INLEIDING Is wat we zien nog wel de waarneembare werkelijkheid? Of spelen onze hersenen de stabilisator voor wat we zien en wat we waarnemen? Wat gaat er schuil achter de waarneembare werkelijkheid?
beantwoorden doe ik in het eerste hoofdstuk onderzoek naar wat visuele perceptie inhoudt en geef ik antwoord op de eerste deelvraag ‘Wat is visuele perceptie?’ Hierin wordt het perceptieproces behandeld. Vervolgens worden de psychologische en sociale onderliggende betekenisvorming aan beeld toegelicht.
Alles wat we waarnememen wordt geselecteerd, georganiseerd en geïnterpreteerd. Onze hersenen spelen hierin een belangrijke rol. Zij creeëren een verbeelding van een afbeelding die op verschillende wijze wordt beinvloedt. Zo valt er te spreken van een grijs gebied tussen verbeelding en afbeelding, waarin gevoel, kennis en context een belangrijke rol spelen. Op deze wijze vormen we een subjectieve weergave van de objectieve werkelijkheid.
Verder analyseer ik de wijze waarop manipulatie plaats kan vinden, door de tweede deelvraag ‘Hoe kun je visueel manipuleren?’ te beantwoorden. Hier ga ik in op de visuele literatuur, waardoor we beeld als het ware grammaticaal kunnen ontleden. Hierin bekijk verschillende wijze waarop er in beeld gemanipuleerd kan worden en refereer ik naar fotografische beelden.
Ola Lanko heeft het in haar boek ‘Required Reading’ over dat de mens in staat is beeld te lezen. Ze noemt het lezen van beeld visuele literatuur. Door de visuele overvloed die zich het laatste decennia heeft ontwikkeld is het belangrijk de objectieve werkelijkheid te onderscheiden van onze subjectieve werkelijkheid. Wat we waarnemen kunnen we het beste begrijpen door beeld grammaticaal te ontleden. Door het grote visuele aanbod, verschijnen er nieuwe vormen van presentaties die zorgen dat opnieuw onze aandacht wordt getrokken. Hoe dit gedaan wordt laat ik zien aan de hand van een aantal vormen. Ik leg uit waarom deze beelden de aandacht trekken en wat voor effect dit heeft.
Aansluitend behandel ik de derde deelvraag ‘Wat voor effect heeft het?’ waarin ik het verloop behandel van de manipulatie op onze visuele perceptie en waarin dit resulteert. Mijn onderzoeksmethode is gebaseerd op gelezen literatuur. Met hulp van de vijf vakgebieden, neurologie, psychologie, filosofie, fotografie en marktsociologie, hoop ik het onderwerp ‘visuele perceptie’ te ontleden, om er een zo veelzijdig mogelijk zicht op te krijgen. De scriptie wordt afgesloten met een conclusie, die geformuleerd wordt op basis van de analyse.
Dit onderzoek bekijkt de visuele perceptie van de mens bij het waarnemen van beeld met als doel antwoord te geven op de hoofdvraag. ‘Hoe kan visuele manipulatie inspelen op onze visuele perceptie?’
Mijn bevindingen en conclusie zijn waardevol voor publieksgroepen die meer willen weten over de visuele perceptie en hoe ze deze informatie kunnen inzetten binnen hun creatieve vakgebied. Deze vakgebieden zouden mijns inziens kunnen bestaan uit: design, fotografie en marketing.
Deze scriptie is opgebouwd uit één hoofdvraag en drie overkoepelende deelvragen die deze hoofdvraag helpen beantwoorden. Om de hoofdvraag te kunnen
9