοθεσία: Ελισάβετ Χρονοπούλου. Παίζουν: Γιάννης Κοκιασμένος, Σοφία Γεωργοβασίλη. Διάρκεια: 86’
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΟΥΝΑ
Σκηνοθεσία: Αργύργης Παπαδημητρόπουλος. Παίζουν: Μάκης Παπαδημητρίου, Έλλη Τρίνγκου, Ντίμι Χαρτ. Διάρκεια: 104’
CONCUSSION
Σκηνοθεσία: Ζία Ζανγκέ. Παίζουν: Τάο Ζιαο, Χινγκ Ντονγκ Λιανγκ, Χι Ζανγκ. Διάρκεια: 131’
Σκηνοθεσία: Πίτερ Λάντεσμαν. Παίζουν: Γουίλ Σμιθ, Γκούγκου Μπάθα Ρο, Στίβεν Μουαγιέ, Άλεκ Μπόλντγουιν. Διάρκεια: 123’
Το Πέρα από τα βουνά καταγράφει τη ζωή της Ταό, μιας κινέζας δασκάλας χορού, σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους: το 1999, το 2014 και το 2025. Η Ταό πολιορκείται από δυο άντρες εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους. Έναν ανθρακωρύχο χωρίς φιλοδοξίες κι έναν πολλά υποσχόμενο επιχειρηματία που θέλει να κατακτήσει τον κόσμο. Η Ταό θα κάνει την επιλογή της, καθορίζοντας αυτόματα τις ζωές του παιδιού και του εγγονού της, που τρέχουν παράλληλα με την εξέλιξη της Κίνας στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης. Η ταινία κέρδισε τo βραβείο Carosse d’or στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών του φετινού Φεστιβάλ Καννών και το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Σαν Σεμπαστιάν. Με μια φράση: «Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν» Στις ελληνικές αίθουσες στις 24 Μαρτίου
Ο Δρ. Μπένετ Ομάλου (Γουίλ Σμιθ) φέρνει τα πάνω κάτω στον κόσμο του δημοφιλούς αθλήματος στην Αμερική, το αμερικάνικο ποδόσφαιρο, όταν καταλήγει στο συμπέρασμα, για πρώτη φορά στην ιατρική επιστήμη, ότι δύο επαγγελματιές παίκτες έπασχαν από χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια (CTE) λόγω των πολλών και σοβαρών χτυπημάτων που δέχτηκαν στη διάρκεια των αγώνων. Αντιλαμβάνεστε βέβαια τι σημαίνει αυτό για τους κερδοφόρους οργανισμούς που έχουν χτίσει την επιτυχία τους γύρω από το άθλημα! Έτσι λοιπόν, ξεκινούν, με μπροστάρα την διοίκηση του αθλήματος έναν ανηλεή πόλεμο εναντίον του. Ένα αθλητικό δράμα, με έντονα τα στοιχεία της βιογραφίας και του θρίλερ. Υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα ο Γουίλ Σμιθ για την ερμηνεία του στην ταινία. Στις ελληνικές αίθουσες στις 31 Μαρτίου
Βάσω Χόντου
Ευριπίδης Ταρασίδης
ΠΡΟΣΕΧΩΣ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΤΑΞΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΕΡΑΝΗ
Σκηνοθεσία: Τζαφάρ Παναχί. Παίζουν: Τζαφάρ Παναχί. Διάρκεια: 82’
Όταν το 2010 η Ιρανική κυβέρνηση απαγόρευσε στον σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί να σκηνοθετεί ταινίες στην ή για τη χώρα του, εκείνος είχε μία ευφυέστατη ιδέα: να προσποιηθεί ότι είναι ταξιτζής και να αφήσει τους ανυποψίαστους πελάτες-ηθοποιούς να μιλήσουν ελεύθερα για ό,τι θέμα επιθυμούν. Και σίγουρα οι κάτοικοι της Τεχεράνης που μπαίνουν στο ταξί έχουν αρκετά θέματα κατά νου για τα οποία μιλούν: τη θανατική ποινή, το γάμο, την κατάσταση της χώρας, τις ταινίες του Γούντι Άλεν, ακόμα και το δικαίωμά τους να πιουν φραπουτσίνο. Έτσι, κάπου ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία, ο Παναχί κατασκευάζει μία διαφορετική «Νύχτα στον Κόσμο». Αστείο, αιχμηρό, καθημερινό αλλά ταυτόχρονα συναισθηματικό και εξοργισμένο, το «Ταξί» παρουσιάζει μία εικόνα του μοντέρνου Ιράν που δε θα μπορούσαμε να γνωρίσουμε αλλιώς. Ο Ντάρεν Αρονόφσκι περιέγραψε την παρούσα ταινία ως “ερωτικό γράμμα στον κινηματογράφο,” θυμίζοντάς μας ότι ο Παναχί μπορεί να είναι μέτριος ταξιτζής, αλλά εξαιρετικός σκηνοθέτης. Η ταινία θα βγει στις ελληνικές αίθουσες 10 Μαρτίου Λένα Βρούσια
BATMAN V SUPERMAN: Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ. Παίζουν: Μπέν Άφλεκ, Χένρι Καβιλ, Γκάλ Γκάντοτ. Διάρκεια: 151’
Το οτι ο Σούπερμαν δε φοράει βρακί πανω απο τη στολή δεν ειναι ειδηση.. το είδαμε άλλωστε και στο Man of steel. Ειδηση ειναι οτι ο Μπάτμαν πλακώνεται με τον Σουπερμαν ενω ενας μεγαλυτερος εχθρός απειλει την ανθρωπότητα. Ο Συλογισμός του Μπάτμαν ειναι απλός. Εχουμε στη γη εναν εξωγηινο (τον σουπερμαν ντε) με υπερδυνάμεις, ο οποίος αν κάποια στιγμή το γυρίσει και αποφασισει πως ειναι εχθρός μας, θα ψαχνουμε γαλαξία να κρυφτουμε. Οπότε πρέπει να τον δειρω για να του δειξω ποιος κανει κουμάντο εδω πέρα. Τόσο απλό που αν δε ξέραμε οτι το σενάριο ειναι παρμένο απο κόμικ της DC θα παίρναμε ορκο οτι οι παραγωγοι του Holywood εχουν ξεμεινει τόσο απο ιδέες που αντιγράφουν το Dragonball. Τι περιμένουμε ; Μια απο τις θεαματικότερες ταινιες του είδους αφου η δύσκολη αποστολή εχει ανατεθει στον κορυφαίο του είδους action science fiction τον Zack Snyder, ο οποίος εκτός των άλλων (Watchmen, 300, Suckerpunch) εχει σκηνοθετησει και την πρωτη ταινία της σειράς, το Man of steel. Τι θα δουμε; Το σύμπαν της DC να ξετυλίγεται. To Dawn of Justice εκτός των άλλων μας συστήνει: την Wonderwoman, τον Aquaman, και τον Flash δείχνοντας μας τι θα ακολουθήσει. Αναμένουμε! Η ταινία θα βγει στις ελληνικές αίθουσες στις 24 Μαρτίου Απόστολος Σκλαρής
A WAR
Σκηνοθεσία: Τομπίας Λίντχολμ. Παίζουν: Πίλου Άμπεκ, Τούβα Νοβότνι, Νταρ Σαλίμ. Διάρκεια: 115’
Ο Κλάους είναι διοικητής λόχου και υπηρετεί με τους στρατιώτες του σε μια επαρχία του Αφγανιστάν. Πίσω στη Δανία, η γυναίκα του Μαρία, μεγαλώνει μόνη τα τρία τους παιδιά. Σε μια αποστολή ρουτίνας, ο λόχος δέχεται επίθεση από τους Ταλιμπάν, οπότε ο Κλάους προκειμένου να σώσει τους άντρες του, θα πάρει μια απόφαση με ολέθριες συνέπειες για τον ίδιον και την οικογένειά του. Με μια φράση: American Sniper στα δανέζικα (και χωρίς τον Μπράντλευ Κούπερ) Η ταινία θα βγει στις ελληνικές αίθουσες στις 17 Μαρτίου Βάσω Χόντου
15