Meer info over werven zonder diesel op sessies en in projecten van Embuild Vlaanderen

De mogelijkheden om werven zonder diesel te realiseren werden onlangs aangekaart op twee sessies: de Topics-inspiratiesessie ‘Bouwsector zonder diesel: droom of realiteit’ op 4 november 2024 in Mechelen en de EDIH-EBE-infosessie ‘Werf zonder diesel: elektrische machines in de praktijk’ op 11 februari 2025 in Hasselt. Hierna volgen een aantal conclusies die wij uit de getuigenissen op deze twee sessies hebben kunnen trekken.

Bouwplaatsmachines op diesel verspreiden veel CO2, veroorzaken meer trillingen en lawaai en verspreiden meer warmte. Elektrische bouwmachines zijn stiller, trillen minder en zijn tegelijk zeer reactief en kunnen dezelfde kracht uitoefenen en een gelijkaardig vermogen realiseren. Maar het gebruik van elektrische bouwplaatsmachines stelt het bouwbedrijf tegelijk voor een aantal belangrijke uitdagingen.

De belangrijkste uitdaging bestaat erin de stroomvoorziening op de werf te organiseren. Nog een knelpunt is dat de TCO (de Total Cost of Ownership of aankoop- en onderhoudskost samen) heel wat hoger ligt dan bij dieselmotoren. Het gebruik van elektrische machines vergt daarenboven een aangepaste planning. Je moet goed weten wanneer en hoe je de machines moet opladen om ze steeds op het gevraagde moment paraat te hebben.

Technologische evoluties

Op technologisch vlak worden nog de volgende evoluties verwacht. De batterijcapaciteit zal sneller groeien dan de technologie van het dynamisch laden. De bouwbedrijven zullen vooral over elektrische minigravers kunnen beschikken maar daarnaast ook over grotere elektrische machines op rupsen, wielladers en hijskranen.

Een elektrische vrachtwagen heeft vandaag een actieradius tot 300 km. Reeds tegen het najaar van 2026 zal deze actieradius tot 600 km kunnen oplopen. Elektrische bouwplaatsmachines kunnen vandaag 4 à 6 uur autonoom functioneren. De verwachting is dat die autonomie in de toekomst 8 tot 9 uur zal bedragen.

Nuttige tips

Om met elektrische bouwmachines om te gaan hebben Buildwise en Embuild op basis van informatie verzameld op de twee sessies een aantal nuttige tips geformuleerd. Bouw ervaring op door bijvoorbeeld te experimenteren met elektrische bouwplaatsmachines via verhuur en door al een beperkt aantal voertuigen of machines aan te kopen, ook al zijn ze vandaag duurder dan hun tegenhanger met diesel. Start daarbij met laaghangend fruit. Gebruik bijvoorbeeld enkel elektrische bouwplaatsmachines waar netstroom beschikbaar is, en voor minder energie-intensieve activiteiten.

Goele Kerckhofs, adviseur Innovatie van Embuild Limburg en organisator van de Limburgse infosessie, verwoordt het zo: “Als je elektrisch materiaal aankoopt, doe het dan stapsgewijs. Investeer nu nog niet in alleen elektrisch materiaal maar kijk uit waar elektrisch materiaal voor jou reeds het nuttigst kan zijn. Maar als je nu alleen investeert in materiaal op diesel, riskeer je te laat te zijn als de volledige omslag naar emissievrije werven zich voordoet.”

Nederlandse ervaringen

De aannemers krijgen ook de raad om naar de Nederlandse ervaringen te kijken. Nederland staat op dit vlak verder dan België. In de Green Deal ‘het nieuwe draaien’ hebben Rijkswaterstaat en de Waterschappen de ambitie uitgesproken om in 2030 klimaatneutraal te zijn.

Drie marktpartijen (GMB, Heijmans en de Vries & van de Wiel) hebben het Emissieloos Netwerk Infra (ENI) opgericht om de energietransitie in de infrasector met vier jaar te versnellen. Doel van het ENI is om bouwen met emissieloos materieel al in 2026 mogelijk te maken. GMB heeft op de sessie in Hasselt haar aanpak op het vlak van emissieloos materieel nader toegelicht.

Situatie in Vlaanderen

Griet Goossens, adviseur voor milieu, klimaat en circulair bouwen bij Embuild Vlaanderen, vatte in Hasselt de Vlaamse situatie als volgt samen: “Voorlopig bestaan er nog geen Vlaamse beleidsdoelstellingen voor emissievrije werven. Maar de roadmap voor zero-emissie logistiek wordt nu in Vlaanderen verder uitgerold (die roadmap heeft tot doel vervuilende vracht- en bestelwagens uit de steden te weren) terwijl tegelijk de federale Regie der Gebouwen en het Vlaamse beleidsdomein MOW (Mobiliteit en Openbare Werken) de CO2-prestatieladder verder uitrollen (bouwbedrijven die met zo’n CO2-managementsysteem werken, krijgen dan een gunningvoordeel). En uit studies is gebleken dat het gebruik van de CO2-prestatieladder de CO2-reductie op de werven met factor 2 versnelt.

Verder starten MOW en Fluvius pilootprojecten met emissievrije werven. Er is een BBT (Best Beschikbare Technieken)-onderzoek over verplaatsbare elektriciteitsproductie van start gegaan. En verder onderzoek komt eraan in het kader van het COOCK+-project Milieu-Impact als Motor voor Duurzame Innovatie van Bouwbedrijven (MI2B).”

In België bestaat nog geen fiscale investeringsaftrek voor emissievrije werven maar, zoals VLAIO in Hasselt aanhaalde, bestaan voor bepaalde nog niet gestandaardiseerde elektrische bouwplaatsmachines, steunmaatregelen, zoals de Ecologiepremie +. Die premie bedraagt 25% voor een kmo en 20% voor een grote onderneming.

Duurzaam bouwen doe je zo: van tools tot taxonomie

De groeiende vraag naar duurzaamheid heeft ook voor bouwondernemingen verregaande gevolgen. Continu evoluerende wetgeving, kritische vragen van klanten en de nood aan nieuwe vaardigheden op de werf: de impact van deze transitie laat zich op verschillende vlakken voelen. Ben je op zoek naar een manier om jouw onderneming futureproof te maken en tegelijk in te zetten op duurzaam bouwen?

Volg dan de vierdelige opleiding van SURA Impact, Embuild Vlaanderen en VIBE die dieper ingaat op de tools en instrumenten om de positieve impact van jouw bouwprojecten te vergroten. Aan de hand van verschillende afwegingskaders leer je om de juiste beslissingen te nemen en vertaal je dit naar jouw concrete business case. Op een no nonsense-manier krijg je de praktische handvatten om duurzaamheid en circulariteit in de werking van jouw bouwonderneming te implementeren.

MEER INFO: https://www.embuildvlaanderen.be/ agenda/duurzaam-bouwen-doe-je-zo-van-tools-tottaxonomie-2/