Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • e-mail: dystrybucja@edycja.com.pl
Księgarnia internetowa: www.edycja.pl
PRZEDMOWA
W Ewangelii według św. Jana znajduje się fragment dobrze oddający to, co dokonało się podczas konklawe, które doprowadziło do wyboru papieża Leona XIV: „To nie wy wybraliście Mnie, lecz Ja wybrałem was i Ja wyznaczyłem was, abyście szli, przynosili owoc i aby wasz owoc był trwały; aby mój Ojciec dał wam wszystko, o co Go poprosicie w moje imię. To wam nakazuję, abyście się wzajemnie miłowali” (J 15, 16-17).
Jako kardynałowie zebrani w Kaplicy Sykstyńskiej, z dala od hałasów świata, wolni od zewnętrznych uwarunkowań, wsłuchiwaliśmy się w Ducha Świętego, aby wybrać człowieka przeznaczonego do kierowania Kościołem powszechnym, następcę św. Piotra, biskupa Rzymu. Albowiem ostatecznie to Duch Chrystusa, posługując się kardynałami elektorami, wybrał papieża Leona XIV i ustanowił go, aby niósł ten owoc miło-
ści i pokoju, którego świat coraz bardziej potrzebuje. Potwierdził to sam papież już w swoich pierwszych słowach z balkonu bazyliki św. Piotra, wspominając o prawdziwym pokoju, darze Zmartwychwstałego: „pokoju rozbrojonym i rozbrajającym, pokornym i wytrwałym”.
Antonio Preziosi napisał książkę pozwalającą nam na nowo przeżyć pierwsze chwile nowego pontyfikatu, w których dało się dostrzec jego silny i zarazem łagodny styl. Następnego dnia po wyborze Leona XIV, zaraz po tym, jak kard. Robert Francis Prevost wypowiedział słowa, którymi przyjął kanoniczny wybór na papieża, nastąpiły długotrwałe i gorące oklaski. Była to przejmująca chwila, wręcz „dramatyczna”, jeśli weźmie się
pod uwagę, jaki ciężar spadał wtedy na barki tego człowieka. A jednak z jego twarzy, pomimo wzruszenia, biła przede wszystkim pogoda ducha, na ustach zajaśniał uśmiech pełen spokoju i dobroci.
Kardynał Prevost zawsze taki był, a miałem sposobność poznać go przez ostatnie dwa lata, od kiedy papież Franciszek postawił go na czele
Dykasterii ds. Biskupów. Swoje zadanie wypełniał skrupulatnie i z oddaniem, zawsze był dobrze poinformowany o poszczególnych osobach i sytuacjach. Poza tym potrafił do wszystkiego
podchodzić ze spokojem i merytorycznie, z szacunkiem proponując wyważone rozwiązania, w których ujawniała się jego wrażliwość i miłość do wszystkich.
Papież Leon XIV jest augustianinem, duchowym synem św. Augustyna, wielkiego ojca i doktora Kościoła. Już w pierwszych dniach swego pontyfikatu wielokrotnie go cytował. Pierwszy raz napomknął o nim, przywołując słynne zdanie: „Z wami jestem chrześcijaninem, a dla was biskupem”. W ten sposób papież Leon XIV od razu ujawnił swe głęboko ludzkie wartości i ducha służby, w którym zamierza sprawować swój urząd – w ślad za swoim poprzednikiem, któremu nieprzypadkowo od razu chciał podziękować, niejako przedłużając swymi słowami błogosławieństwo, jakiego kilka dni wcześniej „słabym, lecz zawsze odważnym głosem” udzielił papież Franciszek. Było to błogosławieństwo skierowane do Rzymu i całego świata w poranek Wielkanocy: „Bóg pragnie naszego dobra, Bóg kocha was wszystkich, i zło nie zwycięży!”.
Wśród niezliczonych słów, jakie zostawił nam św. Augustyn, przywołam tylko jedno bardzo znane zdanie: „Kochaj i czyń, co chcesz”. To jest synteza Ewangelii, życia chrześcijańskiego, przy-
kazanie mieszczące w sobie wszystkie pozostałe.
To jest to, czego Jezus od nas wymaga i o czym papież Leon XIV przypomniał nam na samym początku: Pan nas kocha i chce, abyśmy i my kochali wszystkich, tak jak On ukochał nas. Nie należy zapominać, o czym mówi dalszy ciąg słynnego zdania św. Augustyna, zaczerpniętego z siódmej homilii do Pierwszego Listu św. Jana.
Wyjaśnia w nim to swoje ekspresyjne stwierdzenie i odnosi je do naszego życia: „Gdy milczysz, milcz z miłości; gdy mówisz, mów z miłości; gdy karcisz, karć z miłości; gdy przebaczasz, przebaczaj z miłości; niech trwa w tobie korzeń miłości, bo z tego korzenia może wyrosnąć tylko dobro”.
Książka Antonia Preziosiego pozwoli nam docenić pogodny i dobrotliwy, a zarazem jasny i silny styl papieża Leona XIV, którego zapewniamy o bliskości przez modlitwę i nasze synowskie posłuszeństwo. Niech pod jego przewodnictwem Kościół każdego dnia jaśnieje coraz bardziej jako świadek miłości Boga, miłości, od której pochodzi wszelkie dobro dla każdego z nas i dla całego świata.
kard. Pietro Parolin
APLAUZ ŚWIATA
Bóg nas miłuje, Bóg kocha nas wszystkich, a zło nie zwycięży. Wszyscy jesteśmy w ręku Boga. Dlatego bez lęku, zjednoczeni, ręka w rękę z Bogiem i ze sobą nawzajem, idźmy naprzód!
Jesteśmy uczniami Chrystusa. Chrystus idzie przed nami. Świat potrzebuje Jego światła. Ludzkość potrzebuje Go jako mostu, by mógł do niej dotrzeć Bóg i Jego miłość. Pomóżcie nam również wy, także i sobie nawzajem, w budowaniu mostów poprzez dialog, spotkanie, jednocząc się wszyscy, aby być jednym ludem zawsze w pokoju.
Mocny apel o pokój, wygłoszony już podczas pierwszego wystąpienia z balkonu bazyliki św. Piotra, rozbudził entuzjazm wiernych. Nie tylko tych obecnych na placu, lecz także tych, którzy w swoich domach słuchali słów nowego papieża za pośrednictwem środków przekazu.
Wyrazy poparcia zaczęły gremialnie napływać ze strony możnych tego świata, również tych, którzy osobiście stoją wobec potrzeby przekucia w konkret tego wołania Leona XIV o pokój „nieuzbrojony i rozbrajający”. Wydawało się, że wszystkie pięć kontynentów nagle poczuło się zjednoczonych w tym słowie, które papież z mocą wypowiedział, a które posiada wartość prawdziwego programu dla Kościoła papieża Leona XIV. To właśnie przywódcy Ukrainy i Rosji znaleźli się wśród pierwszych, którzy docenili słowa nowego biskupa Rzymu. „Ukraina głęboko ceni sobie spójne stanowisko Stolicy Apostolskiej” –napisał w mediach społecznościowych Wołodymyr Zełenski. Ukraiński prezydent poprosił o nieustanne „wsparcie moralne i duchowe Watykanu dla wysiłków Ukrainy na rzecz przywrócenia sprawiedliwości i osiągnięcia trwałego pokoju”. Nie trzeba było długo czekać na reakcję rosyjskiego prezydenta Władimira Putina, który wyraził przekonanie, że „konstruktywny dialog i współpraca nawiązana między Rosją a Watykanem będą nadal się rozwijać, opierając się na wartościach chrześcijańskich, które nas łączą”.
Nie ulega wątpliwości, że aby osiągnąć pokój „nieuzbrojony i rozbrajający”, właśnie kwestia
dotycząca stosunków rosyjsko-ukraińskich stanowi jedno z najtrudniejszych wyzwań dla wysiłków dyplomatycznych, jakich oczekuje papież.
Podobnie jako delikatna i pilna jawi się papieżowi sytuacja na Bliskim Wschodzie, gdzie obawy budzi przede wszystkim kryzys humanitarny w Gazie. Z Izraela docierają sygnały świadczące o otwartości wobec nowego papieża. Prezydent Herzog wyraża życzenie, aby ożywić stosunki ze Stolicą Apostolską i wzmocnić przyjaźń między Żydami a chrześcijanami zarówno w Ziemi Świętej, jak i na całym świecie. Mówi o szansie na „budowanie mostów i porozumienia między wszystkimi religiami i narodami”. Wyraża pragnienie, aby nastąpił „natychmiastowy i bezpieczny powrót zakładników wciąż przetrzymywanych w Gazie” oraz aby nastała „nowa era pokoju w naszym regionie i na całym świecie”. Bardziej chłodne jest natomiast przesłanie premiera Netanjahu, który życzy „pierwszemu papieżowi ze Stanów Zjednoczonych, aby promował nadzieję i pojednanie między wszystkimi religiami”. Oficjalną notę przesłał także prezydent Autonomii Palestyńskiej, Mahmud Abbas, który życzy Leonowi XIV sukcesu „w realizacji jego szlachetnej misji oraz podtrzymywaniu
dziedzictwa zmarłego papieża Franciszka”, przypominając „znaczenie moralnej, religijnej i politycznej roli Watykanu w obronie słusznych spraw” oraz dodając, że „naród palestyński i jego prawo do wolności i niepodległości” powinny być priorytetem.
Bardzo pozytywne są też reakcje przywódców europejskich. Wszystkie kancelarie Starego Kontynentu kierują ciepłe słowa do nowego papieża. „Unia Europejska jest gotowa ściśle współpracować ze Stolicą Apostolską, aby stawić czoła globalnym wyzwaniom i pielęgnować ducha solidarności, szacunku i życzliwości” – piszą we wspólnej nocie przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i przewodniczący Rady Europejskiej António Costa. Z kolei przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola postrzega Leona XIV jako „latarnię nadziei dla wszystkich”. Bardzo ciepłe przesłanie dociera także od prezydenta Francji Emmanuela Macrona, dla którego nowy pontyfikat powinien „nieść pokój i nadzieję”. Również reakcje i komentarze napływające z Włoch koncentrują się wokół pokoju. Prezydent Republiki Włoch Sergio Mattarella przekazuje „gorące życzenia długiego i owocnego pontyfikatu. Niech jego misja przyniesie
dialog, sprawiedliwość i pokój”. Premier Giulia Meloni przesyła nowemu papieżowi list, w którym w związku z wyborem składa gratulacje w imieniu własnym i rządu włoskiego. Przypomina, że „świat rozpaczliwie potrzebuje” pokoju, o który papież apelował z Loggii Błogosławieństw, „przywołując nieustanne i niestrudzone działania prowadzone przez nieodżałowanego papieża Franciszka”. Premier kończy swój list następującymi słowami: „Z dziecięcym oddaniem”.
Entuzjastyczne reakcje po wyborze kard. Prevosta napływają z całej Ameryki Łacińskiej.
Bardzo ciepłe słowa docierają z Peru – kraju, w którym o. Robert Francis Prevost przez długi czas był misjonarzem i arcybiskupem. Peruwiańska prezydent Dina Boluarte mówi o historycznym wyborze, wspominając, że nowy papież „siał nadzieję, kroczył u boku najbardziej potrzebujących i dzielił radości naszego ludu”. Żywiołowe komentarze wyraża również argentyński prezydent Javier Milei. Z kolei prezydent Kolumbii Gustavo Petro podkreśla gorący temat migrantów, wyrażając życzenie, aby nowy papież wspierał „naszych braci i siostry latynoamerykańskich migrantów, dziś upokorzonych w Stanach Zjednoczonych”.
Właśnie temat stosunków z administracją
Donalda Trumpa w kwestii migrantów jest tym, nad którym głównie zastanawiają się światowi liderzy. Pierwsza reakcja amerykańskiego prezydenta po wyborze papieża jest pełna entuzjazmu. „To wielki zaszczyt dla naszego kraju” – pisze w mediach społecznościowych, pozdrawiając pierwszego w historii papieża pochodzącego z Ameryki i składając mu gratulacje. Następnie dodaje: „Jakież to wzruszenie i wielki zaszczyt dla naszego kraju. Nie mogę się doczekać spotkania z papieżem Leonem XIV. To będzie bardzo ważny moment!”. Lecz właśnie w tym czasie, gdy Trump dzieli się w mediach społecznościowych swoją refleksją, wielu przypomina, że jeszcze w lutym tego roku przyszły papież otwarcie skrytykował w internecie amerykańskiego wiceprezydenta. Wyraźnie widać, że takie tematy, jak sprawiedliwość społeczna, imigracja i wolność religijna, będą prawdziwym papierkiem lakmusowym relacji między Stolicą Apostolską a Stanami Zjednoczonymi. Ich ewolucję z pewnością trzeba będzie śledzić z wielką uwagą. W następnych dniach Biały Dom precyzuje, że nie ma żadnego napięcia w relacjach między amerykańskim prezydentem a papie-
żem oraz że Trump jest wręcz bardzo „dumny, iż mamy amerykańskiego papieża” i że „to wielka rzecz dla Stanów Zjednoczonych Ameryki i dla świata”.
Wśród komentarzy i gratulacji, jakie docierają w związku z wyborem nowego papieża, jest też przesłanie z Pekinu, wyrażające życzenie kontynuowania zapoczątkowanego już konstruktywnego dialogu między Watykanem a Chinami.
Zagadnieniem budzącym największe zainteresowanie wszystkich jest budowanie pokoju i przezwyciężenie tej „trzeciej wojny światowej w kawałkach”, o której wielokrotnie mówił papież Franciszek. W tym kierunku zmierza również jedyny publiczny dokument napisany przez kardynałów zebranych na kongregacjach w związku z wyborem przyszłego papieża:
Stwierdziwszy z żalem, że nie odnotowano postępów w procesach pokojowych w Ukrainie, na Bliskim Wschodzie i wielu innych częściach świata, a nawet że ataki przybrały na sile, zwłaszcza na szkodę ludności cywilnej, kierujemy gorący apel do wszystkich zaangażowanych stron, aby jak najszybciej doprowadziły do trwałego zawieszenia broni i bez warunków wstępnych bezzwłocz-
nie przystąpiły do negocjacji na rzecz pokoju, którego od dawna pragnie uwikłana w te konflikty ludność i cały świat.
AUGUSTIANIE NA ŚWIECIE
Zakon św. Augustyna jest obecny na całym świecie, liczy około 2800 zakonników w 47 krajach i 50 jednostkach organizacyjnych. W Europie żyje około 42% augustianów, w Ameryce Łacińskiej 28%, w Ameryce Północnej 14%, w Azji i na Pacyfiku 9%, w Afryce 7%2. Najliczniejsi są w Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych, Włoszech, Meksyku, Filipinach i Peru. Podczas gdy w Europie i Ameryce Północnej ich obecność jest ustabilizowana, w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej obserwuje się wyraźny wzrost liczby powołań i coraz większe rozpowszechnienie wspólnot.
Na całym świecie każda wspólnota augustiańska przez swe życie wewnętrzne i życie wspólnotowe daje świadectwo wielkiej tradycji ludz-
2 Według danych statystycznych Kurii Generalnej zakonu z 31.12.2005 roku.
kiej i duchowej św. Augustyna, służąc Ewangelii i Kościołowi. Zakonnicy, mniszki kontemplacyjne, kongregacje sióstr, osoby świeckie, wszyscy, którzy należą do wielkiej rodziny augustiańskiej i którzy przez godność chrzcielną oraz głębokie pragnienie życia Ewangelią utożsamiają się z duchowością św. Augustyna, żyją orędziem Chrystusa i świadczą o nim na różne sposoby, zgodnie ze specyfiką swojego stanu. Życie wewnętrzne, pielęgnowane przez modlitwę i naukę, życie wspólnotowe w różnych jego elementach, takich jak spotkania i dzielenie się ludzkimi i duchowymi doświadczeniami, a także służba Kościołowi stosownie do potrzeb czasu i miejsca tworzą styl leżący u podstaw życia augustiańskiego od początku aż do dzisiaj.
KALENDARIUM ŻYCIA
PAPIEŻA LEONA XIV
1955
14 września Robert Francis Prevost przychodzi na świat w Chicago, w stanie Illinois. Jego ojcem
jest Louis Marius Prevost o francuskich i włoskich korzeniach, a matką Mildred Martínez, mająca hiszpańskie pochodzenie, ma dwóch
starszych braci: Louisa Martína i Johna Josepha. Dzieciństwo i wczesną młodość spędza w Stanach Zjednoczonych, ucząc się najpierw w Niższym Seminarium Ojców Augustianów, a następnie w Villanova University w Pensylwanii.
1977
Uzyskuje dyplom z matematyki. Studiuje filozofię. 1 września w Saint Louis (Missouri) wstępuje do nowicjatu zakonu św. Augustyna w prowincji Matki Bożej Dobrej Rady w Chicago.
1978-1981
2 września 1978 roku składa pierwszą profesję, a 29 sierpnia 1981 roku śluby wieczyste. Otrzymuje formację w Catholic Theological Union w Chicago, uzyskując licencjat z teologii.
1982
Zostaje wysłany do Rzymu, aby studiować prawo kanoniczne na Angelicum, Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu. 19 czerwca przyjmuje święcenia kapłańskie w kolegium augustiańskim św. Moniki.
1984
Uzyskuje licencjat z prawa kanonicznego.
1985
Zostaje wysłany na misję augustiańską do Chulucanas w Piura (Peru).
1987
Uzyskuje doktorat z prawa kanonicznego na Angelicum w Rzymie, broniąc tezy: Rola przeora lokalnego w zakonie św. Augustyna. Zostaje mianowany dyrektorem powołań i misji augustiań-
skiej prowincji Matki Bożej Dobrej Rady
w Olympia Fields w stanie Illinois.
1988-1999
W 1988 roku przybywa na misję w Trujillo (Peru) jako dyrektor wspólnego programu formacyjnego dla aspirantów augustiańskich z wikariatów Chulucanas, Iquitos i Apurímac. Następnie pełni funkcje przełożonego wspólnoty (1988-1992), dyrektora formacji (1988-1998) i nauczyciela profesów (1992-1998). W archidiecezji Trujillo jest wikariuszem sądowym (1989-1998) i profesorem prawa kanonicznego, patrystyki i teologii moralnej w Wyższym Seminarium San Carlos i San Marcelo. Jednocześnie zostaje mu powierzona opieka duszpasterska nad wspólnotą Maryi Matki Kościoła, później wyniesioną do rangi parafii pod wezwaniem św. Rity (1988-1999) na peryferiach miasta. W latach 1992-1999 jest administratorem parafialnym Matki Bożej z Monserrat.
1999-2012
W 1999 roku zostaje wybrany prowincjałem augustiańskiej prowincji Matki Bożej Dobrej Rady w Chicago, a w 2002 roku przełożonym general -
nym zakonu św. Augustyna. Na tym ostatnim urzędzie zostaje potwierdzony na kolejną kadencję w 2007 roku.
2013-2014
W 2013 roku wraca do Chicago jako dyrektor formacji w klasztorze św. Augustyna, pierwszy radny i wikariusz prowincjalny. Pełni te urzędy do 3 listopada 2014 roku, kiedy to papież Franciszek mianuje go administratorem apostolskim peruwiańskiej diecezji Chiclayo, jednocześnie wynosząc go do godności biskupiej i wyznaczając mu jako stolicę tytularną Sufar. Ingres do diecezji odbywa się 7 listopada 2014 roku w obecności nuncjusza apostolskiego Jamesa Patricka
Greena, który 12 grudnia udziela mu święceń biskupich w katedrze Santa Maria.
2015 26 września zostaje mianowany przez papieża biskupem Chiclayo. Uzyskuje oficjalnie obywatelstwo peruwiańskie ze względu na swoją działalność duszpasterską i społeczną oraz osobistą więź ze wspólnotą.
2018
W marcu zostaje wybrany drugim wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Peru, w ramach której jest także członkiem Rady Ekonomicznej i przewodniczącym Komisji ds. Kultury i Wychowania.
2019-2020
W 2019 roku papież Franciszek mianuje go członkiem Kongregacji ds. Duchowieństwa, a w następnym roku Kongregacji ds. Biskupów. 15 kwietnia 2020 roku otrzymuje także papieską nominację na administratora apostolskiego peruwiańskiej diecezji Callao.
2023-2024
30 stycznia 2023 roku papież wzywa go do Rzymu i powierza stanowisko prefekta Dykasterii ds. Biskupów i przewodniczącego Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej, wynosząc go do godności arcybiskupa. Na konsystorzu 30 września 2023 roku mianuje go kardynałem, wyznaczając mu jako diakonię kardynalską kościół św. Moniki. Obejmuje ją 28 stycznia 2024 roku i jako stojący na czele dykasterii bierze udział w ostatnich podróżach apostolskich papieża
Franciszka, a także w pierwszej i drugiej sesji
XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów o synodalności. 4 października zostaje włączony do grona członków Dykasterii: ds. Ewangelizacji, Nauki Wiary, Kościołów Wschodnich, Duchowieństwa, Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Kultury i Wychowania, Tekstów Legislacyjnych, a także do Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego.
2025
9 lutego z okazji Jubileuszu Sił Zbrojnych koncelebruje na placu św. Piotra Mszę św., której przewodniczy papież Franciszek. 3 marca (podczas
ostatniego pobytu swojego poprzednika w Poliklinice Gemelli) na placu św. Piotra przewodniczy modlitwie różańcowej o zdrowie papieża Franciszka.
SPIS TREŚCI
DODATEK
Historia „trzynastu Leonów”
Regula ad servos Dei św. Augustyna . . . . . . 175
