De krant die verder kijkt in de stad
9 FEBRUARI 2024 | 10E JAARGANG NR. 259 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Utrecht volgens
Pep & Frans:
Gijs van
'Supporters
Wiechen van
hadden
De Kromme
memorabele
Haring
middag'
P. 13
P. 19
Elk e een week nieu DUI we C
Jorrit opent vernieuwde Plaatboef: 'Op sommige platen zaten nog guldenprijsjes'
Verkeershinder door werkzaamheden: hier kun je beter omrijden
P. 6
DUIC.NL
Verdwenen villa's: Villa Westrenen aan de Mariaplaats
P. 17
Advertenties
Stoken?
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT MET CATERING MOGELIJK!
Denk aan je buren! Voorkom overlast door ongezonde rook.
Drink deze week een kop koffie met ons, kijk op pagina 10
Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs! Test gratis ons platform!
Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656
Utrecht.nl/ houtstook
0 t! .50koch 1 n r da ve er aren e m pl Al em ex
Soworker maakt delen op Social media makkelijk!
of zie campingganspoort.nl
€ 34,95 incl. verzendkosten
Koop nu
het boek Verdwenen horeca in Utrecht
Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten
Advertentie
Stoken? Denk aan je buren! Veel mensen vinden een houtvuurtje gezellig. Maar de rook zorgt voor schadelijke stoffen in de lucht en kan zorgen voor overlast. Laat het vuur daarom vaker uit. En als je stookt, stook dan zo min mogelijk vervuilend. Dat is fijn voor je buren én voor je eigen gezondheid!
Ken je deze tips om minder vervuilend hout te stoken? Laat het vuur uit bij windstil of mistig weer. Kijk op Stookwijzer.nu of je kunt stoken. Stook alleen droog en schoon hout. Controleer de kleur van de vlam en de rook. Zorg voor genoeg frisse lucht in de ruimte waar je stookt. Benieuwd naar andere tips en meer informatie? Ga naar Utrecht.nl/houtstook
Voorkom overlast door ongezonde rook. Check de online stooktips
Utrecht.nl/ houtstook
3
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
4 DUIC in Beeld
Protest tegen windhondenleed in Spanje
6 Verkeershinder door werkzaamheden Waar kun je dit jaar beter omrijden?
9 Opvangplekken in Utrecht
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
De gevolgen van de spreidingswet voor Utrecht
Cultuur / Uit 11 Uittips
Elke week de leukste tips
NEUDE
Stad / Leven 12 Wat vinden de lezers? DUIC-lezers aan het woord
13 Utrecht volgens...
Gijs van Wiechen van brouwerij De Kromme Haring
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
1965
Hierdoor ziet de stad er
+/-
op sommige plekken heel anders uit dan vroeger,
14 Op bezoek bij
De vernieuwde Plaatboef
2024
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia
16 Straatnamen
hetzelfde blijven. In deze
16 In other news
Ga naar DUIC.nl voor
rubriek laten we dat zien.
Obrechtstraat
'Towards checkout with carts full of toilet rolls'
meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
17 Verdwenen villa's
Villa Westrenen aan de Mariaplaats
Sport 18 Pep & Frans over FC Utrecht
'Supporters hebben memorabele middag beleefd'
19 Puzzel
Zoek de verschillen
19 SportUtrecht
Utrechts kampioenschap is altijd een feestje
Colofon AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Ilana Noot, Isis Bartels, Kamiel Visser, Luuk Beckers, Luuk de Gouw en Yashwanti Puar ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC
REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Advertentie
Vanaf € 75,HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.
Locatie: Achter Clarenburg 23-25
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis koffie en thee.
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
T
ientallen honden en ongeveer honderd mensen gingen zondag in Utrecht de straat op om te demonstreren tegen het beleid rond windhonden in Spanje. Volgens de organisatie achter het protest is in het mediterrane land sinds vorig jaar een nieuwe wet aangenomen, waardoor windhonden buiten de dierenbescherming val-
Fotografie: Bas van Setten len. “Op 1 februari eindigt in Spanje het jachtseizoen en worden windhonden volgens traditie massaal gedumpt op de meest wrede wijze. Jarenlang schommelt het aantal van gedode windhonden al rond de 50.000.” Om aandacht te vragen voor dit leed gingen mensen op verschillende plekken in Europa de straat op, waaronder dus in Utrecht. a
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
6
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
WERKZAAMHEDEN
Verkeershinder door werkzaamheden in 2024: hi Bewoners en bezoekers van Utrecht moeten ook dit jaar op verschillende plekken in de stad weer omrijden, afstappen of vaart minderen vanwege werkzaamheden. Zo wordt bijvoorbeeld verder gewerkt aan de Westelijke Stadsboulevard, gaat de Van Sijpesteijntunnel een half jaar dicht, gaat de Amsterdamsestraatweg op de schop en lijkt het erop dat de herinrichting van de Socrateslaan na jaren van uitstel dan toch gaat beginnen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van wat Utrecht de komende jaren te wachten staat. Om de overlast zoveel mogelijk te beperken neemt de gemeente een aantal maatregelen, zoals het op elkaar afstemmen van de werkzaamheden. “Toch krijgt iedereen, van fietser tot vrachtwagenchauffeur, hiermee te maken.” Op deze pagina staan een aantal grote projecten waaraan dit jaar gewerkt wordt. Tekst: Bas van Setten
Verder werken aan de Westelijke Stadsboulevard Al jaren wordt in Utrecht gewerkt aan de weg tussen het 24 Oktoberplein en de Marnixbrug, ook wel bekend als de Westelijke Stadsboulevard. Het hele traject is te zien op de kaart, maar vanaf begin 2024 tot maart 2025 wordt er gewerkt aan de Majellaknoop, het gebied rondom de Thomas à Kempisweg en het kruispunt bij de Vleutenseweg en Spinozaweg. “We veranderen de drukke verkeersweg in een veilige weg met groen en bomen. Een weg voor lokaal verkeer, waar u straks makkelijk en snel kunt oversteken”, aldus de gemeente Utrecht.
Afronden herinrichting Kanaalstraat en beginnen aan de Damstraat De Damstraat wordt op 26 februari afgesloten voor zowel auto’s als fietsers. In die periode wordt namelijk gewerkt aan het riool onder het kruispunt van de Damstraat en Kanaalstraat. Naar verwachting is de aannemer op 22 maart klaar en daarmee is ook de herinrichting van de Kanaalstraat afgerond. Na de zomer wordt verder gewerkt aan het opnieuw inrichten van de Damstraat. “We maken de Kanaalstraat en de Damstraat leef baarder en aantrekkelijker. Met meer uitstraling, ruimte voor ontmoeting en meer groen. De straten krijgen een verkeersveilige inrichting. De maximumsnelheid verlagen we naar 30 kilometer per uur.”
Verbreding Van Sijpesteijntunnel Het water van de Leidse Rijn en de singel wordt in de toekomst met elkaar verbonden. Deze verbinding loopt onder meer langs het Smakkelaarsveld en door de Van Sijpesteijntunnel. Momenteel stroomt er ook al water door de tunnel, maar vanwege de nieuwe verbinding moet dit breder worden gemaakt. Momenteel is ProRail nog aan het werk in de Van Sijpesteijntunnel, maar zodra dit in april wordt afgerond kunnen de plannen voor de verbreding worden gemaakt. Het is dus nog niet helemaal zeker of dat dit jaar wordt uitgevoerd of pas in 2025. Zodra de werkzaamheden starten is al wel duidelijk dat de tunnel ongeveer zes maanden wordt afgesloten voor fietsers en voetgangers.
Herinrichting Socrateslaan, Jutfaseweg en Europalaan De Jutfaseweg wordt dit jaar omgebouwd tot fietsstraat, waar de auto te gast is. De maximumsnelheid wordt teruggeschroefd tot 30 kilometer per uur, er komt meer groen aan de zijde van de Vaartsche Rijn en er komt een steiger in het water. Ook de naastgelegen Socrateslaan gaat dit jaar op de schop. Deze straat wordt, net zoals bijvoorbeeld ’t Goylaan, een stadsboulevard. Dat betekent minder ruimte voor auto’s en meer ruimte voor fietsers en voetgangers. Tot slot wordt in dit gebied ook de Europalaan opnieuw ingericht. “We hebben een plan gemaakt om de laan mooier en veiliger te maken”, schrijft de gemeente.
Advertentie
ier kan je beter omrijden
Utrecht ons schone stadsie!
Metamorfose Amsterdamsestraatweg De meeste lezers weten waarschijnlijk wel dat de Amsterdamsestraatweg een drukke verkeersader is. De straat is zo’n 5 kilometer lang en het deel tussen de Weerdsingel en de Marnixlaan wordt opnieuw ingericht. De gemeente wil de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers verbeteren. Zo komt over bijna de gehele lengte een middenberm van ten minste een meter breed zodat het makkelijker is om de weg over te steken. Ook worden de fietspaden breder en komt er in totaal 2.500 vierkante meter extra groen. Op verschillende pleinen langs de Amsterdamsestraatweg, zoals bijvoorbeeld bij de Herenweg, de watertoren en de Plantage komt ruimte voor terrassen. In het eerste deel van het jaar wordt het werk voorbereid en vanaf juni moet de schop ook daadwerkelijk de grond ingaan.
Aanleg Smakkelaarspark Grenzend aan de Van Sijpesteijntunnel wordt dit jaar begonnen met de aanleg van het Smakkelaarspark. Dit is een van de laatste grote projecten rond station Utrecht Centraal aan de kant van de binnenstad. De nieuwe naam van het Smakkelaarsveld is misschien enigszins misleidend, want naast een park komen er ook een aantal gebouwen, waarvan de eerste woningen dit jaar in de verkoop zijn gegaan. Fietsers en voetgangers hoeven vanwege deze werkzaamheden niet om te rijden, maar het openbaar vervoer, zoals de bussen en trams, ondervinden wel hinder. “We zijn in overleg met de provincie om afspraken te maken over benodigde maatregelen”, aldus de gemeente.
Nieuw riool onder kruising Haverstraat Springweg Fietsers, voetgangers en auto’s kunnen tot ongeveer eind mei het kruispunt bij de Haverstraat en Springweg in het centrum van Utrecht niet passeren. In deze periode wordt het riool vervangen. Tegelijkertijd vervangt Eneco de stadswarmteleidingen en Vitens voert onderhoud uit aan de waterleidingen in de straat. De gemeente houdt bij de planning echter een slag om de arm. Eerder werd tijdens werkzaamheden aan de Haverstraat namelijk een spookkelder gevonden. Vanwege de kans op nog meer archeologische vondsten of andere onverwachte zaken, kan het werk langer duren.
Knip Catharijnesingel Om te voorkomen dat auto’s via de Catharijnesingel vanaf de Bleekstraat naar Paardenveld rijden, komt er ongeveer ter hoogte van de Sint Martinusbrug een knip. Zowel de werkzaamheden als de nieuwe inrichting zullen grote gevolgen hebben voor het verkeer rondom de Utrechtse binnenstad omdat doorgaand verkeer via deze route straks niet meer mogelijk is. De binnenstad en Hoog Catharijne blijven volgens de gemeente goed bereikbaar voor bestemmingsverkeer.
Gooi jij het in de juiste bak? Dan maken wij er nieuwe spullen van.
Utrecht.nl/ afvalscheiden
Advertentie
UTRECHT, VRIJDAG 1 OP ZATERDAG 2 MAART
Loop mee met de
ALS SUNRISE WALK en zet ALS in het licht
alssunrisewalk.nl
Meer weten
Stichting ALS Nederland. Geen tijd te verliezen.
9
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
GEVOLGEN SPREIDINGSWET
Spreidingswet aanleiding voor gemeente Utrecht om aan de slag te gaan met asielopvang Onlangs stemde de Eerste Kamer in met de spreidingswet voor asielzoekers. Doel van de wet is bij te dragen aan een evenwichtigere verdeling van asielzoekers over Nederland. De wet hanteert hiervoor een verdeelsleutel. Voor de gemeente Utrecht betekent dit dat de gemeente 1.988 permanente opvangplekken voor asielzoekers moet realiseren. Van deze plekken moeten er 169 geschikt zijn voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. Op dit moment biedt Utrecht 582 permanente opvangplekken, waarvan 169 voor minderjarige asielzoekers. Te weinig dus. Toch omarmt de gemeente de nieuwe wet en wil ze haar deel voor haar rekening nemen. Tegelijkertijd is Utrecht al langere tijd op zoek naar nieuwe locaties voor permanente asielopvang. Met de spreidingswet wordt de asielopgave voor Utrecht nu nog groter. Tekst: Luuk Beckers / Fotografie: Bas van Setten
O
ndanks dat de spreidingswet een flinke asielopgave oplevert voor Utrecht, is de gemeente blij met de komst van de wet. Een woordvoerder laat weten: “De spreidingswet gaat helpen om asielzoekers eerlijk over het land te verdelen, doordat alle gemeenten daar hun steentje aan bijdragen. Dat gaat bijdragen aan het oplossen van de asielcrisis. Het is goed dat we nu weten wat de verdeelsleutel naar verwachting wordt en daar gaan we mee aan de slag.” Hoe dat aan de slag gaan er precies uitziet, is nog onduidelijk. Gemeenten kunnen er namelijk ook voor kiezen om samen te werken in de regio en opvangplekken van elkaar over te nemen. De woordvoerder is niet helemaal duidelijk over hoe Utrecht met deze optie om wil gaan.
“Utrecht wil haar deel bijdragen aan deze nieuwe asielopgave. We stemmen dat af met de andere gemeenten in de provincie aan de regionale regietafel migratie. Die gesprekken lopen en gaan we intensiveren”, aldus de woordvoerder. Hoewel Utrecht niet voldoet aan de normen die de spreidingswet stelt, betekent dat zeker niet dat Utrecht niks doet aan de opvang van vreemdelingen. Utrecht biedt namelijk meer opvangplekken dan de 582 permanente opvangplekken voor asielzoekers. In onze gemeente zijn er ook nog 723 tijdelijke opvangplekken voor asielzoekers. Naast asielzoekers vangt Utrecht 1.600 Oekraïners op. De Oekraïnse vluchtelingen worden echter op aparte locaties opgevangen en vallen
niet onder de regels van de spreidingswet. Meer permanente opvangplekken De ervaring leert dat het vinden van geschikte locaties voor asielopvang niet eenvoudig is en vaak op weerstand stuit. Ook in Utrecht speelde dit recent nog bij de komst van de nieuwe opvanglocatie voor minderjarige asielzoekers in De Meern, waar bewoners in verzet kwamen. De gemeente houdt zich op de vlakte als we vragen hoe Utrecht tot meer opvangplekken wil komen. “Wat we kunnen realiseren is afhankelijk van de mogelijkheden die er te vinden zijn binnen de gemeentegrenzen. We
gaan ons uiterste best doen om dit op een zo duurzaam mogelijke manier te realiseren. We onderzoeken alle mogelijke opties om kwalitatief goede opvang te organiseren in en met de stad.” De reactie van de gemeente doet vermoeden dat er nog geen oplossing in zicht is voor het ingewikkelde. De gemeente worstelt al langere tijd met de zoektocht naar permanente opvanglocaties. De stad is hier namelijk al twee jaar naar op zoek, vertelt de woordvoerder. De gemeente wil al langere tijd af van de tijdelijke opvanglocaties en wil deze in 2027 vervangen door permanente opvanglocaties. a
Advertentie
SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING
€ 100, F A N AL VA AGDEEL PER D
• • • •
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners
• • • •
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis zwarte koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen/appen? Pierre is te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op
WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL
Advertentie
Wij je oude bank;
JIJ TOT € 500.KORTING OP EEN NIEUWE*
Het Utrechts Ombudsloket komt bij jou in de buurt! Heb je een vraag of klacht over de gemeente, of wil je meer weten over het Ombudsloket? Ontmoet ons op:
Montèl Wave Hoekbank. Excl. sierkussens. In stof vanaf € 1599.-
Zeker zijn van korting? Maak een afspraak!
1549.-
Woensdag 14 februari 12.00 – 14.00 uur Winkelcentrum Smaragdplein 14.30 – 16.30 uur Winkelcentrum de Musketon Donderdag 15 februari 12.00 – 14.00 uur Winkelcentrum Rokade 14.30 – 16.30 uur Winkelcentrum de Plantage
utrechtsombudsloket.nl
Montèl Bloq Hoekbank. Incl. koudschuim zitcomfort. Excl. sierkussens. In stof vanaf 2799.-
2649.
Montèl Noxx Hoekbank. Incl. koudschuim zitcomfort. Excl. sierkussen en tussenhocker. In stof vanaf € 2299.-
2199.-
Kijk voor alle 35 vestigingen op www.montel.nl
VACATURE BEHEERTECHNICUS
HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.
Lijkt het je leuk om te werken in de bijzondere gebouwen van de Universiteit Utrecht? Weet jij alles van het onderhoud en beheer van installaties? Dan zoeken we jou! MEER INFORMATIE EN SOLLICITEREN
Locatie: Achter Clarenburg 23-25
UU.NL/VACATURES
Vanaf € 75,-
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
een afscheid precies zoals u het wilt
Vergaderzaal Grote zaal
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.
Johan Sienema
Utrecht
Studio
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis koffie en thee.
*Vraag je adviseur naar de voorwaarden. Bank- en fauteuiltoppers zijn uitgesloten van deactie, deze zijn al voorzien van een vaste voordeelprijs.
MONTÈL INRUILDAGEN
11
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Stukafest Waar: verschillende locaties Wanneer: donderdag 15 februari Prijs: 5,80 tot 15,80 euro
Valentijn bij Kasteel de Haar Waar: Kasteel de Haar Wanneer: vrijdag 9 t/m woensdag 14 februari Prijs: 39,50 euro
Het studentenkamerfestival, oftewel Stukafest vindt plaats op donderdag 15 februari. Voor iedereen die het weekend vroeg wil beginnen, of gewoon benieuwd is naar hoe een studentenhuis er nou eigenlijk uitziet, is dit dé uitgelezen kans om een rondgang te doen. Op deze avond openen meerdere studentenhuizen in het centrum hun deuren en zijn er verschillende voorstellingen met onder andere muziek, film en dans. Ook is er een afterparty in club EKKO voor degenen die de dag erna - in typische studentenstijl - rustig op kunnen starten.
Mierzoet, maar daardoor niet minder leuk: neem je (aanstaande) partner mee naar Kasteel de Haar en vier de liefde op een decadente manier. Geniet van een kopje koffie of thee, maak een wandeling en lunch terwijl je geniet van een glaasje bubbels - overigens is deze volgorde ook andersom te doen. Deze activiteit is niet alleen te doen op de dag des liefde zelf, maar ook op de dagen ervoor. Iedereen die een puik stukje 19e-eeuwse architectuur wil aanschouwen kan geheel in moderne tijd kaartjes bestellen via de website van Kasteel de Haar.
Soula’s Storytelling Nights Waar: Theater Kikker Wanneer: dinsdag 13 februari Prijs: 6 tot 12 euro
Zer00’s Heroes Waar: TivoliVredenburg Wanneer: zaterdag 10 februari Prijs: 14,50 euro Millennials opgelet! Ga voor één avond terug naar je pre-puberale, puberale of ( jong)volwassen leven en trakteer je oren op de allerbeste hits uit de jaren nul. De tijd van te bruine foundation, digitale camera’s en perfecte popparels keert terug naar TivoliVredenburg. Iedereen die moeite heeft met het volhouden tot de latere uurtjes, heeft er baat bij om te weten dat dit evenement pas om middernacht begint. Een dutje kan dus van pas komen.
Vroeger ook zo’n fan van naar verhalen luisteren? Wie denkt dat die tijd voorbij is, heeft het mis. Er zijn namelijk nog altijd de Soula’s Storytelling Nights in Theater Kikker waar je heen kan gaan. Aanschouw verhalenvertellers met een grappig, verdrietig, spannend, lief of troostend verhaal. Dit met allerlei mensen vanuit verschillende windstreken en achtergronden. Met een beetje geluk kan je zelfs je eigen verhaal vertellen als je dat graag zou willen - onder de voorwaarde dat het uit het hoofd is, en niet op papier.
Lachen met volle mond Waar: Stadsschouwburg Wanneer: maandag 12 februari Prijs: 44 euro Ook het comedydiner in de Zindering is weer terug van weggeweest en opent haar deuren voor nieuw publiek. Tijdens een smaakvol diner betreden de drie comedians het podium. Dit allemaal onder begeleiding van een charmante en sfeervolle presentator. Gasten kunnen een smaakvol driegangendiner verwachten dat van 19.00 tot ongeveer 21.15 uur duurt, voor een prijs van 44 euro. Let op: schaterlachen schijnt een droge mond te geven en drinken is niet inbegrepen bij de prijs.
Zandhappen Midnight Masquerade Waar: De Nijverheid Wanneer: zaterdag 10 februari Prijs: 22 euro Midnight Masquerade keert terug naar Utrecht na een succesvolle eerste editie. Het kunstfestival c.q. de clubnacht, waarbij een masker uiteraard geen onnodige luxe is, keert terug naar De Nijverheid. Groter, met meer glitter en nog meer aansporing om helemaal los te gaan: dat is wat je kan verwachten bij Midnight Masquerade. Met het festival wil organisator Pocket Knife Army de clubscene in Utrecht een beetje oppeppen. Want volgens dat muzikale duo is er ’nog veel ruimte voor wilde, extravagante avonden’.
Waar: Buurtcentrum Het Zand Wanneer: zondag 11 februari Prijs: gratis Verras je smaakpapillen door langs te gaan bij buurtcentrum Het Zand. Zij organiseren op 11 februari een proefmiddag waar diverse hapjes uit allerlei landen, zoals China en Syrië, te proberen zijn. Ook zijn er workshops van lokale makers en optredens met muziek, dans en een koor. Ook kleinere kinderen zijn onder de pannen; er is een kindervoorstelling die geschikt is vanaf twee jaar en ouder. Het buurtcentrum is gratis te bezoeken. Wil je wat eten proeven? Dan betaal je 2 euro voor hapjes en drankjes.
12
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
WAT VINDEN DE LEZERS?
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen
DUIC-lezers aan het woord
die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Onderzoek of verlichting Galgenwaard voldoet aan regels Meerdere Utrechters hebben last van het licht van Stadion Galgenwaard. Dat menen althans de lokale fracties van de Partij voor de Dieren, Stadsbelang Utrecht, GroenLinks, ChristenUnie en BIJ1. Zij hebben daarom de gemeente gevraagd in te grijpen en de wethouder zegt dat momenteel wordt onderzocht of er sprake is van een overtreding.
“ “ Nog geen verbod op reclame voor hallucinerende truffels In Utrecht komt vooralsnog geen verbod op reclames voor smartshops die onder meer magic truffels en cannabiszaadjes verkopen. “Een ondernemer mag reclame maken voor zijn producten”, schrijft het college van B&W. Eind vorig jaar koos het merendeel van de gemeenteraad ervoor om reclames voor vlees, alcohol en gokken wel aan banden te leggen in de stad.
“ “ “
“
Rose: “Men heeft er veel last van maar de vreemde reactie is: is dit een overtreding? Men zou beter meteen kunnen redeneren: veel last van, dus andere oplossing zoeken om het gras te laten groeien.”
Jeroen: ““Wilde dieren”? Wat Die verdwaalde uil en wat konijnen? Kijk dan eerst naar de absurde verlichting op autosnelwegen rond Utrecht. Dat kan prima 80% minder, we hebben allemaal fatsoenlijk licht op onze auto tegenwoordig. Ik heb niks met voetbal, maar maak je om serieuze dingen druk.”
Ilvy: “Ik woon in de buurt en het is niet meer donker. Sowieso is het gebied behoorlijk overbelicht. Bij Kampong branden vaak alle lichtmasten terwijl er geen speler op het veld te zien is. Heb een bericht gestuurd naar het bestuur en hoop dat meer mensen dit doen.”
Honderden automobilisten negeren afslagverbod richting Adelaarstraat Honderden automobilisten negeren dagelijks het afslagverbod vanaf de Zeedijk naar de Adelaarstraat in Utrecht. Dat laat de gemeente weten. Het is reden genoeg om aanvullende maatregelen te nemen.
Utrechter2: “Ik vraag me inderdaad af of het lokale vergunningenstelsel hiervoor gebruikt mag worden. Een burgemeester heeft een bekend recht om een demonstratie verbieden maar dat mag NOOIT op ideologische gronden, ook al heeft de burgermeester lokaal de gemeenteraad achter zich hebben staan. Zorgvuldigheid is belangrijk want willekeur ligt om de hoek.” Herman1963: “Het College zegt: “De winkels zijn legaal en de producten die zij verkopen vallen binnen de wet.” Maar dat geldt toch ook voor gokken en het verkopen van alcohol en vlees? Wie snapt dit nog…?” Lombokker: “Ik zou veel liever zien dat er een verbod op graffiti komt. Oh, wacht...”
“ “ “
De count: “Wat dacht de gemeente dan? Dat dit niet ging gebeuren?!? Paaltjes zoals verderop bij de herenweg is de enige oplossing om sluipverkeer te voorkomen” Rene: “Er zijn wel meer plaatsen in Utrecht waar een dergelijk verkeersbord genegeerd wordt. Dat kan opzettelijk of door onwetendheid (vergeten in de loop der decennia?). Vooral als bussen en taxi’s dat wel mogen.” Opletter: “Overdrijven is ook een kunst natuurlijk er rijden auto’s als sluipverkeer maar het zijn er niet meer dan enkele tientallen in de ochtend en in de avond de rest van de dag is het stil in de straat.”
13
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS GIJS VAN WIECHEN VAN BROUWERIJ DE KROMME HARING
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een
‘We hebben nog steeds die experimentele kant’
De Kromme Haring bestaat sinds 2016 en was destijds de tweede kroeg in Utrecht waar ook het bier zelf wordt gebrouwen. Brouwers Gijs van Wiechen en Stephen Grigg openden hun brewpub op de Europalaan in het pand van Vechtclub XL. In de pub zijn, naast allerlei eigen bieren, ook regelmatig (muzikale) evenementen. Begin deze maand won De Kromme Haring nog de prijs voor brouwerij van het jaar op de Dutch Craft Beer Conference, waar jaarlijks prijzen worden uitgereikt aan lokale en onafhankelijke brouwerijen. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Hoe voelde het om deze prijs te krijgen? “Voor deze prijs konden brouwerijen worden voorgedragen. Vervolgens werd er een shortlist gemaakt vanuit het bestuur van Craft, de branchevereniging voor onafhankelijke brouwerijen. De leden mochten stemmen. Het zijn dus allemaal andere brouwerijen die ons hebben gekozen. Dat is een unieke en hele grote eer. Je moet het als ‘kleintjes’ samen doen. Dat idee zit er bij de brouwerswereld heel sterk in. Er is meer te halen door elkaar te steunen dan elkaar te beconcurreren. Utrecht is heel sterk met het aantal brouwerijen dat hier zit. Het blijft hier een hub van Nederlands bier.” Hoe gaat het met De Kromme Haring? “Ons bier wordt gaandeweg steeds bekender en is op steeds meer plekken te verkrijgen. Dat doen we op een redelijk organische manier. We zijn geen bedrijf met hele diepe zak-
ken, eindeloze liters bier en een megagroot salesteam. Waar we eerst heel specialistisch bier voor de kenner maakten, merk je dat we nu ook steeds meer bij heel leuke, toegankelijke horeca staan. We werden bekend met behoorlijk experimentele bieren, zoals zure bieren of wat je wilde bieren noemt. Die experimentele kant hebben we nog steeds. Daarnaast hebben we ook altijd onder andere IPA’s en stouts gebrouwen. Die zijn wel belangrijker geworden en zijn het hardst gegroeid. We willen beide dingen blijven doen. Uiteindelijk gaat het erom dat mensen je bier graag willen drinken. We zijn trots op al onze bieren, ook op de wat meer gangbare stijlen. Maar ook die hebben bij ons altijd een twist.” Hoe zijn Stephen en jij ooit begonnen? “Ik heb heel lang bij Kafé België gewerkt. In die tijd ontmoette ik Stephen. We hebben voor het 30-jarig bestaan van Kafé België,
tien jaar geleden, samen een bier gemaakt. Dit beviel zo goed dat we daarna samen verder zijn gegaan. In 2016 hebben we deze fysieke locatie geopend. Dat was ook altijd het doel. Doordat je op deze plek rechtstreeks bier kan verkopen dat uit onze ketels komt, kan je ook weer andere soorten bier maken. Je hebt meer vrijheid.” Gaan jullie de komende tijd nog speciale bieren brouwen? “We brouwen, los van onze vaste (seizoens) bieren, altijd ook gestaag specials. Zo hebben we op 9 maart het Funk Fest hier. Voor dat evenement brouwen we een aantal zure experimentele bieren.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Ik woon vlak bij de Jan van Lingtuin in Lauwerecht. Als ik naar huis loop, loop ik daar vaak een rondje door. Het is een kleine oase op een totaal onverwachte plek.” Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Dat zijn er meerdere, zoals Papi’s Comfort Kitchen in de Twijnstraat. Dat is de beste comfort food brunch van Utrecht en sinds kort hebben ze ook een avondmenu. Ook vind ik het heel bijzonder wat onze buren hier doen: Nomono. Verder kijk ik natuurlijk uit naar de opening van De Klub, onze vorige buren, op hun nieuwe locatie aan het Vredenburg.” En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht? “Dat is een Duits biertje op het terras bij Boot 122. Ook kom ik graag bij Café DeRat of natuurlijk bij een van onze andere brouwende vrienden in de stad, zoals Oproer of van-
bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
deStreek.” Hoe ziet jouw favoriete weekend eruit in Utrecht? “Dat is 100 procent bij Le Guess Who? Ik ben al jaren fan en ik ben heel trots op de samenwerking met De Kromme Haring. We maken al een aantal jaar het festivalbier. Het festival wordt georganiseerd met zoveel liefde voor muziek en voor de stad. We gaan er al jaren heen met vrienden en we hebben één regel: je hoeft niet voor elkaar te blijven. Als de muziek klikt, blijf je. En anders ga je ergens anders heen. Dan zien we elkaar later op de avond wel weer.” Wie is jouw favoriete Utrechter? “Dat is op dit moment Paul de Brabander van dB’s, want ga er maar eens aanstaan om voor de derde keer hemel en aarde te verzetten om zo’n voor Utrecht belangrijke plek te behouden.” Wat is je grootste ergernis aan Utrecht? “Ik mis af en toe lef en waardering voor de creativiteit en de energie die de stad heeft, deels vanuit het beleid maar ook van Utrechters die af en toe te bang kunnen zijn voor iets nieuws. Er gebeurt zoveel in de zogenoemde rafelranden, maar die worden langzaamaan naar buiten gedrukt. Dan zijn er op een gegeven moment geen rafelranden meer.” Utrecht is… “…de perfecte middelgrote stad. Utrecht is groot genoeg om constant geïnspireerd en uitgedaagd te blijven worden, maar klein genoeg om te merken dat individuele creativiteit de stad leuker en beter maakt. Daar zijn wij denk ik een goed voorbeeld van.” a
14
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
OP BEZOEK BIJ DE VERNIEUWDE PLAATBOEF
‘Op sommige platen zaten nog guldenprijsjes’
Na bijna veertig jaar heeft De Plaatboef een nieuwe eigenaar. Tot eind vorig jaar was een van de oudste platenzaken in Utrecht nog van Nico Kruithof, maar 1 januari droeg hij het stokje officieel over aan de Rotterdamse Jorrit van Hall. Hij heeft al zo’n zestien jaar de gelijknamige zaak in Rotterdam, en nu dus ook in Utrecht. Het zijn de laatste twee overgebleven ‘Plaatboeven’ in Nederland.
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
B
innen wordt nog opgeruimd en schoongemaakt door Jorrit zijn team. Er klinkt muziek vanaf een platenspeler achter in de winkel. Tegen de muur zijn nieuwe houten, custom made, vinylbakken geplaatst en er staat onder meer nog een schilderbeurt op de agenda. “Er gaat nog genoeg gebeuren”, zegt Jorrit. Die frisse wind was ook wel nodig. “Op sommige platen en cd’s zaten zelfs nog guldenprijsjes”, zegt Jorrit. “Die stonden al ruim twintig jaar in de bakken.” Het plan is om de winkel een frisse herstart te geven, maar om door te gaan “met dezelfde grote liefde voor (fysieke) muziek”. Muziekliefhebbers kunnen er al tientallen jaren terecht voor met name tweedehands lp’s, cd’s en cassettetapes, maar ook voor nieuwe releases. Daar zal niets aan veranderen. In de winkel zijn zo goed als alle muziekgenres te vinden, waaronder K-pop. Zelf houdt Jorrit onder meer van soul, funk en Afrikaanse muziek. “Ik ben al honderd jaar met muziek bezig. Ik kan niet van één ding houden. Dat is ook het leuke.” Hoogtijdagen De Plaatboef is een van de platenwinkels die voorlopig dus niet uit het Utrechtse straatbeeld zal verdwijnen. Zo dacht Nico er ruim tien jaar geleden ook al over, toen de laatste platenwinkel van Boudisque aan het Vreden-
burg ermee stopte. “Als de zaken zo doorgaan zal ik tot in lengte van jaren blijven bestaan”, zei hij destijds tegen DUIC. “We hebben een goed klantenbestand.” Dat merkt Jorrit ook. Na ruim een maand is hij tevreden met hoe het gaat. “Mensen zijn blij en enthousiast”, zegt hij. Daar wordt Jorrit zelf ook vrolijk van. “Iedereen vindt het leuk dat er weer wat gebeurt. Ook Nico is blij dat de winkel wordt voortgezet. Het is toch een soort kindje van hem.” Jorrit is ook de eigenaar van De Plaatboef in Rotterdam, een zaak die er eveneens al vanaf begin jaren 80 zit. Sinds 2008 was hij mede-eigenaar, maar inmiddels de volledige eigenaar. Vroeger zaten er ‘Plaatboeven’ verspreid over verschillende steden, nu zijn er nog twee over. “Het was ooit allemaal van dezelfde eigenaar”, legt Jorrit uit. “In de hoogtijdagen zaten er twee in Den Haag, één in Amsterdam, Leiden en Haarlem.” DeLikt voor de deur “We hebben altijd veel platen verkocht”, zegt Jorrit. De afgelopen jaren zag hij die populariteit wel steeds meer groeien. “Maar tweedehands cd’s verkopen ook goed. Zo vinden jongeren een cd’tje van bijvoorbeeld Nirvana of Oasis voor vijf euro hartstikke tof. Je ziet steeds meer dat mensen ook weer cd’s of cassettebandjes kopen. Misschien wel omdat
platen toch te duur zijn.” Michel is een van de vaste medewerkers in Rotterdam. Hij zal ook regelmatig in de winkel op de Oudegracht te vinden zijn. “In een platenzaak ontmoet je mensen uit alle lagen van de samenleving”, zegt hij. Dat bevalt hem erg goed. Jorrit: “Het is toch altijd een soort jongensdroom voor mensen om in een platenzaak te werken. Ik heb tot nu toe zeker dertig mailtjes gehad van nieuwe mensen die hier een baantje willen.” Voor nu blijft het even bij het huidige team, maar op korte termijn breidt Jorrit het team in Utrecht graag uit. “Ik vind het fijn en leuk om de mensen die hier komen te zien en daar een band mee te krijgen. In een maand tijd heb ik al tientallen
mensen ontmoet die hier vaker zijn geweest. Muziek is leuk, maar ook de mensen en hun verhalen.” Een feestelijke opening staat over een tijdje zeker op de planning, wellicht met een optreden van een band in de werfkelder. Ook die hoort bij de zaak. Het idee om daar in de toekomst af en toe een optreden te verzorgen klinkt Jorrit niet gek in de oren. “Eerst maar eens de zaak laten draaien en daarna kijken wat we met de werfkelder willen doen.” Voor de deur van De Plaatboef in Rotterdam treedt er ieder jaar een band op. “Dat is altijd heel tof. DeLikt kwam een keer optreden toen ze net waren begonnen. Het was zo druk dat de tram er niet meer langs kon.” a
15
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Dit artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht
Huiskamer Vital’nya ANNE in Utrecht is van en voor Oekraïners: ‘Onze deur staat altijd open’ Alweer bijna twee jaar geleden kreeg Utrecht er een ‘huiskamer’ van en voor Oekraïners bij: Vital’nya ANNE. Vital’nya betekent ook ‘huiskamer’ in het Oekraïens. Sinds april 2022 is het een plek waar vluchtelingen dagelijks samen kunnen komen. En dat gebeurt veelvuldig: iedere week komen er zo’n 150 tot 200 mensen langs uit de stad en regio. Op de locatie aan de Kanaalweg staan veiligheid en vertrouwen centraal en is iedereen welkom.
N
a het uitbreken van de oorlog in Oekraïne kwam er een massale vluchtelingenstroom op gang, ook naar Utrecht. Honderden Oekraïners arriveerden in de stad. Noodlocaties openden en er kwam hulp vanuit de Utrechters zelf. Al snel namen Utrechtse én Oekraïense vrijwilligers samen het initiatief voor Vital’nya ANNE. Vanaf 1 april 2022 was de huiskamer een feit. Een kleine twee jaar later wordt de huiskamer dagelijks door Oekraïners zelf gerund. Bestuursleden en medeoprichters Doron Verstraelen en Jaap Breugem wilden zorgen voor een plek waar Oekraïners zich veilig voelen. Ook de Oekraïense Anna Bieliaieva zet zich daar vanaf het begin voor in. Zij is een van de drijvende krachten achter het initiatief. In maart 2022 vluchtte zij met haar zoontje en moeder vanuit Oekraïne naar Nederland. De huiskamer groeide uit tot een plek waar onder andere taallessen worden gegeven, culturele bijeenkomsten worden georganiseerd, maar waar ook psychologische hulp wordt aangeboden. Nog steeds ziet de stichting dat er dagelijks nieuwe vluchtelingen in Utrecht aankomen. Ook zij zijn meer dan welkom bij Vital’nya ANNE. ‘Honderden deelnemers’ “We zijn er voor iedereen en onze deur staat altijd open.” Anna vult aan: “We zijn een plek waar je met elkaar kunt praten en waar iedereen zich veilig en op zijn gemak moet voe-
len. Alleen zo kan je iets opbouwen.” Vital’nya bereikt meer dan 80 procent van de Oekraïense gemeenschap in Utrecht. Door de activiteiten, maar ook via de enorme WhatsAppgroep met honderden deelnemers. De activiteiten voor jong en oud variëren van fiets- tot taalles, kinderopvang, samen eten, maar hebben ook te maken met mentale gezondheid. Vanaf maart worden er ook filmavonden voor jongeren georganiseerd. Eerder vonden er al spelletjesavonden plaats die erg goed bevielen, zegt Anna. “Dat is heel mooi om te zien. Ze spreken dan de prachtige Oekraïense taal met elkaar en ze zijn erg emotioneel. Je kunt de twinkeling in hun ogen zien.” Acceptatie Iedereen kan altijd binnen komen wandelen bij Vital’nya. Voor een kop koffie aan de grote houten tafel bijvoorbeeld. Die tafel verhuisde al twee keer mee naar een nieuwe locatie. De gesprekken aan die tafel zijn ontzettend belangrijk en tekenend voor een van de dingen waar de stichting zich voor inzet: verbinding. Anna: “Mensen moeten zich veilig voelen om hier alles te kunnen delen. En dat gebeurt ook. Ze kunnen hier zichzelf zijn.” De Oekraïners voelen steeds meer ruimte om ook de verbinding aan te gaan met Utrecht, merken ze bij de stichting. “Daar waren ze aan het begin nog niet klaar voor”, zegt Jaap. “Er veranderde voor hen te veel tegelijkertijd.”
Waar trauma vorig jaar de boventoon voelde, is er steeds meer plek voor acceptatie van de situatie, zegt Anna. Na de eerste shock door te moeten vluchten uit hun land, daalt steeds meer in dat er een nieuwe fase in hun leven van start gaat. “Door te blijven praten met onze community weten we waar
behoefte aan is”, zegt Doron. “En de oplossingen komen uit de groep zelf, dat is de kracht.” Vital’nya ANNE Kanaalweg 86c 3533 HG Utrecht welkom@vitalnya.nl
16
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Straatnamen Obrechtstraat
T
ussen de Biltstraat en de Gildstraat ligt, in de buurt Wittevrouwen, de Obrechtstraat. De toelichting op het straatnaambordje luidt: ‘Jacob. 1457/14581505. Vlaams componist’. Maar wie was Jacob Obrecht en waarom is er in Utrecht een straat naar hem vernoemd? De straat ligt in een wijk waar andere straten niet naar componisten vernoemd zijn. De reden van de vernoeming is dan mogelijk ook niet per se dat hij componist was, maar meer dat hij vermoedelijk kapelmeester van de Domkerk was. In een biografie uit 1867 wordt gesteld dat Jacob Obrecht in 1430 in Utrecht geboren is. Ook zou hij, na veel te hebben gereisd, zijn teruggekomen om hier zijn laatste dagen door te brengen voor hij in 1488 overleed. Deze stelling komt van Glareanus, een muziektheoreticus, dichter en humanist van kort ná Obrechts tijd, die over diens leven schreef. Hij meende dat de organist die onder de naam ‘Blyde Janus’ in de Dom begraven ligt wel Jacob Obrecht moet zijn, maar dat is niet het geval. Vanuit het leven van Obrecht is ook geen bewijs dat hij ooit in Utrecht heeft gewerkt. Van het veronderstelde sterfjaar in 1488 is in 1943 zelfs vast komen te staan dat
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
dit niet de sterfdag van Obrecht kán zijn. Hij overleed namelijk in 1505 in Ferrara en schreef in 1488 nog een tekst over de dood van zijn vader. De origineel ‘Balkstraat’ geheten Obrechtstraat kreeg de huidige naam in 1907, toen men er nog vanuit ging dat Obrecht een Utrechter was. De naamswijziging werd aangevraagd door de bewoners van de straat in wat toen een arbeiderswijk was. Zij vonden ‘Balkstraat’ een naam die te veel deed denken aan een achterbuurt en vroegen daarom de naamswijziging aan. Zij vonden het wellicht een prima idee om de straat te hernoemen naar wat zij dachten dat een Utrechts componist was. De componist die onder andere geroemd werd omdat hij “slechts éénen nacht noodig had om eene mis te componeren”. Latere stadsbesturen hadden echter wél de kennis waar Obrecht echt vandaan kwam en zodoende staat op het bord nu slechts ‘Jacob. 1457/1458-1505. Vlaams componist’. Deze omschrijving is dan wel correct maar laat ook veel níet zien. Het is dan wel een Vlaams componist maar in de hoofden van de naamgevers was hij Utrechts en dé aangewezen persoon om van een afgelegen stuk stad een respectabel stuk Utrecht te maken. a
De stad in cijfers #
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente
Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
D
e populariteit van Airbnb, dat overnachtingen in privékamers en -woningen regelt, neemt af. Niet alleen het aantal Airbnb-overnachtingen in Utrecht neemt af, ook bieden steeds minder Utrechters een kamer of woning aan. Zo blijkt uit de “Airbnb Monitor Utrecht” uit mei 2023. In 2019 werden er in totaal 46.000 overnachtingen gereserveerd, terwijl dat aantal in 2022 was afgenomen tot 20.000. In 2017, een
In other news 'Dashing towards the checkout with carts full of toilet rolls'
H
et staat sommigen misschien nog bij: de taferelen in een PLUS-supermarkt aan de Plantage in Utrecht vanwege de wc-papier-aanbieding. Ook internationaal is de heisa niet onopgemerkt gegaan. Onder meer het platform European Supermarket Magazine pikte het op. “A CCTV footage of the store shared on the Dutch news portal RTL Nieuws captured the chaotic scene, with shoppers scrambling for the product and dashing towards the checkout with carts full of toilet rolls.” Binnen enkele minuten was de hele voorraad wc-rollen compleet veroverd door op zijn zachtst gezegd fanatieke supermarktbe-
zoekers. Zo schrijft het platform: “Reactions from customers turned unpleasant as several store employees faced verbal aggression. Fortunately it did not become physical, but of course it makes no sense for employees to be verbally abused or customers to berate each other.” Het artikel citeert een woordvoerder van de PLUS, die zegt dat de vraag naar de wc-rollen ‘even greater’ was dan verwacht. Het bericht sluit af met een belangrijke maar simpele boodschap: “While the company understands the disappointment on the offer running out, it is important to treat fellow customers and employees with respect.” a
piekjaar, werden er gemiddeld per dag 1.225 accommodaties aangeboden. In 2022 was dit aantal het laagst, namelijk 370. Sinds 2021 neemt het aantal Utrechters dat een slaapruimte verhuurd flink af, mede door de registratie- en meldplicht die in 2021 en 2022 zijn ingevoerd voor Airbnb-verhuurders. Opvallend is dat de gemiddelde prijs per accommodatie wel ieder jaar toeneemt. a
17
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT
Villa Westrenen aan de Mariaplaats
Links van de Willemsbrug villa Westrenen, rechts Rustoord. Panorama van Utrecht door J. Bos, 1859.
De villa ten tijde van het Leesmuseum, 1906. In 1828 kreeg Utrecht koninklijke toestemming om de oude stadsomwalling te slechten. Voor een nieuwe invulling van de ruimte langs de singel vroeg burgemeester Van Asch van Wijck de landschapsarchitect Jan David Zocher junior. In het zuidelijk deel ontwierp hij plantsoenen met slingerende wandelpaden, aan de noordkant kades met grote gepleisterde woonblokken en werkplaatsen. Die zijn nog te vinden aan de Van Asch van Wijckskade en Nieuwekade. Minder bekend is dat Zocher in de plantsoenen ook rechthoekige villa's had gedacht. Zijn plannen werden in de loop van enkele decennia maar deels uitgevoerd. Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief
R
ond 1845 verdwenen de stadsmuur en wal langs de Catharijnesingel. Bij het Vredenburg en Achter Clarenburg werd de Rijnkade aangelegd, waaraan Zocher enkele langgerekte woonblokken had ontworpen. Ter hoogte van de Mariaplaats kwam de Willemsbrug met twee kleine commiezenhuisjes. Vanaf hier werd de vrijgekomen ruimte langs de singel een wandelpark: het Willemsplantsoen, met nog wat glooiingen van de stadswal. Zocher maakte daarvoor een ontwerp met in het groen een vijftiental witgepleisterde villa's. Zulke bouwwerken verhoogden volgens hem alleen maar het schilderachtige effect. De bouw was afhankelijk van particulier initiatief en duurde daarom tot het volgende decennium. Er kwamen slechts enkele villa's en ze kregen een minder blokkige vorm. Rechts van de Willemsbrug verrezen Rustoord en het woonblok Mariahoek 5-7, die er beide nog staan (Mariaplaats 23 is het verminkte Rustoord). Links van de brug kwam aan de Rijnkade het ongepleisterde huis met ronding van de familie Van Beuningen. Op de hoek van de Mariaplaats verrees een rechthoekige, gepleisterde villa die nog het meest op Zochers ontwerp leek. Aannemer was wellicht Johannes Christianus van Berkum (1810-1859), die in dezelfde jaren het (latere) Vinkepand aan de Catharijnekade bouwde. Adellijke bewoners In 1838 verbleef Jan André van Westrenen
(1807-1870), heer van Driebergen, in het zonnige Nice. Daar ontmoette hij de elf jaar jongere Felicia Taets van Amerongen uit De Bilt. Er bloeide liefde op en ze trouwden dat jaar nog in Nice. Ze bleven daar, misschien om de 'voorbarige' zwangerschap te verhullen. Zo'n zes maanden later kwam hun dochter Maria Sophia ter wereld. De romance eindigde triest: begin 1839 overleed Felicia op 21-jarige leeftijd in Nice. Jan André zou nooit hertrouwen. Maria Sophia werd aanvankelijk opgenomen in het gezin van haar moeders zus, maar vanaf 1856 woonde ze samen met haar vader. Ze betrokken toen de nieuwgebouwde villa op de hoek van de Mariaplaats. Het rechthoekige huis was ongeveer 20 bij 15 meter groot met op de hoofdverdieping vijf kamers, achteraan een trappenhuis en in het midden een lange gang. De entree zat aan de korte kant langs de Mariaplaats, met een portaaltje en daarbovenop een balustrade. Ook de gevel langs de singel had onder de middelste ramen een balkon. Om het huis lag een omhekte tuin van 750 m², maar dat was niet het enige groen: 'Prettig en vriendelijk is het gelegen, aan alle zijden een vrij en schoon uitzicht op groen en boomen, dat aangenaam aandoet', volgens een latere beschrijving. In het grote huis waren vader en dochter niet alleen. Er woonden ook dienstbodes en 'meiden', evenals huisknecht Gijsbert de Leeuw en Anna Peurson, 'juffrouw van gezelschap'. Jan André van Westrenen zelf, die hoogheemraad van de Lekdijk Bovendams
Gualtherus Carel Jacob Vosmaer in zijn klassieke kamer. was, overleed in 1870. Zijn dochter bleef er nog drie jaar wonen. Toen trouwde ze met de diplomaat Frederik graaf van Bylandt en vertrok met hem naar Berlijn. De volgende bewoners waren ook van adel: Carel Theodorus baron van Boetzelaer (1839-1903), afkomstig van buitenplaats Sandwijck bij De Bilt, en zijn echtgenote jonkvrouw Johanna Maria van Weede (1833-1903). Van Boetzelaer, gepromoveerd als jurist, was tot 1873 burgemeester van De Bilt geweest en had de functie van 'kamerheer des Konings in buitengewonen dienst'. Het laat zich raden welke scènes zich tussen de echtelieden afspeelden, want in 1892 vroegen zij echtscheiding aan, wat weinig gebeurde in die tijd. Carel vertrok naar Sandwijck, Johanna bleef nog vier jaar in het huis wonen. Leesmuseum en notariskantoor 'Naar wij vernemen is door de "Het Leesmuseum" het groot perceel aangekocht, staande aan de Rijnkade, hoek Mariaplaats, vroeger bewoond door mevrouw van Boetzelaar', schreef het Utrechtsch Nieuwsblad in 1896. Als gescheiden vrouw kwam je destijds niet meer van je mans naam af. Het Leesmuseum was een soort chique bibliotheek, voor-
al voor mensen rond de universiteit. In 1838 was deze instelling begonnen aan het Domplein. Dat pand werd echter afgebroken voor de bouw van het Academiegebouw, vandaar de nieuwe plek. Het Leesmuseum bracht ook nieuwe bewoners: een conciërge en de conservator (bibliothecaris), Gualtherus Carel Jacob Vosmaer (1854-1916). Deze zoon van een bekende schrijver was zoöloog aan de Utrechtse universiteit bij hoogleraar Ambrosius Hubrecht; het beheer van de boekencollectie deed hij erbij. Eerder had hij op het zoölogisch station in Napels gewerkt en daar een grote liefde opgedaan voor Pompeii en de oudheid, wat blijkt uit een foto van zijn kamer vol beelden en klassieke decoraties. Het volgende decennium vertrok Vosmaer naar Leiden, het Leesmuseum naar de Biltstraat. Vanaf 1910 was notaris Franciskus Wilhelmus Swane (1871-1957) de nieuwe eigenaar. Hij bleef er bijna een halve eeuw wonen en werken, met een onderbreking tijdens de Duitse bezetting, toen de villa als Ortskommandantur diende. In 1956 werd het huis afgebroken voor het nieuwe kantoor van de Steenkolen Handels-Vereeniging (SHV), inmiddels een rijksmonument. a
18
NR. 259 | 9 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week
Pep en Frans zien FC Utrecht floreren: ‘Supporters hebben een memorabele middag beleefd’
van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.
Het was een feestelijk weekend voor FC Utrecht. Zondagmiddag stond alles in Stadion Galgenwaard in het teken van het vijfjarig jubileum van de Utrecht Ultra’s en de zieke kinderen van het Wilhelmina KinderZiekenhuis (WKZ). Als klap op de vuurpijl versloeg de ploeg van Ron Jans FC Volendam met 4-2. Pep en Frans genoten van ieder moment en zagen hun club op zijn mooist.
“D
e supporters hebben een memorabele middag beleefd”, zo trapt Pep af. “Kinderen uit het WKZ kregen op prachtige wijze de aandacht. Ze hadden de namen en rugnummers van het wedstrijdshirt ontworpen en mochten optreden als stadionspeaker. Daarnaast vierden de mannen van de Utrecht Ultra’s hun vijfjarig bestaan. De fanatieke aanhang was in alle vroegte al bezig om de sfeeracties in het stadion voor te bereiden en dat was terug te zien. Er was een indrukwekkende vuurwerkshow en de Bunnikside was bedekt met enorme spandoeken. Het was de opmaat tot een heerlijke middag.” De broers genoten volop van de vuurwerkshow en aandacht voor de kinderen. Toch was Pep iets minder blij toen de voetbalwedstrijd begon. Al na negen minuten keek FC Utrecht tegen een achterstand aan. “FC Volendam heeft vanuit dode spelmomenten twee halve kansen gecreëerd, maar beide keren leverde het een doelpunt op. Daar moeten onze trainers echt mee aan de slag. Als de club nog iets wil bereiken dit seizoen mogen dit soort fouten niet gemaakt worden.” Uiteindelijk werd FC Utrecht gered door
Taylor Booth. Hij was met drie doelpunten de uitblinker en versloeg zijn broertje Zach Booth, die bij FC Volendam speelt. Frans genoot, maar vond de Utrechtse Booth niet eens zo goed spelen. “Het aandeel van Taylor Booth was groot in deze wedstrijd, maar hij heeft vorig seizoen indrukwekkender gespeeld. Amper een jaar geleden werd hij aan grote ploegen gelinkt, maar sindsdien is het bergafwaarts gegaan. Hopelijk was deze wedstrijd voor hem de definitieve wederopstanding.” Pep denkt te weten op welke manier Taylor Booth zijn draai weer gaat vinden. “Na afloop vertelde Taylor dat hij extra gemotiveerd was toen hij zijn broertje Zach de 0-1 zag scoren. Misschien lopen er nog meer Booth-broertjes rond en kunnen zij bij de andere zestien eredivisieclubs gaan voetballen.” Wubbo Ockels en Kenneth Perez Nu de maand februari is aangebroken, sluiten langzaamaan in alle landen de transfermarkten. In de laatste dagen werd bekend dat FC Utrecht nog een speler gaat verliezen, want Bart Ramselaar vertrekt naar Singapore. Frans snapt de transfer. “Nadat Ramselaar
terugkeerde van PSV heeft hij veel blessures gehad. Hij is nooit meer een onbetwiste basisspeler geweest. De club kon nog wat centjes krijgen en Bart is uit zijn lijden verlost.” Ondanks het vertrek van Ramselaar zat technisch directeur Jordy Zuidam niet stil. Niklas Vesterlund en Jeppe Okkels tekenden beiden een contract in de Domstad. “Het is knap dat Zuidam de zoon van ruimtevaarder Wubbo Ockels heeft aangetrokken. Die jongen heeft verschillende periodes op buitenaards hoog niveau gespeeld. Daar heeft FC Utrecht een astronomisch bedrag voor betaald”, grapt Pep. Frans ziet dat FC Utrecht met de aankopen inmiddels een Deense enclave op poten heeft gezet. “We hadden Oscar Fraulo en Victor Jensen al in de selectie en met de komst van Vesterlund en Okkels staat de teller op vier Denen. Misschien heeft Zuidam een gat in de markt gevonden. Denen passen zich makkelijk aan, spreken snel de Nederlandse taal en hebben een strijdvaardige mentaliteit.
Advertentie
Al moeten we wel hopen dat er niet twee zeikende Kenneth Pérezjes zijn binnengehaald.” Noorderlicht in Galgenwaard De komst van nieuwe spelers, een overwinning op FC Volendam en de aandacht voor zieke kinderen zorgden dus voor een geslaagde zondagmiddag. Toch was er nog iets negatiefs te melden. Enkele omwonenden van het stadion hebben in de afgelopen weken bij de gemeente een klacht ingediend over de graslampen. De lampen zouden een groenig en storend effect geven. Frans vindt alle heisa maar overdreven. “Het is ongelofelijk waar mensen tegenwoordig om janken. Het is hetzelfde type mensen als de mensen die naast de Domtoren gaan wonen en overlast ervaren van klokslagen. De lampen zijn van cruciale waarde om een groene grasmat neer te leggen. Alle omwonenden moeten hier juist van genieten. Zij zijn de enige Nederlanders die vanuit hun huiskamers het noorderlicht kunnen zien.” a
19
9 FEBRUARI 2024 | NR. 259 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE LEIDSEKADE
SPORTUTRECHT
Sport en onderwijs, het is en blijft een gouden combinatie.
Utrechts kampioenschap: ‘Het is gewoon altijd een feestje’
Via de scholen komt er veel jeugd in aanraking met een sport. Verschillende sportaanbieders organiseren jaarlijks schoolsporttoernooien voor leerlingen uit het basisonderwijs. Zo zijn er toernooien in de sporten: handbal, honkbal, flagfootball, tafeltennis, korfbal, atletiek en voetbal.
“Hoe ze allemaal heten dat weet ik niet, daar zijn het er natuurlijk veel te veel kinderen voor. Wat ik wel weet is dat ze allemaal ongelooflijk veel plezier hebben”, zegt Monique Witvliet. Zij en haar echtgenoot Bas zijn de drijvende krachten achter het inmiddels 25 jaar oude Schoolatletiek toernooi dat ooit werd opgezet door wijlen Leo Witvliet. Jazeker, de vader van dus. Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers / Fotografie: Stan van de Voet
B
as Witvliet kijkt op deze vrijdag in sporthal Welgelegen met een tevreden blik rond. Ook dit jaar is het weer gelukt. Maar liefst 1.300 basisschoolleerlingen uit de groepen 6 en 7 doen via hun school mee. Verdeeld over elf vrijdagen wordt er gestreden om het Utrechts kampioenschap in de sporthallen Nieuw Welgelegen, Zuilen en Hoograven. De finale, op 19 april, wordt gehouden in sporthal Galgenwaard. Een kijkje op een vrijdag tijdens een van de schoolsportdagen levert veel energie op. Want wie wordt er nu niet vrolijk van kinderen die volop aan het bewegen zijn, elkaar helpen maar zeker ook fanatiek voor de winst gaan. Immers, de eer van de school en natuurlijk ook wel een beetje de eigen eer staan op het spel. “Het leuke van de schoolsporttoernooien is dat ze weten dat ze elkaar nodig hebben om tot een resultaat te komen. En dat geldt voor dit toernooi in het bijzonder omdat er door ieder kind gescoord wordt per onderdeel. En dat maakt het atletiektoernooi dan ook extra speciaal. Ieder kind krijgt persoonlijke aandacht en wordt letterlijk en figuurlijk gezien en dus ook aangemoedigd. Maar de kinderen vormen samen ook een team. Het is gewoon altijd een feestje”, zegt Janine Adams, vakleerkracht gymnastiek. En zij heeft recht van spreken, want zij doet al vijftien jaar mee aan vrijwel alle schoolsporttoernooien die georganiseerd worden in de stad. Momenteel
werkt ze op de Paulus basisschool in Tuindorp, maar ook met de andere scholen waar ze gewerkt heeft behoorde ze altijd tot de deelnemers. “Ik ben uiteraard wel afhankelijk van de collegae, want er wordt natuurlijk gesport onder schooltijd waar ook andere lessen worden gegeven. Nu zitten we ook nog met de tijden in verband met een continurooster, dat is wellicht iets waar we nog een keer naar moeten kijken.” “Ik vind meedoen erg belangrijk. Natuurlijk in de eerste plaats omdat de kinderen in beweging zijn en in aanraking komen met sport. Maar zeker ook omdat de fysiek wat minder sterke kinderen volop betrokken worden. Die bewegen dus nu ook, zien dat dit ook leuk is en dat geeft zelfvertrouwen en wie weet nog een lidmaatschap van een sportvereniging voor de toekomst.” Adams spreekt haar waardering uit voor de organisatie van dit specifieke toernooi. “De familie Witvliet doet dit enorm goed, persoonlijk vind ik dit het best georganiseerde toernooi. Alles klopt en de informatie is voor iedereen glashelder. En dan al die vrijwilligers die ze aan zich binden, dat is toch hartstikke knap.” Bas Witvliet is blij met dit compliment maar zegt ook dat er nog wel wat wensen zijn. “Tijdens de hoogtijdagen hadden we ruim 2.000 deelnemers. Die kunnen we nu wel weer krijgen, maar we zijn afhankelijk van de vrijwilligers. Wij zijn van Hellas en we
Blije kinderen uit groep 6 en 7 in beweging tijdens het 25ste schoolatletiek toernooi werken op atletiekgebied nauw samen met U-track en Phoenix. Wellicht moeten we ook daar nog eens vragen of ook zij vrijwilligers kunnen leveren. Nu zijn we afhankelijk van grootouders, ouders, broertjes en zusjes en vrienden en vriendinnen. Ook onze eigen kinderen zijn nauw betrokken. Het is echt een soort familiebedrijf. Maar nogmaals we
kunnen er echt nog veel gebruiken. Na de coronatijd is er echt wel het een en ander verloren gegaan en dat moeten we nog inhalen. We zijn en blijven wel blij met de financiële ondersteuning van de gemeente Utrecht, ook voor ons persoonlijk zodat we dit kunnen blijven doen, want het is een geweldig evenement. Ieder jaar weer.” a
DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR 12 WEKEN LANG DEELT HIJ ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG
GESTOLEN FIETS TERUG HELEMAAL AAN HET BEGIN VAN DE STRAATWEG RECHTS, AAN DE WEERDSINGEL NAMELIJK, ZAT EEN FIETSENMAKER: JOEP. JOEP IS INMIDDELS AL EEN TIJD GESTOPT EN ER ZIJN EEN BOEL FIETSENMAKERS OP DE STRAATWEG, MAAR JOEP WAS EEN BIJZONDERE FIETSENMAKER. Hij had namelijk een eigen fiets bedacht. De Joep. Een heel mooie fiets. Je ziet ze nog steeds wel rijden door Utrecht. En ik heb er ook een. Had. Heb. Dat zit zo. Joep wilde toen hij net begonnen was met zijn eigen fietsenmakerij graag een liedje van mij op zijn site zetten. Dat heeft hij gedaan en in ruil daarvoor heb ik een fiets gekregen. Een Joep dus. Joeps zijn grijs of een soort crèmekleurig. En ik had een grijze. Nadat Joep gestopt was met zijn zaak - een fiets bedenken is iets anders dan ondernemer zijn - onderhield hij nog wel mijn fiets, bij hem thuis. Op een gegeven moment heeft hij bij wijze van geintje een fietsbel op de fiets gezet (Joeps hebben origineel geen bel) en daar met wit ‘K5LA’ op geschreven. De K5LA is een Amerikaanse treintoeter die een heel mooi akkoord produceert. Ik heb daar ooit een Mondo Leone-filmpje over gemaakt. Vandaar. Mijn fietsbel ging trouwens gewoon van ‘ping’.
Vervolgens is op een kwade dag mijn fiets gestolen. De zoveelste. Maar dit is niet ‘gewoon een fiets’. Echt heel vervelend. Ik heb toen aan Joep gevraagd of hij nog één Joep wilde maken. Gewoon voor geld deze keer. Dat wilde hij, maar door corona ging het allemaal langer duren. Op een gegeven moment (ik weet het nog goed, het was Eerste Paasdag twee jaar geleden aan het begin van de middag) zag ik een junk lopen met een zwarte fiets. Een Joep, aan het stuur te zien. Ze hebben een heel herkenbaar stuur. Maar zwarte Joeps bestaan niet. Dus ik kijk verbaasd naar die fiets en naar de junk. En ik herken die junk. Die heeft bij mij in de buurt gewoond. Die heb ik wel eens zien rennen met Albert Heijn-personeel achter hem aan. Hij herkent mij ook en zegt: ‘Hé buurman van vroeger! Alles goed?’ En ik mompel: ‘Jaja alles goed’. Verbaasd over deze combinatie en het moment loop ik door. Ik maak een klein rondje en kom terug op de plek van de ontmoeting. En de junk was ervandoor. Maar de fiets stond er nog. Niet afgesloten. Zwart. Met de K5LA bel erop. Honderd procent zeker mijn fiets. En nu heb ik er twee. De oude, die zoveel mee heeft gemaakt en die weer grijs is. En een nieuwe die Joep inderdaad gemaakt heeft. Mijn zondagse. De allerlaatste Joep. Met een fietsbel. Waar ik zelf K5LA op heb geschreven. Je weet maar nooit. AMSTERDAMSESTRAATWEG
MARNIXLAAN
UTRECHT CENTRUM