Lekker zelf ondernemen Ondernemendheid - proefmateriaal

Lekker zelf ondernemen

Lekker zelf ondernemen Ondernemendheid

Ondernemendheid

ISBN 978 90 3721 078 1

eduBOlzo-ondernemendheid0713v2.indd 1

Edu’Actief

9 789037 210781

11-07-13 15:22

Lekker zelf ondernemen Ondernemendheid

Serienummer:

Licentie:

Te activeren tot:

Voor het activeren van de licentie kijk je op pagina 5 van dit boek.

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 1

05-07-13 14:15

Colofon Uitgeverij: Edu’Actief b.v. Meppel Auteur: Midde, R. van Redactie: Edu’Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: Midde, R. van Vormgeving: Garage bno, www.garage-bno.nl Drukwerk: Bariet, Steenwijk Midde, R. van Theorie Lekker zelf ondernemen – Ondernemendheid ISBN: 978 90 3721 078 1 NUR: 164 Trefwoord: ondernemerschap, mbo, vmbo Copyright © 2013 Edu’Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522 23 52 35 Fax: 0522 23 52 22 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 2

05-07-13 14:15

thema 1

Voorwoord

5

Thema 1 Ondernemen zit in je!

1. Ondernemerschap 1.1 Ondernemendheid 1.2 Ben ik ondernemend?

1.3 Creativiteit 1.4 Lef 1.5 Doorzettingsvermogen 1.6 Besluitvaardigheid 1.7 Overtuigingskracht 1.8 Financieel en commercieel inzicht 1.9 Beroepshouding 1.10 Administratie 2. Afronding

7 8 9 10 12 16 17 22 25 28 31 33 44

Thema 2 Kijk eens om je heen 1. Stand van zaken 2. Mijn omgeving 2.1 Netwerken 2.2 Branche en bedrijfskolom 2.3 Brancheorganisaties 3. Omgaan met mensen 3.1 Communicatie 3.2 Luisteren 3.3 Een gesprek voeren 3.4 Mijn klanten 4. Afronding

45 46 48 48 49 51 54 54 59 62 66 68

Thema 3 Mijn leerbedrijf 1. Stand van zaken 2. Ons product 2.1 Kwaliteit 2.2 Merk 2.3 Service 2.4 Garantie 2.5 Verpakking 2.6 Assortiment

71 72 74 75 77 78 79 80 81

lekker zelf ondernemen  ondernemendheid

Inhoud

3

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 3

05-07-13 14:15

thema 1

3.

4.

5.

6.

Onze prijs 3.1 Onderhandelen 3.2 Concurrenten Onze promotie 4.1 Reclame 4.2 Persoonlijke verkoop Onze uitstraling 5.1 Vestigingsplaats 5.2 Exterieur 5.3 Interieur Afronding

83 85 88 91 92 99 106 106 107 110 112

Thema 4 Ondernemer worden?

1. Stand van zaken 2. Een eigen bedrijf 2.1 Mijn idee 2.2 Mijn bedrijf 2.3 Mijn marktpositie 2.4 Mijn doelgroep 2.5 Mijn huisstijl 2.6 Mijn domeinnaam 2.7 Mijn website 2.8 Social media 2.9 Mijn administratie 3. Afronding

115 116 118 122 125 134 138 140 146 147 149 151 156

Begrippen

159

lekker zelf ondernemen  ondernemendheid

4

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 4

05-07-13 14:16

thema 1

Voorwoord

Ondernemend zijn is leuk. Dat moet je zelf doen. Dat komt vanuit jezelf. Daarom is de titel ook ‘Lekker zelf ondernemen’.

Ondernemend zijn, is belangrijk voor iedereen, niet alleen voor mensen met een eigen zaak. Het betekent namelijk dat je uit jezelf zaken aanpakt. Dat je kansen ziet.

Dat je daar iets mee doet. Daarom kom je vooral veel opdrachten tegen. De theorie is net iets minder belangrijk.

Lekker zelf ondernemen, Ondernemendheid is bedoeld voor twee groepen. Voor cursisten die misschien ooit een eigen zaak gaan beginnen. Maar vooral voor cursisten die willen leren hoe ze ondernemend moeten zijn. Want dat is ook belangrijk op school of in je latere beroep.

Veel succes, Rick van Midde (auteur + ondernemer)

Inloggen Bij Lekker zelf ondernemen hoort een licentie die toegang geeft tot de website www.lekkerzelfondernemen.nl. Op deze website vind je opdrachten, bronnen en filmpjes. De licentie moet je eerst activeren.

product hebt gekregen. De licentie bestaat uit 4 maal 6 tekens en is niet hoofdlettergevoelig.

Klik op de knop ‘Activeren’ en volg de verdere instructies op de website.

Met behulp van je gebruikersnaam en wachtwoord kun je inloggen op www.lekkerzelfondernemen.nl. Voer je gebruikersnaam en wachtwoord rechtsboven op de website in. Vervolgens krijg je toegang tot de Bronnen.

Je kunt hierna twaalf maanden gebruikmaken van het materiaal op www.lekkerzelfondernemen.nl.

tip!

Lees in de Helpfunctie op de website goed na hoe alles precies werkt. Het is eenvoudig, maar lees het wel eerst even.

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

Ga naar licentie.edu-actief.nl.

Op deze pagina staan vier lege vakken. Vul hier de licentie in die je bij dit

5

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 5

05-07-13 14:16

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 6

05-07-13 14:16

Lekker zelf ondernemen Thema 1

Ondernemen zit in je!

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 7

05-07-13 14:16

thema 1

1 Ondernemerschap Jij bent begonnen aan Lekker zelf ondernemen. Die titel geeft aan dat ondernemen iets leuks is. Het is ook iets wat je zelf kunt doen. Je kunt op twee manieren ondernemen, namelijk als: entrepreneur intrapreneur.

Entrepreneur Je komt in Nederland veel mensen tegen met een eigen zaak. Ze hebben geen baas. Ze moeten zelf op zoek naar werk. Zonder werk hebben ze geen inkomen. Dat is een ondernemer.

Je spreekt ook wel van een entrepreneur. Een entrepreneur ziet kansen en grijpt kansen.

Intrapreneur Kansen zien en kansen grijpen is niet alleen belangrijk voor ondernemers. Eigenlijk is dat voor iedereen van belang. Dat begint al bij jouw sportclub. Als sporter moet je kansen zien en kansen grijpen. Ook dat heeft met ondernemend zijn te maken. Ondernemende mensen zorgen voor een sterke samenleving. Dus ook als je niet voor jezelf gaat beginnen, moet je een ondernemende houding hebben. Een werknemer met een ondernemende houding noem je een intrapreneur.

Opdracht 1 Mijn lievelingsbaas a. Lees wat de twee personen op de foto zeggen. b. Bij welke persoon pas jij het best?

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

c. Wat heeft dat met een intrapreneur te maken?

d. Hoeveel klasgenoten hebben bij b. hetzelfde antwoord als jij hebt?

e. Bespreek met de hele groep de voor- en nadelen van beide uitspraken.

8

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 8

05-07-13 14:16

thema 1

Ik controleer zelf de kwaliteit van mijn werk. Als ik klaar ben, vraag ik zelf om nieuw werk. Ik kom ook wel eens met een voorstel om de kwaliteit van het werk te verbeteren.

Ik heb een baas nodig die mij in de gaten houdt. Hij moet mijn werk controleren want dat doe ik niet zelf. Ik zal ook niet zelf om nieuw werk vragen.

1.1 Ondernemendheid Ondernemendheid betekent dat je kansen ziet en kansen grijpt. Een ondernemend persoon is nieuwsgierig. Hij gaat niet zitten afwachten tot de chef (of docent) een opdracht geeft. Hij neemt zelf initiatief. Kansen zien betekent ook dat hij met nieuwe ideeën komt.

Kansen grijpen betekent dat de intrapreneur een doener is.

Hij heeft doorzettingsvermogen. Hij gelooft in zijn plannen en weet anderen daarvan te overtuigen.

Opdracht 2 Ondernemendheid Even kijken of je het begrijpt. a. Wat is het verschil tussen ondernemendheid en ondernemerschap?

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

Bij een entrepreneur is sprake van ondernemerschap. Ook voor deze persoon is kansen zien en kansen grijpen het uitgangspunt. Maar er komt nog iets bij! Een ondernemer start een eigen bedrijf. Hij creëert daarmee iets nieuws.

9

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 9

05-07-13 14:16

thema 1

b. Wat is een entrepreneur?

c. Wat is een intrapreneur?

d. Geef een voorbeeld van een entrepreneur.

e. Geef een voorbeeld van een intrapreneur.

f. Ben jij een intrapreneur? Leg je antwoord uit.

1.2 Ben ik ondernemend?

Laten we eens wat beter kijken naar de intrapreneur. Een ondernemende werknemer ziet kansen. Hij grijpt kansen. Daar moet je natuurlijk wel wat voor kunnen. Je hebt bepaalde eigenschappen nodig. Wat maakt iemand nu een ondernemende werknemer?

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

Een intrapreneur: is creatief is innovatief heeft lef heeft doorzettingsvermogen heeft zelfvertrouwen is besluitvaardig kan anderen overtuigen heeft financieel inzicht is administratief bekwaam heeft commercieel inzicht.

10

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 10

05-07-13 14:16

thema 1

Opdracht 3 De intrapreneur Ga in groepjes van drie bij elkaar zitten. Zorg dat je een woordenboek (kan ook digitaal) bij de hand hebt. Bespreek de eigenschappen van een intrapreneur. Snappen jullie alle woorden? Zo niet, zoek ze dan op. Verzin bij iedere eigenschap minimaal twee vragen die je jezelf daarbij zou kunnen stellen.

Bijvoorbeeld Doorzettingsvermogen

Geef ik snel op?

Ben ik een volhouder?

Zoek ik naar oplossingen?

Creatief Innovatief Lef Doorzettingsvermogen Zelfvertrouwen Besluitvaardigheid Overtuigingskracht Financieel inzicht

Commercieel inzicht

lekker zelf ondernemen  ondernemendheid

Administratieve bekwaamheid

11

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 11

05-07-13 14:16

thema 1

1.3 Creativiteit

Ondernemende werknemers zijn creatief.

Bij het woord creatief denk je misschien aan handvaardigheid. Ook kunstenaars, acteurs, zangers en musici noem je vaak creatief. Creativiteit heeft te maken met fantasie. Met behulp van je fantasie maak je iets nieuws. Iets wat nog niet bestond.

Een schilderij bijvoorbeeld. Als je creatief bent, heb je originele ideeën.

Je denkt in oplossingen. Niet in problemen.

Creativiteit is belangrijk in alle beroepen. Een timmerman die een inloopkast maakt.

Een verkoper die een klant overtuigt. Een secretaresse die een lange brief toch op één A4’tje krijgt. Zij vinden creatieve oplossingen.

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

Die oplossingen komen meestal niet vanzelf. Daar zijn hard werken en niet opgeven voor nodig. Zoeken naar oplossingen kun je bijvoorbeeld doen door te brainstormen. Brainstormen doe je minimaal met twee personen. Samen brengen jullie ideeën in. Je laat je daarbij niet tegenhouden door allerlei regels. Alles mag. Alles kan.

Opdracht 4 Brainstormen Brainstormen moet je oefenen. Dus dat ga je doen.

12

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 12

a. Begin eerst alleen.

Schrijf een probleem op dat jij hebt gehad en waar je niet uitkwam.

Het liefst een probleem dat te maken heeft met je toekomstige beroep.

Bijvoorbeeld iets wat gebeurde in jouw leerbedrijf.

05-07-13 14:16

thema 1

Noteer jouw probleem hierna.

b. Vorm nu een groep van drie personen. c. Breng om de beurt jullie probleem in. d. Verzin minimaal twee oplossingen voor jullie problemen. Noteer de twee oplossingen voor jouw probleem.

1.

2.

Nu ga je nog vrijer brainstormen. Je mag straks alles roepen wat je goed lijkt. e. Speel het ‘Brainstormspel’. Je ziet op de volgende pagina twee rijtjes. Combineer een woord uit de eerste rij met een woord uit de tweede rij. Trek een lijn tussen beide woorden. f. Roep nu met zijn drieën zo veel mogelijk (ondernemings)kansen voor die combinatie.

Je combineert ‘senioren’ met ‘ontspanning’.

Ondernemingskansen zijn dan bijvoorbeeld: speciale golfreizen organiseren diner met halve porties voor een aantrekkelijke prijs kaartochtend bij de tennisvereniging. g. Schrijf de vijf beste ideeën hieronder.

lekker zelf ondernemen ondernemendheid

Bijvoorbeeld

13

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 13

05-07-13 14:16

thema 1 Wie? Wat? Ondernemers Boek Mensen met een beperking Besparing Huiseigenaren Website Studenten Kunst Fietsers Buurthuis Buurtbewoners Ontspanning Senioren Attractie Ouders met kleine kinderen Reclame Hondenbezitters Muziek Straatmuzikanten Winkel Tennissers Sportcomplex Toeristen Evenement Singles Social media Skaters Speelplaats Uitgaanspubliek Borrel Automobilisten Rondleiding Natuurliefhebbers Stadsplattegrond

Als je originele ideeĂŤn hebt, ben je innovatief. Met een ander woord: vernieuwend. Je bedenkt bijvoorbeeld een nieuw product. Of een nieuwe manier om iets te doen. Je komt met een originele oplossing voor een probleem.

Opdracht 5 Vernieuwing lekker zelf ondernemen  ondernemendheid

Vernieuwend zijn kun je trainen. Daar zijn verschillende manieren voor. Je gaat een paar van die mogelijkheden uitproberen. Je zoekt bij al die manieren een antwoord op de volgende vraag:

Hoe kom ik aan voldoende geld om op vakantie te gaan? a. Kies een belangrijk woord (sleutelwoord) uit de vraag.

b. Schrijf daarna tien woorden op waaraan je denkt bij het sleutelwoord.

14

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 14

05-07-13 14:16

thema 1 c. Hoe kun je die tien woorden gebruiken om tot een oplossing te komen?

d. Kies nog een belangrijk woord (sleutelwoord) uit de vraag.

e. Zoek op internet naar tien afbeeldingen die bij dat sleutelwoord passen. f. Plak ze op een vel papier. g. Hoe kun je die tien afbeeldingen gebruiken om tot een oplossing te komen?

Kolom 1 = Ik heb deze eigenschap niet.

Kolom 2 = Ik moet er nog flink aan werken, maar er is een begin.

Kolom 3 = Ik heb deze eigenschap, maar enkele verbeteringen zijn nog wel mogelijk.

Kolom 4 = Ik bezit deze eigenschap in ruime mate.

Eigenschap

Hulpvragen

Creatief

Heb ik fantasie?

Heb ik leuke ideeĂŤn?

Denk ik in oplossingen?

Innovatief

Herken ik kansen?

Wil ik graag zaken verbeteren?

Jouw score 1

2

3

4

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

lekker zelf ondernemen  ondernemendheid

h. Nu ga je jezelf beoordelen. Vul het schema eerlijk in. Zet een kruisje in de kolom die op jou van toepassing is.

15

eduBWlzo-ondernemendheid0713.indd 15

05-07-13 14:16