ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺖ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺒﺎدﻻﺗﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﻴﻪ و ﻣﺤﻴﻂ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻛـﺎر اﺳـﺖ و اﻳـﻦ ﺗﺒـﺎدل ﻋﺒﺎرت از ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ و ﺧﻮد ﺗﻐﺬﻳﻪ داراي دو ﻋﻤﻞ ﻣﻬﻢ ﺟﺬب و دﻓﻊ اﺳﺖ[ -2اﺻﻞ و ﻣﺒﺪأ ]اﺟﺴﺎم ﺟﺎﻣﺪه ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮده ﻳﻌﻨﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه آﻧﻬﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادهاﻧﺪ و ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻮﺳﺎﻳﻠﻲ ﻛـﻪ در دﺳـﺖ اﺳـﺖ اﻛﺜـﺮ آﻧﻬـﺎ را ﻣﺼـﻨﻮﻋﺎً ﺑﺪﺳﺖ آورد در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺣﻴﻪ در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﻴﭻ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺣﻴﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺻﻞ و ﻣﺒﺪﺋﺸﺎن از راه ﺗﻮاﻟﺪ و ﺗﻨﺎﺳﻞ ﺑﻮده ﻧﻤﻴﺘﻮان آﻧﻬﺎ را در ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮﺟﻮد آورد[. -3ﺗﺸﻜﻴﻼت ]ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺳﻠﻮﻟﻲ[ ]اﺟﺴﺎم ﻛﻮﭼﻚ ذرهﺑﻴﻨﻲ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﻌﻤﻞ آﻣﺪه اﻧﺪ ﺷﻜﻞ آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻧﻤﺎﻳـﺪ وﻟـﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت اﺻﻠﻴﻪ ﺷﺎن در ﻫﻤﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖ و ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ[« )ﺳﺎﻣﻲ و ﺣﺒﻴﺒﻲ ,1306 ,ص.(3-5 . در اﺧﺬ اﺑﺪاع واژﮔﺎن ﻋﺮﺑﻲ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ دﺳﺘﻲ ﺑﺮ آﺗﺶ دارد: » ﻣﺎده ﻣﻠﻮﻧﻪ ﺣﺼﺮهاﻟﻮرق در ﻧﺒﺎﺗﺎت :ﻳﻚ ﻗﺴﻢ ﭘﺮﺗﭙﻼﺳﻢ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ« )ﺳﺎﻣﻲ و ﺣﺒﻴﺒﻲ ,1306 ,ص.(7 . »در ﻏﺸﺎء ﻧﺒﺎﺗﺎت ...ﺟﺴﻤﻲ اﺳﺖ ﺑﻔﻮرﻣﻮل ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ...C6H10O5ﻟﻜﻦ ﺳﻴﻮ ﺑِﺮﺗﻠﻮ ﻣﻮاد ﺳـﻠﻮﻟﺰي را در ﻏﺸـﺎء ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻮاﻋﻢ ﭘﻴﺪاﻛﺮده اﺳﺖ« )ﺳﺎﻣﻲ و ﺣﺒﻴﺒﻲ ,1306 ,ص.(8 . ﻣﻌﺮﻓﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺘﺎبﻫﺎي زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ در دورة ﻗﺎﺟﺎر…
ﻛﻪ ﺣﺼﺮهاﻟﻮرق ﻫﻤﺎن ﻛﻠﺮوﻓﻴﻞ اﺳﺖ و ﻧﻮاﻋﻢ ﻫﻤﺎن ﻧﺮمﺗﻨﺎن .ﭘﻴﺶﺗﺮ دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ در ﺟﺎﻧﻮرﻧﺎﻣﻪ واژة ﻧﺮمﺗﻨﺎن ﺑﻪﻛﺎررﻓﺘﻪﺑﻮد.
| 13اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ،ﺑﻪرﻏﻢ زﻣﺎن ﻣﺘﺄﺧﺮ ،از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﻋﻘـﺐ اﺳـﺖ و ﮔـﻮﻳﻲ ﭼﻨـﺪ ده ﺳـﺎﻟﻲ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻫـﻢﻋﺼـﺮ اروﭘـﺎﻳﻲ
14-15ﺧﺮداد 1389
ﭘﺲاﻓﺘﺎدهاﺳﺖ: »ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻏﺸﺎء را ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاء اﺻﻠﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ داﻧﺴﺖ ﭼـﻪ ﺑﺴـﻴﺎري از ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎي ﻋﺼـﺒﻲ و ﺑﻌﻀـﻲ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ و ﮔﻠﺒﻮﻟﻬﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﺧﻮن ﻋﺎري از ﻏﺸﺎء ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ« )ﺳﺎﻣﻲ و ﺣﺒﻴﺒﻲ ,1306 ,ص.(16 . »ﺟﺬب اﻳﻦ ﻣﻮاد ]ﻏﺬاﻳﻲ[ در ﺳﻠﻮل ﺑﻘﺎﻋﺪه osmoseاﺳﻤﺰ و ﺑﺎﻋﺎﻧﺖ ﻏﺸﺎء اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد« )ﺳﺎﻣﻲ و ﺣﺒﻴﺒـﻲ, ,1306ص.(17 . ازﻣﻴﺎن ﻛﺘﺎبﻫﺎي دﻳﮕﺮ ،ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺘﺎب ،ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺰءﺑﻪﺟﺰء ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﻛﺮﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪﻛﺮد ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي ﻛﺘﺎب ﻫﻨﻮز ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺷﻴﻮة ﻃﺒﻊ و آراﻳﺶ ﻛﺘﺎب ﭼﻮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻨّﺘﻲ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪهاﺳﺖ: