69062 Bedrijfsvoering Mobiliteit_Basis_WATERMERKconcept by Boom beroepsonderwijs

BEDRIJFSVOERINGAUTOMOTIVE-BASIS

vooradviseurmobiliteitsbranche,managermobiliteitsbranche

leerwerkboek|vakkennis|1edruk

KOPIJVERSIE

CONCEPT

COLOFON

CONCEPT KOPIJVERSIE

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):HannaMolenaar,AngelavanOeffelen,IekeVeld,LindadeBoer,SaskiaKlomps,JoyceDost,Ilona Schadee,EricLockefeer,RickvanMidde,AngeliqueSchouten,JohanDijkstra,HansSchuilingenPaulBles,Jip KruisenJorindePost

Eindredactie:RichardHoogenboom

Titel:Bedrijfsvoeringautomotive-basis

ISBN:9789037269062

1edruk/1eoplage

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeer)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

INLEIDING

CONCEPT KOPIJVERSIE

Digitaleleeromgeving

Somswordterverwezennaarbijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenwebsite.Dezestaan allemaalindedigitaleleeromgeving.Jeherkentdeverwijzingaanheticoontjeindevormvaneenwereldbol. AllesistevindenviaBoomdigitaal.nl.

Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren.

• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

• Volgdestappen.

Daarnakunjeaandeslag!

Alsleidinggevende,managerofondernemerwerkjemetveelverschillendeonderwerpen.Dehrm-cyclushelpt jeompersoneelgoedtemanagen.Denkaanhetbepalenvanpersoneelsbehoefte,werving,selectie,gesprekken voerenenhetvastleggenvanafsprakeninarbeidsovereenkomsten.Ookbijuitstroom,zoalsontslagofnatuurlijk verloop,volgjeduidelijkeregelsenprocedures.Hetbijhoudenvanpersoneelsdossiersiswettelijkverplicht.Hierin staangegevensoverbijvoorbeeldfunctionerenenafspraken.Meteengesprekscycluszoalsplanning,functioneren enbeoordeling,stimuleerjeontwikkelingengeefjeobjectievefeedback.Bijcommunicatieensamenwerkingis goedeconflicthanteringbelangrijk.TechniekenzoalsdeLSD-methodeofhetKilmann-modelhelpenhierbij.Ze bevorderensamenwerking,ethischhandeleneneenfijnewerksfeer.Alsleidinggevendevoerjetakenuitzoals delegeren,controlerenenprojectmanagement.VoorkwaliteitsbewakinggebruikjedePDCA-cirkel.Bijterugkerende activiteitenhelpteendraaiboekjeomefficiënttewerken.

Alsleidinggevende,managerofondernemerkrijgjeooktemakenmetrechtsregels,vastgelegddoordeoverheid, enbelastingen.Denkhierbijaanbtw,inkomstenbelastingenvennootschapsbelasting.DeBelastingdienstint dezeenbiedtsomssubsidiesalsextrasteun.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk1

Instroom:wervingenselectie

Alsleidinggevendehebjealtijdmetdehrm-filosofievandeorganisatietemaken.Iniedergevalalshetgaatom operationelezaken.Zozorgjeeralsleidinggevendevoordatjealtijdvoldoendegeschiktemedewerkershebtom hetwerkvanjeafdelingtekunnenuitvoerenomzojeafdelingsdoelentekunnenbereiken.Somsmoetjehiervoor nieuwemedewerkersaannemen.Maardatgaatnietzomaar.Voordatjeiemandmaggaanwerven,moetjegoed onderbouwenwaaromjeiemandextranodighebtopjeafdelingenwelkekwalitatieveenkwantitatievebehoeftes ernuprecieszijn.Omeengeschiktenieuwemedewerkertevinden,voerjehetprocesvanwervingenselectieuit. Indithoofdstukleerjeallesoverdezeeerstefasevandehrm-cyclus.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewelkestappenjemoetdoorlopenvoordatjeeennieuwemedewerkerkuntaanstellen

• kunjeeenkosten-batenanalysemaken

• weetjewaterineenfunctieomschrijvingmoetstaan

• kenjedeverschillendewervingsmethoden

• weetjewelkemogelijkhedenerzijnbijhetselectieproces

• kunjedeSTARR-methodetoepassenbijsollicitatiegesprekken

• weetjewelkeaspectenbesprokenwordentijdenseenaanstellings-ofarbeidsvoorwaardengesprek.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

Hebjeweleensalsleidinggevendeeensollicitatiegesprekgevoerdmeteensollicitant?

Zoja:Hoehebjeditaangepakt?Watvondjehieraanmakkelijkofjuistmoeilijk?

Zonee:Hoezoujeditaanpakken?Watlijktjehieraanmakkelijkofjuistmoeilijk?

1.1Personeelsbehoefte

Dehrm-cyclusbegintbijdeinstroomvannieuwemedewerkers.Jebekijkteerstdepersoneelsbehoefte:hebje meerpersoneelnodigofhebjemensenmetbepaaldekwaliteitennodig?Omjekeuzeteverantwoordenmaak jeeenkosten-batenanalyseenschrijfjeeenadviesrapport.

Personeelsbehoefte

Bekijkaltijdeerstkritischwatjepersoneelsbehoefteis:iser echteennieuwemedewerkernodig?Personeelisnietgoedkoop eneenorganisatiewildaaromnietmeermensenindienst hebbendannodigis.

Alsjeeennieuwemedewerkernodighebt,bedenkdanook goedwatvoormedewerkerditmoetzijn.Watmoetdeze medewerkerkunnen?Watheeftjeteamnodig?

Jekuntverschillenderedenenhebbenvoorhetaannemenvan eennieuwemedewerker:

• Jewilteenvertrekkendemedewerkervervangen.

Wat moet de medewerker kunnen?

• Dehoeveelheidwerkbinnenjeafdelingneemtzozeertoedatjehuidigeteamditnietkanbijhouden.Ofer sprakeisvandezevormvankwantitatieveonderbezettingmerkjebijvoorbeeldwanneerdeadlinesniet wordengehaald,medewerkersmoetenoverwerken,dekwaliteitvanhetwerkafneemtofmedewerkerszich vakergestrestvoelen.

• Deaardvanhetwerkverandertzodanigdatjehuidigemedewerkersnietdejuistekennisofervaringhebben omhetwerkteblijvenuitvoeren.Ofersprakeisvankwalitatieveonderbezetting,merkjebijvoorbeeld wanneererfouteninhetwerkwordengemaakt.

Kosten-batenanalyse

Alsjetemakenhebtmetonderbezetting,zuljemeestalmetcijfersenfeitenmoetenonderbouwenwaaromje hetnodigvindtomjeteamuittebreiden.Vooralingrotereorganisatieshebjevoorhetaannemenvaneennieuwe medewerkereenakkoordnodigvanjeeigenleidinggevendeofdepersoneelsafdeling.

Omtebepalenofeennieuwemedewerkernodigis,maakjeeenkosten-batenanalyse.Hierbijvergelijkjede kostenenopbrengsten(baten)vaneenbepaaldemaatregel(zoalshetaannemenvaneennieuwemedewerker) omtezienofhetverstandigisomdemaatregeluittevoeren.Ditdoejeinvierstappen:

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.Bepaaldekosten

Hetaannemenvaneennieuwemedewerkerkostgeld.Jestartjeanalysemetberekenenhoeveeleennieuwe medewerkerzalkosten.Hierbijdenkjeaanallemogelijkekostendiekunnensamenhangenmethetaannemen vannieuwpersoneel,zoals:

• Loonvandenieuwemedewerker.

• Materiaalkosten.Kostenvoormateriaaldatdenieuwemedewerkernodigheeftomtekunnenwerken.Denk aanwerkkleding,eencomputeroflicentiesvoorprogramma’swaarmeedemedewerkermoetgaanwerken.

• Inwerkkosten.Kostenvoorhetinwerkenenbegeleidenvandenieuwemedewerker.Eenanderemedewerker moethiervoorbijvoorbeeldtijdinruimendiehijnietaanzijneigenwerkkanbesteden.

• Opleidingskosten.Alsdenieuwemedewerkerbijvoorbeeldeencursusoftrainingmoetvolgen.

• Kostenvoorhetuitvoerenvandewervingenselectie.Hetplaatsenvaneenonlinecampagne/online advertentiekangeldkosten.Maardekostenvoorwervingenselectiezittenvooralindeurendiedoor verschillendepersonenindeorganisatiewordenbesteedaanhetlezenenselecterenvanbrievenenhet voorbereidenenvoerenvangesprekken.

Schatdekostenaltijdzonauwkeurigmogelijkin,andersheeftdeanalyseweinigzin.Denkgoednaoverwater allemaalvoorkostenkunnenontstaan.Overlegeventueelookmetspecialistenindeorganisatie.

2.Bepaaldebaten

Hetisdebedoelingdatdenieuwemedewerkerookwatoplevertvoordeorganisatie.Daaromberekenjedete verwachtenbaten(opbrengsten)vandenieuwemedewerker.Hierbijgaathetvaakom:

• Batenuitextraproductieen/ofeenhogereomzet.

• Besparingendooreenverhoogdeefficiëntie.Denkbijvoorbeeldaanhetaannemenvaneenplanner,zodat leidinggevendenvanverschillendeafdelingennietmeerzelfdeplanninghoeventemaken.

• Batenuiteenverhoogdekwaliteitofverbeterdeservice.Denkbijvoorbeeldaanmeerklantenbindingof minderfoutenenverspilling.

Sommigebatenzijngemakkelijkeringeldtemetendanandere.Denkbijvoorbeeldaanhetaannemenvaneen extramedewerkervooreentelefonischeklantenservice.Bellendeklantenhoevenminderlangtewachtenen waarderendeorganisatiepositiever,watzorgtvoorklantenbindingenopdelangeretermijnmisschienookeen grotermarktaandeel.Omwelkbedragaanbatenhetinzo’nsituatiegaat,isvaaklastigteberekenen.Probeer dantocheengoedeschattingtemaken.

3.Vergelijkdekostenenbaten

Alsjedekostenenbatenvaneennieuwemedewerkerhebtberekend,vergelijkjezemetelkaar.Zijndekosten hogerofdebaten?Vaakzuljeziendatdeeerstemaand(en)dekostenhogerzijndandebaten.Datisnietzo vreemd.Bijhetindiensttredenvaneennieuwemedewerkerhebjenamelijkeenaantaleenmaligekostendie tegelijkkomen.Datzijnbijvoorbeelddekostenvoorhetaanschaffenvanwerkmateriaal,eventueleinwerk-en

CONCEPT KOPIJVERSIE

opleidingskostenendekostenvoorhetuitvoerenvandewervingenselectie.Verderiseennieuwemedewerker dienetindienstis,meestalnognietevenproductiefalsmedewerkersdiehetwerkallangerdoen.Deopbrengsten vandenieuwemedewerkerstijgenalshetgoedisinhetbeginenkomenuiteindelijkopeenbepaaldevenwicht uit.

Omdateennieuwemedewerkervaakvoorlangeretijdwordtaangenomenendekostenenbateninhetbeginuit balanszijn,kijkjeinjeanalysemeestalnaardeopbrengstenopdelangeretermijn.Omeengoedevergelijking tekunnenmakenvandekostenenopbrengsten,kunjebijvoorbeeldeengrafiektekenenwaarinjedeopbrengsten permaandweergeeft.

4.Trekeenconclusieengeefadvies

Totslottrekjeopbasisvanjekosten-enbatenoverzichteenconclusie:leverteennieuwemedewerker(opde langeretermijn)meeropdanhijkost?Oftewel:isheteengoedideeomeennieuwemedewerkeraantenemen?

Alsditniethetgevalis,moetjedesituatieverderbekijken.Bedenkoferookandere,goedkopere,oplossingen mogelijkzijnvoorhetpersoneelstekort,bijvoorbeeld:

• Ishetgoedkoperombepaaldetakenuittebesteden?

• Kunnentakenbinnenjeafdelingwordenherverdeeld?

• Kunnentakenefficiënterwordenuitgevoerd?

• Iseriemandbinnenjeafdelingdienuparttimewerktengraagmeerurenwilwerken?

• Iserbinneneenandereafdelingeenmedewerker‘over’diehetwerkbinnenjouwafdelingkanuitvoeren?

Adviesrapport

Alsjedekosten-batenanalysehebtafgerond,verwerkjejeanalyseenconclusieineenadviesaanbijvoorbeeld jeeigenleidinggevendeofdeHR-afdeling.Jebeschrijftjeadviesineenadviesrapport.Zo’nrapportbestaatuit vieronderdelen:samenvatting,probleembeschrijving,oplossing,onderbouwing.

Samenvatting

Jeschrijfteenduidelijkesamenvattingvanjehelerapport,zodatjouwleidinggevendenietalleshoefttelezen maarsnelkanzienwatjeoverwegingenzijnenwatjeadviesis.Desamenvattingschrijfjepasalslaatste,maar jezetheminjerapportwelvooraan.Zozietdelezerdirectwatdebelangrijkstepuntenuithetrapportzijn.

Probleembeschrijving

Inhetonderdeelprobleembeschrijvingbeschrijfjedesituatiewaaroverhetadviesgaat.Jegeeftaanwaarom adviesnodigisenwelkeaspectendaarbijvanbelangzijn.Jeeindigtdezebeschrijvingmeteenprobleemstelling: éénzindieduidelijkmaaktwathetprobleemiswaaroverhetrapportgaat.

Oplossing

Inditdeelgeefjeaanwatvolgensjoudebesteoplossingisvoorhetprobleem.Vaakbeschrijfjenietalleendeze oplossing,maarookmogelijkealternatieven.Injebeschrijvingvandeoplossingverwijsjemeestalnaarstukken uitjeonderbouwing,zodatdelezerkannazoekenwatjepreciesbedoelt.

Onderbouwing

Deonderbouwingisvaakhetgrootstedeelvanhetrapport.Hierinbeschrijfjehetonderzoekdatjehebtgedaan naarhetprobleemendebesteoplossing.Inditdeelneemjealleberekeningenopdiejehebtgemaaktende informatiediejeuitjebronnenhebtgehaald.Dezebronnenvermeldjeook.Zokandelezerpreciesterugvinden hoejetotjeadviesbentgekomen.Eengoeduitgewerkteonderbouwingheeftookvoordeelvoorjezelf.Zokunje lateraltijdterugkijkenhoejedeverschillendebedragenhebtberekend.Ookkunjejeberekeningenlaternog eensgebruiken,alsereensoortgelijkesituatiespeelt.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eengoedonderbouwdekosten-batenanalyseuitvoerenisingewikkeldenkostvaakveeltijd. Bedenkvantevorenofeencompletekosten-batenanalysenoodzakelijkis.Insommigesituaties hoeftditniet.Alsjebijvoorbeeldeentijdelijkeklushebtdiegedaanmoetworden,kunjemisschienvooreven eenuitzendkrachtinhuren.Enalsjeweetdatersowiesoiemandmoetwordenaangenomen,voerjeeenander soortanalyseuit.Jekijktdanbijvoorbeeldmetjeanalyseniet of jeeennieuwemedewerkermoetaannemen, maarwelkeoplossinghetgoedkoopstis.Jevergelijktdandekostenvaneennieuwemedewerkermetdievan eenandereoplossing.

Voorbeeldkosten-batenanalyse

Paulisleidinggevendebijeenproductiebedrijfvanautovelgen.Hetaantalordersneemtelkemaandtoeenzijn teamwerktsteedsmeeroveromhetallemaalbijtehouden.Paulwildezesituatienietlanglatenvoortduren.Hij begintfoutentezienindeproductieenvraagtzichafofeenextramedewerkerdeoplossingis.Paulvoerteen kosten-batenanalyseuitomhierachtertekomen.

Stap1:dekostenbepalen

Paulzetdekostenvaneennieuwemedewerkeropeenrij.

Wervingenselectie:eigenuren× uurloonenurenvaneencollegavanHR ×uurloon

Cursusnieuwemedewerker

Inwerkenenbegeleiden:urenvaneen ervarencollega×uurloon

Aanteschaffenwerkkleding

Totaal

Stap2:debatenbepalen

VervolgenszetPauldebatenopeenrij.

€1.000

Hogereproductie:steedsoplopend toteennormaal productiviteitsniveau

Totaal

Maand4en verder

Maand3

Maand2

Maand1 Vóór indiensttreding

Kosten

Maand6en verder

Maand5

Maand4

Maand3

Maand2 Maand1

Baten

Stap3:dekostenenbatenvergelijken

NuPauldekostenenbatenopeenrijheeftstaan,ziethijnietinéénoogopslaghoeveeldenieuwemedewerker zoukostenofopleveren.Hijberekentdaaromeerstdenettobatenpermaand.Hiervanmaakthijvervolgenseen grafiek.

Vóór indiensttreding (maand0)

CONCEPT KOPIJVERSIE

Maand1

Maand2

Maand3

Maand4

Maand5

Maand6 enverder

Totalebaten

Stap4:conclusietrekkenenadviesgeven

Paulzietnudatdenieuwemedewerkerdeeerstetweemaandenmeerzoukostendandathijzouopleveren.Na dietweemaandenlevertdemedewerkervoorheteerstmeeropdanhijkost.Vanafmaand6kanwordenverwacht datdemedewerkereenconstantebijdragelevertaandeproductiedieophetniveauvaneenervarenmedewerker ligt.Paultrektdeconclusiedathetaannemenvaneennieuwemedewerkerrendabelis.Hijplaatsthierbijwelde kanttekeningdathetgestegenaantalordersblijvendmoetzijnomervoortezorgendatdenieuwemedewerker voldoendetedoenheeft.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetwerving-enselectieproces

Alsjedebeslissinghebtgenomenoftoestemminghebtgekregenomeennieuwemedewerkeraantenemen, voerjehetprocesvanwervingenselectieuit.Ditprocesbestaatuitvierstappen:voorbereiding,werving,selectie enafronding.Dezevierstappenwordenindevolgendevierparagrafenbesproken.

Opdracht2 Kosten-batenanalyse

Bekijkterinspiratiehetvolgendefilmpjeoverpersoneelsbehoefte.

a. Watzijndevierstappenvandekosten-batenanalyse?

b. Hetaannemenvanpersoneelkostgeld.Geefvijfvoorbeeldenvanmogelijkekostendiesamenhangenmet hetaannemenvannieuwpersoneel.

c. Bijhetindienstnemenvaneennieuwemedewerkerzijndekostenindeeerstemaandenmeestalhogerdan debaten.Leguitwaaromdatis.

Opdracht3 Adviesrapport

a. Zetdeonderdelenvaneenadviesrapportindejuistevolgorde.

Onderbouwing

Oplossing

Samenvatting

Probleembeschrijving

b. Inwelkonderdeelvanhetadviesrapportneemjedeberekeningenop?

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.2Werving-enselectieproces:voorbereiding

Alsjedebeslissinghebtgenomenoftoestemminghebtgekregenomeennieuwemedewerkeraantenemen, voerjehetprocesvanwervingenselectieuit.Ditprocesbestaatuitvierstappen:voorbereiding,werving,selectie enafronding.

Deeerstestapinhetwerving-enselectieprocesisdevoorbereiding.Voordatjeopzoekgaatnaargeschikte kandidaten,moetjeduidelijkkunnenomschrijvenwatvoormedewerkerjeprecieszoekt.Ditdoejeineen functieomschrijvingeneenfunctieprofiel.Kandidatenwillenookgraaginformatieoverdeorganisatie.Ditbeschrijf jeineenorganisatieprofiel.

Functieomschrijvingenfunctieprofiel

Ineenfunctieomschrijvingbeschrijfjewelketaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenbijdefunctie horen.Takenzijndewerkzaamhedendiejeindefunctiemoetuitvoeren.Eenverantwoordelijkheidisde verplichtingomervoortezorgendateenbepaaldprocesgoedverloopt.Verantwoordelijkhedenineenfunctie gevenaanopwelkeaspectenvanhetwerkiemandindezefunctiekanwordenaangesproken.Bevoegdheden gevenaanwelkebeslissingeniemandinzijnfunctiemagnemenzondertoestemmingvananderen. Verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenmoetenbijelkaaraansluiten.Alsjenietbevoegdbentomeenbepaalde beslissingzelfstandigtenemen,kunjehiervoornamelijkooknietverantwoordelijkwordengehouden.

Eencompletefunctieomschrijvingbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Naamvandefunctie.

• Binnenwelkeafdelingkomjetewerken?

• Aanwielegjeverantwoordingaf?

• Aanwiegeefjeindezefunctiezelfleiding?

• Metwiewerkjeindezefunctiesamen?

• Welketakenhorenbijdezefunctie?

• Waarbenjeverantwoordelijkvoorindezefunctie?

• Watzijnjebevoegdheden?

Bijhetmakenvaneenfunctieomschrijvingishetbelangrijkdatjenietalleenkijktnaarhoedefunctietotnutoe werduitgevoerd,maarookofhierinietsmoetveranderenindetoekomst.Alsjeweetdatdefunctieinhoudelijk zalveranderen,moetjejenieuwemedewerkerookdaaropselecteren.

Functieprofiel

Defunctieomschrijvingvuljeaanmeteenfunctieprofiel.Hieringeefjeaanwelkeeisenjesteltaaneenmedewerker diedezefunctiemoetuitvoeren,zoalsopleidingseisenofbepaaldevaardigheden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenfunctieprofielbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Welkeopleidingisnodig?

Bijvoorbeeld:opleidingtotmanagermobiliteitsbranche

• Welkeervaringisnodig?

Bijvoorbeeld:minimaalvijfjaarervaringineensoortgelijkefunctie.

• Welkepersoonlijkevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:leidinggevendevaardigheden.

• Welkesocialevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:kunnensamenwerken.

• Welkepersoonlijkekenmerkenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:zelfstandigheid.

• Welkeoverigeeisenstelje?

Bijvoorbeeld:hetbezitvaneenrijbewijs.

Defunctieomschrijvingenhetfunctieprofielgevenkandidatenbelangrijkeinformatieoverdefunctie.Zijkunnen hiermeegoedinschattenofdefunctieinteressantvoorhenis.

Selectieciteria

Defunctieomschrijvingenhetfunctieprofielzorgenerookvoordatjijduidelijkweetwelkepersoonjezoekt.De omschrijvinghelptjeomnadesollicitatiegesprekkentebepalenofeenkandidaatwelofnietgeschiktis.De onderdelenvanhetfunctieprofielgebruikjedanalsselectiecriteria:eenlijstmeteigenschappenwaaraaneen kandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.

Functiewaardering

Totslotzijndefunctieomschrijvingenhetfunctieprofielbelangrijkehulpmiddelenwanneerjedefunctieeen waardemoetgeven.

Functiewaarderingishetindelenvanfunctiesopbasisvanzwaarte.Dezezwaartewordtbepaalddoorverschillende onderdelenuitdefunctieomschrijvingenhetfunctieprofiel,zoalsdenodigekennisenopleiding,leidinggevende takenenzelfstandigheidvandefunctie.

Functiewaarderinghelptjebijhetbepalenvandehoogtevanhetloonvooreenfunctie.Ingrotereorganisaties wordtdefunctiewaarderingbepaalddoordepersoneelsafdeling.Benjeleidinggevendeineenkleinere onderneming,dandoejeditzelf.

Inveelorganisatieszijnfunctieomschrijvingenen-profielenalbeschikbaarvoorallefuncties.Zoekaltijdeerstuit ofditinjouworganisatieookhetgevalis.Jehoeftzedannietzelfteschrijven.

Organisatieprofiel

Alsjeeennieuwemedewerkerzoekt,wiljedeaandachttrekkenvangeschiktekandidaten.Ineenorganisatieprofiel geefjedaaromeenkortebeschrijvingvanjeorganisatieenverteljewatdeorganisatiedekandidatentebieden heeft.

Eenorganisatieprofielbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Beschrijvingvandeorganisatiecultuur:hoeisdesfeer,hoegaancollega’smetelkaarom,hoewerken medewerkersenleidinggevendenmetelkaarsamen?

• Beschrijvingvandeorganisatiestructuur:hoeveelmensenwerkenerbijdeorganisatie,welkeafdelingenzijn er?

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Beschrijvingvandebelangrijkstearbeidsvoorwaarden:watbiedtdeorganisatiebijvoorbeeldaanloon, reiskostenvergoedingofvakantiedagen?

• Beschrijvingvanmogelijkhedenvoordoorgroeienontwikkeling:zijnermogelijkhedenomnaaranderefuncties doortestromen,isereenopleidingsbudget?

Voorbeeld

Ronellisleidinggevendebijeenproducentvanverpakkingsmaterialen.Hijisopzoeknaareennieuwetechnisch medewerkerbinnendienstenschrijfteenorganisatieprofielvoordevacaturetekst:

Wat bieden wij?

Eendynamischewerkomgevingeneenno-nonsensecultuur.Binneneenopenencollegialesfeerwerkjenauw samenmetjecollega’senleidinggevende.Hetbedrijfheefteenplattestructuurmetweinigmanagementlagen. Erwordtdirecteninformeelgecommuniceerd.

Naasteenmarktconformsalarisbiedenwijuitstekendesecundairearbeidsvoorwaarden,waarondereenuitgebreide reiskostenvergoedingendemogelijkheidtotwinstuitkering.

Ookeenorganisatieprofielisinveelorganisatiesalbeschikbaar.Daarnaasthebbenveelgroteorganisatieseen organogramophunwebsitegepubliceerd.Ditiseenschematischeweergavevandestructuurvandeorganisatie.

Hierziejeeenorganogramvaneenorganisatiemetstafafdelingen.

Opdracht4 Werving-enselectieproces

a. Hetwerving-enselectieprocesbestaatuitvierfasen.Welkefasenzijndit?

b. Hebjealsleidinggevendealervaringmethetuitvoerenvanhetwerving-enselectieproces?Noteerbijelke vandevierfasenvanhetproceswelkeervaringjehiermeehebt.

Opdracht5 Functieomschrijvingen-profielinvacaturetekst

Leesdevacaturetekstenbeantwoorddevragen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Monteurelektrotechniek

Watgajedoen?

Vindjijelektrotechniekhetmooistevakgebieddateris?Hebjenetjembo4opleidingafgerondenwilje verantwoordelijkzijnvoordeafbouwvaneeneindproductenwiljemeedenkenindeeisenvandeklant?Lees danverder!

AlsmonteurelektrotechniekbenjeonderdeelvandeafdelingproductievanInterflow.Dezeafdelinghoudtzich onderanderebezigmetdeproductievanLaminarAirFlowUnits(LAF).Ditzijnhalfopenkastendiezowelproducten alspersonenbeschermentegenschadelijkestoffenvanbuitenafdoormiddelvanschonelucht.Alsmonteur elektrotechniekwerkjeineenproductieomgevingenbenjeonderdeelvanhetafmontageteam.Jehoudtje voornamelijkbezigmethetafbouwenvandeLAFUnits.Jijzorgtervoordateenrompdeelwordtafgebouwdtot eeneindproductdienaardeklantverzondenkanworden.Hetgaatonderandereomhetassemblereneninbouwen vanventilatoren,verlichtingsarmaturen,bekabelingentouchscreenbediening.

Dooreengroterangeaankastendieweleverenenverschillendesoortenklantenwaarvoorwewerkenhebje voldoendevariatieinjewerk.Hetisaanjouommeetedenkenmetdewensenvandeklantenzodoendeleverje altijdmaatwerk.

Wiezoekenwij?

Alsmonteurelektrotechniekhebje:

• eenafgerondembo4opleidingelektrotechniek

• kennisgemaaktmethetbouwenvanelektrischeinstallaties

• ervaringmethetlezenvanelektrischeschema’sentechnischetekeningen.

Omsuccesvoltezijnalsmonteurelektrotechniekvindjehetleukomzelfstandigtewerkenenbenje resultaatgericht.Jebentproactief,neemtinitiatiefalsdatnodigisenjehebtoogvoornieuweontwikkelingen. Jehebteenpassievoorhetvakenjewiltjezelfblijvenontwikkelen.Jebenteengedrevenvakman,klantgericht enjecommuniceertmakkelijkmetjecollega’s.

Watbiedenwij?

Professioneleengemotiveerdemedewerkerszijndepijlersvoorhetrealiserenvanonzestrategischedoelstellingen. OmmedewerkerstehelpenzichindejuisterichtingteontwikkelenentebekwamenisBAMBusinessSchoolhet centrumvoorkennisoverdracht,kennisuitwisselingenkenniscreatie.

Wiezijnwij?

Interflowheeftzichindeloopderjarenontwikkeldtotspecialistinschonelucht.Opbasisvanditspecialismeis Interflowuitgegroeidtoteeninternationaalentoonaangevendfabrikantvancleanrooms,operatiekamers,steriele bereidingsruimtenenLaminarAirFlowUnits.VanontwerptotvalidatieheeftInterfiowalleexpertiseinhuisom demeestuiteenlopendeprojectenmetuitersteprecisieengevoelvoorkwaliteitterealiseren.Interflowisonderdeel vanBAMBouwenTechniekbv.

OverKoninklijkeBAMGroepnv KoninklijkeBAMGroepnvontwikkelt,ontwerpt,bouwtenonderhoudtprojectenophetgebiedvanwonen, werken,transportenrecreatie.BAMverenigtwerkmaatschappijendieactiefzijnindesectorenBouwentechniek, Infra,VastgoedenPubliekprivatesamenwerking.BAMbehoorttotdegrootstebouwondernemingenvanEuropa. BAMvoertwereldwijdprojectenuitinmeerdantwintiglanden.BAMneemtindethuismarktenNederland,België, hetVerenigdKoninkrijk,IerlandenDuitslandleidendepositiesin.KenmerkendvoorBAMishetwijdvertakte

CONCEPT KOPIJVERSIE

regionalenetwerkvanvestigingen,waardoordeondernemingaltijddichtbijdeopdrachtgeverstaat.Inde thuismarktenbiedtBAMopdrachtgeverseenomvangrijkproducten-endienstenpakket.Wereldwijdvoertde Groepinnichemarktengespecialiseerdebouw-eninfrawerkenuit.BAMwileenleidenderolvervullenophet gebiedvanduurzaamondernemen.

a. Welkeonderdelenvaneenfunctieomschrijvingherkenjeindezetekst?Geefvoorbeelden.

b. Welkonderdeelvaneenfunctieomschrijvingkomtnietletterlijkterugindetekst?

c. Welkeonderdelenvaneenfunctieprofielherkenjeindezetekst?Geefvoorbeelden.

Opdracht6 Functiebeschrijving

Maakdezeopdrachtdigitaalofopeenapartpapier.Kieseenfunctiebinneneendealerorganisatie.

a. Maakeenfunctiebeschrijvingvoordezefunctie.

b. Maakeenfunctieprofielvoordezefunctie.

c. Steldatjevoordezefunctieeennieuwemedewerkerzoekt.Schrijfeenkortorganisatieprofielwaarmeejeje organisatieaantrekkelijkpresenteertvoormogelijkekandidaten(maximaal100woorden).

1.3Werving-

enselectieproces:

werving

Alsjejebeschrijvingvandefunctieendeorganisatiecompleethebt,kunjegeschiktekandidatengaanwerven. Daarbijkunjekiezenuitinternewervingenexternewerving.Nadatjedekeuzeinterneofexternewervinghebt gemaakt,kiesjeeenwervingsmethode,schrijfjeeenvacaturetekstenverspreidjedevacature.

Interneofexternewerving

Bijhetkiezenvaneenwervingsmethodebepaaljeeerstofjeinternofexterngaatwerven.Bijinternewerving zoekjegeschiktekandidatenbinnenjeeigenorganisatie.Bijexternewervingzoekjedezekandidatenbuitenje organisatie.

Internewerving

Vooralbinnengrotereorganisatiesishetgebruikelijkomeersttekijkenoferbinnendeeigenorganisatiegeschikte kandidatenvoordefunctiezijn.Dezehebbenimmersveelpersoneelindienstendaardoorisdekansgrootdat ereengeschiktekandidaattussenzit.Ookalserbuitendeorganisatieweiniggeschiktekandidatenbeschikbaar zijn,kunjekiezenvoorinternwerven.

Voordelen intern werven

• Hetkangoedkoperzijn.Hetpublicerenvaneenvacaturebuitendeorganisatiekannamelijkveelgeldkosten.

• Hetwervenenselecterenvankandidatenduurtminderlang.Dekandidatenzijnalindienstbijdeorganisatie, waardoorjemindertijdkwijtbentaanhetlezenvanbrievenenhetvoerenvangesprekken.Ookhoefter administratiefnaaannamevaakmindergeregeldteworden.

• Jeweetmeestalalietsoverdeinternekandidaten.Jekentzezelf,ofkentmensendiejeietsoverhenkunnen vertellen.Daardoorloopjebijhetselecterenvaneeninternekandidaatminderrisico’s.

• Deinternekandidaatiszelfalbekendmetdeorganisatieenheeftmindertijdnodigomtewennenofteworden ingewerkt.

• Metinternewervingcreëerjemogelijkhedenvoorjepersoneelomindeorganisatiedoortegroeien.Ditkan medewerkersextramotiveren.

Nadelen intern werven

• Alsjedekandidatenzelfalkent,ishetmoeilijkeromeenobjectievekeuzetemaken.Jelaatjedanmisschien onbewustleidendoorwiejouwpersoonlijkevoorkeurheeft.

• Alsjeeeninternekandidaatselecteert,vertrekthijuitzijnhuidigefunctie.Daarvoormoetdanvaakookweer eennieuwemedewerkerwordengezocht.

• Doordemogelijkheidomindeorganisatiedoortegroeienkaneensfeervancompetitieontstaan.Ditpast nietbijelkeorganisatie.

• Alsjevaakinternnaarkandidatenzoekt,komenerweinignieuwemedewerkersvanbuitendeorganisatie binnen.Hierdoorkomenerookweinignieuwekenniseninzichtenbinnen.

• Erzijnnietaltijdvoldoendegeschiktekandidatenbeschikbaarbinnendeorganisatie.

Jekuntopverschillendemaniereninternwerven.Welkemanierhetmeest geschiktis,hangtafvandemogelijkhedenengebruikenvandeorganisatie waarjewerkt.

Jemaaktbijvoorbeeldviae-mail,hetintranetofeenpersoneelsbladbekend datjeeenmedewerkerzoekt.Jekuntjevacatureophangenindekantine. Misschienhebjeweléénofenkelespecifiekemedewerkersingedachten diegeschiktkunnenzijnenvraagjehunpersoonlijkomtesolliciteren.

Externewerving

CONCEPT KOPIJVERSIE

Interne vacature via het prikbord.

Alsinternwervengeengoedeoptieisomdateronderhethuidigepersoneelgeengoedeopvolgerisofjewiltjuist kandidatenvanbuitendeorganisatieaantrekken,dankiesjevoorexternwerven.

Voordelen extern werven

• Jehebtwaarschijnlijkmeerkandidatenomuittekiezen.

• Meteenexternekandidaathaaljenieuwekennis,ervaringeninzichtenbinnen.Jeafdelingenzelfsdehele organisatiekunnenhiervanprofiteren.

• Eenobjectievekeuzemakenisgemakkelijker.Waarschijnlijkkenjedekandidatennamelijkallemaalniet. Persoonlijkevoorkeurspeeltdangeenrol.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Jehaaltgeenmensenweguitanderedelenvandeorganisatie.Daarhoeftdanookgeennieuwemedewerker tewordengezocht.

Nadelen extern werven

• Hetisvaakduurderdaninternwerven.

• Hetwervenduurtlanger.Nietalleendegesprekken,maarookhetcorrectafwijzenvankandidatenkosttijd.

• Alsjedekandidatennietpersoonlijkkent,ishetrisicoopeenmismatchgroter.

Combinatieinternenextern

Interneenexternewervingwordenregelmatigmetelkaargecombineerd.Eenorganisatiemaaktbijvoorbeeldde vacatureeerstinternbekendeneenweeklaterpasextern.Internekandidatenhebbendaneenkleinevoorsprong. Ookkomthetvoordateenorganisatieindevacaturetekstvermeldtdateeninternekandidaatvoorrangkrijgt wanneerdezeevengeschiktisalseenexternekandidaat.

Wervingsmethodekiezen

Bijinternewervingzijndemanierenomtewervenbeperkt:permail,(digitaal)prikbord,personeelsbladof mondeling.Voorexternewervingzijnveelverschillendemethoden.Welkemethodejekiest,hangtvoornamelijk afvaneenaantalfactoren:

• Budget:hoeveelgeldhebjebeschikbaarvoorhetwerven?

• Tijdpad:hoesnelhebjeeennieuwemedewerkernodig?

• Doelgroep:wiezoekjepreciesvoordefunctie?

• Uitvoering:wiljezelfwervenenselecterenofwiljedituitbesteden?

Alsjeexternwiltwerven,hebjeverschillendeonlineenofflinemogelijkheden.Jekuntookkiezenomverschillende methodenmetelkaartecombineren.

Onlinewerven

Veelgebruikteonlinewervingsmethodenzijn:

• Vacatureplaatsenopdewebsitevandeorganisatie.Demeesteorganisatiesdoenditsowieso.Dezemethode brengtnamelijkgeenextrakostenmetzichmeeenjebepaaltzelfhoelangdevacatureonlinestaat.

• Vacatureplaatsenopeenvacaturesite,bijvoorbeeldMonsterboard.nl,Indeed.nlofStepstone.nl.Erzijnook vacaturesitesdiespecifiekzijngerichtopeenbepaaldesector,bijvoorbeeldwww.automotive-online.nlvoor deAutomotive,Medivacature.nlvoordezorgofTechniekwerkt.nlvoordetechnischesector.Hetvoordeelvan eenvacaturesiteisdatveelwerkzoekendendezegebruiken.Jebereikterdusveelkandidatenmee.

• Vacatureverspreidenviasocialmedia,bijvoorbeeldviadeLinkedIn-,Instagram-ofFacebookpaginavanje organisatieofviaX.ZelfsTikTokwordttegenwoordiggebruiktomjongemedewerkersaantetrekken.Het voordeelvansocialmediaisdatjeeennetwerkbereiktvanmensendiealinjeorganisatiegeïnteresseerdzijn. Dekansisgroterdathierdanookserieuzekandidatentussenzittendiegraagbijjouworganisatiewillen werken.

Op website van de organisatie.

Vacaturesite specifieke sector.

Via social media.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Offlinewerven

Veelgebruikteofflinewervingsmethodenzijn:

• Netwerkenviajeeigenmedewerkers.Jevraagtjeeigenmedewerkersomdevacatureteverspreideninhun eigennetwerk.Zijkennennamelijkvaakmeermensenbuitendeorganisatiedieindezelfdesectorwerkzaam zijn,zoalsoud-collega’sofoud-studiegenoten.Bijkomendvoordeelisdatzijalkunneninschattenofiemand uithunnetwerkgoedpastbijjeorganisatie.

• Eenuitzendbureauinschakelen.Ditdoejealsjedewervingeneersteselectievankandidatenwiltuitbesteden, bijvoorbeeldalsjeerzelfgeentijdvoorhebt.Hetuitzendbureaugaatdanvoorjeopzoekenstelteenaantal geschiktekandidatenvoor.

• HetUWVinschakelen.UWVstaatvoorUitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen.BijhetUWVstaan menseningeschrevendiewerklooszijneneenbaanzoeken.Jebereikthiermeedusveelmensendiedringend opzoekzijnnaarwerk.

• Eenadvertentieplaatsenineenkrantoftijdschrift.Jeplaatstjevacaturebijvoorbeeldineenvakbladalsje opzoekbentnaareenspecialistofineenplaatselijkekrantalsjejevacaturevooralindeeigenomgeving bekendwiltmaken.

• Meteenstandopeenbanenmarktgaanstaan.Hiervoorkiesjealsjemeerdanéénvacaturehebtofalsjeje organisatienadrukkelijkopdearbeidsmarktwiltpresenteren.

• Voorlichtinggevenopscholen.Ditiseenhandigemethodealsjejeorganisatiebekendwiltmakenbijstudenten diebijnaklaarzijnmethunopleiding.Ditdoejealsjegraagjongemensenwiltaannemen,bijvoorbeeldomdat zijdemeestup-to-datekennishebbenofomdatjejemedewerkersgraagzelfwiltkunnenvormen.Netalsbij debanenmarktisdezemethodevooralhandigalsjemeerderevacatureshebtenomjeorganisatietepromoten.

• Stagemogelijkhedenbieden.Eenstagiairkannazijnstageperiodeindiensttredenalsmedewerkerwanneer destagebeidepartijengoedisbevallen.Eenvoordeelhiervanisdatjedanalweetwatvoormedewerkerje inhuishebt.Dezemethodeisalleengeschiktalsjenieuwemedewerkerweinigofgeenervaringhoefttehebben voordefunctieenalsjedemiddelenhebtomdestagiairgoedtebegeleiden.

• Jevacatureophangenbijjebedrijfspand.Vooralbijwinkelsenrestaurantsisditgebruikelijk.Voorbijgangers ziendandirectdaterpersoneelwordtgezocht.Ditishandigwanneerjebedrijfspandzichgoedinhetzicht vanpubliekbevindtenwanneerjenietopzoekbentnaareenspecialistischemedewerker.

• Eenludiekewervingsactiebedenken.Jekuntookcreatiefzijneneenheleeigenwervingsmethodebedenken. Ditdoejealsjealsorganisatieergwiltopvallen,bijvoorbeeldalsjeveelconcurrentiehebtvanandere werkgeversendemedewerkerdiejezoektschaarsis.

Inspiratiefilmpje:externwerven

Een creatieve methode. Op de deur van het bedrijfspand.

Via een uitzendbureau.

CONCEPT KOPIJVERSIE

10voordelenalsjegaatrekruterenviasocialemedia

Rekruterengebeurtsteedsmeerviasociale media.Eenmixvankanalenwordtingezet omdegeschiktekandidaattevindenvoor eenjob.Enkelgebruikmakenvanjewebsite ofeenuitzendbureauisverledentijd.Sociale mediawordtmassaalgebruiktomje vacatureindeschijnwerpersteplaatsenen zelfactiefopzoektegaannaarversterking. Wijgevenje10voordelenentipshoejeop eenprofessioneleendoelgerichtemanier kanwervenviadeverschillendesociale mediakanalen.

VOORDEEL1:

JEBEREIKT(EINDELIJK)DE JUISTEKANDIDATEN

Viasocialemediakanjede‘passieve’kandidatenbereiken.Doorviajesocialstewervenkanjemensenbereiken diezelfnietactiefopzoekzijnnaareenjob.Sommigezittenalopeengoedewerkplaatsofzoekeninandere sectoren,waardoorzeviaklassiekekanalenjevacaturemislopen.Doorsocialemediategebruikenkanjehen metjevacatureaanhetdenkenzetten. ErisgeenbeteremanieromdemillennialsengenZtebereikendanviaFacebook,InstagramenX.De18-tot 39-jarigenzijnhetmeestactiefopsocialemediaenzullenopdezeplatformensnellerinaanrakingkomenmetje boodschap.

VOORDEEL2:HETGAATSNEL!

Nogeenvoordeelomterekruterenviajesocialemediakanalenisdesnelheid.Jekanveelsnellereenberichtje sturenofeenreactieplaatsenomtemeldendatjegeïnteresseerdbentofomsneltesolliciteren.Opdiemanier hebjeonmiddellijkrechtstreekscontactmeteenmogelijkekandidaat.Hetiseenpersoonlijker,meer laagdrempeligensnellerprocesdanbijvoorbeeldviae-mail.

VOORDEEL3:JEKUNTCREATIEFZIJN

Eenlaatsteredenwaaromjeopdezemaniernieuwewerknemerszouwillenwervenishetfeitdatjegewoon ontzettendveeloptieshebtviasocialemedia.Jekanbijvoorbeeldeenvideomaken,eengrafischdesign ontwerpen,eenmooieteamfotogebruiken,eenietspersoonlijkereofeerderinformeletekstschrijven.Jehoeft hierzekernietevendroogtegaanrekruterenalsviadeklassiekemanier.Elkplatformisanders,opLinkedInga jeietsformelertewerkdanbijvoorbeeldopInstagram.

VOORDEEL4:JEKUNTEENGOEDEEMPLOYERBRANDNEERZETTEN

Hetleukeisdat,opwelkkanaaljeookbeslisttegaanrekruteren,jejebedrijfgoedkanpositioneren.Mogelijke kandidatenkrijgenonmiddellijkeeneersteindrukvanhetimagoendeidentiteitenkunnenineenfractievan eensecondedoorklikkennaarjeonlineprofiel.Jekanjebedrijfopdiemanierdusnietenkelverkopenaan potentiëleklanten,maarookaanmogelijkenieuwewerknemers.

VOORDEEL5:LAATMENSENERVARENHOEHETISOMBIJJOUTEWERKEN

Doorjouwpostsopsocialemedia,kunnenmenseneengoedeindrukhebbenhoehetisombijjou/jullietewerken. Ditisveelmeerwaarddaneengoedomschrevenvacature-bericht.

CONCEPT KOPIJVERSIE

VOORDEEL6:MEERDANALLEENLINKEDIN

Jekanervoorkiezenomjerekruteringsstrategietefocussenopéénkanaalofopeenmixvanverschillende socialemediakanalen.WijradenjesowiesoaanomzekerLinkedIntegebruiken.Ditsocialemediakanaalis helemaalgefocustoprekruterenenwervenenhetuitbreidenvaneennetwerk.LinkedInvoorzietdaaromook specifieketoolsomditgoedaantepakken.Helaaskanjeeralleende‘hogeropgeleiden’bereiken. WeetjenietzekerofjewilrekruterenviaLinkedIn,Facebook,Instagram,X,Snapchat,YouTube,Pinterestof TikTok?Denkdaneersteensnaoverjouwidealekandidaatenwelkeleeftijdhijofzijheeft.Daarnakunjekijken opwelkkanaaldezeleeftijdscategoriehetmeestactiefis.

VOORDEEL7:ACTIVEERJOUWNETWERK,SCHAKELJOUWAMBASSADEURSIN

Overhetalgemeenishetookzekerbelangrijkomervoortezorgendatjevacaturedeelbaaris.Hoemeermensen jepostdelen,hoemeerpotentiëlekandidatenhetzullenzien.Vraagookaanjouw(interneenexterne) ambassadeursomjouwvacaturetedelen.Vaakvindjepeer-to-peernogbeterensnellergeschikteprofielen.

VOORDEEL8:ADVERTERENKANHEELDOELGROEPGERICHT

Ookkanjeervoorkiezenomjeonlinevacaturetepromoten.ZekeropFacebook,InstagramenLinkedInwordt ditvoorvacaturessteedsmeergedaan.Jekuntzoheelgerichtindetijdslijnkomenvandedoelgroepdiejewilt bereikenenbetalenvoorhetbereikdatjehierbijhaalt.

VOORDEEL9:MAAKEENGOEDEEERSTEINDRUK

Eeneersteindrukwordtsteedsmeeronlinegemaakt.Ditgeldtookvoorjou,jouworganisatie,maarookvoorde kandidaatzelf.

Alsjeopeenprofessionelemaniergebruikmaaktvansocialemediaishetaltijdaangeradenomvisueelsterkte zijn.Datisookeenmustbijhetonlinerekruteren.Graaggevenwejewattipseninspiratiemeehoejeditgoed kanaanpakken:

• Laateenfilmpjezienvanjewerkplek,zotoonjealeenblikachterdeschermen.

• Maakvanjewerknemersechteambassadeursdoorhenineenvideoaanhetwoordtelaten.Zoziejede gezichtenachterdeondernemingenmerkjeonmiddellijkwelkesfeererhangt.

• Zorgdatjevacature,jetekst,jefotoofjevideovisueelpastbijjeonderneming.

• Gebruikjeeigenhuisstijl.

• Postvoldoendegevarieerdecontent(wisselaftussentekst,video,foto,eenstory...).

• Hebgeduld:postmeerdanéénkeer,probeernietteoverhaasten,creëereenbandmetjevolgersenzorgvoor eenaantrekkelijkonlineprofiel.

• Belichtdeverschillendeaspectenvanjebedrijfscultuurinjecontent.

• Zorgvooreengoedverhaalzodatkandidatenwetenwaarjevoorstaatenwatjespecifiekzoektineen werknemer.

• Brengeenspecifieke,maarvooralpersoonlijkeenmenselijkeboodschap.

• Weesconsistent.

VOORDEEL10:HAALJOUWMOSTERDBIJANDEREVOORBEELDEN

Zoeknaarvoorbeeldenenlaatjeinspireren,wantdatkanookmakkelijkviasocialemedia.

Socialemediabureau.be.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Vacaturetekstschrijven

Nadatjehebtgekozenvooréénofmeerderewervingsmethoden,steljeeenadvertentie-ofvacaturetekstop.In dezetekstbeschrijfjenaarwatvoormedewerkerjeopzoekbentennodigjekandidatenuitomtesolliciteren.

Onderdelenvacaturetekst

Ineenvacaturetekststaandevolgendeonderdelen:

• functienaam

• plaatsvandefunctieindeorganisatie

• functieomschrijving:voornaamstetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdheden

• functieprofiel:gewenstekennis,vaardighedenenpersoonlijkeeigenschappen

• aanvullendefunctiewensen:nietnoodzakelijke,maarwelhandigeeigenschappen

• organisatieprofiel:beschrijvingvandeorganisatie

• aantalurenperweekofmaand

• indicatievanhetloon

• datumwaaropdemedewerkermoetstarten

• duurvanhetdienstverband

• omschrijvingvandearbeidsvoorwaarden

• caodieeventueelvantoepassingis(Caostaatvoor‘collectievearbeidsovereenkomst’.Hierinzijnafspraken vastgelegd,bijvoorbeeldoverloon,diegeldenvooreenorganisatieofbranche.)

• eventuelemogelijkheidvanpsychologischeofmedischeonderzoekendienodigzijn

• eventueleassessmentsoftestsdiewordenafgenomen

• alseenVOG(VerklaringOmtrenthetGedrag)vereistis,moetditwordenaangegeven

• sluitingsdatumvandevacature

• contactgegevensvandepersoonbijwiedekandidaatkansolliciterenofextrainformatiekanvragen.

Aandachtspuntenvacaturetekst

Omeengoedevacaturetekstteschrijvenmoetjeopeenaantalpuntenletten:

• Bedenkgoedwiejedoelgroepis.Schrijfjedetekstvoorjongeren,ouderen,vakspecialistenofonervaren kandidaten?Ditheeftbijvoorbeeldgevolgenvoordestijlvandetekstenhetgebruikvanvaktermen.

• Geefdeinformatieoverzichtelijkweer.Gebruikbijvoorbeeldkopjesenplaatstekstdiebijelkaarhoortookbij elkaar.Houdjezinnenkort.

• Maakdetekstpersoonlijkdoordelezerdirectaantespreken.Gebruikbijvoorbeeld‘je’en‘jij’inplaatsvan ‘dekandidaat’.Gebruikactievewerkwoorden.

• Alsjejevacatureonlineplaatst,denkdangoednaoverdetermendiejegebruikt.Gebruiktermenwaarop mogelijkekandidatenwaarschijnlijkzoeken.Alleendankunnenzijjevacaturegoedvinden.

• Weescreatiefenzorgdatjetekstopvalt.Kandidatenziennamelijkvaaktientallenvacaturetekstenvoorbij komen.Beginbijvoorbeeldmeteenbijzondereuitspraakofvoegafbeeldingentoe.Alsjedevacaturetekst onlineplaatst,kunjeookoverwegenomeenfilmpjetoetevoegen.

• Werkzoekendenhechtentegenwoordigsteedsmeerwaardeaanhetsoortorganisatiewaardevacatureopen staat.Zevindenhetbijvoorbeeldbelangrijkdateenorganisatiebijdraagtaaneenduurzamesamenleving,of datdeorganisatiedezelfdenormenenwaardenhanteertalszij. Organisatiecultuur,reputatieendemissievandeorganisatiezijnsteedsvakerbelangrijkeredenenvoor medewerkersomovertestappennaareenanderewerkgever.Besteedhierinjevacaturetekstvoldoende aandachtaan.

Alsjedevacatureteksthebtgeschreven,verspreidjedezevolgensdemethodediejehebtgekozen–online,offline ofeencombinatiedaarvan.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeldvacaturetekst

BeveiligerEindhovenairport,opleiding+baan

EindhovenAirport|Eindhoven|Luchthavenbeveiliging|20-30uur|€17,83/uur

Werkjijhetliefstdeheledagmeteendiversiteitaancollega'senontmoetjegraagnieuwemensenindebeveiliging? Iseenbaanvan9tot5niksvoorjou,omdatjeafwisselingnodighebtinwerktijdenenwerkzaamheden?Bijons opEindhovenAirportisgeendaghetzelfde!SolliciteerdanopdevacatureBeveiligerEindhovenAirport(opleiding +baan)(fulltimeenparttime)!

AlsbeveiligeropEindhovenAirportdraagjebijaaneenveiligNederland.Samenmetjecollega’sindebeveiliging zorgjedatelkepassagierveiligopreiskan.Hetteambestaatuiteengezelligegroepcollega’seniszodaniggroot datjeookregelmatigmetanderemensenwerkt.Teldaardediversiteitaanpassagiersvanuitdehelewerelden deverschillendewerkzaamhedenbijopenjehebtalleingrediëntentepakkenvooreenleukeenafwisselende baan(fulltimeenparttime)!Elkecollega,beveiligerenpassagierheeftzijneigencultuur,normenenwaarden. TochishetbelangrijkdatiedereenopdezelfdewijzewordtbehandeldengecontroleerdopEindhovenAirport. Samenmetjecollega’sindebeveiligingcontroleerjedepassagiersenhun(hand)bagageopgevaarlijkestoffen ofvoorwerpen,zoalswapensenexplosieven.Dankzijjoualsbeveiligerkomtgeenenkelgevaarlijken/ofillegaal voorwerpvoorbijdesecurity-checkenstaptiedereenmeteengerustgevoelhetvliegtuigin.

Klinktditjeallemaalalsmuziekindeoren?Mooi!Woonjeineenstraalvan40kmvanEindhovenAirportenkun jegemakkelijkmethetOVofandervervoerdeluchthavenbereiken?Wathoudtjenogtegen?Solliciteerdirect opdevacatureBeveiligerEindhovenAirport(opleiding+baan)!

Ditbiedenwijjou:

• Eencontractvoor20-30uurperweekbinnendebeveiliging.

• Eenuurloonvan€17,83.

• Vroegeopkomstvergoedingvan35%!

• Naastjesalarisontvangjeonderandere:vakantiegeld,onregelmatigheidstoeslag(10%,20%en35%)eneen eindejaarsuitkeringvan2,01%.

• Uitzichtopeenvastcontract.

• Eenvolledigbetaaldeopleidingtotbeveiliger(MBO2).

• Opleidingenentrainingendievoorjoubetaaldworden.

• Reiskostenvergoeding.

• 24vakantiedagen(o.b.v.eenfulltimedienstverband).

• Eenuitstekendepensioenregeling.

• HetkosteloosenvrijblijvendvolgenvanonlinetrainingenindeOnlineAcademy.

• Kortingopeensportschoolabonnementendiverseanderepersoneelsvoordelen!

• Benjijaangenomen?EnkenjijnogeenkandidaatdieookeenmatchismetG4S?Danontvangjeeen aanbrengbonusvan€500netto!

Ditvragenwe:

• 24/7flexibeleinzetbaarheid(dag-,avond-,nacht-enweekenddiensten)enjebentinstaatom24/7deluchthaven tebereiken.

• Eengerichtemotivatievoorhetvakbeveiliging.

• Afgerondevooropleidingvanminimaalvmbo-T

• Jebentwoonachtigbinneneenstraalvan40kmvanEindhovenAirport.

• GoedemondelingebeheersingvandeNederlandseenEngelsetaal.

• Jehebtgeenstrafrechtelijkverleden(bijgeblekengeschiktheidvolgteen AIVD-antecedentenscreening)en jebentdeafgelopen8jaarwoonachtiggeweest,enhebtingeschrevengestaan,inNederland.

• Bereidheidomeenpersoonlijkheids-encapaciteitentesttemaken.

Sollicitatieprocedure

1. Solliciteer–Wanneerjehebtgesolliciteerd,neemteenrecruiterzospoedigmogelijkcontactmetjeop.

2. Telefonischeintake–Stelaljevragenaanonsenwekijkensamenofditdeuitdagingisvoorjou!

3. Onlineassessment–Eenpersoonlijkheidstesten/ofcapaciteitentest.Deprocedurekanverschillenper vacature.Wijzullenjeinformerentijdensheteerstecontact!

4. Eerstegesprek–Eengesprekoplocatieenmisschienmetjouwtoekomstigemanager!

Werkenbijg4s.nl.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht7 Externwerven

Erbestaanveelverschillendemethodenomexternnieuwemedewerkerstewerven.

Erisbinnenjeafdelingmeerwerktedoendanvoorheenenditlijktvoorlopigookzoteblijven.Jezoektdaarom eennieuwemedewerkeromjeteamteversterken.Jewiltdatdezezosnelmogelijkkanbeginnen.Jebudgetvoor hetwervenisbeperkt.

a. Welkewervingsmethodezoujekiezenindezesituatie?Legjeantwoorduit.

Jewerktbijeengroteorganisatiediedekomendejarennogverdergaatgroeien.Uithetpersoneelsplanblijkt datookbinnenjouwafdelingopdemiddellangetermijnextramedewerkersnodigzullenzijn.Jezulttegendie tijdbehoeftehebbenaannieuwemedewerkersmetenzonderervaring.

b. Welkewervingsmethodezoujekiezenindezesituatie?Legjeantwoorduit.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht8 Wervennieuwemedewerker

Kieseenfunctiebinnenhetdealerbedrijf.Alsjevoordezefunctieeennieuwemedewerkermoestzoeken,hoe zoujedatdanaanpakken?

a. Kiesjevoorinternofexternwerven?Legjeantwoorduit.

b. Welkeonlineofofflinewervingsmethodezoujegebruiken?Eencombinatievanmethodenisookmogelijk. Legjeantwoorduit.

Opdracht9 Creatiefwerven

Sommigeorganisatieskiezenervooromopeencreatieveofludiekemaniernieuwemedewerkerstewerven.

a. Zouditgeschiktkunnenzijnvoorhetwervenvanpersoneelvoorjouwafdeling?Legjeantwoorduit.

b. Bedenkzelfeencreatievewervingsmethodevoorjouworganisatieofafdeling.Bedenkeerstwelkdoeljeermee wiltbereiken.Beschrijfvervolgensjouwmethode.Leghierbijuithoejejegesteldedoelermeebereikt.

1.4Werving-enselectieproces:selectie

Alsjejevacatureteksthebtgeplaatstofopeenanderemanierkandidatenhebtgeworven,krijgjewaarschijnlijk meerderesollicitatiesbinnen.Jebegintdanmethetselectieproces.Hetselectieprocesbestaatuitdevolgende stappen:

1. selectiecriteriaopstellen

2. kandidatenselecteren

3. selectiegesprekkenvoeren

4. eenkeuzemaken.

1.Selectiecriteriaopstellen

Omeenselectietekunnenmakenuitdesollicitatiesmoetjewetenwatjeselectiecriteriazijn.Ditzijnde eigenschappenwaaraaneenkandidaatiniedergevalmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.Deze criteriagaanoverdegevolgdeopleiding,dewerkervaring,enpersoonlijkeeigenschappenenvaardighedenvan dekandidaat.Jeleidtjeselectiecriteriaafvandefunctieomschrijvingenhetfunctieprofieldatjehebtgebruikt bijhetopstellenvandevacature.

Voorbeeldselectiecriteria

Anneisleidinggevendebijeenautodealer.Zezoekteennieuweadviseur.Zeheefteenlijstmetselectiecriteria opgesteld:

• afgerondeopleidingAutomotive(niveau3)

• minimaaltweejaarervaringalsadviseurofverkoper

• kangoedsamenwerken

• kanheldercommuniceren

• isflexibelinzetbaar

• inbezitvanrijbewijsBeneigenvervoer.

CONCEPT KOPIJVERSIE

2.Kandidatenselecteren

Meestalsolliciterenkandidatenmeteencveneenmotivatiebrief.Eencv(curriculumvitae)iseenoverzichtvan deopleidingenenwerkervaringvandekandidaat,vaakaangevuldmetoverigevaardigheden.Grotereorganisaties makenvaakgebruikvanonlinesollicitatieformulieren.Kandidatenvullendaneenaantalstandaardvragenin, bijvoorbeeldoverhunopleidingenwerkervaring.Vooralbijgroteaantallensollicitatiesisdithandig,omdatje daninéénkeerallesollicitatieskuntselecterendieaanbepaaldeeisenvoldoen.Sommigekandidatensolliciteren opeenopvallende,creatievemanier.Bijvoorbeelddooreenfilmpjetemakenoverzichzelf.

Sollicitatiesscreenen

Jebegintmethetscreenenvandesollicitaties.Opiedereadvertentiereagerenookmensendienietvoldoenaan deeisen.Legdezebrievendirectnalezingterzijdeenschrijfdezemenseneenvriendelijke,maarduidelijke afwijzing.

Alsjeveelsollicitatieshebtontvangen,bedenkdaneerstwelkeselectiecriteriahetmeestvanbelangzijn, bijvoorbeeldeenbepaaldeopleidingofeenminimumaantaljarenwerkervaring.Kijkvoordatjedebrievengaat lezenindecv’swiewelenwienietaandezecriteriavoldoenenmaaktweestapels.Aankandidatendieniet voldoenaandezecriteria,hoefjedanverdergeentijdtebesteden.

Eenselectiemaken

Vervolgensbekijkjedesollicitatiesvanserieuzekandidatenuitgebreider.Eenkeuzemakenuitdesollicitatiesis nietaltijdevengemakkelijk.Sommigekandidatenkunnenzichzelfnueenmaalbeterverkopendanandere.Let daaromvooralopfeitendiekunnenaantoneninhoeverredekandidaatvoldoetaandefunctie-eisenenhoesterk demotivatieisomvoorjouworganisatietegaanwerken.

Tipsbijhetselecterenvankandidaten

1.Eersteindrukbriefencv

Hoedebriefenhetcveruitzien,zegtveeloverdesollicitant.Bevatdebriefbijvoorbeeldtaalfouten,isdebrief snelgeschrevenofontbrekenergegevens?Natuurlijkzijntaalbeheersing,communicatievevaardighedenen nauwkeurigheidnietvoorelkefunctieevenbelangrijk,maaralsdezeeigenschappenwelbelangrijkzijn,ishet goedhieroptelettenindebrief.

2.Hoeorigineelisdesollicitatiebrief?

Sommigewerkzoekendensolliciterenopeenfunctiezonderdatzeechtgeïnteresseerdzijnindeorganisatieof defunctie.Zevoelenzichminofmeerverplichttesolliciterenenverstureneenstandaardbrief.Ditkunjesignaleren alsdekandidaatnietspecifiekaangeeftwaaromhijjuistindezefunctieendezeorganisatiegeïnteresseerdis.

3.Leestussenderegelsdoor

Interessantzijndeontbrekendegegevensineenbriefofcv.Somsisereenhiaatindeopsommingvanwerkervaring ofopleiding.Somsishetonduidelijkofeensollicitanteenbepaaldeopleidingen/ofcursussendiesamenhangen metdefunctie,welofnietheeftgevolgd.Hetisbelangrijkhierineeneventueelsollicitatiegespreknaartevragen.

4.Laatjenietverblinden

Sommigesollicitantenkunnenzichzelfgeweldigverkopenterwijlzeeigenlijkhelemaalnietaandefunctie-eisen voldoen.Houddaaromdefunctie-inhouden-eisensteedsinjeachterhoofd.

5.Sommigebrievenencv’skunnenjeaanhettwijfelenbrengen.

Ingevalvantwijfelishetbeterteveeldanteweinigkandidatenuittenodigenvooreengesprek,zodatjedebeste kandidaatnietmist.Jekuntookenkelekandidatenuitnodigenvooreenkortinformeelgesprekofhentelefonisch benaderenomextrainformatietekrijgen.Hebjeergveelkandidaten?Danhebjewaarschijnlijkookgenoeg kandidatenoverwiejenietofmindertwijfelt.

6.Houdtwijfelgevalleninportefeuille

Roepnooitonnodigveelkandidatenop.Houdookkandidatendieeengoedetweedekeuszoudenzijnin portefeuille.Wanneerdelopendesollicitatiegesprekkengeengeschiktekandidaatopleveren,kunjemisschien indeportefeuillealsnogeengeschiktekandidaatvinden.Ditbespaartjeeenhelenieuwesollicitatieprocedure. Indepraktijkkomthetnogaleensvoordatveelbelovende’tweedekeuskandidaten’tochaangenomenworden.

7.Verzamelonafhankelijkeinformatie.

Voereenselectienietalleenuit.Laatverschillendemedewerkersdebrievenencv’slezenendezeonafhankelijk vanelkaarbeoordelenopdefunctie-eisen.Zokomjetoteenzoobjectiefmogelijkoordeeloverdegeschiktheid vandekandidaten.

8.Maakeenmatrix

Alsjenietteveelsollicitantenhebt,kunjeeenmatrixmaken.DitdoejedooropeenA4’tjeverticaaldefunctie-eisen tevermeldenenhorizontaaldenamenvandesollicitanten.Metmintekens,nullenenplustekensturfjebijiedere kandidaatinhoeverredezevoldoetaandefunctieomschrijving.Jenodigtdekandidatenmetdebestescoresuit vooreengesprek.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Afgerondeopleidingtotautoverkoper(niv.3)

Minimaaldriejaarervaringalsautoverkoper

Heeftervaringmetaansturenvaneenteam

Voorbeeld van een matrix.

Sommigebedrijvenkiezenervooromdesollicitanten nietmeteenuittenodigenophetkantoorvande organisatie.Zehoudendaneenkennismakingsgesprek viabijvoorbeeldTeamsofZoom.Inditgesprekkrijgen zealeengoedeindrukvandesollicitantenenkunnen zebijvoorbeeldvragennaarextrainformatie. Tegelijkertijdisditgesprekeengoedmiddelomte kijkenofiemandechtgemotiveerdisomvoorjouw organisatieaandeslagtegaan.

Celine Jaap Youssef Maria

Kandidaten→ Functie-eisen↓

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.Selectiegesprekkenvoeren

Voordatjesollicitatiegesprekkengaatvoeren,bereidjejegoedvoor.Vervolgensnodigjekandidatenuitenvoer jedegesprekken.Erwordenmeestalmeerdererondesgeorganiseerd.Hethangtvandefunctieafhoeveelrondes datzijn.Meestalgeldt:hoehogerdefunctie,hoemeersollicitatierondes.Voorsommigefunctieskunjekandidaten eenassessmentlatenuitvoeren.Ditiseentestofopdrachtofeenreeksvantestsofopdrachtenwaarmeede kandidaatmoetlatenzienofhijbepaaldevaardighedenbeheerst.Totslotmaakjeeenkeuzeuitdekandidaten.

Gesprekvoorbereiden

Eensollicitatiegesprekheeftverschillendedoelen:

• Jewilteengoedeindrukkrijgenvandepersoonlijkheidvandekandidaat.

• Jewiltinformatieuitdebriefofhetcvaangevuldkrijgen.

• Jewiltdekandidaateengoedbeeldgevenvandefunctieendeorganisatie.

Injevoorbereidingbedenkjewelkevragenjewiltstellenomdekandidaattelerenkennenenontbrekende informatieteachterhalen.Jebedenktookwatjedekandidaatprecieswiltvertellen.Jegebruiktdezelfdevragen ingesprekkenmetverschillendekandidaten.Opdiemanierkunjedeantwoordenachterafmetelkaarvergelijken.

Kandidatenuitnodigen

Deuitnodigingdiejedekandidaatstuurt(meestalviae-mail)iskortenduidelijkenbevatdevolgendeinformatie:

• depersonenenhunfunctiedienamensdeorganisatiebijhetgesprekaanwezigzijn

• hetadreswaarhetgesprekplaatsvindt,inclusiefroutebeschrijving

• hoelaathetgesprekbegintenhoelanghetongeveerzalduren.

Meestalduurteensollicitatiegesprekongeveereenuur.Dithangtmedeafvandefunctiewaarhetomgaat.Meestal duurteengesprekietslangeralshetomeenzwarefunctiegaatenkorteralshetomeenlichtefunctiegaat.Zorg datje,alsjemeerderekandidatenopééndagspreekt,tussendegesprekkendooreenkortepauzeinplant.Zo kunjenaafloopvanelkgesprekdirectjeeersteindrukkennotereneneventueleuitloopopvangen.

Sollicitatiegesprekvoeren

Eensollicitatiegesprekverlooptindriefasen.

1. Introductiefase

Jebegintmetdekandidaatopzijngemaktestellen,bijvoorbeeldmeteenpraatjeoverietsonbelangrijks.De kandidaatzalopenereneerlijkeropjevragendurvenreagerenalshijzichopzijngemakvoelt.Vervolgensstellen depersonendienamensdeorganisatiebijhetgesprekaanwezigzijnzichaanhemvoor.Meestalzijnertwee personenvanuitdeorganisatiebijhetgesprekaanwezig:jijalsleidinggevendeenbijvoorbeeldiemandvande personeelsafdelingofeenvandemedewerkersuitjeteam.Totslotverteljeindezefasehoehetgesprekis opgebouwdenhoelanghetgesprekgaatduren.

2. Informatiefase

Indezefasegeefjedekandidaatkortinformatieoverdeorganisatie,hetteamendefunctie.Vervolgensstelje devragendiejehebtvoorbereid.Jevraagtookdooropdeantwoordendiedekandidaatgeeft.Totslotgeefje dekandidaatdekansomjouvragentestellen.Maakaantekeningentijdenshetgesprek.Zekeralsjemeerdere gesprekkenachterelkaarvoert,kunjenooitallesonthoudenwaterisbesproken.

3. Afrondingsfase

Alsiedereenzijnvragenheeftkunnenstellen,vatjehetgesprekkortsamen.Vraagnaardeeersteindrukvande kandidaat.Hetisnamelijkprettigomnualtewetenofdekandidaatpositiefisoftwijfelt.

Eventueelgeefjezelfookalaanwelkeindrukjevandekandidaathebt.Zegechternognietofjehemwelofniet geschiktvindt.Jewiltimmersnogmetjecollegaoverleggenwatjullievandekandidaatvindenenjewilthem nogvergelijkenmetjeanderekandidaten.Verteltotslothoedeverdereprocedureeruitziet.Volgternogeen gespreksronde?Wanneerhoortdekandidaatofhijnogeenkeerlangsmagkomen?

DeSTARR-methode

EengoedemethodeomtoetepasseninhetsollicitatiegesprekisdeSTARR-methode.Jevraagtdekandidaat naargedragsvoorbeeldenuithetverleden.Hiermeekunjebeoordelenofhijhetgedragvertoontdatpastbijde functie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

S:Situatie

Jegeefteenvoorbeeldvaneenprobleemsituatieensteltdaarovervragenaandekandidaat.Heefthijdezesituatie aleensmeegemaakt?Watwasdeaanleidingvoordegebeurtenis?Watwasderolvandekandidaatopdatmoment?

T:Taak

Jehebtdesituatievanhetprobleemhelder.Nuvraagjewelketaakdekandidaathad.Watmoesthijpreciesdoen? Watwerdervanhemverwacht?Watwarenzijnverantwoordelijkhedenenbevoegdheden?

A:Actie

Jevraagtwelkeactiedekandidaatheeftondernomenomhetprobleem(desituatie)optelossen.Hoeheefthij zijntaakaangepakt?Watheefthijfeitelijkgedaan?

R:Resultaat

Jevraagtwelkresultaatofeffectdekandidaatheeftbereiktmetzijnactie.Hoesuccesvolwasdeactie?

R:Reflectie

Eventueelkunjedekandidaatvragenwathijinhetvervolganderszouwillendoen.Jekuntdankijkenofhij geleerdheeftvanzijngedrag.

CONCEPT KOPIJVERSIE

ErzijnverschillendepuntenwaaropjekuntlettenbijdeSTARR-methode.Hetisbelangrijkdatheteenvoorbeeld betreftuiteenrecentverleden.Jewiltnamelijkeenbeeldkrijgenvanwiedekandidaatnuis.Hetvoorbeeldmoet ookduidelijkzijn.Alshetvoorjounietduidelijkiswatdesituatiewas,welketakendesollicitanthad,welkeacties hijheeftondernomenenwathetresultaatvanzijnhandelenwas,danmoetjehieroverdoorvragen.Hetisbelangrijk ombijdieenesituatieteblijven,hiermoettijdenshetbesprekenvaneenprobleemnietvanafgewekenworden. Hetisbelangrijkdatjezoneutraalmogelijkreageert.Probeerniettelatenblijkenwatjouwmeningis.Daarmee zoujekunnenbeïnvloedenwatdekandidaatvervolgensvertelt.

VoorbeeldvragenSTARR-methode

• Kunjeeenvoorbeeldgevenvaneensituatiewaarinjemoestsamenwerkenmeteencollegametwiehetbotste? (situatie)

• Watwasjouwtaak?(taak)

• Wathebjegedaan?(actie)

• Hoegingjemetdesituatieom?(actie)

• Hoereageerdejecollega?(resultaat)

• Watwasheteffecthiervan?(resultaat)

• Watzoujedevolgendekeerandersdoen?(reflectie) Vragendiejemoetvermijden,zijnvragendiejealleenmetjaofneekuntbeantwoorden.Ditnoemjegesloten vragen.

Naheteerstegesprek

Naafloopvanhetgesprekoverlegjemetdecollegadieookaanwezigwaswatjullievandekandidaatvinden. Ookwerkjejeaantekeningenuit.Eenhandigemethodeomalleinformatieopeenrijtekrijgenishetgebruikvan eenbeoordelingsformulier.Datmaakjevantevorenzelf.Hierinlaatjedevragenterugkomendiejehebtvoorbereid. Dezeleverenimmersdeinformatieopwaaropjedekandidaatbeoordeelt.Alsjejebeoordelingsformulierzo maaktdatjeperonderdeeleenscorekuntgeven,kunjejebeoordelingenvandekandidatennaafloopvande helegespreksrondegemakkelijkmetelkaarvergelijken.

Tweedegespreksronde

Vaakvolgtereentweedegespreksronde.Nadeeerstegespreksrondewijsjedekandidatenafdiehetminstaan jeselectiecriteriavoldoen.Metdeoverigekandidatenvoerjeeentweedegesprek.Jesteltindezerondeandere vragen.Jeconcentreertjebijvoorbeeldopdepersoonachterdekandidaatinrelatietotdegesteldefunctie-eisen ofjegaatdieperinopzakendiejezijnopgevallentijdensheteerstegesprek.Ookkunjetijdensditgesprekvragen naareensalarisindicatie.Ditishetsalarisdatdekandidaatzouwillenverdienen.Hetisbelangrijkomditalvast teweten.Hetiszondealsjevooreenkandidaatkiestenlaterblijktdatjehetnietmethemeenskuntworden overhetsalaris.Bijdetweederondevraagjeeenanderecollegaomdeeltenemen.Jehebtdanmeermeningen overdekandidatenenjekuntmetmeerpersonenoverleggenoverdebestekeuze.Ookishetprettigvoorde kandidaatomverschillendemedewerkerstehebbenontmoet.Hijkanzichdaneenbeterbeeldvormenvande sfeerindeorganisatie.

Assessmentsafnemen

Insommigeselectieproceduresishethandigomdekandidaateenassessmenttelatendoen.Eenassessmentis eentestofopdracht,ofeenreekstestsofopdrachten,waarmeejekunttestenofdekandidaatdeeigenschappen bezitwaarnaarjeopzoekbent.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jekuntassessmentsafnemenomkennisofvaardighedentemeten,ofominzichttekrijgenindepersoonlijkheid vandekandidaat.Jelaateenkandidaatbijvoorbeeldeenvragenlijstinvullenoverpersoonlijkekenmerken.

Vaardighedentestjemeteenpraktischeopdracht,zoalseenrollenspel,presentatieofdeontwikkelingvaneen product.

Jeorganisatiekaneenassessmentzelfuitvoeren,maarditkanookwordenuitbesteedaaneengespecialiseerd adviesbureau.Ditgebeurtvooralalshetgaatomcomplexetests,zoalspersoonlijkheidstests.

4.Eenkeuzemaken

Uiteindelijkmaakjeeenkeuzevooreenkandidaatdiezoveelmogelijkvoldoetaandevantevorenopgestelde selectiecriteria.Jebaseertjebeslissingopeenaantalbronnen:

• Jebeoordelingsformulieren.Hierophebjeperkandidaataangegeveninhoeverrezeaandeselectiecriteria voldoen.

• Hetoverlegmetjecollega’sdieookbijdegesprekkenaanwezigwaren. Zijhebbenmisschienandereaspectenopgemerktdanjijenoverlegzorgtdanvooreencompleterbeeldvan dekandidaat.

• Jeeigengevoel.Ofdekandidaataandeselectiecriteriavoldoetisbelangrijk,maarjemoetookeengoed gevoelhebbenbijdepersoondiejehebtgesproken.Jemoetimmersmethemgaansamenwerkenende kandidaatmoetgoedinhetteampassen.Somsiseenkandidaatdieinhoudelijknogwatmoetleren,maar weldejuistepersoonlijkeeigenschappenheeft,eenbeterekeuzedaniemanddieallesalweetmaarnietin hetteampast.

Alsjeeenkeuzehebtgemaakt,steljeallekandidatenhiervanopdehoogte.Ditdoejemeestaltelefonisch.Geef dekandidatendiejeniethebtgekozenduidelijkeargumentenvoorjeafwijzing.Bedankhenookvoordegetoonde belangstellingindeorganisatie.Eenvriendelijkeenduidelijkeafwijzingzaldereputatievanjeorganisatieniet snelschaden,maareenbotteenonduidelijkeafwijzingwel.

Ookkunjevragenofjedegegevensvandekandidaatnoginjepersoneelsarchiefmagbewarenvooreventuele toekomstigevacatures.

Metdekandidaatdiejehebtgekozenmaakjeeenvervolgafspraakomdearbeidsvoorwaardentebesprekenen alleadministratievezakenteregelen.

Gelijkebehandeling

Bijhetselecterenvaneennieuwemedewerkermoetje jehoudenaandeAlgemenewetgelijkebehandeling (AWGB).Dezewetschrijftgelijkebehandelingvoorbij hetaanbiedenvanwerk,huisvesting,goederenen diensten.Dewetverbiedtdateronderscheidwordt gemaaktopgrondvangodsdienst,levensovertuiging, politiekegezindheid,ras,geslacht,zwangerschap, nationaliteit,hetero-ofhomoseksuelegerichtheidof burgerlijkestaat.

Dezewetwordtaangevuldmetsoortgelijkewettenvoor anderedoelgroepen:

Houd je aan de AWGB.

• Wetgelijkebehandelingopgrondvanhandicapof chronischeziekte(WGBH/CZ):dezewetverbiedtdiscriminatievanwegeziekteofhandicap.

• Wetgelijkebehandelingopgrondvanleeftijdbijdearbeid(WGBL):dezewetverbiedtdiscriminatievanwege eentehogeoflageleeftijd.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeld

Robisleidinggevendeopdemeldkamerbijeenbeveiligingsfirma.Eenvanzijnmedewerkersheeftontslaggenomen enRobzoekthiervoorvervanging.Eenvandekandidatenheeftveelervaringmetpreciesdejuisteprogramma’s. Robisenthousiastoverhaar,totdatzijaanheteindvanhetgesprekverteltdatzenetdriemaandenzwangeris. Robheeftgeenzinomovereenaantalmaandenweervervangingtemoetenregelentijdenshaarverlof,dusnodigt hijhaarnietuitvooreentweedegesprek.

Ditisdiscriminatieopgrondvanzwangerschap.Datmagniet.

Degelijke-behandelingswettenlatenwelruimtevoorpositievediscriminatie.Ermagbijvoorbeeldonderscheid gemaaktwordennaarnationaliteitofgeslachtalshetdebedoelingisomongelijkheidtussengroepente verminderenofopteheffen,ofwanneereenbepaaldeeigenschapnueenmaalnodigisvoorhetgoedkunnen uitvoerenvandefunctie.Ditmagalleenwanneerersprakeisvangelijkegeschiktheidvandekandidaten.

Voorbeeld

Mirtelyisleidinggevendebijdeklantenservicevaneenwoningcorporatie.Zeisopzoeknaareennieuwe medewerker.Mirtelyvindthetbelangrijkdatiedereenopdearbeidsmarktgelijkekansenkrijgtenpastditprincipe zelfooktoe.Natweegespreksrondeszijnertweekandidatenovergeblevendieevengeschiktzijnvoordefunctie. Eenvanhenisinvalideenzitineenrolstoel.Mirtelyweetdatdezekandidaatbijanderebedrijvenminderkans zalmakenenneemthaarjuistdaaromaan.

Ditispositievediscriminatie.Datmagwel.

Sollicitatiecode

Deorganisatieendesollicitanthebbentijdenshetwerving-enselectietrajectverschillenderechtenenplichten diezijnvastgelegdineensollicitatiecode.Hetdoelvandezecodeishetcreërenvaneenzoeerlijkenopen mogelijkebehandelingvansollicitantentijdenswerving-enselectieprocedures.Decodeomvatdebasisregels waaraanwerkgeversensollicitantenzichmoetenhoudenbijdewervingenselectievannieuwpersoneelenbij devervullingvanvacatures.

Enkelevoorbeeldenvanregelsuitdesollicitatiecodezijn:

• Jemoetdesollicitantvollediginformerenoverdesollicitatieprocedure.

• Jemoeteerlijkzijntegendesollicitantalsjeoverjeorganisatievertelt.

• Jemagalleeneisenstellenaanpersoonlijkekenmerkenwanneerdezevanbelangzijnvoordefunctie.

• Jemoethetduidelijkaangevenwanneerjeeenvoorkeursbeleidvoertvoorbijvoorbeelddeleeftijdvande kandidaten.

JekuntdevolledigecodeterugvindenopdewebsitevandeNederlandseVerenigingvoorPersoneelsmanagement &Organisatieontwikkeling(NVP),nvp-plaza.nl.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht10 Kandidatenselecteren

a. Watisvooreenorganisatieeenvoordeelvanhetgebruikvanonlinesollicitatieformulieren?

b. Beschrijfineenpaarzinnenhoedescreeningvansollicitatiesverloopt.

Opdracht11 Selectiegesprekken

a. Leguitwateenassessmentis.

b. Watzijndedriedoelenvaneensollicitatiegesprek?

c. Eensollicitatiegesprekverlooptindriefasen.Welkefasenzijndat?

BekijkhetfilmpjeoverdeSTARR-methode.

d. WaaromishethandigomtijdenssollicitatiegesprekkendeSTARR-methodetegebruiken?

e. WaarmoetjeoplettenalsjetijdenseensollicitatiegesprekdeSTARR-methodegebruikt?Noteervierdingen.

Opdracht12 Selectiecriteria

Leesdefunctiebeschrijvingenhetfunctieprofiel.

a. Bedenktienselectiecriteriabijdefunctiebeschrijvingenhetfunctieprofieldatjehebtgemaakt.

b. Welkedriecriteriavindjehetbelangrijkstalsjeeennieuwemedewerkermoetaannemenvoordezefunctie? Legjeantwoorduit.

c. Stel,jegaatopzoeknaareennieuwemedewerkervoordefunctieuitdevorigevraag.Welkedrievragenwil jedesollicitanteniniedergevalstellen?DenkaandeSTARR-methode!

Opdracht13 Traditioneelsollicitatiegesprek

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Waaromhettraditionelesollicitatiegespreknietwerkt

Sollicitantenliegen,werkgeverszittenvolvooroordelen.Waaromerbeteremanierenzijnommensenaante nemendaneensollicitatiegesprek.

´Verteleenswatoverjezelf’,‘Watzijnjegoedeenslechteeigenschappen’of‘Waarziejejezelfovervijfjaar?’Met ditsoortvragenproberenbedrijvendejuistekandidaatvoordebaanteselecteren.Helemaalfout,zegtRon Friedman,auteurvanhetboekThebestplacetowork.Volgenshemliegtmaarliefst81procentvandemensen tijdenseensollicitatiegesprek.

Deredendatzeliegenisvrijsimpel,hetisdeenigemanieromdebaantekrijgen.Stel,jepotentiëlebaasvraagt jounaarjeincasseringsvermogen.Uitdievraagblijktdatditbelangrijkis.Dangajenatuurlijknietantwoorden datjevrijlangetenenhebteninjehuidigebaanalruziehebtgemaaktmetdehalveafdeling.Nee,jeverzinteen

CONCEPT KOPIJVERSIE

politiekcorrectantwoordoversamenwerkenendatjeheteigenlijkaltijdmetiedereengoedkanvinden.Het resultaatisdatgesprekkenvooraleenuitwisselingzijnvanstandaardantwoorden,waariedereentevredenmee is.

Vooroordelen

Naastalleleugensdieoverenweerwordenverteld,zijnernoganderemanierenwaardooreensollicitatiegesprek nietleidttotdejuistekandidaat.Datkomtdoordemanierwaaroponsbreinwerkt,zegtFriedman.Wehebben namelijkonbewustevooroordelenalswemetmensenpraten.

1. Mensendieergoeduitzienwordengezienalsmeercompetent,intelligenterenbetergekwalificeerddanhun minderaantrekkelijkecollega’s.Ondanksdatzedatobjectiefgeziennietzijn.

2. Aanlangemensenwordenmeerleiderschapskwaliteitentoegeschrevendanaankleinemensen.Ditgeldt vooralvoormannen.Ookzijnerveeldatadieonderschrijvendatmensendielangerzijnookmeerverdienen.

3. Mensenmeteenlagestemwordengezienalssterker,integerderenbetrouwbaarder.Ondanksdatwedenken datweobjectiefzijn,zorgtonsbreinervoordatweweldegelijkbeïnvloedworden.Zostellenweeenkandidaat waarvanwedenkendatdezeextravertis,devraag:‘Verteloverjeervaringeninhetleidenvangroepen.’Een alsintrovertgezienekandidaatkrijgtdevraag:‘Voeljejecomfortabelbijhetleidenvangroepen?’Klein verschil,maardemanierwaaropdevraaggesteldwordt,zorgtervolgensFriedmanvoordathetantwoord aansluitopdevooroordelendiedeintervieweralhad.

Audities

Hoemoetenweditprobleemoplossen?Doorhetsollicitatiegesprekafteschaffenentekiezenvoorbaanaudities, vindtFriedman.Netzoalseenmuzikantofeenacteurbeoordeeldwordtdoorhemofhaartelatenzienwaarhij ofzijgoedinis,zozoudenanderesollicitantenookaangenomenmoetenwordenophunkwaliteitenennietop hunvaardighedenomeenaantalvragentebeantwoorden.

Duslaatdewebdesignereenpaginamaken,deverkoopmedewerkereenverkooppresentatiegevenenje communicatiemedewerkereenpersberichtschrijven.

Samenwerken

Friedmangeeftinzijnboekvoorbeeldenvanbedrijvendiehetandersdoen.SoftwareontwikkelaarMenlo InnovationsuitMichiganlaatsollicitanteningroepenvan50binnenkomen.Zewordeningedeeldinduo’sen krijgeneentaaktevolbrengen.Intotaalmoetenzeinverschillendesamenstellingendrieopdrachtenuitvoeren. Doorderecruiterswordtnietalleengekekennaardemanierwaaropdetaakwordtvolbracht,maarookdemanier waaropdesollicitantensamenwerkenendemanierwaaropdekandidatendebesteeigenschappeninhunpartner naarvorenbrengen.

Nadezerondebesluitenallemedewerkerswelkesollicitantenzegraagterugzien.Detweederondewerkende kandidatensamenmettweemedewerkersaaneenechteklant.Wiedaarnaoverblijftmagdriewekenbetaaldop proefkomenwerken.

Skypechat

OokbijAutomattic,hetbedrijfachterWordPresswordenpotentiëlemedewerkersgescreenddoorzemeetelaten werken.Kandidatenlopengedurendeeenperiodevandrietotachtwekenmeeindefunctiediezemogelijkgaan bekleden.Iedereenverdient25dollarperuur,ofhetnouomeennieuweceoofeenklantenservicemedewerker gaat.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alserdaarnaeenmatchis,danvolgtereeninterviewmetdeceo.ViaSkypechat,waarbijdeceonietsweetvan dekandidaat,geenleeftijd,geslachtofervaring.Vandemensendiedezerondehalen,krijgt95procenteen contract.

mt.nl.

a. WaaromvindtRonFriedmanhettraditionelesollicitatiegesprekeenverkeerdeaanpakomeennieuwe medewerkerteselecteren?

b. Denkjedathijhieringelijkheeft?Legjeantwoorduit.

c. Welkeoplossingstelthijvoor?

d. Alsjijeennieuwemedewerkermoetaannemenvoorjeafdeling,zoujedanlievereensollicitatiegesprekvoeren ofeenmethodetoepassendieinhetartikelwordtgenoemd?Legjeantwoorduit.

Opdracht14 Positievediscriminatie

Bedenkeenvoorbeeldvaneensituatiewaarinpositievediscriminatieistoegestaan.

Opdracht15 Voorkomendiscriminatie

Discriminatietijdensdewervingenselectiegebeurtvaakonbewust.EenNederlandsewerkgeverisbijvoorbeeld onbewustgeneigdomsollicitatiebrievenvankandidatenmeteenniet-Nederlandsenaameerderopde‘nee-stapel’ teleggen.

Kunjijeenmanierbedenkenwaaropjeditkuntvoorkomen?

1.5Werving-

enselectieproces:afronding

Devierdeenlaatstestapinhetwerving-enselectieprocesisdeafronding.Indezeafrondendefasehebjehet arbeidsvoorwaardengesprekmetjenieuwemedewerkerengaanjullieeenarbeidsovereenkomstaan.

Alsjeiemandhebtlatenwetendatdekeuzeophemisgevallen,volgtereenaanstellingsgesprek.Ditnoemje ookwelhetarbeidsvoorwaardengesprek.Inditgesprekbespreekjedelaatstedetailsvoordatde arbeidsovereenkomstwordtondertekend.

Arbeidsovereenkomst

Eenarbeidsovereenkomstiseenmondelingofschriftelijkvastgelegdeovereenkomstwaarinderechtenen plichtenvandewerkgeverenwerknemerstaanvermeld.Bijvoorbeeldwelkwerkdemedewerkervoordewerkgever gaatverrichtenenwelkebeloningdemedewerkerkrijgt.Bijeenarbeidsovereenkomstisaltijdsprakevaneen gezagsverhouding:dewerkgeverisbevoegddemedewerkeraanwijzingentegevenoverdeteverrichtenarbeid. Dearbeidsovereenkomstwordtdoordemedewerkerendeleidinggevendevoorakkoordondertekend.De ondertekeningmaaktdeaanstellingformeel,maarletop:ookmondelingeafsprakenzijnrechtsgeldig!

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ineenarbeidsovereenkomststaaniniedergevaldevolgendeonderdelen:

Primaire,secundair,tertiairearbeidsvoorwaarden

Deafsprakendieeenwerkgeverenwerknemermetelkaarmakenoverdeomstandighedenwaarbinnenhetwerk plaatsvindt,noemjedearbeidsvoorwaarden.Hetzijndevoorwaardenwaarondereenmedewerkerzijnwerk verricht,duswathijervoorterugkrijgt.Jekuntonderscheidmakentussen:

• primairearbeidsvoorwaarden

• secundairearbeidsvoorwaarden

• tertiairearbeidsvoorwaarden.

Primairearbeidsvoorwaarden

Primairearbeidsvoorwaardenzijnafsprakendiealtijdwordengemaakttussenwerkgeverenwerknemer.Ze gaanoverdeduurvandearbeidendebeloningdaarvoor,bijvoorbeeld:

• salaris

• aantaltewerkenurenenopwelkedagen

• werktijden(eventueelooktijdenvanpauzes)

• aantalvakantie-enverlofdagen

• overwerkvergoeding

• toeslagen(bijvoorbeeldvakantietoeslag).

Bijeenaantalvandezeafsprakenmoetdewerkgeverzichhoudenaaneenwettelijkvastgesteldminimum.Dit geldtbijvoorbeeldvoorhetloonenhetaantalvakantiedagenwaaropeenwerknemerrechtheeft.Ookmoetde werkgeverzichhoudenaanderichtlijnendieineencaovooreenbepaaldebranchezijnvastgesteld.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Deafsprakenovereventueleaanvullendefinanciële tegemoetkomingenbovenophetsalarisenextra regelingennoemjedesecundaire arbeidsvoorwaarden

Ditzijnbijvoorbeeld:

• opleidingsmogelijkheden

• kinderopvang(ofbijdrageindekostenervan)

• bijzonderevergoedingen(reiskosten,bonussen, dertiendemaand)

• collectieveziektekostenverzekering

• pensioen

• leaseauto.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Een reiskostenvergoeding is een secundaire arbeidsvoorwaarde.

Insommigesectorenishetmoeilijkomaangoed personeeltekomen.Werkgeversconcurrerendanmetelkaardoorextraaantrekkelijkesecundaire arbeidsvoorwaardentebieden.Indebouwsectorisbijvoorbeeldveelbehoefteaanvakmensen.Bouwbedrijven kunnenhunmedewerkersdaneenluxeleaseautobelovenwaarmeedemedewerkercomfortabelopelke bouwlocatiekankomen.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Sommigebedrijvenhanterennaastprimaireensecundairearbeidsvoorwaardenooktertiairearbeidsvoorwaarden

Ditzijnbedrijfseigenzakendieeenwerkgeverzijnmedewerkerskanbieden,maardielastigingeldzijnuitte drukken.Hetgaatvaakomzakendiebijdragenaanhetwelzijnvandemedewerker.Voorbeeldenvantertiaire arbeidsvoorwaardenzijneeneigenparkeerplaats,gebruikvaneenbedrijfsrestauranteneengrotekantoorruimte.

Soortaanstelling

Indearbeidsovereenkomstwordtookaangegevenwatvoorsoortovereenkomsthetis.Erzijnverschillende soortenarbeidsovereenkomstenofaanstellingen:

• vastearbeidsovereenkomst

• tijdelijkearbeidsovereenkomst

• nulurencontract.

Vastearbeidsovereenkomst

Eenvastearbeidsovereenkomstheeftgeeneinddatum.Ditnoemjeookweleenarbeidsovereenkomstvoor onbepaaldetijd.Zonderexplicieteopzeggingdooreenvanbeidepartijenlooptdezeovereenkomstgewoon door.

Tijdelijkearbeidsovereenkomst

Bijeentijdelijkearbeidsovereenkomstspreekjeweleeneinddatumaf.Ditnoemjeookweleen arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd.Alsdeeinddatumisbereikt,eindigtdearbeidsovereenkomst automatisch,tenzijjedezeverlengtmeteennieuweovereenkomst.Ditmagjeechternietonbeperktdoen.Volgens deWetarbeidsmarktinbalans(WAB)geldtdatjeeenmedewerkermaximaaldriearbeidscontractenvoorbepaalde tijdmagaanbieden,meteengezamenlijkeduurvanmaximaaldriejaar.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nulurencontract

Eennulurencontractiseenovereenkomsttussenmedewerkerenwerkgeverwaarinnietwordtafgesproken hoeveeluurergewerktmoetworden.Ditkanbijvoorbeelddeeneweekachtuurzijnendeweekeropveertiguur. Demedewerkerwerktalleenalshijopgeroepenofingeroosterdwordt.Eennulurencontractkangeldenvoor bepaaldeofonbepaaldetijd.Alsdezearbeidsovereenkomstlangerduurtdan26weken,moetditwelzijntoegestaan doordecao.

Freelanceovereenkomst

Insommigegevallenwerkjenietmetpersoneeldatjeindienstneemtmeteenarbeidscontract.Jekuntook werkenmetzzp-ers(zelfstandigenzonderpersoneel)ookwelfreelancersgenoemd.Eenfreelancerisiemanddie nietinloondienstis,maareenopdrachtaanneemtvaneenopdrachtgever.Ditregeljemeteen freelanceovereenkomst(ofovereenkomstvanopdracht).Ineenfreelanceovereenkomstwordtdesamenwerking tussenopdrachtgeverenfreelancerbeschreven.Eenfreelanceovereenkomstisdusgeenarbeidsovereenkomst. Defreelanceriszijneigenbaas.Deafsprakenoverdeopdrachtwordenindeovereenkomstvastgelegd.

Soortdienstverband

Erbestaanverschillendesoortendienstverband.Hetsoortdienstverbandgeeftaanhoeveeluurperweekeen werknemerwerkt.Eenmedewerkerkaneendienstverbandhebbenvooreenvolledigewerkweekofvooreendeel daarvan.

Devolgendetermenwordenvaakgebruiktinverbandmethetaantaltewerkenuren:

• Eenfulltimemedewerkerwerkteenvolledigewerkweek(aantalurendatindecaoisafgesproken).

• Eenparttimemedewerkerwerktminderdanhetaantalurendatindecaoisafgesproken,maarminimaal12 uur.

• Eenhulpkrachtwerkttussende2en12uurperweek.

• Eenoproepkrachtwerktopoproepbasis.Dezemedewerkerwerktwanneerhet(meestalonverwacht)drukker isdannormaalofvervangtiemanddiebijvoorbeeldziekis.

In autowasstraten wordt veel gebruikgemaakt van hulpkrachten.

Overigeafspraken

Ineenarbeidsovereenkomstlegjeookafsprakenvastdienietgaanoverarbeidsvoorwaardenofhetsoort aanstellingofdienstverband.Dezeoverigeafsprakenkunnengaanover:

• proeftijd

• opzegtermijn

• VOG

• cao

• extravoorwaarden.

Proeftijd

Ineenarbeidsovereenkomstmoetjeaangevenhoelangdeproeftijdduurt.Eenproeftijdiseenperiodeaanhet beginvandearbeidsovereenkomstwaarindewerkgeverendenieuwemedewerkerhetcontractkunnenopzeggen, metofzonderopgaafvanreden.Alsdemedewerkerbijvoorbeeldzijntakennietgoeduitvoertofgedragvertoont datnietpastindeorganisatie,dankunjedearbeidsovereenkomstontbinden.Inprincipehoefjejeredenenniet tevermelden,maarhetiswelzonetjesomdemedewerkertelatenwetenwaaromjeditbesluithebtgenomen. Lethierbijop:deredenmoetweltemakenhebbenmethetfunctionerenofdeklikmetdeorganisatie.Jemag eenproeftijdnietopzeggenalshetomeendiscriminerenderedengaat,zoalszwangerschapofreligieuze achtergrond.

Demaximaaltoegestaneduurvandeproeftijdiswettelijkvastgelegdenhangtafvandeduurvande arbeidsovereenkomst.

Duurvandearbeidsovereenkomst

6maandenofkorter

6maanden–2jaar

Tijdelijkevervanging

Meerdan2jaarofonbepaaldetijd

CONCEPT KOPIJVERSIE

Maximaleduurvandeproeftijd

Geenproeftijd

Maximaal1maand

Maximaal2maanden

Eenproeftijdisopzichnietverplicht.Alsjeeenmedewerkerzonderproeftijdindienstwiltnemen,magdat.Maar alsjeweleenproeftijdafspreekt,moetjejeaandemaximaleduurhoudenzoalsindetabelstaat.Eenproeftijd vantweemaandennoemjedeijzerenproeftijd,omdatditdelangstmogelijkeproeftijdis.Allelangereproeftijden zijnnietig(onwettig).Ditbetekentdatdeproeftijddannietgeldigis:erisdanofficieelhelemaalgeensprakevan eenproeftijd.

Opzegtermijn

Bijeenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdiseenwerkgeververplichtomeenopzegtermijninde arbeidsovereenkomstoptenemen.Ditisdeperiodedieeenmedewerkernaopzeggingvandearbeidsovereenkomst nogmoetblijvenwerkenvoordeorganisatie.Alseenmedewerkerzijnarbeidsovereenkomstwilopzeggen,geldt eenwettelijkeopzegtermijnvanéénmaand,tenzijindearbeidsovereenkomstofcaoeenlangeretermijnis opgenomen.Eenopzegtermijnkorterdaneenmaandisniettoegestaan.Nietalleendewerknemer,maarookde werkgeverkaneenarbeidsovereenkomstbeëindigen.Dewettelijkeopzegtermijnvoordewerkgevermoetminimaal tweekeerzolangzijnalsdievandewerknemer.Deminimaleduurvandeopzegtermijnhangtafvanhoelangeen medewerkerbijdeorganisatieindienstisgeweest.

Periodeindienst

Korterdan5jaar

5–10jaar

10–15jaar

CONCEPT KOPIJVERSIE

Minimaleduurvandeopzegtermijn

1maand

2maanden

3maanden

4maanden 15jaaroflanger

Ookineenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdkunjeeenopzegtermijnopnemen,maarditisnietverplicht.

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)

IndearbeidsovereenkomstkunjeafsprekendatdemedewerkereenVOGmoetaanvragenvoordathijindienst komt.VOGstaatvoorVerklaringOmtrenthetGedrag.EenVOGiseenverklaringdatdepersoongeengedrag heeftvertoonddateenbezwaarvormtvoorhetvervullenvaneentaakoffunctieindesamenleving.Hetgaater hierbijomdateenpersoongeenstrafbarefeitenheeftgepleegd.WerkgeversvragenbijvoorbeeldomeenVOG wanneerdenieuwemedewerkergaatwerkenmetvertrouwelijkegegevens,metkwetsbaremensen,metgeldof kostbaregoederen.BijsommigefunctiesisdenieuwemedewerkerverplichtomeenVOGaantevragen,bijvoorbeeld alsleraar,medewerkerindekinderopvang,taxichauffeur,bijdepolitieenindebeveiliging.

EennieuwemedewerkerkaneenVOGopvragenbijbijvoorbeelddegemeente.Hiervoormoethijeenbepaald bedragbetalen.Jekuntafsprekendatjeditalswerkgeververgoedt.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)

Behalvedearbeidsovereenkomstdiedemedewerkermetzijnwerkgeverafsluit,bestaatervaakeenovereenkomst dieopallemensenvaneenorganisatieofeenhelebranchevantoepassingis.Ditisdecollectieve arbeidsovereenkomst,afgekortcao.Hetnutvandecaoisdatjenietmetaljemedewerkersaparteafspraken hoefttemaken.Ditscheelteenwerkgevertijd,maarzorgterookvoordatergeengroteverschillenin arbeidsvoorwaardenontstaantussenmedewerkersdievergelijkbaarwerkdoen.

Deafsprakendieindecaostaan,mogennooitinstrijdzijnmetdewet.Zokanhetminimumloonindecao bijvoorbeeldnooitlagerzijndanwatervolgensdewetistoegestaan.Welkunnenerbetereafsprakenindecao staandanindewet,bijvoorbeeldovervakantiedagenofloon.Alsereencaovantoepassingis,moetjeinde arbeidsovereenkomstduidelijkvermeldenwelkecaoditis.

Eencaowordtafgesloteninoverlegtussendewerkgeversendewerknemers.Decaoisééntotenkelejarengeldig. Dewerkgeverswordenbijhetoverlegvertegenwoordigddoorwerkgeversorganisaties,endewerknemersdoor devakbonden,zoalshetCNVofdeFNV.Organisatieswaaropeencaovantoepassingis,verwijzenvaaknaardeze caoindeaanstellingsbriefofarbeidsvoorwaarden. Alsondernemermeteenkleinbedrijfbenjenietaltijdverplichteencaotehanteren.

Extravoorwaarden

Indearbeidsovereenkomstkunjetotslotnogextravoorwaardenafspreken.Dezevoorwaardennoemjeookwel bedingen.Eenvoorbeeldhiervaniseenconcurrentiebeding.Hierinstaatdateenmedewerkergedurendeeen bepaaldeperiodenavertrekuitdeorganisatienietbijeenconcurrentmaggaanwerken.Debedoelinghiervanis dathetvertrekvaneenmedewerkergeenvoordeelvooreenconcurrentoplevert.Eenandervoorbeeldishet relatiebeding.Hiermeeverbiedteenwerkgeverzijnmedewerkeromklanten‘meetenemen’alshijbijeenander bedrijfgaatwerken.

Opdracht16 Arbeidsovereenkomst

Welkeonderdelenmoeteniniedergevalineenarbeidsovereenkomststaan?

Opdracht17 Soortaanstellingendienstverband

a. Hoevaakmageenwerkgevereentijdelijkearbeidsovereenkomstverlengen?

b. Inwelkewetishetvastgelegdhoevaakeenwerkgevereentijdelijkearbeidsovereenkomstmagverlengen?

c. Hoeveeluurperweekwerkteenparttimemedewerkerminimaal?

4uur

8uur

12uur

16uur

CONCEPT KOPIJVERSIE

d. Hoeveeluurperweekwerkteenhulpkracht?

tussende2en8uur

tussende2en12uur

tussende4en8uur

tussende4en12uur

Opdracht18 Proeftijd

a. Eenwerkgeverisverplichtommeteenwerknemereenproeftijdaftespreken. Isdezebeweringjuistofonjuist?

juist onjuist

Jeneemteennieuwemedewerkerindienst.Jegeefthemeenarbeidsovereenkomstvoordeduurvaneenjaar.

b. Magjetweemaandenproeftijdopnemenindezearbeidsovereenkomst?Legjeantwoorduit.

c. Vindjehetlogischdaterverschillendetermijnenvoordeproeftijdzijnvastgesteld?Legjeantwoorduit.

Opdracht19 Opzegtermijn

a. Bijeenarbeidsovereenkomstvoor onbepaalde tijd iseenwerkgeververplichtomeenopzegtermijninde arbeidsovereenkomstoptenemen.

Isdezebeweringjuistofonjuist?

juist

onjuist

b. Bijeenarbeidsovereenkomstvoor bepaalde tijdiseenwerkgeververplichtomeenopzegtermijninde arbeidsovereenkomstoptenemen.

Isdezebeweringjuistofonjuist?

juist

onjuist

c. Deminimaleduurvandeopzegtermijnhangtafvanhoelangeenmedewerkerbijdeorganisatieindienstis geweest.

Vuldejuisteopzegtermijnin.

Periodeindienst

Korterdan5jaar

5-10jaar

10-15jaar

CONCEPT KOPIJVERSIE

Minimaleduurvandeopzegtermijn

maand(en)

maand(en) 15jaaroflanger

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht20 Cao

a. Waarvoorstaatdeafkortingcao?

b. Watishetnutvaneencao?

c. Eencaowordtafgesloteninoverlegtussendewerkgeversendewerknemers. Vuldeontbrekendewoordenin.

Dewerkgeverswordenbijhetoverlegvertegenwoordigddoor(1)....endewerknemersdoorde(2)....

Opdracht21 VOG

a. Waarvoorstaatdeafkorting VOG?

b. AlswerkgeverkunjevannieuwemedewerkersvragendatzijeenVOGaanvragen.Isdatbinnenjouwafdeling gebruikelijk?Waaromwelofniet?

1.6SchijnzelfstandigheidendewetDBA

Schijnzelfstandigheidiseenbelangrijkthemaopdearbeidsmarkt.Steedsmeerbedrijvenwerkenmetzzp’ers (freelancers),dienietinloondienstzijn,maarwelondervergelijkbarevoorwaardenwerken.Ditwordt schijnzelfstandigheidgenoemdenisniettoegestaan.

Wathoudtzelfstandigheidin,waaromkiezenwerkgeversenzzp'ersvoordezeconstructie?Enwaaromveroorzaakt schijnzelfstandigheidproblemen?

Arbeidsrelatie:loondienstofzelfstandigondernemer?

Eenwerknemerinloondienstheefteenarbeidsovereenkomst,krijgteenvastloonenheeftrechtopsociale zekerhedenzoalsdoorbetalingbijziekteeneenWW-uitkering.Dewerkgeverbepaalthetwerkendewerktijden.

Eenzzp’erwerktopbasisvaneenovereenkomstvanopdracht(freelanceovereenkomst)enbepaaltinprincipe zelfwelkeopdrachtenhijaanneemtenhoehijwerkt.Hijheeftgeenrechtopsocialezekerheidenloopt ondernemersrisico:geenwerkbetekentgeeninkomen.

Veelzzp’erswaarderendevrijheidenafwisselingdieditbiedt,maarzelfstandigheidbrengtookonzekerheden metzichmee.

Voordelenvaneenzzp-constructie

Voorwerkgeversishetaantrekkelijkomzzp’ersintehuren.Zebesparenopdiemanieroploonkostenensociale premies,enkunneneenvoudigtijdelijkekrachteninzetten.Ookzzp’ersprofiteren:zebepalenhuneigenwerktijden, kunnenhogeretarievenvragenenwerkenaandiverseprojecten.

Schijnzelfstandigheid

Schijnzelfstandigheidontstaatalseenzzp’erwerktondervoorwaardendielijkenoploondienst,maarzonderde voordelenervan.Voorbeeldenzijneentimmermandievolgensvastewerktijdenenonderinstructiesvaneen aannemerwerkt,ofeenkoerierdiedagelijksvasteroutesrijdtmetmateriaalvandeopdrachtgever.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Waaromisschijnzelfstandigheideenprobleem?

Zzp'ersinschijnzelfstandigheidmissendebescherming vanloondienst,zoalsdoorbetalingvanloonbijziekteen pensioenopbouw.Zekunnendaardoorfinancieel kwetsbaarzijn.

Daarnaastlooptdeoverheidbelastinginkomstenmis, omdatergeenwerkgeverspremieswordenbetaalden zzp’ersvaakgebruikmakenvanfiscaleaftrekposten.Dit leidttotoneerlijkeconcurrentie:bedrijvendiezzp’ers inzetten,kunnengoedkoperwerkendanbedrijvenmet personeelinloondienst.

Zzp'er of schijnzelfstandige?

Ookdesocialezekerheidkomtonderdruktestaan.Omdatzelfstandigenminderbelastingafdragenengeen pensioenopbouwen,kanditgevolgenhebbenvoorhetsocialestelsel.

DewetDBAenhandhaving

DeWetDereguleringBeoordelingArbeidsrelaties(DBA)bepaaltofiemandechtzelfstandigisofinloondienst hoorttewerken.Vanaf1januari2025wordtdewetstrengergehandhaafdenkunnenbedrijvenenzzp’ersdiede regelsovertredenboetesennaheffingenkrijgen.

DeBelastingdienstkijktonderanderenaar:

• Werktdezzp’ervoormeerdereopdrachtgevers?

• Looptdezzp’erondernemersrisico?

• Investeertdezzp’erinzijnonderneming?

• Bepaaltdezzp’erzijneigentariefenwerktijden?

Toekomstigeaanpassingen

Deoverheidwerktaanstrengerecriteriaomschijnzelfstandigheidteherkennen.Erkomteenverplichte arbeidsrelatietoetswaarinloon,gezagenarbeidcentraalstaan.Ookwordteenminimumtariefvoorzzp’ers overwogen.

Opdracht22 Schijnzelfstandigheid

Waaromisschijnzelfstandigheideenprobleemvoordesocialezekerheid?

Opdracht23 Werkenalszzp-er

Noteertweevoordelenvanwerkenalszzp’er.

Opdracht24 Loondienst

Watiseenkenmerkvanloondienst?

Dewerknemerbepaaltzijneigenwerktijden.

Dewerkgeverbepaaltwatergedaanmoetwordenenwatdewerktijdenzijn.

Dewerknemerbepaaltwatergedaanmoetwordenendraagtondernemersrisico.

Dewerkgeverlaathetaandewerknemeroverhoehijzijnwerktijdenindeelt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht25 Dewet

Welkewetregeltofiemandechtzelfstandigisofniet?

WIA

DBA

Arbeidstijdenwet

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.7Samenvatting

Dehrm-cyclusbegintbijdeinstroomvannieuwemedewerkers.Wanneereenmedewerkervertrektofjeafdeling onderbezetis,bedenkjeeerstkritischofjeeennieuwemedewerkernodighebtofdatereenandereoplossing mogelijkis.Ditdoejedooreenkosten-batenanalysetemaken.Hebjeinderdaadeennieuwemedewerkernodig, danvoerjehetprocesvanwervingenselectieuit:voorbereiding,werving,selectieenafronding.

Alsvoorbereidingmaakjeeenfunctiebeschrijving,functieprofielenorganisatieprofiel.Ineenfunctiebeschrijving staandetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedendiebijeenfunctiehoren.Ineenfunctieprofielgeefje aanaanwelkeeiseneennieuwemedewerkermoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.Ineen organisatiebeschrijvingbeschrijfjedebelangrijkstekenmerkenvandeorganisatieendebelangrijkste arbeidsvoorwaarden.

Nadevoorbereidingbepaaljeofjeinternofexterngaatwerven.Jekiesthierbijeenonlineen/ofoffline wervingsmethodediepastbijjebudget,tijdpad,doelgroepenofjehetproceszelfwiltuitvoerenofniet.Vervolgens schrijfjeeenvacaturetekstdiepastbijjewervingsmethode.

Alsjereactiesvankandidatenhebtgekregen,beginjemetdeselectie.Jesteltselectiecriteriaop,zodatjekunt bepalenwelkekandidatenhetmeestgeschiktzijn.Dezekandidatennodigjeuitvooreeneersteselectiegesprek. Metdekandidatendiejetijdensdezegesprekkenhetmeestgeschiktlijken,voerjeeentweedegesprek.Eventueel laatjeheneentestofassessmentuitvoeren.Totslotmaakjeeenkeuzevooreenvandekandidaten.Tijdenshet procesvanwervingenselectiehoudjejeaanderegelsuitdewettenovergelijkebehandelingendesollicitatiecode vandeNVP.

Alsjejekeuzehebtgemaaktendekandidaatwilvoorjouworganisatiegaanwerken,danvoerjeeenaanstellingsofarbeidsvoorwaardengesprekmethem.Hierinbespreekjedeprimaireensecundairearbeidsvoorwaarden. Afsprakenoverdezevoorwaardenenoverhetsoortaanstelling,deproeftijd,deopzegtermijnenhetsoort dienstverbandwordenvastgelegdindearbeidsovereenkomst.Hierinkunnenookeventueleextraafspraken wordenopgenomenoferkanwordenverwezennaarafsprakenineencao.

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.8Begrippen

Aanstellingsgesprek

Arbeidsvoorwaardengesprek.

Algemenewetgelijkebehandeling(AWGB)

Wetdieonderanderebijhetwervenenselecterenvaneennieuwemedewerkergelijkebehandelingvoorschrijft.

Arbeidsovereenkomst

Contractwaarinderechtenenplichtenvandewerkgeverenwerknemerstaanvermeld.

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstmeteenvastgesteldeeinddatum.

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstzondereenvastgesteldeeinddatum.

Arbeidsvoorwaarden

Afsprakendieeenwerkgeverenwerknemermetelkaarmakenoverdeomstandighedenwaarbinnenhetwerk plaatsvindt.

Arbeidsvoorwaardengesprek

Gesprekwaarinjedearbeidsvoorwaardenbespreektmetdekandidaatdiejehebtgeselecteerd.

Assessment

Testofopdrachtwaarmeedekandidaatmoetlatenzienofhijbepaaldevaardighedenbeheerstofbepaalde persoonlijkeeigenschappenheeft.

Bevoegdheid

Debeslissingendiejemagnemenineenbepaaldefunctie.

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)

Arbeidsovereenkomstdiegeldtvoorallemedewerkersineenbepaaldebrancheoforganisatie.

Concurrentiebeding

Afspraakdateenwerknemergedurendeeenbepaaldeperiodenavertrekuitdeorganisatienietbijdeconcurrentie maggaanwerken.

Cv(curriculumvitae)

Afkortingvancurriculumvitae.Overzichtvandeopleidingenenwerkervaringvaneenkandidaat.

Dienstverband

Beschrijvingvanhetaantalurendateenmedewerkerperweekwerkt.

Externewerving

Wervingsproceswaarbijjebuitenjeeigenorganisatienaarkandidatenzoekt.

Fulltimemedewerker

Medewerkerdieeenvolledigewerkweekwerkt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Functieomschrijving

Beschrijvingvandeinhoudvaneenfunctie.

Functieprofiel

Beschrijvingvandeeisenwaaraaneenmedewerkervooreenbepaaldefunctiemoetvoldoen.

Functiewaardering

Hetindelenvanfunctiesopbasisvanzwaarte.Hierbijkijkjenaardenodigekennisenopleiding,leidinggevende takenenzelfstandigheidvandefunctie.

Hulpkracht

Medewerkerdietussende2en12uurindeweekwerkt.

IJzerenproeftijd

Demaximaleduurdieeenproeftijdmaghebben,namelijktweemaanden.

Internewerving

Wervingsproceswaarbijjebinnenjeeigenorganisatienaarkandidatenzoekt.

Kosten-batenanalyse

Analysewaarbijjedekostenenopbrengsten(baten)vaneenmaatregelmetelkaarvergelijkt,omtezienofhet verstandigisomdemaatregeluittevoeren.

Kwalitatieveonderbezetting

Jemedewerkershebbennietdejuistekennisofvaardighedenomhetwerktedoen.

Kwantitatieveonderbezetting

Jehebtteweinigmedewerkersomalhetwerktekunnendoen.

Nulurencontract

Eenovereenkomsttussenmedewerkerenwerkgeverwaarinnietwordtafgesprokenhoeveeluurergewerktmoet worden.

Oproepkracht

Medewerkerdiewerktopoproepbasis.

Opzegtermijn

Periodedieeenmedewerkernaopzeggingvandearbeidsovereenkomstnogmoetblijvenwerkervoorde organisatie.

Organisatiecultuur

Hetsamenhangendgeheelvanopvattingen,gewoontesengedragingenvandeledenvandeorganisatie.

Organisatieprofiel

Beschrijvingvandecultuur,structuurenmogelijkhedenvaneenorganisatie.

Organisatiestructuur

Demanierwaaropdeorganisatieisopgebouwduitmanagementlagenenafdelingen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Organogram

Schematischevoorstellingvandeorganisatie.

Parttimemedewerker

Medewerkerdienieteenvolledigewerkweekwerkt.

Personeelsbehoefte

Dehoeveelheidmedewerkersdiejenodighebtenwatzemoetenkunnen.

Positievediscriminatie

Onderscheidmakentussenmensenopbasisvanbijvoorbeeldnationaliteitofgeslachtmetdebedoelingom verschillentussengroepenindesamenlevingopteheffen.

Primairearbeidsvoorwaarden

Afsprakendiealtijdwordengemaakttussenwerkgeverenwerknemeroverdeduurvandearbeidendebeloning daarvoor.

Proeftijd

Periodeaanhetbeginvandearbeidsovereenkomstwaarindewerkgeverendenieuwemedewerkerhetcontract kunnenopzeggen,metofzonderopgaafvanreden.

Relatiebeding

Afspraakdateenwerknemergeenklanten‘meemagnemen’naarzijnnieuwewerkgever.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Afsprakentussenwerkgeverenwerknemerovereventueleaanvullendefinanciëletegemoetkomingenbovenop hetsalarisenextraregelingen.

Selectiecriteria

Lijstmeteigenschappenwaaraaneenkandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.

Sollicitatiecode

Gedragscodedievoorschrijftdatwerkgeversenwerknemerszicheerlijkenopenmoetengedragentijdenseen werving-enselectieproces.

STARR-methode

Gesprekstechniekdiegoedkanwordentoegepasttijdenseensollicitatiegesprek.Hierbijvraagjedekandidaat omgedragsvoorbeeldenuithetrecenteverledentebeschrijven.Hiermeekunjebeoordelenofhijhetgedrag vertoontdatpastbijdefunctie.

Taken

Werkzaamhedendiebijeenfunctiehoren.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Extraarbeidsvoorwaardenbovenopdeprimaireensecundairearbeidsvoorwaardendielastigingeldzijnuitte drukken.

Hoofdstuk1Instroom:wervingenselectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

UWV

AfkortingvanUitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen.BijhetUWVstaanmenseningeschrevendiewerkloos zijneneenbaanzoeken.

Vacaturetekst

Tekstwaarmeejekandidatenwerftvooreenfunctie.

Verantwoordelijkheid

Deverplichtingomervoortezorgendateenbepaaldprocesgoedverloopt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk2

Functionerenenbeoordelen

Alstoekomstigleidinggevendevoerjeregelmatiggesprekkenmetjemedewerkers.Jewiltgraagwetenhoeje medewerkersdeverschillendeaspectenvanhunwerkervaren.Daarnaastwiljijookbesprekenhoejijtegende medewerkeraankijkt,hoezijnofhaarwerkhoudingisenwatderesultatenzijn.Jebespreektmethenhoeze functionerenengeefthieroveruiteindelijkookeenbeoordeling.Ditsoortgesprekkenvoerjeopeensystematische manier.Erissprakevaneenduidelijkeopbouwenvaakgebruikjehierbijookgespreksrichtlijnenof-formulieren. Somsbereidtdemedewerkerhetgesprekookvoornetzoalsjijdatdoetalsleidinggevende.Vanverschillende soortengesprekkenmaakjeeenverslag,datwordtbewaardinhetpersoneelsdossier.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjehetbegrip'onboarding'uitleggenenhetbelangdaarvanaangeven

• weetjewaterwordtopgeslageninhetpersoneelsdossier

• weetjewaarvoordeWetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)dient

• weetjewelkeregelserzijnvoorhetbewarenvaninformatiedieinhetpersoneelsdossierstaat

• kenjedeverschillendegespreksfasenendeverschillendeformelepersoneelsgesprekken

• weetjewateengesprekscyclusis

• weetjewelkeinformatiejevastlegtindeverschillendegesprekken

• kenjeverschillendesoortenbeoordelingssystemen

• weetjewelkezakendeobjectiviteitvaneenbeoordelingkunnenbeïnvloeden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Hebjezelfweleenseenfunctioneringsgesprekgevoerdmetjeeigenleidinggevende?Hoegingdatgesprek?

b. Watvondjevandemanierwaaropjeleidinggevendehetgesprekuitvoerde?

c. Watzijnvolgensjoubelangrijkeaandachtspuntenvooreenleidinggevendebijhetvoerenvaneen functioneringsgesprek?

2.1Onboarding

Alseennieuwewerknemerdearbeidsovereenkomstheeftgetekend,kanhijaandeslag.Voordathijdaadwerkelijk aanhetwerkgaat,isereenkorteperiodevankennismakenmetdewerkgeverenhetlerenkennenvande werkzaamheden.Dezeperiodewordtonboardinggenoemd.

Tevreden werknemers presteren beter.

Belangrijkeonderdelenvanonboardingzijnhetlerenkennenvandebedrijfscultuurenontdekkenhoehetbedrijf denktenwathetbedrijfwilbereiken.Hoewerkencollega’ssamen?Issprakevaneenhiërarchischecultuurof niet?Bijeenhiërarchischecultuurzijnverschillendelagenofniveausvanleidinggevendenenondergeschikten teherkennen.Kortom,bijonboardingleertdenieuwewerknemerhetbedrijf,dewerkzaamhedenendecollega’s kennen.

Alshetonboardengoedgaat,blijktdenieuwewerknemersnellerproductieftezijnenzalhijzichalsnelbetrokken voelenbijhetbedrijfendewerkzaamheden.Betrokkenheidbijenplezierinhetwerkzorgenervoordatwerknemers vaaklangerbijhetbedrijfblijven.

Eenpaarcijfersdieditaantonen:

• Meerdan90%vandewerknemersvoeltzichnaeengoedeonboardingverbondenmethetbedrijf.

• Bijna90%vandewerknemersvoeltzichbijeengoedeonboardingverbondenmetdeoverigeteamleden.Ze voelenzichthuisinhetteam.

• Bijiemanddieeengoedeonboardingheeftgehad,neemtdewerktevredenheidmet30%toeinvergelijking metiemanddienietgoedisontvangeneningewerkt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Dekansdatiemandlangeretijdbijhetbedrijfblijftwerken,isnaeengoedeonboardingbijnatwintigkeer hoger.

• Deproductievannieuwewerknemersdieeengoedeonboardinghebbengehad,ismeerdan50%hoger.

Pre-boardingsprogramma

Hetonboardenbegintalvoordatdenieuwewerknemerstartmetwerken.Datnoemjepre-boarding.Tijdens dezeperiodezorgthetbedrijfervoordatdenieuwewerknemerweetwathijkanverwachten.Zokunjeervoor kiezenomvoorafeenmailtesturenmetallerleipraktischeinformatieoverdeeerstewerkdagen.Eenpaar voorbeeldenvanwatjekuntvertellen:

• kledingvoorschriftenofwerkkleding

Ligtdewerkkledingklaarofmoetdewerknemerdiezelfverzorgen?

• devoorzieningenvooretenendrinken

Isereenbedrijfsrestaurantwaarhetpersoneeletenkankopen?Ofisergeenmogelijkheidomophetwerk etentekopen?Enkunjekoffiekrijgenophetwerk?

• debegeleiding

Wiezorgtdeeerstedagenvoordebegeleidingenwatisdefunctievandezepersoon?

• dewerktijdenendepauzemomenten

Zijndepauzesvooriedereengelijk?Hoeweetdenieuwewerknemerwanneerhetpauzeis?

• eenoverzichtvandeeerstewerkweek

Wanneerisdeontvangst,bijwiemoetjejemelden,wanneerstarthetwerken,zijnertrainingenofopleidingen?

Tegenwoordigkiezenveelbedrijvenervoorombijdepre-boardingonlinetrainingenaantebieden,waardoorde nieuwewerknemeralweethoedewerkzaamhedeneruitgaanzien.Ditgebeurtdoorfilmpjes,maarookdoor instructievideo’sofeenboekmetopdrachtendiedewerknemermoetuitvoeren.

Kortecheckvooraf

Alsjealleinformatiehebtgestuurd,kunjeervoorkiezenomvoordeeerstewerkdagnogevenmetdenieuwe werknemertebellen.Heefthijnogvragen?Kunjenogietsdoenomervoortezorgendathijmetzelfvertrouwen begint?Jevraagtdewerknemerofallesduidelijkis.

Eennieuwewerknemerinwerken

Alsdenieuwewerknemerisaangekomenbijhetbedrijf,kanhetinwerkenbeginnen.Eenaantalzakenzalinde inwerkperiodezekerwordenbehandeld.Binnenhumanresources(hr)wordtvaakgesprokenvande4C’svan onboarding:compliance,clarification,cultureenconnection.Deze4C'shelpennieuwemedewerkerszichsneller thuistevoelenenproductieftewordenbinnenhetbedrijf.

CONCEPT KOPIJVERSIE

1. compliance(naleving)

Hetaanlerenvanbasisregels,proceduresenrichtlijnenbinnenhetbedrijf,zoalswerkomstandigheden, veiligheidsregelsenbedrijfsbeleid.Welkeregelsgeldenbinnenhetbedrijf?Watzijnderegelsdiegeldenvoor hetwerk?Isveiligheidskledingdrageneenvereisteofheeftdewerknemereengeheimhoudingsplicht?

Wanneerenhoemeldtdewerknemerzichziek?

2. clarification(duidelijkheid)

Hetverduidelijkenvanderolenverantwoordelijkhedenvandenieuwemedewerker,zodaterduidelijkheid isoverwatvanhemverwachtwordt.Watverwachthetbedrijfpreciesvandewerknemer?Moethijeen bepaaldeproductieleveren?Isdekwaliteitvanhetwerkbelangrijkofstaatvooraldekwantiteitvoorop?

Magdewerknemerfoutenmaken?Enwelkeambitieverwachthetbedrijfvandewerknemer?

3. culture(bedrijfscultuur)

Hetkennismakenmetdebedrijfscultuur,normenenwaarden,zodatdenieuwemedewerkerzichgoedkan aanpassenendeelgaatuitmakenvanhetteam.Watwilhetbedrijfuitstralen?Dragendewerknemerscasual kledingofeendriedeligpak?Magdewerknemeropdefietsnaardeklantofmoethijbeslistmeteenelektrische auto?Sprekencollega’selkaaraanmetuofje?Mogenenkunnenwerknemerszonderafspraakbijde leidinggevendeofbijhrbinnenstappen?Hoevrijzijndewerknemersinhetinvullenvanhuneigenwerk?De bedrijfscultuurisvanessentieelbelangvoorhetwelbevindenvanwerknemersbinnenhetbedrijf.Niet iedereenpastbijdezelfdecultuur.

4. connection(verbinding)

Hetbevorderenvansocialecontactenenrelatiesmetcollega's,zodatdenieuwemedewerkerzichverbonden voeltmethetteamendeorganisatie.Hoeishetbedrijfingericht?Hiervoorwordenvaakorganigrammen gebruikt,zodatdewerknemerkanzienwaarhijstaatbinnenhetbedrijf.

Evaluerenonboarding

Nieuwewerknemerskrijgendustweekeermeteenonboardingtemaken:voordatdeeerstewerkdagstartbijde pre-boardingendaarnahetdaadwerkelijkeinwerkenvanafdeeerstewerkdag.Hetisalswerkgeverbelangrijk omditprocesbeidekerengoedinbeeldtehebben.

Naenkelewekenkunjedeonboardingevalueren.Dithelptjeomtebegrijpenwatgoedwerktenwaarverbeteringen nodigzijn,zodattoekomstigeonboardingseffectieverenaangenamerwordenvoornieuwemedewerkers.Door feedbacktevragenaannieuwemedewerkersenleidinggevendenkunjeontdekken:

• ofde4C's(compliance,clarification,culture,connection)goedzijnovergebracht

• hoegoeddenieuwemedewerkerzichopzijngemakvoeltindeorganisatieenbinnenhetteam

• ofdemedewerkerdenodigeinformatieenondersteuningheeftontvangenomsuccesvolinderoltestarten

• welkeonderdelenvanhetonboardingprogrammamogelijkontbrekenofoverbodigzijn.

Opdracht

2 Onboarding

a. Watisonboarden?Kieshetjuisteantwoord. eennieuwewerknemerinschrijven kennismakenmetdewerkgeverendewerkzaamhedenlerenkennen begeleidenvandeuitzendkrachtnaardeopdrachtgever

b. Koppelelkebeschrijvingaanhetjuistebegrip.

Begrip

Compliance

Clarification

Culture

Connection

CONCEPT KOPIJVERSIE

Beschrijving

Watwilhetbedrijfuitstralen?

Hoeishetbedrijfingericht?

Welkeregelsgeldenbinneneenbedrijfenvoor hetwerk?

Watverwachthetbedrijfvandewerknemer?

c. Opwelketweemomentenkrijgennieuwewerknemerstemakenmeteenonboarding?

2.2Personeelsdossier

Werkgeverszijnwettelijkverplichtpersoonlijkegegevensvanhunmedewerkersteverwerkenenbewaren.Dit heetpersoneelsadministratie.Degegevensvandemedewerkerwordenopgeslagenineenpersoneelsdossier

Ditiseenmap(digitaalofoppapier)meteenverzamelingvanallerelevantegegevenspermedewerker.

Hetbijhoudenvanpersoneelsdossiersheefteenaantaldoelen:

• heteffectiefenefficiëntkunnenuitvoerenvanhet personeelsbeleid

• hetkunnenvoldoenaanwettelijkeverplichtingen

• hetveiligenoverzichtelijkbewarenvan administratieveenfiscalegegevens

• hetvastleggenvanhetfunctionerenvande medewerker

• beslissingenoverdeloopbaanvandemedewerker kunnennemen

• dearbeidsovereenkomstmetdemedewerker kunnenuitvoeren.

Onderdelenvaneenpersoneelsdossier

Ineenpersoneelsdossierverzameljeinformatieoverdevolgendeonderwerpen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

Persoonlijkegegevens

Inelkpersoneelsdossierneemjepersoonlijkegegevensopvandemedewerker.Denkhierbijaandenaam,het adresendewoonplaatsvandemedewerker,maarookaanhetburgerservicenummer(BSN).Daarnaastneemje informatieopoverdesollicitatievandemedewerker:zijnmotivatiebrief,cvenkopieënvandiploma’s,certificaten ofgetuigschriften.OokbewaarjeeeningevuldeopgaafvoordeloonheffingenindienvantoepassingeenVerklaring OmtrenthetGedrag(VOG)eneenwerk-ofverblijfsvergunning.

Identificatieplicht

Iedereenbovende14jaarmoetzichhoudenaandeidentificatieplicht.Ditbetekentdatjemeteengeldig identificatiebewijsmoetkunnenaantonenwiejebent.EenpaspoortofID-kaartzijngeldigeidentificatiebewijzen.

Ookophetwerkkrijgjetemakenmetdeidentificatieplicht.Alswerkgeverbenjenamelijkverplichtomdeidentiteit tecontrolerenvaniedereendiebijjeindienstkomt.Alsjeeennieuwemedewerkerhebtaangenomen,moetje controlerenofhetpaspoortofID-bewijsechtisenofdegeldigheidsdatumnietisverlopen.Voorheengingeen kopievanjeID-bewijsinhetpersoneelsdossier,maartegenwoordigmagjegeenkopiemeermakenvaneen ID-bewijs.

Eenrijbewijsisookeenidentiteitsbewijs,maarjemagdatnietgebruikenalsidentificatiebijindiensttredingbij eennieuwewerkgever.Ditkomtomdaterophetrijbewijsgeengegevensoververblijfsstatusennationaliteit staan.

Arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden

Inhetpersoneelsdossierbewaarjeookdearbeidsovereenkomst(en)vandemedewerkerendeeventuelewijzigingen hierindieschriftelijkzijnovereengekomen.Denkhierbijbijvoorbeeldaaneenveranderinginhetaantalurendat eenmedewerkerperweekwerkt,ofeenverlengingvandeovereenkomst.Naastdearbeidsovereenkomstneem jedocumentenopoverdegeldendearbeidsvoorwaarden,bijvoorbeeldoverdepensioenregelingvande medewerker,eenoverzichtvanzijnverlof,eventuelebonusregelingendiegeldenofeenoverzichtvan onkostenvergoedingen.

Indienvantoepassingbewaarjeinhetdossierookdocumentenwaarindemedewerkerheeftgetekendvoorhet gebruikvanbedrijfseigendommen.Denkbijvoorbeeldaaneenkantoorsleutelofhetgebruikvaneenlaptopvan deorganisatie.

Functionerenenontwikkeling

Inhetpersoneelsdossierneemjeinformatieopoverhetfunctionerenendeontwikkelingvandemedewerker. Denkhierbijbijvoorbeeldaanverslagenvanfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken,engemaakteafspraken overdeloopbaanenontwikkelingvandemedewerker.Jekuntookeenoverzichtvangevolgdecursussen, trainingenenopleidingenopnemeninhetpersoneelsdossier,eneenoverzichtvanbelangrijkemomenteninde loopbaan,bijvoorbeeldpromotiesofveranderingenvanfunctie.Vaakwordtinhetpersoneelsdossierookeen functieprofielvandefunctievandemedewerkeropgenomen.Ditgeeftinformatieoverwathetwerkvandeze medewerkerpreciesinhoudtenwaaropzijnfunctionerings-enbeoordelingsgesprekkenzijngebaseerd.

Ziekteverzuim

Inhetpersoneelsdossierregistreerjehetziekteverzuimvandemedewerker.Hierbijlegjealleenvasthoevaak demedewerkerheeftverzuimd(verzuimfrequentie)enhoelangditverzuimduurde(verzuimduur).Demedische oorzakenvanhetverzuimmagjeinverbandmetdeprivacyvandemedewerkernietregistreren.

Hoofdstuk2Functionerenenbeoordelen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Verzuimfrequentie en verzuimduur komen in het personeelsdossier.

Diversenenbijzonderheden

Totslotbewaarjeinhetpersoneelsdossieroverigeinformatieoverdemedewerker.Ditzijnbijvoorbeeld aantekeningenvandeleidinggevendeofcorrespondentietussendemedewerkerendeorganisatie.

Checklistpersoneelsdossier

Persoonlijke gegevens naam,adresenwoonplaats burgerservicenummer(BSN)

informatieoverdesollicitatie:brief,cv kopieënvandiploma’s,certificaten,getuigschriften

opgaafloonheffing

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG) werk-ofverblijfsvergunning

Arbeidsovereenkomsten en arbeidsvoorwaarden

arbeidsovereenkomstenenschriftelijkewijzigingenhierop documentenoverpensioenregeling verlofoverzicht bonusregelingen overzichtonkostenvergoeding documentenovergebruikvanbedrijfseigendommen

Functioneren en ontwikkeling

verslagenfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken afsprakenoverloopbaanenontwikkeling

overzichtgevolgdetrainingen,cursussenenopleidingen overzichtloopbaan functieprofiel

CONCEPT KOPIJVERSIE

Checklistpersoneelsdossier

Ziekteverzuim

verzuimfrequentie

verzuimduur

Diversen en bijzonderheden aantekeningen correspondentie

Informatiedienietinhetpersoneelsdossiermagstaan

Jemagalleengegevensinhetpersoneelsdossieropnemendieookdaadwerkelijknoodzakelijkzijnvoorhet uitvoerenvanpersoneelsbeleidenhetbegeleidenvandemedewerker.Erzijnookonderwerpenwaaroverjegeen informatieinhetpersoneelsdossiermagopnemen,bijvoorbeeldgegevensoverras,geloofofgeaardheid. Ookmedischegegevenswordeninprincipenietinhetpersoneelsdossieropgenomen.Ditmagalleenalser medischezakenzijnwaarmeedewerkgeverrekeningmoethouden.Denkbijvoorbeeldaaneenmedewerkerdie lastheeftvanepilepsie,astmaofdiabetes.Collega’smoetenwetenhoezijmoetenhandelenwanneerzo’n medewerkerdoorzijnziekteinnoodverkeert.

Medische informatie: alleen in het personeelsdossier indien nodig voor de veiligheid.

Individueelencollectiefpersoneelsdossier

Ingrotereorganisatieswordthetpersoneelsdossiervaakverdeeldineenindividueeldossiereneencollectief dossier.Jekuntgegevensvoordeorganisatiealsgeheelbijhouden,maarookvooreenindividuelemedewerker. Wiezorgtvoordemeesteomzet?Hoevaakisiemandziek?Hoeverhoudtzichdattotdegeheleorganisatieoftot debranche?Metdieinformatiekunjeingrijpen.Alsjeslimbent,gebruikjedezeinformatieookalsbasisvoor jouwbedrijfseconomischbeleid.Jekrijgtnamelijkmeerenbeterinzichtinbedrijfsprocessenenhetprestatieniveau.

Ineenindividueelpersoneelsdossierwordenallegegevensbewaarddiealleeninformatiegevenovereenspecifieke medewerker.Denkbijvoorbeeldaanpersoonlijkegegevenseninformatieoverfunctionerenenontwikkeling. Informatiedieookietszegtoverhetpersoneelsbestandinzijngeheel,komtinhetcollectiefpersoneelsdossier. Bijvoorbeeldinformatieoverziekteverzuimofdoorstroomvanmedewerkers.Hieroverkunnenanalysesworden gemaaktdieinzichtgevenvooreeneffectieveuitvoeringvanhetpersoneelsbeleid.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeld

Leonisleidinggevendeineengroteautodealer.Alseenvanzijnmedewerkerszichziekmeldt,houdthijdatbijin eenonlineregistratiesysteem.Depersoneelsafdelingverzameltdezegegevensvandeheleorganisatieenkan hieruitrapportagesopvragen.

Ineenvandezerapportagesisbijvoorbeeldteziendaterbinneneenbepaaldeafdelingopvallendmeer ziekmeldingenzijndanbinnenandereafdelingen.Erkanhierdoorwordenonderzochtwaardoorditkomt.Wellicht zijndemedewerkersbinnendezeafdelingoverbelastenmoethetinstroombeleidhiervoorwordenherzien.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Depersoonlijkegegevensdieeenorganisatievanzijnmedewerkers,(potentiële)klanten,leveranciersenanderen vastlegt,vallenonderdeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG).DeAVGbeschermtdeprivacyvan dezepersonen.Deverordeningbevatvoorschriftenvoorderegistratieenhetgebruikvanpersoonsgegevens. Degegevensdieinhetpersoneelsdossierwordenopgenomen,zijnpersoonlijk.Hetisnietdebedoelingdatdeze openbaarworden.DeAVGzorgtervoordatorganisatieszorgvuldigmetdepersoonlijkegegevensvanhun medewerkersommoetengaan,zodatdeinbreukopdeprivacyzokleinmogelijkis.

Datbetekentdat:

• jezorgvuldigommoetgaanmetdepersoonsgegevensvanjemedewerkers.Ditbetekentdatjedegegevens altijdvolgensvasteproceduresbewaartendatzenietdooriedereenzijnintezien.

• jepersoonsgegevensvanmedewerkersalleenmaggebruikenvoordoelendievoorafbepaaldenduidelijk omschrevenzijn.Voorjemedewerkermoetvoorafduidelijkzijnwaarvoorzijngegevensgebruiktzullenworden. Alsjezijngegevenseenmaalhebt,magjehiernietlateralsnogietsandersmeedoenzondertoestemmingte vragenaandemedewerker.

• degegevensverwerkinggoedmoetwordenbeveiligd.Gegevensmogenniettoegankelijkzijnvooronbevoegden.

Inkleineondernemingenheeftmeestalalleendeondernemerofleidinggevendeinzichtindepersoneelsdossiers, samenmetdegenediedepersoneelsadministratiebijhoudt.Ingrotereorganisatieswordendepersoneelsdossiers bijgehoudendoordepersoneelsafdeling.

Gegevensbewaren

Alseenmedewerkeruitdiensttreedt,magjedegegevensinzijnpersoneelsdossiernietvooraltijdbewaren.Maar jemagbepaaldegegevensooknietdirectweggooien.Ergeldenwettelijkebewaartermijnenvoordeinformatie inpersoneelsdossiers.Detabelgeeftweerhoelangjebepaaldegegevensmoetofmagbewarennauitdiensttreding vandemedewerker.Jemaggegevensalleenlangerbewarenalsditnoodzakelijkis.

Bewaartermijn

Minimaalzevenjaar

CONCEPT KOPIJVERSIE

Minimaalvijfjaar

Maximaaltweejaar

Soortgegevens

• persoonlijkegegevens,zoalsnaam,adres,woonplaats

• datumvanindiensttreding

• gegevensuitdesalarisadministratie

• aanvullendeafsprakenoverarbeidsvoorwaarden

• loonbelastingverklaringen

• kopievanpaspoortofidentiteitsbewijs

• arbeidsovereenkomstenwijzigingenhierin

• correspondentieoverpromotie,degradatie,benoeming,ontslag

• verslagenvanfunctioneringsgesprekken

• correspondentieover(problematisch)functioneren

• kopievangetuigschrift

Maximaaléénjaar

• sollicitatiegegevens:brief,cv,formulier,referenties

Digitalepersoneelsdossiers

Jekuntervoorkiezenomjepersoneelsdossiersoppapierofdigitaalbijtehouden,ofeencombinatievanbeide. Voorzowelpapierenalsdigitaledossiersgeldenregelsomtrentdebeveiligingvandossiers.Dezebeveiligingmoet ervoorzorgendatalleenbevoegdepersoneninzichtkunnenkrijgenindedossiersendatergeendatalekken voorkomen.Debeveiligingvanpapierenendigitaledossiersvraagtomeenverschillendeaanpak.Papieren dossiersbeveiligjebijvoorbeelddoorzetebewarenineenkastmeteensloterop,waarvanalleendebevoegde personendesleutelhebben.Voorhetbeschermenvandigitaledossiersmoetjefirewallinordezijn.

Digitaal personeelsdossier.

Hoofdstuk2Functionerenenbeoordelen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Digitaliserenpersoneelsdossiers:veiligheidvooralles

Personeelsdossiersvormenvoorveelhr-managersnogaltijdeenflinkpijnpunt.Dedossiersmoetenallereerst voldoenaanuiteenlopendewet-enregelgeving.Daarnaastwerkenveelbedrijvennogsteedsmetfysiekedossiers. Probleemhierbijisdatzekeringrotereorganisatiesjehetbeheernietmeereffectiefkuntuitvoeren.

Daniseendigitaaldossierwellichttochhandiger.Hierinkunjenamelijksnelzakenopzoekenenwijzigenen bovendienbespaarjeenormveelruimte.Dedossiersbewaarjenietlangerindebedrijfskelderofineenaparte loods,maaropeenaantalgoedbeveiligdeserversdoorhetland.Maarletwelgoedopbijhetdigitaliserenenhet digitaalarchiverenvanpersoneelsdossiers!HetisnietietswatJanenallemanevenkanuitvoeren.Vertrouwelijke persoonsinformatiemoetjegoedbeschermen.

Meldplichtdatalekken

Sinds1januari2016geldtnamelijkdemeldplichtdatalekken.Krijgtjeorganisatietemakenmeteendatalek,dan benjeverplichtomditdirecttemeldenbijdeAutoriteitPersoonsgegevens.Letop:eendatalekgaatnietaltijd overcyberaanvallen.Alseeninbrekerfysiekepersoneelsdossierssteelt,hebjeookeendatalek.Ofhetnugaat omeeninbraak,hetkwijtrakenofonbevoegdgebruikvanpersoonsgegevens;inaldiegevallenissprakevaneen datalek.Isditdatalekeengevolgvannalatigheiddanloopjebovendienkansopeenboetetot€820.000of10% vandejaaromzetperovertreding.

Vanpapiernaardigitaal

Indatlichtishetnietslimomzowelpapieren alsdigitalepersoneelsdossiersnaastelkaar teblijvenbewaren.Danloopjeimmerstwee keerdekansopeendatalek.Alsje organisatienogpapierendossiersheeft,is hetslimomtekiezenvoor ‘substitutiescanning’;hetomzettenvande papierendossiersnaardigitaledossiers.Dat proceskannietzomaariedereenuitvoeren. Jemoeternamelijkoplettendatdenieuwe digitaledocumentendezelfdebewijskracht krijgenalsdeoudepapierendocumenten. Daarvoorhebjeeengecertificeerdepartner nodig.Hetvoordeelvanditprocesisweldatdedossierseenopfrisbeurtkrijgen.Hoevaakgebeurthetnietdat documentendieallangnietmeergeldigzijntochnogineendossierzitten?

Kieseenbetrouwbarepartner

Jewiltpersoneelsdossiersdigitaliserenomdatjededossiersdanmakkelijkerkuntbeheren.Jekunteenvoudig ietsopzoekenenbovendienkunjeeenbewaartermijninstellenvoordedossiers.Aandeanderekantwiljeniet datgevoeligegegevensopstraatkomenteliggenwaardoorjeeenflinkeboetemoetbetalen.Kiesdaaromeen betrouwbarepartnerwaarmeejesamenzorgtvoortoekomstbestendigepersoneelsdossiers.

XpertHR ACTUEEL.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht3 Personeelsdossiers

a. Waaromzoujepersoneelsdossiersbijmoetenhouden?Noemzesredenen.

b. EennieuwemedewerkeroverhandigteenVOG.

Inwelkonderdeelvanhetpersoneelsdossierwordtditdocumentbewaard? persoonlijkegegevens arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden functionerenenontwikkelen ziekteverzuim diversenenbijzonderheden

c. Eennieuwemedewerkerheefteendocumentondertekendwaarinstaatdathijeentelefoonvandeorganisatie gebruikt.

Inwelkonderdeelvanhetpersoneelsdossierwordtditdocumentbewaard? persoonlijkegegevens arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden functionerenenontwikkelen ziekteverzuim diversenenbijzonderheden

d. Geeftweevoorbeeldenvangegevensdienietineenpersoneelsdossiermogenstaan.

e. Welkeinformatiewordtinhetcollectiefpersoneelsdossieropgenomen?Geefookeenvoorbeeld.

Opdracht4 AVG

a. WaarvoorstaatdeafkortingAVG?

AVG:

b. WatishetbelangvandeAVG?

Opdracht5 Personeelsdossiersopruimen

Jebentleidinggevendebijeenkleineautodealer.Jehoudtzelfdepersoneelsdossiersvanaljemedewerkersbij. Elkjaarruimjededossiersop:jebekijktwelkeinformatiewegmagenwelkeinformatiejenogmoet bewaren.MedewerkerDenzelistweejaargeledenuitdienstgegaan.Zijndossierbevatonderandereeenkopie vanzijnpaspoort,zijnsalarisoverzichtenzijnarbeidsovereenkomsten.

a. WelkevandegegevensvanDenzelmoetjenuverplichtweggooien?

CONCEPT KOPIJVERSIE

MedewerksterSouadisachtjaargeledenuitdienstgegaan.Inhaarpersoneelsdossierhebjenoghaarpersoonlijke gegevensopgeslageneninformatieoverdeaanvullendearbeidsvoorwaardendiemethaarwarenafgesproken.

b. MoetjedezegegevensvanSouadnuweggooien?

2.3Formelepersoneelsgesprekken

Alsleidinggevendevoerjeiederjaareenaantalformelegesprekkenmetjemedewerkers.Jebegeleidtje medewerkersbijdeontwikkelingvanhunloopbaanendaarvoorbespreekjeregelmatigmetjemedewerkershoe zijfunctionerenenjebeoordeelthenhierop.Bijhetvoerenvandeformelegesprekkenhoudjejeaaneenaantal vastestappen.

HR-gesprekscyclus

Degesprekkendiejealsleidinggevendemetjemedewerkersvoert,hebbeneenvastevolgordeenwordenmet eenbepaaldefrequentiegevoerd.Jenoemtditdehr-gesprekscyclusofpersoneelsgesprekkencyclus.

Detraditionelegesprekscyclusbestaatnogsteeds,maarsteedsmeerorganisatieskiezenvooreenandereinvulling. Erzijnnieuwevormenvandemedewerkerbegeleiden,stimulerenenontwikkelen,zoalsgesprekkendievooral inhettekenstaanvandeontwikkelingvandemedewerker.Demedewerkerheeftdaneengrootdeelvanderegie ineigenhand.Voorbeeldenzijnhet'goede'gesprek,eenthemagesprek(waarbijdemedewerkerzelfhetonderwerp bepaalt)enhetcoachgesprek(waarbijdemanager(coach)endewerknemer(gecoachte)werkenaaneen ontwikkeling).Doormiddelvandezeontwikkelingkunnenkwaliteitennaarvorenkomenenkandewerknemer daardoorbeterpresteren.

Detraditionelehr-gesprekscyclus

Detraditionelecycluszieteralsvolgtuit:

1. planningsgesprek

Ditvoerjeaanhetbeginvaneencyclus.

2. functioneringsgesprek

Ditvoerjehalverwegedecyclus.

3. beoordelingsgesprek

Ditvoerjeaanheteindevandecyclus.

1.Planningsgesprek

Detraditionelecyclusstartmeteenplanningsgesprek.Ditiseeninteractiefgesprekwaarbijdeplannen(de ontwikkel-enprestatiedoelenvandemedewerker)voordetoekomstwordenbesproken.Beidegesprekspartners zijngelijkwaardigaanelkaar.

2.Functioneringsgesprek

Nahetplanningsgesprekvolgteenfunctioneringsgesprek.Ookditiseeninteractiefgesprek,waarbijwordt gekekennaardevoortgangvandeafgesprokenplannen.Jebespreektsamenhetfunctionerenendeontwikkeling vandemedewerkerenmaaktafsprakenoververbeteringenofontwikkelpunten.Beidegesprekspartnerszijn gelijkwaardigaanelkaar.

3.Beoordelingsgesprek

Detraditionelecycluswordtafgerondmeteenbeoordelingsgesprek.Ditiseengesprekwaarindebeoordelaar aangeefthoehijoverdewerknemerdenktenwatditvoorgevolgenheeftvoordewerknemer.Erbestaateen hiërarchietussendegesprekspartners;hetgesprekiseenrichtingsverkeer.

Hetbeoordelingsgesprekwordtgevolgddooreennieuwplanningsgesprek,waarinnieuwedoelenworden besprokenvoordeaankomendeperiode.

Tussentijdsgesprek

Tussendegesprekkendoorkunnentussentijdsegesprekkenplaatsvinden.Hierinkijkjenaardevoortgangvan demedewerker.

Planningsgesprek

Hoevaak?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eénkeerperjaar

Begin Wanneer?

Metwie?

Kenmerk?

Communicatie?

Gerichtop?

Leidinggevendeen werknemer

Doelenstellenvoorhet komendejaar

Tweerichtingsverkeer

Toekomst

Functioneringsgesprek

Eénkeerperjaar

Halverwege

Leidinggevendeen werknemer

Functioneren optimaliseren

Tweerichtingsverkeer

Toekomst

Beoordelingsgesprek

Eénkeerperjaar

Eind

Leidinggevendeen werknemer

Functionerenbeoordelen

Eenrichtingsverkeer

Verleden

Tegenwoordigvolgenveelbedrijvennietmeerdezetraditionelecyclus.Gesprekkenhebbensteedsmeerhet karaktervanontwikkelingsgesprekken,waarbijdepersoonlijkeontwikkelingvandewerknemercentraalstaat.

Ookzijnditsoortgesprekkenvrijwelaltijdtweerichtingsverkeer,waarbijdewerknemerenleidinggevendeallebei eengelijkwaardigeinbrenghebben.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeld

Bramwerktnueenjaaralsleidinggevende.Hijhadzichaanhetbeginvanhetjaarvoorgenomenomeen toegankelijkeleidinggevendetezijn.Medewerkersmoetenzichnietschamenomvragentestellenenmoeten hetaltijdkunnenaangevenalserietsaandehandis.Bramheeftdaaromdedeurvanzijnkantooraltijdopenstaan, zodatmedewerkersgewoonbinnenkunnenlopen.Tijdenszijneerstewerkoverlegmetzijnafdelingheefthijook duidelijktegenzijnteamgezegddatzeditmogendoen.

Alshijnuterugkijktophetafgelopenjaar,merkthijdatbijnanooitiemandmetvragenbijhemisgekomen.Hij zietzijnmensenwelelkedag.Dusalserietsaandehandzouzijn,hadhijdatvastwelgemerkt.Enhijheeftafen toemetiederemedewerkereenkortgesprekwaarinhijvraagthoehetgaat.Niemandheeftaangegevendater problemenzijn.

Opzichgaathetbinnendeafdelingnietverkeerd.Deafdelingsdoelenwordenaltijdwelgehaald.TochheeftBram geengoedbeeldvanzijnteam.MedewerkerJimbijvoorbeeldzougraageenopleidingvolgenomzichte specialiseren,maardurftditnietzomaartevragen.VerderiserwatspanningtussenmedewerkstersLisaen Monique,dienietgoedmetelkaaroverwegkunnen.

TotslotheeftdenieuwemedewerkerRayanmoeitemethetbegrijpenvanhetsysteemwaarmeehijmoetwerken enervaarthijdathijhierbijnietgoedgenoegwordtingewerkt.Hijvraagtnietomhulp,wanthijwilzichgraag bewijzenenblijkbaarwerkthetnueenmaalzoinditbedrijf.

AlsBramnietbeteropdehoogteisvanwatinzijnteamspeelt,kunnenproblemenontstaan.Omtewetenwelke behoeftenzijnmedewerkershebben,zalhijmeeraandachtmoetenbestedenaanhetvoerenvangestructureerde personeelsgesprekken.

Gespreksfasenformelegesprekken

Bijhetvoerenvanformelegesprekkenvolgjeeenaantalvastestappen:

1.Voorbereiding

Tijdensdevoorbereidingsfasesteljedeagendavoorhetgesprekop.Vervolgensbedenkjeperagendapuntwat jepreciesmetjemedewerkerwiltbespreken.Bijdevoorbereidingsfasehoortookhetorganiserenvanhetgesprek: jeplanteentijdenlocatievoorhetgesprek,nodigtjemedewerkerhiervooruitenvertelthemhoehijzichophet gesprekmoetvoorbereiden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

2.Opening

Indeopeningsfasestartjehetgesprek.Jebegintnietdirectmethetbesprekenvanjeagendapunten,maarvertelt eerstinwelkestappenhetgesprekzalverlopen,waaroverhetzalgaanenhoelanghetzalduren.Alsditvoorje medewerkerduidelijkisenhijzichopzijngemakvoelt,kunjemethetgesprekbeginnen.

3.Hetgesprek

Indegespreksfasebespreekjeéénvooréénjeagendapunten.

4.Afronding

Indeafrondingsfasesluitjehetgesprekaf.Jevatdebelangrijksteconclusiesvanhetgespreksamenenmaakt denodigeafsprakenmetjemedewerker,bijvoorbeeldoververvolgactiesdiedemedewerkermoetuitvoeren. ZorgdatafsprakenaltijddevijfW’senéénHbevatten:

• Watmoetergebeuren?

• Wiemoetdatdoen?

• Waarmoetdatgebeuren?

• Wanneermoethetgebeurdzijn?

• Waarommoethetgebeuren?

• Hoemoethetwordengedaan?

5.Verslaglegging

Nahetgesprekmaakjehiervaneenverslag.Hieringeefjeeenkortesamenvattingvanhetgesprekenlegjede gemaakteafsprakenvast.Zovoorkomjelatermogelijkemisverstanden.Jelaathetverslaglezenaanjemedewerker. Eventueellaatjehemditookondertekenen.Regelshieroververschillenperorganisatie.Verslagenvanformele gesprekkenbewaarjeinhetpersoneelsdossiervandemedewerker.

Tipsvoorhetvoerenvanpersoneelsgesprekken

Bijhetvoerenvaneenformeelgesprekkunjedevolgendegesprekstechniekengebruiken:

• Zorgvooreengelijkwaardigepositie.Gadusnietachterjebureauzitten,maargametdegesprekspartneraan eentafelzitten.

• Weesnietteveelaanhetwoord.Alsjijpraat,kandeandernietpraten.

• Luistertussenderegelsdoorenluisteronbevooroordeeld.

• Luisterempathisch.Probeerjeinteleveninhoedeanderzichvoelt.

• Concentreerjeopwatdeanderzegtenzorgdatjeondertussennietbezigbentmethetbedenkenvaneen antwoord.

• Vathetverhaalregelmatigsamen.

• Stelzoveelmogelijkopenvragen.

• Geefgeenwaardeoordelen.

• Stelgeensuggestievevragen.

• Laatooknon-verbaalinteresseblijken.

• Zorgvooroogcontact.

• Wachtnahetstellenvaneenvraag;geefdeandertijdomnatedenken.

• Probeertezoekennaargezamenlijkebelangen.

• Vermijdhetinnemenvanstandpunten.

• Verhelderproblemenzovolledigmogelijkomoverhaasteactietevoorkomen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht6 Personeelsgesprekken

Deviersoortenformelepersoneelsgesprekkenwordennietallemaalinelkeorganisatietoegepast.

a. Welkegesprekkenuitdegesprekscycluszijnbinnenjouworganisatiegebruikelijk?

b. Leguitwaarombinnenjouworganisatieisgekozenvoorhetvoerenvanbepaaldesoorten personeelsgesprekken.

Opdracht7 Formelegesprekken

Formelegesprekkenverlopenvolgenseenbepaaldestructuurenbepaalderegels.Waaromisdatzo?

2.4Planningsgesprek

Eénkeerperjaarvoerjealsleidinggevendeeenplanningsgesprek(ookweldoelstellingsgesprek)metjeindividuele medewerkers.Meestaldoejeditaanhetbeginvanhetjaar.HetisheteerstegesprekindeHR-gesprekscyclus. Tijdenshetplanningsgesprekstaandeverwachtingenvanjouenjemedewerkercentraal.Jebespreekttwee soortendoelstellingen:doelstellingenvoorwerkresultatendiemoetenwordenbehaaldendoelstellingenvoor deontwikkelingvandemedewerkerzelf.Diebespreekjesamenomtotduidelijkeafsprakentekomen.Het planningsgesprekiseengelijkwaardiggesprekendustweerichtingsverkeer.

Gespreksfasen

Tijdenshetplanningsgesprekdoorloopjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Voordatjehetplanningsgesprekgaatvoeren,zorgjedatjeheldervoorogenhebtwelkeorganisatiedoelstellingen hetkomendejaarmoetenwordenbehaald.Ingroteorganisatieswordendezevaakbepaalddoordedirectie.In eenkleineorganisatiebepaaltdeondernemerofleidinggevendedit.Jebedenktvervolgenswelkebijdrageaan dezedoelstellingenjeverwachtvanjemedewerker.Watwiljedathijdoetenhoezorgjedatzijnresultaten meetbaarzijn?Alsjeorganisatiezichineennieuwerichtinggaatontwikkelen,watmoetjemedewerkerdan kunnenomzijnwerktekunnenblijvendoen?Jekunthierbijgebruikmakenvanhetfunctieprofielvande medewerker.Hierinstaatnamelijkwelkeeigenschappenbelangrijkzijnvoorhetuitvoerenvandefunctie.Ditzijn meestalookdeeigenschappenwaarvanjewiltdatdemedewerkerzicherverderinbekwaamt.Alsjebedenkt welkeresultatenjevanjemedewerkerverwacht,houddanrekeningmetdeomvangvanzijnwerkweekenmet zijnervaringsniveau.Zozorgjeervoordatjeverwachtingenreëelzijn.

Jebereidtjenietalleenzelfvoorophetplanningsgesprek,maarjevraagtookaanjemedewerkeromzichvoor tebereiden.Ineenplanningsgesprekgevennamelijkbeidepartijenhuninput.Jevraagtjemedewerkerofhij alvastwilnadenkenoverzijnrolbinnendeorganisatie.Hoeziethijzelfzijneigenontwikkelingvoorzich?Wat verwachthijvanzijnwerkinhetkomendejaar?

Bijeenplanningsgesprekwordtvaakgebruikgemaaktvaneenplanningsformulier.Hieropstaateenaantal standaardonderdelenwaaroverhetgesprekkangaan.Hetformulierhelptjeomjegesprekkenmetverschillende medewerkersopdezelfdemaniertedoorlopen.Jekunterookdebesprokenpuntenengemaakteafsprakenop vastleggen.

2.Opening

Bijdeopeningvanhetgesprekverteljedemedewerkerwathetdoelisvanhetgesprek:samenkomentotheldere afsprakenoverwerkresultatenenpersoonlijkeontwikkeldoelen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.Hetgesprek

Jebeginthetgesprekdoorinhetkortvoordemedewerkertebeschrijvenwelkeontwikkelingenhetkomende jaarbelangrijkzijnvoorjeorganisatie.Denkbijvoorbeeldaaneenbepaaldeomzetgroei,deinvoeringvaneen nieuwewerkmethodeofhetverbeterenvandeefficiëntie.Geefookduidelijkaanwatdeontwikkelingenvoor gevolgenhebbenvoorjeafdelingendefunctievanjemedewerker.

Vervolgensgeefjeaanwatjijvanjemedewerkerverwachtophetgebiedvanwerkprestatiesenzijneigen ontwikkeling.Jevraagthemwelkeideeënhijhieroverzelfheeft.Jelaatdemedewerkeruiteindelijkzelfeenaantal doelstellingenformuleren.Zozalhijmeerdeverantwoordelijkheidervarenvoorhetbehalenvandedoelstellingen danwanneerjijhemdezeoplegt.Houdwelgoedindegatendatdedoelstellingenpassenbijdeorganisatieen datzehaalbaarzijn.ZorgdatdedoelstellingenSMARTwordengeformuleerd:specifiek,meetbaar,acceptabel, realistischentijdgebonden.

VoorbeeldSMART-doelstelling

SMART-doelstellingvoorhetverbeterenvandewerkresultaten: ‘Aanheteindvanhetjaarheeftdemedewerkerzijnproductiviteitverhoogdmet1%.’

SMART-doelstellingvoordepersoonlijkeontwikkeling: ‘Aanheteindvanhetjaarkandemedewerkervolledigzelfstandigstoringenaanproductieapparatuuroplossen.’

Vraagtotslotwatdemedewerkernodigheeftomzijndoelstellingentekunnenbereiken.Denkhierbijbijvoorbeeld aanregelmatigoverlegmetjou,inhoudelijkeverdiepingdooreencursusofeengoedesamenwerkingmetzijn collega’s.Weesjebewustvanwatjehemaanondersteuningbelooftenkomdezebeloftesookna.

4.Afronding

Bijdeafrondingvanhetgesprekherhaaljedebelangrijkstepuntendiezijnbesprokenendedoelstellingendie zijnvastgesteld.Ookspreekjeafhoehetvervolgtrajectvandebegeleidingeruitziet.Jegeeftbijvoorbeeldalvast aanwanneerhetfunctioneringsgesprekzalplaatsvinden,ofspreektafhoedemedewerkerjeopdehoogtezal houdenvanzijnvorderingen.

5.Verslaglegging

Debesprokendoelstellingenengemaakteafsprakenlegjevastineenverslag.Zorgervoordatdemedewerker hetverslaginzietenformeelakkoordgaatmetdeinhoud.

Opdracht8 Planningsgesprek

a. Hoewordteenplanningsgesprekookwelgenoemd?

b. Hoevaakenwanneervoerjeeenplanningsgesprekmeteenmedewerker?

c. Beschrijfineenpaarzinnenwattijdenshetplanningsgesprekwordtbesproken.

d. Hetplanningsgesprekistweerichtingsverkeer.Watwordthiermeebedoeld?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht9 Planningsgesprekvoeren

Inhetplanningsgesprekbespreekjewelkedoelstellingendemedewerkerhetkomendejaarmoetgaanbereiken. Jebespreektdoelstellingenvoorwerkresultatendiemoetenwordenbehaaldenvoordeontwikkelingvande medewerkerzelf.

a. Bedenkvooreenvanjemedewerkerstweemogelijkedoelstellingenvoorwerkresultaten.

b. Bedenkvoordezemedewerkerooktweedoelstellingenvoordepersoonlijkeontwikkeling.

2.5Functioneringsgesprek

Enigetijdnahetplanningsgesprekvoerjemetdemedewerkereenfunctioneringsgesprek.Meestaldoejedit halverwegehetjaar.

Hetfunctioneringsgesprekheeftdriedoelen.Opdeeersteplaatsbespreekjehetfunctionerenvandemedewerker indeafgelopenperiode.Watdoethijgoedenwaarliggenmogelijkhedenvoorverdereverbetering?Vervolgens bespreekjehoedemedewerkerzijnprestatiesindeaankomendeperiodeverderkanverbeteren.Totslotbiedt hetfunctioneringsgesprekdegelegenheidommetjemedewerkertepratenoverjullieonderlingesamenwerking. Vindenjulliedatdesamenwerkingprettigverloopt,ofkandaarinietswordenverbeterd?Ookhetfunctioneren vandeleidinggevendekandustersprakekomen.Functioneringsgesprekkenzijntoekomst-enoplossingsgericht.

Gespreksfasen

Bijhetvoerenvaneenfunctioneringsgesprekvolgjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Tijdenshetfunctioneringsgesprekbespreekjemetjemedewerkerwathijgoeddoetenopwelkgebiedhijzijn functionerennogverderkanverbeteren.Omhiervaneengoedbeeldtehebbenmoetjehetfunctionerenvande medewerkeranalyseren.Jeweetdanprecieswelkepuntenjemethemmoetbespreken.

Voordatjedeprestatiesenontwikkelingvanjemedewerkergaatanalyseren,moetjebepalenwaaropjeprecies gaatletten.Ditkunjeopdeeersteplaatsafleidenuithetverslagvanhetplanningsgesprek.Inditgesprekhebje immerseenaantalontwikkeldoelstellingenafgesprokenmetdemedewerker.Hoeverisdemedewerkermetdeze doelstellingen?Heefthijnogergensextraondersteuningbijnodig?Heefthijzelfbepaaldewensenvoorzijnverdere ontwikkeling?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ookkunjehetfunctieprofielgebruikendathoortbijdefunctievandemedewerker.Hetfunctieprofielgeeft namelijkmeeralgemeneinformatieoverwateenmedewerkerindezefunctiemoetkennenenkunnen.Voldoet demedewerkerhieraan,ofzijnerpuntenwaarophijzichverderkanontwikkelen?

Belangrijkepuntenbijhetanalyserenvanjemedewerker

• Weesobjectiefinjeoordeel.Kijknaarconcretegebeurtenissenenoordeelnietopbasisvanjegevoel.

• Beginoptijdmetdeanalyse.Omeengoedbeeldtekrijgenmoetjejemedewerkeropmeerderemomenten eninverschillendecontextenanalyseren.Ookontwikkeltjemedewerkerzichindeloopvandetijd,endeze ontwikkelingneemjeookmeeinhetgesprek.

• Inveelorganisatiesiseenstandaardformuliervoorfunctioneringsgesprekkenbeschikbaar.Maakhiervan gebruikbijjeanalyse,zodatjeinformatieverzameltoverdeonderwerpenwaaroverhetgesprekzalgaan.Is ergeenstandaardformulier,danishetraadzaamomzelfeenformuliertemaken.Hiermeezorgjedatjeanalyse engespreksystematischverlopen.

Geefjemedewerkerinstructieoverhoehijzichophetfunctioneringsgesprekmoetvoorbereiden.Hijmoetvan tevorenbedenkenwathijzelfgoedenmindergoedvindtaanzijnfunctioneren,welkewensenhijheeftvoorzijn ontwikkelingindenabijetoekomstenwathijvindtvandesamenwerkingmetjoualsleidinggevende.Geefje medewerkerhetzelfdeformulierdatjijgebruiktomjeophetgesprekvoortebereiden.Jegeefthemhiervaneen niet-ingevuldeversie.

2.Opening

Verteldemedewerkerwathetdoelisvanhetgesprek,hoehetzalverlopenenhoelanghetongeveerzalduren.

3.Hetgesprek

Jestarthetgesprekmetdepuntendiejemedewerkerwilbespreken.Geefhemdaaromeersthetwoord.Stel hembijvoorbeelddevraagwathijgoedvindtgaanaanzijneigenfunctionerenenwaarhijzelfvindtdaterruimte isvoorverbetering.Vraagooknaarhoehijdesamenwerkingmetjouervaartenontvangeventuelefeedback zonderindiscussietegaan.

Vervolgensbespreekjedepuntendiejijhebtvoorbereid.Waarschijnlijkiseenaantalhiervanalaanbodgekomen. Beginmetjepositievepuntenengeefeencompliment.Bespreekvervolgensdeverbeterpuntendiejijziet.Vraag demedewerkeromzelfnatedenkenovereengoedeoplossing.Bespreekookwatdemedewerkervanzijnfunctie enwerkzaamhedenvindtenhoehijzijntoekomstbinnendeorganisatieziet.Dithelptjullietebepalenhoede medewerkerzichverderkangaanontwikkelen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Aandachtspunten

Houdjebijhetvoerenvanfunctioneringsgesprekkenaandevolgenderichtlijnen:

• Houdnooitonverwachtfunctioneringsgesprekken.Beidepartijenmoetenzichkunnenvoorbereidenophet gesprek.

• Bouwvoortopvoorgaandegesprekken,maarkomnietterugoptekortkomingenuitlangergeleden functioneringsgesprekkenalsdieinmiddelszijnverbeterd.

• Luisteractief:ontdekwatdeanderwilenwaterinhemomgaat.Vraagdooropwatdemedewerkervertelten vatregelmatigsamenwaterisgezegd.

• Stelvragenvoordatjefeedbackgeeft.Mensengevengemakkelijkerzelffeedbackdandatzezichlaten bekritiseren.Steldusvragenals:Watzijnvolgensjoujesterkstepunten?Opwelkepuntenvoeljejeminder bekwaam?Groeijeinbekwaamheidofjuistniet?Leguitwaaromjedatvindt.Hebjevoorstellentotverbetering?

• Jehoefthetnietoveralleseensteworden.Benoemsamendepuntenvanovereenkomstendepuntenvan verschil.

• Alsjejemeninggeeftoverdeprestatiesvandemedewerker,houddanrekeningmetdiensvroegereprestaties, metdevrijheidvanhandelendiehijheeftenmetdemoeilijkheidsgraadvandeopdrachten.

• Weesjebewustvanjeeigenvooroordelen.Dezebeïnvloedenjeoordeelsvermogenoverdeprestatiesvande medewerker.

• Geefhettoealsjejemeningbijstelt.Hetisbeteromeenvergissingtoetegevendanhardnekkigproberen gelijktekrijgen.

• Jegeeftfeedbackopdeprestatiesennietopdemedewerkerzelf.Geefzoveelmogelijkconcreteoordelenen vermijdalgemenetermen.

• Wekgeenvalsehoop.Alsiemandnietgoedfunctioneert,zegdatdaneerlijkenmetgoedeargumenten.Dit geldtookalsergeengroeimogelijkhedenindeorganisatiezijnvooriemanddiewelgoedfunctioneert.

• Blijfnietstekenineentheoretischeanalyse,maarzorgvooreenconcreetactieplan.Laatditopstellendoor demedewerkerzelfentekenbeidenvoorakkoord.

• Streefernaardatdemedewerkerzijnsterkepuntenverderkanontwikkelenenzijnzwakkepuntenkan verbeteren.

4.Afronding

Sluithetgesprekafmetafsprakenoverdeontwikkelingvandemedewerker.Bedenkhierbijhoejedeontwikkeling vandemedewerkermeetbaarmaakt,zodatjeregelmatigkuntcontrolerenofhijopdegoedewegzit.Denk bijvoorbeeldaanhethalenvanbepaaldeverkooptargetsofhetuitvoerenvanwerkzaamhedenvolgenseen bepaaldenormtijd.Alseraanleidingvooris,maakjeafsprakenoverwatjijanderszultaanpakken,bijvoorbeeld bijhetaansturenvandemedewerker.Legookvastwelkebegeleidingdemedewerkereventueelnodigheeftbij zijnontwikkelpuntenenwiedezebegeleidingzalgeven.Ditkunjijzelfzijn,ofbijvoorbeeldeenmeerervaren collega.Geefaanwanneerhetvolgendegesprekongeveerzalplaatsvinden.Waarschijnlijkishetvolgendegesprek eenbeoordelingsgesprekaanheteindevanhetjaar,maarjekuntookeentussentijdsgesprekafsprekenalsdat nodigis.

5.Verslaglegging

Netalsbijhetplanningsgesprekmaakjevanhetfunctioneringsgesprekeenverslag.Ookditverslaglaatjedoor demedewerkerondertekenenvoorakkoordenjezorgtdathijzelfeenexemplaarvanhetverslagkrijgt.Zoheeft hijzelfaltijdeenoverzichtvanjullieafspraken.Hetverslagmoetwordenbewaardinhetpersoneelsdossier.

Voorbeeldformulier voor het verslag van een functioneringsgesprek.

Opdracht10 Functioneringsgesprek

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nooitmeereenfunctioneringsgesprek

Hetfunctioneringsgesprekisopzijnretour.Want:‘Eénkeerperjaareenbloemetjemeenemenopjetrouwdag maaktnoggeengoedhuwelijk.’Maarhoemoethetdanwel?

Daargaanzeweer.Debaaszuchtendmeteenstapelvragenformulierenonderdearm.Dewerknemerermet frissetegenzinachteraan.‘Zo’,begintdebaas,netalselkjaar,‘hoevindjezelfdathetgaat?’Januariis traditiegetrouwdemaandvandefunctioneringsgesprekken.Hetmomentomdeverwachtingenvoorhetkomende jaartebespreken.Enom(vaakoverenweer)complimentenenkritiektegeven.Daarnaastvoegensommige

CONCEPT KOPIJVERSIE

bedrijvenhetfunctioneringsgespreksamenmethetbeoordelingsgesprek:danwordtookhetafgelopenjaar besproken.

Maareenstijgendaantalwerkgeversvraagtzichafofdittijdrovenderitueelnogwelzingeeft.Isheteigenlijkwel effectief?GrotebedrijvenalsAccenture,Booking.com,Deloitte,INGenWoltersKluwerNederlandexperimenteren metnieuwemanierenomhunwerknemersteevalueren.

EnergiebedrijfEnecostoptetweejaargeledenmetfunctioneringsgesprekken.Wantneemnoudievijfpuntenschaal diedaarbijhoort,zegtWillem-BartOverhand(35),hetbeoordelingssysteemvan‘1:slecht’tot‘5:excellent’.‘80 procentvandewerknemersvindtzichzelfbovengemiddeld.Zegjijdatzegemiddeldpresterendanschietenze directindeverdediging,daargaanzenietbeterdoorfunctioneren.’ Willem-BartOverhandstondalspersoneelsmanageraandebasisvaneennieuwemaniervanbeoordelen.Voor goederesultatenishetvolgenshemnodigeen‘continuedialoog’tevoerenmetwerknemers.Dus:elketweeof drieweken‘dekoppenbijelkaarsteken’tijdenseenveelinformelerbijpraatgesprek.

Maarwatbetekentdatindepraktijk?

Eenwerkgelukcijfer

JulienBoonen(39),directeurklantcontactvanEneco,neemtplaatsineenvergaderruimtedie‘DeNachtegaal’is gedoopt.Vandaagiszo’nmomentdathijenzijnleidinggevendeErikvanEngelen(47),directeurconsumenten, terugkijkenopdeafgelopenperiode.Hoeishetdeafgelopentijdgegaan?JulienBoonenbliktterugopeendrukke periode.Hijisverantwoordelijkvoor700man.Vorigjaarkreeghijtemakenmetbezuinigingeneneenvrijwel compleetnieuwesamenstellingvanzijnmanagementteam.

VanEngelen:‘Knaphoejijjehoofdkoelhebtgehoudenendezaakweerinrustigervaarwaterhebtgekregen.’

Boonen:‘Watstabiliteitzoumijnuveelwaardzijn.Ikwildoorbouwen.’

VanEngelen:‘Ikmisnogiemandinjouwteamdiejouopzijkandrukken,zodatjijmeerachteroverkanleunen. Begrijpjewatikbedoel?’

Boonen:‘Ja,ikdenkhetwel.’

VanEngelen:‘Pakjespace.Neemiemanddiejouzenuwachtigkanmaken.Denk:eenLouisvanGaal.Iemandvan wiejezegt:oeh,daarneemikeenrisicomee,maardiekanonswelverderbrengen.’

Boonen:‘Check.Maarbetrekjijmedanmeerbijdossiers.Gebruikmealssparringpartner,neemmemeenaarde raadvanbestuur.Ikwileenstapnaarbovenmaken.’

VanEngelen:‘Heelgoed.Enjewerkgelukcijfer?’

Boonen(resoluut):‘Een8.’

VanEngelen(lachend):‘Lageraccepteerikniet.’

Zogaatzo’ngesprekdus.Meestalzitheternaongeveertwintigminutenweerop.

‘Geenwetenschappelijkbewijs’

OokPaulBoselie,hoogleraarhumanresourcesmanagementaandeUniversiteitUtrecht,isgeenvoorstandervan hetfunctioneringsgesprek.Kortgeledensprakhijernogovermetderaadvanbestuurvaneenmultinational. Moetenwedegesprekkenafschaffen,vroegenzehem.Zijnantwoordwasondubbelzinnig:‘Ja.’Hijvindtheteen nodeloosinstrument.‘Eénkeerperjaareenbloemetjemeenemenopjetrouwdagmaaktnoggeengoedhuwelijk.’

En:‘Erisgeenenkelwetenschappelijkbewijsdatzo’ngesprekbijdraagtaandeprestatievaneenorganisatieof hetwelzijnvandemedewerkers.’

Wélaangetoondisdatdoorlopendingesprekzijnmetwerknemerseengoedearbeidsrelatiecreëert.‘Daardoor gaateenorganisatiebeterpresteren.’Effectory,eenbureaugespecialiseerdinmedewerkersonderzoek,durfde deknoopalin2012doortehakken–vervoorEneco.Hetmoesthelemaalanders.

Daargingwelwataanvooraf.Wegmetdemanagersfuncties,de150werknemersvormenvoortaaneenzelfsturende organisatie.‘Ikgeloofnietinaangewezenleiderschap.Iemandisniethetbaasjepuuromdathetopzijnkaartje staat’,zegtoprichterGuidoHeezen(46).Hijgingbijzichzelfterade.Wiebenikeigenlijkomtevertellenofiemand hetgoedofnietgoeddoet?‘Watalswenuelkáárgaanbeoordelen?’

Endaarnawerdendusookdefunctioneringsgesprekkenafgeschaft.Nubeoordelenmensendiesamenwerken elkaardriekeerperjaar.Iedereenvraagtzevenmensenomeenbeoordeling.Datgaatmetopenvizier.Wantze leerden:anoniemfeedbackkrijgenvindenmensenheelvervelend.‘Zekeralshetgingomcommentaarophun verbeterpunten.’

Deprocedureiseenvoudig.Schrijfop:watwaardeerdejeindeander?Watzijntips,oppersoonlijkvlaken inhoudelijk?ZokreegHeezentehoren:‘Jedoetenormjebestombijbepaaldegesprekkenwatmeeropde achtergrondtezijn.Somspaktdatgoeduitensomsookniet(danziejedatjejezitoptevreten).’

Detoonisinformeel,eenkritiekpuntwordtgerelativeerdmeteensmileyofeengrapje.‘Ikmerkdatjedeorganisatie weeropscherpaanhetzettenbent.Heerlijk!Zolangjenietalseenolifantdoordeporseleinkastgaat,juichikdit enormtoe.’

Punten‘verdienen’

Opeenschaalvan‘veronderverwachting’tot‘verbovenverwachting’wordtdescoreopsamenwerking, ontwikkelingenbijdragegenoteerd.Inelkerondezijnpuntente‘verdienen’waarmeedesalarisverhogingwordt berekend.

Wiebenedenverwachtingpresteertkrijgteenwaarschuwing.‘Bijdetweedewaarschuwingnemenweafscheid.’

Datisheelhard,erkentHeezen.‘Hetisweleensvoorgevallen,nulatenwehetzovernietmeerkomen.’

Inhetbeginvondiedereenhetdoodengomdeandertebeoordelen.Nunoemenwerknemershet‘extreem waardevol’,zegtHeezen.‘Wewarenevenbangdatdegenemetdegrootstemondopdevrijdagmiddagborrelde ‘stillewillie’zouovervleugelen.

Maarwatbleek:destoerekerelkreegalsfeedbackdathijbestietsmeerkondoen.’

Endestillewillie?‘Diehoorde:“Wezijnheelblijdatjeerbent.”’

NRC.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Watiservolgensditartikelmismeteentraditioneelfunctioneringsgesprek?Noemdriepunten.

b. Welkealternatievenvoorhettraditionelefunctioneringsgesprekwordenvoorgesteld?Noemertwee.

c. ‘Hettraditionelefunctioneringsgesprekmoetwordenafgeschaft.’Benjijheteensmetdezestelling?Legje antwoorduit.

d. Opwelkemanierzoujijalsleidinggevendebinnenjouworganisatiewillenomgaanmet functioneringsgesprekken?Legjeantwoorduit.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht11 Voorbereidenfunctioneringsgesprek

Bekijkterinspiratiehetvolgendefilmpjeovereenfunctioneringsgesprek.

Belangrijkisdatjeoptijdbegintmetjemedewerkersanalyseren.Doejeditpasvlakvoorhetfunctioneringsgesprek, danhebjejenietgoedvoorbereid.

Hoezoujijervoorzorgendatjeeengoedbeeldhebtvanjemedewerkerwanneerhetfunctioneringsgesprekeraan komt?

2.6Beoordelingsgesprek

Jesluitdejaarlijksegesprekscyclusafmeteenbeoordelingsgesprek.Ineenbeoordelingsgesprekgeefjeeen oordeeloverhetfunctionerenendeontwikkelingvandemedewerkerinhetafgelopenjaar.Ditgesprekheeft formeelgezieneenandereinsteekdanhetfunctioneringsgesprek.Bijhetbeoordelingsgesprekgajenamelijk nietmeeroverleggenwatjijenjemedewerkervindenvanhetfunctionerenofdeontwikkelingvandemedewerker.

Indetraditioneleopzetvandehr-gesprekscyclusiseenbeoordelingsgesprekeenrichtingsverkeer:de leidinggevendegeeftzijnoordeelendewerknemerhoortditoordeelaan.Maartegenwoordigisookbijeen beoordelingsgespreksprakevaneenwisselwerking,waarbijdewerknemerookinbrengheeft.

Eenpositievebeoordelingkanleidentoteenhogersalarisofpromotievoordemedewerker.Eenmindergoede beoordelingkanbijvoorbeeldleidentotextrabegeleiding.Meerderenegatievebeoordelingenachterelkaar kunnenaanleidingzijnvoorontslagvandemedewerker.

Beoordelingssystemen

Voordatjeeenbeoordelingsgesprekvoert,moetjejemedewerkerbeoordelen.Ditkanmetbeoordelingssystemen, zoalsvrijerapportageof360gradenfeedback.

Vrijerapportage

Bijdemethodevrijerapportageschrijfjeminofmeerspontaanopwatjevanhetpresterenvaneenmedewerker vindt.Jegaatdaarbijuitvaneeneigenopzetenindeling.Vaakschrijfjehierbijdesterkeenzwakkepuntenvan eenmedewerkerop.

360gradenfeedback

Bijde360gradenfeedback-methodegevenmeerderebeoordelaarsbijgedragsbeschrijvingenaaninwelkemate diebeschrijvingvantoepassingisopdemedewerker.Delijstmetbeschrijvingeniseengoedeweergavevande functieofgeselecteerdecompetenties.Debeoordelaarsdieeenrolkunnenspelen,zijncollega’sophetzelfde niveau,medewerkersaanwiedebeoordeeldeleidinggeeft,klanten,deleidinggevendeofdemedewerkerzelf.

Voorbeeld

BijhetautobedrijfwaarAnoukalsleidinggevendewerkt,wordtde360gradenfeedback-methodegebruiktvoor debeoordelingvanmedewerkers.OmeengoedebeoordelingvanhaarmedewerksterJaninetekrijgenvraagt zijeenaantalpersonenomhunoordeel:eendirectecollegavanJanine,enkelecollega'svandewerkplaats,een collegavaneenandereafdelingendeplannervandewerkroosters.Zebeschrijvenallemaalhuneigenervaring metJanine.Eéndingwordtduidelijkuitdegezamenlijkefeedback:Janinewordtdooriedereenervarenalseen zeerflexibelecollega.

Waarderingstechniek

Bijdewaarderingstechniekkenjealsbeoordelaar‘schoolcijfers’toeaanaspectenvandetaakvervullingofaan eigenschappenvandemedewerker.Ditisverrewegdemeestgebruiktetechniekbijhetbeoordelenvan medewerkers.

Beoordeling

CONCEPT KOPIJVERSIE

Langzaam

Zitgeenvaartin

Geenaanpassingenaanextrawerk

Matigtempo

Moetweleenseenporhebben

Matigeaanpassingaanextrawerk

Normaaltempo

Pastzichaanalserextrawerkbijkomt

Werktsnel

Pasttempoonmiddellijkaanwanneerer plotselingextraveelwerktedoenis

Een‘hardloper’

Hetwerkvliegtonderzijnhandendoor

Idealeaanpassingaanextrawerk

Voorbeeldformulier voor waarderingstechniek.

ORCWE-methode

• werktonregelmatig

• gauwafgeleid

• staatvaaktepraten

• bemoeitzichmetalleseniedereen, behalvemethetwerk

• werktnietsteedsregelmatig

• somsafgeleid

• nietsteedsmethetwerkbezig

• werktnormaalregelmatig

• gaatgoedinopzijnwerk

• nietsnelafteleiden

• werktzeerregelmatig

• steedsmetzijnwerkbezig

• idealeregelmaat

• isgeheelenalinhetwerkverdiept

Onvoldoende

Cijfer:1tot4

Wisselend onvoldoende/redelijk

Cijfer:5

Redelijk

Cijfer:6tot7

Goed

Cijfer:8

Zeergoed

Cijfer:9tot10

BijdeORCWE-methodevoerjeeengedetailleerdeanalyseuitvanjemedewerkeromhemuiteindelijkzoobjectief mogelijktekunnenbeoordelen.Jevolgthierbijvijfstappen:

1. Observeren:jedoetfeitelijkewaarnemingeninhetgedragvanjemedewerker.Jezietbijvoorbeeldhoesnel hijwerktofhoortwathijtegencollega’szegt.

2. Registreren:jelegtjeobservatiesvastineenlogboek.Jenoteerthierbijwatjeprecieshebtwaargenomen, inwelkecontextditwasendedatum.

3. Classificeren:jedeeltjewaarnemingeninincategorieënvanobservatiesdiebijelkaarpassen.Zocreëerje voorjezelfeenbeeldvanbelangrijkethema’svoordezemedewerker.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4. Waarderen:jeweegtafofhetgedragdatjehebtwaargenomengoedgenoegis.Hierbijgebruikjebijvoorbeeld hetfunctieprofielalsleidraadomtebepalenwelkgedraghetbelangrijkstis.

5. Evalueren:totslotkomjetoteenconclusieoverjewaarnemingen. Welkbeeldhebjenuvanjemedewerker?Enwelkeargumentenhebjehiervoor?

Valkuilenbijhetbeoordelen

Alsjeeenmedewerkerbeoordeelt,ishetbelangrijkdatjeobjectiefbent.Ditkanlastigzijn,omdatverschillende factorenonbewustjeoordeelkunnenbeïnvloeden.Devolgendefactorenofeffectenkunnenbijvoorbeeldvan invloedzijnopjebeoordeling:

• halo-effect

• horneffect

• emotioneleband

• privé-ofwerksituatie

• informatievorigeleidinggevende

• vergelijkenmetjezelf

• vooroordelen

• gemiddeldescores

• nadrukoprecentegebeurtenissen.

Omtoteenobjectiefoordeeltekunnenkomenmoetjejebewustzijnvandeinvloedvandezefactoren.

Halo-effect

Wanneerjeeenmedewerkerhebtdieineendeelvanzijnwerkheelgoedis,isdatnatuurlijkpositief.Maardeze medewerkerkanopandereaspectenjuistmindergoedscoren.Alsdepositieveeigenschapvandemedewerker jouwbeoordelingopzijnandere,mindergoedepuntenpositievermaakt,spreekjevanhet‘halo-effect’(‘halo’ isstralenkransinhetEngels).

Voorbeeldhalo-effect

Eenvoorbeeldvaneenhalo-effectiseenadministratiefmedewerkerdiealtijdnauwkeurigwerktenzeerbehulpzaam isvoorcollega’s,maarookeenbeetjelangzamerwerktdananderen.Indebeoordelingiszijnleidinggevende geneigdhetlagerewerktemponiettebenoemen,omdathijwelaltijdnetjeswerktengewaardeerdwordtdoor zijncollega’s.

Horneffect

Hethorneffectishettegenovergesteldevanhet halo-effect.Heeftdemedewerkereenpuntwaarinhijniet sterkisenbeoordeeljehemdaardoorookopandere puntennegatiever,danspreekjevanhethorneffect.

(‘Horn’ishoorninhetEngels,bedoeldalsdehoorntjes opeenduivelskop.)Alsiemandeenmaalinde ‘horn-categorie’zit,danishetwaarschijnlijkdatalleswat negatiefisronddezepersoonsteedsweerbevestigt waaromjediepersoonnietleukvindtendatallepositieve zakenrondomhemofhaarsnelvergetenworden.

Pas op het halo- en horneffect.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeldhorneffect

Eenvoorbeeldvaneenhorneffectiseenbaliemedewerkerbijdegemeentedievaaktelaatkomt,maarzijnwerk welmetveelenthousiasmeuitvoertenmensenzeervriendelijkencorrecthelpt.Telaatkomeniswelechteen probleemalsdebalieoptijdopenmoet.Daaromweegtditvoorzijnleidinggevendeveelzwaarderindebeoordeling dandehogekwaliteitvanzijnwerk.

Emotioneleband

Derelatiediejehebtmetdemedewerker,speelteenbelangrijkerolbijdebeoordeling.Eenmedewerkerdieje graagmag,zuljemindersneleenonvoldoendegevenalshijeentaaknietgoeduitvoertdaneenmedewerker metwiejemindergoedoverwegkunt.

Privé-ofwerksituatie

Alsjethuismeteenstressvollesituatiezitofdiedageenbelangrijkebesprekinghebt,kandatjebeoordelingvan demedewerkerbeïnvloeden.

Informatievorigeleidinggevende

Somskrijgjevandevorigeleidinggevendeinformatieoverdemedewerker.Datisheelhandig,wantjekuntdan goedaansluitenbijdeleerpuntenvandemedewerker.Maaralsdevorigeleidinggevendeookzijnmeningover demedewerkergeeft,dankandieinformatiejebeeldkleuren.Hetisvoordemedewerkerheelmoeilijkomdat gekleurdebeeldteveranderen.

Vergelijkenmetjezelf

Kenmerkendiejevanjezelfgoedvindt,ziejeookgraagterugbijeenmedewerker.Alshijheelandereideeënof eenheleandereaanpakheeft,maaktdatdebeoordelingsomsmoeilijk.Steldatjeeenperfectionistbent,danis demedewerkeralsneleensloddervos.

Probeerjetijdensdebeoordelingvaneenmedewerkerbewusttezijnvandezeinvloeden.Doorgebruiktemaken vandebeoordelingslijstdwingjejezelfvantevorennatedenkenoverwatjebelangrijkvindtenwaaropjewilt beoordelen.

Vooroordelen

Bijnaiedereenheeftbewustofonbewustbepaaldevooroordelen.Laatjebeoordelinghierdoornietbeïnvloeden. Alseenmedewerkerbijvoorbeeldvaakstilistijdenseenoverleg,wilditnietperdefinitiezeggendathijniet meedenkt.

Gemiddeldescores

Alsjehetfunctionerenvaneenmedewerkerwiltbeoordelen,moetjeduidelijkonderscheidmakentusseneen goedeeneenmindergoedebeoordeling.Alsjedemedewerkeropelkaspectvanzijnfunctionereneengemiddelde scoregeeft,wordtnietduidelijkwatzijnverbeterpuntenzijn.

Nadrukoprecentegebeurtenissen

Bijhetgevenvaneenbeoordelingkijkenveelmensenonbewusthetmeestnaarrecentegebeurtenissen.Ietswat netisgebeurd,ligtverserinjegeheugendanwanneerhetalwatlangergeledengebeurde.Maarhetisnieteerlijk tegenoverjemedewerkeromjevooraltelatenleidendoorjemeestrecenteherinneringen.Functioneerthijaltijd primaenmaaktehijtoevalliggistereneenfout,danishetnieteerlijkomhemdaaromeenslechtebeoordeling tegeven.

Zelfreflectie

Naasthetbeoordelenvananderenkunjeookjezelfbeoordelen.Ditnoemje zelfreflectie.Jestaatdanstilbijjeeigenmaniervanhandelen,hoejereageert inbepaaldesituatiesenwatjeandershadkunnendoen.

Doortereflecterenvergrootjejezelfkennis,benjejebewustvanjouwemoties dieeenrolspeleninbepaaldesituatiesenkrijgjeinzichtinhoejehandelt.

Doorjehierbewustvantezijnkunjejouwhandelenveranderen.Jehandelt danminderopbasisvanemoties.

Gespreksfasen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijhetvoerenvaneenbeoordelingsgesprekvolgjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Injevoorbereidingvanhetgesprekzetjeopeenrijtjewatjeoordeelisenwelkeargumentenjehiervoorhebt.Je beoordelingishetduidelijkstvoorjemedewerkerwanneerjeerconcretevoorbeeldenbijgeeft.Alsjedezenog moetbedenkentijdenshetgesprek,komjeerwaarschijnlijknietop.Daaromzorgjedatjejebelangrijkste argumentenenvoorbeeldenvoorbereidt.

Jebeoordeeltjemedewerkeropverschillendeaspecten.Hijzalnamelijkwaarschijnlijknietallesgoedofalles verkeerddoen.Jeverwerktdeaspectendiehetbelangrijkstzijnvoordefunctieofdiehetmeestopvalleninje beoordeling.Jekuntdemedewerkerbeoordelenopvaktechnischeenpersoonlijkeaspecten.Eenvaktechnisch aspectgaatoverhetuitvoerenvanhetwerk.Eenpersoonlijkaspectgaatoverdehoudingvandemedewerker.

2.Opening

Jenoemtkortwatdebedoelingisvanhetgesprek.Alshetgoedis,weetdemedewerkerditookal.Bijhet voorgaandefunctioneringsgesprekhebjeimmersaangegevendatereenbeoordelingzouvolgen.Jehoudtde inleidingbijditgesprekkort;jemedewerkerkanhetspannendvindenwatjehemgaatvertellen.Laathemniet telanginspanningzitten.Openmetjealgemeneindrukofeindoordeelenzorgdatdezeopeningkortenduidelijk is.Bijvoorbeeld:‘Ikvinddatjejewerkerggoeddoet’,of‘Jedoetjewerkinhetalgemeengoed,maarikbenniet zotevredenoverjehouding’.Jemedewerkerweetdangelijkwaarhijaantoeis.

3.Hetgesprek

Geefperpunteenbeoordeling.Noemeerstdepuntendiedemedewerkergoedheeftgedaanengavervolgens inopdemindergoedepunten.Gaaltijdnaofdemedewerkerbegrijptwaaromjehemgoedofslechtbeoordeelt opeenbepaaldonderdeel.Afhankelijkvandeinhoudvanjebeoordelingbespreekjehoedemedewerkerde negatievepuntengaatverbeterenenwanneerjedezeopnieuwgaatbeoordelen.Houdtijdenshet beoordelingsgesprekrekeningmetdeemotiesvanjemedewerker.Nietiedereengaatopdezelfdemanierom meteennegatievebeoordeling.Jemedewerkerkanerbijvoorbeeldverdrietigvanwordenofopstandigreageren. Hijkanindeverdediginggaanofjuistheelstilworden.Alsjeaaniemandstaaloflichaamstaalmerktdateremoties spelen,benoemdezedanengeefdemedewerkerderuimteomzichteuiten.Laatjeechternietverleidentot discussie.Jehebtjeoordeelzorgvuldigopfeitengebaseerdenditgaatnunietveranderen.

4.Afronding

Sluithetgesprekzopositiefmogelijkaf.Alsdemedewerkereengoedgevoeloverhoudtaanhetgesprek,zalhij meergemotiveerdzijnvoordeverdereuitvoeringvanzijnwerk.

5.Verslaglegging

Legdebelangrijkstepuntenuithetgesprekvastineenverslag.Laatdemedewerkertekenenvoorakkoorden bewaarhetverslaginhetpersoneelsdossier.Bijverslagenvanfunctionerings-enbeoordelingsgesprekkenishet extrabelangrijkdatzezorgvuldigwordenbewaard.Alsjeeenmedewerkernamelijkooitwiltontslaanvanwege slechtfunctioneren,danmoetjevoorderechterkunnenaantonendatdemedewerkerzijnwerkinderdaadniet goedheeftgedaan.

Richtlijnenbeoordelingsgesprek

Houdbijhetgevenvaneenbeoordelingrekeningmetdevolgendepunten:

Houdbijeenbeoordelingrekeningmethetvolgende:

• Beoordeelalleenprestatiesofwerkgedrag,geenkaraktereigenschappen.

• Onderbouwjeoordeelmetenkelesterkeargumenten,gebaseerdopeigenwaarneming.

• Verzamelfeitentijdensdebeoordelingsperiodeineenlogboekomobjectiefteblijven.

• Weesselectiefinhetbenoemenvanzwakkepuntenomontmoedigingtevoorkomen.

• Sterkekritiekwerktbeterbijambitieuzemedewerkers.

• Gebruikde‘sandwich’-methode:positieveopening,verbeterpunt,positieveafronding.

• Presenteerjeoordeelzelfverzekerdzondergeforceerdovertuigen.

Modernebenadering

Indetraditionelehr-gesprekscyclusstaanineenfunctioneringsgesprekenhetbeoordelingsgesprekdeprestaties enwerkhoudingvandewerknemercentraal.Hetbeoordelingsgesprekheeftalsdoeldeprestatiesvandewerknemer formeelteevalueren,vaakmetgevolgenvoorsalarisofpositie.

Delaatstejarenisdefocusmeerverschovennaardeontwikkelings-engroeimogelijkhedenvandewerknemer. Inplaatsvanopstarreevaluatiesligtdenadrukopregelmatigeenopengesprekkendiedemogelijkhedenvoor persoonlijkeenprofessionelegroeiverkennen.Deintentieisomhetpotentieelvandewerknemernaarbovente halenenditopeenconstructievemanierteondersteunen.Hierdoorkunnenwerknemershunvaardigheden uitbreidenenbeterbijdragenaandeorganisatie.Dezebenaderingbevorderteencultuurvanvoortdurende verbeteringenmotivatie.

Opdracht

12 Valkuilen

SuzanneisleidinggevendevanYounes,JoachimenNoortje.Geefindevolgendesituatiesaanwelkevalkuilde beoordelingdoorSuzanneindewegkanstaan.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Younesiseensympathiekeman.Suzanneenhijkunnenhetgoedmetelkaarvinden.DelaatstetijddoetYounes zijnwerkmindergoeddananders,maarSuzannezietdatdoordevingers.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Welkevalkuilstaathiereeneenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? halo-effect horneffect emotioneleband nadrukoprecentegebeurtenissen informatievorigeleidinggevende vergelijkenmetjezelf gemiddeldescores

Joachimheeftnietzo’nopvallendepersoonlijkheid.EigenlijkkanSuzannenietsbedenkenwaarhijheelgoedof juisthelemaalnietgoedinis.Zevindthetdaarombestlastigomhemtebeoordelen.

b. Welkevalkuilstaathiereenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? vergelijkenmetjezelf halo-effect vooroordelen horneffect gemiddeldescores emotioneleband privé-ofwerksituatie

c. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

SuzanneisaltijdheeltevredenoverhetwerkvanNoortje.GisterenmaakteNoortjeechtereenernstigefout. VandaagheeftSuzanneeenbeoordelingsgesprekmethaar.

d. Welkevalkuilstaathiereeneenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? halo-effect horneffect emotioneleband nadrukoprecentegebeurtenissen informatievorigeleidinggevende vergelijkenmetjezelf vooroordelen

e. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

Opdracht13 Personeelsgesprekken

Maakeenoverzichtvandebelangrijkstekenmerkenvandedriesoortenpersoneelsgesprekken.

Geefbijelksoortgesprekaan:

• Hoevaak?

• Wanneer?

• Doel?

• Hoebereidjejevooralsleidinggevende?

• Totwelkresultaatmoethetleiden?

CONCEPT KOPIJVERSIE

2.7Samenvatting

Werkgeverszijnwettelijkverplichtpersoonlijkegegevensvanhunmedewerkersteverwerkenentebewaren.Dit noemjepersoneelsadministratie.Degegevensvandemedewerkerwordenopgeslagenineenpersoneelsdossier. Hierinverzameljedevolgendeinformatie:persoonlijkegegevens,arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden, functionerenenontwikkeling,ziekteverzuim,endiversenenbijzonderheden.

Jemagalleengegevensinhetpersoneelsdossieropnemendieookdaadwerkelijknoodzakelijkzijnvoorhet uitvoerenvanpersoneelsbeleidenhetbegeleidenvandemedewerker.DeWetbeschermingpersoonsgegevens (Wbp)verplichtorganisatiesomzorgvuldigmetdepersoonlijkegegevensvanhunmedewerkersomtegaan.Als eenmedewerkeruitdiensttreedt,geldenerwettelijkebewaartermijnenvoordeinformatieinpersoneelsdossiers.

Alsleidinggevendebespreekjeregelmatigmetjemedewerkershoezijfunctionerenenbeoordeeljehenhierop. Jebegeleidthenbijdeontwikkelingvanhunloopbaan.Hierbijvoerjeregelmatigformelepersoneelsgesprekken metjemedewerkers.Bijelkformeelpersoneelsgesprekvolgjeeenaantalvastegespreksfasen:voorbereiding, opening,hetgesprek,afronding,verslaglegging.

Deformelepersoneelsgesprekkenhangensamenineengesprekscyclus.Dezecyclusstartmeteen planningsgesprek.Hierinwordenontwikkel-enprestatiedoelenvoordekomendeperiodebesproken.Vervolgens overlegjeineenfunctioneringsgesprekoverhetfunctionerenvandemedewerkerenwordenafsprakengemaakt oververbeteringhiervan.Decycluswordtafgerondmeteenbeoordelingsgesprek.Hierinkrijgtdemedewerker eendefinitievebeoordelingvanzijnfunctioneren.Hetbeoordelingsgesprekwordtgevolgddooreennieuw planningsgesprek,waarinnieuwedoelenwordenbesprokenvoordeaankomendeperiode.Tussendezegesprekken doorkunnentussentijdsegesprekkenplaatsvinden.Hierinwordtkortgekekennaardevoortgangvande medewerker.

Bijhetbeoordelenvaneenmedewerkerkunjeverschillendesoortenbeoordelingssystementoepassen,bijvoorbeeld vrijerapportage,dekritieke-incidentenmethode,eengewogenkeuzelijst,eenrangordesysteem,360 gradenfeedback,dewaarderingstechniekofdeORCWE-methode.Hetbeoordelenvaneenmedewerkermoetzo objectiefmogelijkgebeuren.Daarommoetjejeervanbewustzijndateenaantalzakenjeoordeelkanbeïnvloeden, bijvoorbeeldhethalo-effect,hethorneffect,eenemotioneleband,beïnvloedingdoorjeprivé-ofwerksituatie, informatiediejekrijgtvaneenvorigeleidinggevende,vergelijkingenmetjezelf,vooroordelen,uitgaanvan gemiddeldescoresendenadrukleggenoprecentegebeurtenissen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

2.8Begrippen

360gradenfeedback-methode

Beoordelingssysteemwaarbijmeerderebeoordelaarsvanuithuneigeninvalshoekhetfunctionerenvaneen medewerkerbeoordelen.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Europesewetgevingophetgebiedvangegevensbescherming,dievanaf25mei2018deWbpzalvervangen.

Beoordelingsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindtenwaarindeleidinggevendeeenbeoordelinggeeftoverhet functionerenvanzijnmedewerker.

Coachgesprek

Gesprekwaarbijerdooreenexternecoachofdemanagerendewerknemer(coachee)gewerktwordtaaneen ontwikkeling.Tijdensditgesprekkunnenerinzichtenontstaanwaardoordewerknemerzijnkwaliteitenbeter kaninzetten.

Collectiefpersoneelsdossier

Verzamelingpersoonlijkegegevensvanmedewerkers,dieookinformatiegevenoverhetpersoneelsbestandin zijngeheel.

Doelstellingsgesprek

Planningsgesprek.

Functioneringsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindt,waarinwordtoverlegdoverhetfunctionerenvande medewerkerenafsprakenwordengemaaktvoorverdereverbeteringvanhetfunctioneren.

Halo-effect

Valkuildiejekunttegenkomenbijhetbeoordelenvaneenmedewerker.Hierbijmaakteenpositieveeigenschap vanjemedewerkerjebeoordelingopzijnandere,mindergoedepuntenpositiever.

Horneffect

Valkuildiejekunttegenkomenbijhetbeoordelenvaneenmedewerker.Hierbijmaakteennegatieveeigenschap vanjemedewerkerjebeoordelingopzijnandere,goedepuntennegatiever.

Identificatiebewijs

Officieeldocumentwaarmeejekuntaantonenwiejebent,bijvoorbeeldeenID-bewijsofpaspoort.

Identificatieplicht

Deverplichtingommeteenidentificatiebewijstekunnenaantonenwiejebent.

Individueelpersoneelsdossier

Verzamelingpersoonlijkegegevensvanéénmedewerker.

Loopbaangesprek

Gesprekwaarinjeuitwerkthoedemedewerkerzichinzijnloopbaanwilontwikkelenenwelktrajectdaarvoor nodigis.

CONCEPT KOPIJVERSIE

ORCWE-methode

Beoordelingssysteemwaarbijjehetfunctionerenvanjemedewerkerbeoordeeltinvijfstappen:observeren, registreren,classificeren,waarderenenevalueren.

Personeelsadministratie

Hetverwerkenenbewarenvanpersoonlijkegegevensvanjemedewerkers.

Personeelsdossier

Verzamelingvanpersoonlijkegegevensvanmedewerkersindepersoneelsadministratie.

Personeelsgesprek

Verschillendesoortenformelegesprekkendiejeregelmatigmetjemedewerkersvoertoverhunfunctionerenen ontwikkeling.

Planningsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindtenwaarinprestatie-enontwikkeldoelenwordenvastgesteld voordekomendeperiode.

Verzuimduur

Aantaldagen,wekenofmaandendateenmedewerkerheeftverzuimd.

Verzuimfrequentie

Aantalkerendateenmedewerkerheeftverzuimd.

Vrijerapportage

Beoordelingssysteemwaarbijjeminofmeerspontaanopschrijftwatjevanhetpresterenvaneenmedewerker vindt.

Waarderingstechniek

Beoordelingssysteemwaarbijjeeenwaarde,bijvoorbeeldschoolcijfers,toekentaanaspectenvandetaakvervulling ofaaneigenschappenvanjemedewerker.

Zelfreflectie

Hetanalyserenenbeoordelenvanjeeigenmaniervanhandelen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk3

Uitstroom:beëindiging arbeidsovereenkomst

Alsleidinggevendewiljegraagdatmedewerkersmetplezierhunwerkdoen,meegroeienbinnendeorganisatie, datzegezondzijnenlekkerinhunvelzitten.Datisgelukkigvaakhetgeval,maarnietaltijd.Somskrijgjetochte makenmetmedewerkersdiedeorganisatieverlaten.Datkankomenomdatdemedewerkerzelfontslagneemt, maarsomszuljijalswerkgevereenmedewerkermoetenontslaan.Ditkanverschillendeoorzakenhebben;de medewerkerfunctioneertnietgoedofdeorganisatieheeft,omwelkeredendanook,geenplekmeervoordeze medewerker.Inbeidegevallensprekenwevanuitstroomomdatdemedewerkervertrektuitdeorganisatie.Er kunnenverschillenderedenenzijnwaaromiemandvertrekt.Hethangtvanderedenvanhetontslagafhoejehet ontslagmoetuitvoerenenwelkeregelsdaarbijgelden.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kenjeverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkaneindigen

• weetjewelkeregelsergeldenbijdeverschillendesoortenontslagopinitiatiefvandewerkgever

• weetjewateentransitievergoedinginhoudt,wanneerdiekanwordentoegepastenwaarditonderdeelvan is.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Welkeredenenkunjebedenkenomeenmedewerkerteontslaan?

b. Denkjedatjemedewerkersomdezeredenenaltijdmagontslaan?Bijwelkeredenenwelenbijwelkeniet?

3.1Beëindigingvaneenarbeidsovereenkomst

Werknemerskunnenomverschillenderedeneneenorganisatieverlaten.Misschienwillenzijeennieuwestap zetteninhunloopbaanbijeenandereorganisatie,hebbenzijdepensioengerechtigdeleeftijdbereiktofmoeten zijgedwongendeorganisatieverlatenbijbezuinigingsmaatregelenofeenreorganisatie.

Deprocedurevanuitdiensttredingvanwerknemersineenorganisatienoemjebinnenhumanresourcesmanagement uitstroom.Hierbijeindigtdearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerenwerkthijnietlangervoordeorganisatie. Uitstroomvanmedewerkersnoemjeookwelpersoneelsverloop.

Arbeidsovereenkomstbeëindigen

Erzijnverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkaneindigen:

Beëindigingvanrechtswege

Eenarbeidsovereenkomstkanvanrechtswegeeindigen.Bijbeëindigingvanrechtswegelooptdeovereenkomst automatischaf.Ditisindevolgendesituatieshetgeval:

• Deovereenkomstvoorbepaaldetĳdbereikthaareinddatumenwordtnietverlengd.

• Erwordteenontbindendevoorwaardeindeovereenkomstvankracht.Meteenwerknemerdiegaatwerken alsvervangervaneenziekecollegaisbijvoorbeeldafgesprokendatzijnarbeidsovereenkomsteindigtzodra deziekecollegaishersteldenterugkomtinzijnfunctie.

• Dewerknemeroverlĳdt.

Hoofdstuk3Uitstroom:beëindigingarbeidsovereenkomst

CONCEPT KOPIJVERSIE

Aanzegplicht

Alseenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdvanrechtswegeeindigtdoordatdeeinddatum isbereikt,hoefjealswerkgevergeenspecifiekehandelinguittevoerenomdemedewerkerteontslaan.

Alsdearbeidsovereenkomstmeerdanzesmaandenheeftgeduurd, moetjejeechterwelhoudenaandeaanzegplicht.Ditbetekent datjejemedewerkeruiterlijkéénmaandvoordatzijn arbeidsovereenkomstaflooptschriftelijkmoetlatenwetendatde overeenkomstnietwordtverlengd.

Doejeditnietoftelaat,danbenjeverplichtjemedewerkereen vergoedingtebetalen.Dehoogtevandezevergoedinghangtaf vanhoeveeltelaatjewasmethetinformerenvandemedewerker.

Dearbeidsovereenkomstlooptinditgevalwelnogsteedsgewoon afopdeeinddatumervan.

Beëindigingopinitiatiefvandewerknemer

Demedewerkerkanerzelfvoorkiezenomdeorganisatieteverlaten,bijvoorbeeldalshijeennieuwebaanheeft gevonden.Hijneemtdanzelfontslag.Hiervoorgeldteenopzegtermijn.Vaakisdateenmaand.Ditbetekentdat demedewerker,nadathijontslagheeftgenomen,nogeenmaandindienstblijftvandewerkgever.Dieheeftop dezemaniervoldoendetijdomeennieuwemedewerkertevinden.

Ermagookeenandereopzegtermijnwordengehanteerddaneenmaand.Ditmoetdanwelinde arbeidsovereenkomstofcaozijnafgesproken.Deopzegtermijnmagnietlangerdurendanzesmaanden.

Beëindigingopinitiatiefvandewerkgever

Eenwerkgeverkanookhetinitiatiefnemenomdeovereenkomstmetdemedewerkertelateneindigen.Jemag eenmedewerkermeteenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdnietzomaarontslaan.Hiervoorhebje toestemmingnodigvanhetUWVofvandekantonrechter.

Dezetoestemmingkrijgjealleenalsjeeengoederedenhebtvoorhetontslag.Dewetbepaaltwateengoede redenis,bijvoorbeeld:

• Alsheteconomischslechtgaatmeteenorganisatie.Erisbijvoorbeeldsprakevaneenreorganisatieofde sluitingvaneenbedrijfsvestiging,waardoordefunctievandemedewerkerkomttevervallen.Ofdeorganisatie moetbezuinigenenwilditdoendoordepersoneelskostenomlaagtebrengen.

Inhetergstegevalisersprakevanfaillissementenmoetenmedewerkerswordenontslagenomdatde organisatieinhaarhuidigevormnietkanvoortbestaan.

• Alsdemedewerkerlangerdantweejaarziekofarbeidsongeschiktis.Dehoofdregeloverontslagbijziekteis datontslagtijdensziektewelistoegestaan,maarontslagwegensziekteniet.Hieropgeldtéénuitzondering: ontslagwegensziekteisweltoegestaanalsdeperiodevanziektetweejaaroflangerheeftgeduurd.

• Alsdemedewerkeraantoonbaarslechtfunctioneert,werkweigertofzichmisdraagt.Demedewerkervoert zijntakenbijvoorbeeldnietgoeduitenhierintreedtooknalangeretijdgeenverbeteringop.Hetkanook voorkomendatdemedewerkergewetensbezwarenheefttegenhetuitvoerenvanbepaaldetaken,ofdathij bewustzijncollega’sintimideert,fraudepleegtofzichnietaandebedrijfsregelshoudt.

• Alsdemedewerkernietkanaansluitenbijdewerkomgeving.Erisbijvoorbeeldeenarbeidsconflictontstaan tussenwerkgeverenwerknemer,oftussendemedewerkerenzijncollega’s.Zulkeconflictenkunnengaan overdeinhoudvanhetwerkofoverdemanierwaarophetwerkmoetwordengedaan.Ookkanersprakezijn vankaraktersdiezometelkaarbotsen,datgoedsamenwerkennietmogelijkis.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Inspiratiefilmpje:ontslagnatweejaarziekte

OfjetoestemmingvoorontslagmoetvragenbijhetUWVofbijdekantonrechterhangtafvanderedenvoorhet ontslag.Gaathetombedrijfseconomischeredenenofarbeidsongeschiktheidvanjemedewerker,danvraagje ontslagaanbijhetUWV.Wiljedemedewerkerontslaanvanwegeslechtfunctionerenofslechtgedragofvanwege eenarbeidsconflict,danmoetjebijdekantonrechterzijn.

Voorbeeld

Pabloheefteeneigenglazenwassersbedrijfenheefttienmedewerkersindienst.MedewerkerYouriheefttwee jaargeledentijdenshetwerkeenongelukgehad:hijisvandesteigergevallenenheeftdaarbijzijnbeenop meerdereplaatsengebroken.DeafgelopentweejaarheeftYourihierdoornietkunnenwerken.Aanhetbeginvan zijnherstelperiodezathijineenrolstoelenwashetonzekerofhijzijnbeenweerzoukunnengebruiken.Gelukkig kanYouriinmiddelsweerlopen,maarhelaaskanhijnietmeeropsteigersenladdersklimmen.Pablomagnu,na tweejaardoorbetalingbijziekte,bijhetUWVeenontslagvergunningaanvragenvoorYouri.

Opzegtermijn voor de werkgever

Ookalswerkgevermoetjejehoudenaandeopzegtermijndiejemetjemedewerkerhebtafgesproken.Isjouw opzegtermijnbijvoorbeeldtweemaanden,danwerktjemedewerkerdusnogtweemaandenvoorjenadatjehem hebtontslagen.

Ontslag op staande voet

Eenspecialevormvanontslagdoordewerkgeverisontslagopstaandevoet.Hierbĳwordtdearbeidsovereenkomst perdirectbeëindigd.Erisindatgevalgeenopzegtermĳnenjehoefterookgeentoestemmingvoortevragen. Ontslagopstaandevoetkanalleenalshiereengoederedenvooris,bijvoorbeeldalsdemedewerkerheeftgestolen, eencollegaheeftmishandeldofalshijdronkenophetwerkkomt.Meestalwordtontslagopstaandevoeteerst mondelinggegeven.Jestuurteenmedewerkerimmersdirectwegalsjehembetraptopslechtgedrag.Jemoet hetontslaghiernanogwelschriftelijkbevestigen.

Agressief gedrag op de werkvloer is een goede reden voor ontslag op staande voet.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Top10redenenontslagopstaandevoet

Heeftuwwerknemerhettebontgemaakt?Ditzijndetienmeestvoorkomenderedenenvoorontslagopstaande voet.Bijontslagopstaandevoetmoetdewerknemerhetwelheelbonthebbengemaakt.Uitdossieronderzoek vanjuridischdienstverlenerOntslagspecialistblijktdatfraudedemeestvoorkomenderedenisvooreen bliksemontslag.Watzijnverderdemeestvoorkomenderedenenvoorontslagopstaandevoet?

1.Fraude(18procent)

Allerleivormenvan‘gesjoemel’kunnendaarondervallen,zoals:onterechtekostendeclaraties,tenonrechte verstrektekortingenaanfamilieledenenvalselijkeopgavevangewerkteuren.Hetblijktindepraktijkdathoger opgeleidewerknemersmeerfrauderen,danlageropgeleidewerknemers.

2.Diefstalenverduistering(16procent)

Hetzalnietverbazendatdiefstalenverduisteringhoogindetop10staan.Dergelijkegedragingentastenhet vertrouwenindewerknemersterkaan,redenwaaromwerkgeverditsoortwerknemersmeestalgeen‘tweede kans’wilgeven.Bovendienwordtontslagopstaandevoetvanwegediefstalvrijwelaltijdgoedgekeurddoorde rechter,zelfsalsdegestolenwaarnauwelijkswaardeheeft,zoalseenblikjefrisdrank,eenbroodjeofwatpinda’s.

3.Telaatkomen(13procent)

Eenveelvoorkomendeergernisbijwerkgevers:dewerknemerdietelaatkomt.Eenwinkelwerknemerdie‘s ochtendshetfiliaalmoestopenenomdeklantentoegangteverschaffen,presteerdehetmeerderemalentelaat tekomen,waardoorklantenvooreendichtedeurkwamentestaan.Hetwektgeenverbazingdatdezemanop staandevoetwerdontslagen.

4.Werkweigering(8procent)

Indepraktijkkomtdezeredenvanontslagnogaleensvooralsdewerknemernietbereidiszijnwerkopeen anderelocatieofopeenafwijkendtijdstipteverrichten.‘Werkweigering’speeltookindiesituatieswaarinde werknemerzichziekacht,terwijldearboartssteltdathijweeraanhetwerkkan.

5.Agressieengeweld(6procent)

Opdewerkvloerkomtagressieregelmatigvoor.Hetkandaarbijgaanomfysiekgeweld,maarookomverbaal geweld(uitscheldenvandebaasofeencollega),ofdreigingmetgeweld.Eenwerknemerdiedebaastoebeet‘ik weetwaarjekinderennaarschoolgaan’werdopstaandevoetontslagen.

6.Alcohol-endrugsgebruik(5procent)

Hetonderinvloedverschijnenophetwerkkanonveiligesituatiesopleveren.Denkdaarbijaandechauffeurdie onderinvloedrijdt,ofdemachinebankwerkerdiebeneveldzijnwerkdoet.Dergelijkgedragisvoorveelwerkgevers redenvoorontslagopstaandevoet.OntslagopstaandevoetwordtvolgensOntslagspecialistookregelmatig gegevenaandewerknemerdiezichbeschonkenopeenpersoneelsfeestmisdraagt.

7.Excessiefinternet-entelefoongebruikvoorprivézaken(3procent)

Metdekomstvandemobieletelefooneninternethebbensteedsmeerwerknemersdeneigingomonderwerktijd huntijdtevullenmetwhatsappenenandereprivéaangelegenheden.

8.Schendingbedrijfsgeheimen(3procent)

Werknemers’vergeten’nogaleensdiscreetomtegaanmetvertrouwelijkebedrijfsinformatie.Dewerknemerdie zichdooreenconcurrentvanzijnwerkgeverlietverleidenhetheleklantenbestandvanzijnwerkgeverdoorte mailen,werdopstaandevoetontslagen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

9.Socialemedia(2procent)

Eenmodernfenomeen.Hetbeschimpenvandebaas,decollega’sofhetbedrijfopFacebook,Xenanderesocial media.Nietopmerkelijkdatdewerkgevereendergelijkeopenbarekastijdingniettolereertentotontslagop staandevoetovergaat.Hetmisbruikvansocialmediaisdaarmeeeenbelangrijkeredenvoorontslagopstaande voetdie10jaargeledennoggeheelonbekendwas.

10.Concurrentieennevenwerkzaamheden(2procent)

Voorveelondernemersisdedagelijkse‘strijd’metdeconcurrentiealzwaargenoeg.Concurrentievandeeigen werknemer–vanbinnenuit–isdusuitdenboze.Ookzonderconcurrentiebedinginhetarbeidscontractisvolgens derechterontslagopstaandevoetsomsterecht.

Naastdetiengenoemdehoofdredenenvoorontslagopstaandevoet,warenernogdiverseandereredenen,zoals pornosurfenmetdewerkcomputer,liegentijdensdesollicitatieenseksueleintimidatie.Deze‘restgroep’vormt 24procentvandegeturfdezaken. pwnet.nl.

Ontslag bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Heeftdemedewerkerdiejewiltontslaaneenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd,dankunjeheminprincipe nietontslaan.Hieropgeldteenaantaluitzonderingen:

• Jekuntdearbeidsovereenkomstopzeggenindeproeftijd.Merkjetijdensdeproeftijdaldatdemedewerker nietgeschiktisvoordefunctieofdathijnietbijdeorganisatiepast,danmagjedearbeidsovereenkomstper directopzeggen.Hiervoorhoefjeinprincipegeenredentegeven.

• Ontslagopstaandevoetismogelijkalsdemedewerkerzichheeftmisdragen.

• Jekuntdearbeidsovereenkomsttussentijdsopzeggenalsindeovereenkomstisafgesprokendatditmag.Er moetdaneentussentijdsopzegbedingindeovereenkomstzijnopgenomen.Inditgevalmoetjewel toestemmingvoorontslagbijhetUWVofderechtervragen.

Eenontslagprocedurekosttijd,variërendvanenkelewekentotenkelemaanden.Benjeniettevredenoverje medewerker,maarlooptzijnarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdnietaltelangmeerdoor,dankunjeerook voorkiezengeenontslagaantevragenentewachtentotdeovereenkomstvandemedewerkervanrechtswege afloopt.

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden

Werkgeverenwerknemerkunnenookmetwederzijdsgoedvindentotontslagovergaan.Metbeëindigingmet wederzijdsgoedvindenwordtbedoelddatdewerkgeverendewerknemerinoverlegmetelkaarafsprakenmaken rondomhetontslag,bijvoorbeeldoverdedatumwaarophetdienstverbandeindigt.Dezeafsprakenleggenzij vastineenvaststellingsovereenkomst.

Hoofdstuk3Uitstroom:beëindigingarbeidsovereenkomst

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenvaststellingsovereenkomsthoefternietaltijdhetzelfdeuittezien.Inoverlegbepalenwerkgeverenwerknemer waterallemaalinmoetwordengeregeld.Ineenvaststellingsovereenkomstvindjemeestaldevolgendeonderdelen terug:

• watdeeinddatumwordtvandearbeidsovereenkomst

• dehoogtevandeontslagvergoedingoftransitievergoedingdiedemedewerkerontvangt

• hoedewerkzaamhedenmoetenwordenafgerond,welketakendemedewerkereventueelnietmeerhoeftuit tevoerenenhoehijzijnwerkgaatoverdragenaancollega’s

• deeindafrekeningvanhetloon,vakantiegeldeneventueleanderefinanciëlerechtendiedewerknemernog heeft

• welkebedrijfseigendommenmoetenwordeningeleverdenwanneer

• voorwelkevertrouwelijkeinformatiegeheimhoudingwordtafgesproken

• hoedemedewerkernaontslagommoetgaanmetconcurrentenenrelatiesvandeorganisatie

• de’finalekwijting’:deafspraakdatalleafsprakenindevaststellingsovereenkomststaanendatdepartijen daarbuitennietsmeervanelkaarkunneneisen

• datdewerkgeverdejuridischekostenbetaaltdiedemedewerkermaaktvoorhetlatencontrolerenvande vaststellingsovereenkomst.

Hoeweldewerkgevervolgensdewetverplichtisomeengetuigschriftaftegevenbijontslag,is hetnietzodatdeinhoudhiervanwettelijkgezienookpositiefmoetzijn.Hetisvoordemedewerker daaromaanteradenomindevaststellingsovereenkomsteenpositiefgetuigschriftalsvoorwaardebijhetontslag testellen.Dewerkgeverisdanverplichtomeenpositiefgetuigschrifttegeven.

Alshetontslagviaeenvaststellingsovereenkomstwordtgeregeld,isgeentoestemmingnodigvanhetUWVofde rechter.Hetvoordeelvandezemethodeisdatjejezelfenjemedewerkereenlangeontslagprocedurebespaart. Echter,jemedewerkermoetdevaststellingsovereenkomstwelvrijwilligtekenen.Wilhijditniet,danisergeen sprakevanwederzijdsgoedvindenenzuljetocheenontslagvergunningmoetenaanvragen.

Alsjemedewerkereenvaststellingsovereenkomstheeftgetekend,heefthijrechtopveertiendagenbedenktijd. Wilhijbinnendezetijddeovereenkomstongedaanmaken,danmaghijdatzonderopgaafvanredenendoen.

Voorbeeld

Mirageeftleidingaandeafdelingmarketingvaneenlandelijkeimporteur.Dedirectieheeftonlangsbeslotendat hethoofdkantoorvanhetbedrijfgaatverhuizenvanGroningennaardeRandstad.Enkelemedewerkersvande afdelingvindenditgeenprobleem,zijzijnnietaanGroningengebondenenkunnenmeeverhuizen.Andere medewerkershebbendezemogelijkheidniet.Inoverlegmethenwordtbeslotendatzijontslagkrijgen.Methen steltMiraindividueeleenvaststellingsovereenkomstop,waarinwordtafgesprokenwelkevergoedingzijkrijgen voorditontslag.

Beëindigingdoornatuurlijkverloop

Totslotishetmogelijkdateenarbeidsovereenkomsteindigtdoornatuurlijkverloop.Hiervanissprakewanneer eenmedewerkerstoptmetwerkendoorgebeurtenissendienueenmaalbijhetlevenhoren,zoalspensionering, arbeidsongeschiktheid,verhuizingofoverlijden.Erisaltijdwelenignatuurlijkverloopineenorganisatie.Jekunt hiervaaknietstegendoenendathoeftookniet.Welishetsomstevoorspellenenkunjejeeropvoorbereiden. Wanneereenouderemedewerkerbijvoorbeeldmetpensioengaat,spreekjedatruimvantevorenafendaardoor kunjeoptijdvoorvervangingzorgen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Gevolgenvanuitstroom

Personeelsverloopkomtinelkeorganisatievoorenheefteenaantalnadelen:

• Deinvesteringendiejehebtgedaanindevertrekkendemedewerkergaanverloren.

• Dekansisgrootdatjeopzoekmoetnaareennieuwemedewerkeromdevertrekkendemedewerkerte vervangen.Ditkosttijdengeld.

• Alsjeeennieuwemedewerkermoetaannemen,kosthetooktijdengeldomdezegoedintewerkenenop hetzelfdeprestatieniveautekrijgenalsdemedewerkerdieisvertrokken.

Personeelsverloopkanechterookvoordelenhebben:

• Alsereennieuwemedewerkervoordevertrekkendemedewerkerindeplaatskomt,kandezeooknieuwe kenniseninzichtenmeebrengen.

• Uitstroomvandeenemedewerkerkandoorstroomvooreenanderemedewerkermogelijkmakenomdater eenfunctieisvrijgekomen.

• Hetvoorkomtdatjeteam‘vast’komttezitteninjarenlangegewoontes.

Hetisbelangrijkdatjealsleidinggevendehetpersoneelsverloopzoveelmogelijkinbalanshoudt.Hetisniet nodigompersoneelsverloopaltijdtevoorkomen,maareentehoogverloopisooknietgoed.Ditkannamelijk zorgenvooreenhogerewerkdrukenonrustinjeteam.Alsjealweetdateenervarenmedewerkerbinnenkortde organisatiegaatverlaten,zorgdandathijzijnkennisoptijdoverdraagtaandeanderemedewerkers.

Exitgesprek

Inveelorganisatiesishetgebruikelijkdatjeeenexitgesprekvoertmetdevertrekkendemedewerker.Hierinkun jewaardevollefeedbackverzamelenoverjouwafdelingenjezelfalsleidinggevende.Jebespreekthoede vertrekkendemedewerkerzijntijdbijdeorganisatieheeftervaren,welkezakenvolgenshembeterzoudenkunnen, enwatderedenisvanzijnvertrek. Hoejehetgesprekvoertenwelkeonderwerpenjebespreekt,hangtafvandemanierwaaropde arbeidsovereenkomstisbeëindigd.Aaneenmedewerkerdievrijwilligvertrektsteljeanderevragendanaan iemanddiejehebtontslagen.

Opdracht2 Personeelsverloop

a. Personeelsverloopisnietoveralevenhoog.Vindjehetpersoneelsverloopinjouwafdelingofteamlaagof hoog?Legjeantwoorduit.

b. Waardoordenkjedatdatkomt?

Opdracht3 Ontslag

Stel,eenmedewerkervanjouwafdelingofteamneemtontslag.Bedenkwatjijalsleidinggevendeinditgeval allemaalmoetdoen.

Opdracht4 Ontslagopstaandevoet

Bekijkhetfilmpjeoverontslagopstaandevoet.

Watzijndegevolgenvoorjeuitkeringofloonalsjeopstaandevoetwordtontslagen?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht5 Exitgesprek

Veelorganisatiesvoerenexitgesprekkenmetvertrekkendemedewerkers.

a. Wordenbinnenjouworganisatieexitgesprekkengevoerd?

b. Zoja,welkeonderwerpenofvragenwordenhierinbesproken?

c. Vindjehetbelangrijkomexitgesprekkentevoeren?Legjeantwoorduit.

d. Welkevragenvindjijhetbelangrijkstomtestellentijdenseenexitgesprek?Legjeantwoorduit.

Opdracht6 Ontslagdoorsocialmedia

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Ontslagdoor(a)socialemedia

Hetrechtopvrijemeningsuitingbeschermtwerknemersniettegenontslagwanneerzijzichnegatiefuitenop socialmedia.NegatieveberichtenopFacebook,X,LinkedIn,Instagramofanderesoortgelijkekanalenleiden steedsvakertotdirectontslag.Juridischedienstverlenersbehandelenjaarlijkshonderdenontslagzakendie (mede)gebaseerdzijnopeenuitingopsocialmedia.Driekwartvandearbeidsrechtadvocatenheeftweleenseen ontslagzaakopzijnbordgehadwaarinsocialmediaeenrolspelen. Werknemerszijnzicherteweinigvanbewustdatnegatieveuitingenopsocialmediaontslagomdringende redenenkunnenrechtvaardigen.Hetgaatdanomuitingenoverwerkgevers,berichtenplaatsenbijziekteof racistischeuitingen.Ookhetbeledigenvancollega’swordtgenoemd,ofhetschendenvanhetrelatiebeding, bijvoorbeelddoorcontactenviaLinkedIntebehouden.Dewetgevingisnogonvoldoendetoegespitstopsociale media.

Ontslagopstaandevoet

Dewerknemerheeftrechtoprespecteringvandepersoonlijkelevenssfeer.Hetisdusniettoegestaanwerknemers zomaartecontroleren.Maarsomszijnpubliekepostsredentotingrijpen.ZoplaatsteeenwerknemeropFacebook: ‘Ikhebmenetziekgemeld.NulekkershoppenmetmijnmoederinAmsterdam.’Dezepostleiddetoteen rechtsgeldigontslagopstaandevoet.

Eenmeisjedattwitterdedatzegeenzinhadinhaarnieuwebaantje,hoefdenieteensmeertebeginnen.Zewerd, eveneensviaX,ontslagennogvoordatzeüberhauptbegonnenwas.Werkgevershoevennieteenszelfte ‘controleren’opsocialmedia,eenongepastepostbereikthenviaviavaaktochwel.

Al5jaargeledenwerdeenwerknemervanBlokkerdelaanuitgestuurdnadathijzijnwerkgeverhadbeledigdop Facebook.Demanwasboosomdatzijnbaashemgeenvoorschotwildebetalen.Ineenvanzijnberichtenschreef hijopzijnpaginadatBlokkereen‘hoerenbedrijf’isendatzijnteamleiderhetachterdeellebogenheeft.Volgens dewerknemerwasontslagonterecht,omdatFacebooktothetprivédomeinbehoort.Dathijhetberichtintussen hadverwijderdenzijnexcuseshadgemaakt,hielpookalniet.DekantonrechterinArnhemvonddathetbericht een‘publiekelijkeuiting’was,omdatvriendenhetverderkunnenverspreiden.

Goudenregels

Alswerkgeverkunjeopgrondvanartikel7:660BWeenwerknemerverplichtenzichtehoudenaanvoorschriften diestrekkentotbevorderingvandegoedeordeindeonderneming.

Ditcreëertvoordewerkgeverdemogelijkheidomeensocialmediaprotocoloptestellen,metrichtlijnenomtrent uitingenopsocialmediadiedewerkgeverkunnenschaden.Ditscheptduidelijkheidoverdegrenzenvanhet gebruikvansocialmediaenwordendiscussiesachterafbijeenrechtervoorkomen.

Eenwerkgeverkanbijongewensteuitingenopsocialmediasnellercorrigerendoptredenalshijkanverwijzen naarbestaanderegels.Bovendienblijktuitjurisprudentiedateenwerkgevermeteensocialmediabeleidmeer middelenheeftomeenwerknemeraantepakkenvanwegeongepasteuitingen.

amweb.nl.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Welkevoorbeeldenwordeninhetartikelgenoemdwaarinuitingenopsocialemediatotontslagkunnenleiden?

b. Zoujijeenmedewerkerindezegevallenwillenontslaan?Legjeantwoorduit.

c. Deschrijvervanhetartikeladviseertwerkgeverseensocialmediaprotocoloptestellenmetrichtlijnenvoor socialmediagebruikdoorwerknemers.Heeftjouworganisatiezo’nprotocol?

d. Zoja,watstaathierin?Zonee,watzoujijhierinzetten?

3.2Ontslagprocedures

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaan,hebjetoestemmingnodigvanhetUWVofvandekantonrechter.Bijwieje preciesmoetzijn,hangtafvanderedenvanhetontslag.Erzijndaarbijtweesoortenontslagprocedures:

OntslagvergunningviahetUWV

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaanvanwegebedrijfseconomischeredenenofomdathijlangerdantweejaar ziekofarbeidsongeschiktis,danvraagjeeenontslagvergunningaanbijhetUWV.HetUWVhanteertverschillende toetsingskadersomtebepalenofdeontslagvergunningwordtverleendofniet.Indezetoetsingskadersstaande voorwaardenwaaraanjemoetvoldoenomeenontslagvergunningtekrijgen.

Hoofdstuk3Uitstroom:beëindigingarbeidsovereenkomst

CONCEPT KOPIJVERSIE

Toetsingskaderbijbedrijfseconomischeredenen

BijontslagvanwegebedrijfseconomischeredenenhanteerthetUWVhetvolgendetoetsingskader:

1. Dewerkgevermoetaantonendaterovereenperiodevanminstens26wekensprakeisvaneensituatie waarindeorganisatiedooreconomischeredenennietanderskandanmedewerkersontslaan.Hetgaat bijvoorbeeldomeensituatievanfaillissementofnoodzakelijkebezuinigingen.

2. Dewerkgevermoetaantonendathijbijhetontslaanvanmedewerkersrekeninghoudtmethet afspiegelingsbeginsel.Hiermeewordtbedoelddatbijmeerdereontslagenmedewerkersineenbepaalde volgordemoetenwordenontslagen.

3. Dewerkgevermoetaantonendathetnietmogelijkisomdewerknemerbinneneenredelijketermijnbinnen deorganisatieteherplaatsenineenanderefunctie.Hierbijmoetdewerkgeverookhebbenbekekenof herplaatsingmogelijkisnaomscholingvandemedewerker.

Afspiegelingsbeginsel

Alsjeombedrijfseconomischeredenenmeerderemedewerkersmoetontslaan,bepaalthetafspiegelingsbeginsel welkemedewerkersdatmoetenzijn.Hetdoelhiervanisdatnadeontslagendeleeftijdsopbouwbinnen vergelijkbarefunctiesindeorganisatieongeveergelijkblijft.Eenwerkgevermagdusbijvoorbeeldnietalleoudste medewerkersontslaanomzolagereloonkostentekrijgen.

Volgenshetafspiegelingsbeginselmoeteenwerkgeverbijhetontslaanvanmeerderemedewerkersdeontslagen zogelijkmogelijkverdelenoverdeverschillendeleeftijdsgroepen:

• 15tot25jaar

• 25tot35jaar

• 35tot45jaar

• 45tot55jaar

• 55jaarenouder.

Moetjebijvoorbeeldvijfmedewerkersontslaan,danisdatéénmedewerkerperleeftijdsgroep.Omtebepalen welkemedewerkerdatdanmoetzijnbekijkjewieerhetkortstindienstis.

Uitzonderingenophetafspiegelingsbeginselzijnmogelijk,maarhiervoormoetjedanweleengoederedenhebben ofmoeterinjecaostaanvermeldhoedeorganisatieomgaatmethetontslagvanmeerderemedewerkers.

Toetsingskaderbijlangdurigearbeidsongeschiktheid

Bijontslagvanwegelangdurigearbeidsongeschiktheidmoetjevoldoenaanhetvolgendetoetsingskader:

1. Dewerknemerkandoorziekteofgebrekenzijnwerknietmeeruitvoeren.

2. Dewerknemerkannietbinnen26wekenzodanigherstellendathijzijnwerkwelweerkanuitvoeren.

3. Dewerknemerkannietbinnen26wekenzijnwerkinaangepastevormuitvoeren.

4. Dewerknemerkannietbinneneenredelijketermijnwordenherplaatstineenanderefunctie,ooknietals hijwordtomgeschoold.

5. Dewerkgeverheeftdeziekemedewerkeraltweejaarloondoorbetaaldtijdenszijnafwezigheiddoorde ziekte.

Procedure

Bijhetaanvragenvaneenontslagvergunninggeldteenvasteprocedure.Dezeprocedureisgelijkbij bedrijfseconomischeredenenenarbeidsongeschiktheid.

CONCEPT KOPIJVERSIE

1. Ontslag aanvragen

AlsjeontslagwiltaanvragenviahetUWV,beginjemethetinvullenvandejuisteaanvraagformulieren.Opde websitevanhetUWVmaakjealswerkgevereeneigenaccountaanenviaditaccountdienjedeaanvraagformulieren in.

Ontslag aanvragen bij het UWV doe je via uwv.nl/werkgevers.

2. UWV beoordeelt de aanvraag

HetUWVcontroleerteerstofallebenodigdeinformatieisingeleverdomdeaanvraagtekunnenbeoordelen.Is dithetgeval,danneemthetUWVdeaanvraaginbehandeling.

3. UWV vraagt de werknemer om verweer

HetUWVvraagtdewerknemeromzijnverweer.Alsdewerknemerhetnieteensismetzijnontslag,kanhijzijn onderbouwingschriftelijkbijhetUWVindienen.Ditverweerwordtmeegenomenindebeoordelingvande ontslagaanvraag.Dewerknemerhoeftnietperseeenverweerintedienenalshijditnietwil.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4. UWV neemt een beslissing

Opbasisvandeaanvraagformulierenvandewerkgeverenheteventueleverweervandewerknemerbeslisthet UWVofjeeenontslagvergunningvoordezemedewerkerkrijgtofniet.

TegendebeslissingvanUWVkunjebijhetUWVzelfgeenbezwaarmaken.Benjehetnieteensmetdebeslissing?

Dankunjebinnentweemaandennadebeslissingdeontslagaanvraagaandekantonrechtervoorleggen.Je medewerkermagditookdoenalshijhetnieteensismetdeuitspraakvanhetUWV.

Dezeheleprocedureduurtongeveervierweken.Somszijnerextrarondesnodigwaarinbeidepartijenhun standpuntonderbouwen.Indatgevalduurtdeprocedurelanger.Isdewerknemersnelmetzijnverweerofgeeft hijaangeenverweertewillenvoeren,dankandeprocedureookkorterduren.

Gerechtelijkeontbindingdoordekantonrechter

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaanvanwegeslechtfunctionerenofslechtgedrag,ofvanwegeeenarbeidsconflict, danmoetjebijdekantonrechterzijn.Jevraagtdekantonrechterdanomdegerechtelijkeontbindingvande arbeidsovereenkomst.Jenoemtditdaaromookweleenontbindingsprocedure.

Toetsingaandewet

Dekantonrechterzalderedenendiejijhebtvoorhetontslagvanjemedewerkertoetsenaandewet.Ditbetekent dathijbeoordeeltofjemethetontslagvanjemedewerkeromderedenendiejegeeft,nietdewetovertreedt.Dit moetvoorkomendatjeeenmedewerkerontslaatomdatjehembijvoorbeeldpersoonlijknietmag,omdateen vrouwelijkemedewerkerzwangerisofomanderediscriminerenderedenen.

Toetsingskaderbijslechtfunctionerenofslechtgedrag

Alsjebijderechteraangeeftdatjeiemandwiltontslaanvanwegeslechtfunctioneren,moethijkunnencontroleren datditookechtzois.Daaromishetergbelangrijkdatjeregelmatigpersoneelsgesprekkenvoertmetje medewerkersendeverslagenhiervangoedbewaardinhetpersoneelsdossier.Zonderopgebouwddossierkun jeslechtfunctionerennietbewijzen.

Toetsingskaderbijeenarbeidsconflict

Wiljedemedewerkerontslaanvanwegeeenarbeidsconflict,danzuljemoetenbewijzendatdearbeidsverhouding dusdanigverstoordisdaterechtnietmeerkanwordensamengewerkt,éndaterookeldersindeorganisatie geengeschikteplaatsisvoordezemedewerker.Indepraktijkkanhetlastigzijnomdittebewijzenende kantonrechterkijkthierzeerkritischnaar.

Procedure

Eenontbindingsprocedureverlooptineenaantalfasen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

1. Schriftelijke fase

Dewerkgeverdientschriftelijkeenontslagaanvraaginbijderechtbank.Zo’nontslagaanvraagheetookweleen ontbindingsverzoek.Derechtbankstuurtditverzoekbinnenenkeledagendoornaardewerknemermetdevraag hieroptereagerenmeteenverweerschrift.Demedewerkerkrijgthierenkelewekendetijdvoor.Inzo’n verweerschriftkandewerknemerderechtervragenomhetontbindingsverzoekvandewerkgeveraftewijzen, ofomeenbepaaldevergoedingtoetewijzenalshetontbindingsverzoekwordtgoedgekeurd.

Meestalwordenbeidepartijendooreenjuristofadvocaatbijgestaan,maarditisnietverplicht.

2. Mondelinge fase

Ongeveerviertotzeswekennadathetverzoekschriftisingediend,bepaaltderechtbankeenzittingsdatum.Op dezedatummoetenwerkgeverenwerknemerenhunadvocatenbijdekantonrechterkomen.

Beidepartijenmogendanmondelinghunstandpuntennogmaalstoelichtenenreagerenopelkaarsargumenten. Alsbeidepartijenhunverhaalhebbengedaan,steltdekantonrechtervaaknogenkelevragenomzijninzichtin desituatiecompleettemaken.

Hiernakandekantonrechterervoorkiezenbeidepartijentevragenerterplekketochnogsamenuittekomen. Alsditlukt,hoeftderechtergeenuitspraakmeertedoen.Luktditniet,ofvraagtderechterhiernietom,dangaat dezittingverder.Nadelaatstevragenwordtdezittingafgerond.

3. Uitspraak

Naenkelewekenstuurtderechterzijnuitspraakschriftelijkaanbeidepartijen.Dezeuitspraaknoemjeeen schikking.Hierinstaatvermeldofdearbeidsovereenkomstwordtontbonden.Alsditzois,staaterookbijper wanneerenwelkevergoedingjedemedewerkereventueelmoetbetalen.

Driemaandennadeuitspraakkunjenoginhogerberoepgaanbijhetgerechtshof.Hetgerechtshofbeoordeelt desituatieopnieuwenkanalsnogeenanderebeslissingnemendandekantonrechter.Debeslissingvanhet gerechtshofgeldtdan.Jewerknemerkanookinhogerberoepgaanalshijdatwil.

Opdracht7 Medewerkerontslaan

BekijkterinspiratiehetfilmpjeoverdeontslagaanvraagbijhetUWV

Jemageenmedewerkernietzomaarontslaan.Jemoetereengoederedenvoorhebbenendanhebjeinde meestegevallenooknogtoestemmingnodigvanhetUWVofderechter.

Waaromdenkjedathetzomoeilijkisomeenmedewerkerteontslaan?Legjeantwoorduit.

Tip:alsjehetnietweet,zoekhetdanopinternetop.

Opdracht8 Afspiegelingsbeginsel

Vindjehetlogischdatjejeaanhetafspiegelingsbeginselmoethoudenwanneerjemeerderemedewerkersontslaat vanwegebedrijfseconomischeredenen?Waaromwelofniet?

Opdracht9 Personeelsdossier

Waaromishetinhetkadervanontslagzobelangrijkomeengoedpersoneelsdossierbijtehouden?

Hoofdstuk3Uitstroom:beëindigingarbeidsovereenkomst

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht10 Ontslagdoortelaatkomen

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Telaatophetwerk:eindearbeidsovereenkomst?

Eenmedewerkerdiesteedstelaatophetwerkkomt,kandebedrijfsvoeringernstighinderen.Werkgeversdie daartegenwillenoptreden,hebbensomsdeindrukdateronderdehuidigeWetWerkenZekerheid(Wwz)altijd eendikdossieraanwezigmoetzijn,om–bijvoorbeeld–iemandomdezeredenteontslaan.Mr.JosvanBohemen legtuitwatdemogelijkhedenzijn.

Elkbedrijfheeftervroegoflaatwelmeetemaken:werknemersdieveelvuldigtelaatophetwerkverschijnen. Vaakgaathetomnietmeerdanmaximaal10minutenenzehebbenaltijdweleenplausibeleverklaring.De schooltijdenvandekinderen,langefilesofeenziekeechtgenoot.Ditneemtnietwegdatzo’nlaatkomerdegoede werkingvaneenbedrijfinhetgedrangkanbrengen.Ditgeldtzekeralsdiewerknemerdoorzijngedragbelangrijke afsprakenmisloopt.

Uitdepraktijkblijktdatvoorveelwerkgeversnietduidelijkisofenzoja,inhoeverre,zijkunnenoptredentegen werknemersdievaaktelaatkomen.Hierbijspeeltookeenroldatbijveelwerkgeversdeindrukbestaatdater onderdehuidigeWetWerkenZekerheid(Wwz)teallentijdeeendikdossieraanwezigmoetzijn,om–bijvoorbeeld –iemandomdezeredenteontslaan.

Telaatkomenteltzwaar

UiteenrecenteuitspraakvandekantonrechterZutphenblijktdathetvaaktelaatophetwerkkomeneen werknemernogsteedszwaarkanwordenaangerekend.

Hetgingindezezaakomeenwerknemerdiezichmeerderemalenhadverslapen.Daarvoorhadhijookeen officiëlewaarschuwinggekregen.Omdatdewerknemerzichvervolgensniethieldaandegemaakteafspraken omoptijdtekomen,heeftdewerkgevereendisciplinairemaatregelopgelegd.Ookdathielpniet.Daaromheeft dewerkgeverdezaakvoorgelegdaandekantonrechtermethetverzoekdearbeidsovereenkomstteontbinden.

Wanprestatie

Dekantonrechteroordeeldedaterindezezaaksprakewasvanwanprestatieinernstigemate.Ditleiddeuiteindelijk totontbindingvandearbeidsovereenkomstzonderenigevergoeding.Uitdezerechtspraakblijktdatookonder dehuidigewetgevinghetveelvuldigtelaatophetwerkkomenverstrekkendegevolgenkanhebbenvoorde arbeidsovereenkomst.

Tipvoorwerkgevers

Vooreenwerkgeverishetvanbelangomtenaanzienvandewerktijdeneenconsequentbeleidtevolgen.Ophet momentdateenwerknemerpaswordtontslagen,nadathijvoorde146ekeertelaatisgekomen,wordthet handelenvaneenwerkgeverongeloofwaardig.Hetverdientdanookdevoorkeurdateenwerkgeverdenaleving vanwerktijdenvastlegtineenkortprotocol,waarbijookaandachtisvoorhetsanctiebeleid.

Alsditbeleidvervolgensconsequentwordttoegepast,zalookderechteronverbiddelijkzijn.

Personeelsnet.nl

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Welkegevolgenvoorhetwerkofdeafdelingzouhethebbenalserbijjoueenmedewerkervaaktelaatkomt?

b. Watdoejijnutegentelaatkomendoorjepersoneel?

c. Waaromheeftdewerkgeverinditartikelwaarschijnlijkgelijkgekregenvanderechter?

d. Watkunjealswerkgevervolgenshetartikelhetbestedoenmetlaatkomers?

e. Zoujijjouwaanpakvanlaatkomersnahetlezenvanditartikelveranderen?Legjeantwoorduit.

3.3Transitievergoeding

Eenmedewerkerdiewordtontslagen,heeftvaakrechtopeenvergoedingvandewerkgever.Ditisde transitievergoeding.

Wetwerkenzekerheid(Wwz)enWetarbeidsmarktinbalans(WAB)

DetransitievergoedingisonderdeelvandeWetwerkenzekerheid(Wwz).Dezewetisingevoerdomhet ontslagrechteerlijkertemakenentezorgendatmedewerkersmeteentijdelijkcontractmeerrechtenkrijgen.

Metdetransitievergoedingkrijgenontslagenmedewerkerscompensatievoorhuninkomensverliesalszijwerkloos worden.Ookkandevergoedingwordengebruiktomdekansophetvindenvaneennieuwebaantevergroten, bijvoorbeelddoorhetvolgenvaneencursus.

Per1januari2020isdeWetarbeidsmarktinbalans(WAB)inwerkinggetreden.Hierinstaatdatdewerknemeral vanafdeeerstewerkdagaanspraakkanmakenopdetransitievergoeding.Hetmaakthierbijnietuitofditeen vastoftijdelijkdienstverbandwas.Alsdemedewerkerzelfontslagneemt,heefthijinprincipegeenrechtopeen transitievergoeding,behalvealshijontslagnamomdatzijnwerkgeverernstigverwijtbaarhandeldeofnalatig was.

Ergeldenhierbijenkeleuitzonderingsgevallen.Eenmedewerkerheeftindevolgendegevallengeenrechtopeen transitievergoeding:

• Alshijisontslagenvanwegeernstigverwijtbaarofernstignalatiggedrag.

• Alshijjongerisdan18jaarengemiddeldmaximaal12uurperweekwerkte.

• AlshijdeAOW-gerechtigdeleeftijdheeftbereiktofmetpensioengaat.

• Alsdewerkgeverfaillietisgegaanofindeschuldsaneringisterechtgekomen.

• Alsindecaoeenanderevergoedingisafgesproken.Dezemoetwelvergelijkbaarzijnmetdewaardevande transitievergoeding.

• Alshijeentijdelijkearbeidsovereenkomsthadendezevoorheteindigenhiervanisverlengd.Alsjeje medewerkercontractverlengingaanbiedtenhijweigertditaanbod,danheefthijookgeenrechtopeen transitievergoeding.

Inspiratiefilmpje:transitievergoeding

Berekeningvandevergoeding

Dehoogtevandetransitievergoedingwordtbepaalddoordehoogtevanhetmaandsalarisvandemedewerker enhetaantaljarendathijbijdewerkgeverindienstisgeweest.Demedewerkerkrijgteenvergoedingvaneen derdevanhetmaandsalarispergewerktdienstjaar.Iseenmedewerkerbijvoorbeeldtienjaarindienstgeweest, danheefthijrechtopeentransitievergoedingvan10×1/3maandsalaris.Demaximalevergoedingis€94.000(per 1januari2024);werknemersdiemeerverdienendan€86.000ontvangenmaximaaleenjaarsalaris.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Transitievergoedingbijeenvaststellingsovereenkomst

Ontslajejemedewerkermeteenvaststellingsovereenkomst,danverloopthetontslaginoverleg.Alsjemedewerker deovereenkomsttekent,gaathijhiervrijwilligmeeakkoord.Erisinditgevalofficieelgeziendanookgeensprake vanontslagdoordewerkgever.Daarombenjijindezesituatienietverplichtjemedewerkereenvergoedingte biedenvoorhetontslag.Indepraktijklegjeechtermeestalweleenvergoedingvastinde vaststellingsovereenkomst.Doejeditniet,danisdekansgrootdatjemedewerkerhiernietmeeakkoordgaat. JemoetdanalsnogeenontslagproceduredoorlopenviahetUWVofdekantonrechter.Indezesituatiesheeftde medewerkersowiesorechtopeentransitievergoeding.

Transitievergoedingbijontslagviadekantonrechter

Alsjeontslagvoorjemedewerkerhebtaangevraagdbijdekantonrechter,bepaalthijdehoogtevandevergoeding diedemedewerkerontvangt.Hierbijgaathijinprincipeuitvandestandaardberekeningvandetransitievergoeding. Alseenwerkgeverdemedewerkerdiehijontslaatechternietnetjesheeftbehandeld,kanderechterbesluiten datdewerkgeverdemedewerkereenextraontslagvergoedingbetaalt.Ditnoemjedebillijkevergoeding.Deze komtdanbovenopdenormaleontslagvergoedingdiedemedewerkeralkrijgt.Ditkanbijvoorbeeldgebeuren wanneerjealswerkgeverjemedewerkernietvoldoendehebtbegeleidbijre-integratienaeenziekteperiode,als jejemedewerkerhebtgediscrimineerdofalsjemedewerkerarbeidsongeschiktisgewordendooroorzakendie jouteverwijtenvallen.Voordehoogtevaneenbillijkevergoedingbestaatgeenvasteformule.Derechtergaat hierbijuitvanwatgeziendesituatieeenredelijke,oftewelbillijke,vergoedingis.

HogeRaad:persoonlijkeomstandighedentellenweermeebijontslagvergoeding

‘Individuelerechtvaardigheidisteruginhetontslagrecht’

DeHogeRaadheefteendeelvandeversoberingvandeontslagvergoedinguit2015ongedaangemaakt.Met maatwerkdoorderechtergaandepersoonlijkeomstandighedenvandewerknemerinsommigegevallentoch weermeetellen.

Werknemersdieinstrijdmetdewettelijkeregelsdoorhunwerkgeverzijnontslagen,kunnenviaderechtereen schadevergoedingeisenvoorhetloondatzedoordatonterechteontslagmislopen.Dekansenopeennieuwe baanenhetarbeidsverledenmogendaarbijzwaarmeetellen.

Hetbetreffendearrest,vanafgelopenvrijdag,kangevolgenhebbenvoorenkelehonderdenmensenperjaar.‘Het kanlelijkindepapierenlopen,maardeindividuelerechtvaardigheidisteruginhetontslagrecht’,zegtStefan Sagel,hoogleraararbeidsrechtinLeidenenadvocaatbijDeBrauw.Hijstaptevooreenontslagenkapsternaar deHogeRaad.

Bestraffendtikje

‘Zekervoorwerknemersdiealtijdgoedhebbengefunctioneerdennoglanghaddenkunnendoorwerken,zalflink moetenwordenbetaald.DeHogeRaadzegtdatvooralmoetwordengekekennaardeschadelijkegevolgenvoor eenwerknemer.Totnutoedeeldederechtereenbestraffendtikjeuitopdevingersvanwerkgeversdiederegels overtreden.DeHogeRaadvindtdiebenaderingtebeperkt.Hetgaaternietomdewerkgevertestraffen,maar omwatbillijkisvoordewerknemer.’

CONCEPT KOPIJVERSIE

IndezaakwaaroverdeHogeRaadzichheeftgebogen,draaithetomeenkapsterdiena25jaarwerdontslagen toendekapsaloninhandenkwamvannieuweeigenaren.Dekapster,meteenvastebaanvoor4,5uurperweek eneeninkomenvan224,51eurobrutopermaand,kreegnatussenkomstvanderechternaasteen transitievergoedingvan1.596euroeenbillijkevergoedingvan4.000euromee.Datlaatstegoldvooralalsstraf voordekapsalonenmoetvoorkomendatdewerkgevernogeenstenonrechtepersoneelontslaat.

Zestienmaandsalarissen

‘Vanditsoortbedragenschrikkenwerkgeversniet’,zegtSagel.Deadvocatevandekapsterhadeenextrabillijke vergoedingvan57.699,07eurobrutogeëist:hetsalarisdatdekapstertothaarpensioenmisloopt.Dekapster, metvierkinderen,heeftnoggeennieuwebaan.

DeHogeRaadheeftnuinelkgevalbepaalddatwerknemersrechthebbenopmaatwerk,zegtEvertVerhulp, hoogleraararbeidsrechtaandeUniversiteitvanAmsterdam.‘Dekomendejarenmoetblijkenhoederechtersde schadeinditsoortzakengaanberekenen.4.000euroinhetgevalvandekapsterisnatuurlijknietgenoegomte voorkomendateenwerkgeverditsoortfratsenuithaalt.Voordekapsterishetwelongeveerzestien maandsalarissen.’

Eenrechtergaatzichnuopnieuwbuigenoverdeeisvanbijna60duizendeuroenbepalenwatbillijkis. volkskrant.nl.

Opdracht11 Transititievergoeding

Waaromdenkjedateenwerkgeverindevolgendegevallengeentransitievergoedinghoefttebetalen?

a. Devertrekkendemedewerkerisjongerdan18jaarenheeftgemiddeld8uurperweekvoorzijnwerkgever gewerkt.

b. Devertrekkendemedewerkergaatmetpensioen.

c. Dewerkgeverisfaillietgegaan.

Opdracht12 Vastellingsovereenkomst

Waaromspreekjeineenvaststellingsovereenkomstmeestalweleenvergoedingafmetjemedewerker?

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.4Samenvatting

Alseenmedewerkerdeorganisatieverlaatdoordatzijnarbeidsovereenkomsteindigt,noemjedatuitstroomof personeelsverloop.Erzijnverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkaneindigen:vanrechtswege, opinitiatiefvandewerknemer,opinitiatiefvandewerkgever,metwederzijdsgoedvindenofdoornatuurlijk verloop.

Bijbeëindigingvanrechtswegelooptdeovereenkomstautomatischafdoordatdeeinddatumvandeovereenkomst wordtbereikt,eenontbindendevoorwaardeinwerkingtreedtofdooroverlijdenvandemedewerker.Alsontslag opinitiatiefvandewerknemerplaatsvindt,kiesthijerzelfvoorzijnarbeidsovereenkomsttebeëindigen.

Ontslagopinitiatiefvandewerkgeverkanverschillenderedenenhebben.Hetgaatbijvoorbeeldeconomisch slechtmetdeorganisatieofdemedewerkerislangdurigarbeidsongeschikt.Ookkunjeeenmedewerkerontslaan alshijslechtfunctioneert,zichmisdraagtofalsereenonherstelbaararbeidsconflictisontstaan.Ingevalvaneen bedrijfseconomischslechtesituatieoflangdurigearbeidsongeschiktheidvraagjevoorhetontslageen ontslagvergunningaanbijhetUWV.Bijandereredenenvraagjedekantonrechteromeengerechtelijkeontbinding vandearbeidsovereenkomst.Eenbijzonderevormvanontslagdoordewerkgeverisontslagopstaandevoet. Hierbijontslajeeenmedewerkerperdirectenzondertoestemmingofvergunning.Ditmagalleenalsjemedewerker gedragheeftvertoonddatontoelaatbaaris,bijvoorbeelddiefstal,dronkenschapofmishandeling.Alseen arbeidsovereenkomstmetwederzijdsgoedvindenwordtbeëindigd,makenwerkgeverenwerknemersamen afsprakenoverdevoorwaardenrondomhetontslag.Dezeafsprakenwordenvastgelegdineen vaststellingsovereenkomst.HierbijisgeentoestemmingnodigvanhetUWVofdekantonrechter.

Erissprakevannatuurlijkverloopwanneereenarbeidsovereenkomsteindigtdooronvermijdelijkeoorzakenals pensionering,arbeidsongeschiktheid,verhuizingofoverlijden.

AlsjeeenontslagvergunningaanvraagtbijhetUWV,beoordeelthetUWVbinneneenaantalwekenofjeaanvraag redelijkisenofjetoestemmingkrijgtvoorhetontslag.HierbijvraagthetUWVookomeenreactieofverweervan demedewerker.Eenprocedurevoorgerechtelijkeontbindingdoordekantonrechterverlooptongeveerop dezelfdemanier.Derechtervraagtdewerkgeverendewerknemerineenschriftelijkeeneenmondelingeronde ominformatieoverdesituatie.Vervolgensbeslisthijofjetoestemmingkrijgtomhetontslaguittevoeren.Zowel bijhetUWValsbijderechtermoetjemetbewijzenkunnenaantonendatjouwverzoekomontslagterechtis. Daaromishetbelangrijkdatjejepersoneelsdossiersnauwkeurigbijhoudt.

Eenontslagenmedewerkerheeftonderbepaaldeomstandighedenrechtopeentransitievergoedingvande werkgever.Hiervoorgeldteenvasteformule.Bijslechtebehandelingdoordewerkgeverkanderechtereenextra vergoedingtoewijzen:debillijkevergoeding.

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.5Begrippen

Aanzegplicht

Verplichtingomoptijdtemeldenofeentijdelijkearbeidsovereenkomstwelofnietwordtverlengd.

Afspiegelingsbeginsel

Regeldievoorschrijftinwelkevolgordejemedewerkersmoetontslaanbijontslagvanmeerderemedewerkers doorbedrijfseconomischeredenen.

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigdinoverlegtussenwerkgeveren werknemer.

Beëindigingvanrechtswege

Situatiewaarineentijdelijkearbeidsovereenkomstautomatischaflooptomdatdeeinddatumisbereikt.

Billijkevergoeding

Extraontslagvergoedingdieeenrechteringevalvanslechtebehandelingdoordewerkgeverbovenopde transitievergoedingkantoekennenaaneenontslagenmedewerker.

Exitgesprek

Evaluatiegesprekdatjevoertmeteenvertrekkendemedewerker.

Gerechtelijkeontbinding

Beëindigingvaneenarbeidsovereenkomstdoorderechter.

Natuurlijkverloop

Voorspelbaarpersoneelsverloopdoorpensionering,arbeidsongeschiktheidofoverlijden.

Ontbindendevoorwaarde

Afspraakineenarbeidsovereenkomstdieaangeeftinwelkesituatiedeovereenkomstautomatischeindigt.

Ontbindingsprocedure

Procedurewaarineenwerkgeverderechtervraagtombeëindigingvaneenarbeidsovereenkomst.

Ontbindingsverzoek

Ontslagaanvraagdiedewerkgeverdoetbijderechtbank.

Ontslag

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigd.

Ontslagopstaandevoet

Situatiewaarindewerkgeverdearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerperdirectbeëindigt.

Ontslagvergunning

OfficiëletoestemmingvanhetUWVomeenmedewerkertemogenontslaan.

Personeelsverloop

Uitstroomvanmedewerkersuitdeorganisatie.

Hoofdstuk3Uitstroom:beëindigingarbeidsovereenkomst

CONCEPT KOPIJVERSIE

Schikking

Bindendeuitspraakvanderechter.

Transitievergoeding

Vergoedingwaaropeenontslagenmedewerkerinveelgevallenrechtheeft.

Tussentijdsopzegbeding

Afspraakineentijdelijkearbeidsovereenkomstwaarinstaatdatdeovereenkomsttussentijdsmagworden opgezegd.

Uitstroom

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigd.

Vaststellingsovereenkomst

Overeenkomstwaarinalleafsprakenwordenvastgelegdrondombeëindigingvaneenarbeidsovereenkomstmet wederzijdsgoedvinden.

Wetwerkenzekerheid(Wwz)

Wetdiehetontslagrechteerlijkermaaktenervoorzorgtdatmedewerkersmeteentijdelijkcontractmeerrechten krijgen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk4

Rechts-enwetskennis

BinnendeAutomotivespeeltrechteenbelangrijkerol.Werkenindezebrancheiseenmooiemaaringewikkeldde uitdaging.Ergaatimmersveelgeldinomenerkunneninverschillendesituatiesproblemenontstaan.Met verschillendepartijenwaarbijklantenwellichtdebelangrijkstezijn.

Hetrechtisingedeeldinvijfrechtsgebieden,namelijkprivaatrechtofburgerlijkrecht(zoalsvermogensrecht), staatsrecht,strafrecht,bestuursrechteninternationaalrecht.Indithoofdstukgaanweinophetprivaatrechten hetvermogensrecht.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenwatrechtsregelszijnenhoedezeinwettenenregelingenzijnvastgelegd

• kunjehetverschiluitleggentussenprivaatrechtelijkebegrippenenhoedezeindepraktijkwordentoegepast

• kunjehetverschiluitleggentusseneigendom,bezitenhouderschap

• kunjeeenrechtshandelingherkennenenuitleggenwatwanprestatieinhoudt

• kunjehetbelangvanalgemenevoorwaardenbijovereenkomstenuitleggen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Waaromhebbendezzp’erseenrechtszaakaangespannentegenPostNL?

b. Watwordthierbedoeldmeteenschijnconstructie?

c. WatvindjijvandewerkwijzevanPostNLindezesituatie?

4.1Privaatrecht

Rechtheefttweebetekenissen:

• hetrechtalsaanspraak(bijvoorbeeldjehebtrechtopgezondheidszorg,jehebtrechtopsalaris)

• hetrechtalseenverzamelingregels.Jehoudtjebijvoorbeeldaandeverkeersregels.Hetgaatookoverwat webelangrijkvindenindeomgangmetelkaar.

Regelsinhetrecht(rechtsregels)zijngemaaktdoordeoverheidengeldenvooriedereeninNederland.De rechtsregelsstaaninwettenenregelingen.Bijhetovertredenvaneenrechtsregelbeslistderechterwatergebeurt.

Privaatrechtregeltdejuridischerelatietussenburgersonderling,tussenbedrijvenonderlingoftussenburgers enbedrijven.Eenanderenaamisburgerlijkrecht.

Tweeburgersdietrouwen,eenburgerdiebijeenbedrijfgaatwerken,deoverheiddieeenkantoorpandhuurt vaneenbedrijfzijnvoorbeeldendievallenonderhetprivaatrecht.

Onderprivaatrechtvallenbijvoorbeeldhetvermogensrechtenhetrechtspersonenrecht.Dezelichtenwehierna uit.

Vermogensrecht

CONCEPT KOPIJVERSIE

Samheeftzijndiplomambo4gehaald.Hijwilgraagaandeslagalsmanagerindeautomotive.Hijheeftdaarvoor sollicitatiegesprekkenlopen.Omdathijergafgelegenwoont,wilhijeentweedehandsautokopen.Hijkomt1.000 eurotekortopzijnspaarrekening.Zijnvaderwilditbedragwelvoorschieten.Samspreektmetzijnvaderafdat hijhetbedragbinnenéénjaarterugbetaalt.

InditvoorbeeldheeftSameenbedragopzijnspaarrekeningstaan.Datiszijnbezitting.Doorhetkopenvaneen autowordthijeigenaarvandeauto,maarheefthijookeenschuldaanzijnvader.Dewaardevanzijnbezittingen enschuldenopgeteldverandertniet.Zijnvermogenisgelijkgebleven.Vermogenbetekentdeschuldenen bezittingendieiemandheeft.Hetmaaktdaarbijnietuitofjeveelofweiniggeldhebt.Alsjeeennegatiefvermogen hebt,danhebjemeerschuldendanbezittingen.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetvermogensrechtregeltalleswatmetvermogentemakenheeft.Jekunthierbijdenkenaanfinanciëlerechten enplichten,eigendom(wieeigenaarvaneenzaakis),bezitenallerleiovereenkomsten(eenkoopovereenkomst, eenarbeidsovereenkomst).Vermogensrechtenzijnderechtenwaaruitiemandsvermogenisopgebouwd.Dit betekent:

• Jekuntdewaardevandezerechteningelduitdrukken.

• Jekuntzeoverdragenaaneenander(bijvoorbeelddoorverkoop).

Vermogensrechtenkunnenwordeningedeeldin:

• absoluterechten

Bijvoorbeeldjebeziteenhuis,hetisjeeigendom.Iedereenmoetditrechtrespecteren.Absoluterechtenkun jehandhavenvooriedereen,niemandmagzomaaraanjouwspullenkomen.

• relatieverechten

Bijvoorbeeld,iemandkooptietsvanjou.Jijkuntdanalleenvandiekopereenbetalingeisen.Nietvanandere mensen.Relatieverechtenkunjehandhavenvooreenofmeerbepaaldepersonen.

Erzijntweesoortenvermogensrechten:goederenrechtenverbintenissenrecht.

Goederenrecht

Hetgoederenrechtgaatoverabsoluterechtenals:benjeeigenaarvaneenzaakofbenjegeeneigenaarmaarwel bezittervandiezaak?

Goederenkunnenonroerendezakenzijn,zoalsdegrond,delfstoffenindegrondenbeplantingenengebouwen diemetdegrondverbondenzijn.Roerendezakenzijngoederendiejekuntverplaatsen,zoalseenboek,eenfiets ofeencomputer.Goederenkunjeookindelenalsregistergoederen.Registergoederenkunnenalleenworden overgedragenalsdatwordtbijgehoudenineenopenbaarregister.Denkaaneenwoningengrond,groteschepen, sommigevliegtuigen.

Verbintenissenrecht

Thomaskoopteenbedrijfspand.Hijheeftalskoperdeplichtom,zoalsafgesprokenindekoopovereenkomst, dekoopsomtebetalen.Hijheeftrechtophetpand.DeverkoperheeftdeplichthetpandaanThomasoverte dragen.DeverkoperheefthetrechtopdebetalingvanThomas.

Zoalsjeinhetvoorbeeldkuntzien,heeftverbintenistussenburgersaltijdtweekanten:eenrechteneenplicht. Eenverbintenisiseenplichtvandeeneburgernaardeandereburger.Deplichtvandeeenbetekenthetrecht vandeander.

Hetverbintenissenrechtheefttemakenmethetvermogen.Dusbijvoorbeelddeplichtdiedeverkopernaarde kopertoeheeftomhetpandteleveren.Endeplichtdieeenhuurdernaardeverhuurdertoeheeftomdehuurte betalen.Eenandervoorbeeldisdeplichttotschadevergoeding:alsjeiemandaanrijdt,hebjedeplichtdeschade vanhetslachtoffertevergoeden.Hetslachtofferheeftrechtopjouwschadevergoeding.Hetzijnrelatieverechten. Relatieverechtenkunjehandhavenvooreenofmeerbepaaldepersonen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenverbintenis=eenrechteneenplicht.

Hetrechtvandeeenisdeplichtvandeander. Deplichtvandeeenishetrechtvandeander.

Rechtspersonenrecht

Bijhetrechtzijnnatuurlijkepersonenenrechtspersonenbetrokken.Natuurlijkepersonenzijnmensenvanvlees enbloed.Rechtspersonenzijngeenmensen.Maareenrechtspersoonkanwelietskopen,eengebouwhurenen mensenindienstnemen.Derechtspersoonkanrechtenenplichtenhebben.Erzijnverschillendesoorten rechtspersonen.Inhetburgerlijkrechtbijvoorbeeld:

• denaamlozevennootschap(nv)

• debeslotenvennootschap(bv)

• destichtingendevereniging

• rechtspersonendieeenoverheidstaakhebben,zoalsdestaat,deprovincieendegemeente.

Rechtspersonenennatuurlijkepersonenhebbenallebeischulden,bezittingen,kunnencontractenafsluitenen eenrechtszaakstarten.Zehebbenrechtenenplichten.

Wanneerjeviaeenwebsiteeennieuwecomputerkoopt,isdateenovereenkomstdiegeslotenwordttussenjou endewinkel.Diewinkeliswaarschijnlijkeenbv,duseenrechtspersoon.Hetiseenorganisatiediezelfstandig aanhetrechtsverkeerdeelneemt.

Vermogensrecht

Gaatonderandereover: koop,huur,arbeidsovereenkomst,onrechtmatigedaad, erfenis,eigendom,bezitenhouderschap

Rechtspraak.

Opdracht2 Vermogensrechten

a. Watvaltonderhetprivaatrecht?

b. Watwordtverstaanonderiemandsvermogen?

Rechtspersonenrecht

Gaatonderandereover: nv,bv,coöperatie,oprichting,aandelen,stichting, vereniging

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Sennaheefteenfiets.Dezeis900eurowaard.Alszijdefietsnietmeernodigheeft,kanzijdezeverkopen.

c. Waaromisheteigendomvandefietseenvermogensrecht?

Thomasheefteenbedrijfspandgekocht.Hijisnueigenaarvanhetpand.

d. Isditeenvoorbeeldvaneenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht.Legjeantwoorduit.

Sennaheefteenkopergevondenvoorhaarfiets,haarbuurmanJoop.ZevraagtJoophaar900eurotebetalen. Erzijnmeermensendiedefietsgraaghaddenwillenhebben,maarJoopwasdeeerste.

e. MetwelkrechtheeftSennatemaken,eenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht.

Opdracht3 Goederen

Thomasheefteenbedrijfspandgekocht.Erhoorteenparkeerterreinbij.Hijheeftkantoormeubelsgekochten paarnieuwelaptops.Voorhetraamheefthijnogwatraamdecoraties,zoalsluxaflexnodig.Devloerisaan vervangingtoe,netzoalshetkeukenblok.

a. Welkevandegoedereninditvoorbeeldzijnroerendezaken?

b. Noteertweevoorbeeldenvanregistergoederen.

Opdracht4 Verbintenissen

a. Eenverbintenisiseenvoorbeeldvaneenrechteneenplicht.Waaromisdatzo?Leghetuitmeteenvoorbeeld.

Vormeengroepjevantweemedestudenten.Brainstormsamenoverwelkeverbintenissenerkunnenzijnalsje eigenaarbentvaneenautobedrijf.

b. Noteerdrievoorbeeldenvanverbintenissendiejulliehebbenbedacht.

c. Zetachterelkvoorbeeldwaarhetgaatomeenrechtofeenplicht.

d. Watvoorsoortrechtishetverbintenissenrecht,eenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht?Lichtditantwoord toe.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4.2Eigendom,bezitenhouderschap

Eigendomiseenabsoluutrecht.Hetishetmeestbekendeenmeestvoorkomendeabsoluterecht.Iedereenmoet heteigendomsrechtvandeeigenaarrespecteren.Anderevoorbeeldenvanabsoluterechtenzijn:pandrechten hypotheekrecht.Eenhypotheekrechtmoetaltijdwordengevestigddooreennotariëleakte.Ditiseenaktedie dooreennotarisinfunctieisopgemaaktenondertekend.

Allerechtenopzakenzijnafgeleidvanheteigendomsrecht.Heteigendomsrechtishetmeestcompleterechtdat iemandopeenzaakkanhebben.

Dateenrechtcompleetis,betekentdatdeeigenaar magdoenmeteenzaakwathijwil.Hijmoetzichdaarbij natuurlijkwelaandewethouden.Alsikeigenaarben vaneenbureaustoel,magikdienietzomaarergens langsdekantvandewegdumpen.Ookmagikgeen schadetoebrengenaaneenander,bijvoorbeelddoor destoeluithetraamtegooien.Jekunteigenaarzijn vanzaken.Jekuntbijvoorbeeldeigenaarzijnvaneen boek,eenfiets,eenauto,eentabletofvaneenbedrijf.

Eigenaar van je eigen bedrijf.

Verschiltussenbeziteneigendom Vaakwordendebegrippeneigendomenbezitdoorelkaargehaald.Tochzijnhetvolgenshetrechtverschillende begrippen.

Marionrijdtinhaareigenauto.Zijiseigenaarenbezittervandeauto.StelnudatMarceldeautovanMarionsteelt. Hijisdanbezittervandeauto,maargeeneigenaar.Bijbezitheeftiemanddemachtovereenzaakenhijgedraagt zichalseeneigenaar.

Hetverschiltussenbeziteneigendomisbelangrijk.Bijeigendomhebjerechtopeenzaak.Bijbezitisdatanders. Alsietsbezit,hebjegeenrechtopdezaak,ookalgedraagjejewelalsdeeigenaar.

Eenmanierombezitterteworden,isoverdracht.Bijvoorbeeldalsjeeenbroekkooptindewinkel,dankrijgje debroek.Hetbezitkrijgjedooroverdracht.Alsiemandeenartikelindewinkelsteelt,danwordtdediefbezitter, geeneigenaar.Ookalsjeeenerfeniskrijgt,kunjebezitterworden.Alsiemandoverlijdteneenzooniserfgenaam, danwordtdezoonbezittereneigenaar.

Bezitkunjeookverliezen.Bijvoorbeeld:

• naafleveringaaneenander(naverkoop,ruilofgift)

• doorduidelijktemakendatjehetbezitnietmeerwilthebben

• doordateenanderhetbezitneemt(doordiefstalofdoorhetperongelukmeetenemen).

Houderschap

Naastbeziteneigendombestaaterookhouderschap.Jekunteigenaar,bezitterofhouderzijn.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Stel,jeleenteenlaptopvaneenvriendengebruiktdeze.Jebentdangeeneigenaarenookgeenbezitter.Je gedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeenhouder.Alsjedelaptopdiejegeleendhebtnietmeerterug wiltgeven,danveranderjevanhouderinbezitter.Jegedraagtjenamelijkineensalseigenaar(watjenietbent).

Jebrengtjefietsnaareenreparatiebedrijf.Eriseenreparatieovereenkomst.Dereparateurisgeeneigenaaren geenbezittervanjefiets,maareenhouder.

De reparateur is houder van je fiets.

Opdracht5 Eigendomofbezit?

Karinwerktalsreceptionistebijeentransportbedrijf.Omzesuurgaatzenaarhuis.Perongelukpaktzedesjaal vanMaaikevandekapstok.Zedoetdesjaalomengaatnaarhuis.

a. Gaathetinditvoorbeeldomeigendomofbezit,ofallebei?Lichtjeantwoordtoe.

b. Hoekunjebezitverliezen?Noteertweevoorbeelden.

Heeftdemenseeneigendomsinstinct?

‘CognitiefpsycholoogRayJackendoffsteltdatookmensengenetischzijnaangelegdomeigendomsrechtente herkennenenterespecteren.Hetverschiltussenmensendierisweldatmenseninstaatzijnomeigendomsrechten nietalleentoetepassenoppraktischallemateriëlezaken,maarzelfsookopimmateriëlezakenzoalsideeën. Dierendaarentegenzijnwatbescheidenerinhuntoepassingvaneigendomsrechten.Veelalgevenzijgeurtjesof anderesignalenafomduidelijktemakendateengebiedofeenpartnerbezetis.Demensbeschiktovereen abstracterconceptvaneigendom.Ditverklaartwaaromverschillendeculturenandersomgaanmeteigendom endehandhavingervan.’

Nemo Kennislink.

c. Bedenkofgaopzoeknaartweevoorbeeldenwaarindierenduidelijkmakenwathuneigendomofgebiedis. Noteerdezevoorbeelden.

d. Opwelkemanierdoenmensendat?Bedenkennoteertweevoorbeelden.

e. VolgenspsycholoogJackenhoffgaanculturenverschillendommeteigendom.Zoekopinternettwee voorbeeldenhiervan.Noteerdezehieronder.

f. Wisseluitmeteenmedestudentwatjegevondenhebt.Noteerkortwatjeopvaltaandezevoorbeelden.

Opdracht6 Houderschap

1. SomayaleentdetabletvanhaarcollegaPaul.

2. RichardneemtperongelukdevrachtautosleutelsvancollegaTimmee.

3. Verasluiteenleaseovereenkomstvanvierjaarmeteenleasebedrijf.

4. Hannakoopteennieuwebureaustoelvoorhaarkantoor.

5. Jasperbrengteenvrachtwagennaardeautogaragevooreenbeurt.

6. Koensteelteenpakketjeuiteenbestelauto.

a. Inwelkevoorbeeldengaathetomhouderschap?Noteerdenummers.

b. Wanneerwordjevanhoudereenbezitter?Noteereenvoorbeeld.

4.3Rechtshandelingen

Eenrechtshandelingisbijvoorbeeldhetsluitenvaneenkoopovereenkomstofeenarbeidsovereenkomst.Sommige rechtshandelingenkunjeinjeeentjedoen,zoalshetopstellenvaneentestament.Maarmeestaldoejeditmet tweeofmeerpartijen,denkaanhetsluitenvaneenarbeidsovereenkomst,eenkoopcontractmeteenklant,een overeenkomstmeteenleverancierofeenvervoersovereenkomst.Voorhetsluitenvandeovereenkomstisdewil vantweepersonennodig,anderswerkthetniet:eenwilsovereenkomst.Vooreenovereenkomstzijnminimaal tweepersonennodigvoorhetkrijgenvanrechtenenplichten.

Khalidsluiteenverzekeringafvoorzijnondernemingbijeenverzekeraar.Deverzekeringsovereenkomstkan alleenbestaanalstweepartijen(deverzekerdeendeverzekeraar)eenwilsovereenstemminghebben.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorhetdoenvanrechtshandelingen,moetjehandelingsbekwaamzijn.Datbetekentdatiemandzelfstandig rechtshandelingenmagverrichten.Jewordthandelingsbekwaamalsje18jaarofouderbent.Iemanddiejonger isdan18endie–mettoestemming–getrouwdis,wordtookmeerderjarigenhandelingsbekwaam.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Handelingsonbekwaamis:

• iedereenjongerdan18jaar(minderjarigen)

• iemanddieondercurateleisgestelddoorderechter.Dat betekentdateenmeerderjarigezijnfinanciëleenpersoonlijke zakennietzelfkanregelen.Hijofzijmagbijvoorbeeldgeenhuis kopenofhuren.Decuratorneemtbeslissingenoverfinanciële zaken.

Alsiemanddiehandelingsonbekwaamistocheenrechtshandeling verricht,kunnendeoudersofeencuratordezeongedaanmaken.

Soms is hulp bij financiële zaken nodig.

Algemenevoorwaarden

Algemenevoorwaardenzijndocumentenwaarinrechtenenplichtenalopvoorhandzijnomschrevenenwaaraan partijenzichverbinden.Vooreenstartendeondernemerisditheelbelangrijk.Methetvastleggenvanalgemene voorwaardenineencontractkunjeeenhoopgedoevoorkomen.

Wanprestatie

Alsjeeenverbintenissluit,moetjenakomenendoenwatjehebtafgesproken. Alsiemandzichnietaandeverbintenishoudt,isersprakevaneenwanprestatie.Somsisdatdefoutvandiegene zelf(ofzelfsopzet),maarhetkanookzijndathijernietsaankandoen,bijvoorbeelddooreenongevalofeen andereoorzaakvanbuitenaf.Dansprekenwevanovermacht

MeubelleverancierJoostenheefteenleveringbeloofdaaneenklant.Dooreenadministratievefoutaandekant vanhetbedrijfJoostenzijndemeubelsaaneenandereklantverkochtenerafgeleverd.Doordathethunfoutis, spreekjevaneenwanprestatie.

Actiesbijwanprestatie

Alseenbedrijfzijnverplichtingennietofmaargedeeltelijknakomt (bijvoorbeeldwelleveren,maartelaat),dankandeschuldeiseractie ondernemen.Bijvoorbeeld:

• Bijhetleverenvaneenwanprestatie.

• Dekoperkaneisendatdeleverancieralsnoglevert(nakoming eisen).

• Alsdeverkopernietlevert,dankanhijzijnbetalinguitstellen(de koperschortzijneigenverplichtingop).

• Deschuldeiserkandeovereenkomstontbinden:hetlaten vervallenvandeovereenkomst.

• Totslotkanhijeenschadevergoedingeisen.

Contract ontbinden.

Ingebrekestelling

Ingebrekestellingiseenformelebriefofaanmaningvandeschuldeiserwaarinstaat:

• datdegenedieschuldheeftnognietaanzijnverplichtingheeftvoldaan

• dathijeistdaterbinneneenbepaaldetermijnalsnogaandeverplichtingwordtvoldaan

• dathijschadevergoedingeistalsdatnietgebeurdis.

Alsdegenedieschuldheeft(deschuldenaar)nietvanplanismeetewerken,danheeftingebrekestellinggeenzin meer.Erisdanduidelijksprakevaneenweigering.

Opdracht7 Handelings(on)bekwaam

Youriis15jaar.Hijwilgraageennieuwegeluidsinstallatiekopen.Hetiseendureinvestering.Zijnmoederishet ernietmeeeens.Hijmoetsparenvoorlater,vindtze.Zijnhuidigegeluidsinstallatievoldoetnoggoed.Youriheeft echterflinkgespaardenvindtdathijhetrechtheeftomdezeapparatuurtekopen.Hijgaatnaardewinkelen kooptdegeluidsinstallatie.ZijnmoederisboosenwilmetYourinaardewinkelomdekoopterugtedraaien.

a. MagdemoedervanYouriditdoen?Lichtjeantwoordtoe.

b. Wanneerwordtiemandondercuratelegesteld?Bedenkennoteereenvoorbeeld.

c. Watiseenwilsovereenkomst?Legjeantwoorduit.

Opdracht8 Wanprestatie

KledingbedrijfKikkiheefteenleveringbeloofdaaneenklant.Dooreenbrandinhetmagazijnkanhetbedrijfniet optijdleveren.

a. Ishiersprakevanwanprestatie?Legjeantwoorduit.

1. Faizahmoestop30meigoederenleveren.Zijleverdetweewekenlaterdooreenvergissingindeplanning. 2. Kimwasziekwaardoorzehaarwerkzaamhedennietoptijdafheeftgekregen.

3. Eenreparateurkomthetdakvanjebedrijfspandrepareren.Eendaglaterlekternogsteedswatervanhet dak.

4. Karimlevertonderdelenvanvrachtwagens.Bijeenleveringblijktdateenaantalonderdelentijdenshet transportdooreenonbekendegestolenzijn.Hierdoorkrijgtdeklantgeencompletelevering.

b. Inwelkevoorbeeldenissprakevaneenwanprestatie?

c. Bedenkzelfnogeenandervoorbeeldvanwanprestatieeneenvanovermacht.Noteerdevoorbeelden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Anwarzorgtvoorleveringvanlevensmiddelenaanrestaurants.Bijeenleveringdieallaatwas,gaathetmis.De voedingsmiddelenzijnbedorven.Derestauranthouderiswoest.Hijheefteengrotegroepgastendieavonddie hijmoetteleurstellen.

d. Watkanderestauranthouderdoen,nuAnwarzijnverplichtingennietnakomt?

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht9 Ingebrekestelling

Voorbeeldbrief ingebrekestelling.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Bekijkdevoorbeeldbrief.Watishetdoelvandezeingebrekestelling?

AutobedrijfVanOersbvinSteenselheeftvanKarelsTransporteenorderontvangenvooreenbestelbus.De volgendedagwordtdebestelautogeleverd.VanOerslaatechternietsvanzichhoren.DeeigenaarvanKarels Transportmoetnueersteeningebrekestellingdoen.HijschrijfteenformelebriefaanVanOersbv.

b. Welkeinformatiemoeteriniedergevalindezebriefkomen?Noteerdezepunten.

4.4Zekerheidsrecht

Eenzekerheidsrechtiseenrechtwaardoorderechthebbendezekerheidkrijgtbijeenvordering(zekerheidop eenbetaling).Voorbeeldenvanzekerheidsrechtenzijnhypotheekrechtenpandrecht.

Veelmensenkiezenerbijvoorbeeldvooreenhuistekopen.Demeestekopershebbendeaankoopprijsvaneen huisnietzomaarophunbankrekeningstaan.Dusvragenzeeengeldleningaanbijeen‘gewone’bank.Ofzegaan naareengespecialiseerdeinstelling.Dezegeldverstrekkerslopennatuurlijkhetrisicodatdeklantdeleningen derentenietterugbetaalt.Vandaardatzijeenzekerheidvoordegeldleningwillen.Zijwillenhetrechthebben omhethuistekunnenverkopenwanneerdeklantzijnschuldnietbetaalt.Uitdeopbrengstvandieverkoopwordt dandeschuldinclusiefrenteafgelost.Hetzekerheidsrechtvandebanknoemenwe‘hypotheek’.

Overeenkomst

Uiteenovereenkomstontstaanverbintenissen.Daaruitvolgennieuweabsoluterechten,zoalseigendomsrecht.

BedrijfXverkoopteengrotepartijverfproductenaanbedrijfY.Zesluiteneenkoopovereenkomst.Doordeze overeenkomstontstaanverbintenissen:bedrijfXheeftleveringsplichtenbedrijfYbetalingsplicht.Opdeafgesproken datumlevertbedrijfXdelading.BedrijfYbetaalt.OpdatmomentwordtbedrijfYeigenaarvandelading.

Absoluterechtenkunjevooriedereenhandhaven:iedereenmoetdatrechtrespecteren.Erbestaanalleenabsolute rechtendieindewetzijnvastgesteld.

Separatisme

Wanneereenbedrijffaillietgaat,moeten‘gewone’schuldeisersinhetfaillissementmaarafwachtenofergenoeg geldvoorhenoverblijftalsdebezittingenwordenverkocht.Zij‘concurreren’metelkaaromdeopbrengstte verdelen.Eenabsoluutrechtmaaktderechthebbendeseparatist.Eenseparatistkanzijngelddantochkrijgen, alsofergeenfaillissementis.

Stel,eenbedrijfdatzouleverengaatfailliet.Deeigenaarvanhetbedrijfheeftachttonschuld.Inhetfaillissement ziteengebouw.Hiervoorheeftdeeigenaarvanhetbedrijfeenhypotheekschuldaandebank.Debezittingenzijn nietgenoegomdeschuldentebetalen.Debankheefthetabsoluterecht(hethypotheekrecht)ophetgebouw. Debankkandaaromhetbedrijfverkopenenuitdeopbrengsthetbedragontvangen.Debankishierseparatist.

Hetwoord‘separatist‘betekenteigenlijkiemanddieisafgescheidenvanderest.Jezouinditgevalkunnenzeggen datderechthebbendezijngeldkankrijgen,‘afgescheidenvanhetfaillissement’.Hetiseenabsoluutrecht,waar niemandaankankomen.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Rechtvanparateexecutie

Hetwoord‘executie’betekentinhetrecht‘uitvoering’.Hetwoord‘parate’betekent‘meteen’.Parateexecutie (=meteenuitvoeren)betekentdatiemandhetrechtheeftomeenbepaaldrechtmeteentemogenuitvoeren. Bijvoorbeeldeenhypotheekhoudermaghetrechtvanopenbareverkoopbijserieuzewanbetalinguitvoeren zondereersttoestemmingvanderechtertevragen.

Wanneereenzaakduidelijkgeeneigenaarmeerheeft,magiemanddezezaaknemenenalszijneigendom beschouwen.Doordezetoe-eigeningwordtdepersooneigenaar.Toe-eigeningishetinbezitnemenvaneenzaak waarvanniemandeigenaaris.Alseendebiteurnietbetaalt,magdepand-ofhypotheekhouderzichhetpandniet toe-eigenen.Ditmoetaltijdopenbaarverkochtworden.Depand-ofhypotheekhoudermagweleenbodophet panddoen.Hetverbodvantoe-eigeninggeldtnietalsdepand-ofhypotheekhouderbevoegdisomtotparate executieovertegaan.

Ondeelbarerechten

Pandenhypotheekzijnondeelbarerechten.Datbetekentdatderechtenpasvervallenalsdevorderingvolledig isbetaald,inclusiefrente.Dusalsmaareendeelvandeschuldisafgelost,vervaltnieteendeelvanhet zekerheidsrecht.

Afhankelijkerechten

Eenvoorbeeldvaneenafhankelijkrechtiseenpandrechtofeenhypotheekrecht.Ditrechtkannietzelfstandig bestaan,hethypotheekrechtisafhankelijkvaneenanderrecht.Bijvoorbeeld:alsdehypotheekschuldisbetaald, isergeenrechtopvorderingmeerenvervaltautomatischhethypotheekrecht.

Opdracht10 Zekerheidsrecht

a. Waaromnoemenweeenhypotheekleningeenzekerheidsrecht?

b. Welkesoortenovereenkomstenkenje?Noteerdrievoorbeelden.

c. Welkeverbintenissenhorenbijdevoorbeeldendiejehebtbedacht?Noteervoorelkvoorbeeldwatde verbintenisinhoudt.

d. Welkebeschrijvingisjuist?Eenseparatist... kanalsrechthebbendehetgeldkrijgen,losvaneenfaillissement kanalsrechthebbendehetgeldkrijgen,behalvebijeenfaillissement

Opdracht11 Parateexecutie

Steleenhypotheekhouderheeftmeteenkopertemakendieallangetijdnietbetaalt.Dehypotheekhoudermaakt gebruikvanhetrechtopparateexecutie.Hijzethetpanddirectindeverkoop.

a. Welkebeweringisjuist?

Dehypotheekhouderheefthiervoortoestemmingvanderechternodig. Dehypotheekhoudermagditdoenzondertussenkomstvanderechter.

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Watbetekenthettoe-eigenenvanbijvoorbeeldeenpand?

c. Waaromgeldtvooreenhypotheekhouderhetverbodoptoe-eigening,denkje?Lichtjeantwoordtoe.

Opdracht12 Ondeelbarerechten

FerdiheeftdriedurehorlogesinpandgegevenaanMaxvooreenschuldvan€15.000,-dooreengeldleningdie Maxhemheeftgegeven.DeafspraakisdatFerdipermaand€1.500,-aflost.Alshijnaviermaanden€6.000,-heeft afgelost,vraagtFerdieenvandehorlogesaanMaxterug.Maxvertelthemdathetpandrechtopdedriehorloges ondeelbaaris.

WatbetekentditvoorFerdi?

Opdracht13 Afhankelijkerechten

a. Waarvanishethypotheekrechtafhankelijk?Lichtjeantwoordtoe.

b. Welkrechtkanwelzelfstandig(onafhankelijk)bestaan?Noteereenvoorbeeld.

4.5Hypotheekrecht

Bijeenhypotheekzijnertweerelatiestussendeklantendebank:

• degeldleningdiedeklantbijdebankheeftafgesloten

Debankisdeschuldeiser(crediteur).Deschuldeisernoemjeookweldegeldgeverofgeldschieter.Deklant isschuldenaar(debiteur).

• hypotheekrecht

Deklantgeeftdeonroerendezaakalszekerheidaandebank.Deklantisdehypotheekgever.Debankisde hypotheekhouder.

Onroerendegoederen

Hethypotheekrechtgaatalleenoverregistergoederen.Eenhypotheekafsluitenkanbijeenonroerendezaak, zoalseenhuis,eenwinkelofeenfabrieksgebouw.Ookkaneenhypotheekbijeenschipofopeenvliegtuig voorkomen.

Bijhetafsluitenvaneenhypotheekleningkomtervanallesopjeaf.Jelaatjebijvoorbeeldadviserendooreen onafhankelijkfinancieeladviseur.Ookmoetjeeenkeuzemakenvooreenhypotheekvorm.

Degeldverstrekkerdoetonderzoeknaarjouwfinanciëlesituatie.Alsklantmoetjebijvoorbeelddocumenten (bewijzen)inleverenoverjeinkomenenjefinanciëleverplichtingen.Denkaaneenwerkgeversverklaring,de financiëleadministratievanjeonderneming,bankgegevensennogveelmeer.

Hypotheekakte

Voorhetafsluitenvaneenhypotheekmoeteenhypotheekaktewordenopgemaaktdoordenotaris.Hierinstaan allevoorwaardenopgenomen,zoalshetgoedonderhoudenvanhetgebouwdoordeklant.Dehypotheekgever isbijvoorbeeldverplichthetgebouwteverzekerentegenbrand.Dehypotheekgever,deklant,ende hypotheekhouder,debank,ondertekenendezeakte.Deondertekendehypotheekaktewordtinhetopenbaar registerbijhetkadasteringeschreven.Vanafdatmomentkaniedereendaarnavragenofopdezeonroerende zaakeenhypotheekleningrust.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bedrijfspand.

Opdracht14 Hypotheek

Frankverteltaaneenvriend:‘IkhebeenhypotheekgenomenbijdeRabobank.’

a. LegtFrankditgoeduitaanzijnvriend?Leguitwaaromwelofjuistniet.

b. Onderzoekwelkehypotheekvormenerzijn.Jemaginternetgebruiken.

c. Noteertweevoorbeelden.Legookkortuitwathetverschilistussendezetweehypotheekvormen.

Opdracht15 Openbaarkadaster

Bekijkhetfilmpje.

a. Leginmaximaaldriezinnenuitwathetdoelisvanhetkadaster.

b. Waaromishetbelangrijkdateenhypotheekakteinhetkadastergeregistreerdwordt?

4.6Pandrecht

Jekomthettegeninjehypotheekakte:pandrecht.Entochishetgeenrechtopjouwpand.Hetwoord‘pand’ verwijstnietnaareengebouw,maarnaarhetwerkwoord‘verpanden’.Alsjeietsverpandtaaniemand,danheeft diegenehetrechtomhetonderpandteverkopenalsjijnietmeeraanjeverplichtingenkuntvoldoen.Datgeeft zekerheid.Pandenhypotheekzijnbeidezekerheidsrechten.Pandrechtisonderanderemogelijkopeenroerende zaak,zoalseenauto,eengoudenhorlogeofeenschilderij.Datisdemeestbekendevormvanpandrecht.Maar pandrechtisookmogelijkopvorderingen.

Bijeenpandrechtzijnertweerelatiestussendeschuldenaarenschuldeiser:

• devorderingvandeschuldeiseropdeschuldenaar(debiteur)

• hetpandrecht

Deschuldenaargeeftderoerendezaakalszekerheidaandeschuldeiser.Deschuldenaarisdepandgever(ook welpandverlenergenoemd).Deschuldeiserisdepandhouder.

Erzijnverschillendesoortenpandrecht.

Vuistpandrechtopeenroerendezaak

Bijvuistpandrechtwordthetpanduitdemachtvandepandgevergebracht,meestaldooroverhandigingaande pandhouderofaaneenanderepartij.

FerdiheeftdriedurehorlogesinpandgegevenaanMaxvooreenschuldvan€15.000,-dooreengeldleningdie Maxhemheeftgegeven.HetpandrechtgebeurtdoordatFerdinanddehorlogesoverhandigtaanMax.

Bezitloospandrecht

Bezitloospandrechtkanbijeenroerendezaakeneenniet-registergoed.Hetpandblijftindemachtvande pandgever,bijvoorbeeldalseeninventarisvaneenbedrijfinpandgegevenwordtvooreenschuld.Indatgeval moetdepandgever,hetbedrijf,gewoonzijninventariskunnengebruiken.Hetpandrechtkomttotstanddoor:

• eenauthentiekeakte(viadenotaris)

• eenonderhandseakte(tussendepartijenzelf).

Stilpandrechtopeenvordering

Eenvorderingkaninpandwordengegevendooreen authentiekeofeengeregistreerdeonderhandseakte optemaken.Bijstilpandrechtwordtdaarvangeen mededelinggedaanaandeschuldenaar.Vandaarde term‘stil’.Datisbegrijpelijk,omdatsommigebedrijven lieverniethebbendathunklanten(dienogmoeten betalenaanhetbedrijf)wetendathunschulden verpandzijnaaneenander.Hetisslechtvoordenaam vanhetbedrijfenhetkanweleensklantenwegjagen.

Opdracht16 Pandrecht

a. Welkrechtgeefthetpandrechtaandebank?

CONCEPT KOPIJVERSIE

TomheeftgeldgeleendvanGeert.GeertheefteenvorderingopTom.

b. Wieisdeschuldenaarenwieisdeschuldeiser?

AlszekerheidheeftSimoneenschilderijinpandgegevenaanFamke.

c. Wieisnupandhouder?Enwiedepandgever?

Pandrecht.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

d. Leghetverschiluittusseneenauthentiekeeneenonderhandseakte.

Eenfabrikantvanwieldoppensluiteenovereenkomstmetdebank.Daarinstaatdatdebankeenfinanciering geeftendatdefabrikantinruildaarvooreenpandrechtopdemachinesgeeft.Openbareverpandingisgeenoptie. Alsdemachinesaandebankmoetenwordenafgegeven,kandefabrikantwelstoppenmetzijnbedrijf.

e. Hoenoemjeditpandrecht?

f. Opwelkemanierkanditpandrechtgeregeldworden?

4.7Rechtenenplichtenbijverkoop

Bijeenovereenkomsthorenverplichtingen:jebelooftelkaariets.Bijeenkoopovereenkomsthebbendeverkoper endekoperverplichtingen.

Verplichtingenverkoper

• eigendomsoverdracht

Deverkoperleverthetproduct.Bijroerendezakengebeurtditdooroverhandigingaandekoper.Verkoopje eenonroerendezaak,bijvoorbeeldeenbedrijfspand,danvindtleveringplaatsdoorinschrijvingvande transportakteinhetregister.

• conformiteitseis

Afleveringvanhetproductdatvoldoetaanwatisafgesproken.Ditbetekentdathetproductgeenanderproduct isofvaneenandersoort.Nietinaantal,maatofgewichtmaghetproductafwijkingenvanwatdekoper verwacht.

• vrijwaringsplicht

Jemagietsnietaanverschillendemensenverkopen.Eenproductkanmaaréénwettelijkeeigenaarhebben.

Anderenmogendanookgeenaanspraakmakenophetproduct.

Verplichtingenkoper

• betalen

• bijkomendeverplichtingen(dekoperheeftdeverplichtingomdegoedereninontvangsttenemen).

Rechtenverkoper

• rechtopbetalingvandeverkoopprijs

• rechtvanreclame

Ditisdemogelijkheidvoordeverkoperombijwanbetalingheteigendomvanhetproductterugtekrijgen. Deverkoperkanhetproductterugeisenmeteenschriftelijkeverklaringdieisgerichtaandekoper.De koopovereenkomstwordtdanvanrechtswegeontbondenendeverkoperkanalseigenaarhetgoedvorderen.

• rechtvanretentie

Alsjedegoederennognietgeleverdhebt,kunjebijklantendienietbetalenookgebruikmakenvanhet retentierecht.Hetrechtopretentiewilzeggendatjedeleveringvaneenproductmaguitstellentothet openstaandebedragbetaaldis.Retentierechtnoemjeookwelrechtvanterughouding.Dezeregelszijnook opgenomenindevervoersvoorwaardenenstaaninhetBurgerlijkWetboek.

Rechtenkoper

• rechtopeendeugdelijkproduct,inverhoudingtot dekoopprijs

• rechtopinformatie:alsklantmoetjekunnenweten watjekoopt

• rechtopveiligheid:goederenmogennietgevaarlijk zijnvoordegezondheidenhetmilieu

• rechtopvrijekeuze:mensenmoetenkunnenkiezen tussengelijkwaardigeartikelen

• rechtopinspraak:deklantheefthetrechtklachten telatenhoren,ookviabelangenorganisaties.

Als koper en verkoper heb je rechten en plichten.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht17 Rechtenenplichten

a. Wathoortbijdeconformiteitseiswaardeverkoperzichaanmoethouden?

Jemoetzorgendatdeafleveringvanhetproductvolgensafspraakis.

Jemagietsnietaanmeerderemensenverkopen,erismaaréénkoper.

EenaannemerverbouwteenpandinRotterdaminopdrachtvaneenbelegger.Deaannemergaataandeslag, maarkrijgtzijnfacturennaeenpaarmaandennietbetaald.Debeleggerheeftallerleiredenen,maardeaannemer wijstophunovereenkomst.Hijlaatdebeleggerschriftelijkwetendatwanneerhijnietbinnentiendagenzijngeld krijgt,hijzijnwerkzaamhedenstopt.

b. Vanwelkrechtmaaktdeaannemerhiergebruik?

4.8Leasing,rentingenfactoring

Eenapartevormvanhuur(koop)isleasing.Hierbijstelteenleasemaatschappijbedrijfsmiddelenterbeschikking tegeneenvastgesteldeprijsenvooreenvastgesteldeperiode.Hetbekendstevoorbeeldisdeleaseauto,maar tegenwoordigkunjeookbijvoorbeeldkassasystemen,computerseninventarisleasen.

Deverhuurderisdeleasemaatschappij.Dezeblijfteigenaarvanhetproduct.Inhetleasecontractvindjenaast deleaseprijsendeleasetermijnookeenkoopoptie.Dezeoptiebiedtdelessee(leasenemer)demogelijkheidhet productaanheteindvandeleasetermijntekopentegeneeninhetcontractvastgesteldeprijs,deresiduwaarde. Hetiseenoptie,dusgeenverplichting.Dehuurderhoefthetproductdusniettekopennaafloopvande leasetermijn,maardatkanwel.

Somsgebeurtfinancieringbuitendebalansom.Eenbalansheefteencredit-eneendebetzijde.Aandedebetzijde plaatsjedebezittingen,aandecreditzijdedeschulden.Bijoff-balancefinancieringkomtdefinancieringnietop debalansvandeonderneming.Ditkomtonderanderevoorbijleasingvanbedrijfspandenenvoertuigen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bedrijfwagens leasen.

Financialleasing

Bijfinancialleasingblijftdeleasemaatschappijalleenjuridischeigenaarenkrijgtdehuurderhetvolledige economischebezit.Ditbetekentdatdehuurdernietalleenhetplezierheeftvanhetbedrijfsmiddel,maarook verantwoordelijkisvooronderhoud,reparatiesenverzekering.Alsjeeenautofinancieelleast,isereigenlijkalleen sprakevaneenfinanciering.Jeleenthetgelddatnodigisommetdeautotekunnenrijden.Bijdezevormkande lesseeeigenaarvanhetvoertuigwordenaanheteindvandeleaseperiode.

Renting

Bijrentinghuurtjebedrijfeenbedrijfswagenvandeleasemaatschappijmeteenvoorafbepaaldelooptijd,aantal kilometersenprijs.Deleasemaatschappijisinditgevaldejuridischeeneconomischeeigenaar,watbetekentdat deverhuurder(=deleasemaatschappij)eigenaarblijftvandewagen.Dewagenkomtdusnietopdebalansvan jouwondernemingtestaan.Erisgeenverhogingvandeschuldgraad.Opheteindevanhetcontractkrijgjeeen aankoopoptievanminimaal16%.

Factoring

Factoringbetekentdatjouwfacturendirectbetaaldworden,ongeachtdebetalingstermijnenvanjeopdrachtgevers.

Eenondernemerdraagtzijnfacturatieendebiteurenrisicooveraaneengespecialiseerdbedrijf,de factoringmaatschappij.Inruilvooreenvergoedingaanhetbedrijfontvangtdeondernemerdirectzijngeld.Hij hoeftdusniettewachtentotdatzijnfacturenzijnbetaald.Ditgeeftjealsondernemermeerzekerheidenvrijheid omjeterichtenophetondernemenzelf.

Leasecontract

Opdracht18 Leasingenrenting

a. Watishetverschiltussenleasenenhuren?

b. Noteerbijelkeleasevormdebelangrijkstekenmerkeninbulletpoints.

Financialleasing

Renting

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. Watkaneennadeelzijnbijfinanciallease?

Bekijkhetfilmpje.

d. Watiseenredenommateriaalvoorjebedrijfteleaseninplaatsvantekopen?

e. Watishetvoordeelvandezevormvanleasevoorjebedrijf?

f. Wieisbijrentingdeeigenaarvaneenbedrijfofbedrijfswagen?

g. Wathoudtoffbalancein?Legkortuit.

Opdracht19 Factoring

Welkgrootvoordeelgeeftfactoringjoualsondernemer?

4.9Bijzonderewetten

Merkenrecht

Dooreenmerkkaneenbedrijfzijnproductenendienstenonderscheidenvandeconcurrent.Hierdoorkande consumentbeterekeuzesmaken.Ookgebruikjealsondernemerjemerkomreclametemaken.Ditrechtgaat overallewetten,regelseneisendiegaanovereenmerk.Eenmerknaammagjealleenmettoestemmingvande eigenaarvanhetmerkgebruiken.Eenmerkenrechtiseenabsoluutvermogensrecht.Hetmerkenrechtzorgt ervoordatjejouwmerkkuntbeschermen.Eenmerkkanalleenwordenverkregenviaeendepot.

Ditdepotwordtdoordemerkeninstantiebeschreveninhet merkenregister.Alsjouwmerknietinhetmerkenregisterisopgenomen, danbestaatjouwmerkenrechtniet.Erzijndriemanierenomrechten tekrijgen:nationaal,internationaalenvoordeEuropeseUnie.Een nationaalmerkenrechtkennenweinNederlandniet,omdatwevallen onderhetBeneluxmerkenrecht.KrijgjeinNederlandeenmerk,dan geldtdatvoordeBenelux.Erzijnkostenverbondenaanhetvastleggen vaneenmerknaam.

Merkenrecht.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Mededingingswet

DezeMededingingswetisingevoerddoordeoverheid.DeNederlandsemededingingsautoriteit(NMa),een organisatiediehoortbijhetministerievanEconomischeZaken,houdtindegatenofsprakeisvanoneerlijke concurrentie.Kartelswordenbijvoorbeeldindegatengehouden.Eenkarteliseenovereenkomstdietweebedrijven metelkaarsluitenomdeonderlingeconcurrentieteverminderen,bijvoorbeeldovereenprijsafspraakvaneen productofoverdeverdelingvanklanten.

KartelszijninNederlandverboden,omdatdaarmeedenatuurlijkeconcurrentieverdwijnt.Eenandervoorbeeld iseenbedrijfdateenanderbedrijfoverneemtoffuseert.Hetrisicobestaatdaterdaneeneconomische machtspositieontstaat.Ditkaneengoedemarktwerkingindewegstaan.OokdathoudtdeNMaindegaten.

Misleidendereclame

Overalomonsheenziejereclame.Doorreclamewetenconsumentenwelkeproductenendienstenertekoop zijn.Reclamezorgterookvoordaterconcurrentieontstaatopdemarkt.

Zowelbedrijvenalsconsumentenhebbenbelangbijeerlijkereclame.Consumentenwillennietmisleidworden enbedrijvenwillennietdatconsumentenietskopenbijdeconcurrentdoormisleidendereclame(bijvoorbeeld eenfabrikantdiezegtdatzijnautodemeestduurzameis,terwijldatnietzois).Misleidendereclameisdanook verboden.Erzijnregelsdiedebelangenvandeconsumentenvanbedrijvenbeschermen.

Acquisitiefraude

Acquisitiefraudewordtookweladvertentiefraudegenoemd.Onderacquisitiefraudewordenookspooknota’s gerekend.Datzijnaanbiedingendieeruitzienalsfacturen.Ditsoortfraudewordtgepleegddoororganisatiesdie zichvoordoenalsadvertentiebureaus.Zijbenaderenondernemersvoorhetplaatsenvanadvertenties,bijvoorbeeld ophunwebsite.Slachtofferszijnbijvoorbeeldoverhedenofbedrijven.

Buma/StemraenSena

Buma/Stemraisdeorganisatievanenvooralleliedjesschrijvers(tekstenmuziek)enuitgeversvanNederland.

Wanneerjemuziekcomponeertoftekstenschrijft,hebjerechtopeenvergoedingalsjouwwerkgebruiktwordt. Buma/Stemraincasseertdievergoedingenvoordetekstschrijversenuitgeversdiebijhenzijnaangesloten.Buma doetdatvoorhetopenbaarmakenvanmuziek,zoalsbijairplayenoptredens,Stemravoordevastleggingop (geluids)apparatuurenbijvoorbeeldcd’senvinyl.

Buma/Stemrageeftlicentiesaanpartijendiegebruikmakenvan muziek.Datzijnbijvoorbeeldradio-entv-stations, concertorganisatoren,horecagelegenheden,winkelsennogveel meer.Dooreenlicentiegevenzijtoestemmingvoorhetgebruik vanmuziekenincasserenzijeenvergoeding.Detarievenworden inoverlegmetmarktpartijenvastgesteld.Naaftrekvandekosten makenzijdevergoedingaanderechthebbendenover.

Rechten op muziek.

Senaiseenorganisatiediederechtenregeltvanmuzikantenen producenten.Zijkrijgeneenvergoedingalshunmuziekinhet openbaargedraaidwordt.DievergoedingkrijgenzijdankzijdemuzieklicentiesdiebedrijvenbijSenaafsluiten.

StichtingReprorecht

Dezeorganisatieincasseertvergoedingenvoorhetgebruikmakenvaninformatieuitonderandereboeken, tijdschriftenenkranten.Daarnaverdeeltzijdevergoedingenonderdemakersvandepublicaties.Hetgaatover auteursrechten.DestichtingReprorechtintvergoedingenbijbijvoorbeeldoverheidsinstellingen,bibliotheken, scholenenbedrijvenvoorbijvoorbeeldfotokopieënendigitaalgebruikzoalse-mailen,scannenenprinten.

AVG

DeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)geeft regelsvoordebeschermingvandeprivacyvanburgers. Persoonsgegevenskomeninveelbestandenvoor.Jijbent bijvoorbeeldtevindenindecomputervandegemeente,de Belastingdienst,jouwhuisarts,desportverenigingenjewerkgever. Alsfiliaalmanagerofondernemerwerkjemeteenklantenbestand waarinnamen,adresgegevens,e-mailadressenen telefoonnummersstaan.Deprivacyregelsgeldenindehele EuropeseUnie(EU).DeAVGis(daarom)ookwelbekendonderde Engelsenaam:GeneralDataProtectionRegulation(GDPR).

Verklaringomtrenthetgedrag

CONCEPT KOPIJVERSIE

Data privacy.

EenVerklaringomtrenthetgedrag(VOG)iseenbewijs(eenpapierendocument)vangoedgedrag.Voorveel banenhebbenwerknemerseenVOGnodig.Eenwerkgevervraagtdaardanom.Hetgeefthemextrazekerheid envertrouwen.IneenenkelgevalhebjeeenVOGvoorjebedrijfnodig.AlsbestuurderkunjeeenVOGvoorje ondernemingaanvragen.Bijvoorbeeldalsjegaatwerkenmetvertrouwelijkegegevensofmetkinderen.EenVOG iseenverklaringwaaruitblijktdatjegedraggeenbezwaarisvooreennieuwebaan,visum,emigratieof werkvergunning.MeteenVOGtoonjevoorhetstartenvaneentransportondernemingookjebetrouwbaarheid aan(eenvandeeisenomeentransportbedrijftestarten).

Opdracht20 Merkrecht

Bekijkhetfilmpje.

a. Wanneermagjejouwmerklatenregistreren?

b. Watkaneenredenzijndatjouwmerkgeweigerdwordtvoorregistratie?

c. Eenmerkrechtis... eenabsoluutrecht eenrelatiefrecht

d. WaarondervalthetmerkrechtinNederland?

e. Watishetdoelvaneenmerkrecht?

f. VoorwelkedoelgroepisBuma/Stemrabedoeld?

g. WatishetverschiltussenwatBuma/StemraenwatSenadoet?

h. WelkerechtenbeschermtStichtingReprorecht?

Opdracht21 Mededingingswet

a. Legmeteenvoorbeelduitwateenkartelis.

b. WaaromzijnkartelsinNederlandverboden?

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht22 Misleidendereclame

Misleidendereclame

Shellhadreclame-uitingenstaanopdeachterkantvaneentankwagen.Hetgingovertankendeklantendieéén centperliterextrabetalenomCO2-uitstootteverminderen.Deleus‘IkbenCO2 neutraalopweg’werddooreen klageralsverwarrendgezien,omdatShellalsbedrijfjuistveelCO2 uitstoot.

a. Zoekopinternetvijfvoorbeeldenvanmisleidendereclame.

b. Noteerineenpaarzinnen,pervoorbeeld,waaromdezereclamemisleidendis.

Moodboard

Eenmoodboardiseensoortcollagemetafbeeldingenentekst.Hetdoelisdatjeeenindrukgeeftvanjouw beleving,gedachtenofgevoelbijhetonderwerp.Jekunteenmoodboarddigitaalmakenofoppapier.

c. Maaksamenmeteenmedestudenteenmoodboard,digitaalofoppapiermetdeinformatiediejeopinternet gevondenhebt.Gebruikookbelangrijkeinformatieuitdithoofdstuk.

d. Leverhetmoodboardinbijjedocent.

Opdracht23 Acquisitiefraude

a. Hebjezelfweleenstemakengehadmetfraude?DenkbijvoorbeeldaanWhatsApp-fraude.Zoja,watgebeurde ertoen?

Bekijkhetfilmpje.

b. Noteertweevoorbeeldenvanacquisitiefraude.

c. Hoekandefraudehelpdeskjoualsondernemerhelpen?

Opdracht24 Privacy

a. Hebjijzelfweleensmetschendingvanjeprivacytemakengehad?Zoja,opwelkemanier?

b. WatiseenanderenaamvoorAVG?

Opdracht25 VOG

Leeshetartikel.

a. WaaromvragensommigewerkgeversomeenVOG?

b. WiebeoordeeltdeVOG-aanvraag?

4.10Faillissementsrecht

Erzijnondernemersbijwiedezakenfinancieelgoedgaan,maarbijwiehetopanderevlakkenmindergoedgaat. Ditkanomprivéredenenzijnofomdatzeeenanderepassiehebbengevonden.Maardegrootstegroepdiestopt, zijnondernemersdieinernstigefinanciëleproblemenkomen.Klantenblijvenwegenleverancierskunnenniet meerbetaaldworden.Ondernemerskunnenindezesituatiebijvoorbeeldookproblemenkrijgenmetde Belastingdienst.

Surseancevanbetaling

Alsjebedrijftijdelijkinbetalingsmoeilijkhedenverkeert,kunjesurseancevanbetalingaanvragen.Viaeen advocaatkunjeeenverzoekindienenbijderechtbankvooruitstelvanbetaling.Alsderechtbankditverzoek goedkeurt,wordteenbewindvoerdertoegewezen.Hijofzijgaatjouhelpenjebedrijfszakenopordetekrijgen, bijvoorbeeldmetadviesenhulpbijdeonderhandelingmetschuldeisers.Ookbeheertdebewindvoerderjouw vermogen.Jemoetdantoestemmingvragenaandezepersoonalsjebedrijfsuitgavenwiltdoen.Derechtergeeft surseancevanbetalingvoormaximaalanderhalfjaar,maarkandezetermijnwelenkelekerenverlengen.

Zelfstandigenkunnenin(tijdelijke)financiëleproblemen komen.SomskunnenzijdaneenberoepdoenophetBesluit bijstandsverleningzelfstandigen(Bbz).Jebedrijfmoetdan wellevensvatbaarzijn.Datbetekentdatjebedrijfvoldoende inkomenheeftomtekunnenvoortbestaan.Ookmoetje1.225 uurperjaarwerkzaamzijninhetbedrijf.Datisgemiddeld 23,5uurperweek.

Ondernemer in financiële problemen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Schuldsanering

Bijernstigefinanciëleproblemenkunje,inhetgevalvaneeneenmanszaakofvof,alsondernemereenverzoek totschuldsaneringindienen.JedoetdaneenberoepopdeWetschuldsaneringnatuurlijkepersonen(Wsnp).Als derechterhiermeeakkoordgaat,krijgjedriejaardetijdomjeschuldenteregelen.Derechterwijsteen bewindvoerderofcuratoraandiejouhierbijbegeleidt.Mogelijkmoetjebezittingenverkopenenmoetjeopzoek naareenbaan.Alsjejeaanalleafsprakenhoudt,kunjenadriejaarmeteenschoneleibeginnen.Jekomtniet zomaarinaanmerkingvoorschuldsanering.Jemoetbijvoorbeeld:

• metjeschuldeisersoverlegdhebbenovereenoplossing

• aantonendatdeschuldennietzijnontstaandooreenmisdrijf,zoalsfraude

• aantonendatjedelaatstetienjaargeengebruikgemaakthebtvandeWsnp.

Faillissement

Alsjealsondernemerindelogistiekbedrijfsschuldennietkuntafbetalen,danontkomtjebedrijfnietaaneen faillissement.Eenfaillissementiseengerechtelijkbeslagophethelevermogenvoordeschuldeisers.Jemagdan alsondernemernietmeeroverjouwgeldengoederenbeschikken.Jekuntoptweemanierenmeteenfaillissement temakenkrijgen:jekuntzelffaillietgaanofschuldeiserzijnvaneenklantdiefaillietgaat.Inbeidegevallenmoet jewetenwatjerechten(enplichten)zijn.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenfaillissementverlooptinstappen:

• conservatoirefase

Desituatiewordtgoedonderzochtenhetvermogenwordtveiliggesteld.Meestaldienendeschuldeiserszo’n verzoekin,maarjemagalsondernemerookzelfjefaillissementaanvragen.Derechterkaniemandfailliet verklarenalshijminimaaltweeschuldenenschuldeisersheeft.Decurator,vaakeenadvocaat,wikkelthet faillissementaf.Derechter-commissariscontroleertdecurator.Hebjeeeneenmanszaakofeensamenwerking indevormvaneenmaatschap,vofofcv,danbenjeookmetjeprivévermogenaansprakelijk.Bijeenbvheb jedatrisiconiet,tenzijjebeslissingenhebtgenomendienietgoedzijnvoorhetbedrijf.Ermoetsprakezijn vanwanbeleid.

Jekuntjeschuldeiserseenakkoord(eenregeling)aanbieden.Danbetaaljeeenpercentagevandevorderingen. Inruildaarvoorwordjevrijgesprokenvanderestantschuld.Alsdeschuldeisershetakkoordaannemen,moet derechtbankditnoggoedkeuren.Alsdatgebeurt,noemenwedathomologatie.Daneindigthetfaillissement enbenjealsfaillietschuldenvrij.Alstweederdevandeschuldeisershetmethetvoorstelvooreenakkoord eensis,wordthetautomatischaangenomen.Ookdemensendietegenstemden,zijndangebondenaandat akkoord.Omdezeredennoemjeditookweleendwangakkoord.

• executorialefase

Wanneerdefaillietgeenakkoordaanbiedtofwanneerhetakkoordnietisaangenomen,komthetfaillissement indeexecutorialefase.Erzijndanonvoldoendeopbrengstenomalleschuldeiserstebetalen.Decuratorkan dandegoedereninhetopenbaarverkopenendeopbrengstverdelenonderdeschuldeisers.

Alsjebedrijffaillietgaatenjehebtwerknemers,danvragenzijzelfeenuitkeringbijhetUWVaan.ZodrahetUWV deaanvragengoedkeurt,nemenzijdeloonbetalingvanjeover.Alsjejewerknemerstijdelijknietkuntbetalen, hebbenwerknemersgeenrechtopeenuitkering.

Schuldenschuldeisers

Alleschuldeisers(crediteuren)zijnvolgensdewetgelijkaanelkaar.Tochzijnerschuldeisersdievoorranghebben opandereschuldeisers.Datkomtdoordatermeerderesoortenschuldenineenfaillissementzijn.Daardoorzijn erookverschillendesoortenschuldeisers.Hetsoortschuldeiserbepaaltderangordeinhetfaillissement. Wezettendeschuldeisersopvolgorde,vanbovennaarbeneden:

• boedelschuldeisers

Hetgaatomschuldendieontstaanzijntijdenshetfaillissement.Bijvoorbeeldhetsalarisvandecurator, taxatiekostenvandeboedelenadvertentiekosten.Dezekostenwordenalseerstebetaald.

• preferentecrediteuren

Dezekomennadeboedelschuldenaandebeurt.DeBelastingdienstiseenpreferentecrediteur.Hetzelfde geldtvoorwerknemersdiehunloonnognietontvangenhebben.DeBelastingdienstheeftweervoorrangop dewerknemers.

• concurrentecrediteuren

Ditzijnbijvoorbeeldleveranciers.Zijmoetenhunvorderingindienenvoorcontrole.Decuratorbekijktofde ingediendevorderingklopt.Alsernoggeldoverblijftnadatdeboedelschuldeisersenpreferentecrediteuren zijnbetaald,ontvangendeconcurrentecrediteuren(eendeelvan)hunvordering.

• postconcurrentecrediteuren

Ditzijnbijvoorbeeldcrediteurenvaneenbv.Zijzijnalslaatsteaandebeurt.

Erzijnookschuldeisersdienaeenfaillissementsverklaringhunrechtenaltijduitoefenen.Dezeschuldeisersnoem jeseparatisten.Eenvoorbeeldisdebankdieeenhypotheekleningheeftgegevenvoordeaankoopvanje bedrijfspand.Alsjedeaflossingenrentenietmeerkuntbetalen,magdebankhetpandopenbaarverkopen.Blijkt deopbrengstvandeopenbareverkooponvoldoendetezijn,danwordtdezeschuldeiservoorhetrestantconcurrent crediteur.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nabeëindigingvanhetfaillissementbenjenietvanzelfsprekendschuldenvrij.Alleenwanneerhetfaillissement isbeëindigdnadegoedkeuringvaneenakkoorddoorderechtbank,benjevanjeschuldenaf(homologatie).In alleanderegevallenkunnendeschuldeisersnogtotinlengtevanjarenhunvorderingenofgedeeltelijkevorderingen opjouverhalen.

Omtevoorkomendatprivépersonenachtervolgdwordendoorhunschulden,kunnenzeeenberoepdoenopde Wsnp:Wetschuldsaneringnatuurlijkepersonen.Willigtderechtbankditverzoekin,dankandepersoonnadrie jaarschuldenvrijdoorhetleven.

CBS-enquête

HetCentraalBureauvoordeStatistiek(CBS)publiceert jaarlijksgroteaantallenstatistieken:over bevolkingsgroeienwerkloosheid,maarookoverhet bedrijfsleven.HetkanzijndathetCBSdaarvoor informatievraagtoverjouwonderneming.Jekrijgtals ondernemerbijvoorbeeldvragenoverwinst-en omzetcijfers,aantalleveranciersenprojectenen hoeveelerisingekocht.Indemeestegevallenbenje verplichtomdevragenlijstintevullen.

Opdracht26 Faillissementindepraktijk

a. Zoekopinterneteenvoorbeeldvaneenlogistiekbedrijfdatfaillietisgegaan.Noteerdeze.

b. Omwatvoorsoortbedrijfgaathet?

c. Watwasderedenvanditfaillissement?

Opdracht27 Surseancevanbetaling

a. Legkortuitwatsurseancevanbetalinginhoudt.

b. Stel,jebentzzp’er.AanwelkevoorwaardenmoetjevoldoenomeenberoeptekunnendoenophetBesluit bijstandverleningzelfstandigen?

c. Watbetekenthetalshetfaillissementindeexecutorialefasekomt?

Opdracht28 Schuldsanering

Bekijkhetfilmpje.

a. Wanneerkomjeinaanmerkingvoorschuldsanering?

b. Waarvooriseenbewindvoerderofcurator?

Opdracht29 CBS-enquête

WatvoorsoortvragenkunjealsondernemerkrijgenbijdeCBS-enquête?

Soms kunnen ondernemers hun schulden niet betalen.

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

CONCEPT KOPIJVERSIE

4.11Samenvatting

Regelsinhetrecht(rechtsregels)zijngemaaktdoordeoverheidengeldenvooriedereeninNederland.De rechtsregelsstaaninwettenenregelingen.Bijhetovertredenvaneenrechtsregelbeslistderechterwatergebeurt.

Erzijnverschillendesoortenrecht,zoalsprivaatrecht.Onderprivaatrechtvallenbijvoorbeeldhetvermogensrecht enhetrechtspersonenrecht.Erzijnabsoluterechten,zoalsheteigendomsrecht,pandrechtenhypotheekrecht. Absoluterechtenkunjehandhavenvooriedereen,niemandmagzomaaraanjouwspullenkomen.Ookzijner relatieverechten:dezerechtenkunjehandhavenvooreenofmeerbepaaldepersonen.

Hetverschiltussenbeziteneigendomisbelangrijk.Bijeigendomhebjerechtopeenzaak.Bijbezitisdatanders.

Alsjeietsbezit,hebjegeenrechtopdezaak,ookalgedraagjejewelalsdeeigenaar.Erisookeenverschilmet houderschap.Stel,jeleenteenlaptopvaneenvriendengebruiktdeze.Jebentdangeeneigenaarenookgeen bezitter.Jegedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeenhouder.

Eenrechtshandelingisbijvoorbeeldhetsluitenvaneenkoopovereenkomstofeenarbeidsovereenkomst.Als iemandzichnietaandezeverbintenishoudt,isersprakevaneenwanprestatie.

Eenapartevormvanhuur(koop)isbijvoorbeeldleasing.Hierbijstelteenleasemaatschappijbedrijfsmiddelenter beschikking.Bijalleovereenkomstendiejealsondernemersluit,ishetbelangrijkomalgemenevoorwaardenop tenemen,omgedoemeteenanderepartijtevoorkomen.Helaasmoetensommigeondernemersnoodgedwongen stoppenmethunonderneming.Degrootstegroepdiestoptzijnondernemersdieinernstigefinanciëleproblemen komen.Alsjebedrijftijdelijkinbetalingsmoeilijkhedenverkeert,kunjesurseancevanbetalingaanvragen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4.12Begrippen

Absoluutrecht

Bijvoorbeeldhetbezitvaneenhuis.Iedereenmoetditrechtrespecteren.

Afhankelijkrecht

Ditrechtkannietzelfstandigbestaan.

Acquisitiefraude

Fraudedoororganisatiesdieondernemersbenaderenvoorhetplaatsenvanadvertenties.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Verordeningdieregelsgeeftvoordebeschermingvandeprivacyvanburgers.

Conformiteitseis

Afleveringvanhetproductdatvoldoetaanwatisafgesproken.

Eigendom

Jehebtrechtopeenzaak,jebenteigenaar.

Factoring

Ditbetekentdatjefacturendirectbetaaldworden,ongeachtdebetalingstermijnenvanjeopdrachtgevers.

Financialleasing

Deleasemaatschappijisalleenjuridischeigenaarendehuurderkrijgthetvolledigeeconomischebezit.

Handelingsbekwaam

Datbetekentdatiemandzelfstandigrechtshandelingenmagverrichten.

Handelingsonbekwaam

Datbetekentdatiemandnietzelfstandigrechtshandelingenmagverrichten.

Houderschap

Bijvoorbeeldalsjeietsleent.Jegedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeenhouder.

Leasing

Hierbijstelteenleasemaatschappijbedrijfsmiddelenterbeschikking.

Mededingingswet

Dezewetiservooromtezorgendatergeensprakeisvanoneerlijkeconcurrentie.

Merkrecht

Hetmerkrechtzorgtervoordatjejouwmerkkuntbeschermen.

Natuurlijkpersoon

Eennatuurlijkepersooniseenmensvanvleesenbloed.

Notariëleakte

Eenakteopgemaaktdoordenotaris,waarinallevoorwaardenstaanopgenomen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Off-balancefinanciering

Hierbijkomtdefinancieringnietopdebalansvandeonderneming.

Ondercuratele

Eenmeerderjarigekanzijnfinanciëleenpersoonlijkezakennietzelfregelenenwordtondertoezichtgeplaatst.

Onroerendezaak

Eenonroerendezaakiseengebouwofwerkdatduurzaammetdegrondisverbonden.

Overdracht

Hetoverdragenvaneenrechtaaneenander.

Overmacht

Alsjenietskuntdoenaanhetnietnakomenvanjeafspraak.

Pandrecht

Iemandheefthetrechtomhetonderpandteverkopenalsdeschuldenaarnietaanzijnverplichtingenkanvoldoen.

Parateexecutie

Iemandheefthetrechtomeenbepaaldrechtmeteentemogenuitvoeren.

Privaatrecht

Ditrechtregeltdejuridischerelatietussenburgersonderling,tussenbedrijvenonderlingoftussenburgersen bedrijven.

Renting

Hetbedrijfhuurteenbedrijfswagenvandeleasemaatschappijmeteenvoorafbepaaldelooptijd,aantalkilometers enprijs.

Relatiefrecht

Bijvoorbeeld,iemandkooptietsvanjou.

Reprorecht

Dezeorganisatieincasseertvergoedingenvoorhetgebruikmakenvaninformatieuitonderandereboeken, tijdschriftenenkranten.

Schuldsanering

Alsiemandvanderechtertoestemmingkrijgtombinnendriejaarzijnschuldenteregelen.

Separatist

Eenrechthebbendediezijngeldkankrijgen,alsofergeenfaillissementis.

Surseancevanbetaling

Uitstelvanbetaling.

Verklaringomtrenthetgedrag(VOG)

Eenbewijsdatjegedraginhetverledengeenbezwaarisvoorbijvoorbeeldhetuitvoerenvaneenfunctieofhet krijgenvaneenbaan.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Vrijwaringsplicht

Eenproductkanmaaréénwettelijkeeigenaarhebben.

Wanprestatie

Alsjejeafsprakenvolgenscontractnietofmaargedeeltelijknakomt.

Zekerheidsrecht

Eenrechtwaardoorderechthebbendezekerheidopeenbetalingkrijgt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk5

Belastingen

Iedereenheefttemakenmetbelastingen,zowelprivéalsondernemer.DeMiljoenennotalaatzienwatdeplannen vandeoverheidineenjaarkosten.Volgensdezenotawordtduidelijkhoeveelgeldnodigisomallevoorzieningen enalleuitgaventekunnenbetalen.Denkaanzorg,onderwijs,cultuurenwetenschap.Eenbehoorlijkpercentage vanwatnodigisomalleuitgaventebetalen,komtuitdebelastingen.Belastingenzijndebronvaninkomsten voordeoverheid.Alsmanagerofondernemerkomjeopverschillendegebiedendefiscus(deBelastingdienst) tegen.Bijnaalleondernemersbetalenomzetbelasting(btw).Afhankelijkvanjeondernemersvormhebjeookte makenmetinkomstenbelastingofvennootschapsbelasting.Daarnaastzijneroverheden,zoalsdeprovinciesen gemeenten,diebelastingenheffen.Denkaandewaterschapslasten,riool-enreinigingsheffingen, onroerendezaakbelastingenprecariorechten.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenwelkebelastingsoortenvantoepassingzijnopverschillendeondernemersvormen

• kunjederelatietusseninkomstenbelasting,loonbelastingenpremiesvolksverzekeringenuitleggen

• kunjehetverschiltussendirectebelastingenenindirectebelastingentoelichten

• kunjeuitleggenwelkeoverheidsinstantiesbelastingenheffeneninnen

• kunjederegelsvanbijzonderebelastingentoepassen

• kunjedeverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesbenoemenenuitleggen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Hetisbelangrijkomtewetenofjeondernemerbentvoordeinkomstenbelasting.Waaromisdatbelangrijk?

b. HoekunjecheckenofjedoordeBelastingdienstalsondernemerwordtgezien?

5.1Omzetbelasting(btw)

Deoverheidheftbelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.Diebelastingheetbtw(belastingtoegevoegde waarde)ofomzetbelasting.Ditisdebelastingdiejealsondernemerbetaaltoverjegemaakteomzet.Demeeste ondernemers,maarnietallemaal,krijgenhiermeetemaken.Wanneerjealsondernemerproductenofdiensten verkoopt,danmoetjedebtwhieroverinnenbijjouwklant.Alsjeonderdebtw-plichtvalt,ishetbijhoudenvan debtw-administratieeenextrataak.Alsondernemerontvangjenamelijkvanjeklantenbtw.Diemoetdusook duidelijkopjefacturenstaan.Aanjeleveranciersbetaaljebtw.Datbedragmagjeterugvorderen.DeBelastingdienst noemtdatdevoorbelasting.HetverschiltussendeontvangenenbetaaldebtwdraagjeafaandeBelastingdienst. Ditzijnvormenvanbtw:

• tebetalenbtw(ontvangenvanjeklanten)

• tevorderenbtw(betaaldaanjouwleveranciers)

• aftedragenbtw(tebetalenaandeBelastingdienst).

Leverenvangoederenendiensten

OmzetbelastingbetaaljealsjealsondernemerproductenofgoederenlevertinNederland.Deverkoopprijsis opgebouwduitdeprijs(hetbedragdatdeverkoperinrekeningwilbrengen)endebtw(hetbedragdatdeverkoper endekoperinrekeningmoetbrengen).Ookoverhetleverenvandienstenbetaaljebtw.Bijvoorbeelddediensten vanadvocaten,loodgietersenhoveniers.

Nederlandkentdriebtw-tarieven:

• 21%

Ditishetalgemenetarief.Ditgeldtvooralleproducten(goederenendiensten).Erzijnechteruitzonderingen.

• 9%

Hetverlaagdetariefvan9%geldtvoorbijvoorbeeldetenenalcoholarmedranken,agrarischeproducten, geneesmiddelen,boeken,dagbladenentijdschriften,personenvervoer,kappersenschoonmaakwerkzaamheden binnenwoningen.

• 0%

Wanneerjeaanhetbuitenlandlevert,kanhetzijndatje0%btwbetaalt.Jegebruikthet0%-tariefalsje bijvoorbeeldgoederenlevertaanhetbuitenlandofopslaatineendouane-entrepot.Jebrengtdangeenbtw inrekening.Opdefactuurnoteerje0%btw.

Goederenwaarvoorhet0%-tariefgeldt:

• goederendiejelevertaanhetbuitenland

• goederendienognietzijningevoerd

• goederendiejelevertaanofineenbtw-entrepot

• deleveringvanschepenenvliegtuigen

• debevoorradingvanschepenenvliegtuigen

• visvangst

• accijnsgoederen.

Bijeengrootaantalvandezegoederenleveringenvallenookdedienstendiedaarbijhorenonderhet0%-tarief. AlsjealsondernemermeedoetaandeKOR(Kleineondernemersregeling)...

• berekenjegeenbtwaanklanten

• doejegeenbtw-aangiftemeer(metuitzonderingvaneenaantalgevallen)

• kunjedebtwoverzakelijkekosteneninvesteringennietaftrekken.

MeedoenaandeKORbetekentminderadministratieveverplichtingenvoordebtw.

Vrijstellingvanbtw

Sommigebranchesenproductenzijnvrijgesteldvanbtw.Bijvoorbeeld:

• financiëledienstenenverzekeringen

• leveringroerendebedrijfsmiddelen

• onroerendezaken(bijvoorbeeldfabriekenenbedrijfspanden)

• postdiensten

• uitvaartondernemers

• verrichtingenvantandartsenenartsen

• dienstverleningvanbanken(dezeisgedeeltelijkvrijgesteldvanbtw)

• vergoedingenaanschrijvers(royalty’sboeken)

• kinderopvang.

Belastingdienst.

Btw-aangifte

VoordebepalingvanhettebetalenbedragaandeBelastingdienstgeldtdefactuurdatumennietdedatumvan betaling.Ophetmomentdatjeeenfactuurvanjeleverancierontvangt,boekjedetevorderenbtw.Meestaldoe jeperkwartaalaangifte.

Alsdeverschuldigdebtwminderisdan€1.883,-perjaar,magjeperjaar aangiftedoen.Wiljepermaandbetalen,bijvoorbeeldomdatjeveelbtw moetbetalen,dankunjedataanvragenbijdeBelastingdienst.Jouw btw-aangiftemoetbinneneenmaandnaafloopvanhettijdvakbijde Belastingdienstbinnenzijnenbetaald.Deaangiftekunjeviadewebsite vandeBelastingdienstdoen,maarvaakookviajeeigenfinanciële software.Letop:alsjeregelmatigtelaatbent,kande belastinginspecteureisendatjealsnogelkemaandaangiftedoet.

Omzetbelasting.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Aftrekvanvoorbelasting

Deondernemerdiezijngoedlevertofdienstverricht,moetomzijnprestatietekunnenverrichtenvaakzelf goederenofdiensteninkopendiemetbtwzijnbelast.Defietsenmakerdieaandeklanteenfietsverkoopt,heeft dezevoorafingekochtbijdegroothandelaar.Hijheeftaandegroothandelbtwbetaald.Denotarisdievoorzijn cliëntwerkzaamhedenverricht,huurtkantoorruimtediemetbtwisbelast.

DeWetopdeomzetbelasting1968kenthetbegripaftrekvanvoorbelasting.Watermeewordtbedoeldisdatde ondernemerdeomzetbelastingdieaanheminrekeningwordtgebrachtbijdoorhemafgenomenleveringenof dienstenmagverrekenenmetdedoorhemvanzijnafnemersontvangenomzetbelasting.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetbedragaanomzetbelastingdatdeondernemeraanheteindevanhettijdvakmoetafdragen,isdaaromeen saldobedrag.Gezegdwordtwel:deondernemerdraagthetverschiltussendeverkoop-eninkoop-btwafaande Belastingdienst.

Kleineondernemersregeling(KOR)

Dekleineondernemersregeling,ofteweldeKOR,iseenregelingwaarbijondernemersmeteengeringeomzet geheelofgedeeltelijkvrijgesteldkunnenzijnvanhetafdragenvandeontvangenbtw.

Voorwaarden:

• Hetgaatomeen(groepvan)natuurlijkepersonen.(EenbvofnvkandusnooitgebruikmakenvandeKOR.)

• Ermoetminderdan€1.883,-btwwordenafgedragen.

• DeondernemingisinNederlandgevestigd.

• Deondernemervoldoetaanzijnadministratieveverplichtingen.

BijhetinvullenvandekwartaalopgavebtwkunjeheelmakkelijkdeKOR-regelinginvullen.Tip:doeditaltijdin hetlaatstekwartaal,omdatjedanpreciesweethoeveeljeaanbtwhebtafgedragenenjeookweetdatjeniet bovende20.000euroomzetzit.

Ook een kleine ondernemer moet veel regelen.

Opdracht2 Omzetbelastingofniet?

Paulkooptschoolboekenvoorzijnopleidingmanagermobiliteitsbranche.Hijbetaaltaandekassa.Opdebon staateenbtw-bedrag.

a. WelkpercentagebtwbetaaltPaulbovenopdeverkoopprijs?

Amiriszijnhuisaanhetopruimenenvindteenhoopboekendiehijkwijtwil.Hijverkoopteenserie geschiedenisboekenopMarktplaats.Dezewordenalsnelgekochtdooreenverzamelaar.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. MoetAmirbtwinrekeningbrengenbijdezekoper?

c. Watwordtbedoeldmeteenvrijgesteldeprestatie?

d. Noteereenvoorbeeldvaneenvrijgesteldeprestatie.

e. Zoekopinternetwathetbegripkasstelselinhoudt.

f. Voorwiegeldthetkasstelsel?

Opdracht3 Btwoverdiensten

a. Bekijkeenfactuurdiejeonlangszelfhebtontvangenvooreenproductofdienst.Staaterbtwopdefactuur? Zoja,tegenwelktarief(%)?

Hannaheefteenprobleem.Inhaarmagazijnligtwater.Eenpaardozenmetvoorraadzijnnatgeworden.Zebelt loodgietersbedrijfVerpalenop.Hetwaterkomtvanhetdak,daariseenlekkage.Nadatdeloodgieterhetprobleem heeftopgelost,ontvangtHannaeenfactuur.

Bekijkdefactuur.

b. Welkebedragaanbtwontbreektopdefactuur?

c. Welkbtwtarief(%)hoortopdefactuur?

Nicoheefteenconflictmetzijnklantoverdebetalingvaneenfactuur.Samenkomenzeernietuit.Nicoschakelt daaromjuridischehulpin.Hijbelteenadvocaat.Deadvocaatweettebemiddelenenhetprobleemwordtopgelost. NaeenweekontvangtNicoeenfactuur.Deadvocaatbreng3,5uurinrekening.Zijnuurtariefis135euro,exclusief 21%btw.

d. HoeveelmoetBramtotaalbetalenaanhetadvocatenkantoor?

Opdracht4 Btw-aangifte

a. Leguitwatvoorbelastingbetekent.

Mariondoetbtw-aangiftevoorhaaronderneming.Alsondernemerontvangtzijbtwvanklantenenbetaaltzijbtw aanleveranciers.Jaarlijksbetaaltzij€3.500,-aanbtw. Zijwilgraagperjaarbtwaangiftedoen,elkkwartaalvindtzezo’ngedoe.

b. KanMarionjaarlijksbtw-aangiftedoen?Lichtjeantwoordtoe.

5.2Loonbelasting

Deinkomstenbelasting(IB)enloonbelasting(LB)hebbenopeenbijzonderemaniermetelkaartemaken:de loonbelastingisnamelijkeenvoorheffingopdeinkomstenbelasting.

Watdewerknemerinhetkalenderjaaraanloonheeftverdiend,moethijopnemeninzijnaangiftevoorde inkomstenbelasting.Hetbedragdatalaanloonbelastingisvoldaan,wordtmetdeaanslaginkomstenbelasting verrekend,omzodubbelebelastingtevoorkomen.

Bijhetbegriploondenkjeaaneenarbeidsovereenkomst.Hetloondatdewerknemerkrijgt,isbelastvoorde loonbelasting.

Heffingvandeloonbelastingvindtplaatsopeenanderemanierdandeinkomstenbelasting.Inkomstenbelasting wordtdoordebelastingplichtigebetaaldnadathijzijnaangifteheeftingediendendeaanslagisvastgesteld. Loonbelastingwordtingehoudenophetloon.Dezeinhoudingwordtverrichtdoorzijnwerkgever(ofeen uitkeringsinstantie):deinhoudingsplichtige.Deontvangervanhetloonheefthiergeenomkijkennaar.

Alswerkgeverhoudjepremievolksverzekeringeninophetloon,viadeloonheffing.Dezebetaaljeaande Belastingdienst.Volksverzekeringenzijnwettelijkverplichtesocialeverzekeringendieiemandverzekerentegen definanciëlegevolgenvanouderdom,overlijden,bijzondereziektekostenofkinderen.

Devolksverzekeringenbestaanuit:

• AOW:Algemeneouderdomswet

• Anw:Algemenenabestaandenwet

• Wlz:Wetlangdurigezorg

• AKW:Algemenekinderbijslagwet.

Loon

CONCEPT KOPIJVERSIE

• hetgewoneloon

• vakantiegeld

• overwerkuren

• winstdelingen(zogenoemdetantièmes)

• dedertiendemaand

• looninnatura(geengeld,maargoederen)

• privégebruikvaneenterbeschikkinggesteldeauto:leaseauto vandezaak

• fictiefloonvoordedirecteur-grootaandeelhouder

• uitkeringenopgrondvansocialeverzekeringswetten (bijvoorbeeldWWenZW).

Overhetbelastbaarloonwordtloonbelastinggeheven.Ditloonkanuiteenofmeerbronnenkomen:hetgaatom hetgezamenlijkebedragaanloon.Onder‘loon’bijdeloonbelastingvallenonderandere: Loonbelasting betalen.

Loondirecteur-grootaandeelhouder

Ondernemingendieindevormvaneenbeslotenvennootschapwordengevoerd,wordenvaakbestuurddoor eendirecteurdieeenvandeaandeelhoudersis.Dezedirecteurheefteenaanmerkelijkbelangindevennootschap. Hiervanissprakealsdedirecteureenaandelenbelangvantenminste5%vandeaandelenbezit;hijfungeertdan alsdirecteur-grootaandeelhouder(dga).Overhetloonvandedgawordtnormaalloonbelastingingehouden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Dedgakanindeverleidingkomenomvoorzichzelfeenlaagloonofhelemaalgeenloonteontvangen.Zokanhij hetinhoudenvanloonbelastingproberentevoorkomenofteverminderen.Ombelastingontwijkingtegentegaan ishetloonvandedgawettelijkvastgesteldoptenminste€48.000,-(peiljaar2022).Ongeachtopwelklagerbedrag hijzijneigeninspanningenwaardeert,tochmoethijovertenminsteditminimumbedragaanloonloonbelasting betalen.Alshijzichzelfeenhogerloontoekent,danmoethijoverdathogerebedragloonbelastingafrekenen.

Aftrekpostenofvrijevergoedingen

Voorwerkgeversiserdemogelijkheidvaneenbelastingvrijevergoedingvoorwerknemers.Bijvoorbeeld:

• werkkleding

• consumptiestijdenswerktijd

• cursussen

• vervoer-enreiskosten(vergoedingeigenvervoerniethogerdan0,19ctperkm.

Werknemerskrijgenvaakvoorhunwerkzaamhedeneenautoterbeschikking.Hetisdanmeestaltoegestaandat deautoookvoorprivégebruikvandewerknemerkandienen.Ditheefttotgevolgdatdewaardevanditprivégebruik bijhetloonmoetwordengeteld.Dezebijtellingwordthetautokostenforfaitgenoemd.

Dewetgeefteenregelingwaarmeedehoogtevandebijtellingmoetwordenbepaald.Hoeduurderdeauto,hoe hogerdebijtelling.Debijtellingbedraagtnormaalgesproken25%vandecataloguswaarde.Voorelektrische voertuigengeldteenlagerebijtelling.

Auto voor zakelijk en privégebruik.

Opdracht5 Loonheffing

a. Wathebbenloonbelastingeninkomstenbelastingmetelkaartemaken?

b. Opwelkemanierwordtloonbelastinggeheven?

Loonbelastingwordtbetaaldnabelastingaangifteenvaststellingvandeaanslag.

Loonbelastingwordtingehoudenophetloon.

c. Noteerdrievoorbeeldenvansoortenloon.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht6 Directeur-grootaandeelhouder

a. Watbetekenthetalseendgaeenaanmerkelijkbelangindevennootschapheeft?

Bekijkhetfilmpje.

b. Vatindriezinnensamenwatbelastingontwijkinginhoudt.Noteerdeuitleg.

c. Sommigegrootverdienersofberoemdhedenontwijkendebelasting.Watvindjijhiervan?Lichtjeantwoord toe.

d. Zoekopinterneteenvoorbeeldvanbelastingontwijkingdooreenondernemer.Opwelkemanierheefthijof zijbelastingontweken?

e. WatheeftdeBelastingdienstbedachtombelastingontwijkingtegentegaan?

Opdracht7 Volksverzekeringen

a. Leguitwateenvolksverzekeringinhoudt.

b. Noteertweevoorbeeldenvaneenvolksverzekering.

5.3Inkomstenbelasting

Alseigenaarvaneeneenmanszaak,alspartnerineenvofofmaatschapenalsbeherendevennootvaneencv betaaljeoverdebehaaldewinstinkomstenbelastingenpremiesvolksverzekeringen.Samenheetdatde inkomensheffing.Alsjedirecteurbentvaneenbvofnv,valtjouwsalarisookonderdeinkomensheffing.

DeBelastingdienstonderscheidtdriesoortenbelastbareinkomens.Dezeinkomenszijnondergebrachtindrie boxen:

• box1:belastbaarinkomenuitwerkenwoning

Jouwwinst(ofsalarisbijeenbv-directeur)valtinbox1.

• box2:belastbaarinkomenuitaanmerkelijkbelang

Belastbaarinkomenuitaanmerkelijkbelangkunjehebbenalsjeminimaal5%vandeaandelenvanbijvoorbeeld eenbvbezit.

• box3:belastbaarinkomenuitsparenenbeleggen.

InhetNederlandsebelastingsysteemzijnertweesoortentarieven:proportioneeltariefenprogressieftarief.

Bijeenproportioneeltariefwordtaltijdmethetzelfdepercentagebelast.Bijeenprogressieftariefneemthet percentagetoealshetinkomenhogerwordt.

Deinkomstenuitarbeidwordenprogressiefbelast.Ditbetekentdat hoemeerinkomenjeverdient,hoemeerbelastinginprocentenjemoet betalen.DeBelastingdienstpastdittoedoorhetinkomenteverdelen inschijven.Elkeschijfheefteeneigenbelastingpercentage.Ditsysteem noemjehetschijventarief.Erzijntweeschijven.Overdeeersteschijf betaalje37,07%enoverdetweedeschijf49,50%belasting(gebaseerd op2022).Alsjeinschijf2valt,betaaljeoverbeideschijvenbelasting.

Brieven Belastingdienst.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Heffinginkomstenbelasting

Hoewordtdeinkomstenbelastinggeheven?Deinkomstenbelastinggaatomhettotaleinkomen,bijvoorbeeld loon,pensioen,winstuitonderneming,rendementophetvermogen.Dittotaleinkomenziejeindeaangiftedie debelastingplichtigedoet.Nadeaangiftekrijgjemeestaleenvoorlopigeaanslag.Somsmoetjebelastingbetalen eninsommigegevallenkrijgjebelastingterug.DeaangiftewordtgecontroleerddoordeBelastingdienst.De Belastingdienstvergelijktdeaangiftemetdegegevensdiededienstkrijgtvanbijvoorbeeldwerkgevers, uitkeringsinstantiesenbanken.OokkandeBelastingdienstinformatiehalenuitregisters.Denkaanhet kentekenregister,waaruitvoordeBelastingdienstkanblijkendatiemandeendureautogekochtheeft.Later volgteendefinitieveaanslag,waarbijeencorrectiewordttoegepastalsuitcontroleblijktdatdebelastingplichtige zijninkomennietjuistheeftaangegeven.

Eenaanslagmoetvooreenbepaaldedatumwordenbetaald.Opeenaanslagstaatdatduidelijkaangegeven.

Deheffingvandeinkomstenbelasting:

• aangifte

• voorlopigeaanslag

• controle

• definitieveaanslag.

Voorlopigeaanslagenwordenomtweeredenenopgelegd.IndeeersteplaatsontvangtdeBelastingdienstal vroegeendeelvanhetlatertotaalverschuldigdebedragaanbelasting.Indetweedeplaatsishetvoorde belastingplichtigegunstigalshijzijnbelastingbetalingkanspreidenenhijnietnaafloopvanhetjaarmeteen groteaanslagwordtgeconfronteerd.

Ondernemersaftrek

Deondernemersaftrekiseenaftrekpostopdewinstvaneenonderneming.Eenbekendvoorbeeldhiervanisde zelfstandigenaftrek.

Zelfstandigenaftrek

Eenondernemerheefteenbehoorlijkaantalfiscalefaciliteiten.Wekunnendiehiernietallemaalbehandelen.We besprekenweldezogenoemdezelfstandigenaftrek,zoalsdieisopgenomenindeWetIB2001.Afhankelijkvan dehoogtevandewinstmagdeondernemerzijngerealiseerdejaarwinstmeteenbedragaanzelfstandigenaftrek verminderen.Dejaarwinstkomtdanlageruit,watresulteertineenlagerbedragaanbelastingdatmoetworden voldaan.

Ominaanmerkingtekomenvoordezelfstandigenaftrekmoetdeondernemeraantweevoorwaardenvoldoen:

• Hijmoetvoldoenaanheturencriteriumvan1.225uurperjaar.(Datbetekentdathijminimaal1.225uurper jaarwerkzaammoetzijninzijnonderneming.Hierondervallenallewerkzaamhedendievoordeonderneming vanbelangzijn,dusookadministratieendergelijke.)

• Hijmoetminimaal50%vanzijnarbeidstijdaandeondernemingbesteden.(Letop:dezeeisgeldtnietvoor startendeondernemers.)

Andereinkomsten

Ditzijnwerkzaamhedendiegeenondernemersactiviteitenzijnofarbeidalswerknemerindienst.Vereistiswel datookdezewerkzaamhedenzijnverrichtinheteconomischverkeerengerichtzijnophetbehalenvanmaterieel voordeel.Bijvoorbeeldkluswerkzaamhedenwaarjevoorbetaaldwordt.

Inkomstenuiteigenwoning

HetbezittenvaneenwoningkanvoordeIBoptweemaniereneenbelastbaarfeitopleveren.

Allereerstdewoninginbox1.Inbox1wordtdebelastingplichtigebelastvoordeinkomstenuitdeeigenwoning. Voorwaardeisdatditdewoningis,waarhijmeestalwoont,dehoofdwoning.

Hetbezitvaneenwoninginbox1levertinkomstenop.Iemanddieeeneigenwoningheeft,hoeftgeenhuurte betalen.DatvoordeelzietdeBelastingdienstals‘inkomstenuitdeeigenwoning’,dusmoethetbijhetinkomen inbox1wordenopgeteld.Dezeinkomstenzijndenkbeeldig.Dehoogteervanwordtforfaitairbepaald,datwil zeggenviaeendoordewetvoorgeschrevenpercentage.

Meewerkendepartner

Voorondernemerswaarvandepartnerhelptindeonderneming,zijnerspecialeregelingen. Demeewerkaftrekiseenverminderingvandebelastbarewinstdoordatdepartnermeewerktindeonderneming. Hetmoetdanwelgaanomeenfiscalepartnerdieindeondernemingmeewerktzonderzelfondernemertezijn.

Omvandemeewerkaftrekgebruiktekunnenmaken zijnereenaantalvoorwaarden:debelastingplichtige zelfisondernemer,hijvoldoetaanheturencriterium van1.225urenwerkzaamindeondernemingindatjaar endemeewerkendepartnerwerktopjaarbasis minimaal525uurmeeindeonderneming,ditis gemiddeld10uurperweek.

Hoemeerurendepartnermeewerkt,hoehogerde aftrek.Ditkanoplopentoteenmaximumvan4%van debehaaldewinst.

Eigenwoningforfait.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht8 Belastingtarieven

a. Welkeinkomstenvalleninhetalgemeenonderbox1?

b. Box1heefteenprogressiefbelastingtarief.Watwordthiermeebedoeld?

c. Watbetekenthetbegripurencriteriumvooreenondernemer?

Tomdiesamenmetzijnbroereenopslaginkledingheeftendezedistribueert,isondernemervoorde inkomstenbelasting.

Deomzetminusdekostenisdewinstuitonderneming.

d. Inwelkeboxisdewinstbelast?

Hoofdstuk5Belastingen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Barbaraheefteenparttimebaan.Haarsalarisisinkomstenuitarbeidenwordtbelastinbox1.Barbaraheeftsinds eenaantalmaandeneeneigenbedrijfjedatauto-onderdelenbezorgt.Ditdoetzijsamenmettweeanderen.Zij ishierongeveereendagperweekmeebezig.Zeiswelvanplanhaarbedrijfindetoekomstuittebreiden.

e. IshetgelddatBarbaramethaarbedrijfverdientwinstuitonderneming?

f. Watwordtbedoeldmetdemeewerkaftrek?

Opdracht9 Aangifteenformulieren

Alsjeaangiftemoetdoenvoordeinkomstenbelasting,krijgjeeenbriefvandeBelastingdienst.

Stappen:

• JelogtinopdewebsitevandeBelastingdienst.

• Opdesiteziejeeenlinknaarhetonlineaangifteformulier.

• Alsjedaaropklikt,kunjeinloggenmetjeDigiD.Dezemoetjeoptijdhebbenaangevraagd.

• Opdeaangiftestaansommigegegevensalvooringevuld.Bijvoorbeeldjesalaris,jepensioenofje bankrekeningen.DezeheeftdeBelastingdienstontvangenvanbedrijveneninstanties.

• Jebenterwelzelfverantwoordelijkvoordatdegegevensjuistzijn.Controleerdezedusaltijdgoed.

GanaardesitevandeBelastingdienst.

Zoekopwelkegegevensjenogmeernodighebtvoordeaangifteinkomstenbelasting.Noteervijfvoorbeelden.

Opdracht10 Voorlopigeaanslag

Voorlopige aanslag.

a. WatishetvoordeelvaneenvoorlopigeaanslagvoordeBelastingdienst?

b. Watishetvoordeelvaneenvoorlopigeaanslagvoordebelastingplichtige?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht11 Zelfstandigenaftrek

Alexheeftalvijfjaareeneigenonderneming,eenpakketservicedienst.Daarnaastwerkthijookinloondienstals chauffeurbijeenautomaterialenzaak,omdathijdatleukvindt.Alexwerkt1300uurinzijnbedrijf,inclusief administratie.Hijwerkt1100uurinloondienst.

HeeftAlexrechtopzelfstandigenaftrek?

Opdracht12 Inkomstenuiteigenwoning

a. Watisjuist?Deeigenwoningwordtbelastin... box1 box2

b. Watisjuist?Loonbelasting... iseenvoorheffingopdeinkomstenbelasting betekenthetzelfdealsinkomstenbelasting

5.4Belastingenauto’s

Alsondernemerkunjetemakenkrijgenmetdebelastingvanpersonenauto’senmotorvoertuigen(bpm).Belasting vanpersonenauto’senmotorrijwielen(bpm)iseenindirectebelastingdiemoetwordenbetaaldwanneereen personenauto,bestelautoofmotorrijwielinNederlandgeregistreerdwordt.OokmoetvoordenietinNederland geregistreerdepersonenauto’s,bestelauto’senmotorrijwielen,waarmeejeinNederlandopdewegrijdt,BPM wordenbetaald.Voorbestelauto’svanondernemersgeldteenvrijstellingengehandicaptenkunnendeBPMop hunbestelautoondervoorwaardenterugkrijgen.Koopjeeennieuwebestelauto?Dankunjemisschienvrijstelling krijgenvanbpm.Jedoetdaneenberoepopdeondernemersregeling.

Debetalingvandebpmvooreenviaeenautobedrijfaangeschaftenieuwepersonenautoofmotorrijwielwordt geregelddoordeimporteur.Dedealerzetdebpmopdefactuuraandeklantensluisthetbedragdooraande importeur,diedebelastingaandeBelastingdienstvoldoet.Vooreenaantalmotorrijtuigenmetbijzonderedoelen inNederlandkunjedebpmterugkrijgen.Denkaanambulances,auto’svoorgroepsvervoervanrolstoelgebruikers engeldtransportauto’s.

Motorrijtuigenbelasting

Motorrijtuigenbelasting(mrb)geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’senautobussen.Alsjeeen personenauto,bestel-ofvrachtautoofautobushebtgekochtvoorjeonderneming,danlaatjehetmotorrijtuig opjouwnaamschrijven.

Vrachtwagens

Bijvrachtwagenshebjeverschillende(herkenbare)kenmerkendiedemrbbepalen.Ditzijnonderandere:

• • deeuromotor welofgeenkoppelinrichting

• • hetgewicht. welofgeenluchtvering

• hetaantalassen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Belastingzwaremotorrijtuigen

Alsjeeenvrachtautohebt,moetjedaarmotorrijtuigenbelastingvoorbetalen.Jemoetbovendienbelastingzware motorrijtuigen(bzm)betalenalsjemetjevrachtautogebruikmaaktvandesnelweg.Alsjedebzmhebtbetaald (ookwelbekendalsEurovignet),magjeookgebruikmakenvandesnelwegeninLuxemburg,Denemarkenen Zweden.

InsommigeandereEuropeselandenmoetjehiervoortol betalen(bijvoorbeeldMautinDuitsland).

Debelastingzwaremotorrijtuigen(bzm)isvoorvrachtauto’s envrachtautocombinatiesdie:

• alleenzijnbedoeldvoorhetvervoerenvangoederen

• eentoegestanemaximummassa(laadvermogenplus eigengewicht)hebbenvan12.000kiloofmeer.

Opdracht13 Belastingpersonenauto’senmotorrijwielen

a. Debpmiseenindirectebelasting.Leguitwaaromdatzois.

b. VoorsommigemotorrijtuigenmetbijzonderedoeleninNederlandkunjedebpmterugkrijgen.Noteertwee voorbeeldenhiervan.

Opdracht14 Motorrijtuigenbelasting

a. Voorwelkevoertuigengeldtmotorrijtuigenbelasting?

b. Geldtmotorrijtuigenbelastingvoorbestelbusjesdiepersonenvervoeren(vanAnaarBbrengen)?Lichtje antwoordtoe.

c. Bijvrachtwagenshebjeverschillende(herkenbare)kenmerkendiedemrbbepalen.Noteererdrie.

d. Stel,eenbestelbusheefteenmassavan2.500kilo.Geldthierinditgevalmotorrijtuigenbelasting?Lichtje antwoordtoe.Jemaginternetgebruiken.

e. Watiseenanderwoordvoorzwaremotorrijtuigenbelasting?

f. Welkebeweringisjuist?Zwaremotorrijtuigenbelastinggeldtvoor... eentoegestanemaximummassavan12.000kiloofmeer eentoegestanemaximummassavan12.000kilo

5.5Belastingheffing

DeBelastingdienstheeftverschillendebelastingsoorten.Dezekunjeonderverdelenindirecteenindirecte belastingen.Voorbeeldenvandirectebelastingenzijndebelastingopjeinkomenenvermogen.Dezebelastingen draagjezelfafaandebelasting,zoalsdeinkomstenbelasting.Daarnaastzijnerindirectebelastingen,dieiemand andersbetaaltaandeBelastingdienst.Debelastingisverwerktindeprijsvanproductenendiensten.Deze belastingheetookwelkostprijsverhogendebelasting.Voorbeeldenzijnmotorrijtuigenbelastingenaccijnzenop alcoholentabak.

Vervoer via de snelweg.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetrijk,decentraleoverheid,isdeinstantiediedeomzetbelasting,deloonbelastingendeinkomstenbelasting heft.DeBelastingdienstisdeoverheidsinstantiedienamensderijksoverheiddebelastingint.Deprovincie incasseertdemotorrijtuigenbelasting:ditisdebelastingdiejemoetbetalenalsjeeenautohebt.De inkomstenbelasting,loonbelastingenomzetbelastingzijndebelangrijkstebelastingenalshetgaatomde opbrengstenvoorNederland.

Deonroerendezaakbelasting(belastingoverjehuisengrond),toeristenbelastingenhondenbelastingmoetaan degemeentenwordenbetaald.Toeristenbelastingiseenbelastingdiejemoetbetalenalsjeineenanderestad opvakantiebentendaarlogeertineenhotelofopeencamping.

Waterschappenzijnoverheidsinstantiesdiedeveiligheidvanduinenendijkenbewakenenzorgenvooreengoede kwaliteitvanonswater.Omdittekunnenbetalen,hefthetwaterschapbelastingvanhuishoudenseneigenaren vanhuizenengrond.

Moetjemeerbetalenofkrijgjeminderbelastingterugdaneerderisberekend?Ofhebjenieteerdereen belastingaanslagvoordatjaarontvangen?Dankrijgjeeennavorderingsaanslag.Dezenaheffingkunjekrijgen vooronderandereinkomstenbelastingenvennootschapsbelasting.

Vennootschapsbelasting

Alsjeeigenaarbentvaneenbvofnv,danmoetjevoorjebedrijfaltijdaangiftevennootschapsbelastingdoen. Ookstichtingenenverenigingenmoetensomsaangiftevennootschapsbelastingdoen.Devennootschapsbelasting iseenbelastingoverdewinst.DeBelastingdienstonderscheidtvoorbelastingoverwinstlichamen(zoalsbedrijven enorganisaties)ennatuurlijkepersonen(zoalseeneenmanszaak).Lichamen(meestaleennvofbv)moeten aangiftevennootschapsbelastingdoen.Natuurlijkepersonenbetalenbelastingoverdewinstviade inkomstenbelasting.Jemageenvoorlopigeaanslaginkomstenbelastingenvennootschapsbelastingdiejekrijgt inhetjaarwaaroverdebelastinggaat,intermijnenbetalen.Ditmoetinmaandelijksegelijketermijnen.Hetbedrag moetuiterlijkop31decemberopderekeningvandeBelastingdienststaan.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Dividendbelasting

Alsjenvofbvwinstmaakt,dankandevennootschapeendeelvandewinstuitkerenaanaandeelhouders.Dit gebeurtmeestalindevormvandividend.Devennootschapdiehetdividenduitkeert,moetdandividendbelasting betalenaandeBelastingdienst.Insommigegevallenkunjeinaanmerkingkomenvoorgedeeltelijkevrijstelling ofteruggaafvandedividendbelasting.

Deondernemingdiedividendbetaalt,doetaangiftevoordividendbelastingbinneneenmaandnadatdedividend berekendismetdeinkomstenbelasting(ofvennootschapsbelastingalsdeaandeelhouderdiedividendontvangt eennvofbvis).

Aanslag-enaangiftebelastingen

BijeenaanslagbelastingbepaaltdeBelastingdiensthoeveelbelastingdeburgermoetbetalen.De inkomstenbelastingendeerfbelastingzijnaanslagbelastingen.

Bijeenaangiftebelastingberekentdeburgerzelfhoeveelbelastinghijmoetbetalenenmaaktditbedragover aandeoverheid.Deomzetbelasting(btw)endeoverdrachtsbelastingzijnaangiftebelastingen.

Bezwaarenberoep

HetkanvoorkomendatjehetnieteensbentmeteenaanslagvandeBelastingdienst.Indatgevalkunjebezwaar maken.Bezwaarmakentegendeaanslaginkomstenbelastingmoetjedoenbinnenzeswekennadedatumvan debeschikking.Wordtjouwbezwaarafgewezen,dankunjeinberoepgaanbijderechtbank.Datkantotenmet zeswekennadeuitspraakopjebezwaar.Uitstelvanbetalingmoetjedannogwelapartaanvragen,alsjein beroepgaat.

Informatieverplichting

DeBelastingdienstmoetjekunnencontroleren.Deaangifteisvaakhetstartpuntvandeinformatieverplichting richtingdeBelastingdienst.Meestalisditvoldoende.Somsisextrainformatienoodzakelijkomdebelastingdie jemoetbetalen,goedtekunnenvaststellen.Jebentverplichtdefiscaalrelevanteinformatieteverschaffen.Als jegeeninformatieverschaft,dankandeBelastingdienstjeinkomenofvermogenschatten.Ookkanhetzijndat bepaaldeaftrekpostennietwordengeaccepteerd.DeBelastingdienstkanookeeninformatiebeschikking verstrekken.HierinstaatwelkeinformatiejevolgensdeBelastingdienstmoetverstrekken.

Administratieverplichting

Alsondernemerbentjewettelijkverplichteengoedeadministratieoptezettenenbijtehouden.Eengoede administratieisookvanbelangvoorjebelastingzaken.Jevultjebelastingaangifteninopbasisvanjeadministratie. DeBelastingdienstmoetdeaangiftengoedensnelkunnencontroleren.

Een kantoor van de Belastingdienst.

Opdracht15 Directeofindirectebelasting

Anneiszelfstandiglease-adviseur.Zijmoetvóór1meieenaangifteformulierinvullen.Opdatformuliergeeftzij aanhoeveelzijinhetafgelopenkalenderjaarheeftverdiend.MethaaraangiftebepaaltdeBelastingdiensthoeveel belastingzijmoetbetalen.DeBelastingdienststuurtAnneeenaanslagbiljetwaaropexactstaatwelkbedragdat isenwatdebetalingstermijnis.

a. Isinditvoorbeeldsprakevaneendirecteofindirectebelasting?Lichtjeantwoordtoe.

b. Watiseenanderwoordvoorindirectebelastingen?

c. Noteertweevoorbeeldenvanindirectebelastingen.

Opdracht16 Wieintdebelasting?

a. Wieintdeloonbelasting? degemeente derijksoverheid

b. Deprovincieintde... omzetbelasting motorrijtuigenbelasting

c. Watisonroerendezaakbelasting?

d. Aanwiewordtdeonroerendezaakbelastingbetaald?

Opdracht17 Vennootschapsbelasting

a. Wanneermoetjevennootschapsbelastingbetalen? alsjeeigenaarbentvaneeneenmanszaak alsjeeigenaarbentvaneenbvofnv

b. Watishetverschiltusseneenlichaameneennatuurlijkpersoon?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Saarwilheefteeneigenbvenwilhaarvoorlopigeaanslagvennootschapsbelastinggraagintermijnenbetalen. Zewilhetbedragoveranderhalfjaarspreiden.

c. MagSaarditdoen?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht18 Dividendbelasting

a. Legkortenduidelijkuitwatdividendinhoudt.

b. Wanneerdoeteenondernemingaangiftevoordedividendbelasting?

Opdracht19 Presentatieoverbelastingen

a. Vormeengroepjevandriestudenten.

b. Maaksameneenpresentatieovertweebelastingsoorten. Kiesuit:

• inkomstenbelasting

• loonbelasting

• motorrijtuigenbelasting

• dividendbelasting

• vennootschapsbelasting.

c. Vertelinjulliepresentatieiniedergeval:

• watdebelastingsoortinhoudt

• wiedebelastingmoetafdragenenaanwelkeorganisatie

• watderelatieofsamenhangismetanderebelastingen.

d. Geefjepresentatieaandehelegroep.

e. KiesvoorjepresentatieeenPowerpointofPrezi.Gebruikduidelijkeafbeeldingenenfoto’senkorteteksten. Gebruikbulletpoints.

Opdracht20 Informatieenadministratie

a. WatwordtbedoeldmeteeninformatieverplichtingvanuitdeBelastingdienst?

b. EenaangifteismeestalvoldoendeinformatievoordeBelastingdienst.SomswildeBelastingdienstmeer informatieovereenonderneminghebben.Inwelkegevalkandatvoorkomen?Bedenkeenvoorbeeld.

Chantalheefteenkleineonderneming,eenfietskoeriersdienst.Zijgooitalhaarbonnetjesmetbtwenfacturen ineenschoenendoos.Elkkwartaalbekijktzehetgeheelenbrengtalleadministratienaarhaarboekhouder.Haar boekhoudermoppertnogaleens.HijzegtdatChantalslordigisenereendeugdelijkeadministratieopnamoet houden.

c. Watvindjijvandeopmerkingvandeboekhouder?Leguit.

d. WatkanChantalbeterdoen?Bedenktweetips.Noteerdeze.

e. Houdjijzelfeenadministratiebij?Zoja,leguithoejedatdoet.Noteerhetinstappen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

5.6Overheidssteunensubsidies

Erzijnverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesvoorondernemers.Erzijnbijvoorbeeldsubsidieregelingen diehetvoorjoualsondernemergemakkelijkerkunnenmaken.Wezettendebelangrijkstevoorjeopeenrij, onderverdeeldincategorieën.

• digitaliseringeninnovatie

• duurzaamvervoerenduurzaamheidalgemeen

• personeelenorganisatie

• internationaalondernemen.

InhetsubsidieoverzichtstaanookEuropesesubsidies(sommigestaaninhetEngels).EenEuropesesubsidie aanvragenisvaakmogelijkviaeenzogehetenCallforproposal.DatwilzeggendatdeEuropeseUnieeenoproep doetomvoorstellenintedienen.Belangstellendenkunnendaneenactieplanindienendatovereenkomtmethet beleidsterreinenvoldoetaandegesteldevoorwaarden.Meerinformatiehieroveristevindenbijdeinstantiedie dedesbetreffendesubsidieregelinguitvoert.

Een steuntje in de rug.

Opdracht21 Start-up

Jebenteenstart-updiezichrichtopduurzamemobiliteit.Jewiltelektrischedeelauto’sintroducereninjouw stadenzoektfinanciëleondersteuningomditplanterealiseren.

a. Welkesubsidiecategorieënpassenbijjouwondernemingenwaarom?

b. WatzijndebelangrijkstevoorwaardenominaanmerkingtekomenvooreenEuropesesubsidie?

c. Waarkunjebetrouwbareinformatievindenoversubsidiesenhoebeoordeeljeofeensubsidiegeschiktisvoor jouwonderneming?

d. Zoujouwstart-upkunnenpassenbijdesubsidieregeling'DuurzameMobiliteitmkb?

CONCEPT KOPIJVERSIE

5.7Samenvatting

Alsmanagerofondernemerkomjeopverschillendegebiedendefiscus(deBelastingdienst)tegen.Bijnaalle ondernemersbetalenomzetbelasting(btw).Afhankelijkvanjeondernemersvormhebjeooktemakenmet inkomstenbelastingofvennootschapsbelasting.

Alseigenaarvaneeneenmanszaakofbijvoorbeeldalspartnerineenvofbetaaljeoverdebehaaldewinst inkomstenbelastingenpremiesvolksverzekeringen.Samenheetdatdeinkomensheffing.Alsjedirecteurbent vaneenbvofnv,valtjouwsalarisookonderdeinkomensheffing.

Deoverheidheftbelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.Diebelastingheetbtw(belastingtoegevoegde waarde)ofomzetbelasting.Ditisdebelastingdiejealsondernemerbetaaltoverjegemaakteomzet.

Deinkomstenbelasting(IB)enloonbelasting(LB)hebbenopeenbijzonderemaniermetelkaartemaken:de loonbelastingisnamelijkeenvoorheffingopdeinkomstenbelasting.

Alsondernemerkunjeooktemakenkrijgenmetdebelastingvanpersonenauto’senmotorvoertuigen(bpm). Motorrijtuigenbelasting(mrb)geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’senautobussen.

Totslotzijnerverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesvoorondernemers.

CONCEPT KOPIJVERSIE

5.8Begrippen

Aanmerkelijkbelang

Alsdedirecteureenaandelenbelangvantenminste5%vandeaandelenbezit.

Directebelasting

Debelastingopjeinkomenenvermogen.

Indirectebelasting

Belastingdiedooroverhedenopeenindirectemanierwordtgeheven,bijvoorbeeldomzetbelasting.

Kleineondernemersregeling(KOR)

Ondernemersmeteengeringeomzetwordengeheelofgedeeltelijkvrijgesteldvanhetafdragenvandeontvangen btw.

Lichaam

Eenjuridischesamenwerkingsvormdierechtspersoonlijkheidheeft.

Motorrijtuigenbelasting

Motorrijtuigenbelasting(mrb)geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’senautobussen.

Omzetbelasting(btw)

Deoverheidheftdezebelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.

Onroerendezaakbelasting

Belastingoverjehuisofgrond.

Progressieftarief

Hetpercentagedatjeaanbelastingmoetbetalenwordthogeralshetsalarisstijgt.

Proportioneeltarief

Ditwordtaltijdmethetzelfdepercentagebelast.

Vennootschapsbelasting

Eenbelastingdiewordtgehevenoverdewinstvanondernemingen.

Voorbelasting

Debtwdiejebetaaltoveraankopendiejedoetvoorjebedrijf.

Volksverzekering

Eenwettelijkverplichtesocialeverzekeringtegendefinanciëlegevolgenvanbijvoorbeeldouderdom,overlijden, bijzondereziektekostenofkinderen.

Zelfstandigenaftrek

Afhankelijkvandehoogtevandewinstmagdeondernemerzijngerealiseerdejaarwinstmetditbedrag verminderen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk6

Gesprekkenvoeren

Eenbelangrijkdeelvanjouwwerkisgesprekkenvoeren.Gesprekkenmetmedewerkerszijnmeestalnietvrijblijvend. Zezijnbedoeldommedewerkersteinstrueren,tecoachen,temotiverenensomsookomzetebeoordelen.Om jewerkgoedtekunnendoen,moetjijwetenhoejeeengesprekingoedebanenleidt.Netalsoveral,komenook opdewerkvloerallerleiconflictenvoor.Deleidinggevendemoethiervanopdehoogtezijneninstaatzijnom conflictenoptelossen.Hetisdetaakvandeleidinggevendeomervoortezorgendatiedereenopeenpositieve, openenprofessionelemaniersamenwerkt.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenhoefeedbackmotiverendwerkt

• kunjeverschillendetechniekenvoorfeedbacktoepassen

• kunjeverschillendegespreksvormenonderscheidenendezeeffectiefinzetten

• kunjehetverschiltussenbegeleidenencoachenuitleggenentoepassen

• kunjeconflictenanalyserenenconflictbenaderinginzettenmetbehulpvanhetThomasKilmann-model

• kunjeuitleggenhoesamenwerkingenduidelijkecommunicatiebijdragenaanconflictpreventie;ookweetje waaromethischenintegerhandelenhierbijessentieelis

• kunjedewaardevankritischencreatiefdenkentoelichten,situatiesanalyseren,problemenherkennenen vernieuwingenenverbeteringeninitiërenvooreenprettigewerksfeer.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

Bijgesprekkentussencollega’sgaathetvaakoverhetwerkenoverhoeiemandfunctioneert.Daarbijisopde juistemanierfeedbackgevenenontvangenheelbelangrijk.

a. Wathebjijeraanalsiemandjoufeedbackgeeft?

b. Iedereengeeftfeedbackaandemensenwaarmeehijsamenwerkt.Denkeensterugaaneenmomentwaarop jijhetbelangrijkvondomeencollegafeedbacktegeven.Beantwoorddaarnadevolgendevragen.

• Waaromgafjijdiefeedback?

• Hoereageerdejouwcollega?

• Heeftjouwfeedbackdesituatieofdesamenwerkingverbeterd?

6.1Feedback

Ofjewelofgeenleidinggevendebent,jehebtindewinkelallerleigesprekken metjecollega’s.Bijveelvandiegesprekkengeefjefeedbackofontvangje feedback.Feedbackisdeterugkoppelingoverhetgedragofdeprestatiesvan iemand.Hetdoelhiervanisomdoormiddelvanoverleghetgedragofde prestatiesteverbeteren.

Feedback is belangrijk.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Belangvanfeedback

Feedbackisbelangrijkvoordeontwikkelingvandepersoondiedefeedbackontvangt.Daarnaastzorgthetvoor eenbeterbedrijfsresultaat.Medewerkersdielerenvandefeedbackdiezekrijgen,zullenhetindetoekomstbeter doen.Jevindthetnatuurlijkleukomtehorenalsjeleidinggevendezegt:‘Goedgedaan,gazodoor.’Maardit betekentnietdatjehetindetoekomstbeterzultdoen.Hetisbelangrijkdatdefeedbackinformatiebevatwaar depersoonwataanheeftenwaardoorhijbeterwordt.

Goedbezig!

Thomaswerktaleentijdbijeenautomaterialenzaak.Hijvindtzijnbaanheel leukendoethetvolgenszijnleidinggevendeookgoed.Hijhoortvaak:‘Goed bezig,Thomas’en‘Gazodoor!’Aandeverkoopcijferskunjeookziendat Thomasveelverkoopt.TochheeftThomasbehoefteaanechtefeedback.Hij zougraagwillenwetenwathijnogkanverbeteren.

Dank je. Wat kan ik nog verbeteren?

Hoofdstuk6Gesprekken

CONCEPT KOPIJVERSIE

Motivatieenfeedback

Motivatieisdatwateenpersoonstimuleertomietstedoen.Iemanddiegemotiveerdisomvandaagtien bijverkopentedoen,zaldaarsnellermeeaandeslaggaandaniemanddienietgemotiveerdis.Goedefeedback geeftmensenhetgevoeldatjezewaardeert.Datmaaktmensenbetrokkenenenthousiast.Ditverhoogtde motivatieomdewerkzaamhedenuittevoeren.Naastfeedbackkunjeookcomplimentengeven.Datdoejezo:

• Maakeerstcontact.Benoemwatjezietenwathetmetjoudeed.

• Doeditvanuitjezelf,metdeik-boodschap.

• Kijkofjouwboodschapbegrepenwordt.

• Weesoprecht,mensenmerkenhetalsjeeencomplimentnietechtmeent.

Hettegengesteldevanmotivatieisdemotivatie.Jemerktdat mensengedemotiveerdzijnalszezichnegatiefuitlatenover hunafdelingofhunfunctie.Ookkunjeaandehoudingvan eenmedewerkervaakwelzienofhijgemotiveerdof gedemotiveerdis.Eentekenvandemotivatiekan bijvoorbeeldzijndateenmedewerkergeeninteressetoont inhetwerkofzichvaakziekmeldt.

Zorgvuldigefeedbackkanmedewerkersmotiveren.Door feedbacktegeven,kunnendemedewerkerszichontwikkelen.

Zehalenmotivatieuitietswatzegoeddoen,maarookuit deuitdagingomietseenseenkeerheelandersofnogbeter tedoen.

Kenmerkenvanfeedback

Zorgvuldige feedback zorgt voor gemotiveerde medewerkers.

Juisteengerichtefeedbackmoetaaneenaantalkenmerkenvoldoen:

• Denkereerstevenzelfoverna.Watwiljeprecieszeggen,waaromwiljedatzeggenenhoegajehetzeggen?

• Feedbackgaatalleenoverdezaakdienuspeeltenwaarnuhetgesprekovergaat.Alseenmedewerkereen verkoopgesprekheeftgevoerd,dangeefjefeedbackoverdatgesprek.Jegaatergeenanderezakenbijhalen.

• Geeffeedbackopietswatiemandkanveranderen.Dusnietopiemandskarakter,maarophetgedrag.

• Hetbesteisomfeedbacktegevenvlaknadaterietsisgebeurd.Danligthetnogversinhetgeheugen.

• Zorgdatdefeedbackconcreetisenvermijdwoordenals‘altijd’en‘nooit’.

• Spreeknietnamensanderen.

• Geefdegenediedefeedbackontvangtdetijdomtereageren.

• Zijnerpuntenwaareenoplossingvoorgezochtmoetworden,zoekdiedansamen.

Nietzo,maarzo

Dusnietzo:

‘Ikhebdelaatstetijdgekekenhoejeverkoopgesprekkenvoertmetklanten.Zevindenjeverhaalnietinteressant enzesnappenhetookniet.Daaromverkoopjezoweinig.Jezulthetindetoekomstechtandersmoeten aanpakken.’

Maarzo:

‘Ikhebnetgekekenhoejehetverkoopgesprekvoerdemetdeklant.Deklantkeekeenaantalkerenwegenfronste daarbij.Hijheeftooknogeenkeeropzijntelefoongekeken.Probeerdevolgendekeerdeaandachtvasttehouden doorhetproducttedemonstreren.’

CONCEPT KOPIJVERSIE

Feedbackisgevenenontvangen

Feedbackisalleeneffectiefalsjehetgoedgeeft.Geefjefeedbackopeenverkeerdemanierofopeenverkeerd moment,danwerkthetniet.Kiesdaaromzorgvuldigjemomentvanfeedbackgeven.Wanneerhetbijvoorbeeld ergdrukis,kanjeboodschapverkeerdoverkomen.Ofwanneerjefeedbackgeeftopietsdattweewekengeleden isgebeurd,kandemedewerkerzichdesituatiemisschiennietgoedmeerherinneren.

Medewerkerskunnenzichbedreigdvoelendoordefeedback.Feedbackontvangenissomslastig:jekunttehoren krijgendatjeietsnietgoedhebtgedaan.Sommigenmensenschietenindeverdedigingenzoekennaareenexcuus waaromzeerzolangoverhebbengedaanofwaaromhetnietgoedisgegaan.Zorgerdaaromvoordatde boodschapvoldoetaandekenmerkenvoorjuiste,gerichtefeedback.

Klachtengesprek

Dusnietzo:

VorigeweekheeftSamiraeenheelonprettigklachtengesprekgehadmeteenklant.Zijvonddeklantonbeschoft enonredelijk.Samiraverloorhaargeduldenreageerdedaardoorheelboos.HaarleidinggevendeSharonhadhet gezien,maarnampaseenweeklaterdetijdomhetmetSamiratebespreken.Samirakanzichnunietmeergoed herinnerenwaterpreciesmetdezeklantaandehandwas.Zeweetnietmeerwathaarzoboosmaakteenwat zegezegdheeft.

Maarzo:

Samiraheeftzojuisteenklachtengesprekgevoerdmeteenklant.Zijvonddeklantonbeschoftenonredelijk. Samiraverloorhaargeduldenreageerdeboosopdeklant.HaarleidinggevendeSharonspreekthaardirectna hetgesprekaan.Samirastaatnogtetrillenvanemotiesenweetdathetnietgoedisgegaan.Sharonlaathaar eventotrustkomenenzegtdatzedeboosheidvanSamiragoedbegrijpt.Daarnalegtzeuitwaterverkeerdging inhetgesprek.SamiravraagthoezebeterhadkunnenreagerenendaarheeftSharoneenpaargoedetipsvoor. SamiraisheelblijmetdezefeedbackenzebedanktSharon.Zekanhetmeteentoepassenineenvolgend klachtengesprek.

InhetvoorbeeldgaatSamiragoedommetdefeedback.Zijsteltzichervooropen.Datdoetzedooractiefte luisterenendoorvragentestellen.Zebegrijptdefeedback,leertervanenkanermeeaandeslag.

Somsishetgoedomfeedbacktevragen.Hetisheelgewoondatjebehoeftehebtaanterugkoppeling.Vragen omfeedbackbetekentdatjejezelfwiltontwikkelen.Ditdoejebijvoorbeeldalsjetwijfeltoverofjehetwelgoed genoegdoet.Omfeedbackvragengeeftjedekansomjezelfverderteontwikkelen.

Opdracht2 Motiveren

a. Kieshetjuisteantwoord. Alsjeiemandmotiveert,zetjehemaanomiets/nietstedoen.

b. Alsjeeenmedewerkeropeengoedemanierfeedbackgeeft,kandatmotiverendwerken. Hoekomthetdatfeedbackgevenmotiverendkanwerken?

Opdracht3 Juisteengerichtefeedback

Noemtweepuntenwaarjerekeningmeemoethoudenomjuisteengerichtefeedbacktegeven.

Hoofdstuk6Gesprekkenvoeren

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht4 Goedoffout?

a. ‘Ikvindhetvervelenddatjijindewinkeleenbrildraagt.’

Isdezefeedbackjuistofonjuist?Legookuitwaaromjedatvindt.

b. ‘Ikvindhetvervelenddatjijaltijdtelaatbent.’ Isdezefeedbackgoedoffout?Legookuitwaaromjedatvindt.

Opdracht5 Complimenten

a. Alsjeiemandeencomplimentgeeft,letjeopdeopbouwvanhetgesprek. Zetdestappenvaneencomplimentmakenindejuistevolgorde.

Bekijkwelkeffecthetcomplimentheeftopdeander.

Benoemwatjezietenwathetmetjoudeed.

Maakcontactmetdepersoondiejewiltcomplimenteren.

b. Waaromishetbelangrijkdatjebijhetgevenvaneencomplimenteerstcontactmaaktmetdeander?

Opdracht6 Feedback

Indetheoriestondhetvolgendevoorbeeldvanhoejefeedbackopeenslechteenopeengoedemanierkunt geven.

Benoemdriepuntenwaaropdegoedefeedbackverschiltvandeslechte.

Nietzo,maarzo

Dusnietzo:

‘Ikhebdelaatstetijdgekekenhoejeverkoopgesprekkenvoertmetklanten.Zevindenjeverhaalnietinteressant enzesnappenhetookniet.Daaromverkoopjezoweinig.Jezulthetindetoekomstechtandersmoeten aanpakken.’

Maarzo:

6.2Gesprekstechnieken

Omeengesprekprettigtelatenverlopen,kunjeverschillendegesprekstechniekengebruiken.Bijgesprekken waarinhetomfeedbackgaat,zijndesandwichmethode,deLSD-techniekendeSTARR-methodeheelbruikbaar.

Desandwichmethode

Eenmethodeomfeedbacktegevenisdesandwichmethode.Jebegintmetvertellenwatergoedging.Bijvoorbeeld: ‘Jehebtjedeafgelopenwekengoedingezet.Heelfijn!’Daarnaverteljewaterbeterkanofwathetontwikkelpunt is.Bijvoorbeeld:‘Misschienkunjedeverkoopcijfersnogwelwatlatenstijgen,doorjeookietsmeeropdebijverkoop

CONCEPT KOPIJVERSIE

tefocussen.Dankunjeernogmeeruithalen.Alsjeditlastigvindt,kunnenwemisschieneentrainingvoorje zoeken.’Jesluitdefeedbackafmetietspositiefs.Bijvoorbeeld:‘Almetalbenikheeltevredenoverjebetrokkenheid bijhetbedrijf.’

Desandwichfeedbackwerktgoedomdathetminderbedreigendis.Medewerkersdieonzekerzijn,vindenhet makkelijkeromeennegatieveboodschapteaccepterenalsdietussentweepositieveboodschappeninzit.De kansdatereenverbeteringplaatsvindt,ishierdoorookgroter.

DeLSD-techniek

BijhetgevenenontvangenvanfeedbackkunjeookgebruikmakenvandeLSD-techniek LSDstaatvoorluisteren,samenvattenendoorvragen.

Luisteren

Omeengesprekgoedtevoeren,moetjeactiefluisteren.Datbetekentdatjejebestdoetomechttebegrijpen watdeanderzegt.Jeconcentreertjeopdeanderenlaatjenietafleidendooranderedingen.Ookprobeerjeniet alvasttebedenkenwatjijwiltzeggen,jelaatdeanderuitpraten.Endenkrustignavoordatjeantwoordgeeft.

Samenvatten

Alsjegoedluistert,kunjeooksamenvatten.Samenvatteniskortenbondiginjeeigenwoordenweergevenwat deanderheeftgezegd.Eengoedesamenvattinggeeftdeanderhetgevoeldathijisbegrepen.Eensamenvatting maggeennieuweinformatiebevattenenisaltijdkort,krachtigencompleet.Jeeindigtaltijdmetdevraagofde samenvattingklopt.Zogeefjedeandereenkansomjeaantevullenoftecorrigeren.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Klachtengesprek

SharonheeftnetaanSamirauitgelegdhoeSamirahaarboosheidkanbedwingentijdenseenklachtengesprek. Samiraheefthiergoednaargeluisterd.Daarnavatzekortsamenwatzegehoordheeft:‘Dusalsdeklantnogboos is,laatikeerstmerkendatikhetprobleembegrijp.Daarnamaakikexcusesvoorhetongemakenvertelikde klanthoeikhetprobleemgaaanpakken.Alsikdatechtnietweet,zegikdatikereencollegabijroepdiehier meeroverweet.Kloptdat?’

Doorvragen

DoorvragenishetlaatsteonderdeelindeLSD-techniek.Doorteluisterenkunjeaanknopingspuntenvindenom doortevragen.Jekrijgtdanmeerinformatievanjecollega.Vraagdooralseenmedewerkerzegtdathijhet moeilijkvindtommetbozemensenomtegaan.Vraagdanbijvoorbeeldwathijvoeltalsiemandboosdoet.

DeSTARR-methode

BijfeedbackgevenisookdeSTARR-methodeeengoedhulpmiddel.BijSTARRgeefteenmedewerkerzelfaan hoehetwerkprocesdeafgelopenperiodeisverlopen.Hierdoorkrijgjebeideninzichtinhetfunctionerenende ontwikkelingvandemedewerker.

S=Situatie

Kieseenrecentesituatiewaarineenbepaaldetaakofbepaaldgedragcentraalstond.Watwashetvoorsituatie? Zorgervoordatdedetailsendeachtergrondduidelijkzijn.

T=Taak

Watwerderopdatmomentvandemedewerkerverwacht?Waswaszijntaak?Watwarenzijnverantwoordelijkheid enbevoegdheid?

A=Actie

Welkeactiesheeftdemedewerkerondernomen?Bespreekhetconcretegedragendeuitgevoerdeacties.

CONCEPT KOPIJVERSIE

R=Resultaat

Bespreekhetresultaatvanhetgedragofdetaak.Wasdithetgewensteresultaat?

R=Reflectie

Bespreekwatdemedewerkerhiervangeleerdheeft.Watginggoed,watgaathijdevolgendekeerandersdoen?

STARR

BijhetklachtengesprekvanSamirameteenbozeklantwasSamirazelfookboosgeworden.Maarhethoortbij haartakenomklachtengesprekkentehoudenendeklantenopeengoedemaniertehelpen.Zebespreektmet haarleidinggevendeSharonhaareigenbozegedrag.Wantdathadduidelijkniethetgewensteresultaat.Deboze klantgingnogbozernaarhuis.MetbehulpvanconcretetipsvanSharon,zalSamiraerdevolgendekeervoor zorgenrustigteblijvenendeklanttehelpentotdezetevredennaarhuisgaat.

Lichaamstaal

Alsjenaarjecollegaluistert,doejeditnietalleenmetjeoren.Jeluistertookmetjelichaam.Jelaatziendatje geïnteresseerdbentinwatdecollegatezeggenheeft.Daarbijkunjeopdevolgendepuntenletten:

• Zorgvooreengelijkwaardigepositie.Gadusnietachterjebureauzitten,maargasamenaaneenanderetafel zitten.

• Zorgvooroogcontact.Datgaathetmakkelijkstealsjetegenoverelkaarzit.

• Weesrustig;neemdetijdomteluisterenenteantwoorden.Laatdeanderuitspreken,ganietwegkijkenof metjevingersoptafeltrommelen.

• Knikofhumzonuendan,omtelatenmerkendatjeluistert.

• Richtjelichaamnaardeandertoe.

• Ganietachteroverleunenenslajearmennietoverelkaar.Datgeeftdeanderdeindrukdatjenietgeïnteresseerd bentofdatjehetnietserieusneemt.

Opdracht7 Gesprekstechnieken

a. Welkebeweringenoverdesandwichmethodezijnjuist?Erzijnmeerderejuisteantwoorden.

Desandwichmethodebeginteneindigtmetbenoemenwatgoedgaat.Defeedbackoppuntendieminder goedgaan,zitdaartussenin.

Desandwichmethodemaaktdekansophetonthoudenvandefeedbackkleiner.

Desandwichmethodemaaktdekansopeenopbouwendgesprekgroter.

Desandwichmethodemaakthetmakkelijkeromdepuntendiemindergoedgaantebespreken.

b. BijfeedbackgevenkunjedeLSD-techniekgebruiken. Waarstaatdezeafkortingvoor?

Hoofdstuk6Gesprekkenvoeren

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. BijfeedbackgevenkunjedeLSD-techniekgebruiken. Geefbijelkelettereenkorteuitleg.

d. Bijeengesprekisdoorvragendemanieromechtinformatietekrijgen. Leesdegesprekkenenbedenkhoejehieropkuntdoorvragen.

Eerstewerkweek

Vraag:‘Hoewasjeeersteweek?’

Antwoord:‘Oh,welleukhoor.’

Welkedoorvraagstelje?

e. Rodestoel

Vraag:‘Ikzagdatjedeklantadviseerdeomeenrodestoeltekiezen.Waaromgafjedatadvies?’

Antwoord:‘Mevrouwverteldedatzevanfellekleurenhoudt.Daaromlietikhaareenaantalstoelenzien, waaronderderode.’

Welkedoorvraagstelje?

f. Nietfit

Uitspraak:‘Ikvoelmevandaagnietzofit.’

Welkedoorvraagstelje?

g. Kassasysteem

Uitspraak:‘Ikvindhetnoglastigommethetkassasysteemomtegaan.’

Welkedoorvraagstelje?

h. BijfeedbackgevenkunjeookdeSTARR-methodegebruiken. Waarstaatdezeafkortingvoor?

S= T= A= R=

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht8 Lichaamstaal

a. Bekijkdefoto.

Straaltdezemedewerksteruitdatzeinteresseheeftinhetgesprek?Legjeantwoorduit.

b. Jezietvierstagiairstijdenseengesprekmethuncoach.

Opwelkefotostaateenstagiairdiemetlichaamstaalaangeeftopentestaanvoorwatdecoachvertelt?Kies hetjuisteantwoord.

Hoofdstuk6Gesprekken

CONCEPT KOPIJVERSIE

foto1

foto2

foto3

foto4

6.3Begeleidenencoachen

Begeleidenencoachenkunnenbeidetakenvaneenleidinggevendezijn.

Begeleiden

Bijbegeleideninstrueerjeeenander.Jedraagtbepaaldekennisover.Stapvoorstapleerjeiemandbijvoorbeeld eennieuwetaakuittevoeren.Defeedbackdiejedaarbijgeeft,gaatheelconcreetoverdietaak.

Jegaatbijvoorbeeldiemandinwerkenopjouwafdeling.Jekuntdaneengesprekhebbenoverhetvolgende:

• Watwilofmoetdecollegaleren?

• Watverwachtjijvandecollegaenwatverwachthijvanjou?

• Watiszijnwerkervaring?

• Watweethijvanhetassortimentvandewinkel?

• Watweethijalvandebranche?

Afhankelijkvanhetleerdoel,kunjeeenprogramma voorhemmaken.Zokanhijstapvoorstapdatgene lerenwathijwilofmoetleren.Controleerregelmatig ofdecollegaopdegoedewegisdoorbijvoorbeeldna tegaanofhijdeinstructiesbegrijptdiejijhemgeeft.

Plantussentijdsgesprekkeninomfeedbacktegeven opdewerkzaamhedenvandecollega.Zorgervoordat jedemedewerkeroptijdlaatwetenwanneerjeeen gesprekwiltvoerenenzegerbijhoelanghetgesprek gaatduren.

Elke nieuwe medewerker moet ingewerkt worden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Noemtijdenshetgesprekzoweldepositievepuntenalsdepuntenwaarjecolleganogaankanwerken.Geefzo concreetmogelijkaanhoejecollegadezepuntenkanverbeteren. Alsdecollegagoedisingewerkt,zalhijverderzijnwerkzelfstandiguitvoeren.

Tips

Aandachtspuntenvoorbegeleidingzijn:

• Zorgdatjeregelmatiggesprekkenhebtmetjecollega.

• Zorgvooreengoedesfeertijdensdezegesprekken.Zokaneropenwordengepraat.

• Zorgdatjevoldoendevragenstelt.Jekuntadviezengeven,maarvaakwerkthetbeteromjecollegate stimulerenomzelfantwoordentebedenken.

• Maakgebruikvangesprekstechnieken,zoalsdeLSD-techniek.

• Bekijkofjeverbeterpuntenterugzietindepraktijk.Bespreekdatook.

Coachen

Coachenisiemandmotiverenomzelfverdertekomen.Datdoejedoorkritischevragentestellen,tehelpen leerdoelenteformulerenenfeedbacktegevenoverhetproces.

Coachenisvooralbedoeldommedewerkerszelftelateninzienwathunrolbinnendewinkelis.Demedewerker krijgtdoordecoachinginzichthoehijbepaaldewerkzaamhedenoftakenbeterkanaanpakken.Jecoachtiemand ineencoachingsgesprek.Bijeencoachingsgesprekisdegecoachtedegenediehetinitiatiefheeft.Daarbijkun jedevolgendestappenvolgen.

1.Voorbereiding

Degecoachtebereidtdeinhoudvanhetgesprekvoor.Welkdoelheefthetgesprek?Welkevragenwilhijstellen enwelkezakenwilhijbespreken?Meestalgebruiktdecoacheencoachingsformulieromdeinhoudvanhet gesprekopvastteleggen.Ganaoferbinnenjebedrijfeenformulierbeschikbaaris.Maakeranderszelfeen.

Vervolgenssprekenjullieafwanneerenwaarhetgesprekplaatsvindt.Zorgvooreenveiligeruimteomhetgesprek tevoeren,bijvoorbeeldeenkantoorwaargeenanderemedewerkerszittendiekunnenmeeluisteren.

2.Opening

Decoachheetdegecoachtewelkom.Tijdenshetgesprekiseenopensfeerbelangrijk:demedewerkermoethet gevoelhebbendathijopenlijkoverzijnontwikkelingkanpraten.Verteldatdeinhoudvandecoachingtussen jullieblijftennietwordtgedeeldmetanderecollega’s.

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.Bespreking

Hetgesprekgaatoverdepuntendiedegecoachteaandraagt.Decoachsteltdaarbijopenvragenzoals:

• Watwiljebereiken?Watzijnjedoelen?

• Inwelkefasevandeontwikkelingzitjenu?

• Ziejenogproblemenvoordetoekomst?

• Welkeondersteuninghebjenodig?

4.Afronding

Tijdenshetgesprekvuljehetcoachingsformulierin.Ditbespreekjevervolgensmetdemedewerker.Heeftde medewerkernogaanvullingenopwatjijhebtingevuldophetformulier?Alsdemedewerkerakkoordismetde inhoudvanhetformulier,vraagjehemdittetekenenvoorgezien.

5.Verslaglegging

Nadatdemedewerkerhetcoachingsformulierheeftgetekend,archiveerjeditinzijnpersoneelsdossier.Zokun jelaternogterugzoekenwatertijdenshetgesprekisbesproken.

Nadatdemedewerkerhetcoachingsformulierheeftgetekend,archiveerjeditinzijnpersoneelsdossier.De ontwikkelingvandemedewerkeroverdelangeretermijnwordtzovastgelegdenjekuntterugzoekenwater tijdenseengesprekisbesproken.

Opdracht9 Begeleiden

Bijautodealerskomenveelverschillendetakenvoor.Noemdrietakenwaareennieuwemedewerkerofstagiair inhetbeginmeestalbegeleidingbijnodigheeft.

Opdracht10 Werkervaring

Erkomteennieuwewerkneemsteropjouwafdeling.Hetisdebedoelingdatjijhaarinhetbegingaatbegeleiden. Dushebjeeersteenkortgesprekjeoverdetakendiedewerkneemstergaatuitvoeren.

Waaromvraagjedaarbijnaarhaarwerkervaring?

Opdracht11 Coachingsgesprekken

a. Watishetdoelvaneencoachingsgesprek?

b. Welkevijfstappenvolgjebijeencoachingsgesprek?

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. Waarommaakjebijcoachingsgesprekkengebruikvaneencoachingsformulier?

6.4Omgaanmetconflicten

Inelkbedrijfkunnenconflictenontstaan.Eenconflictiseenverschilvanmening.Alsmedewerkerszichdaardoor negatiefgedragen,kanereengespannensfeeropdewerkvloerontstaan.

Conflictenkunnenookkansengeven.Jekuntdoorconflictenontdekkenhoemedewerkersechtdenkenover bepaaldezakenendankunjedaaroverhetgesprekaangaan.

Oorzakenvanconflicten

Eenconflictkandevolgendeoorzakenhebben:

• verschilvanmening

• negatieveemoties

• verstoordecommunicatie

• polarisatie.

Verschilvanmening

Deeigenmeningvanmensenisvaakhetuitgangspuntvoorhungedrag.Verschillendaarinzijnvaakdeoorzaak vanconflicten.Inconflictsituatieswordendefeitenvaakonbelangrijk.Mensenreagerendannietmeerrationeel, volgenshetverstand,maarvolgenshunpersoonlijkemening.

Hoemeermensenvanelkaarverschillen,hoegroterdekansoponbegrip.Denkbijvoorbeeldaanculturele verschillen.

Negatieveemoties

Bijconflictenhorenaltijdnegatieveemoties.Negatieveemotieszijnbijvoorbeeldjaloezie,boosheid,ongeduld enirritatie.Somszitiemandietsallangerdwarsenkanéénincidentleidentoteenconflict.Doorconflictenworden negatieveemotiesmeestalerger.

Negatieve emoties leiden vaak tot een conflict.

Slechtecommunicatie

Conflictenwordenvaakveroorzaaktdoorslechtecommunicatie.Mensenlatenbijvoorbeeldniettijdigwetenwat hundwarszit.Pratenoverdeonderliggendeoorzaakvaneenconflictisvoorsommigemensenookmoeilijkomdat zenietwetenhoezehungevoelensonderwoordenkunnenbrengen.Hoelangereenconflictduurt,hoemoeilijker hetoptelossenis.

Hoofdstuk6Gesprekkenvoeren

CONCEPT KOPIJVERSIE

Polarisatie

Bijconflictennemenpersonenhuneigenstandpuntin.Erwordensomsgroepjesgevormdenmenkomtrecht tegenoverelkaartestaan.Ditheetpolarisatie.Doorpolarisatiekunnenconflictensteedsernstigerwordenen zijnzemoeilijkeroptelossen.

Polarisatie.

Invloedvanconflicten

Conflictenkunnennegatieveinvloedhebbenophetfunctionerenvanmensen.Datbetekentookdatconflicten negatieveinvloedkunnenhebbenopdeorganisatie.

Bijvoorbeeld:

• Hetconflictisbelangrijkerdanhetvindenvaneenoplossing.Hetconflictstaatnietmeercentraal,maarhet gaateromwiedesterksteis,duswiegelijkkrijgt.

• Hetconflictzorgtvoorziekteenstress.Ziekteverzuimkostdeorganisatieveelgeld,wantdeziekenmoeten wordendoorbetaald.

• Hetconflictzorgtervoordatderelatietussencollega’sslechterwordt,waardoordesamenwerkingslechter wordt.

• Doorhetconflictmakendemedewerkersmeerfouten.Erwordtalleennogaanhetconflictgedachtende medewerkerskunnenzichnietmeerconcentrerenophunwerk.

Behalvenegatieveinvloed,kaneenconflictookpositieveinvloedhebben.Danheefthetconflictnut.Datkan bijvoorbeeldindevolgendegevallen:

• Medewerkerszijnniettevredenmetdehuidigesituatie.Zeoverleggenveel.Omdeconflictsituatieoptelossen, zullenerzakenmoetenveranderen.Hetgevolgisdaternieuweideeënontstaan.

• Alseenconflictisopgelost,zijnmedewerkersopgeluchtenweergemotiveerdomsamenaandeslagtegaan.

• Alsheteenconflictismeteenexternepartij,kandathetwij-gevoelvandemedewerkersversterken.

Conflictmanagement

Hoelosjeeenconflicttussenmedewerkersop?Dathangtafvandesituatie.Erisnietééngoedemanieromeen conflictoptelossen.Jemoetdesituatiegoedkunnenoverzienomdeoorzaakvanhetconflictteachterhalen. Daarnaneemjedebeslissingendiegunstigzijnvoorallepartijen.Ditnoemje:conflictmanagement

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsleidinggevendeprobeerjeeenconflictmeestaloptelossendoorsamentewerkenofteonderhandelen.

• Voergesprekkenmetdebetrokkenpartijen.Spreekzelfgeenoordeeluit,maarverzamelinformatieoverhet probleem.Probeererachtertekomenwatdeoorzaakis.

• Gadaarnametbeidepartijenaantafelzittenenvertelzejouwbevindingen.Benoemdebelangrijksteoorzaken vanhetconflict,laatbeidepartijenreagerenengeefaandathetconflictmoetwordenopgelost.

• Zoekmetelkaarnaareenoplossingdoorhetstellenvanopenvragen:‘Hoelossenweditnugezamenlijkgoed op?’

• Maakmetelkaareenplanenmaakafsprakenoververvolggesprekken.

• Alshetplanisuitgevoerd,moetjehetevaluerenomtekijkenofdegekozenoplossinggewerktheeft.

Ergermaken

Bijeenconflictvertonenmensenvaakgedragdathetconflictergermaakt.

Bijvoorbeeld:

• nietnaarelkaar(willen)luisteren

• deandermetwoordenaanvallen

• persoonlijkworden

• zondergoedeargumentenbijjeeigenstandpuntblijven.

Afremmen

Natuurlijkzijnerookmanierenomeenconflictafteremmen.

Bijvoorbeeld:

• goednaareenanderluisteren

• stilzijnalsdeanderspreekt

• oogcontactmaken

• deanderuitlatenpraten

• nietalleenvanuitjezelfpraten

• bijhetonderwerpblijven

• probereneenneutraalstandpuntintenemen.

ThomasKilmann

EenbekendmodelvoorhetoplossenvanconflictenishetThomasKilmann-model.Ditmodelkandeleidinggevende helpenomconflictenbetertehanteren.

InhetThomasKilmann-modelwordteenconflictgezienalseenspanningsveldtussenassertiviteit(dewensom deeigendoelennatestreven)encoöperatie(dewensomhetgezamenlijkbelangnatestreven).Ditspanningsveld hebbenThomasenKilmannineenassenmodelgeplaatst.Ditassenmodelgeeftvijfverschillendemanierenom mettegenstrijdigebelangenomtegaan.Hetuitgangspuntisdathoejeomgaatmetconflicten,samenhangtmet jepersoonlijkestijlvanleidinggeven.

Hoofdstuk6Gesprekkenvoeren

CONCEPT KOPIJVERSIE

Thomas Kilmann-model.

Doordrukken/forceren

Linksbovenstaatdemeestassertievepersoon.Dezebekommertzichnietomsamenwerkingofhetwelbevinden vanmenseninzijnomgeving.Zijnbelangishetbehalenvanzijndoelen.

Doordrukkenkanhetbestwerkenalserveeltijdsdrukisendeleidinggevendezekerweetdathijgelijkheeft.

Vermijden/ontlopen

Linksonderstaatdegenediegeendoelenrealiseertenookgeeninteresseheeftinderelatiemetdeander.Deze persoonvermijdtconflictenenvindtdathijdaarnietsmeetemakenheeft.Ditheeftweleenvoordeel:deze persoonkandoorzijnafstandelijkehoudingeenobjectiefoordeeloverhetconflictgeven. Hetconflictvermijdenkanhetbestezijnalsdeanderduidelijkmachtigerisenheteigengelijknietsoplost.

Samenwerken/oplossen

Rechtsbovenbevindtzichdegenedieprobeertzowelderelatiesgoedtehoudenalsdedoelenterealiseren.Hij zoektdebalanstussenzijneigenbelangenendievananderen.

Samenwerkenkanhetbestewerkenalsdeleidinggevendedeandernodigheeftenalsdebelangenvanbeide partijenevenzwaarwegen.

Aanpassen/toegeven

Rechtsonderbevindtzichdepersoondiezichvooralomderelatiemetdeanderbekommertenzeercoöperatief is.Hijwordtmeestalaardiggevondendoorzijnomgeving,kanzichgoedinleveninanderenenisdaaromookeen goedegesprekspartner.Maarzijndoelenrealiseerthijniet.

Toegevenkanalsstijleffectiefzijnalserkredietmoetwordenopgebouwdvoorlaterenalshetresultaatereigenlijk nietzoveeltoedoet.

Compromissluiten/onderhandelen

Middeninbevindtzichdeberekenendeonderhandelaar:detegenpartijkanenkelevanzijnpuntenrealiserenals daarmaartegenoverstaatdathijzelfookopeenaantalpuntenzijnzinkrijgt.

Eencompromisvoorstellenisvaakgoedalseentijdelijkeoplossingenwanneerdebelangenvanbeidennietal tegrootzijn.

Conflictenvoorkomen

Hetisnatuurlijkbelangrijkomconflictenoptelossen,maarbeterishetomconflictentevoorkomen.Hetis bijvoorbeeldbelangrijkomdemedewerkersderuimtetegevenomhunproblemenofmeningenteuiten.Jemoet hiervooropenstaanenmedewerkersmoetenjekunnenvertrouwen.

Daarnaastzuljealsleidinggevendebepaaldesignalenmoetenoppikken,bijvoorbeeldeenmedewerkerdiesteeds vakertelaatkomtofwanneererineensmindergrapjesonderlingwordengemaakt.Ziejedatmedewerkerseen naderenderuziehebben,danmoetjehieropinspringenenhetgesprekaangaan.Geefinditgesprekaaniedereen deruimteendenknietvoordeander.Steldemedewerkersvoldoendevragenomachterdeoorzaaktekomen. Wanneerjevermoedtdatereenconflictspeelt,onderneemdanzosnelmogelijkactie.Hoelangerjewacht,hoe meertijdhetconflictheeftomtegroeien.

Opdracht12 Positief!

Opwelkemanierenkaneenconflicteenpositieveuitwerkinghebben?

Opdracht13 Conflictafremmen

Leguithoejeeenconflictwaarbijderuziëndepartijennogalpersoonlijkworden,kuntafremmen.

Opdracht14 Conflictenoplossen

Leesdesituatiesenbenoempersituatiedebestpassendemanieromhetconflictoptelossen.

Maniervanoplossen

Compromissluiten

Doordrukken

CONCEPT KOPIJVERSIE

Situatie

Alsdeandermachtigerisofalsjeeigengelijkniets oplost.

Alseentijdelijkeoplossingvoldoendehelptende belangenniettegrootzijn.

Alserveeltijdsdrukisenjezekerweetdatjegelijk hebt. Samenwerken

Toegeven

Vermijden

Alshetresultaatereigenlijknietveeltoedoeten jekredietwiltopbouwenvoorlater.

Alsjedeandernodighebtvoordeoplossingvan hetprobleemendebelangenevenzwaarwegen.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

6.5Samenwerken

Alsmanagerhebjeopjewerkmetveelverschillendemensentemaken.Metaldiemensenwerkjesamen.Je helpteenklantbijdekeuzevoorhetjuisteproduct,jeoverlegtmeteencollegaoverdetebestellenartikelen,je leerteenstagiairhoehetkassasysteemwerkt,jebelteenmedewerkerdieneteenkindjeheeftgekregen,enzovoort. Omsamentewerken,moetjesteedscommuniceren.

Goedcommuniceren

Alsjecommuniceert,wisseljeinformatieuit.Ditmoetjezoeffectiefenefficiëntmogelijkdoen,zodatdeboodschap helderoverkomt.Daarbijdenkjenaoverdemanierwaaropjedeboodschapwiltoverbrengen.Jekuntbijvoorbeeld iemandpersoonlijkaansprekenofbellen,jekuntmailenofappen,jekuntmedewerkersuitnodigenvooreen bijeenkomst.Demanierwaaropjedeboodschapoverbrengtheeftinvloedophetresultaat.Eenkortberichtje viaWhatsAppkanandersoverkomendanalsjedecollegabelt.

Werkdagruilen

Jewilteenwerkdagruilen,omdatjeeenbruilofthebt.JeverstuurteenberichtjemetWhatsAppnaarjecollega’s. Maarhetduurtlangvoordatjewatterugkrijgt.Sommigecollega’shebbenhetberichtjewelgelezen,maarreageren niet.Sommigecollega’szeggenevennatekijkenofzekunnen.Numoetjeafwachten.Alsjeeencollegahad gebeldmetdevraagomteruilen,hadjedirectantwoordgehad.

Afsprakenmaken

Doorsamenwerkingprobeerjemetandereneendoeltebereiken.Hierbijishetbelangrijkdatiedereengoed communiceertenzijnbijdragelevertaanhetdoelvandegroep.Omhetdoeltebereiken,maakjeafspraken.Dit doejemetjeklanten,jecollega’senjeleveranciers.Zorgervoordatjealtijdjeafsprakennakomt.Komtertoch wattussen,danmoetjeditaanallebetrokkenenlatenweten.Jekuntdannieuweafsprakenmakenenoverleggen overeengoedeoplossing.

Afspraken

Retailerskunnenonderlingafsprakenmakenoverdeinrichtingvanhetwinkelgebied,overpromotieactiesom meerklantennaarhetwinkelcentrumtetrekken,ofovergezamenlijkemaatregelentegenwinkeldiefstal.

Ethischenintegerhandelen

Jebentinjecommunicatienaarjecollega’s,klantenenleveranciersaltijdethischeninteger.Alsjeethischen integerhandelt,danhandeljenaardenormenenwaardendiejehebt.Jehebtookrespectvoordenormenen waardenvandeander.Jegeeftgoedeneerlijkadvies.Alsjedeklantbijvoorbeeldbelooftdeklachtoptelossen, dandoejedatook.

Tegenoverjecollega’sbenjeookethischeninteger.Jegeeftzefeedback,instrueertofbegeleidtzemetaandacht enrespect.Alsjebijvoorbeeldmerktdateencollegaeenuitlegmindersnelbegrijptdaneenanderecollega,moet jeditrespecteren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Creatiefdenken

Goedesamenwerkinggeeftdemedewerkerseenpositievehoudingtenopzichtevandeonderneming.Endat geeftderuimteomcreatieftedenken.Creatiefdenkenbetekentdatjenadenktoverhoedingenandersofbeter kunnen.Jekuntbijvoorbeeldmetjecollega’sbrainstormenovereenleukenieuweactievoordeklant.Ofjehebt eenvoorstelomeenbepaaldeadministratievehandelingsnellerenbetertedoen.Jelegtditvooraandegene diehiereindverantwoordelijkvooris.Ofjelegtjenieuweinzichtenvoortijdenseenwerkoverleg.Jehebtdaar namelijkjecollega’senjeleidinggevendebijelkaar.Hiermeelaatjeziendatjedenktaandetoekomstendatje jezelfwiltontwikkelen.

Creatiefdenkenisookbelangrijkbijpromotieenmarketing.Doorcreatieftedenkenkunjeopleukeenoriginele ideeënkomen.

ThenameisBond,JamesBond

IneensupermarktinNederlandhadeenmedewerkerhetideeomvan colablikjeseenmozaïektemaken.Bijaankoopvancolakonjekaartjes voordenieuweJamesBond-filmwinnen.

Demedewerkerzettedefotovanhet‘kunstwerk’opinternetendeze werdmassaalgedeeld.Eengoedepromotieactiedoorcreatieftedenken.

Kritischdenkenenproblemenoplossen

Kritischdenkenishetvermogenomdoorlogischteredenerentotonderbouwdeoordelenenbeslissingente komen.Jekuntjemeningonderbouwendooreensituatieofeenprobleemeerstteanalyseren.Analyserenishet vindenengebruikenvaninformatiediebelangrijkis.Ditdoejeopjewerkeigenlijkdoorlopend.Inhet verkoopgesprekanalyseerjewaarnaardeklantopzoekis.Hieroppasjedanjeverkoopgesprekaan.Enalsjeziet dateenschapbijnaleegis,laatjehetaanvullen.

Alsmanageranalyseerjeookhoehetgaatmethetbedrijfenhoedesamenwerkingopdewerkvloerverloopt. Doorjewerkomgevingteanalyserenkunjeproblementijdigherkennen.Hebjehiergoedzichtop,dankunje onderbouwdebeslissingennemenomhetprobleemoptelossen.

Ziek

Watdoejealsjeopmerktdateenmedewerkerzichwelheelvaakziekmeldt? Wachtjedanafofonderneemjeactie?Jeonderneemtactie.

Jeonderzoektwatermetdiemedewerkeraandehandis.Komtditdooreen ziekte,zijnerspanningenopdewerkvloerofheeftdemedewerkerheelandere problemen?Jenodigtdemedewerkeruitvooreengesprekachtergesloten deuren.Tijdensdatgesprekprobeerjedeoorzaakvandeziekmeldingente achterhalen.Datsteltjeinstaatomgoedebeslissingentenemen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht15 Communiceren

a. Communicerendoejealsjemetiemandingesprekbent. Leguitopwelkemaniereeninformatiesysteemookeenvormvancommunicatieis.

b. Hoekunjecreatiefdenkengebruikenalsjecollega’sbegeleidt?

Opdracht16 Eenprobleemoplossen

Problemenzijneromoptelossen.

Zetdestappenvoorhetoplossenvaneenprobleemindelogischevolgorde.

Bedenkoplossingen.

Controleerofdeoplossinggoedwerkt.

Kiesdebesteoplossingenvoerdezeuit.

Onderzoekwaaromhetverkeerdgaat.

Onderzoekwaterverkeerdgaat.

Opdracht17 Ethischenintegerhandelen

Ookalsjeindeshowroomwerkt,moetjeethischenintegerhandelen.

a. Wiehandeltnietethischeninteger?Kieshetjuisteantwoord.

Nadiahoudtdedeuropenvooreenoudemeneer.

Naomiverspreidtroddelsoverhaarcollega.

Timbelooftdeklantterugtebellen,endoetdatdiezelfdedagnog.

b. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

c. RonaldlegtineenwerkoverlegietsuitaanJoasenVanessa.Vanessageeftaandatzebegrijptwatzemoet doen,maarJoaskijktnogergmoeilijk.HijgeeftaandathijhetlastigvindtenvraagtofRonaldhetnogeen keerwiluitleggen.Ronaldlooptweg,omdathijvindtdatJoasnietzomoetzeuren.

HandeltRonaldethischeninteger?Motiveerjeantwoord.

CONCEPT KOPIJVERSIE

6.6Samenvatting

Bijelkgoedgesprekisfeedbackgevenenontvangenbelangrijk.Goedefeedbackkanmotiverendwerken.Jekunt feedbackminderbedreigendmakenmetbehulpvandesandwichmethode,LSD-techniekendeSTARR-methode.

Jekuntmedewerkersbegeleidenofcoachen.Bijbegeleidenstaathetaanlerenvaneennieuwetaakcentraal.Bij coachenstaatdeontwikkelingvandemedewerkercentraal.Dezebespreekjetijdensdecoachingsgesprekken. Eencoachingsgesprekiseenvoorbeeldvaneenvoortgangsgesprek.

Tussenmensenkunnenconflictenontstaan.Bijvoorbeelddoordatmensenverschillendemeningenhebbenof doordatzevanuitnegatieveemotiesreageren.Eenverstoordecommunicatieofpolarisatietussenmensenof groepenkanookdeoorzaakvaneenconflictzijn.

Alsmanagermoetjeconflictenkunnenoplossen;ditheetconflictmanagement.HetThomasKilmann-modelkan helpenbijhethanterenvanproblemen.Hierinstaanvijfmanierenbeschreven,waaropjekuntomgaanmet tegenstrijdigebelangen:doordrukken/forceren,samenwerken/oplossen,vermijden/ontlopen,compromis sluiten/onderhandelen,aanpassen/toegeven.

Doorgoedsamentewerkenenheldertecommunicerenkunjeconflictenvoorkomen.Doorsamentewerken probeerjesamenmetandereneendoeltebereiken.Daarbijmoetjewelaltijdethischenintegerhandelen.

Eenprettigewerksfeergeeftdevrijheidomcreatieftedenken:nadenkenoververnieuwingen,veranderingenen verbeteringen.Alsretailspecialistof-manager,moetjeookkritischkunnendenken:situatiesanalyserenenzo problementijdigherkennendoorgoedebeslissingentenemen.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

6.7Begrippen

Begeleiden

Iemandofeengroepstapvoorstapinstruerenofeentaakaanleren.

Coachen

Eenvormvanpersoonlijkebegeleiding,waarbijdeontwikkelingvandemedewerkercentraalstaat.

Coachingsgesprek

Eengesprekwaarindeontwikkelingvaniemandwordtbesproken.

Conflict

Eenverschilvanmening,waardoorbotsingentussenmensenontstaan.

Conflictmanagement

Omgaanmetconflictenmetalsdoelconflictentevoorkomenofoptelossen.

Creatiefdenken

Eenonderzoekendeencreatievehoudinghebben,nadenkenoverhoedingennieuw,andersofbeterkunnen.

Ethischenintegerhandelen

Handelennaarjeeigennormenenwaarden,metrespectvoordenormenenwaardenvaneenander.

Feedback

Eenterugkoppelingoverhetgedragofdeprestatiesvaniemand.

Kritischdenken

Hetformulerenenonderbouwenvaneeneigenmeningdooreensituatieeerstgoedteanalyseren.

Loopbaangesprek

Gesprekwaarindeloopbaanvandemedewerkertotnutoeenindetoekomstcentraalstaat.

LSD-techniek

Eengesprekstechniekdiestaatvoorluisteren,samenvattenendoorvragen.

Motivatie

Datwateenpersoonstimuleertomietstedoen.

Polarisatie

Eenverschilvanmening,waarbijmensenofgroepenrechttegenoverelkaarkomentestaan.

Sandwichmethode

Eengesprekstechniekwaarbijjebeginteneindigtmetpositieveopmerkingen.Puntenvankritiekbenoemjein hetmiddenvanhetgesprek.

STARR-methode

Eengesprekstechniekwaarbijjeconcretesituatiesbespreekt.STARRstaatvoor:situatie,taak,actie,resultaat, reflectie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

ThomasKilmann-model

Theoretischmodelwaarinvijfmanierenvanconflicthanteringbeschrevenzijn.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoofdstuk

7 Aansturenvanmedewerkers

Eenleidinggevendeheeftveeltaken:hijmoetzijnteamaansturen,ervoorzorgendatprognosesgehaaldworden enproberendekwaliteitvandedienstverleningteverbeteren.Ditkunjenietallemaalinjeeentjebereiken.

Daarvoorhebjedemedewerkingvanjepersoneelnodig.Verderishetjouwtaakombeslissingentenemen,je medewerkersteinstrueren,tecontrolerenentakentedelegeren.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeleidinggevendetaken,zoalsopdragen,instrueren,coördineren,controlerenendelegereneffectief uitvoeren,metaandachtvoorverantwoordelijkheidenbevoegdheden

• kunjeeenintroductieprogrammaopstellenenuitvoeren,bestaandeuiteenintroductiefase,inwerkfaseen evaluatiefase

• kunjeeenstappenplantoepassen(voorbereiding,oplossingenbedenken,beslissen,communiceren,uitvoeren) omcomplexeproblemeneffectiefaantepakken

• kunjedePDCA-cirkel(Plan,Do,Check,Act)toepassenomwerkzaamhedenteverbeterenenmedewerkersof eigenvaardighedenteontwikkelen

• kunjeprojectmanagementtoepassenmetbehulpvanprojectfaseringwaarbijtijd,geld,kwaliteitenorganisatie wordenbewaakt

• kunjevoorterugkerendeactiviteiten,zoalsevenementen,eendraaiboekopstellenengebruikenomprocessen efficiëntengestructureerdtelatenverlopen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Eenmanagerofleidinggevendeheeftverschillendetaken. Noemdrievaardigheden,kennisofeigenschappendiejijbelangrijkvindtvooreenleidinggevende.Legook uitwaaromjedatbelangrijkvindt.

b. Jehebtopjewerk,stageofopleidingtemakenmetmanagersofteamleiders. Welkemanagerofteamleiderkomtvoorjouhetdichtstindebuurtvandeidealeleidinggevende?Watdoet hijofzijdatjeheteengoedeleidinggevendevindt?

c. Benjijiemanddiemakkelijkaantesturenisdooreenleidinggevende?Waaromwelofniet?

7.1Watdoeteenleidinggevende

Watdoeteenleidinggevende?

Leidinggevendensturenenbegeleidenmedewerkers.Zegeveninstructies,zorgenvooropleidingenbegeleiding, encontrolerenenbeoordelenhunmedewerkers.

Leidinggevendenproberenhetbesteuithunmedewerkerstehalen.Datisgeensimpeletaak.

Leidinggeven

Jemoetalsleidinggevendenietalleenoverflinkwatkennisenvaardighedenbeschikken,maarookoverdejuiste houding.Jebentverantwoordelijkvoorhetstellenvandoelenenjemoetermetjemedewerkersvoorzorgendat diedoelenookdaadwerkelijkwordengehaald. Omdoelentebereiken,moetdeleidinggevendehetvolgendekunnen:

• opdragen

• instrueren

• coördineren

• controleren

• delegeren.

Opdragen

Indeshowroommoetenveeltakenwordenuitgevoerd.Wanneerjeopdrachtengeeftaanjemedewerkersvoor hetuitvoerenvanwerkzaamheden,noemjeditopdragen.Alseenmedewerkereentaakmoetuitvoerendiehij alvakerheeftgedaan,draagjeeentaakop:‘Merle,wiljijdeauto'safstoffen?’Jeverteltwelkresultaateen medewerkermoetbereiken.Demedewerkerbepaaltvervolgenszelfhoezijhetaanpakt.

Voorbeeld

CONCEPT KOPIJVERSIE

SalesmanagerRobgeeftleidingaantienmedewerkers.Robzietaanheteindvandedagdathetmagazijneen rommeltjeis.Hijroepteenvanzijnervarenmedewerkersbijzichendraagthemophetmagazijnopteruimenen schoontemaken.

Instrueren

Somsheefteenmedewerkeruitlegnodigovereenbepaaldetaak.Bijeeninstructielegjedanstapvoorstapuit watiemandmoetdoenenhoehijdatmoetdoen.Ditnoemjeinstrueren

Hoofdstuk7Aansturenvanmedewerkers

CONCEPT KOPIJVERSIE

Tip

Bedenkvantevorenhoejegaatinstruerenenwatjedoelis.Ganawatjenadeinstructievandemedewerker verwacht.Legookuitwaaromdetaakuitgevoerdmoetworden.

Letbijhetinstruerenopdevolgendepunten:

• Kiesvoordeinstructieeengoedmomenteneengoedeplekuit.

• Geefdeinstructieeerstinhoofdlijnenenwerkdandedetailsuit.

• Ganiettesneldoordeinstructieheen.

• Geefzonodigvoorbeeldentijdenshetinstruerenofdoeietsvoor.Ditzorgtervoordatdemedewerkermeteen begrijptwatjebedoelt.

• Laatdemedewerkerzelfookmeedoen.Opdiemanierzalhijdeinstructiebeterbegrijpen.

• Maakduidelijkwelkeknelpuntendemedewerkerbijhetuitvoerenvandetaakkanverwachten.

Voorbeeld

SalesmanagerRobgeeftleidingaantienmedewerkers.Robzietaanheteindvandedagdathetmagazijneen rommeltjeis.Hijroepteenvanzijnmedewerkersbijzichengeefthemeenopdracht:‘Wiljijhetmagazijnopruimen? Dievelgenmoetentegendemuurwordenopgestapeldendevloermoetwordengeveegd.Overeenuurmoet allesklaarzijn.Kunjezoaandeslagofhebjevragen?’

Alseentaaknieuwisvooreenmedewerker,danheefthijvaakmeerinstructienodig.Jekunteeninstructieook gevenalseenmedewerkerzijntaaknogmoeilijkvindtofeentaakeerderverkeerdheeftuitgevoerd.

Stap-voor-stapinstructie.

Belangvaneengoedeinstructie

Eengoedeinstructiegevenisheelbelangrijk,omdevolgenderedenen:

• Hetzorgtvoorzelfvertrouwen.Tijdensdeinstructielegjeuitwatdemedewerkermoetwetenenkunnen.Dit hoefthijdusnietzelfuittezoeken.Doordatjijhetaandemedewerkeruitlegt,voelthijzichzekerder.

• Hetzorgtvoorstructuur.Doordatjebijeeninstructiestapvoorstapuitleggeeft,zorgjevoorhouvast.Zokan demedewerkerstapvoorstaplerenwatzijnnieuwetaakis.

• Hetzorgtvoorzelfstandigheid.Naafloopvandeinstructiekandemedewerkerdetaakzelfstandiguitvoeren.

• Hetzorgtervoordatdetaakbeterwordtuitgevoerd.Alsjeeenmedewerkereengoedeinstructiegeeft,kan hijdaarnadetaakopdejuistemanieruitvoeren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Coördineren

Coördinerenisverschillendetakenopelkaarafstemmen.Jemaakthetmogelijkdatdeverschillendeafdelingen ofteamsendeverschillendemedewerkersgoedmetelkaarkunnensamenwerken.

Coördinerendetakenzijnbijvoorbeeld:

• plannen

Meteenplanningbepaaljealsleidinggevendewiewanneerwelketaakuitvoert.Omtakenopelkaarafte kunnenstemmen,helpthetomdeverschillendetakenbinneneenorganisatieopteschrijven.Hierdoorkunnen medewerkersvanelkaarlezenwatiederstaakis.

• overleghouden

Organiseerregelmatigeenteamoverlegofafdelingsoverleg,zodatdemedewerkershunwerkzaamhedenop elkaarkunnenafstemmen.

• rondlopenopdewerkvloer

Dooraanwezigtezijnopdewerkvloerkrijgjealsleidinggevendemeewaterwelennietgoedgaat.Eventuele problemenkunjezooptijdsignalerenenjekuntmeteeningrijpenalsdatnodigis.

• medewerkersmetelkaarincontactbrengen

Alshetvooreenbepaaldetaaknodigisdattweemedewerkers(misschienvoorheteerst)metelkaargaan samenwerken,danhebjehierinalsleidinggevendeeencoördinerenderol.Jelegtdanheteerstecontact tussendezetweemedewerkers.

Controleren

Deleidinggevendemoetdemedewerkersookcontroleren.Ditbetekentnietdatjecontinubijjemedewerkers bentomtekijkenofzedetakenwelgoeduitvoeren.Maarjehoudtwelindegatenofmedewerkersopdegoede wegzitten.Onderschatdecontrolerendetaakniet,uiteindelijkbenjijalsleidinggevendeverantwoordelijk.Als erproblemenzijn,benjijdegenediemedewerkersmoetaanspreken.Medewerkersverwachtenookdatjedit doet.

Jekuntcontrolerenophetprocesofopheteindproduct.Alsleidinggevendecontroleerjeoftakengoedworden uitgevoerd.Doortecontroleren,weetjeofdemedewerkerdeinstructieheeftbegrepenenofjijdeinstructiegoed hebtgegeven.

• Alsjecontroleertophetprocesdankijkjeofallestappenbinneneentaakjuistwordenuitgevoerdenstuur jezonodigbij.Ditnoemjeookweldirecttoezicht

• Bijcontroleopheteindproductkijkjealleennaarhetresultaat.Alsditnietgoedis,gajeonderzoekenhoedit komt.Dezecontrolenoemjeookwelindirecttoezicht

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ingesprekoverhetcontrolerenvanwerkzaamheden

Ineengesprektijdensennahetcontrolerenvantaken,kunjealsleidinggevendedevolgendestappenzetten:

• Jebegintmetdevraagofdemedewerkerdingenmoeilijkvond.Daarkunjeoverpraten.

• Daarnabehandeljedepuntendiejezijnopgevallen.Jebenoemtdepuntendiegoedgingenendaarnabespreek jedeverbeterpunten.

• Jevraagtaandemedewerkerhoehijzichvoeltbijdezeopmerkingen.Watiszijnreactie?Dachthijerookzo over?

• Alserpuntenzijndieteverbeterenzijn,maakjeafspraken.Jebedenktsamenhoedemedewerkerdezepunten kanverbeterenenwanneerjehemhierweeropcontroleert.

• Alshetnodigis,kunje(delenvan)deinstructieherhalen.

Delegeren

Demedewerkerisinstaatomvolledigzelfstandigtakenuittevoerenendeverantwoordelijkheidvoordeuitvoering tedragen.Jekuntdetakendanaanhemdelegeren.Delegerenwilzeggendatjeiemandechtverantwoordelijk maaktvooreentaak.Jemoetdanwelduidelijkeafsprakenmakenoverhetgewensteresultaat.

Tussenhetgevenvaneentaakofinstructieenietsdelegerenziteengrootverschil.Alsjeietsdelegeert,dan delegeerjeookdeverantwoordelijkheidenbevoegdheid.Bijhetgevenvantakenblijftdeverantwoordelijkheid altijdbijdeleidinggevende.

Eenleidinggevendedietakendelegeert,moetookbevoegdhedenoverdragen.Hijmoetervoorzorgendatde medewerkeroverdejuistemiddelenenmogelijkhedenbeschiktomdetaakuittevoerenenbeslissingenmag nemenalsdatnodigis.

Valkuilenbijdelegeren

Letbijhetdelegerenvantakenopdevolgendevalkuilen:

• Je‘ziterteveelbovenop’,waardoordemedewerkernietdekanskrijgtzelfinitiatieftenemen,oplossingen tebedenkenenbepaaldetakenopzijneigenmanieraantepakken.Ditisnietgoedvoordemotivatieen ontwikkeling.Deoplossinghiervoorisdemedewerkermeerruimtetegeven.Steldanweldejuistevragenen blijfopdehoogte,zodatjeooksteunkuntbieden.

• Jelaatdemedewerkeraanzijnlotover,waardoorhijonzekerwordt,misschiendeverkeerdebeslissingen neemtofheterhelemaalbijlaatzitten.Deteleurstellingisgrootalsachterafblijktdatdetaaknietvolgens jouwinzichtenisuitgevoerd.Deoplossinghiervooriseenduidelijkevoorbereiding,voortgangsbesprekingen endemedewerkermotiverenencontroleren.

• Jegeeftdemedewerkernietdebevoegdheidomdegedelegeerdetaakuittevoeren.Alsjeiemandde bestellingenwiltlatendoen,danmoethijookbevoegdzijnomaankopenboveneenbepaaldbedragtedoen.

• Somsdenkjedatietssnellergaatalsjehetzelf‘even’doetdanwanneerjedetaakdelegeertaaneen medewerkerdiemisschienfoutenmaakt.Bedenkechterdateentaakdelegereninhetbeginmeertijdkost, maardatheteeninvesteringisvoordetoekomst.Bovendiendraagthetbijaandemotivatieenontwikkeling vandemedewerker.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht2 Opdrageneninstrueren

a. Deteamleidervraagt:‘Merle,wiljijdeauto'safstoffen?’ Draagthijhiermeewerkop?Waaromwelofniet?

b. Hoekunjeopeenvriendelijkemaniereenopdrachtgeven?

c. Waaropmoetjelettenbijhetinstrueren?Geefdrieaandachtspunten.

d. Waaromgeefjeeeninstructieeerstophoofdlijnenendaarnaopdetails?Kiestweeredenen.

Danzijndeknelpuntenmeteenduidelijk.

Demedewerkerhoortdantweekeerwatergedaanmoetworden.

Demedewerkerkanzichbeteropdedetailsconcentrerenalshijweetwathetvervolgis.

Erismeertijdvoordemedewerkeromdetakennatedoenenzelfuittevoeren.

Instructieskunnendanaanmeerderewerknemerstegelijkwordengegeven.

e. JordyzietdatMelissadedozenmetautovelgendiezeinhetmagazijnzet,verkeerdstapelt.Hijlooptnaar Melissatoeenzegtdatzehetandersmoetdoen.Hijhelpthaarmeteenpaardozen.Jordygaatdaarnaterug naardeshowroom.

Waaromisditeengoedeinstructie?

f. Noemminimaaltweeredenenwaaromeengoedeinstructiebelangrijkis.

Opdracht3 Coördineren

a. Waaromiscoördinereneenbelangrijketaak?

b. Welkhulpmiddelkaneenleidinggevendeinzettenvoorhetcoördinerenvantaken?Kieshetjuisteantwoord. delegeren directtoezicht instructie planning

Opdracht4 Controleren

a. Controlerenbetekentonderanderedatjehetwerkvanjemedewerkercontroleert. Wathoudtcontrolerennogmeerin?

b. Vindjijcontrolereneenbelangrijketaakvaneenleidinggevende?Legjeantwoorduit.

c. Indeparagraafstaatdatmedewerkersookverwachtendateenleidinggevendecontroleertenmedewerkers aanspreektopslechtuitgevoerdetaken.

Zoujezelfhetliefstaangesprokenwordennadirectofnaindirecttoezicht?

CONCEPT KOPIJVERSIE

7.2Begeleidenvaneencollega

Jeleidinggevendekanjevragenomeennieuwecollegatebegeleiden.Datbetekentdatjejenieuwecollega begeleidtinjebedrijfenhemuitlegtwatzijnwerkzaamhedenzijn.Jegeeftinstructiesenjezegtwathijgoeddoet enwatvolgensjoubeterkan.

Hetbegeleidenvaneennieuwecollegabestaatuitdriefasen:

Introductiefase

Bijdeintroductievaneennieuwecollega,moetjedecollegaintroducerenindeorganisatie,jeafdelingofteam.

Indeintroductiefasezijnerdriestappen:

• introductiegesprek

• kennismaking

• introductieprogramma.

Introductiegesprek

Deintroductiefasebegintmeteenintroductiegesprek.Jebespreektdevolgendepuntenmetdenieuwecollega:

• Jezegtietsoverdegangvanzakenindeshowroom.Jebespreektzakenalswerktijden,pauzes,werkkleding, ziekmelden,vakantiedagenaanvragen.

• Jelegtuithoedeintroductieperiodeeruitziet,watjevandenieuwecollegaverwachtenwatdievanhetbedrijf magverwachten.

• Jegeeftdegelegenheidomvragentestellen.

Voordenieuwecollegaheeftzo’nintroductiegesprekeenaantalvoordelen.Hijkrijgtinzichtinhetbedrijf,de regelsvanhetbedrijfendeorganisatie.Enhijleertmeteenzijnbegeleiderkennen.Jestelthemopzijngemak doordezeinformatiesamendoortenemen.

Kennismaking

Jelaatdenieuwecollegakennismakenmetdewinkelenmetzijncollega’s.Jijbenthierbijalsbegeleiderheel belangrijk.

Probeergenoegtijdvrijtemaken,zodatdenieuwecollegametvragenbijjouterechtkan.Eennieuwemedewerker moetwennenaanzijnwerkomgevingeneengoedbeeldkrijgenvanzijntaken.Andersommoetendeandere medewerkersookaanhemofhaarwennen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Tipsvooreengoedekennismaking

• Maakdekomstvandenieuwemedewerkervooraf bekend.Alsdemedewerkersopdehoogtezijnvan dekomstvandenieuwecollega,zullenzeeerder interessetonen.Kondigdekomstpersoonlijkaan.

• Hetisvoordenieuwemedewerkerprettigomop eeninformelemaniertewordenverwelkomd.Dit kanbijvoorbeeld’sochtendstijdensdekoffiepauze.

• Maakeenrondjedoorhetbedrijf.Stelde medewerkervooraandecollega’s.Zomaakthij kennismetdeorganisatieenmetzijnnieuwe collega’s.Bovendiennodigtdituittotonderling contact.

• Laatdecollegapratenmetzijndirectecollega’s.Denaastecollega’skunnendenieuwecollegahetbeste vertellenwatdefunctiepreciesinhoudt.Geefdenieuwemedewerkerookdegelegenheidommetanderen tepratenzonderdatjijdaarbijbent.

Introductieprogramma

Deintroductieperiodeneemtdrietotachtwekeninbeslag,afhankelijkvandegroottevanhetbedrijfendeervaring vandenieuwemedewerker.Hetisgoedomopdeeerstewerkdagvandenieuwecollegaeenintroductieprogramma klaartehebben.Jeneemtdaarindewerkzaamhedenendeleerdoelenvoordeinwerkperiodeop.Jekuntde collegaeventueeldemogelijkheidgevenomhetprogrammaaantevullen.

Inhetintroductieprogrammakomendevolgendezakenaandeorde:

• Metwelkewerkzaamhedenbegintdecollega?

• Wanneerstarthijmetdeanderewerkzaamheden?

• Opwelkemaniermaaktdecollegakennismetcollega’seneventueelmetklanten?

Dewerkzaamhedendiealseerstemoetenwordenaangeleerd,zijndealgemenewerkzaamhedendietelkens terugkomen.Bijvoorbeeld:

• omgaanmetklanten

• werkenmethetCRM-systeem

• veiligwerken.

Tijdensdeintroductieperiodecontroleerjedewerkzaamhedenvandenieuwecollega.Alsblijktdathijbepaalde zakennietgoeddoet,kanhetzijndathijhetverkeerdbegrepenheeftofdatjijhetnietgoedhebtuitgelegd.Het isheelbelangrijkomduidelijkeinstructiestegevenendewerkzaamhedenzonodigeenaantalkerenvoorte doen.

Maakregelmatigtijdvrijvooreenformeelofinformeelgesprekmetdenieuwecollega.Zokunjeoptijdbijsturen.

Inwerkfase

Indeinwerkfaseisdenieuwecollegazoverdathijwerkzaamhedenzelfstandigkanuitvoeren.Tochkanhetzijn datjijzijnbegeleiderblijft,bijvoorbeeldomdathijmeermoetwetenvandegangvanzakenindeshowroom.Ook indeinwerkfasegeefjeregelmatigfeedbackaandecollega;zoweloverzakendiehijgoeddoetalsoverzaken diebeterkunnen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Evaluatiefase

Deintroductieperiodesluitjeafmeteenevaluatiegesprek.Indatgesprekkomendevolgendeonderwerpenaan deorde:

• overzichtvandeintroductieperiode,methierinderolvandecollega,jouwrolalsbegeleiderenderolvan eventueleanderebetrokkenen

• feedbackoverdeverwachtingenenresultatenvandecollega

• ishetevaluatiegesprekookheteindevandeproeftijd,danbespreekjeofdenieuwecollegamagenwilblijven ofdathethierstopt.

Tijdensdeevaluatievandeintroductieperiodekunjeookvragenofhetintroductieprogrammaeventueelverbeterd kanworden.Voordenieuwecollegaishetbelangrijkhetgevoeltehebbendathijgeen‘nieuweling’meeris.

Nadeintroductiefase

Nadeintroductieperiodemoetdenieuwecolleganogsteedsveelleren.Omhemhierinteondersteunenhebje regelmatigbegeleidingsgesprekken.Ineenbegeleidingsgesprekverteljedecollegaietsoverzijngoedekwaliteiten engeefjehembijvoorbeeldeencomplimentvoorwathijgoeddoet.Jekuntookverbeterpuntenaandeorde stellen,alsjemaaraangeeftwatdecollegakandoenomdiepuntenteverbeteren.

Hetkanvoorkomendatjeeencollegadieallangerindewinkelwerkt,moetbegeleiden.Bijvoorbeeldomdathij eerderopeenandereafdelingwerkte.Zowelbijdenieuwecollega,alsbijdecollegadiealwatlangerindienst is,kunjeoverdevolgendevrageningesprekgaan:

• Watwildecollegaleren?

• Watverwachtjijvandecollegaenwatverwachthijvanjou?

• Maakafsprakenoverhoeenhoevaakjecontactmetelkaarhebt.

• Watiszijnwerkervaringophetmomentdathijwatnieuwsgaatleren?

• Watweethijvanhetassortimentvandewinkel?Watweethijalvandebranche?

Aandachtspuntenvoorbegeleidingzijn:

• Zorgdatjemetregelmaatgesprekkenhebtmetjecollega’s.

• Zorgvooreengoedesfeertijdensdezegesprekken,maarookdaarbuiten.Zokaneropenwordengepraaten kunnenookpersoonlijkeonderwerpenbesprokenworden.

• Zorgdatjevoldoendevragenstelt.Jegeeftgeenadviezen,maarstimuleertjecollegaomzelfantwoordente bedenken.

• Maakgebruikvangesprekstechnieken,zoalsdeLSD-techniek.

• Bekijkofjeinzichtentijdensgesprekkenterugzietindepraktijk.Bespreekdatook.

Opdracht5 Nieuwecollega

a. Uitwelkedriefasenbestaathetbegeleidingsprocesbijeennieuwecollega?

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Omschrijfwaterindeinwerkfasevandebegeleidingvaneennieuwecollegagebeurt.

c. Inwelkefasebespreekjedepositieveennegatievepuntenvandecollega?Kieshetjuisteantwoord. introductiefase inwerkfase evaluatiefase

d. Waaromishetvolgensjoubelangrijkomeennieuwecollegaineenontspannensfeerteontvangen?

e. Deintroductieperiodesluitjeafmeteenevaluatiegesprek.Bedenktweevragendiejetijdensditgesprekaan jenieuwecollegakuntstellen.

f. Hetisverstandigomtijdensdeintroductiefase,elkewerkdagtestartenmeteenkortoverlegmetdenieuwe collega.Waaromisdatverstandig?

Opdracht6 Introductieprogramma

a. Beschrijfdrieonderwerpendiejealsbegeleideraandeordekuntstellentijdensheteerstegesprekmeteen nieuwemedewerker.

b. Waaromishetbelangrijkdatdecollega’sopdeafdelingkennismakenmeteennieuwecollegaopdeeerste werkdag?Kieshetjuisteantwoord.

Collega’skunnenalvastwerkklaarleggenvoordenieuwewerknemer.

Collega’swetendanwiehunnieuwecollegawordtmetwiezemogelijkgaansamenwerken.

Iedereenkandaneendeelvandeintroductievoorzijnrekeningnemen.

Erkandangezorgdwordenvoorvoldoendekopjesbijdekoffie.

c. Benoemminimaaldrievoordelenvaneenintroductieperiodevoordenieuwecollega.

7.3Beslissingennemen

Alsmanagerhebjede(gedeelde)verantwoordelijkheid voordevoortgangvanjeteamofafdeling.Jemoet daarbijveelbeslissingennemen,somsdeheledagdoor.

Bijdiebeslissingenhoudjerekeningmetverschillende belangen,zoalsklanttevredenheid,organisatiedoelen, medewerkers,tijdensnelheid.

Veelbeslissingenneemjedirect,omdatdeze bijvoorbeeldtemakenhebbenmetjedagelijksewerk.

Alsjeingewikkeldebeslissingenmoetnemen,kunje eenaantalstappenvolgen.

Datkanjehelpeninsituatieswaarbij:

Welke richting wordt het?

• meerderefactoreneenrolspelenenjewiltdiegoedafwegen

• eenbeslissingemotiesoproeptbijmedewerkersofklanten

• eenbeslissingophogerniveauisgenomenenjijdezebeslissingmoetuitleggenaanjemedewerkers

• jeallemogelijkhedenenargumentenopeenrijwilthebbenomjebeslissingteonderbouwenalsjediemoet verdedigen.

Hoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.Voorbereiding

Instap1gajenawelkezakeneenrolspelenenhoebelangrijkeenbeslissingis.Jegeeftantwoordopdevragen:

• Welkdoelwiljebereiken?

• Watisnoodzakelijkenwatisminderbelangrijk?

• Zijnervoorwaardenofgrenzen?

• Watzijndegevolgen?

Vervolgenskomjetoteennauwkeurigeenheldereomschrijvingvanhetprobleemofdekeuzemogelijkheden.

2.Mogelijkeoplossingen

Instap2bedenkjemogelijkeoplossingenvoorje probleem,zonderdezetebeoordelen.Indezestapkun jeookanderenraadplegen.Zokomjemogelijktot voorstellenwaarjezelfnietopwasgekomen.Aanhet slotvandezestaphebjeeenbeeldvandekeuzesdie jehebt.

Veel problemen zijn al eens opgelost door iemand anders.

3.Beslissingnemen

Instap3zetjedevoor-ennadelenvandeverschillendeoplossingenopeenrij.Jekiestdebesteoplossing.Je bekijktvanelkeoplossingdevolgendepunten:

• Kunjemetdeoplossingbereikenwatnodigis?

• Watzijndepositievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoegoedzijndegevolgen?

• Watzijndenegatievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoeernstigzijndegevolgen?

Alsjeditzorgvuldigdoet,komtdebesteoplossingnaarvoren.Dathoeftnietdeoplossingtezijndiehetmeest voordehandligt.Ditisdebelangrijksteredenomeenbeslissinginstappentenemen.Jevoorkomteenoverhaaste beslissingenjemaaktdekansophetnemenvandebestebeslissinggroter. Deuitkomstvandezeeerstedriestappenkunjegebruikenomindevolgendestapdebeslissingaanmedewerkers uitteleggen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4.Beslissingcommuniceren

Instap4bespreekjedebeslissingmetallebetrokkenen.Opdezemanierbetrekjezebijdebeslissingenbenje indegelegenheidomduidelijkeafsprakentemaken.

Jemaaktafsprakenover:

• debeschikbaretijdomdeactiviteitendienodigzijnuittevoeren

• wanneerwelkeactiviteitenuitgevoerdmoetenzijn

• wieverantwoordelijkzijnvoordeuitvoeringvandeplannen.

5.Uitvoering

Instap5werkjeaandeuitvoeringvandebeslissing.Ditgebeurtvaaknietinéénkeer,maarinstappen.Soms volgteenprojectomdebeslissinguittevoeren.Tijdensdeuitvoeringcontroleerjeofallesvolgensplanningloopt. Jegaatooknainhoeverredeoplossingdaadwerkelijkhetprobleemoplost.Alsditniethetgevalis,danmoetje onderzoekenhoeditkomt.

Toepassingvanhetstappenplan

Hetstappenplankunjevoorjezelftoepassen,maarhetisookeenmanieromsameneenbeslissingtenemen.

Zorgdatjealtijdgoedeaantekeningenmaaktbijdeverschillendestappen.

Bijhettoepassenvanhetstappenplanishetbelangrijkdatjesteedsnagaatofdeoplossingookhetgewenste effectheeftenoferbijgestuurdmoetworden.Alszichnieuweproblemenvoordoen,moetendieookopgelost worden.

Derijistelang...

Sandraheefteenbroodjeszaak.Dehelftvandetoonbankisvoordeverkoopvanbroodengebak.Achterdeandere helftwordenbroodjesversbelegd.Dezaaklooptheelgoed!Vooralopzaterdagmiddagishetheeldruk.Eigenlijk tedruk:derijklantenvoorversbelegdebroodjesstaatregelmatigtotbuitendedeur.Sommigeklantenverlaten derijvoordatzijaandebeurtzijn,omdathetwachtentelangduurt.

Sandradoorloopthetstappenplanomtebepalenhoezijditprobleemkanoplossen: 1. Voorbereiding:Sandrasteltzichzelftotdoeldatklantenopzaterdagmiddagnietmeerweglopenvanwege eenlangerij.Zebepaaltdathetmeestnoodzakelijkeisdatdewachttijdwordtverkort.Zeheefttemaken metdeomvangvandebroodjeszaakenhetaantalmedewerkersopzaterdagmiddag.Zebesluithetprobleem alsvolgtteomschrijven:dewachttijdvanklantenvooreenversbelegdbroodjeopzaterdagmiddagmoet wordenverkorttotmaximaaldrieminuten.

Hoofdstuk7Aansturenvan

CONCEPT KOPIJVERSIE

2. Mogelijkeoplossingen:Sandramaakteenlijstmetmogelijkeoplossingen.Zeschrijftallesopwatinhaar opkomtenvraagtookhaarmedewerkersommeetedenken:

a. meermedewerkersopzaterdagmiddaginroosteren

b. alleendesnelstemedewerkersopzaterdaglatenwerken

c. lateropdemiddagkortinggeven,zodatklantenmeerverspreidoverdedagkomen

d. opzaterdagmiddagminderruimteachterdetoonbankvoorgebakenmeervoordeversbelegdebroodjes.

3. Beslissingnemen:Sandraoverweegtdemogelijkheden.

a. Meermedewerkerslatenwerkenheeftnietveelzinalserteweinigruimteisomtewerken.Jelooptelkaar danmeerindeweg.

b. Alleendesnelstemedewerkersinzettenzoukunnenhelpen,maarSandraverwachtnietdatditdewachttijd vanklantengenoegzalverkorten.

c. Misschienkunnenklantendoorkortingmeeroverdedagwordenverspreid,maarjuistmetversbelegde broodjesblijfthettochaltijdrondlunchtijdhetdrukst.

d. Hetlaatsteideezouweleenshetbestkunnenzijn.Alserbijvoorbeeldruimtegemaaktkanwordenvoor tweerijenvoordeversebroodjesinplaatsvanéén,dankunnenklantensnellerwordengeholpen.Sandra moetdezeoplossingdanwelcombinerenmetdeeersteoplossing:meermedewerkersopzaterdag.Je hebtnamelijknietveelaantweerijenalseralleenmaargenoegpersoneelisoméénrijtehelpen.

4. Beslissingcommuniceren:Sandrainformeerthaarpersoneeltijdenshetwerkoverlegoverdeoplossingdie zijheeftbedacht.Zevertelthunhoezedewinkelruimteachterdetoonbankflexibelbruikbaarwilmakenen wanneerzeditgaatdoen.Zemaaktafsprakenmethaarmedewerkersoverwieerextraopzaterdagkan wordeningezet.

5. Uitvoerenbeslissing:Sandralaatdetoonbankombouwen,zodatdezeflexibelkanwordengebruiktvoor gebakdoordeweeksenvoorversebroodjesopzaterdag.Alsditklaaris,roostertzeopzaterdagmiddagtwee extramedewerkersinvoordetweederijklanten.

Hetstappenplanpasjetoewanneerjeeenlastigprobleemmoetoplossenofeeningewikkeldebeslissingmoet nemen.Jegebruiktgeenstappenplanommedewerkersbepaaldetakentelatenuitvoeren,maarjemaaktinje hoofdweleenafwegingmetvragenals:Wiewerkenervandaag?Wiekanditkarweitjegoedensneluitvoeren? Wieheeftdatminderleukeklusjegisterenalgedaan?

Opdracht7 Beslissen

a. Hetstappenplanvoorhetnemenvaneenbeslissingbestaatuitvijfstappen.Zetdestappenindejuistevolgorde.

beslissingnemen

beslissinguitvoeren voorbereiding

beslissingcommuniceren mogelijkeoplossingen

b. Hetstappenplanhelptjeombeslissingentenemen.Bedenkeenconcreetvoorbeeldvaneenbeslissingwaarbij hetstappenmodelhandigkanzijnomtegebruiken.Denkbijvoorbeeldaansituatiesinjeeigenwerk.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Situatie1

Dedirecteurheeftbeslotendatalleshowroomsvoortaantot20:00uur’savondsopenmoetenzijn.Jijmoetdit nieuwsdoorgevenaanjemedewerkers.

c. Isinditgevalhetstappenplanhandigomtegebruiken?Onderbouwjeantwoord.

Situatie2

Jewiltbepalenwieervandaagalseerstepauzemaghouden.

d. Isinditgevalhetstappenplanhandigomtegebruiken?Onderbouwjeantwoord.

Opdracht8 Welofgeenwebshop?

Luuk

Luuktwijfeltofhijzijnautomaterialenzaakwiluitbreidenmeteenwebwinkel.Hetpersoonlijkadviesisbijde productendiehijverkooptheelbelangrijkenhijbetwijfeltofdatgoedgaatmeteenwebshop.Anderzijdsziethij datconcurrentenwelveelverkopenviaeenwebshop.

a. Alsjehetstappenplantoepast,ishetbelangrijkdatjedaarbijaantekeningenmaakt.Waaromishetbelangrijk datLuukaantekeningenmaakt?

b. Watisbelangrijkindevoorbereiding?BeschrijfvoorLuukdrieonderwerpenofvragenwaarmeehijaande slagzoukunnen.

c. ‘Niksdoenisookeenkeuze.’WatvindjevandezeuitspraakalshetgaatomdebeslissingvanLuuk?Legje antwoorduit.

7.4PDCA

Alsmanagerwiljemetjeteambepaaldedoelenbereiken,zoalseenbepaaldewinstofomzethalen.Eenhulpmiddel omopkoersteblijvenishetgebruikvandekwaliteitscirkel:dePDCA-cirkel.

PDCA-cirkel

DePDCA-cirkeliseenhulpmiddelvoorkwaliteitsverbeteringmetvierzichherhalendeactiviteiten:

• Plan

• Do

• Check

• Act.

Doordatjedestappenindezekwaliteitscirkelsteedsherhaalt,iskwaliteitsverbeteringeendoorlopendpuntvan aandacht.

Hoofdstuk7Aansturenvanmedewerkers

CONCEPT KOPIJVERSIE

Dekwaliteitscirkelofkwaliteitscyclusbegintbijhetopzettenvaneenplan(Plan).Daarnavoerjehetplanuit(Do). Vervolgenscontroleerjehetprocesenderesultaten(Check).Uitdezecontrolekannaarvorenkomendatjeje plannenmoetbijsturen(Act).Dansteljeeennieuwofbijgesteldplanopenbegintdecyclusopnieuw.Alsbijeen tussentijdsecontroleblijktdatdeafdelingnietopdegoedewegzit,danmoetjehetplanaanpassen.Alsjede doelstellingniethaalt,ziejedatbijvoorbeeldaanomzetcijfers,verkoopmargesofhetaantalgewerkteuren.Zoek eerstuitwaaromerisafgewekenvanhetdoelofwaaromhetnietluktomhetplanterealiseren.Stelzonodighet planbij.Gaooknaofjeplannenduidelijkzijnopgesteld,misschienwarenzenietrealistischofwasdebenodigde tijdnietgoedingeschat.Omtezorgendatjesteedseenbeetjebeterwordt,ishetbelangrijkomverbeteringenin deorganisatieteborgen.Borgenbetekentdatjeietsvastzet.Jebewaaktdeverbeterdekwaliteit.Datbetekent indepraktijkdatverbeteringenuiteindelijkvastewerkroutinesworden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

KenmerkendvoordePDCA-cirkelisdatjedezesteedsweermoetdoorlopenomcontinuteverbeteren.Inde praktijkgebeurtdatnietaltijd.Mensenplannenwel,maarvindenhetvaakmoeilijkomhetgeplandeindepraktijk tebrengen.Tochishetbelangrijkomdestappentevolgen.

ToepassingenvandePDCA-cirkel

DePDCA-cirkelkunjeopallerleimanierentoepassen.OnbewustpasjedePDCA-cirkelmisschienalvaaktoe:je neemtjeietsvoorengaataandeslag.Naeentijdjekijkjeofallesvolgensplanverlooptenpasjehetzonodig aan.

Alsmanagergebruikjedecyclusvoorhetverbeterenvanprocessenopdewerkvloer.Ookbijhetcontrolerenvan demedewerkerskunjevolgensdePDCA-cirkelwerken.

• Plan:kijknaarhuidigewerkzaamhedenenbespreekmogelijkeverbeteringenofdoelen.Bespreekhoede medewerkerdiekanbereiken,bijvoorbeeldmetextrabegeleidingofeentraining.

• Do:voerhetplanofvoornemenuit.

• Check:bekijkofheteenverbeteringheeftopgeleverd.

• Act(bijsturen):nade‘check’gajenaofjemoetbijsturen.Moetenjullieeenandereoplossingbedenkenof gaathetgoed?Misschiengaathetzogoeddatjesameneennieuwdoelformuleertomhetwerknogbeteruit tevoeren.Inallegevallenbeginthelecyclusopnieuw.

Opdracht9 PDCA-cirkel

a. Koppeldebegrippenaandejuisteplaatsbijdecirkel.

Hoofdstuk7Aansturenvanmedewerkers

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. DePDCA-cirkeliseenhandigmiddelvoorkwaliteitsverbetering.Koppelhetbegripaandeomschrijvingvan defaseindePDCA-cirkel.

Fase

Watdoejeindezefase

Jecontroleertofjemetdeplannenjedoelen bereikt. Plan

Jestuurthetprocesbijalsblijktdatjejedoelen nietbereikt. Do

Check

Jeformuleertdoelenenplannen.

Jevoertdeplannenuit. Act

c. GeefeenvoorbeeldvaneensituatiewaarindePDCA-cirkeleengoedhulpmiddelisvoorhetbegeleidenvan medewerkers.

d. BijdebegeleidingvaneennieuwecollegakunjegebruikmakenvandePDCA-cirkel.Hoekunjedieinzetten tijdensdeinwerkperiode?LegjeantwoorduitengebruikdaarindebegrippenPlan,Do,CheckenAct.

Opdracht10 Borgen

a. Welkeomschrijvingpastbijborgen?Kieshetjuisteantwoord.

NagaanwaarjedePDCA-cirkelkuntinzetten.

OplettendatdePDCA-cirkelwordtgebruiktdoormedewerkers.

ZorgendatjesteedsdePDCA-cirkeldoorloopt.

ZorgendatverbeteringenuitdePDCA-cirkelwerkroutinesworden.

b. Vulininwelkefasevandekwaliteitscirkelisomschreven.

Jacqueswerktineenautomaterialenzaak.Zijnafdelingmotoroliënstreeftnaareenweekomzetvan€8.000 .

Jacquesisverantwoordelijkvoorhetrealiserenvandezeomzet .

Hijhoudtdaarombijhoehetverloopvandeomzetdoordeweekis .

Halverwegedeweekisdeomzetslechts€2.400.Hoeweldezaterdagdemeesteomzetoplevert,gaathijde weekomzetzonooithalen.Hijbesluitmeermotoroliënindeetalageteplaatsenendeactieartikelenopmeer plaatsenindewinkelneertezetten

Hijhoopthiermeeklantenteinspireren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. OpwelkemanierkanJacquesdekwaliteitborgen?

d. HoekunjedePDCA-cirkelgebruikenomjepersoonlijkewerkdoelentebereiken?

7.5Projecten

Veelwerkzaamhedeninderetailkomenregelmatigterug.Jenoemtditroutinematigewerkzaamheden.Maarer zijnooktakendiejemaarheelincidenteeldoetofwaarvoorjemoetsamenwerkenmetmensenbuitenjeteam ofafdeling.Dietakenkunjevaakgoeduitvoerenineenproject.

Kenmerkenvaneenproject

Eenprojectiseentijdelijkesamenwerkingomeendoeltebereiken.Projectenhebbeneenaantalkenmerken.

Eenproject:

• istijdelijk

• heefteenuniek,eenmaligdoel

• heeftbeperktemiddelen

• isingewikkeld

• doejeineentijdelijksamenwerkingsverband.

Nieuwkassasysteem

Jaygaatinzijnautomaterialenzaakeennieuwkassasysteeminvoeren.Daarmeekanhijdewebverkopenende verkopenindewinkelbetercombineren.Hijverwachtdoordeaanschafvannieuwekassa’senappsbetere informatietehebbenenzijninternetklantenbetertekunnenbedienen.

Jayhooptdathijhetnieuwesysteembinneneenhalfjaarkaninvoeren.Demeestetijdgaatzitteninde voorbereidingendeopleidingvandemedewerkers.

Hijvoerthetprojectsamenmetviermedewerkersvanverschillendeafdelingenuit.Daarbijishijookbeperktin hetgelddatbeschikbaarisvoordezeverandering.Tijdensdeuitvoeringgaatdeverkoopgewoondoor.

Bijhetleidenvanofdeelnemenaaneenprojectmoetjelettenopvijfdingen:

• tijd

• geld

• informatie

• kwaliteit

• organisatie.

Tijd

Eenprojectheefteenstartmomenteneeneindmoment.Hetistijdelijk,omdateeneenmalig,uniekdoelmoet wordenbereikt.

Geld

Vooreenprojectismeestaleenbeperktehoeveelheidgeldbeschikbaar,hetbudget.Ookanderemiddelenkunnen beperktzijnbijeenproject,zoalshetaantalurendateraanbesteedmagworden.

Informatie

Omeenprojectgoedtelatenverlopen,ishetbelangrijkdatiedereenoptijdoverdejuisteinformatiebeschikt. Omdatprojectenvaakingewikkeldzijn,ishetuitwisselenvaninformatieenelkaaropdehoogtehoudenbinnen hetprojectteamextrabelangrijk.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Meestalschrijfjevoorhetvoorbereidenenuitvoerenvaneenprojecteenprojectplan.Datiseenplanvanaanpak, waarinallewerkzaamhedenvoorhetprojectwordenbeschreven.Diewerkzaamhedenstaanineenplanning, zodatookduidelijkiswiewatgaatdoen.Daarnaaststaaterineenprojectplanhoeveeltijdengeldbeschikbaar is.

Kwaliteit

Dekwaliteitvaneenprojectmoetgoedbewaaktworden.DatkunjedoendoordePDCA-cirkeltegebruiken.

Organisatie

Vooreenprojectwordteenaparteprojectorganisatieopgezet,eentijdelijksamenwerkingsverband.De projectorganisatieofhetprojectteamstaatnaastdebestaandeorganisatie.Hetprojectteambestaatuitmensen dievoorhetprojectvanbelangzijn.Ofzemanager,retailspecialistofmedewerkerzijn,isdaarbijnietvanbelang. Deelnemersvaneenprojectteamwordengeselecteerdopkennisenvaardighedendievanbelangzijnvoorhet project.Deleidingisinhandenvaneenprojectleiderofprojectmanager.

Deledenvanhetprojectteamzijnnietdehelewerkweekmethetprojectbezig.Eenlidvaneenprojectteamvervult detakenvoorhetprojectmeestalnaastdegewonefunctie.Datbetekentdatdeelnemersaaneenprojectte makenhebbenmetmeerdereleidinggevenden:éénvanuithetprojectenéénvoordedagelijksewerkzaamheden.

Projectfasering

Eenoverzichtelijkemanieromeenprojectaantesturenisomhetprojectoptedeleninfasen.Ditnoemje projectfasering.Doorhetverloopvanhetprojectoptedeleninstappen,ishetmakkelijkerteoverzien.Defasen vaneenprojectzijn:

• Initiatiefase:jeomschrijftwathetideeisvanjeprojectenjeonderzoektofhetprojecthaalbaaris.Uiteindelijk geefjeaanofjehetprojectwelofnietgaatuitvoeren.

• Definitiefase:jegeeftduidelijkaanwatjegaatdoenenwatjewiltbereikenmetjeproject.

• Ontwerpfase:jegeeftaanhoejehetprojectgaatuitvoeren.

• Voorbereidingsfase:jebereidthetprojectvoor.Inwelkevolgordevoerjedetakenuit?Welkemensenhebje nodigenwelkematerialengajegebruiken?

• Realisatiefase:jevoerthetprojectendewerkzaamhedendiedaarbijhorenuit.Aanheteindevandezefase evalueerjehetresultaatvanhetproject.

• Nazorgfase:jeoverlegtmethetteamhoejeervoorzorgtdathetresultaatinstandblijft.Medewerkersmoeten bijvoorbeeldopeenanderemanierwerkenenalsmanagergajedaaropcontroleren.

Draaiboek

Alseenprojecteensucceswordt,kanhetzijndathetvakeruitgevoerdgaatworden.Dewerkzaamhedendieerbij horenzijnnogsteedsgeenroutinematige,dagelijksetaken.Maarhetisooknietmeerallemaalheelnieuwen eenmalig.Danwordteendraaiboekopgesteld.

Eendraaiboekiseenoverzichtvanalletaken,middelenenmensendienodigzijnbijdevoorbereidingofuitvoering vaneenactiviteitofevenement.

Eendraaiboekgebruikjebijvoorbeeldookbijeenregelmatigterugkerendemodeshow,eenklanten-eventofde jaarlijkseinventarisatie.Hetisbelangrijkdatjejedraaiboekgoedbijhoudtenbijwerkt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeld van draaiboek voor de dag van het evenement.

Bron: Evenementorganiseren.nl.

Opdracht11 Watiseenproject

a. Beschrijfdevijfkenmerkenvaneenproject.

b. HoekunjedePDCA-cirkelgebruikenbijeenproject?

c. Isdeprojectleiderdezelfdepersoondiebijdedagelijkseroutinedeleidinggevendeis?Kieshetjuisteantwoord.

Ja,wantdezepersoonkangoedleidinggevenenheeftdaardoordagelijkseroutine.

Nee,wantvooreenprojectmoetjeheelanderevaardighedenhebben.

Nee,hetkandezelfdepersoonzijn,maarhethoeftniet.

Opdracht12 Plannen

a. Waarommoetjeeenplanningmakenaanhetbeginvaneenproject?Legjeantwoordkortuit.

b. Voorwelkeevenementenofwerkzaamhedenineenretailorganisatiezoueenprojectplanofdraaiboekeen passendideezijn?Geefdrievoorbeeldenengeefaanofjeeenprojectplanofeendraaiboekhetmeestpassend vindt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht13 Projectfasering

Zetdefasenvaneenprojectindegoedevolgorde.

Definitiefase

Ontwerpfase

Initiatiefase

Nazorgfase

Realisatiefase

Voorbereidingsfase

CONCEPT KOPIJVERSIE

7.6Samenvatting

Jehebtalsleidinggevendeverschillendetaken,zoalsopdragen,instrueren,coördineren,controlerenendelegeren. Bijhetcontrolerenkunjedirecttoezichthoudenofindirect.Wanneerjetakendelegeert,krijgtdemedewerker ookdebijbehorendeverantwoordelijkheidenbevoegdheden.

Bijhetbegeleidenvannieuwecollega’szorgjevooreenintroductiediebestaatuiteenintroductiefase,een inwerkfaseeneenevaluatiefase.Jestelteenintroductieprogrammaopomdemedewerkerkennistelatenmaken metdecollega’s,hetbedrijfendewerkzaamheden.

Alsjeeeningewikkeldprobleemhebt,kunjeeenstappenplangebruikenomtekomentotdebestebeslissing. Hetstappenplanbestaatuitvijfstappen:voorbereiding,mogelijkeoplossingen,beslissingnemen,beslissing communiceren,uitvoeren.

Omdekwaliteitvandewerkzaamhedentebewaken(borgen)enteverbeteren,gebruikjedePDCA-cirkel.Datis eenzichherhalendeactiviteitvanplannen(plan),uitvoeren(do),controleren(check)enbijsturen(act).De PDCA-cirkelpasjetoeomteverbeteren,maarkunjeooktoepassenbijhetcontrolerenvanmedewerkersofhet ontwikkelenvanjeeigenvaardigheden.

Eenprojectistijdelijk,heefteenuniek,eenmaligdoel,heeftbeperkttijdengeld,isingewikkeldendoejeineen tijdelijksamenwerkingsverband.Bijprojectenhebjeniettemakenmetdagelijkse,routinematigetaken.Jelet daaromextragoedoptijd,geld,informatie,kwaliteitendeprojectorganisatie.Doorgebruiktemakenvan projectfasering,kunjeeenprojectoverzichtelijkaansturen.Defasenzijn:initiatiefase,definitiefase,ontwerpfase, voorbereidingsfase,realisatiefase,nazorgfase.

Keerteenactiviteitregelmatigterug,zoalseenevenement,dankunjedaarvooreendraaiboekopstellen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

7.7Begrippen

Borgen

Zorgendatverbeteringenuiteindelijkvastewerkroutinesworden.

Coördineren

Hetopelkaarafstemmenvanverschillendetaken.

Delegeren

Eentaakmetdebijbehorendeverantwoordelijkhedenenbevoegdhedenaaneenanderemedewerker toevertrouwen.

Directtoezicht

Controleophetproces,demanierwaaropiemandhetwerkuitvoert.

Draaiboek

Overzichtvanalletaken,middelenenmensendienodigzijnbijdevoorbereidingofuitvoeringvaneenactiviteit ofevenement.

Indirecttoezicht

Controleopheteindproduct,hetresultaat.

Introductieprogramma

Afsprakenenwerkzaamhedenvoordeinwerkperiodevaneennieuwemedewerker.

Instrueren

Stapvoorstapuitleggenwatiemandmoetdoenenhoehijdatmoetdoen.

PDCA-cirkel

Hulpmiddelvoorkwaliteitsverbeteringmetvierzichherhalendeactiviteiten:plan,do,check,act.

Project

Eentijdelijkesamenwerkingomeendoeltebereiken.

Projectfasering

Hetverloopvaneenprojectindeleninstappen.

Projectorganisatie

Groepmedewerkersdiewerktaaneenprojectmetdebegrensdemiddelen.

INDEX

CONCEPT KOPIJVERSIE

360gradenfeedback-methode79,87

Aanmerkelijkbelang146,160

Aanstellingsgesprek37,50

Aanzegplicht91,108

Absoluutrecht113,138

Acquisitiefraude131,138

Afhankelijkrecht123,138

Afspiegelingsbeginsel99,108

Algemeneverordeninggegevensbescherming (AVG)63,87,132,138

Algemenewetgelijkebehandeling(AWGB)33,50

Arbeidsovereenkomst37,50

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd39,50

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd39,50

Arbeidsvoorwaarde16,38,50

Arbeidsvoorwaardengesprek37,50

Assessment32,50

B

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden94,108

Beëindigingvanrechtswege90,108

Begeleiden171,183

Beoordelingsgesprek68,79,87

Bevoegdheid14,50

Billijkevergoeding105,108

Borgen199,207

Btw142,160

Coachen172,183

Coachgesprek67,87

Coachingsgesprek172,183

Collectiefpersoneelsdossier62,87

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)44,50

Concurrentiebeding44,50

Conflict174,183

Conflictmanagement175,183

Conformiteitseis138

Coördineren188,207

Creatiefdenken180,183

Cv(curriculumvitae)28,50

Delegeren189,207

Dienstverband50

Directtoezicht188,207

Directebelasting153,160

Dividend155

Doelstellingsgesprek87

Draaiboek203,207

E

Eigendom116,138

Ethischenintegerhandelen179,183

Exitgesprek96,108

Externewerving18,50

F

Factoring129,138

Feedback162,183

Financialleasing129,138

Fulltimemedewerker40,50

Functieomschrijving14,51

Functieprofiel14,51

Functiewaardering15,51

Functioneringsgesprek68,73,87

G

Gerechtelijkeontbinding101,108

H

Halo-effect81,87

Handelingsbekwaam118,138

Handelingsonbekwaam138

Horneffect81,87

Houderschap116,138 Hr-gesprekscyclus67

Hulpkracht40,51

Hypotheekakte124

I

Identificatiebewijs60,87

Identificatieplicht60,87

Indirecttoezicht188,207

Indirectebelasting153,160

Individueelpersoneelsdossier62,87

Instrueren186,207

Internewerving18,51

Introductieprogramma192,207

CONCEPT KOPIJVERSIE

IJ

Ijzerenproeftijd41,51

Kleineondernemersregeling(KOR)160

Kosten-batenanalyse8,51

Kritischdenken180,183

Kwalitatieveonderbezetting8,51

Kwantitatieveonderbezetting8,51

Leasing128,138

Lichaam154,160

Loopbaangesprek87,183

LSD-techniek166,183

Mededingingswet131,138

Merkenrecht130,138

Motivatie163,183

Motorrijtuigenbelasting152,160

Natuurlijkpersoon114,138,154

Natuurlijkverloop95,108

Notariëleakte116,138

Nulurencontract40,51

Off-balancefinanciering128,139

Omzetbelasting142

Omzetbelasting(btw)160

Onboarding56

Ondercuratele119,139

Onroerendezaak113,124,139

Onroerendezaakbelasting154,160

Ontbindendevoorwaarde90,108

Ontbindingsprocedure101,108

Ontbindingsverzoek102,108

Ontslag91,108

Ontslagopstaandevoet92,108

Ontslagvergunning98,108

Oproepkracht40,51

Opzegtermijn41,51

ORCWE-methode80,88

Organisatiecultuur15,51

Organisatieprofiel15,51

Organisatiestructuur15,51

Organogram16,52

Overdracht116,139

Overmacht119,139

P

Pandrecht125,139

Parateexecutie123,139

Parttimemedewerker40,52

PDCAcirkel198,207

Personeelsadministratie59,88

Personeelsbehoefte8,52

Personeelsdossier59,88

Personeelsgesprek88

Personeelsgesprekkencyclus67

Personeelsverloop90,108

Planningsgesprek68,71,88

Polarisatie175,183

Positievediscriminatie34,52

Pre-boarding57

Primairearbeidsvoorwaarden38,52

Privaatrecht112,139

Proeftijd41,52

Progressieftarief148,160

Project202,207

Projectfasering203,207

Projectorganisatie203,207

Proportioneeltarief148,160

R

Relatiebeding44,52

Relatiefrecht113,139 Renting129,139

Reprorecht131,139

Sandwichmethode165,183

Schijnzelfstandigheid46

Schikking102,109

Schuldsanering134,139

Secundairearbeidsvoorwaarden52

Selectiecriteria15,27,52

Separatist122,139

Sollicitatiecode34,52

STARR-methode31,52,167,183

Surseancevanbetaling134,139

Taak14,52

Tertiairearbeidsvoorwaarden39,52

ThomasKilmann-model176,184

CONCEPT KOPIJVERSIE

Transitievergoeding104,109

Tussentijdsopzegbeding94,109

Uitstroom90,109

UitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen (UWV)21,53

Vacaturetekst24,53

Vaststellingsovereenkomst94,109

Vennootschapsbelasting154,160

Verantwoordelijkheid14,53

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)42,132,139

Verzuimduur60,88

Verzuimfrequentie60,88

VierC'svanonboarding57

Volksverzekering146,160

Voorbelasting142,160

Vrijerapportage79,88

Vrijwaringsplicht140

Waarderingstechniek80,88

Wanprestatie119,140

WetDereguleringBeoordelingArbeidsrelaties(DBA)47

Wetwerkenzekerheid(Wwz)104,109

Zekerheidsrecht122,140

Zelfreflectie83,88

Zelfstandigenaftrek149,160