Hemezortzigarren gaia
GIZARTE SEGURANTZAREN ZUZENBIDEA: BABES-EKINTZA Laburpena: 1. Babes-ekintza: gertakizun arruntak eta lanbide-gertakizunak: 1.1. Lan-istripua; 1.2. Lanbide-gaixotasuna.—2. Prestazioak: araubide juridikoa: 2.1. Motak. Diruzko prestazioak zehaztea; 2.2. Prestazioen erregela orokorrak.—3. Babesa lortzeko betekizun orokorrak eta betekizun bereziak: 3.1. Betekizun orokorrak: afiliazioa, alta eta erregulartasunez kotizatzea; 3.2. Betekizun bereziak: aurretiaz jardundako epealdi kotizatuak.—4. Babes-ekintzatik etorritako erantzukizuna: 4.1. Enpresaburuaren erantzukizunaren norainokoa; 4.2. Erantzukizunak pilatzea; prestazioen gaineko errekargua; 4.3. Erakunde kudeatzaileari erantzukizuna egoztea: automatikotasuna eta subsidiaritatea.—5. Babes-ekintza: 5.1. Osasun-laguntza; 5.2. Aldi baterako ezintasuna; 5.3. Amatasuna; 5.4. Haurdunaldi bitarteko arriskua; 5.5. Ezintasun iraunkorra; 5.6. Erretiroa; 5.7. Heriotza eta bizirik irautea; 5.8. Familia-prestazioak; 5.9. Langabezia; 5.10. Borondatezko hobekuntzak.
1. BABES-EKINTZA: GERTAKIZUN ARRUNTAK ETA LANBIDE-GERTAKIZUNAK Gizarte Segurantzaren babes-ekintzara bildu dira beraren aplikazio-esparruko pertsonei emandako prestazioak. Esangura horretan, Gizarte Segurantzak, gizarte-beharrizanak babesteko tresna berezia den heinean, estatuaren eginkizun bat betetzen du. Hain zuzen ere, Gizarte Segurantzak bere aplikazio-esparruko pertsonak gertakizunetatik babesteko bermea ezarri du, legeak jasotako egoeretan (GSLOren 2. art.). Bestela esanda, babesak ez ditu kontuan hartzen banakako beharrizanak edo beharrizan zehatzak. Aitzitik, babes hori tekniko eta arautua da, eta aldez aurretik legeak zehaztutako gertakizunak eta egoerak bakarrik hartuko ditu kontuan. Babestutako beharrizanen jatorri diren gertakizunak jazokuntza batzuk dira, eta, uste da, horiek jazoz gero, babesteko moduko beharrizan-egoera sortzen dela; ondorenez, gertakizunak «beharrizan-egoeraren arrazoi» gisa definitu ohi dira (DE LA VILLA-DESDENTADO). Gizarte Segurantzaren kontribuzio bidezko modalitateak babesa ematen du gertakizun batzuengatik; gertakizunok sailkatu dira lanbide-gertakizunetan (lan-istripua —GSLOren 115. art.— eta lanbide-gaixotasuna —GSLOren 116. art.—) eta gertakizun arruntetan. Azken horietara osterantzeko gertakizunak bildu dira (lanekoa ez den istripua edo istripu arrunta, gaixotasun arrunta, amatasuna, erretiroa, langabezia eta familiaren zamak). Gizarte Segurantzako Oinarrien Legearen hitzaurrea ahaleginetan aritu zen, arriskuaren kontzeptua gainditu eta gertakizunaren kontzeptua nagusi-