Elk ambt vraagt om zelfverloochening. „Het is niet juist om te denken datjealtijd op alles ja moet zeggen.”
In verwachting vandetiende Marloes: „Het wonder van nieuw leven wordt niet gewoner naarmate je meer kinderen krijgt”
Ontroerd door sloffen
Snuffelen in het nachtkastje vanNel, blikken in haar spiegel. Wie HuisSloetjes binnenstapt, ruikthet verleden.
Stralende bruidsmoeders
Op een bruiloft is het bruidspaarhet middelpunt,maar ”de moeder van” mag er ook zijn.Wat zijn do’s/don’ts?
Dit is een getrouw woord, en alle aanneming waardig, dat Christus Jezus in de wereld gekomen is, om zondaren zalig te maken.
1 Timotheüs 1:15
Meditatie
Een betrouwbaar woord
Christus Jezus is in de wereld gekomen om zondaren zalig te maken. Dat is het doel van Jezus’ komst. Hij is in de wereld gekomen om de vijandschap tussen God en mens op te heffen. Om zondaren terug te brengen tot God. Hij is de Middelaar tussen God en mensen. Al die zonden die scheiding maken tussen God en mens, die ruimt Hij op.
Hoe? Door Zichzelf te geven tot een schuldoffer. Hij heeft Zichzelf daarbij vernederd. Armoede en verachting typeren Zijn leven. Een kribbe vol stro was Zijn wieg. Een doornenkrans Zijn kroon. Een kruis Zijn troon. Dat is de weg van Jezus door de wereld Hij heeft Zichzelf gegeven in de plaats van zondaren Hij heeft geleefd onder de wet. Hij heeft gehoorzaamd aan Gods wil. Hij heeft de Vader liefgehad tot het einde. Hij is onschuldig ter dood veroordeeld. Hij is de vloekdood gestorven
En dat allemaal in mijn plaats. De zonde, mijn zonde, is op Hem gelegd De schuld, mijn schuld, heeft Hij gedragen De toorn van God, waaronder ik eeuwig had moeten wegzinken, heeft Hij geblust. Het recht van God heeft Hij voldaan. De macht van de dood heeft Hij gebroken, de kop van de duivel heeft Hij vermorzeld
Hij is in de wereld gekomen om zondaren zalig te maken. Wat schittert het Evangelie in deze woorden. Waarom zou u, waarom zou jij verloren gaan? Dit is een betrouwbaar woord en alle aanneming waardig. Al voelt u zich de grootste van de zondaren. Al denkt u dat er niemand slechter kan zijn dan u. Dit woord is betrouwbaar. Dit woord is het waard om aan te nemen. Om voortdurend opnieuw te overdenken. Hoe meer de zonde drukt, hoe meer dit woord je moed geeft: Jezus Christus is in de wereld gekomen om zondaren zalig te maken.
Programma isvan20tot22.30uurinclusief pauze. Consumptie inbegrepen
Koffiemolen
„Dat is netdekeukenuit mijn eersteappartement”,zei mijn mantoenhij hetvorige nummervan Terdegelas.Opdelaatste pagina stondhet artikeloverHuisSloëtjes aangekondigd. De keuken op de foto vertoonde inderdaad groteovereenkomsten metdie in zijn eerstewoning. Granieten aanrechtblad, zwart-witgebloktegootsteen,geisererboven,gordijntjeeronder. Ik denk datdefoto’sbij hetartikel (pag 112)overhet museumhuis,wantdat is Huis Sloëtjes inmiddels,voorveel mensen een feestvan herkenning zijn:”Zo washet bij mijn (groot)ouders!”Zelfvindikdefoto vandekoffiemolen grappig.
Langetijdbedankteikvoor een bakjetroost. Alleen tijdensmijn eerstesollicitatiegesprek dronkikhet donkerevocht noodgedwongenop, omdatikhet niet durfde te latenstaan.
Eenjaar of tien terugliepikopeen brocantemarkttegen zo’n ouderwetse handmolenaan.Hij kwam in onze keuken te hangen. De heerlijkegeurvan versgemalenbonen leidde ertoedat ik af en toeeen slokje koffieproefde.Inmiddels is hetvaste prik: ontbijtenmet een mokzwartekoffie. Ditkeerdrink ik diealmijmerend bovendereportage vanHuis Sloëtjes.Ikgenietnietalleen vandeheerlijkekoffiegeur, maar snuifook de geur op vantoen.
gisette@terdege.nl
PS: Zin in koffie gekregen? Kom een bakje doen op een van de vele Terdege-evenementen!
Is er genoeg oog voor de offers die het ambt vanhet thuisfrontvraagt?
24 ASTRID RUISSEN
Eenhersentumor zettealles in een anderlicht
48 HISTORIE
Plan voor ontvoering Juliana
58 PEDAGOOG
Janusz Korczakbleef bij zijn weeskinderen totinde gaskamer vanTreblinka
64 ZEGEN
JanPieterenMarloes hebben negenkinderenenverwachtendetiende
102 RWS1
Motorzeilklippervan Rijkswaterstaat
132 Dorpswinkeltje
TROUWEN
76 MODEGESCHIEDENIS
Vanbloemenprints tot pofmouwen
82 ”STUKJES”OPDE BRUILOFT
„Het boodschappenliedis inmiddels welpassé”
86 KLASSIEK
Britseprinses hétstijlicoon voor bruidsmoeders
92 ZELFGEMAAKTE JURK
„M’n moeder heeftalle 150 knoopjes er metdehandopgenaaid”
98 DIY
Maak zelf je bruidskapsel
ONTSPANNING
08 Contact
43 Vervolgverhaal Jenthe
46 Onder ons
54 OOG IN OOG
Verliefdefuten
112 HUIS SLOËTJES
Eenrijtjeswoningwaar alles is zoalshet was
120 Culinair
126 Puzzels
COLUMNS
23 Arien
45 Romke
57 Oude meesters
63 Joanke
99 Uit de pastorie
111 Abigaïl
125 Jan de Vries
131 Alette
”Uw woordiseen lamp voor mijn voet,eneen licht voor mijnpad” (Psalm 119:105)
Contact
INSTAGRAM &FACEBOOK
We vroegen: wat is uw leukstefamilietraditie?
NIENKEVDHV: Op zaterdagochtend koffiemet een ham-kaascroissant, met m'n man.
ANDRECOBYDALM:
Oranje tompoucen eten met alle kinderen en kleinkinderen,opKoningsdag.
JOANNEMOLENAAR:
We maken een vakantielijstje, met ideeën om in de vakantie te doen. Voor elk wat wils, ideaal!
KORFJANTINE: Bekkies (koffie) met elkaar op zaterdagmiddag.
JACQUELINEVALKENBURGVV: Hemelvaartvakantie, met z'nallen kamperen.
SUUTJEEEE: Eenfana-
tiek spelletje Ligrettoop nieuwjaarsdag.
TASMARAHOOGE-
VEEN: In de zomer,als dekersenboom kersen gaf, een wedstrijd kersenpitspugen.
ERIKA.HENDRIKSE: Op vakantie in de herfst, met z'n allen (twintig personen) in één groot huis.
ANNEMIJNPAUL:
Vakanties in de winter afsluiten met een slaapfeestje: matrassen naar beneden en slapen in de woonkamer.
KIEK_BIE_ANJA: Ieder jaar paasfamilieweekend, inmiddels met 38 personen.
TROUWE ABONNEES
Terdege zet vijf trouwe abonnees in het zonnetje als dank voorhun jarenlange abonnement.
E.A. vanHarten uit Barneveld
B. Jager uit Vriezenveen
B. Roeland-Kloosterman uitGenemuiden
H.G. Slinderland uit Stellendam
W.J. Verton-Kooijman uit Zierikzee
Zij krijgen een cadeau toegestuurd.
Ds. R. Nederveen, spreker op het Oranjeconcert van Terdege: ”Alsdominee bij defensie heb je voor onzemilitaireneen luisterend oor en benjeeen klankbord. Daarnaastmag een krijgsmachtprediknthet Woord vanGod orvertalen naar de auwewerkvloer van efensie. Ditzorgt eer dan eens voor bijzonderemomenten. Zoals laatst, toen ik op bivakmet een groepmilitairen luisterde naarPsalm 91.”
SANNEKE_TWIN: Friet eten metz'n allen bij opa en oma! kan do r d m b
En dan ineens benjeambtsdrager.Verkozendoordegemeente,geleid door God. Al benjenog jong,alzit je tafelvol pubers: hetambtwacht. Hoeervaren gezinnen dat? Lees verder op pag. 10
Shopdezeleuke artikelen!
Drie dagen Friesland
Ga mee op zoek naar sporen vanhet Friese Réveil!Terdege organiseert een driedaagse busreis naar het noorden, waar eens ds. Joh. Bogerman en Wilhelmus en Theodorusá Brakel hun preken hielden. Bezoek drie fraaie kerken (o.a. de Grote of JacobijnerkerkinLeeuwaren), maak een rondvaartover hetSneekermeerengamee naar Openluchtmuseum It Damshûs. Verblijf in viersterrenhotel Paleis Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden.Meer info: terdege.nl/friesland.
De bevrijding
Dit jaar vindt het Terdege
Oranjeconcert plaats op een nieuwe locatie: Orpheus Apeldoorn. Voor deze locatie is gekozen vanwege de fantastische akoestiek in de concertzaal. Dit keer neemt de Regimentsfanfare Garde GrenadierenJagersons mee naar 80 jaar bevrijding. Meer info: terdege.nl/ oranjeconcert.
De wereld heeft kinderen nodig zoals ze zijn
vond pedagoog JanuszKorczak. Lees meeroppag.58
Hetambt vanGod gekregen
En danineensben je ambtsdrager. Verkozendoorde gemeente, geleiddoor God. Al benjenog jong, al zit je tafel volpubers:het ambtwacht. Hoe ervarengezinnen dat? Ben je als”vrouwvan” ookgeroepen? En is er wel genoeg oog voor de offers diehet ambtvan het thuisfrontvraagt? Twee gezinnen vertellen.
TEKST: HENRIEKEHOOGENDIJK
BEELD: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN
Vierentwintig jaar oud was Herman Kippers, toen hij voor het eerst geroepen werd om ouderling te worden in hervormd Rijssen. De wijkouderling kwam de brief aan de deur overhandigen „We hadden het nog niet verwacht, omdat Herman zo jong was”, blikt Alette terug. „Ik weet nog dat ik als eerste aan de ouderling vroeg: „Weet u wel hoe jong Herman is?” „Niemand verachte uw jonkheid”, reageerde die meteen.” Eeuwen geleden schreef Paulus dat aan Timotheüs. Herman wist wat het inhield om ouderling te zijn. Zijn opa en vader stonden in hetzelfde ambt. „Ik kon mijn vader wel uittekenen in de voorbereiding op een huisbezoek. Het was geen moeten voor hem, ik zag dat hij het met liefde deed Het versterkte zijn persoonlijke geloof. Daarom stond ik er ook niet negatief tegenover. Wel voelde ik mij heel onervaren Dat heb ik biddend voor de Heere neergelegd. Daarna kon ik niet meer bedanken. Ik wist: als de Heere roept, dan zal Hij helpen.”
Achtergrond
Omdat ze nog met z’n tweeën waren, was de overgang naar het ambt voor Alette niet zo groot Dat veranderde toen de kinderen werden geboren. „De avonden dat Herman weg was voor de kerk, kwamen dan op mijn schouders terecht. Jij trekt nu de deur achter je dicht, maar ik moet ze weer alleen naar bed doen, dacht ik dan weleens. Als je de dingen alleen doet, gaat het minder gestroomlijnd. Maar het leerde mij ook dat niet altijd alles perfect hoeft te gaan in huis Belangrijker is het
dat je het eens bent met de weg van de Heere met je man, en dus ook met jou.”
Dat laatste is cruciaal voor de vrouw van een ambtsdrager, benadrukt Alette. „Als God je man roept, word je als vrouw nog meer de hulp tegenover hem. Ik vang het gezin wat vaker alleen op. Mijn avonden zijn wat meer gebonden. Mijn plek is nog duidelijker de plek op de achtergrond geworden. Maar dat vind ik prima. Dit is mijn weg Natuurlijk moet ik mijzelf weleens aan de kant zetten, als Herman plotseling weg moet bij ziekte of
„Ik heb veel randkerkelijke leden onder mijn hoede, sommigen komen nooit in de kerk. Dan zoek je naar wat je verantwoordelijkheid hierin is. Maar het leert je ook afhankelijk te zijn. Voorafgaand aan de pastorale bezoeken bid je om wijsheid en je bereidt het gesprek voor. Daarna moet je het aan de Heere overgeven.”
Woestijnperiode
Na de eerste roep vanuit de gemeente diende Herman twaalf jaar als ouderling. Er volgden twee tussenjaren en daarna kwam er op-
”Natuurlijk moet ik mijzelf soms aan de kant zetten, maar als je weet dat de Heere riep, valt dienen niet zwaar”
bij een overlijden. Maar als je weet dat de Heere riep, dan valt het dienen niet zwaar.”
Gedragen
Dat ervaart Herman ook, in zijn ambtelijk werk. „Soms kan een pastoraal bezoek een onverwachte zegen geven. Ik weet nog dat ik vier jaar ouderling was, toen er een kind overleed in een van de gezinnen die ik bezocht Dan heb je niets om te zeggen. Dan moet je ook niet te veel zeggen. Maar ik voelde dat ik in die tijd erg gedragen werd door de Heere. Uiteindelijk zijn dat de beste momenten, als je het zelf niet meer weet, maar leiding van boven ontvangt.”
Op andere momenten kunnen zorgen drukken, vertelt Herman.
nieuw een brief. „Aan de tussenjaren denk ik met een dubbel gevoel terug. Enerzijds was het goed om los te komen van het ambtelijke werk. Na al die jaren van geven voelde ik mij leeg en was het goed om geestelijk weer op te laden. Aan de andere kant ervoer ik het ook als een moeilijke woestijnperiode
Het was de coronatijd en ineens verstomden de gesprekken, ook de geestelijke gesprekken. Juist daardoor zag ik de waarde van het kerkenwerk weer in. Er ontstond het verlangen om opnieuw te mogen dienen in de gemeente.” Alette vond de tweede roeping van haar man moeilijker. „We hadden inmiddels een pubergezin en onze jongste gaf ik nog borstvoeding Ik besefte dat de kinderen
WIE: Herman en AletteKippers (beiden 42)uit Markelo, met Hanne (15), Matthias (14), Joachim (12), Liselot (8), David (4) en Simon (2).
AMBT: Ouderling in de hervormde gemeente,wijk 2(Gereformeerde Bond) te Rijssen.
BEROEP: Financieel planner vanuiteen eigen onderneming.
KERKENWERK: Gemiddeld één avond of dagdeel in de week: maandelijks een kerkenraadsvergadering en pastoraal bezoeker van vijftig gemeenteleden/gezinnen.
„DE
VROUW VAN…
EEN ENGEL OF EEN DUIVEL”
De bekende dominee Overduin –van het boek ”Hel en hemel van Dachau” – hield ooit een lezing met de titel: ”De vrouw in de pastorie, een engel of een duivel”. De vrouw van een ambtsdrager is óf het een óf het ander, stelde de predikant.
„Mijn vrouw en ik hebben de lezing met zijn wijze lessen nooit vergeten”, schrijft dominee J. Westerink er terugblikkend over.
„We hebben in de vijftig jaren in de pastorie de waarheid van het een én het ander met vreugde en verdriet rondom ons gemerkt (…). Gelukkig konden wij vaak tegen elkaar zeggen: „Wat een zegen dat die man zo’n vrouw heeft gekregen.” Helaas zijn er ook momenten geweest dat we verzuchtten: „Je zult er toch mee getrouwd zijn!”
De christelijk gereformeerde ds. Westerink schreef het boekje ”De vrouw van Gedachten over de vrouw van een ambtsdrager”. Daarin benadrukt hij dat het belangrijk is dat man én vrouw achter het ambt van de man staan. „Een man kan dan in een onmogelijke situatie terechtkomen als zijn vrouw geen liefde heeft tot de dienst van de Heere en Zijn dienst niets mag kosten. (…) Zulke vrouwen hebben onze gemeenten vandaag nodig: dochters van Sion en moeders in Israël.”
Daarom moeten man en vrouw eerlijk overleggen over de roeping van het ambt, schrijft ds. Westerink. „Om iets te noemen: de aanstaande ouderling of diaken zal minder tijd ter beschikking hebben voor zijn gezin. Kan het gezin, gelet op de gezinsomstandigheden, dat aan? Kan ”de vrouw van…” dat aan, gelet op haar gezondheidssituatie, gelet op de baan die zij heeft naast haar gezin? (…) Is zij bereid om samen met hem vrije dagen op te offeren, omdat haar
man is afgevaardigd naar een kerkelijke vergadering? Is zij bereid om samen met hem de financiële consequenties te dragen als hij een promotie misloopt, omdat de tijd voor een cursus of vervolgopleiding ontbreekt?”
Tegelijkertijd mag de offervaardigheid rond het ambt niet tot het uiterste gaan, waarschuwt de predikant. Ook daarin heeft de vrouw een belangrijke rol: „Er zullen situaties zijn waarin zij met recht haar man moet voorhouden, dat zijn eerste verantwoordelijkheid ligt in zijn gezin, bij de vrouw die de Heere hem gegeven heeft en bij de kinderen die de Heere hun heeft toevertrouwd.”
Ds. Westerink noemt het een zegen wanneer een vrouw van een ambtsdrager bijtijds op de rem trapt, als ze ziet dat haar man prikkelbaar wordt, geen rust meer heeft of gespannen reageert op haar woorden en op het gedrag van de kinderen. Dan is ingrijpen nodig. Dit neemt niet weg dat elk ambt om zelfverloochening vraagt. „De Heere vraagt het en Hij mag het vragen Hij was het immers Die ons dat alles ten gebruike gaf, in bruikleen. De Heere vraagt niet wat Hij niet eerst gaf. De Heere Jezus noemt dat: Je kruis opnemen. (…) Het gaat hier om het kruis van de zelfverloochening, waarbij ik niet mijn eigen weg ga, maar achter de Heere aan kom op de weg waarop Hij voorgaat.”
Tot zover ds Westerink. Een bekend lied zingt: „Neem mijn leven, laat het Heer’, toegewijd zijn aan Uw eer”. „Maak mijn uren en mijn tijd, tot Uw lof en dienst bereid.” Lange tijd dwaalden mijn gedachten bij die zinnen af naar zendelingen en evangelisten. Nu voeg ik daar ambtsdragers aan toe. En hun gezinnen. Die zeker ook.
er meer vanzoudenmerken. En mijn avondenzoudenintensiever zijn,met huiswerkbegeleidingen pubervragen. Tegelijk dachtik: als ditdeweg vandeHeere is,zullen we in gehoorzaamheid dienen.We makennuscherpere keuzes in onze weekplanning.Zobrachtderoep juistook weer rust in onsgezin.”
Meehelpen
De kinderen Kippers vinden het soms jammer dathun vaderregelmatigweg is voor de kerk.„Hetis weljevader,die wilje’savonds eigenlijkgewoonthuis hebben”, zegt Joachimerover. „Maarikdenk weldat mijn vadermensenkan helpen,door methen over hetgeloof te praten”, vult Matthiasaan. Hanne voeltzichals dochtervan de ouderlingnietandersdan andere jongeren,vertelt ze.„Ik hoef me niet anders te gaan gedragen.Wel zeggenmensensomsdat ze hetfijn vonden datmijnvader bijhen op bezoek was.”
De drie zouden kerkradenwillen oproepen om rekening te houdenmet de gezinssituatie vaneen ambtsdrager. „Het gezinmoethet welkunnenredden. Hier lukt het goed,omdat mama altijd thuisis en omdatwij allemaal meehelpen. Maar gemeenteledenhebbenvaak geen idee watambtsdragersallemaal doen.”
Ditneemtnietweg datzehet ambt alseen belangrijkeroeping zien. Joachimzou een roep uitdegemeente niet zomaar naastzichneer durven leggen,vertelt hij. „Het ligt er natuurlijk aanofjemag vande Heereenofjeertoe in staatbent, maar alsdat zo is,dan zouikerwel serieusovernadenken. Je doet toch
watbelangrijks voor de gemeente.”
Zelfverloochening
Desondanks magwerkindekerk nooitten kostemag gaan vanhet gezin, benadrukkenHermanen Alette.„In sommigegemeenten zie ik de gezinnenvan ambtsbroeders disproportioneel lijden,omdat de mannenmeerdere avondenper week wegzijn. Dankan hetzomaar te veel gaan kosten.Isdat watGod vanons vraagt?Een eerlijkgesprekoverhoeveel zelfverloochening kerkraadswerk magvragen, is belangrijk.Inieder gevalishet niet juistomtedenkendat je als ambtsbroeder altijd op allesjamoet zeggen.”
Herman is blij metdegematigde intensiviteitvan hetkerkelijk werk in Rijssen. „Onzegemeente is er heel verinomzorgvuldigomte gaan metdetijdvan ambtsdragers Je tijd is een vandekostbaarste dingen diejehebtgekregenals mens.Ophuisbezoekengaater daarom een bezoekbroedermee in plaats vaneen anderkerkenraadslid. Catechisatie wordtdoor aangestelde catecheten gegeven. En bij rouw sluitenwenietelkeavond af metdefamilie.Daarmoetjekeuzes in durven maken.”
Aandeanderekantgaatambtelijk werk onvermijdelijk over offers brengen, wetenHermanenAlette.Endat ervarenzenietals een last.„Maghet volgen vandeHeere ook watkosten? Vraagt Hijdat niet juistvan ons, om onsleven alseen offertestellen? Richting de kinderen benadrukkenwedat regelmatig.Wantdat geefthouvast, op momenten daterveelvan ons gevraagd wordt.”
WIE: Jelle (32) en Anna (28) Ponsteen uitOud-Vossemeer met Joshua(5), Olivia (3), Seth (2) en Finn (6 maanden).
AMBT: Diaken in de Gereformeerde Gemeente in Nederland te Oud-Vossemeer
BEROEP: Teamleider in de gehandicaptenzorg.
KERKENWERK: Eená twee avond(en) in de week: een avond om catechisatie te geven (in het winterseizoen)ofhuisbezoeken af te leggen (de overige maanden) en somseen extraavond kerkenraadsvergadering, ziekenbezoek of aanwezigzijn bij de belijdeniscatechisatie.
Tien jaar geleden hadden Jelle en Anna Ponsteen nooit kunnen denken dat Jelle nu ambtsdrager zou zijn. Toen woonden ze nog samen en leefden los van de kerk. Maar God leidde anders. „Zelf ben ik opgegroeid in de oud gereformeerde gemeente van Stavenisse”, steekt Jelle van wal. „Anna komt uit Tsjechië en zij is niet kerkelijk opgevoed. Op haar achtste kwam ze naar Nederland. Later leerden wij elkaar kennen via Hyves”, glimlacht hij.
De twee krijgen verkering en Anna wil op zondagen wel mee naar de kerk. Nieuwsgierig verdiept ze zich in het christelijk geloof „Anna is nogal filosofisch, dus ze stelde hele diepe vragen”, vertelt Jelle. „Toen begon ik te twijfelen. Wat doe ik eigenlijk nog in de kerk? dacht ik We zwierven langs wat andere kerken, van de Hersteld Hervormde Kerk tot aan een pinkstergemeente. Het waren hele ervaringen, maar na verloop van tijd vond ik alles nutteloos.” Jelle en Anna zeggen het geloof vaarwel. Het stel gaat samenwonen in Oud-Vossemeer. „Vanuit mijn opvoeding had ik geen gevoel bij het geloof, dus ik vond het prima dat we niet meer naar de kerk gingen”, vertelt Anna. „Maar op een gegeven moment merkte ik dat Jelle er last van kreeg „Waarom ga je dan niet terug?” vroeg ik. Maar dat durfde hij niet meer.”
Voor Jelle leek dat onmogelijk: „Als je losraakt van de kerk, verlies je al snel veel van het geloof. Ik kon niet eens meer bidden. Alleen het Onze Vader wist ik nog. Dat ben ik maar gaan opzeggen.”
Overgebogen
Het is Anna die uiteindelijk in december 2015 op een zondag een appje stuurt naar haar schoonzus: Vanavond komen we naar de kerk „Toen konden we er niet meer onderuit”, vertelt Jelle. „We werden heel hartelijk ontvangen in mijn oude gemeente in Stavenisse Vanaf toen zijn we elke zondag gegaan. Dominee Zwartbol, die er toen stond, nodigde ons uit op gesprek. Later zijn we belijdeniscatechisatie gaan volgen
In 2016 zijn we getrouwd Omdat we nog samenwoonden, hebben we bewust ook schuldbelijdenis gedaan in de gemeente.” Pasen 2017 zullen Jelle en Anna nooit vergeten Dan doen ze belijdenis van het geloof. Anna wordt ook gedoopt. „Ik moest daar echt naartoe groeien”, zegt ze „Je familie en achtergrond blijven toch trekken. Zelfs rokken dragen moest ik leren. Het was ook een moeilijke tijd in onze relatie Achteraf denk ik dat ik Jelle een beetje kwijt was. Zelf ging ik gelukkig steeds meer beseffen dat de Bijbel echt een leidraad voor je leven is Het geloof geeft zo veel rust en vrede. Gods bemoeienissen in je leven zijn geen grond voor de zaligheid. Maar ik ben wel door de Heere overgebogen om me bij de kerk te voegen, anders was ik in mijn oude levensstijl doorgegaan.”
Verlangen
In de coronatijd gaan Jelle en Anna, vooral uit praktische overwegingen, over naar de gereformeerde gemeente in Nederland in hun eigen dorp. „In 2022 las ik in het kerkblaadje dat er in het najaar een ledenvergadering zou worden gehouden”, vertelt Jelle „Hoe dichterbij die vergadering kwam, hoe zekerder ik wist: de kerkenraad wordt uitgebreid en mijn naam staat op de lijst van nieuwe ambtsdragers Ik kan niet goed omschrijven waarom ik dat dacht, want ik was ook bang dat ik het mezelf inpraatte. Wel had ik er een bepaald verlangen naar Ik bad weleens: mag ik mijn leven in Uw dienst besteden?”
Op de zondag voor de vergadering hoort
Jelle inderdaad aflezen dat hij verkiesbaar is als diaken. Enkele dagen later wordt hij door de gemeente gekozen. „Ik was verdoofd. Ik wist meteen: ja zeggen kan ik niet, nee zeggen durf ik niet”, herinnert Jelle zich.
Getrouw
Terwijl Jelle worstelt met de roep uit de gemeente, wordt er in zijn gezin een zoontje geboren, Seth. Die moet met spoed in het kinderziekenhuis in Amsterdam worden opgenomen, omdat er meconium in zijn longen zit. „Het waren onwerkelijke dagen”, blikt het stel terug.
De keuze om het beroep aan te nemen, wil Jelle alleen onder biddend opzien maken. „Op de dag dat ik moest beslissen kwamen de woorden ”Hij, Die u roept, is getrouw, Die het ook doen zal” in mij op. Die avond heb ik het ambt aan mogen nemen. Enkele dagen later luisterde ik naar een preek waarin dominee Weststrate deze woorden aanhaalde als een bemoediging voor ambtsdragers. Dan kun je alleen maar bidden: „Wilt U dat ook aan mij betonen?”” Anna herinnert zich het moment nog goed dat Jelle haar vertelde dat hij het ambt wilde aannemen. „We stonden samen rond de couveuse „Ik durf het eigenlijk niet te vragen, want we hebben andere zorgen”, zei hij. Maar ik wist al wat hij wilde zeggen. „Het is goed”, zei ik. Al zag ik er wel tegenop dat Jelle vaker weg zou zijn ’s avonds.”
Behapbaar
Achteraf zien Jelle en Anna duide-
lijk Gods leidingindeverkiezing alsdiaken. „Wezijnnietzovan de hobby’s en de vriendengroepen, en datisnuheel fijn”, verteltJelle.„Als kind wasOud-Vossemeer de laatste plek waar ik wildegaanwonen Latergingikhelemaalweg bijde kerk.Maarnuben ik hier op het dorp dusdiaken. De Heerebestuurt alle dingen.”
Hetwerkindekerkervaren Jelle en Anna niet alsveel.„Binnen de kerkenraadiserechtoog voor onsjong gezin. Pasnog zeieen ouderling: „Ik hoor datjealgenoegdruktehebtde komendeweken,ikvraag weleen andere broedermee op huisbezoek.” Datwaardeer ik echt.Deschoolvakantieshoudenwezoveel mogelijk aanenbij de ouder- en ziekenbezoeken ga ik alleen meeals ik daar gelegenheidvoorheb.Zoblijfthet werk behapbaar.”
Rol
Hoewel Jelle diaken is,voelenJelle en Anna zichzelf soms nogvreemdenindegemeente.„Misschien komt hetdoordatwenergens meer bijpassen, door onsverleden. Vroegerwaarschuwdenanderen onsvoor hoeweleefden, nu zijn wijzelfterughoudender geworden richting de wereld.Daarnaast is de relatiemet mijn familieleden moeilijk,omdat ze onze keuzes niet begrijpen”,vertelt Anna.„Datmaakt soms eenzaam Aandeanderekantmerkenweecht waardering uitdegemeente.Rond Kerstkregenwemeerdere bedankjes vangemeenteleden. Ze zien hier wel watkerkenraadswerkvan een gezin vraagt.”
Anna merktdat ze nu eenrol als ”vrouw vandediaken” heeft. „Ik denk datmensenuit de kerk wel watmeer op mijletten, maar ik wilvooral mijzelfblijven.Het is hier de gewoonte datdevrouwen vanambtsdragersmeegaannaar bijvoorbeeldkraambezoeken en begrafenissen. Maar alsikgeen oppas heb, lukt datniet, en datisook goed. Ik merk gelukkigdat ik hetambtvan Jelle alsietspositiefs zie. Jelle had zijn avondenook anders kunneninvullen, maar hetistochveel mooier dathij voor de kerk wegmag zijn?”
Liefdedienst
Zo kijktook Jelle naar zijn ambtelijke werk.„Vooraf leek hetzwartepak me heel benauwend, maar zo ervaar ik hetechtniet. Welvoeliknog altijd spanning alsikvoor in de kerk de dienst moet beginnen. Ik houd er niet vanomindebelangstelling te staan. Maar juistopdie momenten helptdeHeereuit en door.”
De kinderen vanJelle en Anna weten niet beterdan dathun vaderdiaken is.DevijfjarigeJoshuagaatgraag mee, alszijnvader op maandagavondenkindercatechisatiegeeft. DatwerkheeftJelleshart. „Ikben er graagvoor de kinderen in de gemeente
De laatstetienminuten vandeles lees ik altijd voor uiteen boek rond de Bijbel.Dezeweek lasikietsvan McCheyne.Die benadrukte zo datje in je jongeleven al de Heeremoet dienen
Dandenkik: datikdit magdoen! Danmag je hetambtelijk werk echt alseen liefdedienst ervaren.”
Eén dag in de week lesgeven?
Combineer je vaste baan met nieuwe ervaringen!
Combineer werk en gezin, met regie over je eigen agenda en kom werken b� JufMeester, de christel�ke vervangingspool die vervanging regelt b� meer dan 100 scholen. Bek�k onze video en neem contact op.
Bekijk onze video!
Scan de QR-code of ga naar jufmeester.nl/solliciteren
BEELD: TINEKE VAN DER EEMS, HUIS SLOËTJES, PAG
Korstje
Arien van Ginkel is vader van vierkinderen, onder wie een tweeling,enwerkzaamals mediastrateeg.
Als je kinderen ruziemaken over wiedebroodkorstjes mageten, dan kun je –in alle bescheidenheid– toch wel zeggen dat je opvoeding vooralsnog geslaagd is.Ofmaken we onsschuldigaan manipulatie?
Korstjes eten is eenfeest. Want korstjeszijn heel speciaal. In eenbrood zitten wel meer dantíén normale, saaie boterhammen. O, wat zijn er toch veel saaie boterhammen. Ze lijken allemaal op elkaar.Elk brood heeft maar twee bijzondereboterhammen.Sommige mensen noemendie kontjes, maar zo noemenwijze niet, kinderen. Wijvinden dateen beetje een raar woordvoor eenbrood,begrijp je? Nee? Nou, kontjesiseen anderwoordvoor billetjes. En korstjes zijngeenbilletjes
Korstjes dus.Speciale boterhammen. En iets speciaals, datwil iedereen natuurlijk wel. Maar we moeten ze eerlijk verdelen. Jullie krijgen om de beurt een korstje. Nee,papa en mama doenniet mee.Wijgunnenzejullie. Wij hebbenalzoveelkorstjes gegeteninons leven, nu is hetjullie beurt. Watzeg je?Vindjeeen korstje somsheel dik en een beetje taai? Doordathet zo taai is, mag je er lekker hard in bijten. Daar krijg je vast sterketandenvan. En dik?Ja, datkloptwel. Zullen we er dan ook een extradikke laag pindakaas op smeren? Dan wordt deze speciale boterham ook nog eenséxtra lekker! Meestal zul je normale,saaie boterhammen
moeten eten,hoor.Enja, die snijden we in stukjes.Zohoort het eigenlijk. En normaleboterhammen snijden vinden papa en mama niet zo moeilijk. Maar alsjeeen speciale boterham hebt,mag je ondeugend doen. Danmag je die snoepen.Dan snijdtpapa of mama hem maar één keer doormidden.Endaarna mag-ie dub-
Wistenjullie
datwortels ookspeciaal zijn?
bel. Datmag meteen korstje. Alléén met een korstje, hoor.Niet meteen normale boterham. Daar doen we gewoon normaal mee. Wistenjullie datwortels ook speciaal zijn?
En andijvie? En ui? Paprika? En bloemkool? Datzijn unieke groentes. Ze hebben allemaal een anderevorm, en ze smaken allemaalweer anders. Vind je ze toch nietlekker? Nee?
Zelfs broccoli niet? Groentenzijn zó lekker
En gezondook. Konden we je daar maar van overtuigen.Maar goed, zo blijft de opvoeder nederig. Eetsmakelijk,hè! Je hebt een korstje Jammie!
ASTRID RUISSEN: ,,PLOTSELING KON IK
ALLEEN NOG WAWAWA UITBRENGEN”
Stilgezet door een hersentumor
Haar werk bij de Zeeuwse SGP-Statenfractie gaf bestuurskundige Astrid Ruissen een gevoel van onafhankelijkheid. Bovendien leverde het een leuk bedrag op. Een hersentumor plaatst alles in ander licht. Nu wil ze er zijn voor haar gezin en verlangt ze te leven bij Gods Woord.
TEKST: HUIB DE VRIES BEELD: CEES VAN DER WAL
Voor het oog is er niets veranderd sinds het vorige bezoek aan Astrid Ruissen (31). In mei 2023 kwam de inwoonster van het Zeeuwse Waarde in Terdege aan het woord vanwege de opmerkelijke combinatie van taken: echtgenote en moeder, boerin en fractiemedewerker van de SGP in de Provinciale Staten van Zeeland. Binnen die fractie was ze de spin in het web.
Een halfjaar na publicatie van het verhaal kwam er totaal onverwachts een scherpe knik in haar leven. „Tijdens een Statenvergadering op vrijdag 10 november werd het ineens heel warm in mijn hoofd. Ik dacht meteen aan een hersenbloeding. Tegen de collega naast
”Nu put ik hoop uit Zijn beloften voor zondaren”
me wilde ik zeggen dat het niet goed ging, maar ik kon alleen ”wawawa” uitbrengen. Ze beschouwde het als een grap en begon hard te lachen Niet alle Statenleden zijn even sterk in het debatteren.”
Om duidelijk te maken dat er echt iets was, liet Astrid zich van haar stoel vallen. Inmiddels had ze ook een paniekaanval. „Op dat moment begrepen ze dat er iets mis was en hebben ze 112 gebeld.”
Het ambulancepersoneel stelde vast dat al haar vitale functies in orde waren. „Ze gaven me wat tips om mijn ademhaling weer onder controle te krijgen en dat lukte. Toen kon ik mijn verhaal doen. Ik hoefde niet in de ambulance mee, maar moest vanwege dat gebrabbel voor de zekerheid wel even naar de Spoedeisende Hulp. Een Statenlid had Johnny, mijn man, al gebeld.”
Tumor
Het personeel van de Spoedeisende Hulp kon evenmin iets vinden, maar onderweg naar huis kreeg ze opnieuw een aanval. „Ik verloor ook de controle over het volume van mijn stem en mijn spieren, dus we zijn teruggegaan naar het
ziekenhuis.”
Een CT-scan van de hersenen toonde een licht afwijkend beeld. „Ik moest een nachtje blijven en kreeg een serie draadjes aan mijn hoofd, voor metingen van de hersenactiviteit. Die lieten geen bijzonderheden zien. De neuroloog die de volgende morgen langskwam, vermoedde dat de verschijnselen het gevolg waren van spanning. Ik had een drukke periode achter de rug. De week erna zou er nog een MRI-scan worden gemaakt, maar hij dacht niet aan iets ernstigs Ik kreeg anti-epileptica mee en ging aardig opgelucht naar huis.”
Twee dagen na de scan zat ze met Johnny in het ziekenhuis van Goes, voor de uitslag. „We verwachtten positief bericht en het advies wat rustiger aan te gaan doen.” De boodschap van de neuroloog was een totaal andere „Hij zei: „Er zit een tumor linksvoor in je hoofd.” Dan zakt de grond onder je voeten weg. Van de rest heb ik weinig meegekregen. Na dat gesprek zijn we naar een park gelopen en op een bankje gaan zitten. Met mijn hoofd op Johnny’s schouder liet ik mijn emoties gaan. Ik zag mezelf als een sterke jonge vrouw, sportief en kerngezond. Dan verwacht je niet zo’n bericht te krijgen.”
Stilgezet
Een uitgebreide CT-scan van haar hele lichaam moest uitwijzen of de tumor mogelijk een uitzaaiing was. „Aan die mogelijkheid had ik nog niet gedacht De spanning liep steeds verder op. Twee tot drie keer per dag kreeg ik een nieuwe aanval. Dat stopte toen de medicatie zijn werk ging doen, na een dag of tien Gelukkig was de uitslag van de CT-scan gunstig, maar de spanning raakte ik niet kwijt. Ik moést bewegen en deed de hele dag niets anders dan rondjes lopen. In twee maanden tijd viel ik acht kilo af, puur van de stress.”
Op 28 november zat ze met Johnny in het Erasmus MC in Rotterdam „Daar vertelde de neurochirurg ons dat de tumor op een gunstige plek zat en hij me zo snel mogelijk wilde opereren Tijdens de operatie moest ik wakker blijven. Dat was de volgende schok. Ik was bang dat ik weer een paniekaanval zou krijgen en wilde graag onder narcose Dat kon, maar
methet risico datiknadeoperatienietmeer zoukunnenpraten. Danheb je weinig keus.”
Naastdementale spanning warenerde geestelijkevragen. Diewogen hetzwaarst. „Ikbesefte:als hetsterven wordt, komikniet goed terecht. Datkwamenorm op me af.Ik hadaltijdgeleefdzoals ik zelf graagwilde. De Heerediendeikopmijnmanier. Danleef je voor eigenrekening. Ik geloof datGod die tumorheeft willengebruiken om me stil te zetten. Anders wasikopdeoudevoetdoorgegaan.Opstandig beniknietgeweest. Dat vind ik bijzonder, want hetpastwel bijmijn karakter.”
Gods beloften
Voor heteerst vanhaarleven laszebewusten heilbegerigdeBijbel. „Daardoor ontdekte ik de rijkdomvan Gods beloften.Die gingen tot danhet eneoor in en hetandereuit.Nuput ik hoop uitZijnbeloftenvoor zondaren.Ook het boekje ”Moedhouden” vands. P. vanRuitenburgheeft in dieeersteperiode veel voor me betekend.Van mijn oma, eengodvrezende vrouw, kreegikeen stápel boeken mee. Zulke lectuur hadiknog nooitgelezen.”
Johnny probeerdehaarzogoedmogelijk te steunen. Eengesprek voeren over haar emotieswas moeilijk.„Wijzijngeen praters.
Ik hebveel gehadaan eenmaatschappelijk werkster vanhet ErasmusMC. Metiemand dieiknietpersoonlijk ken, spreek ik gemakkelijker over mijn gevoelens. Nadatmijn ziekte vanafdekanselbekendwas gemaakt, durfde ik Liekenietnaarschool te brengen. Voor boodschappengingiknaarKruiningen, om maar geen bekenden te zien.Inplaats vanAstridben je ineensdie patiëntmet een hersentumor.”
De kinderen hoordenindirectoverdeernstige ziekte vanhun moeder.„Achteraf is datniet goed geweest. Liekewas al vier en heefter meer vanmeegekregendan we dachten. Ik hadeen keer op de rand vanhaarbed moeten gaan zitten,omgewoon te vertellenwat er aandehandwas.Daarzag ik toen niet doorheen.Ikdeed hetpas kort voor de operatie. Daarna ging ze meteen dokterskoffertje en een speelgoedmesjebobbeltjesuit hethoofd
vanhaarzusje Emma halen. Of uitmijnhoofd. Datwas confronterend, maar zo zijn kinderen. Diegaanerophun manier meeom.”
Operatie
Op 8januari 2024 ging de jongemoederdaadwerkelijkonder hetmes.Zehield er rekening meedat ze niet door de operatie zoukomen. „Dat waseen reëlemogelijkheid. Vooraf hebik daar metJohnny over gesproken. Alsikeraan denk word ik weer emotioneel…Zo’ngesprek wiljenietvoerenals je dertig bent…Dekinderenwaren twee en vier;veel te kleinomzondermoederoptegroeien.Ikheb hemgezegd dathij een andere vrouwmocht zoeken alsik zouoverlijden… Eenvrouw metwie hijweer gelukkigzou worden.Iemanddie ook liefde aandekinderenkon geven… Financieel was allesgoedgeregeld. Mijn begrafenis regelen konikniet; datwas te confronterend. Bovendien wisten Johnny en mijn ouders hoeikhet zouhebbengewild. Gelukkigheb ik de operatie overleefd, zonder datikerietsaan overhield.”
De paniekaanval diezevreesde,bleef uit.
„Maarhet waswel heftig.Tijdens een roesje makenzejeschedel open.Daarnalaten ze je
bijkomen en moet je de hele operatie blijven praten over van alles en nog wat. Op een gegeven moest ik de indeling van ons huis beschrijven. Ineens kon ik niet op het woord ”aannemer” komen Dat was voor de chirurg het teken dat hij de uiterste grens had bereikt van het weefsel dat hij kon wegnemen zonder schade te veroorzaken. Toen ik na de operatie Johnny zag, kon ik gewoon ”Hoi” tegen hem zeggen. Dat gaf een enorme emotionele ontlading. Ik was zó blij dat ik hem weer zag en nog kon praten. In het begin functioneerde de rechterkant van mijn lichaam wat minder goed, maar dat trok snel bij, dankzij het middel dexamethason.”
Pepmiddel
Weefselonderzoek wees uit dat ze een glioom graad 2 heeft, een relatief gunstige tumor. „Volgens de vrouwelijke neuro-oncoloog kan ik mogelijk nog tientalen jaren leven. Het slechte nieuws was dat de tumor vrijwel zeker binnen vijf jaar terugkeert. Dan zijn er nog veel behandelmethoden, maar de hoop dat ik het boek kon dichtslaan, was onterecht. Fysiek herstelde ik snel Twee weken na de operatie was ik alweer aan het werk bij de Provinciale Staten. Omdat dexamethason ook een soort pepmiddel is, heb ik wekenlang ’s nachts wakker gelegen, maar daar had ik geen last van.”
Haar predikant was niet alleen beschikbaar voor geestelijke vragen, maar ook bij dilemma’s op ethisch gebied. „In de jaren voor mijn operatie vond ik de opvoeding van twee kinderen al best pittig, naast al het andere dat ik deed. Nu zat ik met de vraag: wat is de wil van de Heere op dit gebied? Als ik zwanger raak, mag ik maanden niet door een scan en kan ik niet behandeld worden. Je draagt ook verantwoordelijkheid voor de kinderen die je al hebt.”
De maatschappelijk werkster adviseerde haar eerst te werken aan haar mentale gezondheid. „Dat was een verstandige raad. Tegelijk voelde ik de druk, want de arts had me geadviseerd bij kinderwens een volgende zwangerschap niet te lang uit te stellen. In de zomervakantie van 2024 kwam ik innerlijk echt tot rust. In die periode vroeg Lieke op een dag of ik het verhaal over Mozes wilde voorlezen. Onder het
lezen werd ik geraakt door het geloofsvertrouwen van Jochebed In dat vertrouwen kun je de dingen aan God overlaten.”
Andere prioriteiten
Op 1 januari van dit jaar nam ze afscheid van de SGP-Statenfractie „Als je anders naar het leven gaat kijken, krijg je ook andere prioriteiten. Ik vond het leuk om mijn eigen ding te hebben en dat leverde ook nog een mooi bedrag op. Het gevolg was dat ik van het een naar het andere holde, soms ten koste van de kinderen. Die kwamen dan op de tweede plaats Zo hoort het niet.”
Tot haar verbazing mist ze het werk als fractiemedewerker geen dag. „Vorige week had Emma griep Het was heerlijk om thuis voor haar te kunnen zorgen, zonder de druk van die
”Als je anders naar het leven gaat kijken, krijg je ook andere prioriteiten”
baan.” Over de weggevallen inkomsten maakt ze zich geen zorgen. „Als het Gods wil is dat we het bedrijf van mijn schoonouders overnemen, komt het benodigde geld er ook zonder mijn loon wel Dat geeft een rijk gevoel.”
De wetenschap dat de ziekte zal terugkeren, leerde ze een plek te geven. „Het beheerst me niet meer De Heere roept ons op om bij de dag te leven. Ik mag er nog zijn; anderen worden ineens uit het leven weggerukt. Dan is er geen tijd voor bekering. Ik heb extra genadetijd gekregen. Zo beleef ik die ook; als een nieuw begin. Als ik terugkijk, begrijp ik niet hoe ik al die jaren zo kon leven Heel leeg Astrid stond op de eerste plaats. Nu probeer ik bewust tijd te maken om de Bijbel te lezen, te bidden en aandacht te geven aan de kinderen Al het andere werd bijzaak. Daar ben ik echt dankbaar voor.”
Astrid Ruissen is donderdagavond 6 maart om 20.00 uur te gast bij Terdege Live, zie pag. 73.
Koop geen boxpring met losse topper, voordat u een Aya hebt ervaren!
Koop geen boxpring met losse topper, voordat u een Aya hebt ervaren!
Het handgemaakte bed van AYA OF SWEDEN is de combinatie van pure ambacht en high-end innovatie samen in één bed. Je lichaam herstelt maximaal van alle inspanningen van de dag.
Het handgemaakte bed van AYA OF SWEDEN is de combinatie van pure ambacht en high-end innovatie samen in één bed. Je lichaam herstelt maximaal van alle inspanningen van de dag.
Dé Zweedse pluspunten:
Dé Zweedse pluspunten:
+ Door de pocketveren in het matras te draaien wordt er een ultra elastische schouderzone gecreëerd
+ Door de pocket matras te draaien er een ultra elas schouderzone g
+ Zweedse pocketveren die 20 jaar meegaan.
+ Zweedse pocketveren die 20 jaar meegaan.
+ Innovatieve afdeklaag vastgeritst op het matras
+ Uw dekbed is gemakkelijk in te stoppen.
+ Uw dekbed is gemakkelijk in t
+ Geen naad in het midden
+ Geen naad in
Kom het zelf ervaren!
+ Innovatieve afdeklaag iet aaid o keerd on en aken stgeritst, t ze unnen uiven
beddenspecialist
beddenspecialist VAN VELDHUIZEN
VAN VELDHUIZEN
+ Molton en hoeslaken zijn vastgeritst, zodat ze niet kunnen verschuiven.
+ Matras hoeft niet gedraaid of gekeerd te worden.
+ Het meest puntelastische matras dat er op de markt wordt aangeboden. Gegarandeerd een goede ondersteuning voor uw rug.
+ Het meest puntelastische mat op de markt wordt aangeboden. Gegar een goede ondersteuning voor uw rug.
Simons Kleding
Terdege samen met simonskleding.nl
Deze jurk in d Nellecollect is een nieu model. De ju heeft een rond hals, ballonmo wen metelasti en is een uitl pend mod 99,9
de tie uw urk de ouek oel. 95
Eleganttasje met een bamboe slot, om je outfit compleet maken. 59,95 CLUTCH
SCAN DE QR OM
ARTIKELEN UIT DE COLLECTIE TE SHOPPEN
Bolero met
schulprandje
Heb je een gelegenheid, dan is deze boleroeen goede aanvulling op een jurkuit de Nellecollectie. 129,95
POLO
Dit vestvan Bloomings is ideaal te combinerenmet de jurken en rokken uit de Nellecollectie, de kleuren zijnop elkaar afgestemd. 89,95
Polo vanBloomings Past perfectbij de jurken en rokken uitdeNellecollectie. 69,95
Kettingprint
Klassiekekettingprint in combinatiemet een trendy polotruitje. 79,95
Petrus (5 &6)
Lezen: Markus 1: 29-34
Markusbeschrijftdegenezing van Petrus’ schoonmoeder alsofdezegenezing het eerste wonder is dat Jezus verricht.DoorJohannes weten we dat Jezus’ verandering van water in wijnZijneerste wonder is.Beide wonderen vinden plaats binnen Jezus’familie dan wel directe omgeving.
Kort na Petrus’roeping wordtzijn schoonmoeder ernstigziek. Tenminste,naardemaatstavenvan die tijd.Zewordt door eenhevigekoorts bevangen.Indezetijdbestaat er nog geen antibiotica, penicilline of andere medicatieomhoogoplopende koortsentebestrijden. Eenslechtverzorgde wond,een bloedvergiftiging of een opgelopeninfectiekunnen al eenlevensbedreigende situatie veroorzaken. Vandaagkunnenwe onsdat nauwelijks voorstellen. Vanaf de Tweede Wereldoorlogheeftde kwaliteitvan de gezondheidszorgin Nederlandeen hoge vlucht genomen. De voortgaandekunde,detechniek,dedigitalerevolutie en nu de opkomstvan AI zorgen voor steeds meer kwaliteitsverbetering. Waarom danken we de Heerezoweinigvoor al diezegeningen? Waarom vertrouwen we zo snel blindelingsopdekunde vanmedici? Eentanendafhankelijk levenisper se hetgevolgvan de toegenomentechniek. Eenoppervlakkige omgang metdeBronvan alle zegeningen leidttot een misplaatst vertrouwen op menselijke kunde.Laten we onze handen biddend en dankendvouwenwanneer we bijvoorbeeld een aspirine innemen.
Petrus neemtJezus meenaarzijn ernstigzieke schoonmoeder.Hiermeezet een kettingreactiezichvoort. Dieisbegonnenmet de ontmoeting tussenJezus en Andreas. Daarna leidt Andreaszijnbroer Petrus totJezus. Petrus op zijn beurtbrengtJezus bij zijn schoonmoeder.Inderdaad,Petrus is getrouwd.Zijnvrouw leeftnog. Vele jarenlater gaat ze samenmet haar manopzendingsreis. Maar wat zalzij nogveelmoetenmeemaken in de periodetussenPetrus’ roepingen hetmomentwaaropzij methaarman een vooraanstaande plaats inneemt in de gemeente vanJeruzalem.Dat geldtwellichtnog meer voor de tijd wanneer zijsamen methaarman uitgezondenisnaargemeentenin denvreemde.Vermoedelijkwas ze er vaak bij, in elkgeval heefthaarman haar over alle gebeurtenissen verteld. En datwaren nu niet bepaaldmomenten waarop je alsman tegenover je vrouwtrots kanzijn. Maar zoveris hetnunog niet.Hierstaat Jezusaan hetbed vanPetrus’ schoonmoeder. Alseen olievlek breidt hetnetwerk rond de Zaligmaker zich uit. En dat allemaal door persoonlijkecontacten. Hetevangelisatiemiddel bijuitstek is mond-tot-mondreclame
Dankt udeHeere voor de huidige gezondheidszorg en bidtu om Zijn zegen, bijvoorbeeld bijhet innemenvan eenaspirine?
Lezen: Markus 1:14-28
DS.
C.P.DEBOER IS CHRISTELIJK
GEREFORMEERD PREDIKANT
TE RENSWOUDE EN DOCENT
AAN HETHHS TE AMSTERDAM
Petrus’ schoonmoeder is ernstig ziek. Haar schoonzoonheeftJezus’ hulpingeroepen. Nu staatdeZaligmakeraan haarbed in een van de eenvoudige huisjes die Kapérnaümtelt. Petrus heeft Jezusgeroepen met de verwachting dat Hijkan en wilhelpen.
Na afloop vandesynagogedienst nemenAndreas en Petrus Jezus meenaarhuis. JohannesenJakobushebbenzichbij henaangesloten.Net aangekomen in het ouderlijkhuisvan AndreasenPetrus vernemen ze vandezorgelijke situatie vanPetrus’ schoonmoeder. Zonder een moment te dralen,begevenzij zich naar haar huis waar ze de ernstigzieke op bedaantreffen. De Zaligmaker vathaarhand, richthaaropengeneesthaar volkomen,waardoorzedirectin staatisomhaargastentedienen. In vergelijking methet wonder tijdensdesynagogedienst–de uitwerpingvan een onreinegeestuit een plaatsgenoot (1:21-28)– is de genezing vanJezus’schoonmoeder minder opzienbarend.Tochvallen twee zakenop. In de eersteplaats vinden beidewonderenplaatsop de sabbat.Dit moment gaat vroeg of laat schurenmet de toenmalige opvatting datniemand op de sabbatarbeidmag verrichten, ook al is hijarts. Maar nu in Jezus’ komstdetijdvervuld en Gods Koninkrijk gekomenis, sneuvelenzulke misvattingen onderhet geweld vandeEvangelieprediking
(1:15).Het tweededat opvalt,isde samenhangtussenPetrus’ roeping totvisserder mensen (1:16-17) en Jezus’ zorg voor zijn familie. Geroepen door JezusomHem elders te dienen in Zijn Koninkrijk betekent navolging, vaak heel letterlijk. Eenvan de gevolgen van Goddienenopeen plaats buiten je oorspronkelijkwoon- en leefgebied is hetachterlaten vanfamilie, soms zelfsvan gezinsleden. Jezus volgen om visserder mensen te worden sluitJezus’zorgvoor hen dieachterblijven niet uitmaarin. Jezusvolgt Petrus meteen op zijn dringend verzoekengeneestzijn schoonmoeder.Laatdit tottroost en bemoedigingzijnvan hemof haar diedeHeereheeftgeroepen naar eenplekinZijnKoninkrijk, soms verbij huis en haardvandaan.Wanneer Hiju roeptomuw leventewijdenaan Hem, magu ook vrijmoedig een beroep doen op Zijn zorg voor uw familie- en gezinsleden. Op de meestongebruikelijketijdenkomtHij ergens binnen. Ookdaarwaarikvanwege mijn navolgingvan Hemnietkan zijn of soms vanwegedeafstand zelfsdezorgennietken
Stelling:Als wij gehoor gevenaan Jezus’roepstem
om
Hemtevolgen, draagt Jezus zorg voor hen die achterblijven.
Eerlijk gezegd schaam ik me voor diverse elementenindekerkorde vanhet kerkgenootschap waartoe ik behoor.Vooralvoor zaken die het huwelijk raken. Aan mensen vanhetzelfdegeslacht die een levensverbintenis aangaan, wordt de mogelijkheid gebodeneen zegen in de kerk te vragen. Kerken die meer reformatorisch denken hebben zulkebepalingen niet. Toch is de manier waarop over de huwelijksbevestiging gesprokenwordt vaak formeel, zelfs in de Dordtse Kerkorde. Geef mij danmaar de kerkorde vandevluchtelingengemeenteninLonden (1554) en die van Heidelberg (1563).Indekerkorde van de Londense vluchtelingen lezen we: „Wijtrouwen geen Nederlanders in onze gemeente dan degenen die hun geloof hebben beleden en zich onder de christelijkediscipline gesteld
hebben. Ook trouwen we niemand dan openlijkinhet samenkomen van de gemeente.” Het wasdestijdsgewoon om op de dagdes Heeren een zegen over het huwelijk te vragen. Datmen belijdend lidmaatdiende te zijn, komt overeen met de vragen die in het formulier gesteld worden. Vandebruidegom wordt gevraagd dathijzijn vrouw zalbeminnen gelijk Christus de gemeente bemintenvan de bruid datzijaan haar man zich zal onderwerpen zoals de gemeente aan Christus. Daar kanmen toch zomaar geen antwoordopgeven? Onder dat dertigsteartikel lezen we ook: „Dikwijls worde men bij de preken die in de gemeente gehouden worden vermaand, dateen ieder bij het aangaan vanhet huwelijk de vreze Gods voor ogen stelle en zijnhuwelijkstrouw aan niemand geeft danbijwetenschap vannaastevrienden en.… by ghetuyghenisse godvruchtigher mannen.” In de kerkorde staathet te lezen formulier vermeld. Vooraf wordt opgemerktdat bruid en bruidegom „sonder eenighe wereltlickepomperie”zich onder de prediking begeven. De kerkorde vandePaltzbrengt het huwelijk tersprakemet deze inleiding: „NadatGod de Heereinhet paradijsaanvankelijk Zelf aan Adam zijn echtgenoteEva toegevoegd en gegeven heeft, is het billijk datde nieuwe echtelieden in de kerk voor dechristelijkegemeente ingeleid worden, waarbijzijenook anderen die eerder reeds in het huwelijktraden vanhun roeping totvreedzaam-
heid en geduld door de kerkdienaar vermaand zouden worden en de gehele gemeente met hen Gods zegen over hen aanroepe.” De aankondiging vanhet huwelijkdientopde volgende wijze te geschieden: „N. en N. willen zich naar Godsordening tot de heilige huwelijkestaat begeven Daartoe begeren zij een christelijk gebed der gehele gemeente,opdat zij deze christelijke staatinGods naam beginnen en zalig totZijn lof voleinden mogen. Wanneer iemand daar een bezwaar tegen heeft,die geve datbijtijds aan,ofzwijge daarna en wachtzich enige verhindering daartegen te geven. Godgeve hen Zijn zegen. Amen.” Volgens de Heidelbergse kerkorde moet het gehuwde stel voor in de kerk gaan staan, terwijl de predikantplaatsneemt voor de avondmaalstafel en het formulier voorleest. Bijzonder datde avondmaalstafel genoemd wordt! Volgens dr.G.D.J.Schotel,die een studie over ”deopenbareeeredienst der Nederlandsch Hervormde Kerk” schreef,was er een tijd datmen het huwelijk bij voorkeur liet bevestigen op de avondmaalszondag. „Omde heiligheid vandie dag en omdat men er zeer veel prijs op stelde dat het trouwverbond aan de tafel des Heeren bevestigd werd”. Geen beter huwelijkdan datwaarin manen vrouw zich ook bruid vandeBruidegom mogen weten, op weg naar de bruiloft vanhet Lam.
Ds.M.van Kooten,Elspeet
”Ik wil er ookzijnvoormensendie weinigmet de kerk hebben”
Hovenier in Gods hof
Na de ommekeer in zijnleven kreeg hovenier Chris vanSligtenhorst het verlangenomte arbeiden in Gods wijngaard. Alspredikant. Er volgden zeventien jaar vanstudie, met soms diepe dalen. Nu wachtdetaakinde gemeente die hij ontving.
TEKST: HUIB DE VRIES
BEELD: RENATEBLEIJENBERG-VANLEEUWEN
Het bericht dat de hervormde gemeente van Hollandscheveld hem zou gaan beroepen, gaf Chris van Sligtenhorst (49) diepe dankbaarheid. En vreugde over Gods trouw. Het leek vrijwel onmogelijk dat hij ooit zou dienen als een academisch gevormd predikant. „Ik ben 25 jaar zelfstandig hovenier geweest, van 1999 tot december 2024”, vertelt de hervormde proponent in de woonkamer van zijn rijtjeshuis in Vinkeveen „De laatste jaren in deeltijd, naast de studie en mijn werkzaamheden als pastoraal werker.”
Het onverwachte sterven van een dochtertje van goede vrienden zette hem in 2003 geestelijk stil. „Ik ben kerkelijk opgegroeid in de gereformeerde gemeente van Mijdrecht, waar mijn vader jarenlang ouderling is geweest, dus van jongs af wist ik dat er wat moet gebeuren in het leven van een mens. Innerlijk deed het me niet veel Bij het bedje van dat kind werd het anders. De ernst van het leven kwam heel sterk op me af Wat als ik daar lag; hoe zou het dan zijn geweest? Het is een zoeken naar God geworden en gelukkig heb ik Hem gevonden. Beter gezegd: Hij heeft mij gevonden. Mijn zoeken was een gevolg van Zijn trekken.”
Roeping
Kort na zijn bekering werd hij tot diaken verkozen. In hetzelfde jaar kwam de roeping tot arbeid in Gods wijngaard naar hem toe. „Die stem probeerde ik van me af te schuiven, met het argument dat ik als diaken al in het ambt stond, maar dat hielp niet. Het verlangen om heel mijn leven in Gods dienst te besteden, nam alleen maar toe. Terwijl ik vanuit menselijke overwegingen het liefst mijn beroep bleef uitoefenen. Mijn
vrouw keek er net zo tegenaan. Ze was met een hovenier getrouwd en zat niet te wachten op een bestaan als domineesvrouw.”
Hun toenmalige predikant, ds. A. Simons, stelde haar in een gesprek gerust „Die zei: „Alle jongens en mannen die tot verandering komen, denken dat ze dominee moeten worden Het gaat waarschijnlijk wel over.” Daar hield Corina zich lang aan vast, maar bij mij ging het niet
weekse avonden studeren. „Toen het zover was, sloeg bij mij de aarzeling toe. Ik zag enorm op tegen de lange weg die ik nog had te gaan. Het was Corina die de knoop doorhakte en me heeft ingeschreven bij de CHE Ik heb iets afwachtends in mijn karakter, zij is veel resoluter. Daarin vult ze me heel goed aan. Ze had intussen vrede met de situatie. In 2009 ben ik in Ede begonnen.”
Binnen de kring van familie, vrien-
”Geleidelijk werd het verlangen zo sterk dat er iets moest gebeuren; ik werd dol van het prakkezeren”
over. Geleidelijk werd het verlangen zo sterk dat er iets moest gebeuren. Ik werd dol van het prakkezeren: wel, niet, wel, niet…?”
Op een zondagavond in het voorjaar van 2005 ging hij naar de kerk met het gebed in die dienst duidelijkheid te mogen krijgen. „Ds. Simons preekte die avond uit 2 Korinthe 5. „Wij dan, wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot het geloof (…) Want de liefde van Christus dringt ons.” Dat sloeg enorm naar binnen. Vanaf dat moment wist ik het zeker Ik heb het in de jaren erna soms heel moeilijk gehad, maar aan mijn roeping heb ik nooit meer getwijfeld.”
Christelijke Hogeschool
Zijn enige diploma was dat van het lager beroepsonderwijs Door avondstudie wist hij een havodiploma te bemachtigen. Dat opende de weg voor de hbo-studie theologie in deeltijd aan de Christelijke Hogeschool Ede. Elke vrijdag een lange dag college, zaterdag en op doorde-
den en gemeenteleden werd zijn besluit wisselend beoordeeld, van positief tot sceptisch „Mijn ouders reageerden eerst wat gereserveerd. Dominee worden in de Protestantse Kerk… Intussen hebben ze het volledig geaccepteerd. Onze kinderen hebben vooral moeten wennen aan de geestelijke verandering in mijn leven. Die maakt je echt tot een ander mens. Tot die tijd ging ik helemaal voor mijn hoveniersbedrijf. Datzelfde bedrijf werd een blok aan m’n been door mijn veranderde verlangens Die gaven ook andere gesprekken aan tafel.”
Hobbels
De studie had forse financiële consequenties, vanwege de verminderde inkomsten en hoge studiekosten „We hebben het als gezin soms echt lastig gehad, maar wisten ons omringd door mensen die ons zo nodig bijstonden. Zonder dat we erom vroegen. Als het collegegeld voor het komende jaar moest worden betaald, werd het bedrag meer
daneensdoor iemand overgemaakt. Wanneer de Heereroept,zorgt Hij ook voor de praktische dingen.”
Eennog veel groterehobbelwas zijn lage vooropleiding. „Hoe komje meteen lbo-diplomaopdeuniversiteit? En dieuniversiteitdoor?
Zonder Gods roepingzou ik hebben afgehaakt. Hijgaf me de kracht en de moed om voltehouden. Alsik achteromkijk,moetikwel constaterendat ik Corina en de kinderen te weinig aandacht kongeven.Almijn vrijetijdgingnaardestudie. Ze hebbenmeoverigens nooitverwijtengemaakt.”
AandeCHE kwam hijineen gemengdgezelschapvan reformatorische en evangelische christenen terecht. „Vanuitmijnachtergrond hadikeen bepaaldbeeldbij de evangelische wereld.Dat is sterk bijgesteld,ondanks de leerverschillen. Vaak werd ik getroffendoor de bevlogenheid.Ikheb nogsteeds goedecontacten meteen aantal evangelische medestudentenvan toen,die nu voorganger,jongerenwerker of evangelist zijn.Dergelijke contactenhelpenjebovendien bij hetdoordenken vanjeeigen kerkelijkeopvoeding,praktijkentheologie. Datisheel leerzaam.Het was een goede, gezegendetijd.”
Metaldezepapierenstond bovendien de poorttot de academische opleidingaan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam voor hemopen.
Inmiddels hadhij zo veel kennisop-
”Als het
collegegeldvoor hetkomende jaar moestworden betaald, werd het bedragmeerdan eens door iemand overgemaakt”
gedaan, dat de studie daar wel liep. Geestelijk had hij het er erg zwaar, vanwege het theologische klimaat. „Dat is totaal anders dan aan de CHE. Daar heb ik enorm veel geleerd en er was eerbied voor de Schrift. Die miste ik op de PThU. De Bijbel wordt er puur wetenschappelijk en vanuit de moderne hermeneutiek benaderd. Het menselijk denken heerst over het Woord van God. Dat bracht mijn geloofsovertuiging niet aan het wankelen, maar het maakte de studie tot een opgave. Er was weinig sprake van geestelijke toerusting voor het predikantschap. In deze periode ben ik vier jaar ouderling geweest, dus die last kwam er ook nog bij.”
Er waren momenten dat hij serieus overwoog te stoppen en zijn werk als hovenier weer fulltime op te pakken. „Maar ja, vertel dat eens aan je gezin Ik wist me nog altijd geroepen. Dan weet je welke vragen je kunt verwachten. Wat is die roeping door God dan waard? Is Hij je God wel? Dat weerhield me. Daaronder lag de diepe overtuiging dat God me er ondanks alles doorheen zou helpen.”
Niet weglopen
Meer dan eens keek hij met een zekere jaloezie naar de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten en de studenten die daar worden opgeleid. „Soms zei mijn vader: „Als je je bij ons had aangemeld en was aangenomen, had je na vier jaar al een gemeente gehad. Waarom zo’n lange weg”. Die gedachte kwam ook bij Corina en mij geregeld op, maar door mijn huwelijk ben ik in de Hervormde Kerk gekomen en daar heeft God me geroepen. In de Protestantse Kerk voel ik me eenzaam en ook de ontwikkelingen in hervormd gere-
formeerde kring geven me zorgen, maar weglopen is niet de oplossing Al heb ik dat wel overwogen.”
In 2023 zocht hij contact met het Hersteld Hervormd Seminarium „Daar werd ik met open armen ontvangen. Met die mensen voelde ik me inhoudelijk veel meer verbonden. Ik had me al bijna ingeschreven, om daar het laatste stuk van mijn master te doen, toen ik ds. Van der Ziel uit Waarder sprak Die vroeg me of het wel echt de weg van de Heere was. Dat wist ik niet goed. Eigenlijk wist ik het innerlijk wél. Het was mijn eigen verlangen, niet de weg van God.”
Pastoraal werker
Met het lood in de schoenen ging hij terug naar de PThU „Daar is op wonderlijke wijze een deur geopend. Naast hovenier en student was ik inmiddels vele jaren pastoraal werker. Eerst in Vinkeveen, onze eigen gemeente. Daarna in Nieuwer Ter Aa Daar deed ik alles wat een predikant doet, met uitzondering van het bedienen van de sacramenten. Nu ben ik pastoraal werker in Ederveen. Vanwege al de opgedane ervaring kreeg ik in het voorjaar van 2024 te horen dat het laatste traject van de studie me bijna cadeau zou worden gedaan. Eind september had ik mijn colloquium, begin oktober was ik beroepbaar.”
In de pastorale arbeid in Vinkeveen, Nieuwer Ter Aa en Ederveen plukte hij de vruchten van de levenservaring die hij opdeed als hovenier. „Contacten leggen en omgaan met mensen van allerlei soort was me niet vreemd. Dat ligt anders bij iemand die meteen na de middelbare school gaat studeren.”
Zijn eerste preek hield hij in het buitenland. „Ik ken Martien van der Zwan van VakanZ goed Daardoor
preek ik al jaren in diensten die hij organiseert voor zijn vakantieparken. De eerste keer was in Cochem, voor een publiek uit de breedte van de gereformeerde gezindte. Ik was toen nog bezig met de hbo-studie aan de CHE. In Nieuwer Ter Aa heb ik echt ervaring opgedaan in het preken Ze hebben me daar goed begeleid en boden me veel ruimte.”
Speerpunten
Nu wacht de gang naar Hollandscheveld Daar hoopt hij met Gods hulp te gaan doen wat naar zijn overtuiging de roeping is van een predikant. „Dicht bij het Woord blijven, twee wegen verkondigen en de rijkdom en liefde van Christus uitstallen. Die drie speerpunten heb ik meegekregen van ds Simons en zijn ook voor mij persoonlijk de kern van het predikantschap geworden.”
Hij ziet ook uit naar het dienen in een dorpsgemeenschap. „Ik ben een mensenmens, net als Corina De deur staat hier in principe altijd open. Ieder is welkom en mag mee eten. Dat zal in de pastorie niet anders zijn Een goede preek vraagt om studie, dus daar moet je de tijd voor nemen, maar je doet het uiteindelijk voor hen die aan je zorg zijn toevertrouwd. Ik wil er ook zijn voor mensen die weinig met de kerk hebben. De ervaring heeft me geleerd dat een vriendelijk gesprek dat kan veranderen.”
Voor lotgenoten die aan het begin van een lang traject staan, heeft hij als belangrijkste advies: ga biddend je weg. „Als ik boven aan de studie ging, al was het maar voor een halfuur, vouwde ik eerst mijn handen en boog mijn knieën. Voor gebed om hulp, wijsheid en kracht Dat is niet beschaamd. Elke keer weer gaf de Heere me wat ik nodig had om alles te kunnen behappen en verwerken.”
Jenthe
Jenthe (48) is met haarman Maarten (51)enhun kinderen Jos(21), Laura(19), Lindy (16)enHeidy (15)verhuisd
naar de bergen op de grens tussen OostenrijkenSlovenië, waar hetgezin gastenverblijvenheeft ingericht in een eeuwenoudeboerderij.
„Ik heb het hélemaal gehad hier!” Met mijnhanden in mijnzakken stamp ik over het gureerf.Maarten leunt tegeneen hek, zijnmuts overz’n oren, waarvaner eentje nog in het verband zit. De operatie is geslaagd, daar zijnwedankbaar voor, óók –trouwens– omdatwe nu niet meereindeloos in wachtkamers hoeven te hangen. Maar inmiddels is een ander wachtenaangebroken. Zoalselk voorjaar gaan we een nieuwe fase vanhet ”renovatietienjarenplan” in en hopen we de volgende klus op te pakken. We informeren naar offertes, die we niet krijgen. We vragen vakmensen, die niet komen. We latenkozijnen opmeten en horen nietsmeer.Gelukkig wil vriend Ron, een geëmigreerde Hollander met gouden handen, bijspringen. Maar dan zal het benodigde materiaal toch echtaanwezig moetenzijn.Én de grond moetenzijn uitgegraven, waar deprojecten zullen verrijzen. De dag waarop Ronarriveert, komt almaar dichterbij; het bouwmateriaal geenszins. Evenmin als de Baggerfahrer –degraafmachineman–, die zal langskomenvoor werkoverleg en het afspreken vaneen datumwaarop hij kangraven. De Bagger, zoals we hem noemen, is al drie dagen naar ons onderweg, als we hem moeten geloven. Dagelijks belooft hij „morgen” langs te komen. Maarten heeft hemvanochtend voor de zekerheid maar even telefonisch gevraagd hoe laatprecies, aangezien we hem alle vorige kerenkennelijk ‘gemist’ hebben.„Fünfzehn Uhr”, luidde het antwoord. En dus staan we sinds 15.00 uur te wachtenopde
plek waar gegraven moet worden. De Baggerfahrer is echteringeen velden of wegen te bekennen. Terwijl ik gefrustreerdloop te ijsberen, belt Ron. Of „de boel” er al is? Nee dus. Of de Baggerfahrer nu eindelijk geweest is? „Daar wachtenweinmiddels ook wéér een halfuur op”,verzuchtMaarten. „Verdwaald zeker”, denktRon aan de anderekant vandelijn, in zijn Almhütte,zo’n 150 kilometer verderop. „Ik zal es’ kijkenofikhem hier ergens zie.” Ik meesmuil. Voor Ronisdit ook vervelend. Hij heeft speciaal voor ons tijd gereserveerd. We kunnen hem niet afzeggen. Maar we kunnen hem ook niet latenkomen als hier niets te doen valt, omdater geen voorbereidingen zijn getroffen. Door en door verkleumdstappen we naar binnen. Weer is er een week om, weer zijn we geen stap verder gekomen. De zondag breektaan. Die is extrawelkom dit keer Even geen hoofdbrekens. In alle stiltezit ik die middag met een boek op de bank, als de honden aanslaan. Ik spits mijn oren. Komt daar nu een auto naar boven? Vandaag? Langzaam staikop. Het zal toch niet… En ja, daar draait de Baggerfahrer het erfop. Grommend haast ik me naar de hal, waar ik in mijnschoenen schiet. Maarten daalt de trap af.„Ehm, watnu?”„Ik zeg dathet niet meer hoeft”, antwoordikboos. De Bagger hangt stralend uithet autoraam. „GriaßDi!” groet hij uitbundig. „Wanneer komt die Hollander hier aan om te werken?” „Woensdagavond”,zeg ik stug, „maar vandaag…” „Super!Dan ben ik donderdagmorgen om acht uur met de graafmachine hier! Tschüss!” En daar gaat de auto, terug naar beneden. Achtermehoor ik een raam opengaan. „Heb je hem weggejaagd?” wil Maarten weten. Ik draai me om.„Nee! Hij komt donderdag gelukkig graven! Pffft. En hier laat-ie ons dan een hele week op wachten…”
Volgende keer:Hoe vertaaljeTauwettersperre?
Interieurbouwers en meubelmakers gezocht
Millimeterwerk
Romke Rozema is chirurg in opleiding bij Medisch Centrum Leeuwarden.
Vandaagstaat er een bijzondereoperatie op het programma.Samen met de vaatchirurggaan we een unieke stentplaatsenbij een patiënt bijwie per ‘toeval’ een aneurysma vandebuikslagaderisontdekt. De stent is helemaal op maat gemaaktvoor onzepatiënt en er is enkele weken aangewerkt. We hebben maar één kans!
Hetgebarstenaneurysma. Niet zelden is het onderwerp vangesprek alsikindespreekkamer vraag naar aandoeningen dieindefamilie voorkomen.Het is een vandegevreesde diagnoses. Eenaneurysma is een verwijdingvan een slagader,die vaak te laatwordt ontdekten waaraan helaas veel mensen overlijden. Als de verwijding te groot wordt, kandeader knappen, met desastreuze gevolgen. Gelukkig zijn er in de afgelopen jaren verschillende techniekenontwikkeld om het aneurysma op tijd uit te schakelen.
Op de operatiekamer ontmoet ik Lydia. Om diverse redenen zijn we blij met haar aanwezigheid. TeneerstemaaktLydia deel uitvan het bedrijf datgespecialiseerdisinhet maken vanstentsenkan ze ons dus helpen om deze speciale stentopdejuistemanier te plaatsen. Tentweede is LydiaTerdege-abonnee. Uit het juistehout gesneden! Ikzou nog meer redenen kunnen noemen, maar datlaatderuimte op deze pagina niet toe.
De stentdie we gaan plaatsen, is uniek omdat er aftakkingenvan belangrijkeslagadersaan-
gebrachtzijn. Het aneurysma vanonze patiënt ligt namelijk in de buurt vandeslagaders die de maag, alvleesklier,lever,nieren en het hele darmpakket vanbloed voorzien. Uiteraard willen we niet het risicolopen datwemet een stentdeze slagaders per ongeluk afsluiten.Millimeterwerk! Vooraf wordt daarom een CT-scan
Eenaneurysmaiseen verwijding vaneen slagader, die vaak te laatwordt ontdekt
gemaaktdie gebruiktwordt als ‘landkaart’ voor alle bloedvaten in de buik. Ook vanbinnenis iedereen immers uniek.
Oké, time-out! Tijd om te opereren. Met twee Terdege-lezers aan de operatietafel gaan we zorgvuldig aan slag met deze spannende ingreep.
Onder ons
Onze lieve vriendin Irma (williamssydroom) hoopt op 27 februari 50 jaar te worden. Wie verrast deze goedlachse en altijd vrolijke meid, op deze speciale dag, met een mooie (tijger-/poezen)kaart? Irma van der Wal, Ridderstraat 28, 5311 CN Gameren
Onze lieve ouders hopen
D.V. 7 maart 50 jaar getrouwd te zijn. Van harte gefeliciteerd! Liefs van de kinderen en kleinkinderen Fam. Dasselaar, Nassaustraat 102, 7462 HG Rijssen.
Op 25 februari waren onze lieve ouders, groot- en overgrootouders, Henk Ouwendorp en Annie Ouwendorp-van Maanen, 65 jaar getrouwd. Wij willen jullie van harte feliciteren en wensen jullie van harte Gods onmisbare zegen toe. Stroeerweg 2, 3776 MJ, Stroe.
Wij willen onze lieve ome
Peter en tante Gerrie van Raalte van harte feliciteren met hun 50-jarig huwelijk D.V. 27 februari. Wij wensen hun nog goede en gezegende jaren toe. Een lieve groet van jullie nichtjes en neefjes. Nagelhoudsweg 6, 8084 PM ’t Harde.
4. 5. 7. 6.
Op 7 maart zijn onze lieve papa en mama 12,5 jaar getrouwd. Wij willen jullie van harte feliciteren en bedanken voor alles wat jullie voor ons doen. Gods zegen toegewenst voor nu en de toekomst. Groetjes van Eloïse, Annelinde en Rosalie. 1. 2. 3.
Op 26 februari hoopt ûs mem en beppe, Coby van der Bij-Zijl, D.V. haar tachtigste verjaardag te vieren. Alle kinderen en kleinkinderen willen haar hiermee van harte feliciteren en Gods zegen toewensen voor het nieuwe levensjaar. Haar adres is: Gaestwei 15, 8567
JR Oudemirdum
Op 18 februari waren onze (schoon)ouders en (over) grootouders, Hans en Neeltje van der Maas-van Dijke, 65 jaar getrouwd. We willen hun Gods onmisbare zegen toewensen. Hartelijk gefeliciteerd, van jullie kinderen en (achter)kleinkinderen.
Fam. J.J. van der Maas, Dalemhof 15, 4691 ZC Tholen.
Voor ”Onder ons” kunt u een foto en een korte tekst aanleveren. Inzenden: Onder Ons, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn; redactie@terdege.nl Let op: er kan een lange wachttijd zijn.
Ons doel: 1 miljoen mensen eten geven. Helpt u mee?
Molukkers wilden koningin Juliana ontvoeren
Het hek om Paleis Soestdijk zou geen probleem zijn. Een vrachtwagen moest het platrammen. Daarna werd dan het paleis bestormd, de koningin uit haar slaapkamer gehaald en gegijzeld. Zo wilde de groep van zo’n dertig fanatieke Zuid-Molukkers voor elkaar krijgen dat Nederland de Republiek van de Zuid-Molukken zou erkennen. Maar de koningin was op vakantie in Oostenrijk en de jongeren werden opgepakt, nog voor ze hun plan konden uitvoeren
TEKST: SANDOR VAN LEEUWEN
BEELD: ANP, WIKIMEDIA
De daders kregen straffen tot zes jaar. Zij werden veroordeeld op basis van een bijzonder artikel dat het maken van plannen om een staatshoofd te ontvoeren verbiedt.
In 1979 arresteerde de politie twee Molukse jongeren die toenmalig premier Van Agt wilden ontvoeren.
Tijdens de tweede Molukse treinkaping in 1977 eisten de daders vrijlating van onder anderen de mannen die Juliana wilden ontvoeren.
ToenIndonesië in 1949 onafhankelijkwerd, kwam een groepvan ongeveer 12.500 Molukkers naar Nederland, deelsvrijwillig, deelsgedwongen. Hetwaren soldaten vanhet Koninklijk Nederlandsch-Indische leger(KNIL)met hungezinnen. In de strijd om de Indonesische onafhankelijkheidhaddendeze KNIL’ers aandekantvan Nederland gevochten. Na de onafhankelijkheid werden de soldaten ontslagenuit hetKNIL, maar in Indonesiëblijven,was te gevaarlijk
De bedoelingwas deze groep tijdelijkinNederland te huisvesten. Daarom werden de Molukkers ondergebrachtinnegentigwoonoorden,inkloosters,maarook in Schattenberg, eenmooienaam voor hetvoormalige concentra-
tiekampWesterbork. Sommige Molukkers lieten hunkoffers klaar staanomterug te keren. Maar van terugkeer zouhet nooitkomen Eenaantalkinderenvan de voormalige KNIL-soldatenvonddat hardeactie nodigwas om een eigenZuid-Molukserepubliek –de Republik Maluku Selatan(RMS)–te krijgen. In 1970 probeerden MoluksejongerendeIndonesische ambassadeur te gijzelen.Daarbij werd een Nederlandsepolitieagent doodgeschoten. Vier jaar laterwerd nogeen poging gedaan,maar die mislukte;deambassadeur wasniet thuis.
Predikant
Na deze twee mislukkingen bedachteen groepAmbonezen,zoals de Molukkers toen vaak werden genoemd, een anderplan. Het
doelwitzou geen Indonesiër,maar een Nederlandermoetenzijn. Zo kondeNederlandse regering wordengedwongen om de RMSteerkennen. Koningin Julianaenprins Bernhard lekenlogischedoelen. Wapens wildedegroep viaSyrië te pakkenkrijgen,geprobeerdwerd zelfsomeen rakettekopen diegeschikt wasomeen vliegtuigneer te schieten.Dat laatstelukte niet.Wel sprokkeldedegroep geld bijelkaar voor wapens.Dat geld wasonder meer afkomstigvan een overvalop een gemeentehuis en beroving van hetpostkantoor in hetBetuwse plaatsje Elst
De groepbestond uiteen aantal plannenmakersenmensendie hand-enspandienstenleverden. HetplanontstondinDelfzijl. Daar maaktenoud-KNIL-korporaal Jemed, bedrijfseconoom Max,
predikant Frederik, ambtenaar Dominique en kantoorbediende Elizer een tekening van de paleistuin van Soestdijk: acht mitrailleursnesten om het paleis moesten een Molukse verdedigingslinie vormen om te voorkomen dat de politie het koninklijk paar zou bevrijden. Met potlood tekenden de mannen lijnen op de kaarten om de routes naar de verschillende kamers in het paleis aan te geven. De meeste van die kaarten van Paleis Soestdijk waren overigens niet juist, op één na. Die plattegrond stond in een boek dat bij de inhuldiging van de koningin in 1948 was verschenen en gewoon in bibliotheken geleend kon worden.
Hofdames
De plannenmakers hadden drie eisen: erkenning van RMS door de Nederlandse regering, de belofte dat de gijzelnemers niet zouden worden gestraft en vrijlating van alle Zuid-Molukkers uit Nederlandse gevangenissen. Die laatste eis was een wens van Frederik, de predikant. Enkele zoons van hem zaten in de gevangenis, onder andere vanwege een roofmoord.
In de nacht van 3 op 4 maart 1975 moest het gebeuren; 4 maart was de verjaardag van Jack, de zoon van Jemed. Hij zou het voortouw nemen en met een stel ‘commando’s’ het paleis bestormen. Als zij de koningin vonden, zouden de gijzelnemers hofdames opdracht geven haar goed te verzorgen. De oudere leden van de groep wilden een actie zonder bloedvergieten
De jongeren dachten daar anders over: Mochten hun eisen niet snel worden ingewilligd, dan waren de mannen van plan personeel van het paleis doden.
Het liep allemaal anders Twee
leden van de groep die in Lunteren de vrachtwagen wilden ophalen waarmee de poort zou worden geramd, liepen vast in een verkeerscontrole. Na een achtervolging werd het tweetal in Barneveld klemgereden en aangehouden. In
worden van de plannen namen veel Molukkers in Nederland afstand van de groep. De RMS-president in ballingschap verzuchtte: „Mijn groep strijdt voor een vrije republiek der Zuid-Molukken, maar mijn mensen plegen daarvoor geen
Acht mitrailleursnesten om het paleis moesten voorkomen dat de politie het koninklijk paar zou bevrijden
de auto lagen twee vuurwapens. Een tweede poging om een vrachtwagen te regelen mislukte ook, maar belangrijker: de politie was gewaarschuwd en had de bewaking bij het paleis verscherpt. Jack gelastte de actie af.
Drugshandelaar
Of de politiecontrole echt toevallig was, is de vraag De politie meldde dat zij de groep op het spoor kwam na de verschillende overvallen. Maar in 2000 werd bekend dat drugshandelaar Etienne U. vanuit de Scheveningse gevangenis de politie had getipt dat Molukkers bezig waren wapens te kopen voor een overval op het paleis. Het lijkt erop dat de geruchten uit de gevangenis agenten in Nederland op scherp hebben gezet.
Bij huiszoekingen werd een groot aantal pistolen, geweren, munitie en automatische wapens in beslag genomen. Ook vond de politie kaarten van het paleis Minister-president Den Uyl prees de politie die „goed werk” had verricht en waarschuwde dat „de Zuidmolukse gemeenschap in ons land” niet mocht worden vereenzelvigd met de terroristen Na het bekend
bankovervallen en zullen nooit en te nimmer een lid van het Nederlandse koningshuis gijzelen.”
Gebeden
Na de aanhouding begon de geruchtenmachine te draaien. Zo zouden ook ”de prinsjes” –van prinses Beatrix en prins Claus–doelwit zijn geweest. En Molukkers hadden volgens berichten geprobeerd in België wapens te kopen om minister Van Agt te ontvoeren. Een Oranjekenner verklaarde tegenover De Telegraaf dat de gijzelingspoging tot mislukken gedoemd zou zijn Maar dat is nog maar de vraag. Een van de rechercheurs die zich met de zaak bezighield, zei later: „Ik weet het nog zo net niet. Als je met een behoorlijke overmacht in de nachtelijke uren met veel geweld naar binnen gaat .”
Tijdens de rechtszaak vertelde een van de mensen die betrokken was bij het plan, dat bij hem thuis gebeden was voor de ”behouden terugkeer” van de daders. Maar toen de groep vertrokken was, kreeg hij spijt en zou hij met zijn vrouw God hebben gebeden de actie te laten mislukken.
Maak kans op onder andere een ballonvaart, rondvluchtof overnachtingineen b&b.
In de lente is het prachtig om te zien hoe de mannetjes de vrouwtjes het hof maken. Van een huwelijk is dan wel geen sprake, maar ze voelen zich duidelijk tot elkaar aangetrokken. Zo is het ook bij de gewone futen. Ze duiken even onder, halen wat planten van de bodem en zwemmen vervolgens richting elkaar. Even later dansen ze samen op het water. Vanuit een drijvende schuilhut is het vrij eenvoudig dit mooie tafereel vast te leggen. Het water is nog wel ijzig koud, maar dat is dit schouwspel ons zeker waard.
Jullie trouwdag is zo vol onverwachtse momenten. Het zijn vaak die kleinste details die het meeste vertellen.
Laten we samen al deze mooie, liefdevolle, onverwachtse en onvergetelijke momenten vastleggen.
Kom gezellig samen kennismaken! Boek nu jullie trouwreportage met een pre-weddingshoot cadeau, als je een foto van deze advertentie deelt.
Het vaak onvergetelijke momenten vastleggen. samen nu diegene die je die ni
Soms is de mooiste foto diegene die je niet zag komen
Petje af
Wim Donker, echtgenoot, vader, opa.Was de oudste (politie-) rechter van rechtbankDen Haag.
De verdachteis duidelijkgeen lidvan de familie Doorsnee. In een nogal opzichtig en duur kostuum(het merkjezit nog op de mouw) stapt hij zelfverzekerddezittingszaalbinnen.„Een advocaat heb ik nietnodig, dusspreekt u mij gelijkmaar vrij. Uhoeft me niets te vragen, want ik heb zwijgrecht.”
Na deze ”intro”kan ikbeginnen. Zijnnaam, geboortedatumen adreswil hij wel geven. Verder zal hij zwijgen, want „hij heeft een hekel aan mensen die liegen.” Daarom wil hij ook geen advocaat. Datzijn „goedbetaalde leugenaars”. Hetverwijtis, datdeverdachte een medepassagier in de tram bij het uitstappen zomaar een paar tanden uit de mond zou hebben geslagen. Eenfotoinhet dossier toontovertuigend dat het gebit vanhet slachtoffer een kleine verbouwing heeft ondergaan. Eenbloedspoor maaktduidelijk datdie verbouwingnet voordat de foto gemaaktis, heeft plaatsgevonden.De vraag is evenwel of het de verdachteisdie klap heeft uitgedeeld.Getuigen verklaren datde mishandeling is gepleegd door een man met een Antilliaans uiterlijk, twee gouden tanden in demond en een petje op.
Zijn belofteomtezwijgenkomtverdachte op de zitting maar gedeeltelijk na. Zo vertelt hij weleens iemand op het gezichttehebben geslagen, omdatdie hem in detramintimiderend zataan te kijken. Maar datwas echteen tijd geleden en konniet gebeurdzijn op de datum in de tenlastelegging.
Helaas voor de verdachteblijktuit camerabeelden dathijopdebetreffende datum, getooid met een pet,tegenover het slachtoffer in de tram zat. Ook valt tijdenshet praten op dathij twee gouden tanden in z’n mond heeft.Verder verklaren de agentendie zich naar de plaats des onheils begaven dat, terwijl zij net ter plaatsewaren, er een man kwam aanlopen die door het slachtoffer als dader werdaangewezen. De man ontkentiederebetrokkenheid bij enige mishandeling. Hij liep alleen maar naar zijndesignpet te zoeken. Die pethad hij van zijn vriendingekregen en kostteruim430 euro. Hij washem waarschijnlijk bij het uitstappen verloren.
Alle genoemde omstandigheden leveren naar mijnovertuiging wettig bewijs op datverdachte het slachtoffer heeft mishandeld. Met een forse geldboete, een voorwaardelijkegevangenisstraf en een veroordeling om de gebitsschade te vergoeden keert de man huiswaarts Als hij niet naar zijn petje wasgaan zoeken, washet maar de vraag geweest of hij verder in beeld zou zijngekomen. Het petjeishem duur komen te staan.
Janusz Korczak: ,,Theorieën schuif ik terzijde, mijzelf niet”
Stapje terug voor de opvoeder
Pedagogen vandeoude stempel
KORCZAK -
MONTESSORI -
WATERINK- TER HORST
Een pedagoog dienietsvan pedagogiek moethebben,zozou je hem kunnen noemen. JanuszKorczakpleit zo lang hij leeft vooral voor respect, ruimte en rechten voor hetkind. Gelijkwaardigheid en dialoog vormen z’n uitgangspunten. Kinderenzijn mensen, geen mensen in wording,stelt Korczak. En: „Grote mensen zijn niks beter.”
TEKST: JEANNETTE WILBRINK-DONKERSTEEG
BEELD: MARTHE KOK-ROUKENS
Geen andere pedagoog wordtwellicht zozeer door tragiekomgeven als Janusz Korczak. Hijzietkinderenhongerlijdenenkoukleumen, hijziethen bedelen en zelfssterven op straat.Als weeshuisdirecteur in Warschau observeerthij zijn jongens en meisjessomsletterlijkdag en nachten vechthij voor een beetje vreugdeinhun jonge jaren. Maar Korczakbrengthun,opeen heel eigenmanier, ook verantwoordelijkheidsgevoel,zorgzaamheidenzelfstandigheid bij.
Snoeien en zagen
De pedagoog –wiens liefde voor kinderen zovergaat, dathij vanonderduiken of emigreren afziet om bijhen te blijventot in de gaskamer– blijkt daarbijwarsvan autoritair gezag. Opvoeden is naar zijn mening niet meer dan een kind hélpen op wegnaar de volwassenheid.Zijnwaarschuwing: „Laten we ervan uitgaandat we vaneen krachtigejonge eik een poëtischeberkwillenmaken of vaneen fragiele berk een robuuste eik. We beginnen te snoeien, te zagen, te breken,teverbuigen –totdatdeboom afsterft.Nee… zo’n belachelijkevergissing zouden we bijeen boom nooit maken, maar welbij een kind.” Streng straffen werktniet. Daarvanraakt Janusz Korczakalvroeg overtuigd. „Wat een gelukvoor de mensheid datwij kinderen niet kunnendwingen zich te onderwerpenaan onze pedagogische theorieën en datzij al die didactischeaanvallenophun gezondeverstandenhun gezondewil kunnenweerstaan. De wereld heeftkinderennodig juistzoals ze zijn.”
Datlaatste is een belangrijk uitgangspunt voor Korczak: hetgaathem er niet om datwe kinderen opvoeden voor morgen,maardat we henzienzoals ze vandaagzijn. De eigenheid vankinderenstaat bijhem centraal,kinderen zoalszenuzijnenderechten diezij nu hebben. Niet voor nietsishet internationale verdrag inzake de rechtenvan hetkinddat jaren na zijn dood wordtaangenomen, geïnspireerd op Korczaks visie.
Kinderrechtbank
Geen omvormen of dresseren, dus. Korczak gaat uitvan gelijkwaardigheidendialoog
tussen volwassene en kind. Hij neemt kinderen volstrekt serieus en hun kind-zijn op zich heeft hier en nu betekenis. Hij vraagt hun mening, nodigt hen uit om te argumenteren. Hij richt een jeugdkrant op, die als bijlage verschijnt bij een belangrijk Pools dagblad. En beroemd wordt de kinderrechtbank in zijn weeshuis.
Hoewel hij kinderen hun conflicten ook weleens letterlijk laat uitvechten, stimuleert hij hen met deze rechtbank hun ruzies geweldloos op te lossen. De ‘rechters’ zijn kinderen die zelf al een tijdje geen overtredingen hebben begaan. Zij horen de dader en het slachtoffer, en wegen vervolgens de belangen af. Niet alleen die van de twee ruziemakers, trouwens, ze dienen bij hun afweging ook het belang van het weeshuis als geheel mee te nemen. En: zelfs medewerkers moeten soms voor de kinderrechtsbank verschijnen, wat niet al het personeel waarderen kan.
Inzicht en ander gedrag
Pedagoog Theo Cappon, ook wel ”Korczaks ambassadeur” genoemd, schrijft: „Korczak trachtte het strafsysteem zo in te richten dat het niet leidde tot vergelding en leed toebrengen, maar dat de strafoplegging leidde tot inzicht, ander gedrag en herstel van de relatie met de groepsleden.”
Andere pedagogen hebben hun twijfels bij deze aanpak Kun je als volwassene kinderen echt de ruimte bieden elkaar voor de rechtbank te dagen? Die twijfels en vragen kent Korczak zelf ook Hij ziet bezwaren en problemen, maar gelooft toch dat de kinderrechtbank een stap in de goede richting is. Het tekent zijn visie dat er altijd weer naar de wensen en meningen van het kind zelf gevraagd moet worden.
Tegelijk stelt pedagoog Joop Berding dat ook gezag wel degelijk belangrijk is voor Korczak en dat de Pools-Joodse arts „luid nee” zegt op de vraag of volwassenen dan alles maar goed moeten vinden. En Kees Waaldijk schrijft in zijn boek ”Janusz Korczak over klein zijn en groot worden”: „Korczak heeft voldoende duidelijk gemaakt dat de vraag wat we in het kind dienen te respecteren nog een weerbarstige is.”
Dat er nooit een wetenschappelijk werk over pedagogiek van Korczaks hand verschenen is, zegt wat dit betreft genoeg. Het verhaal gaat dat zijn stopwoord een gemompeld ”moetik-dat-weten?” was. Korczak is dan ook niet gemakkelijk in te delen bij een pedagogische stroming Een sluitende theorie heeft hij niet Maar met zijn pleidooi om het kind te respecteren, bedoelt hij volgens Waaldijk in elk geval niet een idealiseren en klakkeloos bewonderen van kinderen. „Hij heeft een scherp oog voor kinderen, ook een kritisch oog. „Onder kinderen zijn evenveel slechte mensen als onder volwassenen.””
Speels en creatief
Korczak pleit er beslist voor dat volwassenen leidinggeven, om kinderen te beschermen en chaos te voorkomen. Opvallend is dat hij de rechtbank, die kinderen zo veel vrijheid en ruimte geeft, wel zelf en zonder overleg voor onbepaalde tijd opheft Hij vindt het echter vóór alles belangrijk dat de opvoeder zich inleeft, ook in een dwars of chaotisch kind. Befaamd wordt Korczaks uitspraak dat hij theorieën terzijde schuift, maar zichzelf niet…
Korczaks liefde voor kinderen gaat zover dat hij bij hen blijft tot in de gaskamer
Verder zijn tijd en geduld belangrijke begrippen voor hem. Hij wijst erop dat kinderen tijd nodig hebben om aan bepaalde situaties te wennen en bepaalde dingen te leren. Hij kiest beslist voor duidelijke regels, maar ziet die voornamelijk als vaste punten op basis waarvan kinderen zich kunnen oriënteren en die hun een veilig gevoel geven. Zo begint het ontbijt in het weeshuis elke morgen stipt op tijd, maar worden de kinderen ruim van tevoren geroepen, zodat ook degenen die tijd nodig hebben om wakker te worden, daarvoor de gelegenheid krijgen.
Aan tafel heeft iedereen een vaste plek, maar eens in de zoveel tijd kan er wel gewisseld worden En na het naar bed gaan, mogen de kinderen altijd nog een halfuur doen wat ze willen… Corvee moet gedaan worden, maar Korczak –die zelf volop meewerkt– pakt ook dat creatief en speels aan: „We hebben borstel en dweil uit hun bergplaats onder de trap gehaald en ze niet alleen een zichtbaar, maar zelfs een eervol plaatsje gegeven bij de hoofdingang van de slaapzaal.” Een oud-medewerker zal later zeggen: „Het weeshuis liep als een uurwerk.”
„Heilige ogenblikken”
Hoewel Korczak zegt niet te geloven „in het opdringen van religie aan kinderen”, voedt hij de wezen toch ook niet helemaal atheïstisch op „Laten we respect hebben”, zegt hij, „voor de heilige ogenblikken waarop het kind gesprekken met zichzelf, de wereld en God voert.”
Zelf komt hij uit een geassimileerd Joods gezin en wordt hij agnost. In 1914 noteert hij in zijn dagboek: „Vandaag bevreemdt het mij niet dat God geen begin of einde kent, want ik zie in Hem oneindige harmonie. De sterren en het universum zeggen mij dat er een Schepper bestaat – niet de pastoor Ik heb voor mezelf een eigen, nieuw geloof geschapen.”
In een periode van emotionele crisis schrijft hij een aantal persoonlijke gebeden, die hij bundelt onder de titel ”Alleen met God. Gebeden van een mens die niet bidt”. Eens, als een aantal van zijn weeskinderen is uitgevlogen, schrijft directeur Korczak hun in een brief: „Wij geven jullie niets mee. Géén God, want die moet je zelf in je eigen hart zoeken, in een eenzaam gevecht. Géén vaderland, want dat moet je door eigen gevoelskracht en door nadenken vinden. Geen mensenliefde, want er bestaat geen liefde zonder vergeving, en vergeven is moeilijk, een last die eenieder zelf moet torsen Wij geven jullie slechts één ding: het verlangen naar een beter leven, dat nog niet bestaat, maar wel eens zál bestaan, een leven in waarheid en gerechtigheid. Misschien zal dit verlangen jullie tot God, tot een vaderland en tot liefhebben brengen.”
JANUSZ KORCZAK
GEBOREN: Als Henryk Goldszmit in 1878 of1879 in een welgesteld milieu in Warschau. Janusz Korczak wordt zijn schrijversnaam.
BEKEND ALS: Joods-Poolse arts, pedagoog, kinderboekenauteur en directeur van een weeshuis.
STUDEERDE: Medicijnen in Londen, Berlijn en Parijs.
WOONDE IN: Warschau
GETROUWD: Niet…
GEWERKT: Als arts in het Baumann-kinderziekenhuis in Warschau, aan het front tijdens de Russisch-Japanse oorlog en in een eigen huisartsenpraktijk. Daarna richt hij Dom Sierot –”huis der wezen”– op.
PUBLICATIES: Onder andere: ”Kinderen van de straat” (1901), ”Salonkind”(1904), ”Hoe houd je van een kind” (rond 1919); ”Koning Matthijsje de Eerste” en ”Koning Matthijsje op een onbewoond eiland” (kinderboeken, 1923), ”Als ik weer klein ben” (psychologische roman, 1925).
TYPISCH: Als Korczak huisarts is, vraagt hij van de rijken wat meer geld, zodat hij de armen gratis kan helpen. In het weeshuis slaapt hij, de directeur, op een zolderkamertje tussen de jongens- en de meisjesslaapzaal in.
OVERLEDEN: Op 5 of 6 augustus 1942 wordt hij met de 200 kinderen uit zijn weeshuis weggevoerd naar het vernietigingskamp Treblinka en daar kort na aankomst vergast.
CITAAT: „De volgende dag, tijdens het gesprek in het bos, heb ik voor het eerst niet tegen de kinderen, maar mét de kinderen gesproken: ik praatte niet over hoe ik wilde dat zij zouden zijn, maar over hoe zij willen en kunnen zijn.”
WEETJE: In het Holocaustmuseum Yad Vashem in Jeruzalem staat een standbeeld voor Korczak. Op veel andere plaatsen herinneren kunstwerken, boeken en websites aan zijn leven en werk.
ESTHER’S POffERTJES ESTHER’SPOffERTJES
Voor een versgebakken
lekkernij tijdens uw:
•(Verjaardags)feest
•Bedrijfsevenement
•Bruiloft
06 44 12 64 91
esthers poffertjes@outlook.com
@esther_poffertjes
Boek vandaag nog onze foodtruck!
Heeftu weleensaan een vakantie op een prachtig Chaletpark in de SchotseHooglanden gedacht? En tegelijk een vakantie middeninhet land vandekerkgeschiedenis?
Doen! Deels Nederlands management, centraal gelegen, dichtbij kerk en te midden van wonderschone natuur. Accommodatie voor4,4-5, 6-7 of 8-9 personen.
Reserveer voor15 maart 2025 en geniet 2024-prijzenvoor uw 2025 vakantie!
Kijk voormeer informatie op onze website www.ranchchalet.nl óf bel+44 (0)1862842412
Nieuwe menukaart
Nieuwe menukaart
BijRestaurant Derk
Bij Restaurant
WWW.RESTAURANTDERK.NL
Edeseweg 99,Wekerom
Schippersschooltje
Als echte landrot uit Kootwijkerbroek stapt Joanke van der Wal na haartrouwen aan boord van een binnenvaartschip.Terdegevaart een stukje mee.
,Hoi buurvrouw!” hoor ik naast me. Ik rem net wat te abruptenmijn fiets komt meteen schok tot stilstand.Vanaf de loopplanksnelt de buurvrouw op ons af.,,Jullie zijntochvan de Tenax?”Zewijst naar ons schip, dat voor dat vanhaarligt. ,,Ja, klopt”, zegik. ,,Jullie oudste is toch 4jaar?” ,,Jaklopt”,zeg ik weer,nog niet begrijpendwaar ditnaartoe gaat.
,,Wil je morgen misschienmeerijden naar het schippersschooltje in Krimpen?” biedt de buurvrouw aan. „Daar breng ik mijnkinderen ook heen.” ,,Oh, watleuk!” antwoordik, ,,wij liggen morgen nog een dagjestil, dus datkan. Wil je morgen naar school, Luc?”Ikkijk over mijn schouder naar Lucas, die achteropdefiets zit. Op zijn gezichtverschijnt een blije glimlach. ,,Nou, datisdan afgesproken”,zeg ik lachend. De volgendeochtend staikLucas’ schooltas in te pakken. Alsikaan de walhad gewoond, zou ik dit inmiddelsalheel watochtenden gedaan hebben, maar nu voelthet onwennig.Sinds hij 4is, geef ik Lucaszelf les, dit wordt zijneerste dag op het schippersschooltje. Ik smeer zijn boterham met watextra beleg, snijddebanaan en kiwimet netwat meer liefde en stop een paar snoepjes in zijn broodtrommel
Om tien over achtlopenwesamen door het gangboordrichtingdesteiger. Daar gaathijdan. Voor mijnidee heefthijindeafgelopen nacht een transformatie ondergaan vaneen kersverse kleuter naar een heuse schoolpuber.Met zijn korte, maar toch langebenen en zijnkleine, maar toch zo grotetas loopthijmet een ietwat
gespannen, maar toch blij snoetje richting de auto vanonze buurvrouw
De spanning stijgtals we aankomen bij het schippersinternaatinKrimpen aan den IJssel. Hier zit de school,waar alle schipperskinderen heen mogen alshun schipindebuurtligt.Ze zijn zonder aanmelding vantevoren welkom, heerlijk ongedwongen.Deene keer zitten er vijf kinderen in de klas, de anderekeer vijftien. Als de juf naar onstoekomt, vertel ik datLucas hier voor het eerst is. ,,Watleuk! Kom, we gaan samen een naamkaartje maken.Wil je met de schepen spelen of liever kleien? En terwijl ik me ergens toch voorbereidhad op vloeiende tranen en een volgesnotterde zakdoek, mengt Lucas zich opgewekttussen de kinderen. Ik moet het doen met een kusinzijn haren en twee keer roepen bij de deur om een ”doei”terug te krijgen. ,Hierwil ik sowieso nogeen keer heen, mam”, is het eerstewat ik die middag hoor.Maardat gaat zomaar niet. De volgende dag start de motor weer,dan vertrekken we en is zijnmoeder de juf Het lot vaneen schipperskind. Gelukkigvindt hij datook leuk, hoor ik na afloop uit de mondvan mijn heuse schoolpuber.Enikgeef hem een 10.
JANPIETER EN MARLOES KRIJGENWELEENS DE VRAAGOFDEJONGSTE DE LAATSTEIS
”We
slapen zo’n vijf uur pernacht”
De wasmand is nooit leeg, de stapel strijkgoed oneindig. Jan Pieter (39) en Marloes (40) Kaat hebben negen kinderen en verwachtenbegin september de tiende.,,Gelukkig hebben we allebeiveelenergie.”
TEKST: JACOMIJNARIAKHAH
BEELD: RENATE BLEIJEBERG -VAN LEEUWEN
Het is om halfnegen ’s avonds rustig in hun ruime woning in Alblasserdam. Slechts af en toe klinken er voetstapjes op de trap. Bijvoorbeeld als de zesjarige Evelyne toch nog even om een hoekje komt kijken. Of als de grieperige Leah (2) troost nodig heeft Geen probleem, want Jan Pieter en Marloes zijn flexibel Hun leven staat in het teken van hun gezin. Het stel is inmiddels al zo’n vijftien jaar getrouwd. In die vijftien jaar hebben ze negen kinderen gekregen: Anne-Louise (14), Rosanna (12), Maurits (10), Anne-Rhodé (8), Evelyne (6), Stefan (5), Martha (4), Leah (2) en Jan-Pieter (1). En nu is Marloes zwanger van de tiende
Jan Pieter: „Mensen zullen er misschien weleens iets van denken, dat er bij ons telkens met een tussenpoos van zo’n anderhalf jaar een kindje geboren wordt Maar wij genieten van ons gezin. Van de week zagen we het hartje weer kloppen op de echo. Dat is net zo bijzonder om te zien als bij de eerste.” Marloes: „Het wonder van nieuw leven wordt niet gewoner naarmate je meer kinderen krijgt. Eerder het tegenovergestelde.”
Hoe vinden de kinderen het dat er gezinsuitbreiding komt?
JAN PIETER: „Een van hen dacht al iets aan mama’s buik gezien te hebben. En een ander was ervan uitgegaan dat onze jongste de laatste was. Ze konden niet wachten tot ze het op school mochten vertellen, en aan hun vrienden.”
MARLOES: „Ik werd meteen gefeliciteerd door de juf van de kleuterklas. Ze hadden al voor het kindje gebeden.” Jan Pieter: „En ze zijn er al mee bezig wie het in de kerk
mag brengen bij het dopen.”
Hoe houd je het gezellig met een groot kindertal?
JAN PIETER: „We moeten er met elkaar wat van maken. Daar doen we alles voor. Ik heb een haardenzaak en als ik op zaterdagmorgen klanten ga bezoeken, mogen er altijd twee kinderen mee in de bus, met wie ik dan ook nog even iets leuks ga doen. Iets lekkers halen bijvoorbeeld. Op vrijdagavond is het altijd een strijd wie er de volgende morgen mee mag. Op zaterdagmiddag gaan we met elkaar weg. Naar een markt in een stad bijvoorbeeld, naar opa en oma, fietsen of een ijsje halen. Ook de zaterdagavond houden we vrij. Dan lezen we voor, of doen een spelletje.
Natuurlijk moeten we soms ook streng zijn. Het is af en toe een zoektocht hoe je op een goede manier leidinggeeft aan een groot gezin. Je kunt het als ouders bijna niet goed doen.”
Er zijn genoeg ouders die zich niet kunnen voorstellen hoe je negen kinderen grootbrengt.
MARLOES: „Je krijgt ze gelukkig niet allemaal op een dag.” JAN
PIETER, met een lach: „We hebben allebei ondernemersbloed en krijgen de kracht om een groot gezin te runnen.” MARLOES: ,,In de loop van de tijd hebben we als ouders wel bepaalde dingen moeten afleren. Alles onder controle willen houden bijvoorbeeld. Je moet leren loslaten en geduld hebben En je gaat anders naar het leven kijken. Grote problemen worden wat kleiner in een groot gezin.” JAN
PIETER: „Klanten zeggen weleens
heel direct tegen mij dat ze er geen zin in zouden hebben. Dat begrijp ik ook. Het is hard werken. Zelf vinden we ook dat we verstandig met gezinsplanning moeten omgaan. Onze mentale en fysieke gezondheid staat op nummer één, zeker die van Marloes. Daar praten we ook over. Zo van: „Joh, we hebben al zo veel kinderen, denk je dat je het aankunt als we nog een kindje krijgen?” Je kunt gezinsuitbreiding mooi vinden, maar het moet behapbaar blijven. Gelukkig hebben we wel de middelen en de ruimte in ons huis voor ons gezin.”
Krijgen jullie vaak opmerkingen over jullie kindertal?
MARLOES: ,,Vanuit de seculiere wereld horen we vaak: ,,Wat mooi.” Maar niet iedereen staat er zo in. Soms ben ik er zelf heel vol van dat we weer in verwachting zijn, maar merk ik soms dat anderen er moeite mee hebben om ook blij voor ons te zijn. Wat daarvoor de reden ook is.” JAN PIETER: „Soms feliciteren anderen me bijvoorbeeld niet. Dat vond ik vroeger weleens moeilijk. Want waarom zou je dat nou niet doen? Een ander hoeft het kindje toch niet op te voeden? Maar je weet niet wat erachter zit.”
MARLOES: „We trekken vaak veel bekijks met ons gezin Lopen we in de stad, dan worden we bijvoorbeeld gefotografeerd. Of mensen beginnen mensen het aantal kinderen te tellen.” JAN PIETER: „En we krijgen weleens de vraag of de jongste de laatste is. Maar daar hebben we zelf ook geen antwoord op.”
MARLOES: „We zijn in elk geval heel blij met elke zwangerschap. Kinderen zijn een zegen.” JAN PIETER: „Een erfdeel des Heeren
en des buiksbeloning. We zijn ontzettend dankbaar datweelkaar en onzekinderen hebben.” MARLOES: „Vooral dateerstemoment, netnadathet kindje geboren is, is bijzonder.Als de anderekinderen niet kunnenwachtenomernaar te kijken, hoe oudofstoer ze ook zijn. Datisniet te omschrijvenzomooi, daar wordikaltijd stil van. ”
Hoe pittigishet,een elfkoppighuishouden runnen?
JANPIETER: ,,We zijn als team op elkaar ingespeeld en voelen elkaar zonder woorden aan. Maar we lopen ook weleens tegen dingen aan. Zo vonden we de gezinsuitbreiding vandeachtste naar de negende ineens heelzwaar.We liepen op ons tandvlees, dathadden we nog nooit meegemaakt.”
MARLOES: ,,Waarschijnlijkomdat we zelf ouder worden en een paar peuters in huis hadden die enorm aandachtvroegen.”
JANPIETER: ,,Toen hebben we bij de komst vandenegendegezegd: Misschien is dit de laatste. Toch is dat gevoel weer weggezakt. Ookbij Marloes. Danreilt en zeiltdeboel hier weer,enkunnen we het ook weer biddend overgeven. Het zijn tropenjaren. We zullenvast achteraf terugkijken en ons afvragen hoe wehet deden, maar vooral verwonderdzijn datweerdekracht voorkregen. Dit is ons leven.”
De kinderen komenuit school. Ze willen allemaal hunverhaal kwijt envechten om je aandacht. Hoe geef je dieaan negen kinderen tegelijk?
MARLOES: ,,Het issoms echt multitasken. Ze willen inderdaad allemaal hun verhaal vertellen en
de kleintjes rennen intussen heen en weer.”
JAN PIETER: ,,Als je hier op zo’n moment mee zou draaien, zou je denken: Hoe doen ze dit dan? Marloes racet ook de hele dag met de bakfiets heen en weer, want de kinderen hebben geen continurooster Het is af en toe een rollercoaster.”
MARLOES knikt bevestigend: „Het is vaak schakelen, en veel ballen tegelijk in de lucht houden.”
JAN PIETER: „Als ik uit mijn werk kom, willen ze opnieuw hun verhaal kwijt. Daarom stel ik tijdens het eten elk kind om de beurt vragen. Hoe het op school was en wat ze gedaan hebben. Dan mogen ze elkaar niet onderbreken. Een kind voelt zich vereerd dat het even in het middelpunt van de belangstelling mag staan en mag vertellen. Dat vind ik onwijs belangrijk, die individuele aandacht.”
Je moet flink wat energie hebben voor een groot gezin.
JAN PIETER: „Wij slapen gemiddeld vijf uur per nacht. Marloes gaat rond kwart voor één naar bed en we zijn er weer voor zessen uit, zodat we samen de dag kunnen beginnen met gebed, het lezen uit een Bijbels dagboek en ontbijten. Daarna scheiden onze wegen.”
MARLOES: ,,Gedurende de dag bellen we wel veel met elkaar voor overleg.” JAN PIETER: ,,Als ik uit mijn werk kom, ga ik gelijk vol gas verder aan de bak. Dan help ik Marloes met het avondeten. Ik repareer kapotte dingen, zoals speelgoed en fietsen, of ontstop een wc. Daarna leggen we de jongste kinderen op bed, doen we huiswerkondersteuning en gaat Marloes vervolgens verder met huishoudelijke werkzaamheden
Daarna moet er gestreken worden en opgeruimd. Want elke dag hebben we enorme hopen was.”
MARLOES, lachend: ,,Het is net een wasserette hier Ik hecht veel waarde aan schone kleding en gooi veel op de strijkhoop. Dus mijn strijk is echt veel.” JAN PIETER: ,,Rond een uur of tien gaan we nog een uurtje aan de slag met de administratie. Dat is een wezenlijk onderdeel van onze dag. Dan hebben we even tijd voor oprechte interesse in elkaar en voelen we de chemie tussen ons weer.”
MARLOES: ,,Het gevaar is anders groot dat je langs elkaar heen gaat leven.” JAN PIETER: „Je moet elkaar blijven waarderen en interesse in elkaar tonen. Marloes en ik zijn allebei een tikje licht ontvlambaar, dus we hebben heus weleens een meningsverschil. Maar na vijftien jaar huwelijk leer je ook de valkuilen omzeilen.”
MARLOES: „In een groot gezin blijft de motor altijd draaien. Maar dat zijn we gewend.” JAN PIETER: „Anderen verbazen zich soms over onze tomeloze energie. Zo gaan we in de zomer gerust naar de Alpen om trektochten te maken Ik heb dan soms twee kinderen op mijn rug en Marloes een baby in een draagzak.”
MARLOES: „Vorig jaar was ik midden in de zomer uitgerekend. Daarom zouden we deze keer niets boeken. Maar dertien dagen na de bevalling vertrokken we toch naar Oostenrijk.”
Negen kinderen is negen keer speelgoed, negen paar schoenen, jassen, tassen en fietsen. Hoe houd je daar orde in?
JAN PIETER: „We leren onze kinderen al jong dat ze de boel achter
zich op moeten ruimen Ze mogen bij ons alles pakken om mee te spelen. We vinden het prima als ze drie bakken lego overhoopgooien. Maar ze mogen niet vertrekken voordat het allemaal opgeruimd is.”
MARLOES: ,,Eerlijk gezegd heb ik een hekel aan wanorde en aan rondslingerende spullen. Ik sta liever wat eerder op om het netjes te maken dan dat het een rommel wordt.”
JAN PIETER: „Structuur is onze leidraad. Ik merk dat ik het fijn vind dat op zaterdag de auto is gewassen, de tuin is gedaan, de boodschappen zijn gehaald en de boel glad is. Dat geeft ons rust in ons hoofd. Het is een systeem waar wij lekker op gaan. Maar ontstaat daarin wanorde, dan krijgen we allebei kortsluiting en kunnen we daar heel chagrijnig van worden.”
MARLOES: ,,Sinds kort hebben we takenlijsten voor de kinderen: wie de glasbak leegt, en de lege flessen wegbrengt, de tafel afruimt, de vaatwasser uitruimt. Eerst deden we het zonder takenlijsten, maar dan was er elke keer gemopper.”
Hebben jullie ook weleens tijd voor jezelf?
JAN PIETER: ,,Ik heb liever een goed gesprek met Marloes dan dat ik er alleen op uit ga.” MARLOES: ,,Vrienden vragen soms of we ’s avonds met hen willen afspreken. Maar dan moeten we alles in het gezin laten schieten om zelf weg te kunnen. Dus dat doen we niet.”
JAN PIETER: „Ons leven bestaat uit drie elementen: geloof staat op nummer één, daarna het gezin en ten slotte het werk. Soms zeggen collega’s: Kom 's avonds wat drinken. Maar het geeft me meer voldoening om bij ons gezin te
MOLEN DE ZWALUW
Een bijzondere dag vraagt om een bijzondere locatie. Molen de Zwaluw is die perfecte locatie voor jouw bruiloft. Met elkaar zorgen wij ervoor dat jouw dag een onvergetelijke dag wordt. Omdat wij beschikken over een grote diversiteit aan zalen is geen bruiloft bij ons hetzelfde Kom je gezellig langs om alvast eens sfeer te proeven?
Molen de Zwaluw, Batterijenweg 19, Kesteren, molendezwaluw.nl
Carrièreswitch:Eline stapte over naar hetonderwijs
Zoujegraag meer vanbetekeniswillenzijn in je werk en heb je hart voor kinderen of jongeren?Dan is een overstap naar hetonderwijs misschien welwat voor jou! Elinegingjevoor en heeftgeen spijt vanhaar keuze.
Overweeg jij ook een overstap?
Ontdek de mogelijkheden tijdens de online open avond op 26 maart!
Eline Korving-deBraal (deeltijd pabo-student): #durfteswitchen
‘Opdemiddelbareschool had ik weleensaan hetleraarschap gedacht,maar ik benuiteindelijk toch de zorg ingegaan en werkte in hetziekenhuis als operatieassistent. Door mijn eigen kinderenendoor hetthuisonderwijs in coronatijdmerkte ik dat werken in hetonderwijs echtleuk is.Daarom benikgeswitcht naar deeltijdpabostudent aan Driestarhogeschool. Daar hebik geen spijt van, integendeel!Ondanks dathet druk is,geefthet me veel voldoening.’
blijven. Niet dat ik mijn vrienden niet aardig vind, maar het is een kwestie van prioriteiten stellen.”
MARLOES: ,,Zonder de kinderen om me heen vind ik het saai Ik heb niet de behoefte om een dagje alleen te gaan shoppen bijvoorbeeld, of te gaan sporten. Ik stop liever al mijn tijd en energie in ons gezin. Ik hoor weleens moeders bij school zeggen: vanmorgen ga ik even helemaal niks doen. Dan denk ik: Hoe dan?” JAN PIETER: ,,We hebben elkaar, en zo is het oké.”
Hoe houd je oog voor alle kinderen binnen het gezin?
JAN PIETER: ,,We doen er alles aan om te voorkomen dat er eentje buiten de boot valt. Er zijn veel verschillen tussen onze kinderen. Het is altijd weer de vraag wie je aandacht moet geven. Soms moet je wat harder trekken aan een stiller kind. Het is een voortdurend zoeken naar balans. Je moet je kinderen in de gaten houden, observeren, hun gedrag duiden. Dat doe je biddend, in het besef dat je in alles tekort komt. Ik hoop dat er later nooit één het idee heeft dat hij over het hoofd is gezien.”
Wat als jullie ziek zijn?
MARLOES: ,,Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst een dag op bed heb moeten blijven liggen.” JAN PIETER: ,,Ik heb een eenmansbedrijf. Ziek zijn is eigenlijk geen optie Ben ik niet lekker, dan slik ik paracetamol en ga ik door. We hebben hooguit een keer met corona een weekend platgelegen. Al beseffen we dat we zo wat kunnen mankeren. Ik ben kostwinner. Ik plaats haarden bij klanten. Dat is fysiek zwaar werk, en soms gevaarlijk. Ik loop altijd over daken. Er kan wat gebeuren, dat
besef ik.” MARLOES: ,,Een paar weken terug had iedereen hier om de beurt griep Toen heb ik ook wel wat gevoeld. Maar dan ga ik een keer om kwart over tien naar bed en maak ik een goede nacht Dat doet heel veel.” JAN PIETER: „We slapen sowieso altijd binnen een minuut, en ook heel diep.”
Hoe kijken jullie naar de toekomst?
JAN PIETER: „Vaak vragen mensen waarom we in deze tijd zo veel kinderen op de wereld willen zetten. Die vraag begrijpen we. Als je kijkt naar alle zorgelijke ontwikkelingen en de oorlogen, dan weet je dat je in de eindtijd leeft. Toch mogen we als christenen ook verder kijken, met verwachting en perspectief de toekomst tegemoet gaan.” MARLOES: ,,Er zullen in een groot gezin als het onze ongetwijfeld zorgen en problemen komen. Wat gaan we nog meemaken? Met wie komen onze kinderen thuis? Hoe kunnen ze straks nog een huis betalen? Soms vliegen die vragen ons aan. Maar tegelijk weten we ons daarin afhankelijk van de Heere. Tot nu toe hebben we de kracht gekregen voor ons gezin en Hij is er ook in de toekomst bij We mogen op Hem vertrouwen.”
JAN PIETER: ,,Maar we zien ook weleens ergens tegenop hoor Je draagt toch de verantwoording voor tien kinderen die je iets wilt meegeven en wilt voorleven Dat gewicht drukt soms op ons. Tegelijkertijd zouden we nooit tien kinderen hebben gekregen als we niet de diepe overtuiging hadden dat God ons leven leidt. God gaat nog door met Zijn Kerk te bouwen, en daarom worden er nog steeds kinderen geboren.”
klantenvertellen.nl
KIJK D.V. 6 MAART
OM 20.00 UUR MEE.
TE GAST ZIJN ONDER MEER:
• Astrid Ruissen, lees het interview met haar op pagina 24
MINICONCERT
Luc Budding (orgel)
In april bestaat Terdege Live 5 jaar, wees erbij op 4 april! Zie pagina 53.
Hoofdprijs: Cadeaupakket van Zusss
t.w.v 150,-
LEUKE QUIZ!
Hoofdprijs: Een CADEAUPAKKET
VAN ZUSSS t.w.v. 150,-, beschikbaar gesteld door SIMONS KLEDING
Eerste prijs: OVERNACHTING inclusief ontbijt voor 2 personen bij B&B BROODHUIS
KERKRADE t.w.v. € 119,-
Tweede prijs: TERDEGE SCHRIJFBIJBEL
t.w.v. € 44,95
Derde prijs: CADEAUBON van DE BOEKENKAMER t.w.v. € 25,- , te besteden op www.deboekenkamer.nl of in de winkel in Kootwijkerbroek
Maakjebruidskapsel zelf
De kosten vandebruiloft wat drukken? Ga aan de slag met een krultang, en maak je eigen bruidskapsel.
Zelfgemaakte jurken
Deze driebruiden zatenachterde naaimachine.„De rits vanmijn trouwjurk inzettenwas hetmoeilijkst.”
Pofmouwen
In vogelvluchtdoor de bruidsmodegeschiedenis.Met watervalhalzen, pofmouwen,strikken en bolero’s.
Prinses Astrid,1926. Mét de emancipatie van de vrouw werd de mode korter.
Een trouwjurk uit parachutestof wordt later vermaakt tot avondjurk…
Mede dankzij prinses Diana kwamen witte bruidsjurken met veel volume terug.
Prinses Juliana, 1937. Na de Beurskrach verlangde men terug naar het oude vertrouwde.
Vanwatervalhals tottule met kristal
Wieinhet fotoalbumvan moeder,tante of oma duikt, zal al snel totdeconclusie komendat de bruidsmode de afgelopen decennianiet heeft stilgestaan. Eenvogelvluchtdoordemodegeschiedenislaatjekennismaken metwijdepofmouwen, watervalhalzen,strikkenenbolero’s.
TEKST: JOSINE DROOGENDIJK
BEELD: LEZERSINZENDINGEN, VERZETMUSEUM EN PPE
Thomas de Boer en Fintje de Haan trouwden op 9april 1946 in Drachten.Een zusje vandebruid wasbruidsmeisje.
Gerrit en Nel Bok-Houtmantrouwdenop20januari 1982 in Delft.
Gerrit Hovestad en Corrie Stoffer, 18 februari 1972 in het gemeentehuis van Ochten.
HanenCorrievan denNieuwendijk op 25 september1970in HetOudeRaadhuis vanMiddelharnis.
Willem Bregman en Dirkje Hardenbol op 11 juni 1924
,,Mijn ouders zijn op 15 juni 1954 getrouwd in Vlaardingen. Hetpak vanmijnvader,E.Voorthuijzen, wasgehuurd.Detrouwjaponwas gemaaktdooreen schoonzus.”
Mode blijkt vaak een weerspiegeling vande economie en de maatschappij. Datisnuzo, en dat washonderd jaar geleden niet anders. Rond 1924stond Nederland er goed voor.DeEerste Wereldoorlog, waarin het ons geluktwas neutraal te blijven, lag achterons. Technologische ontwikkelingen brachten welvaart, en de emancipatie vandevrouw stond ook niet stil. Als reactie op dit alles werd de mode steeds losser en korter.Jurkenkregen een rechte vorm,derok-en haarlengtekropen omhoog, terwijldetaille juist naar beneden zakte.Indebruidsmode zagje deze trends terug. Bijvoorbeeld bij prinses Astrid, die in 1926 in het huwelijksbootje stapte met de toenmalige kroonprins van België, Leopold. Mede door de ineenstorting vandeaandelenkoersen in 1929 (Beurskrach) verlangde men in de jaren dertig terug naar het oude vertrouwde. Romantische jurken met vloeiende lijnen kwamen in trek. Ook de jonge Juliana, die op 7januari1937haar jawoordgaf aan Bernhard,droeg zo’n jurk. Haar Grieksejurk met watervalhals vormde een perfecte weerspiegelingvan de mode vandie tijd.
In de jaren veertig werdhet zachte silhouet verdrongen dooreen strenge, militaristische trend. Rokken werden recht en op de bovenlijfjes verschenen knopen en epauletten. De reden laatzich raden: de Tweede Wereldoorlog. Ondankshet
groteverlangennaar luxeen romantiek, lukte het lang niet iedereenommeters glanzende zijdetebemachtigen. Zekerniet toen de stof op de bon ging. Oudekostuums vanopa’s zolder werden slim vermaakttot een bruidsmantelof-jurk. Ookoude parachutes, dielichtervan kleur waren, kregen nogal eens een tweedeleven.
In de jarenvijftig wasdeblik vandemaatschappijgerichtop vernieuwingenwederopbouw. De mode werd als reactie daarop romantisch en verfijnd,met luxe stoffen, slankelijfjes, wijde rokkenenhartvormige halslijnen. Bruiden zagen eruit als prinsessen. Tegelijkertijdwaren er ook damesdie (noodgedwongen) kozen voor een soberemantel, die na afloop vandegrote dag dienst kondoenals zondags goed.
In de jarenzestig kwam de jeugdcultuur op. Mini-jurken weerspiegelden dat, al werden die vooral gedragen door de waaghalzen. In de kerk zagmen liever de stijl vandejaren vijftig. In de jarenzeventig draaide het bij de jeugd om vrijheiden zelfexpressie.Het tijdperk van de hippiesresulteerde in een bohemien modestijl,met losse silhouetten, bloemenprints en natuurlijkematerialen.Bruidsjurken in een uitgesproken kleur werden je-van-het. HetNederlandsKostuummuseum, datin 1976een expositie over bruidsmodeorganiseerde, voorspelde zelfs de ondergang vandewitte bruidsjurk. Kleur zou de boven-
Ko en Lena Joppe-Neele, getrouwd op 14 november 1952 in hetgemeentehuisteSintPhilipsland.,,Detrouwjurk ging metdewatersnoodrampverloren, maar is door mijn moeder toch weer teruggevonden. De jurk lagindemodder, en we hebben hemnunog in bezit.”
MODE VOOR JE TROUWDAG
We adviseren je graag persoonlijk en dat is het prettigst op afspraak. Kijk op atelierspeksnijder.nl
jezelf de nodige informatie en inspiratie met s tellende de best gekle stijl en de dresscode informatie en inspi Trouwpakken
MarryHilgen: „Dit is de trouwfotovan mijn zusjeIna v.d. Wekken en haar man Marien Boot.Zezijninmaart 1956 in Brouwershavengetrouwd. Inadroeg een mantelpakje, want eenweeklater emigreerdehet paar naar Canada.Dan was eenpakje praktischerdan eentrouwjurk.”
toon gaan voeren.
Datbleek een misrekening. Mede dankzijprinses Diana kwamen witte bruidsjurken met veel volumeterug in de mode. Hoe groter de mouw en rok, hoe beter.Strikken en andereromantische details waren eveneens welkom,waardoor iederejurk eenstatementopzich was. Of
Begin jaren negentig wasvolume nogsteeds hetcodewoord. Bruidjeskon je uittekenen in jurken metgrote pofmouwen, die uitliepenineen lange, strakke mouw.Naarmatehet decenniumvorderde, ging de voorkeur steedsmeer uit naar ”less is more”, minderismeer. Qua uitstraling én qua stof.Blote
Inmiddelszien we in de bruidszaken eenmengelmoesvan stijlen, kleuren, belijningenenmaterialen
nou ja, iedere… Als reactie op alle overdaad kwam de Griekse stijl ook in de mode. De jurken van vloeiende stoffen, die slank langs het lijf vielen, hadden vaak als eyecatcher een watervalhals.
halzen, ruggen en armen werden gemeengoed, waardoor de reformatorische bruidsjurk steeds meer los kwam te staan vanhet modebeeld.
Aanhet begin vanhet nieuwe
,,Onze ouders trouwden op 17 mei1950inElspeet.Debruiden zijn drie zussenmet de achternaam Vos. De bruidegoms zijn twee broers De Ruiter en eenneef dieVan denHardenbergheet.”
millennium werd de strapless bruidsjurk ontdekt, oftewel een bruidsjurk zonder mouwen of bandjes. Daarmee brak ook het tijdperk vandebolero aan, waarmeeveel reformatorische bruiden hunjurk watkuisten. Mede dankzij Máxima kwamen lange slepenenkantensluiers ook weer in de mode
Inmiddels zienweindebruidszakeneen mengelmoesvan stijlen, kleuren,belijningen en materialen. Wil je als bruid in een grote jurk trouwen, dankan dat. Kies je liever voor eenvoud, dan kunje eveneens slagen. Alle materialen zijnvoorhandenenanders valt er altijd wel wattebestellen. Voor 2025 zijnerveel jurken ingekocht metgrote strikken en glimmende materialen. Tule met kristal is bijvoorbeeld ergintrek. Ookde watteau,een sleepdie terhoogte vandeschouder begint,wintaan populariteit.
De
is vanbruidegom
Bij een bruiloft hoort vaakeen stukjeofeen toespraak door de naaste familie vandebruid en bruidegom. Maar hetiseen kunstomdat ook leuk te houden voor de rest van de zaal.Hoe doe je dat?
TEKST: JACOMIJNARIAKHAH BEELD: MARTHEKOK-ROUKENS
Niemand wil datdegasten in de zaal tijdens een stukje op een bruiloft gapend op hun horloge gaan zitten kijken. Maar datrisicobestaatwel. Vooral als het te langduurt of weinig creatief is.
Hoe moet het dan? Daar heeft Claudia de Groot-Kroeze vanPuur Bruidsgeluk wel ideeën bij.Zijorganiseertals christelijke weddingplanner al jaren bruiloften door het hele land.
Claudia heeft succesvolle en minder succesvolle stukjes gezien. Wathaar opvalt, is dat lange optredens vrijwel altijdafteraden zijn. „Een activiteit, zoalseen spelletje, kan eventueel vijftien minuten duren. Maar een standaardlevensloop metPowerPoint is vaak een no-go. Datvindt alleen het bruidspaar nog enigszins leuk. De anderen interesseerthet niet echtomteweten dat de bruidegom op zijntweede op het potje zat en daarna zijneersteplasje op de wc deed. De gasten gaan daar op een gegeven momentdoorheen praten.”
Als weddingplanner adviseertzealtijd om stukjes niet langer dan vijftot tien minuten te latenduren. „Datisook wat de bruidsparenzelf meestal willen. Vrienden en familie hebben vaak tenonrechte het idee dateen stukje vanvijf minuten een beledigingvoor het bruidspaar is, alsof ze er niet meer tijd in wilden stoppen. Maar datishelemaal niet zo.Wantgasten hebben niet zo veel concentratie. En een bruiloft is een halve reünie. Mensen willen met elkaar praten. Als je dan zes keer onderbroken wordt voor telkens weer een voorstelling,dan krijgen
mensen daar hun bekomstvan.”
Inhoudelijk is ze niet bij de stukjes betrokken. „Maar ik wilgerust meedenken als genodigden zelf niet goed weten hoe ze er invullingaan moeten geven. Gouden tips zijn: Zorg dateen stukje voor iedereen begrijpelijk is. Ookfilmpjes werkengoed. En wordt er een gedicht voorgelezen of lied gezongen, zorgdan dathet op een scherm te zien is of mee te lezen op papier.”
Dan zijnernatuurlijknog de spelletjes, waarbij de gasten kunnen meedoen.„Die blijven leuk. Al is het boodschappenlied inmiddelseen beetje uit. Ookalles met PowerPointisniet meer zo vandeze tijd.”
Ook belangrijk: kies het goede moment voor een stukje. „Doe de wat meer persoonlijke opvoeringen niet op een receptie,maar bijvoorbeeld netvoor het taart aansnijden ’s middags.”
Of ze als weddingplanner stukjes heeft gezien die er uitsprongen? „Er warenheel creatieve voorstellingen bij.Het leukste was een filmpje vandeoudersvan de bruidegom. Ze deden in de zaal net alsof het cadeau voor het bruidspaar kwijt was. De vader vandebruidegom vertrok en daarna begon het filmpje. Je zag hem in zijn trouwpak naar zijnautorennen en het feestterrein afrijden.Hijging naar het werkvan de bruidegom, naar zijn slaapkamer,naar familieleden.Ten slottevond hij het cadeau, reed hij weer terugenliep de trouwlocatie binnen. Op datmomentstoptehet filmpje en kwam de vader binnen, in dezelfde feestkleding als op het filmpje, met het cadeau in zijnhanden. Datwas zo creatief opgezet Iedereen had lol.”
”Samen, samen, samen!”
HANNEKE VANECKEVELD: „Ikheb eens een bruiloft meegemaaktwaarbijdebruidegomeen grappigverhaal over zichzelf moestvoorlezen.Daarin moesthij vertellenhoe leuk hijwel niet is.Dat waseen succes. Iedereen vond hethilarisch.Een andervoorbeeldvan een geslaagd stukje vond ik de levensloopbingo. Iedereen in de zaal kreegeen bingokaart.Tijdens hetlevensloopverhaal kwamen er allerlei getallenlangs,die de gasten in de zaal konden afstrepen. Ergleuk! Eenheel persoonlijkelevensloop, gedaan door de ouders,vindikmeerietsvoortijdens het diner.”
MARJA VANDEN BRINK-KROON: „Toen mijn kinderen trouwden,heb ik vanhun mooistefoto’seen PowerPointpresentatie gemaakt. Aandehanddaarvanschreef ik een levensloop.Ikzorgdeervoor dat er ook grappige anekdotesinzaten.Alle daggastenkwamenvoorinhet verhaal, hoewel de eenmeerdan de ander. Daardoor washet voor iedereen leuk om naar te kijken en te luisteren. Datdenkik tenminste, gezien de reacties dieikkreeg. Hetmoeilijkste vond ik om een schifting te makeninalle foto’s en verhalen,maar doejedat niet,dan wordthet eenlange en saaielevensloop.”
RINEKE LEENMAN: „Ikben de jongste vanvijfzussen. Op mijn bruiloft gingen ze in een stukje herinneringenophalen aan mij. Zo hadikinmijnpubertijd een mopjedat ik regelmatig herhaalde onder hetetenofopanderemomenten. In het bruiloftsstukje dedenmijnzussenmij na Ze stoottenelkaaraan en danwas hetelke keer:„Hé,ikweetnog een leuk mopje. Er zatentweemannenineen zinkendbootje Zegt de eneman tegendeandere: „Zullen we samenroepen?”Zegtdeandere: „Oké! Samen, samen, samen!”” Op een gegeven moment ging de zaal ookmee roepen: „Samen,samen,samen!” Datwas erg grappig. Overigensishet nogsteedszo datals ik een zinzeg methet woordsamenerin, datderestvan de familiezegt: „Zullenwesamen roepen?”
IDEEËN VOOR STUKJES:
Moeitemet creatief zijn? Dan kunje altijd nogterugvallen op onderstaande ideeën:
- Doe je een levensloop?Bedenk een versie in de vorm vaneen spel, zodatde gasten erbijbetrokken zijn.
-Doe het bekende schoenenspel, ook wel het Mr.&Mrs.-spel genoemd. Laat de bruid en bruidegom met de ruggen tegen elkaar aan zitten en hen hun schoenen uittrekken. Geef hen in de ene handeen schoen vanhenzelf in in de anderehand een schoen vanhun partner.Vraag hen vervolgens naar hun ideeën over elkaar.Bijvoorbeeld: Wie klaagt het meestbijeen griepje? Wie kanhet lekkerst koken? Wie waserhet eerst verliefd? Is het antwoord”hij”, dan steken ze zijnschoen omhoog, en andersom.
-Doe een kahootquiz met de gastenin de zaal, waarbij je vragen stelt over het bruidspaar.
-Maak een grappig of ontroerend lied. Zoek een melodie uit die jullie mooi vinden, die een bepaalde waarde heeft voor bruid en bruidegom of waarop gewoon gemakkelijk te rijmen is
-Ben je handig met de camera? Speel bijvoorbeeld een leukeanekdoteuit het leven vanhet bruidspaar na en zet datopfilm.
-Misschien wel de belangrijkstetip: wees creatief en houd het kort!
GerdaBunt:
„Op6september 2024 trouwde onze jongstezoonArne, de laatstevan onze zeskinderen.”
PRINSES CATHERINE IS HÉT STIJLICOON GEWORDEN, CONSTATEERT COUTURESPECIALIST
JOKE ROZEMA.
”Een bruidsmoeder hoort te stralen”
Op een bruiloft wordt er vooral gekeken naar de bruid, maar ”de moeder van” wil er natuurlijk ook netjes uitzien. Wat zijn dan de do’s en don’ts? Couturespecialist Joke Rozenbeek heeft zich gespecialiseerd in kleding voor bruidsmoeders en geeft advies. „Jurken winnen het momenteel van de pakjes.”
TEKST: JOSINE DROOGENDIJK
BEELD: LEZERSINZENDINGEN
Lange tijd waskoningin
Máxima hétstijlicoon voor reformatorischebruidsmoeders.Droeg zijeen jurk meteen grotestrik,dan wisten de maatkleermakers al waterdekomende maandenveelbesteld zouworden: jurken metgrote strikken.Vaak netietslangerofuitgevoerdineen gedempte tint,maar de invloedvan Máxima waszichtbaar.Ofhet komt doordatdekoningintegenwoordigwat lossergekleed gaat,weet maatkleermakerJokeRozenbeek niet,maaranno 2025 latenhaar klantenzicheerderinspirerendoor een andere royal. Rozenbeek:„Als een bruidsmoeder belt voor een eersteafspraak,vraag ik altijd of ze een kijkje wilnemen op Pinterest. „Zoekeenswat elementenopdie uaanspreken”,zeg ik dan. De een wileen grotekraag,deander een uitlopende mouw,enook gedetailleerde wensen,die bijvoorbeeldte makenhebbenmet de afwerking vaneen kledingstuk, wilikgraag bijdeeersteafspraak al weten. Voorheen werden er danallerlei foto’s vankoninginMáximameegenomen. TegenwoordigisprinsesCatherine hétstijlicoonvoor reformatorischebruidsmoeders. Haar stijlisEngels, heel klassiek, metvan diemooie (jas)jurken. Die staan –somsmet watwijzigingen–iedereen wel. Jurken winnen het momenteel vandepakjes.”
Mooie, rijkestof
Of een jurk voldoetvoordemoeder vandebruid,hangt allereerst af vanhaar eigenwensen. Rozenbeek: „Deperfectejurkbestaat niet
Voor iedere moeder is datweer iets anders.Maar hetmoetwel altijd iets meer zijn dangewooneen mooi pakje. Alsbruidsmoedersta je zelf ook in hetmiddelpunt. Ik raad mijn klantenaltijdaan om een
mooie, rijkestoftekiezen. Geen polyestervan een paar euro per meter, maar een chique mikadozijde,kantofsatijn. Alsdebasis van zichzelf al mooi is,heb je verder niet zo veel toetersenbellennodig om goed voor de dagtekomen.Bij mijn reformatorischeklanten valt de voorkeur voor effenstoffenop. Diestaan al snel stijlvol en kleden mooi af.Qua kleurisdonkerblauw de absolute favoriet.Somsben ik welmet zesjurkenineen vergelijkbare blauwtintbezig.Het is een kleurdie veel mensen mooi staat en er niet te veel uitspringt.Opde bruiloft draaithet om hetbruidspaar,nietomdemoederineen kanariegeel mantelpak. Mooietussenwegen zijn er ook:mosgroen, champagne, lichtblauw.Zolanghet maar niet witis, want diekleur is voorbehouden aan de bruid. Soms benjegebondenaan een kleurcode; dankijkjebinnendit kadernaar een mooie, passendetint.”
Extralaagje
Om goed voor de dagtekomen, is de pasvormvan groot belang. Rozenbeek:„Je kunt op papier nog zo’n mooiejurkbedenken: alshij veel te strakzit,oogthet totaalplatjealsnognietchic. Kijk zorgvuldig of een kledingstukgoedzit,ook alsjezit of in beweging bent.Een goedevoering draagtbij aan het comforténdeuitstraling.Stoffen vallen vaak mooier en gladderals er een extralaagje tussenhuiden stof zit.”
Alseen klantvoor de eerstekeer langskomt, maaktJokeRozenbeek aan de hand vanhet moodboarden hetvoorkomenvan de klanteen schets.Bevaltdie niet?Dan pakt ze er een nieuwvel bij. Bevalt de schets wel, danishet tijd om de detailsonder de loep te nemen. Moet de mouw iets langer?Derok
iets korter?Dekraag iets groter? Papier is gewillig,zeker meteen gumindehand. Rozenbeek:„Aan heteinde vanhet eerstebezoek staat er echt iets unieks op papier.Uiteraardadviseer ik de klant tijdensdit proces.Als ik denk dat een andere optieeigenlijk mooier zouzijn, zegikdat eerlijk.Bij volumineuzereklanten adviseer ik bijvoorbeeldeen mooiekraag of mouw.Dan gaat daar de aandacht naar uit. Ookgeef ik advies watbetreftfotografie. Alsjemet een opvallendemouween tikkeltje scheef gaat staan,levertdat bijvoorbeeld een mooier plaatje op.Het breekt hetgeheeleen beetje.” Nadatdematen zijn opgenomen en de stof is uitgezocht,kan de naaimachineaan.Rozenbeek:„Op papier kaneen idee anders overkomendan in werkelijkheid. Daarom is de volgende stap hetmaken van een proefmodel (toile). Meteen goedkope stof metdezelfdevalling brengjehet ontwerptot leven. De klantkan tijdensdetweede afspraak hetproefmodelpassenen eventuelewijzigingen doorgeven. Pasals allesisgoedgekeurd,gaik aan de slag metdegoede stof.Na een laatstepas kandekleding mee en is hettijdvoor de accessoires.”
Corsage
Voor perfectmatchende schoenen
Jo ke Ro ze nb ee k
De moeder vanMirthe Meerkerk-deHeerliet eenjurkmaken bijJoke Rozenbeek. „Ontzettend trotsopmijnmoeder.”
Gerlinde Ritmeester-van Veen en haar moeder.Gerlindetrouwde op 4september 2024.
JanetOskam:„Eentijdvoorde bruiloft vanonzezoondroeg prinsesCatherine eendroom vaneen jurk.Iemandtipte me dateen Engelsesitedekleding vandeprinses namaakt. Een hoed vanBeauChapeau erbij en hetplaatje wasaf.”
Ilze vanden Bogert: „Vorig jaar wasikzowel op 12 aprilals op 7juni bruidsmoeder.Onzetwee oudste zonentrouwden binnen acht wekentijd.”
k Verlovingskaarten
k Save the Date kaarten
k Huwelijkskaarten
k Welkomstbord
k Naamkaartjes en gepersonaliseerde menukaarten
k Liturgiën
k Bedankjes
BENIEUWD NAAR DE MOGELIJKHEDEN?
VRAAG DE GRATIS
INSPIRATIEBROCHURE AAN!
Den Oudert 5 I Wijk en Aalburg I 06-58906819 I studio@oldstreet.nl I www.studiooldstreet.nl
Ontdek deze krachtige, statige en stijlvolle Bentley Turbo R
Voor meer info, foto’s of offerte: 06 30 56 88 61 trouwautobentley@hotmail.com | Sprang-Capelle
@janvandemaatfotografie
0318 - 84 67 67
www.bruidshuishetkoetsje.nl facebook.com/bruidshuis instagram.com/bruidshuis_tkoetsje Gespecialiseerd in maatwerk
Betrouwbare natuurlijke gezinsplanning
• breng je cyclus in kaart met Sensiplan
• vermijd met hoge betrouwbaarheid (99,6%) zwangerschap
• of gebruik deze kennis om juist sneller zwanger te raken
• meest complete kennis over je eigen cyclus
• meest complete kennis over je eigen cyclus
• sympto-thermale methode: temperatuur en cervixslijm in dubbele controle
• sympto-thermale methode: temperatuur en cervixslijm in dubbele controle
• betrouwbaarste natuurlijke methode (erkend door WHO)
• betrouwbaarste natuurlijke methode (erkend door WHO)
• eenvoudig te leren en toe te passen
• eenvoudig te leren en toe te passen
• cursussen en begeleiding door gecertificeerde consulten
• cursussen en begeleiding door gecertificeerde consulten
GerdaKooijman: „Op3 mei2024was ik bruidsmoeder van onze jongstezoon, Jelmer.Mijnjurken bijpassend kanten vest meteen rand vansteentjes is van Soniapeña.”
Anja vander Plas:„Voor de bruiloft vanmijndochter op 7juli2022ontwierpikzelf mijn outfit.Destofkocht ik bijVan Gooi in Tilburg, SandraJonkheervan Jonkheer FashioninKatwijk naaide mijn jurk.Deaccessoireiseen ontwerpvan Sandra.”
en tassenkunnenbruidsmoeders terechtbij Coloured Shoes. Ditbedrijf werktook voor hetKoninklijkHuis en verftaccessoires in preciesde juiste kleur. Rozenbeek:„Watikook weleensdoe,iseen grotecorsage maken. Diemaaktdekleding wat feestelijker tijdensdebruiloft. Na afloop vandegrote dagkan de corsage worden opgeborgen en kanhet pakje in vereenvoudigde versie nogdienst doen tijdensdekerkdiensten.”
Voor de bruidsmoedersdie in de overgangsmaanden”acte de présence”moetengeven,heeftdemaatkleermaakster een advies.„Septemberenapril zijn lastigemaanden. Hetkan warm zijn,maar evengoed fris.Kiesdan voor overgangskleuren, ofteweltintendie zowelbij 10 alsbij 20 graden kunnen. Dansla je de planknooitmis.Denkook aan een driekwartmouw. Doordatdeze lengte de pols vrijlaat,kun je hem primadragenopeen warmedag en evengoed op een frisse.Doordathij eindigtophet slankste deel vanje arm, kleedt de driekwartmouwook nogeensaf. Nogeen derdevoordeel: armsieradenkomen mooi uit.”En vooruit, nogtweetipsinsneltreinvaart. „Investeer in goedeéncomfortabele onderkleding.Vindt de bruiloft in de zomerplaats, investeer dan in dunne ”soubrasses” (okselpads). Deze nemenhet transpiratievocht op,waardoor je geen natte plekken ziet.Probeer ditvan tevorenwel even uit, want soms ziejezedoor de stof heen.Zittenzenietlekker, laat ze danvooral achterwege.Wanthoe mooi een setjevoor de spiegelook kanzijn: alshet niet lekkerzit,kan dateen stempeldrukkenopdedag. Eenbruidsmoederhoorttestralen Allereerst vanbinnenuit,dekleding komt op de tweedeplek.”
ZELFGEMAAKTE
JURK #1
”De rits inzetten was het moeilijkst”
Wie: Gabriëlle Timmerman-Hertog (32) uit Apeldoorn, (thuisblijf)moeder van twee kinderen
Trouwdatum: 20 juni 2020
TEKST: ANNEMIEKE FIERET
BEELD: CAROLINE VAN VELDHUIZEN
Het is altijd mijn droom geweest om zelf mijn trouwjurk te naaien. In onze verkeringstijd vond mijn man het van begin af aan ook een goed idee dat ik m’n jurk zelf zou maken. Hij was wel benieuwd hoe die eruit zou komen te zien, want ik had gezegd dat ik niet iets standaards wilde. Ik had een duidelijk beeld van de jurk die ik wilde. Het moest er een worden met twee kleuren; de rok anders dan het bovenstuk. Het patroon heb ik zelf getekend. De stoffen durfde ik niet via internet te bestellen, zoals ik bij andere naaiprojecten doe. Daarom ben ik naar Carpentier Bruidsmode gegaan. De eigenaresse daarvan zit bij ons in de kerk. Zij maakt bruidsjurken en koopt daarvoor ook stoffen in. Ze liet me allerlei stalen zien en voelen, zodat ik de stoffen bij elkaar kon zoeken. Alleen dat al was erg leuk om te doen. Voor het lijfje heb ik 3D-kant gekozen, met bloemen die er als het ware bovenop liggen.
Van oude lakens heb ik eerst een proefmodel van de rok gemaakt. Een onderrok kon ik lenen van een vriendin, en ik wilde weten hoe de rok daaroverheen zou vallen. Verder heb ik geen proefmodellen gemaakt. Ik dacht: als er iets misgaat, kan ik altijd een nieuw stuk stof bestellen. Daarna ben ik gaan knippen en naaien.
Een goede vriendin met wie ik op naailes heb gezeten, heeft me geholpen. Dat is handig als je iets wilt afspelden bijvoor-
beeld, en met het afwerken. Het gaf me ook het gevoel dat ik niet alles alleen hoefde te doen, je hebt iemand met wie je kunt overleggen. Naaien durfde ze niet: ze was bang dat ze iets zou verknoeien.
De bloemen op de taillenaad heb ik er met de hand opgezet, nadat ik ze uit het kant had geknipt. Dat vond ik het allerleukst om te doen.
De rits inzetten vond ik het moeilijkst. Hij moest er onzichtbaar in komen, en met een overslagje, zodat er een knoopsluiting overheen kon. Gelukkig had de vrouw bij wie ik de stoffen had gekocht, gezegd dat ik om hulp mocht vragen. Dus ik heb haar gebeld, en het is allemaal goedgekomen.
Naaien is echt mijn hobby. Ik doe het al sinds mijn twaalfde, toen ik bij een buurvrouw op naailes kon.
Als puber schaamde ik me er een beetje voor: ik wilde niet dat klasgenoten wisten dat mijn rok zelfgemaakt was. Rond mijn twintigste heb ik het eerste deel van de opleiding voor coupeuse gevolgd.
Tegenwoordig is het mijn streven om alle kleding voor mezelf en voor onze twee dochters zelf te naaien. Ik ben elke dag thuis bij hen, dus ik heb er lekker veel tijd voor M’n naaimachine staat dag en nacht op tafel en ik naai veel tussendoor, terwijl de kinderen aan het spelen zijn Soms lukt het maar tien minuten of een kwartier, maar dan ben je toch weer wat verder ”
ZELFGEMAAKTE
JURK #2
,,Je moet er niet te veel bij nadenken”
Wie: Heline Russcher (26) uit Staphorst; medewerker
gehandicaptenzorg en moeder van een meisje
Trouwdatum: 12 mei 2023
TEKST: ANNEMIEKE FIERET
BEELD: THEO VAN WOERDEN, BLIJEFOTOS.NL
Drie jaar geleden naaide ik de trouwjurk van mijn zus. Toen ik zelf ging trouwen, dacht ik: ik kan het niet maken om m’n eigen jurk niét zelf te maken. Het leek me ook mooi om dat te doen. Onze moeder heeft altijd veel genaaid, zo ben ik een beetje in deze hobby gerold. Als kind naaide ik al kussentjes en dat soort dingen, later ben ik kleding voor mezelf gaan maken.
Een trouwjurk naaien is wel heel anders dan het maken van gewone kleding. Je werkt met kant en met gladde stoffen
Maar als je het stap voor stap doet, kom je vanzelf bij het eindresultaat Je moet er gewoon niet te veel bij nadenken, vind ik. Eerst heb ik bij een bruidsmodezaak wat trouwjurken gepast, om te kijken welk model me goed staat. Daarna ben ik naar De Bruidsstal in Elspeet gegaan. Daar verkopen ze niet alleen kant-en-klare bruidsjurken, maar ook knippakketten, waarmee je zelf je jurk kunt maken. Aan de hand van plaatjes van jurken die ik mooi vind, hebben zij een patroon getekend en daar hebben we stoffen bij gezocht. Daarna hebben ze het patroon uit de stof geknipt en toen moest ik de jurk thuis nog naaien en op maat maken Die van mijn zus heb ik destijds ook zo gemaakt, met een pakket van De Bruidsstal.
Tijdens het naaien heb ik ervan genoten
dat ik steeds een stapje verder kwam en steeds meer resultaat ging zien. Daar haalde ik dan weer nieuwe energie uit. De jurk bestaat uit drie lagen stof, dus het was wel even goed opletten als ik bezig was Op het lijfje zitten kraaltjes. Dat was best een uitdaging, want daar moest ik een beetje omheen naaien. De band om de taille en de kraaltjesrand langs de hals heb ik er met de hand op gezet. Dat was het meeste gepruts.
Wat ik een nadeel vind van zelf maken, is dat je er zo veel mee bezig bent, dat je jurk bijna iets gewoons wordt. Als je hem in een winkel koopt, is het meer een verrassing wanneer je hem eindelijk weer mag zien en passen. Dat gevoel was er bij mij een beetje af. Maar op de dag zelf was ik toch ook heel blij dat hij af was en ik hem aan mocht.
Ik heb niet bijgehouden hoeveel uur ik ermee bezig geweest ben. De stof heb ik een halfjaar in huis gehad, en elke keer pakte ik die er weer bij. In het huis van mijn ouders is een naaikamer, waarvan de deur op slot kan. Dus het was niet moeilijk om de jurk geheim te houden voor m’n man. Hij vroeg er ook niet naar, dat scheelt.
Alles bij elkaar heb ik het een leuke uitdaging gevonden om m’n trouwjurk te naaien. En wat ik ervan geleerd heb, is: als je iets echt wilt, dan lukt het ook wel.”
ZELFGEMAAKTE
JURK #3
”Ik was mijn moeders eerste klant”
Wie: Gera Baan-ten Hove (20) uit Rijssen; pabostudent en docent in het voortgezet onderwijs
Trouwdatum: 12 september 2024
TEKST: ANNEMIEKE FIERET
BEELD: JAN VAN DE MAAT
Mijn moeder heeft mijn trouwjurk gemaakt Zij heeft altijd al veel genaaid, en toen mijn jongste zusje naar school ging, wilde ze graag meer met haar naaiervaring doen. In Terdege had ze gelezen over iemand die thuis trouwjurken naaide, en dat leek haar ook wel wat Dus schreef ze zich in voor de avondopleiding voor bruidscoupeuse Inmiddels heeft ze die bijna afgerond en is haar bedrijf aan huis, De Bruidskaemer, in aanbouw. Trouwjurken hebben mijn moeder altijd al gefascineerd. Ik denk dat ze dat van mijn oma heeft geërfd. Die heeft in haar hele leven vijftig trouwjurken gemaakt, waaronder die van mijn moeder
Het is heel bijzonder om te trouwen in een jurk die je moeder heeft gemaakt Voor haar was het de eerste keer dat ze een trouwjurk naaide, en ik was haar eerste ‘klant’. Dus dat was best een uitdaging voor haar Maar mijn jurk is enorm geslaagd, vind ik.
Mijn ouders wonen in Dirksland en ik ben na m’n trouwdag in Rijssen gaan wonen. Mijn moeder en ik wonen nu dus ver uit elkaar Dat we vlak voor de trouwdag veel bezig waren met mijn jurk, was daardoor extra bijzonder. Met het maken zelf heb ik niet geholpen. Mijn moeder is helemaal ”in to” het naaien en ik kan het absoluut niet, dus ik heb het mooi aan haar overgelaten. Vooraf had ik een beeld in m’n hoofd van een klassieke jurk, en ik wilde absoluut geen kant Tegen mijn moeder heb ik gezegd:
„Ik wil best een jurk van jou, maar ik wil wel eerst iets passen in een winkel.” We zijn naar een bruidsmodezaak gegaan, en daar werden we heel goed geholpen. We kwamen er om halftien, en om halfdrie vertrokken we. Ik heb veel jurken gepast en ben toch bij kant uitgekomen. De verkoopster had bij elke jurk allerlei naaitips voor m’n moeder. Van de jurk die ik koos, heeft m’n moeder het patroon nagetekend. Ze heeft het iets aangepast, want ik wilde er een sleep bij. De jurk heeft geen los bovenlijfje en aparte rok, maar bestaat uit één stuk. Daardoor moest hij eerst in elkaar worden gezet, voordat ik hem kon passen De eerste keer dat ik dat deed, stonden we op zolder, op een warme dag. Hij bleek te groot, dus mijn moeder moest hem helemaal afspelden. Op een gegeven moment zei ik: „Mam, ik voel me niet zo lekker.” Ik kreeg het erg warm, maar ik kon me niet bewegen. Toen heeft ze alle spelden uit de jurk getrokken, en ik ging op de grond liggen. „Wat doe jij nou?” zei ze. Ik heb een glaasje water gedronken, en toen kon ze opnieuw gaan spelden. Dat was wel een grappig voorval. Het was leuk om elk stapje van het naaiproces mee te krijgen Soms kwam ik uit school, en dan zei m’n moeder: „Geer, je moet even mee naar boven, even iets passen.” Ze is er druk mee geweest. Alle 150 knoopjes heeft ze er met de hand op gezet. Dat heeft haar wel een paar avondjes gekost.”
Maakzelf je
bruidskapsel
Natuurlijk kun je ook zelf je trouwkapsel maken. Een superleuke ervaring, en het drukt de kosten een beetje. Wantzo’ndag is tenslotte al duurgenoeg.
TEKST: HANNA ROUBOS
BEELD: JONY V.D. OEVER JURK: PANI MODA
DITHEB JE NODIG
*krultang *kam
*elastiekjes en schuifspeldjes in de kleur vanhet haar
STAP 1: Krul het haar met een 25 mm-krultang. Maak in het midden een scheidingenbindtwee elastiekjes in het haar.
STAP 2: Steek twee vingers onder beide staartjes en haal de staart om het elastiekje heen, zodatereen twist ontstaat.
STAP 3: Trek voorzichtig aan wat strengenindetwist, zodat
er meer volumeontstaatinde bovenzijde vanhet kapsel.
STAP 4: Maak in de onderzijde vanhet haar een vlecht.
STAP 5: Trek voorzichtig aan de strengen in de vlecht, zodatde vlechtbreder wordt.
STAP 6: Draai de vlechtoptot een speelse knot, en zet de knot stevig vast met schuifspeldjes.
1 4 2 5 3 6
‘PERSOONLIJK VOOR IEDEREEN’
Groot assortiment aan maatpakken en accessoires
Voor de mooistedag vanje levenwil je natuurlijk een trouwkostuum datnietalleen als gegotenzit en fantastischstaat, maar ook nogeenscomfortabel draagt. Danben je bijNederlof Mode aan hetjuisteadres.
We hebbeneen prachtige collectie met eigentijdse en gerenommeerde merken. Je vindt bijons niet alleen vele stijlen maar ook ruimte,tijd en privacy
In alle rust kun je passen en krijg je professioneel advies. Uiteraardonder het genotvan eenhapje en een drankje.
Kom gerust eens kijkenof maak direct eenafspraak bij onze winkel in Capelle aan den IJssel
4 s
vragen
Jouw vragen
Ik vind hetmoeilijk om uit te ziennaardewederkomst.Ook al geloof ik metheel mijnhart, tochvindikdat vooruitzichtook eenbeetjebeangstigend. Wat vindt udaarvan?
Ds.A.T.Vergunst, Carterton(Nieuw-Zeeland)
Bedanktvoor deze vraag. Ik denk datvelen onderons die herkennen. Ik althans begrijpgoeddat je gemengde gevoelens hebtbij de wederkomst vandeHeere Jezus. Hetisnamelijk puur menselijkomjegespannentevoelen als er iets bijzonders gaat gebeuren. Wie kijkt er nietnaar uit om de trouwdag metzijn geliefde te ervaren? Toch is bijna iedereen best nerveus en heel gespannen als diedag uiteindelijk aanbreekt. Daarom is hetbegrijpelijkdat het onzekere, maar ook het majestueuze vanChristus’ verschijning op de wolken een schrik zal brengen, zelfsindeharten van GodsKerk.IndeBijbel lezen we datJohannesvan schrik en vrees als dood aan de voetendeverheerlijkte Jezus viel (Openb.1:17). Jesaja komt op mij over als een godzalige prediker,maar toen hij de Heerezag, zittende op Zijn verheven troon,omringd door de eerbiedige engelen,werdhijzich bewust vanzijn onreine lippen, hoewelhijdie gebruikte in het prediken vanhet Woord. Jesaja schreef in Jes. 2:19, 21 overde schrik desHeeren en de heerlijkheid vanZijn majesteit als Hij Zich opmaken zalomdeaarde te verschrikken. De Bijbelspreekt over de dagdes Heeren die zal komenals een diefindenacht. Ineens zullen de hemelen gevuld zijnmet donderendruisen, waarschijnlijknog groter dan op
de berg Sinaï. (2 Petr.3:10)Het plotseling horen vandedaverendestemvan de archangel en de bazuin vanGod,zal iedereen verschrikken. Hetiseen menselijk reactie.
ElkeGodsontmoeting zalons mensen overtuigen vanonze nietigheid.Dus je bevreesdheid voor de wederkomst is niet alleen begrijpelijk, maar ook terecht. Iemand die hier laconiek over denkt of spreekt, heeftnog niet veel geleerdoverdeontzagwekkendemachtengrootheid van de Godvan hemel en aarde. Als zelfsZijn heilige engelen zich bedekkenmet hun vleugelen, ongetwijfeld uit eerbied voor de majesteit vanhun Heere, zullen we dan nietbevreesd zijn, die Zijn heerlijkheid door onze zonden hebben bezoeldeld?
Mijnvaderzei eens tegen me dat hij nietmeer bevreesd wasvoor wat na er de dood kwam,maar welvoor de dood zelf.Wantde dood is iets onnatuurlijks. Zo is het ook metdewederkomst.Als onshart door het geloof met Christus verenigd is en als we door Hemmet Godverzoend zijn, danhoeven we nietmeer te vrezen voor waternahet moment vandewederkomst vande Koning Jezus wacht. Want we zullen danervaren datHijkwam om onsinZijn armen aan Zijn Vader voor te stellen, onstraffelijk, en in vreugde(Judas 24-25).
RWS1 is werkpaard en vlaggenschip
Het mooiste uitzicht van
Rijkswaters
De motorzeilklipper RWS 1, oorspronkelijk gebouwd als luxe plezierjacht, verricht al meer dan een eeuw tal van diensten voor Rijkswaterstaat.
Als werkpaard, maar ook al representatief vlaggenschip. „Iedereen mag mee: van leden van het Koninklijk Huis tot de brugwachter.”
TEKST: RIEKELT PASTERKAMP
BEELD: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN
Als de Rijkswaterstaat 1 deze ochtend de haven van Enkhuizen uitvaart, het IJsselmeer op, ontvouwt zich een prachtig panorama van wolken, wind en water. De motorzeilklipper is hier duidelijk in zijn element. En de drie opvarenden zijn dat niet minder.
De afwerking van het schip is bijzonder fraai: stalen relingen en duurzaam teak. Zowel het dek als de opbouw is van teakhout. Het prachtig gelakte hout schittert in de zon Ook het goud van het Nederlandse wapen op de stuurhut komt met dit weer goed uit. De scheepmotor pruttelt tevreden. In de kajuit, pal achter het stuurhuis, is er koffie en vlaai voor de bemanningsleden en gasten. Wie niet beter weet, waant zich op een IJsselmeercruise Wat in elk geval niet iedereen weet: het meer dan honderd jaar oude schip kan door iedere ambtenaar in dienst van Rijkswaterstaat worden gereserveerd, mits met toestemming van zijn of haar afdelingshoofd en alleen voor doelen van de organisatie. Bij Rijkswaterstaat werken ongeveer 10.000 mensen Op een vaartocht kunnen zeventien passagiers mee aan boord, bij mooi weer uit te breiden tot 28 Aan dek is toch het mooiste.
Zuiderzee
De geschiedenis van de RWS 1 leest als een spannend jongensboek. Bij scheepswerf Boot in Leiderdorp ligt in november 1913 een pasgebouwd plezierjacht al een tijdje te wachten op zijn eigenaar, als het oog van ir. Cornelis Lely, minister van Verkeer en Waterstaat, erop valt Hij wil graag een schip hebben om de aanstaande afsluiting en inpoldering van de Zuiderzee te kunnen bekijken. De geheimzinnige Duitse opdrachtgever voor de bouw van het jacht komt niet meer opdagen en in 1915 wordt het ministerie van Verkeer en Waterstaat eigenaar van het schip
In 1932 was de Noord-Holland, zoals het schip toen heette, met gasten aanwezig bij de afsluiting van de Zuiderzee. In de Tweede Wereldoorlog lag het verstopt in de Noordoostpolder, maar het werd ontdekt en door drie Duitse officieren naar Duitsland afge-
voerd. Later is het onttakeld teruggevonden in Travemünde: zonder inventaris, zeilen en rondhouten.
Na de oorlog werd de klipper ingezet om vliegtuigwrakken op het IJsselmeer te lokaliseren. Samen met de Medemblik 1 sleepte de Noord-Holland een staaldraad over de bodem van het meer. Als de kabel ergens achter haakte, werd de vangst binnengehaald. Ruim honderd vliegtuigen zijn op die manier naar boven gehaald.
Ambtenaren
De drie opvarenden van de RWS 1 zijn ambtenaren in dienst van Rijkswaterstaat. „Eigenlijk zijn we kantoorpersoneel met het mooiste uitzicht van alle Rijkswaterstaters”, zegt gezagvoerder Hans Wieten (59) terwijl hij het vaartuig rustig over het IJsselmeer stuurt. Samen met Sjors Beerepoot (55) en Jelle Zeeman (54) bestiert hij het schip. De drie mannen doen bijna alles zelf: varen, verven en vervangen. „We zijn niet alleen collega’s van elkaar, maar ook kameraden. Zonder ook maar iets te zeggen, begrijpen we elkaar.”
Daar waar de directie van Rijkswaterstaat het schip wil hebben, vaart het trio naartoe. Dat kan zijn bij een evenement als de Wereldhavendagen in Rotterdam en Sail in Amsterdam, maar ook bijvoorbeeld om een minister een nieuwe brug vanaf het water te laten zien of een groep buitenlandse gasten Hollandse waterwerken te tonen. De RWS 1 duikt overal op: in Limburg, Zeeland, rondje IJsselmeer en af en toe bij een Waddeneiland.
Op volle zee komt het schip niet meer, simpelweg omdat het daarvoor niet is gekeurd. Voor reizen naar bijvoorbeeld Maastricht wordt de mast gestreken. Er zijn onderweg te veel vaste bruggen waar het schip met staande mast niet onderdoor kan Zeeman vindt de vaderlandse rivieren het mooist. „Je komt langs prachtige plekken.”
In de regel is het trio in het hoogseizoen van maandag tot vrijdag aan boord. De bemanning beschikt onderdeks over een eigen verblijf. Zeeman is regelmatig de kok. Uit Urk neemt de oud-visserman af en toe wat lekkers uit de zee mee. „Scholfilet met roomboter. Daar lik je je vingers bij af.”
Onze bruiloftszaal ondergaat eencomplete make-over! Wiljede verbouwingvolgen én als eerstehet eindresultaat zien? Volg ons op Instagram!
Trouwenin2025? Of viertu een huwelijksjubile
Ontvang bij aanschafvan een nieuw orgel een cadeaupakkett.w.v
Trouwen in 2025? uwen viert u aansch fvan eennieuw orgeleen
Ontvang bij aanschaf van cadeaupakket t.w.v € 400,- * Or l s handmade by Stolk € 195,
Dinerbon t.w.v. €150,OrgelbankhoeshandmadebyStolk Orgels t.w.v. €195, Koraalbundel naar keuze
Van topklasse instrumenten. U vindt
Van instapmodel tot topklasseinstrumenten. indt wrooms.
EIGEN SCHIP
De Rijkswaterstaat1isdirectie-enonderzoekvaartuig, varendevergaderlocatie én vlaggenschip vanRijkswaterstaat. Het schipis30meter lang, ruim 5meter breed en heeft een diepgangvan 1,80 meter.De mast reikt13meter hoog. De motor is een Volvo Penta van450 pk. Aanboordzijn drie bemanningsleden. In totaal heeft Rijkswaterstaatzo’n honderdschepenindevaart. Er zijnmeeroverheidsinstantiesmet een eigenschip. Zo kent de provincie Utrechthaar StatenjachtDeUtrecht, gebouwd aan de hand vanoriginele bouwtekeningenuit1746, afkomstig uit de archievenvan het Scheepvaartmuseum. Het prestigieuze bouwproject waseen initiatief vandeRotaryclub Utrecht in hetkader vaneen werkgelegenheidsproject.Zo’n honderdwerkloze jongeren hebbenbijna zes jaar aanhet schip gebouwd. Het kwam in 2003indevaart. Het HavenbedrijfRotterdam heeftook een eigen schip:deNieuwe Maze. Het vaartuig wordt gebruiktomnationale en internationale zakenrelaties, gasten en hoogwaardigheidsbekledersteontvangen en rond te leiden in de Rotterdamse haven
Vaarklaar
Hetgastenboekvan de RWS1 is rijk gevuld Premiers,ministers,buitenlandsegasten, ledenvan hetKoninklijkHuis; allesen iedereen wasaan boord. Hoge piefen hebben huneigen vlag,vertelt schipperWieten. „Met de Mvan minister bijvoorbeeld.” Natuurlijk mogendevipsevenaan hetroer, doen alsofzekapiteinzijn. „Vindenmensenleuk.”Het schipisvolgens Wieten altijd vaarklaar. „Als hetnodig is,varen we uitop iedergewenst moment.Maargelukkigweten we meestalruimvan tevorenwanneer er gevarenmoetwordenenwaarnaartoe.”
Na een rondje IJsselmeer keertdeRWS 1 aanhet eindevan de morgen terugnaar thuishaven Enkhuizen. Hettouwwerk wordt vakkundig opgeborgen.Met de kont vanhet schipnaarachterenwordt afgemeerdaan de eigensteiger aan hetDirck Chinaplein.Het trio heeftvanmiddagtijdomschoon te makeneneen beetje te poetsen. Danishet klaar om zo weer te gaan.
Perry (24) en Noralie (23) de Visser stralen als ze terugblikken op hun grote dag. Het onderwijskoppel uit Aagtekerke gaf elkaar op 5 juli het jawoord en vierde dat op Landlust. ,,Onze bruiloft was tot in de puntjes verzorgd. Landlust heeft onze verwachtingen overtroffen en onze bruiloft onvergetelijk gemaakt!”
Binnen en buiten
Toen Perry en Noralie in het voorjaar van 2023 begonnen met de eerste voorbereidingen voor hun bruiloft, wisten ze al precies wat ze zochten. ,,We wilden graag een locatie met een landelijk karakter, waar onze gasten zowel binnen als buiten konden zijn. Omdat we veel mensen voor onze bruiloft hadden uitgenodigd, moest de locatie ook beschikken over voldoende ruimte”, vertelt Perry. Landlust was geen onbekende locatie voor het stel. ,,Ik ben zelf geboren en getogen in Nieuwdorp en we zijn hier al vaker geweest”, vervolgt Noralie ,,Omdat onze eerdere ervaringen met Landlust heel positief waren, planden we meteen een kennismakingsgesprek. Tijdens dat gesprek werd er zo goed met
ons meegedacht over onze wensen dat we ervan overtuigd waren dat onze bruiloft bij Landlust in goede handen zou zijn.”
Heerlijk nagenieten
Perry en Noralie genoten volop tijdens hun grote dag. ,,Landlust heeft alles tot in de puntjes verzorgd, precies zoals we het van tevoren hadden afgesproken. Het personeel was vriendelijk en het eten en drinken was heerlijk. Het heeft onze verwachtingen overtroffen”, blikt het stel terug Ook hun gasten hebben het nog vaak over de bruiloft. ,,Omdat we alles ruim hadden gepland, verliep de dag voor iedereen heel ontspannen.”
,,We vonden het heel mooi om deze dag te beleven met de mensen die het dichtst bij ons staan. Omdat we
trouwden op onze laatste werkdag voor de zomervakantie, hadden we direct na onze bruiloft zes weken vakantie. Die hebben we goed gebruikt om heerlijk na te genieten!”
Restaurant en Partycentrum
Landlust is gelegen in een authentieke en sfeervolle boerderij in het Zeeuwse Nieuwdorp. In deze antieke, 17e-eeuwse boerderij treft u een gezellig à la carte restaurant aan, evenals grote en kleine feestzalen, diverse vergaderruimtes en een grote tuin met meerdere beschutte buitenterrassen. De nostalgische sfeer van de boerderij maakt Landlust een geliefde locatie voor het vieren van onvergetelijke gelegenheden.
Waaiuit in Ouddorpaan Zee
WANNEER
D.V. vrijdag 9mei 2025
WIE/WAAR
Met het team vanHartje Holland Verenigingsgebouw Eben-Haëzer Ouddorpaan Zee
Predikantsvrouw Abigaïl Janse-Pieterman is moeder van zes, psychosociaal hulpverleenster en schrijfster van een boekwaarin ze voormeeropenheid pleit.
Metmetaforen werkikals hulpverlener graag. Het valt mij op datcliënten deze vaak heel snel opslaaninhun hoofd en er regelmatigopterugkomen.
Eenprachtige metafoor isdevolgende. Eenclientzie ik als een ‘plant’ en alles wat hem of haar in de weg zit, zie ik als ‘onkruid’. Sommige mensen zijn heel kritisch. Vanhun plantishelaas weinig meer overgebleven. Ze hebben met een schaartje (of misschien wel groteschaar)hier een knip gegeven, en daar een knipje gegeven Hun plantwas in hun ogen niet goed genoeg. Er bleef dus maar weinig mooisvan over En als ze er nu naar kijken, kunnen ze zichzelf eigenlijk helemaal niet (meer)waarderen.
Ik stadaar niet versteld van. Alsmijn ‘plant’ er zo uit zou zien, zou ik me ook gehavendvoelen. Vaak zie ik naast deze gehavende‘plant’ook nog eens veel ‘onkruid’ staan. Negatieve gedachten, angsten, destructieve(terugkerende) acties. Als je datalles aandachtgeeft, zal het welig groeien! Mijnresolutereactie is altijd: Stopdaarmee! Het hoeft niet meer.Jemag je aandachtvan je onkruidgaan verleggen naar je eigenplant.
Datvalt, zeker in het begin, niet mee. Want hoe kunjeooit vanzo’n onooglijkeplant gaan houden? Datiseen diepe kern,waar bestwat cliëntenmee worstelen. Ikgahen leren om een ‘gieter’aan te schaffen en hun eigen ‘plant’ watertegeven, beetjebijbeetje.
Ze mogen ook leren om er voedingsstoffen bij te geven, even de extra momentjes van aandachtvoor zichzelf.Wantaandacht voor je ‘plant’ betekent: geen aandacht voor ‘onkruid’. Dan verleg je dusdefocus.Het onkruid is er nog wel maar uiteindelijk verschrompelt het beetje bij beetje.
Beschouw jezelf als een plantenbedenk: watje aandachtgeeft,groeit
Waarom is dit belangrijk? De Heerewil datík op een gezonde manier vanmezelf ga (leren) houden. Dan hebben we uiteindelijk geen schaar meer nodig. Er komt leven op gang! Scheutje voor scheutje. Er komt oog voor groei en bloei… Alles wat je aandachtgeeft, groeit. Dus ook deze bewuste aandachtvoor een metafoor
Abigaïl is eenvan de sprekers tijdensonze TerdegeVriendinnendag. Kijk op pag. 130 voor meer informatie.
IN HUIS SLOËTJES IS DE TIJD STILGEZET
Ontroerd door de sloffen vanTon
Snuffelen in hetnachtkastje vanNel. Blikken in haar spiegel. Eenbijzondererijtjeswoning in Hilversum ademtdesfeer vandejaren vijftigtot tachtig. „Wedachten: misschienverdwijnt hij, maar die geur vanvroeger blijft lekker hangen.”
TEKST: MARTIJN DENHOLLANDER
BEELD: TINEKE VANDER EEMS
Fraaie huizen met oranje pannendaken flankerendeDiependaalselaaninHilversum. Het Bloemenkwartier is eenontwerp vandevermaarde architect WillemDudok.Boven de ingang vaneen kerkgebouw uit 1925 prijkt in sierlijkeletters de tekst: „Zoekt de Hereenleeft”.Even verderop hebben de woningen donkergroene voordeuren en dakkapellen. In het Zeeheldenkwartier,ook vandehand vanDudok, isdeJ.P. Coenstraatdoorsnee te noemen. Aan de kale boomtakken verschijnen knoppen, hoog boven de zonnepanelenpasseert een verkeersvliegtuig. Eendame in felroze jasloopt voorzichtig achterhaar rollator. Linkseen basisschool,die wat leven in de brouwerijbrengt.
Crème
Tussen de jarenvijftigwoningen is er één rijtjeshuisdat een tikje afwijkt. De kozijnenzijn crèmekleurig. Ookhebben de rameneen roedeverdeling. De opmerkzame voorbijganger ontwaart aan de gevel een schildje vanHendrickde Keyser Monumenten, eigenaar van honderden monumentale panden. „A. Sloëtjes”,vermeldt een naamplaatje boven de drie ruiten inde houten voordeur.Rechts hangt een kopergroen lantaarntje. Debel klinkt.Indedeuropeningverschijnt FemkedeBoer (30), coördinator museumhuizenbijHendrick de Keyser Monumenten. Huis Sloëtjes,genoemd naar de voormalige bewoners, is een museumhuis.
Barometer
Eénstapover de drempel en je ruikt het verleden. Op visitebijopa en oma. Lichtbruin behang van grove structuur. Bovendekeukendeureen wandbordmet edelhert.
Rechts de barometer,die mooi weer voorspelt. In de woonkamer staan krakelingen klaar,DeBoer schenktkoffie. De vensterbanken zijngevuld met plantjes,zoals Nel Sloëtjes het graag zag. „Alleen zijn dit nepplanten.”
Het huis werdin1955, de tijdvan de woningnood, gebouwd voor TonenNel Sloëtjes. Zij woonden er hun heleverdereleven.Het echtpaar kreeg één zoon,Henk. Moeder Neloverleed in 1988,
bewaard, zodatzekapottestukjes konden vervangen. Allesiszoals het was.”
Marktplaats
Het echtpaar Sloëtjes bewaarde vrijwel alles. Toch verdween er weleensiets,zoals de salontafel met glasplaat. „De eetkamerstoelenwaarop we nu zitten, werden verkocht. Henkheeft ze teruggekocht, net alsdesalontafel. Hij heeft heel lang Marktplaats afge-
”Eenhuisuit 1600 is leuk,maarhier komt bij bezoekershet persoonlijke verhaal naar boven”
vader Tontwintig jaar later. Daarna haaldeHenkhet huis nietleeg, hij conserveerde het. Henk Sloëtjes, die in 2021 stierf,vermaakte de woning met complete huisraad aan Hendrick de Keyser Monumenten
Authentiek
De Boer,zelf opgegroeid in Hilversum: „Wehebben dit huis gekregenzoals je het nu ziet. Als je met deze spullenbentgroot geworden, denk je: het is toch helemaal niet bijzonder? Mijnoma, dieikhier rondleidde, zei: „Waarom bewaar je die rommel allemaal?” Huis Sloetjes is ontzettend bijzonder,juist omdathet zo gewoon is.” Hoe typeert De Boer,archeoloog en kennervan cultureel erfgoed, het meubilair?„Dit is een authentiek jarenvijftiginterieur.Demeeste meubelszijn origineel, gekocht door TonenNel toen ze trouwden De bank en de fauteuils zijn telkens opnieuw bekleed. Restantenvan het behang werden op zolder
zocht,tot alles perfect was. Alshij iets konterugzetten op de juiste plaats, vond Henkdat fantastisch.”
In de hoek vandevoorkamer staat een kloekeradio met platenspeler, het garantiebewijsvan de firma Telefunken is nog aanwezig. De gordijnenlangs het raam zijnfluweelzacht, paarsrood. De Boer:„Je keek hier vroeger uit op de hei, dit wastot de jaren zeventig de rand vanHilversum.Jekon zo lopend naar Loosdrechttoe, heerlijk.”
Kachel
Voor de schouw ruist stilletjes de gaskachel, oorspronkelijk een kolenkachel. „In de rest vanhet huis is het gewoon ouderwets koud Toen de hypermoderne gaskachel kwam, is het kolenhok in de tuin gesloopt. Henkheeft het latereigenhandig weer opgebouwd.” Op de schoorsteenmantelomklemt een brievenhouder een folder met het opschrift: „Nu straksaltijd moet er worden gestookt”. De Boer wijstnaar de sloffen die
onder een theekarretje staan, in de donkere schaduw vandebank. „Diezijn vanTon,die hier tot2008 woonde. Ik vind datzoaandoenlijk. Alsof hij zo weer terugkomt, op de bankgaatzitten en het achtuurjournaal gaatkijken.”
Herkenning
Bij bezoekers roeptHuisSloëtjes veel herkenning op. „Een huis uit 1600 is leuk, maar hier worden herinneringen opgehaald. Het persoonlijkeverhaal komt naar boven. Zelf groeide ik op in de jaren negentig. Voor mij zijnalle frutseltjes echt een opa-en-oma-ding
Het hele huis schreeuwt: doe maar gewoon,dan doe je al gekgenoeg. Datisoer-Hollands
Aan schoolkinderen vragen we wat hen opvalt. „Geen Playstation.”
En dan:„O, geen koelkast, geen wasmachine.” Het is opmerkelijk datersinds de jaren vijftig zo veel is veranderd,entegelijk niks. Elk huis heeft wel zo’n klein rommelhoekje, met papiertjes diejenooit weggooit. Eendoorzonwoning blijft een doorzonwoning,alheeft nietiedereen groen behang.”
Gouden Koets
In het huis staatalles nog precies waar het stond.„Totopdecentimeter nauwkeurig. We hebben echtniets veranderd, alleen schoongemaakteneen lekkage verholpen. Naast het dressoir ligt een stapeltje papierenvan Henk. We latenhet er gewoon liggen Zoiets kunjenietnamaken.”
Achter De Boer,aan een inbouwkast, hangt een kalendermet een fotovan de Gouden Koets.„Dat kontoen nog.Dekalenderisvan september 1965, tien jaar na de trouwdatumvan TonenNel.Ze warenzeker koningsgezind.” Een
PROPEREN VOORSPELBAAR
De familieSloëtjeswas heel proper en gewoon,vertelt FemkedeBoerinde woonkamervan hetmuseumhuis. „Ze haddenhun dagelijkse routine. Tonging naar zijn werk,hij verdiendegenoeg. Nel bleef thuis. Zijkleedde zich tweemaal per dagom. ’s Ochtends trok ze iets aanvoor hethuishouden. ’s Middags droegNel nette kleding.
Nelschreef briefjes aan haar moeder over de prijsvan spinazie,ofoverhoe hetging metHenk. Haar wereld waseen stuk kleinerdan mijn wereld.” De Boer toonteen foto vanNel Sloëtjes,gemaaktindevoortuin.„Prachtigejurk. En hier is ze aanhet afwassen, meteen schort voor.”
De coördinatormuseumhuizentypeertde familieSloëtjesals heel Nederlands.„Ze dedenhun ding.Ton werkte alsvertaler voor Philips, een enorme werkgever.Iedereen dieTon en Nelheeftgekend, zegt: hetwaren heel nette mensen.Zehebben de oorlogmeegemaakt, bewarenzat erin. De hele zolder staat volmet dingetjes waarvanzedachten:jeweet maar nooit.”
Hethuisaan de J.P. Coenstraat wasniet hetgoedkoopstevan hetgoedkoopste, weet De Boer.„Ditwas in dietijdeen luxerhuis. De ouders vanNel behoorden totdehogeremiddenstand en Tonhad een goedebaan.Zekregendit huis toegewezenénkondenhet betalen.”
Zoon Henk Sloëtjes waseen manmet passievoordegeschiedenis. „Hij wilde heel graag de tijd een beetje stilzetten.”
Dankzijalles watbewaardbleef,weet Hendrick de Keyser Monumenten veel over hethuisendefamilie.„Zelfsde bonnetjes vandevloerbedekking zijn er nog.”
Bovenaan de trap hangteen souvenir uitNunspeet.DeBoer: „Zegingenaltijd op vakantie in Nederland, steedsnaar dezelfde plek.Dezefamilie is heel voorspelbaar.”
klassieketrouwfototoonthet gelukkige paar,met een flinkboeket
VandeHulst
Op de boekenplanken aan de muur staat“Bijbelse geschiedenissen” vanW.G. vandeHulst naast het “Kleutervertelboek” vanAnne de Vries. Daarnaast een vuistdik boek in donkereleren omslag, zonder opschrift.DeBoer raakt het niet aan. „Het iskwetsbaar.Je magalle kastjes openmaken en op de bank en stoelenzitten, maar je mag niets verplaatsen.”
In de gang hangt een draaitelefoon,ernaast een telefoonklapper.„We hebben nog eenpaar draaitelefoons, zodatkinderen die kunnen uitproberen. Huis Sloëtjes is leuk voor alleleeftijden.Voor de allerkleinstenisereen speurtochtje.” Op eentraptrede ligt de portemonnee vanNel.„Dankon je meteen afrekenen alsdegroenteboer aan de deur kwam.”
Geheim
Rondleidingen in Huis Sloëtjes dureneen uur,maar je zou er langer kunnen verwijlen.DeBoer: „Dit huis heeft altijd wel ergens een geheim. Je blijft dingen zien.”Ineen hoekje vandewoonkamer ligthet kinderspeelgoed vanHenk. „Het valt bijna uitelkaar,dat gebeurt met oudplastic. We latenhet op z’n beloop.
Als ik hier in m’n eentje ben, heb ik het gevoel datikdeplantjes water moest geven en datikdaarna ben blijven zitten met m’n laptop, terwijl ik de koffie vanTon en Nel drink. En datzezokunnen terugkomen.”
Huis Sloëtjes is geopend op vrijdagenzaterdag, zie hendrickdekeyser.nl.
Doneer ook! Lees en bekijk de verhalen via rd.nl/actie
KERK AANBIJBELS BROOD EN MEDICIJNEN
MetdeRD-actie (initiatief vanhet Reformmatorisch Dagblad) willen we de noodkreetvan de p protestantse kerken in Cuba beantwoorden en daaddwerkelijk meelijden metdegemeentendaar door h hen hulp te bieden.Deeconomischecrisis treftdeburgers zwaar Kerken uitten een noodkreetenwij onderrsteunen hen viadestichtingenOpen Doors(OD), Bijzondere Noden (BN), Spaanse EvangelischeZendding (SEZ) en WoordinActie (WIA).
Steundeactie en geef op IBAN NL67 INGB 0002 9707 00 Giften zijn aftrekbaar
eun de actie en ge AAN BIJBELS,
MAGAZINEMET MEERWAARDE
Het ambt van God gekregen
Elk ambt vraagt om zelfverloochening. „Het is niet juist om te denken dat je altijd op alles ja moet zeggen ”
In verwachting van de tiende Marloes: „Het wonder van nieuw leven wordt niet gewoner naarmate je meer kinderen krijgt”
Ontroerd door sloffen
Snuffelen in het nachtkastje van Nel, blikken in haar spiegel. Wie Huis Sloetjes binnenstapt, ruikt het verleden
Stralende bruidsmoeders
Op een bruiloft is het bruidspaar het middelpunt, maar de „moeder van” mag er ook zijn. Wat zijn do’s/don’ts?
5 maanden
9,20 p/m
Terdege is een magazine voor HET HELE GEZIN dat elke twee weken verrast VERDIEPING en ONTSPANNING gaan bij ons hand in hand
Abonnees hebben voordeel! ELKE TWEE WEKEN
Terdege als eerste in de bus. KORTING op tickets voor het Terdege ORANJECONCERT, VRIENDINNENUITJES en andere evenementen
Vijf maanden lang Terdege elke twee weken op de mat voor 46,-. Daarna wordt het abonnement omgezet in een jaarabonnement en betaalt u de reguliere prijs.
Brengt kleur en inhoud in het dagelijks leven
metnoedelsPindasoep
Noedels zijn een trend.
In dit recept maak je een pan pindasoep,enfrituur je de noedels een paarseconden. Strooi ze overje soepvoorextra bite.
TEKST: TEUNIE LUIJK BEELD: WILLEMIENESMITS
INGREDIËNTEN
Voor vier personen:* zakofschaalbamigroenten(450g)* 2elzonnebloemolie *1
½lwater*3 bouillonblokjes (kip of groenten) *pot pindakaas, 350g* 2elgembersiroop *2elketjapmanis *1pakje kokosmelk, 200ml* ca 100 gnoedels *zout
BEREIDING
* Haal het pepertje uit de bamigroentenenverwijder de zaadlijsten. Snijd het pepertje in smalle reepjes en voeg het bij de rest vandegroenten.
* Roerbak de groentenca. 5minuten in de olie in een koekenpan. Haaldepan vanhet vuur
* Brengineen soeppan het wateraan de kook en los de bouillontabletten erin op.
* Voeg de pindakaas toeenroer,totdatdeze in de bouillon opgelost is.
* Voeg de geroerbakte groententoe.
* Roer de gembersiroop, de ketjapendekokosmelk door de soep. Houd de soep warm (niet koken) totgebruik.
* Zetdefrituurpan aan op 170graden. Als de olie warm is: leg de noedels erin. Binnen2seconden zetten de noedels uit. Wachtnog een paar seconden en haal dan hetfrituurmandje uit de olie. De gefrituurdenoedels zijn klaar.(Heb je geen frituurpan, frituur de noedels danin een pan met heteolie.)
* Bestrooi de noedels met een beetje zout en zet ze in een schaal op tafel.Iedereen kanz’n soep bestrooien met een ”plukje” gefrituurde noedels. Serveer met (stok)brood en/ of komkommer
MAALTIJDSOEP
Eenpoosje geleden hadden we veel eters en ik had twee grotepannen soep klaargemaakt: erwtensoep en kippensoep. Onzezoon Jan eet echter vegetarisch en die maak ik met deze soepen niet blij.Gelukkig had ik nog een zak pindasoep in de kelder en die warmde ik vlug op. Het viel me op datveel gasten deze soort soep niet kenden. Daarom nu dit recept voor heerlijke pindasoep
De gefrituurde noedels maken hem helemaal af.Zedoen eenbeetje denken aan kroepoek. Je maaktzeopdezelfde manier klaar.Alleen zijnnoedels plantaardig en wordt kroepoek van garnalen gemaakt
De soep is geschiktals maaltijdsoep voor vier personen. Ook lekker bij de lunchofals voorgerechtbijeen Chinese, Indonesische of Surinaamse maaltijd.
ROETGERINK IN ENTER VIERT DE LENTE!
COLLECTIE TROUWPAKKEN
Roetgerink Mode en Schoenen werkt samen met kostuummerken Carl Gross en CG Club of Gents, met speciale collecties voor bruidegommen, de Say Yes collectie van Carl Gross en de Your Own Party collectie van CG Club of Gents.
Roetgerink Mode en Schoenen werkt samen met kostuummerken Carl Gross en CG Club of Gents, met speciale collecties voor bruidegommen, de Say Yes collectie van Carl Gross en de Your Own Party collectie van CG Club of Gents.
UW TROUWPAK
UW TROUWPAK
Op één van de mooiste dagen in uw leven wilt u natuurlijk in het allermooiste trouwpak uw geliefde het jawoord geven. Onze vakkundige trouwpakspecialisten staan voor uklaar en helpen u graag met het samenstellen van het perfecte trouwpak. Wij bieden een breed assortiment pakken in verschillende stijlen, pasvormen en maten. Uw look is compleet met prachtige schoenen en stijlvolle accessoires, precies afgestemd op uw pak. Ook uw trouwgasten zijn bij Roetgerink aan het juiste adres.
Op één van de mooiste dagen in uw leven wilt u natuurlijk in het allermooiste trouwpak uw geliefde het jawoord geven. Onze vakkundige trouwpakspecialisten staan voor uklaar en helpen u graag met het samenstellen van het perfecte trouwpak. Wij bieden een breed assortiment pakken in verschillende stijlen, pasvormen en maten. Uw look is compleet met prachtige schoenen en stijlvolle accessoires, precies afgestemd op uw pak. Ook uw trouwgasten zijn bij Roetgerink aan het juiste adres.
Afspraak maken?
Afspraak maken?
Maak vrijblijvend een afspraak. Onze trouwpakspecialisten heten u van harte welkom!
Maak vrijblijvend een afspraak. Onze trouwpakspecialisten heten u van harte welkom!
Dezemaanden heb ik een vicaris,een stagiair.Delaatste in mijn leven. Hij moet leren.Ik ook. Het blijft levenslang: „Ik kanhet niet…” Maar ook: „En toch!” Mijn vicarisleert van mij enikleer vanhem. Hij leert hoe het niet moet én hoewel. En zo vergaathet mijinhet zichtvan mijn emeritaatook. Paspreekte hij twee keer Samen luisterden we naar de dienst over watJesajategen koning Hizkia zegt: „Geef bevel aan uw huis…” Alluisterend
vielen mijnvicaris en mij dingen op die beter kunnen en moeten; en waarvanikmoest bekennen datdit net zo vanmijn preken geldt.O,wat is het waar,wat mijn vicaris na de bespreking opmerkte:„Preken… Ik kanhet niet.” En mijn vorige vicaris zei erbij: „Enik kanhet toch niet laten!”
Watdoet een vicaris nog meer?
Hij gaatmee op bezoekwerk, zowel bij kerkelijk meelevenden als bij ongeïnteresseerden;zowel bij blijdemensen als bij verdrietige mensen.Wat een variatie vanervaringen.Ook legt hij zelfstandig bezoeken af.Onlangs woonde hij een kerkenraadsvergaderingbijenzag en hoorde hij daar wat er achterdeschermen vanhet kerkelijkeleven in de Hersteld Hervormde gemeente vanElspeetgebeurt –enhoe de onderlinge verhoudingen in de kerkenraad zijn.
Zo dienthijkennis te maken met alle kanten vanhet predikantenleven. En zo komt hij er bij ervaring achterhoe onmogelijk het vanuit onszelf is om leidingte geven, mensen bij te staan,zielen te leiden. Steeds wordt duidelijk datwe100 procentafhankelijk zijn.Dat we de weg totdeTroon moeten weten –niet alleenvoor onseigen zielenleven, maar ook en niet minder voor het kerkelij-
ke en ambtelijkedienen. O, wat nodig én wat een voorrecht om door de HeiligeGeest te drinken vandeBron, Gods Woord. We houden natuurlijk evaluatiegesprekken, over wat er goed en nietgoed ging, waaraan hij moet werken,wat hij kanverbeteren. Ook laathijkritisch weten hoe hij mijnoptreden ervaart. Best leerzaam, zo’n vicaris.
Watishet belangrijkomén Bijbelstespreken én met liefde voor de gemeente bezet te zijn.Een onzegbaar belangrijk bestanddeel vanheel het werk: mensen totJezus leiden. Uit liefdevoor zielen. En meer nog: uit liefde voor Jezus en ZijnKoninkrijk,zoalsWilhelmus àBrakel het in zijn”Redelijkegodsdienst” schrijft.
Watwijnietkunnenofniet hebben,isbijonzeOpdrachtgever gratis te krijgen:wijsheid om zielen totJezus te leiden; liefdeomtedoen wat Jakobus schrijft in de laatstetweeverzen vanzijn brief: „Broeders,als iemand onder uvan de waarheid is afgedwaald, en iemandhem bekeert… Die mag weten, datwie een zondaar vandedwaling van zijn weg bekeert, een ziel vande dood behoudt.”
O, wat een onmogelijk, maar toch ozoheerlijkwerk!
Nederlands grootste en mooiste servies-, pannen- en bestekcollectie metdenieuwste stijlen en trends staat in SLIEDRECHT
ZOEK JE NOG EEN LEUKE(BIJ)BAAN? NEEM EENMIDDAGWIJKBIJ JOU IN DE BUURT!
‘Ikmaakvaak eenpraatje als ik de krantbezorgenkrijg soms watlekkers vanabonnees.’ Nynke
Houd je vandebuitenlucht en benjenietbang voor eenbeetje tegenwind? Danisdit de bijbaan die je zoekt. Eenuurtje per dag op de fiets levert meer op dan je denkt!
Meer info?
erdee.nl/bezorgen
Moeilijke rit
Saaiiseen werkdag nooit, voor politieagent DolfDiender en ambulancechauffeur Jan de Vries. In elk nummer van Terdege nemen zij de lezers mee op pad.
Eenjonge vrouw moet gereanimeerd worden.Bij zo’nmelding worden meestal ook direct politie, brandweer of burgerhulpverlening ingeschakeld om te assisteren. Zij zijnvaakals eerste ter plaatse en kunnen de reanimatie opstarten.
Er wordteen tweede ambulancemet ons meegestuurd, maar diemoet vanver komen. De politie rijdt met ons mee en burgerhulpverlening is ingeschakeld. Ook de traumaheli stijgt op, vanwege de jonge leeftijd vande vrouw. Onderweg horenwevan de meldkamer datdereanimatie inmiddels is opgestart. Als we terplaatse komen, stormenwehet huis binnen. In de woonkamerligt hetslachtoffer op de grond, een manishaar aanhet reanimeren. Je hebt op datmomentalleen maar oog voor één ding: de patiënt. Mooi denk ik, een burgerhulpverlener die alvast begonnen is. Hetvalt me op dathijgeen schoenen aan heeft. Ik complimenteer hem, en zeg dathijgoed bezig is metmassages. „Fijn datu gekomen bent!”
Hij kijktmeaan enzegt: „Jan,dit is m'neigen huis.” Ik kijk in het gezicht vaneen collega Ik kanwel door de grond zakken. Hij is zijn eigen vrouw aan het reanimeren. Hetgeeft opeens een heel bijzondereenpijnlijkela-
ding aan hetgebeuren
Eenpolitieagent neemtdemassage over en zodraiktijd heb, sla ik evenmijn arm om zijn schouder. Ik verontschuldig me nogmaals. Als we al een tijdjebezig zijn, komt ook de trauma-arts terplaatse en gaan we met
Ik kanwel door de grondzakken. Hij is zijn eigenvrouw aan het reanimeren
spoednaar het ziekenhuis. De collegarijdt meeenstilzwijgendzitten we voorin. Halverwegedemoeilijkerit zegt hij: „Jan, ze gaatdit niet meer redden.” Hij heeft tijdens het hele proces meegekeken op de monitor
In hetziekenhuis nemenweafscheid.
Puzzels
Jennekevan der Jagt & Miranda vander Hart
SPELREGELS:
1. Elkegoede oplossing levert puntenop. Hebt uvragen over puzzelaantale.d., stuur dan een aan uzelfgeadresseerde, gefrankeerde retourenvelop mee.
2. Zolangdeantwoorden nog niet in Terdege staan, kunt u uw puzzeloplossingen inzenden (eventueel twee afleveringen tegelijk).
3. Eéninzending perabonnementadres.
4. Wie in totaal 200 punten heeft, ontvangt een prijs. Overgebleven punten(staan vermeld achterdenaam van de winnaar) gaan mee naar de volgende ronde.
5. Stuur oplossingen op één
briefkaart (gebruik alleen een envelop als ueen gefrankeerde retourenvelop meestuurt) naar:Miranda vander Hart, Kersenweg 1A 4416 PT Kruiningen of naar puzzelbox@ kliksafe.nl. Vermeld de puzzelnummersenuwadres.
6. Zendt uvoor het eerst in, zet dan ‘nieuw’ op uw briefkaart.
7. Prijswinnaars verliezen hun puntenals ze eenjaar niet hebbeningezonden. Ze beginnen danweer metnul punten.
Graagdepuzzels vantwee Terdeges tegelijkinzenden. Ditmag zolang de oplossingen nognietindeTerdege staan.
D-11 SLANGDOORLOPER
2PT
De laatsteletter vaneen woordisdeeerste van het volgende.
1. bekendeschilder,2.groet, 3. Amerikaanse staat, 4. mogelijkheid, 5. vlak, 6. windrichting, 7. terdege, 8. Bijbelboek, 9.stand, 10. lofrede, 11. pus, 12. nuchter, 13.richting, 14. reptiel,15. oude munt, 16. zwerver,17. minnedicht, 18. zeehond, 19. voedsel, 20. vistuig, 21. manie, 22.iedere, 23. tenslotte, 24.kuur,25. knoop. Inzenden: de twee woordendie ontstaanop de oneven en evencijfers.
1000 punten: J. Koppejan-Klaassen, Middelburg(4); 2200 punten:W.den Uijl-van Wijngaarden, Bergambacht (2); 2600 punten: A.C. Veluwen-Klijn, Zwolle (4); 2800 punten: P.A. vanGinkel-v.d. Berg, Overberg(16); 3800 punten: E. Mussche, Staphorst(14); 4000 punten: A. Rozemuller-Ruinard, Dalfsen (3); 4200punten: J. Krijgsman-Hoogendijk, Dordrecht (2); 5200 punten: E.M. v.d. Spek-Baas, Nieuw-Lekkerland(5);J.van Veen, Hazerswoude (14); 6200 punten: A.J. Lubbers,Ede (8); H. Heiwegen-Hazeleger,Barneveld (8); 6600 punten: G. Klop,Hardinxveld-Giessendam (6).
Graag bij de volgende oplossingen aangeven welke prijs ukiest: ”Terdege-verjaardagskalender”; ”Terdege-notitieboek”; ”Robbedoezen”, Gerjannev.Lagen; ”Piekfijn. Stapsgewijs naar stijlvolgrijs”, Hanna Roubos; ”Staande gebleven. Uit het leven vands. Daniil Vinogradsky”, J. v.d. Boon; ”Mijnnaam is Edith”,Lianne Biemond; ”Zijnlijden rechtbetrachten”; ds. A. Schot; ”Vragen op de levensweg”, John Newton; ”Gebedsleven”, Gerjannev.Lagen, W. v. Vlastuin; ”Hij is nabij”;ds. H.J. Agteresch; ”Hardgeslagen, niet gebroken”, W.B. Kranendonk; ”Communis est gratia. Genade voor iedereen”, Hans Alderliesten; Meer informatie: www.debanier.nl
Vriendinnendag
Terdege organiseertD.V.zaterdag24mei de 10eTerdege Vriendinnendag. Het themais“Ware wijsheid”.
Prof.M.J.Kater spreektover“Wandelen in wijsheid”. Wijsheid heeft veel te makenmet communiceren. Geven wij antwoordvoordatwegehoord hebben? Welkewoorden spreken we? En hoe doen we dat? We kunnen met ons communicereniemand doden, maar ook tot‘leven wekken’! Columnist en psychosociaal hulpverlener Abigaïl Janse over “Wijs leven”. Welk voorbeeld geven wij? Leven we vóór de ander of met de Ander?
Hetthema is
”Warewijsheid”
VRIENDINNENDAG IN HET KORT
DATUM: D.V. zaterdag 24 mei.
TIJD: 10.00 -15.30 uur
SPREKERS: Prof.M.J. KaterenAbigaïl Janse
LOCATIE: Gebouw EMG, Laan van Westenenk 12, Apeldoorn.
PRIJS: 49,95 voor Terdege-abonnees (je kunt geen tickets voor anderen bestellen). Nietabonnees betalen 54,95.
BenjeTerdege-abonnee? Vuldan bij de laatste stap vanjeticketbestelling de code
TERDEGEVRIENDINNENDAG2025
in en klik op de button “codetoepassen”.
Deze prijzen zijninclusief koffie/thee met wat lekkers,luxelunch, workshop naarkeuze in het middagprogrammaeneen lekkeretraktatie bij vertrekt!
Schrijfjesnel in!Vol =vol
Meer info: terdege.nl/vriendinnendag of scan de code.
Koesteren
Alette Koornneef is getrouwd en moeder van driejonge kids. Woont in de buurt van de Goudse glazen. Schildert met woorden en tekentablet.
Na de meivakantie is het zover.Mirthegaatnaardebasisschool. Zelf kan zehaast niet wachten en teltzedenachtjes al bijna eenjaar. Ik moetvooral even slikken bijhet idee.
Opvoeden is loslaten, leert de theorie. Nu leert depraktijk het meook. Linde, diehaar tienerjaren heeft bereiktensteeds vakereven alleen op haar kamerwil rommelen. Luuk, die zelf zijn brood smeert…
De kinderen groeien op en ik kijknaar hen, en ik vraag me af waar de tijd blijft. Heb ik de belangrijkemomentenwel genoeg gekoesterd? peins ik. Ik weet eigenlijk niet eens wanneer de laatstekeer wasdat ik Linde optilde en ronddraaide door de kamer. Zoalsjeeigenlijk vaak niet weet wanneer iets een laatstekeer is. Het is goed om mezelf daaraan te herinneren. Als ik niet zo veel zin heb om ’s avonds voor te lezen. Of alsereen kind om zes uur ’s morgens enthousiast naast mijn bed staatte springen. Dan helpt het besef vandetijdelijkheid vanzo’n fase. Soms is die zomaar ineens voorbij. En natuurlijk, met alleuitdagingen die het moederschap meebrengt ishet soms ook heerlijk datdingen niet altijd duren.Denee-fase bijvoorbeeld. De gebroken nachten. Of de heuvelachtige weg vanzindelijkheidstraining.
Die liet ik met liefde achterme. Maar het geeft me ook een beetje een treurig gevoel. Als een vreemd wiebelen vanverlangen naar nieuw en weemoed over wat was.
En nu gaatMirthe bijna naar school. Bijna elf jaar langhad ik overdag een kleintje thuis. En toen het werk afgelopen jaar steeds meer tijd
Memory spelen, samen wasopvouwen, speeltuintjes aflopen…
ging vragen, wasdeverleiding groot om uit te kijken naar ”dagen voor mezelf”.Toch wilde ik het heel graag niet zo zien. Wilde ik liever bewustgenieten vandedagen thuis.Memory spelen, samen wasopvouwen, speeltuintjes aflopen.Endat doen we dan ook, nogeventjes. Ondertussen koester ik de dagen stilletjes. Nog één vakantie, en dan is het zover.Deo volente
Dorpswinkeltjes#7
De Winkel vanSinkelinBenthuizen, met Thea Bregman (rechts, naastcollega-vrijwilliger Joke)// Kinderen krijgen hier alle tijdvoorhet uitkiezen vanouderwetsesnoepjes.
WINKEL: „De Winkelvan Sinkelachterkorenmolen
De Haas is een markante plek in ons dorp. Hij is in handen vanHistorische KringBenthuizen, die sinds 1988 bestaatendie behalvedewinkel ook Oudheidkamer
De Negen Turven beheert. Ze zijnbeide bedoeld om een indruktegeven vanhoe het vroeger was. Het winkeltje is op woensdag- en zaterdagmiddag geopend. Het is een variantopdezeker zes kruidenierswinkeltjes die Benthuizen vroeger telde. In mijnjeugd kreeg je op zaterdag een dubbeltje, waar je danwat lekkers voor haalde. Eenmooi dorpsgebruik is dusweer een beetje in erehersteld. Vooral bij mooi weer merk je toeloop, dan komen er bijvoorbeeldveel fietserslangs.Webestaan al dertigjaar,dus vandekinderen die nu langskomen, zijn de oudershiervaakvroeger ook geweest.”
ASSORTIMENT: „Weverkopen wat snuisterijen, maar het populairstishet snoep, vanaf5 cent per stuk. De Benthuizensekinderenweten dat, die komen bijvoorbeeld met 50 cent en kunnen dansoms wel een kwartier over hun keuzedoen.Gelukkig zijnalle winkeldames vrijwilliger,enhebben we veel geduld met onze klantjes.”
BIJZONDERHEDEN: „Snoepkikkers en -banaantjes zijn altijdpopulair,maar we verkopen ook de Benthuizer turfjes: dropjes in de vorm vanturf. Want Benthuizen wasooit een turfwinningsdorp, vandaarook de negen turven in het gemeentewapen.Winkel en oudheidkamerworden allemaal met veel inzet en enthousiasme vanvrijwilligers in de luchtgehouden; ook mijn man Miel is als bestuurslid nauwbetrokken. Maar net als bij andereverenigingen is het soms best lastig om mensenenthousiast te krijgen.Dus wie die leest en wilhelpen, is welkom!”
LEUKVOORVAL: „Mijn voorganger MargoPos –die bijna 25 jaar”winkeljuffrouw” was– kreegeens een stel lekker drukkekinderenindewinkel, die veel lawaai maakten. In die tijd hadden wenet de stoffen muizen aan het assortimenttoegevoegd. Margo zei toen: „Opgepast, want we hebben momenteel in deze winkel eenmuizenplaag…” Het wasmeteen muisstil.”
”We verkopen ook snuisterijen,maar hetsnoep,vanaf 5centper stuk,is hetpopulairst”
TEKST& BEELD: NIEKSTAM
Colofon Volgende keer
Terdege is een reformatorisch familieblad en verschijnt elketweeweken. Terdege is een onderdeel vanErdee Media Groep (EMG). EMG legt vanabonnees gegevens vast voor de uitvoering vande(abonnee)overeenkomst en om uteinfor-merenover producten en diensten vanEMG.
Abonnementsprijs: maandincasso €10,95 De 42e jaargang loopt tot1 oktober2025. Abonnementenkunnen op elkmomentingaan. Opzegging: Eenmaand voor einde abonnementsperiode, bij voorkeur telefonisch via Abonneeservice Adreswijzigingen: Schriftelijk, drie wekenvóór ingangsdatum.
Aansprakelijkheid: Terdege is op geen enkele wijze aansprakelijk voorproducten en diensten die aangeboden worden door adverteerders indeze Terdege. Ditgeldt ook voor de integriteit vandeadverteerder Meer info: terdege.nl; erdeeservice.nl
Hetisverboden Terdege zonder toestemming op te nemen in, of terbeschikking te stellen vaneen leesportefeuille. Terdege is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor de kwaliteit of integriteit van producten en diensten die in de advertenties worden aangeboden.
Voor alle in deze uitgave genoemde toekomstige data geldt Deo volente
Terdege in braille, grootletter en digitalevorm: Terdege is in braille, grootletter,digitaleenin gesproken vorm verkrijgbaar bij Bibliotheekservice Passend Lezen, tel. 070-338 15 00, E-mail: klanten@passendlezen.nl Postbus 84010, 2508 AA DenHaag
Wim Oliemans is scheepsmodelbouwer van beroep. Zijnmodellen sieren menig entree, directiekamer en museum. Oliemansisfanatiek in details. „Datheb ik van mijnmoeder, die was ook bloedfanatiek.”
”De kwalitatief hoogstaande zorgdie ik ontving, is tegelijkeigenlijk inhumaan. Dat klinkt hard, maar een dierenkliniek wordtniet anders geleid”
De gezondheidszorgissterk veranderdindeafgelopen tientallen jaren. Efficiëntie staatvoorop. Maar wie heeft er echtaandacht voor de patiënt?Een persoonlijk verslag vanNicovan der Voet.
Als nieuwsmanager bij het Reformatorisch Dagblad hield Ewout vander Staaij zich vooral bezig met het doorgeven vanzorgelijk nieuws.Numag hij het goede nieuws doorgeven.
Je baan kwijtraken omdat het bedrijf gereorganiseerd moet worden, is moeilijk. Het wordt nog ingrijpender als het ontslag komt doordat de arbeidsverhoudingen verstoordzijn. Lessen voor werkgevers en werknemers.
Devolgende Kitsgaat over Noord-Holland. ”Juttenisstrafbaar!” schreeuwtdeschout.
Jarenlang meende Celicia Tebrugge een prikkelbaredarmte hebben,tot onderzoekuitwees datze de ziekte vanCrohn heeft.Die dwingt haartot behoedzaam leven,met zware medicatie en veel onzekerheid.
