PLACEGAME PLETTENBURG
verslag woensdag 21 september 2016
INHOUD INLEIDING PLETTENBURG DE PLEKKEN 1 de straat 2 entree Rijnhuizen 3 de vijver 4 laatste stukje Plettenburg 5 walnotenparkje 6 de vergeten plek LEKKERE PLEKKENTEAM VERVOLG
p3
p4
p5 p6 p7 p8 p9 p10 p11
p12
p13
2
INLEIDING
Op woensdag 21 september heeft Club Rhijnhuizen een ‘placegame’ georganiseerd in het gebied rondom de straat Plettenburg. Een placegame is een participatieve workshop in het kader van ‘placemaking’: een term die o.a. is gebaseerd op onderzoek van William H. Whyte en Jane Jacobs. Placemaking staat voor het omzetten van onaantrekkelijke of ongebruikte openbare ruimten naar “... echte plekken waar je nooit meer weg wil”. In samenwerking met Project for Public Spaces (PPS.org) heeft STIPO meerdere placegames georganiseerd over het hele land, waaronder nu ook in Rijnhuizen. Placemaking begint altijd met gebruikers en de lokale community om op korte termijn met kleine inpassingen snel resultaten te boeken. Gebruikers kunnen zich dan organiseren om zo, op een participatieve manier, oplossingen voor de langere termijn te bedenken. Deze placegame is onderdeel van een placemaking strategie voor Rijnhuizen. De komende tien jaar willen we richting de tien toffe plekken ontwikkelen, elk met tien kleinere plekjes, en die weer elk met tien dingen om te doen. Zo komen we aan 1.000 dingen om te doen in Rijnhuizen en komt het gebied steeds meer tot leven. Club Rhijnhuizen is de coalitie die dit proces aanjaagt. Zo’n 15 betrokkenen namen deel aan de placegame, waaronder deelnemers vanuit lokale organisaties, bedrijven, bewoners, ambtenaren en stedelijke ontwerpers. Na een korte introductieronde en een presentatie over placemaking is de groep in kleinere groepen verdeeld om het gebied te verkennen, beoordelen en om ideeën te genereren voor het gebied. Het doel is om ideeën en visies vanuit verschillende achtergronden en met verschillende verhalen over het gebied bij elkaar te brengen om zo van Plettenburg nog meer een fijne straat in Rijnhuizen te maken. De uitkomst van de placegame bracht een scala aan creatieve ideeën en mogelijke partners voor praktische zaken en de uitvoerbaarheid. De ideeën en gedachtewisselingen zijn in dit verslag vastgelegd en zullen in de komende hoofdstukken per plek.
3
PLETTENBURG Tekst en foto’s uit de serie Plettenburg door: Sanne La Grouw en Margriet van Vianen ‘Plettenburg is er altijd geweest.’ Het is een van de eerste dingen die bewoner Hans zegt als hij vertelt over de geschiedenis van zijn buurt. Ooit werd het straatje omringd door boomgaarden waar allerhande fruit werd geteeld. Er stonden grote appelbomen, notenbomen. De doppen van de noten werden toentertijd opgehaald door Marokkaanse vrouwen, deel uitmakend van de eerste generatie allochtone Nederlanders. Ze gebruikten de doppen voor traditionele huidversiering. Aan het eind van straat vind je een kleine haven, waar de boomstammen van houthandel Heijman in het water dreven. Dat bedrijf is er al jaren niet meer actief, al doet het uithangbord anders vermoeden. Ook rondom de haven toen: een woonwagenkamp. Door het straatje Plettenburg reden vrachtwagens af en aan naar een ter ziele gegane teerfabriek. Tiny, geboren en getogen in Plettenburg, herinnert zich dat ze vroeger aan een touw werd vastgebonden aan de bomen in de tuin. Haar moeder was bang dat ze anders al huppelend onder de wielen van die wagens zou komen. Tiny zag haar buurt geleidelijk aan veranderen. Technologieleverancier SKF is het eerste bedrijf dat zich daar vestigt en dat blijkt het startschot voor een heus industrieterrein. Geen slimme zet, denkt bewoner Henny. ‘Dit gebied is uitermate geschikt voor wonen en recreatie. Niet voor industrie.’ De financiële crisis en de verouderde panden maken dat zo’n 40 procent van de bedrijfspanden komt leeg te staan. In een nabij gebouw wonen tijdelijk krakers en daar wordt later een wietkwekerij opgerold. Het is tijd voor een upgrade. Plettenburg en directe omgeving wordt niet voor niets de ‘parel van Nieuwegein’ genoemd. Het ligt vlakbij een oud fort, waar rondom in het voorjaar eenden broeden en vogels hun nestjes bouwen. Er is rust en er is ruimte. Om de leegstand op het industrieterrein tegen te gaan, besluit de gemeente Nieuwegein nieuwe woningen te bouwen. 56 om precies te zijn. Ook Plettenburg verandert, tot genoegen van haar bewoners. Het is zoals Hans zegt: ‘We slaan het plat en we beginnen opnieuw.’
4
PLEKKEN In en om de straat Plettenburg zijn vijf (in plaats van tien) plekken aangewezen die bezocht en onderzocht zijn door de deelnemers. Gewapend met een vragenlijst en vooral een open mind was het de bedoeling om de plek te beoordelen èn om toekomstige kansen van de plek te verkennen op zowel lange als korte termijn. Na een paar uur brainstormen, visualiseren en door het gebied lopen, zijn alle bevindingen vastgelegd en in het kort aan elkaar gepresenteerd. Hierna volgt een korte beschrijving van elke plek met de kansen op de korte termijn, kansen op langere termijn en mogelijke partners om de kansen te realiseren.
5
1. de straat Plekken: > Het perkje als je de staat in komt rijden, bij de bushalte, kan een leuke plek worden wanneer je het elektriciteitsgebouw in de grond verwerkt of camoufleert. Hier kun je een chillplekje maken met Hangmatten, bankjes en mooi groen. > Ook de groenstrook aansluitend aan de straat is een plek in spé: hier willen de deelnemers graag samen met nieuwe bewoners naar kijken om er een fijne plek van te maken. Korte termijn: > eerste interventies richting leefstraat maken; ruilboekenkast (Hans maakt hem!) > Plan voor perkje en groenstrook uitwerken Lange termijn: > In de straat moet de snelheidslimiet naar 30km/u ipv 50km/u. Of maak van Plettenburg een fietsstraat waar de auto te gast is. Dit moet vervolgens wel gehandhaafd worden! Vooral bedrijven rijden hard. Van Straaten kan bijvoorbeeld ook via de Wattbaan rijden. Dit is een woonstraat, zeker met het Hof van Plettenburg er staks naast. Uitbreiding idee: je kunt hier ook leefstraat van maken (voorbeeld Utrecht) en in het begin van de straat een “welkom in Rijnhuizen” maken. Of gewoon een woonwijkbordje plaatsen. Partners: > gemeente voor verkeersmaatregelen > (toekomstige) bewoners als en met lekkereplekkenteam voor verlevendigen straat en perkje en plannen maken voor groenstrook
Voorbeeld leefstraat
6
2. entree Rijnhuizen Plekken: > Op deze plek kun je de historie en de fietsroute benadrukken: er valt veel te vertellen over het gebied wat je niet meteen ziet. Op de hoek, de entree, heb je een overzicht op de wijk. Korte termijn: > Zet hier een tafel van beton waar je aan kunt zitten en waarop een plattegrond staat van het gebied. Plaats er bankjes bij die door de bedrijven gesponsord zijn, met hun naam erop. En een historisch bordje van het verhaal. Dit is een soort rustpunt, met uiteraard een verwijzing naar de broodjeszaak. > Om doorkijkjes tussen bomen te realiseren, moet er gesnoeid worden. > Ook het bordje “Welkom in Rijnhuizen� kan hier. Lange termijn: > Er mist een voetpad/ kronkelend wandelpaadje door het gebied, dat hier begint of waarvan hier een gemarkeerd punt is. > Net als in de straat, moet ook deze hoek (of misschien wel de hele wijk) een 30km zone worden. Vrachtverkeer moet men omleiden. > Woonerf maken: drempels en plantenbakken plaatsen. Partners: > gemeente voor verkeersmaatregelen > (toekomstige) bewoners als en met lekkereplekkenteam voor uitwerking plannen > bedrijven in omgeving voor eigen bankjes / sponsoring
Aankondiging woonerf
7
3. de vijver Plekken: > om de vijver/langs de kade. Hier is waardering voor rust, de vrijheid en ruimte en het groen. > rondom de bomen > op het water
Korte termijn: > visvlonder aan het water > openbare barbecue > boombankjes om de bomen heen. > zitvlonder op het water.
Lange termijn: > ook hier 30km zone, ook met veiligheid > duidelijk fiets- en looproutes aangeven
Partners: > VINK/projectontwikkelaar voor het uitwerken van de ideeĂŤn korte termijn (ook herinneren aan trottoirs die 3 meter breed zouden worden, VINK heeft echter vrijwillig bijgedragen aan de GREX, dus misschien moet het budget daaruit komen?) > gemeente voor verkeersaanpassingen > lekkere plekkenteam voor samenwerking met VINK voor aanpassingen
Visser bij de vijver.
8
4. laatste stukje Plettenburg Plekken: > twee mooi verzorgde woningen: de bewoners waarderen op deze plek te rust, vooral na vrijdag. > boomgaard met geiten: deze is in beheer bij de gemeente, dit biedt kansen er iets moois van te maken! Goed om te weten: dit stuk is cultuurhistorisch beschermd.
Korte termijn: > een paaltje tegen auto’s richting fort: daar mogen officeel alleen mensen met ontheffing/vergunning komen en nu rijdt iedereen er langs > een speelbruggetje naar de boomgaard van hout en touwen > bankje erbij voor de ouders en wandelaars > picknicktafels en prullenbak op het stukje met de geiten
Lange termijn: > oude (dode) bomen vervangen door nieuwe bomen > een blikvanger Partners: > (toekomstige) bewoners / lekkere plekkenteam > mensen die hier werken
In gesprek met bewoners tegenover boomgaard met de geiten.
9
5. walnotenparkje Plekken: > groenstrook: kan een parkje worden voor kinderen en ouderen in de buurt. In dat parkje gaat van alles gebeuren: spelen voor kinderen, hangen in de bomen en boomhut als uitkijkpunt over het gebied. Uitrustpunt langs wandelroute. > stoep, deze is slecht onderhouden en kan het beste langs de groenstrook gelegd worden
Korte termijn:
> hekken aankleden (links en rechts)
> lange banken in de hekken verwerken aan groenkant; uitkijkend op het parkje en de weg > prullenbakken in de vorm van buskruitvaten; tegen zwerfafval dat men nu nergens kwijt kan > Eet en drink event: wandelroute langs alle eet- en drinkplekken, overal iets. > open werkplaats; houtbewerken of fietsen maken ofzo.
Lange termijn: > voetpad verleggen en langs de bomenlaan maken > herkenningsobject(en) neerzetten met relatie tot fort: uitkijkpunt (in de boom), kanon met infobord et cetera. Ook bewegwijzering ludiek om gevoel te krijgen bij het gebied. > Jeu de boule-baan / kunstijsbaantje met koek en zopie (zomers’ fruitkraam).
Partners: > (toekomstige) bewoners, lekkereplekkenteam voor uitwerking plan parkje > gemeente voor aanpassingen straatprofiel > ‌ nog meer te bedenken voor overigen ‌ (horecapartners, meubelmakers, groenebouwhekken.nl etc.)
Straat en bomenlaan.
10
6. de vergeten plek Plekken: > heuvel met bomen: hier heeft ooit Huis Wijnestein gestaan. De bomen markeren de plek waar dit indrukwekkende huis (het lijkt op een kasteel) stond. De plek is een bijzondere om te zijn en verdient meer aandacht in verhalen en fysieke zichtbaarheid. Het is een wild gebied, dat is een kwaliteit. Korte termijn: > wandelpaadje tussen de struiken door maken > openluchtbioscoop of concert (samen met jongeren kijken wat zij hier willen) > maar ook een plek waar je lekker een boek kunt lezen Lange termijn: > klimtouwen tussen de bomen, educatief klimkasteel van maken > pluktuin en groentetuin voor mensen met beperking en/of kinderen > doorgang maken naar Mallepetweg Partners: > denk bij pluktuin/groentetuin aan Food for Good in Utrecht > Historische kring Nieuwegein (blogje laten maken over de plek ook! Actie Emilie) > voor evenementen misschien samenwerking met lekkereplekkenteam fort Jutphaas en cultuurmakelaar Casper > Oosterlichtcollege
De vergeten plek werd herinnerd tijdens Monumentendag, toelichting door de Historische Kring.
11
LEKKEREPLEKKENTEAM PLETTENBURG Laura Goverts , Willeke de Vor, Peter van Leeuwen, Tiny Schwarze, OR van gemeente, Hans Schwarze
12
VERVOLG Club Rhijnhuizen plant een vervolgafspraak in met het lekkereplekkenteam om tot een plan van aanpak te komen en eerste acties uit te voeren.
13