Final text of project1

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α’ΛΥΚΕΙΟΥ, 2016-2017

“ΝΑ ΑΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ Η ΝΑ ΜΗΝ ΑΠΟΡΕΙ;”

1ο ΓΕΛ ΑΧΑΡΝΩΝ Σχολικό έτος 2016-2017 Τάξη : Α΄1

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : Ελπίδα Αδαλοπούλου

ΜΑΘΗΤΕΣ : Αγκόλι Χρήστος-Ρομέο Αδαμοπούλου Σωτηρία Αλεξανδρίδης Αλέξανδρος Αλεξοπούλου Αθηνά Αλίου Κιαμίλε Αμπάρα Ιωάννα Αναγνώστης Παναγιώτης Αναγνώστου Νικόλαος-Στυλιανός Ανδρή Ευαγγελία Αϋφαντής Γεώργιος Βαμβάτσικος Ευστράτιος Βασιλείου Μαρίνος Βελεντζάς Λεωνίδας

Βλασσοπούλου Μαρία Βρενόζι Εσμεράλντα Γάκη Μαρία Γαλάρη Ελένη-Αντωνία Γένης Μιχάλης Γιουλάτος Εμμανουήλ Γκίγκας Εμμανουήλ Γκίκα Μαρία-Λητώ Γκόγκου Ελένη Δαμιανόπουλος Γεώργιος Διαμάντη Ελένη Δρακοπούλου Ευανθία

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

       

Πρόλογος/Εισαγωγή ……………………………………………………σελ.5 Περίληψη………………. ……………………………………………………….σελ.7 Θεωρητικό Μέρος ………………………………………………………..σελ.8 Προβληματική του θέματος Διαδικασία της Έρευνας/Μεθοδολογία ……………………σελ.21 Συζήτηση ………………………………………………………………………σελ.25 Κριτική/Αυτοκριτική Αποτίμηση ………………………………σελ.28 Βιβλιογραφία …………………………………………………………………σελ.29 Παράρτημα ……………………………………………………………………σελ.32 3

ΠΡΟΛΟΓΟΣ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σε αυτό το κεφάλαιο της εργασίας μας ανατρέχουμε στα αρχικά ερωτήματα που υποβάλαμε στην ολομέλεια και καταγράφουμε τις απαντήσεις στις οποίες μας οδήγησε η διαδικασία της έρευνάς μας. Απαντήσεις στα αρχικά υποερωτήματα της ερευνητικής εργασίας 1. Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία; Επιλέξαμε σαν ομάδα τη συγκεκριμένη εργασία, διότι ήταν ελκυστικό προς εμάς το θέμα της κριτικής σκέψης και της επίδρασης της τεχνολογίας στο εκπαιδευτικό σύστημα.

2. Τι περιμένετε να μάθετε από τη διαδικασία; Σαν αποτέλεσμα της εργασίας αυτής περιμένουμε να έχουμε αναπτύξει τους ορίζοντές μας στο θέμα της κριτικής σκέψης και να έχουμε ευαισθητοποιηθεί πλήρως ως προς την επίδραση που μπορεί να ασκήσει η χρήση της τεχνολογίας στη μαθησιακή διαδικασία.

3. Τι γνωρίζετε ήδη για το θέμα και από ποια πηγή το μάθατε; Ό,τι γνωρίζουμε για την κριτική σκέψη έχει να κάνει κυρίως με τα βιβλία που έχουμε διαβάσει και τη δεκάχρονη εμπειρία μας στο σχολείο.

4. Πού θα αναζητήσετε πληροφορίες για το συγκεκριμένο θέμα; Μπορούμε να αναζητήσουμε πληροφορίες σε διάφορες πηγές. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας όλοι μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες από το διαδίκτυο. Επίσης, θα ακούσουμε τη γνώμη ειδικών και θα διεξάγουμε έρευνα μέσω ερωτηματολογίων.

5

5. Σκεπτόμαστε λέξεις-κλειδιά του κεντρικού θέματος. Σαφήνεια, λογική, ακρίβεια, δικαιοσύνη, βιωματική μάθηση, συνάρτηση, συσχέτιση.

6. Ποιά επιστημονικά πεδία, επιμέρους μαθήματα νομίζετε ότι συνδέονται με το κεντρικό θέμα; Τα μαθήματα τα οποία μας βοήθησαν στην ερευνητική μας εργασία είναι : α. Ιστορία β. Τεχνολογία γ. Πληροφορική δ. Αγγλικά ε. Μαθηματικά

Το καθένα από αυτά τα μαθήματα βοήθησαν στα εξής: Τα Μαθηματικά βοήθησαν στην κατανομή ποσοστών και την επεξεργασία των ερωτηματολογίων, η Τεχνολογία βοήθησε στη δημιουργία εικόνων για το περιοδικό μας, η Πληροφορική μας βοήθησε στην εύρεση εικόνων και πληροφοριών των κειμένων μας στο διαδίκτυο και τα Αγγλικά μας βοήθησαν στη συνομιλία μας με μαθητές από άλλες χώρες (Γαλλία).

6

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ερευνητική εργασία είναι πολύ σημαντική στη σχολική μας ζωή αλλά και στη ζωή μας γενικότερα. Αρχικά, μας δίνει τη δυνατότητα να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο της εργασίας μας και συνεπώς τις γνώσεις μας. Μέσα από αυτήν γνωρίζουμε και κάνουμε φίλους ανθρώπους διαφορετικής εθνικότητας. Είμαστε σε θέση να ανταλλάσσουμε απόψεις με αυτούς, καθώς επίσης μαθαίνουμε να σεβόμαστε τις απόψεις τους. Έτσι λοιπόν, είμαστε ικανοί να λειτουργούμε μέσα σε μια ομάδα, να συνεργαζόμαστε με τους άλλους και να αποκτούμε την αίσθηση του <<εμείς>>. Τέλος, η ερευνητική εργασία είναι μία διαδικασία πιο διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα από το κλασικό, παραδοσιακό μάθημα. Το κεντρικό θέμα της εργασίας μας είναι το εξής: ''Να απορείς κανείς ή να μην απορείς;'' Το θέμα επιλέχθηκε, διότι έχει ως στόχο να ενημερώσει τη μαθητική κοινότητα αλλά και γενικότερα την κοινωνία πόσο σημαντική είναι η κριτική σκέψη. Επίσης, σε μας τους εφήβους αρέσει να συνεργαζόμαστε με άλλους συνομηλίκους μας διαφορετικών χωρών μέσω του eTwinning και του Erasmus+ και τέλος γιατί από μόνο του το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον. Είναι κάτι διαφορετικό, το οποίο θέλαμε να ερευνήσουμεΣυνεπώς, επιλέξαμε αυτού του είδους την εργασία. Ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο κινείται το θέμα μας είναι το φιλοσοφικό ερώτημα να απορεί κανείς ή να μην απορεί. Παράφραση του γνωστού «to be or not to be?” στον διάσημο μονόλογο του Hamlet, αριστοτεχνικά γραμμένο από τον Shakespeare. Σύμφωνα με τον σκοπό της έρευνάς μας θα μπορούσαμε να θέσουμε τα εξής ερωτήματα: Πόσο πολύ έχει επηρεάσει η έλλειψη σκέψης τον τρόπο ζωής μας; Τι μπορεί να προσφέρει σε έναν άνθρωπο το να σκέφτεται κριτικά για ό,τι βλέπει, ακούει και συμβαίνει γύρω του; Τι εννοούμε με τον όρο κριτική σκέψη; Οι λέξεις κλειδιά του κεντρικού θέματος μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα το θέμα της εργασίας μας. Αυτές είναι οι εξής: v Ψυχολογία

v v v v v v v v v v v v v v

Ελευθερία του λόγου. Αμφισβήτηση. Ερωτήματα. Άποψη και οι διαστάσεις της. Σωκράτης: Διαλεκτική-Μαιευτική Μέθοδος. Δικηγορία. Διδασκαλία Διαφήμιση Τεχνολογία Φιλοσοφία Ιστορία Ομαδική Συζήτηση Κριτική Σκέψη Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

Διάφορα επιστημονικά πεδία και επιμέρους μαθήματα συνδέονται με το κεντρικό θέμα της εργασίας, όπως παραδείγματος χάρη, οι ξένες γλώσσες, η φιλοσοφία, η πληροφορική, η ιστορία, η κοινωνιολογία, η ψυχολογία . Γι' αυτό άλλωστε η εργασία ονομάζεται <<ερευνητική>>, γιατί επεκτείνεται στην έρευνα άλλων πεδίων όπως είναι αυτά που προαναφέρθηκαν.

7

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ/ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ What is Critical Thinking?

What is critical thinking? Critical thinking comprises a number of different skills that help us learn to make decisions. It is the ability to evaluate information to determine whether it is right or wrong.

To think critically about an issue or a problem means to be open-minded and consider alternative ways of looking at solutions. As children grow into pre-adolescents and teenagers, their critical thinking skills will help them make judgments independently of parents.

To be good at thinking, children must believe that thinking is fun and want to be good at it. Parents can make thinking fun throughout the academic year as well as during the summer and on vacations.

Good thinkers practice thinking just like they practice basketball or soccer.

Accessed 5.09.2016 http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childs-mind-this-summer/ OΡΙΣΜΟΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Σε γενικές γραμμές, ως κριτική σκέψη ορίζουμε την ικανότητα που έχει κάποιος ώστε να αξιολογεί πληροφορίες και απόψεις κατά τρόπο συστηματικό, σκόπιμο και αποτελεσματικό. Στην καθημερινή ζωή διαρκώς ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις προσπάθειες των άλλων προσώπων που ως στόχο τους έχουν να μας πείσουν για τις απόψεις τους ή να μας παροτρύνουν να πράξουμε με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο. Στόχος της «κριτικής σκέψης» ή «της άτυπης λογικής», όπως αυτή ονομάζεται στη φιλοσοφία, είναι να παρουσιάσει τεχνικές ανάλυσης των επιχειρημάτων και τρόπους αξιολόγησης, ώστε να είναι κανείς σε θέση να αξιολογήσει τη δύναμη οποιουδήποτε επιχειρήματος που ενδέχεται να συναντήσει και, επομένως, να είναι σε θέση να αποφασίσει για το κατά πόσον οφείλει να πεισθεί από αυτό και να πράξει αναλόγως. Δύο κλάδοι της φιλοσοφίας έχουν ως αντικείμενό τους τον παραπάνω στόχο, η λογική και η μεθοδολογία. Ο φιλοσοφικός κλάδος της λογικής επεξεργάζεται μεθόδους κατάλληλες, ώστε να μπορέσουμε να διακρίνουμε το σωστό από το λάθος και προσδιορίζει τους νόμους, τις αρχές και τους

κανόνες που οφείλει να ακολουθεί όποιος αναζητεί την αλήθεια. Η λογική είναι η γενική επιστήμη της εξαγωγής συμπερασμάτων.Η λογική, δηλαδή, προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα, όπως «Πόσο καλά υποστηρίζουν τις απόψεις τα προβαλλόμενα επιχειρήματα;», «Υποστηρίζουν επαρκώς οι συλλογισμοί μας τα συμπεράσματα;», «Τι πρέπει να δεχτούμε και τι να απορρίψουμε από μια σειρά προτάσεων;», «Πως μπορούμε να προβάλλουμε τις απόψεις μας με τους λιγότερο δυνατούς ισχυρισμούς;». Η μεθοδολογία αποτελεί τομέα της λογικής, στο πλαίσιο του οποίου εξετάζονται οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Η μέθοδος ορίζεται κατά τον Αριστοτέλη ως «οδός επί τι» και ως «τρόπος ζητήσεως». Η μέθοδος είναι, δηλαδή, «ο τρόπος σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να εξετάζει κανείς τα πράγματα, η πορεία που οφείλει να ακολουθεί κάποιος, για να αποκτήσει την αλήθεια, η συστηματική, βάσει ορισμένων κανόνων, μορφή προσέγγισης του εκάστοτε υπό εξέταση ζητήματος, ο επιστημονικός τρόπος έρευνας».

Accessed (17.9.2016)

http://www.mousaios.gr/%CF%84%CE%BF-%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE %B1%CE%BD%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%85/

8

10

ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ-ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ Η διαλεκτική ξεκίνησε πρώτα στην Αρχαία Ελλάδα απ’ τον Ηράκλειτο. Η κεντρική ιδέα σ’ αυτά που έλεγε ο Ηράκλειτος είναι ότι όλα είναι ρευστά, τίποτα δεν είναι σταθερό (“Τα πάντα ρει”). Δηλαδή, δεν πρέπει τίποτα να θεωρείς ότι είναι σταθερό κι αμετακίνητο για πάντα. Π.χ. το σώμα μας γερνάει σιγά σιγά και πεθαίνει, τα βουνά που τα νομίζουμε αιώνια, δημιουργήθηκαν πριν εκατομύρια χρόνια, διαβρώνονται σιγα-σιγά απ’ τη βροχή, τον αέρα και το ίδιο τους το βάρος.Η γη κάποτε, όταν ο ήλιος εξαντλήσει που λέμε τα “καύσιμά” του και γίνει λευκός γίγαντας, θα κάψει όλο το οξυγόνο της και δεν θα ναι κατοικήσιμη. Τίποτα δεν έχει την ίδια μορφή για πάντα. Κι αν εμείς καμμιά φορά νομίζουμε το αντίθετο, είναι γιατί κρίνουμε με βάση το δικό μας χρονικό ορίζοντα: εμείς ζούμε για 80-90 χρόνια το πολύ, ένα βουνό που το βλέπουμε για γενιές και γενιές ζει εκατομύρια χρόνια . Το πρώτο πράγμα λοιπόν που θα μάθουμε για τη διαλεκτική είναι ότι τα πάντα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.

Όπως φαίνεται και από ένα απόσπασμα από την Απολογία του Σωκράτη και από την περίφημη φράση του «Έν οιδα οτι ούδέν οιδα», ο ίδιος δε θεωρούσε τον εαυτό του σοφό. Όταν λοιπόν το μαντείο των Δελφών υπέδειξε στον φίλο του Χαιρεφώντα τον Σωκράτη ως το σοφότερο όλων, ο ίδιος αποφάσισε να το ψάξει. Για το λόγο αυτό πλησίαζε κάποιους από αυτούς που θεωρούνταν τότε σοφοί, αλλά διαπίστωνε μέσα από τις ερωτήσεις τους ότι τελικά δεν ήταν και τόσο σοφοί· προσπαθούσε μάλιστα να τους δείξει ότι δεν ήταν και τόσο σοφοί όσο νόμιζαν κι αυτή του η στάση ήταν που ενέπνευσε αντιφατικά αισθήματα και μίση ακόμη εναντίον του. Ένας άνθρωπος που βάζει σκοπό της ζωής του να αποδείξει την άγνοια όσων σπουδαίων περνιούνται για σοφοί σίγουρα θα κινήσει το μίσος των θιγόμενων και των οπαδών τους. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι απειλή. Ο Σωκράτης έκανε την ειρωνεία όπλο της σκέψης, όπλο της αναζήτησης της φιλοσοφικής έρευνας. Ίσως στην αμφισβήτηση να έμοιαζε με τους σοφιστές. Κι αυτοί αρνούνταν να δεχτούν ως δεδομένες τις παραδεδεγμένες αλήθειες. Αλλά η αμφισβήτησή τους κατέληγε στην άρνηση: αφού δεν μπορεί κανείς να ανακαλύψει την αλήθεια, αλήθεια δεν υπάρχει, κι αν υπάρχει δεν έχει καμία σημασία,διότι δε μας επηρεάζει. Απέναντι στην αμφισβήτηση αυτή,ο Σωκράτης αντιπαραθέτει μια θετική αμφισβήτηση (των σοφιστών είναι αρνητική η αμφισβήτηση, αφού αμφισβητούν την αλήθεια,άρα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει, την αρνούνται) αμφισβητώντας τις παραδοσιακές αξίες και τις παραδοσιακές αρχές, αναζητά τη βαθύτερη αλήθεια των πραγμάτων. Πολύ περισσότερο, αναζητά την πρώτη αλήθεια, την αναλλοίωτη, που δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες, που δεν εξαρτάται από τον άνθρωπο.

Η διαλεκτική μέθοδος του Σωκράτη Δύο ήταν τα όπλα του Σωκράτη, η διαλεκτική και η μαιευτική. Η διαλεκτική είναι το μέσο για τον έλεγχο και την εξαγωγή συμπερασμάτων, που κατ’αρχήν σημαίνει διάλογος. Δεν πρόκειται βέβαια για οποιαδήποτε συζήτηση. Η σωκρατική διαλεκτική είναι η σταδιακή , βήμα-βήμα, αναίρεση των θέσεων του συνομιλητή και, στη συνέχεια, η επίσης σταδιακή προσπάθεια να εξαχθεί ένα νέο συμπέρασμα, μια νέα προσέγγιση της αλήθειας. Στους πλατωνικούς διαλόγους, ο συνομιλητής του Σωκράτη εκθέτει κατ’αρχήν μια άποψη για το θέμα που πρόκειται να συζητηθεί, την οποία ο ίδιος θεωρεί ολοκληρωμένη και θεμελιωμένη. Με ερωτήσεις που φαντάζουν σχεδόν απλοϊκές, ο Σωκράτης εξαναγκάζει τον συνομιλητή του να φτάσει στην ακραία συνέπεια των θέσεων που υποστήριξε κι εκεί αποδεικνύεται η σαθρότητα των λογικών επιχειρημάτων που αυτός χρησιμοποίησε. Από αυτό το σημείο αρχίζει μια νέα συζήτηση, όπου και πάλι καθοδηγώντας με ερωτήματα τον συνομιλητή του ο Σωκράτης τον οδηγεί στη γενική αλήθεια, στην αλήθεια δηλαδή που υπάρχει ανεξαρτήτως των περιστάσεων και των συνθηκών, στην πρώτη αλήθεια των πραγμάτων.

Η μαιευτική μέθοδος του Σωκράτη Είναι χαρακτηριστικό πως ο Σωκράτης, στους πλατωνικούς διαλόγους, δεν αποφαίνεται ο ίδιος εκ των προτέρων, δεν παραθέτει ο ίδιος εξαρχής κάποια θεωρία ή άποψη. Αντίθετα, όλη η διανοητική προσπάθεια της συζήτησης στρέφεται στο να εξαχθεί η σωκρατική άποψη από τον αντίπαλο. Πρόκειται για αυτό που ο ίδιος ο Σωκράτης ονόμαζε μαιευτική. Μαιευτική βεβαίως είναι η δουλειά της μαίας, της μαμής που συμπαραστέκεται και βοηθάει την ετοιμόγεννη γυναίκα στον τοκετό. Παίρνοντας ως παράδειγμα τη δουλειά της μητέρας του, που ήταν μαία, ο Σωκράτης ισχυριζόταν πως καμία φιλοσοφική θεωρία δεν “γέννησε” ο ίδιος, αλλά πως, σαν μαία, βοηθάει τον συνομιλητή του να “γεννήσει” από μέσα του την αλήθεια. Τι σημαίνει όμως αυτό; Σημαίνει πως για τον Σωκράτη ο άνθρωπος γνωρίζει την αλήθεια, την Ιδέα, και πως η προσπάθεια της φιλοσοφικής σκέψης έγκειται στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να την ξαναθυμηθεί, να την επαναφέρει στη μνήμη του. Σε ποια θέματα επικέντρωσε το ενδιαφέρον του ο Σωκράτης και σε τι διαφέρει η προσέγγισή του στα θέματα αυτά από την προσέγγιση των προγενεστέρων φιλοσόφων και ιδίως των σοφιστών;

12 Ο Σωκράτης επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στον ίδιο τον άνθρωπο και στην κοινωνία του. Έχει μάλιστα λεχθεί ότι «κατέβασε τη φιλοσοφία από τα άστρα στη γη», με την έννοια ότι, χάρη στη δική του προσωπικότητα, οι φιλόσοφοι έπαψαν να ασχολούνται τόσο με τα φυσικά φαινόμενα. Ο Αριστοτέλης μάλιστα, στο έργο του Περί ζώων μορίων, έγραψε πως «με τον Σωκράτη έληξε η περίοδος αναζήτησης των φυσικών πραγμάτων και οι φιλοσοφούντες ασχολήθηκαν με την αρετή που είναι χρήσιμη με την πολιτική-με την ηθική και την πολιτική φιλοσοφία». Η αλήθεια είναι πως με τα πολιτικά προβλήματα ασχολήθηκαν και οι προγενέστεροι φιλόσοφοι, ενώ ζητήματα ηθικής απασχόλησαν και τον Δημόκριτο και πολλούς σοφιστές. Ο Σωκράτης όμως είναι αυτός που έστρεψε τον φιλοσοφικό στοχασμό κατ’ αποκλειστικότητα σε τέτοια θέματα. Ο λόγος που τα σωκρατικά ενδιαφέροντα σημάδεψαν κατά ανεξίτηλο τρόπο την ιστορία της φιλοσοφίας πρέπει να αναζητηθεί στο σωκρατικό τρόπο σκέψης, στο γεγονός δηλαδή πως ο Σωκράτης δεν ενδιαφερόταν απλώς για τον ορθό τρόπο ζωής και δράσης είτε στο προσωπικό είτε στο κοινωνικό επίπεδο. Αντίθετα από τους σοφιστές, που το ενδιαφέρον τους ήταν καθαρά χρησιμοθηρικό, ο Σωκράτης αναζήτησε ένα σταθερό έδαφος πάνω στο οποίο να καθοριστεί αυστηρά και αμετάκλητα κάθε έννοια καλού, αρετής και σοφίας. Όπως οι πρώτοι φιλόσοφοι αναζητούσαν την πρώτη αρχή της δημιουργίας, ο Σωκράτης αναζήτησε την αρχή κάθε ηθικής έννοιας, που δεν επηρεάζεται από ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες ούτε από τη δυνατότητα αντίληψης του κάθε ανθρώπου. Αναζήτησε δηλαδή το απόλυτο απορρίπτοντας το σχετικό, την ουσία της ηθικής κι όχι τα ηθικά φαινόμενα.

Accessed (17.9.2016) http://www.logiosermis.net/2013/07/h.html#.V95Sp_l_saU http://dialecticmaterialism.wordpress.com/2011/03/08/71/

13

14

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ (1688-1789) α. Πλαίσιο διαμόρφωσης

Τι είναι ο διαφωτισμός Ένα γενικότερο ιδεολογικό κίνημα που εκφράστηκε με: v Τάση για πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές v Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της επιστήμης v Πίστη στην πρόοδο του ανθρώπου

Σε ποιες χώρες διαμορφώνεται το κίνημα αυτό; Στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και συγκεκριμένα στην Αγγλία και τη Γαλλία. Αγγλία: Μεγαλύτερη εμπορική και ναυτική δύναμη στον κόσμο Η αστική τάξη επιβάλλει τη συνταγματική μοναρχία και τον κοινοβουλευτισμό με την ένδοξη επανάσταση. Φιλελεύθερη νοοτροπία. Γαλλία: Η μοναρχία αποκομμένη από τα γεγονότα εμποδίζει την αστική τάξη να προχωρήσει σε αλλαγές. Η σύγκρουση μεταξύ τους θα οδηγήσει στη Γαλλική επανάσταση.

15

Β. Ιδέες και φορείς Βασικοί εκπρόσωποι του διαφωτισμού Βολταίρος: Υπερασπίστηκε την ανεξιθρησκία και γενικότερα την πνευματική ανεκτικότητα. Τζον Λοκ: Ο Λοκ πίστευε ότι οι κυβερνήσεις είναι το αποτέλεσμα της συμφωνίας που γίνεται με το λαό (Κοινωνικό συμβόλαιο). Αν η κυβέρνηση δεν τηρήσει τη συμφωνία αυτή ο λαός έχει δικαίωμα να αντισταθεί ή και να επαναστατήσει. Μοντεσκιέ: Στο βιβλίο του το «Πνεύμα των νόμων» υπάρχει η θεωρία του για το χωρισμό των εξουσιών σε δικαστική εκτελεστική, νομοθετικήγια να μην είναι η διακυβέρνηση αυταρχική. Ρουσσό: Πιστεύει στο δημοκρατικό πολίτευμα με βάση το σεβασμό των νόμων. Η κυβέρνηση μας λέει στο έργο του «Κοινωνικό Συμβόλαιο» πρέπει να υπακούει στη γενική Βούληση του λαού. Ο Ρουσσό πιστεύει ακόμα στην ισότητα των ανθρώπων, κάτι που υπήρχε στη φύση και η δημιουργία του θεσμού της ιδιοκτησίας το κατέστρεψε. Η κοινωνία λοιπόν πρέπει να αλλάξει. Βασικό ρόλο στην καλυτέρευση της κοινωνίας παίζει η εκπαίδευση του λαού. Στο έργο του «Αιμίλιος» τονίζει το σεβασμό της προσωπικότητας του παιδιού και προτείνει μια καινούργια παιδαγωγική μέθοδο που βασίζεται στη φυσική διδασκαλία. Μπεκκαρία: Στο έργο του «Περί εγκλημάτων και ποινών» μιλάει για αλλαγή της ιδέας της τιμωρίας και για πιο ανθρώπινες ποινές.

16

Πολλοί διαφωτιστές μίλησαν για κατάργηση της δουλείας. Γ. Διάδοση των ιδεών

Πώς διαδόθηκαν οι ιδέες του διαφωτισμού; Ø Εφημερίδες Ø Βιβλία Ø Γαλλική εγκυκλοπαίδεια Ø Συγκεντρώσεις σε σαλόνια Ø Επιστημονικές ακαδημίες Ø Ταξίδια των διαφωτιστών σε άλλες χώρες όπου μιλούσαν για τις ιδέες τους στις αυλές των πεφωτισμένων ηγεμόνων Φρειδερίκου Β της Πρωσίας και Αικατερίνης της Ρωσίας. Ø Επανάσταση στο λεξιλόγιο με αλλαγή των σημασιών των λέξεων ή του λεξιλογίου. Λέξεις χαρακτηριστικές: εξουσία, κράτος, κοινωνία, μεσαία τάξη, φύση, ευτυχία, αρετή, πρόοδος. Ø Λεξικά accessed 15.11.2016 http: http://www.netschoolbook.gr/history2007/VIIdiafotismos.html

17

18

ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Ο όρος τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στον κλάδο της

πληροφορικής ο οποίος ασχολείται με τη σχεδίαση και την υλοποίηση

υπολογιστικών συστημάτων που μιμούνται στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς τα οποία υπονοούν έστω και στοιχειώδη ευφυΐα: μάθηση, προσαρμοστικότητα, εξαγωγή συμπερασμάτων, κατανόηση από συμφραζόμενα, επίλυση προβλημάτων κλπ. Ο Τζον Μακάρθι όρισε τον τομέα αυτόν ως «επιστήμη και μεθοδολογία της δημιουργίας νοούντων μηχανών». Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί σημείο τομής μεταξύ πολλαπλών επιστημών όπως της πληροφορικής, της ψυχολογίας, της φιλοσοφίας, της νευρολογίας, της γλωσσολογίας και της επιστήμης μηχανικών, με στόχο τη σύνθεση ευφυούς συμπεριφοράς, με στοιχεία συλλογιστικής, μάθησης και προσαρμογής στο περιβάλλον, ενώ συνήθως εφαρμόζεται σε μηχανές ή υπολογιστές ειδικής κατασκευής. Διαιρείται στη συμβολική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία επιχειρεί να

εξομοιώσει την

ανθρώπινη νοημοσύνη αλγοριθμικά χρησιμοποιώντας σύμβολα και λογικούς κανόνες υψηλού επιπέδου, και στην υποσυμβολική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία προσπαθεί να αναπαράγει την ανθρώπινη ευφυΐα χρησιμοποιώντας στοιχειώδη αριθμητικά μοντέλα που συνθέτουν επαγωγικά νοήμονες συμπεριφορές με τη διαδοχική αυτοοργάνωση απλούστερων δομικών συστατικών («συμπεριφορική τεχνητή νοημοσύνη»), προσομοιώνουν πραγματικές

βιολογικές διαδικασίες όπως η εξέλιξη

των ειδών και η λειτουργία του εγκεφάλου («υπολογιστική νοημοσύνη»), ή αποτελούν εφαρμογή στατιστικών μεθοδολογιών σε προβλήματα ΤΝ. Ο καθηγητής Stephen Hawking, ένας από τους διαπρεπείς επιστήμονες της Βρετανίας, δήλωσε ότι οι προσπάθειες για τη δημιουργία σκεπτόμενων μηχανών αποτελεί απειλή για την ίδια την ύπαρξή μας. Ο ίδιος δήλωσε στο BBC: «Η ανάπτυξη της πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανθρώπινης φυλής». Η προειδοποίησή του ήρθε ως απάντηση σε ερώτηση σχετικά με την αναμόρφωση της τεχνολογίας που χρησιμοποιεί για να μιλήσει, και η οποία περιλαμβάνει μια βασική μορφή τεχνητής νοημοσύνης. Ο θεωρητικός φυσικός, ο οποίος πάσχει από Αμυοτροφική Πλευρική Σκλήρυνση (ALS), νόσο των κινητικών νευρώνων, χρησιμοποιεί για να μιλήσει ένα νέο σύστημα, που αναπτύχθηκε από την Intel. Εμπειρογνώμονες της μηχανικής μάθησης από τη βρετανική εταιρεία Swiftkey συμμετείχαν επίσης στη δημιουργία του. Η τεχνολογία τους μαθαίνει πώς σκέφτεται ο καθηγητής και προτείνει τα λόγια που ίσως θα ήθελε να χρησιμοποιήσει στη συνέχεια. Ο καθηγητής Hawking λέει ότι οι μορφές τεχνητής νοημοσύνης που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα έχουν ήδη αποδειχθεί πολύ χρήσιμες, αλλά φοβάται μήπως δημιουργηθεί κάτι που μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τον άνθρωπο. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AE_%CE%BD%CE%BF%CE %B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B7 http://www.akous.gr/news/-stephen-hawking-.32028.asp accessed 26.9.2016

19

ΜΟΡΦΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Στο ερωτηματολόγιο μπορεί να γίνει μια σύντομη εισαγωγή όπου θα εξηγώ στο δείγμα μου τι έρευνα κάνω και για ποιο λόγο. Επίσης μπορώ να ζητάω ευγενικά να απαντήσουν με όσο γίνεται μεγαλύτερη ειλικρίνεια .

Π.χ.: Το ερωτηματολόγιο που έχετε στα χέρια σας, έχει συνταχθεί στα πλαίσια του μαθήματος της Τεχνολογίας της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου Νέας Κυδωνίας και σκοπό έχει να ερευνήσει τις γνώσεις και τις συνήθειες των νέων σε σχέση με το κάπνισμα. Η έρευνα είναι ανώνυμη. Θα σας παρακαλούσα να απαντήσετε με ειλικρίνεια. Ευχαριστώ εκ των προτέρων. Οι δύο πρώτες ερωτήσεις σε όλα τα ερωτηματολόγια θα είναι: 1) Φύλο: α) αγόρι β) κορίτσι 2) Ηλικία α) 13-15 β) 16-17 γ) 18-21 δ) 22 και πάνω

20

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η ερευνητική εργασία που εκπονήσαμε κατά τη διάρκεια αυτής της σxολικής χρονιάς κινείται γύρω από δύο βασικούς άξονες . Ο πρώτος άξονας είναι το e-Twinning πρόγραμμα, στο οποίο εντάχθηκε το προϊόν της συνεργασίας μας με ένα σχολείο της Γαλλίας και δύο σχολεία της Ελλάδας. Ο δεύτερος άξονας κινείται και σφαιρικά και αναλυτικά γύρω από το θέμα να ''Να απορεί κανείς ή να μην απορεί;'' Στο πρώτο σκέλος, το οποίο αφορά το e-Τwinning πρόγραμμα, ολοκληρώσαμε οκτώ δραστηριότητες. Όλοι οι συνεργάτες δημιουργήσαμε ένα σύντομο βίντεο, για να συστηθούμε στους μαθητές της Γαλλίας και της Ελλάδας. Σε αυτό αναφέραμε λεπτομέρειες λειτουργίας του σχολείου μας, τα ενδιαφέροντά μας και λήψη εικόνων από τον σχολικό χώρο. Έπειτα, μας ανατέθηκε να συντάξουμε ερωτήσεις για να δημιουργήσουμε ηλεκτρονικά κουίζ, στα οποία απάντησαν οι μαθητές της Γαλλίας και της Ελλάδας. Επίσης, μας ζητήθηκε να χρησιμοποιήσουμε το ToonDoo . Το ToonDoo (www.toondoo.com) είναι ένα online εργαλείο δημιουργίας κόμικς. Με τη βοήθεια αυτής της ιστοσελίδας, δημιουργήσαμε νέους ήρωες που σχετίζονται με το θέμα μας και μέσω αυτών περιγράψαμε την έννοια της τεχνητής νοημοσύνης, του διαφωτισμού και τη διαλεκτική και μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνουμε τον στόχο μας, δηλαδή να απαντήσουμε με σαφήνεια στο κεντρικό ερώτημα. Επιπρόσθετα, μας προτάθηκε να χρησιμοποιήσουμε το Prezi. Το Prezi (https://prezi.com) είναι ένα on line λογισμικό για την προετοιμασία παρουσιάσεων. Με αυτό, δημιουργούμε μία ηλεκτρονική παρουσίαση με θέμα 'χαμένος στη θάλασσα' που είχε ως στόχο την ενίσχυση της κριτικής σκέψης των μαθητών. Στη συνέχεια, μας ανατέθηκε να δημιουργήσουμε ερωτηματολόγια τα οποία απαντήθηκαν από ανθρώπους που βρίσκονται έξω από τη σχολική κοινότητα και ο στόχος ήταν να διερευνηθεί κατά πόσο η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση προάγει την κριτική σκέψη των μαθητών. Τέλος, ως θέμα το facebook πραγματοποιήσαμε μια ρητορική διαμάχη (debate), στην οποία οι μαθητές, που είχαν αναλάβει κάποιο ρόλο, επιχειρηματολογούσαν για τα θετικά και τα αρνητικά του facebook. Σκοπός αυτής της διαμάχης ήταν η ανάπτυξη της συνεργασίας και της κριτικής σκέψης των μαθητών. To προϊόν αυτής ήταν το αποτέλεσμα συνεργατικής εργασίας μεταξύ μαθητών δύο λυκείων στην Ελλάδα που συμμετείχαν στη δράση eTwinning. H ρητορική διαμάχη έγινε στα πλαίσια της προφορικής εξάσκησης στο μάθημα των Αγγλικών στο ένα σχολείο και στα πλαίσια της διδασκαλίας της νεοελληνικής γλώσσας στο δεύτερο σχολείο. Τέλος, όλα τα παραπάνω συμπεριλήφθηκαν στο ηλεκτρονικό βιβλίο που δημιουργήσαμε με τη χρήση του ψηφιακού εργαλείου Issuu. Το δεύτερο σκέλος της εργασίας περιλάμβανε αποκλειστικά την σφαιρική και αναλυτική ανάπτυξη του θέματος ''Να απορεί κανείς ή να μην απορεί;». Αυτό υλοποιήθηκε μέσα από μία πληθώρα ερωτηματολογίων , ασκήσεων αναστοχασμού, σεναρίων μέλλοντος, μελέτη κειμένων και παρακολούθηση δύο ταινιών. Στις τέσσερις τελευταίες συνεδρίες παρακολουθήσαμε τρεις ταινίες, που σκοπό είχαν να βοηθήσουν τους μαθητές να κατανοήσουν το θέμα μέσα από τους χαρακτήρες που υποδύονται οι ηθοποιοί, τις καταστάσεις τις οποίες βιώνουν καθώς και τις πράξεις

τους για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Αναλυτικότερα η πρώτη ταινία λέγεται <<The social network>> by D.Fincer και αφορά τον νεαρό σπουδαστή του Χάρβαρντ, Μάρκ Ζάκενμπεργκ, που δημιουργεί την γνωστή σελίδα Facebook αλλά αργότερα θα απειληθεί από δύο αδέρφια που ισχυρίζονται ότι τους έκλεψε την ιδέα τους. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας παρουσιάζεται ως μια ιδιοφυΐα με ενεργή κριτική σκέψη που δυσκολεύεται να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι κοινωνικές σχέσεις. Παρόλα αυτά, για να καταφέρει να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο στη ζωή του, χρησιμοποιεί την ευστροφία του δημιουργώντας μια ιστοσελίδα που δεν ωφέλησε μόνο εκείνον αλλά και τον κόσμο γύρω του. Η δεύτερη ταινία λέγεται <<Dead poet's society>> by P.Weir στην οποία ο καθηγητής αγγλικής φιλολογίας Τζόν Κίτινγκ προτρέπει τους μαθητές του να δουν την ποίηση από μια άλλη οπτική γωνία. Ο καθηγητής με πρωτοποριακούς τρόπους βοηθάει τους μαθητές του να εξελιχθούν πνευματικά και εν τέλει να γίνουν ανεξάρτητες, ξεχωριστές και μοναδικές προσωπικότητες. Οι μαθητές νιώθουν απελευθερωμένοι για πρώτη φορά στην ζωή τους. Η τρίτη ταινία ήταν σχετική με την τεχνητή νοημοσύνη κι ο τίτλος της ήταν I-Robot.

22

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Κατά την πορεία της ερευνητικής εργασίας, όλοι οι συνεργάτες δημιουργήσαμε ένα σύντομο βίντεο, για να συστηθούμε στους eTwinners μας. Σε αυτό, αναφέραμε λεπτομέρειες λειτουργίας του σχολείου μας , τα ενδιαφέροντά μας και λήψη εικόνων από τον σχολικό χώρο. Έπειτα, αναλύσαμε την έννοια της κριτικής σκέψης στο χθες, στο σήμερα και στο αύριο. Εργασίες που ανατέθηκαν ήταν να σκεφτούμε πρωτότυπους τρόπους, ώστε να παρουσιάσουμε τον εαυτό μας. Στην συνέχεια κάναμε εγγραφή των προφίλ μας. Περιηγηθήκαμε στον διαδικτυακό τόπο του Twinspace και μάθαμε να τον χειριζόμαστε καταλλήλως. Επιπροσθέτως, δημιουργήσαμε μυστική ομάδα facebook, προκειμένου να διευκολυνθεί η επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκομένων-μαθητών και καθηγητών. Κατόπιν αυτού, ολοκληρώσαμε την μαγνητοφώνηση των προφίλ μας, βιντεοσκοπήσαμε τους χώρους του σχολείου μας για ενσωμάτωση στο βίντεο. Οδηγηθήκαμε να δημιουργήσουμε ένα βίντεο κλιπ το οποίο περιλάμβανε τις φωνές μας καθώς θα συστηνόμαστε και εικόνες που μας χαρακτηρίζουν, φωτογραφίες της . πόλης μας, του σχολείου μας.

Ύστερα, έγινε συλλογή κριτηρίων από τους μαθητές και δημιουργία ρουμπρίκας αξιολόγησης. Τα μέλη της κάθε ομάδας αξιόλογησαν τους υπόλοιπους μαθητές βάσει αυτής στο τέλος του πρώτου τετραμήνου. Έπειτα, αφού χωριστήκαμε σε τέσσερις «διεθνείς» ομάδες, μελετήσαμε και αναλύσαμε την εξέλιξη της κριτικής σκέψης μέσα στους αιώνες φτιάχνοντας quiz γνώσεων. Μετά, δημιουργήσαμε prezi τα οποία παρουσιάσαμε στην ολομέλεια. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου, δημιουργήσαμε toondoos επηρεασμένοι από τo υλικό που είχαμε μελετήσει. Αρχικά, εργαστήκαμε σε ομάδες και στη συνέχεια παρουσιάσαμε τα ευρήματά τους στην ολομέλεια. Έπειτα ψηφίσαμε το καλύτερο toondoo καθώς και το πιο επιτυχημένο λογότυπο για την εργασία μας. Οι προτάσεις για το λογότυπο ήταν οι ζωγραφιές μαθητών, όλες αναρτημένες στο Twinspace. Eπίσης, οι μαθητές συνέταξαν και απάντησαν σε ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο σχετικά με τον ρόλο της τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Επιπλέον, διένειμαν φυλλάδιο ερωτηματολογίου εκτός της μαθητικής κοινότητας.

23

Οι αγώνες ρητορικής ήταν η τελευταία δραστηριότητα της εργασίας μας. Ορίστηκαν ρόλοι στους συμμετέχοντες και ο αγώνας βιντεοσκοπήθηκε από τους μαθητές. Στη συνέχεια, αναρτήθηκε στο Twinspace. Τέλος, η εργασία μας μετατράπηκε σε ηλεκτρονικό βιβλίο με τη βοήθεια του ψηφιακού εργαλείου Issuu. Τα ψηφιακά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για όλα τα παραπάνω προϊόντα της εργασίας ήταν τα εξής: Audacity, prezi, power point , windows movie maker, toondoo, survey monkey, Issuu καθώς και όλα τα εργαλεία που παρέχει η πλατφόρμα του Twinspace.

24

ΣΥΖΗΤΗΣΗ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ Πλαίσιο προβληματισμού για τους μαθητές. Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε την εξέλιξη της κριτικής σκέψης στην κοινωνία και ειδικότερα στην εκπαίδευση μέσα στην επόμενη εικοσαετία.

1. Τι πιστεύετε ότι θα παραμείνει ίδιο; Σκεφτείτε τις υπάρχουσες δομές της ελληνικής κοινωνίας, τους κανόνες/νόμους που τη διέπουν, τους θεσμούς της, τον ρόλο που θα διαδραματίσει στην ευρωπαϊκή πολιτική και οικονομική σκηνή. Λάβετε υπόψη σας τους παράγοντες της τεχνολογίας, της παγκοσμιοποίησης και της έντονης κινητικότητας (μετανάστες,πρόσφυγες) μέσα σε αυτήν (αποδοχή διαφορετικότητας, αντιμετώπιση του φαινομένου της ξενοφοβίας, εξεύρεση λύσεων της οικονομικής κρίσης) Η κριτική σκέψη θα επηρεάσει τις υπάρχουσες δομές στην εκπαίδευση; (εισαγωγή καινοτόμων πρακτικών, τεχνολογίας, νέων παιδαγωγικών μεθόδων ή διδακτικών αντικειμένων)

2. Τι πιστεύετε πως θα αλλάξει και προς ποια κατεύθυνση; προαναφέρθηκαν.

Λάβετε υπόψη τις παραμέτρους που

3. Πιστεύετε ότι αυτό που ονομάζουμε σήμερα «Τεχνητή Νοημοσύνη» θα αλλάξει, θα παραμείνει το ίδιο ή θα εξαλειφθεί; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

4. Έχοντας στο μυαλό σας μία ιδανική εικόνα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στα επόμενα είκοσι χρόνια, προσπαθήστε να την περιγράψετε. Αναφερθείτε στα παρακάτω: εξεταστικό σύστημα για εισαγωγή στην ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση, διδασκαλία μέσω υπολογιστών/ρομπότ, διδασκαλία νέων γνωστικών αντικειμένων, προσέγγιση μαθητών προς τη γνώση, ψυχολογία μαθητών μέσα στο σχολείο.

25

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ 1. Τι πιστεύετε ότι θα παραμείνει ίδιο; Σκεφτείτε τις υπάρχουσες δομές της ελληνικής κοινωνίας, τους κανόνες/νόμους που τη διέπουν, τους θεσμούς της , τον ρόλο που θα διαδραματίσει στην ευρωπαϊκή πολιτική και οικονομική σκηνή. Λάβετε υπόψη σας τους παράγοντες της τεχνολογίας, της παγκοσμιοποίησης και της έντονης κινητικότητας (μετανάστες,πρόσφυγες) μέσα σε αυτήν (αποδοχή διαφορετικότητας, αντιμετώπιση του φαινομένου της ξενοφοβίας, εξεύρεση λύσεων της οικονομικής κρίσης).Η κριτική σκέψη θα επηρεάσει τις υπάρχουσες δομές στην εκπαίδευση; (εισαγωγή καινοτόμων πρακτικών, τεχνολογίας,νέων παιδαγωγικών μεθόδων ή διδακτικών αντικειμένων) Από τους 22 ερωτηθέντες οι 12 πιστεύουν ότι θα παραμείνει ίδια η νοοτροπία των καθηγητών στα πλαίσια της χρήσης της τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Οι 5 θεωρούν ότι θα εισαχθεί η αποτελεσματική χρήση των κινητών και του Η/Υ στην εκπαίδευση και ό,τι συνεπάγεται με αυτή (π.χ μέθοδοι διδασκαλίας), ενώ οι υπόλοιποι 5 δηλώνουν ότι θα παραμείνει ίδιος ο τρόπος διδασκαλίας , δεν θα επηρεάσει τις δομές στην εκπαίδευση .

2)Τι πιστεύετε πως θα αλλάξει και προς ποια κατεύθυνση; Λάβετε υπόψη τις παραμέτρους που προαναφέρθηκαν. Από τους 22 ερωτηθέντες οι 14 πιστεύουν ότι θα αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας, ώστε να γίνεται πιο κατανοητή επιμόρφωση στους μαθητές, αφού η τεχνολογία είναι και θα είναι αναγκαία σε ‘ο,τι και αν κάνουμε. Οι 7 υποστηρίζουν ότι δεν θα αλλάξει τίποτα, καθώς δεν υπάρχει έγκυρο και σωστό εκπαιδευτικό σύστημα ,ενώ ο 1 θεωρεί ότι οι χώροι όπου τελείται η εκπαίδευση πρέπει να αναβαθμιστούν.

3)Πιστεύετε ότι αυτό που ονομάζουμε σήμερα <<Τεχνητή Νοημοσύνη>> θα αλλάξει, θα παραμείνει το ίδιο ή θα εξαλειφθεί; Αιτιολογήστε την απάντηση σας. Από τους 22 ερωτηθέντες, οι 10 θεωρούν πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει , οι 5 υποστηρίζουν ότι θα παραμείνει ίδια ,ενώ οι υπόλοιποι 3 δηλώνουν πως θα εξαλειφθεί.

4) Έχοντας στο μυαλό σας μία ιδανική εικόνα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στα επόμενα είκοσι χρόνια, προσπαθήστε να την περιγράψετε. Αναφερθείτε στα παρακάτω: εξεταστικό σύστημα για εισαγωγή στην ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση, διδασκαλία μέσω υπολογιστών/ρομπότ,διδασκαλία νέων γνωστικών αντικειμένων, προσέγγιση μαθητών προς τη γνώση, ψυχολογία μαθητών μέσα στο σχολείο.

Από τους 22 ερωτηθέντες, οι 7 θεωρούν ότι η εισαγωγή του μαθήματος της ψυχολογίας και συγκεκριμένα της κλινικής ψυχολογίας θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στην αρνητική ψυχολογία που επιφέρουν οι ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος στους μαθητές, οι 7 υποστηρίζουν πως το εκπαιδευτικό σύστημα θα αλλάξει μέθοδο όσον αφορά τον τρόπο εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση και δηλώνουν ως κατάλληλο μέσο εισαγωγής τον βαθμό του απολυτηρίου από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι υπόλοιποι 8 πιστεύουν ότι τα ρομπότ θα εισαχθούν στο εκπαιδευτικό σύστημα και θα επιφέρουν αρκετές θετικές αλλαγές σε όλους τους τομείς που συντελούν την εκπαίδευση.

27 ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Στα πλαίσια του σχολικού μαθήματος project, η τάξη ερωτήθηκε σχετικά με τις εντυπώσεις της –θετκές και αρνητικές- μετά την ολοκλήρωση της ερευνητικής εργασίας. Συγκεκριμένα, οι ερωτήσεις ήταν οι ακόλουθες: α)Τι μας δυσκόλεψε κατά τη διάρκεια της χρονιάς; Η πλειοψηφία απάντησε ότι η έλλειψη συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των ομάδων οφειλόταν είτε στην αδιαφορία ορισμένων μαθητών σε σχέση με το θέμα είτε στη δυσκολία που αντιμετώπισαν τα παιδιά στη χρήση ψηφιακών εργαλείων. β)Τι μας εντυπωσίασε; Η απάντηση εδώ ήταν σχεδόν ομόφωνη. Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν με τις διάφορες δραστηριότητες που ολοκληρώθηκαν κατά την διάρκεια του project και τα προϊόντα αυτής. γ)Τι μας απογοήτευσε Αρκετοί μαθητές απάντησαν ότι δεν ένιωσαν απογοήτευση. Μία μειοψηφία απάντησε ότι, ενώ η δουλειά τους και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, τα σχολεία, τα οποία συνεργάστηκαν με το δικό μας στα πλαίσια του eTwinning, δε συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό ή και καθόλου στην επιτυχία της ερευνητικής εργασίας. δ)Τι μας άρεσε Το κεντρικό θέμα της εργασίας, το οπτικό υλικό, τα ψηφιακά εργαλεία που διδαχθήκαμε να χρησιμοποιούμε, οι ομαδικές δραστηριότητες που μας ανατέθηκαν και τα τελικά προϊόντα εντυπωσίασαν γενικά τους περισσότερους μαθητές.

28

Βιβλιογραφία

Διαδίκτυο http://www.logiosermis.net/2013/07/h.html#.V95Sp_l_saU

http://dialecticmaterialism.wordpress.com/2011/03/08/71/ http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childs-mind-this-summer/

http://www.scoop.it/t/21st-century-learning-and-teaching?tag=CriticalThinking&_tmc=fvsMXJN6DnhkkTWHf7I7hYTUgbyTDYNC7cIggJR0kek https://globaldigitalcitizen.org/critical-thinking-skills-cheatsheet-infographic? mc_cid=52493675a1&mc_eid=8e298c6ee6 http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childs-mind-this-summer/

http://www.criticalthinking.org/pages/high-school-teachers/807

http://www.logiosermis.net/2013/07/h.html#.V95Sp_l_saU

http://dialecticmaterialism.wordpress.com/2011/03/08/71/ 29

http://www.mousaios.gr/%CF%84%CE%BF-%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE %B1%CE%BD%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%85/

http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childs-mind-this-summer/ : http://www.netschoolbook.gr/history2007/VIIdiafotismosPro https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/564x/26/81/a1/2681a19b43ddb8a85e7667e8df61fbbb.jpg http://trunkweed.com/uploads/posts/images/939130-math-wallpaper_other.jpg https://www.google.gr/search? q=problem+solving+activities+for+english+class&espv=2&biw=1350&bih=635&tbm=isch&tbo=u&source= univ&sa=X&ved=0ahUKEwjt0767-6PRAhWac1AKHfw8CTsQsAQILA

Ταινίες The Social Network, 2010 The Dead Poets’ Society, 1989 I-Robot, 2004

Βιβλία

«Προβλήματα Φιλοσοφίας», Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου, Μάθημα Επιλογής, ΟΕΔΒ. «Αρχές Φιλοσοφίας», Β’ Γενικού Λυκείου, θεωρητικής Κατεύθυνσης, ΙΤΥΕ, ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ Βιβλίο Ιστορίας Α’ Λυκείου, Ιστορία του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου, ΙΤΥΕ, ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ 30

31

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓIΟΥ Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης στην εκπαίδευση μέσω τεχνολογίας

Απάντησαν 21 αγόρια

Και 20 κορίτσια..

Ηλικίες που απάντησαν στην έρευνα 41

16 12 7

Σύνολο ερωτηθέντων 18-21 ετών

6

13-15 ετών 22+

16-17 ετών

Πιστεύετε ότι οι μαθητές Λυκείου γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία , προκειμένου να αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο;

1 Δε γνωρίζω

4 Όχι

36 Ναί

41 Σύνολο ερωτηθέντων

0 40

5 45

10

15

20

25

30

35

Με τα μέσα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, η μάθηση από κοινωνική διαδικασία μετατρέπεται σε ατομική υπόθεση; 41

23

10 8

Σύνολο ερωτηθέντων Δε γνωρίζω

Ναι

Οχι

Θεωρείτε πως τα μαθήματα της τεχνολογίας και της πληροφορικής πρέπει να περιέχονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας?

41

3 0

8 2 Σύνολο ερωτηθέντων Δε γνωρίζω

Ναι

Οχι

Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αποτελεί ελκυστικό και σύγχρονο τρόπο διδασκαλίας για τους μαθητές; 41 36

3

Σύνολο ερωτηθέντων Δε γνωρίζω

Ναι

2

Οχι

Πιστεύετε ότι η χρήση των μέσων τεχνολογίας (π.χ. βιντεοπροβολέα,υπολογιστή) στα σχολεία είναι πιθανό να επιφέρει περαιτέρω αλλαγές στον παραδοσιακό τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος;

41 26

8 Σύνολο ερωτηθέντων Δε γνωρίζω

Ναι

7 Οχι

Η τεχνολογία και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση έχουν ως αποτέλεσμα την αδρανοποίηση της κρίσης και σκέψης των μαθητών; 8 Δε γνωρίζω

9 Οχι

24 Ναι

41 Σύνολο ερωτηθέντων

0 35

5 40

10 45

15

20

25

30

Νομίζετε ότι η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αναδεικνύει τη δημιουργικότητα των μαθητών;

Σύνολο ερωτηθέντων Καθόλου

Πολύ

Μέτρια

Λίγο

Πιστεύετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση εξασκεί την κριτική σκέψη των μαθητών; 41

28

17

3

Σύνολο ερωτηθέντων Καθόλου

Πολύ

Μέτρια

3

Λίγο

Νομίζετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση προετοιμάζει του αυριανούς πολίτες να ανταπεξέλθουν σε μία κοινωνία διαρκούς αλληλεπίδρασης και γνώσης;

2

7 14

41

Σύνολο ερωτηθέντων Πολύ

18

Μέτρια Λίγο Καθόλου

Οι πολίτες μίας χώρας οφείλουν να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες, προκειμένου να βελτιώσουν τις δομές της μελλοντικής κοινωνίας;

Σύνολο Ναι ερωτηθέντων Οχι Δε γνωρίζω

Σύνολο: 420

198

56 33

Σύνολο απαντήσεων ΝΑΙ ΜΕΤΡΙΑ ΛΙΓΟ

ΟΧΙ ΚΑΘΟΛΟΥ

50

58 17

ΔΕ ΓΝΩΡΙΖΩ

ΠΟΛΥ

8

THE USE OF TECHNOLOGY IN EDUCATION AS A DRIVING POWER TOWARDS STUDENTS’ CRITICAL THINKING The questionnaire that you have in your hands has been written within the framework of the research work of our eTwinning project with the title “To think or not to think?” Its aim is to search whether the use of technology in education promotes students’ critical thinking. The research is anonymous.

We would like you to answer honestly.

Thank you in advance.

1. Gender: a) boy b) girl 2. Age: a)13-15 b)16-17 c) over 22 1) Do you believe that senior high school students know how to use digital tools, in order to search for information on the Internet?

A. Yes

B. No

C. I don't know

2) By the means of technology in education is learning converted from a social process into a private affair?

A. Yes

B. No

C. I don't know

3) Do you think that technology and computer science subjects have to be included in the school curriculum?

A. Yes

B. No

C. I don't know

4) Is the use of technology in education an attractive and modern way of learning for the students?

47 A. Yes B. No C. I don't know

5) Do you believe that the use of technological devices (e.g. projector, computer, etc) in schools is likely to trigger further changes in the traditional teaching procedure?

A. Yes B. No C. I don't know 6) Do the digital tools that are used in education result in the lack of studentsâ&#x20AC;&#x2122; critical thinking?

A. Yes

B. No

C. I don't know

7) To what extent do you think that the use of technology in education enhances studentsâ&#x20AC;&#x2122; creativity?

A. Very much

B. Moderately

C. A little

D. Not at all

8) Do you believe that the use of technology in education improves the ability of students for critical thinking?

A. Very B. Moderately

C. A little

D. Not at all

9) Do you think that the use of technology in education prepares tomorrow's citizens to cope with the challenges that the 21 st century society is going to face?

A. Very much B. Moderately C. A little D. Not at all 10) Are citizens required to familiarize themselves with new technologies in order to improve the structures and institutions of the future society?

A. Yes

B. No

C. I don't know

48

H ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΩΣ ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΣ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Το ερωτηματολόγιο που έχετε στα χέρια σας έχει συνταχθεί στα πλαίσια του μαθήματος της ερευνητικής εργασίας της Α1΄ τάξης Γενικού Λυκείου Αχαρνών και σκοπό έχει να διερευνήσει κατά πόσον η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση προάγει την κριτική σκέψη των μαθητών. Η έρευνα είναι ανώνυμη. Θα σας παρακαλούσαμε να απαντήσετε με ειλικρίνεια. Ευχαριστούμε εκ των προτέρων.

1. Φύλο: α) αγόρι β) κορίτσι 2. Ηλικία: α) 13-15 β) 16-17 γ) 18-21 δ) 22 και πάνω 1) Πιστεύετε ότι οι μαθητές Λυκείου γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία, προκειμένου να αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο; Α. Ναι

Β. Όχι

Γ. Δε γνωρίζω

2) Με τα μέσα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, η μάθηση από κοινωνική διαδικασία μετατρέπεται σε ατομική υπόθεση; Α. Ναι

Β. Όχι

Γ. Δε γνωρίζω

3) Θεωρείτε ότι τα μαθήματα της τεχνολογίας και της πληροφορικής πρέπει να περιέχονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα της διδασκαλίας; Α. Ναι

Β. Όχι

Γ. Δε γνωρίζω

4) Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αποτελεί ελκυστικό και σύγχρονο τρόπο διδασκαλίας για τους μαθητές; Α. Ναι

Β. Όχι

Γ. Δε γνωρίζω

5) Πιστεύετε ότι η χρήση μέσων τεχνολογίας (π.χ βιντεοπροβολέα, υπολογιστή) στα σχολεία είναι πιθανό να επιφέρει περαιτέρω αλλαγές στον παραδοσιακό τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος; Α. Ναι

Β. Όχι

Γ. Δε γνωρίζω

6) Η τεχνολογία και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση έχουν ως αποτέλεσμα την αδρανοποίηση της κρίσης και σκέψης των μαθητών; Α. Ναι Β. Όχι Γ. Δε γνωρίζω 49

7) Νομίζετε ότι η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αναδεικνύει τη δημιουργικότητα των μαθητών; Α. Πολύ

Β. Μέτρια

Γ. Λίγο

Δ. Καθόλου

8) Πιστεύετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση εξασκεί την κριτική σκέψη των μαθητών; Α. Πολύ

Β. Μέτρια

Γ. Λίγο

Δ. Καθόλου

9) Νομίζετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση προετοιμάζει τους αυριανούς πολίτες να ανταπεξέλθουν σε μία κοινωνία διαρκούς αλληλεπίδρασης και γνώσης; Α. Πολύ

Β. Μέτρια

Γ. Λίγο

Δ. Καθόλου

10) Οι πολίτες μιας χώρας οφείλουν να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες, προκειμένου να βελτιώσουν τις δομές της μελλοντικής κοινωνίας; Α. Ναι

Β. Όχι

50

Γ. Δε γνωρίζω

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ Τα στατιστικά αποτελέσματα αυτής της έρευνας είναι τα εξής:

1.Φύλο Από τους 41 ερωτηθέντες τα είκοσι είναι κορίτσια και τα είκοσι ένα είναι αγόρια.

2.Ηλικία Από τους 41 ερωτηθέντες, οι επτά είναι ηλικίας από 13-15 ετών, οι δώδεκα είναι ηλικίας από 16-17 ετών , οι 6 είναι ηλικίας από 18-21 ετών και οι δεκαέξι είναι ηλικίας από 22 και πάνω.

3.Πιστεύετε ότι οι μαθητές Λυκείου γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία, προκειμένου να αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι τριάντα έξι δηλώνουν Ναι , οι τέσσερις δηλώνουν Όχι και ένας δηλώνει Δε γνωρίζω.

4.Με τα μέσα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, η μάθηση από κοινωνική διαδικασία μετατρέπεται σε ατομική υπόθεση; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι δέκα δηλώνουν Ναι , οι είκοσι τρεις δηλώνουν Όχι και οι οκτώ δηλώνουν Δε γνωρίζω.

5.Θεωρείτε ότι τα μαθήματα της τεχνολογίας και της πληροφορικής πρέπει να περιέχονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι τριάντα ένας δηλώνουν Ναι , οι οκτώ δηλώνουν Όχι και οι δύο δηλώνουν Δε γνωρίζω.

6.Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αποτελεί ελκυστικό και σύγχρονο τρόπο διδασκαλίας για τους μαθητές; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι τριάντα έξι δηλώνουν Ναι , οι τρεις δηλώνουν Όχι και οι δύο δηλώνουν Δε γνωρίζω.

7.Πιστεύτε ότι η χρήση μέσων τεχνολογίας (π.χ βιντεοπροβολέα, υπολογιστή) στα σχολεία είναι πιθανό να επιφέρει περαιτέρω αλλαγές στον παραδοσιακό τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι είκοσι έξι δηλώνουν Ναι , οι οκτώ δηλώνουν Όχι και οι επτά δηλώνουν Δε γνωρίζω.

8.Η τεχνολογία και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση έχουν ως αποτέλεσμα την αδρανοποίηση της κρίσης και σκέψης των μαθητών; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι είκοσι τέσσερις δηλώνουν Ναι , οι εννέα δηλώνουν Όχι και οι οκτώ δηλώνουν Δε γνωρίζω.

51

9.Νομίζετε ότι η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αναδεικνύει τη δημιουργικότητα των μαθητών; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι δέκα πέντε δηλώνουν Πολύ , οι δέκα έξι δηλώνουν Μέτρια , οι επτά δηλώνουν Λίγο και οι τρεις δηλώνουν Καθόλου.

10.Πιστεύετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση εξασκεί την κριτική σκέψη των μαθητών; Από τους 41 ερωτηθέντες οι δέκα επτά δηλώνουν Πολύ , οι είκοσι οκτώ δηλώνουν Μέτρια , οι τρεις δηλώνουν Λίγο και οι τρείς δηλώνουν Καθόλου.

11.Νομίζετε πως η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση προετοιμάζει τους αυριανούς πολίτες να ανταπεξέλθουν σε μία κοινωνία διαρκούς αλληλεπίδρασης και γνώσης; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι δέκα οκτώ δηλώνουν Πολύ , οι δέκα τέσσερις δηλώνουν Μέτρια , οι επτά δηλώνουν Λίγο και οι δύο δηλώνουν Καθόλου.

12.Οι πολίτες μίας χώρας οφείλουν να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες , προκειμένου να βελτιώσουν τις δομές της μελλοντικής κοινωνίας; Από τους 41 ερωτηθέντες, οι τριάντα πέντε δηλώνουν Ναι , ο ένας δηλώνει Όχι και οι πέντε δηλώνουν Δε γνωρίζω.

52

I, ROBOT (2004) Class worksheet

Now that you’ve seen the film I, ROBOT carefully answer the following questions: 1. Which are the three laws?

A robot may follow all orders given by human beings A robot may not kill a human being as long as it does not conflict with the First law A robot may not injure a human being or allow a human being to come to harm.

A robot may disrespect human orders if they conflict with its own existence A robot must obey orders given it by human beings except where such orders would conflict with the First Law. A robot must protect its own existence as long as such protection does not conflict with the First or Second Law. 2. What is the name of the robotics company?

U. K. Robotics U. S. Robotics U. S. A. Robotics 3. What is the name of the company’s “brain”? ___________________________________________________ 4. Detective Spooner is a misfit and there are several aspects that prove it. Chose them from the list below: He wears jeans He drives his car manually He has an alarm clock He wears All Star trainers His stereo is manual and doesn’t follow orders given by humans He is a policeman 5. Which is detective Del Spooner’s car?(Fiat, Mercedes, etc) 6. What is the name of the “one of a kind” robot?

53 7. What is so special about that robot?

_________________________________________________________ ____________ 8. Why was Doctor Lanning so important to Detective Spooner? _________________________________________________________ ____________ _________________________________________________________ ____________ 9. Why does Detective Spooner hate robots? Something happened in his past that made him feel that way. What was it? _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ ____________________________________ 10. The assistant Susan thought that robots were safe and that they were the perfect companion. What is your opinion? Do you think that robots can form real companions/friends of human beings?

54

55

Φύλλο εργασίας 1 Γενικές οδηγίες για την ανάλυση και τη σύνθεση της ερευνητικής εργασίας (ε.ε.) Προσοχή στη ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ 1. Πάντα αναφέρω την πηγή που χρησιμοποίησα με την κατάλληλη χρήση συμβόλων και τρόπου. Για ηλεκτρονική πηγή σημειώνω την ηλεκτρονική διεύθυνση που επισκέφτηκα με την προσθήκη π.χ. [accessed 26/6/12] Για βιβλίο που χρησιμοποίησα, σημειώνω τη/τις σελίδα/δες που μελέτησα, τον τίτλο του βιβλίου σε εισαγωγικά και υπογραμμισμένο, τον συγγραφέα, τον εκδοτικό οίκο και τη χρονολογία έκδοσης του αντίτυπου. Για περιοδικό ή εφημερίδα σημειώνω τη σελίδα, τον τίτλο, το τεύχος και την ημερομηνία που κυκλοφόρησε. Ηλεκτρονικές διευθύνσεις που μπορώ να χρησιμοποιήσω για την ε.ε. http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childs-mind-thissummer/ http://www.criticalthinking.org/pages/high-school-teachers/807 http://www.rootsofaction.com/critical-thinking-ways-to-improve-your-childsmind-this-summer/ http://www.logiosermis.net/2013/07/h.html#.V95Sp_l_saU 2. Πρώτα θέτω υποερωτήματα σχετικά με το κεντρικό θέμα της ερευνητικής εργασίας, εξηγώ πώς συνδέονται με το κεντρικό θέμα και γιατί τα επέλεξα. Στη συνέχεια, από την υπόθεση προχωρώ στη διερεύνηση. Συλλέγω δεδομένα, αρχικά ίσως και ασύνδετα μεταξύ τους. Με τις πληροφορίες που αντλώ προσπαθώ να βρω τη συσχέτιση των δεδομένων που έχω συλλέξει. Έτσι, αξιοποιώ τις πληροφορίες και φτάνω να γνωρίσω πολλές από τις πτυχές του κεντρικού θέματος. Ο αναστοχασμός πάνω στο θέμα θα με βοηθήσει να δώσω μία τεκμηριωμένη απάντηση στα αρχικά υποερωτήματα που έθεσα και στο κεντρικό ερώτημα. Αφού καταγράψω τα συμπεράσματά μου ο κύκλος της έρευνας θα έχει ολοκληρωθεί.

3. Εργάζομαι και αξιολογούμαι μέσα στα πλαίσια συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Κάθε ομάδα θα καλείται ανά μία εβδομάδα να διερευνήσει ένα υποερώτημα σχετικό με τη θεματική ενότητα που έχει αναλάβει. Σε κάθε δίωρη συνάντησή μας θα συζητούμε στην ολομέλεια το ερώτημα που τίθεται στην κάθε ομάδα.

56 4. Στη συνέχεια τα μέλη της κάθε ομάδας θα έχουν στη διάθεσή τους επτά μέρες να συλλέξουν στοιχεία που σχετίζονται με το «εβδομαδιαίο» ερώτημα που τους έχει τεθεί.

5. Θα χωρίσουμε την εργασία σε δύο βασικές ενότητες και θα δημιουργήσουμε ένα τεύχος ηλεκτρονικού βιβλίου στο δεύτερο τετράμηνο. επιτυχία!!!

57

Καλή μας

58

Άσκηση αναστοχασμού, 25 Ιανουαρίου 2017 Α’ Τετράμηνο Ομάδα: 1. Πόσο ικανοποιητικά λειτούργησε κατά τη γνώμη σου η ομάδα σου; Ανταποκρίθηκε επιτυχώς στις απαιτήσεις του μαθήματος; Στην κλίμακα του 5 δώσε ένα βαθμό.

2. Υπήρξαν μέλη στην ομάδα σου που δεν ήταν ιδιαίτερα συνεργάσιμα; Υπήρξαν μέλη που δεν επέδειξαν την αρμόζουσα υπευθυνότητα στην επίτευξη των στόχων και την ολοκλήρωση των εργασιών; Να μην αναφερθούν συγκεκριμένα ονόματα μαθητών. Στην κλίμακα του 5 δώσε ένα βαθμό για το γενικό κλίμα συνεργασίας μέσα στην ομάδα.

3. Τι σε ικανοποίησε περισσότερο κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας; Σκέψου το περιεχόμενο των δραστηριότητων, όσα έμαθες, το κλίμα που επικρατούσε στην τάξη, την προθυμία της καθηγήτριας να βοηθήσει , να καθοδηγήσει , να εξηγήσει. Στην κλίμακα του 10 δώσε ένα βαθμό.

4. Τι σε δυσαρέστησε περισσότερο κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας;

5. Ποιο πρόβλημα/προβλήματα κλήθηκες να αντιμετωπίσεις κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου; Τι θα ήθελες να είναι διαφορετικό; Κάνε τις δικές σου προτάσεις.

59

Ρουμπρίκα αξιολόγησης Κριτήρια αξ. Πόσο συνεργάσιμοι/ συμμετοχικοί είστε; Πόσο επιμελείς και συνεπείς είστε; Πόσο συνεισφέρετε στην ομάδα το καλύτερο δυνατό; Πόσο σέβεστε τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας;

1=καθόλου

2=λίγο

3=μέτρια

ΣΥΝΟΛΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΜΑΔΑΣ:

60

4=καλά

5=άριστα

Problem solving activities My Ideal Partner ESL EFL Speaking Activity - Intermediate - 25 Minutes In this critical thinking activity, students prioritize and discuss the most important qualities of an ideal partner. Each student is given a copy of the worksheet. The students look at a list of qualities and mark the ten most important qualities of an ideal partner on their worksheet. The class is then divided into pairs. Students find out which ten qualities their partner chose and mark their partner's answers on the worksheet. The students then discuss their answers and explain the reasons for their choices. Then working together, from the qualities they have both picked, they choose the five most important items and arrange them 1 to 5, with the most important being number 1. When they have finished, each pair works with another pair and compares their final choices. Finally, there is a class feedback session to find out the most popular qualities among the class.

Stress ESL EFL Lesson - Intermediate - 1.30 Hours This captivating three-page lesson will help teach your students about the topic of stress. To begin this critical thinking lesson, students work in pairs and interview each other about the top ten most stressful things in their lives. The students then make a group of four and compare their answers. The group members find the most popular stressful things or situations for their group. After that, the students complete a class stress survey. Students find out the ways each person reduces stress and how they relax. Once the survey is complete, the students re-group and read all their data and categorize it. Students then make posters showing the results of the survey. This lesson involves pair and group work as well as a class mingling activity. Critical thinking, data collection, analyzing and evaluating skills are also used. Detailed teacher's notes are provided.

Your Views ESL EFL Speaking Activity - Intermediate - 30 Minutes

This productive speaking activity is useful for teaching students to use their critical thinking skills. The students discuss two controversial statements in groups.

Students then give their opinions, agree and disagree. The groups write down the reasons for their decisions and present their results to the class. This then leads into a class discussion.

http://www.teach-this.com/resources/teaching/critical-thinking accessed 2.1.2017 61 5 Problem-Solving Activities for the Classroom Posted February 14, 2013 in Teaching StrategiesUpdated January 6, 2016 Problem-solving skills are necessary in all areas of life, and classroom problem solving activities can be a great way to get students prepped and ready to solve real problems in real life scenarios. Whether in school, work or in their social relationships, the ability to critically analyze a problem, map out all its elements and then prepare a workable solution is one of the most valuable skills one can acquire in life.

Educating your students about problem solving skills from an early age in school can be facilitated through classroom problem solving activities.

Such endeavors encourage cognitive as well as social development, and can equip students with the tools they’ll need to address and solve problems throughout the rest of their lives. Here are five classroom problem solving activities your students are sure to benefit from as well as enjoy doing: 1. Brainstorm bonanza Having your students create lists related to whatever you are currently studying can be a great way to help them to enrich their understanding of a topic while learning to problem-solve. For example, if you are studying a historical, current or fictional event that did not turn out favorably, have your students brainstorm ways that the protagonist or participants could have created a different, more positive outcome. They can brainstorm on paper individually or on a chalkboard or white board in front of the class.

2. Problem-solving as a group Have your students create and decorate a medium-sized box with a slot in the top. Label the box “The Problem-Solving Box.” Invite students to anonymously write down and submit any problem or issue they might be having at school or at home, ones that they can’t seem to figure out on their own. Once or twice a week, have a student draw one of the items from the box and read it aloud. Then have the class as a group figure out the ideal way the student can address the issue and hopefully solve it.

3. Clue me in This fun detective game encourages problem-solving, critical thinking and cognitive development. Collect a number of items that are associated with

a specific profession, social trend, place, public figure, historical event, animal, etc. Assemble actual items (or pictures of items) that are commonly associated with the target answer. Place them all in a bag (five10 clues should be sufficient.) Then have a student reach into the bag and 62 one by one pull out clues. Choose a minimum number of clues they must draw out before making their first guess (two- three). After this, the student must venture a guess after each clue pulled until they guess correctly. See how quickly the student is able to solve the riddle.

4. Survivor scenarios Create a pretend scenario for students that requires them to think creatively to make it through. An example might be getting stranded on an island, knowing that help will not arrive for three days. The group has a limited amount of food and water and must create shelter from items around the island. Encourage working together as a group and hearing out every child that has an idea about how to make it through the three days as safely and comfortably as possible.

5. Moral dilemma Create a number of possible moral dilemmas your students might encounter in life, write them down, and place each item folded up in a bowl or bag. Some of the items might include things like, “I saw a good friend of mine shoplifting. What should I do?” or “The cashier gave me an extra $1.50 in change after I bought candy at the store. What should I do?” Have each student draw an item from the bag one by one, read it aloud, then tell the class their answer on the spot as to how they would handle the situation.

Classroom problem solving activities need not be dull and routine. Ideally, the problem solving activities you give your students will engage their senses and be genuinely fun to do. The activities and lessons learned will leave an impression on each child, increasing the likelihood that they will take the lesson forward into their everyday lives. http://education.cu-portland.edu/blog/teaching-strategies/5-problemsolving-activities-for-the-classroom/ accessed 2.1.2017 63