Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl
Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een hal aar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.
De reünietournee van Oasis is niet alleen goed nieuws voor de fans, ook economen zijn blij met de concerten van Gallagher-broers. De Britse bank Barclays berekende onlangs dat Oasis-fans bij elkaar zo’n 1,2 miljard euro zullen uitgeven aan het bijwonen van de 17 concerten in het Verenigd Koninkrijk. De tickets, reis, merchandise, een hapje en een drankje zouden de gemiddelde fan bijna 900 euro kosten.
Dat muziekliefhebbers niet op een euro meer of minder kijken, weet ook de lokale middenstand. Hotelovernachtingen waren in Edinburgh tijdens het eerste Oasis-concert bijna twee keer zo duur. Sterker nog, Britse economen verwachten dat de reünietour de nationale inflatie tijdelijk kan verhogen met 0,04 procentpunt.
Oasis treedt daarmee in de economische voetsporen van Beyoncé en Taylor Swift. Zo zorgde Beyoncé in mei 2023 voor een inflatiepiek in Zweden en krikte Taylor Swift vorig jaar met haar Eras-tour het Portugese inflatiepercentage op van 2,3 naar 3,8 procent. ‘Swiftflation’ werd een begrip.
Die verwevenheid tussen entertainment en economie zien we ook in Nederland. Ons festivalseizoen is groter dan ooit: ruim twaalfhonderd evenementen trekken samen honderdduizenden bezoekers. Maar de prijs van een beleving stijgt sneller dan de inflatie. Een weekend Lowlands kostte dit jaar 349 euro – bijna het dubbele van tien jaar geleden. De verklaring zit deels in gestegen kosten voor energie, materialen, artiestengages en personeel, maar de rekensom eindigt bij de bezoeker. Dat die ondanks alles blijft komen, laat zien hoe sterk de vraag is. Festivals zijn niet langer een luxe, maar een basisbehoefte in de zomer.
Toch wringt er iets. Waar op macroniveau concerten en festivals voor economische groei zorgen, worstelen individuen met de financiële realiteit. Steeds meer bezoekers grijpen naar gespreid of achteraf betalen via partijen als Klarna. Voor organisatoren betekent dit meer zekerheid in hun kaartverkoop, maar voor bezoekers kan het uitmonden in schulden en incassokosten. Rechters en toezichthouders waarschuwen dat het hier feitelijk om consumentenkrediet gaat. Jongeren zijn extra kwetsbaar: niet alleen door hun beperkte financiële buffer, maar ook omdat financiële stress het vermogen om rationele keuzes te maken aantast.
We staan dus op een merkwaardig kruispunt. Aan de ene kant hebben wereldsterren en festivals een aantoonbare macro-economische impact: van inflatiecijfers tot volgeboekte hotels. Aan de andere kant schuurt het op individueel niveau: stijgende prijzen dwingen jongeren tot lenen voor hun beleving. Muziek als motor van de economie – maar voor sommigen ook een molensteen om de nek.
De uitdaging voor de sector is om die spanning serieus te nemen. Transparantie over ticketprijzen, eerlijke communicatie over betaalopties en samenwerking met instanties als Nibud kunnen helpen om bezoekers te beschermen. Want als livebeleving een privilege voor de happy few wordt, verliest de sector zijn maatschappelijke betekenis. Uiteindelijk zit de waarde van muziek niet in inflatiecurves of ticketstatistieken, maar in de verbindende momenten die we samen ervaren. Dáár ligt de ziel van de industrie – en die verdient bescherming, zowel economisch als sociaal.
Ik wens je veel leesplezier met deze editie!
ARNOLD LE FÈBRE
HOOFDREDACTEUR EB LIVE
16 8
Eventure
Eventure is gespecialiseerd in het leveren van personeel voor evenementen en festivals. Dat kan elk denkbare functie zijn; service, safety host, ticketing, sitecrew en meer. ‘We set the bar, you raise the roof’ is de slogan van het bedrijf. “Het zijn onze mensen die Eventure maken,” aldus eigenaar en directeur Rob Seveke en operationeel directeur Kim Terwisse.
Activisme
Sinds de coronapandemie wordt het activisme rondom humanitaire crisissen en conflicten weer massaal door de burger opgepakt. Een van de meest gevoelige is de oorlog in Gaza. Iedere week zijn er grootschalige lawaaiprotesten en ook op het poppodium en tijdens festivals laten steeds meer artiesten hun onvrede horen. Dat kan flinke gevolgen hebben.
CPFE
De 2025-editie van het Congres Podia Festivals Evenementen (CPFE) vindt plaats op maandag 15 september. Het wordt georganiseerd door VNPF en VVEM en geldt als dé jaarlijkse landelijke bijeenkomst voor de professionals in de Nederlandse live muzieksector. Li Sang Ong, senior beleidsmedewerker van de VNPF, blikt vooruit.
25 jaar Q-dance
Q-dance viert dit jaar zijn 25-jarig jubileum. Wat ooit begon als een initiatief van jonge liefhebbers van met name de hardere stijlen binnen de elektronische muziek, is uitgegroeid tot een wereldwijd toonaangevend evenementenmerk. Jonas Schmidt en Sander Bijlstra vertellen over het ontstaan van Q-dance en de koers voor de komende jaren.
Quotes
“Ondanks alle pogingen om door te gaan, is het simpelweg niet langer houdbaar.”
Concertorganisator Bon Bon Entertainment is failliet verklaard.
“Dertig jaar nadat ik als student bij Paradiso werkte als jongste medewerker, mag ik nu terugkeren als directielid.”
Arjen Davidse is per 1 september gestart als zakelijk directeur bij Paradiso.
“Na bijna drie jaar afwezigheid voelt terugkeren bij 013 als thuiskomen, het poppodium waar ik ooit begon als vrijwilliger.”
Gijs Garenfeld start als programmeur bij 013 Poppodium in Tilburg.
“We blijven vertrouwen houden in onze groeivooruitzichten voor 2025 en daarna, aangezien de vraag naar live entertainment wereldwijd sterk blijft.”
CEO van Live Nation Michael Rapino over de recente kwartaalcijfers van het bedrijf.
De Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) publiceerde eind augustus het manifest ‘Het feest van de toekomst’. Met 24 voorstellen wil de branchevereniging zorgen voor een gezond en toekomstbestendig festivalklimaat in Nederland. Voorzitter Boris van der Ham licht de belangrijkste punten toe.
Waarom komt de VVEM nu met dit manifest?
“Als we in 2040 nog goed feest willen vieren, moeten we daar nu al de voorwaarden voor scheppen. De druk op festivals en evenementen neemt toe en daarom is het nodig om richting te geven voor de toekomst.”
Hoe belangrijk is de evenementensector eigenlijk voor Nederland?
“Nederland is één van de meest innovatieve evenementenlanden ter wereld. De sector draagt ruim 9 miljard euro bij aan de economie, waarvan twee derde uit eigen omzet. Daarnaast hebben 70.000 mensen hier een vaste baan. En misschien nog wel het belangrijkste: miljoenen Nederlanders genieten jaarlijks van een evenement.”
Wat zijn de grootste zorgen op dit moment?
“Door stijgende kosten, inflatie, personeelstekorten en uitdijende regelgeving dreigen steeds meer festivals in de problemen te komen. Zo heeft elke gemeente weer andere regels. Daar moet eenheid in komen.”
Wat stelt de VVEM concreet voor om dat op te lossen?
ADVERTENTIE
“We hebben 24 voorstellen geformuleerd. Denk aan voorspelbare en uniforme regels: meerjarige vergunningen voor bewezen festivals, landelijke richtlijnen, duidelijke termijnen en een verbod op ongeoorloofde doorverkoop van tickets. Ook de ruimtelijke inpassing staat centraal. Gemeenten en Rijk zouden structureel ruimte moeten reserveren voor festivallocaties, gekoppeld aan gebiedsontwikkeling en goede bereikbaarheid, met oog voor verduurzaming en energie voorziening. Tot slot wil de VVEM meer aandacht voor opleidingen, praktijktrajecten en sociale regelingen, zodat de sector ook in de toekomst over voldoende vakmensen kan beschikken.”
Wat wil je de politiek meegeven? “Festivals en andere evenementen zijn geen bijzaak, last of luxe, maar een essentieel onderdeel van een bruisende economie en een gezonde samenleving. Politiek, blijf niet afwachtend. Wij willen samen met gemeenten, provincies en de Rijksoverheid optrekken om de randvoorwaarden goed te regelen. Alleen zo blijft Nederland ook in de toekomst een toonaangevend evenementenland waar cultuur, economie en samenleving elkaar versterken.”
Festivals
Het festivalseizoen is al een tijdje aan de gang, maar er komt nog genoeg moois aan. Bekijk hieronder een overzicht van festivals die je niet wilt missen!
Baroeg Open Air
13 september
Baroeg Open Air is een Rotterdams festival dat zich richt op harde en alternatieve muziek, met genres als metal, hardcore, stoner, punk, rock’n-roll en progrock, maar ook wave, drum-’n-bass, electro en industrial.
Cijfers
2,5 miljoen
De tiende editie van SAIL Amsterdam trok dit jaar 2,5 miljoen bezoekers
€3,90
Matrixx Oktoberfest 11 oktober
Midden in het Go ertpark in Nijmegen zorgen de beste party-acts voor feeststemming. Met veel bier en traditionele Oktoberfest-spellen is Het Foute Oktoberfest het gemütlichste en grootste Oktoberfest van Nederland.
Amsterdam Dance Event 22 t/m 26 oktober
Amsterdam Dance Event (ADE) is ’s werelds grootste club- en conferentiefestival voor elektronische muziek, met duizenden artiesten, honderden evenementen en een internationaal publiek verspreid over tientallen locaties in Amsterdam.
» Opperdepop Festival – 12 & 13 september
» Appelpop – 12 & 13 september
» Urban Matterz – 20 & 21 september
» Into the Void – 27 september
» Festyland – 3 oktober
» Come As You Are – 4 oktober
» Heerlijk Hemelrijk Festival - 5 oktober
» Elektrum Festival – 11 oktober
Opzoek naar een overzicht van alle festivals van dit jaar?
Bezoek ons online festivalportaal via de qr-code.
Lowlands stapte dit jaar volledig over op cashless; een biertje van 0,2 liter kostte €3,90
Beyoncé’s Cowboy Carter Tour breekt records: $407,6 miljoen omzet en 1,6 miljoen tickets in 32 shows.
$407 miljoen
€525.000
Het Fonds Podiumkunsten reserveert jaarlijks €525.000 om popartiesten op podia beter te kunnen betalen.
6.885.354
Poppodia ontvingen in 2024 6.885.354 bezoekers, zo blijkt uit het VNPF-rapport 'Poppodia en -Festivals in Cijfers 2024'.
1500
Podium EM2 op het Groningse Suikerterrein wil uitbreiden. De huidige concertzaal met een capaciteit van circa 800 bezoekers moet plaatsmaken voor een zaal die zo’n 1500 mensen kan ontvangen.
‘Het zijn onze mensen die Eventure maken’
Eventure is gespecialiseerd in het leveren van personeel voor evenementen en festivals. Dat kan elk denkbare functie zijn; service, safety host, ticketing, sitecrew en meer. ‘We set the bar, you raise the roof’ is de slogan van het bedrijf.
DOOR: EDGAR KRUIZE | FOTO'S: STEVEN VAN KOOIJK | IMEDIATE
Eventure levert personeel aan evenementen van elke denkbare schaalgrootte. Van een lokaal dorpsfeest waar een paar mensen nodig zijn achter de bar, tot festivals met tienduizenden bezoekers. Bij het laatste wordt het bedrijf meer in de organisatie betrokken. In totaal is Eventure werkzaam op meer dan tweehonderd events (zie kader). “Het zijn onze mensen die Eventure maken,” zeggen eigenaar en directeur Rob Seveke en operationeel directeur Kim Terwisse in koor. Seveke: “Dit is een teamsport en zij zijn degenen die gezamenlijk op de evenementen van onze opdrachtgevers het verschil maken. Zij willen de service naar een hoger niveau tillen.”
‘Drive’
Dat laatste is in een tijd waarin goed personeel schaars is en budgetten onder druk staan belangrijk. Eventure zet dan ook stevig in op ‘community building’. De mensen die voor hen werken op evenementen en festivals vormen een steeds hechtere club, die trots is op het werk dat op een evenement wordt verstouwd. Eventure was in de coronaperiode één van de eerste partijen
die omviel. De doorstart die uiteindelijk is gemaakt, komt voor een aanzienlijk deel voort uit de drive van de medewerkers, vertelt Seveke. “En in het bijzonder van Kim. Zij werkt ruim twaalf jaar bij ons en begon letterlijk in de bar. Nu is ze onze operationeel directeur. Zij was in 2020 degene die belde met de vraag ‘wanneer gaan we weer beginnen?’, terwijl ik daar zelf op dat moment nog helemaal niet
rol constateren dat organisaties weer enigszins in een normaal ritme terecht waren gekomen. Met het verschil dat alles veel duurder is geworden en men dus echt veel meer op de financiën zit. Van een toeleverancier wordt verwacht dat ze actief meedenken in wat mogelijk is. Direct na de doorstart zijn we daarop ingesprongen. Zo hebben we bijvoorbeeld ons kloksysteem
'Alles is veel duurder geworden en men zit echt veel meer op de financiën'
Kim Terwisse
mee bezig was. Dat eerste initiatief van haar was de opmaat naar waar we nu weer staan met Eventure.”
Actief meedenken
De markt anno 2025 is echter in het geheel niet meer te vergelijken met de pre-corona tijden. “Daar moet je als bedrijf dus op anticiperen,” vindt Terwisse. “De afgelopen jaren heeft iedereen zijn plek weer moeten vinden, pas in 2024 konden wij vanuit onze
gedigitaliseerd met een persoonlijke QRcode voor medewerkers in de Eventure App. Na afgelopen jaar kritiek te hebben ontvangen dat we niet strak genoeg op de urenbegroting zitten, hebben we deze ‘zwakte’ om kunnen zetten in een USP. We hebben onze werkwijzen veranderd waardoor een organisator elk uur van het evenement een update kan krijgen hoeveel van de ingekochte uren verbruikt zijn. Wanneer het rustig is en de omzet tegenvalt, kan ▶
Eventure meedenken om onder de begrote uren uit te komen. Op die manier willen we financieel heel strak op een project zitten. En dat zetten we in alles door, ook in bijvoorbeeld onze vervoerschema’s, waardoor de reiskosten relatief laag worden gehouden.”
Community building
Financieel zo efficiënt mogelijk werken is volgens Seveke iets wat Eventure altijd al heeft gedaan. Maar in tijden waarin goed personeel schaars is en soms lastig te binden, is het helemaal essentieel geworden. “Natuurlijk moet je marktconform betalen. Maar geld is slechts een kortstondige motivator. Als we een echt groot evenement draaien, een Concert At SEA bijvoorbeeld, dan heb je toch verspreid over het evenement 450 tot 500 man nodig. Dan kun je het niet hebben dat mensen last minute afzeggen, omdat het mooi weer is en het strand lonkt. Zo plat kan het excuus van wegblijvers soms zijn. Door een goede opdrachtgever te zijn, wil je een bepaalde loyaliteit inbouwen.”
Terwisse voegt toe dat hier de focus op community building vandaan komt. Mensen die voor Eventure werken, dragen dat met trots uit en lopen graag een stapje harder omdat er ook voor hen goed gezorgd wordt, zegt ze. “Het uit zich in kleine dingen die we doen. Zorgen dat er genoeg pauzes zijn, dat er backstage wat snacks en een drankje voor hen klaar staan, enzo-
Deze zomer leverde Eventure personeel aan grote organisaties als Loc7000 (Bevrijdingspop Haarlem, Concert at Sea, Soenda, Paradijs van het Zuiden, events in het GelreDome), Matrixx Events (Matrixx Oranjefeest, Emporium, Dreamfields, de Vierdaagsefeesten) en Part-T (7th Sunday, Harmony of Hardcore, Festyland). Er werden ondersteunend ook campingbegeleiders geleverd op Decibel, Awakenings, Pinkpop en Defqon.1 voor New Nomads. Daarnaast leverde het bedrijf ook Safety Hosts voor TSC op onder meer Down the Rabbit Hole, Lowlands, North Sea Jazz en Verknipt.
voort. Maar op bredere schaal willen we er ook voor zorgen dat het een team wordt. Zo bieden we trainingen aan en kan iedereen die dat wil zich ontwikkelen. Verder organiseren we voor de start van het seizoen ook een feest, exclusief voor onze poule aan medewerkers, elke maand een vrijdagmiddagborrel waar alle medewerkers kunnen aansluiten, en zijn er verschillende ‘afters’ na de drukke werkdagen. Zo hou je ook buiten de werkzaamheden contact. En bij het genoemde Concert At SEA anticipeerden we op de drukte op de wegen vanwege de NAVO-top en hebben we het volledige team een dag eerder naar Zeeland vervoerd. Op de crew- camping organiseerden we een barbecue voor alle medewerkers en zo maakten we er een écht uitje van. Je ziet gewoon dat daar dan zo'n hele leuke, grote vriendengroep ontstaat die de rest van het weekend extra de schouders eronder zet. We merken dat door dit soort dingen niet alleen de kwaliteit hoger wordt, maar ook het afmeldpercentage heel laag is.”
Loyaliteit
Een soortgelijke loyaliteit heeft Eventure op zijn beurt dan ook weer richting langdurige opdrachtgevers. Zo was Eventure bij de allereerste editie van Emporium betrokken, dat dit jaar twintig jaar bestond. “Het bleek achteraf gezien de laatste editie,” zegt Seveke. “Maar dat wisten we nog niet toen we besloten om voor team Matrixx een jubileumcadeau te geven als dank voor de langdurige samenwerking. Met alle andere loyale leveranciers is er een mooie feestavond georganiseerd om het cadeau te geven. Het toont hoeveel belang wij hechten aan innige samenwerkingen met opdrachtgevers. Ik ben ervan overtuigd dat je door samen op te trekken een symbiose krijgt die maakt dat iedereen beter wordt. Een samenwerking waarin je over en weer open en eerlijk kunt zijn en kunt groeien, maakt dat iedereen scherp blijft. En zo benaderen we ons team ook. We hebben mensen van 18, 19 jaar oud die hun eerste barklussen draaien en we hebben zelfs iemand die al dik voorbij de pensioengerechtigde leeftijd
is en die het gewoon leuk vindt om op evenementen te werken. En dat is natuurlijk heerlijk om te zien. Dit is heel anders dan uitzendwerk waarbij mensen om 9 uur ’s morgens arriveren en om 5 uur weer naar huis gaan. Dan beginnen wij vaak pas, en het zijn lange, onregelmatige dagen die je echt niet volledig kunt doorberekenen aan de opdrachtgevers, zeker niet de uren die de mensen maken die ook bij ons op kantoor werken. Dus je moet dit werk ook voor een deel vanuit een soort passie doen, zoals organisatoren vanuit die passie hun evenementen neerzetten. Maar als je dan tien-
veel veranderd. Ook bij ons was het vroeger de vraag ‘hoeveel mensen denk je nodig te hebben’ en dan zorgden wij dat die er waren. Nu gaat dat bij kleinere evenementen, waar men een paar man nodig heeft, nog steeds zo. Maar op de grote festivals en evenementen werken we nu meer dan ooit in overleg met de opdrachtgever en bepalen we samen wat voor dat specifieke evenement de optimale inzet van personeel is.”
Terwisse stelt dat er niet alleen met de opdrachtgevers een nauwe samenwerking en een open evaluatie is, maar ook met
'De partijen die vanuit de ambitie werken om mooie feesten te organiseren, blijven over'
Kim Terwisse
duizenden mensen een vlekkeloos feest laat beleven, is dat wat het voor iedereen de moeite waard maakt. We werken dus graag met partijen die er ook zo instaan.”
360 graden feedbacksysteem
Seveke en Terwisse benadrukken dat intensieve samenwerking ook betekent dat je een open dialoog met elkaar kunt blijven voeren. Seveke: “Wat ging er goed, wat ging er minder goed en hoe kunnen we er gezamenlijk voor zorgen dat het bij volgende edities nóg beter gaat? In die zin is er ook
het team. “We hebben een 360 graden feedbacksysteem geïntegreerd in onze bedrijfsvoering. Dat betekent dat ook onze medewerkers na afloop wordt gevraagd hoe zij het evenement hebben ervaren. Dat doen we over de hele linie, van barpersoneel tot barhoofden en de fieldmanagers. Er worden vragen gesteld over bijvoorbeeld de informatievoorziening vanuit kantoor, maar ook over het evenement waar men heeft gewerkt. Zo krijgen we echt een heel goede indicator hoe we het hebben gedaan en hoe dingen eventueel efficiënter en
beter kunnen. Daarmee willen we zowel het serviceniveau naar onze opdrachtgevers verhogen als onze rol als werkgever.”
Hoog kwaliteitsniveau
Kim Terwisse voegt toe dat Eventure ook de komende jaren op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau wil ontzorgen. “Je ziet dat sommige festivals het moeilijk hebben, maar juist de partijen die vanuit de oprechte ambitie werken om mooie feesten te organiseren, blijven over. Dat de markt in beweging is, is op zich helemaal niet zo slecht. Maar dan moet je wel mee blijven bewegen en dat is wat we zoveel mogelijk doen. Ik ben er trots op dat we een organisatie hebben die flexibel genoeg is om in te spelen op zaken die zich ter plekke voordoen. Onze fieldmanagers zijn heel goed in staat om ons personeel zo efficiënt mogelijk met de bezoekersstromen mee te laten bewegen, waardoor we de personeelskosten voor onze opdrachtgevers zo laag mogelijk kunnen houden. Waar mogelijk pakken we ook een coördinerende en adviserende rol op. Eventure werkt volledig zelfvoorzienend en kan op basis van jarenlange ervaring goed inschatten wat er op welke momenten nodig is op een evenement. Zeker als we al langere tijd samenwerken met een organisatie. Dat maakt dat we er zeker van zijn dat we ons maximaal inspannen om de hoogwaardige service te kunnen bieden die we beloven.”
NEVER WASTE A GOOD CRISIS:
Leren we wel genoeg van festivalincidenten?
Waar duizenden mensen samenkomen om te genieten van muziek en beleving, kan het onverwachte altijd toeslaan. Hoewel zeldzaam, zagen we de afgelopen jaren meerdere incidenten: van extreem weer en geweldsuitbarstingen, tot het branddrama bij Tomorrowland en, recenter, een ontplo end confettikanon tijdens Boerenrock. Hoe ga je als organisator om met zulke situaties? EB Live vroeg vijf prominente professionals uit de evenementenwereld naar hun ervaringen en inzichten.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Syan Schaap Event Safety Institute
“Mijn beeld is dat heel veel organisatoren goed voorbereid zijn op een brand, een weersomslag of een andere crisis. Als je werkt met grote teams kunnen er altijd zaken gebeuren die voor een kettingreactie zorgen. Iedereen probeert dat natuurlijk te voorkomen. Dat lukt niet altijd en de reden daarvoor is dat je als organisator niet alles in de hand hebt. Er zijn veel variabelen. Na ieder incident valt een ding steeds weer op: je ziet hoe enorm flexibel de evenementenbranche is. Er wordt snel geschakeld om expertise en mankracht te activeren en nagedacht over oplossingen voor de bezoekers. Ik vraag me alleen wel af of er altijd een goede lering uit de crisis wordt getrokken. ESI biedt gemeenten en evenementenorganisaties actief ondersteuning aan na een incident. We helpen dan met onder andere de evaluatie. Er wordt daar echter nog maar beperkt gebruik van gemaakt. Men is vaak blij als het incident goed is afgelopen en gaat graag over tot de orde van de dag. Dat is jammer, want een evaluatie na een crisis hoeft niet slecht uit te pakken voor een persoon of bedrijf en kan veel waardevolle inzichten opleveren. Ik raad iedereen aan die met een incident te
maken heeft om een gedegen evaluatie te doen. Je kunt hierdoor tot inzichten komen die voor de hele branche goed zijn. Zo is er bijvoorbeeld een NEN-norm als het gaat over festivaltenten en brandveiligheid. Het kan best zijn dat als je zelf een incident met brand hebt meegemaakt, je er na onderzoek achter komt dat die norm moet worden aangepast. Dit soort inzichten moeten niet op lokaal niveau blijven hangen maar doorvertaald worden in algemene inzichten.”
'Na ieder incident valt een ding steeds weer op: je ziet hoe enorm flexibel de evenementenbranche is'
Joey Klomp
Dutchbase Security
“De evenementenbranche onderscheidt zich door saamhorigheid en flexibiliteit. Gaat er iets mis, dan wordt er alles aan gedaan om dit zo goed mogelijk op te lossen. Opvallend is hoe iedereen binnen de sector dezelfde ‘evenemententaal’ spreekt – vaak is een half woord al genoeg om elkaar te begrijpen. Dat maakt het mogelijk om in crisissituaties snel en e ectief te schakelen, altijd met één gezamenlijk doel: de best mogelijke ervaring voor de bezoeker. Ja, natuurlijk gaat er weleens wat mis. Kijk naar Tomorrowland, maar ook hier liep daarna alles op rolletjes en is het gelukt om in een zeer korte tijd het festival door te laten gaan. Wat er misgaat
'De evenementenbranche onderscheidt zich door saamhorigheid en flexibiliteit'
Bjorn Berkers
CREATE!
“Of wij, als podiumbouwers, voorzichtiger of anders zijn gaan werken na het drama op Tomorrowland? Niet echt. Alles wat CREATE! doet ligt in lijn met de wetten en regels die er nu zijn. Ik realiseer me heel goed dat je zaken als brand onmogelijk compleet kunt uitsluiten. Het enige dat je kunt doen om de kans dat er zoiets gebeurt zo klein mogelijk te maken, is door zo veilig mogelijk werken. Dat doet overigens iedereen binnen de live-industrie. Bij ieder groot incident dat zich binnen de evenementenwereld voltrekt - en gelukkig zijn dat er niet veel - vraagt iedereen zich af of dit te voorkomen was geweest. Dat zag je ook weer bij Tomorrowland. Sorry dat ik het zeg, maar wat een gelul. Ik denk dat die vraag zeker gesteld moet worden, maar minder vanuit een ‘wat als-scenario’. De koude realiteit van de wereld waarin wij leven en werken is dat zaken altijd anders kunnen gaan lopen dan gepland. Maar ga dan niet meteen roepen dat dat dit de nieuwe norm is. Houd altijd in gedachten dat de momenten waarop het wél goed gaat vele malen talrijker zijn dan die ene keer dat het misloopt. Gaat er toch iets mis, dan is het logisch om de oorzaak te onderzoeken. Minstens zo belangrijk zijn de
wordt vaak groot uitgemeten, maar laten we vooral de focus niet verliezen op het feit dat er vooral heel erg veel goed gaat. Zeker als je kijkt hoeveel evenementen er in Nederland zijn. Vergelijk het eens met een voetbalstadion: daar is vrijwel ieder weekend sprake van grootschalige agressie. In onze sector is dat gelukkig niet zo. Natuurlijk is het belangrijk om incidenten serieus op te pakken, maar laten we ze niet groter maken dan ze zijn. Belangrijk blijft dat het vaker goed gaat dan niet. Tegelijkertijd is het een feit dat beveiliging steeds vaker met geweld wordt geconfronteerd. Dat vormt op zichzelf geen crisis, maar kan wél een voorbode zijn. Na een geweldsincident op een event wordt altijd zorgvuldig geëvalueerd: wat ging er mis en hoe kon dat gebeuren? Zulke analyses leiden vaak tot waardevolle verbeteringen in de werkwijze. Zo heeft het aanscherpen van de visitatie, bijvoorbeeld met handmetaaldetectors, niet alleen een praktisch e ect maar ook een belangrijk signaalfunctie: bezoekers ervaren dat veiligheid uiterst serieus wordt genomen.”
'Houd altijd in gedachten dat de momenten waarop het wél goed gaat vele malen talrijker zijn dan die ene keer dat het misloopt'
vervolgstappen: kies voor een pragmatische oplossing die herhaling in de toekomst helpt voorkomen. Zorg daarbij wel dat je niet doorschiet in overmatige regulering. Ik maak me bijvoorbeeld oprecht zorgen over de naschokken die de hele branche na de Tomorrowland-brand gaat voelen. Hoe gaat de verzekering zich opstellen en aan wat voor toekomstige voorwaarden moeten we gaan voldoen om daadwerkelijk nog een verzekering te krijgen? Of gaat de gemeente met nog meer regels komen? Een ding is zeker: in beide gevallen wordt niemand daar beter van.”
Berend Schans
“Gelukkig hebben we in onze branche niet heel veel last van ‘festivalcrisissen’. Sterker nog, ik sta er altijd versteld van hoe weinig er daadwerkelijk misgaat. Zeker als je dit vergelijkt met de echte wereld. Kijk naar Lowlands. Drie dagen lang lopen daar evenveel mensen rond als er in Assen wonen. Toch verloopt het festival zonder extreme situaties. Factoren als weer, geweld en brand
'Elk incident levert leermomenten op – niet alleen voor de direct betrokkenen, maar voor de hele sector'
zijn nooit volledig te controleren. Organisatoren doen er echter alles aan om risico’s te beperken. Neem het weer: bij de kleinste dreiging wordt vaak direct gehandeld, bijvoorbeeld door decorstukken tijdig te verwijderen. Ook geweld laat zich nooit volledig uitsluiten; absolute veiligheid zou alleen haalbaar zijn met een Schiphol-achtige controle bij de ingang, iets wat onwenselijk is omdat dit de festivalbeleving ernstig zou verstoren. Over de brand bij Tomorrowland is nog te weinig bekend om daar conclusies aan te verbinden. Wel is het een opluchting dat dit incident plaatsvond vóór aanvang van het festival. Tijdens het evenement had dit immers kunnen uitlopen op een scenario vergelijkbaar met het Heizel-drama. Dat is gelukkig niet gebeurd. Het klinkt misschien als een cliché, maar de uitspraak ‘Never waste a good crisis’ is wel degelijk waar. Elk incident levert leermomenten op – niet alleen voor de direct betrokkenen, maar voor de hele sector. Uiteindelijk draagt dat bij aan nóg veiligere evenementen.”
Brent Zaal
No Risk
"Wat je in Nederland ziet, is dat organisatoren van evenementen vaak op tijd hun veiligheidsplannen met ons delen. Verzekeraars zijn daar blij mee, want zo hebben wij de info die nodig is om risico’s goed in te schatten. Maar zodra er een groot incident plaatsvindt, gaat alle aandacht daar ineens naartoe – in de media, in de branche en ook bij ons. Soms werk je jarenlang met dezelfde partijen zonder dat er iets misgaat gelukkig, maar zodra er wél iets gebeurt, weet iedereen ons te vinden. Na de brand op Tomorrowland kregen we bijvoorbeeld meteen vragen van verzekeraars: hoe zit dat bij evenementen die wij verzekeren en wat wordt er gedaan om dit soort incidenten te voorkomen? Voor verzekeraars was 2024 sowieso geen makkelijk jaar, vooral door het extreme weer. Als verzekeringsmakelaar moet je dan zoeken naar oplossingen die haalbaar blijven, voor zowel de organisator als de verzekeraar. Onze missie is simpel: evenementen mogen nooit onverzekerbaar worden! Dat vraagt soms om creatieve keuzes. Verzekeraars hebben dit jaar een eigen risico ingevoerd op de bereddingskosten om annulering te voorkomen. Dankzij deze maatregel hoefde de premie niet te
'Als verzekeringsmakelaar moet je blijven zoeken naar oplossingen die haalbaar blijven, voor zowel de organisator als de verzekeraar'
worden verhoogd en blijft het voor organisatoren mogelijk zich te verzekeren tegen extreem weer. Het is daarbij onze taak om uit te leggen waarom dit eigen risico noodzakelijk is om de dekking voor extreem weer beschikbaar en betaalbaar te houden.
Wat mij opvalt, is hoe flexibel de live-industrie is. Of het nu gaat om een brand of om extreem weer, er wordt altijd razendsnel geschakeld en gezocht naar oplossingen. In de verzekeringswereld werkt dat eigenlijk net zo.”
‘Er moet wél ruimte zijn voor activisme op het podium’
Sinds de coronapandemie wordt het activisme rondom humanitaire crisissen en conflicten weer massaal door de burger opgepakt. Een van de meest gevoelige is de oorlog in Gaza. Iedere week zijn er grootschalige lawaaiprotesten en ook op het poppodium en tijdens festivals laten steeds meer artiesten hun onvrede horen. Dat kan flinke gevolgen hebben.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
De Ierse rapgroep Kneecap kwam begin dit jaar in het nieuws doordat zij met naam en toenaam Israël expliciet ‘de agressor’ noemden in de ‘Gazagenocide’. Dit alles leidde onder andere tot rechtszaken en een verbod van drie jaar om in Hongarije te mogen spelen. De groep beroept zich op vrijheid van meningsuiting en blijft actief de oorlog in Gaza benoemen tijdens optredens.
Podium bieden
Tijdens Glastonbury 2025 trad het duo Bob Vylan op en de gevolgen van wat daar gebeurde waren voelbaar in Nederland. Tijdens het optreden was op een groot scherm achter de band de tekst te zien: ‘Free Palestine: United Nations have called it a genocide. The BBC called it a 'conflict'’. Saillant detail was dat de BBC verantwoordelijk was voor de liveregistraties van de Glastonbury-optredens. Dit alles resulteerde onder meer tot Britse Kamervragen, het intrekken van reisvisums naar de Verenigde Staten en een streep door geplande concerten. Zo werd de tour als voorprogramma van Gogol Bordello afgeblazen.
Nog voor dit bekend werd doken er in de nacht van 11 juli twee gemaskerde personen op voor de gevel van Paradiso, waar ook een optreden van Gogol Bordello en Bob Vylan stond gepland. Het duo etaleerde een spandoek waarop te lezen stond: ‘If Bob Vylan plays that night, Amsterdam will stand and fight.’ De Amsterdamse venue zag dit als intimidatie en bedreiging en deed aangifte. Een aantal dagen later werd bekend dat de controversiële band door Paradiso, Doornroosje en 013 uitgenodigd waren voor een headline show.
013 is een van de plekken waar Vylan dit jaar te zien is. Mijndert Rodolf, directeur commercie en communicatie, is blij dat het podium samen met twee andere collega’s dit kon realiseren. “Samen met collega-podia vonden we het belangrijk om een duidelijk signaal af te geven: een artiest mag niet gecanceld worden vanwege uitgesproken woorden over een humanitaire crisis. De uitspraken van Vylan zijn niet onze woorden, maar er moet wél ruimte zijn voor activisme op het podium. Juist dat maakt popcultuur relevant. Bovendien delen we de verontwaardiging over wat zich daar op dit moment afspeelt.” Rodolf is ervan overtuigd dat de recente commotie rondom activisme op
de breedte van het maatschappelijke debat. Toch is iedere casus anders en maken we steeds een zorgvuldige afweging en toetsen we voortdurend ons morele kompas.” Gezien de dreigende social media post met de foto voor Paradiso is het duidelijk dat veiligheid voor het publiek, personeel en de artiest belangrijk is. Ook 013 speelt daarop in. “De zorgen over veiligheid nemen we uiteraard serieus. Zonder in detail te treden over onze beveiligingsaanpak kunnen we zeggen: we zijn alert, goed voorbereid en werken nauw samen met de juiste partners.”
Van alle tijden
Rodolf erkent het moeilijk te vinden om een antwoord te geven op de vraag hoe de
'Vrije programmering en een veilige culturele ruimte zijn fundamenteel voor democratie'
podia laat zien hoe de wereld er voor staat. “Die staat in brand, en dat laat zich voelen op alle fronten, ook op het podium. Artiesten, medewerkers en bezoekers reageren daarop, dat vind ik heel logisch.”
Veiligheid
De directeur erkent dat in de 013-bubbel en de culturele sector veelal positieve reacties zijn geuit. “Binnen onze eigen bubbel zien we veel steun, maar uiteraard ook vragen als ‘waarom deze artiest wel, en anderen in het verleden niet’? Of soms nog wel scherper. Daar schrik ik niet van, dat is tegenwoordig
toekomst er uitziet als het gaat om activisme en podia en festivals. “Vandaag is het Bob Vylan, morgen is het weer een andere artiest die zich uitspreekt over gevoelige mondiale kwesties. En telkens zien we dat er meer aandacht uitgaat naar de toon van die boodschap dan naar de crisis zelf. Dat leidt af van waar het echt om zou moeten gaan. Wat dit moment bijzonder maakt, is dat meerdere grote zalen nu gezamenlijk zeggen: wij delen de verontwaardiging, ook als we niet elke uitspraak of formulering overnemen. Het gesprek hierover is van nu, maar de mechanismen zijn van alle tijden.”
Veilige culturele ruimte Volgens Berend Schans, directeur van de branchevereniging VNPF, moet een podium niet buigen voor bedreigingen of cancel culture. “Poppodia en festivals zijn plekken waar artistieke expressie, maatschappelijke dialoog en protest samenkomen, ook als dat wrijving oproept. Daarom wijzen we pogingen om met behulp van intimidatie programma’s te beïnvloeden resoluut af. Vrije programmering en een veilige culturele ruimte zijn fundamenteel voor een open, democratische samenleving.”
Hoewel de gevolgen van activisme op het podium nog niet specifiek op de agenda van VNPF staan, voert het binnen de sector voortdurend het gesprek over de balans tussen vrije expressie en de grenzen daaraan. “Denk aan kwesties als haat zaaien, discriminatie of intimidatie, die nooit een plek mogen hebben op onze podia. Tegelijk blijven we pal staan voor de vrijheid die cultuur mogelijk maakt. We overwegen als handreiking een afwegingskader te maken dat leden kan helpen bij het maken van dergelijke, ingewikkelde keuzes.”
Het podium is van de artiest
Bente Bollmann, hoofd festivalmarketing bij MOJO, begrijpt dat het activisme op een podium gevoelig kan zijn. Hij stelt echter dat er tijdens het samenstellen van een programma niet speciaal rekening wordt gehouden met de mogelijkheid van activistische uitingen. “Je weet natuurlijk dat er bands zijn met een duidelijke mening en dat de kans groot is dat zij die uitdragen tijdens optredens. Dat zagen we onlangs ook bij Massive Attack en Saint Levant op Down the Rabbit Hole. Wij zijn van mening dat het podium van de artiest is en hij of zij bepaalt wat daar gedaan wordt. Zolang dat binnen de wettelijke kaders gebeurt mag dat. Een mening zal bij ons nooit een reden zijn om een act wel of niet te boeken. ”
Wie zit hier op te wachten?
Dat vrijheid van meningsuiting zeer belangrijk is staat buiten kijf. De vraag is wel of het publiek zit te wachten op activisme op het podium. EenVandaag stelt dat dit niet het geval zou zijn. Eind juli publiceerde het actualiteitenprogramma een onderzoek onder ruim 5.200 festivalbezoekers. Daar kwam onder andere uit dat zeven op de tien festivalgangers van mening zijn dat politieke statements niet thuishoren op festivals. Zij zouden daar juist zijn om aan de actualiteit te ontsnappen. Daarnaast zijn festivals volgens veel deelnemers een plek die moet verbinden en niet een waar verdeeldheid heerst. Uit het onderzoek blijkt verder dat het grootste deel van deelnemers onder de 35 jaar (55 procent) vindt dat dit soort uitingen niet op festivals thuishoren. Onder deelnemers boven de 35 jaar is dit 75 procent. Een kwart van de ondervraagden is juist van mening dat het wél goed is als er politieke statements worden geuit.
Niet verrassend
De resultaten van het onderzoek zorgde voor flink wat rumoer binnen de branche. Schans kijkt niet op van het gepubliceerde resultaat. “Natuurlijk wil iedereen in de kern liever rust en vrede, zeker op een festival of tijdens een concert. Tegelijkertijd vind ik het ingewikkeld dat in dit soort journalistiek complexe problematiek zo wordt teruggebracht tot één stelling. De methodiek van zo’n peiling is ook belangrijk. Hoe is de vraag gesteld? Welke context is er meegegeven? Zulke details bepalen in hoge mate het antwoord. Dat de industrie en artiesten zeggen dat er ruimte moet zijn voor vrije meningsuiting is niet tegenstrijdig met het feit dat bezoekers dat soms ongemakkelijk vinden. Het laat juist zien dat we ons moeten blijven afvragen wat een festival of concert kan en wil zijn. Kunst en cultuur hebben altijd ook de rol gehad om te confronteren, te bevragen, te spiegelen en ruimte te geven aan meerstemmigheid.”
Reeperbahn Festival viert 20-jarig jubileum
Van 17 tot en met 20 september vindt in Hamburg de 20e editie van het Reeperbahn Festival plaats. Wat in 2006 begon als een kleinschalig muziekfestival, is uitgegroeid tot een toonaangevende internationale conferentie en showcasefestival voor professionals uit de live-industrie. Festivaldirecteur Detlef Schwarte blikt terug op de start van het festival, benoemt de uitdagingen van het moment en schetst de koers voor de toekomst.
DOOR: CAS SPIERTZ
De eerste editie van Reeperbahn Festival in 2006 bood ruim 200 acts, grotendeels afkomstig uit Duitsland. Het concept was destijds ongebruikelijk: bezoekers kochten een ticket zonder te weten welke artiesten ze precies zouden zien, en toegang tot een specifieke act was niet gegarandeerd. “Je kocht eigenlijk een verassing,” vertelt Schwarte. “Het duurde twee à drie jaar voordat het publiek de charme van onverwachte ontdekkingen begon te waarderen.”
In de beginjaren werd duidelijk dat het festival ook een magneet was voor professionals uit de industrie, die vooral kwamen om nieuw talent te ontdekken. Dat leidde tot de toevoeging van een conferentieprogramma in 2010. Daarmee werd Reeperbahn Festival niet alleen een showcase voor publiek, maar ook een professionele ontmoetingsplaats.
Corona
Het jaar 2019 betekende qua bezoekersaantallen het hoogtepunt voor zowel het festival als de conferentie. “Corona heeft daar echt een groot verschil in gemaakt. Zonder
het hele verhaal te vertellen dat iedereen inmiddels kent, denk ik dat het de industrie, en vooral live-evenementen, nog steeds beïnvloedt,” vertelt Schwarte. Financiële druk, hogere reiskosten en de opkomst van digitale ontmoetingsvormen maken de stap om fysiek aanwezig te zijn lastiger. “Het blijft een uitdagende periode, waarin het nog moeilijker is geworden om te voorspellen welke kant het opgaat. Het is niet meer vanzelfsprekend dat we uitverkopen.”
Volgens Schwarte is het niet realistisch om te verwachten dat alle onderdelen van de sector terugkeren naar het pre-coronaniveau. Dat zorgt ervoor dat ook Reeperbahn Festival voortdurend moet evalueren en innoveren. “Hoe kunnen we onze bezoekers en partners nog beter van dienst zijn? Hoe creëren we een platform dat nog waardevoller is voor onze Duitse partners, voor internationale partners en voor de artiesten?"
Imagine Togetherness
Het centrale thema voor 2025 is Imagine Togetherness. Daarmee wil Reeperbahn
Festival een oproep doen tot nieuwe vormen van samenzijn, verantwoordelijkheid nemen en samenwerking ontwikkelen. “Om een cultuur te vormen die verenigd is in toewijding aan de volgende generatie muzikale artiesten, aan fans, aan het volledige muzieksysteem en, uiteindelijk, aan de democratie.”
Schwarte pleit dan ook voor meer verantwoordelijkheid bij succesvolle muziekbedrijven om het fundament van de sector te ondersteunen: “Daar waar muziek wordt gemaakt, waar mensen worden opgeleid, waar jongeren beginnen met een instrument bespelen, in een band spelen en hun eerste professionele stappen in muziek zetten. Die infrastructuur ontbreekt, verdwijnt of gaat verloren. De partijen die het erg goed doen, zouden zich misschien moeten afvragen: wat kunnen wij bijdragen om het hele systeem voor iedereen draaiende te houden? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat die grassroots-cultuur kan overleven? Want uiteindelijk hebben ook zij deze infrastructuren nodig, al is het maar om “the next big thing”
te ontdekken. En met Reeperbahn Festival proberen we een plek te zijn voor iedereen om alle belangrijke kwesties aan te kaarten en zo ook jonge, opkomende artiesten te ondersteunen. Dit is echt de plek waar ik wil dat mensen dit gesprek voeren."
Cross-culturele internationale samenwerking
Popcultuur is volgens Schwarte van nature grensoverschrijdend. “Wij denken dat we veel van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen inspireren. We werken dit jaar samen met drie partnerconferenties. En een daarvan is de Afro Futuristic Convention, waar vooral vrouwelijke ondernemers en
de artiesten te promoten heeft de organisatie de Anchor International Music Award in het leven geroepen. “Een commissie van zes artiesten selecteert uit de 400 acts. Zij spelen in een specifieke locatie, waar een prominente jury hen nauwlettend volgt. Op vrijdagavond wordt uiteindelijk de beste live-act bekroond. Zelfs een nominatie is al waardevol voor een opkomende artiest. Verder hebben we formats zoals meet-ups en speedmeetings, waar artiesten of hun teams in contact komen met festivals, exportorganisaties of organisatoren. Deze sessies zijn ook toegankelijk voor artiesten, al nemen meestal hun management of teamleden deel. Eigenlijk is het hele festival een
'Het duurde een paar jaar voordat het publiek de charme van het onverwachte waardeerde'
artiesten uit Afrika samenkomen om te spreken over wat er speelt op hun continent. Reeperbahn Festival gaat uiteindelijk niet om het verkopen van muziekrechten of het sluiten van deals met labels, maar om ideeen, sociale betrokkenheid en creativiteit. De inspiratie die uit verschillende delen van de wereld komt, vaak met een andere aanpak en andere prioriteiten, maakt het geheel levendig en interessant.”
Ondersteuning voor opkomend talent
Reeperbahn Festival presenteert jaarlijks ongeveer 400 opkomende artiesten. De helft wordt direct door de organisatie geboekt en gecureerd, de andere helft komt via nationale en internationale partners zoals exportbureaus, labels en culturele organisaties. Om
instrument om artiesten te ondersteunen en hen te presenteren aan zowel publiek, media als de industrie.”
Conferentieprogramma
De conferentie telt jaarlijks zo’n 80 sessies, met uiteenlopende onderwerpen, zoals ticketing, sync, marketing, duurzaamheid, streamingmodellen en sociale media. Een voorbeeld van een programmadeel is een talk waar onder meer het Duitse model wordt besproken, waarbij een klein percentage van elke ticketprijs terugvloeit naar de ondersteuning van clubs en grassroots-cultuur. Schwarte benadrukt dat de conferentie alle deelmarkten binnen de muziek/live-entertainment industrie wil bedienen. Reeperbahn Festival werkt al jaren aan
meer diversiteit en inclusie, onder meer via het Keychange-initiative, dat inzet op gelijke vertegenwoordiging van mannelijke en niet-mannelijke artiesten en sprekers. Het festival haalt inmiddels de 50%-norm, met speciale aandacht voor vrouwelijke ‘front people’ op het podium. Schwarte: “We willen dat deze inspanningen vanzelfsprekend worden.” Ook op het gebied van duurzaamheid neemt Reeperbahn Festival concrete stappen, onder meer door kennisdeling en thematische conferenties over groene evenementen.
Een plek voor ontmoeting en inspiratie Schwarte, sinds 2022 festivaldirecteur maar al vanaf de oprichting betrokken, ziet Reeperbahn als een spiegel van de industrie. Het jaarlijkse hoogtepunt voor hem is de openingsceremonie, waar 1.500 professionals uit alle deelmarkten samenkomen: “Het is een uniek moment om te voelen wat Imagine Togetherness kan betekenen.” Ondanks uitdagingen als veranderend publieksgedrag blijft Schwarte optimistisch. “Als conferentie bieden we een plek om elkaar te ontmoeten, ideeën te delen en nieuwe samenwerkingen te verkennen. Geen contracten of verplichtingen, maar gewoon aanwezig zijn, openstaan en in gesprek gaan. Onze rol als Reeperbahn Festival – net als andere muziekconferenties in Europa – is mensen samenbrengen, gesprekken op gang brengen en onderwerpen agenderen die uitwisseling stimuleren. Daarbij betrekken we media, politici en bestuurders, zodat uitdagingen en kansen zichtbaar worden. Slechts enkele keren per jaar komt zo’n grote groep samen om te spreken over hoe het echt gaat met de sector – precies dat is de waarde van evenementen als het onze.” ◾
FOTO: LIDIJA DELOVSKA
‘
We hebben het onmogelijke mogelijk gemaakt’
Een van de grootste evenementen van het jaar vond op 21 juni plaats op de Ring A10 in Amsterdam. Om de 750ste verjaardag van de hoofdstad te vieren, werd 15 kilometer snelweg voor een dag afgesloten om daar meerdere evenementen neer te zetten. F&L Powerrental werd gevraagd om de stroom- en watervoorzieningen voor Festival op de Ring te verzorgen. Directeur Ralph van Veen: “Dit was op alle vlakken een titanenklus.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Knap, gewaagd, vindingrijk en spectaculair. Dat zijn vier woorden die veel gebruikt werden voor het Festival op Ring. Bewust van de grote tijdsdruk en met de nodige uitdagingen in het verschiet, startte F&L Powerrental met de voorbereidingen voor het event. Terugkijkend omschrijft directeur Ralph van Veen het als ‘een huzarenstukje’. “Dit was een klus zoals we die nog niet eerder hadden uitgevoerd. Niemand had ervaring om een event neer te zetten op 15 kilometer snelweg. Bij een festival werk je bijvoorbeeld vaak op een grasbodem en zijn er al watervoorzieningen. Op een snelweg vind je natuurlijk geen kraantje en heb je te maken met asfalt. Alles wat we deden moest opnieuw bedacht en daarna opgebouwd worden.”
Daarnaast was de tijdsdruk ook een belangrijke factor, vertelt Van Veen, want de snelweg werd voor slechts 36 uur afgesloten. “Er was met op- en afbouw beslist geen speling. Als het over tijd gaat, is er bij een evenement altijd wel wat marge. Het is vaak mogelijk om een dag later terug te komen of ’s avonds nog iets op te pakken. Dat is ook nodig want er gaat altijd wel iets mis. Denk aan een transporteur die bijvoorbeeld te laat komt, leveringen op de verkeerde plekken of andere verrassingen die je tegenkomt. Op dat soort momenten kun je altijd de tijd wel iets oprekken.” Bij Festival op de Ring was daar geen sprake van. “Dat alles goed is gegaan komt door de flexibiliteit en inzet van de vele medewerkers en collega’s die daar op locatie stonden. Laten we
daarnaast ook niet vergeten dat er een heel strakke planning was bij iedereen die bij dit event betrokken was.”
Uniek evenement
Een andere uitdaging waar F&L Powerrental tegen aanliep was de datum. Festival op de Ring werd namelijk midden in de zomer georganiseerd. “Dit is natuurlijk de periode waar iedereen het al heel druk heeft met de gebruikelijke festivalwerkzaamheden. We hebben in eerste instantie gekeken naar de interne capaciteit en toen de planning er lag, zijn we op zoek gegaan naar externe krachten voor een deel van de uitvoering. Denk aan bijvoorbeeld een transporteur die in 36 uur al het materiaal wil leveren en ophalen. Iedereen kwam om in het werk,
maar het is toch gelukt. Wat je zag was dat veel collega’s het heel interessant vonden om bij Festival op de Ring betrokken te zijn. Dat is begrijpelijk, want het gaat over een uniek evenement. Ik zie het dan ook niet zo snel gebeuren dat iets van deze schaalgrootte op korte termijn weer georganiseerd gaat worden in Nederland.”
Met glimlach voegt van Veen toe: “En ik denk niet dat ik als bedrijf dit meerdere keren per jaar wil of kan doen. We zijn heel trots op het resultaat en het feit dat we hieraan mee mochten werken, maar de impact was groot. Dat gezegd hebbende, kan ik terugkijken op zeer geslaagde werkzaamheden. Zowel voor, tijdens als na Festival op de Ring. Bij de afbouw hebben we ervoor gekozen om toch wat extra handjes in te zetten om alles op tijd van de A10 af te krijgen. Dat is vlekkeloos verlopen. We waren ruim voor de oplevering al klaar.”
Warmte
Een paar dagen voor het Festival op de Ring werd er een weerwaarschuwing afgegeven.
Bezoekers moesten tussen een uur ‘s middags en zes uur ’s avonds rekening houden met tropische temperaturen tot en met 30 graden. Hierdoor werden watervoorzieningen en stroom nog belangrijker. Na overleg met stakeholders greep F&L Powerrental gelijk in. “We zijn uiteindelijk met 50 procent opgeschaald in watercapaciteit. Ook hebben we gezorgd dat er voldoende punten waren waar we de bezoekers konden voorzien van water. Dat was een ingewikkelde operatie. Zoals ik zojuist al stelde, op een snelweg is geen kraan te bekennen. We hebben het water geplaatst in grote tankcontainers en deze op 15 punten neergezet. Daarnaast stonden er bij de RAI twee tankwagens met water standby. Deze werden ingeschakeld als er tekorten waren. Dat is gelukkig goed gekomen.”
Gigantische kick
In de 25 jaar dat F&L Powerrental actief is, heeft het bedrijf een sterke nationale en internationale reputatie opgebouwd in de levering van stroom en water. De expertise
'Er was met op- en afbouw beslist geen speling. Normaal is er altijd wel wat marge'
die op festivals en evenementen werd ontwikkeld, bleek echter van een andere orde dan wat nodig was voor een grootschalig project als Festival op de Ring.
“De grootste uitdagingen waren het asfalt en bereikbaarheid. We moesten alles opnieuw uitvinden en proberen. Uiteindelijk hebben we het onmogelijke mogelijk gemaakt. Dat zorgde bij iedereen voor een gigantische kick. Daar doe je het uiteindelijk voor.”
Tijd om van het succes te genieten was er echter niet. “We waren rond 10 uur in de avond klaar en een uur later alweer bezig met de volgende klus. We zaten natuurlijk in het festivalseizoen en iedereen heeft het gelukkig druk. Bij F&L Powerrental waren we ons al aan het voorbereiden op events als de Veteranen Dag en de TT GP. Festival op de Ring kwam er als het ware tussendoor. Begrijp me niet verkeerd. Ik bedoel niet dat we hier minder aandacht aan hebben besteed. Sterker nog, dit is de meest uitdagende klus die we in de afgelopen vijf jaar hebben gedaan. Het was een zeer geslaagde titanenklus waar iedereen met een trots gevoel op terugkijkt.” ◾
Uniek van opzet en schaal met 200 duizend bezoekers
Het Festival op de Ring was op 21 juni een van de grootste openluchtevenementen ooit. Hoe groot, dat blijkt uit de indrukwekkende cijfers rond het festival. Een impressie van de belangrijkste facts & figures.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
In totaal waren er 25 programmaonderdelen rondom Festival op de Ring. De in totaal 200 initiatiefnemers presenteerden een breed palet aan evenementen. Bij elkaar waren er 750 muzikanten te zien en te horen. Het ging hier om dj’s, bands, singer-songwriters, fanfares, harmonieorkesten, koren en klassieke musici. Dit alles vond plaats op 17 verschillende podia. Ook waren er vijf praalwagens te zien in Rollend Ritme en gaven 20 Amsterdamse stellen die dag op de Ring elkaar het jawoord. Ook op het gebied van sport was er veel te beleven. 20.000 inwoners namen deel aan de Run op de Ring en de dag werd ondersteund door 25 Amsterdamse sport-
clubs en acht nationale sportbonden. Het festival opende de poorten om 09:00 uur in de morgen en sloot deze weer om 22:00 uur. Ruim 800 mensen waren betrokken bij opbouw, festival en afbouw.
Logistiek
Een programma van dit formaat bracht de nodige logistieke bewegingen op gang. Het is in één woord indrukwekkend te noemen hoe snel alles op- en afgebouwd werd. De A10 werd namelijk op de zondag weer gewoon in gebruik genomen door het verkeer. In totaal was er acht uur opbouwtijd. Hiervoor werden verschillende crews ingezet. In totaal waren dat 800
FOTO'S: RACHEL ECCLESTONE
professionals in alle soorten en maten. Ook was er ondersteuning tijdens die dag van 600 vrijwilligers. In totaal werden er 962 voertuigen gebruikt, van heftrucks tot golfkarren. Om een groot deel van de Amsterdamse ring af te sluiten werd gebruik gemaakt van 50 kilometer hekwerk. De complete oppervlakte asfalt voor Festival op de Ring bedroeg 15 kilometer. In totaal werden er die dag bijna 1.000 logistieke bewegingen gemaakt.
Bereikbaarheid
Bij een operatie van deze schaalgrootte is bereikbaarheid en duidelijke communicatie essentieel. Op 21 juni deden 185 verkeersregelaars en 25 verkeersploegen hun werk en werden er 600 verkeersborden geplaatst. Ook waren er 34 pijlwagens, 2500 geleidebakens en 500 afzethekken. Bezoekers konden bij 11 verschillende entrees de A10 op. Om onder andere alle plekken en routes zo duidelijk mogelijk weer te geven werd er gebruik gemaakt van 1.700 geprinte banners
Faciliteiten
Met 200.000 bezoekers werd er niet bezuinigd op de faciliteiten. Speciaal voor het event werden er 750 afvalbakken geplaatst. Om bezoekers aan te moedigen om met de fiets te komen waren er 60.000 extra fietsparkeerplekken. De buitentemperatuur werd geschat op 30 graden Celsius, maar het asfalt van de A10 zou temperaturen tot wel 50 graden kunnen bereiken. Om dit op te vangen werden er 344 watertappunten ingezet. Al dat vocht kon ook weer worden afgevoerd bij de meer dan 1.000 toiletten die verspreid waren over het festival.
Muziekfeest op de Ring
Een van de grote evenementen op 21 juni was Muziekfeest op de Ring. Op het concert georganiseerd door AVROTROS traden 36 artiesten op. In vier uur tijd werden er 66 nummers vertolkt. De artiesten werden begeleid door een band van negen personen, twee backing vocalisten en een accordeonist. Dit alles werd gefilmd door 12 camera’s en een drone. Het resultaat
is later dit jaar te zien in drie verschillende uitzendingen van 55 minuten. Het podium had een grootte van 38m2 plus een catwalk van 12 meter lang.
Achter de schermen waren er zes visagisten, een opnameleider, zes artiestenbegeleiders, vijf man productie en vier chauffeurs voor pendel met zeven elektrische golfkarretjes. De hele crew bestond uit zo’n 100 mensen. Naast de televisieopnames werd er ook acht uur lang live radio gemaakt op NPO Sterren NL Radio met vier presentatoren.
Bijzonder
Een event als dit is niet alledaags. Maar onderstaand was wel heel bijzonder. Tijdens het Festival Op de Ring werd een deel van de A10 voor één dag getransformeerd in een tijdelijk bos. 14 stichtingen en bedrijven schonken Amsterdam 750 grote bomen en 7.500 kleine bomen. Deze werden in zes uur tijd vervoerd door 74 trucks. Alle bomen hebben inmiddels een vaste plek in en rond de stad gekregen. ◾
COLUMN
HET PODIUM VAN TOMORROWLAND
“Heb je dit gezien Tjeerd? Het podium van Tomorrowland staat in de fik!” Ergens tussen Trinity Lake en Mount Hood - een etappe in de roadtrip die ik maak door de Verenigde Staten - klinkt de vraag vanaf de achterbank. Nog voor ik kan antwoorden wordt een telefoontje onder mijn neus geduwd. Het is wereldnieuws. Ik zie een deel van het op de Wall uit Game of Thrones lijkende hoofdpodium in rook en vlammen opgaan. De brandweerwagen links vooraan oogt nietig en kan de eerste indruk niet uitwissen. Dit komt niet meer goed.
Dat blijkt op een volgend filmpje dat ik op bestemming aanklik. Het gehele podium is verdwenen. Wat resteert is een verwrongen stalen constructie die als geblakerde botten afsteekt tegen de blauwe hemel.
En nu?
Dat is een goede vraag. Zelf stam ik uit de tijd waarin het totaal irrelevant was hoe het podium eruit zag. Ik ging voor de muziek, niet voor de show. De massa bleek er anders over te denken. Ergens in de jaren ‘00 tot ‘10 werd bedacht dat elk podium weer een overtre ende trap moest zijn van die van het jaar daarvoor en vooral mooier dan dat van de concullega. In concepten denken kreeg de overhand. Gekker, hoger, breder. Verwen het publiek. Tomorrowland legde die lat het hoogst. Zo ook nu. Ik lees dat een team van 35 mensen al drie jaar onder strikt embargo aan het bouwwerk werkte. Wat een zonde! Van geld, van werk, van materiaal. Het zou een prachtig schouwspel worden, maar wat hebben ze ook meteen een enorm probleem!
Die massale mensenmenigte die jaarlijks in recordtijd dure tickets koopt komt uit alle uithoeken van de wereld. Juist ook voor de show, het spektakel en de voorgeprogrammeerde sets die je de artiesten vergeeft want voor één keer zijn die ondergeschikt aan de beleving. Hoe ga je die pakweg 30 duizend mensen die traditie getrouw vlaggen zwaaiend voor het hoofdpodium staan te springen daar vasthouden? Van wezenlijk belang voor je crowdcontrol.
Ook hier toont Tomorrowland zijn kracht. Binnen een mum van tijd staat er een nieuwe stage. Uiteraard simpeler van opzet, gewoon een brede LED-wall met een DJ booth dicht op de voorste rij. Ik zie op YouTube dat Martin Garrix haast in het publiek staat. Met bezieling draait hij een energieke set in plaats van rond te springen op de praktafels tussen de ene en de andere tijdcode. Vindt hij dit niet veel leuker? En ligt het aan mij of is de sfeer bij het publiek niet minimaal zo goed als in andere jaren?
Er zal volgend jaar ongetwijfeld weer een imposant object in themastijl staan. Maar ‘terug naar toen’ zonder toeters en bellen is ook wel eens verfrissend.
Tjeerd Bijnsdorp
Tjeerd is managing director van Stichting CircularPET, co-owner van 40UP Festivals en eigenaar van HiHat Productions.
'Zelf stam ik uit de tijd waarin het totaal irrelevant was hoe het podium eruit zag'
Digitale ecosystemen in de praktijk
In een wereld waarin alles en iedereen voortdurend met elkaar in verbinding staat, worden ook evenementen steeds meer digitale ecosystemen. Van grootschalige festivals tot zakelijke congressen: connectiviteit is niet langer een luxe, maar een voorwaarde voor succes. De technologische infrastructuur achter een evenement bepaalt in toenemende mate de kwaliteit van de ervaring - voor bezoekers én organisatoren.
Of het nu gaat om betrouwbare wifi voor artiesten en crew, mobiele netwerken voor tienduizenden bezoekers, beveiligde dataverbindingen voor tickets, betaalsystemen en toegangsscans, of real-time monitoring voor crowd control: zonder slimme, stabiele en schaalbare verbindingen staat het evenement stil. En met de opkomst van nieuwe technologieën – denk aan private 5G-netwerken, IoT-oplossingen voor terreinbeheer en AIgestuurde veiligheidsanalyse – verschuift de lat continu omhoog.
Continuïteit
Tijdelijke netwerkleveranciers als Soluned zien dagelijks hoe belangrijk stabiliteit is. Directeur-eigenaar Willem Theiner benadrukt: “Er moeten stabiele en veilige verbindingen worden gelegd die continuïteit bieden.” Juist omdat opbouwtijden korter worden en situaties tijdens een festival kunnen wijzigen, vraagt dit om flexibiliteit. “Er gebeurt nog weleens iets onverwachts, zeker op een festival. Als een balie of kassa uiteindelijk twintig meter wordt verplaatst, dan heeft dat consequenties voor de verbindingen. Wij kunnen daarop inspelen door ons zo flexibel mogelijk op te stellen,” zegt Theiner. Accountmanager Rolf Meuleman vult aan: “Vooraf kunnen anticiperen op zaken die vervelend zijn voor festivals en publiek, is in dit vak net zo belangrijk als diepgaande ICTkennis.”
Ook WiFi4Rent, ICT-partner van BOD Events, ziet betrouwbare verbindingen als de levenslijn van een evenement. Maarten Stok van BOD Events is helder: “Je hebt een partij nodig die een stabiele connectie garandeert voor productie, veiligheid, kassa’s en alle andere aspecten.” Oprichter Herman van den Dungen van WiFi4Rent herinnert zich hoe zijn klant als een van de eerste volledig in de cloud werkte: “Om dat e ciënt en veilig te kunnen doen, heb je stabiel internet keihard nodig. Daar hebben we samen de nodige stappen in gezet met speciale aandacht voor kostenbeheersing.”
Redundantie
Vandaag de dag gaat het niet alleen om publiekswifi, maar ook om pintransacties, cameratoezicht, geluidsmetingen en updates voor muziekapparatuur. Betaalsystemen zijn daarbij cruciaal. Stok legt uit: “Wij kiezen voor een hybride systeem met de verkoop van munten en pinnen aan de bar. Deze betaaloplossingen hebben elk een eigen verbinding met het internet. Ze werken naast elkaar en geven samen minder risico op omzetverlies.” Van den Dungen onder-
streept het belang van redundantie: “Met redundantie, zoals gebruikmaken van een hybride betaalsysteem, verklein je de kans op problemen.”
Data en communicatie
Maar verbondenheid gaat verder dan techniek. Het Nederlandse platform Appic laat zien hoe de relatie tussen organisatoren en hun publiek wordt versterkt door data en communicatie. Oprichter Sven Feijen: “Met Appic willen we een app bieden waarin iedere organisator zijn eigen in-app krijgt. Daardoor blijft de communicatie met de fan behouden en blijven organisatoren letterlijk in de broekzak van hun publiek.”
Die koppeling levert ook waardevolle inzichten op. “We zagen bij een festival dat een dure buitenlandse artiest aanzienlijk lager scoorde in de persoonlijke timetables dan verwacht. Dat soort inzichten kan organisatoren veel geld besparen en helpen betere keuzes te maken.” Voor bezoekers betekent Appic gemak: persoonlijke schema’s, interactieve plattegronden en communityfuncties. “Ons doel is een app die de festivalbeleving zo gemakkelijk
'Met de opkomst van nieuwe technologieën als 5G, IoT en AI verschuift de lat continu omhoog'
mogelijk maakt,” zegt Feijen, die tijdens Amsterdam Dance Event een rebranding lanceert om de internationale groei verder te versnellen.
Grip
Veiligheid en ticketcontrole vormen een ander belangrijk onderdeel van het ecosysteem. Ticketkeeper wil een einde maken aan secundaire doorverkoop en fraude. Oprichter Peter-Joost Post ziet zijn platform als ‘de kluis voor organisatoren, ticketers en consumenten.’ Door tickets te sealen en automatisch te personaliseren wordt doorverkoop vrijwel onmogelijk. “We creëren zo een gesloten ecosysteem waarin fraude praktisch wordt geëlimineerd,” aldus Post. Daarmee krijgen organisatoren grip op hun ticketing, ticketers extra verdienmogelijkheden en bezoekers een betrouwbare ervaring. “We zorgen dat iedereen die tickets gebruikt of verkoopt, in een kluis staat. Veilig, betrouwbaar en volledig controleerbaar.”
'De toekomst van live is high-tech én high-touch – en wie daarin vooroploopt, bepaalt de standaard voor de komende jaren'
zorgen te maken of alles goed geregeld is. Als wij ons werk goed gedaan hebben, dan merkt niemand er iets van.”
Frequentiemanagement
Minder zichtbaar voor het publiek, maar minstens zo cruciaal, is frequentiemanagement. Camel & Co, geleid door Kees Heegstra, is een bedrijf dat ervoor moet zorgen dat draadloze communicatie en apparatuur elkaar niet in de weg zitten. Hij verwoordt het eenvoudig: “Ons werk maakt dat de artiest zijn ding kan doen zonder zich
Met decennialange ervaring beschouwt Heegstra zijn bedrijf als de parkeerbeheerder van het spectrum. “Ik en al mijn collega’s vormen een klein clubje waarbij iedereen uit de geluidstechniek komt. We brengen naar iedere klus kennis mee van programmatuur en techniek.” Het resultaat is dat festivals als Lowlands en Pinkpop zonder storingen kunnen draaien, en dat communicatie bij venues als Ziggo Dome en AFAS Live altijd helder is.”
AI
Waar veel partijen zich richten op infrastructuur, zet TIQS vol in op intelligentie. Volgens CEO Peter Roos is AI bij hen een integraal onderdeel van de operatie: “Bij ons draait AI niet naast het proces, maar in het proces.” Met het platform worden ticketing, betalingen, QR-bestellen en marketingtools samengebracht, aangestuurd door Contextual AI. Dat betekent dat data uit tickets, bestellingen, weerberichten of OV-informatie realtime worden vertaald
naar acties, zegt Roos. Hij geeft een voorbeeld: “Stel, er is 40% kans op regen én drie dance-events binnen 25 km. Dan voorspelt TIQS een latere inloop, schuift shifts door, verplaatst voorraad naar binnenbars en past campagnes aan. Bezoekers krijgen via myTIQS een melding: ‘Nog 10 minuten happy hour bij bar 3; je favoriete drankje staat klaar.’” Zo ontstaat een persoonlijke eventassistent die bezoekers helpt én organisatoren in staat stelt e ciënter te werken.”
Contextual AI is volgens hem de toekomst. “Met TIQS willen we connected events creëren waarin bezoekers, organisatoren en leveranciers realtime, slim en persoonlijk samenwerken.”
Toekomst
Van netwerken en wifi tot data, ticketing, frequentiemanagement en AI: techniek is niet langer ondersteunend, maar bepalend. Wie vandaag investeert in slimme en veilige verbindingen, legt het fundament voor de evenementenervaring van morgen. De toekomst van live is high-tech én high-touch – en wie daarin vooroploopt, bepaalt de standaard voor de komende jaren. ◾
ICT-partner is nieuwe levenslijn van festivals
Festivals kunnen niet meer bestaan zonder stabiele, draadloze internetverbindingen.
DOOR: WALLY CARTIGNY
BOD Events organiseert concerten en festivals waaronder het Arnhemse ASM Festival, Breda Live en Wantij Pop. Daarbij werkt het voor de ICT-invulling samen met WiFi4Rent. De keuze voor dit bedrijf komt volgens Maarten Stok van BOD Events voort uit een zoektocht naar een internetleverancier die de operationele kant van festivals begrijpt. “Wij hebben een partij nodig die niet alleen zorgt voor publieke toegang tot lokale wifi, maar ook stabiele verbindingen voor de kassa’s levert zodat de baromzet niet in gevaar komt.”
Oog op kosten
WiFi4Rent nam als totaalleverancier van tijdelijke ICT-diensten de gewenste verantwoordelijkheid op zich en werkt inmiddels ruim 12 jaar samen met BOD Events. Aanvankelijk lag de nadruk daarbij op de genoemde pintransacties. In de loop der tijd zijn extra functionaliteiten toegevoegd. Herman van den Dungen, eigenaar van WiFi4Rent: “BOD Events heb ik leren kennen als een organisator die al vroeg volledig in de cloud werkte. Om dat e ciënt en veilig te kunnen doen, heb je stabiel internet keihard nodig. Daar hebben we samen de nodige stappen in gezet met speciale aandacht voor kostenbeheersing.”
Hybride betaalsysteem
De draadloze internetbehoefte van BOD Events is door de jaren heen fors uitgebreid. Stok: “We hebben voor veel organisatorische aspecten stabiele connectie nodig: voor de productiewerkzaamheden, ticket- en scanapparatuur, cameratoezicht, geluidsmetingen voor vergunningen en zelfs updates voor muziekapparatuur. Evenementenorganisaties kunnen zodoende werkelijk niet meer zonder.”
Dat betekent dat een organisator een ICT-partner moet hebben die daarvoor instaat, meent Maarten Stok van BOD Events. “Je hebt een partij nodig die een stabiele connectie garandeert voor productie, veiligheid, kassa’s en alle andere aspecten.”
nectiviteitsbehoefte. Stok: “Wij kiezen voor een hybride systeem met de verkoop van munten en pinnen aan de bar. Deze betaaloplossingen hebben elk een eigen verbinding met het internet. Ze werken naast elkaar en geven samen minder risico op omzetverlies.” ICT-partner Van den Dungen vindt het een verstandige keuze. “Ook al zorgen wij voor stabiele verbindingen, dan nog is techniek altijd een risicofactor en zeker wanneer het gaat om draadloze systemen. Met redundantie, zoals gebruikmaken van een hybride betaalsysteem, verklein je de kans op problemen.”
De betaalsystemen op het festivalterrein zijn uiteraard een speerpunt in die con-
Externe factoren
Juist omdat werken met techniek altijd een risico inhoudt, is het voor organisatoren belangrijk om te werken met een betrouw-
bare ICT-partner. Een router plaatsen en een verbinding leggen is volgens Stok eenvoudig, maar zorgen dat alles blijft werken in de omstandigheden van een festival is vaak een uitdaging. Publieksdrukte, weersomstandigheden of signaalproblemenbijvoorbeeld door interferentie - kunnen problemen geven. Van den Dungen: “Vaak krijgt het internet de schuld, terwijl het ergens anders door misgaat. Wij monitoren de verbindingen ter plekke en op afstand en kunnen daardoor zien waar een probleem zit. Meestal kunnen we het dan oplossen voordat de organisatie er iets van merkt.”
Die controlefunctie van WiFi4Rent is belangrijk, stelt Stok. “Als organisator wil je het liefst werken met een partij die niet wijst naar externe factoren, maar die proactief meedenkt en oplossingen biedt.” ◾
‘Als wij ons werk goed doen, merkt niemand er iets van’
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
De origine van de naam Camel & Co is bijzonder. Oprichter en medeeigenaar Kees Heegstra: “Ik werd zelfstandig en er moest een naam komen. Het eerste idee was om iets met ‘productions’ te doen, maar dat was er al veel en beklijft niet. Op dat moment had ik een 4x4 campertje met de bijnaam de Kameel. Het autootje stond hoog op de pootjes en was eigenwijs. Eigenlijk net wat ik met mijn bedrijf voor ogen had.”
De werkzaamheden van Camel & Co zijn divers. Het bedrijf verzorgt onder andere het gehele inventarisatieproces, de controle op vergunningsvrij gebruik, het regelen van de benodigde zendvergunningen, en het toewijzen, verdelen en controleren van correct gebruik van radiofrequenties op evenementen. Of zoals Heegstra het zegt: “We zijn parkeerbeheerder voor het gebruik van draadloze apparatuur op evenementen. Van advies, op afstand monitoren met remote scanners, tot het op locatie verzorgen van het frequentie management met meerdere scanners. Dit doen we voor festivals als Lowlands, Down the Rabbit Hole, Best Kept Secret, Pinkpop en nog veel meer. Maar ook zijn we actief op grootschalige evenementen als 538 Breda, de TT GP Assen en het Nationale Vuurwerk op de
Frequentiemanagement is door de jaren heen steeds belangrijker geworden op festivals en evenementen. Camel & Co is een prominente aanbieder. Oprichter en mede-eigenaar Kees Heegstra brengt 40 jaar ervaring met zich mee. “Ons werkt zorgt ervoor dat de artiest zijn ding kan doen zonder zich zorgen te maken of alles goed geregeld is.”
Erasmusbrug. Camel & Co heeft voor iedere klant een op maat gemaakte aanpak.”
Ervaring
Heegstra werkt zelf al ruim 40 jaar in de Nederlandse live-industrie. Door de jaren heen zag hij steeds meer andere frequentiepartijen opduiken in zijn werkveld. Concurrenten wil hij hen echter niet noemen. “Iedereen die verstand heeft van zenders is in staat dit werk te doen. Tenminste, voor zo’n 80 procent.” Volgens Heegstra is Camel & Co in Nederland de enige speler die naar het
grote plaatje kijkt en alle ins en outs kent. “Ik en al mijn collega’s vormen een klein clubje waarbij iedereen uit de geluidstechniek komt. We brengen naar iedere klus kennis mee van programmatuur en techniek. Dit zorgt ervoor dat de artiest zijn ding kan doen zonder zich zorgen te maken of alles goed geregeld is. Als wij ons werk goed gedaan hebben, dan merkt niemand er iets van.” Deze insteek komt ook zoveel mogelijk terug in het andere bedrijf van Heegstra: Roger Radios, een portofoonverhuurbedrijf. “Hier is de verhuur niet het belangrijkste doel. Onze focus is dat klanten het juiste communicatiemiddel krijgen en gebruiken. Waarbij de audiokwaliteit leidend is voor ons. De boodschap moet op de beste manier overgebracht kunnen worden, goed aankomen en ook begrepen worden. Dat doen we onder andere voor Ziggo Dome, AFAS Live en Ahoy.”
Heegstra is inmiddels 66 jaar, maar aan pensioen denkt hij nog niet. “Ik roep al een tijdje dat mijn werkzaamheden vooral bestaan uit het overbodig maken van mijzelf. Dat lukt vrij redelijk. Ik realiseer me dan ook dat ik aan het uitlopen ben en zie er steeds meer nieuwe mensen bijkomen. Dat is goed, maar achter de geraniums zie ik mijzelf nog niet zo snel zitten.” ◾
KEES HEEGSTRA
Uitdagende markt gebaat bij netwerkzekerheid
Aangezien de digitalisering in volle gang doorzet, hebben festivals grote behoefte aan kundige ICT-partners. A niteit met de festivalwereld is niet onbelangrijk.
“Vooraf kunnen anticiperen op vervelende zaken voor festivals en publiek, is net zo waardevol als ICT-kennis.”
DOOR: WALLY CARTIGNY
Soluned is een ICT-bedrijf dat zich richt op tijdelijke netwerken. Het werkt voor industriepartijen, tijdelijke opvanglocaties en diverse evenementen. Op de plekken waar het bedrijf wordt ingehuurd, staat volgens directeur-eigenaar Willem Theiner één ding voorop: “Er moeten stabiele en veilige verbindingen worden gelegd die continuïteit bieden. Daar staan wij garant voor.”
Het bedrijf kent het klappen van de zweep. Theiner: “Er gebeurt nog weleens iets onverwachts, zeker op een festival. Vooraf wordt een plattegrond uitgetekend waarop alle touchpoints staan aangegeven. Als een balie of kassa uiteindelijk twintig meter wordt verplaatst, dan heeft dat consequenties voor de verbindingen. Wij kunnen daarop inspelen en door ons zo flexibel mogelijk op te stellen. Soluned beschikt over zelfvoorzienende systemen en vervoersmiddelen met apparatuur. Bovendien profiteren we van de kruisbestuiving met Theiner ICT: opschalen kunnen we snel regelen. Klanten hoeven daardoor niet naar ons om te kijken, wij ontzorgen hen juist.”
Geen geld mislopen
Soluned zegt de markt als geen ander te kennen. “We beschikken over specialisten die weten waar festivals specifiek behoefte aan hebben,” zegt accountmanager Rolf Meuleman, die zelf ook betrokken was bij de organisatie van evenementen. “Een voorbeeld is onze technicus Ruben, die al ruim tien jaar meedraait in de eventbranche. Door wat hij in de praktijk heeft meegemaakt weet hij precies hoe je pinapparaten binnen een netwerk moet verdelen om storingen te voorkomen. Daardoor lopen organisatoren geen geld mis en hoeven bezoekers zich niet te ergeren aan de kassa. Vooraf kunnen anticiperen op zaken die vervelend zijn voor festivals en publiek, is in dit vak net zo belangrijk als diepgaande ICT-kennis.”
Straalverbinding vanaf kerktorens
De markt wordt volgens Soluned steeds uitdagender. Theiner: “Om kosten te besparen worden de opbouwtijden van evenementen korter. Omdat wij geen concessies willen doen aan de kwaliteit, is het belangrijk dat wij de tijd die overblijft zo goed mogelijk benutten. We hebben bijvoorbeeld goede afspraken met alle grote providers om wanneer nodig vanuit wijkcentrales verbindingen te kunnen leggen. Ook hebben we in Noord-Brabant afspraken gemaakt met kerken, zodat we vanuit hun torens straalverbindingen kunnen aanleggen voor festivals.” Meuleman vult aan: “We schakelen ook vroeg in het proces met partners om bijvoorbeeld de connectiviteit van camerabewaking, crew-units en toegangssystemen zeker te stellen. Dergelijke
korte lijntjes zijn onderdeel van de zekerheid die wij willen inbouwen voor opdrachtgevers.”
Breed scala events
Hoewel de festivalbranche onder druk staat en er weinig grote evenementen bij lijken te komen, beschikt Soluned over een volle opdrachtenportefeuille. Het tijdelijke netwerkbedrijf wil zelfs graag uitbreiden. “Onze ambitie is om een breed scala aan events te faciliteren,” zegt Theiner. “We hebben inmiddels ook netwerken aangelegd voor diverse sport en familie-evenementen. Ook kijken we naar het buitenland. Als het festivalseizoen hier voorbij is, begint die op andere plekken in de wereld juist. Op termijn willen we graag ook elders onze kennis en concepten inzetten.” ◾
Innovatie met volledig AI-gedreven eventplatform
Je stelt dat TIQS volledig AI-gedreven is. Wat betekent dat concreet?
Peter Roos: “Bij ons draait AI niet náást het proces, maar ín het proces. Ticketing, accreditatie, betalingen, reserveringen, POS/ QR-bestellen, communicatie en rapportage worden realtime aangestuurd door modellen die continu leren. Dat maakt teams e cienter, beslissingen beter en operaties sneller - van planning tot live uitvoering.”
Wat versta je onder Contextual AI?
myTIQS in 60 seconden
“Wij combineren first-party data van de organisator (tickets, bestellingen, doorstroom, interacties) met publieke signalen zoals weerberichten, OV- en verkeersinformatie, lokale evenementenagenda’s, feestdagen of sentimentdata. Die bronnen verrijken we en vertalen we naar concrete acties: rooster- en voorraadadviezen, alerts, marketing-bijsturing of pushberichten richting bezoekers.”
Kun je hier een voorbeeld van geven?
“Stel, er is 40% kans op regen én er zijn drie dance-events binnen 25 km. Dan voorspelt TIQS een latere inloop, schuift shifts door, verplaatst voorraad naar binnenbars en past campagnes aan. Bezoekers krijgen via myTIQS een melding: ‘Nog 10 minuten happy hour bij bar 3; je favoriete drankje staat klaar.’ Alles volledig AVG-proof.”
Waar komt myTIQS in dit geheel om de hoek kijken?
“myTIQS is de bezoekersapp en de frontend van onze AI. Hier vinden bezoekers hun tickets, timetable, plattegrond en favorieten. Ze krijgen contextuele notificaties, bijvoorbeeld dat een stage rustiger is of dat hun favoriete act bijna begint. Ook zijn er social walls, chat en gamification. Achter de schermen is myTIQS gekoppeld aan ons betaalsysteem, zodat transacties naadloos verlopen.”
TIQS presenteert zich als een volledig AI-gedreven platform voor events en hospitality. Het platform bundelt ticketing, QR-bestellen, cashless POS en marketingtools in één ecosysteem. Centraal staat de myTIQS-app, waar bezoekers tickets, timetable, notificaties en betalingen beheren. CEO Peter Roos licht toe hoe Contextual AI evenementen slimmer, e ciënter en persoonlijker kan maken.
» Alles bij de hand: tickets, eventinformatie, plattegrond, line-up en timetable.
» Jouw dag: stel favorieten in, ontvang reminders en bouw je persoonlijke timetable.
» Slimme tips: krijg contextuele meldingen zoals “Stage B is rustiger,” “je act start over 10 min” of “deal bij bar 3.”
» Connect & play: verbind met anderen via social walls, chat en gamifi cation.
» Directe updates: pushberichten en in-app inbox voor persoonlijke aanbiedingen en notifi caties.
» Whitelabel-optie: volledig in eigen merkstijl, met eigen kanalen en fanbase.
» Naadloze integratie: gekoppeld aan betalingen en alle operatiefl ows van TIQS.
» Privacy-first: duidelijke instellingen voor toestemming en voorkeuren.
Ondersteunt de AI ook de helpdesk?
“Ja, 24/7. Organisatoren configureren eenvoudig hun opties (rolstoeltoegankelijkheid, huisregels, route, leeftijdsgrenzen) en onze AI-helpdesk geeft merkconsistent antwoord. Van ‘Waar vind ik lockers?’ tot ‘Ik ben mijn ticket kwijt’. In dat laatste geval kan de AI veilig verifiëren en direct een nieuw e-ticket versturen. Complexere vragen of uitzonderingen worden automatisch doorgeschakeld naar een medewerker, mét context. Op die manier blijft de service snel en persoonlijk, zonder wachttijden.”
Hoe helpt Contextual AI bij marketing?
“Onze AI ondersteunt organisatoren bij marketing over alle kanalen: van nieuwsbrieven tot Instagram, Facebook, TikTok en directe messaging in myTIQS. Het systeem genereert automatisch content- en copy-suggesties - zoals captions, hooks en onderwerpregels - op basis van line-up, locatie en actuele data. Campagnes worden slim getimed en gericht op specifieke segmenten, inclusief de mogelijkheid tot A/B-tests. Tijdens het evenement stuurt de AI automatisch bij op basis van factoren als weer, drukte of sentiment. Bezoekers ontvangen directe notificaties via push en in-app inbox, met persoonlijke aanbiedingen en relevante updates. Alle prestaties worden teruggekoppeld naar de modellen, waardoor campagnes continu verbeteren. Zo ontstaat een kanaaloverstijgende en contextuele marketingaanpak, zonder extra handmatig werk.”
Ticketing
Marketing & Sales
Assistance
Is myTIQS ook whitelabel beschikbaar?
“Absoluut, myTIQS is ook beschikbaar als whitelabel. Daarmee krijgen organisaties een volledig eigen app-ervaring, met eigen naam, uitstraling en kanalen. Zo bouw je een fanbase rondom je evenement of merk, inclusief eigen pushberichten, segmentaties en loyaliteitsacties. De kracht van TIQS - AI, betalingen en dashboards - blijft behouden en wordt volledig geïntegreerd in jouw merkidentiteit.”
Wat levert dit organisatoren concreet op?
“Heel concreet zien we drie dingen terug. Ten eerste kunnen zij e ciënter werken. Denk aan minder handmatig werk, lagere operationele kosten, slimmere planningen, kortere wachttijden en minder verspilling. Verder kunnen zij sneller schakelen. Organisatoren kunnen live bijsturen op basis van bijvoorbeeld het weer, OV of concurrentie, ondersteund door automatische alerts en acties. En tot slot: beter resultaat. Zij krijgen nauwkeurigere forecasts, doordat we eigen data combineren met publieke signalen, en een hogere conversie over alle kanalen.”
Kun je een praktijkvoorbeeld noemen?
Optimize & alerts
“Fresh ’n Rebel is een goed voorbeeld. Door eigen data - zoals ticketing, bestelgedrag en crowdlocaties - te combineren met publieke signalen zoals tijdstip, weer, OV en concurrentie, kunnen we bezoekers op het juiste moment een relevante aanbieding doen. Denk aan powerbanks wanneer telefoons massaal leeg raken, of koptelefoondeals rond de afterparty en in de dagen
maakt onderdeel uit van die introductie. Vanaf eind oktober is alles beschikbaar via tiqs.com.”
Hoe borg je de privacy van de bezoekers?
“Privacy-by-design. We werken volledig AVG-conform met dataminimalisatie, pseudonimisering en duidelijke consent-
'Met TIQS creëren we connected events waarin bezoekers, organisatoren en leveranciers realtime, slim en persoonlijk samenwerken'
daarna. Dat is precies wat Contextual AI betekent: de juiste boodschap, op de juiste plek, op het juiste moment. Fresh ’n Rebel is een lifestyle-merk en sluit daardoor perfect aan bij het eventpubliek.”
Wanneer kunnen we dit in de praktijk zien?
“Tijdens Amsterdam Dance Event presenteren we ons operationele marketingplatform en rollen we myTIQS breed uit. De samenwerking met Fresh ’n Rebel
instellingen. Bezoekers beheren in de app zelf hun voorkeuren en kanalen.”
Tot slot, hoe zie je de toekomst voor TIQS?
“Contextual AI is de toekomst. Met TIQS creëren we connected events waarin bezoekers, organisatoren en leveranciers realtime, slim en persoonlijk samenwerken. myTIQS - standaard of whitelabel - maakt daar een persoonlijke event-assistent in de broekzak van iedere bezoeker van.” ◾
EINDE AAN SECONDARY TICKETING PRAKTIJKEN
MET TICKETKEEPER
Ban fraude en ongewenste doorverkoop helemaal uit!
We hebben afgesproken in de kluis van het voormalig bankkantoor ’The Bank’ in Amsterdam met PeterJoost Post, Founder van Ticketkeeper. “Het leek mij een heel voor de hand liggende plek om dit interview te doen; wij zijn de kluis voor zowel organisatoren, ticketers als consumenten,” vertelt hij lachend.
Ticketkeeper is ontworpen om evenementen veiliger, efficiënter en winstgevender te maken. Met slimme technologieën beschermt het platform tickets tegen fraude, geeft organisatoren en ticketers extra verdienmogelijkheden, én kunnen promotors rechtstreeks communiceren met bezoekers via push berichten.
Sealen en personaliseren van tickets
Een heel belangrijk onderscheidend vermogen van Ticketkeeper is de security. Tickets kunnen volledig geseald worden: ze worden pas op het laatste moment vrijgegeven en kunnen vooraf niet worden doorverkocht. Daarnaast kunnen tickets automatisch gepersonaliseerd worden, waardoor elk ticket uniek gekoppeld is aan een bezoeker. Hierdoor wordt ongeoorloofde doorverkoop vrijwel onmogelijk.
Controle over doorsturen en delen
Organisatoren hebben - voor bepaalde of onbepaalde tijd en per event - zelf de mogelijkheid om tickets alleen terecht te
laten komen bij echte bezoekers en zo secundaire partijen buitenspel te zetten. Screenshots van tickets zijn zinloos: alleen de officiële Ticketkeeper-app laat het ticket zien op het moment dat het geldig is. “We creëren zo een gesloten ecosysteem waarin fraude praktisch wordt geëlimineerd,” legt Peter-Joost uit, “en we naderen de 100.000e ticket die via Ticketkeeper is opgeslagen, waarmee we onze plek inmiddels hebben veroverd.”
Onlangs plaatste Peter-Joost op LinkedIn een post naar aanleiding van doorverkooppraktijken rondom de concertreeks van Oasis, waarmee hij opnieuw het belang van controle en beveiliging in ticketing benadrukte.
Voordelen voor ticketers, organisatoren en consumenten
• Ticketers behouden controle over hun tickets en kunnen hun klanten een veilige, betrouwbare oplossing bieden en met Ticketkeeper hun conversie een flinke boost geven.
• Organisatoren hebben grip op secundaire verkoop en profiteren van nieuwe verdienmodellen via de wallet.
• Bezoekers krijgen een betrouwbare, gebruiksvriendelijke ervaring met directe updates en push notifications over hun events.
Met Ticketkeeper wordt een nieuwe standaard gezet voor de ticketingindustrie. Het is niet alleen een tool, maar een strategische partner voor iedereen die betrokken is bij live events. “We zorgen dat iedereen die tickets gebruikt of verkoopt, in een kluis staat. Veilig, betrouwbaar en volledig controleerbaar,” besluit Peter-Joost. En dat inmiddels niet alleen meer in Nederland.
Wil jij ook secondary ticketing voorgoed uitbannen en je bezoekers de veiligste ticketervaring bieden? Bezoek www.ticketkeeper.com en ontdek hoe jouw evenementen volledig beschermd kunnen worden!
‘Blijf in de broekzak van je publiek’
DOOR: CAS SPIERTZ
Het idee achter Appic ontstond in 2015: “Eigenlijk wilden we bezoekers gewoon gidsen naar een vette experience, naar hun ultieme feestje,” vertelt Feijen. “We zijn begonnen met het aanbieden van persoonlijke eventsuggesties op basis van data-analyse, zodat gebruikers aanbevelingen krijgen die echt bij hen passen. Dat uitgangspunt vormde de basis voor de verdere uitbouw van het platform.”
In de evenementenmarkt zag Feijen een uitdaging. “Bezoekers moesten voor ieder evenement opnieuw een app downloaden, die ze na het festival vaak weer van hun telefoon haalden. Voor organisatoren betekent een white-label app telkens een aanzienlijke investering, waarbij bovendien voor ieder evenement opnieuw een gebruikersbestand moet worden opgebouwd.”
Volgens Feijen zit de kracht van Appic in het feit dat evenementenmakers hun eigen omgeving binnen het platform krijgen. “Met Appic bieden we één app waarin iedere eventorganisator zijn eigen in-app krijgt. Doordat er wekelijks iets nieuws te ontdekken valt in de app, blijven gebruikers de app op hun telefoon houden. Hierdoor blijft de communicatie met de fan behouden en blijf je letterlijk in de broekzak van je publiek.”
Directe communicatie en data
Een belangrijk onderdeel van het platform is de direct-to-fan communicatie. Organisatoren kunnen pushberichten en mailings sturen naar hun eigen bezoekers, bijvoorbeeld om de start van ticketverkoop of line-up aankondigingen te promoten. Daarnaast krijgen ze toegang tot een bredere community van Appic, waardoor hun bereik wordt vergroot. “Ook hebben we slimme tools ontwikkeld die helpen tickets te verkopen aan doelgroepen die de organisatie zelf niet weet te converteren.”
De festival- en evenementenindustrie kampt met een belangrijke uitdaging: hoe bereik en behoud je publiek? Het Nederlandse platform Appic stelt hiervoor de oplossing te bieden. Oprichter Sven Feijen vertelt hoe Appic zowel organisatoren als bezoekers bedient en welke toekomstplannen het bedrijf heeft.
lijke timetables dan verwacht. Dat soort inzichten kan veel geld besparen en helpen betere keuzes te maken.”
Ook voor bezoekers
Ook voor bezoekers biedt Appic voordelen, zegt Feijen. De app centraliseert alle relevante informatie, van timetables en interactieve plattegronden tot communityfuncties zoals groupchats. Bezoekers kunnen hun eigen schema samenstellen, vrienden terugvinden op het terrein en meedoen aan exclusieve (win)acties. “Ons doel is een app die de festivalbeleving zo gemakkelijk en leuk mogelijk maakt,” zegt Feijen.
Data speelt hierbij een cruciale rol. Via het eigen datasysteem Festibaas biedt Appic naar eigen zeggen inzichten die verder gaan dan standaardgegevens. Denk aan voorkeuren voor artiesten, het gebruik van persoonlijke timetables, ratings en reviews, of de bewegingen van de bezoekers over het festivalterrein via interactieve plattegronden. “Dat levert niet alleen waardevolle feedback op om evenementen te optimaliseren, maar geeft ook richting bij toekomstige programmering en marketingcampagnes,” aldus Feijen.
Een praktijkvoorbeeld illustreert hoe belangrijk het kan zijn. “We zagen bij een festival dat een dure buitenlandse artiest aanzienlijk lager scoorde in de persoon-
Een belangrijke stap voor de komende periode is de rebranding die tijdens Amsterdam Dance Event wordt gepresenteerd. Daarmee wil Appic zijn positie verder versterken, zowel voor organisatoren als bezoekers. Feijen: “We zijn begonnen met het gidsen van mensen naar hun ultieme ervaring. Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een platform dat de hele keten bedient: van bezoeker tot organisator. Met onze data, tools en community willen we de komende jaren een nog grotere rol spelen in de Europese live-entertainmentmarkt. We zien de festivalapp niet alleen als een middel voor bezoekers, maar ook als een tool voor organisatoren om waardevolle data en inzichten te verzamelen en die te benutten voor het verhogen van de ticketverkoop.” ◾
Internationale groei
Appic heeft de afgelopen jaren de stap gezet naar internationale markten. Naast Nederland is het platform inmiddels actief en aan het groeien in België en Duitsland, met uitbreidingsplannen richting het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Spanje.
De toekomst in live-techniek
De vraag naar live-technici is groot. Diverse mbo’s bieden hiervoor studies aan die populair zijn onder jongeren. Lukt het de scholen om een branche bij te houden waarin technische doorontwikkeling een grote rol speelt? “Soms moeten we flink bijsturen om een beginner aan het werk te laten wennen.”
DOOR: WALLY CARTIGNY
Koen Janssen is docent podium- en evenemententechniek bij onderwijsinstelling Curio. Hij is zelf een ervaren podiumtechnicus die vanuit zijn bedrijf Realmaker Productions festivals en andere evenementen ondersteunt. Volgens Janssen is er sprake van veel ontwikkeling in podiumtechniek en dat heeft impact op de opleiding. “Waar het vroeger vooral om licht en geluid ging, zie je nu steeds meer integratie van video en bijvoorbeeld ARtoepassingen. Voor de opleiding betekent dit dat we studenten niet alleen een trucje leren op één apparaat, maar ze breed voorbereiden op het werken met verschillende systemen. We leren ze om technologie te koppelen en in te zetten voor een totaalervaring.”
Immersieve technieken
Janssen wijst erop dat de rol van geluidstechnici de laatste jaren is veranderd. “Een festival of concert draait niet meer alleen om een dj of een artiest op het podium, maar om de totaalbeleving. Licht, geluid, video en effecten worden steeds meer verweven tot één geheel, gecreëerd met immersieve technieken. Studenten leren daarom dat ze niet ‘alleen maar een knop indrukken’, maar dat ze onderdeel zijn van de show. Ze moeten de muziek lezen, de artiest aanvoelen en hun techniek inzetten om emotie en beleving te versterken. We leggen daar in de opleiding veel nadruk op, het is de kern van hun toekomstige werk.”
Contact met werkveld
Om bij te blijven met de laatste techni-
sche ontwikkelingen werken docenten volgens Janssen naast het onderwijs vaak zelf als podiumtechnici. “Nieuwe technieken, trends en werkwijzen nemen we direct mee naar de lessen. Bovendien hebben we veel oud-studenten die contact houden met de opleiding en ons bij de les houden.” Daarnaast wordt volgens hem samengewerkt met leveranciers van hard- en software. “Merken als Robe en Chauvet gaan bijvoorbeeld op bezoek bij opleidingen om studenten bekend te maken met nieuwe technieken. Ook leveren leveranciers vaak trainingsmateriaal en handleidingen. In mijn beleving gaat het daarbij niet zozeer om product pushing, maar werkelijk om kennisdeling. Zij lijken goed door te hebben dat studenten
podium- en evenemententechniek de toekomst vormen voor de livebranche.”
Leren kijken en luisteren
Nieuwe studenten beginnen volgens Janssen nog weleens met een te romantisch beeld van het vak aan de opleiding. “Sommigen denken dat ze al snel op grote festivals gaan werken of dat ze binnenkort als producer aan de slag kunnen. Dat terwijl ze vaak jonger dan 18 zijn en nog nooit een groot festival hebben bezocht. Ze baseren hun verwachtingen op TikTok-filmpjes. Als ze dan voor een licht- of geluidstafel staan, beseffen ze dat hun taken creatiever en technischer zijn dan gedacht. In het begin vinden ze dat lastig: ze verwachten snelle resultaten, maar ontdekken dat ze moeten leren kijken, luisteren en creatief meedenken. Wij helpen ze dat inzicht te ontwikkelen.”
Vak wordt diverser
Heel positief vindt Janssen overigens de toename van het aantal meiden dat zich meldt voor de opleiding. “Het vak werd altijd gedomineerd door mannen en we zien het aantal vrouwen nu echt groeien. Daardoor wordt podiumtechniek als sector diverser en dat heeft grote voordelen. We merken dat er in het werkveld meer aandacht komt voor vormen van samenwerking, het maken van afspraken en de manier van met elkaar omgaan. Ook in de lessen komt dat terug.”
Praktijkervaring en werk
MBO-studenten podium- en evenemententechniek doen tijdens hun driejarige opleiding ervaring op via korte en lange stages. Volgens Janssen leren ze in die periodes snel de echte kneepjes van het vak. Kans op werk is er volgens hem voldoende. “De vraag naar podiumtechnici is groot. Afgestudeerden komen terecht in verschillende circuits, van theatertechniek tot festivals en internationale tours. Bovendien is de opleiding universeel en liggen er daardoor ook kansen in het buitenland. Wie gemotiveerd en bereid is hard te werken, kan vrijwel altijd aan de slag.”
Op nul beginnen
Kasper Coolen is mede-eigenaar van JK Productions dat licht, geluid, special effects en productieondersteuning verzorgt voor uiteenlopende evenementen. Zijn bedrijf is een erkend stageadres voor studenten podiumtechniek van meerdere opleidingen. Hij heeft gemerkt dat het instapniveau van studenten nogal kan verschillen. “Sommigen hebben al ervaring opgedaan of veel opgepikt in het eerste
'Het vak werd altijd gedomineerd door mannen en we zien het aantal vrouwen nu echt groeien'
deel van de opleiding, anderen beginnen bij ons min of meer op nul. Dat hoeft niet per se veel uit te maken, afhankelijk van hoe graag een student het vak wil leren. Op school krijgen ze de basis mee. Het echte werk ervaren ze pas tijdens een stage. Dan komen ze in aanraking met actuele apparatuur en echte podiumproducties. We zien dan vrij snel wie er écht geschikt is om door te gaan in deze branche.”
Oude meuk
De omgang met actuele podiumtechniek is een punt waar opleidingen meer aandacht aan mogen geven volgens Coolen. “Sommige scholen zoals Curio, SintLucas en de Herman Brood Academie hebben het goed voor elkaar op dit gebied. Maar we merken dat er ook mbo’s zijn die werken met achterhaalde licht- en geluidsapparatuur. Studenten leren daardoor soms werken met oude meuk die in de praktijk nauwelijks meer worden gebruikt. Bedrijven als wij moeten dan flink bijsturen om zo’n beginner aan het werk te kunnen zetten.”
Nieuwe vakgenoten
Coolen vertelt dat hij in het verleden weleens drie stagiairs podium- en evenemententechniek tegelijk binnen zijn bedrijf had lopen. Daar is hij van teruggekomen. “We willen er nog maar één per periode begeleiden. Dat heeft te maken met het genoemde verschil in niveaus én de mentaliteit van sommige studenten. Niet iedereen is bereid om altijd top te presteren en de lange dagen te maken die in onze branche normaal zijn. In zo’n geval kost begeleiding erg veel energie. Daar staat tegenover dat we ook jongens en meiden binnenkrijgen die enthousiast zijn en de juiste instelling hebben. Die rekenen we graag tot nieuwe vakgenoten. Sterker, bijna iedereen die momenteel tot ons vaste team behoort, heeft hier eerder stage gelopen.” ◾
KOEN JANSSEN, DOCENT PODIUM- EN EVENEMENTENTECHNIEK BIJ CURIO.
Kiss-cam onschuldig entertainment of inbreuk op privacy?
Tijdens een Coldplay-concert werden Andy Byron en zijn collega Kristin Cabot ongevraagd vastgelegd door een zogenoemde kiss-cam. Het fragment ging wereldwijd viraal en kostte beiden uiteindelijk hun baan. Het incident leidde tot de vraag: is de kiss-cam nog onschuldig vermaak, of is het een achterhaald fenomeen dat inbreuk maakt op je privacy?
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Wat begon als een luchtig concertmoment, groeide uit tot een van de grootste virals van het jaar met verstrekkende gevolgen. Tijdens een optreden van Coldplay in het Gillette Stadium in Foxborough (Massachusetts) werden een man en een vrouw liefdevol omarmd in beeld gebracht op het grote scherm. Tot verrassing van het publiek dook de man echter plotseling weg, waardoor de vrouw alleen in beeld achterbleef. Frontman Chris Martin maakte er nog een grap over: “Of ze hebben een affaire, of ze zijn gewoon erg verlegen.” Het concert ging daarna gewoon verder. Meerdere bezoekers legden het fragment vast en binnen enkele uren verscheen de video wereldwijd online. Nog voordat het laatste nummer van de setlist had geklonken, was het fragment al viraal gegaan. Binnen een week was de video meer dan 122 miljoen keer bekeken. Al snel kwam aan het licht dat de gefilmde bezoekers niet zomaar een koppel waren. Het ging om Andy Byron, CEO van AIbedrijf Astronomer, en Kristin Cabot, senior HR-manager bij hetzelfde bedrijf. Beiden bleken daadwerkelijk een affaire te hebben. Het virale moment had directe gevolgen voor hun loopbaan. Zowel Byron als Cabot werd op administratief verlof gezet, waarna het bedrijf een intern onderzoek startte. Byron besloot dit niet af te wachten en diende zijn ontslag in. Cabot vertrok een week later eveneens op eigen initiatief.
Wel of geen rechtszaak
De vraag rijst of het incident onder per-
soonlijke verantwoordelijkheid valt of dat er een ander aansprakelijk kan worden gesteld. Zanger Chris Martin reageerde na de bewuste kisscam-beelden nog met de woorden: “Ik hoop dat wij niets fouts hebben gedaan.” Volgens voormalig Astronomer-CEO Andy Byron is dat wel degelijk het geval.
Meerdere Amerikaanse media melden dat Byron juridische stappen tegen Coldplay overweegt. Hij stelt dat de beelden een inbreuk vormden op zijn privacy, omdat hij voorafgaand aan het concert geen toestemming had gegeven om gefilmd te worden. Daarnaast zou hij een schadevergoeding willen eisen wegens publieke vernedering.
Juridische experts, aangehaald door The Economic Times, achten een klacht wegens smaad in theorie mogelijk. Dat zou met name te maken hebben met de suggestieve opmerking die Chris Martin na de
beelden maakte over een mogelijke affaire. Een rechtszaak tegen de concerthost of organisator lijkt volgens hen aanzienlijk lastiger, omdat het evenement een openbaar karakter had.
Publieke vernedering
Volgens Margriet Koedooder van De Vos en Partners Advocaten zijn er - als het gaat om gefilmd worden bij een openbaar event - de nodige ‘haken en ogen’. “Waarschijnlijk kun je in Nederland niet echt iets doen tegen het filmen als zodanig. Dit is vrijwel altijd vastgelegd in de algemene voorwaarden van de ticketverkoper of venue. Waar je – in theorie - wel tegen op kunt treden, is het verspreiden van die beelden. We hebben immers de AVG, waar een beroep op kan worden gedaan omdat het gaat om het publiceren van privé/persoonsgegevens. Maar nu er al miljoenen mensen hebben gekeken naar het filmpje, is de geest uit de
DE LEVENS VAN ANDY BYRON, CEO VAN AI-BEDRIJF ASTRONOMER, EN KRISTIN CABOT, SENIOR HR-MANAGER BIJ HETZELFDE BEDRIJF, WERDEN OP HUN KOP GEZET NA HET BERUCHTE KISS-CAM-INCIDENT.
De geschiedenis van de kiss-cam?
fles en kan die er in de praktijk natuurlijk nooit meer ingestopt worden. Juridische acties zullen dan ook meestal geen effect sorteren.”
Morele kwestie
De kwestie raakt vooral aan ethiek en moraal, benadrukt Koedooder. “Regelmatig doet de politie een beroep op het publiek om bepaalde beelden niet via sociale media te verspreiden. Een bekend voorbeeld hiervan zijn de opnames rond de moord op Peter R. de Vries. Ik heb geen idee of zo’n oproep ook iets oplevert in de praktijk, maar het geeft wél het signaal af naar de maatschappij dat het delen van dergelijke beelden mensen kan schaden en daarom onwenselijk is. Gezien wat er gebeurd is kan je zeggen dat de kiss-cam inmiddels sociale en seksuele grenzen opzoekt. Het gebruik ervan is dus een morele kwestie geworden. Het kopen van een concertkaartje betekent immers niet dat daarmee op voorhand afstand wordt gedaan van rechten rond publieke openbaarmaking van privé-informatie. Niemand wil het onderwerp worden van een publieke heksenjacht. Bands en organisatoren moeten daar volgens mij vanaf nu vooraf beter over nadenken. Je zag het al gebeuren tijdens de recente optredens van Oasis waar een kiss-cam uitdrukkelijk niet werd gebruikt. Organisatoren moeten zich
Het fenomeen kiss-cam ontstond in de jaren tachtig in Californië. Het werd geïntroduceerd als luchtig entertainment tijdens de pauzes van honkbalwedstrijden. De werking is eenvoudig: de camera beweegt langs het publiek en blijft hangen bij twee toeschouwers, die vervolgens op de grote schermen verschijnen. De bedoeling is dat het tweetal elkaar een kus geeft, vaak aangemoedigd door het gejoel van de bezoekers.
Een zoen wordt doorgaans beloond met applaus en gejuich, terwijl een weigering meestal leidt tot boegeroep. Deze vorm van interactie bleek zo populair dat de kiss-cam zich snel verspreidde naar andere sporten, zoals basketbal, American football en ijshockey. In de loop der jaren is het gebruik ook buiten de sportarena’s zichtbaar geworden. Steeds vaker duikt de kiss-cam op bij concerten en grote evenementen, waar het publiek zo zelf een onderdeel wordt van de show.
regelmatig afvragen of hun manier van organiseren nog wel past bij de nieuwe eisen van de tijd. Als je weet dat een instrument dat eerder louter voor publiek vermaak is ingezet, kan veranderen in een wereldwijde openbare schandpaal, dan moet je je afvragen of het gebruik nog wel het doel haalt dat je wilt bereiken.”
Instagrammable
Berend Schans, directeur van de VNPF, is het hier mee eens. “Het lijkt onschuldig, maar de gevolgen kunnen verstrekkend zijn. In onze Algemene Bezoekersvoorwaarden, die veel VNPF-leden hanteren, staat overigens niets over dit soort entertainment. Er is wel opgenomen dat cameratoezicht kan plaatsvinden, maar uitsluitend in het kader van veiligheid. Als podia of festivals wél iets dergelijks zouden willen doen met hun publiek, dan is het verstandig daar vooraf expliciet toestemming voor te vragen. De
'Niemand wil het onderwerp worden van een publieke heksenjacht'
bredere context is minstens zo belangrijk: sociale media heeft een enorme invloed op hoe gemakkelijk en schaamteloos beeldmateriaal wordt gemaakt en gedeeld, en op hoe we onszelf en anderen zien. Alles moet ‘instagrammable’ zijn. Een goed voorbeeld is het filmen op de dansvloer tijdens clubnachten. Het gebeurt te vaak, zonder dat mensen zich afvragen of iedereen zich daar wel prettig bij voelt. Podia, festivals, evenementen en artiesten moeten daarom heel goed bedenken wat de consequenties kunnen zijn. Beeldmateriaal is tegenwoordig in een oogwenk wereldwijd verspreid. Wij herinneren ons een incident bij een van onze podiumleden waarbij een wereldster plus entourage tijdens een clubnacht van harte welkom was, maar desgevraagd geen afgesloten vip-tafel kregen, omdat dat tegen de filosofie van het programma inging. Binnen ‘no time’ ging het verhaal viral dat de artiest de deur was geweigerd. De marketing- en communicatieafdeling van het podium had daar een week lang de handen vol aan. We maken veel werk van toegankelijkheid en inclusie. Blijven nadenken over dit soort zaken hoort daar ook bij.” ◾
Even voorstellen… drie Popronde-acts
Dit jaar zijn er 99 acts geselecteerd om deel te nemen aan het rondreizende festival. We kozen drie uiteenlopende bands uit voor een introductie: psychedelische rockband Baba Pen & the Bim Bam Band, rapformatie Vegan Music en het Cosmic Funk project Kagami.
DOOR: CAS SPIERTZ
Baba Pen & the Bim Bam Band
Uit het Overijsselse Lemele presenteert Bastian Pen zijn nieuwe project: Baba Pen & the Bim Bam Band. Psychrock met invloeden van country, folk en mystiek, verpakt in een ritueel jasje. EB Live sprak met Pen over zijn nieuwe project en deelname aan Popronde.
Hoe is de band ontstaan?
“Voor dat ik dit project ben begonnen heb ik tien jaar in de band Tricklebolt gespeeld. Daarmee hebben we afgelopen jaarwisseling ons afscheidsconcert gegeven. Maar tegen het einde van die periode begon mijn stapel ideeën, die ik binnen die band niet kwijt kon, behoorlijk te jeuken. Samen met bevriende muzikanten heb ik van die stapel een album gemaakt. Waar ik eerder meer jaren 70-geïnspireerde hardrock maakte, gaat mijn hart toch meer uit naar de jaren zestig: melodieuzer, onder de brede ‘sixtiesparaplu’. Dat album wordt uitgebracht onder mijn eigen alter ego: Baba Pen. De muziek en teksten heb ik zelf geschreven en geproduceerd, met hulp van een hoop van die vrienden. Rondom het album heb ik de ‘Bim Bam
Band’ gevormd, geen vaste bezetting, maar een pool van bevriende muzikanten. De ene keer speelt de één mee, de andere keer een ander. Dat houdt het fris, al is het soms een uitdaging om iedereen bij elkaar te krijgen.”
Waarom doe je mee aan Popronde?
“Ik heb dat eerder ook met mijn vorige band gedaan, en het is echt een goede manier om in korte tijd veel mensen te bereiken. Het leeft in de muziekindustrie, en er zijn vaak ook professionals aanwezig die je verder kunnen helpen. Het is dus niet alleen om publiek te winnen, maar ook om jezelf aan de industrie te presenteren. Dit voorjaar hebben we al een kleine tour gedaan, vooral om gewoon te beginnen.
Deze zomer stonden we op een aantal leuke festivals en tegen de tijd dat de Popronde begint hoop ik dat we lekker ingespeeld zijn. Plus het nieuwe album komt tijdens Popronde uit, op 10 oktober.”
Waar kijk je naar uit?
“Het is gewoon lekker om veel te spelen met de band en daardoor goed op elkaar
ingespeeld te raken. Uiteindelijk gaat het erom dat dit nieuwe project soepel gaat lopen. Met het album net uit is het ideaal om veel op te treden, de liveset stevig neer te zetten en zoveel mogelijk mensen onze nieuwe muziek te laten horen.”
Wat zijn de plannen voor na Popronde?
“Het plan is om in het voorjaar misschien wel onze eerste clubtour te doen.”
Speellijst Baba Pen & The Bim Bam Band
13.09.25 Nijmegen, Black & Blue 20.09.25 Deventer, Burgerweeshuis 21.09.25 Zutphen, De Deur 27.09.25 Sittard, Dürve Gallery
03.10.25 Eindhoven, Café Wilhelmina 04.10.25 Arnhem, Lil' Heaven Studio 10.10.25 Leeuwarden, BOEL Leeuwarden 12.10.25 Doetinchem, Muziekcafé Merleyn 23.10.25 Utrecht, Hofman 01.11.25 Venlo, De Keizerin 07.11.25 Den Haag, O'Caseys
Vegan Music
De rapformatie Vegan Music is ontstaan in de Tilburgse buitenwijken. Rauw, humoristisch en soms ronduit vulgair zetten de anonieme rappers het publiek op stelten. EB Live sprak met producer Korvel Booming en rappers Dreft Fader en Gin Quaaye over hun deelname aan Popronde.
Hoe is de rapformatie ontstaan?
Korvel Booming: “Het is, zonder heel cliché te willen klinken, eigenlijk een uit de hand gelopen grap. We waren gewoon met de vriendengroep muziek aan het maken. Dat groeide uit tot steeds meer gezelligheid en uiteindelijk een min of meer vaste kern. Hoewel we het niet heel serieus namen, werden we wel steeds beter. En op een gegeven moment werden we zomaar gevraagd om op te treden bij Club Smederij, tijdens een clubavond met onder meer Young Internet. We mochten daar afsluiten, in Tilburg, onze thuisbasis. Dat optreden was zó leuk dat we dachten: misschien moeten we dit vaker doen. En zo is het begonnen."
Dreft Fader: “Onze studio zat in de kelder onder de Nachtzuster, een soort regelloze ruimte in Tilburg, waar van alles gebeurde. Daar kregen we een vast ritueel: op vrijdagmiddag gingen we erheen om te kijken wat er te doen was. Wie zin had om muziek te maken, ging mee naar beneden, de kelder in van het oude klooster. Afhankelijk van wie er die vrijdagmiddagborrel bijwoonde, sloot er steeds iemand anders aan – vaak een vriend, kennis of bekende die nieuwsgierig was. In die begintijd zetten we al onze muziek zonder nadenken op SoundCloud. Elk weekend ontstonden er drie, vier nieuwe tracks, puur voor de lol.”
Waarom hebben jullie ervoor gekozen om anoniem (met bivakmutsen) op te treden?
Dreft Fader: “Veel mensen in de groep hebben óf een reguliere carrière, óf een muziekcarrière onder een andere naam of hun eigen naam. Daarnaast zijn er leden met een serieuze baan, om het zo maar te zeggen.”
Gin Quaaye: “We zeggen in onze muziek soms gewoon belachelijke dingen. Doordat we het anoniem doen, hoeven we ons geen zorgen te maken over de gevolgen voor onszelf als individu. We maken muziek zonder die beperkingen, zonder regels.”
Waarom doen jullie mee met Popronde?
Dreft Fader: “We hebben al wat optredens buiten Tilburg gedaan. Zoals Jera on Air en optredens in Den Bosch en Horst. Maar met Popronde gaan we naar Breda, Eindhoven, Sittard, onze muziek verspreidt zich dan echt sneller en makkelijker. En het is superinteressant om te zien hoe het op die verschillende plekken wordt ontvangen. Op een gegeven moment hebben we heel bewust tegen onszelf gezegd: we gaan wat minder in Tilburg spelen. Ik merkte tijdens optredens dat ik me afvroeg hoelang het leuk blijft in deze vorm als je het steeds op dezelfde plek doet. Ook voor het publiek geldt: op een zeker moment is de koe gemolken. Dan kun je beter even niet optreden in Tilburg, zodat het de volgende keer weer legendarisch is, in plaats van dat je het blijft herhalen."
Speellijst Vegan Music
13.09.25 Nijmegen, Co eeshop Kronkel
21.09.25 Zutphen, Alley Cat
26.09.25 Den Bosch, Willem Twee Poppodium - Grote Zaal
Gin Quaave: "Het lijkt me gewoon heel vet om enorm veel vlieguren te maken, ramveel op te treden in korte tijd, om echt dat gevoel te krijgen van wat nou de essentie van onze show is. Hier in Tilburg heb je natuurlijk altijd die lokale back-up: thema’s, grapjes en beats waarvan je weet dat mensen ze sowieso grappig vinden. Maar als we buiten Tilburg spelen, merk je dat het anders werkt. In Den Bosch bijvoorbeeld waren mensen in het begin veel terughoudender. Naarmate de show vorderde en wij zelf uitbundiger werden, gingen zij ook meedoen. Achteraf kregen we te horen: ‘Vet dat jullie dit hier komen doen.’ Maar het was wel werken om dat voor elkaar te krijgen.”
Korvel Booming: "Voor mij zit het eigenlijk in twee dingen. Ik heb in andere bands al vaker opgetreden, dus het is misschien iets minder speciaal voor mij persoonlijk. Bovendien ben ik de enige niet-vocalist van de groep – ik sta als dj op het podium, en dat is toch iets minder intens. Wat ik vooral vet vind, is om dit met een groep vrienden te doen. Samen op pad, feestjes bouwen. En daarnaast wil ik kijken of we het merk Vegan Music naar een hoger niveau kunnen tillen. Zowel ons eigen niveau als in hoe we het neerzetten: als een soort springplank. We weten inmiddels dat de formule in Tilburg werkt, hoe vet zou het zijn als het ook in de rest van Nederland werkt?”
27.09.25 Sittard, De Breakfast Hub
03.10.25 Eindhoven, Dynamo 17.10.25 Breda, De Basis
31.10.25 Uden, De Pul
Kagami
Het muziekduo Kagami vond zijn oorsprong aan het Rotterdamse conservatorium Codarts, maar de twee leden komen uit totaal verschillende hoeken van de wereld. Lucas Sim en Rotem Gerad putten hun inspiratie uit uiteenlopende genres wereldwijd: van Japanse City Pop en Italo-disco tot Franse house en MPB uit Brazilië.
Hoe is de band ontstaan?
Rotem Gerad: “We kwamen zo’n vijf jaar geleden naar Codarts om te studeren. Al snel ontdekten we dat we dezelfde muziek leuk vonden en besloten we samen iets te maken. Ons eerste gezamenlijke project was het City Pop revival-album dat afgelopen april uitkwam, deze heeft wel heel lang op de plank legen. En zoals bij veel livebands heeft ook dit project een periode van ledenwisselingen doorgemaakt.
Lucas Sim: “Op een gegeven moment zaten we met acht mensen in één band. Pas afgelopen januari hebben we de overstap gemaakt naar ons tweeën. In die zin voelt het als een oud project, maar tegelijk ook als iets heel nieuws. We begonnen met een gezamenlijke liefde voor City Pop, maar onze inspiratie reikt verder. We zijn bijvoorbeeld ook sterk beïnvloed door Italo-disco en aanverwante genres.”
Waarom hebben jullie ervoor gekozen om mee te doen aan Popronde?
Sim: “We hadden allebei al meegespeeld als sessiemuzikant in andere bands tijdens Poprondes. We weten hoe belangrijk dit platform kan zijn, zeker aan het begin van een artiestencarrière. Het is simpelweg een geweldige kans voor opkomende artiesten in Nederland."
“We doen vooral mee om veel live-ervaring op te doen. Uit eerdere deelnames weet ik dat je soms speelt voor maar vijf mensen in een klein, lokaal café. Maar er wordt gezegd: als je vijf mensen kunt enthousiasmeren, dan kun je ook vijfhonderd mensen meekrijgen tijdens een liveshow. Het is voor liveacts heel belangrijk om te leren dat het niet uitmaakt hoeveel mensen er voor je staan, je moet altijd alles geven. Popronde biedt de kans om op veel verschillende locaties en in uiteenlopende zalen ervaring op te doen."
Gerad: “Ook dachten we dat dit de beste manier was om onszelf aan het Nederlandse publiek te introduceren, of eigenlijk herintroduceren. We spelen op plekken waar we nog niet eerder zijn geweest en ik ben enorm enthousiast om ons nieuwe project te presenteren.”
Wat zijn jullie ambities voor de toekomst als Kagami?
Gerad: “"We werken momenteel aan ons debuutalbum, ons eerste Engelstalige album. In de tijd van de achtkoppige band stonden we vooral achter de schermen als toetsenisten, terwijl drie zangers de frontpositie hadden. Nu nemen we zelf de zang voor onze rekening, zowel in de studio als op het podium. Dit voelt echt als ons debuut in de voorhoede. Met Popronde willen we de juiste stappen zetten, hopelijk gevolgd door ESNS en daarna verdere groei. We mikken erop dat het album in het late voorjaar of de zomer van 2026 verschijnt."
Sim: “Concertgangers die ons tijdens Popronde komen zien, hoeven niet lang te wachten: tijdens Popronde spelen we al nieuwe muziek van het aankomende album. Er komen echt heel nieuwe arrangementen en nummers die we nog nergens eerder hebben gespeeld.” ◾
Speellijst Kagami
13.09.25 Nijmegen, PAAK Vinyl Bar 20.09.25 Deventer, Boulderhal Vrijhaven 02.10.25 Tilburg, The Cat's Back 03.10.25 Eindhoven, Otomoto 16.10.25 Middelburg, Seventy Seven 18.10.25 Dordrecht, Brandstof 23.10.25 Utrecht, De Helling 01.11.25 Venlo, Café de Paris 13.11.25 Leiden, Bierlokaal de Veste
Friendly Fire zet eerste stappen in tentoonstellingsmarkt
Concertorganisator Friendly Fire, bekend van festivals als Best Kept Secret en concertproducties, heeft een nieuwe tak aan het bedrijf toegevoegd: tentoonstellingen en family entertainment. De primeur is de Formula 1 Exhibition in de Amsterdamse Kromhouthal, die sinds april te bezoeken is. Sr. Project Manager Exhibitions & Family Entertainment Ewoud van de Kamp blikt terug op het project, dat in samenwerking met FKP Scorpio en Round Room is gerealiseerd.
Binnen FKP Scorpio, het moederbedrijf van Friendly Fire, bestaat al langer een divisie die zich richt op exhibitions. Eerder werden onder meer de Jurassic World-tentoonstelling en de Formula 1 Exhibition in Londen geproduceerd. “Toen we zagen hoeveel invloed de Formule 1 in Nederland heeft, mede door Max Verstappen en de Dutch Grand Prix, wisten we meteen: dit is het perfecte project om mee te starten. Daarom hebben we het naar Amsterdam gehaald,” zegt Ewoud van de Kamp.
De tentoonstelling omvat zeven thematische ruimtes en belicht 75 jaar Formule 1-geschiedenis. Voor Nederland werd een extra zaal toegevoegd: de Dutch Drive Room. “We wilden echt een lokale touch geven,” legt Van de Kamp uit. “Daarom hebben we een ruimte gewijd aan de Nederlandse racegeschiedenis, met onder meer pakken van Robert Doornbos en Jan Lammers en aandacht voor het circuit op Zandvoort.”
Unieke collectie en publiekstrekkers
De collectie van de tentoonstelling is anders dan die in Londen. “In Amsterdam hebben we onder andere een Ferrari uit het Ferrari Museum, een Lotus die op Zandvoort reed en de Red Bull RB16B waarmee Verstappen zijn eerste wereldtitel pakte,” vertelt Van de Kamp. Naast historische objecten biedt de tentoonstelling ook interactieve elementen, zoals racesimulatoren op het circuit van Zandvoort. Voor Friendly Fire betekende het pro-
ject een omschakeling.
“Festivals en concerten duren meestal één of enkele dagen, maar deze tentoonstelling loopt meer dan vijf maanden. Dat vraagt een andere marketingaanpak en operationele planning,” legt Van de Kamp uit. De marketing richtte zich op drie doelgroepen: bestaande Formule 1-fans, bredere sportliefhebbers en toeristen. Partnerships met onder meer voormalig coureur Robert Doornbos, sportmedia en de Heineken Experience droegen bij aan het bereik. Voor ticketing werkte Friendly Fire samen met Fever, dat ook verantwoordelijk was voor de ticketing en digitale marketing in andere steden.
Succes en toekomstplannen
Met meer dan 150.000 verkochte tickets noemt Van de Kamp de Amsterdamse editie een succes. “De bezoekers waarderen vooral de kwaliteit en authenticiteit. We hebben veel positieve reviews gekregen.”
En het smaakt naar meer. Binnen FKP Scorpio draaien momenteel ook andere producties, zoals een Minecraft Experience en een immersive Titanic-tentoonstelling. Friendly Fire onderzoekt nu welke tentoonstelling als volgende naar Nederland komt. Daarnaast
De Formula 1 Exhibition is nog tot begin september te zien in De Kromhouthal in Amsterdam, waarna de productie doorreist naar een volgende internationale bestemming.
zal Van de Kamp ook internationaal betrokken zijn bij de touring van bestaande producties. “Het past bij onze kern: mensen een bijzondere ervaring bieden, alleen is het ritme anders. Maar door de overlap in kennis, vooral op het gebied van marketing en ticketing, is dit een logische uitbreiding.” ◾
DOOR: CAS SPIERTZ | FOTO: NIKKI VAN TOORN
‘Wij zien het als onze taak om die liedjes door te geven’
Na een uitverkochte theatertour in 2018 en 2019 waarbij The Kik Boudewijn de Groots legendarische albums Voor de Overlevenden en Picknick integraal uitvoerde, keren Dave Von Raven en zijn mannen terug in het theater met opnieuw een liedjesprogramma rondom de Heemsteedse zanger. Ditmaal zijn het de grootste successen van Boudewijn de Groot die worden gespeeld. En dat zijn er heel wat.
DOOR: ED HOOGEVEEN | FOTO'S: CASPER RILA
Toen ik een jaar of twaalf was, werd er op de radio nog veel muziek uit de jaren zestig gedraaid. Daar zaten ook liedjes bij van een zanger die ik kon verstaan en die een bepaalde klasse had,” vertelt Dave Von Raven. “Mijn moeder vertelde mij dat hij Boudewijn de Groot heette. Ik heb toen op de rommelmarkt een plaat van hem gekocht, de dubbel-lp Vijf Jaar Hits. Pas jaren later kwam ik erachter dat er ook echte albums van hem bestonden. Toen heb ik het album Voor De Overlevenden gekocht, voor één gulden. Ik vond die plaat echt heel interessant. Ik kon mij vereenzelvigen met de teksten van Lennaert Nijgh en hoorde daar dingen in die allemaal op mij sloegen. Die plaat heb ik dus nooit meer losgelaten, mijn hele leven niet. En Boudewijn de Groot ook niet.”
Verjaardag
Wanneer The Kik in 2012 de opnamen van het debuutalbum Springlevend heeft afgerond, sturen ze een exemplaar op naar Boudewijn de Groot. Von Raven: “Omdat wij in het Nederlands zijn gaan zingen, voel ik mij schatplichtig aan hem. Ik was benieuwd wat hij van onze eerste Nederlandstalige vrucht vond. Tot mijn grote verbazing kreeg
ik een brief met een uitgebreide recensie van de plaat. Hij schreef ons wat hij goed vond en wat niet, maar was vooral heel positief. Daarna is het eigenlijk allemaal vanzelf gegaan. Voor mij was Boudewijn iemand van wie ik dacht dat ik hem nooit zou ontmoeten. Maar op een gegeven moment vroeg hij of wij hem wilden begeleiden op een soort afscheidsconcert tijdens
Noorderslag. Ik was apetrots. En toen werden we met de band uitgenodigd op zijn verjaardag. Opeens realiseerde ik me dat ik gewoon op de verjaardag van Boudewijn de Groot zat. Met iets te veel drank op werd ik emotioneel en begon daar te janken!”
Doorgeven
Waarom staat The Kik nu opnieuw in het theater met liedjes van Boudewijn de Groot? Von Raven: “De generatie die is opgegroeid met de liedjes van Boudewijn is langzaam aan het verdwijnen, weet je wel. Mensen die in deze eeuw zijn geboren kennen die nummers nauwelijks of niet. Wij zien het als onze taak om die liedjes aan hen door te geven. De werken van Mozart worden ook nog steeds uitgevoerd. Het repertoire van Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh moet ook gespeeld blijven worden. Dat is het materiaal gewoon waard. En als je dat doet, dan moet je het ook goed doen. Dus met een groot orkest erbij, net zoals het toen werd opgenomen.”
Arrangementen
“Destijds was het Bert Paige die al die mooie orkestarrangementen voor Boudewijn maakte. Jammer genoeg zijn die op papier uitgewerkte partijen toen na de opnamen meteen de shredder in gegaan bij de
firma Phonogram. Maar ik vind dat je geen concessies moet doen en die liedjes moet laten klinken zoals ze toen werden opgenomen. Dus hebben we Reyer Zwart weer gevraagd om alles opnieuw te arrangeren. Hij heeft beluisterd hoe alles in elkaar stak en dat heel gedetailleerd voor ons herschreven, echt een heidense klus.”
Knetterduur
Jullie gaan op pad met minimaal 22 man orkest, technici en andere crew. Dat moet een zeer kostbare productie zijn. Von Raven: “Ja, zoiets is gewoon knetterduur. Daarom spelen we ook in twintig theaters anders is het gewoon niet te doen. Dan krijg je de kosten er niet uit. En hopelijk gaat het weer net als de vorige keer toen er in de loop van de tour nog een paar grote theaters bijkwamen. Destijds eindigden we met twee keer een uitverkocht Ahoy, wat heel bijzonder was. Maar ja, rijk word je er niet van.”
Vondeling
Heb je naar aanleiding van jullie nieuwe theater tour nog iets gehoord van de meester zelf? “Jazeker, we hebben regelmatig contact met Boudewijn. Hij komt in ieder geval kijken en heeft zich ook een beetje met de setlist bemoeid. Dingetjes genoemd die hij er zelf graag op wilde hebben. Hij vindt dat ook echt belangrijk en ik ben daar prima mee. En hij heeft er natuur-
lijk ook alle recht op. Dus hij wilde graag De Vondeling Van Ameland erbij hebben. En daar heb ik natuurlijk ‘nee’ tegen gezegd”, lacht Von Raven. “Nee joh, ben je gek! Dat liedje gaan we natuurlijk gewoon doen.”
Complementair duo
Staat jouw eigen favoriete liedje van Boudewijn de Groot ook op de setlist? “Jazeker! Dat is Testament. Ik heb namelijk altijd het gevoel gehad dat Boudewijn in mijn ziel kon kijken, weet je wel. Maar hij zong natuurlijk gewoon de teksten van Lennaert. Dus in werkelijkheid was het Lennaert die in mijn ziel keek. Wel heeft Boudewijn altijd gezegd dat Lennaert schreef wat hij niet kon schrijven maar wel voelen. Wat dat betreft vormden ze natuurlijk een uniek complementair duo.”
Conservator
Jullie hebben een album met Armand gemaakt, hertalingen van songfestival- en andere liedjes, een plaat met Hollandse feestmuziek en nu weer een theaterprogramma met de liedjes van Boudewijn de Groot… Werpt The Kik zich op als conservator van het Nederlandstalige lied? Von Raven: “Zo zou je dat misschien wel kunnen zeggen. Maar het is vooral dat we doen wat we echt leuk vinden. En als we door die liedjes in leven te houden ook nog een beetje de cultuur van het Nederlandstalige lied bewaken, is dat mooi meegenomen!” ◾
Op 31 oktober trapt The Kik de Boudewijn de Grootste Hits Theatertour af in schouwburg Het Park in Hoorn, gevolgd door optredens in onder meer het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam (8 november) en het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam (30 november). De tour loopt in ieder geval door tot en met januari 2026.
Inzicht in fandoms van levensbelang voor festivals
Sommige artiesten, maar ook festivals hebben fans die alles van hen willen weten en zich gedragen als ambassadeurs. Deze mensen bewegen zich doorgaans in een subcultuur met gelijkgestemden. Volgens deskundige Nicolle Lamerichs is zo’n zogeheten fandom ‘economisch, cultureel en sociaal van onschatbare waarde voor festivals’. Ze legt aan de
hand van vijf vragen uit hoe dat zit.
DOOR: WALLY CARTIGNY
Nicolle Lamerichs is wetenschapper en doceert Creative Business aan Hogeschool Utrecht. Ze doet veel onderzoek naar media- en fanculturen en schreef onder andere het boek ‘Leven als fan: De waarde van fandom’. Daarin geeft ze handvatten om het gedrag van deze consumenten te begrijpen en er op in te kunnen spelen.
Sommige festivals hebben groepen bezoekers die elk jaar een kaartje kopen, ongeacht het programma. Kunnen we dan spreken van fandom?
Lamerichs: “Dat denk ik wel. Die bezoekers identificeren zich met de sfeer, de locatie, de community en de esthetiek van het festival. Zij zijn niet alleen consumenten van muziek, maar maken deel uit van een traditie en een gevoel van thuiskomen. In die zin ontstaan er fandoms rondom festivals die vergelijkbaar zijn met die rondom artiesten, filmsterren, sporters en game-franchises.”
Wat kun je zeggen over de samenstelling van zo’n groep loyale, fanatieke fans?
“Een belangrijk inzicht uit mijn onderzoek is dat fandoms geen homogene groepen zijn. Binnen elke community bestaan verschillen-
de typen fans, die allemaal andere drijfveren hebben om fan te zijn en dat verschillend uitdragen. Je kunt om te beginnen uitgaan van grofweg vier hoofdgroepen. Ten eerste heb je de sociale fans. Zij gaan vooral naar ‘hun’ festival om samen te zijn, vrienden te ontmoeten en nieuwe contacten te leggen. De tweede groep bestaat uit creatieve fans. Dit zijn de fans die meer doen dan alleen consumeren. Zij maken fan-art, maken en posten video’s, blogs, en komen met nieuwe merchandise-ideeën. Zij voegen culturele waarde toe. Dan zijn er ondernemende fans. Dit soort fans is (semi)professioneel actief. Ze beheren bijvoorbeeld grote social media accounts, organiseren side-events of hebben een winkel die andere fans bedient. Dit kunnen interessante partners zijn voor bijvoorbeeld festivalorganisaties, alleen al omdat ze vaak een groot bereik hebben. Tot slot onderscheiden we kennisgedreven fans. Deze groep verzamelt, documenteert en archiveert. Het zijn de fans die Wikipediapagina’s bijhouden of podcasts produceren over een festival. Elk type fan draagt op zijn manier bij aan het bestaan van een fandom. Voor organisatoren is het belangrijk om die diversiteit te herkennen zodat ze daarop in kunnen spelen.”
'De echte dynamiek vindt vaak plaats in de netwerken van fans zelf'
Kennis van fans cruciaal voor verkoop merchandise
“Inzicht in de doelgroep is heel belangrijk voor het ontwerpen en verkopen van succesvolle merchandise,” zegt Milko Koot, verantwoordelijk voor business development bij Fox Originals. Dit bedrijf verzorgt voor meerdere festivals merchandise, variërend van klassieke items als T-shirts en hoodies tot meer innovatieve producten die inspelen op specifieke wensen van een festival community. Koot: “De voorkeuren van het publiek bepalen bijvoorbeeld of moet je kiezen voor opvallende, uitgesproken ontwerpen of juist subtiele producten met een klein logo. Ook leeftijd, achtergrond en bezoekmotieven spelen een rol: jongeren willen vaak zichtbare ‘statement pieces’, terwijl andere doelgroepen eerder kiezen voor praktische of meer ingetogen items. Hoe meer festivalorganisaties weten van hun doelgroep, hoe beter we in staat zijn om samen met hen merchandise te ontwikkelen die aansluit bij de beleving en verwachtingen van het publiek.”
Jij adviseert ook merken in hun omgang met fans, waaronder Lego en Efteling. Wat raad je festivals aan die in nauwer contact willen staan met hun fanbase om mee te beginnen?
“In de eerste plaats is het belangrijk om te onderzoeken wie je bezoekers zijn en wat zij zoeken op en rondom het festival. Werk ook samen met fans. Betrek ze bij het evenement, door ze bijvoorbeeld in te schakelen voor workshops of stands te laten bemannen. Verder is de informatievoorziening en de communicatie heel belangrijk. Zorg voor een strakke contentstrategie waarin de hele customer journey wordt verwerkt: alles wat de fans voor, tijdens en na het festival interessant kunnen vinden is belangrijk. Bedenk ook vooraf hoe je omgaat met controverses, zoals artiesten die in opspraak komen en discussies rondom duurzaamheid en in-
clusie. Een heldere visie geeft fans houvast. Geef hen ook de ruimte om met elkaar informatie uit te wisselen door communityvorming te faciliteren. Dat kun je zowel online als fysiek doen. En zorg dat het evenement interessant blijft door tradities af te wisselen met nieuwe, creatieve elementen.”
Wat de contentstrategie betreft: hoe zorg je er als festival voor dat je de verschillende typen fans bereikt?
“Merken denken weleens dat in de communicatie naar de achterban alles draait om hun eigen kanalen. Terwijl de echte dynamiek vaak plaatsvindt in de netwerken van fans zelf. Grote fan-accounts, influencers of communities op platforms zoals Instagram, TikTok of Discord hebben vaak veel impact. Mijn advies is dan ook om de samenwerking op te zoeken. Deel content van fans, tag hun
accounts en bouw relaties op met fans die enthousiast en actief zijn. Daarnaast is het uiteraard belangrijk om te kijken naar waar de doelgroepen zich bevinden. Voor een jong publiek zijn video’s op TikTok cruciaal. Instagram leent zich goed voor visuele story telling voor meerdere doelgroepen terwijl de iets oudere fans nog heel actief zijn op Facebook. Kies bewust en zorg voor kwalitatieve content die wordt bijgehouden, in plaats van overal half aanwezig te zijn.”
Wat is uiteindelijk de waarde van fandoms voor festivals?
“Fans zijn van onschatbare waarde. Zij zijn naast vaste bezoekers die een kaartje kopen ook het fundament van een community die een merk levend houdt. Fans hebben waarde op economisch, cultureel en sociaal vlak. Economisch omdat loyale fans elk jaar terugkeren, merchandise kopen en vrienden enthousiasmeren om ook een ticket te kopen. De culturele waarde uit zich in het creëren van verhalen, herinneringen en symbolen. Denk daarbij ook aan het waarderen van iconische merchandise die een festival blijvend onderscheidt. Sociaal gezien zijn fans van waarde omdat ze via word-of-mouth en hun eigen social media posts nieuwe fans creëren. Verder kunnen fans actief bijdragen aan innovatie. Ze geven feedback, bedenken ideeën of co-creëren onderdelen van de beleving. Dat maakt ze niet alleen een doelgroep, maar ook partners in de ontwikkeling van een festival.” ◾
‘Het is belangrijk dat we de discussie blijven aangaan met de sector’
De 2025-editie van het Congres Podia Festivals Evenementen (CPFE) vindt plaats op maandag 15 september. Het wordt georganiseerd door brancheverenigingen VNPF en VVEM en geldt als dé jaarlijkse landelijke bijeenkomst voor de professionals in de Nederlandse live muzieksector. Li Sang Ong, senior beleidsmedewerker van de VNPF, blikt vooruit.
DOOR: EDGAR KRUIZE | FOTO'S: BEN HOUDIJK
Tijdens het CPFE wordt de volle breedte van de Nederlandse live- en evenementenwereld samengebracht in Utrecht. Het congres trekt jaarlijks zo’n 1.100 professionals – van evenementenmakers tot beleidsmakers – die elkaar hier ontmoeten om ideeën uit te wisselen, elkaar te inspireren en de sector vanuit verschillende perspectieven te bevragen. “Meer dan andere congressen, is CPFE een plek waar de dialoog ontstaat,” zegt Li Sang Ong. “Vanuit de ambitie om die dialoog op gang te brengen, steken wij met brancheverenigingen VNPF en VVEM het congres inhoudelijk steeds breder in. Zo zijn er dit jaar bijvoorbeeld meer panels en deelsessies voor horeca en technici, omdat bij uitvraag onder onze leden is gebleken dat daar behoefte aan is. Iedere bezoeker kan – met tientallen programmaonderdelen die zich tegelijk afspelen – een volledig programma op maat samenstellen, dat aansluit op diens specifieke werkveld.” Ong erkent dat het programma voor bezoekers soms wat overweldigend kan lijken. “We hebben overwogen om voor specifieke bezoekersgroepen bepaalde programmaroutes uit te zetten. Daar zijn we echter vanaf gestapt omdat de kracht van het evenement juist is dat iedereen zelf zijn programma kan bepalen en juist ook geinspireerd kan worden door onverwachte ontmoetingen en discussies.”
Toekomstbestendige sector
De live-muziek- en evenementensector beweegt, groeit en staat voor keuzes. De VNPF presenteerde onlangs nieuwe cijfers
die laten zien dat de markt van poppodia onder druk staat. Podia draaien volgens deze cijfers steeds vaker verlies, ondanks dat er meer bezoekers komen. De VVEM presenteert op het congres cijfers waaruit blijkt dat de festivalmarkt ook zo zijn eigen zorgen heeft. Hogere kosten, dalende sponsorinkomsten en teruglopende stabiliserende subsidies van overheden zorgen ervoor dat veel festivals financieel onder
druk zijn komen te staan. “Het zijn trends die de hele markt raken en dat heeft zijn weerslag op het congresprogramma, maar dat wordt in de breedte benaderd. Je ziet dat de impact van de zorgen die veel mensen in ons vakgebied hebben ook doorslaat richting hun mentale gezondheid. Dus ook daar wordt aandacht aan besteed,” vertelt Ong, die toevoegt dat een groot deel van het programma in het teken staat van het bouwen
aan een toekomstbestendige sector. “Welke trends en ontwikkelingen zijn bepalend voor morgen? Dat gaat letterlijk van stikstof en milieuontwikkelingen, tot maatschappelijke impact van popconcerten en evenementen en de ruimte die ze innemen in de maatschappij. Wat is de rol van live-events in een veranderende samenleving? Dat moet mooie discussies op gaan leveren.”
‘Live’ ervaringen
post. Onze bezoekers komen uit alle lagen en stromingen de sector binnen en ik denk dat haar keynote een verfrissend perspectief geeft op wat wij als branche organiseren en relevant is voor iedereen die daarbij betrokken is.”
Samenwerkingen
Congres Podia Festivals
Evenementen 2025
Op het moment van schrijven wordt het programma nog verder ingevuld en afgestemd op de actualiteit. Omdat het programma zo breed is, vindt Ong het lastig om er onderdelen uit te lichten die extra interessant zijn. “Het aanbod is zo groot, je vergeet altijd wel iets. Wel kan ik zeggen dat ik heel blij ben met de inhoud van het plenaire programma. Daarmee starten we de dag en daar is vrijwel iedere bezoeker bij aanwezig. We hebben dit jaar Esther Hammelburg die de keynote ‘Live, maar dan anders’ doet, over de rol van sociale media bij live ervaringen. Zij deed uitgebreid onderzoek naar hoe bezoekers van festivals en culturele evenementen hun ervaringen mobiel vastleggen en delen via sociale media, en haar dissertatie heeft recent de Boekman dissertatieprijs toegekend gekregen. Ik denk dat het thema toont hoe belangrijk ‘live’ is in een wereld waarin iedereen filmt, deelt en
Ong stelt dat ‘iedereen die daarbij betrokken is’ een steeds breder begrip wordt. Het congres wordt door steeds meer partijen bezocht die in eerste instantie niet uit de branche komen, maar die er wel meer begrip voor en kennis over willen vergaren. “Denk aan gemeentes, beleidsmakers, mensen die onze branche willen leren begrijpen bijvoorbeeld omdat zij vergunnin-
'Meer dan andere congressen, is CPFE een plek waar de dialoog ontstaat'
gen af moeten geven of inspiratie op willen doen door te luisteren naar hoe wij dingen aanpakken. Mensen uit de lokale en landelijke politiek. Dat juichen we alleen maar toe natuurlijk, we zetten met CPFE in op samenwerking, kennisdeling én toekomstvisie. Met elkaar, maar ook met de wereld om ons heen. Het is belangrijker dan ooit dat wij als samenwerkende branches die het congres organiseren de discussie blijven aangaan met de hele sector. De bezoekerssamenstelling loopt letterlijk van festivals tot fondsen en van technici tot bestuurders. We zoeken ook steeds meer samenwerkingen om dat brede bezoekersveld te
Het congres zoals dat op maandag 15 september 2025 door VNPF en VVEM wordt georganiseerd in het Utrechtse TivoliVredenburg en het daar tegenovergelegen Social Impact Factory vindt voor de zevende maal in deze opzet plaats. In de programmering is veel ruimte om obstakels te bespreken die de branche bedreigen. Zo is er het panel ‘Weg Met De Regeldruk!’, waarin wordt besproken welke knelpunten aangepakt moeten worden om meer ruimte voor initiatief en vernieuwing in de sector creëren. Met het oog op de ruimte voor festivals en evenementen is er ook een panel waarin de mogelijkheden, en de beperkingen, worden besproken met betrekking tot meerjarige vergunningen voor evenementen. Daarnaast zijn er panels over energietransitie en veel aandacht voor hoe de sector inspeelt op maatschappelijke uitdagingen, met sessies over cultuur als maatschappelijke kracht, polarisatie en crisiscommunicatie. Keynotes zijn er van Pascal Gielen over het belang van evenementen voor de samenleving en Esther Hammelburg over de rol van sociale media bij evenementen. Het volledige programma (tot nu toe) is te vinden op de website congrespodiafestivalsevenementen.nl
bedienen. Denk aan partijen als ESNS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten die panels verzorgen. Maar ook – en daar zijn we best trots op – diverse hogescholen en universiteiten die dit jaar aanhaken en onderzoeksresultaten presenteren. Op die manier ontwikkelt CPFE zich steeds verder en werken we ook echt al met toekomstige branchemedewerkers aan de toekomst van onze sector.” ◾
Groei, nieuwe locatie en Nederland als partnerland
EB Live sprak met Head of Communication & Event Till Schröder over de komende editie van Future of Festivals. Hij vertelt over de verhuizing naar een grotere locatie in Berlijn, de internationalisering van de beurs en de keuze voor Nederland als partnerland.
DOOR: CAS SPIERTZ
Dit jaar verhuist Future of Festivals naar een nieuwe locatie, namelijk STATION in Berlijn. Waarom was dat nodig?
Schröder: “De vorige locatie werd simpelweg te klein. In 2024 ontvingen we ruim 7.000 bezoekers en zo’n 270 exposanten. Dat paste niet meer in één hal. Daarom zijn we verhuisd naar een centrale locatie in Berlijn met veel meer capaciteit. We hebben daar tot vier keer zoveel ruimte. Voor deze editie verdubbelen we de oppervlakte, maar we houden ruimte over om de komende jaren verder te groeien.”
Hoe ziet de nieuwe opzet eruit?
“We werken nu met vier hallen, elk met een eigen focus. Eén hal is volledig gericht op netwerken, een andere biedt plaats aan grote constructies zoals podia en hoge stands. Daarnaast is er een festivalcampus, waar studenten, jonge professionals en startups samenkomen. De vierde hal sluit qua sfeer en indeling aan bij de eerdere edities.”
Betekent dat ook een verdubbeling van het aantal bezoekers en exposanten?
“Niet helemaal, we mikken op gecontroleerde groei. We verwachten dit jaar ongeveer 8.000 bezoekers en rond de 350 exposanten. Voor ons staat de beurs volledig in het teken van het leggen van waardevolle contacten met professionals die echt actief zijn in de festivalindustrie. We willen geen bezoekers die alleen voor goodiebags komen, maar professionals uit de sector – of young professionals die willen werken in de industrie."
Jullie trekken steeds meer internationale deelnemers. Hoe ontwikkelt zich dat?
“In de eerste jaren lag de nadruk op de Duitse markt, maar al vanaf het begin hadden we internationale sprekers en exposanten. De afgelopen twee edities zagen we een sterke groei vanuit omliggende landen zoals Nederland, België, Polen en Tsjechië, maar ook uit Scandinavië, Oost-Europa en zelfs de Verenigde Staten. Inmiddels bestaat ongeveer 40% van de exposanten en een derde van de bezoekers uit internationale deelnemers.”
Nederland is dit jaar partnerland. Hoe kwam die samenwerking tot stand?
“Nederland is al sterk vertegenwoordigd in ons netwerk en staat internationaal bekend als voorloper op het gebied van duurzaamheid en innovatie binnen de festivalindustrie. We bezoeken zelf regelmatig evenementen zoals Eurosonic, Festivak en ADE en zien daar telkens vernieuwende concepten. In samenwerking met de Nederlandse ambassade hebben we dit partnerschap vormgegeven, het resultaat is een Nederlands paviljoen met zestien bedrijven.”
Wat mogen bezoekers verwachten van dat Nederlandse paviljoen?
“Het paviljoen brengt uiteenlopende innovaties samen. Denk aan duurzame bekersystemen, circulaire polsbandjes die je na gebruik kunt planten, waterstofoplossingen voor energievoorziening en solar charging stations. Ook bedrijven die zich richten op merchandise, ride-sharing of digitale tools zijn vertegenwoordigd. Het doel is om te laten zien hoe Nederland vooroploopt in
verduurzaming en professionalisering van de sector.”
Zijn Nederlandse bedrijven ook zichtbaar in de inhoudelijke programmering?
“Zeker. Er is onder andere een panel over innovatie in samenwerking met Innofest. Zulke programma’s bestaan in Duitsland nog niet. Verder doen Nederlandse sprekers mee aan panels over financiering, duurzaamheid en nieuwe technologieën. Het paviljoen en de panels versterken elkaar: bezoekers zien innovaties op de beursvloer én horen de verhalen erachter in de sessies.”
Wat zijn de belangrijkste thema’s in de programmering dit jaar?
“De programmering is breed. We hebben panels over festivalfinanciering, de rol van festivals als culturele innovators, de impact van extreem weer – onder de titel “Nature doesn’t give a shit” – en heel specifieke onderwerpen zoals frequentiegebruik bij draadloze apparatuur. Ook komt festivaltoerisme aan bod: hoe festivals een regio aantrekkelijker maken en wat dat vraagt van de organisatie.”
Wat voor soort exposanten zijn er te vinden tijdens de beurs?
“Eigenlijk is alles wat je nodig hebt om een festival te organiseren vertegenwoordigd.
Van podia, licht- en geluidsoplossingen tot beveiliging, ticketing, duurzame merchandise en decoratie. Het aanbod is divers: we hebben innovatieve start-ups, maar ook gevestigde leveranciers. Dit jaar verwachten we rond de 350 exposanten.”
Is er nog ruimte beschikbaar voor nieuwe exposanten?
“We zitten op dit moment rond de 90% bezetting. Er is dus nog wat plek, maar niet veel. De meeste hallen zijn al grotendeels volgeboekt.”
Waar kijk je zelf het meest naar uit?
“Voor mij zijn dat twee dingen. Allereerst de nieuwe locatie: ik ben benieuwd hoe bezoekers de extra ruimte en nieuwe indeling ervaren. Daarnaast natuurlijk Nederland als partnerland. Ik heb zelf het contact met de ambassade gelegd en de samenwerking opgezet. Het voelt goed om die samenwerking nu werkelijkheid te zien worden.”
Tot slot: waar ligt de toekomst van Future of Festivals?
“Ons streven is om de conferentie steeds internationaler neer te zetten. In de toekomst zal het programma voor de helft in het Engels en voor de helft in het Duits worden aangeboden. We willen uitgroeien tot hét Europese ontmoetingspunt voor de festivalindustrie, een plek waar organi-
De programmering van Future of Festivals 2025 bestrijkt een breed scala aan thema’s. Hieronder een greep uit het programma:
• Festival Funding – How to Get It Right?
Over duurzame financieringsmodellen, strategische keuzes en politieke steun voor festivals als cultureel erfgoed.
• Festival Tourism – Economic Power Between Vacation and Experience Hoe festivals regionale economieën versterken en toerisme stimuleren, met praktijkvoorbeelden uit Europa.
• Securing Frequencies, Protecting Culture
De dreigende inperking van frequentieruimte voor draadloze systemen en het belang van bescherming van culturele infrastructuur.
• Reusable with Value?
Innovatieve herbruiksystemen en circulaire oplossingen die festivals tot laboratoria voor de toekomst maken.
Future of Festivals vindt plaats op 27 en 28 november in Station Berlin in Berlijn.
satoren, leveranciers en professionals elkaar treffen en samenwerkingen aangaan. Het is aan ons elk jaar de taak om de meest relevante sprekers en exposanten te verzamelen en bezoekers te inspireren met vernieuwende oplossingen.” ◾
Kinderen geen bezwaar
Vroeger wilde je als puber niet met je ouders gezien worden op een popfestival of tijdens een concert. Andersom wilden de meeste ouders voor geen goud naar een drassig grasveld of een poppodium gevuld met duizenden feestende jongeren. Inmiddels is het heel normaal om ouders met hun kinderen op een festivalterrein aan te tre en. Sterker nog, de muziekevenementen worden steeds kindvriendelijker. Een inventarisatie.
DOOR: PIERRE OITMANN
De tijden dat festivals en popconcerten voornamelijk het domein van jongeren waren, liggen inmiddels al ruimschoots achter ons. Uit een in 2024 gepubliceerde data-analyse van ticketplatform Eventix (inmiddels Weeztix) blijkt dat de gemiddelde leeftijd van het festivalpubliek sinds de pandemie is gestegen van 26 naar 31 jaar. Volgens die cijfers zou het aantal festivalbezoekers boven de 35 sinds corona zelfs zijn verdubbeld, terwijl het aantal bezoekers onder de 26 afneemt. De stijgende prijzen van festivals worden daarbij als mogelijke oorzaak genoemd. Het Vlaamse financiële dagbad De Tijd noemde festivals zelfs ‘pretparken voor de middelbare leeftijd’. Met de stijgende leeftijd, komen steeds meer bezoekers met hun kinderen naar muziekevenementen. Geen wonder dat de festivalorganisatoren steeds meer aandacht hebben voor papa’s en mama’s met hun kroost. Een oudere doelgroep heeft immers meer te besteden.
Kindermenu
Vooral op de vele stadsfestivals zijn gezinnen met hun koters allang niet meer weg te denken. Gratis toegankelijke muziekevenementen als Appelpop, het inmiddels ter ziele Parkpop en de bevrijdingsfestivals waren altijd al een reden voor ouders om een dagje uit te gaan met hun kinderen. Festivals in binnensteden die een entreeprijs heffen zien ook dat het percentage van hun bezoekers met kinderen toeneemt, niet in de laatste plaats omdat kids tot een bepaalde leeftijd vaak
gratis of tegen een gereduceerde prijs binnen mogen. Een goede reden dus om festivals kindvriendelijk(er) te maken en er bij het programmeren van het dagprogramma rekening mee te houden. Zo staan er speciale kinderactiviteiten op de programmering bij onder anderen Central Park Festival in Utrecht, Rapalje Zomerfolk Festival in Groningen en de Stadsfestivals van organisator New Republic in Hoogeveen, Deventer en Hilversum. Het rondtrekkende culturele foodfestival Lepeltje Lepeltje heeft altijd ruimschoots aandacht voor kinderen gehad en het eveneens rondreizende festival De Parade heeft zelfs een heuse Kinderparade.
Opvang
Inmiddels voorzien ook de grotere festivals op de traditionele festivalweides steeds vaker in de wensen van jonge ouders. Natuurlijk is het leuk als je nageslacht mee kan genieten van artiesten als Chappell Roan, Olivia Rodrigo en Kensington, maar de aandachtsspanne van de meeste kids is meestal niet lang genoeg om volledige optredens uit te zitten (of staan). Zwarte Cross bedacht hier een oplossing voor in de vorm van het Blagenparadijs: een kinderopvang voorzien van springkussens, een crossbaan en knutselactiviteiten. Ook festivals als Vestrock en Into The Great Wide Open bieden een randprogramma
FOTO:
voor kids. Opvallend is dat een aantal van de langstlopende festivals van Nederland geen extra voorzieningen bieden voor ouders, geen gereduceerde tarieven hanteren voor kinderen en het zelfs afraden om ze mee te nemen. Zo bestempelt de website van Lowlands het festival als ‘geen geschikte plek voor mensen onder de 16 jaar’ en ook Pinkpop zet de ‘adviesleeftijd’ op 16 jaar. Bij Concert At Sea is dat 12 jaar. Op festivals als Mysteryland en Dance Valley geldt een minimumleeftijd van 18 jaar en worden geen kinderen toegelaten.
Kinderfestivals
Als ouder kun je je kind dus meenemen naar een popfestival met grote artiesten om zo een bijdrage te leveren aan een gedegen muzikale opvoeding, al bestaat de kans dat jonge kinderen dat (nog) niet kunnen waarderen en in plaats van Muse of Foo Fighters liever naar optredens kijken van kinder-acts. In dat geval zijn er volop alternatieven voor de reguliere popfestivals, zoals Kidsstock in Rotterdam en Cabrio Kids Festival in Soest. Toch hoeft een programma van een op kinderen gericht festival niet alleen maar te bestaan uit kleutermuziek.
Zo waren Snelle en Monique Smit dit jaar de hoofdartiesten op het Friese Oerrock Kids. My First Festival, dat zich richt op kinderen van 2 tot en met 12 jaar, vindt al sinds 2014 plaats in TivoliVredenburg in Utrecht en kent inmiddels ook een editie in de Groningse Oosterpoort. De line-up voor dit jaar is nog niet onthuld, maar er zitten voor de ouders altijd leuke acts bij. Je kunt
je zoon of dochter zelfs kennis laten maken met klassieke muziek tijdens het Junior Grachtenfestival.
Onbezorgd plezier
Een andere recente ontwikkeling is dat steeds meer BSO’s zelf festivals organiseren, al dan niet in samenwerking met een theater of poppodium. Doorgaans zijn dit evenementen met diverse creatieve, sportieve en leerzame activiteiten en enige muzikale omlijsting. De BSO’s die onderdeel uitmaken van Stichting Kinderopvang Solidoe, onder meer in Aalsmeer en Uithoorn, verzorgen al
Matineevoorstellingen
Je zou kunnen stellen dat de festivalwereld een inhaalslag maakt en vaker inspeelt op de behoeften van muziekminnende gezinnen, want diverse Nederlandse artiesten zijn jaren geleden al gestart met shows exclusief voor kinderen. Wereldberoemde dj’s als Martin Garrix, Armin van Buuren en Afrojack behoorden tot de eerste artiesten die speciale matineeshows organiseerden voor hun jonge fans. Dat bleek een enorm succes. Guus Meeuwis kwam na een bezoek aan de Efteling op het idee om in 2019 een junioreditie op te zetten van zijn concertreeks
De festivalwereld maakt een inhaalslag en speelt steeds vaker in op de behoeften van muziekminnende gezinnen
een aantal jaar op rij het twee weken durende Solidoe Zomerfestival. Een ander voorbeeld is Babbels Peuter- & Kleuterfestival, dat geïnitieerd wordt door Kinderopvang Babbels uit Heerhugowaard en de lokale theaterzaal Cool. De komende editie hiervan vindt op 2 november plaats. De meeste van dit soort evenementen zijn gericht op de allerkleinsten. Heppie Festival, dat in mei in Amsterdam werd gehouden, verwelkomt juist jongeren tussen de 6 en 18 jaar. Het evenement is opgezet door Stichting Het Vergeten Kind, met als doel om ‘kinderen uit pleeggezinnen, gezinshuizen en andere vormen van jeugdzorg twee dagen onbezorgd plezier te bezorgen’.
Groots Met Een Zachte G, enkel voor kids en hun ouders. Het concept van matineevoorstellingen van popconcerten is beslist niet nieuw, dat deed Elvis Presley in de jaren zeventig immers al en voor kinder-acts is het gesneden koek, maar het lijkt nu pas echt te worden omarmd. Zo gaf de Hollandse popprinses Roxy Dekker afgelopen voorjaar een middagshow in de Melkweg, Suzan en Freek en Bankzitters deden dat in de Ziggo Dome en de Brabantse dj La Fuente zette samen met organisator Matrixx Events zelfs een heuse kidsshow op touw in het Gelredome. Met een beetje geluk blijven kinderen die nu zo’n concert bezoeken een fan voor het leven. ◾
Plato zorgt voor extra beleving met festivalwinkel
Het is inmiddels een vaste waarde op grote festivalterreinen: een winkel waar bezoekers direct na een optreden vinyl en cd’s van de artiest kunnen aanscha en. Dick van Dijk, eigenaar van de Plato-groep: “De verkoop op festivals voegt een extra dimensie toe aan de beleving, iets dat je normaal gesproken alleen in onze winkels ervaart.”
DOOR:
JEROEN VAN TRIERUM
Een plaat of cd kopen, direct nadat je de artiest live hebt gezien – de Platogroep maakte het deze zomer mogelijk op de festivals Pinkpop, Down the Rabbit Hole, Lowlands en Into the Great Wide Open.
“Dat waren een stuk minder festivals dan de jaren daarvoor”, vertelt eigenaar Dick van Dijk. “We hebben echter specifiek voor dit aantal gekozen. Deze vier zijn de vaste waarden, maar het kan ook zo zijn dat je ons bij andere mooie evenementen op ziet duiken.” Het opzetten, draaien en uiteindelijk weer afbreken van een festivalwinkel gebeurt dan ook niet zonder slag of stoot. Sterker, het is een uitgekiende operatie die begint en eindigt in de winkel. “Dit vraagt iedere keer weer een hoop van de mensen in ons team. Zonder hen is het niet te doen. Zij zijn het visitekaartje en een belangrijk onderdeel van de sfeer die we neer willen zetten.”
Goede boterham
Dick van Dijk is eigenaar van de Platogroep, die zes winkels omvat, waaronder het Amsterdamse Concerto. Samen met andere vestigingen vormt de groep een landelijke keten van in totaal twaalf mu-
ziekwinkels. Het idee om ook op festivals te verkopen ontstond onverwachts, herinnert Van Dijk zich. “Lang geleden werden we door festivalorganisatoren benaderd. We zagen dat direct als een logische stap en hebben die kans gegrepen. Het bleek een schot in de roos: voor ons een ideale vorm van marketing en tegelijk een manier om een unieke sfeer aan het festivalterrein toe te voegen.”
Van Dijk glimlacht als de vraag op tafel komt of het ook financieel aantrekkelijk is. “Zo’n 25 jaar geleden stonden we op Lowlands in een circusachtige tent met drie balies en kassa’s. De rijen hielden nauwelijks op en het leverde enorm veel op. Dat is inmiddels geschiedenis. Destijds betaalden we bovendien flink om op festivals aanwezig te mogen zijn, iets wat nu niet meer aan de orde is. Begrijp me goed: ik klaag niet, ook tegenwoordig verdienen we er nog altijd een goede boterham mee.”
'Bezoekers
Van Dijk geeft geen cijfers, maar wil wel het aantal klanten delen. “Dat is natuurlijk afhankelijk van de festivalgrootte. Over het algemeen hebben we ieder event tussen de 700 en ruim 3.000 betalende klanten. We verdienen met alle kosten echt niet veel aan de festivals, soms draaien we net quitte. Maar het is, zoals ik al vertelde, erg goede marketing.”
Beleving
Met de Plato-winkel wil Van Dijk samen met organisatoren, platenmaatschappijen, managers en artiesten, iets extra’s toevoegen aan de festivalbeleving. Zo worden er signeersessies georganiseerd, waarbij fans hun favoriete artiest kunnen ontmoeten. “Dat is een ervaring die je alleen hier kunt meemaken,” zegt Van Dijk. “Bezoekers vinden het geweldig om even met de artiest te praten en een handtekening te krijgen, en ook de artiesten zelf genieten van die interactie.”
willen een bijzonder souvenir hebben. Hoe mooi is dat als dit niet alleen een festivalshirt is, maar ook een gesigneerde plaat?'
Naast signeersessies zoekt Plato naar andere vormen van beleving. Op Lowlands konden bezoekers bijvoorbeeld platen zoeken die verspreid lagen over het terrein om korting te verdienen. “Alles draait op een festival om sfeer, en daar willen wij actief aan bijdragen. Daarom hebben we een mobiele festivalwinkel ontwikkeld die dezelfde uitstraling heeft als onze winkels: veel hout, bijzondere posters aan de muur en natuurlijk een uitgebreide collectie vinyl.”
Assortiment
Het overgrote deel van het assortiment bestaat uit platen van optredende artiesten, maar er zijn ook tweedehands albums en klassiekers te vinden. “Als je naar de Lowlands-resultaten kijkt dan zie je dat er ontzettend breed wordt verkocht. Natuurlijk gaan de releases van optredende bands en artiesten hard, maar het publiek gaat ook voor oude platen van Led Zeppelin of The Doors.”
Om het de bezoeker zo makkelijk mogelijk te maken werkt de festivalwinkel met een zogeheten platen garderobe en een verzendservice. “Bezoekers hoeven niet met een plaat over het terrein te lopen om deze vervolgens in de tent op te bergen. Na de
'Als je merch met muziek combineert, heb je een gouden formule. Hierdoor ontstaat er een win-winsituatie voor iedere deelnemende partij'
aanschaf ontvangt de koper een nummertje en aan het einde van het festival kan de aankoop worden opgehaald. Ook is het mogelijk om voor vijf euro de plaat naar je thuisadres te laten sturen. Ik denk dat als we dit niet zouden doen dit hele concept niet zou werken.”
Merchandise
Van Dijk verwacht dat hij volgend jaar ook weer met een winkel aanwezig is tijdens Pinkpop, Down the Rabbit Hole, Lowlands en Into the Great Wide Open. Wel zou hij een uitbreiding van zijn assortiment fijn vinden en dan heeft hij niet alleen over muziek. De eerste stap hiervoor werd dit jaar al gemaakt. “Tijdens Down the Rabbit Hole verkochten we naast platen ook merchandise in onze winkel. De meeste festivals doen dit nog steeds zelf, maar combineer je merch met muziek dan heb je een gouden formule. Hierdoor
ontstaat er een win-winsituatie voor iedere deelnemende partij en maak je het ook nog eens makkelijk voor de bezoeker. We zagen bij Down the Rabbit Hole dat de verkopen van bandshirts en band-lp’s hand in hand gingen. Over de hele linie is er goed verkocht. Merchandise is en blijft dan ook heel belangrijk. Een van de meest bijzondere dingen die ik ieder jaar zie op Into the Great White Open is hoe druk de merchandisewinkel het heeft op de eerste dag. Bezoekers willen een bijzonder souvenir hebben. Hoe mooi is dat als dit niet alleen een festivalshirt is, maar ook een gesigneerde plaat? De verkoop van merchandise brengt soms ook de nodige uitdagingen met zich mee. Ik herinner me een band die dozen met shirts afleverde zonder te weten hoeveel erin zaten of wat de prijs was. In de drukte kan dat voor chaotische situaties zorgen, maar het maakt het tegelijkertijd ook wel weer leuk.” ◾
‘Wij schrikken niet van samenwerking’
Grote publieksevenementen vragen niet om ‘catering’. Die vragen om ‘horecamanagement’. Met die gedachte in het achterhoofd willen YOUR Productions van Huib Joor en The Food Bookers van Bob Metiary de drank- en voedselvoorziening op evenementen naar een hoger niveau tillen.
DOOR: EDGAR KRUIZE
YOUR Productions en The Food Bookers zijn zusterbedrijven en beide gespecialiseerd in grootschalige publieksevenementen. In de week dat EB Live Huib Joor en Bob Metiary spreekt, zijn zij druk bezig met producties op Mysteryland, SAIL Amsterdam, Decibel Outdoor en Formula 1 Heineken Grand Prix. “Een geweldige finale van het seizoen,” zegt Joor. Gedurende het jaar hebben beide gewerkt op Defqon.1, Awakenings, Milkshake, Amsterdam Open Air, de TT in Assen, Festival Op De Ring en meer. Soms samen, soms apart. “Festival Op De Ring was echt een huzarenstukje,” lacht Joor. “Midden in de nacht alles opbouwen voor 200.000 man publiek, tijdens de heetste dag van het jaar, de volgende nacht alles weer weg en dat in de week voor Defqon.1. Op beide events een vrijwel vlekkeloze productie gedraaid, daar zijn we echt heel trots op!”
Data driven
YOUR Productions en The Food Bookers werken ‘data driven’, wat binnen hun werkveld nog altijd vrij uniek is. “Het lijkt er soms in onze branche op dat alles op nog fingerspitzengefühl gaat. Bij ons is dat helemaal niet zo,” vertelt Joor. “Wij weten bij evenementen bijna altijd precies wie, waar, wat bestelt en wanneer. Soms ga je er blind in omdat een evenement uniek is – bijvoorbeeld Festival Op De Ring – of wanneer het langere tijd niet heeft plaatsgevonden. De vorige SAIL was tien jaar terug en toen werkte echt niemand nog met data. Maar zelfs dan kunnen wij door onze kennis van
het publiek heel goede inschattingen maken.”
Bob Metiary voegt toe dat beide bedrijven graag als verlengstuk van een organisator werken en dus ook graag langdurige samenwerkingen aangaan. “Op die manier kunnen we steeds beter inspelen op de wensen en behoeften van zowel organisatie als de bezoekers. Wij zijn daarom altijd graag vanaf het vroegst mogelijkste stadium aanwezig bij een productie. Dan kunnen we samen met de organisatie de juiste mix voor dat specifieke evenement gaan bepalen. Daarin wordt iedere factor meegenomen. Hoe ziet de venue of het terrein eruit? Wie is de bezoeker? Hoeveel ruimte is er om food & beverage te plaatsen? Kies je voor tenten of food trucks? Hoe gaan we om met het assortiment en met kwaliteit en beleving? Dat zijn allemaal facetten waar we met een organisator naar kijken en hoe langer je een samenwerking hebt, hoe beter je in staat bent om het aanbod en de efficientie te optimaliseren.”
Transparantie en rendement
“We willen de organisator op het gebied van food & beverage van A tot Z ontzorgen, maar tegelijk ook betrokken houden,” voegt Joor toe. “Belangrijk zijn vooral de keuzes die worden gemaakt. Stuur je op de hoogst haalbare kwaliteit en beleving? Of wil je onderaan de streep een zo hoog mogelijk rendement halen? Food & beverage zijn tenslotte naast de ticketverkoop de belangrijkste inkomstenbron. Het is van belang om de organisator in het hele proces
mee te nemen, transparant te zijn en hen zelf zeggenschap te geven. We geven ons best mogelijke advies, maar de uiteindelijke keus ligt bij een organisatie.”
Volgens Metiary zit er uiteindelijk ook een gezonde correlatie tussen kwaliteit en rendement. “Wat we ons altijd afvragen is wat de bezoeker wil en wat de bezoeker van dat specifieke evenement voor kwaliteit verwacht. Wij gaan als het even kan voor samenwerkingen op de lange termijn. Je kunt tijdens een eerste editie een heel goed rendement draaien, tijdens een tweede aanpassingen doen op basis van de data van de eerste en tegen het derde jaar echt een aanzienlijke rendementsverhoging realiseren voor een organisator.”
Joor stelt dat YOUR Productions en The Food Bookers op papier misschien niet de goedkoopste zijn, maar uiteindelijk wel een optimale kwaliteit en daaraan gekoppelde hoge omzet weet te realiseren. “Het is een manier van werken die misschien ‘anders’ is, maar zichzelf uitbetaalt. Je merkt dat partijen die de stap eenmaal hebben genomen niet alleen heel tevreden zijn, maar ook met ons blijven werken. Daar zijn we echt heel trots op.”
House 4 Drinks
Beide partijen gaan er prat op dat ze in eerste instantie doen wat het beste voor een evenement is waar zij werkzaam zijn. “En als dat betekent dat als we een andere partij
bij moeten schakelen omdat dan een nog hogere kwaliteit bereikt kan worden, dan doen we dat,” zegt Metiary. “Wij schrikken niet van samenwerking”, voegt Joor toe. “Het optimale resultaat is leidend. Niet voor niets hebben we sinds twee jaar een eigen drankgroothandel, House 4 Drinks, die we zijn gestart met Pro-Drinks. We hebben net een nieuw pand in Amsterdam en kunnen zo zelf drank inkopen bij diverse, grote partners en op evenementen containers met eigen drankvoorraad neerzetten. Alles om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken. Dat hebben we bij Festival Op de Ring gedaan, dat doen we ook bij Mysteryland en Decibel bijvoorbeeld. Dit is natuurlijk maar een voorbeeld. Door actief samenwerkingen te
'Wij weten bij evenementen bijna altijd precies wie, waar, wat bestelt en wanneer'
zoeken, kunnen we in tijden dat het organiseren van een evenement steeds duurder wordt toch nog stappen blijven maken.”
Grote ambities
Zowel Joor als Metiary is trots op wat hun respectievelijke bedrijven in relatief korte tijd hebben opgebouwd. Voor de komende jaren zijn de ambities hoog. Zo willen zij samenwerkingen zoeken met vaste locaties, om zo minder seizoensgebonden te zijn. Ook lonkt het buitenland en wordt het portfolio steeds breder. Metiary: “En uiteraard nieuwe samenwerkingen met grote evenementen in Nederland. We zien ook dat er steeds meer grootschalige sportevenementen zijn die op een andere manier tegen food & beverage aan zijn gaan kijken en daar verwachten we zeker ook nog groei. Wat we inmiddels hebben bereikt, daar konden we een jaar of zes geleden alleen maar van dromen. We hebben geweldige stappen gemaakt en laten zien wat strak management van food & beverage een organisatie van grote publieksevenementen met meer dan 20.000 bezoekers kan brengen. Ik denk dat wij juist omdat we die volledige ontzorging bieden en op elk facet alles eruit halen wat er in zit een vrij unieke plek innemen. Die plek willen we de komende jaren samen met onze vele partners en opdrachtgevers steeds verder doorontwikkelen.” ◾
HUIB JOOR EN BOB METIARY
25 JAAR Q-DANCE
‘We
bouwen aan iets dat groter is dan onszelf’
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Q-dance viert dit jaar zijn 25-jarig jubileum. Wat ooit begon als een initiatief van jonge liefhebbers van met name de hardere stijlen binnen de elektronische muziek, is uitgegroeid tot een wereldwijd toonaangevend evenementenmerk. Jonas Schmidt (Head of Creative) en Sander Bijlstra (Managing Director) vertellen over het ontstaan van Q-dance, de enorme groei van Defqon.1 Festival en de koers voor de komende jaren. “Tijdens Defqon.1 komt alles samen: show, muziek, beleving, community. Het is het ultieme visitekaartje van wie we zijn.”
Q-dance begon eind jaren negentig als een initiatief van een groep vrienden met een gedeelde passie voor feesten - en vooral voor het zelf organiseren ervan. “Q-dance staat letterlijk voor ‘quality dance’,” vertelt Jonas Schmidt, Head of Creative. “We richtten ons op een nichepubliek, maar wilden wel evenementen neerzetten met de kwaliteit van de mainstream. Niet alleen het podium en de visuals moesten kloppen, maar ook alles wat je níét ziet: goede logistiek, koud bier, een soepel entreeproces. Het ging ons om de best mogelijke totaalervaring.”
Ook Managing Director Sander Bijlstra benadrukt die filosofie: “We wilden de kwaliteit van grote producties combineren met de energie van de underground. In die tijd had je óf perfecte shows met weinig sfeer, óf een geweldige sfeer maar slechte organisatie. Wij wilden beide werelden samenbrengen.”
Snelle groei
De eerste evenementen werden georga-
niseerd onder de naam Qlass Elite, met als doel om de oude housemuziek nieuw leven in te blazen. In 1999 resulteerde dat in het concept Houseqlassics. Na twee edities werd in 2000 het programma uitgebreid met evenementen als 91-92 en Qlimax en de naam o cieel veranderd in Q-dance. In 2001 zette Q-dance een belangrijke stap met de introductie van Qlubtempo, waarmee een nieuwe muziekstroming werd gelanceerd: hardstyle. Daarmee legde de organisatie de basis voor de internationale beweging die zou volgen, met een unieke combinatie van beleving, productiekwaliteit en muzikale visie.
Schmidt: “Het was bijna eng hoe goed het ging. Alles wat we aanraakten leek in goud te veranderen. We begonnen met duizend bezoekers, daarna tweeduizend, vijfduizend... Het bleef maar groeien. Het ging zó snel, dat het soms beangstigend was.”
Toch slaagde het kleine team erin die groei te managen, mede dankzij hechte relaties met leveranciers en een sterk gevoel voor wat het publiek wilde. Die groei bracht
‘We nemen mensen mee in een emotionele rollercoaster’
ook uitdagingen met zich mee. “We waren met een klein team van twaalf mensen. Iedereen deed alles: vergunningen regelen, shows bedenken, artiesten boeken, en 's avonds gingen we zelf posters plakken. Het was een start-up-mentaliteit.”
momenten? Op die manier tackelden we 80% van de problemen van tevoren. We waren enorm leergierig.”
Hechte community
“We hadden een netwerk in het hele land,” herinnert Bijlstra zich. “We reden van Limburg tot Friesland om kaartjes te brengen en flyers te bezorgen. We gaven lokale promotors wat vrijkaarten en posters. Zo bouwden we een hechte community op, met persoonlijk contact. We waren zelf bezoekers, dus we voelden precies aan wat werkte.”
Volwassen
Natuurlijk ging niet alles vanzelf. “We zijn overal tegenaan gelopen,” zegt Bijlstra, “maar we hadden een soort Pippi Langkous-mentaliteit: ‘We hebben het nog nooit gedaan, dus we denken dat we het wel kunnen.’ Bij elke locatie vroegen we om een blauwdruk van het laatste feest. Wat ging er goed? Wat niet? Wat waren jullie leer-
In 2002 besloot Q-dance het evenement Qlimax op te schalen door te verhuizen naar het Thialf Stadion in Heerenveen. Ook deze locatie bleek al snel te klein. In 2003 vond Qlimax voor het eerst plaats in het GelreDome in Arnhem, waar het zou uitgroeien tot een van de toonaangevende indoor hardstyle-evenementen. De laatste editie vond plaats op 16 november 2024. In 2003 opende Q-dance ook een eigen strandtent aan het strand van Bloemendaal: Q-beach. In de weekenden werden hier kleinschalige feesten en talentenjachten georganiseerd. Na twee zomerseizoenen besloot de organisatie het initiatief te beëindigen.
In 2003 zag bovendien een ander iconisch evenement het levenslicht: Defqon.1 Festival. “We zaten tussen 1999 en 2002 als Q-dance in een heel dikke flow. Ieder
Sinds 2003 heeft elke Defqon.1-editie een eigen anthem, geproduceerd door grote namen als Headhunterz, D-Block & S-te-Fan, Wildstylez, Project One, Sub Zero Project en Vertile
evenement dat we in de markt zetten, wist uit te verkopen”, blikt Schmidt terug. “Toen we hoorden dat er een plek vrijkwam op het Almeerderstrand zijn we daar in 2003 gelijk ingesprongen. Als het om indoor evenementen ging had Q-dance inmiddels flink wat kilometers gemaakt en we dachten: dan moet een feestje buiten toch ook geen probleem zijn? We waren natuurlijk nog zo groen als gras, maar vonden onszelf de beste feestorganisatoren van de wereld. Dus waarom zouden we geen festival kunnen organiseren? We vroegen ons af: hoe
Over Q-dance
Q-dance is een Nederlandse organisator van dance-evenementen, die zich richt op de hardere stijlen zoals hardcore, hardstyle en hardhouse. Bekende concepten waren en zijn Defqon.1 Festival, Q-BASE, Qlimax en X-Qlusive. Evenementen van Q-dance zijn te herkennen aan de naam; er is bijna altijd een Q in te vinden.
bijzonder zou het zijn als we bij de eerste editie 10.000 bezoekers zouden trekken? Maar we verkochten direct 25.000 tickets. Vanaf dat moment ging het hard. In Qontrol, Q-Base in Duitsland, Qlimax in GelreDome – één voor één groeiden de events.”
Aan de verkoopkant ging het verrassend goed, maar op operationeel gebied moesten er nog wat stappen gezet worden. “Zo realiseerden we ons pas bij de start van de werkzaamheden dat we eerst rijplaten moesten neerzetten en we een heel dorp moesten bouwen voordat er überhaupt een lamp of een vlag opgehangen kon worden. Je kunt rustig zeggen dat Q-dance daar volwassen is geworden. Het was een waardevolle les in productie, die nog steeds doorklinkt.”
Weekend Warriors
Almere was als standplaats voor Defqon.1 inmiddels een vaste waarde geworden, maar onder bezoekers klonk de vraag naar meerdaagse evenementen steeds luider. Uitbreiding op het Almeerderstrand
behoorde op lange termijn echter niet tot de mogelijkheden. Schmidt. “We hebben toen contact opgenomen met Walibi. Zij hadden een tweedaagse vergunning en de contracten waren snel getekend. In 2011 hebben we daar de eerste editie neergezet. In 2013 hebben we de slogan Weekend Warriors geïntroduceerd. De boodschap hierbij was: je bent meer dan welkom om een dag van Defqon.1 te genieten, maar wil je als Weekend Warrior de complete ervaring, dan kom je het hele weekend. Ook plakten we achter onze naam de tag: Weekend Festival. Vanaf het moment dat onze bezoekers dit begrepen, zijn we opnieuw losgegaan en zagen we weer iedere editie groei.”
Het was dan ook een logische stap om in 2009 met Defqon.1 het buitenland te verkennen. De eerste editie buiten Nederland werd in Sidney georganiseerd, gevolgd door onder meer een editie in Chili. Schmidt: “Waar we ook kwamen, het publiek zong echt alles mee. Iedereen bleek bekend te zijn met hardstyle. Ik wist niet wat ik
Q-dance organiseerde internationale edities van Defqon.1 in: Australië (2009–2018) en Chili (2015, 2016)
De livestream van Defqon.1 at Home (2020 & 2021) trok miljoenen kijkers wereldwijd en was een van de succesvolste livestreamproducties binnen dance. Sinds 2024 wordt de livestream van Defqon.1 weer op YouTube uitgezonden
Verdieping
meemaakte!” Bijlstra vult aan: “Er bleek in Australië een vruchtbare bodem voor hardstyle. Operationeel ging het gelijk verrassend goed, al duurde het commercieel wel iets langer. Tien jaar later moesten we daar helaas weg. Jammer, want alles stond.”
Inmiddels is Defqon.1 het vlaggenschip van Q-dance. Schmidt: “Alles komt daar samen: show, muziek, beleving, community. Het is het ultieme visitekaartje van wie we zijn.”
Sander Bijlstra: “Tijdens corona kregen we de mogelijkheid om een vierde dag aan Defqon.1 toe te voegen. Dat gaf zoveel energie dat we besloten: hier ligt onze kracht. Je kunt niet tien boten tegelijk redden als het stormt. We kozen bewust voor focus: Defqon.1 werd onze prioriteit. En dat werpt nu zijn vruchten af.”
“Die keuze was spannend,” geeft Schmidt toe, “maar het stelt ons in staat om écht te investeren in kwaliteit, creativiteit en verdieping.”
Een goed voorbeeld is het nieuwe talen-
tentraject The RED Race. Uit vierhonderd inzendingen werden vier talenten gekozen, die intensief begeleid werden en waarvan de winnaar recent op de mainstage van Defqon.1 stond. Ook op fanvlak is er vernieuwing. Zo lanceerde Q-dance een DEDICATED Membership en werd een fysiek magazine ontwikkeld. Bijlstra: “We zijn wars van oppervlakkigheid. Iedereen jaagt op clicks en views, maar wij sturen een tijdschrift naar je brievenbus. Dat voelt anders.”
Ook het festival zelf biedt steeds meer gelaagdheid. “Defqon.1 is meer dan een podium met grote namen. Het zijn ook intieme momenten voor tweehonderd man, on-
verwachte activaties en de kleinste details die kloppen.”
Volgens Schmidt is de kracht van Defqon.1 niet alleen de schaal, maar ook de emotionele impact. “We nemen mensen mee in een rollercoaster van emotie. Dat vergt verantwoordelijkheid, maar het is ook onze grootste kracht.”
Hoogtepunten
Op de vraag naar hoogtepunten hoeven Schmidt en Bijlstra niet lang na te denken, al is kiezen lastig. Jonas Schmidt noemt de shows waarin het creatieve concept volledig tot leven kwam: “In de GelreDome stonden we voor 25.000 man met een idee
waarvan we dachten: als dit werkt, wordt het magisch. En het werkte. Die collectieve emotie voelen – dat is ongeëvenaard.”
Voor Sander Bijlstra was de doorbraak in de beginjaren van grote betekenis. “Bij Qlimax 2001/2002 voelde je: dit is niet langer een afgeleide van iets anders, dit staat op zichzelf. Daarna volgden shows in Amsterdam, Eindhoven en breidden we internationaal uit naar onder andere Canada, Chili en China. Daar ben ik nog altijd enorm trots op.”
alles is duurder geworden,” erkent Bijlstra. “Gelukkig hebben wij langdurige relaties met leveranciers. Er is onderling begrip en vertrouwen. En ja, we hebben een deel moeten doorberekenen, maar het blijft beheersbaar.”
goed doen dan vier dingen half. We begrijpen ons product en durven daarop te vertrouwen. Dat geeft rust en richting.” Bijlstra voegt toe: “We zijn financieel weerbaarder doordat we meerdere inkomstenstromen hebben: ticketverkoop, merchandise, internationale reizen, muziek. En we bedienen zowel een kritische Nederlandse markt als een internationale doelgroep die anders omgaat met prijs.”
Slimme keuzes
De organisatie voelt net als de rest van de sector de druk van stijgende kosten. “De energieprijzen, personeel, techniek –
Belangrijker nog zijn de strategische keuzes die het bedrijf maakt. Jonas Schmidt: “We zijn niet bang om te kiezen. Beter één ding
Ook het internationale karakter van het festival helpt. “Slechts vijftig procent van ons publiek is Nederlands. De andere helft komt uit het buitenland en kijkt met een andere bril naar prijzen. Waar Nederlanders mopperen over een paar euro meer, vragen
Duitsers: ‘Is dit alles?’ Die balans maakt ons robuuster.”
‘We nemen mensen mee in een rollercoaster van emotie. Dat vergt verantwoordelijkheid, maar het is ook onze grootste kracht’
We're proud to support Defqon.1 2025 with more than just cashless payments - from access control to stock management, creating seamless experiences behind the scenes. Here's to many more years of trusted collaboration!
INTERESTED?
SCAN AND FIND OUT MORE
Hardstyle als constante factor
Q-dance is in grote mate bepalend geweest voor de ontwikkeling en wereldwijde verspreiding van hardstyle. “Hardstyle is populair, dat merk je aan alles,” zegt Sander Bijlstra. “Maar de hele sector staat onder druk. Defqon.1 gaat goed, sommige artiesten en niches ook, maar je ziet ook onzekerheid. Het genre en het festival versterken elkaar al twintig jaar, maar het blijft belangrijk om zorgvuldig te blijven ontwikkelen.”
Jonas Schmidt vult aan: “We hebben hardstyle nooit gepusht als hype. Daardoor
Internationale groei
is het organisch gegroeid, Inmiddels zijn we al vijfentwintig jaar aan het groeien. We created a monster, maar wel één waar we met liefde mee werken.”
Social media, met name YouTube, speelden een belangrijke rol in de internationale groei, met livestreams die wereldwijd populair werden. Waar Defqon.1 eerst vooral Nederlands publiek trok, ontvangt het festival inmiddels bezoekers van meer dan 100 nationaliteiten.
In de kern draait alles nog altijd om de muziek — hardstyle. Maar wat is hardstyle nog, in een tijd van hybride genres en veranderende scenes? “Hardstyle is een gevoel,” stelt Sander Bijlstra. “Of het nu oldstyle is, raw of euforisch — het beweegt continu. Er is altijd wel een stroming die even opbloeit en weer wegzakt. Maar die 140-150 bpm met een dikke baslijn: dat is pure feestmuziek voor jonge honden. En die behoefte zal nooit verdwijnen.”
Professioneel
Q-dance is inmiddels onderdeel van Superstruct Entertainment, een van ’s werelds grootste festivalorganisatoren. Superstruct bezit en exploiteert meer dan 80 muziekfestivals in 10 landen in Europa en Australië, en genereert een jaarlijkse omzet van meer dan €100 miljoen. Investeringsmaatschappij Providence
VAN OVERBEEK CONGRATULATES Q-DANCE WITH ITS 25TH ANNIVERSARY
heeft Superstruct vorig jaar aan de Amerikaanse investeringsgigant KKR verkocht voor een bedrag van naar verluidt €1,3 miljard. Recent kwam KKR in opspraak vanwege investeringen in bedrijven die betrokken zouden zijn bij mensenrechtenschendingen en militaire activiteiten in Israël.
Bijlstra en Schmidt laten zich niet meeslepen in recente discussies rondom het investeringsbeleid. “De overname van Superstruct Entertainment door KKR is niet onze eerste overname, en zal waarschijnlijk ook niet onze laatste zijn. Operationeel houden wij ons hier volledig afzijdig van en blijven wij doen waar we goed in zijn."
Volgens hen komt dat mede door de unieke positie van Q-dance binnen de markt. “We hebben vanaf dag één nooit afhankelijk willen zijn van media, laat staan een hechte relatie met ze onderhouden. Ook politiek gezien is Q-dance altijd eerder antipolitiek geweest. Iedereen mag een mening hebben, maar we laten ons niet verleiden om onze eenheid te laten kapen door
partijen buiten onze wereld. Dat is niet wie we zijn, en dat blijft voorlopig ook zo.”
Samenwerking als fundament
Wat Q-dance onderscheidt, is volgens Jonas Schmidt de cultuur achter de schermen. “Ik ben vooral heel dankbaar dat we dit al zo lang kunnen doen met zulke mooie mensen, voor zulke mooie mensen. Tijdens Defqon.1 voel je dat in alles. Artiesten, leveranciers, crew – iedereen zegt het: dit is anders dan bij andere evenementen. Meer verbonden. Meer samen.”
Die verbondenheid is voor hem geen marketingterm, maar dagelijkse realiteit. “One
‘Het feit dat we na vijftig jaar nog steeds als collectief opereren, met een duidelijke missie, een gedeeld ritme en een hechte tribe, is misschien wel ons grootste succes’
Rent4Crew feliciteert
Trots kijkt Rent4Crew terug op een jarenlange samenwerking waarin onze gezamenlijke drive telkens samenkomt om de meest spraakmakende events tot leven te brengen. Mobiliteit vormt hierbij de basis: van de eerste repetitie tot het laatste vuurwerk, van crew en materiaal tot artiesten en apparatuur – alles beweegt op tijd en op de juiste plek, tijdens opbouw, show én afbouw.
Q-dance: 25 jaar pionier in hardere stijlen
Als duurzame totaalpartner in mobiliteit levert Rent4Crew de voertuigen die het verschil maken –veelal elektrisch en duurzaam. Van crew carriers, shuttles en taxi’s tot quads, scooters en e-bikes: altijd betrouwbaar, altijd beschikbaar. Samen vooruit, klaar voor nog vele jaren Q-dance!
Crew Carrier 2E
Crew Shuttle 14
E-Cross
Tribe is niet alleen een slogan. Het is voelbaar. Voor ons is het normaal, maar het blijkt bijzonder.” Bijlstra herkent dat: “We horen regelmatig van partners hoe uniek de sfeer is. Dat mensen na tien, vijftien jaar nog steeds met plezier terugkomen. Of het nu een artiest is, een politieman, een EHBO’er of een stagehand – bij Defqon.1 staan ze er weer. Dat is niet vanzelfsprekend.”
Vertrouwen en ruimte
Volgens Sander is die cultuur van samenwerking een essentieel onderdeel van het succes. “Er is veel vertrouwen, veel autonomie, maar ook voldoende uitdaging. Jonas is als een dirigent die het ritme aangeeft. En daarachter staat een next-level orkest dat op elk domein excelleert – of het nu gaat om geluid, licht, catering of veiligheid.”
Die manier van werken maakt Q-dance ook aantrekkelijk als werkplek. “Je helpt mooie mensen groeien. Ze krijgen verantwoordelijkheid, ruimte en waardering. En dat voelt niet als iets bijzonders voor ons – maar blijkbaar is dat het wel.”
“Het feit dat we na vijfentwintig jaar nog steeds als collectief opereren, met een duidelijke missie, een gedeeld ritme en een hechte tribe, is misschien wel ons grootste succes,” zegt Jonas.
Ambities
Wat brengt de toekomst? “We hoeven niet per se groter of megalomaner,” legt Schmidt uit. “Alles wat we nu doen, voelt relevant. De wereld van Defqon.1 is nog lang niet af. We ontwikkelen verder, maar met
rust, tijd en aandacht. Dat is tegenwoordig onze grootste luxe.”
“Onze ambitie? Defqon.1 moet er over honderd jaar nog zijn”, aldus een stellige Bijlstra “Omdat we geloven dat de energie van 150 bpm, die rauwe feestdrift, altijd blijft aanspreken. Het genre verandert, de context verandert, maar die behoefte aan beleving blijft. Het festival is flexibel genoeg om mee te bewegen met de evolutie van hardstyle en aanverwante genres. We bouwen aan iets dat groter is dan onszelf.” ◾
HET LAATSTE WOORD
EB Live staat vol met interviews met professionals die (meestal) over hun werk praten. In Het Laatste Woord zetten we de spotlights op het persoonlijke leven van die prominenten. In deze editie is dat Jeanne Hoiting, vertrekkend Marketing Manager Nederland bij Ticketmaster.
JEANNE HOITING
Hoe ben je in jouw huidige rol terechtgekomen?
“Het begon met een simpele vraag aan mezelf: waar word ik écht blij van? Mijn passie voor live events en mijn interesse in de cultuur- en entertainmentsector speelden daarbij een grote rol. Toen mijn moeder de vacature zag langskomen in de nieuwsbrief van Ticketmaster, tipte ze mij en heb ik direct gesolliciteerd.”
Wat is het leukste aan je baan?
“De enorme diversiteit aan clients met wie we samenwerken. Van intieme poppodia en niche festivals tot grote stadionshows en sportevenementen, het aanbod is enorm. Ik krijg veel energie van het leren kennen van onze clients, hun uitdagingen en behoeften begrijpen en samen zoeken naar oplossingen die écht werken. Klinkt als een cliché, maar het is waar: geen enkele dag is hetzelfde!”
Welke misvatting hebben mensen vaak over jouw werk?
“Veel mensen denken dat ik met een backstagepas van event naar event ga, maar in werkelijkheid zit ik vooral achter mijn laptop. Daar gebeurt het echte werk: van strategie en planning tot het uitwerken van campagnes. Al moet ik toegeven: af en toe een kijkje achter de schermen is natuurlijk wel een leuke bonus.”
Welk festival of event blijft je voor altijd bij?
‘Mijn eerste keer Lowlands was in 2010 en sindsdien weet het festival mij elk jaar weer te verrassen. Een van mijn hoogtepunten was de show van Stromae in de Alpha. Maar ik geniet er ook juist van dat je op festivals nieuwe artiesten leert kennen zoals Yelé of rondloopt en de Australische groep Confidence Man opeens het dak van de X-Ray-tent speelt!"
Wat is de ultieme ‘festivalhack’ die alleen insiders kennen?
“Absoluut geen festivalhack, maar wel de ultieme must do: samen met een groep
vrienden op de camping. Dat is voor mij echt de ultieme festivalbeleving.”
Wat is buiten je werk je grootste passie?
“Ik heb een grote drang om te blijven ontdekken en mezelf uit te dagen. Of het nu gaat om kitesurfen in Spanje, duiken tussen de haaien in Indonesië of skydiven in Nieuw-Zeeland, ik zoek graag de grens op. Vooral de combinatie van claustrofobie en het behalen van mijn duikbrevet was een persoonlijke overwinning. Maar blijven ontdekken zit ook in het alledaagse: leren mediteren, nieuwe mensen ontmoeten, of een indrukwekkende film zien in een filmhuis. En daarbij is het nu tijd voor een nieuwe uitdaging, mijn partner en ik gaan namelijk emigreren naar New York!”
Naam: Jeanne Hoiting
Functie: Marketing Manager
Nederland bij Ticketmaster
Geboortedatum: 2 september 1993
TICKETING
Verschijnt: 16 oktober
Geïnteresseerd om deel te nemen?
Mail dan uiterlijk 11 september naar: sales@imediate.nl
