PRODUKCJA | Świat Przemysłu Farmaceutycznego 3/2023
Świat Przemysłu Farmaceutycznego 3/2023 | PRODUKCJA
Zrównoważony rozwój przemysłu farmaceutycznego: optymalizacja produkcji skierowana na efektywność energetyczną Tomasz Babiarz
P
ekspert w zakresie usprawniania procesów sterowania produkcją w eq system
oprawa efektywności energetycznej nie jest tematem nowym, ale mimo podjętych już wielu działań i inwestycji ograniczających zużycie energii, polska gospodarka niestety nadal jest jedną z najbardziej energochłonnych w Unii Europejskiej. Obecnie problemy z rosnącymi cenami energii dotyczą właściwie wszystkich przedsiębiorców. Jak wynika z badania EY „Firmy wobec rosnących cen energii” (zrealizowanego w listopadzie 2022 r. na próbie 490 średnich i dużych firm odzwierciedlających strukturę polskiej gospodarki), rachunki za prąd wzrosły o ponad 50% w prawie 60% średnich i dużych firm, w tym dla 34% przedsiębiorstw skok cen był ponad dwukrotny. Z kolei według raportu przygotowanego przez Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju opracowanego we współpracy z Polskim Związkiem Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego na podstawie danych podawanych przez GUS, od IV kw. 2019 roku do III kw. 2022 roku ceny łącznych czynników produkcji przemysłu farmaceutycznego wzrosły o 27,7%. Jednym z istotnych składników we wzroście kosztów produkcji były koszty energii, które w przytoczonym okresie wzrosły dla branży aż o 155,8%! Oznacza to równocześnie, że znacząco wzrósł udział kosztów energii w ogólnych kosztach produkcji przemysłu farmaceutycznego. Wracając do wyników badania EY – wskazują one, że firmy szukają oszczędności, które pozwoliłyby wygospodarować dodatkowe fundusze na rachunki za energię: 77% respondentów badania EY planuje zredukować koszty operacyjne. Część (29% organizacji) decyduje się na transformację i zmianę modelu operacyjnego. Napięta sytuacja na rynku pracy i braki kadrowe powodują, że firmy nie szukają oszczędności w kieszeniach pracowników. Obniżenie kosztów wynagrodzeń to scenariusz brany pod uwagę jedynie w co 10. badanej
20
firmie. Z całą pewnością więc rosnące koszty energii są jednym z tych czynników, które skłaniają polski przemysł do wprowadzania bardziej energooszczędnych rozwiązań. Realizacja takich działań pozwala nie tylko na uzyskanie wymiernych korzyści finansowych – może być również źródłem przewagi konkurencyjnej.
Redukcja kosztów energii jednym z celów optymalizacyjnych
Oczywiście istnieją świadomi menedżerowie, którzy – jeszcze przed kryzysem energetycznym – stawiali na rozwiązania energooszczędne, w bardzo wielu przypadkach stanowiące źródło przewagi konkurencyjnej, budowanej na podstawie zrównoważonego rozwoju. Podstawową rynkową przesłanką efektywności energetycznej jest redukcja kosztów na skutek niższego zużycia energii, ale coraz silniejszym motywatorem podejmowania działań w zakresie efektywności energetycznej jest też zmiana wizerunku – jeżeli wyniki efektywności energetycznej wpływają na wyniki środowiskowe przedsiębiorstwa, stają się źródłem przewagi, w szczególności kształtując jego pozytywny wizerunek. Natomiast dla pozostałych przedsiębiorstw bezprecedensowy wzrost cen energii okazał się niezwykle mocnym bodźcem do poszukiwania poprawy w zakresie energochłonności. Dotyczy to przede wszystkim tych organizacji, które na czas nie wdrożyły odpowiednich procedur i systemów kontrolnych, które konieczne inwestycje w zakresie racjonalizacji zużycia energii odkładały na bliżej nieokreśloną przyszłość. Nie ukrywajmy, że dotychczas w wielu przedsiębiorstwach nie przywiązywano wagi do budowy wysokiej świadomości energetycznej. Dopiero drastyczne podwyżki cen mediów i związany z tym wzrost kosztów produkcji zmusiły kadrę do szukania oszczędności, czyli rozwiązań energooszczędnych.
Wykorzystanie narzędzi do prognozowania popytu pozwala lepiej zaplanować produkowany asortyment i wielkość produkcji farmaceutycznego konieczne jest walidowanie określonej wielkości partii produkcyjnej, ale zaplanowanie odpowiedniej wielkości partii jest tu kluczowe. Krótsze partie to zazwyczaj więcej przezbrojeń i więcej rozruchów maszyny, które są często bardzo energochłonne. Z drugiej strony, krótsze partie to niższe stany magazynowe. W tym wypadku wydłużenie horyzontu planistycznego pozwala świadomie podejmować decyzje, w jakich partiach oraz z jaką częstotliwością produkować wyroby oraz odpowiada na pytanie, czy w ogóle je produkować.
Narzędzia IT wspierające oszczędności energetyczne w branży farmaceutycznej
Jako dostawca wiodących rozwiązań IT, zwracamy uwagę na skuteczne zarządzanie procesami, które podnoszą wartość produktów lub obniżają koszty, co w rezultacie pozwala odnieść realne korzyści, ale i odpowiednio uargumentować ich zastosowanie. Rozpatrując oferowane przez nas rozwiązania przez pryzmat energooszczędności, należy zwrócić uwagę na kilka głównych obszarów.
Prognozowanie popytu i sprzedaży
Jednym ze sposobów ograniczenia zużycia energii jest produkowanie dokładnie takiej ilości produktów, jaką oczekuje od nas rynek. Ograniczenie marnotrawstwa wynikającego z nadmiernej produkcji wpływa bezpośrednio na mniejsze koszty produkcji – mniejsze zużycie surowców, materiałów, energii, ale także utrzymywanie niższych stanów magazynowych czy niższe koszty utylizacji produktów niesprzedanych czy przeterminowanych. Istnieją na rynku zaawansowane narzędzia prognostyczne, które pozwalają firmom farmaceutycznym na precyzyjne określenie przewidywanego popytu na produkty, mając na uwadze dane historyczne, sezonowość czy prowadzone w przeszłości kampanie marketingowe i ich efekt sprzedażowy. Wykorzystanie narzędzi do prognozowania popytu pozwala lepiej zaplanować produkowany asortyment i wielkość produkcji.
Elastyczne planowanie produkcji
W kontekście planowania produkcji warto zwrócić uwagę na właściwe określenie wielkości partii produkcyjnych i częstotliwości uzupełniania zapasów. Trzeba sobie zdawać sprawę, że w przypadku przemysłu
Synchronizacja procesów, zarówno produkcyjnych, jak i popytu z podażą bezpośrednio wpływa na czas magazynowania, a to – w przypadku konieczności utrzymywania odpowiedniej atmosfery, temperatury czy wilgotności w pomieszczeniu magazynowym wyrobów gotowych – ma wpływ na ilość zużywanej energii. Wielkość partii konfekcjonowanych produktów, a także czas ich konfekcji wpływają na optymalne wykorzystanie pojemności zbiorników. Jest to klasyczny przykład, który umożliwia przeprocesowanie takiego samego wolumenu produktów przy mniejszej ilości nastawów. To, w połączeniu z ułożeniem sekwencji nastawów o takich samych parametrach może wpływać znacząco na wykorzystanie zasobów. Procesy planowania produkcji, harmonogramowania i grupowania zleceń produkcyjnych oraz odpowiedniej synchronizacji procesów produkcyjnych (np. przez optymalizację wykorzystania zasobów wąskiego gardła polegającą na harmonogramowaniu operacji w kolejności, która w danym okresie czasu powoduje jak
E -WYDA NI E D O P O B R A NI A NA : WWW. SWI AT-PR Z E M YSLU -FA R M ACE UTYCZ N EG O. PL
21