2. Adrián Celaya Ibarra Así nació Bizkaia. De Arrigorriaga al fundador de Bilbao
11 La colección Abeurrea publica trabajos relacionados, a través de las actividades de la Academia o de sus académicos, con el derecho y la cultura vasca.
Abeurrea bilduman euskal zuzenbide eta kulturari lotutako lanak argitaratzen dira, lan horiek Akademiaren edo akademiakideen jardunarekin lotuta daudela.
3. Jesús de Galíndez El Derecho Vasco 4. Adrián Celaya Ibarra Los Fueros de Bizkaia 5. Adrián Celaya Ibarra (editor) José Miguel de Azaola 6. Javier Divar Garteiz-Aurrekoa El Consulado de Bilbao 7. Jody Guetta No excediendo sino moderando 8. Andrés E. de Mañaricua Las ordenanzas de Bilbao de 1593 9. José María Ramón de Gamboa The Biscayan tradition and its place in western political theory 10. J. Gabriel de Mariscal El Estado plurinacional 11. Peter G. Stein Zuzenbide erromatarra, Europaren historian zehar
Z UZENBIDEAREN E USKAL A KADEMIA
A CADEMIA VASCA DE D ERECHO
Zuzenbide erromatarra, Europaren historian zehar
1. Adrián Celaya Ibarra Señores de Bizkaia. De Don Diego López de Haro a Isabel la Católica
PETER G. STEIN
Colección Abeurrea Bilduma
Zuzenbide erromatarra, Europaren historian zehar Kultura juridiko baten historia
PETER G. STEIN
COLECCIÓN ABEURREA BILDUMA
A CADEMIA VASCA D E D ERECHO
11
Z UZENBIDEAREN E USKAL A KADEMIA
Erromatar Inperioaren idazleek, jakina denez, euskal leinuen berri eman zuten. Orobat, ostean etorri ziren bisigodoen garaiko letradunek. Aldi berean, Euskal Herriko lurraldeguneak arian-arian ari ziren ontzen eta eratzen, euren zuzenbide beregaina foruak izeneko lege testu idatzi eta ahozkoen bidez. Azpimarratzekoa da halakoetan erromatar zuzenbidearen eragina, zeharka bada ere. Hortaz, Erdi Aroan aurrerapauso galanta ematen da, behin betiko finkatzen baitira euskal lurralde-guneak, bakoitzak bere zuzenbide duela, euren arteko funts juridiko erkide baten zantzuak erakutsi arren. Besteak beste, gogoratu behar da, askoren artean, Bizkaiko Foruaren esana, sistema juridiko baten eitea erakusten duena …foru au aukerabidezkoa da buru-zorroztasunezkoa eta eskugoaren indarrezkoa baino areago (Bizkaiko Foru Berria, 36. titulua, 3. legea). […] Aro Modernoan berriztatzen dira, Erdi Aroko erromatar zuzenbidearen berreskuraketaren ondorioz, bi sistema juridiko horien arteko lotura, batik bat, euskal juristen heziketa prozesuan. Izan ere, Euskal Herriko legelariak, bertako unibertsitaterik ezean, kanpora doaz zuzenbide ikastera eta euren ikasketatik datoz zuzenbide erromatarraren jantziekin ondo apainduak, zuzenbide hori dela zuzenbide erkidea –ius commune– eta sona eta itzal gehien duena. Aldi horretan mamitzen da zuzenbide erromatarra geratzea tradizio juridiko eta historikoan errotua, kultura handiko osagai juridiko gisa. […] Gizaldietako ibilbideak iraun artean, zuzenbide erromatarra, bere testuen bidez, eta zin-zinez, Justinianoren Digesto lan erraldoiaren bidez, giza zuzenbideak izan dezakeen arrazoimen eta ekitatearen gorpuzterik egokiena dela uste da Europa osoan, XVII. eta XVIII. mendeetan. Pentsamolde hori zabaldu eta hedatzen da kontinenteko sistema juridikoen eta legelarien artean, Euskal Herria barne. Tradizio erromatarrarena izan, tradizio germaniarrarena izan, legelariak beti du aurrean zuzenbide erromatarra, iusnaturalismo hegaletan dabilenean ere. Era berean, aintzat hartzen du, berori aipatzeko eta aplikatzeko, nahiz zuzeneko moduan, nahiz estatuko legeriaren itzalpean, Espainiakoan zein Frantziakoan. […]