Zxnk17

ikasturtea

elkar hezi ikastetxeko DBH 4. mailako ikasleen aldizkaria

2016ko udaberria-udara

EDITORIALA

Aurtengo ikasturtean ere Ze Xaunk?!-eko ale berri batekin gatoz, 17.arekin hain zuzen ere, DBH 4.mailako ikasleok. Aldizkari honetan, urtean zehar azterturiko gai desberdinak azaldu ahal izango ditugu; ikastetxean egin diren irteerak edo euskal poesiak esaterako. DBH-ko azken urteko ikasleok, ekintza askoz beteriko urtea izan dugu. Ekonomia eta zergetan oinarritutako klase ordu batzuetatik, geologiaren alderdian kokatzen den Zumaiako Flyscharen inguruko informazioa jaso genuen irteera baterarte. Ekonomia eta zergen inguruko klase orduetan, ikasle batzuek gaiaren inguruan zuten ideia kopuru txiki hori handitu zuten. Euskal Herrian dirua nola banatzen den eta hemengo ekonomiaren inguruan hitz egin eta aurkezpen batzuk egin genituen.

Baina horretaz gain, Euskal Herritik at dauden lurraldeen inguruan ere hitz egin genuen. Paradisu eta iruzur fiskalen inguruan adibidez. Atzerriko gauzen harira, martxan jarriak gaude jada, Holandako Goirle hiriko ikasleen elkartrukearekin. Hau dena egin ostean, Zumaira bidaiatzea tokatu zitzaigun, kasu honetan Flyscha ikustera. Flysch honetan aurki ditzakegun informazio desberdinen inguruan hitz egin genuen, baita geologoek hainbeste miresten duten hau nola sortu zen aztertu.

Baina, ikasturte honetako 4. mailako ikasleentzat jakingura handiena, datorren urtean, Batxilergoan, zer topatuko duten jakitea da. Horretarako, orientazio klaseak eta orientatzailearekin batzarrak erabili dituzte.

Hori dena eginik, bakoitza bere bidea nondik nora joango den pentsatzen, edo bidea bideratzen hasita dago dagoeneko. Honi jarraipen bat emateko, talde elkar eragileak ere martxan jarri dira dagoeneko, asko lagundu ditzaketen talde elkar eragileak. Bertan, ikasleak bata besteari laguntzen jarduten dira, daukaten zalantzak argituz, irakasle lanak egiten dituzten gurasoen ekarpenekin ere. Liburutegi tutorizatuak ere funtzionatzen hasi dira, eskolari jarraipen bat emateko sortuak. Ikastetxean egindako lanak luzatzeko erabiltzen dira, eta EGela da proiektu hau burutzen den tokia.

Ze Xaunk?!-eko 17.ale hau gustatzea espero dugu DBH-ko 4.mailako ikasleok, baita aldizkari hau oso gustora irakurtzea eta hurrengoa ateratzeko gogoekin gelditzea.

Julen Murua

ZXn/k?!

16.

A K O Z A

elkartasun

2015

16. urtez, aurten ere gure eskolak, Elkar Hezik, Abenduaren 19an Elkartasun Azoka antolatu zuen. Aurten, gaietako bat errefuxiatuekin loturik egon da eta arazo horren eraginpean daudenei laguntzeko dirua biltzea izan da azokaren helburu nagusitako bat. Baina azoka ez zen honetan gelditu. Errefuxiatuez gain, aurtengo EA21eko mugikortasun eta osasunaren gaiak ere azokako helburu eta postu desberdinetako, zati handi bat ere bete zuen.

Aurtengo azokari dagokionez, gobernuz kanpoko 18 erakunde desberdinek hartu zuten parte, eta horien artean biri buruzko informazioan sakonduko dugu. Serso Euskal herria eta Bubulum erakundetan zehazki.

BUBULUM

8. urtez azokan parte hartu zuten Bubulum elkarteko postukoekin ere hitz egin genuen, eta urtero bezala gogo askorekin etorri zirela eta emaitza positiboak jasotzen ari zirela komentatu ziguten. Bubulumen helburu nagusia honako hau da: lurralde behartsuetan, bereziki Nikaraguako nekazal komunitateetan, behar bereziak eta behar ekonomikoak dituzten pertsonei laguntza ematea; hori lortzeko eta dirua biltzeko modu desberdinak eraman zituzten azokara. Informatzeko boletoak, poltsak, kamisetak...

SERSO EUSKAL HERRIA

Serso Euskal Herria� erakundeak 4 urte egin ditu aurten etortzen eta beraien helburua Indiako umeentzat eskolara joateko bekak lortzea da, gehienbat neskentzat. Baina ez ziren azoka aurrera eraman zuten bakarrak! Jostailu berrien bilketa eta erreanimazio kardio-birikarra, Gurutze Gorriaren eskutik ere.

Baita ere izan genuen, gure eskolak antolatutako txosna, errefuxiatuei buruzko erakusketak, ikasle edo gurasoek egindako bitxiak edo gozogintza saltzen dituzten postuak ere.

Elorza eta Leire Ibarrondo

Itziar

ZXn/k?!

Gobernuz kanpoko Setem erakunde solidarioak, urtero Elkar Hezi ikastetxeak ospatzen duen “Elkartasun Azokan parte hartu du. Eta ikasturte honetako, 2. ebaluaketan zehar Curriculum Vitae proiektua garatu du. DBH3. mailako ikasle eta irakasleekin. Batik bat Gaztelania ematen duen Martinen eskutik.

gehiago jakiteko loturak: www.elkarhezi.eus/wp-content/uploads/2016/03/Curriculum-vitae-euskaraz.pdf

SETEM federazioa, Espainian dagoen Gobernuz Kanpoko Erakunde bat da, 1991ean sortua. Hainbat eta hainbat azoka solidarioetan parte hartu izan du, eta urtero Elkar Hezik antolatzen duen Gabonetako Elkartasun Azokara ere etorri da.

Kontsumo kontziente eta arduratsua, Bidezko Merkataritza eta Elikadura-Subiranotasuna sustatzen saiatzen da, eta nola ez, aurpegi solidario batekin.

Bestalde, Nazioarteko Lankidetzan ere murgilduta dago SETEM (Mexiko, Salvador, Bolivia, Peru, etab‌). Laneremu gisa hartzen diren eskualdeetan, Bidezko Merkataritza, Tokiko Ekoizpen Iraunkorra, Finantza Etikoak eta Erosketa Publiko Arduratsu bategatik apustu egitea erabaki dute; beraien esanetan ezinbestekoa eta funtsezkoa da eta.

Beste hainbat erakunde bezala, muxutruk lan egiten dute, justiziaren alde.

Espainiar estatuan, Andaluziatik hasi eta GaztelaMantxa, Katalunia, Valentziako erkidegoan, Galizian, Euskadin, Errioxan, eta Madril-eraino aritzen dira, Bilera, proiektu, azoka eta bestelako ekintzak prestatzen.

Hainbat kanpaina ere martxan jarri dituzte jada.

2015ko abenduaren 19an ospatu zen Elkar Hezi Elkartasun Azokan izan zen SETEM. Beraiekin hitz egiteko aukera izan genuen eta pozik atera ziren. Esan zigutenez, gustora atera ziren, giro polita izan zuten eta jendetza polita izan zen. Pertsona solidario asko hurbildu zen nahiz eta askorik ere ez saldu, hurrengo urtean itzultzea gustatuko litzaiekeela adierazi zuten.

Helburu nagusi bezala, bidezko mundu baten alde borroka egiten oinarritzen da GKE hau. Beraiek bideratzen dituzten ekintzek eragina izan ditzakete Hirugarren Munduko biztanleen artean.

ROADSHOW Euskadin eginiko Road Show bat.

ZER DA?

Road showa ebentu ibiltari bat da, eta marketing ekintza bat aurrera eramaten saiatzen da. Geografiako puntu desberdinei begira eramaten ditu ekintzak aurrera eta hau, jentea erakartzeko asmoarekin egiten da. Mezu bat transmititzea du helburu edota marka jakin bat promozionatzea ikuskizun eta entretenimenduaren bidez.

ETA AESLEME?

Elkarte hau zauri kraneoentzefalikoak eta garunekoak sahiesteko sortu zen.

Aeslemen eslogana honako hau da: ”Ez izan istripurik, informazio faltagatik!”

HELBURUAK

Bere helburuetako bat errepideetako istripuak gutxiagotzea da. Beste helburu garrantzitsuetako bat istripuetan gertatzen diren lesioak gutxiagotzea eta istripuetan gertatutako heriotzak saihestea da hain zuzen ere. Honetaz aparte segurtasunari buruzko ikastaroak ere ematen dituzte eta foro naizionaletan eta internazionaletan parte hartzen dute.

ROAD SHOW-A OÑATIN:

Road showa Oñatin izan zen 2015eko urriaren 29an. Bertan, Ikuskizunean trafiko istripu baten antzezpena eta halako egoeran aurkitu diren hainbat lagunen benetako testigantzak uztartu ziren.

Ikuskizuna herriko DBH4 eta Batxilergoko ikasleentzat bideratua izan zen Santa Ana antzokian. Lehenik udaltzaingo bat azaldu zen berak bizi izandako kasu bat aurkeztera. Honek kontatu zuen kasurik zailena pertsona bat hiltzen denean, familiari esatea zela.

Ondoren, suhiltzaile bat azaldu zen eta hauek, suak itzaltzetik aparte, istripuetan autotik gorpua ateratzeaz ere arduratzen da.

Geroago anbulantziakoak atera ziren. Beraien lana edo egin beharra ardura handikoa da. Hau da, deiak jasotakoan ahalik eta azkarren egon behar direlako istripuaren tokian, zeren eta pertsona baten osasuna edo bizia beraien esku dago. Azkenik, medikuaren txanda iritsi zen, esanez, gero eta kasu gehiago daudela lesio medularren arazoekin eta lesio medular horiek nolakoak diren azaldu zuen.

EKONOMIA ETA

ZERGAK

GEHIAGO JAKITEKO:

http://ekonomiaetazergak.gipuzkoa.eus/eu BERTAN IKASTEXEKO TALDEEN LANAK DITUZUE IKUSGAI.

ZERGA: Administrazio publikoek zergapekoei eskatzen dizkieten ordainketak dira eta bere kontura ez da inolako onura zuzenik jasotzen.

ZERGA ZUZENAK:

Pertsonak edo enpresak zuzenean zergapetzen dituzten zergak dira, etekina lortu dutelako edota bere jabetzako ondasun bat erabiltzeagatik.

Adibidez,

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) Sozietateen Errenten gaineko Zerga (SZ) Ondasun Higiezinen gaineko Zerga OHZ

ZEHARKAKO ZERGAK:

- Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) - Ondare Eskualdaketak eta Egintza Juridikoen gaineko Zerga (OEZ/EJDZ) - Zerga Bereziak

ZXn/k?!

Pertsonen ondasunen edo zerbitzuen kontsumoa zergapetzen dute, bai eta ondasunen eskubideen eskualdaketak ere. Beraien artean daude:

BEZa eta

bestelakoak Langileek urtero, irabazi edo galdu dituzten diru mugimenduen aurkezpena da; honi zergak aurkeztea esaten zaio. Orain, zerga hauek nola jaso, nola banatu eta zertan erabiltzen diren adieraziko da.

Zergen zati handiena BEZ-az eta PFEZ-az lortzen da.

Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) Europar Batasun osoan eta beste hainbat herrialde askotan ezartzen da.

Produktu eta zerbitzuen kontsumoa zergapetzen duen zeharkako zerga da. Zeharkako zerga denez, kontsumitzaileak ez dio Ogasunari zerga zuzenean ordaintzen, baizik eta saltzaileak bideratzen du hiru hiletik behin egin behar duen BEZ aitorpena egitean.

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) banakako indibiduoek urtean zehar lortutako diru sarreren araberako zergaren erregularizazioa da.

Biekin batera 9mila miloi â‚Ź inguru batzen da. Hauez gain beste zerga motak batzuk daude zergak bereziak edo sozietatearen zergak esaterako. Gutxi gora behera 12 mila miloi euro inguru lortzen da urtero zerga denekin, hauek instituzio desberdinetan banatzen dira.

Dirua antolatzeko orduan, BEZ eta PFEZ diru zergak, Eusko Jaurlaritzara joaten dira, nahiz eta Gipuzkoako Foru Aldundiak kudeatu 1go momentu batean, eta beste zerga mota batzuk, Zor Publikora, Energiara eta Epainiako Alor Publikora joaten dira.

Dirua gobernutik administrazio desberdinetara banatzen da.

Zati handiena osasunak eramaten du 3,3 mila miloi â‚Źrekin.

Bigarrena, hezkuntza da 2,5 miloirekin. Geratzen den den dirua beste administrazio txikiagotan banatzen da. Adibidez zor publikoan (baliabide finantzarioak eskuratzeko modu bat da. Horretarako, balore-tituluak jaulkitzen dituzte, burtsan negozia daitezkeenak) edo gizarte segurtasun eta babesean (herrialde batek bertako biztanleei laguntzeko sortuta duten erakundea da).

MIkel Kortabarria ea Mikel Zubia

ZXn/k?!

Start-Innova Europan zehar zabaldu den proeiktu bat da, non enpresak sortzen ikasten den, idieia jakin batzuk garatuz. Batxilergo 2. mailakoak honetan ibili dira Enpresa ikasgaian Beatriz Igartuarekin, 2 ikasturtez behintzat.

PROZESUA

Lehendabizi nola ekin ikasten dute; hau da, zerbait nola hasi, ikasten dute, kasu honetan empresak nola sortzen diren ikasten dute. Honetarako pertsona ekitzaileen ezaugarriak ezagutzen eta ikasten dituzte. Ondoren, dituzten ideietatik baliatuz proiektu bati hasiera ematen hasiko dira.

Gero taldeka proiektua garatzen joaten dira beraiek identifikatutako ideien bidez. Proiektuen egileak elkar lehiatzen dira, beraien proiektuak defendatuz batzorde baten aurrean.

ZER DA LEHIAKETA HAU?

Lehiaketa honen helburua etorkizun batean aurkeztu ahal diren eszenatokietarako esperientzia sortzea da. Ikasleek beraien proiektua defendatu beharko dute. Azkenik Donostian izan dira aurkezpenak.

NOLA JOAN ZAIE BATXIKOEI?

Batxikoek sortu zituzten beraien proiektuak. Euskal Herri mailan 88 proiektu egon dira leihan eta hoietatik 5 hoberenen artean izan dira.

Harrigarria bada ere, 5 proiektu hoietatik 3, Elkar Hezi ikastetxekoak izan dira.

Tamalez, beste ikastetxe batetako ikasleek irabazi dute lehen saria. Punta puntan ibili dira eta ZORIONAK!

GALDEGAZTE Galdegazte goiena telebistako programetako bat da. Miren Arregik gidatzen du eta asteazkenero gaueko 22:00etan botatzen dute. Bertan, 15-16 urte bitarteko Debagoienako eskola bateko 3 gaztetxo dira protagonistak astero, eta programan, beraiek aukeratutako ospetsu euskaldun bati elkarrizketa bat egiteko aukera emango zaie, euskaraz. Adibidez: Mikel Gonzalez errealeko futbolaria, Felipe Uriarte mendizalea, Alex Sarduriri Gatibu taldeko abeslariaria edo beste edozein euskaldun ezagun. Elkarrizketatuari egin beharreko galderak ez dira komeni oso pertsonalak izatea, hau da, bere bizitza pribatuari buruzko galderak egitea ez da izaten egokia.

Goiena Telebista, Debagoieneko euskarazko toki telebista da. 2000ko maiatzean hasi zen lanean, Arrasate Telebista eta Atxabalta Telebista-ren eskarmentua eta baliabideak aprobetxatuz. Gaur egun, bederatzi herritara zabaltzen da: Arrasate, Aretxabaleta, Aramaio, Antzuola, Bergara, Elgeta, Oñati, Gatzaga eta Eskoriatzara, hain bitartez.

Telebistaren Lurreko ere zuzen Programazioaren ardatza, informazio generoari eskainitako saioek osatzen dute: Berriak, Debagoiena Zuzenean, Tertulia, Harmailatik, Harira… Baina ezin albo batera utzi, kultura eta entretenimendua: Kantari, Zazpi akorde, Pedalka… Leintz-Gatzaga eta Oñati elkarteek kooperatiba bat bultzatu zuten bertan eskualdeko udalak eta GOIENAko langileak integratzeko asmotan. Urte hauetan, paperean garapen handia lortu du, bere produktuak astean bi egunez kaleratzen ditu. Telebistan

eskualde osora zabaldu da seinalea, Lurreko Telebista Digitalaren bidez eta zuntz optikoz. Debagoieneko barrutian eta, Euskal Autonomia Erkidego osoan hedatzen da.

Interneten Goiena.eus eskualdeko ataria sareratu du.

Horretaz gain, Arrasateko Udalarena den Arrasate Irratia ere kudeatzen du Goienak.

Ekonomia, hezkuntza, ingurumena, kirola, kultura, osasuna eta teknologia berrien gaien inguruko berriak ematen ditu bere interneteko web orri ofizialean.

Hauetako gai bakoitzean debagoienako gaiaren inguruko informazio berria azaltzen dute; Adibidez, ekonomian:; Debagoienako datu ekonomikoak. Hezkuntzan: herri desberdinetako ikastetxeek egiten dituzten ekintzak.

Ingurumenean: naturarekin erlazionatutako aurrerapenak,... eta horrelako berri asko.

GALDE-GAZTEKO Grabaketa: http://goiena.eus/debagoiena/1461243827845

ZXn/k?!

Gure elkarrizketatua Maria Cruischank izan zen.

Maria, aita ingelesa eta ama oñatiarra dituen neska bat da. Gaztetatik Oñatin hazi zen, eta Elkar Hezi ikastetxean ikasi zuen. Gaur egun 30 urte ditu, alaba bat du eta bere gizonarekin batera Iruñean bizi da naiz eta alde batetik bestera asko mugitzen den bere lanagatik, casting-etik casting-era. Aktoresa da, eta telebistan, zinean eta antzerkian aritu da lanean. “Goenkalen,” Itsasoren paperean, eta “Vis a Vis” telesailetan ikus ahal izan dugu orain arte. Zinema arloan, “Al Otro lado” filmean egin du lan protagonista gisa, eta laister estreinatuko den “Igelak” pelikulan ikusi ahal izango dugu.

2016ko apirilaren 15ean joan ginen grabaketa egitera. Aurretik aurkezlearekin (Jokin Bereziartuarekin) bilera bat egin genuen; Mariari ze galdera egin, egunean

ESPERIENTZIA

bertan egingo duguna, grabaketa eguna... adosteko. Egia esan egunean bertan urduritasun puntu bat nabaritzen genuen. Baina bagenekien lasai bageunden eta naturaltasunez egiten bagenuen, dena ondo aterako zela. Eta horrela gertatu zen! Hasieran, lehen galderetan batez ere, galderak nola planteatu, zer posturetan egon, zer aurpegi jarri… dena pentsatzen genuen urduri geundelako. Baina Maria (elkarrizketatua) lasai ikusten genuenez, inongo urduritasunik gabe, gu ere lasaitzen joan ginen denborarekin eta geratzen zen elkarrizketa osoa eramangarria izan zen. Bukaeran Goienako langileen, teknikoen, zorionak jaso genituen. Orokorrean gende gehiena gustura geratu zen gure lanarekin eta guk egindako elkarrizketarekin.

Gero etxean ikusterako orduan hirurok atera genituen akatsak baina orokorrean esan beharra dago elkarrizketa polita eta interesgarria izan zela eta ez zela inor konturatuko gure akatsetaz ez zirelako nabarmenak.

Eneko, Maria eta Laia

EUSKARAREN EGUNA 2015 !

ELKAR HEZIN

Abenduak 3an izan zen Euskararen Eguna, eta hori dela eta Elkar Heziko ikasle eta irakasleak batu ziren elkarrekin euskaraz mintzatu eta jolasteko. Helburua Euskaraz mintzatzea eta berarekin jolas eta barre batzuk botatzea izan zen. Eskola denak parte hartu zuen, batzuk jolasteko eta beste batzuk ekintzak prestatu eta besteekin jolasteko.

Egun polita izan zen, giro aldetik eta ikasle eta irakasleek euskararekiko zute harremana erakusteko.

Haurtzaindegiko umeek beraien ekintzak eduki zituzten. Laguntzaile modura DBH3ko hainbat ikasle egon ziren haurrekin solasean. Hainbat ekintza egin zituzten, adibidez marakak egin zituzten arroz aleak eta ur botilak erabiliz eta marakak hastinduz ibili ziren lehen zatian. Bigarren zatian, marakak hartu eta irakasle eta ikasleekin batera haurtxoak dantzan jarri ziren musikaren erritmoa jarraituz.

Haur Hezkuntzako 1,2,3 eta 4. mailako ikasleak ere euskarazko jolasak eduki zituzten DBH3ko beste iksale batzuekin. Hauek 4 gelatan banatu eta jolas desberdinak antolatu zituzten.

Lehenik haurrak ondo ezagutzeko, izenen joku bat egin zuten bakoitzaren izena jakiteko. Ondoren talde bakoitzak bere ekintzatxoak prestatu zituzten.

ZXn/k?!

HAUR HEZKUNTZA

LEHEN HEZKUNTZA

Ikasleek 1. Batxilergoko ikasleen laguntza izan zuten ekintzetan eta jolas eta ekintza desberdinak egin zituzten. Lehenik euskarari buruzko galdera batzuk erantzun zituzten denen artean eta ondoren kamiseta batzuk margotu zituzten euskarazko lelo bat gehituz. Ikasleak lanean ari ziren bitartean, 1. Batxilergoko ikasleek musika jartzen zuten giroa alaitzeko.

BIGARREN HEZKUNTZA

Bigarren hezkuntzakoak, hau da, eskolako zaharrenak ez dute egin jolasik, baizik eta, Euskara hizkuntzari buruzko hainbat hausnarketetan hartu dute parte.

Adibidez, ariketa bat egin dute: zenbat uste duten egiten dela euskera eta nortzuk. Batzuk harrituta gelditu dira emaitzekin. Gero, Euskararekiko duten konpromezuari buruzko esaldi batzuk idatzi dituzte hormetan itsatsi ahal izateko.

Azkenean, lan honen helburua da gure eskolako ikasleak, Euskara, agian, herri batzuetan galtzen ari dela, ikustea da.

ZXn/k?!

Z E RJGAA M T IIKL ?

Euskara Egunean antzerkia

2015eko abenduaren 3an, Euskararen egunean, Elkar Heziko DBH 4.mailako Joseba Larrea, Imanol Diaz eta Julen Muruak Zergatik Jamil? antzezlaneko bi protagonistekin, Eneko Sagardoy eta Mikel Martinezekin elkarrizketa bat egiteko aukera izan zuten. Bizkaitarrek, “lehenengo aldia da biok batera lan egiten duguna Eneko oso gaztea delako, baina espero dugu beste askotan ahal izatea” adierazi zuten.

Zergatik Jamil? antzezlana ikustera, Oñatiko hiru ikastetxeetako batxilergoko ikasleak joan ziren. Gure hiru elkarrizketatzaileek ea antzezlana adin horretako pertsonei bakarrik zuzenduta al zegoen galdetu diete, “Antzezlan hau helduentzako da, eta helduak batxilergoko

ikasleez gain, DBHkoak izan daitezke” erantzuna jasoz.

Antzezlanak, “Jamilen istorioa kontatzen du. Jamil, gazte magrebiar bat da. Bere burua zelda baten aurkitzen du, memoria barik eta urte batzuetan zaintzen egon den gizona, tiro batekin hil duela esaten diote. Horren harira, ea hil duen eta hil egin badu, nola hil duen saiatu beharko dira deskubritzen.”

Emanaldiaren ondoren, Eneko eta MIkelek solasaldi bat eskaini zieten Batxilergoko ikasleei. Bertan ikasleek aktoreen inguruko galderak egiten zieten euskararen eta antzerkiaren arteko loturaren inguruan.

Bertan Mikelek aitortu zuen euskaldun berrientzat egina zegoela antzerkia. Eta beraien bizitzaren inguruko datuak ematen aritu ziren, etorkizunerako planak etab...

(Dena entzuteko Ze Xaunk?!en sitera jo.)

Julen Murua eta imanol Diaz

B

A

T E

U

X S

K

I

A

R

L A

R

E E

N

R

E

G

G

U

N

O

A

A

N

Urtero ospatzen dugu Abenduaren 3an Euskararen eguna eta ondo ospatu beharreko eguna da dudarik gabe. Egia esan, zer da euskara baino gehiago Euskaldun egiten gaituena? Ezer ez. Euskarak urteko egun guztietan merezi du ospatua izatea, eta batez ere ahoz-aho ibiltzea.

Elkar Hezi ikastetxean ere, ondo ospatu dute aurtengoan Euskararen eguna, urteroko legez ekintza eta jolas desberdinez helburu desberdinak landuz ibili dira ikasle eta irakasleak, gaztetxo eta zaharrenak. Urte hontan Batxilergoko ikasleei tokatu zaie ekintza horiek prestatzea eta Unai Etxarri Batxilergoko 1. mailako ikasleak ondo aipatu digun bezala “taldetan banatu gara ikasle guztiok bi ekintza nagusi prestatzeko; hausnarketa eta ariketak”. Ekintza landuak eta prestatuak ez direla ezin esan, Urria aldera hasi ziren eta prestatzen astero ordu bat eskainiz, hasieratik taldetan bilduta. Adinaren araberakoak izan dira ekintza horiek, hau da, gaztetxoen ariketak errezago edo dinamikoagoak dira eta zaharrenentzat zailagoak eta euskararekin lotura zuzena dituztenak.

Unai Etxarri, D.B.H. 2. mailan egon zen ekintzak prestatzen eta elkarrizketan esan zigun bezala “lehenik, ideiak zerrendatu genituen, hiztegia eta hitzak lantzeko ariketak”. Aditzarekin zerikusia duten ariketak ere prestatu zituzten, ondo pasatzeaz gain euskara erelantzeko.

Joseba Larrea

ELKARTRUKEAK,

BESTE

BATZUETAKO IKASTETXEEKIN

HERRI

Orain dela urte batzuk, Holanda eta Alemaniako ikastetxe batzuekin elkartrukeak egiten hasi ginen, hain zuzen ere 2006-07 urteetan. Holandar edo Alemaniarrek astebete igarotzen dute euskaldunen etxeetan, eta ondoren, Elkar Hezi ikastetxeko Batxilergoko 1.mailan dauden ikasleak joaten dira haien etxeetara denbora berdina igarotzera.

Bi irakaslek antolatzen dute elkartruke hauek; Maite Gantxegik, Eider Aranzabalek eta Edurne Sansebastianek, hain zuzen ere, igelesezko klaseak beraiek ematen baititute eta. Aurten, Alemaniara joango dira Urtarrilak 18an eta hainbat ekintza egitea aurreikusita dute. Alemanak berriz, Martxo inguruan etorriko dira.

Elkartruke hauen lehenengo helburua ingelesa hobeto ezagutzea da hizkuntza hau erabiliaz, zehaztu digute elkarrizketan bi irakasle hauek. Aldiz, beraiek euskal herrira etortzerakoan, gaztelaniaz hitz egin beharko dute, hizkuntza hau hobetzeko asmoz.

2013-2014

E L K A R R I Z K E TA Nola bururatu zitzaion ikastetxeari hau egitea?

Eleanitz proiektuan murgiltzen hasita geunden eta ondorioz, elkartrukaketa zuzenean atxikitzen zitzaion berari.

Gainera, Herberehetako ikastetxe batekin harremanetan jartzeko aukera izan genuen, eta berau aprobetxatu genuen.

Zein zen zuen helburua?

Biziko helburua, ingelesa hizkuntza bezala hobeto ezagutzea eta praktikan jartzea litzateke baina horrekin batera beste herrialde europear bateko kultura eta ohiturak ezagutu eta guztion arteko elkarbizitza sustatzea.

Lortzen al duzue helburu hori betetzea?

Bai.

Momentuz bizitakoarekin, zer nahiago duzue Alemania edo Holanda?

Esperientzia biak dira aberasgarriak. Bietan egin ditugu lagun onak eta ikasleek bizitakoa bietan izan da polita.

Zergatik bi herrialde horiek eta ez beste batzuk? Arrazoi konkreturen bat al dago?

Aurretik esan dugun bezala, Herberehen kasuan, bertako irakasle batekin harreman estua geneukan aurretik.

Alemaniarena berriz, kasualitatea izan zen. Bertan ere, Ditzingen-eko ikastetxean klaseak ematen zituen oñatiar bat ezagutzen genuen. Horregatik, guzti honi esker, harremanetan jartzeko eta proiektua aurrera eramateko erraztasunak izan genituen.

Zaila da hango ikastetxeekin eta pertsonekin kontaktatzea?

Benetan zaila da atzerriko ikastetxe batekin horrelako proiektu batean hastea, ezagutzen ez garen momentutik.

Gure kasua ezberdina izan zen. Bietan aurrez ezagutzen eta konfiantzazko kontaktuak baitziren.

Nola aukeratzen duzue ikasle bakoitzarendako bikotea?

Ikasle bakoitzak formulario moduko bat betetzen du.

Bertan zaletasunak, familia kide kopurua, alergiak… etabarri buruzko informazioa idazten dutelarik. Hortik hasten gara lanean.

Zuen esperientzietatik abiatuta, gertatu zaizuen gauzarik okerrena? Eta politena?

Okerrena: Herberehetan ikasle batek istripu txiki bat izan zuenekoa. Politena: beste guztia (paisaia, bertako janaria, hizkuntza, bizikletak, bertako familiak…) eta batez ere ikasleak hain pozik ikustea.

Zer nolako ekintzak egiten dira?

Urtero ekintzak aldatu daitezke, baina orokorrean ondorengoak egiten ditugu: ikastetxea ezagutu, hiri garrantzitsu bat bisitatzen dugu, museoren bat ikusi, kirolarekin eta gastronomiarekin lotutako ekintzak, bertako klase batzuetan parte hartu…

Orokorrean zein gustatzen zaie ikasleei?

Ez dago ekintza bat gustoko dutena, iritziak ezberdinak dira. Denetarik.

Zer duzue pentsatuta aurten egitea Alemanian?

Heidelberg eta Stuttgart hiriak ezagutzera joango gara eta azkenengoan rallye moduko bat egingo dute ikasleek.

Mercedes Benz museoa bisitatu eta Ritter Sport txokolate lantegira joango gara. Honetaz gain, klase ordu batzutan ere murgilduko dira gure ikasleak (ingeleseko eta soinketakoak).

Ane Blazquez eta Eider Murgiondo

ZXn/k?!

ARGAZKIA Ane Blazquez eta Eider Murgiondo.

elkar

hezi

Beste urteetan bezala, aurten ere Elkar Heziko ikasleek hainbat irteera izan dituzte. Hortaz artikulu honetan maila bakoitzak izandako jardunaldiak eta abentura azalduko da.

LH1/LH2KO IKASLEAK ARRITXULORA BIDAIA

Lehenik LH1/LH2 ko ikasleen Arritxuloko irteerari buruz hitz egingo dugu. Ekainaren 8tik 9ra egin zuten beraien egonaldia bertan.

Ekintza ugari egin zituzten besteak beste, eskalada, slackline, euskal jolasak eta mendi bueltak.

LH3/LH4 EKAIN KOBAZULOAN BARRENA

Ondorengo ikasleak LH3/LH4ko ikasleak izan ziren. Maiatzaren 28tik 29ra igaro zuten ekintza desberdinak eginez. Lehenengo egunean, Ekain kobazuloa ikustera joan ziren. Bertan kobazuloa ikusteaz gain (replika), taller bat egin zuten, Lehen Gizakiek nola egiten zuten sua, beraien ohiturak,... Zestoan bazkaldu zuten eta gero Donostiako akuariuma bisitatu zuten. Ilunkaran, Orioko aterpetxera joan ziren. Bigarren egunian aterpetxean taller desberdinak antolatu zitutzten eta azkenik etxera bueltatu ziren.

LH5/LH6 GERNIKA-BERMEO

LH5/LH6 ko ikasleak Ekainaren 7tik 8ra joan ziren Lurraskara.

Lurraska Ajangizen dago kokatuta.1go egunean Gernikara abiatu ziren. Bertan Juntetxea, Euskal Herria museoa eta Bakearen museoa ikusi zuten... 2. egunean Bermeora joan ziren eta bertan ibilaldi bat egin ondoren Arrantzale museoa bisitatu zuten.

DBH1 EGINO HERRIAN

Dbh1eko ikasleak Eginora egin zuten irteera ikasturte hasieran.

Herri txikia zen, beraz beraientzako leku oso ona zen ekintza egiteko. Tortilla lehiaketa, altxorraren bila edo eskulanak egiten ibili ziren batez ere. Kobazulo bat ere bisitatu zuten eta oso irteera dibertigarria izan zen.

ko

irteerak DBH2 TXINDOKIKO MAGALEAN

Apirilak 28-29 egunen bitartean joan ziren DBH2ko ikasleak Txindokira. 1go egunean Barandiaran museoa ikusi zuten Ataunen, bertan bazkaldu eta Lizarrusti aterpetxera joan ziren.

Arratsaldean eskalada egin zuten. 2. egunean, goiz iratzarri ( 8:00) eta 9etan Lizarrustitik Larraitzera oinez joan ziren. 4 orduko ibilaldia bat izan zen. Bertan bazkaldu eta Txindokiko Itzaleko Abentura parkean ibili ziren.

ESKI BIDAIA

DBH3ko ikasleak eskiatzera joan ziren Jakara, Candanchura , hain zuzen ere. Eguerdi alderako iritsi ziren Jakara, autobusetik motxilak hartu eta bertara joan ziren. Bertan, bi taldetan banatu ziren. Handik aurrera, bi taldetan banatuta egin zuten ikastaroa.

Goizez 2 ordu libre, 2 orduko ikastaroa eta arratsaldez beste pare bat ordu libre (ez zutenak eskiatu babyan). 4 egunetan zehar ia ia gauza bera egin zuten Jakan eginiko ekintza libreak izan ezik eta 4. egunean autobusa hartu eta OĂąatira itzuli ziren!!!

DBH4 KOSTALDERA!

DBH4. mailako neska mutilek maiatzaren 28-29a pasatu zuten Hondarribiko aterpetxean. Goizeko 9tan hasi zuten bidaia, eta lehenengo Zumaiara joan ziren bertako Flysch ezaguna aztertu eta ezagutzera. Hurrengo egunean, Hondarribiko Higer itsasargira joan ziren ordubeteko ibilbidea eginaz. Pick-nick moduko bazkari baten ondoren etxerako buelta hartu zuten.

REISE NACH DEUTSCHLAND

Batxilergoko 1. mailako ikasleak betikolez, elkartrukea egin zuten.

Oraingoan Alemaniako Ditzingen herriko neska mutilekin izan ziren. Aste bat pasatu zuten han eta ondoren alemaniarrak etorri ziren ona beste aste bat. Ekintza desberdinak egi zituzten han eta hemen ingelesa eta erdara praktikatuz.

Asier Igartua eta Jon Zubizarreta

N E R A E X T E T S A I K ORIA HIST ZXn/k?!

Eskola, hasieratik ez da izan orain ezagutzen dugun bezala. Hasiera-hasieran, DBH eta batxilergoa ETEOn egiten zen. Baina duela 14 urte, Milagrosa eta Benediktarrak elkartu egin ziren. Aurretik, eraikin ezberdinak ziren eta hauen elkartzearen helburua ikastetxea handiagotzea eta hobetzea zen. Horrela sortu zen gaur egungo “Elkar Hezi”. Gaur egun Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza Arantzazuko Ama kalean aurkitzen da. DBH eta batxilergoa aldiz, Santa Marina plazan, duela 14 urtetatik.

Irakasle, zuzendari, idazkari… Elkar Hezin lan egiten duten guztiek elkarketa hau oso gauza positibo gisa hartu dute, gaur egun arte ondo funtzionatu baitu.

Ikastetxe bakoitzean (bi eraikinak kontuan hartuta), 300 ikasle inguru daude. Hau kontuan hartuta, maila bakoitzean bi ikasgela gehienetan. Bakoitzean gutxi gora behera 18 ikasle asko jota. Gaur egun, DBH

eta Batxilergoko ikasgelak elkartuta daude eta talde handiagoak dira. Hauetan 32 bat ikasle egon ohi dira.

Ikasturtean zehar, ikastetxeak jaialdi edo ospakizun desberdinak izan ohi ditu. Hauen artean nagusi eta garrantsitsuena, ikastetxearen jaialdi nagusi edo ikasleek deitze dioten moduan ikastetxeko eguna da.

Gaur egun ELKAR HEZI eguna esaten zaio. Egun horretan afari merienda edo bazkari handia egiten da, eta egunean zehar ekintza desberdinak egoten dira.

Kontzertuak, 2. mailako batxilergokoen agurra, maila batzuk antolatutako ikuskizunak, tailerrak etab….

Jaialdi handi honetaz gain, ihauteriak eta Santa Ageda ospatzen dituzte ikastetxeko Haurtzaindegi, HH eta LH mailakoek. Beste ekintza aipagarriena Elkartasun Azoka herriko plazan izaten da.

Irene Escarza eta Aitor Garcia

D EN BO RA N ATZERA DBH eta batxilergoko, Santa Marinako eraikinean argazki asko daude ikasle ohienak. 3 pisu ditu ikastetxeak eta koadro batzutan maila bakoitzeko ikasleen argazkiak daude, horietako batzuk haien aurpegien marrazkiak. Idazkaritzan ere, denboran atzera egindako argazkiak daude. Ikastetxearen hasierako urteetakoak, hau da, duela 16 urtekoak asko.

Irene Escarza eta Aitor Garcia

A...

R E Z T A N DENBORA

...OROITZAPENAK GOGORA!

http://www.genial.ly/View/Index/56d6f3cc1561e805fc9a0443

bilaketa egiteko: elkarhezi, curriculum vitae...

w

w

w

.

e

l

k

a

r

h

e

z

i

.

e

u

s

elkarhezi.com/ze-xaunk h t t p s : / / s i t e s . g o o g l e . c o m / a / dena bertan aurkituko duzue

e u - e s . f a c e b o o k . c o m / E l k a r h e z i berriak, argazkiak, bideoak eta askoz gehiago

ZXn/k?!

ABISUA: Wordpressa atzean utzi eta guztia migratu da eskolako sites atalera.

Bertan denetarik aurkituko duzue.

elkar hezi eguna 2016

AURPEGI ONA! EGURALDI TXARRARI,

www.elkarhezi.eus/multimedia/190

www.elkarhezi.eus/multimedia/190

ZER DA ?

GAIA

Ikasturte honetan MUGIKORTASUNA gaiaren inguruan aritu gara horretarako gaiaren inguruan formazioa jaso egin dugu eta ikasleen partaidetza sustatuz, Ingurumen Batzordea sortu, Udal eta eskolen arteko foroetan parte hartuz, mugikortasunari dagokionez diagnostikoa eta hobetzeko ekintza plana adostu da.

HELBURUAK

- Ikastetxea ingurumenaren aldeko praktika baten eredu bilakatzea.

- Ikasleak herritar parte-hartzaileak izaten ohitzea.

-Ikastetxeko eta inguruko gizartea eta ingurumena aztertzea eta hobekuntzarako proposamenak eta alternatibak adostu eta martxan jartzea.

- Herriko Agenda 21ean parte hartzea.

ZXn/k?!

Eskolako Agenda 21 ikastetxearen iraunkortasunerako eta kalitaterako hezkuntza programa bat da. Komunitatearen partaidetzan oinarritzen da eta udalerriko garapen iraunkorrean esku hartu eta laguntzen du.

Eskola Agenda 21 hezkuntza komunitatearen konpromiso eta ekintza plana da. Tokiko Agenda 21 barruan lana egin eta ikastetxeko eta bere inguruko Garapen Jasangarriaren alde jarduteko.

AURTENGO

ESKOLA-MUGIKORTASUNA ELKAR HEZIN

LEHEN HEZKUNTZA

Grafikoan ikusten den bezala, ikasturte honetan lehen hezkuntzako ikasleen kopuru haundi bat eskolara kotxez etorri da, baita goraipatu nahi dut 5% autobuses joaten dela. Beraz, zera ondorioztatu dezaket: lehen hezkuntzako ikasle guztien gehiengoa eskolatik urrun bizi dela edota ikasleak larregiko gazteak direla eskolara oinez joateko.

DBH - BATX

Beste alde batetik, DBH eta Batxilergoan kontrako egoera nabarmentzen da. Lehen hezkuntzan gehiengo handi bat ibilgailu motorizatu baten joaten baziren, bigarren hezkuntza justo aurkako gertatzen da. Ikasleen gehiengo garrantzitsu batek eskola oinez edo bizikletaz azaltzen da goizero. Horren arrazoia ikastetxea erdialdeko leku baten kokatu dagoela izan daiteke; baita gazteak handiagoak izatean independentzia gehiagoz gozatzen dutela ere.

ECOSIA, zuhaitzak landatzen dituen interneteko bilatzailea

Ecosia interneteko bilaketari bat da, baina bilatzaile hau ez da besteak bezalakoA, bere berezitazuna diru sarreren %80 Brasilen egiten hari diren zuhaitz landaketa batera dohaintzatzen dutela da. Beste bilatzaileen bezala publizitatea da euren diru iturri garrantzitsuena. Ddiru-sarreraren ehuneko handi bat The Nature Conservancyseko Plan a Billion Trees programara doa bideratuta. Proiektu honen helburu nagusia, Brasilgo Atlantiko basoari bere jatorrizko egoera berreskuratzea da. Keinu honetaz aparte, (Ecosiak ez ditu bakarrik zuhaitzak landatzen), zure bilaketak sorturiko CO2 isuri guztiak ere erabat neutralizatzen ditu.

Orain arte, 150.987 zuhaitz landatu dituzte dohaintzeri esker, 60 segundotik behin zuhaitz bat landatzen dute. Orduan, badakizue elkarrekin poliki-poliki lurra planeta hobera aldatzea lortuko dugu!

Jason Martin

ETB NAFARROAN

ETB-k bere telebistako katea Nafarroatik kentzea erabaki du, ez zituelako bete beharreko legeak betetzen.

i r i t z i a

Gehienok dakigun moduan, Nafarroan ez da ETB ikusteko aukerarik egongo legeak ez baditu betetzen. ETB ilegalki emititzen zen Nafarroan eta UPN-ko presidenteak, Esparzak, honi buruzko iritzia eman du, legeak bete egin behar direla eta normak jarraitu behar direla esanez.

ETB-k beraiek kendu zuten emizioa Nafarrotik, bazekitelako ilegalki emititzen zutela telebistako katea.

Nire ustez ondo egin zuen emizioa kentzen, eta gehienek uste duten moduan, legeak bete beharko lituzkeela uste dut, beste telebista batzuen moduan.

Nafarroan ETB baino telebista kate txikigoak daude, eta beraiek baino handia delako ez dute eskubiderik horrela jokatzeko. Nire iritziz telebista kate handiek, txikiek bezala jokatu beharko lukete, legeak eta normak betez.

Honetaz gain, ETB berak ezin ditu horrelako jarrerak baimendu, eta Gobernuak ere ezin ditu ilegalidadeak baimendu.

Nire iritziz, dena ahalik eta azkarren konpontzea

da onena, ETB-k legeak betez eta ondoren Nafarroan emitituz. ETB-k gaziki jokatu zuen hasieran garbi ez jokatzearren, baina uste dut erreakzio ona eduki duela katea kenduz eta zerbait gaizki egiten ari zirela ohartuz.

UPN-ko presidenteak dioen moduan, onena arazoa konpontzea eta Nafarroan berriz ETB ikusaraztea da; Hau guztia, legea betez eta garbi jokatuz.

HAUTESKUNDEAK

Ander BikuĂąa

Gaur egun Espainian gatazka handia ari da gertatzen hauteskundeak direla eta.

Azken elekzio datak 2015-eko Abenduaren 20-ean izan ziren baina espainiarrak ez ziren gehiengo absolutura iritsi alderdi bakarrarekin ere ez, beraz hauteskundeak berriz errepikatu behar dira Ekainaren 26-ean.

Ekainaren 26ko hauteskundetan partido politiko batzuk bipartidismoaren aukera indartu nahi dute gehiengo absolutua lortu ahal izateko. Ciudadanos (Albert Rivera) eta PSOE-k (Pedro Sanchez) elkartzea ere pentsatu dute baina honek izugarrizko iskanbila sortu du herritarron artean: talde eskuindar eta ezkertiarrak direlako. Beste aldetik, berriz IU (Alberto Garzon) eta Podemos-ek (Pablo Iglesias) bat egitea aukeratu dute gaur egun dagoen Espainia eskumatarra PP-rekin boterean ezker aldera eraman al izateko.

Dirudienez bozka gehienak berriz ere PP-ek lortuko ditu orain dela gutxi eginiko inkestak begiratuz baina agian bateren batek ezusteko bat eramaten du.

Betiko moduan bozkatu al izateko 18 urte eduki behar dira gutxienez, beraz badakizue anima zaitezte bozkatzera.

Ander Arrizabalaga

ZXn/k?!

mind

S S E N L FUL

Praktika hau burutzeko liburu egokiena:

Zer da Mindfulness?

Mindfulness-a auto-ardura eta jakin-minetik hemen eta orain arreta jartzea bereizgarri duen kontzientzia egoera da.

Mindfulness-ari buruz hitz egiten dugunean, arreta eta kontzientzia osoaz ari gara, hau da, kontziente eta erreflexiboari buruz. Baloraziorik gabe, judiziorik gabe, unean bizitzea modu aktiboa, kontziente eta erreflexiboan. Arreta osoko praktikek ez dute gure bizitzako gorabeherak desagertaraziko, baina intentsitate bereziko momentu horiek (eskolan edo etxean arazoak izatea, gaixotasunak, lana galtzea, banatzeak, jaiotzak, ezkontzak edo heriotzak…) gugan izan dezaketen eragina alda dezakete.

Lasaitasuna lortzeko liburu egokienetariko bat Christophe Andréren “Serenidad” liburua da.

Christopheren obrak mundu osoan ezagunak dira milaka eta milaka irakurlerekin. Liburu honekin Mindfulness-a ondo egiten eta erabiltzen ikasiko duzu eta zure buruaren lasaitasuna lortu arte. Liburuan zure erritmora ikasiko duzu praktika hau burutzea oso aproposa Mindfulness-a praktikan jartzen hastea nahi baduzu.

Mindfulness-aren onurak zeintzuk dira?

Mindfulness-a praktikatzeak bere onurak ditu, hau praktikatzean estresa, antsietatea eta depresioa murriztea. Pentsamendu negatiboak gutxitzen dituela eta zure egoera animikoa hobetzen du. Hau da, zure bizitza hobetuko duzu Mindfulness-a praktikatuz.

Eñaut Tome

ERREFUXIATUAK S

I

R

I

A

K

O

i r i t z i a

2011ko martxoan hasi zen gatazka gaur ere oraina da iheslarien egoera kritikoa. Iada, 4 milioi errefuxiatu baino gehiago dira eta azken 25 urteetan gerra batek sortutako iheslari kopururik handiena da. Lagun askok, gerratik ihesi, etxea utzi behar izan dute Sirian eta mugetan kanpaleku eta iheslariak jasotzeko leku desberdinak eraiki arren Jordanian, Libanon, Iraken edota Turkian , egoera oso larria da.

Baina askok beraien bizitza arriskuan jarri eta Europarako bidea hartzea erabaki dute. Ez da batere bide erosoa, zeren eta trabak baino ez dituzte errepresiotik ihes egiteko ibilbidean. Komunikabideetan ia egunero ikusten dugun bezala, errefuxiatuek oztopoak aurkitu ditu Europara iristeko. Agintariak ezadostasunean eta kontraesanean murgilduta dabiltza giza eskubideei inportantzia kenduta.

Baina askok beraien bizitza arriskuan jarri eta Europarako bidea hartzea erabaki dute. Ez da batere bide erosoa, zeren eta trabak baino ez dituzte errepresiotik ihes egiteko ibilbidean. Komunikabideetan ia egunero ikusten dugun bezala, errefuxiatuek oztopoak aurkitu ditu Europara iristeko. Agintariak ezadostasunean eta kontraesanean murgilduta dabiltza giza eskubideei inportantzia kenduta.

Joseba Larrea

LANAREN GALERA

gabezia

Azken urte hauetan langabezia hitza asko entzun da Espainia osoan zehar. Azken hamarkada honetan estatu Espainiarreko langabezia tasa asko handitu da baita jendearen larritasuna eta desesperazioa ere. Espainiako probintzietan langabezia tasa %15-etik %40-rakoa da probintzia bakoitza kontuan harturta. Eta 2015ean langabezia tasaren bataz-bestekoa %20,9-koa da; hau da, Europako beste herrialdeekin alderatuta oso altua da.

EAEko langabezia tasa 2013an

Nire ustean, langabezia hitza hainbeste entzutea lotsagarria da, gainera oraindik lotsagarriagoa da 25 urte baino gutxiagoko gazteen langabezia tasa %55-ean dagoela. Langabeziaren arazoa ez baldin bada gelditzen aurrera joaten jarraituko du eta langabezia tasa ere handitzen joango da. Eta hori geratzeko zerbait egitea komenigarria da. Gazte askok langabeziaren aurka egiteko kexatzea edo beraien gurasoen, edo aitona amonen, negozioa aurrera eramatea da, zortea badute, noski.

Guk dioguna da, murrizketa gutxiagoizango balitz, medikuntzan, ikastoletan‌ lan gehiago egongolitzateke.

Beste alde batetik, jubilazioa aurreratzea ere beste irtenbide bat izan liteke, orduan, langile gazteak lehenago sartuko ziren lan egitera eta arazo gutxiago egongo lirateke.Hori gertatu ezkero, gazte gehienak edo ia denak unibertsitatetik irten eta lan egiten hasiko lirateke.

Jende asko lanaren bila, langabezian erori delako

Mikel Aranburu

DENBORAPASAK 1-Aurki ezazu argazkiko 7 ezberdintasunak.

2-Aurki ezazu bidearen alde batetik bestera joateko ibilbidea.

3-Zenbat anka ditu elefante honek?

5-Zer ikusten duzu ondorengo irudian?

6-Zer da ikusten duzun lehen gauza? Ea zenbat gauza aurkitzen dituzun!

ondo pasa!!!

4-Zenbat iruki ikusten duzue?

E U S K A L

POESIA

Antzinaroan Euskara orain baino hedatuago zegoen. Euskarak ez dauka senide ezagunik eta bere jatorriari buruzko hipotesi desberdinak daude. Orain dela urte asko gure hizkuntza debekatua izan zen eskoletan eta gizartean, eta idazlek, tamalez, fraide eta apaiz lanak egin behar zuten.

Beste hizkuntzetan ez bezala, euskal literaturaren deborazko banaketa ez du parekorik Europako mugimenduekin erromantizismo arte, batez ere, Ipar Euskal Herria eta Hego Euskal Herriak bere historia propioa dutelako eta bien artean txandaketa bat sortu zelako, hau da, alde bateko idazleek beste aldera ihesi zuten bere lana jarraitzeko, adibidez, Espainiako Gerra Zibilean. Hau da Ipar Euskal Herriko literaturan pizkundea asko zor zion Gaztelako Erresumak hasitako euskararen aurkako kanpainari eta, alderantziz, Espainiako Ilustrazioa. XX. mende hasieran gai nagusiak baserr. mundukoak ziren. Gerra aurreko poetan nagusienak hauek uzan ziren: Jose AriztimuĂąoAitzol, Jose Mari Agirre Lizardi, Esteban Urkiaga Lauaxeta eta Nikolas OrmaetxeaOrixe. Gerra ondorengo olerkigintza, berriz, 3 zatitan banatu zen:

1945 - 1964: gerra aurretikoaren jarraipena Gerrak ez zuen hainbesteko eragina izan poesigintzan; beraz, oro har, joera berarekin jarraitu zen. 1930ean poeta batzuek Euskaltzaleak elkartea sortu zuten, besteak beste: Lauaxetak, Lizardik, Aitzolek... Horrenbestez, Euskaltzalearen bideari jarraitu zitzaion, nahiz eta gerraren ondorioz suntsituta geratu zen.

1964-1968: poesia soziala edo protesta-poesia Garai honetan Gabriel Arestiren Harri eta herri obra da ardatz. Arestiren eraginez mugimendu berri bat sortu zen, poesia sozialaren ezaugarriak biltzen zituena. Mugimendu horrek batez ere hizkera poetikoan jarri zuen arreta. Poesia sozial horretan, Arestiz gain, beste batzuk ere aipatu behar dira: Xabier Lete (Egunetik egunera orduen gurpillean), Sarasola (Poemagintza), eta Lasa (Poema bilduma).

1968-70eko hamarraldia: borroka armatua eta Burgoseko prozesua Poesia hau zailtasun handikoa zen. Berriro intimismora itzuli ziren, eta beraz, ulermen-maila handia eskatzen zuen.

Garai honetan Arantxa Urretabizkaiaren San Pedro bezperaren ondokoak obra azpimarratu behar da. Poetak ez ziren berriak, aurreko mugimendukoak ziren, baina helduagoak.

X A B I E R

Xabier Lete Bergaretzen 1944ko apirilaren 5ean jaio zen Oiartzunen.

Euskal poeta,idazle eta politikaria izan da. 1965ean , Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Joxean Artze, Jose Angel Irigarai eta Lourdes Iriondorekin batera, Ez Dok Amairu taldea sortu zuen. 1972. urtean, Ez Dok Amairu taldea desegin zenean Lete Lourdes Iriondorekin ezkonduta zegoen eta kantagintzan jarraitzea erabaki zuen. 2005ean, Euskadi Literartura Saria eman zioten 1968an argituratutako lehen poemategia eta 2009an idatzitako Egunsentiaren esku izoztuak liburuarengatik. 2010ean bi egun ospitalean larri eman eta gero, Xabier hil egin zen.

L E T E Ez nau izutzen negu hurbilak Uda beteko beroan Dakidalako irauten duela Orainak ere geroan Izadiaren joan geldian Gizalditako lerroan Guzia presente bihurtu arte Nor izanaren erroan.

Ez nau beldurtzen egunsentian Arnas zuridun izotzak Non dirudien bizirik gabe Natura zabal hilotzak Eguzki eder joan guztien Argia baitu bihotzak Eta zentzuen mila erregai Iraganaren oroitzak.

Ez nau larritzen azken orduan Arnasa galdu beharrak Bide xumea hesituaren Amildegiaren larrak‌ Ardo berriak onduko ditu Mahastietan aihen zaharrak Gure oraina arrazoiturik Beste batzuren biarrak.

IĎ igo Gorostidi eta Jon Gonzalez

HEDOI ETXARTE

Hedoi IruĂąean jaio zen 1986ko apirilaren 28an. Euskal idazlea da eta Suzko Lilia izena duen poema liburua argitaratu zuen 2008an. Gaston Lagafferen 10. albumaren itzulpena egin zuen 2007an eta biolin jotzailea izanda, Fermin Muguruzaren hainbat abestitan haru du parte.

Gure belaunaldiak ez du amestu ere egiten klase ertaina izatea. Gurasoek baino papergintza maila altuagoarekin nomina murriztua eta diru-sarrera ezegonkorrak izango ditugu.

Gure belaunaldiak ez du alienazioa suarekin konpontzeko zilegitasunik: ez ditu ez bat-bateko insurrekzioa ez bortizkeria mitikoa praktikatuko, ez kutxazainen ez enpresaburuen aurka.

Gure belaunaldia ez dute droga hilkorrek aurretik eramango. Ez dugu epikarik, bidaia iniziatikorik, proiekturik, errebeldiarik.

Mediokreak gara, Alderdi Ekologistaren aginduz

Ez da 2010a proletarioek Verdi abesten dugun garaia, ez da 2010a Wagner barrikadetan langileekin dabilenekoa, ez da 2010a komunetan Beethoven kantatzen denekoa, gure musikek ez dute erritmorik binario alienatutik landa, gure jaiek ez dute zoriontasunik eta tristeziarik, gure jaietan ezin da dantzatu, ezin da lardaskatu, ezin da narkotikorik kontsumitu, gure jaietan ezin da jendea ezagutu, ez dago geuretzako lekurik.

geure anai-arrebak Afganistango gudan hiltzen ditugunean. Mediokre nahi gaituzte, Duisburgen hiltzen gaituztenean tankerik ez den desfile batean. Gure musikek ez dute hitzik.

Mediokre nahi gaituzte eta guk airerik gabe gelditu arte nahi dugu maitatu.

Zabortegiko hitzen gose gara eta ezagutza errondan arduradunak identifikatu ditugu.

Gure belaunaldiak ez ditu emantzipazioa edo erreakzioan esku laua edo ukabila hodeietara altxatuko, ez ditu haizatuko armiarmak, elefanteak edo mailuak.

D BH4- KOE N POESIA TXOKOA BUELTATUKO ZARA

POESIAREN BALIOA

Poetaren sentimenduak askatasunean poesia bilakatzean bihotzetik zuzenean irtendako sentipenean urxapala bezala askatzean

Eta bai, bueltatuko zara pentsatzen dut gauero Eta bai, hitz egingo dugu berriz ere lehengoak izango gara zu eta ni ni eta zu hodeien gainetik ibli egunak argituz ostadarraren koloreak argituz lehen egiten genuen bezala zu eta ni ni eta zu

Poetaren sentimenduak askatasunean bihotza kartzelatik ateratzea sekula ere ez erortzeko etsipenean guztion berotasunean

Poetaren sentimenduak askatasunean faxismoak eragindako ankerkeriak herriko poeten ahotsa ixilaraztean Lorca eta Hernandez beti gure bihotzean

Jon Zubizarreta, 2016

Eider Murgiondo, 2016

KOLOREA EMATEN DIZUNA, HURA LAGUNA Ezagutzen dizut ezagutzen gara irribarreak lapurtzen dizkidazu irribarreak oparitzen dizkizut elkar besarkatu batera bizitza margotu kolorea eman zuri beltza desagertu zure alboan beti arazoak ezabatu biok batera laguna maite garela ospatu

Alaitz Atxa, 2016

POESIA TXOKOA IKUSEZINA IZAN NAHI

Batzuetan pentsatzen dut hodei bat bezalakoa naizela bere lekua aurkitzen doala garaitu egin nahi duten beste batzuen artean Mendi artean ezkutatzen da gauetan behetik hegan du egiten hodei sentikorra da desberdin sentitzen da

Bakardadean dago ikus-ezina izan nahi du baina bihotzak taupadak egiten dio ezinezkoa den arren

Ane Blazquez, 2016

BORROKARAKO INDARRA

Baina zer da ezinezkoa zu ni eta guztiok gara jipoituak borrokarako prest gaude galdu genuena berriro geureganatzeko aldaketa ez da zerutik eroriko guk landu behar dugu egunerokoan txontxongiloen modura tratatzen gaituzte gure askatasuna eta gure aberastasuna gure laguntasuna eta gure herria dena galtzeko arriskua beharrean duguna baino gehiago irabazi behar dugu garenak garelako eta garenak izango garelako

Eneko Galdos,2016

Bi bihotz, bi gizaki, emakume eta gizon elkartuta poza sortuz.

Maitasuna sentimendu ona, bizi laguna aurkituz bizi berria sortuz.

Tripan zerbait sentitu, aske izatea nahi dute.

Zer izango da?

Tximeletak dira!

Aurkitu zure bizi laguna tximeletek askatasuna lortzea nahi dute eta.

EĂąaut TomĂŠ, 2016

IZKUTUKO LAGUNA

Denok dugun laguna batzuetan nabaria ta gutxietan ikusezina Denok dugun laguna hainbat gauza egitera atzera botatzen dizkiguna Denok dugun laguna milaka gauza galtzera eramaten gaituena Denok dugun laguna askotan kentzea nahi eta ezin duguna

Maddalen Arenaza, 2016

YOUTUBERRAK!

T A L E N T U

B E R R I A K ,

Zer da Youtube? Zein da YouTuberen jabea?

YouTube interneten bidez bideo digitalak partekatzeko aukera ematen duen web orrialdea da.

Pay Pal enpresan aritutako Chad Hurley, Steve Chen eta Jawed Karim langileek 2005eko otsailean sortu zuten, baina Google enpresa aren jabe da, 2006ko urriaren 10ean 1.650 milioi dolarretan erosi zuenetik.

Zein da bideo ikusiena?

Youtube martxan jarri zenetik interneteko web orrialde ikusienetariko bat izan da.

Bideo ikusiena, hau da, bisita gehien dituen bideoa “PSY-GANGANAM STYLE� abestia da 2.570.000.000 erreprodukziorekin eta 10.800.300 like-kin.

Y O U TE ZU B E R AGUNENAK VEGETTA777

elrubiusOMG

Rubén Doblas Gundersen edo elrubiusOMG ezizenagatik ezagunagoa ia 18 milioi jarraitzaile dituen 26 urteko Youtuberra da.

2006an hasi zen YouTuben eta gaur egun bertan jarraitzen du.

1990eko otsailaren 13an jaio zen Mijasen, Espainian.

3D animatzailea eta modelatzailea izateko ikasketak egin zituen.

Bere bideoetan humorea erabiltzen du. Gameplay-ak eta blogak igotzen ditu joku desberdineri buruz.

Igo dituen aken jokuak; Slither.io, Until Dawn, Dark Soul, Boogeyman,...

Esaldi ezagunena “¡Muy buenas criaturitas del señor!” esaldia da.

Eñaut Tomé

Samuel De Luque edo VEGETTA777 ezizenagatik ezagutzen den youtuberrak ia 14 milioi jarraitzaile ditu 27 urteko gamer honek.

1989ko apirilaren 12an jaio zen Kastellonen, Espainian.

2008an hasi zen YouTuben eta gaur egun bertan jarraitzen du.

Gamer bat da, hau da, jokuen bideoak igotzen ditu.

Gehien igotzen duen jokua Minecraft da, eta honen barruan Karmaland 2 da bere serie igoenena bere “Todo en uno”-ekin batera.

Beste joku batzuen gameplayak ere igotzen ditu, esaterako, GTA V, Tom Clancy´s Raimbow Six Siege,..

Esaldi ezagunena “Hey, muy buenas a todos, guapísimos, aquí Vegetta777!”.