Leefstijl vso deel 1 proefmateriaal

Werkboek leerlingen

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 1

Leefstijl deel 1 Dit boek is van

Jaar

LeefstijlVO1_2012

29-02-2012

14:14

Pagina 2

Colofon Uitgeverij: Uitgeverij Edu’Actief b.v. Meppel Auteurs: José Banens en Edmée Warneke Redactie: Robert Slagt Vormgeving: Dickhoff Design, Amsterdam Illustraties: Bart Kranenburg, Haarlem Fotografie: Inge Hondebrink, Mustafa Gumusay Drukwerk: Ten Brink, Meppel Met dank aan de leden van de klankbordgroep voor hun opmerkingen en suggesties Hanneke Treur, O.P.D.C. Noord-Kennemerland, Alkmaar Ellen Nooren, Stichting Edvier, Lelystad Birgit Bossink, Emaus College, Ermelo Dimitri von Grumbkow, Dimtraining, Ermelo Ilse Wiersma, S.G. de Ambelt-Herfte, Zwolle Mirjam Holwerda, onderwijskundig medewerker Renn4, Groningen Titel boek: Leefstijl VO, werkboek deel 1, voor VSO, PRO, LWOO ISBN: ISBN 9789075749670

Copyright ©2010 Uitgeverij Edu'Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Eerste druk / derde oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Werkboek leerlingen

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 3

Leefstijl deel 1

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 4

Inhoud Thema 1

Goed begonnen is half gewonnen Les 1 Aangenaam kennis te maken Les 2 Een leuke klas!

Les 3 Vriendschap

1 2 4 6

Thema 2

Heldere communicatie Les 1 Luisteren naar de omgeving Les 2 Luisteren is spreken met je oren Les 3 Ik kan luisteren!

9 10 12 14

Thema 3

Sterk door gevoelens Les 1 Over fijne en nare dingen Les 2 Met gevoel spelen Les 3 Mijn gebruiksaanwijzing

17 18 20 22

Thema 4

Goed voor mezelf Les 1 Jij bent bijzonder!

Les 2 Vallen en opstaan Les 3 Wij zijn bijzonder!

25 26 28 30

Thema 5

Sterk in samenwerk Les 1 Samenwerken Les 2 Verschillende rollen Les 3 Mijn thuis

33 34 36 38

Thema 6

Opgelost!

Les 1 Creatief denken Les 2 De aanleiding van een conflict Les 3 Conflict? Oplossen!

41 42 44 46

Thema 7

Maak jouw keuze Les 1 Persoonlijke keuzes maken Les 2 Meer bewust Les 3 Relaties en seksualiteit

49 50 52 54

Thema 8

De maatschappij en jij Les 1 De Gouden Regel Les 2 Veilig in het verkeer Les 3 Maatschappelijke stage

57 58 60 62

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

Thema 1

15:14

Pagina 1

Goed begonnen is half gewonnen Een goed begin is het halve werk! In het begin van het schooljaar willen we graag (opnieuw) kennismaken met elkaar. Het is leuk om te weten bij wie je in de klas zit.

Les 1 Aangenaam kennis te maken In les 1 kom je van alles over elkaar te weten.

Les 2 Een leuke klas!

In les 2 bepaal jij samen met je klasgenoten hoe je dit schooljaar met elkaar wilt omgaan.

Je maakt daarvoor afspraken.

Les 3 Vriendschap In les 3 gaat het over vriendschap.

1

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 2

Aangenaam kennis te maken Thema 1 Les 1

Om goed met elkaar om te kunnen gaan, is het belangrijk dat je dingen van elkaar weet. In opdracht 1 kun je de zinnen afmaken en zo alvast bezig zijn met het kennismaken.

WIE BEN IK? 2

Thema 1 - les 1

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 3

Mijn naam is

Ik woon in

Mijn verjaardag is op

Ik ben geboren te

Ik eet graag

Mijn lievelingsmuziek is

Mijn hobby’s zijn

Thema 1 - les 1

3

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 4

Een leuke klas!

Thema 1 Les 2

Afspraken maken met elkaar in de klas hoort bij een goed begin van het schooljaar. Maar voordat we zover zijn, gaan we eerst kijken naar wat we leuk vinden in de klas en wat we vervelend vinden in de klas.

Het is dan belangrijk om vooral te kijken naar wat je wel leuk vindt, zodat je ook straks afspraken kunt maken die ervoor zorgen dat iedereen zich lekker voelt in de klas.

1

Plak de zinnen die volgens jou bij de smiley horen.

Dingen die je leuk vindt, plak je bij de lachende smiley.

Dingen die je vervelend vindt, plak je bij de huilende smiley.

4

Thema 1 - les 2

LeefstijlVO1_2012

2

27-02-2012

15:14

Pagina 5

Denk na: wat vind je leuk en wat vind je vervelend?

Een leuke klas!

Kun je zelf nog iets bedenken?

Een vervelende klas!

Kun je zelf nog iets bedenken?

3

Welke afspraken gaan wij maken?

Wat vind jij belangrijk als het gaat om afspraken? Waar wil jij graag afspraken over maken met je klasgenoten? Om je te helpen met afspraken bedenken, staan hieronder een aantal vragen.

Vragen die kunnen helpen bij het bedenken van goede afspraken: 1 Wat heb je graag dat er gebeurt in de klas?

2 Wat is er nodig om iedereen met plezier naar school te laten gaan?

3 Hoe zorg je ervoor dat iedereen zijn mening kan vertellen?

4 Hoe zorg je ervoor dat iedereen plezier heeft in de klas?

5 Wat betekent respect voor jou?

6 Hoe wil je dat klasgenoten met jou omgaan?

Voorlopige afspraken:

Afsprakenlijst voor onze klas: Schrijf op een groot vel papier jullie voorstellen (voorlopige afspraken) zodat de hele klas kan zien wat jullie belangrijk vinden!!

Thema 1 - les 2

5

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 6

Vriendschap Thema 1 Les 3

Noem zoveel mogelijk dingen die volgens jou bij een vriendschap horen. Je mag dit met woorden doen of afbeeldingen uit een tijdschrift.

en Vertrouw

6

Thema 1 - les 3

Geze lscha p

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 7

Vriendschap is...

Thema 1 - les 3

7

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 8

Aantekeningen les 1 - Aangenaam kennis te maken

Aantekeningen les 2 - Een leuke klas!

Aantekeningen les 3 - Vriendschap

8

Thema 1 - aantekeningen

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

Thema 2

15:14

Pagina 9

Heldere communicatie Aandacht hebben voor elkaar betekent dat je goed naar een ander kan luisteren. Het is fijn als je gehoord wordt...

Les 1 Luisteren naar de omgeving In les 1 leer je aandacht te hebben voor de omgeving.

Les 2 Luisteren is spreken met je oren In les 2 ervaar je het verschil tussen goed en slecht luisteren.

Les 3 Ik kan luisteren!

In les 3 kom je te weten hoe goed je luistert.

9

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 10

Luisteren naar de omgeving Thema 2 Les 1

Luisteren is meer dan alleen geluiden horen. Als je echt naar iemand luistert, zie je ook van alles.

Bij het 'roddelverhaal' ga je kijken hoe er geluisterd wordt.

Wat zie je allemaal? Wat valt je op? Er zijn verschillende dingen waar je op kunt letten:

Het gezicht

Verhaal

10

Thema 2 - les 1

Lichaamshouding

Andere reacties: wat zie je nog meer?

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 11

Persoon 1 Gezicht

Lichaam

Verhaal

Wat nog meer?

Lichaam

Verhaal

Wat nog meer?

Lichaam

Verhaal

Wat nog meer?

Lichaam

Verhaal

Wat nog meer?

Persoon 2 Gezicht

Persoon 3 Gezicht

Persoon 4 Gezicht

Thema 2 - les 1

11

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 12

Luisteren is spreken met je oren Thema 2 Les 2

12

Thema 2 - les 2

Je gaat nu zoveel mogelijk dingen bedenken die bij goed luisteren horen. Wat doe je dan allemaal?

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:14

Pagina 13

Goed luisteren is dat je....

Thema 2 - les 2

13

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:15

Pagina 14

Ik kan luisteren!

Thema 2 Les 3

Als de één vertelt, luistert de ander. En andersom natuurlijk.

Je gaat kijken hoe goed je dat kan.

1

Jij vertelt en ik luister!

1.

2.

3.

4.

Bedenk een antwoord op de vragen en schrijf dit op.

Vertel elkaar om de beurt je antwoorden.

Luister naar de ander als die iets vertelt.

Stel jezelf de vraag: kan ik goed luisteren als mijn klasgenoot vertelt?

5. Luistert je klasgenoot goed?

Wat zou jij op tv uitzenden als jij de baas was?

Wat zou jij doen met één miljoen euro?

14

Thema 2 - les 3

LeefstijlVO1_2012

27-02-2012

15:15

Pagina 15

Wat wil jij later worden?

Wat neem jij zeker mee als je op vakantie gaat?

Waar moet jij om lachen?

Als je vandaag vrij was, wat zou je dan gaan doen?

2

Luisterrapport Heeft een klasgenoot zijn antwoorden verteld? Heb jij goed geluisterd?

Stel de vragen aan je klasgenoot. Kom er maar eens achter hoe jij luistert!

Ja

Nee

Beetje

1 Liet ik je uitpraten?

2 Keek ik je aan toen jij aan het vertellen was?

3 Stelde ik vragen om je beter te begrijpen?

4 Bleef ik bij het onderwerp?

5 Vond je dat ik interesse toonde?

Wat ik kan doen om nog beter te luisteren:

Thema 2 - les 3

15