Sterker dan gisteren Bij ons draait het om jou
Persoonlijke verhalen
Voorwoord
In deze verhalenbundel delen cliënten hun persoonlijke verhalen over veerkracht, groei en herstel. Elk verhaal is uniek en laat zien hoe begeleiding, vertrouwen en verbinding het verschil kunnen maken. De ervaringen zijn opgeschreven in hun eigen woorden, met respect voor hun perspectief en beleving.
De namen in deze bundel zijn fictief. Dit doen we om de privacy van onze cliënten te waarborgen. De verhalen zelf zijn echt. Ze geven een inkijkje in de impact van onze begeleiding en de kracht van mensen om hun leven opnieuw vorm te geven.
Deze bundel is gemaakt om te laten zien wat er mogelijk is wanneer mensen de juiste ondersteuning krijgen. De verhalen laten zien hoe complex het leven soms kan zijn, maar ook hoeveel moed, doorzettingsvermogen en hoop er in mensen schuilt. We willen met deze bundel bijdragen aan meer begrip voor de uitdagingen die cliënten ervaren en laten zien hoe belangrijk het is om écht te luisteren en naast iemand te staan.
Wil je meer weten over onze werkwijze of heb je vragen naar aanleiding van deze bundel? Neem dan gerust contact op met onze communicatieafdeling via communicatie@e25.nl. Heb je zelf een verhaal dat je wilt delen? Ook dan horen we graag van je.
E25 zorg en welzijn
Ik wil mijn ervaringen gebruiken om anderen te helpen. “
INHOUD
Kleine stappen, grote vooruitgang
Max overwint een moeilijke thuissituatie en leert omgaan met structuur en discipline.
Weer durven proberen
06 14 10 38 30 18
Leren omgaan met prikkels en gevoelens
Met steun van haar coach leert
Alice omgaan met autisme, angst en overprikkeling. Ze groeit in zelfvertrouwen en vindt rust en structuur.
Ondanks angst en autisme leert Emma stap voor stap haar grenzen te verleggen.
Leven met autisme en verlies
Hans kijkt met kracht en acceptatie terug op een moeilijke jeugd. Door coaching vindt hij weer verbinding, betekenis en rust in zijn leven.
Van chaos naar richting
Trauma’s en verkeerde keuzes brengen Virgil uit balans, maar met coaching vindt hij rust, structuur en een nieuw toekomstdoel.
Van overleven naar betekenisvol leven
Na verslaving en verlies vindt Tim kracht in herstel. Met begeleiding en doorzettingsvermogen bouwt hij aan een toekomst als ervaringsdeskundige.
De weg terug naar vertrouwen
Boy herstelt van een zwaar verleden met verslaving en detentie. Dankzij zijn coach hervindt hij hoop, familiebanden en innerlijke kracht.
Van pijn naar perspectief
Na een onveilige jeugd en trauma’s, bouwt Dani aan een nieuw leven als jonge vader. Zijn coach helpt hem richting en stabiliteit te vinden.
Opnieuw leren leven
Na jaren van huiselijk geweld hervindt Astrid haar zelfstandigheid. Met steun van haar coach creëert ze rust, veiligheid en eigenwaarde.
Gezien en
Na jaren van pesten en onzekerheid leert Noa haar emoties te uiten. Haar coach helpt haar om meer zelfvertrouwen te krijgen en anderen weer te leren vertrouwen.
Van onzekerheid naar zelfvertrouwen
Mijn naam is Alice, ik ben 20 jaar oud en heb PDD-NOS, een vorm van autisme. De diagnose kreeg ik al op de basisschool. Aan de ene kant vond ik het lastig om een label te krijgen, maar aan de andere kant was ik dankbaar voor de extra begeleiding die het met zich meebracht. Mijn hobby’s zijn journaling en Netflix kijken, waarmee ik tot rust kom en mijn gedachten orden.
Ik groeide op in een gezin met mijn ouders, mijn oudere zus en mijn jongere zusje. De band met mijn jongere zusje en mijn ouders is altijd sterk geweest, maar de relatie met mijn oudere zus verliep moeizaam. Achteraf heb ik daar spijt van. Ik had graag een hechte band met haar gehad, maar het verleden kan ik niet veranderen.
Waar ik me vroeger volledig terugtrok en alles alleen wilde doen, durf ik nu te praten over mijn gevoelens.
Op de basisschool koos ik er bewust voor om geen vriendinnen te hebben. In de pauzes vond ik het prettiger om alleen te zijn. Ik ben van nature niet sociaal ingesteld en vermoed dat dit te maken heeft met mijn PDD-NOS. Hoewel ik me soms anders voelde dan mijn klasgenoten, heb ik me nooit buitengesloten gevoeld. Na de basisschool ging ik naar de middelbare school in Voorburg, waar ik koos voor de richting techniek. Het was een jongensschool en ik was het enige meisje. Ik vond het lastig om met jongens om te gaan en trok me vaak terug. Ik had één vriend in de klas, maar toen die vriendschap eindigde, stond ik er weer alleen voor. Dat maakte me verdrietig en ik wist niet goed hoe ik ermee om moest gaan. Toch behaalde ik mijn diploma, al voelde ik me er nooit echt thuis en had ik geen affiniteit met techniek. De stress van de schoolomgeving drukte zwaar op mij.
Dankzij de begeleiding en steun die ik heb gekregen, voel ik mij sterker dan ooit.
Daarna ging ik naar het vmbo en deed ik de opleiding Financiering en Administratie. Hier zaten gelukkig ook meiden in de klas, wat voor mij een stuk prettiger was. De opleiding lag mij beter en daardoor voelde ik me meer op mijn plek. Door de druk en stress die ik eerder ervoer op school heb ik gesprekken gevoerd met meerdere psychologen. Sindsdien slik ik dagelijks medicatie. Daarnaast heb ik een sociale angststoornis, wat het voor mij moeilijk maakt om in een groep te spreken. Presentaties bezorgen me dagen van tevoren al stress. De spanning stapelt zich op en in mijn hoofd voel ik dan een constante druk. Ik werd aangemeld bij E25.
De begeleiding bij E25 voelde vanaf het begin anders dan wat ik gewend was, persoonlijker en beter afgestemd op mijn behoeften. Mijn coach en de gedragswetenschapper hielpen me om mijn angsten beter te begrijpen en gaven me handvatten om ermee om te gaan. Ik ontdekte dat ik veel behoefte heb aan voorspelbaarheid. Onverwachte situaties, zoals een verjaardag zonder duidelijke planning, bezorgen me veel stress. Ook merkte ik hoe lastig het was om mijn emoties onder controle te houden toen ik een tijdlang stopte met mijn medicatie. Uiteindelijk besloot ik weer te beginnen, omdat het me rust gaf. Zonder medicatie ben ik bang voor een terugval.
Tijdens de coaching leerde ik technieken om mijn emoties beter te reguleren. Één daarvan is de ‘roze olifant’-methode, waarbij ik mezelf positief toespreek in moeilijke momenten. Ik mag vijftien minuten aan een vervelende ervaring denken en moet daarna de knop omzetten en afleiding zoeken. Dit heeft me enorm geholpen en ik word er steeds beter in. Daarnaast werkten we met het stoplichtmodel, wat me hielp om sneller te herkennen wanneer ik overprikkeld raak en op tijd bij te sturen. Dit inzicht hielp mij ook thuis. Mijn ouders en mijn zus begrepen niet altijd wat er in mij omging. Vooral mijn oudere zus had moeite met mijn behoeften. Soms voelde het alsof ik moest vechten om erkenning. Dankzij mijn coach leerde ik mijn gevoelens beter uit te spreken en langzaam begon mijn familie meer begrip te tonen. Ik durfde duidelijker aan te geven dat ik overprikkeld raakte en dat er thuis soms te veel van mij werd verwacht.
Als ik nu terugkijk op mijn coachingstraject, zie ik hoeveel ik ben gegroeid. Waar ik me vroeger volledig terugtrok en alles alleen wilde doen, durf ik nu te praten over mijn gevoelens. Een bijzonder moment was toen mijn coach mij een oude foto van mezelf liet zien en vroeg wat ik tegen dat meisje zou zeggen als ik haar advies mocht geven. Dat raakte me. Ik besefte dat ik milder mocht zijn voor mezelf, dat ik fouten mocht maken en ervan mocht leren.
Mijn coach is altijd bereikbaar voor mij en dat geeft me rust. Als ik overstuur ben, kan ik hem bellen en helpt hij me om weer kalm te worden. Door de jaren heen hebben we een goede band opgebouwd. Hij geeft me praktische handvatten voor het dagelijks leven en heeft me zelfs geleerd hoe ik vriendschappen kan opbouwen met mensen die heel anders zijn dan ik. Ik ben van nature introvert en voelde me altijd het meest op mijn gemak bij gelijkgestemden. Hij liet me zien hoe ik me kan verplaatsen in anderen en hoe ik beter kan spiegelen in gesprekken. Ook helpt hij mij met schoolzaken, zoals het plannen en maken van huiswerk. Verder heeft hij mij geholpen met het opstellen van een cv en een sollicitatiebrief. Ik kijk er altijd naar uit om hem wekelijks te zien. Mijn ouders zijn ook erg tevreden over de begeleiding die ik krijg.
Op korte termijn wil ik mijn diploma behalen en mezelf verder ontwikkelen. Daarna hoop ik een kantoorbaan te vinden bij de gemeente. Als ik mezelf een cijfer zou geven bij de start van mijn coachingstraject, zou ik mezelf een vier geven. Nu geef ik mezelf een zeven. Ik ben trots op mijn vooruitgang. Over tien jaar hoop ik een stabiel leven te hebben, misschien een gezin en een baan waarin ik me goed voel. Ik weet dat er nog uitdagingen zullen zijn, maar dankzij de begeleiding en steun die ik heb gekregen, voel ik me sterker dan ooit.
”Dankzij mijn coach leerde ik mijn gevoelens beter uit te spreken en langzaam begon mijn familie meer begrip te tonen.
Ik heb weer vertrouwen gekregen
Ik heet Max, 14 jaar oud en wil graag mijn verhaal delen over mijn coachingstraject bij E25. Sinds ik begeleiding krijg van mijn coach, gaat het een stuk beter met mij.
Ik heb dagbesteding, luister beter naar mijn ouders en heb meer structuur in mijn leven. Ik weet dat er nog ruimte is voor verbetering, maar ik heb vertrouwen in de toekomst.
Ik ben opgegroeid in Den Haag, samen met mijn ouders, twee broertjes en een zusje. Mijn vader was jarenlang alcoholist en vaak afwezig.
Ongeveer een jaar geleden stopte mijn vader met drinken en daar ben ik trots op. Ik weet hoe moeilijk het is om van een verslaving af te komen. Toch was mijn jeugd niet makkelijk. Rond mijn elfde werd geweld thuis een terugkerend ritueel. Als mijn vader dronken was, kon hij agressief worden tegen mijn moeder en tegen ons, de kinderen. Hij sloeg en schopte ons. Niet uit haat, maar vaak omdat hij door de alcohol hallucinaties kreeg
en dacht dat ik iemand anders was, iemand waar hij boos op was. Als ik dat merkte, verstopte ik me in de badkamer of vluchtte ik het huis uit.
Ik heb psychologische hulp gehad en uit meerdere tests blijkt dat ik een bovengemiddeld IQ heb. Mijn intelligentie helpt mij om mijn jeugdtrauma’s te verwerken en vooruit te kijken, in plaats van te blijven hangen in het verleden. Ik wil liever manieren vinden om te voorkomen dat het verleden zich herhaalt. Inmiddels is de situatie thuis verbeterd. Mijn vader bezoekt ons regelmatig en ik kan me vinden in de bezoekregeling. Hoewel ik hem niet als een vaderfiguur zie, maar meer als een vriend, heb ik wel een goede band met hem.
Naast de moeilijke thuissituatie had ik het ook zwaar op de basisschool. Ik werd gepest vanwege mijn overgewicht. Ik werd uitgelachen, buitengesloten en voelde me nergens echt veilig, behalve in mijn slaapkamer. Daardoor trok ik me steeds meer terug, wat de situatie alleen maar erger maakte.
Sinds ik begeleiding krijg van mijn coach, gaat het een stuk beter met mij
Na de basisschool begon ik op het havo/vwo, maar door omstandigheden zakte ik naar het vmbo-tl. Ook daar liep ik vast. Uiteindelijk kwam ik terecht bij West Coaching, waar ik nu vier dagdelen per week dagbesteding volg. Ik krijg structuur en leer vaardigheden om uiteindelijk terug te keren naar regulier onderwijs.
Mijn doel is om in de toekomst naar het mbo te gaan. Eerst via een gerichte leerroute en als ik 16 ben, naar het reguliere mbo. Die overstap moet niet te snel gaan, want dan loop ik het risico om terug te vallen en weer thuis te komen zitten. Mijn grootste struikelblok op school was mijn gameverslaving. Ik heb daar nooit hulp voor gezocht, maar het heeft mij jarenlang tegengehouden.
Sinds mijn coach van E25 in beeld is, heb ik meer structuur in mijn leven. Ik kom vaker buiten, al blijft het lastig om mijn schermtijd te reguleren. Ik slaap gemiddeld zes uur per nacht, wat niet ideaal is en ik werk eraan om op tijd naar bed te gaan. Mijn moeder is huisvrouw en altijd thuis, wat ik als prettig ervaar. Hoewel ik nog niet precies weet wat ik later wil doen, heb ik interesse in motoren en auto’s. Ik zou graag in een garage werken als monteur of in een showroom motoren en auto’s verkopen.
Mijn coach heeft ervoor gezorgd dat ik mijn leven leuk ben gaan vinden.
Sociale interactie blijft een uitdaging. Ik kom niet vaak buiten en voel me veilig op mijn kamer. Toch weet ik dat het belangrijk is om vaker met leeftijdsgenoten af te spreken. Mijn coach helpt mij hierbij. We sporten een paar keer per week samen. Door regelmatig aan krachttraining te doen en beter op mijn voeding te letten, ben ik inmiddels 25 kilo afgevallen. Dat heeft mijn zelfvertrouwen vergroot en motiveert mij om ook mijn broertje te helpen met zijn overgewicht.
Mijn eerste coach bij E25 voelde niet als een match, waardoor het traject werd stopgezet. Gelukkig had ik wel een goede band met de gezinsbegeleider van E25 die bij ons thuis kwam. Hij werd uiteindelijk mijn coach. Sindsdien gaat het veel beter. Hij brengt mij dagelijks naar school, maar binnenkort krijg ik een fiets en ga ik zelfstandig. Hij helpt mij met praktische zaken, zoals het ophalen van een PC en staat altijd voor mij klaar. Ik vertrouw hem volledig en weet dat ik bij hem terecht kan als ik ergens meezit. Mijn ouders waarderen zijn begeleiding ook enorm.
Mijn coach heeft ervoor gezorgd dat ik mijn leven weer leuk ben gaan vinden. Hij liet mij inzien hoe belangrijk het is om mee te helpen in huis en een voorbeeld te zijn voor mijn broertjes en zusje. Vroeger wilde ik nooit helpen, maar nu doe ik dat zonder problemen. Daarnaast heeft hij mij geleerd hoe ik moet omgaan met moeilijke situaties. Waar ik vroeger mensen en stressvolle momenten ontweek, leer ik nu stap voor stap om contact te maken en sociale interacties aan te gaan.
Mijn toekomst zie ik positief in. Over tien jaar hoop ik een stabiel leven te hebben met een huis, een baan en een relatie. Ik wil fysiek en mentaal goed in mijn vel zitten. Op korte termijn werk ik eraan om vaker naar buiten te gaan. Ik zoek actief naar nieuwe activiteiten en geniet ervan om te karten. Dat is duur, maar ik verdien geld door in games voorwerpen te verkopen. Dat gaat me goed af en voelt bijna als een talent.
Ik ben erg dankbaar voor de begeleiding die ik krijg. Mijn coach helpt mij op alle mogelijke manieren en geeft mij het vertrouwen dat ik op de goede weg ben. Dankzij hem en E25 kijk ik met vertrouwen naar de toekomst.
VEERKRACHT
“ Ik voel me geen onvoldoende meer, maar eerder een ruime voldoende
Mijn naam is Emma, ik ben 13 jaar oud en woon samen met mijn ouders, twee katten en een hond. Ik heb ADHD, autisme en een angststoornis. Vroeger slikte ik medicijnen voor mijn ADHD, maar daar werd ik niet gelukkig van. Mijn eetlust verdween en ik voelde me niet meer mezelf. Nu gebruik ik alleen nog medicatie die me helpt om rustiger te worden en prikkels beter te verwerken.
Mama vertelt dat ik als klein kind altijd bezig was met mijn omgeving. Ik wilde alles goed doen en vond het moeilijk om mezelf te vermaken. Ik verlangde naar vriendschap, maar wist niet goed hoe ik die moest opbouwen. Toch was ik een vrolijk kind dat haar eigen pad volgde. Omdat ik enig kind ben en weinig vrienden had, was ik vaak alleen. Al op jonge leeftijd ontwikkelde ik een angststoornis.
Nieuwe situaties vond ik eng en weg zijn van mijn ouders was moeilijk. Harde muziek kon ik niet verdragen. Mama is mijn veilige haven. Bij haar voel ik me veilig. Papa is ook heel belangrijk voor mij. Ik hou van mijn ouders en weet dat ze altijd hun best doen om mij te helpen, ook als dat soms tegen mijn zin in gaat.
Op de basisschool bleven mijn angsten bestaan. Een tijdje had ik drie vriendinnen met wie ik veel optrok, maar ze lieten me op een gegeven moment vallen. Ze hebben nooit meer naar me omgekeken. Dat heeft me diep geraakt. Sindsdien ben ik erg wantrouwend geworden. Het voelde alsof niemand te vertrouwen was. Veel klasgenoten vonden me te druk of te aanwezig en wilden daarom niet met me omgaan. Ik probeerde alles om me heen te volgen en moest me tegelijkertijd concentreren op de les. Dat maakte me ontzettend moe. Ik stond altijd ‘aan’ en kreeg geen rust. Daarnaast was ik bang dat andere kinderen mij niet aardig vonden. In groep vijf werd ik gepest door een paar jongens. Soms was ik zo verdrietig dat ik me opsloot op het toilet.
Toch bleef één angst hardnekkig aanwezig, bang zijn om over te geven of iemand anders dat te zien doen. Ik weet nog steeds niet waar die angst vandaan komt. Hij is nu minder erg dan vroeger, maar nog steeds aanwezig. Op een gegeven moment werd ik zo gekwetst door iemand die ik als mijn beste vriendin beschouwde, dat ik besloot te stoppen met school. Groep acht heb ik nooit gehaald, ik ben tot groep zeven gekomen. Het lukte mij niet meer.
Toch is er ook iets heel moois gebeurd. Ik heb nu één vriendin, iemand die ik al mijn hele leven ken. We waren elkaar jarenlang kwijt, maar ineens stond ze weer voor de deur. Het voelde meteen vertrouwd, alsof we nooit uit elkaar waren geweest. We doen leuke dingen samen, zoals uit eten gaan of we gaan naar attractiepark Drievliet. Mama zegt dat we zielsverwanten zijn en dat voelt ook echt zo.
In de loop der jaren ben ik bij veel psychologen geweest voor mijn ADHD, autisme en angststoornis. Voor mijn angst kreeg ik EMDR, maar dat hielp niet. Ik wil het ook niet nog eens proberen. Als ik tegenover een hulpverlener zit, klap ik vaak dicht. Ik denk zelf dat ik depressief ben, maar dat is nooit officieel vastgesteld. Er was een periode waarin ik het leven heel zwaar vond. Ik durfde mijn huis niet uit en bleef op mijn kamer. Een behandelaar zei dat ik een gedragsprobleem had en vond dat ik opgenomen moest worden. Dat wilde ik absoluut niet en gelukkig hebben mijn ouders mij daarin beschermd. Ze geloofden niet dat ik een gedragsprobleem had, maar dat ik vastzat. Ze wilden niet dat ik uit mijn veilige omgeving werd gehaald.
Beeldende therapie heb ik ook geprobeerd, maar dat werkte niet voor mij. Op dit moment heb ik geen therapie meer. Mijn ouders zijn op zoek gegaan naar andere hulp. Bij GGZ-Delftland werd ik eindelijk gehoord. Door hun steun is het gelukt dat ik volgend schooljaar weer naar een vorm van onderwijs ga. Daar heb ik echt zin in. Tot het zover is, vonden mijn ouders het belangrijk dat ik niet thuis zou blijven zitten.
Ik durf weer te proberen
Nu voelt Back to sCool als een plek waar ik mag zijn wie ik ben
Daarom ben ik vorig jaar gestart bij Back to sCool via E25. Twee dagen per week ga ik daar naartoe. In het begin vond ik het heel moeilijk. Ik was bang om weg te zijn van mama en de nieuwe omgeving maakte me gespannen. Soms schreeuwde ik het letterlijk uit. Maar ik wist ook dat dit een belangrijke stap was. Na een tijdje begon ik me veiliger te voelen. Nu voelt Back to sCool als een plek waar ik mag zijn wie ik ben. De groep is klein, met maximaal zes leerlingen en dat vind ik fijn.
Ik heb daar ook een groepscoach die ik echt vertrouw. Ze is superlief en ik noem haar wel eens mijn “schoolmama”. Ik kan alles met haar bespreken. Ze luistert echt, ook al voelt het, als ik boos ben, soms alsof ze mij niet begrijpt. In het begin wilde ik alleen doen wat ik zelf belangrijk vond, maar ik leer nu ook naar haar te luisteren. Ik ben daarin gegroeid. Laatst zijn we samen tijdens de schoolvakantie een broodje gaan eten en hebben we een kringloopwinkel bezocht. Dat had ik een tijd geleden nooit durven doen. Ik durf haar nu zelfs een knuffel te geven, voor het eerst buiten mijn ouders om. Dat is voor mij een grote stap.
Thuis houd ik van gamen. Ik kan daar helemaal in opgaan. Als ik gestrest ben of overprikkeld, speel ik Roblox. Dat kalmeert me. Soms voel ik me nog steeds erg alleen. Als ik me afgewezen voel, denk ik wel eens na over wat het nut is van het leven. Dan voel ik me somber. Gelukkig heb ik nu mensen om mee te praten, mijn vriendin, mijn schoolmama en natuurlijk mijn ouders. Zij helpen mij om die gevoelens beter te begrijpen en niet te verdrinken in mijn gedachten.
Ik weet dat ik ben gegroeid. Het gaat niet elke dag goed, maar het gaat beter dan voorheen. Ik voel me geen onvoldoende meer, maar eerder een ruime voldoende. Mijn droom is om binnenhuisarchitect of etaleur te worden. Over een jaar hoop ik weer onderwijs te volgen. Ik weet dat ik het kan. Ik hoef niet perfect te zijn. Ik hoef het alleen maar te proberen. En als het niet lukt, probeer ik het gewoon opnieuw.
Mijn groepscoach noem ik mijn ‘schoolmama’. Ik kan alles met haar bespreken en dat geeft me een veilig gevoel. Voor het eerst durf ik iemand buiten mijn ouders te vertrouwen.
TIM
Pijn maakte mij harder
Ik ben Tim, 34 jaar en opgegroeid in Rijswijk. Ik heb ADD en wil graag mijn verhaal delen.
Woede werd mijn uitlaatklep
Als enig kind groeide ik op bij mijn moeder, met wie ik altijd een sterke band heb gehad. Mijn vader werkte veel en hield zich bezig met de aan- en verkoop van huizen. Toen ik twee jaar oud was, gingen mijn ouders uit elkaar. Later kreeg mijn vader een vriendin met wie hij een tweeling kreeg. Toen ik vier was, kreeg mijn moeder een nieuwe partner. Helaas was deze man gewelddadig en mishandelde hij mijn moeder regelmatig. Ik heb meerdere keren gezien hoe hij een revolver op haar hoofd zette en de trekker overhaalde, Russisch roulette. Ik was te jong om te begrijpen wat er precies gebeurde, maar ik probeerde haar te helpen, zonder te weten hoe. Gelukkig eindigde de relatie toen ik zeven was.
Jaren later hertrouwde mijn moeder met een man met wie ik een goede band opbouwde. Hij gaf mij de liefde en aandacht die ik van mijn biologische vader had moeten krijgen. Inmiddels zijn zowel mijn moeder als mijn stiefvader overleden. De relatie met mijn vader was jarenlang afstandelijk, maar de afgelopen vijf jaar hebben we een sterke band opgebouwd. Ik voel zijn steun en weet dat hij trots op mij is, iets wat ik vroeger heb gemist.
Op de basisschool en in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs werd ik vaak gepest vanwege mijn overgewicht. Soms werd ik opgewacht door kinderen die mij wilden slaan. Toen ik hulp zocht bij mijn vader, zei hij dat ik het zelf moest oplossen. Op een dag sloeg ik voor het eerst van mij af en werd geschorst. Toch gaf dit mij een gevoel van zelfvertrouwen. Voor het eerst liet ik zien dat ik niet over me heen liet lopen en dat gaf me kracht.
Tijdens mijn puberteit ging ik veel uit in Rotterdam. Na sluitingstijd zochten mijn vrienden en ik vaak de confrontatie op. Wekelijks kwam het tot geweld. Achteraf besef ik dat dit voortkwam uit opgekropte woede en de behoefte ergens bij te horen. In mijn jeugd werd ik vaak buitengesloten, maar in de harde kern van Feyenoord vond ik een groep die mij accepteerde. Zeven jaar lang maakte ik deel uit van deze gewelddadige subcultuur.
Ik probeerde een carrière in het leger na te jagen, maar werd afgekeurd vanwege een probleem met mijn linkeroog. Daarna volgde ik verschillende banen, maar niets paste echt bij mij. Op mijn negentiende nam ik voor het eerst een XTC-pil en ervoer een gelukzalig gevoel. Dit leidde tot wekelijks drugsgebruik en uiteindelijk een verslaving aan cocaïne en GHB. Zonder stabiel inkomen rolde ik de criminaliteit in en begon met de handel in cocaïne.
Op mijn 24e gebruikte ik dagelijks. Ik werd paranoïde en keek constant over mijn schouder. Mijn wereld bestond alleen nog uit drugsgebruikers en dealers. Op een dag werd ik voor veel geld bestolen door een vriend met wie ik zaken deed. Uit wraak bedreigden mijn vrienden en ik hem met een vuurwapen.
Onderweg naar Delft werden we opgepakt door het arrestatieteam. Later hoorde ik dat hij PTSS had overgehouden aan de overval en uiteindelijk zelfmoord pleegde. Eerst voelde ik niets, maar later besefte ik dat dit mij toch raakte.
Na mijn gevangenisstraf ging ik opnieuw de drugshandel in. Mijn klantenkring was echter afgenomen en ik verdiende minder. Ik dompelde mij onder in feesten en drugsgebruik. Twee jaar lang gebruikte ik dagelijks grote hoeveelheden cocaïne en GHB. In 2020 besefte ik dat ik niet langer zo door kon gaan en liet ik mij opnemen bij Jellinek. Ik was een jaar clean, maar kreeg daarna een terugval. Dit leidde tot nieuwe criminele activiteiten. Tijdens een gewelddadig incident werd ik per ongeluk in mijn rug gestoken. Kort daarna kreeg ik een zwaar motorongeluk, maar ik overleefde ternauwernood.
Ik voelde me steeds meer geïsoleerd en verloor alle grip op mijn leven. Mijn vader gaf mij een woning, maar ik gebruikte die als feestlocatie voor drugsgebruik. Na een politie-inval werd mijn huis gesloten en belandde ik opnieuw in de gevangenis. Toen ik vrij kwam, zette mijn vader mij op straat en had ik geen dak meer boven mijn hoofd.
Via de reclassering werd ik gekoppeld aan E25, waar ik een coach kreeg. Vanaf het begin voelde ik een klik met hem. Hij begreep mijn situatie en deed alles om mij te helpen. We gingen samen naar de stad en naar de sportschool. Hij staat altijd voor me klaar. Toen mijn moeder overleed, regelde hij rouwbegeleiding voor mij. Hij voelt voor mij als een vriend, meelevend en betrokken. Hij is echt een topgozer! In het begin zagen we elkaar wekelijks, maar nu iets minder. Later koppelde hij mij aan een ervaringsdeskundige, met wie ik ook fijne gesprekken voerde. Mijn coach en ik hadden één doel: mij clean krijgen.
Ik werd in contact gebracht met Good Hope in Amsterdam en vervolgens doorgestuurd naar een detox in Valkenburg. Mijn coach bracht me er persoonlijk naartoe. Na drie weken werd ik overgeplaatst naar een afkickkliniek in Zuid-Afrika, waar ik zes weken verbleef met anderen die ook wilden afkicken. Omringd te zijn door gelijkgestemden was een unieke ervaring.
Na mijn terugkeer werd ik in een safehouse geplaatst, waar ik nu al tien maanden woon. Over twee maanden mag ik terug naar mijn huis. Ik volg een 12-stappenprogramma en bezoek regelmatig meetings. Sinds een maand volg ik een mbo-opleiding niveau 4 in maatschappelijke zorg, richting ervaringsdeskundige. Ik loop stage bij Parnassia op de detoxafdeling en heb het daar erg naar mijn zin.
Ik begrijp nu waarom mijn vader mij destijds het huis uitzette. Het was de enige manier om mij te laten veranderen
Ik begrijp nu waarom mijn vader mij destijds het huis uitzette. Nu ik nuchter ben, zie ik in dat dit de enige manier was om mij te laten beseffen dat ik moest veranderen. Ik ben nu een jaar clean. Mijn moeder had dit graag willen meemaken en ik weet dat ze trots op mij zou zijn. De band tussen mijn vader en mij is zoals het hoort. Ik hou nu meer van hem dan ooit.
Mijn ultieme droom is om anderen te helpen met mijn kennis en ervaring. Ik wil een gezin, een stabiel leven en een baan als ervaringsdeskundige. Ik ben dankbaar voor de band met mijn familie en de steun van mijn coaches. Zij hebben mij laten zien dat ik ertoe doe. Mijn toekomst ziet er eindelijk rooskleurig uit en daar ben ik ze intens dankbaar voor.
Mijn hoofd is eindelijk leeg
Ik heet Astrid, ik ben 51 jaar oud, moeder van twee kinderen en opgegroeid in Polen. Het geloof speelt een belangrijke rol in ons leven. Mijn vader was docent op een hogeschool en mijn moeder werkte op kantoor.
Hun relatie was moeizaam en de communicatie verliep niet altijd goed. Alcohol speelde een grote rol binnen ons gezin. Mijn vader dronk veel en bij elke feestdag of gelegenheid werd er binnen de familie veel alcohol genuttigd. Terugkijkend zie ik dat mijn vader niet sterk genoeg was om van de drank af te blijven. Het leek wel een familiekwaal, want ook zijn vader had een alcoholprobleem.
Mijn vader is inmiddels overleden. Hij werd 64 jaar en is nu al bijna zestien jaar niet meer bij ons.
Vroeger was ik boos op hem, maar inmiddels zie ik de situatie in een ander licht. Als tiener had ik vaak ruzie met hem, maar als klein kind hadden we een goede band. Hij heeft mij nooit pijn gedaan, maar de dynamiek tussen hem en mijn moeder was problematisch. Achteraf denk ik dat het beter was geweest als ze uit elkaar waren gegaan. Ze pasten niet bij elkaar. Mijn moeder wilde wel scheiden, maar voor mijn vader was dat geen optie. Hoewel mijn moeder nooit fysiek mishandeld werd, hing er veel spanning in huis.
“
Dankzij mijn coach van E25 heb ik opnieuw leren leven. Ze hielp me met praktische dingen, maar ook met het terugvinden van mijn zelfvertrouwen. Zonder haar weet ik niet hoe het met mij was afgelopen.
Op mijn 22e trouwde ik. In het begin leek alles goed te gaan. Mijn moeder zorgde ervoor dat mijn ex-man werk kreeg, hij hield zich bezig met het renoveren van huizen. Helaas veranderde dit al snel in een drama. Na twee jaar samen besloot mijn ex-man in 2001 naar Nederland te gaan om te werken. Hij pendelde tussen Polen en Nederland. Ik wilde dat hij in Polen bleef, er was genoeg werk en ik vond het belangrijk dat hij bij zijn gezin was. Maar hij dacht daar anders over. Hij zei dat hij het voor ons deed, maar in werkelijkheid was het zijn eigen keuze. Hij droomde er altijd van om te emigreren.
Zestien jaar geleden ben ik met onze kinderen naar Nederland verhuisd, achter mijn ex-man aan. We vestigden ons in Den Haag. De kinderen gingen naar school, mijn ex-man werkte in de bouw en deed renovaties en klusjes. In eerste instantie was ik huismoeder, later ging ik werken in de schoonmaak. Het eerste jaar in Nederland verliep soepel, maar daarna ontstonden de eerste problemen. Onze zoon kon niet meekomen op school en werd na twee jaar regulier onderwijs overgeplaatst naar het speciaal onderwijs. Ik stond hier volledig achter, in tegenstelling tot mijn ex-man. Ik vond dat onze zoon niet de juiste ondersteuning kreeg in het reguliere onderwijs. Op het speciaal onderwijs kreeg hij betere begeleiding. Er waren communicatieproblemen en er werd voorgesteld hem te testen op autisme. Mijn ex-man was hier fel op tegen. Hij vond dat onze zoon geholpen moest worden met gebeden en kerkbezoek. Hij beschuldigde mij ervan een slechte moeder te zijn omdat ik openstond voor een test.
In Polen kon onze zoon goed leren, maar hij was sociaal onhandig. Achteraf denk ik dat het beter was geweest als hij zijn basisschooltijd in Polen had doorgebracht. Later, via E25, werd hij alsnog getest op autisme. Daaruit bleek dat hij niet autistisch is.
Doordat de relatie tussen mijn ex-man en mij verslechterde, trok onze zoon zich steeds meer terug in zijn kamer, waar hij vooral computerspelletjes speelde. Het was zijn manier om de realiteit te ontvluchten. Mijn ex-man heeft een narcistisch en dominant karakter. Wanneer onze dochter een zeven haalde voor een toets, vond hij dat niet goed genoeg, het moest altijd beter. Complimenten geven kon hij nauwelijks.
Ze hielp me mijn zelfvertrouwen terugvinden
Terugkijkend op dertig jaar met mijn ex-man zie ik dat hij wel goede dingen heeft gedaan, maar altijd met zichzelf als uitgangspunt. Alles draaide om hem, zelden om ons. Daarnaast was er veel financiële afhankelijkheid. Ik werkte, maar had geen eigen bankrekening en moest rondkomen van contant geld. Hij liet mij geloven dat ik niets zonder hem kon en dat ik afhankelijk van hem was. Hij zei regelmatig dat wij zonder hem niet zouden overleven. Hij dronk veel, vernederde mij en werd fysiek gewelddadig. Hij heeft mij meerdere keren geslagen en geschopt, meestal in onze slaapkamer. Onze kinderen hebben het nooit met eigen ogen gezien, maar ik denk dat ze het wel hebben gehoord. Ook onze dochter is een keer door hem geslagen.
Deze situaties leidden tot vele conflicten en uiteindelijk tot onze definitieve breuk. Mijn situatie was zo uitzichtloos dat ik samen met de kinderen naar een opvanghuis vluchtte. Mijn ex-man had onze paspoorten verstopt, waardoor we vastzaten. Mijn dochter probeerde hem te overtuigen ze terug te geven, maar hij ontkende ze te hebben. Dit was een dieptepunt in mijn leven.
Persoonlijke verhalen
Bij ons draait het om jou
Omdat onze zoon problemen ervoer, werd er een coach van E25 ingezet. Deze coach betekende veel voor hem. Ze spraken wekelijks af en hij vond steun bij hem. Helaas vertelde mijn ex-man leugens over de coach en manipuleerde hij onze zoon zodanig dat hij besloot de begeleiding stop te zetten. Na een periode bij “Yes We Can” werd hij geplaatst bij Inizo, waar hij begeleid woonde en structuur kreeg.
Ondertussen kreeg mijn ex-man een nieuwe vriendin en liet haar bij ons in huis wonen. Dat was voor mij de druppel. Vanuit het CJG kreeg ik een vrouwelijke coach van E25 toegewezen. Dankzij haar heb ik opnieuw leren leven. Ze regelde onderdak voor mij bij de Kessler Stichting en hielp mij later aan een eigen woning. Ze ondersteunde mij bij mijn administratie, begeleidde mij naar therapie en regelde praktische hulp zoals schilders vanuit de leerwerktrajecten van E25. Ze leerde mij hoe ik mijn financiën kon regelen. We zagen elkaar wekelijks en zonder haar weet ik niet hoe het met mij was afgelopen.
Ook in mijn behandeling betekende E25 veel voor mij. Door schematherapie, beeldende therapie en EMDR leerde ik mijn trauma’s beter begrijpen en stap voor stap te verwerken.
Tijdens de beeldende therapie leerde ik patronen uit mijn jeugd herkennen en kreeg ik inzicht in mijn eigen gedrag. Ik maakte kleifiguren die mijn karakter symboliseerden, een muis die stond voor mijn neiging om me klein te maken, een speelbal als symbool voor mijn kwetsbaarheid en een uil die mijn gezonde volwassene vertegenwoordigde. Dit hielp mij enorm om mezelf beter te begrijpen.
In het verleden leefde ik altijd in overlevingsmodus, maar nu voel ik me ontspannen. Mijn hoofd is eindelijk leeg en er is geen chaos meer in mijn leven. Helaas ben ik door omstandigheden vriendinnen kwijtgeraakt, maar ik heb daar vrede mee. Ik heb veel geleerd over mezelf en ben dankbaar voor alle hulp die ik heb gekregen.
Onze zoon woont nu bij mij en dat voelt goed. Het gaat beter met hem en onze band is verbeterd. Hij heeft nog af en toe contact met zijn vader. Ik heb nu een eigen huis dat ik naar mijn smaak heb ingericht. Ik werk en verdien mijn eigen geld. Ik ben eindelijk blij met mijn leven.
Herstelpad
Ik ben Boy, 41 jaar en woon in Den Haag. Ik heb een posttraumatische stressstoornis. Dat daagt me soms uit, maar ik heb geleerd ermee om te gaan. Mijn verhaal kent diepe dalen, maar ook momenten van veerkracht, hoop en herstel.
Ik ben de jongste in het gezin. Mijn ouders kwamen vanuit Suriname naar Nederland, op zoek naar een beter leven. Toen ik twee jaar oud was, overleed mijn vader op 28-jarige leeftijd aan een hartaanval. Mijn moeder bleef alleen achter met de kinderen en moest alles alleen doen. Ze had meerdere banen, waaronder in de schoonmaak en catering, om ons een betere toekomst te geven. Ondanks haar inspanningen leefden we in armoede. Nieuwe kleding of schoenen waren er niet. Soms liep ik wekenlang op kapotte schoenen. Zelfs beleg voor op onze boterhammen ontbrak soms. Onze moeder was zelden thuis, omdat ze altijd werkte. Toch voelde ik haar liefde wanneer ze er wel was. Ze cijferde zichzelf volledig weg voor ons en daar ben ik haar eeuwig dankbaar voor.
Op de basisschool was ik een nette leerling. Ik had veel vriendjes en voelde me prettig op school. Hoewel ik merkte dat wij het thuis minder breed hadden dan anderen, voelde ik me geaccepteerd. Ouders van vriendjes namen me soms mee naar pretparken, dingen die mijn moeder ons niet kon bieden. Daardoor heb ik toch fijne herinneringen aan mijn jeugd.
Vanaf mijn dertiende werkte ik op de markt, eerst met opbouwen en na schooltijd weer afbreken. Ik verdiende vijftig gulden per dag, veel geld voor een kind van dertien. Van mijn eerste salaris kocht ik zelf schoenen, een moment van trots. Vanaf dat moment droegen mijn zussen en ik ook financieel bij aan het huishouden. Eindelijk konden we de eindjes aan elkaar knopen. Dat gaf me een gevoel van voldoening.
Na de basisschool ging ik naar de havo. Het eerste jaar ging goed. Ik zat met bekende jongens in de klas en voelde me op mijn gemak. In het tweede jaar werd ik verliefd op een meisje en begon ik te experimenteren. Om erbij te horen rookte en blowde ik. Een jongen die ik goed kende vroeg me om zijn wiet in mijn kluisje te bewaren en in mijn naïviteit deed ik dat. Toen de conciërge de wiet vond, weigerde ik hem te verraden. Ik werd beschuldigd van bezit en drugshandel en van school gestuurd. Geen enkele reguliere school wilde me daarna nog aannemen. Zo belandde ik op het Pleysier College voor speciaal onderwijs. Het niveau was te laag en ik kon mijn draai er niet vinden. De motivatie verdween.
Op mijn zestiende begon ik een BOL-opleiding bij het Mondriaan in de richting handel, gecombineerd met werken bij de V&D. Ik verdiende goed, maar de combinatie van werk en school bleek lastig. Uiteindelijk koos ik voor het geld en stopte met de opleiding. Achteraf heb ik daar spijt van. Ik was slim genoeg om het af te maken en een diploma te halen.
Mijn coach van E25 is een zegen in mijn leven.
Hij zag het goede in mij, ondanks mijn verleden.
Ik geloof weer
Na de V&D werkte ik bij een ijzerhandel en later in de bouw. Ik deed van alles, haalde mijn rijbewijs en voerde geregeld gesprekken met mijn rijinstructeur over zijn vak. Dat inspireerde mij. Ik wilde ook rijinstructeur worden, maar daarvoor had ik een mbo-4 diploma nodig, iets wat ik niet had. In mijn wanhoop liet ik een vals diploma maken. Daarmee schreef ik mij in voor de opleiding en slaagde. Ik had de opleiding zelf betaald en met mijn eigen geld een lesauto gekocht. Op mijn 21e was ik rijinstructeur. Ik voelde mij trots. Ineens hoorde ik ergens bij.
Ik werd een graag geziene gast op feestjes. Daar ontdekte ik cocaïne. Eerst gebruikte ik alleen in het weekend, maar na een paar jaar werd het dagelijks. Ik rookte, blowde, dronk, gebruikte speed en later ook GHB. Het werd een verslaving. Ik verdiende goed, zo’n 6000 gulden per maand, maar verloor mijn verantwoordelijkheidsgevoel. Afspraken vergat ik of ik kwam te laat. Na elf jaar als rijinstructeur was ik alles kwijt, mijn reputatie, mijn werk en mijn toekomst.
In mijn dieptepunt pleegde ik een gewapende overval om aan geld te komen. Ik werd gepakt en kreeg vier jaar cel. Het was de harde realiteit van twintig jaar verslaving. Ik had mensen beroofd en meerdere overvallen gepleegd. Ik kijk daar nu met ongeloof en diepe schaamte op terug. Ik was mezelf niet meer. Alles draaide om drugs.
Vier jaar geleden ontmoette ik een vrouw die ik kende van de middelbare school. We kregen een relatie en gingen samenwonen. Dankzij haar ben ik drie jaar clean geweest. Het voelde als een nieuwe kans. Helaas liep de relatie stuk en viel ik terug. Ik gebruikte weer en sliep bij vrienden, in auto’s en kelderboxen. Mijn familie wilde niets meer met mij te maken hebben en dat begreep ik. Ik had hun vertrouwen beschaamd. Ik had in het verleden geld en spullen van hen gestolen, dus het was niet vreemd.
Ik klopte aan bij het daklozenloket en gaf aan dat ik begeleid wilde worden door E25. Daar werd toen niets mee gedaan. Kort daarna werd ik opgepakt met 31 gram cocaïne. Tijdens de rechtszaak hielp mijn reclasseringsambtenaar mij alsnog aan te melden bij E25. Daar was geen wachtlijst en twee dagen later stond mijn coach al aan mijn deur.
Mijn coach van E25 is een zegen in mijn leven. Dankzij hem kreeg ik weer contact met mijn moeder en zussen. Ik mocht bij mijn zus intrekken. Mijn coach zag het goede in mij, ondanks mijn verleden. Hij oordeelt niet en is er altijd voor me. Ik heb hem zelfs een keer midden in de nacht gebeld, toen ik volledig vastliep en mijn zus en zwager dreigden mij uit huis te zetten. Hij nam op, luisterde, gaf advies en zorgde ervoor dat ik kalmeerde.
in mijzelf
Vanaf dat moment wist ik, deze man vertrouw ik volledig. Hij is mijn steun en toeverlaat en een stok achter de deur. Hij helpt me relativeren, focussen en vooruitkijken. Hij gelooft in mij en daardoor ben ik weer gaan geloven in mezelf. Zonder de hulp van mijn coach en mijn familie was ik waarschijnlijk teruggevallen in mijn oude gedrag.
Inmiddels ben ik zes maanden clean, een enorme mijlpaal voor mij. Ik leer omgaan met mijn impulsen, tegenslagen en het leven zelf. Het is niet altijd makkelijk, maar ik weet waarvoor ik het doe: voor mezelf, mijn familie en mijn toekomst.
Ik voel me sterker dan ooit. Het blijft een gevecht, maar ik vecht nu vanuit kracht, niet vanuit wanhoop.
Mijn hoop voor de toekomst is om clean te blijven. En ooit, als ik er klaar voor ben, wil ik anderen helpen die in hetzelfde schuitje zitten als ik. Mensen die het geloof in zichzelf kwijt zijn, maar die wel de kracht in zich hebben om op te staan. Net zoals ik dat heb gedaan.
Als ik terugkijk op wie ik twee jaar geleden was: gesloten, getraumatiseerd en in de knoop met mezelf, en dat vergelijk met wie ik nu ben, zie ik een wereld van verschil.
Mijn verleden werd mijn kracht
Mijn naam is Virgil, ik ben 19 jaar oud en woon samen met mijn moeder en zus in Delft. Al zolang ik me kan herinneren, ben ik een eigenzinnig en rebels kind geweest.
Ik had moeite met het klakkeloos aannemen van instructies. Als iemand mij iets opdroeg zonder uitleg, voelde dat voor mij oneerlijk of dwingend. Ik heb altijd behoefte gehad aan duidelijkheid en structuur. Als die ontbraken, kon ik fel en recalcitrant reageren.
Mijn moeder en ik hebben een sterke band, maar ook vaak stevige discussies gehad. Ik wilde alles weten, alles begrijpen en dacht vaak dat ik het beter wist. Die discussies konden hoog oplopen. Als straf mocht ik dan bijvoorbeeld niet op mijn PlayStation. Ondanks die momenten bleef onze band bestaan, al was die soms ingewikkeld.
Op de basisschool ging het aanvankelijk goed. Tot groep vijf voelde ik mij op mijn plek. Ik merkte dat het mij steeds minder lukte om echt te luisteren naar wat de leraren zeiden. Ik was vaak brutaal en onbeschoft. Achteraf besef ik dat mijn gedrag voortkwam uit een gebrek aan structuur en duidelijkheid, waar weinig rekening mee werd gehouden. Dat maakte me boos. Ik had moeite met autoriteit. Voor mij is respect iets dat van twee kanten moet komen. Als ik het gevoel had dat een docent mij niet serieus nam, zette ik me schrap. Daardoor werd ik vaak de klas uit gestuurd.
Ik leerde mijzelf echt begrijpen
Gelukkig had ik een goede band met de directeur. Hij begreep mij, gaf me handvatten en beoordeelde niet alleen mijn gedrag, maar zag wie ik was. Daardoor voelde ik me gesteund. Ondanks mijn problemen met leraren was ik geliefd onder klasgenoten. Ik had veel vrienden en heb met sommigen nog steeds contact.
Na de basisschool koos ik voor de kaderberoepsgerichte leerweg, richting economie. Dat bleek geen goede match. Ik vond de opleiding niet leuk en had weinig motivatie. Toch leerde ik daar iets belangrijks, als ik mij aan de regels hield en deed wat van mij werd gevraagd, leverde dat voordelen op. Goed gedrag werd beloond, slecht gedrag bestraft. Dat klinkt logisch, maar voor mij was het een belangrijk inzicht. Ik rondde de opleiding succesvol af en stroomde door naar het mbo, richting sportmarketing.
Het eerste jaar op het mbo begon goed, maar mijn leven veranderde drastisch toen ik getuige was van een steekpartij waarbij mijn neef werd neergestoken. Gelukkig overleefde hij het, maar de impact op mij was enorm. In datzelfde jaar overleed mijn opa. Ik was zestien en voelde me overweldigd door verlies, angst en onveiligheid. In mijn wijk werd regelmatig geschoten en ik zag mensen overlijden aan hun verwondingen. Ik leefde in constante alertheid. Als kinderen achter me renden, schrok ik en reageerde overdreven, alsof ik gevaar liep. Ik stond altijd ‘aan’.
Die angst en hyperalertheid brachten me ertoe een revolver aan te schaffen. Ik dacht dat ik mezelf moest beschermen. In die periode botste ik ook veel met mijn moeder. Ik reageerde fel, zonder te beseffen dat dit voortkwam uit trauma. Ik vertelde haar niet wat er in mij omging, waardoor ze mijn gedrag niet begreep. Het voelde alsof er een muur tussen ons stond.
De situatie escaleerde toen ik bij een verkeerscontrole werd aangehouden en de revolver werd ontdekt. Ik werd gearresteerd en belandde in jeugdgevangenis Hartelborgt, waar ik ruim twee weken vastzat. Waarschijnlijk was de straf zwaarder geweest, maar omdat ik toen meedeed aan een filmproject, gaven de filmmakers en mensen van de gemeente een positief beeld van mij bij de rechter. Omdat ik daarnaast een opleiding volgde, werkte in een restaurant en bezig was met acteren, kreeg ik strafvermindering. Dat moment was een harde les.
Persoonlijke
Via de reclassering kwam ik in contact met E25 en kreeg ik een coach toegewezen. In het begin was ik terughoudend. Ik ben van nature introvert en deel mijn gevoelens niet snel. Toch ontstond er langzaam een klik. Mijn coach legde dingen duidelijk uit, op een manier die bij mij binnenkwam. Daardoor durfde ik me open te stellen. Voor het eerst in lange tijd voelde ik dat ik iemand echt kon vertrouwen.
De traumatische ervaringen van de steekpartij en de schietincidenten hadden diepe sporen nagelaten. Mijn coach overtuigde me om in behandeling te gaan bij E25, iets waar ik eerder nooit voor openstond. Dankzij zijn uitleg begreep ik wat therapie mij kon opleveren. Ik kreeg EMDR om mijn trauma’s te verwerken en gedragstherapie om inzicht te krijgen in mijn impulsieve reacties. Het was zwaar en confronterend, maar het hielp. Langzaam kreeg ik grip op mijn emoties en begreep ik waar mijn gedrag vandaan kwam.
Een belangrijk thema was de relatie met mijn moeder. We botsten vaak, maar door de gesprekken die mijn coach met ons beiden voerde, begon ik haar anders te zien. Ik leerde haar meer te waarderen en begreep dat haar reacties voortkwamen uit zorg en liefde. Ook zij kreeg meer inzicht in mijn gedrag. Onze band verbeterde aanzienlijk.
Mijn coach hielp me niet alleen emotioneel, maar ook praktisch. Hij ondersteunde mij bij het regelen van studiefinanciering, verzekeringen en administratie. Hij onderhield contact met de mensen op school en op mijn werkplek.
Toen ik op mezelf ging wonen, hielp hij bij de verhuizing. Ook leerde hij mij structuur aanbrengen in mijn leven. Omdat ik geneigd ben te veel hooi op mijn vork te nemen, was zijn begeleiding daarbij onmisbaar.
Dankzij mijn coach kreeg ik weer grip op mijn leven. Inmiddels heb ik meerdere opleidingen afgerond en volg ik nu de mbo-opleiding Sociaal Werk niveau 4. Het coachingstraject is afgerond en sindsdien heb ik geen problemen meer gehad. Ik voel mij sterk, gemotiveerd en positief over mijn toekomst. De relatie met mijn moeder is goed, ik heb structuur in mijn dagelijks leven en mijn traumatische ervaringen hebben een
plek gekregen. Ik weet nu dat ik zelfstandig kan functioneren.
Ik heb nooit te maken gehad met verslavingen. Mijn grootste uitlaatklep is sporten in de sportschool. Daar kan ik mijn energie kwijt en tot rust komen. Voor de toekomst heb ik twee dromen: enerzijds zie ik mezelf als acteur, anderzijds wil ik jongeren coachen die hetzelfde hebben meegemaakt als ik. Het liefst zou ik die twee combineren. Ik weet uit ervaring hoe waardevol het is om iemand naast je te hebben die je begrijpt en begeleidt.
Als ik terugkijk op wie ik twee jaar geleden was: gesloten, getraumatiseerd en in de knoop met mezelf en dat vergelijk met wie ik nu ben, zie ik een wereld van verschil. Ik ben positief ingesteld, enthousiast en levenslustig. Ik weet wat ik wil en waar ik naartoe ga. Dat was toen ondenkbaar, maar is nu mijn werkelijkheid.
Van onrust en pijn naar vertrouwen en herstel
Mijn naam is Noa, ik ben achttien jaar en woon in Den Haag. Ik groeide op met mijn ouders en mijn drie jaar oudere zus.
Al op jonge leeftijd was de sfeer thuis onrustig. Mijn ouders hadden een moeizame relatie en gingen uit elkaar toen ik vier was. Mijn zus en ik gingen met onze moeder mee en hadden jarenlang geen contact met onze vader. Daardoor ontstond bij ons een negatief beeld van hem; we dachten dat hij geen interesse in ons had. Pas veel later hoorde ik dat hij juist erg verdrietig was over het gebrek aan contact. Dat inzicht kwam pas later en zette me aan het denken.
De basisschooltijd was zwaar. Ik werd gepest omdat ik zogenaamd te dik was. Ik voelde me buitengesloten en had geen vriendinnen. Wat het nog moeilijker maakte, was dat ook leraren mij niet accepteerden. Ze zeiden dat ik dingen niet kon, dat ik niet bij de groep paste, of niet sterk genoeg was. Zelfs docenten sloten mij buiten. Hierdoor werd het steeds moeilijker om naar school te gaan. Vaak begon mijn dag huilend, maar mijn moeder dwong me toch te gaan. In groep vijf wisselde ik van school, maar het pesten begon opnieuw. Een groep jongens sloeg mij dagelijks. Toen ik dit meldde bij de school, werd het iets minder, maar het hield nooit helemaal op. In groep zeven kreeg ik hulpverlening, maar dat had weinig effect. Uiteindelijk maakte ik groep zeven nog af, maar de pijn was zo groot dat ik besloot te stoppen met school.
Daarna zat ik kort op het Delftland College, maar hield dat slechts een maand vol. Ik kon geen contact maken met andere leerlingen en had geen vertrouwen in mensen. Drukke omgevingen maken me angstig en onrustig; ik raak snel overprikkeld. Inmiddels ben ik bijna elke dag thuis.
Ook thuis is het niet makkelijk. De ruzies met mijn moeder zijn dagelijkse kost. Toen mijn zus nog thuis woonde, hadden we ook vaak conflicten. Nu zij uit huis is, heb ik alleen nog ruzie met mijn moeder. Vaak weet ik niet eens waarom. Mijn moeder heeft een ingewikkeld karakter en heeft nooit hulp gezocht, terwijl ik denk dat ze dat
Dankzij haar heb ik geleerd mijn emoties te uiten, zodat ze zich niet opstapelen. Vroeger liep mijn emmer snel over en explodeerde ik, maar nu lukt het mij beter om te praten over wat ik voel.
wel nodig heeft. Ondanks alles hou ik van haar en ik weet dat zij ook van mij houdt. Maar ze laat het niet zien. Elke keer als ik naar huis ga, voel ik spanning. De gedachte dat het weer uit de hand loopt, is zwaar.
Gamen is mijn uitlaatklep; ik breng er veel tijd mee door. Af en toe doe ik iets leuks met een vriendin die ik al tien jaar ken. We spreken altijd bij haar thuis af, nooit bij mij, omdat er thuis altijd ruzie is. Onze vriendschap is ingewikkeld. Ze voelt als een zus, maar soms botst het tussen ons. Ze heeft zelf veel meegemaakt, wat haar karakter heeft gevormd. Toch zijn er ook fijne momenten samen, al voel ik diep vanbinnen dat onze vriendschap niet helemaal in balans is.
Gelukkig heb ik tegenwoordig weer contact met mijn vader. We lijken veel op elkaar, wat soms botst, maar ik waardeer dat hij niet zo snel boos wordt als mijn moeder. Ook het contact met zijn vriendin is fijn. Ze laat merken dat ik welkom ben en dat ik altijd bij haar terecht kan. Dat geeft rust.
Langzaam bouwden we een band op
Mijn leven begon te veranderen toen ik via Delftsupport een coach van E25 kreeg toegewezen. Ik had al zoveel hulpverleners gehad die me teleurstelden, dat ik nergens meer op vertrouwde. Maar mijn coach pakte het anders aan. Ze vroeg niet direct naar mijn problemen, maar nodigde me uit om iets leuks te doen, samen naar de Starbucks. Geen druk, geen verwachtingen. Dat werkte voor mij. Langzaam bouwden we een band op. Ze voelde goed aan wat ik nodig had. We deden leuke dingen en konden ondertussen praten. Ze is voor mij veel meer dan een coach; ze voelt als een vriendin. Ik vertrouw haar volledig.
Mijn coach is altijd bereikbaar geweest, zelfs als ik haar ’s avonds belde. Ze heeft mij nooit het gevoel gegeven dat ik te veel was. Dat is bijzonder, want in mijn leven zijn er weinig mensen die dat voor mij doen. Dankzij haar heb ik geleerd mijn emoties te uiten, zodat ze zich niet opstapelen. Vroeger liep mijn emmer snel over en explodeerde ik. Dan vocht ik met mijn zus of liep van huis weg. Nu lukt het me beter om te praten over wat ik voel. Dat heb ik de afgelopen twee jaar geleerd. Ik ben mijn coach ongelooflijk dankbaar. Ze heeft mij gezien en gehoord op momenten dat ik mezelf niet eens meer kon voelen. Ze bleef naast me staan, ook toen ik zelf wilde opgeven. Dankzij haar heb ik mijn leven stukje bij beetje weer kunnen opbouwen. Ik weet niet waar ik nu zou zijn zonder haar.
Naast coaching krijg ik ook behandeling in de vorm van schematherapie. Mijn coach brengt mij daar elke week naartoe. Ook met mijn behandelaar heb ik een goede band. Ik ken haar al vijf jaar en binnenkort start ik bij haar met EMDR-therapie. De vorige keer was dat te confronterend, maar nu ben ik er meer klaar voor. Wat mij opvalt aan E25 is dat iedereen daar ‘chill’ is. Het voelt niet geforceerd, ik ervaar geen druk. Dat helpt mij enorm.
Ik zou graag vaker met mijn coach afspreken, maar daar is helaas geen tijd voor. Toch hoop ik dat ik haar begeleiding mag blijven houden tot ik echt op eigen benen kan staan. Nu ben ik daar nog niet klaar voor. Binnenkort wil ik het leerwerktraject nagelstyliste gaan volgen bij E25. Dat lijkt me een mooie stap. Ik doe iets wat ik leuk vind en heb dan iets om handen. Mijn coach vindt mij creatief en sociaal, dat motiveert mij. Wel is het even afwachten of dit mag met mijn Wajong-uitkering. Ik kreeg deze uitkering omdat school en werk toen niet lukten. Bij de HEMA heb ik het geprobeerd, maar raakte ik overprikkeld door klanten. Ik kreeg paniekaanvallen en ben toen gestopt.
Paardrijden is ook een grote passie van mij. Ik vind het bijzonder hoe paarden mij aanvoelen. Tijdens het rijden kan ik alles loslaten. Al mijn problemen verdwijnen dan even.
Voor de toekomst hoop ik weer naar school te gaan. Mijn droom is om psychologie te studeren en ervaringsdeskundige te worden. Ik wil mijn ervaringen gebruiken om anderen te helpen. Ooit wilde ik autotechniek doen, maar omdat ik lange tijd bang ben geweest voor mannen, zag ik daarvan af. De autobranche is een mannenwereld. Later hoop ik een eigen gezin te hebben.
Mijn coach en behandelaar zijn echt top! Zonder hen had ik mezelf nooit uit die diepe put kunnen trekken. Ik heb stappen gemaakt, maar ik ben er nog niet. Ik verveel me vaak en heb nog geen echt sociaal leven. Maar ik zet kleine stapjes, samen met mijn coach en behandelaar. Ik oefen met contact maken op straat om socialer te worden. En dat lukt steeds beter. Zelfs met mijn zus is het contact verbeterd. We zijn er nog niet, maar ik heb er vertrouwen in dat het goedkomt.
“
Ze heeft mij gezien en gehoord op momenten dat ik mezelf niet eens meer kon voelen. Ze bleef naast me staan, ook toen ik zelf wilde opgeven. Dankzij haar heb ik mijn leven stukje bij beetje weer kunnen opbouwen.
“
Ze heeft mij gezien en gehoord op momenten dat ik mezelf niet eens meer kon voelen.
Herstelkracht
Mijn naam is Hans, ik ben 65 jaar en woon in Den Haag. Ik heb autisme en groeide op in Drenthe, samen met mijn ouders, mijn broer en drie zussen.
Mijn vader werkte als bouwvakker en was daarnaast ondernemer. Van jongs af aan werd mij geleerd dat je je eigen geld moest verdienen. Zakgeld kregen we niet. We groeiden op in een streng gereformeerd gezin, waarin het geloof een centrale rol speelde. Aan tafel werd altijd gebeden. Ik was een buitenbeentje en weigerde vaak te bidden, wat niet werd geaccepteerd. Vooral mijn moeder strafte mij hier streng voor, vaak met een karwats: een leren zweep met riemen. Die mishandelingen waren structureel en lieten diepe sporen na. Jarenlang heb ik mijn moeder gehaat. Terugkijkend denk ik nu dat zij zich machteloos voelde omdat ze niet begreep wat er met mij aan de hand was. Mijn autisme werd destijds niet herkend, maar ze voelde dat ik anders was, ze kon er alleen geen vinger op leggen.
Op de basisschool werd ik zwaar gepest. Ik herinner me dat ik een keer aan een kapstok ben gehangen. Ik was teruggetrokken en had moeite met contact maken, waardoor ik het mikpunt werd. Het pesten duurde mijn hele basisschooltijd. Daarna hield het gelukkig op.
De trauma’s uit mijn jeugd hebben diepe impact gehad. Ik heb later EMDR-therapie gevolgd, maar dat had niet het gewenste effect. Inmiddels heb ik mijn trauma geaccepteerd. Ik slaap er niet meer slecht van, maar mijn lichaam heeft er schade van ondervonden. De spanningen en stress hebben geleid tot hartklachten. Ik lijd aan het gebrokenhartsyndroom en draag een ICD (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator). Ik ben me bewust van de risico’s en leef met de angst of ik wel in leven blijf. Maar ik probeer het te accepteren zoals het is.
Na de basisschool ging ik naar de LEAO, waar ik mijn diploma haalde. Daarna volgde ik één jaar mavo 4, dat ik ook succesvol afrondde. Op mijn achttiende overleed mijn vader aan een hartaanval. Dat was een groot verlies. Vervolgens ging ik werken bij de Belastingdienst, maar dat gaf mij weinig voldoening. Ik voelde dat ik daar niet op mijn plek zat. Na twee jaar stapte ik over naar een Frans-Belgisch bedrijf en ging aan de slag als nachtsteward op een luxetrein, vergelijkbaar met de Oriënt Express. Ik reisde veel door Europa en had beroemde Nederlanders als gast, waaronder meneer Heineken. Ik heb dit werk 24 jaar gedaan en het voelde nooit als werk. Het contact met mensen en culturen fascineerde mij enorm. Ik heb het met veel plezier gedaan.
Na mijn werk op de trein is het mij daarna nooit meer gelukt om ander werk te vinden.
Mijn hart draagt de sporen van mijn verleden.
Van wantrouwen naar warme verbinding
In 2010 kreeg ik de diagnose Asperger. Dat gaf mij eindelijk duidelijkheid en rust. Ik werd volledig arbeidsongeschikt verklaard. Bij het stellen van de diagnose werd ook mijn medisch dossier van vroeger geraadpleegd. Daarin stond dat ik als baby leed aan affectieve verwaarlozing. Drie maanden lang groeide ik niet, doordat ik ondervoed was. Ik heb geprobeerd hierover verhaal te halen bij mijn moeder, maar tot een gesprek is het nooit gekomen. De woede en pijn hierover hebben geleid tot een contactbreuk met haar en met mijn broer en zussen. Mijn moeder heeft mij uiteindelijk onterfd. In 2013 is zij overleden. Ik hoorde het pas vier maanden later, via mijn notaris. Mijn familie had mij niets laten weten. Dit heeft mij diep geraakt. Sindsdien heb ik moeite om mensen te vertrouwen. Ik heb geen contact meer met mijn familie en eerlijk gezegd mis ik hen niet. Wat ik wel mis, is het gevoel dat familie er voor je is. Die heb ik nooit gekend, maar ik verlang er soms wel naar.
Gelukkig heb ik al 22 jaar een vriendin. Zij woont in Amsterdam en we hebben een latrelatie. Dat werkt goed, maar is ook zwaar. Mijn vriendin heeft keelkanker. De ziekte is teruggekomen en ik ben bang haar te verliezen. Vooral op momenten dat ik behoefte heb aan een goed gesprek, voel ik mij erg alleen. Ik heb geen vrienden. Ik voelde de behoefte naar iemand die naar mij wilde luisteren. Niet iemand met een negen-tot-vijfmentaliteit, maar iemand die echt beschikbaar is.
Drie jaar geleden kreeg ik via de gemeente een coach toegewezen van E25. De eerste coach begeleidde mij twee jaar. We hadden meteen een klik. We deelden interesses zoals reizen, voetbal en Formule1. Ik vond het jammer dat zij wegging. Daarna kreeg ik een andere coach, maar die begeleiding stopte onverwachts. Sinds zes maanden heb ik een nieuwe coach en dat bevalt mij ontzettend goed. Ze komt wekelijks bij mij thuis en kijkt naar wat ik nodig heb. Ik had geen duidelijke hulpvraag, maar ik vertelde haar, dat als zij niet kwam, ik niemand had die naar mij omkeek. Dat raakte haar enorm. Onze band werd hechter. Zij ziet mij niet als een nummer. Bij haar voel ik de passie voor haar werk. Ze is vriendelijk, empathisch en oprecht.
Dankzij mijn coach voel ik mij minder alleen. Zij ziet mij niet als een nummer, maar als mens. Door haar heb ik weer vertrouwen gekregen.
Behalve de gesprekken helpt ze mij ook met digitalisering. Ze leert me omgaan met mijn smartphone. Dankzij haar voel ik mij nuttig in de samenleving. Ze neemt mij serieus en ik voel mij gehoord. Zij is een mensenmens. Door mijn autisme vind ik het lastig om met vrouwen te communiceren. Ik zeg soms dingen die verkeerd overkomen. Mijn coach helpt mij daarmee. Ook in het contact met mijn vriendin en mijn buurvrouw krijg ik van haar tools aangereikt. Ik leer hiervan. Dankzij mijn coach voel ik mij minder alleen. Ik vertrouw haar volledig. Zij is mijn eerste contactpersoon in het ziekenhuis. Dat zegt genoeg.
Ik weet dat er een moment zal komen dat zij er niet meer voor mij zal zijn. Dan zal ik het alleen moeten doen. Ik realiseer mij dat ik moet werken aan het leggen van contact met anderen. Nu vertrouw ik bijna niemand. Maar als ik mijn eenzaamheid wil bestrijden, moet ik wel openstaan voor nieuwe contacten. Het zal niet makkelijk zijn, maar ik accepteer dat dit mijn pad is.
Door alles wat ik heb meegemaakt, heb ik geleerd om te leven met mijn verleden. Mijn trauma’s blijven deel van mij, maar ze beheersen mij niet meer. Dankzij de juiste begeleiding kan ik weer een beetje vooruitkijken. Mijn coach heeft mij geholpen mijn zelfvertrouwen terug te vinden. Ik hoop dat ik de komende tijd kleine stappen kan zetten naar meer sociale verbinding. Niet omdat ik daar enorm naar verlang, maar omdat ik weet dat ik het nodig heb. En daar begint het mee, inzicht in wat ik nodig heb en de moed om dat onder ogen te zien.
Van chaos naar kracht en groei
Ik heet Dani, ik ben 18 jaar oud, heb een vriendin en ben onlangs vader geworden van een prachtig dochtertje. De afgelopen jaren waren allesbehalve makkelijk, maar ik ben trots op waar ik nu sta en op de weg die ik bewandel. In dit verhaal deel ik mijn groei en mijn dromen voor de toekomst.
Tot mijn twaalfde groeide ik op in een liefdevol gezin met mijn moeder, stiefvader en mijn acht jaar jongere broertje. We hadden het goed, tot de situatie thuis drastisch veranderde. De ruzies tussen mijn moeder en stiefvader werden steeds heftiger en mijn moeder werd regelmatig door hem mishandeld. Ik was hier meerdere keren getuige van. Hij dronk veel, gebruikte drugs en was onder invloed manipulatief en autoritair. Hij zag zichzelf als slachtoffer, terwijl hij juist degene was die schade aanrichtte. Hoewel ik nooit fysiek mishandeld ben, was de emotionele schade groot. Soms trok ik me krijsend terug op mijn kamer, omdat ik niet wist hoe ik met de situatie moest omgaan. Ik liet niet merken wat er in mij omging en hield het liever stil.
Het vaderschap motiveert me enorm. Ik wil een vader zijn die er echt is, die luistert, beschermt en het goede voorbeeld geeft.
Op een dag werd het te veel. Na opnieuw een heftige ruzie, zijn mijn moeder, broertje en ik het huis uit gevlucht. Het was niet langer veilig thuis. We verbleven op verschillende plekken bij vrienden en familie en moesten vaak verhuizen. Uiteindelijk vonden we rust in Rijswijk en later in Monster, waar we nu ongeveer een jaar met plezier wonen. Mijn moeder en stiefvader zijn uit elkaar gegaan. Niet lang geleden ontdekte ik dat hij niet mijn biologische vader is. Toch heb ik gemengde gevoelens. Op momenten dat hij nuchter was, nam hij de vaderrol serieus en leek hij oprecht zijn best te doen. Dan kon ik me geen betere vader wensen.
Op de basisschool haalde ik goede cijfers, alleen maar negens en tienen. School was niet uitdagend genoeg. Sociaal gezien had ik het echter moeilijk. Ik had lang haar en was klein voor mijn leeftijd. Kinderen pestten me en noemden me “meisje”.
Zonder de hulp die ik heb gekregen, had ik waarschijnlijk niet gestaan waar ik nu sta.
Ik liet het er niet bij zitten, wat vaak leidde tot vechtpartijen. Door deze ervaringen raakte ik getraumatiseerd. Door de training Rots en Water leerde ik beter om te gaan met mijn pestverleden.
Na de basisschool stroomde ik in op het Dalton College, richting havo/vwo. Daar merkte ik pas echt hoeveel impact mijn thuissituatie op mij had gehad. In de eerste jaren ging het nog net goed, maar daarna ging het snel bergafwaarts. Ik had slaapproblemen door nachtmerries over de mishandelingen. Ik leefde teruggetrokken, speelde veel computerspellen en had geen sociaal leven. Ik sprak met niemand over mijn verleden. De trauma’s werkten door in mijn dagelijks leven. Gelukkig trok mijn moeder aan de bel en werd er hulp ingeschakeld.
Ik kwam terecht bij Impegno, waar ik in eerste instantie EMDR-therapie kreeg. Later werd dit omgezet naar individuele begeleiding, vanwege de complexiteit van mijn situatie en het manipulatieve gedrag van mijn stiefvader. De gesprekken met mijn coach waren waardevol. Ik voelde me gehoord en begrepen.
Via E25 kreeg ik ook een coach toegewezen. Al snel hadden we een klik. Hij kon goed luisteren en gaf praktische adviezen. We werkten samen aan mijn huiswerkplanning en hij hielp mij bij gesprekken met mijn moeder.
Ik vertrouwde hem volledig. Alles kon besproken worden, ook de zware dingen. Maar als ik daar even geen behoefte aan had, deden we iets luchtigs zoals wandelen of gamen. Dat voelde goed en natuurlijk, nooit geforceerd.
Hij was soms streng en dat had ik dan echt nodig. Toen ik mijn schoolwerk liet versloffen, motiveerde hij me om toch aan de slag te gaan. Hij hielp me zelfs met mijn eetpatroon. Ik at ongezond, sloeg vaak mijn ontbijt over en at geen groenten. Hij introduceerde smoothies zodat ik toch aan mijn vitamines kwam. De begeleiding voelde als maatwerk. Hij was er echt voor mij en voor mijn moeder. De gesprekken met mijn moeder waren slecht. We begrepen elkaar vaak niet. Mijn coach fungeerde als bemiddelaar en hielp ons om beter met elkaar te communiceren.
Na twee keer blijven zitten in het vierde jaar werd ik van school gestuurd. Dat was zwaar, maar bleek ook een nieuw begin. Ik ben gestart met een mbo-opleiding niveau 4 in de richting Social Work. Deze opleiding past bij mij. Ik weet hoe het is om te worstelen en ik wil later anderen helpen die in soortgelijke situaties zitten.
Mijn coach van E25 hielp mij zelfs bij het vinden van mijn stage bij Buurtsport, onderdeel van E25 in Maassluis. Ik voel me daar op mijn plek. Ik leer veel en het werk geeft mij energie. Mijn ervaringen kan ik hier op een positieve manier inzetten.
Ik werk ook aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik merk dat ik direct en eerlijk ben, soms iets té. Als ik iemand niet mag, zeg ik dat recht voor zijn raap. Dat heeft me soms in de weg gezeten. Gelukkig gaat het nu beter en leer ik steeds meer om mijn grenzen aan te geven op een respectvolle manier. Ook heb ik moeite met veranderingen en drukte om me heen. Binnenkort word ik getest op het autismespectrum. Misschien biedt dat meer duidelijkheid.
Ondanks alles wat ik heb meegemaakt, voel ik me sterker dan ooit. Ik ben gegroeid als mens en wil blijven groeien. Ik droom ervan om na mijn mboopleiding de hbo-opleiding Toegepaste Psychologie te volgen, met als einddoel kinderpsycholoog te worden. Mijn ervaringen wil ik inzetten om kinderen te helpen die te maken hebben met trauma of onveiligheid thuis.
Privé droom ik ervan om samen te wonen met mijn vriendin en onze dochter een liefdevolle, veilige omgeving te bieden. Ik wil alles geven wat ik zelf soms heb gemist. Het vaderschap motiveert me enorm. Ik wil een vader zijn die er echt is, die luistert, beschermt en het goede voorbeeld geeft.
Ik ben ontzettend dankbaar voor alle hulp die ik heb gekregen van Impegno en E25. Zonder hen had ik waarschijnlijk niet gestaan waar ik nu sta. Het pad is nog lang en niet altijd makkelijk, maar ik weet dat ik de juiste richting opga.
Persoonlijke verhalen
Bij ons draait het om jou
De juiste richting in mijn leven
Van Damascus naar Gouda
Ik ben Mora, 38 jaar oud en ben geboren en opgegroeid in Syrië, samen met mijn ouders en mijn twee jongere zusjes.
Mijn vader werkte als automonteur op een luchthaven. We hadden een goed leven, er was altijd genoeg en we genoten van de tijd die we met elkaar doorbrachten. We gingen jaarlijks twee keer op vakantie. Mijn jeugd was warm en zorgeloos. Op de basisschool deed ik het goed en had ik veel vriendinnen. Al van jongs af aan wist ik wat ik wilde worden, modeontwerper. Uren kon ik doorbrengen met tekenen, stoffen combineren en ontwerpen maken voor kleding. Mode was mijn passie.
Toen ik veertien jaar oud was, emigreerden wij met het gezin naar New Jersey in de Verenigde Staten. Het was een enorme verandering, een nieuw land, een nieuwe taal en een compleet andere cultuur. In het begin vond ik het moeilijk om mijn draai te vinden. Ik sprak namelijk geen Engels. Gelukkig kreeg ik na schooltijd Engelse bijles en na verloop van tijd begon ik de taal onder de knie te krijgen. Wat mij verbaasde, was dat het onderwijs in Syrië in mijn ogen op een hoger niveau lag dan dat in de Verenigde Staten. Hierdoor kon ik, eenmaal gewend, vrij gemakkelijk meekomen. Alleen het vak geschiedenis vond ik lastig.
Tijdens mijn middelbareschooltijd gebeurde er iets dat de sfeer in het land voorgoed veranderde, de aanslagen van 11 september 2001. Ik herinner me nog goed hoe twee
vliegtuigen de Twin Towers in vlogen. De dagen en weken daarna werden steeds grimmiger. Er kwam veel wantrouwen en vijandigheid tegenover mensen die Arabisch leken. Ook wij merkten dit aan den lijve. De druppel was het moment waarop iemand in de supermarkt de hoofddoek van mijn moeder van haar hoofd trok. Ze voelde zich enorm onveilig en was diep gekwetst. Na een jaar in de Verenigde Staten besloot mijn moeder daarom, samen met ons, terug te keren naar Syrië. Mijn vader bleef nog een paar maanden achter om alles af te ronden. Voor mij voelde het als een opluchting om weer thuis te zijn. Ik miste Syrië, mijn familie en mijn vriendinnen. Eindelijk voelde ik me weer op mijn plek.
In Syrië vervolgde ik mijn middelbare schoolopleiding en koos ik bewust voor de richting modeontwerp. Dat paste perfect bij mijn droom. Ik haalde met veel plezier mijn diploma en besloot daarna naar de universiteit te gaan om mode en tekenen te studeren. Dat was voor mij geen verplichting, maar pure passie. Op mijn drieëntwintigste behaalde ik mijn universitaire diploma. Daarna ging ik aan de slag als tekenlerares op een middelbare school. Zes jaar lang gaf ik met toewijding les. Toch voelde ik na verloop van tijd dat het niet voldoende uitdaging bood. Mijn hart lag nog steeds bij mode, maar in Syrië was het bijna onmogelijk om in die sector iets op te bouwen zonder veel geld.
“
De druppel was het moment waarop iemand in de supermarkt de hoofddoek van mijn moeder aftrok.
Samen met mijn verloofde besloot ik daarom een andere weg in te slaan. We openden een winkel waar we make-up en parfum verkochten. Het liep boven verwachting goed en binnen korte tijd konden we meerdere winkels openen. Uiteindelijk hadden we zes winkels, allemaal in dezelfde straat. Ons assortiment breidde zich uit, naast make-up en parfum verkochten we ook cd’s, dvd’s, kleding en cadeauartikelen. Elke maand reisde ik naar Dubai om inkopen te doen. Financieel ging het ons uitstekend, we konden goed leven van wat we verdienden en hadden een stabiele toekomst voor onszelf opgebouwd.
In 2011 veranderde alles. De oorlog in Syrië brak uit en niets was meer zoals voorheen. Onze winkels moesten noodgedwongen sluiten. De inkomsten vielen weg en omdat we al onze winst steeds hadden herinvesteerd, raakte ons spaargeld langzaam op. Het leven werd gevaarlijk. Bominslagen waren aan de orde van de dag. Regelmatig sneuvelden de ruiten van ons huis door explosies in de buurt. Op een dag liep ik op straat toen ik een helikopter hoorde cirkelen. Even later viel er een bom.
Van oorlog naar rust
Ik lag plotseling op de grond en het eerste wat ik zag was een been vlak naast mij. Dat beeld staat voor altijd op mijn netvlies gebrand. Het was een traumatische ervaring die mijn leven voorgoed heeft veranderd. Sindsdien heb ik veel last gehad van stress en slapeloze nachten. Nog steeds word ik emotioneel als ik eraan terugdenk.
Mijn man besloot dat we moesten vluchten. Zijn broer woonde in Zweden en zijn plan was om daarheen te gaan. Met het laatste geld dat we hadden, vertrok hij via mensensmokkelaars naar Turkije en vervolgens naar Griekenland. Na vier maanden bereikte hij Nederland, waar hij zich bij de politie moest melden en in een asielzoekerscentrum werd geplaatst. Doorgaan naar Zweden was niet mogelijk. Ik bleef in Syrië achter, zwanger van onze eerste dochter. Ik verkocht ons huis en wisselde af tussen het wonen bij mijn ouders en schoonouders. De bedoeling was dat ik mijn man later zou volgen zodra hij gesetteld was.
Ik heb geleerd dat je, zelfs na de donkerste periode, altijd opnieuw kunt beginnen.
Na enige tijd kreeg ik een visum en mocht ik naar Nederland. Twee weken na aankomst in het asielzoekerscentrum kreeg ik echter een black-out en viel ik flauw. Ik bleek 42 graden koorts te hebben en werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht, waar ik drie weken moest blijven. De stress en spanning van de afgelopen jaren hadden hun tol geëist. Hoewel ik probeerde sterk te blijven, voelde ik dat ik diep van binnen nog altijd gebukt ging onder de oorlogstrauma’s. Toch heb ik er nooit hulp voor gezocht. Ik vertelde mezelf steeds dat er mensen zijn die het nog zwaarder hebben gehad. Veel kennissen van mij verloren familieleden. Ik had tenminste mijn ouders en zussen nog.
Onlangs ben ik met mijn kinderen teruggegaan naar Syrië om familie te bezoeken. Het was confronterend om te zien hoe het land veranderd is. De infrastructuur is zwaar beschadigd en het dagelijkse leven komt maar moeilijk op gang. Syrië voelt niet meer als het land van mijn jeugd, niet als een plek waar ik mijn kinderen zou willen laten opgroeien. Mijn thuis is nu hier, in Nederland.
Van een meisje met een droom in Syrië tot een vrouw met een nieuw bestaan in Nederland, mijn pad was vol obstakels, maar ook vol hoop.
Ik woon inmiddels elf jaar in Nederland. In het eerste jaar volgde ik de inburgeringscursus en leerde ik de taal en cultuur beter kennen. Daarna zat ik een tijd thuis, maar dat beviel me niet. Ik ben iemand die graag bezig is. Daarom ging ik naar de gemeente en gaf aan dat ik wilde werken. Na verschillende tijdelijke baantjes begon ik in 2024 als vrijwilliger bij E25 in Gouda. Ik ging aan de slag bij Bizon, een kringloopwinkel waar ik leidinggeef aan andere vrijwilligers. We verkopen spullen die via ontruimingen binnenkomen. Het werk is afwisselend en ik heb dagelijks contact met allerlei mensen, wat ik erg leuk vind.
Naast mijn werk bij Bizon geef ik nu ook twee dagdelen per week een cursus aan mensen uit het AZC. De meeste cursisten komen net als ik uit Syrië. Ik leer ze de basis van werken in de detailhandel, zodat ze later in Nederland aan de slag kunnen. Deze cursus geef ik eveneens via E25. Daarnaast werk ik bij het Sportpunt, waar we sportartikelen verkopen tegen een gereduceerd tarief aan mensen met een kleine beurs. Ook daar helpt E25 mensen om actief te blijven en mee te doen in de samenleving. Verder is er een kapperszaak en worden er cursussen gegeven in elektrotechniek, houtbewerking en schilderen. Inmiddels heb ik een vast contract bij E25, iets waar ik enorm trots en blij mee ben.
Wat mijn werk extra bijzonder maakt, is dat veel van mijn collega’s ook uit Syrië komen. We begrijpen elkaar, delen dezelfde achtergrond en weten wat het is om opnieuw te moeten beginnen in een vreemd land. Soms zie ik hoe sommigen worstelen met stress, heimwee of gezondheidsproblemen. Het verleden laat diepe sporen achter. Trauma, het gemis van familie en de onzekerheid over de toekomst spelen allemaal mee. Ik probeer daar rekening mee te houden en steun te bieden waar ik kan.
Bij E25 voelen wij ons gewaardeerd. De organisatie heeft veel begrip voor onze achtergrond en legt sterk de nadruk op het sociale aspect van werk. Collega’s helpen elkaar en er heerst een warme sfeer. Voor velen van ons betekent E25 niet alleen een baan, maar ook een gemeenschap waarin we ons veilig en gezien voelen. Nederland is voor ons het land geworden waar we een nieuw leven hebben opgebouwd. We voelen ons hier veilig en willen hier een toekomst opbouwen voor onszelf en onze kinderen.
Ik ben dankbaar dat mijn ouders en zussen ook naar Nederland zijn gevlucht. We zien elkaar regelmatig en dat geeft me veel kracht. Het leven is niet altijd makkelijk geweest, maar ik ben trots op wat ik heb bereikt. Van een meisje met een droom in Syrië tot een vrouw met een nieuw bestaan in Nederland, mijn pad was vol obstakels, maar ook vol hoop. Ik heb geleerd dat je, zelfs na de donkerste periode, altijd opnieuw kunt beginnen.
50 Persoonlijke verhalen
Bij ons draait het om jou
