Oproep! Voor een fotoproject zoeken we mensen met (uit)zicht op de Domtoren P. 7
Op bezoek bij De
Drie Dorstige Herten
Een blik werpen in het statiegeldcentrum in Utrecht
WONING AANKOPEN OF VERKOPEN ?
Advertenties
RESERVEER EEN VERGADERZAAL VOOR ZAKELIJKE BIJEENKOMSTEN BIJ CAMPING GANSPOORT
Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 of zie www.campingganspoort.nl
Met een vleugje jeneverbes!
BEDRIJFSRUIMTE VERKOPEN OF VERHUREN ?
Restruimte ongepland waardevol, maar soms gepland waardeloos Op pad met Oud-Utrecht: een wandeling langs de Maliebaan P. 13
HUIS OF BEDRIJFSRUIMTE TAXEREN ?
Stoken? Denk aan je buren!
Houtrook is ongezond.
Laat het vuur daarom uit.
Veel mensen vinden een houtvuurtje gezellig. Maar houtrook zorgt voor schadelijke stoffen in de lucht en je longen. Wist je dat 1 op de 3 mensen last heeft van de rook? Houtrook is ongezond voor iedereen. Kinderen, ouderen en mensen met problemen aan hun luchtwegen hebben er extra last van. Utrecht wil een gezonde lucht voor iedereen en neemt daarom maatregelen.
Vanaf 1 januari 2025 verbod buiten hout stoken
Het is misschien even wennen, maar vanaf 1 januari 2025 mag je in Utrecht buiten geen vuur meer stoken op hout. Ook niet in je tuin.
Geen vuurkorf of buitenkachel op hout.
Geen eten maken op houtvuur of een oven op hout.
Wel een fakkel, kaars of haard op bio-ethanol. Wel barbecueën op houtskool, briketten, gas of elektriciteit.
INHOUD
Nieuws
4 DUIC in Beeld
Demonstratie nieuwe aanvliegroute
6 Serie over restruimte
Ongepland waardevol, maar soms ook gepland waardeloos
7 Oproep voor fotoproject
Heb jij (uit)zicht op de Domtoren?
8 Van statiegeldjager naar hergebruik
Wat gebeurt er met onze flesjes en blikjes?
Cultuur / Uit
10 Uittips
Elke week de leukste tips
Stad / Leven
11 Wat vinden de lezers?
DUIC-lezers aan het woord
12 Op bezoek bij
De Drie Dorstige Herten
13 Op pad met Oud-Utrecht
Een wandeling langs de Maliebaan
14 Puzzel
Zoek de verschillen
15 Straatnamen
Biltstraat
15 Stad in cijfers
Leegstand
15 In other news
Visdeurbel
Wie fietst vanaf de Neude naar de Maliebaan komt vanzelf langs enkele tot voor kort leegstaande gebouwen aan de Burgemeester Reigerstraat. Tot voor kort leeg, want een groep krakers heeft intrek genomen in de panden die al jaren aan het verloederen zijn. Wellicht zit niet iedereen te wachten op krakers als buren - en het eigendomsrecht is natuurlijk ook wel een dingetje - maar de groep geeft wel een duidelijk signaal af. Het is van de zotte dat zulke gebouwen op deze prominente plek al zo lang leeg staan. De leegstand is niet goed voor de vele woningzoekenden in de stad en ook niet voor omliggende winkeliers. Er speelt al lange tijd een conflict tussen de gemeente en de vastgoedei-
genaar over vergunningen. Een beetje druk op de ketel, mede mogelijk gemaakt door de kraakbeweging, lijkt dus geen kwaad te kunnen. Wie verder fietst naar de Maliebaan komt ook terecht op een project dat wel wat vaart kan gebruiken. De herinrichting van deze laan moet eind dit jaar beginnen. Wie nu over de ventwegen fietst kan maar beter goed zijn stuur vasthouden, want de hobbels en kuilen zijn niet te tellen. Meer weten over de geschiedenis van deze straat? Lees er meer over op pagina 13.
Robert Oosterbroek
DE
VERANDERENDE STAD IN BEELD
VREDENBURG
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Colofon
REDACTIE Robert Oosterbroek
CONTACT REDACTIE
redactie@duic.nl
06 86 80 32 22
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?
Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Isis Bartels en Luuk Beckers
ART DIRECTION EN VORMGEVING
ddk.nl en redactie DUIC
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
ADVERTEREN
Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht
Advertentie
Utrecht
Bianca Versteeg
DUIC IN BEELD
Onder de noemer ‘Geen snelweg boven ons hoofd’ werd onder het Bollendak in Utrecht gedemonstreerd tegen de mogelijke komst van een vierde aanvliegroute op Schiphol. Het hele gezin, waaronder de hond, deed mee. Zowel bezorgde burgers als profilerende politici waren van de partij. Zo spraken de kersverse Tweede Kamerleden Olger van Dijk (NSC, helemaal links te zien op deze foto) en
Fotografie: Bas van Setten
Ines Kostić (PvdD), de menigte toe. De demonstranten vrezen onder meer de schadelijke stoffen die de vliegtuigen uitstoten. Daarnaast maakt men zich ook zorgen over de geluidsoverlast die gepaard gaat met landende vliegtuigen. Daarom kwamen deze bezorgde mensen in Utrecht samen om rumoer te maken, want ‘wie nu stil is krijgt straks herrie’. a
RESTRUIMTE ONGEPLAND WAARDEVOL
Maar soms ook gepland waardeloos
Utrecht is een dichtbebouwde stad. De ontwikkeling van ‘ons stadsie’ verloopt op z’n Nederlands. Alles gaat planmatig, is doordacht en uitgetekend. Toch zijn er Utrechtse plekken die lijken te zijn overgebleven, plekken die op het eerste gezicht geen functie hebben, plekken die niet worden beheerd. Het zijn vaak waardevolle stukjes restruimte die volgens experts goed zijn voor de biodiversiteit of waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Vandaar deze serie ‘restruimte ongepland waardevol’. Toch is er ook restruimte gepland of ongepland waardeloos. Restruimte die stenig is en waar niks gebeurt. Hoe kan dit?
Tekst: Robert Oosterbroek / Fotografie: Isis Bartels
Na onze oproep aan de lezers om te laten weten waar in de stad onbenutte restruimte te vinden is, ontvingen we diverse voorbeelden. Zo ligt er bij de kruising van de Vaartscherijnstraat en de Diamantweg een enorm stuk tegels dat niemand lijkt te gebruiken. Een ander voorbeeld vinden we op de Rio Brancodreef waar voorheen de eindhalte van bus 1 was. Nu de eindhalte verderop ligt, is het een stukje doodlopend asfalt en een overmatig breed trottoir. Weer een andere lezer vraagt zich af waarom de museumspoorlijn nog altijd een dubbelspoor is terwijl er alleen af en toe een trein naar het museum rijdt. Als je één spoor zou weghalen, ontstaat er een zee van ruimte. Nadat we in het vorige verhaal grote stukken restruimte rond de A12 hebben be-
handeld, maken we het onderwerp nu zo klein mogelijk. Daarbij zoomen we in op een van de mogelijkheden van restruimte die de grootste potentie heeft: vergroening. Belangrijk, want hoewel de gemeente Utrecht al jaren roept dat de stad groener moet worden, neemt het aantal vierkante meter groen per inwoner juist af. Wie door de stad fietst of loopt ziet echter op genoeg plekken zeeën aan tegels, terwijl die op die specifieke plekken helemaal niet nodig zijn voor de infrastructuur. Waarom voegt de gemeente hier dan geen groen toe?
Het simpele antwoord? Er is helemaal geen beleid voor restruimte. Restruimte is juist ook iets ongrijpbaars en komt in gemeentelijk beleid nagenoeg niet voor. Waar echter wel beleid voor is, is vergroening. Het
is alleen niet zo dat een ambtenaar van de gemeente de hele dag op de fiets zit om te kijken waar in de stad nog wat restruimte is en waar een boom past. De gemeente vergroent de stad projectmatig; als een straat heringericht wordt, de riolering vervangen moet worden, er ergens gebouwd gaat worden, dan kijkt de gemeente meteen naar het af- en aanwezige groen en maakt vervolgens een plan. Voor het vergroenen van kleinere stukjes restruimte zoals, het voorbeeld van een lezer, de kruising van de Vaartscherijnstraat en de Diamantweg zijn echter wel mogelijkheden. Daarbij leunt de gemeente vooral op initiatieven vanuit bewoners zelf. Zo zijn de geveltuinjes al een bekend verschijnsel in de stad, waarbij bewoners enkele tegels bij hun eigen gevel weghalen om er planten in te zetten. Groen toevoegen aan de stad door bewoners kan echter ook op grotere schaal. Zo biedt
de gemeente begeleiding bij het aanleggen van buurt, stoep en straattuin. De gemeente heeft daar zelfs geld voor beschikbaar, maar het beheer moet wel in eerste instantie door bewoners zelf worden gedaan. Ook mogen er wel planten en bloemen geplaatst worden, maar geen bomen. Wie wel nog ergens een lege plek ziet in zijn eigen omgeving voor een boom, kan zich het beste melden bij een wijkbureau. Concluderend, de gemeente Utrecht heeft zelf geen beleid voor kleine stukken restruimte. Wie kleine restruimtes in de eigen wijk ziet kan dit – in overleg met buren en gemeente – toe-eigenen en vergroenen.
De foto's aan de rechterkant van deze pagina zijn gegenereerd met AI en geven een beeld van hoe de restruimte gebruikt zou kunnen worden. a
Dit verhaal is onderdeel van een serie over restruimte in Utrecht. Deze publicatiereeks is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mediafonds Provincie Utrecht
Hoogravenseweg
Otto Hahnweg
Westplein
FOTOPROJECT
Oproep! Heb jij (uit)zicht op de Domtoren?
De Domtoren trekt langzaam zijn metalen jasje van steigerpalen uit. Na vijf jaar verscholen te zijn geweest wordt de gerestaureerde Domtoren in november officieel opgeleverd. Er is een hele generatie studenten, jonge kinderen en tal van bezoekers die de toren nog nooit in volle glorie hebben kunnen aanschouwen. Daar komt nu snel verandering in. De toren is van top tot teen schoongemaakt, en bijna 10.000 stenen zijn stuk voor stuk bekeken en waar nodig vervangen. Hierdoor kan de Dom weer vijftig jaar mee zonder groot onderhoud.
Voor een fotoproject is DUIC opzoek naar uitzichten op de Domtoren; het uitzicht vanuit woonhuizen, kantoren en bedrijven op de Domtoren. Dit mag een iconisch uitzicht zijn vanuit een eeuwenoud gebouw in de binnenstad, maar ook het uitzicht vanuit een badkamerraam in Wittevrouwen. Vanuit bekende en onbekende plekken. De diversiteit van uitzichten maakt het project tot een geheel. We fotograferen
ook altijd een klein gedeelte van de ruimte van waaruit het uitzicht te zien is mee. We hebben al foto’s vanuit verschillende woonhuizen en kantoren en onder meer de werkkamer van de burgemeester en de kleedkamers van TivoliVredenburg.
Heb jij uitzicht op de Domtoren en mogen wij hier een foto van maken? Mail naar robert@ duic.nl met onderwerp Domtoren. a
Advertentie
Machtige online marketingcampagnes runnen?
Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.
De online marketingcampagnes van Sipr zetten aan tot verandering. We maken campagnes die jouw doelgroep waardeert én die jou verder helpen. Daar zijn we trots op. Kan jij wel een sterke campagne gebruiken?
030 - 2006 028 | sipr.online
Change Marketing
Doorklikpercentage LinkedIn
SFEERVOL VERGADEREN
OP DE CAMPING
AL VANAF € 100,PER DAGDEEL
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen
• Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord
• Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto
• Flexibele catering, van drankjes tot diners
• Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard
• Standaard gratis zwarte koffie, thee en water
• Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn
• 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN?
Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen/appen? Pierre is te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL
Van statiegeldjager naar hergebruik; wat gebeurt er met
Er hangt een penetrante lucht in de hal aan de Atoomweg op Lage Weide. Dat is ook niet zo gek, wekelijks worden er zo’n 150 vrachtwagens geleegd die tot de nok toe gevuld zijn met lege flesjes en blikjes. Hier, in dit centrum in Utrecht, worden de miljoenen verkochte verpakkingen verwerkt en gereedgemaakt voor hergebruik.
Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek
Een grote vrachtwagen parkeert achteruit tegen het losdock bij Verpact - namens de producenten van blikjes en flesjes verantwoordelijk voor de inzameling van statiegeldverpakkingen. De deuren zwaaien open en de grote zakken met statiegeldverpakkingen worden uitgeladen. De zakken zijn gelabeld, met informatie waar ze vandaan komen. Met 15 cent voor een blikje en klein flesje, en 25 cent voor een grote drinkfles zijn dit soort goedgevulde zakken een hoop geld waard. Statiegeld op grote flessen kent Nederland al heel lang, maar sinds juli 2021 en april 2023 geldt het systeem ook voor respectievelijk kleine flesjes en blikjes. Statiegeld
moet zorgen voor minder zwerfafval en meer hergebruik.
Systeem Het statiegeldsysteem in Nederland is nog lang niet volmaakt. De grootste uitdaging zit aan twee kanten: consumenten ervan overtuigen de verpakkingen in te leveren en een landelijk dekkend netwerk van plekken waar de blikjes en flesjes ingeleverd kunnen worden. Begin dit jaar bleek dat zo’n 75 procent van de verkochte blikjes weer ingeleverd werden, terwijl de wettelijke norm 90 procent is. Over heel 2023 zijn de cijfers nog een stuk slechter. Volgens de Inspectie Leefom-
geving en Transport gaat het veel te langzaam, maar Verpact zegt er alles aan te doen om dit cijfer omhoog te krijgen.
Een van de grootste problemen is het maken van een dekkend netwerk van inzamelpunten. Want wie een blikje of flesje onderweg koopt en opdrinkt, wil er vervolgens eigenlijk niet te lang ermee rondlopen. Het is echter lastig voor Verpact om genoeg inzamelpunten te vinden. Niet elke ondernemer zit erop te wachten, het neemt namelijk ruimte in beslag en er zit ook werk aan voor de ondernemer, waar wel weer een vergoeding tegenover staat. Machines in de openbare ruimte botsen weer tegen andere bezwaren, zoals veiligheid en beheer.
Een flink gedeelte van de statiegeldverpakkingen ziet nooit een statiegeldcentrum vanbinnen. Die blikjes en flesjes verdwijnen op straat of in reguliere afvalbakken. Het statiegeld dat daarmee niet geïnd wordt, wordt gebruikt om het statiegeldsysteem te verbeteren. Daarmee hebben consumenten de afgelopen drie jaar 374 miljoen laten liggen. Dit is een financiële prikkel waar niet iedereen blij mee is, volgens belangengroep Fair Resource Foundation heeft Verpact en daarmee ook de producenten financieel voordeel bij elke niet ingeleverde statiegeldverpakking. Utrecht
Terug naar de hal op Lage Weide. Verpact
heeft twee van dit soort statiegeldcentra in Nederland. Ook enkele supermarktketens hebben eigen telcentra. In Utrecht komen elke week miljoenen blikjes en flesjes binnen. Een hoop verzameld door ‘statiegeldjagers’, zoals mensen worden genoemd die een inkomen vergaren door de verpakkingen te zoeken en in te leveren. Ook op straat in Utrecht is dit fenomeen goed te zien; mensen die prullenbakken afzoeken naar waardevolle blikjes en flesjes. Eenmaal aangekomen in het centrum in Utrecht, worden de zakken leeggehaald en worden alle blikjes en flesjes via de computer gecontroleerd. Bij afwijkingen worden de verpakkingen handmatig bekeken. Nadat alle flessen en blikken gecontroleerd zijn gaan ze de pers in, waarna de samengeknepen verpakkingen weer de vrachtwagen in kunnen. Vervolgens gaan de geperste balen blikjes en flesjes naar een recyclingbedrijf waar er nieuwe grondstoffen van gemaakt worden. Het telcentrum in Utrecht is zes dagen in de week in bedrijf. Het komende jaar moet Verpact vooral opschalen om de doelstellingen te halen, meer inzamelpunten vinden en consumenten overtuigen zo veel mogelijk blikjes en flessen in te leveren. Verpact wil onder meer nieuwe locaties openen op andere plekken dan supermarkten; onderwijsgebouwen, openbaar vervoerknooppunten, horeca, festivals, stranden en luchthavens. a
met onze flesjes en blikjes?
Dagafsluitingen
A12
Galecopperbrug Utrecht
Vanaf knooppunt Oudenrijn richting Arnhem
= afsluiting = omleiding
Zaterdag 6, 20 en 27 juli en zondag 21 en 28 juli van 8.00 tot uiterlijk 20.00 uur
Rijkswaterstaat plaatst een nieuwe draagconstructie op de oostelijke toren. Daarnaast brengen we lange buizen aan waar de nieuwe stalen kabels van de brug straks doorheen lopen. Vanwege hijswerkzaamheden is de brug richting Arnhem deze dagen overdag volledig afgesloten. Voor weggebruikers zijn omleidingen ingesteld. Houd rekening met 60 minuten extra reistijd. Wanneer de werkzaamheden voorspoediger verlopen dan gepland, gaat de brug eerder open. De werkzaamheden maken deel uit van het groot onderhoud aan de Galecopperbrug, dat tot medio 2025 duurt. Kijk voor meer informatie op www.galecopperbrug.nl of scan de QR-code.
X: @Rijkswaterstaat of bel 0800 - 8002.
Demodag donderdag 11 juli
Horen zoals je nog nooit hebt gezien.
Ontdek onze slimme hoortoestellen
Als u hoort wat er allemaal kan op hoorgebied, dan gelooft u echt uw oren niet. Kom het zelf ervaren tijdens de Demodag op 11 juli in onze Schoonenberg winkel.
Tijdens onze Demodag ontdekt u hoe de nieuwste technologie u kan helpen bij beginnend gehoorverlies. Onze specialisten vertellen u alles over onze hoortoestellen en de handige toepassingen. Ze zijn bijvoorbeeld gekoppeld aan uw smartphone, zo kunt u ermee bellen én spotify luisteren. Er zijn zelfs waterdichte toestellen waarmee u kunt zwemmen. En wist u dat ze soms 100% onzichtbaar zijn?
Kom langs op donderdag 11 juli en ontdek wat er allemaal kan. Loop gewoon even binnen en laat u verrassen!
Schoonenberg Utrecht Oranjerivierdreef 4A
Den Haag Amsterdam Arnhem
Breda Den Bosch
PRISON
Waar: ZIMIHC theater Stefanus
Wanneer: 5 en 6 juli, verschillende tijden Prijs: 15 euro
Hoe wordt vrijheid ingeperkt binnen de gevangenissen van onze eigen levens? Dat onderzoekt WE ART Theatergroep in hun nieuwste voorstelling PRISON. Het stuk gaat over thema’s van vrijheid en beperking en verkent wat er voorbij ligt aan wat wij denken te kunnen zijn.
Waar: Theater Kikker
Wanneer: 5 tot en met 7 juli, verschillende tijden Prijs: 16,50 euro
Zes ontdekkingsreizigers zijn geïsoleerd op een verre wereld, vastbesloten om een van de grootste mysteries van het universum te ontrafelen. De Woodpecker-missie boort door een dikke ijslaag om monsters te nemen van de vloeibare oceaan eronder, op zoek naar bewijs van buitenaards leven. In de 40 uur voordat het hulpschip hier aankomt, heeft de bemanning kans op een doorbraak. Wetenschappelijke onsterfelijkheid? Of werkelijke sterfelijkheid...? Let op: deze voorstelling is in het Engels.
Zeroes Alternative
Waar: De Helling
Wanneer: 5 juli, 23:00 uur
Prijs: 8,20 euro
Maak een tijdreis naar de dagen van MySpace, Paris Hilton, Balkenende en doe alsof het weer 2004 is. Haal je tienerhart op en zing mee met de nostalgische hits van Eminem en Arctic Monkeys, op vrijdagavond 5 juli in De Helling!
Centraal Museum: Spuiten & Stikken
Waar: Centraal Museum
Wanneer: tot en met 8 september
Prijs: ticketprijs museum
Graffiti en textielwerk hebben hun wortels in de maatschappij en hebben beide hard moeten vechten voor een plek in de kunstwereld. Deze twee zeer verschillende kunstvormen hebben met elkaar gemeen dat ze vaak politieke opvattingen uitdragen, soms associatief en intuïtief en soms recht voor zijn raap. Beide kunstvormen krijgen deze zomer een welverdiend podium in het Centraal Museum. De tentoonstelling Spuiten & Stikken is te zien van 4 juli tot en met 8 september.
Waar: TivoliVredenburg
Wanneer: 11 juli, 20.15 uur Prijs: 24,85 euro
De internationale pers noemt zijn trompetspel kameleonachtig, en zijn composities maatschappelijk geëngageerd. Als bandleider werkte Ambrose Akinmusire samen met artiesten als Kendrick Lamar, Esperanza Spalding en Vijay Iyer. Nu komt de trompettist alleen naar TivoliVredenburg, met zijn album ‘Beauty is Enough.’ Het belooft een bijzonder monoloog te worden.
Rondleiding gevangenis Wolvenplein
Waar: Wolvenplein 27
Wanneer: 6 juli, tussen 14:00 en 15:30 uur
Prijs: gratis tot 5 euro
Negen jaar geleden werd die gesloten. Bezoek de oudste cellulaire gevangenis, waar de misdadigers in afzonderlijke cellen zijn opgesloten, van Nederland. Elke maand zijn er rondleidingen die de geschiedenis van Wolvenplein vertellen, van de Strafgevangenis in 1856 tot de Penitentiaire Inrichting in 2014. Meld je van tevoren aan.
Utrechtse Studenten Bigband
Waar: TivoliVredenburg
Wanneer: 10 juli, 20.00 uur
Prijs: 21,35 euro
Jazzliefhebbers opgelet! Voordat ze afreizen naar het Umbria Jazz Festival in Italië treedt de Utrechtse Studenten Bigband (USBB) nog een keer op. Onder leiding van Frans Cornelissen presenteert de band hun nieuwe project, Big Bag, in Cloud Nine. De band sloeg de handen ineen met de Bakerlane Bigband van het Utrechts Stedelijk Gymnasium. Samen brengen ze een mix van jazz, funk en soul, met zowel nieuwe composities als klassiekers uit de jazzgeschiedenis.
Ambrose Akinmusire
CrOak!
WAT VINDEN DE LEZERS?
DUIC-lezers aan het woord
Leegstaande panden Burgemeester Reigerstraat in Utrecht gekraakt
De bekende leegstaande panden aan de Burgemeester Reigerstraat in Utrecht zijn gekraakt. De panden staan al jaren leeg en zijn ook eerder al gekraakt geweest. De groep laat weten dat ze zich vanaf woensdag in de gebouwen bevinden.
Baliekluiven op z’n gemakkie:
“Goed zo! Prima manier om deze onacceptable situatie aan te kaarten. Waarom is de politiek zo zonder daadkracht, wat betreft deze zooi. Volgens mij wordt deze actie gesteund voor 99% van de Utrechters, omwonenden, en mensen met een grammetje verstand.” “
“
Van Puffelen:
“Inderdaad een schande dat veel woningen overdreven lang leegstaat en dat geld ook voor bedrijfspanden, het wordt tijd dat de gemeente een boete gaat uitschrijven en kan dat nog niet, dan een gemeente wet aan nemen die dat wel mogelijk maak.”
Julius Luteijn:
“Kraken blijft verkeerd maar waarom wordt er niet ingezet op antikraak wonen? De voorwaarde moet zijn dat men de boel netjes houdt en huur betaalt. Men moet wel akkoord gaan dat men na een opzegtermijn weg moet. Hoe zit het met vergunningen? Gaat dat een beetje gemakkelijk of is het enorm moeilijk om vergunningen te krijgen? Zeven jaar is wel heel erg lang. Ik weet uit ervaring dat de aanvraag voor een vergunning lang kan duren. Het heeft ons een jaar gekost om een vergunning te krijgen voor vervanging van kozijnen. Ik ben bang dat de gemeente toch ook schuldig is. Processen bij de gemeente lopen niet echt soepel.”
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Gemeente Utrecht zoekt plekken in
en rond binnenstad om afval op te slaan
De gemeente staat naar eigen zeggen voor een ‘flinke uitdaging’ wat betreft afval ophalen in de binnenstad. Vanwege onder meer de kwetsbare historische ondergrond moet in het centrum noodgedwongen een andere manier gevonden worden dan nu in de rest van de stad wordt toegepast. Een van de oplossingen die verder onderzocht worden zijn zogenoemde hubs in en rond de binnenstad, en het tijdelijk opslaan van afval onder de brandtrappen aan de Oudegracht.
Johan:
“Tip voor de wethouder: laat het zoals het is. Probleem, dat er niet is, opgelost. Kan uw staf iets anders gaan doen.”
Ron:
“Er zijn veel ongebruikte kelders in de Nieuwe en Oudegracht. Kunnen daar niet een paar worden omgevormd tot afvalbrengkelder? En dat elektrische boten die dan op komen halen? Beetje omgekeerde van de bierboot die vanaf het water horeca van boodschappen voorziet.”
Wim:
“Dit is toch niet serieus? Het huidige systeem functioneert prima in de binnenstad. Willen ze dan dat ik m’n zak achter op mijn fiets meeneem naar zo’n hub? Of dat ik er 500 m mee sjouw om ze onderaan de Oudegracht af te leveren? Compleet van de ratten besnuffeld.”
Utrecht gaat onderzoeken of 30 km/uur in de hele stad in één keer ingevoerd kan worden
Utrecht gaat bekijken of de maximumsnelheid van 30 km/uur in één keer ingevoerd kan worden. Nu is nog het plan om dit gefaseerd te doen tot 2040. Een motie om te onderzoeken of dit niet plotsklaps ingevoerd kan worden behaalde donderdagavond een meerderheid in de gemeenteraad.
Harnas:
“Goed bezig gemeente! Mensen gaan elkaar in de stad weer ontmoeten i.p.v. lekker anoniem voorbij scheuren in hun stalen harnas.”
Inger:
“Bijzonder weer. We gaan niet handhaven op de snelheid van fatbikes maar wel op 30 km voor auto’s….”
P.M.:
“Top!!! Ik hoop dat het snel gebeurt en gehandhaafd wordt! En dan niet alleen voor auto’s, maar ook fatbikes en snelle ebikes. Zal een hoop leed schelen.”
OP BEZOEK BIJ DE DRIE DORSTIGE HERTEN
‘We willen echt het gezicht van de zaak zijn’
Als broer en zus samen een proeflokaal runnen: Menno en Kayleigh de Bruin doen het inmiddels bijna tweeënhalf jaar. Sinds februari 2022 zijn zij de nieuwe eigenaren van de Drie Dorstige Herten. Kayleigh en Menno omschrijven het zelf als een klein huiskamerlokaal. Degenen die wel eens een drankje hebben gedronken in het knusse pand zijn het zeer waarschijnlijk eens met die omschrijving.
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Robert Oosterbroek
Menno (29) en Kayleigh (28) namen het stokje over Maurits en Doinja. Ongeveer tien jaar lang stonden zij als eigenaren in het proeflokaal, dat zowel aan de smalle Dorstige Hartsteeg als de Lange Nieuwstraat grenst. Zij wilden hun zaak verkopen en waren blij met de interesse van Kayleigh en Menno. “Het waren best wel grote schoenen om te vullen”, zegt Menno. “In al die jaren hebben zij, zeker ook in de bierwereld, een naam opgebouwd. Die moet je ook maar waar zien te maken.” Gelukkig zijn broer en zus heel tevreden met hoe het gaat. “Het is een mooi plekje”, zegt Kayleigh. Onder meer de naam bleef in stand, net als het proeflokaal zelf. “Dat wilden we ook graag”, zegt Kayleigh. “Dat gold ook voor de vorige eigenaren.” Ook aan het interieur is niet veel veranderd. Zo zullen velen de wit-blauwe tegeltjes op de vloer nog herkennen. “We hebben er geen moment over nagedacht om het helemaal opnieuw in te richten”, zegt Kayleigh. “Nu we er wat langer zijn, ga je wel merken dat het tijd is voor een op-
frisbeurt: de bar opnieuw lakken en de muren opnieuw witten. Verder vinden we het knus zo. Als je het hier helemaal modern maakt, gaat de sfeer verloren.”
Hertengewei De twee weten nog als de dag van gisteren hoe het was om te starten met hun eigen zaak. “We hebben de afgelopen twee jaar veel ervaring en expertise opgedaan, maar de tijd vliegt gewoon voorbij”, zegt Menno. De twee komen uit een horecagezin. Zo hadden hun ouders vroeger een restaurant aan de Oudegracht. Het houten bankje dat nu in de hoek staat, komt daar vandaan. Verder hangt er onder meer een hertengewei aan de muur, gemaakt door een van hun gasten. Daarop zijn de namen van zowel de vorige eigenaren als die van Kayleigh en Menno te lezen. Menno werkte inmiddels al twaalf jaar in de horeca. “Horeca is er wel een beetje met de paplepel in gegoten”, zegt Kayleigh. Toch dacht zij zelf altijd dat ze niet in de horeca terecht zou komen. Haar studies hadden daar
dan ook niet echt wat mee te maken. Toch belandde ze er uiteindelijk wel. “Ik vind het stiekem toch wel heel erg leuk.”
Huisgemaakte gehaktballen
De Drie Dorstige Herten is een plek voor bier- en wijnproeverijen, maar vooral ook een plek waar je aan de bar of aan een van de tafels kan genieten van ruim honderd wisselende bieren, wijnen, sake of bijvoorbeeld gedistilleerd. En voor wie wil kan dat worden aangevuld met hapjes als ambachtelijke kazen en worsten uit Nederland en huisgemaakte, in bier gegaarde, (vegetarische) gehaktballen.
De muziek is daarbij zacht op de achtergrond te horen. Soms staat die ook helemaal uit. Dat vinden ze erg belangrijk, omdat mensen anders de neiging hebben om de muziek te overstemmen. En dus steeds harder gaan praten. Kayleigh: “Mensen vinden het fijn dat ze hier gewoon met elkaar kunnen praten. Steeds meer jongeren die hier komen, waarderen dat. Dat vind ik leuk om te zien.” Verder is het niet de bedoeling dat er gasten staan, maar dat ze gewoon lekker gaan zitten.
‘Binnen de familie’
De Drie Dorstige Herten is open van woens-
dag tot en met zondag. Alle vijf die dagen zijn Menno en Kayleigh met zijn tweeën in hun zaak te vinden, keurig gekleed in een witte blouse of overhemd en een zwart schort. “We willen echt het gezicht van de zaak zijn”, zegt Menno. En mocht een van hen toch een keer een andere verplichting hebben, zoals een bruiloft, dan is de kans groot dat hun moeder te hulp schiet. Kayleigh: “Dat is echt heel fijn. Zo hou je het toch binnen onze familie.” Ook hun vader komt regelmatig even binnen wandelen om te kijken hoe het gaat, en natuurlijk voor een drankje.
Naast de vaste gasten die er al kwamen voordat Menno en Kayleigh er waren, hebben ze inmiddels ook een eigen vaste klantenkring opgebouwd. Ze merken onder meer dat er wat meer jongere mensen het proeflokaal weten te vinden. “Het is nu een mooie mix van jong en oud”, zegt Kayleigh. En als ze even mogen dromen over toekomstplannen, dan staat een eigen biertje brouwen als een van de opties wel op hun lijstje. Kayleigh: “Dat lijkt ons echt fantastisch.” Menno: “We krijgen best vaak de vraag van gasten of we een eigen bier hebben. Het lijkt ons heel leuk om daar ooit een keer mee aan de slag te gaan. Voor de rest gaan we lekker op deze voet verder.” a
De geschiedenis van de Drie Dorstige Herten gaat honderden jaren terug, is te lezen op de site van het proeflokaal. “De steeg (Dorstige Hartsteeg, red.) loopt van de Oudegracht naar de Lange Nieuwstraat en dankt zijn naam aan Herberg De Drie Dorstige Herten. Mogelijk bestond de straat al rond 1300. De straatnaam dateert van rond 1687.” Dat jaartal is overigens ook terug te zien op de gevel boven de deur. “De herberg bevond zich in deze steeg en was gelieerd aan een kolfbaan.”
OP PAD MET OUD-UTRECHT
Een wandeling langs de Maliebaan
De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer maken we een wandeling door een van de meest statige lanen van Utrecht, de Maliebaan.
Tekst: Piet van Dijck / Fotogra e: Het Utrechts Archief & Piet van Dijck
In de 17e eeuw was er in Utrecht voor studenten niet veel te beleven. De curatoren van de pas opgerichte Universiteit vroegen daarom aan de vroedschap van de stad om een locatie om het maliespel te kunnen spelen, een spel waarbij een houten bal met zo weinig mogelijk slagen aan het eind van de baan tussen twee palen door moet komen. Leiden had al zo’n baan. In 1637 gaf de vroedschap hiervoor toestemming en op het Oudwijkerveld, net buiten de stad, werd een baan aangelegd van 750 meter en de herberg bij het Lepelenburg werd ingericht als Maliehuis.
Als we nu bij het Maliehuis staan, kunnen we ons nauwelijks voorstellen hoe het toen was. Buiten de stadsbuitengracht lag het Oudwijkerveld, een groot agrarisch buitengebied met her en der wat boerderijtjes en verder was er niets. In de 12e eeuw was het Oudwijkerveld onderdeel van de St. Stevensabdij, waarvan de kerk en het klooster na de Reformatie gesloopt waren om te voorkomen dat er Spaanse troepen in zouden trekken.
De maliebaan van ‘200 roeden’ werd al snel populair bij de studenten en de elite en er kwam zoveel publiek dat er al snel thee-
huizen en andere uitspanningen kwamen. Welgestelde burgers lieten er hun buitenhuisjes bouwen en bleven er later permanent wonen. Uiteindelijk kwamen er statige panden met grote tuinen. Zo ontstond de Maliebaan zoals we die tegenwoordig kennen, een woongebied voor lieden op stand.
Het maliespel verloor zijn populariteit in de 18e eeuw en de Maliebaan werd steeds vaker gebruikt voor andere activiteiten zoals paardenwedrennen door studenten Diergeneeskunde.
Anno 2024 kennen we de Maliebaan ook van bijvoorbeeld de pieken-Kermis, sinds 1988 de revival van de jaarlijkse stadskermis die sinds de Eerste Wereldoorlog niet meer was gehouden. En dan is er ook de jaarlijkse Maliebaanloop, een prestatieloop van vijf, zeven of tien kilometer, die start en eindigt op de Maliebaan.
NSB’ers en Nazi’s op de Maliebaan De meeste Utrechters associëren de Maliebaan vooral met de Tweede Wereldoorlog. Het NSB hoofdkantoor was gevestigd op Maliebaan 35; andere NSB afdelingen op 25, 27, 29 en 31; de Sicherheitsdienst zat op no 37, 39 en 74; het Regionale bestuur van de NSDAP
Wil je lid worden van Oud-Utrecht? Kijk dan op oud-utrecht.nl/ lid-worden
bij het
op 55; het hoofdkantoor van de SS op no 66 en de Sicherheitspolizei (maar dus ook de Sicherheitsdienst) op no 74.
Het paleis van het Rooms-Katholiek Aartsbisdom Utrecht met kardinaal De Jong, die zich in woord en daad heftig verzette tegen de Duitse overheersers, stond en staat nog altijd op Maliebaan 40. Op no 71 was garage Grund waar in de kelder een deel van het verzetsblad Vrij Nederland werd gedrukt. Op no 72bis woonde Marie-Anne van Telligen, die onder haar verzetsnaam Dr. Max een spin in het web was van het verzet.
Ook Frits Fentener van Vlissingen, directeur van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV), directeur van de Utrechtse Jaarbeurs en een van de belangrijkste zakenlieden in Nederland, woonde op de Maliebaan op no 42. Hij was aanvankelijk pro-Duits maar begon wat later in de oorlog actief het verzet te steunen. We kennen hem ook als een groot kunstbeschermer, die na zijn verhuizing uit Utrecht naar Vught zijn woonhuis schonk aan de gemeente Utrecht om er een deel van het Centraal Museum te huisvesten. Ook doneerde hij een deel van zijn kunstcollectie aan het Museum.
Er zijn nog meer huisnummers waarvan de bewoners met WO II te maken hadden, maar het zou echter spijtig zijn als de Maliebaan alleen geassocieerd wordt met de bijnaam “NSB-hoofdstad van het land”. Toch kunnen we er niet omheen om ook nog het Maliebaanstation te noemen, een Rijksmonument en het huidige Spoorwegmuseum. Immers, dit station werd tijdens WO II speciaal opengesteld om de Utrechtse Joden te deporteren naar Kamp Westerbork en vandaaruit naar de concentratie- en vernietigingskampen. Voor het station is er in 2015
een monument opgericht om de 1239 Joodse slachtoffers uit de stad Utrecht te gedenken. Grote huizen, kunst en het verkeer op de Maliebaan Loop maar rond op de Maliebaan en geniet van de imposante gebouwen, zoals het Maliehuis, het Aartsbisschoppelijk Paleis, de imposante villa van Fentener van Vlissingen, maar ook het woonhuis van de Utrechtse architect van de neogotiek Alfred Tepe en het daarnaast gelegen woonhuis van de familie Mengelberg. Tepe was in Utrecht wat Cuypers was voor de rest van Nederland, bekend van b.v. het Hiëronymushuis. De meeste grote gebouwen aan de Maliebaan worden heden ten dage vooral “bewoond” door advocatenkantoren en banken maar nauwelijks meer door particulieren. Vergeet tijdens de wandeling ook vooral niet te genieten van alle beelden gemaakt door uitsluitend vrouwelijke kunstenaars die langs de wandelpaden staan opgesteld. Het zijn er inmiddels al bijna twintig. De statigheid van de Maliebaan wordt evenwel op de proef gesteld door het autoverkeer dat een groot deel van de baan voor zich opeist. Al sinds 2015 zijn er discussies of dit niet anders moet en kan. In 2022 stemde de gemeenteraad in met een plan waarbij de middenbaan van de Maliebaan werd getransformeerd tot een groene wandel- en fietspromenade. De auto’s zullen moeten gaan uitwijken naar de ventwegen en ook de kruising met de Burgemeester Reigerstraat en Nachtegaalstraat zal fundamenteel anders worden. a
Gezicht in de westelijke parallelweg van de Maliebaan te Utrecht in 1941 met de huizen nrs. 40 (links, Aartsbisschoppelijk Paleis)-hoger
Gezicht op het Maliehuis (Maliesingel 28A) te Utrecht in 2012 op de hoek van de Maliesingel (links) en de Maliebaan (rechts)
’t Vermakelyck Gesicht van de Maliebaen ’t Utrecht; Jan van Vianen 1685
Gedenkteken
Maliebaanstation. Foto Piet van Dijck
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT
Zomerdeals Zomerde als
HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.
Locatie: Achter Clarenburg 23-25
Straatnamen
Biltstraat
Aan de rand van Wittevrouwen, tussen het Griftpark en het Wilhelminapark, ligt misschien wel een van de bekendste straten van Utrecht; de Biltstraat. Toch heeft die straat niet altijd deze naam gehad. Waar komt de naam Biltstraat vandaan?
‘Den Steenwech’, zo werd de verbindingsweg tussen Utrecht en De Bilt oorspronkelijk genoemd. De weg, ten oosten van de stad, werd in de dertiende eeuw door ontgonnen moerassen als een van de eerste van het land verhard. Achter de Wittevrouwenpoort van de Utrechtse stadsmuur ontstond in de loop van de tijd een nederzetting, die uitgroeide tot een kleine voorstad van Utrecht.
‘Steenstraet’, ‘Biltse Steenstraat’ en 'Biltsestraat', door de geschiedenis heen kent de straat, die in de richting van de Bilt loopt,
verschillende namen. De eerste vermelding van de huidige straatnaam, Biltstraat, is te vinden op een plattegrond van het landgoed Het Hoogeland uit 1767. Het gaat alleen over het gedeelte van de straat dat op Utrechts grondgebied ligt. Dit straatgedeelte wordt na 1811 uitsluitend Biltstraat genoemd. Destijds nog een landelijke laan met veel bomen. Het karakter van de Biltstraat veranderde na de Tweede Wereldoorlog behoorlijk. De straat werd in 1950 geasfalteerd en de vele bomen werden gekapt, omdat zij een gevaar vormden voor het steeds toenemende verkeer. Tegenwoordig is de Biltstraat een drukke verkeersweg, omgeven door horeca, uitzendbureaus, makelaars en culturele instellingen. a
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
In other news
De visdeurbel
Naast de fietsenstalling bij het station heeft Utrecht nog een symbool dat bekendheid geniet buiten onze landsgrenzen. Sinds een aantal jaar kan de visdeurbel bij de Weerdsluis op veel internationale bezoekers rekenen. Dit jaar trok de onderwatercamera ruim twintig miljoen bezoekers. De visdeurbel met camera hangt bij de Weerdsluis. Iedereen kan de livestream bekijken en op de virtuele bel drukken als er een vis te zien is. De sluiswachter kan de sluisdeur vervolgens openen voor de wachtende vissen, die dan op zoek kunnen naar een goede plek om zich voort te planten. De visdeurbel is inmiddels ook bekend onder de namen Fish Doorbell en Fisch-Türklingel en hij was dit jaar populairder dan ooit. De onderwatercamera trok meer dan
twintig miljoen bezoekers, een ruime verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder, toen 8,2 miljoen mensen een virtueel bezoek brachten aan de visdeurbel. Er werd meer dan 150.000 keer aangebeld. Ook was er veel aandacht van nieuwszenders, talkshows en televisieprogramma’s. Onder meer in de Verenigde Staten, Duitsland, Engeland, Zuid-Afrika, Brazilië, Nieuw-Zeeland en Servië was er aandacht voor dit nu nog Utrechtse fenomeen. Op dit moment wordt onderzocht of de visdeurbel ook op andere plekken mogelijk is. De visdeurbel is sinds 1 juli weer uit, omdat het trekseizoen van de vissen voorbij is. Vanaf 3 maart 2025 kan hij weer worden ingedrukt. a
De stad in cijfers
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
Woningeigenaren in Utrecht zijn sinds vorig jaar verplicht om het te melden als hun woning langer dan zes maanden leegstaat. De eerste resultaten van deze maatregel, die woningleegstand moet aanpakken, zijn nu bekend.
De gemeente heeft de maatregel ingevoerd om leegstand in Utrecht harder aan te pakken. Als een eigenaar het niet meldt als een woning langer dan zes maanden leegstaat, dan kan hij een boete krijgen.
De maatregel is nu een jaar van kracht en de gemeente komt met de eerste cijfers. De gemeente heeft waarschuwingsbrieven gestuurd naar de eigenaren van ruim 2.600 wo-
ningen die bijna zes maanden leegstaan. Er zijn 413 officiële meldingen binnengekomen en 68 leegstandsgesprekken gevoerd. Tegelijkertijd hebben de gemeente en Utrechtse woningcorporaties onderzocht waarom er zo’n 1.100 corporatiewoningen langdurig leegstaan. Daaruit blijkt volgens de gemeente dat de meeste woningen alleen ‘administratief leegstaan’, bijvoorbeeld omdat ze onderdeel zijn van een sloop-nieuwbouwproject waarbij mensen tijdelijk in een logeerwoning wonen waar zij zich niet inschrijven. In de grafiek is te zien wat de redenen zijn van leegstand van corporatiewoningen. a
