Cas Spiertz, Jeroen van Trierum, Marcel Debets (eindredactie), Wally Cartigny, Edgar Kruize, Pierre Oitmann
Cover fotografie
Kelly van der Maade voor Dominator
Exploitatie
Mitchel van der Heide & Tarik Lahri Telefoon: 035 646 5810 mitchel.vanderheide@entertainmentbusiness.nl tarik.lahri@entertainmentbusiness.nl
Abonnementen
Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl
Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een hal aar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.
De Zwarte Cross is al jaren een uniek fenomeen in het Nederlandse festivallandschap. Maar dit jaar staat het festival ineens in een ander daglicht. Niet vanwege de line-up of de bijzondere randprogrammering, maar vanwege de vraag wie er financieel aan de touwtjes trekt.
De aanleiding: een aantal artiesten heeft hun optreden bij Zwarte Cross afgezegd. Sinds vorig jaar valt Zwarte Cross namelijk onder Superstruct Entertainment, een organisatie die wereldwijd tientallen festivals bezit, van Sónar tot DGTL en van Mysteryland tot Defqon.1, en dus ook Zwarte Cross. Superstruct is sinds kort op zijn beurt in handen van KKR, een Amerikaanse durfinvesteerder met een omstreden reputatie. Voor de meeste artiesten en festivalgangers is dat misschien een ver-van-mijn-bed-show, maar voor de Achterhoekse formatie Boh Foi Toch, de Amsterdamse punkgroep Hang Youth en de rockveteranen van Claw Boys Claw is het reden om zich terug te trekken en hun optredens op Zwarte Cross te cancelen. Zij willen niet optreden op een festival waarvan de uiteindelijke eigenaar belangen heeft in bedrijven die actief zijn in onder meer de wapenindustrie en vastgoedprojecten op de Westelijke Jordaanoever.
Dat zijn geen lichtzinnige besluiten. In een industrie waar speelplekken schaars zijn en exposure telt, betekent ‘nee’ zeggen dat je bewust kansen laat liggen. Toch kiezen deze artiesten daar weloverwogen voor. Dat verdient respect, ongeacht of je hun argumenten volledig deelt. Zwarte Cross-directeur Ronnie Degen haastte zich om te zeggen dat er ‘geen cent winst’ richting KKR zou vloeien, en noemt het bedrijf een ‘boze stiefmoeder voor wie we niet hebben gekozen.’ Dat klinkt sympathiek, al blijft het onduidelijk hoe je als dochterbedrijf je (stief)moeder buiten de erfenis houdt.
Tegelijk is het de vraag in hoeverre je je daadwerkelijk kunt loszingen van een eigenaar met een duidelijke winstlogica. Want KKR is geen onbekende naam in de financiële wereld. Het is een private-equitypartij die kapitaal aantrekt van onder meer pensioenfondsen en verzekeraars. Met dat geld koopt het bedrijven op en herstructureert ze, om ze vervolgens met winst te verkopen. Als een festival als Zwarte Cross in waarde stijgt, vertaalt zich dat uiteindelijk in meer geld voor KKR. In Nederland kennen we de investeerder van overnames van onder meer Maxeda, HEMA, V&D en Landal. Altijd met hetzelfde uitgangspunt: rendement.
De discussie die nu ontstaat, is er één die breder gevoerd moet worden in de cultuursector. In hoeverre willen we toestaan dat festivals in handen vallen van investeerders die primair sturen op groei van kapitaal? En wat betekent dat voor de inhoud, de sfeer, de onafhankelijkheid? Als bezoekers kunnen kiezen tussen vegetarisch en vlees, of tussen cashless en pin, waarom dan niet tussen ‘onafhankelijk’ en ‘gefinancierd door durfkapitaal’? Geef als festival gewoon openheid over je eigendomsstructuur. Zet het op je site, tussen de plattegrond en de FAQ over de kluisjes. Laat bezoekers weten wie de echte baas is, en laat het publiek beslissen of dat een probleem is.
Niet iedere investering leidt natuurlijk tot verlies van integriteit, maar zodra artiesten beginnen af te zeggen, is het duidelijk dat de grens is bereikt. Festivals zijn geen losstaande entiteiten. Ze zijn deel van een bredere samenleving – en daarin wordt steeds vaker gevraagd om verantwoording. En misschien is dat wel terecht.
ARNOLD LE FÈBRE
HOOFDREDACTEUR EB LIVE
VVEM
26 10
Amsterdam
Ronnie Degen (Managing Director Superstruct Entertainment Nederland), Juan Neele (Commercieel Directeur Ampco Flashlight Rental) en Altwin Ponstein (Directeur Events Timmers Mobiliteit) zijn toegetreden tot het bestuur van de VVEM en geven tekst en uitleg.
750 jaar
Op 27 oktober wordt de viering van 750 jaar Amsterdam feestelijk afgesloten. In totaal vonden er dan in een jaar tijd zo’n 400 initiatieven plaats. Programmadirecteur Sietse Bakker over de uitdaging om een van de grootste verjaardagen die Nederland ooit vierde te organiseren.
15 jaar Freshtival
In anderhalf decennium is Freshtival uitgegroeid tot een grote festivalnaam in Nederland. Wat ooit begon met 3.000 bezoekers trekt inmiddels zo’n 60.000 muziekfans naar Het Rutbeek in Enschede. Eric van Oosterbaan, een van de geestelijk vaders van Freshtival, blikt terug op de afgelopen 15 jaar.
20 jaar Dominator
Op vrijdag 18 en zaterdag 19 juli wordt onder de vlag ‘20 Years of Hardcore Domination’ op het E3 Strand in Eersel de 20ste verjaardag van hardcorefestival Dominator gevierd. Het evenement uit de koker van Art of Dance en Q-dance geldt als ’s werelds grootste hardcorefestival.
Quotes
“Voordat je boos wordt op ons voor het verpesten van een leuk festival: plz blame hebzucht en kapitalisme.”
Punkgroep Hang Youth cancelt hun optreden op Zwarte Cross uit protest tegen KKR, de nieuwe eigenaar van festivalorganisatie Superstruct.
“Het is backstage een wonder van rust en veiligheid.”
Commentator Cornald Maas beschrijft de sfeer achter de schermen bij het Eurovisie Songfestival.
“Wie de groene beker draagt, geeft aan: ik ben hier alleen, maar sta open voor contact.”
Menno de Boer, zendermanager van NPO 3FM, over het initiatief de Groene Cup voor solofestivalgangers.
“Het was kiezen tussen annuleren, blind doorgaan of het gratis maken.”
Festival Derailed, georganiseerd door Club Smederij in Tilburg, is op het laatste moment gratis toegankelijk gemaakt.
Een record neerzetten bij het wereldberoemde Guinness World Records. Wie wil dat nou niet? Het festival Verknipt ArenA doet op 19 juli een poging. Het doel? De grootste lasershow ter wereld neerzetten. EB Live sprak met de co-founder van Verknipt, Mer Hajbarati.
Wat gaat er op 19 juli precies gebeuren? “Tijdens Verknipt ArenA 2025 gaan we een poging doen om het o ciële Guinness World Records record van de grootste lasershow ter wereld, te verbreken. Hiervoor zetten we 1.000 lasers in. Ter vergelijking voor de grootte: vorig jaar waren dat er 50 en dat voelde al onwerkelijk. We hebben maandenlang gewerkt om een once-ina-lifetime ervaring neer te zetten voor de 40.000 fans die aanwezig zijn. Naast het record is het uiteindelijke doel om op 19 juli alles samen te laten komen: licht, muziek, emotie én energie.”
Hoe gaan jullie dit doen?
“De organisatie van Verknipt ArenA heeft een team van creatives, lichtontwerpers en technici samengesteld en die bouwen aan een totaalervaring die naadloos aansluit op de muziek. De lasers worden op strategische plekken in de ArenA geplaatst. Niet alleen rondom het podium en in het publiek, maar ook in de hexagon, boven het podium. Om exact 23:50 zal het hele stadion gevuld worden met licht door de 1.000 laserstralen. De volledige show wordt gesynchroniseerd via timecode, zodat elke flits, kleur en laserstraal exact samenvalt met het muzikale
verhaal dat we willen vertellen. Het is de bedoeling om in tien minuten op te bouwen naar een collectieve explosie van energie en licht. Alles wordt natuurlijk door Guinness World Records op locatie gecontroleerd.”
Wat zijn de verwachtingen?
“Het uiteindelijke moment wordt er een van volledige ontlading, precisie en schaal. We verwachten een historisch moment dat iedere bezoeker bijblijft. Een ervaring die geschiedenisboeken van Nederland festivalland in kan gaan. Dit is niet zomaar een laserspektakel, maar een technisch meesterwerk.”
Wat kunnen bezoekers naast de lasershow en recordpoging nog meer verwachten?
“Zoals je begrijpt, zijn we zeer enthousiast over de ArenA-editie van dit jaar. Er staat een krachtige line-up van zowel gevestigde als opkomende techno dj’s en artiesten uit de hele wereld klaar om de bezoekers te verrassen. Denk aan namen als APHØTIC, Basswell, CARV, Cloudy, Cynthia Spiering, DYEN, Fantasm, Hardsok, Holy Priest, Karah, KLOFAMA, Nico Moreno, NOVAH, NYCO, NZGÜL, Onlynumbers, PALØ, Paul Elstak, Santøs, Winson en XRTN.”
ADVERTENTIE
Festivals
Het festivalseizoen is al een tijdje aan de gang, maar komt nog genoeg moois aan. Bekijk hieronder een overzicht van festivals die je niet wilt missen!
South of Heaven 7 & 8 juni
Nieuw dit jaar in het zuiden van het land. Met twee hoofdpodia, 27 acts en een specifieke selectie op het gebied van drank en eten wil South of Heaven Open Air zich in Maastricht positioneren als boutique metalfestival dat inspeelt op het ‘bourgondische karakter van de regio’.
Rock Werchter 3 t/m 6 juli
Rock Werchter viert in 2025 zijn 50-jarig jubileum met een speciale editie van 3 tot 6 juli. Het festival pakt uit met headliners als Olivia Rodrigo, Linkin Park, Green Day en Sam Fender. Een hoogtepunt is de feestelijke afsluitset van 2manydjs op zondagavond, die 50 jaar festivalgeschiedenis muzikaal samenvat.
Into The Great Wide Open 28 t/m 31 augustus
Into The Great Wide Open viert van 28 tot 31 augustus 2025 zijn 15e editie op Vlieland. Het festival combineert muziek, kunst en natuur op unieke locaties. Artiesten als S10, Spinvis en Yard Act treden op. Duurzaamheid staat centraal, met fossielvrije energie en circulaire initiatieven.
» Best Kept Secret Festival – 13 t/m 15 juni
» Into the Grave – 13 t/m 15 juni
» Pinkpop – 19 t/m 23 juni
» TT Festival Assen – 21 t/m 29 juni
» Concert at Sea – 26 t/m 28 juni
» WiSH Outdoor – 4 t/m 6 juli
» NN North Sea Jazz Festival – 11 t/m 13 juli
» Zwarte Cross – 17 t/m 20 juli
» Solar Weekend - 31 juli t/m 3 augustus
» Decibel Outdoor – 15 augustus
Cijfers
Het gratis toegankelijke festival Appelpop in Tiel breidt uit. Het aantal podia groeit van drie naar vijf en het programma breidt uit van 29 naar 43 acts.
100%
In 2024 draaide Into The Great Wide voor 95% op lokale zonnestroom, in 2025 wordt ingezet op 100% emissievrije stroomvoorziening.
280.000
Zoveel gratis tickets waren beschikbaar voor het festival ‘Op de Ring’, dat op 21 juni plaatsvindt op de A10 in Amsterdam ter ere van de 750ste verjaardag van de stad.
37,5%
In 2024 was 37,5% van de optredens bij concerten van internationale artiesten. Bij optredens tijdens clubavonden lag het aandeel buitenlandse acts op 14,9%. Dat blijkt uit cijfers van de VNPF.
1,3 miljoen
BASH, het platform voor sociale eventpagina’s, heeft €1,3 miljoen opgehaald bij investeerders om versneld door te kunnen groeien in Nederland en Europa.
Op het terrein van het Groove Garden-festival in Sittard zijn ongeveer 50 piketpaaltjes verdwenen. Dat meldt de organisatie met lichte frustratie op sociale media.
50
Opzoek naar een overzicht van alle festivals van dit jaar?
Bezoek ons online festivalportaal via de qr-code.
6.720.843
In 2024 werden 6.720.843 bezoeken gebracht aan 56 poppodia die zijn aangesloten bij de VNPF.
Drie nieuwe bestuursleden voor VVEM
Onlangs zijn
Ronnie Degen (Managing Director Superstruct
Entertainment Nederland), Juan Neele (Commercieel
Directeur Ampco Flashlight Rental) en Altwin Ponstein (Directeur Events Timmers Mobiliteit) toegetreden tot het bestuur van de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM). Met het drietal heeft de vereniging vers bloed in het bestuur en daarmee nieuwe inzichten.
DOOR: EDGAR KRUIZE
In de roerige tijden waarin de Nederlandse festival- en evenementenwereld verkeert, blijkt het belang van een branchevereniging groot om de diverse partijen in die branche collectief te vertegenwoordigen. Dat besef leeft ook binnen de leden van de VVEM. Er waren meer gegadigden voor een bestuursfunctie dan vacatures. De drang om samen te bouwen is groter dan ooit.
“Ik dacht bij mezelf: ‘je hebt altijd zo’n grote mond, dan moet je nu ook maar gewoon opstaan’. In het verenigingsleven valt het niet altijd mee om altijd bestuursleden te vinden,” zegt Ronnie Degen. “Zonder mezelf op de borst te willen kloppen, ik denk dat ik met 25 jaar evenementenervaring zeker kan bijdragen. Daarnaast vind ik het belangrijk dat Superstruct in een branchevereniging vertegenwoordigd is, in zekere zin volg ik
Ritty van Straalen op in het bestuur.”
‘Opvolging’ is ook voor Juan Neele een reden geweest om zich verkiesbaar te stellen. “Mijn collega Marco de Koff zit al jaren in het bestuur en zwaait later dit jaar af. Als je een bedrijf hebt als het onze, dan is een afvaardiging in een branchevereniging echt belangrijk, vind ik. Ik neem niet alleen mijn jarenlange ervaring bij Ampco
Flashlight Rental mee, maar ik heb daarnaast ook veel ervaring met crisismanagement bij de politie. Als branche gaan we ongetwijfeld met crisissituaties te maken krijgen de komende jaren. Dus ik kan mij ook op dat gebied nuttig maken.”
Ook Altwin Ponstein wil zijn jarenlange ervaring inzetten om iets terug te doen voor de branche. “Ik loop nu al zo’n 20 jaar rond in de evenementenwereld en heb veel gezien en meegemaakt. Ik denk dat het nu tijd is om met die kennis en ervaring naar voren te stappen, waarbij ik de ambitie heb om breed te kijken. Met de kennis en ervaring vanuit Timmers Mobiliteit, maar ook met alles wat ik buiten mijn specifieke vakgebied heb geleerd. Ik hoop me vooral in te kunnen zetten voor de toekomst van onze branche en de nieuwe generatie die daarin de komende jaren aan het werk gaat.”
Breed kijken
Wat de drie nieuwe bestuursleden gemeen hebben is de ambitie om vanuit de breedte te kijken naar de uitdagingen waarmee de evenementen- en festivalbranche te maken heeft of gaat krijgen. “We zijn gelukkig een hele flexibele branche,” zegt Ponstein. “Dat is ook de kracht van evenementen -
'Als branchevereniging kun je de lijm zijn die iedereen bindt'
makers, die denken in oplossingen. Maar we zijn van nature ook mensen die niet zelf op een podium gaan staan om de aandacht op te eisen. Wij doen achter de schermen ons ding. Dat doen we heel goed, in eigen land én daarbuiten. Als je wereldwijd naar de grootste evenementen kijkt, zijn daar meestal ook Nederlandse partijen aan het werk. Ik vind het van belang dat we dat verhaal als branche nog beter voor het voetlicht brengen, met nadruk op zowel de economische waarde als de maatschappelijke waarde – de sociale cohesie – die wij vertegenwoordigen.”
Juan Neele is het daarmee eens en hoopt dat de branchevereniging op diverse dossiers een sterkere vuist richting beleidsmakers kan gaan maken. “Op het gebied van verduurzaming, op het gebied van wet- en regelgeving, vergunningen, noem maar op. Het is goed om rechtstreekse lijntjes naar Den Haag te hebben en ons daar beter te laten horen, maar dat moet ook gebeuren naar lokale overheden. Heel vaak mist bij buitenstaanders die er wél iets van moeten vinden – bijvoorbeeld bij het verlenen van een vergunning – of op een andere manier met ons te maken krijgen, het inzicht in wat wij nu precies aan het doen zijn. Ik denk dat we als vereniging de hand
RONNIE DEGEN
'Als vereniging verkeert de VVEM in de unieke positie dat we zowel organisatoren als toeleveranciers vertegenwoordigen'
moeten reiken om als experts dat inzicht te delen.” Ronnie Degen voegt toe dat het meer dan ooit van het grootste belang is om als branche gezamenlijk op te trekken. “Natuurlijk – en dat geldt voor iedereen die lid is van een branchevereniging – speelt tot op zekere hoogte eigenbelang. Maar je staat samen sterker dan individueel en we hebben elkaar allemaal nodig. Organisatoren, toeleveranciers, andere betrokkenen, we moeten gezamenlijk bestand zijn tegen een snel veranderende wereld. Samenwerken aan een festivallandschap waarin we allemaal op een gezonde manier kunnen ondernemen. Als branchevereniging kun je de lijm zijn die iedereen bindt.”
Gezonde toekomstdialoog
De komende jaren zijn er heel wat uitdagingen waar de evenementenbranche voor komt te staan. Juan Neele noemt onder meer de factoren tijd en personeel. “Opdrachtgevers willen allemaal steeds
sneller en korter produceren. Voorheen paste dat altijd wel, maar je ziet dat het steeds moeilijker wordt en soms zelfs onmogelijk. We hebben namelijk ook tijd nodig om nieuwe mensen op te leiden. Vroeger had je twee dagen om een productie in de Ziggo Dome neer te zetten, nu moet het er soms ’s morgens in en ’s avonds direct weer uit. Met zulke krappe deadlines kun je er geen jong bloed tussen hebben om op te leiden. We zouden allemaal baat hebben bij wat meer ruimte, anders loopt het in de toekomst echt vast.”
Altwin Ponstein ziet het eveneens op personeelsgebied steeds lastiger worden. Zowel met de aanwas van nieuw bloed als met het vinden van mensen die willen of kunnen werken op een evenement. “Persoonlijk zie ik het natuurlijk direct op het gebied van verkeersregelaars, maar het geldt ook voor beveiligers, stagehands, riggers, noem maar op. En dat is alleen nog maar het personeel. Zo zijn er nog veel
meer puzzelstukjes die maken dat evenementen met steeds meer moeite de begrotingen sluitend krijgen.”
Ronnie Degen wil als bestuurslid van de VVEM proberen om intern de diverse partijen de dialoog aan te laten gaan. “Je ziet dat, op een aantal grote festivals na, onze wereld echt enorm onder druk staat. Hoge kosten, hoge personeelsdruk, hoge productiedruk, hogere regeldruk, teruglopende kaartverkoop. Het is steeds heftiger en wordt moeilijker om evenementen in de lucht te houden. Als vereniging verkeert de VVEM in de unieke positie dat we zowel organisatoren als toeleveranciers vertegenwoordigen. Maar het zijn binnen de vereniging vaak nog eilandjes. Ik vind dat we gewoon eens met zijn allen om tafel moeten. Met het besef dat iedereen zijn centjes moet verdienen in een wereld die steeds duurder wordt, maar vooral ook vanuit het gezamenlijke belang, moeten we open gesprekken durven voeren. Daarin kan een organisator zeggen ‘Oké, hier lopen wij tegenaan’ en een toeleverancier ‘Dit is waarom wij bepaalde prijzen moeten vragen’. Die gesprekken zijn naar mijn weten nooit branchebreed gevoerd. Het lijkt me een mooie ambitie om dat als VVEM voor elkaar te krijgen.” ◾
ALTWIN PONSTEIN
JUAN NEELE
Cultuur als motor voor groei
In een tijd waar cultuur en subsidies niet de meest voor de hand liggende combinatie is, investeert de Gemeente Alkmaar 77 miljoen euro in cultuuraccommodaties.
Wethouder Cultuur Anjo van de Ven over de investering: “Het feit is dat die 77 miljoen euro uiteindelijk wel wordt terugverdiend voor de economie van de stad.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Tot 2040 gaat de gemeente Alkmaar 77 miljoen euro investeren bij Poppodium Victorie, het Stedelijk Museum, Theater De Vest en bibliotheek Kennemerwaard. Hiermee worden gefaseerd de ambities van deze bedrijven gefaciliteerd. Het overgrote deel van de subsidies wordt gebruikt om verbouwingsplannen te realiseren.
Wethouder Cultuur Anjo van de Ven noemt de cultuurinvestering ‘nodig en goed’. “In Alkmaar zijn aardig wat politieke partijen zich bewust van het belang van cultuur voor de stad. Deze loopt in lijn met de groeiambities die er zijn op het gebied van bewoners en woningen. Tussen 2040-45 verwachten we dat Alkmaar zo’n 140.000 inwoners telt. Op 1 januari van dit jaar waren
ANJO VAN DE VEN
dat er 112.923. Wil je die ambitie realiseren, dan moeten de culturele voorzieningen ook meegroeien. De gemeente Alkmaar anticipeert met de investeringen op wat er komt. Er zijn genoeg voorbeelden binnen de cultuursector dat er pas gereageerd of ingegrepen wordt op het moment dat het water aan de lippen staat. Dat scenario zijn we nu voor. Naast de te verwachten inwonersgroei trekt Alkmaar ook steeds meer bezoekers en is er een grote interesse binnen die groep om iets cultureels te doen. Dat gaat van het bezoeken van een poppodium, tot festivals of theater.”
Aanstekelijk
Het bedrag van 77 miljoen euro kan gezien worden als een forse investering. Anjo van de Ven denkt daar iets genuanceerder over. “Natuurlijk is dit een heel hoog bedrag, maar aan de andere kant is het ook niet heel erg veel. Zeker als je berekent dat alle vier grote instellingen geholpen worden. Ter vergelijking: naar sport gaat de komende vier jaar 100 miljoen. Deze investering in cultuur is in alle opzichten een slimme keuze. Het feit is dat die 77 miljoen euro uiteindelijk wordt terugverdiend voor de economie van de stad. En dan heb ik het nog niet eens over wat cultuur met je inwoners doet op het gebied van welzijn en gezondheid.”
Het is een feit dat de huidige regering geen
'Deze investering in cultuur is in alle opzichten een slimme keuze'
fan is van zowel cultuur als subsidies. Van de Ven heeft echter geen enkele moeite gehad om haar politieke collega’s te overtuigen van de noodzaak. “Ik heb hier het voortouw in genomen, maar het is belangrijk om je te realiseren dat de gehele gemeenteraad, links, rechts, regionaal en landelijke partijen, hiermee heeft ingestemd. Het is dus een gedeelde ambitie. Al waren er natuurlijk ook collega’s die in eerste instantie sceptisch reageerden. Zonder mijzelf op de borst te slaan denk ik wel dat mijn enthousiasme en geloof in de waarde van cultuur voor Alkmaar aanstekelijk heeft gewerkt.”
Groei in woningen en cultuur
De weg naar de cultuursubsidie begon met een rapport van het onderzoeksbureau Blue Yard. Het bedrijf heeft de betekenis van cultuur in Alkmaar feitelijk in kaart gebracht. Daarnaast waren er signalen dat de grote vier instellingen in veel gevallen al geld te kort hadden en daardoor stil bleven staan. In het rapport kwam ook de groeiambitie van de stad aan bod. “Als je uitgaat van 140.000 bewoners rond 2040 -45 dan is het belangrijk dat je nu al stappen zet. In totaal komen er tot 2040 zo’n 15.000 nieuwe woningen bij. Iedereen begrijpt dat wonen meer is dan alleen een dak boven je hoofd. Je hebt van alles meer nodig. Of dat nu om speeltuinen, artsen, scholen of cultuur gaat. Het rapport liet onder meer zien dat er nu al een tekort is van ongeveer 3.000 vierkante meter aan cultuurvoorzieningen. In de toekomst loopt dit op naar 11.000 vierkante meter. Een flinke financiële injectie was dus wenselijk. Ons departement is gaan passen en meten en daar is het subsidieplan uit voort gekomen. We zijn overigens niet over één nacht ijs gegaan. Vooral omdat er onder andere een goede planning nodig was, je wilt immers voorkomen dat iedereen tegelijkertijd dicht gaat. De stappen worden gefaseerd uitgerold. We hebben hiervoor niet alleen gekeken naar instellingen die het krapst in hun jas zaten, maar ook waar je het snelst effect zou kunnen zien. Dat is de bibliotheek geworden, gevolgd door het museum, Theater De Vest en uiteindelijk Victorie. De voorbereidingen voor de verbouwing van het poppodium (zie kader) staan gepland in 2030.”
Jonge makers
De keuze om Victorie te helpen was een logische. Alkmaar kent namelijk geen
andere poppodia van dit formaat. Volgens de wethouder is iedereen wel druk bezig om kleinere muziekprojecten te helpen. “De jonge bandjescultuur wordt gestimuleerd door optredens mogelijk te maken in dorpshuizen en kerken. Daarnaast is er natuurlijk veel plek in de kroegen en bars die Alkmaar rijk is. Hoewel Victorie een belangrijke cultuurschakel is als het gaat om poppodia, zijn we de kleinere organisaties niet vergeten in onze plannen. De subsidie daarvoor loopt naast die van de net besproken instellingen. Je hebt het dan vooral over amateurkunst en de jonge makers. Het bedrag dat hiermee gemoeid gaat is niet super veel, maar volgens ons is het wel belangrijk dat je die groepen niet vergeet.” ◾
Verbouwing Victorie
De subsidie gaat poppodium Victorie gebruiken voor een significante verbouwing. De grote zaal heeft nu plek voor 920 bezoekers. Na de verbouwing is de capaciteit 1.500 bezoekers. Naast een grotere hoofdzaal komt er een middenzaal met 400 plekken en wordt de kleine zaal veranderd in een muziekcafé met 150 zitplaatsen. Dit alles moet zorgen voor meer mogelijkheden op het gebied van programmering en meer kansen bieden voor opkomend talent. Voor de verbouwing wordt een bedrag van ruim 13 miljoen euro uitgetrokken. Deze verbouwing is nodig want sinds de opening in 2017 stegen de bezoekersaantallen jaarlijks van 80.000 naar 116.000. De verwachting is dat dit aantal groeit naar 156.000 bezoekers. De investeringen verdienen zich volgens wethouder Cultuur Anjo van de Ven zichzelf terug. In het geval van poppodium Victorie zou dat bedrag 1,4 miljoen euro op jaarbasis kunnen zijn. De bezoekers van het poppodium geven namelijk gemiddeld 35 euro uit aan horeca, parkeren of overnachting.
Benefietweek voor herhaling vatbaar
De stichting No Guts No Glory bestaat bijna vijftien jaar en bundelde zijn krachten met radiozender KINK voor de benefietweek Radio On Tour, waarin vier benefietshows werden georganiseerd door heel Nederland. “Ik hoop mensen een beetje te kunnen inspireren”, zegt directeur Ellen Gerritsen. “Zoals ikzelf doe door het enorme gemis van mijn broertje om te zetten in daadkracht om mooie dingen voor anderen te doen.”
DOOR: PIERRE OITMANN
No Guts No Glory laat op maat gemaakte muzikale wensen uitkomen van mensen met kanker en hun mantelzorgers. “Dat zijn niet alleen laatste wensen, maar juist ook wensen van mensen die op vrij jonge leeftijd horen dat ze kanker hebben,” vertelt Gerritsen. “Die net bezig zijn een gezin te starten, bijvoorbeeld.” Gerritsens broer Sander richtte de stichting in 2010 op, maar hij overleed een jaar later. “Hij heeft mij vlak voor zijn overlijden gevraagd of ik de stichting niet los wilde laten. Dat heb ik ook niet gedaan. Ik wilde laten zien dat je een stichting op een andere manier kan runnen. Zonder enorme salarissen en dure reclames. Zo sta ik er nog steeds in. We hebben een klein, maar wel een héél gedreven team met professionals. Sommige mensen denken je bestelt een concertkaartje en het is geregeld. Maar het is zoveel meer dan dat. Het is én de mentale ondersteuning én begeleiding én je netwerk inzetten om dingen geregeld te krijgen. Maar het is
vooral, wat ons een beetje anders maakt, dat we echt elke wens op maat maken en in gesprek gaan om te kijken wat er het beste bij iemands wensen past.”
Ondersteuning
Anders dan de meeste directeuren van stichtingen is Gerritsen zelf bij elke deelnemer betrokken. “In Amsterdam hebben wij een kantoortje-slash-muziekhuis. Ik wil dat niet op een kantoor laten lijken. Het grootste deel van mijn tijd gaat naar mentale ondersteuning, omdat wachtlijsten in de zorg voor hulpverlening gewoon lang zijn. Er staat een drumstel, een piano en gitaren. Mensen kunnen denken: ‘Ik ga even achter een drumstel zitten met een koptelefoon op. Laat mij maar eerst even een half uur al mijn frustraties eruit rammen en dan gaan we daarna wat praten.’ Uiteindelijk wil ik daar kleine akoestische optredens gaan organiseren met contact tussen lotgenoten. We hebben een zangcoach en
met haar heb ik een cursus ontwikkeld, Sing Your Song. Mensen die te maken hebben met kanker gaan hun eigen tekst schrijven en krijgen een zangles. Het is niet alleen een uitlaatklep, want zangles helpt je met ademhalingstechnieken. Dan kun je, als je in een stressvolle situatie zit of als je pijn hebt, terugschakelen naar de ademhalingsoefeningen die je hebt geleerd.”
Radio On Tour
Aanvankelijk wist Gerritsen veel voor elkaar te krijgen door een toegewijde groep volgers op Twitter. Nadat het bereik op dat socialmedianetwerk afnam, nodigde radiodj Michiel Veenstra haar uit om wekelijks iets over No Guts No Glory te vertellen in zijn ochtendshow op KINK. “Michiel vond dat heel erg passen bij KINK.” Veenstra, tevens programmaleider van die zender, zag dat de bijdrages van Gerritsen een snaar raakten bij zijn publiek. “Onze luisteraars bleken daar heel erg ontvankelijk voor,”
zegt de radiomaker. “Dat bleek iedere week uit de reacties die we kregen. Het leverde ook nieuwe donateurs op. Vorig jaar organiseerde Ellen voor het eerst een benefietshow. Daar was ik ook en zag daar veel mensen met een KINK-shirt rondlopen. De dag daarna zei ze: ‘Zet 11 april maar alvast in je agenda, want volgend jaar doen we het weer!’ Toen bedacht ik dat het goed zou zijn om dat aan te jagen op de radio. ‘Waarom maken we er geen benefietweek van?’ Uiteindelijk werd het een tour langs vier poppodia in Nederland: Oosterpoort, Het Paard, TivoliVredenburg en de Effenaar.”
Verhalen
Michiel Veenstra voelt zich vereerd om ambassadeur te zijn van No Guts No Glory. De link met ‘zijn’ zender KINK is voor hem een
Muziek in het Ziekenhuis
'We hebben een klein, maar wel héél gedreven team van professionals'
Ellen Gerritsen
hele logische. “Wat ik in mijn werk als radiomaker al jarenlang het allermooiste vind, zijn verhalen die bij muziek horen. Dat kan het verhaal van een artiest zijn en hoe een liedje tot stand is gekomen, maar ook de verhalen die een luisteraar bij een bepaald liedje kan hebben. Ook op de momenten dat het wat minder gaat. De verhalen die loskomen bij het draaien van een bepaald nummer en dat je moet terugdenken aan die ene persoon die er misschien niet meer is, of juist een nummer dat je erdoorheen sleept. Het maakt dingen los. Het verbindt. Het geeft kracht. Dat is wat mij persoonlijk aantrekt in het werk van No Guts No Glory. Een luisteraar van KINK hoef je niet uit te leggen hoe belangrijk en hoe allesomvattend muziek kan zijn. Wij hoeven als zender niet nog eens de vertaalslag te maken
Een van de projecten die No Guts No Glory heeft opgezet is Muziek in het Ziekenhuis. Zo doneert de stichting piano’s met koptelefoons aan ziekenhuizen. “We organiseren ook akoestische optredens in ziekenhuizen,” vertelt Ellen Gerritsen. “Ik ben een samenwerking aangegaan met het onderzoeksteam van het LUMC in Leiden. Hun oncoloog Sven Mieog is een van onze ambassadeurs. Daar zijn we bezig met onderzoek en ontwikkeling voor een app waarmee we, door middel van een VR-bril en een koptelefoon, concertregistraties kunnen laten zien aan mensen met longkanker. Er wordt dan gemeten of er inderdaad een reductie is van pijn en stress. We merken nu al, met de kleine bibliotheek die we hebben, dat het zoveel brengt. Dat muziek écht helend kan werken.”
naar het werk dat zij doen. Daarnaast is de gemiddelde leeftijd van de KINK-luisteraar tussen de 30 en 50 jaar, dus voor een groot deel van ons publiek is deze ziekte helaas een realiteit, bij henzelf of in de omgeving.”
Volle bak
Veenstra merkt dat andere partijen in de muziekwereld dezelfde sympathie voelen voor No Guts No Glory. “Het helpt heel erg dat het werk van Ellen bij heel veel mensen in de muziekindustrie en ook in het clubcircuit bekend is. Dus op het moment dat wij aankloppen bij een poppodium hoef je niet uit te leggen wat het doel is. Dat weten ze al. Zo is een maandagavond niet per se een concertavond voor de meesten, maar de zaal die Oosterpoort ons ter beschikking heeft gesteld, hebben we gewoon vol gekregen. Een paar bedrijven die werkzaam zijn in de outdoor advertising hebben hele mooie campagnes voor ons gedaan, met posters op veel van de grote stations in Nederland. Volgend jaar kunnen we wellicht nog eerder in overleg met potentiële acts die willen spelen en zalen waar we terecht kunnen. Dan kunnen we het misschien nog wat groter aanpakken, maar ik ben er echt heel erg trots op wat we met ons kleine team in zo’n korte tijd hebben kunnen neerzetten. Wat mij betreft doen we volgend jaar weer een benefietweek.” ◾
FOTO: BEN HOUDIJK
ELLEN GERRITSEN EN MICHIEL VEENSTRA
Verschijnt: 28 augustus
Geïnteresseerd om deel te nemen?
Mail dan uiterlijk 1 augustus naar: sales@imediate.nl
DOSSIER
GROTETAFELGESPREK
Wij organiseren ook een EB Live Grotetafelgesprek rond dit thema op onze redactie.
Tijdens dit gesprek discussiëren we met een select gezelschap over enkele prikkelende stellingen.
Wees er op tijd bij, want er is slechts een beperkt aantal plekken te vergeven!
Bekijk hier video’s van vorige Grotetafelgesprekken
Impact meten met AI: kans of illusie?
In oktober lanceerde Green Events samen met partners de Duurzaamheidsladder Evenementen (DLE), die inmiddels door een groot aantal organisatoren, leveranciers en gemeenten is gedownload. DLE is een groeimodel met vijf treden, beginnend bij de wettelijke basis. Vanaf Trede 3 hoort er een CO 2e-berekening bij. En dus krijgen we steeds vaker de vraag: hoe maak je dan zo’n impactmeting?
Laten we eerlijk zijn: dat is zeker niet eenvoudig. En ook al kies je ervoor om met een tool te gaan werken – misschien zie jij door de bomen het bos niet meer, want het zijn er inmiddels heel veel. En ineens is daar AI. Chatbots die je helpen met van alles, maar ook met mijn CO 2e-calculatie ? Een doorbraak? Misschien. Maar zeker nog geen gelopen race.
Een goede impactmeting begint bij de juiste gegevens: kilometers, energiegebruik, vervoerswijzen, overnachtingen, inkoop. Sommige data haal je bij leveranciers, uit contracten of facturen, uit boekingssystemen of kassadata. Dat blijft mensenwerk. En dan: de berekening. Met de juiste prompt kun je prima een CO2e-calculatie maken via Le Chat (van Mistral AI, Europees en AVG-proof) of ChatGPT (krachtiger, maar minder ethisch met je data).
Maar hier komt de nuance. Als je onvolledige of onjuiste data aanlevert, krijg je ook geen betrouwbare uitkomst, net zoals bij iedere andere online tool. Dat geldt ook voor de emissiefactoren die je gebruikt – de cijfers die aangeven hoeveel CO 2e vrijkomt per kilometer, per kilowattuur of per maaltijd. AI zoekt deze op, maar je kunt beter zelf expliciet aangeven welke bronnen gebruikt moeten worden, zoals o ciële WtW-emissiefactoren via CO 2emissiefactoren.nl.
En: ChatGPT en Le Chat kunnen rekenen, maar het blijven taalmodellen. Ze ‘verzinnen’ nog te vaak cijfers als zij het antwoord niet weten. En dat is een risico! Zoals een AI-expert me recent zei: "Berekeningen zijn een bekende valkuil van taalmodellen. Als je dit inzet, doe het dan met een dikke disclaimer."
Het is dus belangrijk om een vier-ogen principe toe te passen. Een dubbele check. Zelf voerde ik steekproeven uit op berekeningen. Bij zo’n check kwam ik erachter dat de chatbot kritisch is op de data. ChatGPT hanteerde bijvoorbeeld een hogere emissiefactor per vliegkilometer, omdat zo gaf de chatbot aan, in CO2emissiefactoren.nl geen rekening is gehouden met Radiative Forcing (RF). In de toekomst kunnen we AI mogelijk inzetten voor deze check.
En wat ook goed is om te benoemen: AI zelf heeft ook impact. Ongeveer 5 gram CO 2e per zoekopdracht. Tien prompts? Ongeveer hetzelfde als 250 meter rijden met een benzineauto. Niet dramatisch, maar toch – ook hier geldt: gebruik het bewust.
De wereld van impactmeten verandert snel. AI geeft ons krachtige nieuwe opties, maar vraagt tegelijk om een kritische blik en menselijke checks. Bij Green Events zijn we volop aan het verkennen hoe we deze technologie verantwoord kunnen inzetten voor de sector.
Want uiteindelijk is dit waar het voor ons om draait: door te meten zie je waar je echte impact ligt. Vanuit hier zet je gerichte stappen. Houd onze kanalen dus in de gaten als je meer wilt leren over de wereld van impact meten en het verlagen van je footprint, met – of zonder – AI.
Gerd-Jan Frijters
Expert Duurzaamheid en Lid Management Team van Green Events Nederland.
'Berekeningen zijn een valkuil van taalmodellen'
‘Bezoekers komen ‘thuis’ op Alcatraz!’
Sinds de eerste editie in 2008 is het Belgische Alcatraz Metal Festival uitgegroeid tot een vaste waarde in de Europese festivalzomer. Wat begon als een kleinschalig indoorfestival is inmiddels het op één na grootste heavy festival van de Benelux, met meer dan 60.000 bezoekers verspreid over vier dagen. Festivalmanager en medeorganisator Mario Mortier blikt terug op het ontstaan van Alcatraz, vertelt hoe het festival zich onderscheidt in een overvolle markt en wat bezoekers van de komende editie kunnen verwachten.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Kun je iets vertellen over het ontstaan van Alcatraz Metal Festival?
“Alcatraz zag het levenslicht in 2008, oorspronkelijk als een indoor festival in De Brielpoort te Deinze. In 2013 maakten we de overstap naar een outdoor festival in Kortrijk en sindsdien is het festival gestaag gegroeid. Wat ooit klein begon met circa 1.000 bezoekers op 1 dag, is uitgegroeid tot een gevestigde naam in de Europese festivalwereld; het op een na grootste ‘heavy’ festival van de Benelux. We zullen dit jaar zo’n 60.000 mensen verwelkomen, verspreid over vier festivaldagen.”
Alcatraz staat bekend om het ‘gevangenisthema’ – hoe is dat ooit ontstaan?
“De naam verwijst inderdaad naar de beruchte gevangenis en weerspiegelt de rebelsheid van de metalwereld, alsook de voorliefde voor thrashmetal uit de Bay Area in en rond San Francisco. We wilden een festival creëren met een unieke sfeer, en het idee van een gevangenis gaf ons die
rauwe, authentieke uitstraling. De wachttoren, de aankleding van het terrein—alles draagt bij aan die beleving. Het voelt alsof je even ‘gevangen zit’ in een wereld vol metal en passie voor de muziek!”
Wat kunnen we van de komende editie verwachten?
“Uiteraard zijn er de toppers zoals Machine Head, Kreator, Extreme, Mastodon, Avatar, W.A.S.P, Kerry King, Michael Schenker en Dimmu Borgir. De bands die hoog geafficheerd op de main stage staan. Toch zijn het vooral de drie zijpodia die het evenement maken tot wat het is. Daar gaan we diep in de niches en zo bereiken we ook andere metalliefhebbers. Vaak door obscure namen te programmeren. We zien verder een heropleving van de jaren negentig. We kijken daarom enorm uit naar bands als Fear Factory, Nailbomb, Drowning Pool, Static-X, Prong, Helmet en Snot.”
Alcatraz heeft zich in de loop der jaren
ontwikkeld tot een van de smaakmakers in het Europese metallandschap. Was groei altijd het uitgangspunt?
“Niet per se. We zijn vooral gedreven door passie en liefde voor metal. Groei kwam vanzelf, dankzij ons geloof in een eigen koers en het harde werk van ons team. We hebben de juiste mix van grote namen en undergroundbands gevonden en dat wordt gewaardeerd. Het uitgangspunt is dat het festival voelt als een familie. In 2025 verwelkomen we gelijkgestemde zielen uit meer dan 100 verschillende landen. Bezoekers komen ‘thuis’ op Alcatraz!”
Hoe onderscheiden jullie je in een competitieve festivalmarkt waarin steeds meer niche-evenementen opduiken?
“Door authenticiteit. We laten ons niet leiden door commerciële trends, maar blijven trouw aan onze eigen visie. Onze line-up is zorgvuldig samengesteld, de sfeer is uniek en we besteden veel aandacht aan de totale beleving. Van de decoratie tot de interactie
'Het voelt alsof je even ‘gevangen zit’ in een wereld vol metal'
met fans, alles wordt gedaan om het voor de bezoeker tot een onvergetelijke gebeurtenis te maken. Maar net zozeer zetten we in op de beleving van de bands en die leggen we ook graag in de watten. In de artist resto/keuken werken dagelijks zo’n 90 mensen. Een klein team daarvan werkt het hele jaar door aan het verfijnen van de menukaart. We streven naar hoge kwaliteit en willen die consequent door trekken in alle facetten. Artiesten voelen dat, die bezieling. We zijn tegelijk ook niet naïef. Bands hebben een gezin te onderhouden, moeten een huis afbetalen, een crew inhuren etc. Daar is geld voor nodig. Bij sommige bands komen de gevraagde gages niet altijd overeen met de realiteit, maar in de meerderheid van de gevallen is een compromis snel gevonden en het helpt beslist dat ze zeer graag terugkomen naar Kortrijk of van anderen gehoord hebben dat ze écht eens op Alcatraz moeten gespeeld hebben.”
In 2019 zetten jullie met het nieuwe podium La Morgue nadrukkelijk in op nieuw talent. Hoe belangrijk is dit voor jullie? “Heel belangrijk. Wij waren een van de weinige festivals die in 2021 tijdens de pandemie wél zijn doorgegaan. Voornamelijk Amerikaanse artiesten konden de oversteek toen niet maken. We hebben toen vooral binnenlandse bands een plaats op de affiche gegeven. Maar we waren hier al paar jaar eerder mee begonnen, toen we met La Morgue een kleiner podium aanboden voor Belgisch talent. Dat was een instant suc-
ces en sindsdien trekken we de lijn door van minstens twintig Belgische artiesten per jaargang. Voor 2025 zijn er dat 23 en voor 2026 staan er alweer een tiental opgeschreven, die nooit eerder op Alcatraz speelden. Meestal gaan we er in september voluit mee aan de slag.”
Hoe verloopt de samenwerking met lokale overheden en partners zoals sponsors of cateraars?
“Onze samenwerking met Kortrijk is uitstekend. We hebben net onze overeenkomst verlengd met zes jaar. De stad begrijpt de waarde van het festival en ondersteunt ons waar nodig. Ook onze samenwerking met sponsors en cateraars is cruciaal. We krijgen een enorme vraag van bedrijven die op zoek zijn naar zichtbaarheid op ons festival, maar we laten heus niet iedereen toe, alleen maar omdat het centen in het laatje brengt. Het moet passen binnen onze visie. Ook hebben we intern iemand die over catering gaat. Een heel jaar door wordt gekeken en gezocht naar het beste van het beste, met een brede variatie aan aanbod. Ook vegan en ‘veggie’ staan bij ons inmiddels hoog op het lijstje. Toegegeven, dat was in onze beginjaren wel eens anders.”
Wat zijn de grootste uitdagingen op het vlak van logistiek en veiligheid bij een festival van deze omvang?
“We willen onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk houden. We zetten in op minder waterverbruik en meer groene energie.
Duurzaamheid is niet zomaar een modewoord; het is een verantwoordelijkheid die we serieus nemen. We drijven het tegelijk ook niet té ver in die richting. We denken dat we momenteel een juiste middenweg hebben gevonden.”
Metalliefhebbers vormen een echte gemeenschap. Hoe zou je de Alcatrazbezoekers omschrijven?
“Alcatraz-bezoekers zijn gepassioneerd. Metalheads vormen een hechte gemeenschap, en dat voel je hier. Van old-school thrashers tot jonge metalfans - iedereen komt samen om muziek te beleven. Digitale marketing en social media helpen ons om een breed publiek te bereiken, maar vooral de mond-tot-mond reclame is onze grootste troef. Mensen komen heel graag terug naar Alcatraz. We zorgen er ook voor dat ook nieuwe generaties zich welkom voelen.”
Wat zijn de plannen voor de toekomst?
“We blijven rustig evolueren. Internationalisering is iets waar we op inzetten, maar het belangrijkste blijft de kwaliteit en sfeer van het festival. En vooral: niet te veel veranderen. Dat klinkt niet sexy, maar het is juist de kracht van ons festival om niet te willen veranderen. Uiteraard leren we uit de zaken die praktisch beter kunnen, maar eigenlijk volgen we al jaren quasi hetzelfde draaiboek. De kans is ook heel groot dat we op deze editie al een deel van de bands van 2026 bekendmaken.” ◾
FOTO: TANIA FORÉ
‘Wij kunnen iets toevoegen aan de zakelijke markt’
Van in het oog springende visuals bij conferenties en strandclubs tot imposante animaties voor stadionshows en internationale dancefestivals. Het kan niet divers genoeg zijn voor Vision Impossible, een Nederlandse creative studio voor events. “Wij zijn beslist geen one-trick pony,” zegt oprichter en creative director Martijn Adema.
DOOR: PIERRE OITMANN
De geschiedenis van Vision Impossible gaat terug tot de jaren negentig, toen Martijn Adema als vj actief was in verschillende Amsterdamse discotheken. Op een Commodore Amiga maakte hij zijn eerste computergraphics. Uiteindelijk studeerde hij af in computeranimatie, met een master in 3D-compositing en art direction. Vision Impossible als bedrijf is in 1997 begonnen, een jaar na het verschijnen van de film Mission: Impossible met Tom Cruise. “Ik vond de naam wel grappig en het paste bij wat we doen, dus dat is blijven plakken.”
Inmiddels levert Vision Impossible een breed scala aan producties, waaronder stage-design, 3D-animaties, optische illusies en virtueel design. Dit doen ze zowel voor events als Vrienden van Amstel, Groots Met Een Zachte G, The Streamers en Qlimax, en voor bedrijven als Philips, Heineken en NBC. “We zijn heel flexibel en we doen niet alleen maar één ding. Dat is natuurlijk inherent aan een creatief bedrijf.”
Transmission
Een van de grootste producties waarvoor Vision Impossible het ontwerp en de animaties maakt, is het rondreizende dancefestival Transmission, dit jaar met als thema The Temple Of Time. De Nederlandse editie vond in april plaats in het Gelredome, met optredens van onder anderen Paul van Dyk en Markus Schulz. Hierna gaat de show nog naar Australië en Azië.
“Wij tourden vroeger met Sensation, dat
eigenlijk de grondlegger is van dit type shows,” vertelt Adema. “We houden ons sinds 2006 bezig met de visuele identiteit van Transmission. We hebben het concept zien groeien van een show die alleen nog in Praag plaatsvond naar een festival dat de wereld overgaat. Het begon toen we een logo voor ze hebben ontworpen. Een grappig detail is dat in het begin, net als bij Thunderdome, mensen met een tatoeage van dat logo gratis naar binnen konden. Ruim driehonderd festivalgangers hebben de entree betaald met een tatoeage van het door ons ontworpen Transmission-logo. Stapje voor stapje is het ontwerp van de show erbij gekomen. Tijdens deze editie maken bezoekers een tijdreis, die begint in de klassieke oudheid en eindigt in de toekomst. Hier zit echt onze passie in.”
Amerika
Het werk van Vision Impossible was in Nederland te bewonderen tijdens diverse concerten en evenementen als The Streamers en Verknipt ArenA. “Maar we doen daarnaast ook veel shows in de dance in Amerika,” vult Adema aan. “Zo hebben we het ontwerp gedaan voor een van de podia van Beyond Wonderland. Dat is een heel groot evenement, vergelijkbaar met Mysteryland.”
Andere grootschalige Amerikaanse dancefestivals waarvoor Vision Impossible stagedesign en motion-graphics verzorgt, zijn EDC Las Vegas, Escape Halloween in San
MARTIJN ADEMA
Bernadino en Dreamstate en Countdown NYE, beide in de staat Californië. Adema is dan ook vaak op pad, al kan hij moeiteloos dingen uit handen geven. “Wat ons karakteriseert is dat we heel goed met externe partijen kunnen werken die ook een gedeelte kunnen opleveren. Als we met iemand anders aan een podiumontwerp moeten werken: prima. Geen enkel probleem. Als iemand alleen videocontent wil hebben om weg te starten: ook prima. Als iemand alleen een show wil hebben om mee te gaan op tour: dat kan ook.”
Corporate events
Waar creativiteit en verwondering op muziekevenementen de norm is, ziet Adema dat dit bij corporate events nog lang niet overal het geval is. Zo viel Vision
het NBC Congrescentrum in Nieuwegein, waarvoor het bedrijf dynamische podiumontwerpen met projecties heeft gemaakt. Een vergelijkbaar project was het VNG Jaarcongres in Martiniplaza. Weer van een heel andere orde zijn de animaties voor de modeshow van lingeriemerk Hunkemöller, waarbij choreografie een belangrijke rol speelde. “We willen graag de corporate markt bedienen, omdat we denken dat we daar echt iets kunnen toevoegen.”
AI
Waar veel partijen in het creatieve domein worstelen met de vraag wat ze met kunstmatige intelligentie aan moeten, is dat voor Vision Impossible niet zozeer een issue. “Ik zie het vooral als een extra tool voor je creativiteit,” redeneert Adema. “De mo -
'Wat ons karakteriseert is dat we heel goed met externe partijen kunnen werken'
Impossible op met visuals die ze gemaakt hadden voor een beursstand van Philips, waarbij schilderijen van Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer tot leven werden gewekt. “Philips is als sponsor één van de grondleggers van het Rijksmuseum, dus we hebben toen de Gouden Eeuw als thema genomen. Dat was heel leuk om te doen.”
Vision Impossible werkt nauw samen met
gelijkheden worden er een stuk groter van en je output kan potentieel veel groter zijn. Zeker met animatie. We hebben een gespecialiseerd team dat een week lang bezig kan zijn met een karaktertje te laten bewegen. Dat kan nu met AI een stuk eenvoudiger. Wij hebben er een speerpunt van gemaakt om daarmee voorop te lopen. Kijk naar wat we voor Philips hebben gedaan met die schilderijen; ik zou niet weten hoe
we dat anders zouden moeten doen. Toch valt bij iedereen de mond open als ze die schilderijen tot leven zien komen. Er is gewoon een hoop mogelijk en we zijn liever de eersten die dat omarmen dan dat we er bang voor zijn. Specialistische kennis die je door de jaren heen vergaard hebt, wordt overbodig. Daar moeten we mee dealen. Maar je hebt nog altijd mensen nodig voor het bedenken van concepten. Dat is een stap die voorlopig nog niet gemaakt gaat worden door AI.”
360 Experience Group
Vision Impossible is sinds enige tijd onderdeel van 360 Experience Group, een multidisciplinair collectief van bekroonde bedrijven binnen de (live) televisie-, entertainment- en experience- en evenementensector, waar ook bedrijven als Unbranded en Unlimited Productions onderdeel van zijn. “Daar zitten we samen in met ons zusterbedrijf Live Legends.” Ondanks de hechte samenwerkingen en kruisbestuivingen, blijven Vision Impossible en Live Legends naast elkaar bestaan. “We hebben elk een andere geschiedenis en kunnen profiteren van elkaars netwerk,” stelt Adema. “Maar de synergie is er zeker. Zeker wat betreft nieuwe technologieën, zoals AI, is het fijn om een uitgebreid team te hebben. We hebben onze eigen klantenkring en het gebeurt wel stapje voor stapje dat we meer dingen samendoen, maar iedereen heeft zijn eigen winkel.” ◾
Winnaars LEPA 2024
Tijdens een feestelijke uitreiking in hotel Asteria in Venray werden eind maart de winnaars van de Live Entertainment Production Awards (LEPA) 2024 bekendgemaakt. De prestigieuze prijzen, die de beste prestaties binnen de live-entertainmentsector belonen, werden uitgereikt in diverse categorieën. Gelukkig hebben we de foto’s nog! We zetten alle winnaars op een rijtje.
Service of the Year
Eventsuper – Tijn Leussink & Ruben Peters
Jury: “Een grote supermarktketen heeft zich baanbrekend gepositioneerd binnen de festivalmarkt met een fl exibele campingsupermarkt die zich aanpast aan de specifi eke behoeften van elk evenement.”
Reactie van de winnaars: “Geweldig! We zijn nog relatief nieuw in deze markt, dus het is echt fantastisch om nu al zo’n mooie erkenning te krijgen. Onze roots liggen in de reguliere retail, en dat we nu met dit concept een nieuwe standaard op evenementencampings hebben neergezet, maakt ons enorm trots. Binnen de evenementenindustrie voet aan de grond krijgen is niet altijd makkelijk, maar als je een goed product neerzet en je afspraken nakomt, dan word je ook omarmd. Deze award voelt als een bevestiging dat we echt iets waardevols hebben toegevoegd.”
Innovation of the Year
The MOJO Mix – The Sightline Friendly FOH –Jan Chris de Koeijer, Niels Peeters & Henkjan Luesink
Jury: “De eerste Front of House-constructie die veiligheids- en kijkervaring naadloos combineert, zonder zichtlijnbelemmeringen voor het publiek.”
Reactie van de winnaars: “Nederland loopt al jarenlang voorop in innovaties binnen de entertainmentindustrie, en het is geweldig om daar onderdeel van te zijn. Deze award voelt als een erkenning voor alle tijd, energie en middelen die we in dit project hebben gestoken. We hebben dit bedacht puur vanuit de behoefte om de veiligheid en ervaring te verbeteren, voor ons publiek, zonder commercieel belang. Dat het nu ook zo wordt gewaardeerd door de industrie, maakt het extra bijzonder.”
Location of the Year
Rotterdam Ahoy – Jolanda Jansen, Arnaud Hordijk & Marlous de Groot
Jury: “Ahoy innoveert door grensverleggende gebiedsontwikkeling en optimaal gebruik van het volledige complex.”
Reactie van de winnaars: “Fantastisch! Na een rit van twee uur is het extra mooi om niet met lege handen naar huis te gaan. Deze award voelt als een bekroning op al het harde werk—van de verbouwing en vernieuwing van ons pand tot alles wat we dagelijks met zoveel passie doen. Dat deze erkenning uit de industrie zelf komt, maakt het nog specialer. Het laat zien dat ons werk wordt gezien en gewaardeerd. Ondanks alle uitdagingen in de sector is het vertrouwen in de markt nog steeds sterk. Zolang mensen kaartjes blijven kopen, blijft de magie van live-evenementen bestaan.”
Young Talent of the Year
Otte Stoltenborg
Jury: “Een veelbelovend productiemanager met een combinatie van technische vaardigheid, leergierigheid en aanstekelijke energie.”
Reactie van de winnaar: “Het voelt echt super bizar om deze award te winnen, vooral omdat ik zulke geweldige concurrenten had, zoals Stijn Kierkels en Floor Hogetoorn. Stijn ken ik zelfs persoonlijk, hij was ooit mijn stagebegeleider. Het is bijzonder om tegen hem te strijden voor deze prijs. Ik had nooit verwacht dat ik ooit genomineerd zou worden, laat staan winnen. Dus dit voelt geweldig, ook al is het een beetje awkward om hier te staan!”
Brand Activation of the Year
IKEA @ Lowlands – Eric van Eerdenburg, Simone van Vegten, Bart Lensink & Home
ISM Buro Hobo – Maartje
Steenbergen & Marije Hobo
Jury: “De creatie van Drömland, een gigantische slaapkamer waar festivalgangers een powernap konden doen, was een gouden zet in merkactivatie.”
Reactie van de winnaars: “Dit is een ‘dröm’ die uitkomt. Echt een prachtig voorbeeld van hoe je als merkactivatie een toegevoegde waarde kunt zijn voor een festival. Van het eerste idee tot de creatieve uitvoering—dit traject laat zien dat merkactivaties niet alleen het festival versterken, maar ook iets wezenlijks toevoegen voor de bezoeker. Voor IKEA was het geweldig om niet alleen aanwezig te zijn, maar echt iets te creëren samen met het publiek. Niet alleen zenden, maar verbinden.”
Campaign of the Year
GVB & ADE Campaign – Jorinde Boom, Yanicke Agnes, Özgür Cukur, Paul van Arendonk, Tantu Beats, Crocodile Agency
Jury: “GVB en ADE maakten openbaar vervoer hip met een slimme samenwerking en een populaire TikTok-campagne.”
Reactie van de winnaars: “We wisten natuurlijk dat we een enthousiaste en gezellige campagne hadden neergezet, en de cijfers bevestigden dat. Maar dat het ook binnen de industrie zo hoog wordt gewaardeerd, maakt deze erkenning extra bijzonder. Deze award laat zien dat we echt iets tofs hebben neergezet. Met zoveel campagnes en partners is het geweldig dat juist deze eruit springt. En dat danken we ook aan onze partner GVB, die ons de vrijheid gaf om creatief te zijn. De samenwerking voelde heel natuurlijk, en het is fantastisch om te zien hoe alles samenviel in een campagne die niet alleen impact had, maar ook werd opgepikt door de industrie. Dit bewijst hoe je samen iets nóg mooier kunt maken.”
FOTO: DENNIS BOUMAN
Sustainability of the Year
NextStage – Yoël Schuller, Marieke Scherpenisse & Elisabeth de Jong
Jury: “NextStage laat zien dat sociale duurzaamheid en structurele verandering binnen de sector haalbaar zijn.”
Reactie van de winnaars: “Ongelooflijk! Het eerste jaar van het Next Stage-programma, en dan nu al deze award winnen, dat is echt een enorm cadeau. Het voelt als een prachtige erkenning vanuit de branche. Dit laat zien dat de hele sector ons initiatief omarmt, en dat maakt ons ontzettend trots. We zijn allemaal op zoek naar manieren om duurzaam talent aan te trekken en met Next Stage hopen we daar een belangrijke rol in te spelen. Dus mijn oproep is simpel: laten we dit samen doen en de toekomst van de evenementensector blijven versterken!”
Jury: “Een baanbrekend stagedesign met een imposante LEDkubus als centraal element.”
Reactie van de winnaars: “Fantastisch! Deze award voelt echt als de kers op de taart. Dit project was een samenwerking waarin alles perfect op elkaar aansloot, en als je dan erkenning krijgt vanuit de branche, is dat super bijzonder. We hebben een gedurfde keuze gemaakt, en het is geweldig om te zien dat die nu wordt beloond. Dat geeft ons het vertrouwen dat we de juiste richting op gaan.”
Production of the Year
Groots met een zachte G – Anke Janssen, Esmee Schram & Ronald van den Bersselaar
Jury: “Het emotionele en spectaculaire afscheid van Guus Meeuwis’ iconische concertreeks in het Philips Stadion.”
“Waanzinnig. Dit is echt de mooiste afsluiting die we ons konden wensen. Negen keer het Philips Stadion was al een ongelooflijke mijlpaal, maar deze award erbij als erkenning voor het hele team is echt de kers op de taart. Het bijzondere aan deze prijs is dat het een erkenning is vanuit de evenementenbranche zelf. We doen dit altijd voor het publiek en de bezoekers, en als je dan ook waardering krijgt van de mensen achter de schermen, maakt dat het extra speciaal. Dit is echt een award voor al die harde werkers die normaal gesproken niet in de spotlights staan—en dat maakt het nog waardevoller.”
Visual of the Year
Mysteryland Mainstage – Sander Vermeulen, Roy Gerritsen, Sander den Otter & Team 250K
Jury: “Een spectaculaire eindshow met een gigantische LEDkubus en perfect gechoreografeerde droneshow.”
Reactie van de winnaars: “Ongelooflijk om vanavond onze tweede award in ontvangst te mogen nemen! Dit is echt een beloning voor al het harde werk van iedereen die hieraan heeft bijgedragen. De samenwerking was fantastisch. We werken al lang samen, en om dit als toevoeging aan Mysteryland te mogen realiseren, was geweldig. Zeker als je ziet hoeveel impact en mediawaarde het heeft opgeleverd. Dit is een erkenning waar we ontzettend trots op zijn!”
Light Design of the Year
AMF – Koen van Elderen, Maarten Hoogland, Ampco Flashlight, Dennis de Bruin & Merijn van Kruijsbergen
Jury: “Een verblu ende 360°-visuele ervaring met 28.800 individueel aanstuurbare LED-bollen.”
Reactie van de winnaars: “Eer naar werk, toch? Zonder licht geen show! Dit is een prachtige erkenning voor het harde werk dat we erin hebben gestoken. Het is extra bijzonder dat deze award uit de industrie zelf komt. Mooi ook om te zien hoe divers de genomineerden zijn. Dat laat zien hoe breed en dynamisch onze sector is. De samenwerking met de Arena was intens, vooral met de korte load-in tijd. Maar we hebben er echt iets vets van gemaakt. En dat dit nu zo wordt gewaardeerd, maakt het helemaal af.”
Sound Design of the Year
The Analogues – Sam Kosterman, Remko Luijten, Eelco Ladan, Kelvin Mak & Peak Audio
Jury: “Hun toewijding aan het recreëren van de iconische sound van The Beatles is van ongekende precisie en vakmanschap.”
Symbool voor erkenning
Het bestuur – bestaande uit Marcel Albers, Marco de Ko en Willem Westermann – is blij met het succes van deze editie. Voorzitter Marcel Albers: “Hoewel 2024 gevuld was met fantastische evenementen, bracht het ook serieuze uitdagingen met zich mee. Deze awards staan niet alleen symbool voor erkenning, maar ook voor de veerkracht van de sector. Samen kijken we vol vertrouwen uit naar een prachtig 2025 voor de live-entertainmentindustrie!”
De juryleden van de Live Entertainment Production Awards 2024 waren Danny Damman (voorzitter), Arne Koefoed, Freke Reimer, Marrielle Hollander, Marcel de Vré, Sjoerd van Schooten en Anouk van den Broek.
Amsterdam sluitjubileum groots af
Op 27 oktober 2025 wordt de viering van 750 jaar Amsterdam feestelijk afgesloten. In totaal vinden er in een jaar tijd zo’n 400 initiatieven plaats, variërend in formaat en opzet. We spraken programmadirecteur Sietse Bakker over het event, de hoogtepunten en de uitdagingen om een van de grootste verjaardagen die Nederland ooit vierde te organiseren.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Sietse Bakker is geen onbekende naam als het gaat om grootschalige evenementen. In 2006 werkte hij bij de European Broadcasting Union als hoofd internet voor het Eurovisiesongfestival en het Junior Songfestival. Later was Bakker verantwoordelijk voor onder andere de communicatie van het Eurovisiesongfestival. Voor het EVSF 2020 werd hij door de Nederlandse Omroep Stichting en AVROTROS aangesteld als uitvoerend producent. De wereldwijde pandemie gooide echter roet in het eten, maar een jaar later kreeg Bakker een her-
Muziekfeest op de Ring
kansing. In 2022 vroeg de gemeente Amsterdam hem om programmadirecteur van Amsterdam 750 jaar te worden.
Tentpoles
De viering van het jubileum van de hoofdstad is zeker gezien de omvang en duur een gigantische exercitie. Om de grootte te schetsen noemt Bakker het aantal evenementen. “Door het jaar heen zijn dat er om de nabij 400. Je moet dan denken aan events, burgerinitiatieven, projecten, tentoonstellingen en mediaproducties. Heel veel zijn er kleinschalig - bedacht, gemaakt
Paul Siteur, eindredacteur Sterren NL bij AVROTROS: “Vorig jaar zomer las ik dat gemeente Amsterdam festiviteiten op de A10 wilde organiseren. Het kwartje viel bij mij gelijk. Hoe leuk zou het zijn als we daar een speciale versie van Muziekfeest op het Plein kunnen houden? Zeker omdat we dit jaar ons eigen 20-jarige jubileum vieren. We hebben gesproken met producent Tribe en hoorde dat de burgermeester erg enthousiast was. Daarna is het balletje snel gaan rollen. Het wordt een ander evenement dan normaal. We moeten immers werken met een snelweg in plaats van een plein. Je moet dan denken aan 15 kilometer asfalt van 13 meter breed. Op een plein hebben we al gauw 65 meter tot onze beschikking. Er komt een lange pijpenla en daarom moeten we extra stappen maken. Bijvoorbeeld extra delay torens neer te zetten. Zodat de mensen achterin ook nog wat kunnen horen. Deze editie krijgt overigens een Amsterdams sausje. Zo treden onder andere René Froger, Peter Beense, Danny de Munck, Dries Roelvink en Billy Dans op. We werken voor Muziekfeest op de Ring samen met producers van Tribe en Backbone. Wij moeten in feite alleen de tent en de artiesten meenemen. Wat overigens niet anders is dan bij de normale Muziekfeest op het Plein-edities. Daar werken we ook altijd samen met lokale partijen en de gemeente. Naast een groot livefeest wordt alles ook opgenomen. De laatste drie vrijdagen in augustus wordt het Muziekfeest op de Ring uitgezonden op NPO door AVROTROS.”
voor en door Amsterdammers. Ook zijn er een aantal grote projecten aangejaagd door vele musea en theaters in de stad. Laten we daarnaast de zogeheten ‘tentpoles’ niet vergeten. Grote evenementen die voor de omlijsting zorgen en waarvoor mensen, organisatiekracht en budget nodig zijn. Dat zijn er vier, het Openingsconcert, Festival op de Ring, Sail en de nationale viering op 27 oktober.”
Muziekfeest op de Ring
Een van de grootste en meest ingrijpende evenementen tijdens Amsterdam 750 is het eenmalige Festival op de Ring op 21 juni. De opmaat naar dit event kent een flinke geschiedenis. “In 1998 hadden de NOS, gemeente Amsterdam, Ministerie van Defensie en Rijkswaterstaat het plan om een parade op de ring te organiseren. Het idee was om wereldwijd op deze manier de millenniumwisseling te vieren. Defensie trok zich echter terug na het nieuws rondom de millenniumbug, waardoor alles werd afgeblazen. In de afgelopen 25 jaar zijn er meerdere mensen geweest die iets wilden organiseren op het asfalt daar. Het kwam echter nooit verder. Tot iemand het idee kreeg om de, voor de stad superbelangrijke, ring in te zetten om het Amsterdamse jubileum te vieren. De rest is organisch gegaan. Artiesten wilden graag spelen en AVROTROS kwam met de vraag of ze het
SIETSE BAKKER
Muziekfeest op het Plein daar niet een keer konden organiseren. Onze insteek was: laten we kijken of we het mogelijk kunnen maken.”
Militaire operatie
‘Een bijna militaire operatie’, zo noemt Bakker de planning van een event van dit kaliber. “De op- en afbouw heeft nogal wat voeten in de aarde. Zeker gezien de betrekkelijk korte tijd die daarvoor beschikbaar is. Ook moet je het terrein niet vergeten. Een in te vullen canvas van 15 kilometer is heel aantrekkelijk, maar niet zonder uitdagingen. Je moet programmeren, faciliteiten neerzetten, maar ook plek maken voor een publiekstroom van twee kanten. Je loopt tegen allerlei nieuwe dingen aan die je bij een regulier festivalterrein of groot evenement niet hebt. Ik noem bijvoorbeeld het asfalt. Dat is zeer geschrikt voor rubberen banden, maar een draaiende vorkheftruck met een beetje gewicht kan voor beschadiging van het wegdek zorgen. Brandweer en politie zijn in een vroeg stadium meegenomen. De gemeente Amsterdam heeft de reputatie dat alles niet heel snel gaat, maar dat was hier zeker niet het geval. Zij
Productie
Backbone International is samen met Skills Crowd Managment, Tribe, Kingcanary en Bee Agency verantwoordelijk voor de productie en logistiek op de ring en werkt ook mee aan Sail Amsterdam. “Een gigantische klus,” zegt Pieter Lubberts van Backbone. “Toen de aanbesteding vrijgegeven werd, hebben we met een aantal andere partijen ons ingeschreven. Gezien de grote van de klus was samenwerken de beste optie. Met Tribe Company als hoofdproducent zijn wij gekozen en toen is het balletje gaan rollen. Dit zijn producties die je één keer in je leven mag doen. Een van de grootste uitdagingen is de tijd. Je praat over acht evenementen die heel dicht bij elkaar in de buurt liggen. Qua materiaal is het prima behapbaar, maar de tijd waarin we dit voor elkaar moeten spelen is en blijft een uitdaging. Zo zijn we een evenemententerrein aan het inrichten van 15 kilometer lang. De opbouw moet gerealiseerd worden in acht tot elf uur. Dat doen we ’s nachts op een plek waar normaal gesproken nooit evenementen plaatsvinden. Het is totaal afwijkend van wat we normaal doen. Dan heb ik het niet eens over de logistieke uitdaging om al het materiaal daar daadwerkelijk te krijgen. Dat alles gaat een hele klus worden, maar ik weet zeker dat iedereen het klaarspeelt. Aan het einde van dag hopen we terug te kijken op een geslaagde operatie. Het allerbelangrijkste is dat dit feest een blijvende indruk achterlaat en mensen er over tien jaar nog steeds met trots over praten.”
beschikken over de daadkracht en de mentaliteit van: dit gaan we gewoon doen. Dat is iets dat ik ook terugzie bij de veiligheids- en andere partners.”
2.000 professionals Muziekfeest op de Ring is een van de 200 initiatieven die op zaterdag 21 juni plaatsvinden. Zo is er een zevenenhalf kilometer run georganiseerd door Le Champion, het
'Een canvas van 15 kilometer is heel aantrekkelijk, maar niet zonder uitdagingen '
bedrijf achter onder andere de marathon in Amsterdam en de Dam tot Damloop. “Achter iedere organiserende partij schuilt een heel legertje met bevlogen en ervaren mensen. Als je dat combineert met ons consortium aan producenten (Backbone International, Skills Crowd Managment, Tribe, Kingcanary en Bee Agency) dan kom je op zo’n 2.000 professionals, inclusief vrijwilligers, die allemaal het mooiste event van het jaar willen neerzetten. Laten we daarnaast ook niet de andere mensen vergeten die die dag in de stad indirect betrokken zijn: verkeersregelaars, politie en handhaving.” ◾
Nieuwe blijvers in de festivalmarkt
In vergelijking met 2023 waren de cijfers voor festivals vorig jaar iets minder positief. Het aantal bezoeken daalde licht en enkele festivals verdwenen van de kalender. De stijgende kosten maken het organiseren van festivals steeds uitdagender. Toch komen er ook dit jaar nieuwe festivals bij met een langjarige ambitie. Drie evenementen stellen zich voor.
DOOR: WALLY CARTIGNY
Red Roots Festival
30 en 31 mei, Oude Markt Enschede
In het laatste weekend van mei was het groot feest in hartje Enschede. Dat kwam doordat de eerste editie van het Red Roots Festival daar plaatsvond, met onder anderen Waylon, Miss Montreal en Jeangu Macrooy op het programma.
Biersponsor
Red Roots Festival werd georganiseerd in het kader van Enschede 700, het jubileumjaar van de stad. “Het is mogelijk gemaakt door financiële steun van het Ondernemersfonds, hoofdsponsor Grolsch en andere partners zoals de gemeente Enschede en ondernemers,” zegt eventmanager Monique Richters van Enschede Promotie. Dit bureau nam de productie van het evenement voor zijn rekening in samenwerking met Metropool | Poppodia van Twente, dat de programmering verzorgde.
Spannende begroting
Al hoorde Red Roots bij een stadsviering, als het aan de organisator ligt blijft het niet bij deze ene editie. Richters: “Het past in de visie van de stad om aansprekende evenementen te brengen voor een breed publiek, ook voor mensen met een kleinere beurs.” Om die reden is volgens haar de toegang tot het festival ook bewust gratis gehouden. Daarin zit dan ook wel de uitdaging voor de volgende jaren. “Het is een groot evenement met zo’n 10.000 bezoekers en een begroting van rond minder dan 200.000 euro. Daar moet veel van gebeuren, zoals het boeken van aansprekende artiesten, de promotie en het bieden van goede faciliteiten en veiligheid voor bezoekers. Dat kan best spannend worden voor volgende edities. In samenwerking met een betrokken sponsor en andere partijen willen wij er toch graag mee verder.”
Nederpark
31 augustus, Leijpark Tilburg
Montopinto Events organiseert op 31 augustus festival Nederpark in het Tilburgse Leijpark. Op dezelfde locatie vindt een dag ervoor de tweede editie van Groovepark plaats, eveneens een event van Montopinto.
Iconische Nederlandse bands
Na de eerste, succesvolle editie van 90-festival Groovepark besloot de organisatie een tweede concept te ontwikkelen met de focus op nostalgische Nederlandstalige popmuziek. “De doelgroep bestaat uit mensen die zijn opgegroeid met Nederpop in de tijd dat bijvoorbeeld Doe Maar groot was. Daarvoor worden weinig passende festivals georganiseerd,” zegt projectleider Madelief van Wijnen. “Wij spelen daarop in met enkele iconische Nederlandse bands die nog bij elkaar zijn, aangevuld met tribute bands.”
Nieuwe traditie
In een volle festivalmarkt en met evenementen die wegvallen omdat ze de kosten niet gedekt krijgen, kan het voor organisaties een flinke gok zijn om een nieuw concept neer te zetten. Montopinto Events is echter een ervaren speler in de evenementenbranche en weet waar het aan begint. Van Wijnen: “Wij organiseren zowel zakelijke evenementen als publieksfestivals. Daardoor voelen we goed aan waar doelgroepen blij van worden. In dit geval gaat het om een throwback evenement dat bezoekers een positieve herinnering biedt. In het beste geval starten we hiermee een nieuwe jaarlijkse traditie in Tilburg, zoals we dat met Groovepark ook beogen.”
Laagdrempelig
Door de ervaring van de organisator heeft Nederpark geen problemen ondervonden in de voorbereiding. Van Wijnen wijst erop dat de enige onzekerheidsfactor de verkoop nog is. “Het beslismoment om kaarten te kopen ligt steeds later, dat is een trend waar de organisatoren in een drukke markt mee kampen. Desondanks hebben wij er vertrouwen in dat de bezoeker Nederpark weet te vinden. De entreeprijs is bewust laag gehouden, en begint bij €35 voor een enkel ticket. Wij denken in ieder geval enkele duizenden bezoekers te trekken. Voor de eerste editie is dat helemaal prima.”
Zero For Three
5, 6 en 7 september, Muziekgieterij Maastricht
Was voorheen festival Bruis een goede reden om begin september Maastricht te bezoeken, vanaf dit jaar mag dat Zero For Three worden. Althans, als het aan de organiserende Muziekgieterij ligt in ieder geval wel. Dit poppodium stelt een uitgebreid driedaags programma van artiesten samen dat gratis te bezoeken is.
Gratis kán gewoon
Volgens Roy Habets, hoofd marketing van de Muziekgieterij, is gratis entree ondanks de stijgende kosten voor festivals nog steeds mogelijk door het maken van slimme keuzes. “Wij focussen op vernieuwende muziek van muzikanten die publiek willen bereiken. De Muziekgieterij is een gerenommeerd podium met enthousiast publiek waar bands en artiesten graag spelen. Daardoor zijn partijen bereid om mee te denken in mogelijkheden en kosten. Wij kunnen bovendien gebruikmaken van onze bestaande infrastructuur en faciliteiten waardoor de uitgaven beheersbaar zijn. Daarnaast hebben we de steun van onder andere lokale sponsors.”
Muziek ontdekken
Voor de line-up van Zero For Three ligt er een focus op de internationale regio rondom Maastricht. Volgens Habets gaat het niet om ‘lokale’ bands, maar wel artiesten die een link hebben met de grensregio. “Dankzij het goede netwerk van onze programmeurs en de reputatie van de organisatie lukt het om veelbelovende, ambitieuze artiesten aan te trekken. De doelgroep van Zero For Three staat open om muziek te ontdekken van acts en in meerdere genres. Het publiek wordt op haar wenken bediend want in drie dagen tijd komt er heel veel moois voorbij.”
Terugkerend evenement
De publiekscapaciteit voor Zero For Three komt dit jaar uit op ongeveer 3.000 personen. Daarmee wordt de hoop uitgesproken om van dit festival een terugkerend evenement te maken. Habets: “Afgaand op de interesse van onze bezoekers zoals we die kennen, denken we dat de belangstelling groot zal zijn. Daarbij worden we met het oog op de volle festivalagenda misschien geholpen door de tijd van het jaar. Er is in die periode minder concurrentie van andere evenementen dan in de maanden ervoor. Bovendien is september ook de start van het nieuwe clubseizoen. Dat biedt een uitgelezen kans voor het publiek om hier bands aan het werk te zien die na de zomer terug kunnen keren op de Nederlandse podia.”
Datalekken raken ook de wereld van muziek en events
Het aantal meldingen van datalekken blijft stijgen. Ook de live- en entertainmentsector krijgt er steeds vaker mee te maken. Ticketingpartijen blijken een aantrekkelijk doelwit, net als artiesten die hun sociale media verliezen aan kwaadwillenden. Terwijl de aandacht vaak uitgaat naar grote hacks in de zorg of het onderwijs, groeit het risico ook in de cultuursector. Hoe ga je als organisator, artiest of ticketer om met die toenemende dreiging? En vooral: hoe houd je gevoelige data écht veilig?
DOOR: EDGAR KRUIZE
In een wereld die om data draait, gaat het inmiddels ook echt hard. Alleen al in Nederland zie je in de breedte een groei. Sinds 1 januari 2016 geldt de meldplicht datalekken, wat betekent dat organisaties die een ernstig datalek hebben, dit zowel naar de slachtoffers moeten melden als naar de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de Nederlandse toezichthouder op de privacywetgeving. In dat eerste meldjaar waren er ‘slechts’ zo’n 10.000 datalekken die zijn gemeld. In 2023 was dit aantal meldingen al meer dan verdubbeld en opgelopen tot 25.694. Vorig jaar (2024) was dit aan -
tal zelfs 37.839, zo blijkt uit de in mei bekendgemaakte AP-cijfers. Het aantal meldingen is tweeledig te interpreteren. Enerzijds laat het zien hoe veel partijen hun beveiliging (nog) niet op orde hebben, anderzijds laat het aantal meldingen zien dat men het wel serieus neemt.
Ticketing hacks
Wie inzoomt op de AP-cijfers ziet dat het grootste deel van de meldingen niet direct in de evenementen- of entertainmenthoek zit. Openbaar bestuur, onderwijs en gezondheidsinstellingen zijn het vaakst het doelwit. Maar je ziet wel dat leasure,
entertainment en uitgaan steeds meer in het vizier komen van cybercriminelen. Het was vorig jaar groot nieuws toen Ticketmaster het slachtoffer werd van een datalek en de hackers onder meer de voor- en achternamen, mailadressen, telefoonnummers en de laatste vier cijfers en verloopdatum van creditcards van 560 miljoen Ticketmaster-klanten buit maakten. Het was een wereldwijd breed uitgemeten hack, maar zeker geen unieke. In 2018 was Ticketmaster eerder al eens het slachtoffer van een hack, maar ook andere ticketingpartijen zijn al vaker het doelwit geweest. Zo hebben hackers tussen juni
2019 en januari 2022 klantendata van See Tickets (naam, adres, creditcard-cijfers en vervaldata) buit weten te maken en in 2023 werden nog eens de gegevens van mogelijk ruim 300.000 klanten buitgemaakt. Vorig jaar werd de database van Eventim in Duitsland het doelwit van cyberhackers die het specifiek op de doorverkoop van Taylor Swift-tickets hadden voorzien. Het gaat in het geval van tickets veel breder dan alleen concerten en festivals. Ticketwebsite Ticketcounter, dat onder meer dierentuintickets verkoopt, is enkele jaren terug gehackt en ook diverse grote internationale sportwedstrijden waren vorig jaar het doelwit.
Sociale hacks
Dus behalve de vraag van wie welke data nu precies is, moet vooral ook de vraag gesteld worden waar welke data veilig zijn. En hoe je deze veilig houdt, getuige ook de vele verhalen van artiesten wiens Meta-account wordt gehackt waarna ze hun directe contact met de achterban verliezen. Eerder dit jaar in Nederland bijvoorbeeld Sanne Hans (Miss Montreal) nog en recent de Australische country-zanger Wil Linder, aan de vooravond van een release. ◾
Cybersecurity Essentials
Hoe voorkom je dat je als artiest of als bedrijf het volgende doelwit wordt? Enkele essentiële tips:
1
Onderschat het risico niet
De belangrijkste tip komt van de Autoriteit Persoonsgegevens. Onderschat de kans op een hack en vooral de risico’s niet. Zowel voor jezelf, als de mensen over wiens data je beschikt. Hoewel de bewustwording groeit, is het overgrote deel van de bedrijven niet of nauwelijks voorbereid op cybercriminaliteit. En gemiddeld schat 69 procent van de organisaties die worden getro en door een cyberaanval het risico voor de slachto ers te laag in. Gemiddeld informeert – hoewel het verplicht is – slechts 46 procent van de getro en partijen de slachto ers wiens data is gelekt.
2
Verhoog kennis en bewustwording
Het overgrote deel van de datalekken is het resultaat van menselijke fouten. Het voorkomen daarvan begint dus bij kennisopbouw binnen de organisatie. Hoe exact, hangt uiteraard van het soort organisatie af. Als een artiest en een management gezamenlijk een social media-account beheren, is het bijvoorbeeld goed om een wachtwoordbeleid op te stellen. Zit een bedrijf meer aan de faciliterende of producerende kant van de (live)entertainmentbranche, is het nuttig om met regelmaat trainingen in te zetten om de kennis van de diverse werknemers – en freelancers – actueel te houden. Die kennis voorkomt de menselijke fouten.
3
Dek de digitale interne risico’s af Niet iedere medewerker hoeft overal bij te kunnen. Beperkt dus de toegang van medewerkers tot alleen hun werkgebied. Een kasmedewerker op een festival hoeft geen inzicht te hebben in bijvoorbeeld de ticketing of beveiliging en vice versa. Mocht er een hack zijn, ligt niet direct een heel evenement plat.
4
Maak back-ups en vertrouw niet volledig op de cloud (of clouddiensten) Wat de hacks van de sociale media van artiesten laten zien is dat ze in één keer het contact met al hun fans (lees: potentiële klanten) kwijt kunnen raken. Dit omdat deze volledig in de omgeving van de aanbieder van die diensten zitten. Op eenzelfde manier is zo alle data kwijt te raken als hier volledig op een clouddienst van een externe provider wordt geleund. Is dit het geval, ben je deze bij een cyberaanval in veel gevallen kwijt. Maak dus backups van je belangrijke data, bezoekersprofielen en/of fanprofielen en bewaar deze niet alleen in de cloud maar bijvoorbeeld ook op een eigen server. Back dus op meerdere plaatsen op, doe dit met regelmaat en check of de back-ups niet corrupt zijn.
5Integreer digitale beveiliging in je organisatie
De techniek blijft zich in rap tempo ontwikkelen, maar veel festivals opereren organisatorisch nog alsof het 2015 is en beheren sociale media als een privépersoon. Ondertussen nemen de dreigingen toe. In mei presenteerde ABN AMRO een onderzoek waaruit bleek dat in Nederland drie op de tien grote bedrijven in 2024 schade heeft opgelopen door een cyberaanval. Tegelijk lijkt dat slechts twee op de drie grote bedrijven bekend zijn met de NIS2-verplichtingen die vanaf het derde kwartaal gaan gelden, ingaande risicobeheersing, het melden van incidenten en ketenverantwoordelijkheid. Regels waar ook de kleinere bedrijven –ook al hebben die geen verplichtingen op dit vlak – mee te maken gaan krijgen. Het is dus niet alleen zaak om als artiest of bedrijf cyberweerbaarheid op orde te brengen, maar dat ook actief bij te houden. Op dat gebied zijn nog veel stappen te zetten.
Een programma dat niemand buitensluit
De organisatie van SAIL 2025 is al tweeënhalf jaar bezig met de voorbereiding voor het grootste vrij toegankelijke evenement van Nederland. Extra speciaal is dat Amsterdam een driedubbel jubileum viert: 10 edities, 50 jaar SAIL én de 750e verjaardag van de hoofdstad. Hoog tijd om bij te praten met Casper Schins, Hoofd Marketing, over SAIL On Stage, de programmering en de dagelijkse eindshow.
DOOR: CAS SPIERTZ
“
SAIL is een waanzinnig groot evenement, met meer dan 200 programmaonderdelen. Elk onderdeel is al een evenement op zich,” legt Schins uit. “Als organisatie zijn we nu de laatste eindjes aan elkaar aan het knopen om ervoor te zorgen dat die meer dan 2 miljoen bezoekers straks een geweldige SAIL-ervaring hebben.”
SAIL On Stage
Nieuw deze editie is SAIL On Stage, een vierdaagse concertreeks op de NDSMwerf. Dat gaat van klassiek tot dance, waarbij elke avond staat een ander genre centraal staat.
“Er is altijd muziek geweest op en rondom SAIL, in allerlei vormen,” vertelt Schins. “Maar voor deze jubileumeditie wilden we echt uitpakken. Muziek verbindt, brengt mensen samen. En dat is precies wat SAIL doet: iedereen en alles komt samen. Niet voor niets is het thema dit jaar United by
Waves, waarmee we voor inclusief gaan.”
De keuze voor de NDSM-werf als locatie bleek vanzelfsprekend. Deze plek, onderdeel van de Groene Oceaan, biedt ruimte voor een groot publiek en maakt het mogelijk om een podium direct aan het water te bouwen. “Daardoor kunnen de Tall Ships letterlijk naast het podium liggen – dat levert een uniek decor op,” vertelt Schins.
De vier concertavonden zijn bewust gevarieerd ingevuld. “Zo willen we de diversiteit van het SAIL-publiek omarmen,” legt Schins uit. “Op woensdag openen we met een klassieke avond, met het Concertgebouworkest Young en topsolisten. Donderdag volgen Jan Smit en de 3JS, een compleet andere sfeer. Vrijdagavond staat in het teken van dance, en op zaterdag sluiten we af met artiesten uit verschillende landen en muziekstijlen. Daarmee brengen we een muzikale ode aan de culturen die op SAIL samenkomen.”
CASPER SCHINS
De show duurt exact 750 seconden – een knipoog naar het 750-jarig bestaan van Amsterdam.
Sit Down Café
Partners
Twee van de vier concertavonden worden georganiseerd in samenwerking met Heineken en Booking.com. Die samenwerking gaat verder dan sponsoring, benadrukt Schins. “Met Presenting Partners zoals Heineken en Booking zijn we al meer dan een jaar bezig met de programmering,” vertelt hij. “Die betrokkenheid is essentieel, zeker nu de kosten in de evenementensector flink stijgen.” Beide partners hebben een sterke band met het evenement en met cultuur in bredere zin.
“Heineken was er al bij tijdens de allereerste editie, vijftig jaar geleden. Het past bij hen om een avond vol muziek en ontmoeting te presenteren,” aldus Schins. “Booking heeft een langdurige relatie met het Concertgebouw en omarmt deze avond juist vanuit hun sociaal-maatschappelijke betrokkenheid. Dat maakt hun deelname vanzelfsprekend.”
Avondshow
Elke dag wordt afgesloten met de avondshow Waves of Light, bij de A’DAM Toren. Die is vanaf vrijwel alle locaties langs het IJ te zien. “Het is een spectaculaire combinatie van visuals, vuurwerk en licht,” zegt Schins. “Bezoekers bij SAIL On Stage kunnen hier ook van meegenieten.”
Met ruim 2 miljoen bezoekers komt er een grote verantwoordelijkheid kijken bij het organiseren van een toegankelijk en inclusief programma. Daarom is inclusie een van de drie inhoudelijke programmalijnen, naast duurzaamheid en talentontwikkeling.
“We zeggen dat SAIL er voor iedereen is, dan moet je dat ook waarmaken,” zegt Schins. Daarom werkt een speciaal team binnen de organisatie aan het thema inclusie. In samenwerking met HandicapNL wordt dit jaar onder meer het Sit Down Café opgezet: een concept waarbij mensen met en zonder beperking samen feesten, dansen en zingen.
“Dat concept draait al succesvol op andere festivals en past perfect binnen SAIL,” zegt Schins.
Om het thema echt te verankeren, heeft de organisatie een inclusiecoördinator aangesteld én een ambassadeur voor inclusie: Eva Eikhout. “Zij helpen ons om inclusie niet alleen zichtbaar, maar ook betekenisvol in te vullen binnen de context van een vrij toegankelijk evenement.”
Oceanen
App
Om alle bezoekers op de hoogte te houden en snel te kunnen informeren bij calamiteiten, is er een speciale SAIL-app ontwikkeld. Die speelt een centrale rol in de communicatie.“Bij een evenement van deze omvang is communicatie echt een uitdaging,” legt Schins uit. “De app is dan ook geen commercieel middel, maar een belangrijk kanaal om bezoekers te informeren én te begeleiden bij eventuele veiligheidssituaties. ”Bij grote mensenmassa’s is dat volgens hem van onschatbare waarde.
Programmering
Alle programmering is terug te vinden in de app. Naast SAIL On Stage zijn er op verschillende plekken in de stad podia en activiteiten. Op de Kop van Java, midden in de Oranje Oceaan, komt een hoofdpodium. Andere podia staan onder meer bij het IJplein en op het Java-eiland, bij de Boogertuin.
“De programmering is heel divers,” zegt Schins. “Van fanfares en lokale artiesten tot shantykoren. Dat past perfect bij SAIL én zorgt ervoor dat er op elke locatie iets te beleven is.” Alle podia zijn vrij toegankelijk en bedoeld als laagdrempelige ontmoetingsplekken om te ontspannen, te eten en te genieten van live-entertainment. ◾
Tijdens SAIL 2025 wordt het eventterrein in vijf thematische oceanen verdeeld. Oranje: het gebied rondom de IJhaven waar de meeste internationale Tall Ships liggen. Rood: voor inhoudelijke, ver diepende programmering rondom de huiskamer van SAIL: het marineterrein en Het Scheepvaartmuseum, dat aankondigde tijdens SAIL ook vijf dagen vrij toegankelijk te zijn. Wit: het gebied rondom de A'DAM-toren. Groen: het NDSM-terrein, dat in het teken staat van duurzaamheid en de toekomst van de (nautische) wereld. Blauw: de enige niet publiekstoegankelijke ‘oceaan’, het westelijk havengebied waarvandaan de zakelijke vaartochten vertrekken.
Sterke groei voor TMSQR dankzij internationale focus
“We willen laten zien dat wij een serieuze partij zijn op het gebied van festival-apps,” zegt Derrick Smittenaar, Marketing Manager bij TMSQR. Het bedrijf timmert al sinds 2015 aan de weg met apps die inspelen op de specifieke behoeften van festivals en hun bezoekers, van line-up-informatie tot pushberichten en van interactieve plattegronden tot netwerkfuncties voor conferenties.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE | FOTO: LISA POTHOVEN
TMSQR begon in Nederland met een platformapp waarin festivalgangers via één applicatie toegang hadden tot informatie van meerdere festivals. Dat sloeg aan bij middelgrote, onafhankelijke festivals als Le Guess Who?, Into The Great Wide Open, Motel Mozaique en Roadburn. “We richtten ons toen op wat wij noemen de ‘eigenwijze middenlaag’ – niet aangesloten bij grote concerns, maar wél professioneel georganiseerd en met een sterk profiel,” vertelt Derrick Smittenaar. Een belangrijke stap volgde in 2022, toen Dekmantel aanklopte met de vraag of zij een eigen standalone app konden krijgen binnen de TMSQR-structuur. Die functionaliteit bleek de sleutel tot snelle groei. “Vanaf dat moment konden we festivals volledig in hun eigen stijl in de appstores zetten, met alle voordelen van ons platform, maar met de zichtbaarheid van een maatwerkoplossing.”
Olievlek
Sindsdien groeide TMSQR uit tot een internationaal opererende appbouwer met klanten in meer dan twintig landen. De eerste Amerikaanse klant is inmiddels binnen, en dat leverde direct gesprekken op met andere partijen over de oceaan. “Het werkt echt als een olievlek,” zegt Smittenaar. “We starten bij één festival in een nieuw land, en van daaruit verspreidt het zich. Zo zijn we via het showcasefestival MENT in Slovenië nu ook in gesprek met andere events in de regio.”
Conferenties en netwerken
TMSQR ontwikkelde de afgelopen jaren ook speciale functies voor conferenties, waaronder uitgebreide sprekersprofielen, een delegates-database en een ingebouwde netwerkfunctie waarmee bezoekers elkaar kunnen vinden en berichten kunnen sturen. “We bouwen deze features op basis van concrete klantvragen. Zodra meerdere partijen dezelfde behoefte uitspreken, ontwikkelen we die functionaliteit verder.”
Gebruiksgemak en snelheid
Wat TMSQR volgens Smittenaar onderscheidt van andere aanbieders, is het gebruiksgemak voor zowel festivalbezoekers als organisatoren. “We werken met een solide basisstructuur die zich heeft bewezen bij honderden festivals. Daardoor kunnen we snel schakelen – een app staat binnen twee dagen, en kan binnen twee weken live zijn in de stores.”
Ook de prijs blijkt verrassend laagdrempelig. “Veel organisatoren denken dat het ontwikkelen van een festival app een prijzig traject is. Maar voor 3000 euro heb je bij ons al standalone apps in de stores. Als goedkoper alternatief heb je voor 1000 euro een app binnen het TMSQR-platform. En indien nodig kun je altijd opschalen.”
Ondanks uitdagende tijden voor sommige festivals, groeit TMSQR stevig door – vooral dankzij hun Europese focus en brede toepasbaarheid. “Sommige festivals slaan een jaar over of schalen terug, maar tegelijker-
tijd sluiten er nieuwe klanten aan: culturele events, theaterfestivals, showcase festivals. De app is een waardevolle tool voor elke organisator die zijn bezoekers snel en gericht wil informeren.”
Toekomstplannen
Wat staat er op de agenda voor de toekomst? “De integratie van cashless systemen is een belangrijk speerpunt. We willen dat bezoekers via de app niet alleen hun programma zien, maar ook hun saldo kunnen checken en opwaarderen. Ook duurzaamheidscommunicatie – zoals bezoekers stimuleren om met het OV te reizen – kan via pushberichten in de app.”
Met zijn achtergrond als festivalmarketeer weet Smittenaar waar organisatoren behoefte aan hebben. “Ik spreek hun taal en weet wat er nodig is. Dat maakt dat we bij TMSQR niet alleen bouwen aan een app, maar ook aan een langdurige samenwerking.” ◾
KEVIN VAN MIERLO (TECH LEAD), JULIA DE JONG (DIGITAL DESIGNER) EN DERRICK SMITTENAAR (MARKETING & SALES)
Van clubavond tot driedaags festival
In anderhalf decennium is Freshtival uitgegroeid tot een grote festivalnaam in Nederland. Ooit begonnen met 3.000 bezoekers trekt het event inmiddels zo’n 60.000 muziekfans naar Het Rutbeek in Enschede. Eric van Oosterbaan, een van de geestelijk vaders van Freshtival, blikt terug op de afgelopen 15 jaar. Een verhaal over de evolutie, bezoekers, groei, hoogte- en dieptepunten en hoe belangrijk het is om met beide benen op de grond te blijven staan.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
De twee studievrienden Eric van Oosterbaan en Koen Bredeveld begonnen in 2003 onder de naam Absolutely Fresh met het organiseren van kleine clubfeestjes. In korte tijd groeide het bedrijf uit tot een bekende naam in de regio Enschede. De logische volgende stap was het organiseren van een buitenproductie. Die werd drie jaar na de start met succes gerealiseerd tijdens Koningsnacht. Het succes en de schaalgrootte smaakte naar meer en het zaadje werd geplant voor een eigen festival. Dat werd uiteindelijk Freshtival. Van Oosterbaan kijkt met een grote glimlach terug op de eerste editie in 2009. “Op dit moment werken we met twee grote campings, waarvan een er aan het water ligt. Op de helft van die oppervlakte organiseerden we de eerste editie. Een relatief klein evenement met de focus op dance, van techno tot hardstyle en van house tot EDM. We ontvingen ongeveer drieduizend bezoekers en het was hartstikke leuk. We verdienden echter absoluut niet genoeg voor de kosten die we hadden gemaakt. Als beginnende festivalorganisatoren loop je tegen een scala van nieuwe zaken aan. Het was wel even schrikken toen
het 15-jarig jubileum! het 15-jarig jubileum!
VAN HARTE GEFELICITEERD, FRESHTIVAL, MET JULLIE 15-JARIG JUBILEUM!
'Inmiddels
komen er jaarlijks 60.000 mensen naar Freshtival. Dat is iets waar we natuurlijk heel erg trots op zijn'
we na het festival nog steeds rekeningen ontvingen... Terugkijken doen we toch met een heel positief gevoel. Dit was de eerste steen die we hebben gelegd voor het grote festival dat er nu staat. We moesten nog heel veel leren. Maar dat we niets verdienden, heeft ons er niet van weerhouden om het jaar daarop de tweede editie te organiseren. Een iets groter event dat ook financieel beter onderbouwd was.”
Dubbele groei
De tweede en derde editie van Freshtival groeide naar respectievelijk 4.000 en 4.500 bezoekers. Ook was er uitbreiding achter de schermen. Het team van Absolutely Fresh werd aangevuld met Maarten Quak en Rik van de Merwe. “Hiermee was het team compleet en klaar voor de toekomst. Maarten werd producent, Rik verzorgde de marketing en communicatie, Koen was verantwoordelijk voor het creatieve deel en ik deed de algemene zaken, vergunningen en veiligheid. Het meest bijzondere was dat we ineens een marketing- en communicatiespecialist in ons bedrijf hadden en dat heeft uitstekend uitgepakt. Rik had zijn
sporen verdiend bij KLM en de uitgeverij Sanoma en paste zijn expertise nu toe op Freshtival. Het resultaat van alle gebundelde krachten was dat er in 2012 een verdubbeling van bezoekers werd gerealiseerd. Die grote groei zagen we ook in de jaren die volgden. Inmiddels komen er jaarlijks 60.000 mensen naar Freshtival. Dat is iets waar we natuurlijk heel erg trots op zijn.”
Pop en tickets
Naast de gebundelde ervaring speelden ook andere zaken mee in de toenemende
Duurzaamheid
interesse voor het Enschedese festival. Ten eerste besloot Absolutely Fresh af te stappen van de focus op dance, en ook pop op te nemen in de programmering. Hierdoor werd een breder – en dus ook groter - publiek aangesproken. Van Oosterbaan: “De overstap is begonnen met de komst van het voormalige 3FM presentatie-duo Coen en Sander. In 2013 stonden ze op ons festival als dj’s en de tent werd afgebroken. We zijn in gesprek geraakt over het hosten van een eigen tent en dat is ook gerealiseerd. Ze draaiden daar zelf, maar ontvingen ook
Net als bij ieder modern festival staat duurzaam werken hoog in het vaandel van Freshtival. Volgens projectleider productie Bram Kempen is dat niet alleen essentieel voor het milieu, maar wordt duurzaamheid ook steeds meer een belangrijke factor bij het aanvragen van vergunningen. “Wij zijn er op alle vlakken mee bezig. We kijken bijvoorbeeld hoe er minder stikstof gegenereerd kan worden door iedere editie de transportstroom bij op- en afbouw onder de loep te nemen. Maar ook door te onderzoeken hoe we onze bezoekers zo ver kunnen krijgen om met de fiets of OV te komen in plaats van de auto. Op het gebied van watervoorziening is WATR. sinds jaar en dag onze partner. Die samenwerking loopt uitstekend en het zorgt dat we op dat vlak geen omkijken hebben. Wat ik heel bijzonder vind is dat we niet ieder jaar met hetzelfde waterplan werken. Han en zijn collega’s komen elke editie wel met iets nieuws om nog beter en duurzamer met water om te gaan. Samen zorgen we ervoor dat de waterverspilling op het festival terug wordt gedrongen en daar zijn we best trots op.”
15 YEARS OF FRESH MEMORIES!
Bedankt voor het vertrouwen
Bezoekers 15 jaar Freshtival heeft gezorgd voor een overdaad aan mooie en speciale hoogtepunten. Eric van Oosterbaan: “We staan er eigenlijk nooit bij stil, maar 15 jaar een festival draaien is nogal wat. Als ik terugkijk dan was de eerste editie vooral heel charmant. Samen met je vrienden een houtje-touwtje event neerzetten en dat het dan ook lukt is natuurlijk fantastisch. Een geweldig moment. Een ander hoogtepunt is de verbinding die er is met onze bezoekers. Hier ontmoetten mensen elkaar, ontstonden vriendschappen en groeiden relaties uit tot huwelijken. Er is zelfs ooit gevraagd of iemand uitgestrooid mocht worden over het Freshtival-terrein. Dat klinkt misschien gek, maar dat is ook heel erg eervol. Het laat zien hoe fans betrokken zijn bij het event dat wij hebben gecreëerd.”
artiesten als Guus Meeuwis, Nick & Simon, Jan Smit en feestachtige artiesten uit die tijd. Dit alles bleek voor ons publiek heel goed in de smaak te vallen. Het was logisch dat we daar verder op in gingen spelen. Tegelijkertijd bleef dance zeer populair.” De andere stap was afscheid nemen van het papieren ticket. “Wij zijn gestopt met het offline verkopen en dat was een logische maar ook spannende beslissing. We zagen al dat veel van onze bezoekers de voorkeur gaven aan digitaal. Als dat al massaal gebeurt, wat voor toegevoegde waarde heeft een fysieke locatie waar je kaartjes kunt kopen dan nog? Dat bleek een succes op meerdere fronten. Onze bezoekers omarmden het en voor ons kwam er een grote stroom aan interessante data vrij, waardoor we meer te weten kwamen over onze fans. Daarnaast werd het mogelijk om rechtstreeks met onze bezoekers te com-
municeren en specifieke marketingacties te realiseren.”
Artiesten en partnerships
Kenmerkend voor Freshtival is de brede programmering. De line-up voor dit jaar kent ruim 200 uiteenlopende artiesten, onder wie Pommelien Thijs, Dimitri Vegas & Like Mike, Bankzitters, Fantasm, Suzan & Freek en Vengaboys. Van Oosterbaan steekt zijn trots over het grote aanbod
'Wij vinden Freshtival een A-merk en profileren het event ook zo'
niet onder stoelen of banken. “Wij vinden Freshtival een A-merk en profileren het event ook zo. Daar horen verrassende elementen bij. Ik noem podia en partnerships, maar ook de artiesten die optreden. Het is de bedoeling dat onze bezoekers een ervaring krijgen die ze niet overal meemaken. Het is toch bijzonder dat zij in een weekend kunnen dansen op zowel Dimitri Vegas & Like Mike maar ook kunnen genieten van
ADVERTENTIE
Pommelien Thijs. Naast de line-up is creatieve beleving heel belangrijk. Rutbeek zit vol met verstopte hoekjes waar altijd iets te beleven is. Bezoekers kunnen zelfs een tatoeage zetten. Dat gaat de hele dag en avond door. Dit wordt mogelijk gemaakt door verschillende brandpartners. De manier waarop wij samenwerken is niet alledaags. De insteek is altijd: hoe kunnen
we de vriendengroepen die Freshtival bezoeken verrassen. Het festival draait niet op merken, maar een merk moet een fijne aanvulling zijn waardoor mooie momenten ontstaan. Zij staan hier niet alleen maar voor de exposure, maar zijn geïntegreerd in de totale beleving.”
Er wordt overigens niet actief gezocht naar nieuwe partnerships. “Wel proberen we
ADVERTENTIE
bijzondere dingen te bedenken samen met onze leveranciers. We schenken bijvoorbeeld niet alleen Grolsch, Jägermeister of Red Bull, maar willen graag dat bezoekers iets meemaken met het merk. Denk aan shotjes in een echte koelcel of een verstopt partyparadijs in het bos, waar je binnen kunt komen via een doolhof waar alleen een bepaald drankje wordt geschonken.
OSN eventservice
feliciteert Freshtival met hun 15-jarig jubileum
Joost Klein
Een van de meest bijzondere optredens tijdens Freshtival was dat van Joost Klein in 2024. Hij zou daar voor de eerste keer live te zien zijn na de controverse tijdens het Eurovisie Songfestival. Creatief directeur Koen Bredeveld kijkt glimlachend terug op die periode. “Dat optreden heeft een grote impact op de complete organisatie van Freshtival gehad. Tot op het moment dat Joost op het terrein was wisten we nog niet of hij ook daadwerkelijk op het podium te zien zou zijn. Na alle drama rondom het Eurovisie Songfestival wilde hij namelijk even een pauze. Hij stond echter wel op onze poster. We hadden Joost al geboekt voordat bekend werd dat hij Nederland zou vertegenwoordigen. Ondertussen kregen we van bezoekers en de pers veel vragen. Iedereen wilde weten of Joost daadwerkelijk het Freshtival-podium zou beklimmen. Die vraag konden we zelf ook niet beantwoorden omdat we het niet wisten. Er was constant contact met MOJO en het management, maar een duidelijk antwoord kregen we niet. Ze gingen er heel voorzichtig mee om. Dat was natuurlijk om Joost te beschermen. Uiteindelijk besloot hij toch het optreden op Freshtival te doen. Dat kregen we twee dagen ervoor te horen, maar details waren er nog niet. De media-aandacht was ondertussen gigantisch geworden. Er was pers uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Engeland. Dat had facilitair ook de nodige voeten in de aarde. Ineens moest er bijvoorbeeld een perscentrum komen met 54 outlets. Iets waar we eigenlijk nog nooit over nagedacht hadden. Het uiteindelijke optreden zelf deed het festivalterrein trillen en bij de bezoekers was de interesse hoog om dit concert te zien en mee te maken. Om ervoor te zorgen dat iedereen daarbij kon zijn, dachten we: waarom gaat Joost niet op het grote podium staan? Zijn team wilde dit echter niet, want de show was niet ontworpen voor een main stage. Dat siert hen, maar zorgde ook voor een logistieke uitdaging. Als iedere bezoeker alleen het eerste nummer van Joost Klein wil zien, praat je over een tsunami aan mensen voor, in en rondom de Grolsch-tent. Waar plek is voor 9.000 man. Uiteindelijk was het rammetje vol. De echte fans bleven natuurlijk staan en hebben een top optreden gezien. Ik heb praktisch migraine overgehouden aan die dag, maar weet wel dat dit er een was die we waarschijnlijk nooit meer gaan meemaken.”
We komen altijd terug op die speciale ervaringen. Een promocafé vol merken zul je bij ons niet vinden. Als het niet past, slaan we het over - hoeveel geld we er ook mee kunnen verdienen.”
De Duitse bezoeker
Een festival in Enschede is perfect voor de brede Nederlandse regio, maar zorgt ook voor kansen op de Duitse markt. De afstand tussen het centrum van de Overijsselse
mond-tot-mondreclame zag je dat de loop vanuit Duitsland er toch in kwam bij volgende edities. Op een gegeven moment waren het er 600 en tegenwoordig mogen we in het weekend zo’n 10.000 Duitse bezoekers verwelkomen. Een mooie aanvulling op het Nederlandse aandeel.”
Freshtival trekt gemiddeld in het weekend 60.000 bezoekers en zo’n 10.000 op de vrijdag.
'Het is de bedoeling dat onze bezoekers een ervaring krijgen die ze niet overal meemaken'
stad en de dichtstbijzijnde grensovergang is immers maar ongeveer zeven kilometer. De focus op de Duitse bezoeker was er dan ook altijd, vertelt Van Oosterbaan. “Toch konden onze Oosterburen hun weg naar Freshtival niet vanaf het eerste moment vinden. In 2015 waren het er een paar handen vol. Die bezoekers waren voor een groot deel Duitse studenten van het opleidingsinstituut Saxion in Enschede. Via
Camping
Een andere belangrijke stap werd in 2016 gezet. Freshtival ging toen van een eendaags evenement naar een weekendfestival. “Er kwamen steeds meer mensen bij en uitbreiding bleek een logische stap. Daarnaast hebben we een camping neergezet. Op die manier hoefden bezoekers niet aan het einde van de dag naar huis. Dat was een mooi moment. Ineens hadden we
een zomerdorp met veel muziek in het fantastische Twentse landschap.”
In 2019 maakte Absolutely Fresh bekend dat de 12e editie van het Enschedese festival in 2020 van een tweedaags naar een driedaags evenement ging. Een wereldwijde pandemie stak daar echter een stokje voor.
Corona
‘Het absolute dieptepunt’ zo omschrijft de algemeen directeur de coronajaren. “Zeker
eerste keer zag en kan bekennen dat ik het niet droog hield.”
De naweeën van de wereldwijde pandemie waren nog lange tijd voelbaar in het Nederlandse festivallandschap. Ook bij Freshtival. “Gelukkig is er niemand in die periode bij ons vertrokken. We hoefden dus niet op zoek naar nieuwe mensen. De euforie van de eerste drie jaar na de corona-stop is nu wel echt voorbij. We hebben drie seizoenen ‘normaal’ gedraaid.
'Ik heb natuurlijk geen glazen bol, maar de toekomst ziet er voor Absolutely Fresh rooskleurig uit'
de eerste 12 maanden. In 2020 stond Freshtival voor mei gepland en op 15 maart ging alles in Nederland op slot. Dat was voor iedereen een zware tijd, maar we hebben ons snel herpakt. Zo huurden we vliegtuigjes in, die met de tekst ‘Zorg goed voor elkaar en tot snel’ over Enschede vlogen. Ik stond in het centrum toen ik die voor de
Het gevaarlijkste is dat de prijsstellingen van de munten en de tickets op een zorgelijk niveau zijn beland. De rek is er wat mij betreft wel uit. De consequenties daarvan zijn in hoog tempo zichtbaar in het hele speelveld. Na corona kon het niet gek genoeg, maar die tijd is nu echt wel voorbij. Zeker als je daarbij ook nog duurdere
kosten voor zzp’ers en de gestegen prijzen voor transport en energie telt. Dat zijn voor de toekomst, voor iedere speler in deze branche, grote uitdagingen.”
Twentse nuchterheid
Naast de eerdergenoemde uitdagingen kampt de moderne festivalorganisatie ook met zaken als zwaarder tellende regels op het gebied van milieu en een uitgebreider traject voor vergunningsaanvraag. Uitdagingen die volgens Van Oosterbaan allemaal overwonnen gaan worden. “Wij kijken uit naar de toekomst van ons bedrijf en onze festivals. Ik denk dan ook dat wij elkaar over vijf jaar weer gaan spreken tijdens het 20-jarige jubileum. Ik heb natuurlijk geen glazen bol, maar de toekomst ziet er voor Absolutely Fresh rooskleurig uit. Wel gaat het complete festivalspeelveld de komende jaren er anders uitzien met bijvoorbeeld minder spelers. Ik zeg altijd dat we vol vertrouwen naar de toekomst kijken en tegelijkertijd realistisch genoeg zijn om te zien dat veel dingen anders zullen zijn. Voor nu is iedereen bezig met de 15de editie van Freshtival en dat doen we allemaal met de vertrouwde Twentse nuchterheid.” ◾
FEESTELIJKE MIJLPALEN VOOR ONZE GEWAARDEERDE PARTNERS!
- NUMBER 1 - WAAR SMAKEN EN BELEVINGEN SAMENKOMEN -
Number 1 is dé partner in publiekscatering, waarbij gastvrijheid en beleving centraal staan. We bouwen duurzame relaties en zijn trots op onze rol bij toonaangevende evenementen. Dit jaar vieren twee van onze gewaardeerde partners een mooie mijlpaal - van harte gefeliciteerd! Op naar nog vele bijzondere momenten samen.
Gefeliciteerd Dominator met het 20 jarig jubileum!
Wij zijn trots dat we al jarenlang deel uitmaken van dit prachtige evenement. Op naar de volgende mijlpaal!
hangen.
Van harte Freshtival met het 15 jarig jubileum!
Met trots kijken we terug op de mooie samenwerking en de vele succesvolle edities. We kijken uit naar de toekomst!
& PRODUCTIE
E ciëntie en schaalbaarheid dankzij samenwerking
Of het nu gaat om een stadionconcert met vuurwerk en visuals, een intiem bedrijfsfeest of een meerdaags festival in een weiland: zonder goed doordachte productie gebeurt er... niets. De live-entertainmentsector draait op creativiteit, maar leunt minstens zo zwaar op planning, logistiek en techniek achter de schermen. Zeker nu de markt zich snel ontwikkelt – met strengere regelgeving, hogere duurzaamheidseisen en steeds complexere producties – is de rol van gespecialiseerde partners belangrijker dan ooit.
In de nasleep van roerige jaren voor de live-industrie is het besef gegroeid dat een solide productiepartner niet alleen meedenkt, maar ook meebeweegt. Grotere schaal, hogere verwachtingen en complexere regelgeving vragen om slimme samenwerkingen en een steeds professionelere aanpak. Een goed voorbeeld is VML Event Facilities, ontstaan uit een fusie van vier gevestigde partijen. Wat begon als een samenwerking tussen gelijkgestemden is inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf dat complete producties voor zijn rekening neemt. “Door onze krachten te bundelen, hebben we onszelf beter kunnen ontwikkelen,” zegt Robbin Vosmer, medeoprichter van VML Event Facilities. “We leveren niets in op kwaliteit en dat betekent dat we wat betreft artiesten en techniek in de landelijke top meedraaien.”
Ook Next Productions – voortgekomen uit de krachtenbundeling van Productietijgers en Deworrying – ervaart de meerwaarde van schaalvergroting. “De gedachte bij ons is altijd hoe we een evenement nóg beter kunnen maken,” vertelt Floriaan Mense, producer bij Next Productions. “We geven actief handen en voeten aan de dromen van de partijen waarmee we werken.”
Bij Unlimited Productions, dat dit jaar twintig jaar bestaat, is die aanpak al langer de
norm. Vanuit een breed team van dertig specialisten biedt het bedrijf ondersteuning op alle facetten van productie – van site en techniek tot logistiek en stakeholdermanagement. “Wij zijn er om onze opdrachtgever volledig productioneel te ontzorgen,” stelt managing director JanMaarten Luijnenburg. De professionaliseringsslag komt ook tot uiting in de manier waarop bedrijven opdrachten kiezen. Bij Unlimited Productions draait het daarbij niet om prestige of budget, maar om inhoudelijke meerwaarde. “Hebben wij het idee dat we echt van toegevoegde waarde kunnen zijn, dan zullen we dat met heel veel liefde doen. Zo niet, dan zeggen we dat ook eerlijk.”
Grip op elke schakel
Terwijl creativiteit vaak het gezicht van een evenement vormt, speelt de digitale achterkant een steeds grotere rol in het succesvol realiseren ervan. De sector maakt een inhaalslag op het gebied van digitalisering, waarbij realtime inzicht, datakoppelingen en slimme interfaces steeds vaker de norm zijn. Een goed voorbeeld is In2event, leverancier van geïntegreerde eventmanagementsoftware. Met modules voor uiteenlopende zaken als personeelsplanning, hospitality en leveranciersregis-
'Planning is strategie, samenwerking en onderscheidend vermogen'
tratie, helpt het platform organisatoren grip te krijgen op de operatie achter de schermen. “We brengen alle vervoersbewegingen in kaart – van crew en leveranciers tot artiesten – inclusief type voertuig, brandstof en afstand,” vertelt CEO Sjoerd Staal. “Daarmee kunnen onze partners hun CO2-uitstoot berekenen en onderbouwen bij vergunningaanvragen.”
Naast logistiek ligt de kracht van In2event ook in maatwerk. “Wat we merken, is dat organisatoren vaak nét een andere aanpak nodig hebben – ook al werken ze met dezelfde software,” zegt Robin Schoemaker, Customer Success Manager. “Iedereen gebruikt het platform op zijn eigen manier, en dat maakt ons werk juist interessant.”
Ook het Nederlandse AniVizzion speelt hierin een sleutelrol, met hun 3D CADsoftware SCAD Re-Event. Dit tekenprogramma wordt in de branche veel gebruikt voor het ontwerpen van podia, lichtplannen en terreinindeling – maar gaat veel verder dan alleen visualisatie. “Feitelijk alle data die je nodig hebt om een ontwerp daadwerkelijk te kunnen bouwen zit er in,” zegt Bert Hobelman, eigenaar van AniVizzion. De kracht van het bedrijf zit ‘m in het snel schakelen en ‘ambachtelijke’ meedenken met gebruikers. Hobelman: “Wij zijn in diverse opzichten echt nog een ambachtelijk bedrijf, bijna als de lokale smid van vroeger. Komt er een verzoek bin-
DOOR: ARNOLD LEFEBRE
nen, dan gebeurt het meer dan regelmatig dat we diezelfde middag de gewenste functionaliteit al gecodeerd hebben.”
Duurzaamheid
Waar duurzaamheid lang een nice-tohave was in de eventsector, is het nu een harde voorwaarde geworden. Organisaties worden geacht hun milieubelasting te monitoren, te reduceren én te verantwoorden richting overheden, partners en publiek. Dat vraagt om een nieuwe manier van plannen – met data als fundament. Het platform Go ZERO voorziet hierin met een gespecialiseerde duurzaamheidstool voor de live-industrie. Oprichter Lorenzo Toffolo zag jarenlang hoe duurzaamheidsdata verspreid werd bijgehouden in losse Excelbestanden. “Dat leverde een wirwar aan data op, die moeilijk te verwerken en interpreteren was. Daarom ontwikkelden we een systeem waarin alle duurzaamheidsinformatie overzichtelijk te monitoren is.”
De kracht van Go ZERO zit in het gebruiksgemak en de flexibiliteit. Leveranciers, artiesten en crew kunnen via links hun eigen gegevens invullen, die direct verwerkt worden in overzichtelijke grafieken. “De tool is volledig gericht op de gebruiker,” vertelt medeoprichter Lorenso D’Agostino. “We ondersteunen standaarden zoals het GHG-protocol en de Green Deal Circular Festivals, zodat evenementen eenvoudig aan de juiste rapportageverplichtingen kunnen voldoen.”
Volgens Toffolo is het bovendien belangrijk dat organisaties zelf de regie houden: “Go ZERO is een selfservice tool waar iedereen zonder verdere hulp mee kan werken. Geen consultants, geen verborgen kosten – gewoon één abonnementsprijs en de mogelijkheid om het gebruik te pauzeren buiten het seizoen. Dat maakt het toegankelijk én eerlijk.”
Toekomstgerichte samenwerking De live-industrie is volop in beweging. Prijzen stijgen, wetgeving verandert, het publiek is kritischer en technologie ontwikkelt zich razendsnel. Voor producenten en leveranciers betekent dat continu schakelen – en steeds vaker ook vooruitdenken in plaats van alleen uitvoeren. Bij Unlimited Productions leeft dat besef sterk. “Je bent zo goed als je laatste productie,” zegt managing director Jan-Maarten Luijnenburg. “Het is makkelijk om door te stomen als je net komt kijken, maar om constant en consistent op een bepaald niveau te blijven presteren, is veel moeilijker.” Volgens hem is het daarom cruciaal om jezelf voortdurend opnieuw uit te vinden: “Er gebeurt zo veel in onze branche: prijsstellingen, consumentengedrag, wet- en regelgeving. AI gaat een grote rol spelen, of je nu wilt of niet. Op zo’n moment moet je jezelf afvragen: wie zijn wij als producent, nu en in de toekomst?”
briefing’. Ze worden strategisch partners. Floriaan Mense: “We houden het overzicht van concept tot realisatie en stellen onze opdrachtgevers de juiste vragen: Wat kost zoiets? Welke beperkingen zijn er? Hoe gaan we die wegnemen? Welke samenwerkingen zijn nodig? Dat geeft rust en maakt de weg vrij voor ambitie.”
Diezelfde rolverandering geldt voor tools en softwareleveranciers. “Onze grootste concurrent blijft Excel,” zegt Sjoerd Staal van In2event met een knipoog. Toch is de trend richting digitalisering onmiskenbaar. “We begeleiden klanten stap voor stap in die transitie. Overal waar mensen en logistiek samenkomen, kunnen wij waarde toevoegen.”
Ook Next Productions ziet dat producenten meer zijn dan ‘uitvoerders van een
Wat alle spelers in deze keten delen, is de overtuiging dat planning méér is dan voorbereiding: het is strategie, samenwerking en onderscheidend vermogen. Bedrijven die zich richten op slimme productie, heldere communicatie en duurzame processen bouwen daarmee niet alleen betere evenementen, maar ook sterkere relaties met klanten, publiek en partners. ◾
‘Je bent zo goed als je laatste productie’
Al twintig jaar is Unlimited Productions actief in de evenementenbranche en in die tijd heeft het bedrijf zijn naam meer dan waargemaakt. Of het nu gaat om festivals, sport- en corporate events of grootscheepse inhuldigingen van bekerwinnaars, Unlimited Productions is van begin tot eind betrokken bij de planning en uitvoering van een evenement. “Wij zijn groot geworden door de relaties die we opgebouwd hebben,” zegt managing director Jan-Maarten Luijnenburg.
DOOR: PIERRE OITMANN
Als er één ding is wat het portfolio van Unlimited Productions kenmerkt, dan is het wel de hoeveelheid en de diversiteit van de evenementen waarbij het bedrijf uit Breda betrokken is. Veel mensen zullen Unlimited Productions kennen van hun werk in de muziekbranche. Denk aan grote (stadion)shows als Muziekfeest van het Jaar en De Amsterdamse Zomer, festivals als Live On The Beach, Breda Live en Kingsland en spectaculaire concerten van Davina Michelle, Martin Garrix en Tiësto.
Topzomer
Ook in het sport- en publieke domein is Unlimited Productions een bekende naam, getuige langdurige samenwerkingen met NN Marathon Rotterdam, Korfbal League en gemeenten als Amsterdam en Rotterdam. Dan zijn er nog corporate events in alle soorten en maten, maar ook nationale evenementen zoals Nederlandse Veteranendag en de plechtige herdenking van MH17.
Jan-Maarten Luijnenburg is trots op alle producties waarbij Unlimited Productions
Unlimited Productions heeft een drukke planning voor de zomermaanden, met festivals als Live On The Beach, Amsterdamse Zomer, Wantijpop, Breda Live en het Deense festival Magicbox. Daarnaast werkt Unlimited Productions mee aan onder meer de Nederlandse Veteranendag, de Roparun en de Ziggo Dome-show Gabbers met Jandino Asporaat, Guido Weijers, Philippe Geubels en Roué Verveer. Een ander heel bijzonder evenement wordt de show van Martin Garrix in Los Angeles State Historic Park. “We kijken met het hele team uit naar een geweldig seizoen,” zegt Jan-Maarten Luijnenburg. “We hebben er zin in en zijn er klaar voor. Met elkaar zijn we erg trots dat we het vertrouwen krijgen van onze opdrachtgevers om deze mooie producties te realiseren.”
het verschil kan maken. “Wij zijn er om onze opdrachtgever volledig productioneel te ontzorgen, maar we zijn ook de partner die doorlopend meedenkt over het beste eindresultaat. Op technisch vlak, op site-vlak, maar ook door efficiëntie en de juiste inzet van middelen en budgetten voor maximaal resultaat.”
Van productie naar allround
Unlimited Productions heeft in de afgelopen twintig jaar op alle mogelijke manieren een forse groei doorgemaakt. Niet alleen in de daadwerkelijke omvang van het bedrijf, maar ook in de kunde en de specialisaties van de medewerkers. “Het bedrijf begon als een puur technisch productiebedrijf en heeft zich sindsdien verbreed naar een sterke, brede productiemaatschappij,” schetst Luijnenburg. “Hoewel de kernactiviteit hetzelfde blijft, zijn er door de jaren heen nieuwe specialisaties en diensten toegevoegd, zoals site-productie en logistiek. We zijn nu gegroeid naar een team van
dertig man sterk, met daarin alle specialisaties in-house: van een projectmanager die sterk is in budgetmanagement en stakeholdermanagement tot een technisch specialist die zijn kabelschema's tot in detail uitwerkt, omdat dat gevraagd wordt voor dat project. On-site zijn we echte doeners, hands-on, op de vloer met onze partners en bezig met de details.”
ook eerlijk zeggen. Wij zijn er als verlengstuk van onze opdrachtgevers. Zij zitten met een creatief idee. Ze zitten met een productie. Ze missen óf de kennis óf de capaciteit óf het vraagt een bepaalde mate van complexiteit, waar wij goed in passen. Wij zitten als team aan tafel, met transparantie en met openheid om hun droom, hun project of hun idee, te realiseren.”
Toegevoegde waarde
Kijkend naar de lijst van producties die Unlimited Productions in de afgelopen twee decennia heeft neergezet, is het makkelijk om te denken dat de omvang en de
Constant en consistent
In een voortdurend bewegende markt weet Unlimited Productions dat het zich continu moet blijven oriënteren en zijn strategieën moet herijken om in te spelen op de steeds
je credits. Iedere show moet op datzelfde hoge niveau zijn. We zijn heel kritisch op onszelf, maar ik denk dat dat gezond is. Je kunt hoog van de toren blazen, maar wij laten liever ons werk voor zich spreken.”
Kaarten opnieuw geschud
'Je kunt hoog van de toren blazen, maar wij laten liever ons werk voor zich spreken'
complexiteit van een evenement de doorslaggevende factor is voor het bedrijf om met een partner in zee te gaan. Budget of aanzien spelen daarin echter geen rol, zo zegt Luijnenburg. “Wij maken de afweging of we een project wel of niet gaan doen niet op basis van omvang of prestige, maar vooral aan de hand van de vraag: ‘Welke toegevoegde waarde kunnen wij bieden?’ Dus, hebben wij het idee dat wij echt van toegevoegde waarde kunnen zijn in een project, dan zullen we dat met heel veel liefde doen. Hebben wij het idee dat we geen aanvullende waarde hebben, zullen we dat
sneller opvolgende veranderingen, zoals de opkomst van nieuwe technologieën en de verschuivingen in de vraag naar evenementen. Daarom is het belangrijk om niet op je lauweren te rusten. “We hebben natuurlijk een trackrecord, maar ik ben me er terdege van bewust dat succes behalen makkelijker is dan succes behouden,” stelt Luijnenburg. “Het is makkelijk om door te stomen als je net komt kijken, maar om constant en consistent op een bepaald niveau te blijven presteren, is veel moeilijker. Je bent zo goed als je laatste productie. Je moet je elke dag weer bewijzen, ongeacht
In het kader van het twintigjarig bestaan organiseert Unlimited Productions een feestelijk evenement waarbij klanten, partners, leveranciers en andersoortige relaties waarmee nu en in het verleden is samengewerkt welkom worden geheten in Breda. Het bedrijf zoekt vaker dan anders de schijnwerpers op, want achter die zichtbare bescheidenheid schuilt veel trots over wat Unlimited Productions allemaal heeft neergezet. Zo noemt Luijnenburg de viering van het honderdjarige jubileum van KLM ‘één van de stokpaardjes’ van Unlimited Productions. “Vooral vanwege de complexiteit van werken op Schiphol, achter de douane, terwijl alles gewoon doorgaat.” Luijnenburg grijpt dit jubileum ook aan om vooruit te kijken. “Er gebeurt zo veel op dit moment bij ons in de branche: prijsstellingen, consumentengedrag en wet- en regelgeving. Er is een generatie die afscheid neemt en er komen nieuwe spelers bij. De kaarten worden opnieuw geschud. AI gaat een grote rol spelen; of je nu wilt of niet. Op zo’n moment moet je kritisch naar jezelf kijken en jezelf afvragen: ‘Wie zijn wij als producent, nu en in de toekomst?’ Daar zijn we nu heel actief mee bezig.” ◾
Van CAD naar concrete uitvoering
DOOR: EDGAR KRUIZE
Met het door AniVizzion ontwikkelde 3D CAD-tekenprogramma kunnen evenementen, concerten, podia, licht en geluid et cetera snel en correct worden ingetekend. Wat het programma onderscheidt, is dat er niet alleen mee getekend kan worden, maar dat er ook informatie in kan worden gestopt. Zodat bijvoorbeeld inzichtelijk wordt in welke volgorde er opgebouwd moet worden, welke partijen wat aanleveren, wat afstanden en vermogens zijn, noem maar op.
“Feitelijk alle data die je nodig hebt om een ontwerp daadwerkelijk te kunnen bouwen zit er in,” zegt Bert Hobelman, eigenaar van AniVizzion. “Dus of je nu een tekening nodig hebt of een deeltekening, dan wel een lijst met spullen of een sterkteberekening, je kunt zo gek niet bedenken of die informatie zit allemaal in die tekening. En dat scherpen we continu aan met heel specialistische functies. Dus als mensen willen weten wat bijvoorbeeld de windbelasting is van de toren bij een ingang of specifiek geïnteresseerd zijn in de adressering van het licht, dan kunnen ze dat er allemaal uit halen. Het zijn maar voorbeelden, uiteraard. Er zijn heel veel functionaliteiten toepasbaar voor verschillende disciplines. Ze hebben allemaal betrekking op dezelfde tekening, maar wat men specifiek aan informatie nodig heeft kan per bedrijf dat op een evenement aan het werk is heel verschillend zijn.”
Ambachtelijk werk
De software van AniVizzion maakt het op één plek inzichtelijk voor iedereen en de dynamiek van de evenementenwereld maakt dat de toepassingen steeds verder uitbreiden. “Waarbij wij uit enthousiasme vrijwel
Het tekenprogramma SCAD Re-Event van ontwikkelaar AniVizzion is al vele jaren een bekend softwarepakket voor evenementenontwerpers. Het pakket is door het enthousiasme van AniVizzion continu in ontwikkeling en recent zijn weer een aantal nieuwe features geïntroduceerd.
altijd meteen meebewegen. Komt er een verzoek binnen, dan gebeurt het meer dan regelmatig dat we meteen diezelfde middag de gewenste functionaliteit al gecodeerd hebben,” lacht Hobelman. “Wij zijn in diverse opzichten echt nog een ambachtelijk bedrijf, bijna als de lokale smid van vroeger. We willen gewoon altijd bereikbaar zijn en paraat staan. Er komt een klant met een wens en we kijken meteen of we iets kunnen maken. Zo hebben we recent bijvoorbeeld koppelingen met Excel gemaakt, waardoor men niet meer alleen in de tekening hoeft te werken, maar dat data automatisch gekoppeld worden.”
Krachtberekening
Een nieuwe functionaliteit is dat de krachtberekening van zowel een podium, een steigerconstructie of een stage, als van een bijvoorbeeld een trussenconstructie, met kabels en takels en dergelijke, live is te berekenen in SCAD Re-Event. “We hebben daarvoor een koppeling gemaakt met het programma Production Assist, waardoor de
berekening direct gevisualiseerd wordt. Dat betekent dat je niet meer hoeft te gokken wat het effect op de belasting is als je iets weglaat of toevoegt in de opbouw, het is direct inzichtelijk. Dit is echt een mooie extra toevoeging voor SCAD Re-Event, wat gewoon echt goed werkt. Daar zijn we heel trots op.”
Bibliotheek
'Wij zijn in diverse opzichten nog een ambachtelijk bedrijf, bijna als de lokale smid van vroeger'
Heel trots is Hobelman ook op de steeds verder groeiende bibliotheek, met inmiddels meer dan 20.000 artikelen waarmee zowel eenvoudige 2D tekeningen gemaakt kunnen worden, als meer complexe 3D ontwerpen voor stadionshows of festivals. “Ik vind het unieke van de markt waarin we werken dat dit materiaal beschikbaar is. In andere markten houdt men ontwerpen angstvallig voor zichzelf, maar in de evenementenwereld is delen heel gebruikelijk. Dit omdat je allemaal met elkaar te maken hebt en je daarbij het best open kunt zijn om die samenwerkingen zo efficiënt mogelijk te maken. Dat is een ontzettend prettige manier van werken. Binnenkort worden er weer 500 artikelen aan de bibliotheek toegevoegd en we werken toe naar een online versie waarin live artikelen worden toegevoegd. In zekere zin staat die bibliotheek voor hoe wij werken. Innovatief en open voor iedereen.” ◾
Elk event vraagt om eigen aanpak in software
In2event, leverancier van geïntegreerde eventmanagementsoftware, positioneert zich nadrukkelijk als partner voor professionele organisatoren. CEO en medeoprichter Sjoerd
Staal en de nieuwe Customer Success Manager Robin Schoemaker onderstrepen het belang van een platform dat aansluit op de behoeften van een snel veranderende markt.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Begin dit jaar hebben we een paar nieuwe collega’s mogen verwelkomen, onder wie Robin Schoemaker. Zij is onze nieuwe Customer Success Manager,” vertelt Sjoerd Staal. “Haar komst versterkt niet alleen ons team, maar ook de manier waarop we samenwerken met onze klanten – of liever gezegd: onze partners. Robin zorgt voor een open en heldere communicatie, waardoor we nog beter inspelen op wensen en ideeën uit het veld. Dat vormt een sterke basis voor de gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe functionaliteiten.”
Robin Schoemaker brengt tien jaar ervaring uit de muziek- en evenementenindustrie mee naar haar nieuwe rol en is het aanspreekpunt voor nieuwe en bestaande klanten. “Bij iedere onboarding starten we met een uitgebreide uitleg, toegespitst op het type event en de wensen van de organisatie. Sommige klanten werken heel intuïtief, anderen willen diep in de data duiken. We zorgen dat iedereen op zijn eigen manier comfortabel met het systeem aan de slag kan.”
Volgens Schoemaker is die persoonlijke benadering essentieel: “Wat we merken, is dat organisatoren vaak nét een andere aanpak nodig hebben – ook al werken ze met dezelfde software. Iedereen gebruikt het platform op zijn eigen manier, en dat maakt ons werk juist interessant. Zo gebruikt fitnessrace HYROX het systeem weer totaal anders dan Into The Great Wide Open. We denken actief met iedere klant mee, om tot de best passende inrichting te komen.”
Vier oplossingen, één platform
In2event biedt vier geïntegreerde oplossingen binnen één platform: Production & Suppliers, Artists Advancing, Guest &
Een andere ontwikkeling is kentekenherkenning in samenwerking met CNTRL tijdens Paaspop, waarmee verkeersstromen werden geoptimaliseerd via dynamische LED-routing. “Dat is niet alleen gebruiksvriendelijk, maar ook goed voor de omgeving en omwonenden.”
Daarnaast ontwikkelde het team een nieuwe module voor staff & scheduling, met functionaliteiten voor beschikbaarheidsregistratie, teamindeling, urenregistratie en verloning. Deze wordt onder meer succesvol ingezet door Pukkelpop.
Groei en ambities
Hospitality en Staff & Scheduling. Samen vormen ze de kern van wat In2event zelf ‘Backstage Brilliance’ noemt: een totaaloplossing waarmee evenementenorganisaties volledig grip krijgen op de complexe operatie achter de schermen. In2event heeft het platform het afgelopen jaar uitgebreid met functionaliteiten rondom logistiek, transport en personeelsplanning. Een van de innovaties is gericht op duurzame mobiliteit, in samenwerking met onder andere DGTL en Go Zero. “We brengen alle vervoersbewegingen in kaart – van crew en leveranciers tot artiesten – inclusief type voertuig, brandstof en afstand,” legt Staal uit. “Daarmee kunnen onze partners hun CO2-uitstoot berekenen en onderbouwen bij vergunningaanvragen.”
Hoewel de roots van In2Event in de festivalwereld liggen, richt het bedrijf zich inmiddels op veel meer dan alleen muziekfestivals. Staal: “We bedienen steeds vaker sportevenementen en zakelijke bijeenkomsten. Overal waar mensen en logistiek samenkomen, kunnen wij waarde toevoegen. Volgende maand ondersteunen we bijvoorbeeld een groot technisch event voor bouwers en landbouwmachines: de Technische Kontakt Dagen (TKD). Ook daar verzorgen we de volledige productie via In2Event.”
Toch werkt lang niet iedereen al digitaal. “Onze grootste concurrent blijft Excel,” zegt Staal lachend. “Zeker internationaal. In Zuid-Europa zien we vaak dat festivals met meer dan 50.000 bezoekers nog altijd volledig draaien op spreadsheets. Maar de verschuiving is gaande, en we begeleiden klanten stap voor stap in die transitie.”
De komende jaren wil In2event verder groeien, vooral internationaal. “In Nederland zijn we ver, maar in markten als België, Spanje en de VS zijn er volop mogelijkheden.” ◾
ROBIN SCHOEMAKER EN SJOERD STAAL
Verduurzamen begint met data verzamelen
Duurzaamheid speelt een grote rol in de festivalbranche. Organisaties doen in samenwerking met partners hun best om het milieu zo veel mogelijk te ontzien. Om daarin te kunnen slagen is inzicht in duurzaamheidsgegevens een vereiste. Go ZERO biedt daarvoor een gebruiksvriendelijke tool, specifiek gericht op de live-industrie.
DOOR: WALLY CARTIGNY
Oprichters Lorenzo Toffolo en Lorenso D’Agostino van Go ZERO kennen elkaar uit een periode dat beiden bij Eventix (nu Weeztix) werkten. Met een gezamenlijke passie voor duurzaamheid en digitale techniek viel het hen op dat de evenementenbranche geen specifieke software ter beschikking had voor de verwerking van duurzaamheidsinformatie. “Er werden wel al veel gegevens op dit gebied bijgehouden, maar dat gebeurde bijvoorbeeld in losse Excelsheets die apart van elkaar werden bewaard,” zegt Toffolo. De wirwar aan data die dit opleverde was het duo een doorn in het oog. Daarom besloten ze een systeem te ontwikkelen om processen rondom duurzaamheid efficiënter en gebruiksvriendelijker te maken.
De eerste stappen daartoe werden gezet in 2022 en leidden tot de webapplicatie die Go ZERO nu is: een tool waarin alle duurzaamheidsdata van events overzichtelijk kan worden gemonitord.
Branchespecifiek
De live-industrie kent volgens Go ZERO unieke uitdagingen als het aankomt op het meten en bijhouden van duurzaamheidsinformatie. Toffolo: “Festivals werken met veel partners samen waarvan data kan worden verwerkt. Denk aan de CO 2-uitstoot van een heftruck die wordt gebruikt tijdens de opbouw. Of die van een cateraar op het festivalterrein. Het gaat ook om digitale bezoekersdata uit bijvoorbeeld ticketing. Met al die branchespeci-
fi eke zaken houden we rekening in onze duurzaamheidstool.”
Gebruiksgemak
Volgens D’Agostino is de software van Go ZERO ontworpen om het werk van de duurzaamheidsmanager makkelijker te maken. “Die persoon hoeft niet alle data zelf te verzamelen en in te voeren. Het systeem voorziet in het sturen van linkjes naar bijvoorbeeld artiesten en leveranciers die zelf hun data kunnen invullen. De manager houdt het overzicht en kan de regie voeren. Zodra een partner de data invult, zie je dat direct terug in de grafieken en overzichten. Net zo eenvoudig is de verwerkte data ook extern te delen. Dat maakt het makkelijk om bijvoorbeeld vergunningverleners te laten zien hoe duurzaam een festival opereert.” Toffolo vult aan: “De tool is volledig gericht op de gebruiker. Wij willen het dataverwerkingsproces zo makkelijk mogelijk maken, zonder dat iemand verdwaald raakt in ingewikkelde interfaces of regelgeving. De software ondersteunt daarom ook standaarden zoals het GHG-protocol en Green Deal Circular Festivals, zodat evenementen eenvoudig aan de juiste rapportageverplichtingen kunnen voldoen.”
Selfservice
Een interessant verschil met andere aanbieders van duurzaamheidssoftware is dat Go ZERO de gebruiker volledige controle geeft. Toffolo: “Het is een self service tool waar iedereen zonder verdere hulp mee kan werken. Je kunt een account aan-
maken en direct beginnen met het duurzaamheidsproces van je evenement te stroomlijnen. Je krijgt bij ons niet te maken met consultants die tegen hoge bedragen aanvullende ondersteuning bieden. Go ZERO is een transparante tech-oplossing zonder verrassingen. We hanteren één abonnementsprijs die voor iedereen hetzelfde is. En aangezien festivalorganisaties niet altijd het hele jaar actief zijn, hoef je bij ons ook geen jaarabonnement te nemen. Je kunt het gebruik van de tool simpel op pauze zetten en weer inschakelen als het seizoen van start gaat.”
Meegroeien met behoeften
Voor de doorontwikkeling van Go ZERO speelt samenwerking met gebruikers een grote rol. Wekelijks wordt er overlegd met
Google Sheets. Door stap voor stap meer grip op data te creëren met onze techniek, willen we bijdragen aan een festivalwereld die steeds duurzamer wordt.”
Universele werking
De visie van Go ZERO betreft niet alleen het verzamelen van data, maar ook het werkelijk maken van impact. Beide eigenaren zijn daarin intrinsiek gemotiveerd. Toffolo: “Wij dromen ervan om straks te kunnen constateren dat een festival het eerste jaar uitstoot X noteerde en vijf jaar later de helft daarvan. Het inzichtelijk maken van die winst en dus bijdragen aan echte verduurzaming, dat is waar Go ZERO uiteindelijk voor staat.”
Waarde toevoegen
Tot nu richten Toffolo en D’Agostino zich in hun streven vooral tot de Nederlandse
'De live-industrie kent unieke uitdagingen als het gaat om duurzaamheidsinformatie'
afnemers om te horen wat er leeft, welke wensen er zijn en welke knelpunten gebruikers tegenkomen. D’Agostino: “Die input vertalen we naar functies in de software. Go ZERO is niet opgezet als statisch systeem, maar groeit juist voortdurend mee met de behoeften van de festivalbranche. De basis is heel solide. Dat maakt het mogelijk om nieuwe wensen eenvoudig te verwerken. Het gaat vaak om integraties met bijvoorbeeld accreditatiesystemen als In2event of imports voor bijvoorbeeld
markt, maar daar hoeft het volgens hen niet bij te blijven. Toffolo: “We hebben al enkele gebruikers in andere markten, waaronder België en Japan. De duurzaamheidstool werkt internationaal net zo goed, omdat het principe universeel is: data verzamelen over uitstoot en impact op het milieu. De datasets en talen kunnen we indien gewenst aanpassen. Voorlopig richten we ons vooral op het aansluiten van meer gebruikers in Nederland, maar buitenlandse spelers in de livebranche zijn uiteraard welkom.”
Over de positie van Go ZERO in thuismarkt Nederland bestaat geen twijfel. Het abonneebestand bevat diverse bedrijfsnamen uit de top van de evenementenwereld, waaronder grote partijen als ID&T, ADE en Chasing The Hihat. Toffolo: “Het aantal gebruikers groeit en dat proces verloopt vooral organisch. Partijen vinden ons meestal op aanraden van anderen. Het fijnste is dat festivals die nu enkele jaren met onze tool werken, dat ook blijven doen. Ook als ze buiten het seizoen de pauzeknop indrukken, komen ze daarna weer terug. Dat zegt ons nog meer dan de aanwas van klanten: het toont aan dat Go ZERO echt waarde toevoegt. Dat is waar het ons uiteindelijk om gaat.”
“Krachtige tool”
Een van de trouwe klanten van Go ZERO is Maarten van ‘t Veld, senior duurzaamheidsmanager bij ID&T. Hij is duidelijk over waarom Go ZERO zo bruikbaar is als duurzaamheidstool. “De tool biedt ons een efficiënte en overzichtelijke manier om onze emissies te volgen en te analyseren. Dankzij API's en integratiemogelijkheden sluit de tool goed aan op onze bestaande processen, waardoor we minder afhankelijk zijn van handmatige invoer en Excel-bestanden. Dankzij de aanpassingsmogelijkheden kunnen we de tool aanpassen aan onze specifieke behoeften. Go ZERO is een krachtige tool voor datagestuurde duurzaamheid in de festivalbranche.”
LORENZO TOFFOLO
LORENSO D’AGOSTINO
‘Risico’s zie je pas als je ernaar kijkt’
Internationaal opererende verzekeringsmakelaar No Risk is een bekende in de evenementenbranche. Elk jaar zorgt het bedrijf ervoor dat duizenden evenementen en hun toeleveranciers verzekerd zijn met maatwerkoplossingen.
Adviseur evenementverzekeringen Brent Zaal, “Wij bieden passende verzekeringen voor onder meer annulering, materiaal en aansprakelijkheid, zodat organisatoren van groot tot klein met een gerust hart kunnen ondernemen.”
Vanaf het moment dat je een locatie huurt of materiaal inhuurt, loop je al risico,” vertelt Zaal. “Als er iets gebeurt of een evenement moet worden geannuleerd, wil je dat daar een verzekering achter zit. Zeker bij grotere evenementen kunnen de bedragen fors zijn. Het is dan ook belangrijk dat wij als verzekeringsmakelaar al vroeg in het proces betrokken worden, zodat we kunnen meedenken en meekijken vanaf het begin.”
Risico
rijke risico’s zijn aansprakelijkheid en schade aan ingehuurd materiaal. Wij sparren met de klant over wat zij wel of niet willen afdekken, en zorgen dan voor een passende verzekeringsoplossing, afgestemd op hun wensen.”
Sparren
No Risk denkt ook actief mee met de organisator over het beheersen van risico’s. “Als we een aanvraag ontvangen, kijken we naar begrotingen en veiligheidsplannen. Op basis daarvan adviseren we: dit kun je zo verzekeren, let hierop, of wees je bewust van dit risico. Uiteindelijk is het aan de klant of hij het wil verzekeren of niet maar we helpen wel bij die bewustwording. Annulering is vaak het grootste risico: wat doe je met al je productiekosten als een evenement door extreem weer, een afzeggende artiest of een niet-beschikbare locatie niet doorgaat? Dan blijf je met hoge kosten zitten zonder omzet. Andere belang-
Het in gesprek gaan en blijven is erg belangrijk volgens Zaal. “Door te sparren met de organisator creëren we bewustwording en kunnen we samen goede keuzes maken. Wat eerst een ton aan materiaal lijkt, blijkt soms een miljoen te zijn zodra je goed doorvraagt. Organisatoren beseffen soms niet wat ze allemaal in huis hebben. We proberen dan ook echt naast de klanten te gaan staan en te kijken vanaf de eerste dag opbouw tot laatste dag afbouw. Hoe gaan we nou om met de risico's die je loopt? Wat wil je zelf dragen en wat wil je uitbesteden?”
de verzekeraar en bekijken we of het binnen de dekking valt. We zorgen ervoor dat het proces zo soepel mogelijk verloopt en dat de organisator goed geholpen wordt."
Internationaal
Afhandeling
Mocht het dan ooit voorkomen dat er schade is staat No Risk direct klaar voor zijn klanten. “Wij zijn altijd het aanspreekpunt. Als bemiddelaar zorgen we ervoor dat de communicatie met de verzekeraar goed verloopt. Bij schade informeren wij samen met de klant
No Risk is naast Nederland actief in zeven andere landen en signaleert de groeiende behoefte bij buitenlandse organisatoren voor goed geregelde evenementverzekeringen. “Je ziet dat het verkrijgen van een evenementverzekering in het buitenland überhaupt lastig is. In sommige landen, zoals Zweden, zijn er nauwelijks verzekeraars die evenementen verzekeren, die klanten wijken uit naar bijvoorbeeld Duitsland of komen bij ons terecht. In Italië zijn er simpelweg minder aanbieders, dus ook daar gaan organisatoren breder zoeken. Laatst ontvingen we een aanvraag uit Slowakije voor een groter evenement. Omdat lokale verzekeraars dat risico niet konden dragen, moesten ze internationaal zoeken. Dan krijgen wij vaak het verzoek: ‘No Risk, help ons alsjeblieft.’ Met onze gespecialiseerde ervaring binnen deze branche hebben we het doel het beste verzekeringsproduct voor heel Europa te bieden.” ◾
DOOR: CAS SPIERTZ
Droom groot, denk praktisch
DOOR: EDGAR KRUIZE
Next Productions richt zich erop om voor evenementen van iedere denkbare schaalgrootte de volledige productie uit handen te nemen. Dat gaat letterlijk van bedrijfsevenementen met enkele honderden gasten tot grootschalige publieksevenementen met tienduizenden bezoekers zoals Mystic Garden, Ultrasonic of het TT Festival.
“We willen gewoon de meest gave evenementen voor onze opdrachtgevers neerzetten, dat is onze oprechte drijfveer,” lacht Floriaan Mense. “Dat is ook de achterliggende gedachte geweest van dat samengaan onlangs, het geeft ons de kans om op een nog hoger niveau te kunnen werken en opdrachtgevers nog beter van dienst te kunnen zijn. De gedachte bij ons is altijd hoe we een evenement nog beter kunnen maken.”
Goede sparringspartner
Mense noemt daarbij het bedienen van het volledige spectrum als een enorm pluspunt. “Juist omdat we de zakelijke markt bedienen en óók heel goed zijn in grootschalige publieksevenementen, kunnen we de expertise van beide markten meebrengen en zijn we een goede sparringpartner voor zowel de zakelijke markt als festivals.” Dat laatste maakt ook dat Next Productions zich bezighoudt met het neerzetten van activaties van merken op festivals. “Het is heel fi jn dat we de taal van beide werelden spreken, zo kunnen we kruisbestuivingen maken die alle betrokken partijen ten goede komen. Zo hebben we bijvoorbeeld een project als de Wella Photobooth een betere plek weten te geven op een festival waardoor deze volledig opging in de festivalbeleving. Dit had voor zowel voor het festival als het merk een meerwaarde.”
In januari maakten Productietijgers en Deworrying bekend de handen ineengeslagen te hebben. Laatstgenoemde naam is verdwenen en getransformeerd tot Next Productions. “2025 wordt een roerig jaar in de evenementenbranche, laat ons de rust brengen,” was de boodschap begin dit jaar in EB Live. Die ambitie wordt inmiddels waargemaakt, zegt Floriaan Mense, producer bij Next Productions.
Handen en voeten aan de droom
In alle gevallen begint de samenwerking met Next Productions met de droom van de opdrachtgever. Het mantra van Next Productions klinkt dan ook als een uitdagingrichting hun opdrachtgevers: ‘Dream big, design bold!’ In samenwerking met Next Productions wordt deze droom indien mogelijk realistisch uitgewerkt tot een memorabel evenement. “Als wij de productie uit handen nemen – of een deel daarvan – dan geven we actief handen en voeten aan de dromen van de partijen waarmee en waarvoor we werken. We kijken dan naar alle facetten. Wat kost zoiets? Hoe kunnen we het realiseren? Welke beperkingen zijn er? Hoe gaan we die wegnemen? Welke samenwerkingen gaan we aan? Het is een gezamenlijk spel met onze opdrachtgevers en wij houden gedurende het hele proces, van concept tot realisatie, het overzicht. Dat geeft onze opdrachtgevers rust. Nu we een
groter team hebben, kunnen we nog mooiere dromen waar gaan maken.”
Enorme kick
De ambitie van Next Productions ligt volgens Floriaan Mense juist in het produceren van zo uitdagend mogelijke projecten. “Natuurlijk hebben we ook de ambitie om de komende jaren aan nog meer grote landelijke evenementen te werken, maar we zijn allemaal vakidioten die gaan voor de uitdaging van een gaaf project. Of dat nu een festival met tienduizenden bezoekers is of een bedrijfsfeest voor 950 man. Dat laatste kan op sommige gebieden zelfs een veel grotere uitdaging zijn omdat je met heel andere budgetten werkt. En als het dan precies zo lukt zoals de opdrachtgever het heeft gedroomd, is dat een enorme kick. We zijn ervan overtuigd dat we met het team van Next Productions in staat zijn om het hele spectrum beter dan ooit te bedienen.” ◾
Kwaliteit begint met samenwerken
Begin 2024 is VML Event Facilities ontstaan uit een samenwerking tussen vier gevestigde namen uit de evenementenindustrie, elk met hun eigen expertise en kracht, maar met een gelijke passie en enthousiasme voor het werk. Anderhalf jaar later heeft VML Event Facilities al een prachtig portfolio opgebouwd van uiteenlopende evenementen en is er door het samengaan ruimte gekomen voor verdere groei.
DOOR: EDGAR KRUIZE
In een evenementenwereld waar de Wet
DBA her en der voor kopzorgen aan het zorgen is, lijkt het logisch dat zelfstandigen elkaar opzoeken en een gezamenlijk bedrijf oprichten. In het geval van VML Event Facilities heeft dat echter niet gespeeld. “Sterker, de gesprekken over de start van ons bedrijf waren al volop bezig voor er sprake was van die wet,” lacht Robbin Vosmer, een van de vier grondleggers van VML Event Facilities. “Bij ons is het letterlijk een kwestie geweest van de drang om op zo hoog mogelijke kwaliteit te kunnen werken en daarbij ook een efficiëntieslag te maken. We werkten al over en weer samen en door de krachten te bundelen binnen een bedrijf, kunnen we onszelf beter ontwikkelen, meer investeren en grotere klussen aannemen.”
Meer vertrouwen
Met succes, VML Event Facilities heeft in korte tijd een flink aantal mooie projecten kunnen draaien en heeft er ook komend seizoen weer veel in het verschiet. “Je merkt dat organisatoren van festivals en evenementen ook direct meer vertrouwen hebben. Voorheen deed ik zelf licht en geluid onder de vlag RV Verhuur en had ik ook al een aantal mooie klanten, maar in deze vorm krijgen we het vertrouwen om ook
hele evenementen of volledige area’s op ons te nemen, zo deed onze productietak bijvoorbeeld Hardfest en Basic Grooves en hebben we op Freshtival een groot aantal area’s voor onze rekening genomen. De stap voor een organisator om voor ons te kiezen, zeker in de regio Twente waar weinig vergelijkbare bedrijven actief zijn, is sinds de oprichting van VML Event Facilities steeds gemakkelijker geworden.”
Hoge kwaliteit
VML Event Facilities kiest er in alles wat zij doen voor om met de beste en meest
wonenden, terwijl je qua beleving voor de festivalbezoekers niets inboet. Mede hierdoor heeft de organisatie van Hardfest ons gevraagd om al hun area’s te verzorgen. Dat zijn klussen waar we heel trots op zijn.”
Ambitieus
De groei zit er bij VML Event Facilities nog altijd goed in, er zijn meerdere mensen aangenomen, het aantal aanvragen groeit ook en de ambities groeien mee. “Binnen nu en enkele jaren zoude we graag bij de meeste serieuze evenementen in onze regio betrokken zijn en ik denk ook dat dit een heel
'Door onze krachten te bundelen, hebben we onszelf beter kunnen ontwikkelen'
hoogwaardige spullen te werken, of dat nu voor evenementen of voor tourende artiesten als Diggy Dex, Jonna Fraser, Tabitha of Rolf Sanchez is. “We willen niet inleveren op kwaliteit en dat betekent dat we wat betreft artiesten in de landelijke top meedraaien. En wat betreft audio werken we bijvoorbeeld met Cardioide techniek van D&B Audio. Een flinke investering maar ook eentje die zich uitbetaalt, want daarmee minimaliseer je geluidsoverlast voor om-
realistische ambitie is,” zegt Vosmer. “Maar we willen ook zeker landelijk aan het werk en meer vast personeel aan nemen. We hebben al in AFAS Live een vlekkeloze productie gedraaid en er staat een volgende op de agenda. In Ziggo Dome hopen we binnen afzienbare tijd ook de mogelijkheid te krijgen om producties te draaien op de VML manier. We zijn een jong en dynamisch bedrijf en hebben de lat voor onszelf hoog gelegd.” ◾
SPECIAL
20 JAAR DOMINATOR
Het ultieme hardcore weekend maakt wereldwijde impact
Op vrijdag 18 en zaterdag 19 juli 2025 wordt onder de vlag 20 Years of Hardcore Domination op het E3 Strand in Eersel de 20ste verjaardag van hardcorefestival Dominator gevierd. Het evenement uit de koker van Art of Dance en Q-dance geldt als ’s werelds grootste hardcorefestival en trekt niet alleen tienduizenden Nederlandse bezoekers, maar evenzoveel buitenlandse liefhebbers.
DOOR: EDGAR KRUIZE
20 JAAR DOMINATOR
Met jaarlijks zo’n 50.000 bezoekers geldt Dominator als één van ’s werelds meest herkenbare merken onder de festivals die zich richten op de hardere stijlen. De hardcore community is wereldwijd hecht en het festival is voor veel bezoekers een spil in de jaarplanning. Dominator heeft de hardcorewereld letterlijk en fi guurlijk naar buiten gebracht; tot 2005 waren de meeste feesten indoor.
programmering, bestond nog niet. We hebben als Art of Dance en Q-dance destijds de handen ineengeslagen om die droom werkelijkheid te maken.”
Pionieren
“De gedachte achter de eerste editie van het festival was dat we een eigen domein wilden creëren voor de echte hardcore-fan, met alles wat bij die cultuur hoort – van de rauwe sound tot de community eromheen,” zegt Nikita van Seggelen, Brand Manager Art of Dance/Dominator. “Het festival is ontstaan vanuit de wens om hardcore op een grootschalige manier een outdoor podium te geven. In die tijd waren er wel veel indoorfeesten. Maar een volwaardig hardcore festival, met meerdere stages en een brede
De eerste editie van Dominator vond in 2005 plaats in Enschede op recreatieterrein Het Rutbeek. “Echt pionieren wat ze daar toen deden,” zegt Van Seggelen. “Hoewel de vibe goed was, merkten we al snel dat we qua productie en groei tegen grenzen aanliepen.”
In 2006 is daarom even pas op de plaats gemaakt. In 2007 keerde Dominator terug. Toen op het terrein van de Groningse Suikerunie. In 2008 verkaste Dominator naar het Vlietland terrein bij Leidschendam. “Allemaal met hun eigen charme, maar ook hun beperkingen. Nou moet ik ook zeggen dat ik van de verhalen weet dat we niet altijd meer overal welkom waren met onze ‘hardcore-herrie’. Eersel en het E3 Strand voelen
sindsdien als thuiskomen. De natuurlijke omgeving, het water, de ruimte – alles klopt daar. We hebben er letterlijk de grootste hardcore gathering ter wereld opgebouwd die jaar na jaar is blijven groeien.”
Minidorp waar alles hardcore ademt
Totaalbeleving
De eerste editie op het E3-strand vond in 2009 plaats en sinds 2011 is Dominator ieder jaar uitverkocht. De omvang van het evenement is daarbij in enorm tempo gegroeid. Waar Dominator in de begindagen drie stages had (Thunderdome, Masters of Hardcore and Houseqlassics), organiseren Art of Dance en Q-dance anno 2025 een volledig hardcore weekend met tien verschillende podia en een campingterrein. “Het grootste verschil zit ‘m misschien nog wel in de ervaring. Waar het vroeger ‘een dagje hardcore’ was, is het nu een totaalbeleving die begint zodra je op vrijdag je tent opzet en eindigt met kippenvel bij de eindshow op zaterdag.”
Het kamperen is werd in 2022 geïntroduceerd op Dominator. De camping ligt aan de andere kant van het water van het E3 Strand en kijkt uit richting het festivalterrein aan de overkant. De groei van deze camping in relatief korte tijd is kenmerkend voor de snelle groei die Dominator nog altijd doormaakt. In 2022 was er op de camping nog plek voor vijfduizend tenten, dit jaar zijn het er vijftienduizend. En waar in 2022 de eerste Dominator-dag vooral nog een ‘binnenkomst’ voor campinggasten was, staat er nu een volwaardige festivalprogrammering.
“De wens om meerdaags te gaan en ook een camping aan het festival toe te voegen leefde zeker al langer. Maar corona heeft het proces wel versneld. Toen we weer mochten, wilden we die terugkeer groots aanpakken. De camping gaf ons de kans om fans nóg meer te bieden: een communitygevoel, extra shows, en een soort minidorp waar alles hardcore ademt.”
Ingenieus decor vormt hart van storytelling
20 JAAR DOMINATOR
De grote blikvanger van Dominator is de immense mainstage, die een prominente plek inneemt op het terrein. Dit is niet puur een decor. Het ontwerp staat tevens centraal in de storytelling van Dominator. Jaarlijks wordt hiervoor een nieuw ‘verhaal’ uiteengezet, waardoor iedere editie uniek is. De thematisering die voor de mainstage wordt ontwikkeld, wordt vervolgens over de andere podia en de rest van het terrein doorgetrokken.
Rond het thema ‘Riders of Retaliation’ werd bijvoorbeeld het motorcross-thema – compleet met stunts – doorgevoerd op niet alleen de main stage, maar ook op het in het water gelegen podium dat oogde als de ‘gas town’ uit de Mad Max-films. Tijdens de ‘Hell of a Ride’ editie is het kermis/pretpark thema tot in de puntjes doorgevoerd, compleet met op hol geslagen pretparkkarretjes die niet alleen op de main stage uit de mond van een clown opdoken, maar ook ‘gecrasht’ op het strand waren geplaatst. En in 2024 is vanuit het thema ‘The Core Citadel’ in samenwerking met TWOFIFTYK een ingenieus design gerealiseerd, dat is opgebouwd door de Jongens Productie. Deze mainstage viel om twee redenen op. Enerzijds zijn er honderden hiërogliefen in het podiumdesign verwerkt, waarmee de geschiedenis van de hardcorecultuur is verteld. Anderzijds heeft men de in 2023 geïntroduceerde zipline waarmee bezoekers over het podium en publiek konden zweven omgedraaid, waardoor bezoekers tegen de zwaartekracht in 30 meter omhoog richting het dak van het podium vlogen. Hiervoor heeft Create! het technisch tekenwerk, de werkvoorbereiding en de prefabricage van het mainstage-decor verzorgd. Create! heeft tussen 2017 en 2019 de mainstage ontworpen, geproduceerd en op locatie gemonteerd en gedemonteerd en sinds 2022 geproduceerd naar genoemd ontwerp van TWOFIFTYK. In totaal heeft men meer dan 80 opleggers aan decor geproduceerd, wat zich vertaalt naar meer dan 12.000m2 decor dat is gemaakt voor Dominator. Laserfabrik is voor de eindshow op de mainstage (en op vrijdag de waterstage) verantwoordelijk voor de lasers en de programmering daarvan. Tijdens de eindshow zijn vorig jaar achttien LF-30 RGB Lasers ingezet (elk met een vermogen van meer dan 30 W), vier LF-70 RGB Lasers (meer dan 70 W vermogen), tweeëntwintig FB4 Controllers, een Beyond Workstation en een GrandMA3 ingezet.
'Eersel en het E3strand voelden als thuiskomen. De natuurlijke omgeving, het water, de ruimtealles klopt'
20 JAAR DOMINATOR
Ultieme hardcore bucketlist-ervaring Dominator is sinds de start in 2005 uitgegroeid tot ’s werelds grootste hardcore festival en trekt 50.000 bezoekers van over de hele wereld. Ongeveer de helft van de tickets wordt in Nederland verkocht. De overige Dominator-bezoekers reizen vanuit heel Europa en daarbuiten af naar Eersel voor Dominator. “Duitsland, België, Frankrijk, Spanje en Italië zijn goed vertegenwoordigd, maar ook uit landen als Australië, Canada, de VS en zelfs Japan zien we trouwe bezoekers. Hardcore is echt een wereldwijde cultuur, en Dominator is daarin hét internationale kruispunt. Vooral de weekend experience met camping is voor buitenlandse bezoekers interessant. Het is de ultieme hardcore bucketlist-ervaring. Alles klopt: de line-up, het decor, de sfeer, de shows. Bezoekers komen niet alleen voor de muziek, maar voor het gevoel onderdeel te zijn van iets groters. Dominator is niet zomaar een festival; het is een viering
van twee decennia hardcore geschiedenis. Je voelt daar echt: hier gebeurt het.” In twee decennia is een groot deel van het publiek met Dominator meegegroeid. De eerste generatie Dominator-bezoekers is nu dertig/veertig plus, maar ze zijn er nog steeds. “Tegelijkertijd zien we steeds meer jongeren die het festival voor het eerst bezoeken. Dat heeft na de coronatijd wel een deukje opgelopen, gezien de jongeren op dat moment niet konden kiezen voor festivals en daar-
'De eerste generatie bezoekers van Dominator zijn nu dertigers en veertigers, maar die komen nog steeds'
Feliciteert Dominator met 20 jaar!
Namens Pro-Drinks en alle partnerbedrijven
he en wij het glas op twee decennia van trouwe samenwerking.
Hosting partners
20 JAAR DOMINATOR
‘20 Years Of Hardcore Domination’ wordt gevierd met de grootste hardcore gathering ooit. Als onderdeel daarvan nemen twaalf legendarische hostingpartners de podia, afterparty's en de eindshow op vrijdagavond over. Thunderdome en Masters of Hardcore waren ook al tijdens de eerste editie in 2005 betrokken en gezamenlijk bieden alle hostingpartners een staalkaart van het hardcore-landschap van de afgelopen twee decennia.
door ook minder gewend waren om naar een festival te gaan. Inmiddels zien we daar wel weer verbetering in. De verschillende doelgroepen die samenkomen zorgen voor een mooie mix van ervaring en nieuw enthousiasme. Hardcore leeft, en Dominator groeit mee.”
» Thunderdome
» Masters of Hardcore (Friday endshow takeover)
» Snakepit
» Nightmare
» Multigroove
» BKJN
» Oldschool Gangsters
» Frenchcore World Wide
» Hong Kong Violence
» PRSPCT
» Triple6
» Gezellige Uptempo (Friday afterparty takeover)
Stevig fundament
Het thema dit jaar is ‘20 Years Of Hardcore Domination’ en daaromheen wordt groots uitgepakt, met het design van een metalen stad. “Zonder alles te verklappen: we pakken flink uit. Denk aan terugblikken op iconische momenten, verrassingsacts die je alleen voor zo’n jubileum boekt, een anthem die de geschiedenis én toekomst omarmt, en natuurlijk een eindshow die nog lang in het geheugen gegrift zal staan. We willen niet alleen vieren wat geweest is, maar ook laten zien wat er nog komt.”
Met het oog op die toekomst heeft Dominator – net als veel andere festivals
feliciteert
Dominator
CONGRATULATIONS
20 YEARS OF DOMINATOR FESTIVAL VEILIGHEID SPECIALISTEN
20
– nog wel wat uitdagingen die op hen afkomen. “Kosten zijn gestegen, regelgeving is complexer geworden, en goed personeel is schaars. Maar dankzij onze schaal en sterke naam hebben we een stevig fundament.”
Om dat fundament te borgen wordt gewerkt met een mix van regionale partners – denk aan horecaleveranciers en technische dienstverleners – en vaste partijen waarmee al jaren wordt samengewerkt. Dee crew komt deels uit de regio, deels van verder. “We voelen die verantwoordelijkheid ook: als marktleider moeten wij laten zien dat het wél kan. En ja, dat vraagt soms creativiteit en doorzettingsvermogen, maar dat zit gelukkig in het DNA van Dominator.” ◾
'Creativiteit en doorzettingsvermogen zitten in het DNA van Dominator'
SETTING NEW STANDARDS IN MOBILE SANITATION
STROOM & WATER
Regie gezocht voor gratis water
Hoe warmer het tijdens festivals wordt, hoe langer de rij bij de waterkranen. Een regelmatig terugkerende vraag hierbij is of water altijd gratis toegankelijk moet zijn. En als de omstandigheden daar onverwacht om vragen, hoe kun je dan alle bezoekers snel toegang tot gratis water geven?
DOOR: WALLY CARTIGNY
Al jaren is er discussie tussen gemeenten en evenementenorganisaties over het verstrekken van gratis drinkwater tijdens evenementen. Als het in de zomer warmer wordt dan 25 graden, is gratis toegang tot drinkwater voor bezoekers volgens de richtlijnen van het RIVM een must op elk evenement. En soms, zoals bij sportevenementen, is het voor alle betrokkenen sowieso logisch dat drinkwater voor iedereen (in ieder geval deelnemers) gratis en eenvoudig toegankelijk moet zijn. In andere gevallen is dat minder of zelfs niet voor de hand liggend. Zo is water op festivals vaak een kostenpost voor organisatoren waar net als met andere posten verstandig mee omgesprongen moet worden. Toch zijn er gemeenten, zoals Amsterdam, die van organisatoren eisen dat er (in ieder geval bij dance-events) per x-aantal bezoekers een x-aantal waterpunten moet zijn. Andere gemeenten zien daar juist vanaf omdat ze er geen goede redenen voor zien. En zo ziet de livesector regelmatig een terugkeer van de vraag: moet er gratis drinkwater beschikbaar zijn op evenementen?
wees er in een blog over dit onderwerp eens op dat er volgens de GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) eigenlijk geen vast temperatuurniveau is waarop drinkwater gratis beschikbaar moet zijn. De noodzaak daartoe hangt namelijk af van factoren als luchtvochtigheid, individuele gevoeligheid en inspanning. Maar bij meer dan 25°C kan iedereen zich voorstellen dat water voor bezoekers geen luxe meer is.
Alleen bij hitte
Tot voor kort gold er nog een richtlijn van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV) die stelde dat er gratis drinkwater beschikbaar moet zijn bij dance-events, sportevenementen en bij temperaturen boven de 25°C. Die richtlijn is inmiddels aangepast; over dance-evenementen wordt met geen woord meer gerept. Bij hitte is het gratis drinkwatervoorschrift wel nog van kracht.
Geen verplichting
Schaap stelde in zijn blog ook dat hij een verplichting voor gratis drinkwater door gemeenten sowieso niet ziet zitten. “Het is beter om organisatoren eerst zelf een plan te laten opstellen voor drinkwatervoorzieningen. De gemeente kan dit plan beoordelen en – eventueel met advies van de GHOR –aanvullende eisen stellen. Zo ontstaat een evenwicht tussen volksgezondheid en praktische uitvoerbaarheid.”
Syan Schaap van Event Savety Institute
MTD > snel opschalen
"Wij krijgen bij oplopende temperaturen regelmatig last minute de vraag om extra drinkwatervoorzieningen aan te leggen, vooral als het ineens een stuk warmer wordt dan verwacht,” zegt Roy Minten, Account Manager Events bij MTD. “Door jarenlange ervaring in de evenementensector zijn we hierop voorbereid en kunnen we snel schakelen. Bij MTD weten we hoe cruciaal drinkwater is, zeker in tijden van extreme hitte. We werken strikt volgens de richtlijnen van de Drinkwaterwet en het RIVM. Onze systemen zijn gecertificeerd voor drinkwater, waardoor we zonder problemen kunnen opschalen als de situatie daarom vraagt. Bij partners waar we al langer mee samenwerken, zit dit vaak al in het systeem - op basis van hun ervaring of ons advies. In het voortraject nemen we dan een hitteprotocol mee, waarin we rekening houden met zowel de benodigde watercapaciteit als de beschikbaarheid van het materiaal. Hierdoor zorgen we ervoor dat we snel kunnen opschalen met extra drinkwaterpunten en handwas-units."
Duidelijke handvatten
Voor dit artikel spraken we ook met Schaap. Het valt hem op dat de discussie over de toegankelijkheid van gratis drinkwater op evenementen voortduurt terwijl zo’n beetje elke gemeente zijn eigen regels hanteert. “Het zou goed zijn als evenementorganisatoren duidelijke handvatten krijgen voor het beschikbaar stellen van gratis drinkwater, zodat zij weten waar zij aan toe zijn en discussies met gemeenten vermeden kunnen worden.”
WATR. > In goed overleg
Richtlijnenkader
Schaap stelt dat er behoefte is aan eenduidige en goed onderbouwde richtlijnen, zoals die bijvoorbeeld ook gelden voor toiletten op evenementen. “Tegelijkertijd
“Wij bereiden festivals in de zomer in principe altijd voor op het hitteprotocol,” zegt Han van Zeeland van WATR., daarmee doelend op een scenario waarbij het aantal waterpunten voor bezoekers moet worden opgeschaald. De leidingen heeft WATR. dan al verzorgd en met de hoeveelheid benodigd water wordt door het bedrijf rekening gehouden. Han en zijn team houden extra voorzieningen zoals drinkwaterpunten en handwas-units paraat zodat die indien nodig op het laatste moment bijgeplaatst kunnen worden. Soms gaat het volgens hem ook om het simpelweg verplaatsen van wasbakken met kranen, bijvoorbeeld van een toiletgroep naar een plek op het terrein die meer toegankelijk is voor bezoekers. “Over het algemeen is het goed en snel op te lossen voor onze afnemers. Als het onverwacht warm wordt, kan het zeker weleens druk zijn met dergelijke aanvragen. Doordat wij altijd samenwerken met leveranciers zijn die, als de nood aan de man is, ook altijd bereid om te helpen met het plaatsen van voorzieningen. Alles gaat in goed overleg en volgens de geldende richtlijnen.”
teken ik daarbij aan dat één uniforme norm voor alle gratis drinkwater op evenementen lastig is, omdat evenementen verschillen in duur, aard, locatie en weersomstandigheden. Daarom pleit ik voor een flexibel richtlijnenkader met scenario’s gebaseerd op risico’s, weersomstandigheden of het soort evenement. Zo’n structuur zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit categorieën A, B of C, elk met eigen eisen.”
Verantwoordelijkheid branche
Om tot landelijke richtlijnen te komen, is het volgens Schaap eveneens belangrijk dat de evenementenbranche zich (beter) verenigt. “Het ontbreekt in deze sector nog weleens aan centrale regie. Daardoor blijft de ontwikkeling van heldere, gedeelde standaarden uit. Als dat wordt opgelost, ligt een uitkomst in een discussie over bijvoorbeeld gratis drinkwater op evenementen sneller binnen bereik.”
Waternood
Hoe dan ook is het voor festivalorganisatoren bij warm weer een must om bezoekers toegang te bieden tot drinkwater. Een goede voorbereiding is daarbij uiteraard verstandig om waternood te voorkomen. Leveranciers van tijdelijke watervoorzieningen kunnen bovendien inspelen op veranderende omstandigheden. Twee van hen geven hun kijk op zaken voor situaties waarin de temperaturen onverwacht naar grote hoogten stijgen (zie kaders). ◾
WATER IS MEER DAN GEWOON WATER
Watertappunten, toiletten, douches, keukens, bars: alles begint met een op maat gemaakt waterplan. Veilig en voldoende water is geen vanzelfsprekendheid, maar gelukkig wel te sturen. Met slimme tools, helder advies en ruim 35 jaar ervaring bij ‘s werelds grootste events brengen we water, waar en hoe je het nodig hebt. Veilig, duurzaam en zonder verrassingen.
MTD. AL 35 JAAR JOUW WATERPARTNER.
Achter elk event stroomt een plan
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Het klantportfolio van MTD is groot en divers, met namen als Tomorrowland, Formule 1 en de Olympische Spelen. Rode draad binnen de werkzaamheden van deze opdrachtgevers? Ontzorgen. “Wij kijken van tevoren naar de waterbehoeftes van de klant en maken daar een ontwerp voor,” zegt Ruud van Eeuwijk, manager Engineering & Design. “In combinatie met onze kijk op duurzaamheid zorgt dit ervoor dat klanten tevreden zijn.”
Duurzaamheidscoördinator Phil
Roothans vult aan: “Water is, zeker in Nederland, vanzelfsprekend. Wat men zich vaak niet realiseert, is dat daar op de achtergrond enorm veel bij komt kijken. Zeker bij festivals, omdat die van een tijdelijke aard zijn. En duurzaam werken wordt steeds belangrijker.”
Waterplan
MTD neemt klanten vanaf het eerste moment mee in een waterplan. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de installatie en materialen, maar ook naar andere aspecten. Van Eeuwijk: “Het verplaatsen van een toiletcluster kan bijvoorbeeld voor geldbesparing en meer duurzaamheid zorgen.”
“Voor ons betekent duurzaamheid: zo zuinig mogelijk omgaan met water,” zegt Roothans. “Veilig en voldoende drinkwater is geen vanzelfsprekendheid en vraagt veel energie om te produceren. We kijken hoeveel water er daadwerkelijk nodig is, om vervolgens het waterplan zo e ciënt mogelijk in te richten. Zo heb je voor het doorspoelen van de wc geen drinkwater nodig. Dat kan bijvoorbeeld douchewater of zelfs regenwater zijn.”
“En laten we waterveiligheid niet vergeten en alles wat daarbij komt kijken,” benadrukt Van Eeuwijk. “We desinfecteren het sys-
In een markt waar de focus steeds vaker op de prijs ligt, kiest MTD bewust voor maatwerk en kwaliteit. Water lijkt een detail, maar is in werkelijkheid een basisvoorziening die essentieel is voor het succes van elk evenement. Wanneer water goed geregeld is, merk je er niets van. En dat is precies de bedoeling.
teem en stemmen de juiste sampling af op de grootte en planning van het evenement. Watermonsters die je neemt om te controleren op legionella hebben een langere verwerktijd dan bacteriologische sampling. Dit alles nemen we mee in het waterplan voordat er een pomp is geplaatst. Zo willen we
'Duurzaam werken wordt steeds belangrijker'
zorgen voor continuïteit, waterveiligheid en een minimale impact op het milieu. We geven daarbij volledig inzicht geven in wat we doen en waarom.”
zetten ook een extra stap. Een goed voorbeeld daarvan is de Smart Water Meters die we steeds vaker inzetten.”
Roothans: “Wij meten hiermee hoeveel water er daadwerkelijk gebruikt wordt en wanneer. Vervolgens controleren we of onze schattingen kloppen en kunnen deze waar nodig bijstellen. Uiteindelijk krijgt de klant een advies hoe het de volgende keer beter, e ciënter en duurzamer kan.”
Smart Water Meters
Van Eeuwijk: “We begrijpen de uitdagingen van de klant en doen er alles aan om hun niet alleen goede service te leveren, maar
MTD kijkt vol vertrouwen naar de toekomst, maar verwacht wel verandering in het Nederlandse festivallandschap. Van Eeuwijk: “Meerdere evenementen op een locatie is iets dat heel waarschijnlijk is. De grote spelers zijn hier al mee bezig. Het voordeel is dat je een groot deel van de infrastructuur al in de grond kan plaatsen en er veel minder transportbewegingen nodig zijn, wat een stuk duurzamer is. Voor ons blijft de opzet hetzelfde. Wij blijven, op alle vlakken, meedenken om zo het beste resultaat neer te zetten. Voor onze klanten én voor de toekomst.” ◾
RUUD VAN EEUWIJK EN PHIL ROOTHANS
‘ We besparen nu al ruim 30 miljoen liter drinkwater per jaar’
Met het festivalseizoen in volle gang is het hoognodig tijd om bij te praten met Van Overbeek Sanitair, een van de grootste sanitaire dienstverleners van Nederland. CEO Peter van Overbeek vertelt over de plannen voor het komende seizoen en de duurzame stappen die zijn bedrijf tijdens het laagseizoen heeft gezet. “Na een winter vol onderhoud en reparaties zijn al onze spullen weer klaar voor gebruik. Met de aftrap bij Paaspop en daarna Koningsdag, zijn we vol moed en energie begonnen aan het seizoen.”
DOOR: CAS SPIERTZ
Een goede voorbereiding is nog altijd de sleutel tot succes in de evenementenwereld, vertelt Peter van Overbeek. "De logistieke opbouw is een complexe puzzel waar onze projectmanagers tijdens de voorbereiding veel tijd in steken. Een strakke afstemming met de klant is daarbij essentieel: wat bouwen we eerst, wat als laatste, en in welke volgorde komt alles aan? Soms komt materiaal pas op maandag of dinsdag binnen omdat het vorig weekend nog ergens anders heeft gestaan. Dan moet je dat zo positioneren dat het logistiek haalbaar blijft. Als je op één dag vijftien trailers van evenement A naar B moet verplaatsen, dan moet alles kloppen: het afbreken, het laden, de aankomst op de nieuwe locatie, en we moeten precies weten wat in welke vrachtwagen zit en waar het moet worden gelost. Wij hebben tussen de 4.000 à 5.000 watergespoelde toiletten die
we kunnen inzetten. En er zijn weekenden bij, echt weekend op weekend, waarbij bijna alles de deur uit is. Logistiek gezien dus een enorme operatie.”
Flexibel
In deze branche is planning ontzettend belangrijk, maar je moet ook flexibel zijn en snel kunnen schakelen. “Gelukkig hebben we een vast team van zo’n 45 mensen en een grote flexibele schil met ervaren krachten uit de sector. Die combinatie van ervaring en flexibiliteit, zowel intern als extern, zorgt ervoor dat we het elk jaar weer voor elkaar krijgen. Wij zijn echt gespecialiseerd in festivals en evenementen waar tijdelijk veel en vooral kwalitatief goed sanitair nodig is. We werken uitsluitend met watergespoelde toiletten, geen chemische, omdat de kwaliteit van die laatste niet voldoet voor ons. We hebben alles in huis om
een volledig festivalterrein in te richten: van basic camping tot luxe glamping, van backstage tot VIP-areas. Onze producten variëren van functioneel en budgetvriendelijk tot high-end design, zodat we voor elk type bezoeker of organisator een passende oplossing kunnen bieden. We hebben ook backstagevoorzieningen voor crew en artiesten, allemaal afgestemd op comfort, hygiëne en gebruiksgemak.”
Innovatie
Innovatie is belangrijk vertelt Van Overbeek. “Als hier iemand zegt: ‘Dat doen we al twintig jaar zo,’ dan ben ik de eerste die zegt: ‘Dan wordt het tijd om het vanaf vandaag anders te doen.’ We blijven onszelf uitdagen en verbeteren. Zo waren wij de eersten die
HET WATERVERBRUIK GEMONITORED VIA EEN DASHBOARD
vacuümtoiletten op grote schaal introduceerden op festivals als Lowlands en Pinkpop. Die vacuümtoiletten gebruiken slechts 0,8 liter per spoelbeurt én zijn inklapbaar tot een derde van hun hoogte, ideaal voor transport. Hiermee willen we duurzaamheid, comfort én e ciëntie zoveel mogelijk in één oplossing combineren.” Het hele proces, van magazijn tot festivalterrein, en retour na afloop, is volgens Van Overbeek zo ingericht dat het zo e ciënt en milieubewust mogelijk verloopt. De vacuümtechniek zelf werkt wel anders dan bij een toilet thuis. “Thuis gaat alles op zwaartekracht naar het riool onder je vloer. Op een evenemententerrein werkt dat niet. Daar zorgt vacuümtechniek ervoor dat alles met een korte, krachtige zuiging wordt afgevoerd, waardoor veel minder water nodig is en het systeem onafhankelijk is van vaste riolering. Dat levert enorme besparingen op in waterverbruik, vergeleken met reguliere spoeltoiletten of chemische varianten. Waar die laatste vaak vervuilend en onhygiënisch zijn, biedt vacuümtechniek een schonere én duurzamere oplossing. We werken al bijna veertien jaar met deze techniek en hebben het inmiddels doorontwikkeld tot een volwassen product, ook internationaal worden onze systemen zeer goed ontvangen."
ter de vacuümtoiletten besparen, toont Van Overbeek een praktijkvoorbeeld via hun data-dashboard. “Neem Graspop Metal Meeting als voorbeeld: met zo’n 90 vacuümtoiletten verbruikten we daar in totaal 80.000 liter water. Dat komt neer op ongeveer 888 liter per toilet over het hele weekend, goed voor zo’n 1100 spoelbeurten per toilet. Omdat we per spoelbeurt slechts 0,8 liter gebruiken in plaats van de gebruikelijke 6 liter, besparen we daarmee ongeveer 5500 liter per toilet. Tel dat op over honderden toiletten, en je praat voor bijvoorbeeld GMM al snel over meer dan 2 miljoen liter drinkwaterbesparing. Per jaar hebben we het dan over 30 tot 35 miljoen liter. Dat scheelt niet alleen in aanvoer- en afvaltransport, maar ook in bu ercapaciteit en CO2-uitstoot.”
gelgeving rondom gemeentelijke vergunningen steeds strenger wordt. Hoeveel drinkwater gebruik je eigenlijk? En kunnen we dat deels vervangen door grijswater, oppervlakte- of grondwater? Wij kunnen dat monitoren en onze toiletten zijn daarop voorbereid. Zo gebruiken we drink water voor de wasbakken, maar kunnen we de toiletten doorspoelen met grijswater. Dat scheelt niet alleen in kosten voor de organisator, maar vermindert ook de belasting op het lokale watersysteem. Met onze data kunnen we precies aantonen: dit bespaar je, dit gebruik je, en hier kun je nog verbeteren. En dat doen we niet alleen bij toiletten, maar ook bij onze douches.”
Inzicht
Volgens Van Overbeek is niet alleen de aanvoer van water belangrijk, maar ook de afvoer. “Je verlaagt de druk op beide kanten van het systeem. En dat verlicht uiteindelijk ook de druk bij de evenementorganisator, want die hoeft daar minder op te anticiperen én is er vaak ook nog goedkoper mee uit.”
Monitoren
Waterbesparing
Om inzichtelijk te maken hoeveel wa-
“Voor evenementenorganisatoren wordt het steeds belangrijker om inzicht te krijgen in hun totale verbruik, niet alleen van diesel en stroom, maar ook van water,” vervolgt Van Overbeek. “Vooral nu de re-
Of het nu gaat om het anticiperen op bezoekerspieken of het verantwoord inzetten van extra toiletcapaciteit: inzicht in waterverbruik en afvalstromen speelt een steeds grotere rol. “Wanneer is precies die piek? Hebben we wel genoeg toiletten staan, of misschien juist te veel? Wij kijken mee met onze partners naar de best sluitende oplossing, mede dankzij de data. Als de kaartverkoop tegenvalt, zetten we geen 500 toiletten neer als 400 volstaan. Dankzij het open vertrouwen met onze klanten kunnen we daar snel op schakelen. En als er alsnog opgeschaald moet worden? Dan vinden we altijd een oplossing.” ◾
VAN URINE TOT MESTSTOF:
Circulaire wateroplossingen op festivals
Afgelopen jaar startte, in het kader van de Green Deal Circular Festivals, een programma van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en 53 Europese festivals, de samenwerking Opschalen Circulaire Waterketens Evenementen in de Achterhoek, samen met de Zwarte Cross. Met als doel om met evenementen zoals festivals de transitie naar circulaire waterketens te versnellen, binnen én buiten de sector. Festivals dienen als ‘living labs’ waar innovaties zichtbaar en getest worden, met maatschappelijke impact in stad, regio en andere sectoren. Dit jaar is de samenwerking uitgebreid richting Noord-Brabant en de regio Amsterdam, met Decibel, Awakenings, DGTL en SAIL 2025.
DOOR: CAS SPIERTZ
Er was dringend een oplossing nodig voor het afvalwater van de Zwarte Cross, als gevolg van aangescherpte regelgeving,” legt Christiaan Elings, programmamanager van de Green Deal Circular Festivals, uit. “Daar hebben we samen met een aantal partijen de koppen bij elkaar gestoken en zo is deze samenwerking voor het opschalen van circulaire waterketens ontstaan. In de samenwerking ontdekten we dat de wateropgaven (waterkwaliteit, -tekort en -overlast) waar we in Nederland voor staan, óók impact hebben op de evenementensector. Tegelijkertijd blijken festivals juist voor waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en gemeenten van waarde om die opgaven aan te pakken en om innovaties te testen. Evenementen worden dan ook gezien als ‘living labs’: afgebakende omgevingen waar je in korte tijd en met veel bezoekers innovaties kunt testen.”
pen die voor overheden vaak lastig te bereiken zijn, vertelt Elings. “Thema’s als watertekort, -overlast en -kwaliteit kunnen zo onder de aandacht worden gebracht en geïntegreerd worden in communicatie en campagnes. Festivals fungeren daarmee niet alleen als living labs, maar ook als een ‘window to society’, een plek waar bewustwording, draagvlak en duurzaam gedrag kunnen groeien.”
Ook bieden festivals een unieke kans om op een laagdrempelige en begrijpelijke manier in contact te komen met doelgroe-
De samenwerking richt zich dus op het testen en toepassen van schaalbare oplossingen en innovaties, ondersteund door onderzoek. “Zo bouwen we de kennis op die nodig is om beslissingen te kunnen nemen over de benodigde oplossingen in een specifieke situatie en om e ectieve interventies voor gedragsverandering te ontwikkelen. Ook doen we zo inzicht op om te kunnen omgaan met obstakels zoals in regelgeving. Dit proces van testen, onderzoeken en inspireren is essentieel voor het opschalen, zowel binnen de evenementensector als naar andere sectoren en de samenleving.”
Zwarte Cross
Marcus ten Zijtho van Zwarte Cross licht toe welke uitdagingen het festival ondervindt op het gebied van water: “Wij zitten in een kleine gemeente in het oosten van het land, bij het dorp Lichtenvoorde met 13.000 inwoners. De waterzuivering daar is gebouwd voor de capaciteit van deze gemeente en loost op een relatief kleine watergang. Deze zuivering is niet ontworpen om de grotere hoeveelheid afvalwater van Zwarte Cross te verwerken.”
Tijdens het festival ontstaat er een piekbelasting die de lokale waterzuivering niet aankan. Vanaf 2027 moet deze zuivering ook nog voldoen aan strengere EU-normen, waardoor Zwarte Cross op zoek ging naar een oplossing om die piek te verminderen. “Tijdens het festival hebben we vier verschillende innovaties getest: twee op het gebied van lokale waterzuivering, één gericht op de zuivering van urine en één waarbij grijswater werd hergebruikt als spoelwater voor toiletten. De resultaten liepen uiteen: sommige innovaties verliepen goed, terwijl andere minder succesvol waren.”
Concluderend kwamen ze bij Zwarte Cross tot de ontdekking dat het waterverbruik van het festival nog gedetailleerder in kaart moet worden gebracht en dat de wet- en regelgeving complex is: “We wilden lokaal afvalwater lozen, maar de vergunningverlening bleek lastig. Daarom kozen we er in 2024 voor om te laten zien dat de faciliteiten goed werkten. Tijdens de komende editie gaan we gezuiverd afvalwater lokaal lozen. Het zuiveren van urine tot meststo en is nog niet gelukt, maar daar zijn ze bij DGTL weer verder mee aan de slag gegaan. Verder bleek het douchewater van het festival erg vervuild, bijvoorbeeld door zonnebrand, wat problemen veroorzaakte in de filters.”
Toch zijn er oplossingen in zicht. “Door het afvalwater op te slaan in grote zakken om het vervolgens geleidelijk af te voeren naar de waterzuivering, kunnen we die piek vermijden. Deze aanpak levert voldoende resultaat op voor het waterschap en voldoet aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water per 2027. Onze zorg voor de toekomst ligt vooral bij de droogte op de hoge zandgronden waar Zwarte Cross plaatsvindt. In droge zomers is het daar extra droog, en met de verwachting van vaker voorkomende droge periodes en extremere weersomstandigheden, groeit die zorg. Als onttrekkingsverboden, dus het verbod op het winnen van grond- of oppervlaktewater, vaker worden ingesteld, kan dat problematisch worden voor festivals. Nu lukt het nog om uitzonderingen te krijgen, maar de vraag is hoe houdbaar die zijn als ook agrariërs steeds meer beperkingen ervaren. Daarnaast is drinkwatertekort een groeiende zorg en waarmee we in 2018 al te maken hebben gehad.”
Het doel voor de toekomst is dan ook om grotendeels zelfvoorzienend te worden op het gebied van water. “Belangrijkste doel in komende editie is het leggen van de basis voor een circulair systeem: drinkwater produceren uit grondwater en gezuiverd afvalwater lokaal lozen. Ook verrichten we haalbaarheidsonderzoek naar ondergrondse opslag van water, waarin water wordt opgeslagen in nattere perioden en gebruikt kan worden in tijden van droogte. Dat is niet alleen relevant voor festivals, maar ook op veel grotere schaal interessant. Dat is precies wat dit project zo mooi maakt: festivals zijn letterlijk een druppel op de gloeiende plaat. Veel belangrijker is de potentie in het dagelijkse leven.”
DGTL
Het Amsterdamse festival DGTL sloot zich dit jaar aan bij de samenwerking Opschalen Circulaire Waterketens Evenementen, met als doel de waterbalans van het festival beter in beeld te brengen. Duurzaamheidsmanager Esmee Bouwmeister vertelt over een onderdeel van het project: het inzamelen van urine om deze te gebruiken als meststof.
"Tijdens DGTL hebben we geprobeerd om zoveel mogelijk urine bij de bron in te zamelen, met behulp van plaskruizen en uniseks urinoirs, zodat ook mensen die normaal zittend plassen staand konden plassen. In totaal verzamelden we zo’n 21.000 liter urine, opgeslagen in een grote tank op het terrein. Deze werd afgevoerd naar Duiven, waar de urine werd gezuiverd en verwerkt tot geconcentreerde meststo en, waaronder ammoniumfosfaat, én schoon water. Een deel van de meststof wordt getest bij Wageningen University voor aardappelteelt, en een ander deel wordt gebruikt voor onderzoek naar de verkregen meststo en die kunnen dienen als bewijslast voor de certificering van meststo en afkomstig uit urine.
Om dit proces mogelijk te maken, moesten we als festival organisatorisch en logistiek aanpassingen maken in onze bestaande werkwijze, van de infrastructuur tot vergunningen. We hebben onze ervaringen vastgelegd in een uitgebreid memo dat als praktisch stappenplan dient voor andere festivals. Want hoe meer urine je kunt inzamelen, hoe groter de impact. Ons doel is om het systeem toegankelijk te maken voor andere evenementen en zo bij te dragen aan een duurzamere water- en nutriëntenkringloop binnen de festivalwereld.
Waar we dit voorheen als individueel pilotproject benaderden, zijn we nu onderdeel van een groep festivals die hetzelfde traject aan is gegaan. Hierdoor ontstaat waardevolle kennisdeling, worden data verzameld en ontstaat testmateriaal dat opschaling mogelijk maakt.”
ID&T
Zoals Elings al eerder aangaf fungeren festivals als ‘window to society’. Sustainabilty Manager van ID&T Maarten van ’t Veld legt uit hoe de festivals Awakenings en Decibel kunnen inzetten om het grote publiek meer bewust te maken hoe urgent waterproblematiek is.
“Hoewel binnen deze samenwerking het bewustzijn over de urgentie van waterproblematiek, zoals droogte, overlast, vervuiling en regelgeving groeit, leeft dit besef nog nauwelijks bij het grote publiek en zeker niet onder jongeren. Juist die jongere doelgroep is bepalend voor de normen van morgen, maar lastig te bereiken zonder belerend over te komen. Festivals bieden volgens ons het perfecte podium om dit bewustzijn op een creatieve en e ectieve manier te vergroten.
Samen met partners ontwikkelen we een publiekscampagne rond drinkwaterbesparing en de waarde van schoon water. De campagne bestaat uit online en fysieke componenten, waaronder social media, een eigen visuele identiteit, publieksactivatie op festivals, en videoproducties. Daarnaast gaan we gedragsonderzoek doen om beter te begrijpen hoe verschillende doelgroepen reageren op communicatie over duurzaam watergebruik en welke interventies e ectief zijn om gedragsverandering te stimuleren.”
SAIL 2025
Ook SAIL 2025, het grootste publieksevenement van dit jaar, heeft zich aangesloten bij de samenwerking. Duurzaamheidscoördinator Eline Elbersen vertelt dat het evenement zich gaat richten op onderzoek naar waterkwaliteit, het doorontwikkelen van pilots en waterbesparing. Hiermee bouwen ze voort op ervaringen van DGTL.
Toekomst
“SAIL is een vrij toegankelijk evenement met meer dan 2 miljoen verwachte bezoekers. Het karakter van dit evenement zorgt ervoor dat het testen van innovaties een stapsteen is tussen gesloten evenementen en een werkelijke stedelijke context. Wij bieden graag dat platform! Zo experimenteren we onder andere met natuurlijke waterfilters van aardappelzetmeel die de waterkwaliteit helpen verbeteren, én met slimme sensoren die het drinkwaterverbruik voor het spoelen van tijdelijke leidingen kunnen verminderen. Daarnaast hebben we een enorm podium om ons diverse publiek mee te nemen in de urgentie én kansen rondom waterbesparing en waterkwaliteit. SAIL is tenslotte onlosmakelijk verbonden met het water.”
Alle deelnemende evenementen hebben aangegeven hun ervaringen graag te willen delen met andere festivals, in de hoop dat de geteste innovaties uiteindelijk breed toegepast kunnen worden. Programmamanager Laura van de Voort blikt vooruit op de toekomst van de samenwerking Circulaire Waterketens. “We zijn nu al enthousiast over de resultaten en inzichten die de geteste innovaties op Zwarte Cross en DGTL hebben opgeleverd. Tegelijkertijd kijken we vol verwachting uit naar de innovaties die tijdens SAIL, Awakenings en Decibel nog getest zullen worden. Voor wie geïnteresseerd is in de voortgang van deze samenwerking of graag wil aanhaken, is het mogelijk om zich aan te melden voor de Community of Practice nieuwsbrief of direct contact met mij op te nemen via laura@greenevents.nl.” ◾
LAURA VAN DE VOORT
‘Het is 't mensenwerk waarmee we ons onderscheiden’
Al drie decennia is The Powershop actief in Nederland en het bedrijf geldt als een van de meest toonaangevende partijen op het gebied van tijdelijke stroomvoorzieningen. Stroomvoorziening is op evenementen uiteraard altijd van het grootste belang. De vraag om een vlekkeloze stroomvoorziening wordt echter alleen maar groter en de toepassingen daarvan worden meer complex. Ook in dat veranderende landschap wil The Powershop voorop blijven lopen.
DOOR: EDGAR KRUIZE
Dat vooroplopen doet The Powershop het liefst zo veel mogelijk uit het zicht. “Misschien wel iets te veel uit het zicht,” zegt Yuri Kramer, die samen met Ruud van Loosbroek de directie vormt van de Nederlandse tak van The Powershop. “Dat op de achtergrond blijven zit een beetje in ons DNA. Als je ons niet ziet of hoort op een evenement en als de stroomvoorziening zo vlekkeloos is als we die hebben bedacht, dan hebben wij het goed gedaan.” Ruud van Loosbroek voegt toe dat het motto dat de Belgische tak van The Powershop lang heeft gebruikt, feitelijk ook voor de Nederlandse van toepassing is. “Zij bestaan dit jaar 35 jaar, wij in Nederland 30 jaar. Hun slogan was lange tijd ‘mostly invisible, always remarkable’. Dat past ons eigenlijk ook wel. Want wat we doen is voor
ons misschien de gewoonste zaak van de wereld, maar het is eigenlijk best bijzonder.”
Servicebedrijf
The Powershop richt zich met hun service vooral op evenementen, festivals en concerten en ook grootschalige tv-evenementen waarbij niets aan het toeval overgelaten mag worden. Met een betrouwbare en e ciënte materiaalselectie worden events van allerlei schaalgrootte voorzien van elektriciteit en alles wat daarbij hoort. “Waarbij we kwaliteit willen garanderen en dus geen verhuurbedrijf zijn,” zo benadrukt Kramer. “Wij zijn een servicebedrijf dat naast de apparatuur ook de benodigde technici levert om alles goed en veilig te laten draaien. Een organisator legt de stroomvoorziening bij ons neer en wij ontzorgen op dat gebied volledig, dat is onze
kracht. Maar dat ontzorgen is anno 2025 echt compleet anders dan 15 jaar geleden en de behoeften die evenementen hebben gaan steeds verder.”
Van Loosbroek voegt toe dat je daarbij alleen al moet denken aan de manier waarop festivals en zeker ook festivalcampings zich in rap tempo hebben ontwikkeld. “Kijk bijvoorbeeld naar de opmars van glamping op festivalcampings. Mensen willen graag meer luxe en verwachten dan ook stroompuntjes. Datzelfde geldt voor de camperplekken. Het wordt steeds groter en steeds meer, overal zit een stekker aan tegenwoordig. Ondertussen worden de uitdagingen voor ons niet minder. Denk aan stikstofuitstoot en andere duurzaamheidsuitdagingen. Daar zit een spanningsveld. We werken nu eenmaal in een industrie waarin je, zodra bepaalde stroomvoorziening gemeengoed is geworden, ook niet meer terug kunt.”
E ciëntie
The Powershop wil continu blijven meebewegen door te innoveren en goed na te denken over wensen en mogelijkheden. De realiteit is echter dat het laveren tussen wensen en verwachtingen enerzijds en de praktische (en financiële) mogelijkheden anderzijds altijd een puzzel is. “Zeker op de schaalgrootte waarop wij vaak werken,” zegt Kramer. “We zijn steeds bezig met nieuwe technieken en krijgen nog met regelmaat de vraag of we bijvoorbeeld niet op biogas kunnen draaien. We hebben ook al pilots met
FOTO: MIKE RIKKEN
waterstof gedaan. Maar voor je zoiets op een hoofdpodium van een evenement toepast, waar niks mis mag gaan, moet je echt zeker weten dat het werkt.”
Van Loosbroek verduidelijk dat met een schaalgrootte ook de kostenpost meegroeit. De truc is om vooral heel eciënt te kijken naar wat op een terrein in te zetten is. “We moeten groener gaan produceren, we zitten met stikstof. De vraag is dus elke keer weer wat de beste opties zijn, ook vanwege het financiële vraagstuk voor een organisator. Het is mooi als je een waterstofaggregaat in kunt zetten, of twee. Maar voor grote evenementen hebben we er wel twintig nodig en dat is gewoon nog niet haalbaar. Wel zijn we duurzaam door steeds efficiënter te werken. En goed te kijken naar wat een evenement écht nodig heeft.”
Tweede leven
Duurzaam denken zit niet alleen in de nieuwste technieken bij The Powershop, maar ook in de manier waarop met (oud) materiaal wordt omgegaan. “Zo hebben we bijvoorbeeld vijf machines die al de nodige draaiuren hebben gehad een tweede leven gegeven,” vertelt Kramer. “Ze zijn gedemon-
teerd, van buiten ook helemaal opgeknapt en van binnen voorzien van de nieuwste motoren die aan de actuele emissienormen voldoen. Een buitenstaander ziet een nagelnieuwe machine, maar het is feitelijk een huisje van 20 jaar oud met de nieuwste techniek. De beste versie van het oude model.”
groot batterijpark is voor een festival dat drie dagen duurt eigenlijk een onmogelijke investering. Al die verschillende toepassingen zijn mogelijkheden om in te zetten en te combineren om tot een vlekkeloze stroomvoorziening te komen. Ze maken het werk dat we doen ingewikkelder, maar eigenlijk ook echt steeds leuker!”
Toepassingen
Lange tijd werd vaste spanning door een aansluiting van een festivalterrein op het vaste net als een mogelijke heilige graal gezien. The Powershop ervaart echter ook de beperkingen van de netbeheerders. “Netcongestie is een issue in Nederland. En dan is een festivalterrein dat misschien viermaal per jaar wordt gebruikt minder van belang dan de industrie in een gemeente. Er zijn evenemententerreinen waar flink is geïnvesteerd in de vaste spanning en de kabels in de grond. Dan zegt de netbeheerder vervolgens ‘jullie hebben een bepaald gecontracteerd vermogen, daar moet je het mee doen en als je er overheen gaat, word je afgesloten’. Ook al zit je in het weekend en heb je een heel ander verbruiksprofiel. Je kunt een aantal dingen oplossen door bijvoorbeeld batterijen in te zetten, maar een
Mensenwerk
'Ontzorgen is anno 2025 echt compleet anders dan 15 jaar geleden en de behoeften die evenementen hebben gaan steeds verder'
Om die puzzel passend te krijgen, zit The Powershop veelal in vroeg stadium met de partijen waarvoor zij de stroom leveren om de tafel om een zo e ciënt mogelijk plan te realiseren. Ook dat is een grote verandering ten opzichte van jaren terug. Van Loosbroek: “Vroeger waren we eigenlijk een beetje de hekkensluiter en kregen wij als laatste de tekening. Nu zitten we veel eerder met de organisatoren om de tafel om te kijken waar behoefte aan is, wat men gaat verbruiken en hoe we alles zo slim mogelijk kunnen inrichten. Grote festivals hebben, als je ze met elkaar vergelijkt, doorgaans een vergelijkbaar energieprofiel. Maar de uitvoering is steeds enorm verschillend.” Kramer: “Dat maakt dat het elke keer weer heel arbeidsintensief is om alles zo e ciënt mogelijk in te richten. Er zit veel mensenwerk in. En dat is waarin wij ons willen blijven onderscheiden. De techniek en de apparatuur die we leveren, het is allemaal van het hoogste niveau en specifiek ontworpen voor festivals en evenementen. Het zijn echter onze mensen die daarmee het verschil maken.” ◾
FOTO: NATHAN REINDS
Water hergebruiken waar het kan
WATR. is al tien jaar een bekende en vertrouwde naam in het Nederlandse evenementenlandschap als het gaat om tijdelijke drinkwatervoorzieningen. Een branche met de nodige uitdagingen in de afgelopen jaren. Een daarvan is duurzaamheid. Hoe ga je daarmee om zonder grote investeringen of extra kosten?
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
“
In onze branche is duurzaam pas duurzaam als het óf geld oplevert óf in ieder geval niets kost,” zegt WATR.-eigenaar
Han van Zeeland. Het bedrijf begon al voor de coronapandemie met het ontwikkelen van de RE-WATR.-unit. Dit is een zuiveringsunit met een capaciteit van 12.000 liter water per uur. Het is te gebruiken voor campings waar tot 10.000 personen logeren.
Met RE-WATR. wordt douchewater hergebruikt voor het spoelen van toiletten. Het Brabantse bedrijf introduceerde REWATR. twee jaar geleden en de reacties waren unaniem positief, zo vertelt Van Zeeland. “Niet alleen zorgt dit ervoor dat de aan- en afvoer van water geoptimaliseerd wordt en je duurzamer kunt werken, als organisator is het ook financieel aantrekkelijk. Denk bijvoorbeeld aan kostenbesparing op bu ercapaciteit voor drink- of afvalwater.
Daarnaast heb je met RE-WATR. minder kosten voor het afvalwater van douches, want deze hoef je niet meer af te voeren. Afgelopen maand hebben we bijvoorbeeld bij REBiRTH Festival 140.000 liter water bespaard. Sinds de lancering is er minstens een miljoen liter water op festivals minder gebruikt dankzij de RE-WATR.-unit. Dat zijn natuurlijk serieuze hoeveelheden.”
Duurzaamheidsdoelstellingen
De unit van RE-WATR. werkt volgens het plug & play-principe. “Geen moeilijke berekeningen of installatiewerkzaamheden
op locatie, maar een aantal simpele stappen en het werkt. De RE-WATR.-unit wordt dit jaar nog ingezet bij onder meer de campings van Freshtival en Jera on Air. Ook de camping van het pretpark Toverland gebruikt deze zomer weer het systeem. Al die organisaties kunnen hierdoor hun duurzaamheidsdoelstellingen beter realiseren.” WATR. werkt met een loyale klantenkring en richt zich niet op harde acquisitie –dat past volgens de ondernemer simpelweg niet bij het DNA van het bedrijf. Duurzaamheid is al jaren een vanzelfsprekend onderdeel van hun werkwijze. Dat komt onder meer tot uiting in het hergebruik van materialen en slangen bij de aanleg van permanente installaties, en in het wagenpark dat volledig op HVO 100 rijdt – een biobrandstof die de CO2uitstoot met 90 procent vermindert. Ook op evenementen zelf zet WATR. sterk in op duurzaam waterbeheer. Zo wordt in real-time gemonitord hoeveel drinkwater er in de bu ers zit en wat het verbruik is gedurende het festival. Deze bu ers – in de vorm van tanks of waterzakken – zijn bedoeld om piekbelasting in het drinkwatergebruik op te vangen. Door dit op afstand te volgen en direct bij te sturen, kan WATR. snel reageren op veranderingen en e ciënt omgaan met water. Het resultaat: aan het eind van het evenement is de waterbu er vrijwel leeg, waardoor onnodige verspilling wordt voorkomen.
Besparing
Van Zeeland kijkt glimlachend terug op de momenten dat hij RE-WATR. introduceerde bij zijn klanten. “Iedereen vond het interessant en leuk, maar tegelijk werd er gezegd: het moet zichzelf terugverdienen en liever niets kosten. Dat is niet zo vreemd, want de afgelopen jaren stonden festivals flink onder druk en dat is dit jaar natuurlijk niet anders. Bij de gesprekken met klanten kregen we dan ook vaker de vraag welke geldelijke besparing er zou zijn als we de RE-WATR.unit in zouden zetten. Ons antwoord was kort en duidelijk: als je dit systeem gebruikt dan verdien je de extra kosten die je maakt makkelijk terug. Al onze klanten zien dat nu ook.”
Vertrouwen, korte lijnen en transparante communicatie vormen de kern van hoe WATR. met klanten samenwerkt. “Ik ben er trots op dat ons klantenbestand stabiel is gebleven en zelfs licht groeit,” zegt
ik vorig jaar om half drie ’s nachts gebeld. Ik stapte in de auto en stond drie kwartier later, 70 kilometer verderop, het probleem op te lossen – terwijl het niet eens veroorzaakt was door onze werkzaamheden. Die directe aanpak zorgt voor e ciënte oplossingen en wordt enorm gewaardeerd. Onze klanten weten dat we geen 9-tot-5-mentaliteit hebben. Dat is precies waarom we al jaren met dezelfde partijen samenwerken én waarom nieuwe klanten ons blijven vinden.”
Toekomst
Van Zeeland maakt zich over de toekomst weinig zorgen. “Het draait wat mij betreft altijd om samenwerking,” zegt hij. “Je moet naar elkaar luisteren en in oplossingen denken. Als een klant bijvoorbeeld aangeeft minder budget te hebben, ga je niet zomaar onderdelen schrappen. Dan kijk je samen hoe je dingen slimmer of e ciënter kunt aanpakken op het terrein."
'Drinkwater is relatief goedkoop, waardoor niet iedereen er even bewust mee omgaat'
de ondernemer. “De werkzaamheden die we vóór, tijdens en na een evenement uitvoeren, zijn volledig afhankelijk van goede samenwerking – en die moet voor alle betrokken partijen waardevol zijn. De branche is sinds corona flink veranderd: denk aan personeelstekorten, strengere regelgeving en niet te vergeten de stijgende kosten. Juist dan is het belangrijk om met een open houding samen te werken en ervan uit te gaan dat je er samen altijd uitkomt.”
Paraat
WATR. heeft twee vaste aanspreekpunten naar de buitenwereld: oprichter Han van Zeeland en zijn rechterhand Jeroen Raijmakers. Samen staan zij dag en nacht klaar voor hun klanten. “Tijdens de op- en afbouw is altijd een van ons aanwezig. Als er zich onverwachte situaties voordoen, lossen we die direct op – zonder meteen over meerwerk te beginnen. Ook buiten reguliere werktijden zijn we bereikbaar. Zo werd
Hij ziet wel dat stijgende inflatie en personeelskosten leiden tot duurdere tickets, waardoor sommige bezoekers afhaken en organisatoren het financieel lastiger krijgen. "Dat betekent dat budgetten, bijvoorbeeld voor watervoorziening, onder druk kunnen komen te staan. Tegelijkertijd valt me op dat bezoekers het steeds vanzelfsprekender vinden dat er gratis drinkwater beschikbaar is. Terwijl die voorziening wel degelijk kosten met zich meebrengt en daarmee het verdienmodel van festivals onder druk zet. In Nederland zijn we op dat vlak erg verwend. Drinkwater is relatief goedkoop, waardoor niet iedereen er even bewust mee omgaat.”
Toch blijft Van Zeeland positief gestemd over de toekomst van zijn bedrijf en de branche. “Uiteindelijk komt het altijd goed. Zeker als je blijft investeren in sterke klantrelaties, betrouwbare materialen en gemotiveerde mensen. En natuurlijk helpt het nuchtere boerenverstand van WATR. daar ook een handje bij.” ◾
ACHTER DE SCHERMEN
In onze rubriek Achter de schermen zetten we de spotlights op de mensen die normaal uit het zicht blijven, maar onmisbaar zijn voor een soepel verloop van een festival of event. Deze keer maken we kennis met Mik ten Holt. Hij is Software Engineer bij Organized, onderdeel van Digital Event Support.
Hoe ben je in jouw huidige rol terechtgekomen?
“De afgelopen drie jaar werkte ik als productiemanager bij Awakenings. Ondanks het feit dat ik daar een geweldige tijd heb gehad, had ik tegelijkertijd altijd een soort guilty pleasure: coderen. Zoals iedere jongvolwassene tegenwoordig, heb ik best aanwezige ADHD – stilzitten is niks voor mij. Perfect voor de hectiek van evenementenproductie. Maar juist van programmeren word ik rustig. Ik kom dan in een soort hyperfocus terecht en kan urenlang op mijn bureaustoel zitten en me vastbijten in iets. Ik geloof dat ik als software engineer echt het verschil kan maken. En bij Organized heb ik m’n Yang gevonden.”
Wat is het leukste aan je baan?
“Wat ik vooral heel erg heb gemist in mijn rol als productiemanager, is het kunnen kraken van mijn hersenen. Ik ben 100% een beelddenker. Ik zie dingen voor me voordat ik ze realiseer en het schrijven van software is eigenlijk gewoon een gigantische puzzel. Je hebt ontelbare componenten, functies, waardes en variabelen die allemaal in elkaar verweven zitten. Dat gevoel, het verbinden van al die waarden in je hoofd en uiteindelijk het implementeren daarvan en het ook echt laten draaien zonder foutmeldingen, is een heerlijk gevoel. Dat geeft me zoveel voldoening.”
Welke misvatting hebben mensen vaak over jouw werk?
“Dit geldt denk ik niet specifiek voor mij als software engineer, maar voor engineers in het algemeen. Men denkt altijd dat kleine aanpassingen ook maar kleine consequenties hebben. Even een knop verplaatsen of even een extra veld toevoegen aan een email briefing naar leveranciers.”
Welk festival of event blijft je voor altijd bij?
“In het begin van mijn carrière werkte ik in de sitecrew van een bedrijf uit Amsterdam en we produceerden elk jaar het personeelsfeest van een groot mediabedrijf in Nederland. Elk jaar organiseerden zij een kerstlunch voor al het personeel, dat werd afgesloten met een groot feest in een van hun studio’s. Voor een van de laatste edities hadden we een tattoo artist ingehuurd. Het personeel mocht gratis een tatoeage laten zetten. Ze konden kiezen uit een aantal vooraf uitgekozen tatoeages, zoals een palmboompje of een diamantje. De volgende dag, toen we het evenement weer moesten afbouwen, hing er een ongemakkelijk sfeertje in het pand. Ik weet het nog als de dag van gister dat de CEO van het bedrijf naar ons toe kwam en ons met een (licht beschamende) glimlach vertelde dat hij ‘s ochtends wakker werd met een pinguïn op zijn zij, die hij blijkbaar samen met zijn assistent had laten zetten tijdens het feest…”
Heb je een gouden tip voor organisatoren?
“Zorg goed voor je personeel. Het gaat om de kleine dingen zoals goede watervoorziening, goede lunch, goed diner, goed sanitair en een glimlach. ‘Evenementenmensen’ zijn een bepaald kaliber mens. Zorg jij goed voor hen, zorgen zij goed voor jou. En dat is echt zo.”
Wat is de ultieme ‘festivalhack’ die alleen insiders kennen?
“De uitstroom van een festival begint meestal echt te pieken een half uur voordat het festival dichtgaat. Vanaf dat moment gaat de volledige focus van de organisatie naar de uitstroom van het publiek en beginnen ze met crowd management. Dan doe je er makkelijk een uur over om buiten te komen en moet je nog maar het geluk hebben dat je een taxi kunt krijgen of dat je voor vervoer niet in een lange rij hoeft te staan. Zorg dus altijd dat je uiterlijk een half uur voor het einde van het evenement van het terrein af bent.”
Wat is buiten je werk je grootste passie? “ Kitesurfen! Het liefst de hele dag door. Wat een heerlijk vrij gevoel. Het liefst met harde wind en mooie golven die je perfect kunt gebruiken als schans om hoge sprongen te maken.”
